Stadsregio Amsterdam Stadsregio Arnhem Nijmegen
De stadsregio’s in beeld Samenwerkingsverband Regio Eindhoven Stadsgewest Haaglanden Stadsregio Parkstad Limburg Stadsregio Rotterdam Regio Twente www.stadsregios.nl • Dit is een gezamenlijke uitgave van de acht stadsregio’s • Januari 2010
Bestuur Regio Utrecht
De stadsregio's
Inhoud
in beeld
De stadsregio’s in beeld
3
In Nederland opereren acht stadsregio’s met eigen taken,
De acht stadsregio’s
5
bevoegdheden en budgetten. Dit zijn de acht belangrijkste
Stadsregio Amsterdam
6
stedelijke gebieden met in totaal 112 gemeenten en
Stadsregio Arnhem Nijmegen
8
6,5 miljoen inwoners. Binnen de stadsregio’s werken de
Stadsregio’s in vogelvlucht
10
gemeenten met elkaar samen aan de ontwikkeling en
Samenwerkingsverband Regio Eindhoven (SRE)
12
uitvoering van beleid. Belangrijke thema’s zijn ruimte, verkeer,
Stadsgewest Haaglanden
14
wonen, werken, milieu en jeugdzorg. Anno 2010 is regionale
Stadsregio Parkstad Limburg
16
samenwerking een ingeburgerd begrip.
Stadsregio Rotterdam
18
Regio Twente
20
Bestuur Regio Utrecht
22
Colofon Dit is een gezamenlijke uitgave van de acht stadsregio’s.
Vormgeving
Ontwerpbureau NEO, Velp
Fotografie
Luuk van der Lee, Maarten van Loosbroek, Paul Lunenburg, Ron Moes, Patrick Post/ Hollandse Hoogte, Maarten van de Velde, Kees Verhulst, Ton van Vliet/Hollandse
2
De stadsregio’s bestaan eigenlijk al sinds 1995, toen de Kaderwet ‘Bestuur in verandering’ werd vastgesteld. Sinds die tijd hebben verschillende evaluaties duidelijk gemaakt dat de samenwerking op regionaal niveau breed wordt gedragen. In de huidige vorm bestaan de stadsregio’s sinds 2006. Vanaf dat jaar ligt de regionale samenwerking vast in de Wet gemeenschappelijke regelingen plus (Wgr-plus).
Acht stadsregio’s
De acht stadsregio’s in ons land zijn: • Stadsregio Amsterdam • Stadsregio Arnhem Nijmegen • Samenwerkingsverband Regio Eindhoven (SRE) • Stadsgewest Haaglanden • Stadsregio Parkstad Limburg • Stadsregio Rotterdam • Regio Twente • Bestuur Regio Utrecht (BRU)
Verlengd lokaal bestuur
Elke stadsregio kent een bestuurlijke en ambtelijke organisatie. Het bestuur bestaat uit een algemeen bestuur en een dagelijks bestuur. Bij de stadsregio’s is sprake van ‘verlengd lokaal bestuur’. Dit wil zeggen dat de gemeenteraden van de deelnemende gemeenten uit hun midden de leden van de ‘regioraad’ aanwijzen. In die raad zitten burgemeesters, wethouders en gemeenteraadsleden.
Hoogte, Sicco van Grieken, Keke Keukelaar (portret Wolfsen), Erik van 't Woud/Photosteron, e.a.
Druk
Drukkerij Tuijtel, Hardinxveld-Giessendam
Uitgave
Januari 2010
3
De acht
stadsregio's
De samenstelling van de raad en het aantal bestuurs- en raadsleden verschillen per regio. Dat komt omdat iedere regio in de gemeenschappelijke regeling zelf bepaalt hoeveel leden in het algemeen bestuur worden aangewezen. Zo kan een evenwichtige vertegenwoordiging worden bereikt, gelet op de verschillen in inwonersaantal. Uit het algemeen bestuur stellen de regio’s een dagelijks bestuur samen. De leden hiervan hebben elk een eigen portefeuille. De voorzitter is doorgaans de burgemeester van de grootste gemeente (‘de centrumstad’); uitzondering is de Stadsregio Arnhem Nijmegen (en in 2010 ook Parkstad Limburg) waar een voorzitter van buitenaf is aangesteld.
