Afstudeerprojecten 2012 Bouwkunde en Civiele Techniek
Kom verder. Saxion.
saxion.nl/rob
Inhoud Bouwkunde
Woord vooraf
6
Groep Bouwen Zonder Grenzen, Urban Mediaspace Aarhus
8
Groep Aesthetics Building Group, ‘Zalmhaven’ Rotterdam
10
Geachte gediplomeerde,
EHKRW Engineering Solutions, Operationeel Centrum Stichtse Brug
12
Vandaag is de uitreiking van de diploma’s waarbij jullie tevens dit afstudeerjaarboek ontvangen met daarin de samenvattingen van de afstudeerprojecten van de opleidingen Bouwkunde en Civiele Techniek van het studiejaar 2011-2012.
Groep E-Norm, Centrum Moderne Muziek Amsterdam
14
Groep Exact Bouwkundig Adviesbureau, Stedelijk College Eindhoven
16
Groep Design&Build, Multifunctioneel Sportcomplex Lisse
18
Groep INTACT, Gemeentelijke huisvesting Leiderdorp
20
Groep ’t Helm, Het Glaskunstcentrum
22
Groep Generate Ingenieurs, Bovenop Delft
24
Groep X4 Engineers, De Zonnehof
26
Groep ABM², Woontoren Torso
28
Dit studiejaar is er door jullie weer veel inzet getoond uitmondend in prachtige afstudeerwerken. Er is aan een verscheidenheid van Bouwkundige en Civiele onderwerpen gewerkt. Het ene afstudeerwerk meer innovatief, het andere meer maatschappelijk relevant. Het afstudeerwerk is het sluitstuk van de opleiding en kan als een meesterproef worden gezien. Laten we niet vergeten dat hiervoor ook veel onderwijswerk is verzet. Vanaf de basisschool naar het einddiploma is een lange periode waarin de onderwijsontwikkeling ook een centrale rol speelt in jullie leven. Het docententeam met goede ondersteuning van het secretariaat en het management hebben met plezier met jullie samengewerkt om ons gezamenlijk doel te bereiken, namelijk om van jullie goede beginnende beroepsbeoefenaars te maken en natuurlijk om jullie te laten slagen in de praktijk. Nog even kort terugkijkend naar de afgelopen vier… vijf jaren hebben wij er het volste vertrouwen in dat jullie een mooie werkplek of een vervolgstudie vinden om je talenten verder te ontwikkelen en hierdoor de baan krijgt die bij je past.
Namens alle medewerkers van de opleidingen Bouwkunde en Civiele Techniek, Ir. P.H.M. de Lange, curriculumcoördinator opleiding Civiele Techniek
2
Groep Unibouw, Unibouw Fountainhead Amsterdam
Afstudeerprojecten 2012
Civiele Techniek Groep IB V.O.R.S., Herinrichting binnenvaarthaven Born
32
Groep Kwattro Group, Westelijke randwegenstructuur Borne
34
Groep WABTEK, Optimalisatie stuwmanagement BorgharenGroep BRT Adviezen
36
Kruising: A50 - Apeldoorns Kanaal
38
Groep LawduMa, Onderdoorgang Hengelo Verlengde Amerikalaan
40
Groep Ingenieurs– en adviesbureau BMBZ, Recreatief Holten
42
Groep Coastal Engineers, Kustontwerp Sitges
44
Groep RS-advies, Apeldoorns kanaal: Meer dan alleen water
46
Kom verder. Saxion.
3
4 Afstudeerprojecten 2012 Kom verder. Saxion.
5
48• Pim Kleissen 49• Dennis Monninkhof 50• Hidde Tijkotte 51• Remko Epink 52• Maikel Loman
37• Jeffrey Wieldraaijer 38• Joris ten Elsen 39• Chiel Hamse 40• Bram Welboren 41• Timo Nijenkamp 42• Joost Smelt 43• Peter ter Maat 44• Richard Coster
26• Joran Haarhuis 27• Mark Wiefferink 28• Ken Rouwenhorst 29• Niek Kerkhof Jonkman 30• Tim Baveld 31• Rick Leloux 32• Coen ter Braak 33• Tom Blokhuis
15• Sebastièn Wolterink 16• Saher Al-Sahi 17• Arjan Hollink 18• Christina Gromöller 19• Rob Asbroek 20• Thomas Weernink 21• Koen Oort 22• Patrick Hof
6 • Maarten Kobes 7 • Mart Morsinkhof 8 • Alwin Büter 9 • Daniël Geurts 10• Tom Wilmink 11• Ruud Lansink
22
5 • Antoine Bowers
20
21
4 • Dinesh Santokhi
19
47• Bart Grobbee
17
18
37
46• Sjors van Gerresheim
15
16
23
36
36• Sander Middelkamp
25
24
28
35
25• Nick Pots
26
27
29
14• Robbin Breukink
14
30
31
34
3 • Jelle Wensink
12
13
40
45• Patrick Overdam
10
11
42
35• Pim Grimberg
9
43
34• Bas Beld
8
44
33
24• Niek Waaijer
6
7
45
32
23• Koen Meinema
4
5
46
38
13• Herwin Voortman
3
47
39
12• Wesley Daggenvoorde
2
48
41
2 • Bas Rollerman
1
50
49
1 • Ruben Broeze
52
51
Groepsfoto Bouwkunde
Omgeving Het Oostelijk Havengebied van Amsterdam valt op door haar opmerkelijke (landschap)architectuur. Het stedelijke karakter van Borneo en Sporenburg is uitgedacht door landschapsarchitect Adriaan Geuze (West 8) waarna meer dan dertig architecten alle ruimte hebben gekregen om de bebouwing vorm te geven. Beide gebieden, verbonden door twee karakteristieke loop - annex fietsbruggen, kenmerken zich door een moderne architectuur, waarbij Fountainhead het spectaculaire slotstuk vormt.
Ontwerp Fountainhead heeft een contour van 64 x 64 x 63 meter en is een U-vormig gebouw van 20 verdiepingen. Het omvat 237 eigentijdse en luxueuze woningen, verdeeld over appartementen, studio’s, atelierwoningen en penthouses (totaal 5300 m2). Iedere bewoner heeft de beschikking over inpandige parkeerruimte in een drie-niveau, bovengrondse parkeergarage. Fountainhead is bovendien uitgerust met een basisschool, 2 kantoorruimten en fitness.De woningen verschillen naar in-
Unibouw Fountainhead Amsterdam
deling en oriëntatie. Bij de ontwikkeling van de woningen is gelet op het creëren van uitzicht, veelal naar twee kanten. Bovendien beschikken de meeste woningen over een loggia met zonoriëntatie.Door de meanderende gevel verschillen alle woningen ook in grootte.
Groep Unibouw: • Thomas Brinkhuis • Alwin Büter • Wesley Daggenvoorde • Bob Rothman • Tom Wilmink
Het heeft iets langer geduurd dan voorzien, maar nu staat niets de komst van Fountainhead meer in de weg. Daarmee heeft Amsterdam er een spectaculaire landmark bij in het Oostelijk Havengebied.
Keuze afstudeerproject Unibouw heeft gekozen voor dit afstudeerproject omdat het meerdere gebruiksfuncties heeft. Ook de opbouw van het gebouw en de plek aan het water was voor ons een grote uitdaging. De verkregen info van architect KCAP uit Rotterdam was voor ons een stimulans om met deze grote uitdaging aan de
Het opmerkelijke woongebouw van zestig meter hoog, deels leunend op het eiland Borneo en deels gestut op de bodem van de Ertshaven, geeft de skyline van Amsterdam een nieuwe dimensie. De niveauverschillen en de meanderende buitengevel maken Fountainhead tot een uniek wooncomplex op één van de meest geliefde locaties van Amsterdam.
slag te gaan.
Het eiland Borneo hoort bij het Oostelijk Havengebied in het stadsdeel Zeeburg, waar wonen, werken, winkelen en recreëren samenkomen. Voor jong, oud en alles daartussenin zijn alle voorzieningen dichtbij; de veelkleurige wereldstad, maar ook het groen en blauw van de natuur.
6
Afstudeerprojecten Bouwkunde 2012
Kom verder. Saxion.
7
De Mediaspace is bedoeld voor de inwoners en bezoekers
vliesgevel met daarvoor een LED-gevel. Op deze interactie-
van de stad Aarhus. Het is een gebouw waar mensen heen
ve LED-gevel kunnen allerlei voorstellingen gepresenteerd
kunnen gaan om elkaar te ontmoeten, voor studie of werk,
worden en deze gevel is van verre al zichtbaar. Het geeft
om kunst te ervaren of gewoon om een kopje koffie te
bezoekers het gevoel dat ze omarmd worden en naar het
drinken of een boek te lezen. Het is een ‘stedelijke huis-
gebouw worden getrokken door de aandacht die de LED-
kamer’ voor kennis, cultuur en gemeenschap.
gevel trekt. Een bijzonder en complex gebouw welke het aantrekkelijk maakt om dit als afstudeerproject te kiezen.
Projectgroep BZG
Veel onderdelen van het gebouw zijn nog niet eerder (op
BZG staat voor Bouwen Zonder Grenzen. Deze naam heeft
een soortgelijke manier) uitgewerkt waardoor voor veel
twee achterliggende gedachtes. De Mediaspace is een ge-
punten zelf oplossingen gezocht en bedacht moesten
bouw welke gebouwd gaat worden over de grens, namelijk
worden. BZG heeft in dit gebouw dan ook zijn energie en
in Denemarken. Tevens is het, ruim 60.000 vierkante me-
creativiteit kunnen vinden.
ter tellende, gebouw dusdanig complex voor de uitvoering, met al zijn ronde vormen, dat er geen grenzen zijn voor
De uitvoering
de groep wat betreft het uitvoeringsgereed krijgen van een
BZG staat voor Bouwen Zonder Grenzen. Deze naam heeft
(schets)ontwerp. Dhr. Beune heeft, als tutor, BZG dit afstu-
twee achterliggende gedachtes. De Mediaspace is een ge-
deerjaar begeleid.
bouw welke gebouwd gaat worden over de grens, namelijk in Denemarken. Tevens is het, ruim 60.000 vierkante me-
Urban Mediaspace Aarhus
De Urban Mediaspace
ter tellende, gebouw dusdanig complex voor de uitvoering,
Begin 2008 heeft de gemeente Aarhus (opdrachtgever)
met al zijn ronde vormen, dat er geen grenzen zijn voor
een 6-tal architecten aangewezen om een multifuncti-
de groep wat betreft het uitvoeringsgereed krijgen van een
oneel gebouw te ontwerpen in het havengebied van de
(schets)ontwerp. Dhr. Beune heeft, als tutor, BZG dit afstu-
stad. Dit gebouw moet als het bijeenkomstcentrum van
deerjaar begeleid.
