Actieprogramma Toeristische Verblijfsaccommodaties Stadsregio Amsterdam Februari 2007
1. Inleiding Op 12 december 2006 is het onderzoek naar Toeristische Verblijfsaccommodaties Stadsregio Amsterdam aan de Regioraad voorgelegd. Een van de voornaamste conclusies uit het rapport is dat er in de Stadsregio Amsterdam tot 2015 marktruimte is voor 10.000- 13.000 kamers, ofwel om en nabij de 100 hotels. Daarnaast wordt geconstateerd dat voldoende aanbod van verblijfsaccommodaties van groot belang is voor de economische ontwikkeling van de regio: als er geen hotelruimte is, zullen (zakelijke) toeristen de regio minder bezoeken. Als gevolg hiervan zal er ook minder in de regio worden gespendeerd. Naast de vraag- aanbod discrepantie in de hotelmarkt is er opgemerkt dat er ook marktruimte is voor de overige vormen van toeristische verblijfsaccommodaties, zoals campings, camperplaatsen, recreatiehuisjes etc. De vraag is hoe het mogelijk is dat de ontwikkeling van deze vormen van toeristische accommodatie in de Stadsregio onvoldoende van de grond komt. Immers, de Stadsregio heeft absoluut (zakelijk) toeristische potentie, welke gefaciliteerd kan worden door het creëren van toeristische accommodaties. Het is van belang voor de ontwikkeling van de regionale economie dat deze kansen door de Stadsregio Amsterdam worden aangegrepen. Het is daarom goed om de rol van de Stadsregio en de gemeenten daarin helder uiteen te zetten (zie paragraaf 2). Dit actieprogramma heeft als doel het concreet weergeven van acties die de Stadsregio en gemeenten kunnen ondernemen om zo goed mogelijk het hoofd te bieden aan de geconstateerde vraag- aanbod discrepantie in de toeristische accommodatiesector. In dit document worden verschillende acties omschreven en wordt beschreven welke instantie verantwoordelijk is voor welke actie. Voor het uitdenken van de acties in dit actieprogramma is een ambtelijke begeleidingscommissie opgesteld. Hierin zijn enkele gemeenten vanuit de Stadsregio, de Kamer van Koophandel en Horeca Nederland vertegenwoordigd. Daarnaast is het Ministerie van Economische Zaken nauw betrokken. Ook is voor dit document geput uit het onderzoek naar Toeristische Verblijfsaccommodaties, verricht door bureau ZKA. In het kader van enkele acties van het actieprogramma worden tevens recreatieschappen benaderd.
2. Rol Stadsregio en gemeenten De Stadsregio en de gemeenten zijn niet in de positie om zelf hotels en andere vormen van accommodaties te kunnen bouwen. Wel zijn er mogelijkheden om de processen die vooraf gaan aan de bouw, vestiging of uitbreiding (hoeft immers niet per se nieuwbouw te behelzen) van accommodaties in goede banen te leiden. In dat kader is er een faciliterende en stimulerende rol voor de overheden weggelegd. De Stadsregio ziet middels het onderzoek kansen op het gebied van toeristische verblijfsaccommodaties. Het is daarom zaak om deze geconstateerde kansen te communiceren met particulieren/ ondernemers door een platform te bieden. Ook is het zaak om, zoals gezegd, de geconstateerde kansen te faciliteren door deze op te nemen in het regionale of gemeentelijke toeristische of economische beleid. De overheid heeft gezien het bovenstaande de volgende taken op dit beleidsveld: 1. Faciliteren (waaronder beleid maken) 2. Stimuleren (Beleid communiceren met de particulieren die het beleid moeten invullen)
3. Het Actieprogramma In de onderstaande 4 paragrafen zijn de 4 acties op het gebied van toeristische verblijfsaccommodaties uiteen gezet. Ook is per actie een trekker aangewezen. De coördinatie van het actieprogramma ligt bij de Stadsregio. De Stadsregio zal de verschillende acties op touw zetten en nauwlettend volgen. De Dienst Economische Zaken van de gemeente Amsterdam werkt momenteel aan de Nota Hotelbeleid 2007-2010. De gemeente Amsterdam geeft in dat beleid specifiek voor de Amsterdamse situatie aan waar potentiele locaties vanuit de markt gezien aan zouden moeten voldoen. De uitkomsten van dat onderzoek zijn ook bruikbaar voor andere gemeenten in de Stadsregio.