Behoefte aan samenwerking
In 2009 is het rapport ‘De Stille Kracht’ over de noodzaak van de stadsregio’s verschenen. Dit rapport is in opdracht van de VNG opgesteld door de Commissie Toekomst Stadsregionale Samenwerking onder leiding van Ed Nijpels, oud-minister
en oud-Commissaris der Koningin. Deze commissie concludeert dat er in Nederland “een onontkoombare behoefte is aan samenwerking via de stadsregio’s. De stadsregio’s leveren prima werk in een lastig politiek klimaat. De samenwerking tussen gemeenten levert duidelijk resultaat en moet met kracht worden voortgezet.” De samenwerkende gemeenten beschouwen de stadsregio als hun ‘eigen’ organisatie, waar mensen werken met gevoel voor verlengd lokaal bestuur. De meerwaarde van de stadsregio wordt door bestuurders van de in de regio samenwerkende gemeenten en maatschappelijke organisaties breed onderschreven. Regionale samenwerking functioneert goed en levert aantoonbare resultaten op. Dat komt niet in de laatste plaats doordat op een van de belangrijkste wettelijke taken - verkeer en vervoer de samenwerking en uitvoering aantoonbare meerwaarde oplevert.
Taken
De samenwerking tussen gemeenten in stadregio’s betreft in elk geval de volgende wettelijke taken: • Verkeer en (openbaar) vervoer • Werken • Wonen Daarnaast werken de stadsregio's samen op het gebied van ruimtelijke ordening. Enkele stadsregio’s zijn ook actief op andere beleidsgebieden zoals jeugdzorg, gezondheid, veiligheid en milieu. De Wgrplus biedt, naast de gemeenschappelijke basis voor de samenwerking, ook ruimte voor de regionale verschillen. En die zijn er natuurlijk ook. Denk aan de verschillende sociaal-economische achtergronden, de omvang en de aantallen inwoners. Vrijwel elke stadsregio ontwikkelt beleid dat is toegespitst op specifieke thema’s binnen de eigen gebiedsgrenzen. Meer informatie over de plannen en ambities per stadsregio kunt u vinden op de volgende pagina’s.
Stadsregio Amsterdam
Job Cohen
www.stadsregioamsterdam.nl
Stadsregio Arnhem Nijmegen
Jaap Modder
www.destadsregio.nl
Samenwerkingsverband Regio Eindhoven
Rob van Gijzel
www.sre.nl
Stadsgewest Haaglanden
Jozias van Aartsen
www.haaglanden.nl
Stadsregio Parkstad Limburg
Toine Gresel
www.parkstad-limburg.nl
Stadsregio Rotterdam
Ahmed Aboutaleb
www.stadsregio.info
Regio Twente
Peter den Oudsten
www.regiotwente.nl
Bestuur Regio Utrecht
Aleid Wolfsen
www.regioutrecht.nl
4
5
Stadsregio
Amsterdam
Zestien gemeenten samen voor bereikbaarheid, leefbaarheid, en economische ontwikkeling
Regionale samenwerking is noodzakelijk om te komen tot goede oplossingen voor steeds ingewikkelder wordende vraagstukken op het gebied van ruimtelijke en economische ontwikkeling, de woningmarkt, mobiliteit en jeugdzorg. Om op de genoemde issues tot een regionale aanpak te komen, werken de gemeenten in de regio Amsterdam al vele jaren succesvol samen. Het hart van de Metropoolregio Amsterdam
De zestien gemeenten die samen de Stadsregio Amsterdam vormen, liggen in het hart van een groter gebied: de ‘Metropoolregio Amsterdam’. Dit gebied beslaat 1.815 km2 en er wonen en werken zo’n 2,5 miljoen mensen. De Metropoolregio heeft een sterke internationale positie door onder andere de aanwezigheid van Schiphol, de zeehavens, diverse
opleidingsinstituten en hoofdkantoren van financiële en zakelijke dienstverleners. De combinatie van deze stedelijke dynamiek en de historische binnensteden, cultuur, het open landschap met water en de nabijheid van de kust maken de regio tot een aantrekkelijk gebied om te wonen, werken en leven. Het gebied trekt veel jongeren, hoger opgeleiden, toeristen en (inter)nationale bedrijven aan. Stadsregio Amsterdam streeft naar
verdere verbetering van bereikbaarheid in de metropoolregio en een goede ruimtelijke en economische ontwikkeling.