de stad fungeren, een ding wat nog ontbrak in de opko-
Groep Bouwen Zonder Grenzen: • Bas Beld • Tom Blokhuis • Pim Grimberg • Sander Middelkamp • Jeffrey Wieldraayer
De Urban Mediaspace is de bibliotheek van de toekomst. Met de Mediaspace wordt een flexibel en dynamisch heiligdom gecreëerd voor iedereen die op zoek is naar kennis, inspiratie en persoonlijke ontwikkeling. Het gebouw is een aantrekkelijk, intelligent en interactief gebouw dat de gebruikers ondersteunt in hun verlangen om te leren en beleven. De bibliotheek, de kern van het gebouw, is een verhuizing, uitbreiding en ontwikkeling van de belangrijkste bibliotheek in Aarhus. De Mediaspace zal ook ruimte bieden voor een gemeentebalie, flexibele kantoor- en leerruimten en een educatiecentrum. Het is dankzij de twee parkeerlagen en infrastructuur onder het gebouw tevens een infrastructureel knooppunt waarmee het als aankomstruimte voor de stad Aarhus moet gaan fungeren.
mende kennisstad Aarhus. Het gebouw kenmerkt zich door aantal bijzondere onderdelen. De gevel bestaat grotendeels uit een damwand gevelbekleding met een cortenstaal uiterlijk. Hier heeft de architect voor gekozen om het gebouw op te laten gaan in de skyline van de haven, waarvan de gehele kade al bestaat uit cortenstalen damwanden. Onder het verhoogde plein van het gebouw ligt een infrastructureel knooppunt. Hier kruizen auto’s, bussen, fietsers, voetgangers en een lightrail het gebied in verschillende richtingen. Via roltrappen en liften kan men van onder het plein omhoog en via het arriveercentrum het gebouw betreden of via de hellingbanen veilig de stad inlopen of fietsen. Midden in het gebouw bevindt zich een leeskom. In deze (rondlopende) leeskom, welke is omgeven door boekenkasten, kunnen bezoekers elkaar ontmoeten of rustig gaan zitten om te werken, leren of lezen. Om de kom een open karakter te geven zal de bovenliggende vloer 55 meter vrij overspannen. De gehele tweede verdieping is omgeven door een vliesgevel. De twee verdiepingen hierboven kragen een paar meter uit over deze vliesgevel. In de uiterste punt van het gebouw kragen de vloeren zelfs 25 meter uit. De rondlopende voorgevel van het gebouw bestaat uit een
8
Afstudeerprojecten Bouwkunde 2012
Kom verder. Saxion.
9
‘Zalmhaven’ Rotterdam In het kader van ons afstuderen hebben wij als groep ge-
De expressieve vorm van het gebouw komt voor een groot
kozen voor het uitwerken van het kantorencomplex met
deel voort uit het respecteren van zichtlijnen en vanuit
commerciële plint en parkeerkelder, genaamd ‘Zalmha-
de bestaande bebouwing en het ontwijken van te grote
ven’ aan de Zalmstraat in Rotterdam. Uitgangspunt voor
confrontaties met bouwmassa’s in de omgeving. Dit re-
de stedenbouwkundige structuur is dat de begane grond
sulteert in een getrapte hoofdvorm aan de kant van het
van het gebouw levendigheid toevoegt aan het straat-
Willemsplein.
beeld.
De hoofddraagconstructie van het gebouw bestaat uit prefab beton vakwerkvormige kolommen die het gebouw
Op beleidsmatig gebied past het plan binnen de ver-
vanaf de 2e verdieping verzorgt van een gelaagde gevel-
schillende kaders op rijks-, provinciaal- en gemeentelijk
opbouw en robuuste uitstraling.
niveau. Er wordt onder meer aangesloten op het “Hoogbouwbeleid van de gemeente Rotterdam” en tevens past
De gevel bestaat uit panoramische bandramen en borst-
het project binnen de kaders van het “Ruimtelijk Plan Re-
weringen waardoor terrassen, uitkragingen en schuine ge-
gio Rotterdam 2020”. Bovendien sluit het plan aan op de
velvlakken per verdieping afleesbaar worden.
opdracht van de “Stadsvisie 2030” van de gemeente Rot-
De organisch gevormde buitenschil van bronskleurige alu-
terdam.
minium gevelbeplating hangt door middel van consoles los van de gevel. Door niet alleen de hoogte van de pane-
‘Zalmhaven’ Rotterdam Groep Aesthetics Building Group: • Koen Oort • Thomas Weernink • Patrick Hof • Herwin Voortman • Robbin Breukink
Op één van de belangrijkste zichtlocaties langs de Erasmusbrug wordt een nieuw kantoorvolume voorgesteld. De locatie zal worden getransformeerd van een verouderd en onprettig kantoorgebied tot een multifunctioneel en levendig hoogwaardig werk- en verblijfsgebied. In dit zeer dicht bebouwde plandeel is het respecteren van de zichtlijnen van de naast gelegen gebouwen het uitgangspunt geweest voor het ontwerp. Het gebouw kan gezien worden als een twee-eenheid, namelijk een recht opgetrokken blok, alsmede een hellend blok. De hellende uitstraling ontstaat door de kantoorverdiepingen per laag te laten verspringen, zodat als het ware een waaiervorm ontstaat. Resultaat is een zeer karakteristiek volume, waarbij het overstek aan het Willemsplein de entree symboliseert van het kantorengebouw.
De realisatie van het project leidt in meerdere opzichten
len te variëren, maar ook de hoek en daarmee de afstand
tot een kwaliteitsverbetering van het bestaande perceel in
tot de gevel te veranderen, wordt een extra dimensie en
zijn omgeving. Bij de ruimtelijke inpassing van het project
dynamische en swingende golfbeweging
is onder meer uitvoerig aandacht besteed aan de directe
toegevoegd.
omgeving, de positionering, uitstraling en belevingswaar-
De onafgebroken omlopende banden van glas en alumi-
de.
nium zorgen voor gelijkmatige daglichttoetreding en uit-
aan de gevel
zicht voor alle achterliggende kantoorruimten. In principe Het ontwerp is gemaakt door KCAP Architect & Planners
kent het gebouw dus alleen maar voorgevels.
uit Rotterdam in opdracht van LSI project investment nv.
De openheid op maaiveldniveau wordt benadrukt door de grote pui die doorloopt over de eerste drie verdiepingen
Van het project is geen Programma van Eisen opgesteld,
van het gebouw.
maar het ontwerp is tot stand gekomen door een goede verstandhouding tussen de opdrachtgever en architect.
Haalbaarheid
Resultaat is een 18 verdiepingen tellend gebouw met een
Het gebouw zal niet worden gerealiseerd. De reden hier-
totale hoogte van 54,2 meter. Het gebouw bestaat uit
voor is dat het gebouw door de opdrachtgever niet haal-
een 3-laags parkeerkelder, een Grand Café, commerciële
baar wordt geacht.
ruimte, bedrijfskantine en kantoren met een totaal bruto
Om te achterhalen wat de reden is dat het gebouw niet
vloeroppervlak van 46.237 m2.
haalbaar wordt geacht is hier onderzoek naar gedaan. Hiervoor is in een vroegtijdig stadium de detailbegroting
De ontsluiting van het projectgebied en de inrichting van
opgesteld. Aan de hand hiervan een exploitatie- en beleg-
parkeermogelijkheden zijn bepaald op basis van grondig
gingsvoorstel opgesteld. Hieruit blijkt dat het gebouw wel
verkeerskundig onderzoek, in overleg met de gemeente
haalbaar is bij een exploitatieperiode van 10 jaar.
Rotterdam.
Uitwerking Architectuur
Het gebouw is als 3D-model uitgewerkt met het program-
Het gebouw creëert samenhang tussen de hoogbouw en
ma Revit- Architecture.
de laagbouw die al in de omgeving aanwezig is. In dit zeer
Bij het uitwerken is de nadruk gelegd op de uitvoerings-
dicht bebouwde plandeel is het scheppen van zoveel mo-
fase, doordat alle leden van de projectgroep afstuderen in
gelijk licht voor de woningen en kantoren en het respecte-
de richting bouwtechniek of uitvoering.
ren van zichtlijnen het uitgangspunt.
10
Afstudeerprojecten Bouwkunde 2012
Kom verder. Saxion.
11
Opdracht
doordat er grote speciaal ontwikkelde lamellen op de vlies-
Voor de nieuwbouw van het Operationeel Centrum heb-
gevel wordt gemonteerd krijgt het gebouw haar eigen
ben de twee veiligheidsregio’s Flevoland en Gooi & Vecht-
kenmerk. De vliesgevel is opgevuld met glas en RVS sand-
streek een samenwerkingsverband gesloten, waarmee zij
wichelementen. Deze elementen zijn bekleed met een po-
één nieuw gebouw willen creëren.
lychrome bekleding, waardoor de gevel in de avond, bij het
Het gebouw moet behalve een Gemeenschappelijke Meld-
voorbij rijden verkleurt van paarsrood tot goudgeel.
kamer ook diverse andere functies herbergen. Brandweer,
De hoofdentree van het Operationele Centrum is herken-
ambulance, recherche en diverse kantoorfuncties moeten
baar door een opening in de gecreëerde dijk. Hier komt
haar plaats kunnen vinden in één veilig gebouw wat daar-
men binnen in het grote atrium wat als ‘hart’ van het ge-
naast ook nog eens autoriteit uitstraalt.
bouw dient. Van hieruit kan men worden doorverwezen
Op de prijsvraag, die voor deze opdracht is uitgeschre-
naar de verschillende ruimten. Tevens is hierboven een
ven hebben meerdere architecten gereageerd. Uiteindelijk
groot daklicht gevestigd. Dit zorgt overal in het gebouw
heeft EGM Architecten deze prijsvraag niet gewonnen. Het
voor voldoende daglicht en zelfs op veel werkplekken voor
ontwerp is vervolgens bij ons beland om als afstudeerop-
daglicht van twee kanten, waardoor een wenselijke en ge-
dracht uit te werken.
zonde werkomgeving wordt gecreëerd.
Operationeel Centrum Stichtse Brug Het project Operationeel Centrum Stichtse Brug is een gebouw van 4 verdiepingen hoog, dat in de omgeving moet
Operationeel Centrum Stichtse Brug
passen. Doordat de locatie 16 meter lager ligt als het wegdek en ongeveer 5,5 meter lager als de dijk, past het in de natuurlijke omgeving. Het gebouw moet functioneel, praktisch en flexibel zijn. De architect heeft daarom gekozen voor een inrichting met grote vloervelden, openheid en
Groep EHKRW Engineering Solutions: • Joris ten Elsen • Arjan Hollink • Niek Kerkhof Jonkman • Bas Rollerman • Mark Wiefferink
“Het nieuwe Operationeel Centrum Stichtse Brug komt op een zeer strategische locatie ten opzichte van de betrokken veiligheidsregio’s Flevoland en Gooi & Vechtstreek. Bij het passeren van de locatie over de snelweg moet het gebouw een opvallend zijn door haar uitstraling. De locatie ligt in de provincie Flevoland in de buurt van beide steden Huizen en Almere, aan de rand van het nieuwe bedrijventerrein Stichtsekant, wat behoort tot de gemeente Almere. De locatie waarop het bouwwerk gebouwd wordt ligt aan de andere kant van de snelweg A27. Dit is eigendom van de gemeente Zeewolde.”
flexibiliteit. Op de begane grond en de eerste verdieping zijn daarom zoveel mogelijk openbare ruimten gecreëerd. Hier zijn o.a. de grote ontvangsthal, het vergadercentrum en het restaurant gevestigd. Op de tweede en derde verdieping zijn de beschermde werkruimten ingericht. Zo hebben de Gemeenschappelijk Meldkamer, Recherche en Regionaal Coördinatie Centrum allen een beveiligde toegang maar door het gebruik van veel glas wel een open structuur.