3.1 Ontwikkelingsgericht beleid Hotelaccommodaties Stadsregio Amsterdam Het onderzoek naar Toeristische Verblijfsaccommodaties laat een verassend resultaat zien. Door onderzoeksbureau ZKA is een vraag- aanbodgat van rond de 100 hotels geconstateerd. De vraag is hoe het kan dat er een dergelijke vraagaanboddiscrepantie kan ontstaan. Hoteliers en projectontwikkelaars lopen vaak tegen barrières op alvorens het project doorgang kan vinden. Deze barrieres kunnen voor een groot deel worden weggenomen indien in gezamenlijkheid met hoteliers, en andere belanghebbende partijen in de hotelwereld ontwikkelingsgericht beleid wordt gemaakt. Het ontwikkelingsgerichte beleid houdt in dat je met de partijen gaat werken aan een kaart waarop mogelijke toekomstige hotellocaties worden aangewezen. Op die manier wordt het tijdrovende en barrièrevormende proces van locatiekeuze en afstemmen met de gemeente voor een groot deel weggenomen. Het beleid wordt onder meer het resultaat van een bijeenkomst van hoteliers, projectontwikkelaars, investeerders, makelaars, belangenorganisaties en overheden. Tijdens dit congres wordt in gezamenlijkheid een set van randvoorwaarden voor hotels van allerlei aard opgesteld, als gevolg waarvan samen met de gemeenten geconcludeerd kan worden welke locaties binnen de Stadsregio voor hotels in aanmerking zouden kunnen komen. Deze locaties kunnen op een kaart worden weergegeven. Het ontwikkelingsgerichte beleid resulteert in een ‘boekje’ dat breed gecommuniceerd wordt naar alle hoteliers, brancheorganisaties, projectontwikkelaars, investeerders en andere belanghebbende partijen. Het ‘boekje’ wordt gezien als het noodzakelijke ‘duwtje in de rug’ voor de partijen om daadwerkelijk te komen tot de realisatie van hotels in de Stadsregio Amsterdam. Het ‘boekje’/ ontwikkelingsgerichte beleid kan in de regioraad worden vastgesteld en als zodanig als handreiking voor gemeentelijke bestemmingsplanprocedures gaan gelden. Actie: Stadsregio Amsterdam ontwikkelt in samenspraak met alle belanghebbende partijen ontwikkelingsgericht beleid
3.2 Overige accommodaties 3.2.1 Voorwaarden voor vestiging camping De Stadsregio Amsterdam heeft gezien zijn oppervlakte, inwoneraantal en toeristische aantrekkelijkheid betrekkelijk weinig campings (een 13- tal) en camperplaatsen. De vraag is wat hier aan ten grondslag ligt. In dat kader heeft de Stadsregio Amsterdam een student van de Universiteit van Amsterdam aangewezen die hiernaar onderzoek gaat doen. Het resultaat van het onderzoek is de weergave van een voorwaardenset voor campings om zich te vestigen in een bepaalde regio. Hierbij kunnen bijvoorbeeld grondprijzen, gemeentelijke procedures, toeristische aantrekkelijkheid, bereikbaarheid etc. aan bod komen. De onderzoeksresultaten zullen voor de zomer aan de gemeenten voorgelegd worden. Gemeenten kunnen, indien beleidsmatig gewenst, de resultaten gebruiken in hun toeristische beleid en zoveel mogelijk gaan werken aan gunstige voorwaarden. Actie: Stadsregio Amsterdam doet onderzoek naar voorwaardenset voor campings Actie: Gemeenten kunnen de onderzoeksgegevens in het toeristische beleid weergeven 3.2.2 Andere initiatieven Voornamelijk in de noordelijke helft van de Stadsregio is een tekort aan campings, camperplaatsen en bijvoorbeeld jachthavenaccommodaties geconstateerd. De gemeenten boven het Noordzeekanaal (ISW) kunnen inventariseren wat de mogelijkheden zijn op het gebied van ‘Kamperen bij de boer’ en ‘Boeren kamers’. Ook is er een toenemende vraag waarneembaar naar overnachten in landhuizen en authentieke boerderijen. Het is aan de gemeenten om te overwegen om beleid te maken om dergelijke economische bezigheden toe te staan. Ook is het aan deze gemeenten om, indien gewenst, vervolgens dit beleid breed binnen de gemeente te communiceren (zoeken naar particulieren), zodat de geboden beleidsruimte ook daadwerkelijk wordt opgepakt (faciliteren en stimuleren). De particulieren die dit oppakken zouden gezamenlijk de marketing moeten oppakken. De gemeenten grenzend aan open water, zoals de gemeenten Amsterdam, Aalsmeer of de andere gemeenten (bijvoorbeeld grenzend aan het IJsselmeer) kunnen bezien in hoeverre jachthaven- verblijfsaccommodaties tot de mogelijkheden behoren. Het is een kans voor de landelijk gelegen gemeenten (bijvoorbeeld de ISWgemeenten) om op zoek te gaan naar mogelijke camperplekken. Dit zou kunnen in de nabijheid van bestaande campings, motels of restaurants. Ook kan het medegebruik van bestaande parkeerplaatsen worden overwogen. Actie: gemeenten inventariseren de mogelijkheden om overige toeristische accommodaties in hun beleid toe te staan.
