Collegevoorstel
Openbaar
Onderwerp
GGD Meldpunt Bijzondere Zorg: OGGZ Subsidie 2012
Programma / Programmanummer
BW-nummer
Openbare besluitenlijst 18 december 2007 Zorg & Welzijn / 1051 Collegevergadering no 47 Portefeuillehouder
B. Frings Samenvatting Directie/afdeling, ambtenaar, telefoonnr. Aanwezig: Het Meldpunt Bijzondere Zorg (MBZ) vervult een rol bij de toeleiding MO10, Angela Koopmans, 2540 Th. de Graaf Voorzitter naar zorg van de meest kwetsbare OGGZ-doelgroep. Zij opereert Datum ambtelijk voorstel P. Depla, H. van Hooft Scholten, H. Kunst, Wethouders hierbij op casus-, netwerkregieen adviserend niveau.sr., DeL. afgelopen 29 mei 2012 Lucassen, der een Meer jaren is de rol van het MBZP. versterkt door J. ze van expliciet rol te geven Registratienummer P. en Eringa Gemeentesecretaris in de coördinatie van de zorg het fungeren als spil bij het maken van 2012.0182 A. Kuil Communicatie ketenafspraken met OGGZ-zorgpartners. Op basis van het nieuwe Verslag WMO-beleidsplan wordt deM. rol Sofovic van het MBZ nog meer dan voorheen
gecentreerd op de allermoeilijkste situaties binnen de OGGZ-doelgroep en is opschaling naar het MBZ aan de orde als de regieteams in de wijken er niet uitkomen. In 2012 wordt een aanzet gemaakt met deze nieuwe rolinvulling.
Ter besluitvorming door het college
Paraaf
1.In 2012 een budgetsubsidie te verlenen van € 1.044.846 aan de GGD voor het MBZ. 2.Deze subsidie ten laste brengen van het programma Zorg en Welzijn (1051), deelproduct ‘bemoeizorg en regie/toeleiding naar zorg (61217.S0878).
akkoord
Aldus vastgesteld in de vergadering van:
De voorzitter,
Datum
De secretaris, Programmamanager I. van der Vlist
Programmadirecteur R. van Wuijtswinkel
Alleen ter besluitvorming door het College Besluit B&W d.d. 12 juni 2012 Conform advies
Aanhouden Anders, nl.
Paraaf
nummer: 3.19
Datum
akkoord
1
Bestuursagenda
Gemeentesecretaris
Portefeuillehouder
Collegevoorstel.doc
Collegevoorstel
1
Probleemstelling
De gemeente Nijmegen heeft als centrumgemeente een verantwoordelijkheid voor de regie op voorzieningen op het terrein van de OGGZ 1 . De OGGZ richt zich op de toeleiding naar zorg van kwetsbare mensen met multiproblematiek die niet in staat zijn zelf hulp te zoeken. Het Meldpunt Bijzondere Zorg levert een bijzondere bijdrage aan de toeleiding naar zorg van de OGGZ-doelgroep ter verbetering van de kwaliteit van het leven van deze mensen en ter vermindering van de overlast voor de omgeving. Dat doet zij door OGGZ activiteiten op casus-, netwerkregie- en op adviserend niveau niveau uit te oefenen. Bij dat laatste gaat het om advisering te verrichten op basis van signalering en monitoring. In het vorige WMO beleidsplan is aan het MBZ meer expliciet de regierol in de uitvoering van de OGGZ gegeven. Dat wil zeggen dat zij een meer leidende en bindende rol heeft gekregen in de totstandbrenging van samenwerkingsafspraken en het toeleiden naar zorg. Op basis van het nieuwe WMO-beleidsplan wordt de rol van het MBZ nog meer dan voorheen geconcentreerd op de allermoeilijkste situaties binnen de OGGZ-doelgroep. Het gaat om casussen waar de regieteams in de wijken niet meer uitkomen. 2012 is het eerste jaar waarin deze rolverdeling zijn beslag krijgt, het vormt in dat opzicht een overgangsjaar. De GGD heeft actuele inhoudelijke ontwikkelingen - waaronder het nieuwe WMO beleid, consequenties van de invoering van regieteams en de gewijzigde aanpak huiselijk geweldcasussen in het Veiligheidshuis - verwerkt in de productomschrijvingen in de subsidieaanvraag 2012. Vanaf 2013 zal er ook een financiële vertaling kunnen worden gemaakt. Het MBZ wordt gevraagd te anticiperen op een vooralsnog door ons ingeschatte lagere vraag naar toeleidingsactiviteiten op casusniveau in 2013. Gewenste bestemmingen