Samen werken aan metropolitane bereikbaarheid en ruimtelijke en economische ontwikkeling
De afgelopen jaren heeft de goede samenwerking tussen gemeenten in de stadsregio onder meer geleid tot sterke verbeteringen van de bereikbaarheid
door de voorbereidingen, aanleg en verbetering van wegen, bruggen, OV-verbindingen en de realisatie van het fietsroutenet. Ook het beschikbaar stellen van actuele reisinformatie aan OV-reizigers, de invoering van de OV-chipkaart en verbetering van busstations en aansluitingen binnen de mobiliteitsketen zijn concrete resultaten. Op het gebied van verstedelijking is veel bereikt bij de (her) ontwikkeling van bedrijfsterreinen en woningbouw en de gezamenlijke aanpak ter verbetering van doorstroming op de regionale woningmarkt. De bevoegdheden, beschikbare financiële middelen, maar vooral de aanwezige kennis en de sterke cultuur van samenwerking binnen de Stadsregio zorgden voor een succesvol resultaat. De komende periode zal in het teken staan van uitvoering van eerder vastgesteld beleid en de daarbij behorende programma's. Alle activiteiten die de Stadsregio de komende jaren zal ondernemen, hebben tot doel bij te dragen aan
de verdere verbetering van de metropolitane bereikbaarheid en een goede ruimtelijke en economische ontwikkeling. De Stadsregio zal hiervoor de beschikbare budgetten, haar inhoudelijke expertise en organiserend vermogen inzetten. De vele contacten met verschillende partijen op verschillende bestuurlijke niveaus maken het mogelijk voor de Stadsregio om de regionale thema’s integraal aan te pakken.
Beleid
De door de gemeenten in Stadsregio Amsterdam gezamenlijk opgestelde Regionale Agenda is de basis voor de regionale samenwerking. De agenda geeft inzicht in de visie van de gemeenten en dient als uitgangspunt bij de realisatie van verschillende door de Stadsregio opgestelde uitvoeringsprogramma’s, zoals het Regionaal Verkeer- en Vervoerplan, de Visie Openbaar Vervoer, het Regionaal Economisch Ontwikkelingsprogramma en de Regionale Woonvisie. De Stadsregio Amsterdam is bovendien opdrachtgever van het openbaar vervoer in de regio. Het verder verbeteren van het openbaar vervoer en het verlenen van vier concessies in dit gebied is een belangrijke taak van de Stadsregio.
Regionale samenwerking moet Regionale samenwerking moet, dat merken we telkens opnieuw. De zestien gemeenten in de Stadsregio Amsterdam hebben samen al tal van keuzes gemaakt op het gebied van wonen, werken, leefbaarheid en mobiliteit. Of het nu gaat om de bestrijding van files, het verbeteren van het openbaar vervoer of het versterken van de economie; we kunnen niet zonder elkaar. Ook de woningmarkt functioneert regionaal. Door samen te werken dragen we er met elkaar aan bij dat de regio Amsterdam leefbaar en vitaal blijft. Job Cohen voorzitter Stadsregio Amsterdam
Bestuur
De Regioraad, het hoogste orgaan van de Stadsregio, telt 56 zetels. De besturen van de betrokken gemeenten kiezen zelf hun vertegenwoordigers. Het Dagelijks Bestuur van de Stadsregio Amsterdam wordt gevormd door zeven wethouders uit de regio. De burgemeester van Amsterdam is voorzitter. De portefeuillehouders hebben een belangrijke adviserende rol richting het Dagelijks Bestuur.
6
7
Stadsregio
Arnhem Nijmegen Ons motto is: Samen Werkt!
