Begeleiding naar de Wmo?! -
NAH Conferentie in Heiloo 10 december 2012
Anja Hommel
22 maart 2012
10 januari 2012
Vorige kabinet: Decentralisatie AWBZ-begeleiding 1.0 Geleidelijke invoering (2013-2014) Géén overheveling: AWBZ-functie wordt geschrapt en onder Wmo wordt nieuwe taak gecreëerd (compensatieplicht ipv verzekerd recht) – Verzekerd recht: wettelijke aanspraak op bepaalde vorm van zorg – Compensatieplicht: opdracht aan gemeente om mensen met beperkingen compensatie te bieden opdat zij zelfstandig kunnen wonen en meedoen aan de samenleving; specifieke invulling kan variëren.
Peiljaar 2010 (uitgaven Amsterdam: ca. € 125 miljoen) Korting op budget: 5% Wetsvoorstel Wmo: 22 dec 2011 ingediend bij 2e Kamer
Waar stonden we als gemeente? Januari 2012: Uitgangspuntennotitie Amterdamse aanpak in het college van B&W Doelgroepgerichte verkenningen gericht op •
Opties voor alternatieve invullingen per product (onderscheid 2014 en latere jaren)
•
Totaalbeeld aanbod voor doelgroep na decentralisatie (gewenste situatie 2014)
•
En daaruit afgeleid: mogelijke/haalbare aanbod in 2013 (vooral quick wins)
Ontwikkeling basisaanbod in de stadsdelen Verkenning vormgeving toegang/indicatiestelling(gekantelde werkwijze, rol 1e lijn) Ontwikkeling formule voor robuust pgb Varianten van opdrachtgeverschap
Haagse perikelen
Catshuisoverleg Lenteakkoord Wetsvoorstel controversieel? 2013 2014?
18-12-2012
Regeerakkoord: Decentralisatie 2.0: begeleiding én verzorging Functies extramurale begeleiding én verzorging in 2015 gedecentraliseerd naar gemeenten Beide met taakstelling van 25% (= 20% meer dan onder ‘oude’ bestuursafspraken). Omvang budget: 6,4 mld; A’dam na korting ca. 210 mio Aantal cliënten A’dam: 9.220 (bgl) en 8.995 (vrz) Rijk voert in 2014 reeds versobering door: -
Indicaties voor verzorging korter dan 6 maanden: zelf op te lossen
-
Norm gebruikelijke zorg bij verzorging verhoogd van 60 naar 90 min.
-
Begeleiding: schrappen aanspraak op dagbesteding
Veel beleidsvrijheid voor gemeenten
18-12-2012
Decentralisatie begeleiding en verzorging vervolg Onduidelijkheid over peiljaar, budget, berekeningswijze Versobering door Rijk genoeg om korting op te vangen? Onduidelijkheid over schrappen aanspraak op dagbesteding Een ‘gewone’ bezuiniging? Een soort pakketmaatregel met compensatie voor gemeenten? Incorporatie dagbesteding in nieuwe participatiewet?
AWBZ-verpleging gaat naar zorgverzekering. Daardoor knip bij cliënten met meervoudige zorgvraag Grotere druk op mantelzorgers, op eigen kracht en op de eigen portemonnee
18 december 2012
En ….. óók nog andere maatregelen
Schrappen aanspraak op hulp bij het huishouden. Korting budget met 75% ZZP 1-3 reeds in Lenteakkoord geschrapt •
zzp1 en zzp2 in 2013 niet meer mogelijk voor nieuwe gevallen AWBZ-breed
•
Zzp3 voor ouderen geschrapt in 2014
•
Zzp3 voor verst. gehandicapten en ggz-clienten geschrapt in 2014
ZZP4 wordt met ingang van 2016 geschrapt ZZP4 is zware groep nog groter beroep op gemeentelijke aanbod; compensatie nog onduidelijk Daarnaast ook invoering Participatiewet (2014) en decentralisatie Jeugd (2015)
18-12-2012
Grote gevolgen Voor cliënten: Minder loketten en regelingen (integraal) Van recht naar voorziening Cumulatie maatregelen en financiële gevolgen Sterker beroep op eigen kracht, zelfredzaamheid, mantelzorg
Voor aanbieders AWBZ uitvoering in 1 hand 415 gemeenten Gemeenten verschillen in aanpak / opdrachtgeverschap Concurreren of samenwerken Krimpscenario Specialiseren of …doelgroepverbreding / functie- of taakuitbreiding Formele en informele zorg verbinden Eigen regie inhoud geven
18-12-2012
Gevolgen gemeente
Nieuwe doelgroepen en grote verantwoordelijkheden Veel minder middelen herontwerp Wmo obv scherpe keuzes 3 decentralisaties: integraal werken binnen sociale domein (jeugd, werk en inkomen, Wmo) Groot aantal aanbieders, emorme diversiteit Expertise opbouwen Regionaal samenwerken /centrumfunctie Belang afstemming met zorgverzekeraar rond complexe doelgroepen
10 januari 2012
AWBZ-begeleiding: wie is de cliënt? Cliëntgroep
Landelijk
Amsterdam
Somatische problematiek
32.750 (5,9%)
1.390 (15,0%)
Psychogeriatrische problematiek
15.105 (7,3%)
500 (5,4%)
Psychiatrische problematiek
72.210 (35,0%)
3.545 (38,3%)
Lichamelijke handicap
18.345 (8,9%)
555 (6,0%)
Verstandelijke handicap
63.495 (30,8%)
2.480 (26,8%)
Zintuiglijke handicap
5.110 (2,5%)
250 (2,7%)
Onbekend
5 (0%)
Aantal indicaties Bureau Jeugdzorg
?