Architectuur Het nieuwe Operationeel Centrum Stichtse Brug moet als overheidsgebouw natuurlijk een autoritaire uitstraling hebben. Maar volgens het Programma van Eisen zijn andere trefwoorden veel belangrijker. Denk hierbij aan functioneel, praktisch, flexibel, duurzaam en kwaliteitsbewust. Doordat bovengenoemde trefwoorden het meest belangrijk zijn, is eerst begonnen met een massastudie. Dit heeft ertoe geleidt, dat het bouwwerk vloervelden van ongeveer 2000m² krijgt. Architectonische hoogstandjes t.b.v. de uitstraling zijn later pas aan bod gekomen. Door het gebruik van een ‘natuursteen basalt’ aankleding op de buitenschil van de laagbouw krijgt het gebouw een natuurlijke en robuuste uitstraling. De hoogbouw heeft dankzij het vele glaswerk een erg ‘open’ uitstraling. Mede
12
Afstudeerprojecten Bouwkunde 2012
Kom verder. Saxion.
13
Ontwerp De locatie aan ‘t IJ is een markante plek voor een markant gebouw. De plek vraagt om een ontwerp wat de omliggende natuurlijke elementen samenbrengt. De architect heeft het dak laten golven, wat het waterbeeld van ‘t IJ symboliseert maar ook de muziekgolven die binnen worden geproduceerd. Door het gebouw transparant te maken zal er een open uitstraling gecreëerd worden. Het kolommenplan aan de entreezijde zal voor de bezoeker een “zuigende” werking hebben doordat de kolommen dichter op elkaar staan. De concertzalen zullen evenals het dak boven de transparante laag lijken te zweven. Het gebouw moet een plek worden waar musici en muziekliefhebbers de ruimte krijgen om te oefenen en te genieten van allerlei klanken en geluiden. De BIM zaal, Beroepsvereniging voor Improviserende Musici, zal geheel in Jazz sfeer worden verpakt. De 2 concertzalen zullen aan de buitenzijde een moderne uitstraling krijgen.
Centrum Moderne Muziek Amsterdam
Bouwmethode De bouw wordt onderverdeeld in zes verschillende fasen; •Bouwkuip creëren •Onderbouw •Hoofdbouw •Ruwe afbouw
Groep E-Norm: • Peter ter Maat
•Afbouw •Oplevering
• Joost Smelt
BIM
• Sjors van Gerresheim
Door het ontwerp uit te werken volgens de zo gehete BIM-
• Richard Coster
methode was er snel duidelijk waar de probleem gebieden
• Patrick Overdam
zaten. Ook valt er makkelijk met meerdere personen samen te werken in de tekening. Kans op fouten in de tekening zijn minder groot. Echter hebben wij gemerkt dat het BIM-tekenen en programma’s daarom heen, te denken aan calculatie, installatie en constructief, nog in de kinderschoenen staan. Desondanks is het resultaat geweldig en hebben wij veel profijt ondervonden van het BIM-tekenen.
14
Afstudeerprojecten Bouwkunde 2012
Kom verder. Saxion.
15
Opdracht
sporthallen zijn buitenschools toegankelijk. Op de tweede
In Eindhoven worden drie nieuwe moderne vmbo-scholen
verdieping van het Stedelijk College is de onderbouw gele-
gerealiseerd. Voor het Stedelijk College Eindhoven werd
gen. Op het dak bevindt zich een groot dakterras.
gezocht naar een locatie in het Noordwesten van Eindhoven, die is uiteindelijk gevonden op het sportpark Eindho-
Materialen
ven-Noord. Het ontwerp wat wij uitgewerkt hebben komt
Doordat transparantie hoog in het vaandel staat hebben
van IAA architecten uit Enschede.
wij alle gevels uitgevoerd als vliesgevels. Deze zijn gevuld met glas en dichte panelen met diverse kleuren, de kleu-
Stedelijk College Eindhoven
ren zijn gesorteerd per sector. In het gebouw wordt de
Het vmbo Stedelijk College Eindhoven heeft als onderwijs-
transparantie gerealiseerd door het gebruik van glazen
aanbod alle leerwegen van het vmbo. Voor de bovenbouw
systeemwanden, tevens wordt hierdoor een grote mate
kan gekozen worden voor de sectoren Techniek, Economie
van flexibiliteit gecreëerd. Dit wordt versterkt doordat de
en Zorg & Welzijn. De leeftijdscategorie van de leerlingen
hoofddraagconstructie in staal wordt uitgevoerd.
is van 12 tot 16 jaar. De school streeft er naar om vernieuwend, uitdagend en contextrijk onderwijs te geven, dat de studenten voorbereidt op een vervolgopleiding. De school heeft ook een speciale zorg klas, biedt leerwerktrajecten aan, huisvest groepen opvang anderstaligen (EOA) en richt zich steeds meer op speciale doelgroepen
Stedelijk College Eindhoven
zoals lichamelijk gehandicapten. De sportaccommodatie is binnen schooltijden bedoeld voor het gymnastiekonderwijs van het Stedelijk College Eindhoven en buiten schooltijden als trainingsaccommodatie voor diverse verenigingen. Alle sportruimten (een gymnastieklokaal, een digitale
Groep Exact Bouwkundig Adviesbureau: • Coen ter Braak • Christina Gromöller • Rick Leloux • Timo Nijenkamp • Bram Welboren
De kenmerkende woorden voor het vmbo Stedelijk College Eindhoven en sportaccommodatie op sportpark Eindhoven-Noord zijn, geborgenheid, flexibiliteit en transparantie. De geborgenheid wordt gewaarborgd door de onderbouw en bovenbouw gescheiden te houden. Hierdoor hebben de leerlingen op school een groot gevoel van veiligheid. De flexibiliteit wordt gerealiseerd door de keuze van de juiste materialen en hoofddraagconstructie. Door het ontwerp en het toepassen van veel glas is er ondanks de geborgenheid een grote mate van transparantie. Hierdoor zal het Stedelijk College Eindhoven een open en uitnodigende uitstraling hebben.
sportruimte, een fitnessruimte en bij ruimten) worden geïntegreerd in het schoolgebouw. Op de plek van de nieuwbouw van het Stedelijk College Eindhoven is momenteel één voetbalverenigingen met sportvelden en parkeerruimte gevestigd. In verband met de nieuwbouw van het Stedelijk College Eindhoven zal een gedeelte van het Sportpark Eindhoven-Noord heringedeeld moeten worden.
Ontwerp Het Stedelijk College Eindhoven is een vierkant gebouw met een afmeting van 89 bij 86 meter, in het midden hier van bevindt zich een groot atrium met een afmeting van 33 bij 48 meter. Onder het gebouw bevindt zich een halfverdiepte fietskelder waar de leerlingen en docenten de fietsen kunnen stallen. Op de techniekverdieping en de begane grond bevinden zich de praktijkruimtes voor de sectoren, techniek en zorg & welzijn. Op de eerste verdieping zijn de leshuizen voor de bovenbouw en de praktijklokalen voor de richting economie gesitueerd. Aan de achtergevel, boven de sector techniek bevindt zich de sportaccommodatie. Deze bestaat uit 3 sporthallen waarvan er één van het Stedelijk College is. De twee andere
16
Afstudeerprojecten Bouwkunde 2012
Kom verder. Saxion.
17
Architect
In het zwembad heerst een agressief klimaat, wat van
Het aangeleverde schetsontwerp is verstrekt door archi-
invloed was op de materiaalkeuze. Daarnaast moest de
tectenbureau Groosman Partners uit Rotterdam. De hoofd-
zichtlijnen van de horeca op het wedstrijdbad gehand-
lijnen, het concept en belangrijke esthetische elementen
haafd blijven. Deze randvoorwaarden resulteerden in het
zijn uiteraard behouden. Daar het een schetsontwerp was
toepassen van een samengestelde ligger, welke is opge-
hebben we op enkele vlakken onze eigen invulling kunnen
bouwd uit een gelamineerd houten ligger van 1200 mil-
doen. De grootste verandering zijn echter binnen in de
limeter hoog, met daaronder een stalen trekstang.
vastgestelde vorm gedaan, door te schuiven met ruimten en functies is een praktischere indeling ontstaan met oog
Constructie
op gebruik en beleving.
De verschillende functies hebben elk een eigen constructieve opzet:
Belangrijke wijzigingen
Appartementen:
Tijdens de besteksfase heeft het team veel wijzigingen in
i.h.w.g. betonnen wanden en breedplaatvloeren
het ontwerp aangebracht, waarvan enkele toonaangeven-
Horeca:
de voorbeelden worden behandeld.
Commercieel en kleedruimten: Geintegreerde hoedliggers en kanaalplaten
Multifunctioneel Sportcomplex Lisse
De commerciële functie is door het team naar de voorge-
Gymzalen:
vel verplaatst, zodat deze direct van buitenaf zichtbaar
Raatliggers op stalen kolommen
is. Op deze locatie was de gymzaal voorzien, welke geen
Zwembad:
voordeel behaalt uit een positie aan de voorgevel.