De Stadsregio Arnhem Nijmegen is een samenwerkingsver-
de belangen van alle partijen transparant op tafel durfden te leggen en het collectieve belang wisten te benadrukken,” aldus Kip. De nieuwe verstedelijkingsopgave 2010 - 2020 omvat nog eens ruim 30.000 woningen.
band van twintig gemeenten in het hart van een zeer groot internationaal stedelijk gebied, met de Randstad in het westen, de Vlaamse Ruit in het zuiden en het Ruhrgebied in het
Werken
oosten. De regio profileert zich als aantrekkelijk, goed bereikbaar en internationaal sterk concurrerend. De regionale samenwerking werkt! De Stadsregio Arnhem Nijmegen is een dynamische organisatie. Klein, slagvaardig en effectief vertaalt zij landelijke doelstellingen naar regionaal en lokaal niveau. De schaal van de stadsregio blijkt optimaal om de opgaven integraal op elkaar af te stemmen. De organisatie is de afgelopen jaren getransformeerd van vooral beleidsnota’s maken naar een meer strategische en uitvoerende rol. Nadrukkelijker dan voorheen verkent de stadsregio samenwerkingsmogelijkheden met overheden, maatschappelijke
8
organisaties en kennisinstellingen. De stadsregio’s hebben een wettelijk takenpakket op het gebied van wonen, werken, ruimte en mobiliteit. Op elk van deze terreinen heeft de Stadsregio Arnhem Nijmegen de afgelopen periode veel bereikt.
Wonen
In 2005 sloot de Stadsregio Arnhem Nijmegen een productiecontract met het ministerie van VROM om 24.591 woningen te bouwen. In het eerste deel van 2010 wordt dit aantal opgeleverd. Om
deze doelstelling te kunnen behalen, riep de stadsregio de versnellingsoperatie Tempo KAN! in het leven, waarbij twee aangestelde woningbouwregisseurs gemeenten, woningbouwcorporaties, bouwbedrijven en projectontwikkelaars op één lijn brachten. Henk Peter Kip, voorzitter van KR8 - voorheen acht en inmiddels negen woningbouwcorporaties - noemt dit resultaat ‘het wonder van de regio’. “Het is vooral te danken aan de coördinerende rol van de woningbouwregisseurs van de stadsregio's die
Economie is primair een zaak van het bedrijfsleven zelf. Echter, overheden kunnen een ondersteunende rol spelen. Bijvoorbeeld door goede vestigingsvoorwaarden te creëren, netwerken tot stand te brengen als B4You - een arrangement waarin overheden, kennisinstellingen en het bedrijfsleven samenwerken om het aantal studenten in bètaopleidingen te vergroten - en door internationale profilering. De stadsregio heeft een steunpunt in Brussel, organiseert regelmatig ‘Europadagen’ om geïnteresseerden bij te praten over de EU en is vertegenwoordigd tijdens de Brusselse Open Days. Verder zet de Stadsregio Arnhem Nijmegen zichzelf internationaal op de kaart als ‘Cool Region’ via onder andere de drietalige portal www.coolregion.nl.
Ruimte
Om een gezond leefklimaat te bevorderen werkt de stadsregio aan de versterking van het bijzondere rivierenlandschap en zet ze zwaar in op wonen, werken en recreëren binnen de eigen regio. De stadsregio participeert actief in klimaatonderzoek, zoals de bekende meetproef langs de A50, waaruit blijkt dat een deel van de luchtverontreiniging door bomen kan worden afgevangen, en het Europese project ‘Future Cities’ dat de opwarming van steden onderzoekt. Op het gebied van recreatie springt het uitgebreide fietsknooppuntennetwerk van bijna 1.000 km in het oog.
Mobiliteit
Het openbaar vervoer gaat een cruciale rol spelen in de blijvende goede bereikbaarheid van de regio. Een Masterplan OV 2008 - 2020 omvat alle plannen en projecten voor het OV in samenhang met de infrastructuur. Daarnaast werken het bedrijfsleven en de stadsregio nauw samen aan slimme oplossingen. Eerst in Beter Bereikbaar KAN! - een succesvol samenwerkingsproject op het gebied van verkeersmanagement - en vanaf 2010 in SLIM: Samen Leidend in Mobiliteit. Enkele successen zijn de pendelbus naar het centrum en de universiteitscampus van Nijmegen met de naam Breng direct Waalsprinter en het in ontwikkeling zijnde hoogwaardig openbaar vervoernetwerk Nijmegen - Bemmel Huissen - Arnhem en het RijnWaalPad; de snelfietsroute tussen Arnhem en Nijmegen.