voor vrijkomende ruimte: goede invulling van de netwerk-, regie/monitoring functie, dekking van begeleide herkansingstrajecten die wij nu deels rechtstreeks via de corporaties bekostigen en bekostiging van casussen WTH die de huidige gevraagde prestatie overtreffen. Daarnaast zijn er andere nader te bepalen bestemmingsmogelijkheden mogelijk. Wij zijn ons bewust van het late tijdstip waarop dit voorstel aan u wordt voorgelegd. Dat hangt o.a. samen met onze wens het voorstel zo goed mogelijk af te stemmen op de ontwikkelingen rondom de verschuivingen in taken tussen het Meldpunt Bijzondere Zorg en de regieteams. Een andere belangrijke reden vormt onze wens goede afstemming te creëren met het Programma Veiligheid samenhangend met het gegeven dat een deel van de middelen in dit voorstel door de raad gelabeld zijn voor veiligheidsdoelstellingen en de verbreding van werkzaamheden van het Veiligheidshuis naar Tweestromenland. 2
Juridische aspecten
Het Meldpunt verricht activiteiten binnen het kader van de Wet Maatschappelijk Ondersteuning (WMO). 3
Doelstelling
Het vergroten van de kansen op toeleiding naar passende zorg en de vermindering van overlast voor de omgeving. 4
Argumenten
Het Meldpunt richt zich op de toeleiding naar zorg van de meest moeilijke casussen binnen de OGGZ doelgroep. Dat is in overeenstemming met onze WMO visie.
1
Openbare Geestelijke GezondheidsZorg
Collegevoorstel
Vervolgvel
2
Het Meldpunt vervult als bovenlokale voorziening al veel jaren de rol van Meldpunt voor OGGZ-problematiek. Zij leidt toe naar zorg, geeft advies en/of verricht onderzoek zodat mensen vervolgens succesvol kunnen worden toegeleid naar passende zorg. De afgelopen jaren is het aantal meldingen en de rol van het MBZ bij de toeleidingen naar zorg flink toegenomen. Wij constateren dat de instellingen betrokken bij de doelgroep, zoals politie, justitie, het Veiligheidshuis en woningbouwcorporaties het Meldpunt goed weten te vinden. Tegelijkertijd vinden wij dat het MBZ haar expertise exclusief moet inzetten op de meest problematische OGGZ-doelgroep met zeer ernstige multiproblematiek. Wij hebben het dan over zorgmijders, mensen met problematiek op vier of meer leefgebieden en/of situaties waarin sprake is van gevaar of huiselijk geweld en prostitutie / loverboyproblematiek. Vanuit de WMO opvatting ‘lokaal wat lokaal kan’ wordt zorgtoeleiding alleen opgepakt als het lokaal/in de wijk niet haalbaar is de problematiek op te lossen. Deze inkadering vormt het uitgangspunt voor de subsidieverlening aan het MBZ in 2012. Inschatting is dat het MBZ circa 750 keer betrokken is bij trajectindiceringen en regievoering op trajecten. De werkelijke aantallen hangen af van de vraag en de benodigde intensiteit van de trajecten in samenhang met de ontwikkelingen in de regieteams in de wijken. De expertise van het MBZ is van belang voor de ondersteuning van professionals die betrokken zijn bij de OGGZ doelgroep en draagt bij aan de vergroting van kansen op succesvolle zorgtoeleiding. Professionals betrokken bij de OGGZ doelgroep doen een toenemend beroep op de consultatie- en adviesfunctie van het MBZ. Daarnaast wordt het MBZ steeds meer ingezet op trajectindicering ter bepaling van een meest passend plan van aanpak. Wij concluderen dat deze functies van het MBZ voldoen aan een vraag vanuit de praktijk. De consultatie/adviesfunctie draagt bij aan het beperken van de noodzaak zwaardere (en duurdere) hulp in te moeten zetten en vervult een preventieve functie in de zin van ‘voorkomen van erger’. Door de inzet van het MBZ op trajectindicering wordt een sterke kwaliteit van het MBZ optimaal benut. Inschatting is dat er 230 keer een beroep wordt gedaan op de consultatie- en adviesfunctie. Het Meldpunt draagt bij aan de