Samengestelde ligger op betonkolommen Parkeergarage:
In het aangeleverde ontwerp was de luchtbehandelings-
Prefab betonkolommen met Bubbledeck vloer.
ruimte voor het zwembad voorzien op de tweede verdie-
Groep Design&Build: • Tim Baveld • Ruben Broeze • Joran Haarhuis • Nick Pots • Jelle Wensink Architect: Groosman Partners, Rotterdam
Het Multifunctionele Sportcomplex te Lisse is een centraal onderdeel van het stedenbouwkundig plan ‘Herontwikkeling Sportlaan Lisse’. Het multifunctionele aspect uit zich in de combinatie tussen een zwembad, breedtesporthal, gymzalen, horeca, commererciële functies, appartementen en een parkeergarage. Al deze functies hebben specifieke gebruikerseisen en zijn gewaardborgd in het aangeleverde programma van eisen. Tijdens het vooronderzoek bleek dit programma van eisen niet volledig te zijn: onderzoek bij bijvoorbeeld een directeur van een zwembad, opstellers van programma van eisen van dergelijke sportcomplexen en een beheerder van een indoor sportcentrum leverde mooie aanvullingen op het bestaande programma van eisen.
ping, centraal gelegen in het complex. Het team besloot
Afsluiting
deze ruimte te verplaatsen naar de begane grond, direct
Tijdens het afstudeerjaar heeft het team drie fasen door-
naast het zwembad. Hierdoor hoeft er geen tienduizenden
lopen: vooronderzoek, besteksgereed en uitvoeringsge-
kuubs verwarmde lucht naar beneden worden geblazen
reed. Het was een drukke maar toch ook zeer gezellige
door krappe leidingen, maar kan er gebruik worden ge-
tijd, we kijken terug op een mooi afstudeerjaar.
maakt van een bouwkundig plenum waar de verse lucht met lagere luchtsnelheden doorgeleid wordt. Directe energiebesparing in een vroeg stadium. Het team heeft ter plaatse van de grens tussen breedtesporthal en zwembad een dilatatie gerealiseerd, om spanningen in de constructie ten gevolge van zettingsverschillen te voorkomen. Deze scheiding loopt van het dak tot fundering, en bood als bijkomend voordeel een bouwfysische scheiding tussen het warme/vochtige zwembad en de koele/droge breedtesporthal: in de spouw van de dilatatie was ruim voldoende ruimte om isolatie aan te brengen. De routing in het Sportcomplex is geoptimaliseerd. In het aangeleverde ontwerp was bijvoorbeeld geen doorgang voorzien voor personeel richting de technische ruimte op de begane grond. Tevens is de toegang voor mindervaliden naar het zwembad aangepast.
18
Afstudeerprojecten Bouwkunde 2012
Kom verder. Saxion.
19
Het ontwerp
Duurzaamheid
Het ontwerp is van EGM Architecten uit Dordrecht. Zij heb-
Er is gestreefd naar een duurzaam gebouw in de opzich-
ben mee gedaan aan de uitgeschreven prijsvraag voor de
ten van isolatie, materiaalgebruik en installaties. Zo zijn
nieuwe huisvesting van gemeente Leiderdorp. Dit ontwerp
goede isolerende materialen gebruikt om energieverlies
is in de prijsvraag uiteindelijk 2e geworden en daardoor
tegen te gaan. Daarnaast het gebruik van materialen die
niet uitgevoerd.
het milieu zo min mogelijk belasten. Gebalanceerde ven-
Speerpunten van de gemeente voor het ontwerp waren
tilatie haalt warmte uit de afvoer lucht en stopt deze in
onder andere duurzaamheid en flexibiliteit. Daarbij moest
de koude invoer wat minder bij verwarmen ten gevolge
er ook een aansluiting op een fietsbrug, een loods voor
heeft. Een andere bijzondere installatie in het gebouw is
gemeentewerken en voldoende parkeerplaats komen.
de betonkernactivering met koude- en warmtebron. Deze
Met al veel visueel geweld langs de A4 heeft EGM ervoor
installatie verwarmt en koelt de constructie die vervolgens
gekozen het ontwerp daarmee ingetogen maar degelijk te
de ruimtes warm en koel houden. Deze installatie haalt en
maken. De plint is van metselwerk, waarmee het gebouw
slaat warmte en koude op in de grond en reduceert daar-
stevig op de grond staat. De bovenbouw is luchtig fris en
mee het energieverbruik drastisch.
transparant voor een open bestuursvorming.
Gemeentelijke huisvesting Leiderdorp
Aan de voorzijde van het gebouw bevinden zich de mar-
Integrale uitwerking
kante trap, naar de fietsbrug, en de entree. Via de entree
Het project is zo veel mogelijk in 3D uitgewerkt. Dit heeft
in de grote pui komt de bezoeker in de centrale hal van
als voordeel een beter inzicht in het gebouw en een goede
het gemeentehuis. Hier kunnen zij zicht naar de wacht-
uitwerking van verschillende onderdelen. Zo zijn de bouw-
ruimte, balies en spreekkamers begeven. Vanuit de entree
delen goed op elkaar afgestemd en is er minder kans op
kan men zich ook via de grote trappen naar de trouw-
fouten en dus faalkosten tijdens de bouw.
zaal of raadszaal gaan op de eerste verdieping. De 2e en 3e verdieping zijn bestemd voor kantoren. Hier zijn een aantal kantoortuinen ingericht met het oog op flexibele
Groep INTACT: • Daniel Geurts • Bart Grobbee • Ruud Lansink • Pim Kleissen • Maarten Kobes
Gemeente Leiderdorp is door herontwikkeling van het centrum op zoek gegaan naar een nieuwe gemeentelijke huisvesting. Hierbij is de keuze gevallen voor nieuwbouw op een locatie langs de A4. De nieuwbouw bestaat uit een gemeentewerf met parkeergarage en een gemeentehuis met aansluiting op een nieuw te bouwen fietsbrug over de A4. Deze fietsbrug over de A4 verbind het Groene Hart met en centrum. Hiermee wordt het nieuwe gemeentehuis moet de schakel worden tussen het Groene Hart en het centrum van Leiderdorp. Intact heeft dit ontwerp het afgelopen jaar met veel plezier ingezet om dit project goed uit te werken.
werkplekken met daarnaast een aantal vaste kantoren. In het midden van het gebouw zit een vide met daarboven een groot glasdak voor veel lichtinval en een gezonde werkomgeving. De gemeenteloods met parkeerdek bevindt zich aan de achterzijde van het perceel. Het parkeerdek heeft begroeide gevel waarmee de parkeergelegenheid in het groen wegvalt.
De uitwerking Onder andere om de lat wat hoger te leggen voor de uitwerking is gekozen voor het gebruiken van veel geprefabriceerde (prefab) onderdelen. Door deze onderdelen in de fabriek te laten maken levert dit een betere kwaliteit deelproducten op maar daarbij ook een snellere bouwtijd. Deze onderdelen hoeven aangekomen op de bouw namelijk alleen nog maar gemonteerd, gesteld en afgewerkt te worden. Voor het gebruik van prefab elementen moet er wel een goed op elkaar afgestemde en degelijke uitwerking aan vooraf gaan zodat de onderdelen tijdens de bouw ook daadwerkelijk passen.
20
Afstudeerprojecten Bouwkunde 2012
Kom verder. Saxion.
21
Totstandkoming
Functies
Om nationale en internationale kunstenaars naar Tubber-
Het Glaskunstcentrum huisvest verschillende functies die
gen te trekken, kwam de stichting Glaskunst Tubbergen
in elkaar overvloeien. In dit openbare gedeelte zijn twee
met het idee om een glaskunstcentrum te realiseren. Het
expositieruimten aanwezig, één op de begane grond en
architectenbureau Pr8 architecten kreeg de opdracht voor
verdieping. Op de begane grond is er plaats voor een klei-
het maken van een ontwerp van een glaskunstcentrum.
ne bibliotheek en een restaurant. Vanuit het restaurant is
Architect J. Perik, van Pr8, werd aardig vrij gelaten in het
er goed zicht op de werkplaats die geheel open is. Op de
ontwerp, belangrijk was dat er interactie gevormd kon
eerste verdieping is tevens een ruimte beschikbaar voor
worden tussen de kunstenaars en bezoekers.
een auditorium, welke volledig afsluitbaar is zodat er lezingen gehouden kunnen worden.
Omgeving
Het gedeelte waar de kunstenaars leven is echter wel vol-
Het Glaskunstcentrum is een modern gebouw dat een
ledig gescheiden van de rest van het gebouw. Hier zijn
echte blikvanger is, het wil opvallen in zijn omgeving. Het
vier logies aanwezig met een gezamenlijke woonkamer
uitgangspunt is het centrum van Tubbergen, waar het pu-
waar de kunstenaars elkaar kunnen ontmoeten. In de kel-
bliek vandaan komen. Om de aandacht te trekken is de
der is een extra werkplaats voor de kunstenaars aanwezig.
grote expositieruimte iets gedraaid richting het centrum.
Hier bevindt zich tevens de keuken, een opslagruimte en
Het terras naast het restaurant ligt op het zuiden, waar-
de technische ruimte van het gebouw.
door men hier een goot gedeelte van de dag in de zon
Het Glaskunstcentrum Groep ’t Helm: • Remko Eppink • Chiel Hamse • Maikel Loman • Dennis Monninkhof • Hidde Tijkotte
Het Glaskunstcentrum is een nieuwbouwproject aan de Hardenbergerweg in Tubbergen. Het is een openbaar gebouw waar bezoekers glaskunst kunnen bezichtigen en glasblaas demonstraties kunnen bijwonen. De kunstenaars die een tentoonstelling geven hebben de mogelijkheid in het gebouw te overnachten en tijdens het verblijf glaskunst te creëren in de werkplaatsen. In het gebouw bevindt zich ook een restaurant waar de bezoekers na de tentoonstelling een hapje en drankje kunnen nuttigen. Voor onder andere educatief gebruik is er nog een bibliotheek en auditorium aanwezig.
kan genieten. Verder is de techniek en werkplaats op het
Aanpak
noorden gericht. Kunstenaars houden van noorderlicht.
Gedurende het studiejaar 2011-2012 hebben wij, als afstudeergroep ’t Helm, het schetsontwerp van architect
Ontwerp
Joost Perik van Pr8 Architecten uitgewerkt naar een uit-
Het Glaskunstcentrum heeft een bijzonder en uniek ont-
voeringsgereed plan.
werp. De verschillende gevels zullen karakteristiek zijn
Gedurende het jaar hebben we een vooronderzoek ge-
voor het gebouw. Het gebouw is gebaseerd op invloeden
maakt waarin we het gebouw hebben onderzocht en ge-
uit het deconstructivisme.
analyseerd. Met deze analyse hebben we een 3D model
Het gebouw heeft verschillende functies die duidelijk ge-
gemaakt door middel van de 3D-software Revit Architec-
scheiden zijn. Deze scheiding vertaald zich weer in de
ture. Dit hebben we vervolgens uitgewerkt tot in de be-
gevels. Het gebouw is opgebouwd uit vier geometrische
steksfase en later tot in de uitvoeringsfase.
elementen die in elkaar gestoken zijn en samen een modern geheel vormen. De afzonderlijke elementen vloeien nergens in elkaar over. Voor elk element is een ander materiaal en een andere kleur gebruikt. Zo heeft de entree een betonlook en is de gevel van het restaurant en auditorium bekleed met zinken losanges, een ruitvormig patroon. In de elementen zijn abstracte kozijnen geplaatst die de vorm van het gebouw nog meer accentueren. Zo heeft het gebouw een enorme glazen pui die zorgt voor een open karakter van het gebouw. Omdat het gebouw zich leent voor het tentoonstellen en bewerken van glaskunst is er in het ontwerp gekozen om veel glas toe te passen. Zo zijn er twee grote glazen trappen aanwezig in het gebouw. Over één van deze trappen loopt water naar beneden in een waterloop. Dit water stroomt door het gebouw richting de vijver die om het gebouw gesitueerd is. Deze vijver zal bestaan uit een betonnen bak die later wordt aangelegd. De bak krijg een strakke vorm zodat deze goed aansluit bij het gebouw.
22
Afstudeerprojecten Bouwkunde 2012
Kom verder. Saxion.