Van democratische naar maatschappelijke legitimatie Samen werken aan de opgaven voor de regio. Dat is de zorg van ons stadsregionale bestuur. Na jarenlange discussies over de democratische legitimatie van de stadsregio, wordt voor iedereen langzaam duidelijk dat het er om gaat op het juiste schaalniveau de opgaven op het gebied van economie, ruimtelijke ontwikkeling, woningbouw en mobiliteit aan te pakken. Voor de Stadsregio Arnhem Nijmegen geldt dat het gaat om een verstedelijkt gebied in een verder relatief landelijke omgeving. Dit stedelijk gebied onderscheidt zich van haar directe omgeving door andere structuurkenmerken en andere opgaven waarmee ook een andere aanpak gevraagd wordt. Samen met onze gemeenten, bedrijfsleven, kennisinstellingen en allerlei andere maatschappelijke partners werken we aan oplossingen die passen bij de aard en schaal van de regio. Jaap Modder voorzitter Stadsregio Arnhem Nijmegen
9
Stadsregio’s in vogelvlucht Stand van zaken per 1-1-2010 Stadsregio Amsterdam Kerncijfers
Oppervlakte: 102.518 hectare Aantal inwoners: 1,4 miljoen Aantal gemeenten: 16
Deelnemende gemeenten
Aalsmeer, Amstelveen, Amsterdam, Beemster, Diemen, Edam/Volendam, Haarlemmermeer, Landsmeer, Oostzaan, Ouder-Amstel, Purmerend, Uithoorn, Waterland, Wormerland, Zaanstad, Zeevang
Bezoekadres
Weesperstraat 111 1018 VN Amsterdam
Postadres
Postbus 626 1000 AP Amsterdam T 020 - 527 37 00 F 020 - 527 37 77 E
[email protected] www.stadsregioamsterdam.nl
Stadsregio Arnhem Nijmegen Kerncijfers
Oppervlakte: ruim 1.000 km2/100.000 ha. Aantal inwoners: 730.000 Aantal gemeenten: 20
Deelnemende gemeenten
Arnhem, Beuningen,Doesburg, Duiven, Groesbeek, Heumen, Lingewaard, Millingen aan de Rijn, Montferland, Mook en Middelaar, Nijmegen, Overbetuwe, Renkum, Rheden, Rozendaal, Rijnwaarden, Ubbergen,Westervoort, Wijchen, Zevenaar
Bezoekadres
Stationsplein 26 6512 AB Nijmegen
Postadres
Postbus 6578 6503 GB Nijmegen T 024 - 329 79 79 F 024 - 329 79 70 E
[email protected] www.destadsregio.nl
10
Samenwerkingsverband Regio Eindhoven Kerncijfers
Oppervlakte: 145.783 hectare Aantal inwoners: 727.000 Aantal gemeenten: 21
Deelnemende gemeenten
Asten, Bergeijk, Best, Bladel, Cranendonck, Deurne, Eersel, Eindhoven, Geldrop-Mierlo, Gemert-Bakel, Heeze-Leende, Helmond, Laarbeek, Nuenen c.a., Oirschot, Reusel-De Mierden, Someren, Son en Breugel, Valkenswaard, Veldhoven, Waalre
Bezoekadres
Keizer Karel V Singel 8 5615 PE Eindhoven
Postadres
Postbus 985 5600 AZ Eindhoven T 040 - 259 45 94 F 040 - 259 45 99 E
[email protected] www.sre.nl
Stadsgewest Haaglanden Kerncijfers
Oppervlakte: 40.261 hectare Aantal inwoners: 1 miljoen Aantal gemeenten: 9
Deelnemende gemeenten