versterking van de samenhang in het OGGZ-aanbod. Er zijn diverse partners betrokken bij toeleiding naar zorg van de OGGZ doelgroep. Het gaat dan o.a. om de NIM, ZZG, Pro Persona, Iriszorg, Hera, het Veiligheidshuis, corporaties e.a. Het MBZ draagt via haar netwerkregiefunctie bij aan een sluitende en samenhangende aanpak voor de OGGZ doelgroep op instellingenniveau. Ze regisseert afstemmingsoverleg tussen aanbieders van zorg en neemt initiatieven in het vastleggen van samenwerkingsafspraken met OGGZ-partners. Tevens zorgt ze ervoor dat er afstemming plaats vindt tussen lokale OGGZ-netwerken en bovenlokale meer gespecialiseerde OGGZ voorzieningen. Uitgangspunt bij deze afstemming is, dat onnodige opschaling van meldingen naar het Meldpunt wordt voorkomen. De genoemde inzet van het MBZ draagt bij aan de versterking van een effectief en efficiënt vangnet voor de meest kwetsbare OGGZ-doelgroep. Expertise van het Meldpunt wordt benut voor het monitoren van de OGGZ-doelgroep Omdat bij het Meldpunt informatie over een aanzienlijk deel van de OGGZ-doelgroep op persoonsniveau gebundeld is, heeft zij zicht op de allermoeilijkste OGGZ-doelgroep. Door analyse van doelgroepgegevens kunnen lacunes in de sociale infrastructuur worden opgemerkt en gemonitord. De monitoringsfunctie zal het komende jaar verder ontwikkeld worden in samenspraak met de gemeente en in overleg met andere betrokken partners. Inzet daarbij is – in overeenstemming met het WMO beleidsplan – om op eenvoudige wijze
Collegevoorstel
Vervolgvel
3
benodigde gegevens te genereren om regie te kunnen voeren en resultaten te kunnen monitoren. De rol van het MBZ op specifieke thema’s Algemeen Bij het maken van subsidieafspraken zetten we zoveel mogelijk in op het verlenen van één subsidie voor de zorgtoeleiding van diverse OGGZ-subdoelgroepen. Wij kiezen hiervoor om het MBZ er toe aan te zetten het aanbod zo efficiënt mogelijk af te stemmen op de vraag van de diverse subdoelgroepen binnen de OGGZ. Flexibiliteit van het MBZ is van belang omdat wij vooraf niet exact kunnen aangeven in welke subdoelgroep zich de meeste toeleidingsvragen zullen voordoen. Wij houden via verantwoordingsrapportages zicht op de bereikte subdoelgroepen en resultaten o.a. op de huiselijk geweld- en straat/jeugdprostitutiecasussen. Toeleiding naar sociaal medische zorg In 2012 vindt er binnen de reguliere WMO taakstelling, toeleiding naar medische zorg plaats van de sociaal kwetsbare zorgmijdende OGGZ-doelgroep. De sociaal verpleegkundige van het Meldpunt leidt via outreachende activiteiten sociaal kwetsbare mensen die nergens in beeld zijn, toe naar de inloopspreekuren van de huisartsen en verleent (na)zorg en begeleiding. Deze spreekuren en de zorg die daarom heen wordt geleverd heet ook wel Praktijk Buitenzorg. Daarnaast zorgt de verpleegkundige ervoor dat de zorg van de huisartsenzorg beter aansluit op de zorg van andere ketenpartners. Op deze wijze wordt de toegang van de doelgroep tot de geïntegreerde eerste lijnszorg verbeterd en de zelfredzaamheid, gezondheid en welbevinden vergroot. Voorheen werden deze activiteiten uitgevoerd onder de noemer ‘project Buitenzorg’. Zonder medische zorg zou deze groep te lang doorlopen met klachten waardoor mensen onnodig lang lijden en er gevaar voor de volksgezondheid kan optreden (verspreiding van infectieziekten). Op basis van cijfers van vorig jaar schatten we in dat op jaarbasis circa 90 mensen worden bereikt. Thema’s specifiek gerelateerd aan veiligheidsdoelstellingen Straat- en jeugdprostitutie Begin 2011 is de gemeente samen met het Meldpunt Bijzondere Zorg, IrisZorg en de NIM gestart met casuïstiek in het kader van een pilot straat- en jeugdprostitutie. Doel van de aanpak was vrouwen uit de prostitutie te krijgen. Naar