23
Het gebouw Bovenop Delft
kleiner gebouw hadden gekozen konden we dieper op alle
Bovenop Delft bestaat uit 8 verdiepingen en met begane
materie ingaan en ook elke verdieping kunnen uitwerken.
grond afmetingen van 60 bij 80 meter ook vrij groot. Het
Uiteindelijk zijn we toch tevreden met het eindresultaat en
gebouw is in totaal 27 meter hoog en heeft 8 verdiepin-
het alsnog vele werk wat het heeft opgeleverd. Het heeft
gen.
ons vele avonden gekost, maar we zijn trots op het eind-
Op de begane grond is er de mogelijkheid om gebruik
resultaat.
te maken van de supermarkt en 3 commerciële winkels. De parkeergarage en de berging zijn uitsluitend te gebruiken door de bewoners. De eerste verdieping huisvest de buitenschoolse opvang. Tevens zijn er een theater en gymzaal midden in het gebouw gevestigd die 2 verdiepingen hoog zijn. Verder kan er gebruik worden gemaakt van de ruime kantine. De dubbelhoge ruimtes worden op de tweede verdieping omringd door de lokalen van het kinderdagverblijf. Op de derde verdieping komt men op het ‘tweede maaiveld’. Op dit ‘tweede maaiveld staan 8 woontorens en 2 appartementtorens. Deze torens zijn verdeeld in 23 eengezinswoningen en 20 appartementen.
Architectuur
Bovenop Delft
Het gebouw heeft een ‘open’ karakter, er zitten veel grote ramen in die een open gevoel creëren. In de wanden van de gymzaal zijn er grote glazen puien geplaatst, waardoor er veel licht naar binnen komt. Net als de glazen wanden
Groep Generate ingenieurs: • Ken Rouwenhorst • Niek Waaijer • Sebastien Wolterink • Koen Meinema
Aan de Maria Duystlaan komt het nieuwe multifunctionele stadsblok Bovenop Delft. Met zijn aparte uitstraling zal het gebouw een eyecatcher worden aan de rand van het centrum van Delft. Het was de bedoeling van de architect om een woongebouw neer te zetten voor de moderne jonge gezinnen. In het gebouw moesten veel verschillende voorzieningen aanwezig zijn die voldoen aan de wensen van een gezin van vandaag de dag. Het gebouw zal echter nooit gebouwd worden, omdat het ontwerp uiteindelijk te duur bleek te zijn. Dit was voor een mooie kans om dit project verder uit te werken als afstudeerproject.
zorgen de vides rondom de gymzaal en het theater voor een open karakter. Kenmerkend is de buitengevel die bekleed is met wit gevelstuc. Daarnaast heeft het gebouw ook een groen karakter door de vegetatiedaken van de woon- en appartementtorens . Door de verschillende torens op het ‘tweede maaiveld’ wordt er een dorpse uitstraling gecreëerd. Dit ‘tweede maaiveld’ wekt dan ook de indruk dat men niet in een dichtbewoonde omgeving zit. Wanneer men naar buiten loopt komt men direct op dit ‘tweede maaiveld’. De dakvloer wordt afgewerkt in terrafina vlonderplanken en er worden bomen en plantenbakken geplaatst. Met een oppervlakte van ongeveer 2300 m² biedt het ‘tweede maaiveld’ voldoende ruimte voor de kinderen om te gaan spelen of om lekker in het zonnetje te zitten.
Onze ervaring Uiteindelijk is het een vrij zwaar project geweest. Door de verschillende functies was elke verdieping weer anders. Dat in combinatie met de grootte en complexiteit van het project maakte het onmogelijk om alles compleet uit te werken. Zodoende hebben we uiteindelijk alleen de begane grond, de eerste verdieping, 1 woningtoren en 1 Appartementtoren compleet uitgewerkt. Wanneer we een
24
Afstudeerprojecten Bouwkunde 2012
Kom verder. Saxion.
25
Opdracht
omgeving maar toch een duidelijke eigen identiteit zou
Er is een opdracht gekomen tot de bouw van dit complex
behouden.
omdat het huidige Zonnehof complex niet kon voldoen
Er is voor gekozen om het gebouw een massief metsel-
aan de vraag naar huisvesting voor ouderen. Daarom is
werk uitstraling te geven en de details met allure af te wer-
er besloten om die gebouwen te slopen en hiervoor een
ken. Op deze manier komt er een groot gebouw te staan
groot complex te bouwen met daarin niet alleen een
dat in de omgeving past, maar wel zijn eigen identiteit
woon, huur- en zorgfunctie voor de oudere bevolkings-
behoudt en verrijking is voor de omgeving.
groep maar ook functies waar de wijk gebruik van kan maken. Hierdoor wordt het gebouw opgenomen in de wijk
BIM
en is het niet ‘’zomaar een woonzorgcomplex’’ voor de
BIM is een werkmethodiek waarbij integraal wordt samen-
wijk De Reit.
gewerkt door diverse partijen (binnen een bedrijf of meerdere bedrijven in samenwerking), wij hebben dit gedaan
De Zonnehof Groep X4 Engineers: • Rob Asbroek • Saher Al-Sahi • Cees-Jan Bak
De Zonnehof wordt een WOZOCO dat gelegen is in een rustige wijk net buiten het centrum van Tilburg. De reden voor de bouw van dit woonzorgcomplex komt voort uit de groeiende vraag naar woningen voor oudere mensen vanwege de grote vergrijzingsgolf die dit land mee maakt. Om deze reden is er vanuit de gemeente Tilburg een grotere vraag naar woningen/complexen voor de bevolkingsgroepen van 55+. Aan deze vraag voldoet X4 Engineers, door de bouw van een levensloopbestendig appartementencomplex met zorg, huur- en koopappartementen die voor de doelgroep 55+-ers bestemd is. Het gaat hier namelijk om een woonzorgcomplex waar mensen mogelijk hun laatste verhuizingsfase maken en voor de rest van hun leven binnen dit complex blijven wonen.
De Zonnehof
met behulp van een 3D model. Eén database waarin ge-
De Zonnehof wordt gerealiseerd om een maatschappelijk
gevens van nagenoeg alle partijen (in ons geval installa-
vraagstuk op te lossen op het gebied van wonen, zorg, wel-
teur, aannemer en prefab fabrikant) worden verwerkt. In
zijn en opvang in Tilburg. Dit zijn dan ook de hoofddoelen
dit model is direct zichtbaar hoe de verschillende partijen
van TBV Wonen en dat zien we terug in het gebouw met zijn
zich verhouden tot elkaar en waar er clashes ontstaan tus-
eigen identiteit die de organisatie weerspiegelt.
sen de verschillende disciplines van de verschillende par-
Het project bestaat uit het woonzorgcentrum Zonnehof te
tijen. Hierin ligt het hart van BIM, want onder andere op
Tilburg dat huisvesting gaat bieden aan:
deze manier kunnen de faalkosten namelijk sterk gedrukt
Zorgappartementen, PG-groepswoningen met zorginfra en
worden.
ondersteunende ruimten, koop- en huurappartementen,
Er is door ons met verschillende softwarepakketten ge-
kinderdagverblijf, restaurant/Grand Café, praktijk voor fy-
werkt om zo een samenwerkingsverband na te bootsen
siotherapie en manuele therapie, kapsalon en een
tussen een aannemer, installateur en architecten een pre-
multifunctionele ruimte. Zoals te zien is wordt het, zoals
fab fabrikant. Hiervoor zijn gebruikt:
eerder vernoemd, niet “alleen maar” een woonzorgcom-
• Allplan 2012 (aannemer)
plex, maar een multifunctioneel centrum die voor waarde
• DDS CAD (Installateur)
is van de wijk. Voor de kinderen is er kinderopvang met een
• Allplan Precast (prefab fabrikant)
grote speelplaats en voor de ouderen is er een wekelijkse
• Cinema 4D (architect)
bijeenkomst in de grote multifunctionele ruimte. Bij het indelen van de hoofddraagconstructie en de installatie is er door ons rekening gehouden met de flexibiliteit van het gebouw. Zo kan er gemakkelijk in alle bouwdelen een geheel andere functie komen dan de huidige woonifunctie, zoals bijvoorbeeld een kantoorfunctie.
Architectuur De Reit is nauwelijks veranderd sinds de bouw van deze wijk en de bewoners zijn dan ook tevreden met de wijk de omliggende architectuur. De woningen rondom het project bestaan voornamelijk uit jaren 60 woningbouw. Het gaat hierbij om ‘’standaard’’ huizen met maximaal drie lagen. De Zonnehof zal hierdoor het wijkbeeld drastisch veranderen met negen bouwlagen en een grondoppervlakte van 2554 m2 exclusief het bestaande gebouw, hierdoor zal de wijk een heel ander gezicht krijgen. Daarom was het belangrijk om een ontwerp te vinden waarin het gebouw niet teveel zou uitspringen in vergelijking met de
26
Afstudeerprojecten Bouwkunde 2012
Kom verder. Saxion.
27
Project Jorissen Simonetti architecten heeft het project “Torso” ingediend voor deze prijsvraag. “Torso” , heeft een totale hoogte van 120 meter. Helaas heeft de initiatiefnemer zich op een later tijdstip teruggetrokken en is het project niet verder in ontwikkeling gekomen. Dit biedt ons de mogelijkheid het project te gebruiken voor studiedoeleinden. Het gebouw bestaat uit 38 verdiepingen en bevat 2 functies namelijk woonfuncties, 69 woningen verdeeld over 32 verdiepingen, bijeenkomstfuncties op de begane grond en 1ste verdieping met op dak bijeenkomstfunctie voor de bewoners. Op de overige verdiepingen is de techniek ondergebracht en bevinden zich de bergruimtes. Al de woningen in deze toren, die onderdeel uitmaakt van de skyline van Eindhoven, zijn voorzien van balkons met een prachtig uitzicht over Eindhoven. Het project valt onder het thema hoogbouw wat een zeer uitdagend thema is. Bij het ontwerp was een constructief principe bedacht dat bestond uit een stijve kern die het gebouw stabiel maakt en kolommen die de gevel dragen.
Woontoren Torso
Na het vooronderzoek is dit principe wat bijgesteld. De stabiliteitswanden werden langer gemaakt en de kolommen werden vervangen door dragende binnenwanden. Het comfortabel maken van een toren is ook aan de orde
Groep ABM²: • Antoine Bowers • Mart Morsinkhof
In het centrum van Eindhoven groeit de vraag naar woningen gestaag. Binnen stedelijke ontwikkelingen zijn pas mogelijk als ruimte kan worden gemaakt. In het centrum aan de Vestdijk is een locatie waar op dit moment een vervallen pand staat. Na onderzoek blijkt dat een investeerder mogelijkheden ziet voor een nieuw gebouw. Op basis van een notitie van uitgangspunten is een prijsvraag uitgeschreven. Eindhoven wil graag verder bouwen aan de “bezienswaardigheid” van haar gebouwen. Deze toren moet daar onderdeel van uit gaan maken.
geweest bij de uitwerking. Een voorbeeld hiervan is het wind en water dichtmaken van het gebouw. Dit hebben we verder uitgewerkt in de details. Een van de grootste uitdagingen van het ontwerp was het volledig parkeren op eigen terrein. In de beginfase zijn hier een tweetal mogelijkheden voor onderzocht te weten parkeren in de kelder of het toepassen van een volautomatische parkeersysteem. Er is gekozen voor de laatste optie omdat dit minder ruimte beslag meebrengt.