Delft, Den Haag, Leidschendam-Voorburg, Midden-Delfland, Pijnacker-Nootdorp, Rijswijk, Wassenaar, Westland, Zoetermeer
Bezoekadres
Grote Marktstraat 43 2511 BH Den Haag
Postadres
Postbus 66 2501 CB Den Haag T 070 - 7501 500 F 070 - 7501 501 E
[email protected] www.haaglanden.nl
Stadsregio Parkstad Limburg
Regio Twente
Oppervlakte: 17.847 hectare Aantal inwoners: 238.684 Aantal gemeenten: 7 (mei 2010: 8)
Oppervlakte: 150.638 hectare Aantal inwoners: 621.267 Aantal gemeenten: 14
Kerncijfers
Deelnemende gemeenten
Brunssum, Heerlen, Kerkrade, Landgraaf, Onderbanken, Simpelveld, Voerendaal, (mei 2010: Nuth)
Bezoekadres
CBS-weg 2 6412 EZ Heerlen
Postadres
Postbus 200 6400 AE Heerlen T 045 - 570 01 23 F 045 - 574 09 08 E
[email protected] www.parkstad-limburg.nl
Stadsregio Rotterdam Kerncijfers
Oppervlakte: ruim 80.000 hectare Aantal inwoners: 1,2 miljoen Aantal gemeenten: 16 (15)
Deelnemende gemeenten
Albrandswaard, Barendrecht, Bernisse, Brielle, Capelle aan den IJssel, Hellevoetsluis, Krimpen aan den IJssel, Lansingerland, Maassluis, Ridderkerk, Rotterdam, Rozenburg (in 2010 bij Rotterdam gevoegd), Schiedam, Spijkenisse, Vlaardingen, Westvoorne
Bezoekadres
Meent 106 3011 JR Rotterdam
Postadres
Postbus 21051 3001 AB Rotterdam T 010 - 417 23 89 F 010 - 404 73 47 E
[email protected] www.stadsregio.info
Kerncijfers
Deelnemende gemeenten
Almelo, Borne, Dinkelland, Enschede, Haaksbergen, Hellendoorn, Hengelo, Hof van Twente, Losser, Oldenzaal, Rijssen-Holten, Tubbergen, Twenterand, Wierden
Bezoekadres
Nijverheidstraat 30 7511 JM Enschede
Postadres
Postbus 1400 7500 BK Enschede T 053 - 487 65 43 F 053 - 487 65 00 E
[email protected] www.regiotwente.nl
Bestuur Regio Utrecht Kerncijfers
Oppervlakte: 43.214 hectare Aantal inwoners: 604.911 Aantal gemeenten: 9
Deelnemende gemeenten
Bunnik, De Bilt, Houten, Maarssen, Nieuwegein, Utrecht, Vianen, IJsselstein, Zeist
Bezoekadres
Maliebaan 34 3581 CR Utrecht
Postadres
Postbus 14107 3508 SE Utrecht T 030 - 286 25 25 F 030 - 286 25 00 E
[email protected] www.regioutrecht.nl
Meer weten? Bezoek onze websites of kijk op: www.stadsregios.nl 11
Samenwerkingsverband
Regio Eindhoven (SRE)
Elkaar vinden in ambitie
De regio Zuidoost-Brabant is een zeer afwisselend gebied: rondom de centrumsteden Eindhoven en Helmond liggen landelijke gebieden met karakteristieke kernen en veel natuurschoon. Een gebied dat zeer gevarieerd is en dus ook een breed scala van actuele onderwerpen kent. Om deze afwisselende en vaak grensoverschrijdende thema’s aan te pakken, werken 21 gemeenten samen in het Samenwerkingsverband Regio Eindhoven (SRE). En het bijzondere is dat de SRE-gemeenten op veel meer terreinen de handen ineen slaan dan ze wettelijk verplicht zijn.