aanleiding van deze pilot heeft het college besloten om de regie voor de aanpak neer te leggen bij het Meldpunt Bijzondere Zorg. Het Meldpunt heeft de opdracht om deze aanpak vanuit de eigen organisatie met regulier beschikbare middelen vorm te geven en daarbij samen te werken met de betrokken instellingen. Nazorg veelplegers Sinds 2007 heeft Nijmegen de Aanpak Nazorg Veelplegers. Deze aanpak heeft als doel het resocialiseren van veelplegers die uit detentie komen en het terugdringen van recidive. De groep veelplegers is verantwoordelijk voor een groot deel van de gepleegde criminaliteitsdelicten en de daarmee gepaard gaande overlast en schade. Er is een groep die zorg nodig heeft vanwege verslaving- en/of psychiatrische problemen. Het MBZ stelt een integraal nazorgplan/zorgarrangement op in overleg met betrokken partners in het Veiligheidshuis en vervult een advies- en consultatiefunctie. In 2011 is het Meldpunt betrokken geweest bij 44 nazorgtrajecten. Wij gaan er vanuit dat er in 2012 aan 40 personen een nazorgtraject nodig is. Evaluatiecijfers laten zien dat over een periode van vier jaar 45% van de mensen waarmee in deze periode een nazorgovereenkomst is afgesloten – is
Collegevoorstel
Vervolgvel
4 gerecidiveerd 2 . Meer dan de helft is in staat geweest het leven na detentie zonder terugval op te pakken. Het feit dat er meer dan de helft niet gerecidiveerd is betekent ook dat er veel overlast en materiële schade voorkomen is. Genoemde effecten pleiten ervoor door te gaan met deze trajecten. Huiselijk Geweld en Wet Tijdelijk Huisverbod (WTH) Het MBZ voert sinds een aantal jaren de professionele frontofficefunctie uit voor het Steunpunt Huiselijk Geweld. Dat betekent dat het MBZ onderzoek verricht, adviseert en risico’s op gevaar signaleert. In 2011 zijn er 224 casussen Huiselijk geweld gemeld bij het MBZ, dat is een vergelijkbaar aantal als in 2010. Het MBZ vervult in de keten Huiselijk Geweld een rol binnen het Veiligheidshuis. Beoogd wordt de hulpverleningscomponent goed in te bedden in de behandeltrajecten. Er is in de afgelopen maanden een aangepaste werkwijze ontwikkeld ten gunste van de kwaliteit van de zorgverlening. MBZ vervult een actieve zorgtoeleidende rol bij de screening van alle meldingen die bij politie en zorgpartners binnenkomen en zonodig ook bij de opstelling van een integraal plan van aanpak. Daarnaast vormt ze een intermediair tussen het veiligheidshuis en diverse lokale zorgnetwerken en instellingen als het gaat om de uitvoering van het zorggedeelte van het plan van aanpak. Verwacht wordt dat de nieuwe werkwijze tot een meer efficiënte samenwerking tussen de zorg en justitieketens leidt ten gunste van de cliënten. Vanaf circa eind 2011 verricht het MBZ deze activiteiten ook voor Tweestromenland. In overleg met regiogemeenten en het Veiligheidshuis worden afspraken gemaakt over definitieve dekking van de kosten die hiermee gemoeid zijn. Uitkomsten hiervan zijn nog niet helder. Hierop vooruitlopend verlenen wij een voorlopige dekking via dit collegevoorstel. Wij vinden het van belang dat het MBZ de activiteiten voor Tweestromenland kan blijven verrichten in 2012. Redenen hiervoor zijn vooral gelegen in de wens vanuit het Veiligheidshuis om regionaal een zelfde werkwijze te hanteren en verwachtingen omtrent versterking van de kwaliteit van de dienstverlening aan de betrokkenen bij huiselijk geweld. Vanaf 1 januari 2009 is de Wet Tijdelijk Huisverbod in werking getreden. Deze wet biedt de burgemeester de mogelijkheid om via een bestuurlijke maatregel een (tijdelijk) huisverbod op te leggen in geval van huiselijk geweld. Het betreft een maatregel die het mogelijk maakt om de hulpverlening snel op gang te brengen. In 2011 zijn er in de regio 34 huisverboden