Met 2 personen extern afstuderen Dit is anders dan normaal wordt afgestudeerd. De grootste verschillen zijn dat wij al het werk met 2 personen doen in plaats van met 5. En in plaats van op het Saxion bezig te zijn aan het afstudeer project deden wij dit bij Jorissen Simonetti architecten in Rijssen op de tekenkamer. Het voordeel hiervan was dat als wij vragen hadden dat wij dit gelijk aan onze “collega’s” konden stellen. Na een succesvolle stage bood Jorissen Simonetti architecten ons de mogelijkheid om onder deskundige begeleiding bij hun te mogen afstuderen.
28
Afstudeerprojecten Bouwkunde 2012
Kom verder. Saxion.
29
30 Afstudeerprojecten Civiele Techniek 2012 Kom verder. Saxion.
31
20• Niek Evers
13• Ruud Vaneker
7 • Tim Morsink
14• Erik Vreeling
19• Stefan Schoenmaker
12• Ruben Bosman
5 • Pim Mulder 6 • Robin Olde Kalter
17• Özlem Özdemir
11• Joris Obdam
4 • Koen Leeferink
18• Lawrence Santing
16• Mark de Vries
12
13
10• Bertjan Hissink
11
14
3 • Sjoerd Zanderink
9
10
15
15• Sander Peters
7
8
16
9 • Maurice Beerlink
5
17
8 • Martin Leus
3
6
18
2 • Tom Wientjes
2
4
19
1 • Rob Bollen
1
20
Groepsfoto Civiele Techniek
Opdracht
via uitwisseling te kunnen nivelleren. Dit is ontworpen
Het uitbreiden van de Barge Terminal Born en het her-
met het oog op waterbesparing. Uiteindelijk is er een
ontwerpen van de sluis. De uitbreiding bestaat uit een
ontwerp tot stand gekomen die aan alle van te voren
nieuwe kade en extra opslagterrein. Deze onderdelen
gestelde eisen voldoet.
worden uitgewerkt in een planologisch en technisch
Omdat het verval ter plaatse van de sluis rond 11 meter
ontwerp. Voor de bijbehorende sluis wordt een innova-
is (!) worden grote eisen gesteld aan de betonconstruc-
tief en duurzaam ontwerp gemaakt, bestaande uit een
tie en de sluisdeuren. Een sluis met dit verval waarin een
nieuw waterbesparend vul- en ledigingsysteem en het
middendeur is toegepast bestaat tot op heden nergens
constructief ontwerp.
anders in de wereld.
Havenuitbreiding Door het nieuwe ontwerp neemt de efficiëntie en capaciteit van de BTB toe met ruim 1/3 van de huidige overslag. Hierdoor kan de BTB goederen sneller leveren aan klanten en verstevigt hiermee zijn concurrentiepositie tegenover de andere binnenvaarthavens aan het Julianakanaal. Hoewel er op korte termijn van 5 jaar geen grote groei wordt verwacht worden nieuwe klanten aangetrokken door het vooruitzicht op een efficiënte
Herinrichting binnenvaarthaven Born
overslag. Zodra de economie weer aantrekt is de uitgebreide BTB er klaar voor om meer werk aan te trekken. De BTB wordt ook wel een trimodale overslagterminal genoemd. Dit houdt in dat containers van en naar de terminal overgeslagen kunnen worden op het water, de
Groep IB V.O.R.S. : • Rick Visser • Özlem Özdemir • Stefan Schoenmaker • André Ruschke
Met deze uitbreiding en herinrichting wordt de containeroverslagterminal Born de grootste van Nederland. De Barge Terminal Born heeft namelijk grote behoefte om klaargestoomd te worden voor de toenemende vraag naar containertransport over het water. Het ligt aan het drukbevaren Julianakanaal in Limburg en maakt deel uit van de handelsdriehoek Rotterdam-Limburg-Antwerpen. De goede ligging maakt de BTB tot een belangrijke transportschakel voor goederen tussen de havens van Rotterdam en Antwerpen en het Europese achterland. Naast de uitbreiding van de op- en overslag van de BTB wordt de nabij gelegen sluis op duurzame wijze gereed gemaakt voor de toekomst.
weg en het spoor. In het voorstel voor de uitbreiding krijgt de huidige overslagkraan een directe verbinding met het spoor, wordt er een nieuwe kade aangelegd van 140 meter lang (boven op de bestaande 300 meter kade) en neemt het opslagterrein toe van 8 naar 11,5 hectare. Aan de nieuwe kade komt een extra overslagkraan, die mobiel is om schommelingen in de overslag op te vangen: als er aan de nieuwe kade tijdelijk geen schip ligt kan de mobiele kraan naar de bestaande kade rijden om daar containers over te slaan.
Sluis Voor de sluis wordt een duurzaam en waterbesparend ontwerp gemaakt. Hiervoor wordt een sluis ontworpen met een lengte van 250 m. Er liggen twee kolken naast elkaar met elk een middendeur. Door het toepassen van de middendeur is het mogelijk water te besparen doordat niet altijd de hele kolk gevuld of geledigd hoeft te worden. Voor het schutten (vullen en ledigen van de sluis) is een nieuw leidingsysteem ontworpen. Dit vulsysteem dient gebruik te maken van de waterkracht die voortkomt uit het verval van 11 meter en een schuttijd te halen van rond 10 minuten. Tegelijkertijd moest dit systeem de twee kolken met elkaar verbinden om
32
Afstudeerprojecten Civiele Techniek 2012
Kom verder. Saxion.
33
Afstudeeropdracht
gedeelte en een vrijliggend fiets- en voetpad. De construc-
De Westelijke Randweg wordt voor deze afstudeeropdracht
tieve berekeningen van de onderdoorgang zijn gemaakt
ontworpen. Het tracé, dat vanaf de Kluft over de Oonksweg
met behulp van Technosoft, M-sheet en SCIA engineer.
naar de Prins Bernhardlaan gaat, moet opgewaardeerd worden. Het tracé moet zover robuust worden dat, wanneer de
Fasering
N743 geknipt wordt, het tracé voldoende capaciteit heeft
De overallfasering is opgedeeld in twee onderdelen:
om de verwachtte intensiteit te waarborgen. De verkeers-
• Fasering spoorwegonderdoorgang;
doorstroming wordt middels een spoorwegonderdoorgang
• Fasering wegontwerp
ter hoogte van de spoorkruising verbeterd.
De bouw van de Westelijke Randweg bestaat voor zowel het wegontwerp als de spoorwegonderdoorgang uit negen
Wegontwerp van het tracé
fases. De tweede fase van het wegontwerp is onderbouwd
Het ontworpen tracé gaat niet exact over de bestaande we-
met een bebordingsplan, bestaande uit een omleidingste-
gen, maar bevindt zich in de nabijheid van deze wegen. Het
kening en een afzettingstekening. Wanneer alle fases ge-
tracé start bij kruising de Kluft, de Zuidelijke Randweg met
realiseerd zijn kan de knip in de N743 ter hoogte van de
een turborotonde en gaat richting de Bornerbroeksestraat
Bornsche Maten gerealiseerd worden.
en kruist hier met een enkelstrooksrotonde. De Westelijke
Westelijke randwegenstructuur Borne Groep Kwattro Group: • Koen Leeferink • Martin Leus • Pim Mulder • Robin Olde Kalter
De gemeente Borne streeft naar een aaneengesloten dorpskern. Door de aanleg van de nieuwbouwwijk de Bornsche Maten wordt de bestaande Rondweg, de N743, als barrière gezien tussen Borne en de Bornsche Maten. Er wordt daarom een knip toegepast in de N743, ter hoogte van de Bornsche Maten. Tevens levert het spoorwegtraject, waaraan Borne gelegen is, verkeersproblemen op. Het verkeer wat normaliter over de N743 rijdt, gaat in de toekomst over een ander tracé rijden. De gemeente Borne streeft hierbij naar een nieuwe randwegenstructuur rondom Borne. Er wordt gebruik gemaakt van de reeds ontworpen Zuidelijke Randweg en de, door de Kwattro Group ontworpen, Westelijke Randweg. Dit tracé is in het vooronderzoek bepaald.
Randweg vervolgt haar weg naar de Oonksweg, de bebouw-
Globale kostenraming
de kom van Borne binnen en gaat dan door de spoorwegon-
Het is van belang om in beeld te krijgen wat dit project
derdoorgang waarna deze de gelijkvloerse kruising met de
globaal kost, er is doormiddel van een globale raming een
Industriestraat kruist. De naastliggende Hanzestraat wordt
kostprijs berekend. Er is voor gekozen om de hoeveelheden
hierbij als calamiteitenroute gedimensioneerd. Het tracé
globaal te bepalen en berekenen, de kosten kunnen hier-
vervolgt haar weg via de Oonksweg tot de knierotonde op
door afwijken van de werkelijke kosten. Het totaalbedrag
de Prins Bernhardlaan. Via de Prins Bernhardlaan sluit het
van het project, Ontwerp Westelijke randwegenstructuur
tracé middels een ovonde aan op de Rondweg N743. Op
Borne, is op €18,9 miljoen euro geraamd.
deze ovonde wordt een nieuwe aansluiting voor industrieterrein de Molenkamp gerealiseerd. De Westelijke Randweg
3D animatie
bestaat uit een gebiedsontsluitingsweg type 2, met aan één
De Westelijke Randweg is in een 3D softwareprogramma
zijde een vrijliggend fietspad dat in beide richtingen ge-
gedimensioneerd. Op deze manier is een duidelijk beeld
bruikt wordt. In de bebouwde kom wordt op twee plekken
verkregen hoe de Westelijke Randweg ingepast wordt ten
een parkeerplaats gerealiseerd.
opzicht van Borne.
Keuze afstudeerproject Unibouw heeft gekozen voor dit afstudeerproject omdat het meerdere gebruiksfuncties heeft. Ook de opbouw van het gebouw en de plek aan het water was voor ons een grote uitdaging. De verkregen info van architect KCAP uit Rotterdam was voor ons een stimulans om met deze grote uitdaging aan de slag te gaan.
Uitwerking spoorwegonderdoorgang De robuustheid van het tracé is één van de speerpunten van het ontwerp van de Westelijke randweg, waardoor er in de Oonksweg een spoorwegonderdoorgang gerealiseerd wordt. Dit houdt in dat wanneer er gestart wordt met de bouw van de spoorwegonderdoorgang er een aantal panden opgekocht en gesloopt moeten worden. De onderdoorgang is geheel ontworpen conform de ontwerpvoorschriften van ProRail en NEN. De onderdoorgang bestaat uit een weg-
34
Afstudeerprojecten Civiele Techniek 2012
Kom verder. Saxion.