504
10 januari 2012
Begeleiding in Amsterdam 90 aanbieders (vaak met onderaannemers) Zorgvraag en -aanbod: zéér gevarieerd Aantal indicaties nam afgelopen jaren gestaag toe Ruim een derde van de cliënten heeft een pgb M.n. cliënten met psychiatrische problematiek en jongeren hebben een pgb
18 december 2012
Verkenningen per doelgroep: voorlopige conclusies Weinig alternatieven mogelijk voor: •
Meervoudig complex gehandicapten
•
Mensen met niet aangeboren hersenletsel (zware gevallen)
•
Zintuigelijk beperkten (vooral doofblinden)
•
Verstandelijk gehandicapten met bijkomende problematiek
•
Zwaar dementerenden
De tijd nemen, goed kijken of en waar je enige efficiencywinst kan boeken
• Meer alternatieven mogelijk voor: •
Jongeren met psychiatrische beperkingen (vrijwillige inzet, respijtzorg, preventieve jeugdzorg/okc)
•
Volwassenen met psychiatrische beperkingen (toegankelijker welzijnsaanbod, inzet vrijwilligers/buddies, zorg op afstand, sociale firma’s)
•
Verstandelijk gehandicapten (toegankelijker welzijnsaanbod, meer inzet vrijwillers/buddies, sociale firma’s)
•
Ouderen (samenwerking zorg-welzijn, vrijwillige inzet, buddies, domotica)
Mensen met niet aangeboren hersenletsel Diffuse groep: ernst en oorzaken kunnen sterk verschillen Ca. 700-800 mensen met zwaar hersenletsel Langdurig zorgafhankelijk, weinig ziekte-inzicht, mantelzorg erg belast Moeilijk in beeld te krijgen (nah geen aparte grondslag AWBZ) 200 mensen bij Heliomare, ook Osira heeft gespecialiseerd aanbod Verder veel spreiding over andere zorginstellingen (29)
Aard ondersteuning: Begeleiding vaak sterk verweven met andere zorgfuncties Begeleiding gericht op omgaan met beperkingen speciale expertise nodig
Innovatie: •
Innovatiepotentieel hangt omgekeerd samen met zwaarte beperkingen
•
Andere organisaties kunnen steentje bijdragen aan ondersteuning NAHcliënten mits deskundigheid en continuïteit gewaarborgd zijn
18 december 2012
Algemene bevindingen Toegankelijk welzijn, samenwerking zorg - welzijn, vrijwillige inzet Groepsaanbod is verkokerd: groepen mixen, lokaties delen Bestedingen tlv pgb kunnen zicht geven op keur van alternatieve oplossingen (vaak ook goedkoper) Niet alleen huidige aanbieders hebben zicht op innovatierichtingen, ook informele netwerken en welzijnsaanbieders hebben daar ideeën over Invliegen expertise uit hogere lagen om algemeen en collectief aanbod geschikter te maken voor bgl-doelgroepen; wel signaliseringsfunctie goed regelen! Maak aanbieders meer verantwoordelijk om met minder geld meer mensen te bedienen (resultaatafspraken) Goede vraagverheldering is het halve werk!
18 december 2012
Vragen?
www.amsterdam.nl/vanawbznaarwmo www.vng.nl/ Beleidsvelden \ Sociale zaken, integratie en zorg \ Maatschappelijke ondersteuning www.invoeringwmo.nl/decentralisatiebegeleiding