opgelegd met daarnaast nog enkele vooronderzoeken. Dat is een aanzienlijke stijging ten opzichte van 2010 waarin het ging om 10 gevallen. We gaan er vanuit dat het MBZ in 2012 op basis van deze subsidieaanvraag de coördinatie van de zorg en het in gang zetten van hulpverlening voor 40 casussen op zich zal nemen. Ingeval er sprake is van meer gevallen, worden kosten – in overeenstemming met eerder gemaakte afspraken – over de gemeenten omgeslagen. Gelabelde middelen Zorg en Welzijn voor het Beleidsplan Integrale Veiligheid Activiteiten die het MBZ verricht in het kader van de keten huiselijk geweld, de keten straaten jeugdprostitutie en de nazorg van veelplegers zijn specifiek gelabeld als activiteiten voor veiligheidsdoelstellingen op basis van het door de raad vastgestelde Beleidsplan Integrale Veiligheid d.d. 18 januari jl. 3 Via dit collegevoorstel wordt een bedrag van € 580.000 van de in het Beleidsplan Integrale Veiligheid genoemde middelen uit het Programma Zorg en Welzijn ingevuld voor de huiselijk geweld keten en een bedrag van € 74.000 voor de keten veelplegers. De 2
Over de periode 2009 t/m 2011 is er met 60 mensen een nazorgovereenkomst afgesloten, waarvan er 27 zijn gerecidiveerd. 3 Dat is inclusief ondersteuning van het veiligheidshuis in de huiselijk geweld keten en de uitvoering van de WTH.
Collegevoorstel
Vervolgvel
5
toeleidingsactiviteiten van het MBZ voor de jeugd- en straatprostitutieketen zijn geïntegreerd opgenomen in het toeleidingsaanbod van de brede OGGZ-doelgroep. Resumerend De nieuwe WMO visie leidt er toe dat er verschuivingen optreden in de taken van het MBZ. Het is nu nog niet duidelijk wat het WMO uitgangspunt ‘opschaling naar het MBZ is pas aan de orde als de regieteams in de wijken er niet meer uitkomen’ gaat betekenen voor de functie van het MBZ op casusniveau. In dat opzicht zit het MBZ in een overgangsfase, waarin verschuivingen in werkzaamheden aan de orde zijn. Bedoeling is dat het MBZ steeds meer in de netwerkregie en adviserende/monitorende rol zal optreden en zich hier nog verder in zal gaan ontwikkelen. Daarnaast blijft er een functie in de toeleiding naar zorg van de allermoeilijkste en meest complexe OGGZ-casussen. De komende tijd vormen de verschuiving en verdere ontwikkeling van de netwerkregie- en adviserende/monitorende functies bijzondere aandachtsvelden. Taken in 2013 Ten gevolge van het WMO beleidsplan en de invoering van de regieteams in 2012 is de rol van het MBZ bij de toeleiding naar zorg in ontwikkeling. 2012 vormt een overgangsjaar waarin samen met de regieteams en het Veiligheidshuis op basis van praktijkervaringen een heldere rolinvulling gerealiseerd wordt. Uitgangspunt is, dat wij willen dat het MBZ de expertise inzet op de meest complexe 1% OGGZ-doelgroep. Onze inschatting is dat er – door de grotere rol die de regieteams vanaf 2012 oppakken bij toeleiding naar zorg van mensen met complexe problematiek – er minder casussen hoeven te worden opgepakt door het MBZ. Op basis van analyses van werkelijke toeleidingsgegevens van het MBZ en de regieteams kijken we of/in hoeverre deze vooronderstelling juist is. Wij vinden het gewenst dat het MBZ deze veronderstelde ruimte deels benut om een verschuiving te realiseren in activiteiten waarmee de netwerk- en regie/monitoringfunctie op de OGGZ wordt uitgevoerd. Daarnaast zien wij bestemmingsmogelijkheden op de begeleide herkansingstrajecten waarvoor wij nu rechtstreeks budget aan de corporaties verstrekken en op casussen WTH die de huidige gevraagde prestatie overtreffen. Ook zijn er andere bestemmingsmogelijkheden mogelijk. De GGD wordt gevraagd in de organisatie en in het personeelsbeleid te anticiperen op een lager ingeschatte vraag naar toeleidingsactiviteiten op casusniveau in 2013.