35
Opdracht
neerstortend water gebruikt om een turbine in beweging te
Rijkswaterstaat heeft aangegeven dat zich meerdere pro-
brengen. Het verval en het debiet van de waterstroom zijn be-
blemen voordoen in het watermanagementsysteem rondom
palend voor de werking. Water afkomstig uit de turbines zal
Maastricht. Voornamelijk bij lage afvoeren in de Maas ge-
zich voortplanten in een vorm van een translatiegolf: een golf
durende de droge zomermaanden vertoont de afvoer in de
die over het water schiet met een hogere snelheid ten opzichte
Grensmaas een grillig verloop. In de natuurlijke situatie zal
van de normale waterafvoer.
de afvoer in de Grensmaas een constant laag debiet vertonen, dit blijkt echter in de praktijk anders te zijn. In de huidige
Aangepast stuwregime
situatie doen zich fluctuaties in de afvoer voor die kunnen va-
De stuw van Borgharen regelt het peil in de Maas tussen Lixhe
riëren met een factor 24 verschil. Vanuit ecologisch oogpunt
en Borgharen en in het Julianakanaal. Het bepaalt eveneens
zijn dergelijke fluctuaties ongewenst. Een wijziging in het be-
de afvoer naar de Grensmaas. Vlak voor de stuw van Borg-
sturingssysteem van de stuw te Borgharen zal de fluctuaties
haren bevinden zich twee aftakkingen die een bepaalde hoe-
kunnen beperken met inachtneming van een minimaal en een
veelheid water aan het gebied onttrekken. Een lage afvoer en
maximaal waterpeil.
geen translatiegolf zorgen voor een daling van de waterspiegel, mede veroorzaakt door schutverliezen bij de sluizen Born
Optimalisatie stuwmanagement Borgharen Groep WABTEK: • Niek Evers • Jorien Mendez • Sven Overbeek • Erik Vreeling
De stuw van Borgharen is een belangrijke schakel in het watermanagementsysteem van de Maas. Het is de eerste stuw op Nederlands grondgebied en regelt het waterpeil over een gebied van circa 36 kilometer. De combinatie people, planet en profit staat in de watersector centraal. Als het gaat om vismigratie in de Maas, de bevordering van de ecologie of een kostenbesparing dan kan een effectiever watermanagement van de stuw te Borgharen bijdragen aan een duurzame oplossing.
De stuw van Borgharen
en Maasbracht. Deze problemen worden momenteel opgelost
Begin van de 20e eeuw voerden België en Nederland gesprek-
met gebruik van pompen: een kostbare oplossing. Reden voor
ken over een verbetering van de Maas als transportroute. Toen
de afstudeergroep om met inzet van minimale investeringen
de onderhandelingen mislukten, besloot Nederland het Julia-
een maximaal resultaat te behalen voor people, planet en pro-
nakanaal aan te leggen. Bij Borgharen werd een stuw in een
fit. De oplossing is gevonden in een verandering van het hui-
bestaand rivierbed aangelegd waardoor het waterniveau in de
dige stuwregime. Een watertoevoer vanuit de waterkrachtcen-
Maas, stroomopwaarts van de stuw bij de ingang van het Juli-
trale resulteert in een onnatuurlijke fluctuatie van waterstand.
anakanaal, werd verhoogd. In 1925 werd met de bouw begon-
De ecologie heeft hier zwaar onder te lijden. Zodoende wordt
nen en vier jaar later, in 1929, was het werk gereed. De stuw
het aangepaste stuwregime gestuurd op de status van de tur-
kreeg drie afvoeropeningen van elk 23 meter breed en een 30
bines van de waterkrachtcentrale. Het stuwregime zal niet in
meter brede scheepvaartopening.
staat zijn de waterstandsfluctuatie weg te halen, maar zal de piek uitstrijken over een langere periode met een kleinere fluc-
Grensmaas en Julianakanaal
tuatie in de waterstand. Het aangepaste stuwregime zal even-
De Grensmaas een rivier die de natuurlijke grens tussen Bel-
eens in tijden van voldoende watertoevoer water opsparen.
gisch en Nederlands Limburg vormt. Deze rivier heeft een hoge
In tijden van lage toevoer wordt dit water afgegeven naar het
ecologische waarde door het ontbreken van scheepvaart. De
Julianakanaal. Duurzaamheid anno 2012.
recent aangelegde dijken en een verbreding van de watergeul behoeden de inwoners van de Maasdorpen in Zuid-Limburg voor overstromingen. Het grootste deel van de scheepvaart dat via de Maas naar België gaat, gaat door het Julianakanaal. Het kanaal begint ten noorden van Maastricht bij de stuw van Borgharen als aftakking van de Maas en eindigt ongeveer 36 kilometer verder bij Maasbracht, waar het water de Maas weer instroomt. Sluis Born en Maasbracht staan jaarlijks garant voor circa 60.000 passages. Schutverliezen bij deze sluizen hebben grote invloed op het waterpeil in de Maas. Voornamelijk in de droge zomermaanden bij een lage toevoer van water hebben deze schutverliezen een negatieve invloed op de waterstand.
Waterkrachtcentrale Lixhe Lixhe is een klein dorp in België op circa 15 kilometer afstand van de stuw te Borgharen. In het dorp bevindt zich een waterkrachtcentrale: een elektriciteitscentrale die stromend of
36
Afstudeerprojecten Civiele Techniek 2012
Kom verder. Saxion.
37
Probleemstelling
opgesteld. Het voorlopig ontwerp is vernieuwde met de
De kruising van de A50 met het Apeldoorns kanaal ter
berekende waarden.
hoogte van Emst is één van de knelpunten die de Stichting Apeldoorns Kanaal opgelost wil zien.
Adviezen
Doordat het kanaal in 1972 werd gesloten voor scheeps-
De toepassing van een passeersluis zal voor de stichting
vaart, is er bij de bouw van de snelweg A50 geen rekening
een goede oplossing zijn. Een passeersluis is vrijwel uniek
gehouden met scheepsvaart en is er gekozen deze brug
en hierdoor zal deze een toevoeging zijn voor het kanaal.
zo laag mogelijk te houden.
Het uitvoeren van de passeersluis zal gelijktijdig met de
Om het Apeldoorns kanaal weer bevaarbaar te maken
vernieuwing van de A50 uitgevoerd dienen te worden, om-
voor recreatief gebruik, dient er een oplossing gevonden
dat er hierdoor gemakkelijk een bouwkuip onder de A50
te worden voor deze te lage brug. De stichting heeft BRT
gerealiseerd kan worden, zonder dat de weggebruikers
Adviezen benaderd om dit probleem op te lossen.
hier al teveel hinder van ondervinden.
Onderzoek De grootste schepen die op het kanaal gaan varen zijn die van de zogeheten “bruine vloot”. Om deze schepen de A50 te laten passeren is er een goed systeem benodigd. Dit systeem wordt bepaald door middel van Systems Engineering.
Kruising: A50 - Apeldoorns Kanaal
Er zijn tien alternatieven bedacht, waarvan er vijf zijn uitgewerkt om onderling getoetst te kunnen worden. Van deze vijf: een verhoogde brug, een tunnel, een aquaduct, een sluis en een sluisbrugcombinatie; is de sluisbrugcombinatie als beste alternatief naar voren gekomen.
Groep BRT Adviezen: • Bert-Jan Hissink • Rob Bollen • Tom Wientjes
Het is zomer 2020. De weersvoorspelling voor deze week zijn goed. Ik besluit om met mijn plezierboot het Apeldoorns Kanaal te bevaren. Na wat kleine sluisjes en aanleg plaatsen te hebben gepasseerd, kom ik bij de sluis onder de snelweg A50. Een verbluffend gezicht! Het kanaal is onder de weg doorgeleid. Als de deuren van de passersluis achter mij dicht gaan, gaat de waterstand omlaag. Even later vaar ik over een lengte van 100 meter onder de snelweg door. Als ik aan de andere kant ben gaat de waterstand weer omhoog. De deuren gaan weer open en ik kan verder varen. Een echt staaltje Hollandse techniek, dat zorgt voor een unieke ervaring.
Deze sluisbrugcombinatie, passeersluis, is verder ontworpen. Bij het maken van de passeersluis wordt de brug inde A50 licht verhoogd terwijl de passeersluis onder de brug wordt gerealiseerd. Met de keuze voor de passeersluis wordt een voorlopig ontwerp opgesteld. Hierin worden alle gemaakte keuzes verwerkt in het ontwerp. Waar nog geen waardes voor zijn worden aannames gebruikt. Het voorlopig ontwerp wordt ook door SE gemaakt. Nadat het voorlopig ontwerp gemaakt is wordt er verder gegaan met het berekenen van de tot nu toe aangenomen waarden. Voor de passeersluis zijn de volgende onderdelen berekend: • Wanden en vloeren van de sluiskolk • De sluisdeuren • Het vul- en ledigingsmechanisme • De fundering onder de sluiskolk De verhoogde brug is buiten beschouwing gelaten, hiervoor zijn standaarden te vinden van Rijkswaterstaat en er was hier geen uitdaging te vinden voor BRT Adviezen. Met de berekende waardes is het definitieve ontwerp
38
Afstudeerprojecten Civiele Techniek 2012
Kom verder. Saxion.
39
Opdracht Het doortrekken van de Amerikalaan omvat de realisatie van een ongelijkvloerse kruising in het traject Enschede – Deventer ter hoogte van km 11.5, voor wegverkeer met twee rijstroken en langzaam verkeer. De onderdoorgang Hengelo Verlengde Amerikalaan zorgt voor een goede verkeersontsluiting van en naar het toekomstige bedrijventerrein ‘De Veldkamp’. Bedrijventerrein De Veldkamp ligt aan de zuidwestzijde van Borne en ten noordwesten van Hengelo. Het terrein wordt goed ontsloten door de autosnelweg A1 en de Amerikalaan.
Buitendienststelling Om de onderdoorgang te realiseren, is voor het spoorkruisende deel een zogenoemde buitendienststelling nodig. Over dit deel van de onderdoorgang rijden treinen en tijdens de bouwwerkzaamheden is treinverkeer niet mogelijk. Voor deze opdracht worden twee weekenden van 52 uur door ProRail opgegeven om deze werkzaamheden uit
Onderdoorgang Hengelo Verlengde Amerikalaan
te kunnen voeren.