3.3 Leegstand Kantoren aanwenden voor nieuwe hotels In het kader van het Platform Bedrijven en Kantoren (PLABEKA), is een overschot aan vierkante meters kantoren gebleken. Deze kantoren staan soms op plekken (bijvoorbeeld Diemen, Amsterdam, Haarlemmermeer of Amstelveen) die interessant zouden kunnen zijn voor de vestiging van hotels.
Er wordt onderzocht wat de mogelijkheden zijn op dat vlak, met als doel een eventuele aanvraag voor Pieken in de Delta (Subsidie Ministerie EZ) in te dienen. Actie: Stadsregio Amsterdam zoekt, in Noordvleugelverband (PLABEKA), naar de mogelijkheden om leegstaande kantoren in aanmerking te laten komen voor hotels; Actie: Stadsregio Amsterdam ontwikkelt eventueel een concreet project ten behoeve van een subsidie van het Ministerie van EZ (Pieken in de Delta).
3.4 Promotie Andere grote regionale centra in de Stadsregio Amsterdam liggen vaak op een steenworp afstand van de belangrijke (zakelijk) toeristische gebieden. Zo ligt het centrum van Zaandam op nog geen kwartier van Amsterdam CS en is Amstelveen zeer goed bereikbaar. Goed bereikbare locaties zouden dus potentiële hotellocaties kunnen zijn. Deze worden nu nog niet voldoende als zodanig benut. Het betreft voornamelijk promotie van de gemeenten richting hoteliers. Daarom is het van belang dat er meer aansluiting wordt gezocht met partijen die zich met regionale promotie bezig houden, zoals ‘I Amsterdam’ en de ‘Amsterdam Tourism Board’. De Stadsregio Amsterdam zal bij deze partijen deze economische kans inzichtelijk maken. Actie: Stadsregio Amsterdam zoekt aansluiting bij bestaande regionale promotie.
4. Conclusies In dit actieprogramma zijn een 4-tal acties beschreven die ervoor moeten zorgen dat er een groter aantal verblijfsaccommodaties komt, ten einde de economie en het (zakelijk) toerisme van de Stadsregio te faciliteren.
De volgende acties zijn omschreven: 1. Ontwikkelingsgericht beleid Hotelaccommodaties Stadsregio Amsterdam •
Actie: Stadsregio Amsterdam ontwikkelt in samenspraak met alle belanghebbende partijen ontwikkelingsgericht beleid.
2. Overige accommodaties • • •
Actie: Stadsregio Amsterdam doet onderzoek naar voorwaardenset voor campings; Actie: Gemeenten kunnen de onderzoeksgegevens in het toeristische beleid weergeven; Actie: Gemeenten inventariseren de mogelijkheden om overige toeristische accommodaties in hun beleid toe te staan.
3. Leegstand Kantoren aanwenden voor nieuwe hotels • •
Actie: Stadsregio Amsterdam zoekt, in Noordvleugelverband (PLABEKA), naar de mogelijkheden om leegstaande kantoren in aanmerking te laten komen voor hotels; Actie: Stadsregio Amsterdam ontwikkelt eventueel een concreet project ten behoeve van een subsidie van het Ministerie van EZ (Pieken in de Delta).
4. Promotie •
Actie: Stadsregio Amsterdam zoekt aansluiting bij bestaande regionale promotie.