5
Financiën
Om de hierboven genoemde activiteiten te kunnen uitvoeren wordt aan de GGD voor het Meldpunt Bijzondere Zorg een budgetsubsidie verleend van € 1.044.846. De subsidie wordt ten laste gebracht van het Programma Zorg en Welzijn (1051), product Maatschappelijke opvang, deelproduct ‘bemoeizorg en regie/toeleiding naar zorg (61217.S0878). In de budgetsubsidie 2012 is rekening gehouden met de gemeentelijke indexering. De GGD heeft een efficiencykorting opgelegd gekregen, waardoor er geen generieke korting wordt toegepast op het budget voor het Meldpunt als onderdeel van de GGD.
Subsidieverlening 2012 Thema/activiteiten verwachte prestaties Toeleiding naar zorg OGGZ
230 consultaties, 600 trajectindiceringen, 168
Te verlenen subsidie 2012 € 823.205
Dekking 61217.S0878
Collegevoorstel
Vervolgvel
6
doelgroep incl. casussen huiselijk geweld en jeugden straatprostitutie, toeleiding naar sociaal medische zorg en ondersteuning veiligheidshuis WTH Nazorgtrajecten veelplegers
keer trajectregie; 90 toeleidingen naar sociaal medische zorg; netwerkregie; ontwikkelen monitor in overleg met gemeente; ondersteuning veiligheidshuis op huiselijk geweld, incl. Tweestromenland 40 trajecten 40 trajecten
Totaal
€ 147.815 € 73.826
61217.S0878 61217.S0878
€ 1.044.846
Historie In onderstaande tabel is aangegeven welke subsidie de GGD in 2010 en 2011 heeft ontvangen voor de activiteiten die door het MBZ zijn uitgevoerd
Historische informatie subsidieverlening aan MBZ 2010 2010 verleend vaststelling Meldpunt Bijzondere Zorg € 1.089.125 € 1.089.125 OGGZ / incl. ondersteuning Veiligheidshuis, WTH, nazorg veelplegers Toeleiding naar € 45.014 € 5.512 sociaal medische zorg Straat- en 0 0 jeugdprostitutie Totaal € 1.134.139 € 1.094.637
2011 verleend
2011 vastgesteld
€ 1.077.160
Nog niet vastgesteld
€ 39.502
Nog niet vastgesteld
€ 143.130 4 € 6.192 € 1.265.984
€ 143.130 € 6.192
De activiteiten voor de toeleiding naar sociaal medische zorg en de ketenaanpak straat- en jeugdprostitutie worden in 2012 bekostigd met de reguliere zorgtoeleidingsmiddelen van het Meldpunt Bijzondere Zorg 5 .
4
Het gaat hier om incidenteel rijksbudget. Het MBZ trad op als hoofdaannemer van de trajecten straat- en jeugdprostitutie, de NIM en Iriszorg namen een deel van de ketenaanpak voor hun rekening. 5 Bij straat- en jeugdprostitutie deels ook door de NIM en Iriszorg.
Collegevoorstel
Vervolgvel
7
6
Communicatie
Na besluitvorming wordt de GGD geïnformeerd via bijgevoegde beschikking (bijlage 2). Gemeenten van de regio Nijmegen worden via het regionale Portefeuilleoverleg Zorg en Welzijn op de hoogte gebracht van het besluit. 7
Uitvoering en evaluatie
De GGD geeft uitvoering aan de activiteiten. Voorwaarden opgenomen in de beschikking zijn daarbij bepalend. Evaluatie vindt plaats op basis van door de GGD aan te reiken verantwoordingsgegevens zoals gevraagd in de beschikking conform de Nijmeegse Kaderverordening Subsidies (NKS). De verantwoordingsgegevens voor het veiligheidshuis worden hierbij expliciet weergegeven. 8
Risico
Er zijn geen bijzondere risico’s.
Bijlagen: - Subsidieaanvraag 2012 - Conceptbeschikking 2012