Voorbouwen spoortunnel De bouw van de spoortunnel zal plaatsvinden net voor de spoordijk. Tijdens de buitendienststelling zal deze spoor-
Groep LawduMar: • Lawrence Santing • Mark de Vries
Op verzoek van de gemeente Hengelo dient een conflictvrije kruising van de verlengde Amerikalaan te worden gerealiseerd. De kruising bevindt zich op het traject “Enschede – Deventer” t.h.v. Hengelo. De onderdoorgang Hengelo Verlengde Amerikalaan moet zorgen voor een goede verkeersontsluiting van en naar het toekomstige bedrijventerrein ‘De Veldkamp’. Het bedrijventerrein ‘De Veldkamp’ ligt aan de zuidwestzijde van Borne en ten noordwesten van Hengelo. T.b.v. de realisatie van dit project is door ProRail vastgelegd op welke wijze deze ontworpen en gerealiseerd dient te worden.
dijk ontgraven worden, om daarna de spoortunnel op zijn plaats te zetten. Om de spoortunnel op zijn plek te krijgen zal gebruikt gemaakt worden van schuiftechnieken. Tijdens deze werkzaamheden zal de spoortunnel enkele centimeters worden opgevijzeld en daarna deze over schuifbanen wordt ingeschoven.
Feiten/Cijfers Lengte onderdoorgang
254 m
Breedte onderdoorgang 16-20 m Lengte spoortunnel
12,5 m
Breedte spoortunnel
18,5 m
Gewicht spoortunnel
1.773.000 kg
Totaal betonwerk
5050 m³ beton
Af te voeren regenwater max. 204 m³/h Heipalen
287 st.
Kosten € 4.500.000
40
Afstudeerprojecten Civiele Techniek 2012
Kom verder. Saxion.
41
Het ontwerp van de recreatieplas is afhankelijk van de locatie in het Enk en de belangen van de bezoekers. Van de recreatieplas zijn een aantal interessante aspecten uitgewerkt: • Het ontwerpen van een geschikte waterkerende laag. Aangezien de bodem uit zand bestaat en het grondwaterpeil zich op 10 m onder maaiveld bevindt. • Het dimensioneren van een grond-/waterkering. Voor het verkrijgen en aanvullen van water in de plas is er een waterbeheerplan opgesteld. Hierin komt het verkrijgen van water middels het opvangen van neerslag en een bemaling aan de orde. Voor de aanvulling van water is er een natuurlijk grondwaterbuffer ontworpen. Het water wordt opgeslagen in de poriën van een grondlaag en middels een regelbare klep wordt de afvoer bepaald. Het water benodigd voor de raftbaan wordt vanuit de recreatieplas onttrokken en kan weer terug stromen op het moment als de raftbaan buiten gebruik is. Vijzelpompen
Recreatief Holten
zorgen ervoor dat het water naar het hoger gelegen startpunt wordt gepompt, waarna het water over een lengte van 300 meter afstroomt naar het eindbassin.
Groep Ingenieurs– en adviesbureau BMBZ: • Maurice Beerlink • Tim Morsink • Ruben Bosman • Sjoerd Zanderink
In het afstudeerproject “Recreatief Holten” wordt er ingegaan op de belangrijke toegevoegde waarde van het totale recreatieve aanbod van Overijssel. In de gemeente Rijssen-Holten, ten noorden van het drop Holten wordt een recreatieplas en een raftbaan ontworpen. Met deze twee onderdelen wordt er ingegaan op de doelen van de gemeente Rijssen-Holten door meer toeristen in de omgeving te trekken en de attractiviteit op het gebied van sport en beweging te vergroten.
Bij het aanleggen van een dergelijk recreatief terrein komen verkeerskundige vraagstukken mee. Zo is er tijdens het hoofdonderzoek aandacht geschonken aan de effecten op verkeerskundig gebied die de aanleg van een recreatieplas met zich mee brengt. En zijn er oplossingen aangedragen om de problemen ten aanzien van de bereikbaarheid en capaciteit van wegen in het centrum van Holten en rondom de recreatieplas te garanderen. Voorbeelden hiervan zijn het nieuwe tracé met ontworpen spooronderdoorgang. Tevens zijn er oplossingen ontworpen voor het fiets- en autoverkeer dat een bezoek zal brengen aan de recreatieplas.
42
Afstudeerprojecten Civiele Techniek 2012
Kom verder. Saxion.
43
Huidige situatie
WISE Project
De huidige situatie aan de kust van Sitges baat zorgen. In
Tijdens onze aanwezigheid in Barcelona is er meegehol-
november 2001 is er visueel geconstateerd dat de breed-
pen aan een internationaal waterbouwkundig onderzoek.
te van het zandstrand op sommige locaties minimaal is.
Hierbij wordt onderzoek verricht naar de interactie tussen
Wanneer er op korte termijn niet wordt ingegrepen dreigt
sediment en water in de `Swash’ zone, onder bepaalde
de stabiliteit van de boulevard van Sitges in het geding te
golfcondities. Bij het onderzoek zijn diverse Universiteiten
komen.
en kennisinstituten betrokken. Het onderzoek wordt gefinancierd door de Europese Unie.
Zachte verdedigingstechniek Om het verlies van sediment aan de zandstranden van Sitges tegen te gaan, en de kust op een duurzame en milieuvriendelijke wijze te beschermen, zijn diverse zachte verdedigingstechnieken onderzocht op toepasbaarheid. Hierbij moet gedacht worden aan het toepassen van technieken als: Stranddrainage, Teentalud bekleding, Kunstmatig riff creatie, Zandrug en Zand by-passen.
Ontwerp Het uiteindelijke ontwerp voor Sitges betreft het verwijderen van de panden aan de boulevard, het aanleggen van
Kustontwerp Sitges
een plein en het realiseren van een groot strand met een schiereiland.
Boulevard
Groep Coastal Engineers: • Joris Obdam • Rob Wissink
Sitges is een kleine stad en bevindt zich zo’n 30 kilometer ten zuiden van Barcelona, in Spanje. Door een gestructureerd gebrek aan sedimentaanvoer ondervindt de stad Sitges al tientallen jaren last van erosie aan haar zandstranden. In het verleden zijn er harde kustverdedigingstechnieken toegepast met behoudt van de strandoppervlakten als uitgangspunt. Hierbij moet gedacht worden aan het toepassen van diverse kribben, golfbrekers en zandsuppleties. Echter worden de afgelopen jaren zachte verdedigingstechnieken toegepast om de kust te verdedigen, zodat er meer ruimte aan de natuur wordt gegeven.
De drie panden aan de boulevard worden verwijderd zodat het zicht op zee over de gehele boulevard gelijk zal zijn. Hierdoor neemt de esthetische waarde van de boulevard toe. Tevens wordt er een plein van ruim 1 hectare gecreëerd. Dit biedt diverse recreatieve mogelijkheden met een stimulans voor de economie als gevolg. De boulevard is ontworpen conform de Spaanse tradities en richtlijnen. Het metselen van een siermuur voor de grondkering is hier een voorbeeld van.
Strand Voor het strandontwerp is gekozen om de bestaande kribben aan het strand te verwijderen en den hergebruikt voor een kribbe ten zuidwesten van het strand. Deze kribbe wordt met name aangelegd om een aanwasgebied te creëren voor het sediment. Om het strand voor een periode van 50 jaar stabiel te krijgen wordt er een schiereiland ten noordoosten van het strand aangelegd. Dit schiereiland zal in de tijd het strand voorzien van extra sediment. Het voeden van het strand via natuurlijke processen wordt zand bypassen genoemd. De Nederlandse Zandmotor is hier een bekend voorbeeld van. De totale uitvoeringskosten van het ontwerp zijn geraamd op 21,7 miljoen euro.
44
Afstudeerprojecten Civiele Techniek 2012
Kom verder. Saxion.
45
Stichting Apeldoorns Kanaal (SAK) is opgericht op 30 oktober 1998. De stichting wil het kanaal herstellen in zijn historische functie en weer bevaarbaar maken. De stichting wil dit doel bereiken door zoveel mogelijk draagvlak te creëren door middel van publicaties, het geven van presentaties en het aanbieden van voorstellen. In Dieren is gekozen om de N348 en de N786 te reconstrueren (project Traverse Dieren), omdat deze wegen het verkeer, vooral tijdens de ochtend- en avondspits, niet meer voldoende kunnen verwerken. De N786 ligt parallel aan het Apeldoorns kanaal en zal, volgens de nieuwe plannen, onder het spoor door worden geleid. De gelijkvloerse kruising met het spoor is niet meer wenselijk, door de intensiteit van zowel het spoor- als het wegverkeer. Dit project ligt naast één van de grotere knelpunten voor de bevaarbaarheid van het Apeldoorns kanaal, waardoor de stichting probeert ‘werk met werk’ te maken. vHiernaast is op figuur 1te zien wat de huidige situatie is.
Apeldoorns kanaal: Meer dan alleen water
Hierop is op de voorgrond de spoorbrug over het kanaal te zien en op de achtergrond rijdt een auto over de N786. De spoorlijn die over het knelpunt gaat maakt onderdeel uit van het Programma Hoogfrequent Spoorvervoer (PHS).
Groep RS-advies: • Sander Peters • Ruud Vaneker
Wat vroeger het mooie Apeldoorns kanaal was, is sinds de gedeeltelijke sluiting in 1962 en de volledige sluiting in 1972, in verval geraakt. Het kanaal is onbevaarbaar geworden doordat de meeste beweegbare bruggen zijn vervangen door vaste bruggen. Sinds 1998 houd de Stichting Apeldoorns kanaal zich bezig met het opnieuw bevaarbaar maken van het Apeldoorns kanaal voor pleziervaart. Eén van de knelpunten is de spoorbrug Dieren. Vroeger een beweegbare brug maar na sluiting in 1972 van het zuidelijke deel van het kanaal en vanwege de toename van het spoorverkeer is het een vaste brug geworden. Om alles mogelijk te maken wordt er een gecombineerde onderdoorgang gemaakt met de naast gelegen N786.
Dit betekend dat er in 2020 twee goederentreinen per uur per richting over het spoor gaan. RS-advies zag als mogelijkheid om de oplossing voor de spoorbrug samen met de onderdoorgang te combineren. Als oplossing om het vaar verkeer over het kanaal de spoorbrug weer te laten passeren is de passeersluis gekozen. De passeersluis en onderdoorgang van de N786 hebben we gecombineerd als een constructie met hetzelfde dek en een gemeenschappelijke wand (zie figuur 2). Dit moet ervoor zorgen dat de kosten voor de realisatie lager uitvallen en het hierdoor dus aantrekkelijker wordt om de passeersluis te bouwen. Het afgelopen jaar heeft RS-advies gewerkt aan het Apeldoorns kanaal, meer dan alleen water. Het project Apeldoorns kanaal, meer dan water alleen water is een actueel project. Momenteel worden de plannen van de gemeente Rheden en provincie Gelderland omtrent ‘Traverse Dieren’ concreet. Waar RS-advies geen bebouwing wou laten wijken voor het project heeft de gemeente hier wel gebruik van gemaakt, waardoor meer ruimte is ontstaan voor het gekozen tracé. De N786 gaat het spoor in meer zuidelijke richting passeren buigt dus af van het kanaal waardoor het combineren niet meer aan de orde is.
46
Afstudeerprojecten Civiele Techniek 2012
Kom verder. Saxion.
47
Kom verder. Saxion.
saxion.nl/rob