Werken, wonen, recreëren
De regio heeft zich onder de naam ‘Brainport’ ontwikkeld tot een Europese toptechnologische regio van formaat met een unieke symbiose van maakindustrie en toptechnologie. Het verder ontwikkelen van de regio is het kerndoel van het economische beleid van het SRE. Daarom worden innovatie en nieuwe technologische bedrijvigheid gestimuleerd en wordt gewerkt aan een verdere verbetering van de internationale positie van de regio. Het SRE heeft daarbij ook een verantwoordelijkheid om te zorgen voor een optimaal vestigingsklimaat voor bedrijven. Een andere belangrijke focus van het SRE is een aantrekkelijk leefklimaat voor de inwoners van de regio. Dit is alleen te realiseren door functies zoals ecologie, recreatie, wonen en verkeer in balans te brengen. Daarvoor is een samenhangende ruimtelijke inrichting nodig met aandacht voor alle aspecten. Speciale aandacht gaat uit naar plattelandsontwikkeling. Mogelijkheden tot recreëren in de regio zijn belangrijk, maar ook daar moet een goed evenwicht in de inrichting van het gebied zijn. Zorg voor het welzijn van de inwoners is een ander aspect van het werk van het SRE. Daarbij is er aandacht voor iedereen. Op deze manier wordt een groot aantal gemeentegrensoverschrijdende onderwerpen op een integrale manier opgepakt, gericht op het creëren van een goed woon-, werk- en leefklimaat in ZuidoostBrabant.
Triple Helix
en behartigt de belangen van de regio bij andere overheden. Maar ook bevordert het SRE de samenwerking tussen overheid, bedrijfsleven en kennisinstellingen: de Triple Helix. Veel projecten in de regio komen tot stand in de Triple Helix. En deze samenwerking is wat de regio Zuidoost-Brabant zo bijzonder maakt en juist daardoor ontstaan hier zoveel uitzonderlijke projecten. De Triple Helix is ook het fundament van Brainport. Niet alleen bij het bepalen van de agenda, maar ook in de concrete uitvoering vinden partijen elkaar. De rol van het SRE binnen de Triple Helix is die van katalysator en facilitator van samenwerking.
Toptechnologische regio met grensverleggend design
Bestuur
De samenwerking in de Triple Helix levert ook hier zeer unieke resultaten op. Het gezamenlijk ontwikkelen van conceptueel design en het vertalen daarvan in concrete producten is een sterkte van deze regio. Daarmee is de regio Zuidoost-Brabant de creatieve toegangspoort tot Nederland geworden.
De Regioraad is het algemeen bestuur van het SRE en stelt de kaders voor het beleid. De Regioraad telt 21 leden. Dit zijn voornamelijk burgemeesters en wethouders van de regiogemeenten. Iedere gemeente heeft één vertegenwoordiger in de Regioraad. De Regioraad vergadert in beginsel zes keer per jaar. De vergaderingen zijn openbaar. Het Dagelijks Bestuur is belast met de dagelijkse leiding van het SRE en voert het beleid uit binnen de kaders die de Regioraad heeft gesteld. Het Dagelijks Bestuur bestaat uit vijf leden en een voorzitter, die door de Regioraad uit zijn midden worden aangewezen. Voorzitter is Rob van Gijzel, burgemeester van de gemeente Eindhoven. Zijn plaatsvervanger is Fons Jacobs, burgemeester van de gemeente Helmond.
De regio Zuidoost-Brabant is dè toptechnologische regio van Europa waar vele innovatieve producten worden bedacht, ontwikkeld en vervaardigd. Een zeer bijzonder aspect hiervan is design. In Eindhoven, de centrumstad van Brainport, is design al decennia lang duidelijk aanwezig. Maar eigenlijk geeft design in de hele regio een extra dimensie aan productontwikkeling. Er zijn vele bedrijven die met passie werken aan het ontwikkelen van een eigen visie op producten, van vervoermiddelen tot textiel en van huishoudelijke producten tot museuminrichting.
Rob van Gijzel voorzitter Samenwerkingsverband Regio Eindhoven
Het SRE initieert, stimuleert en coördineert de samenwerking tussen 21 gemeenten in de regio Zuidoost-Brabant
12
13
Stadsgewest
Haaglanden Duurzaamheid als toegevoegde waarde
Een sterke internationale concurrentiepositie als economische
Verkeer en Vervoer
unaniem hebben vastgesteld. Dit plan is voor de regio en de
De uitbreiding en versterking van het openbaar vervoer, het beleid dat het Stadsgewest Haaglanden als opdrachtgever van het OV al jarenlang uitvoert, ziet zich ‘terugbetaald’ in voortdurend groeiende aantallen reizigers. De aanleg van RandstadRail en de uitbreiding van het aantal tramlijnen en busverbindingen in de regio zijn belangrijke aanjagers in dat verband.
gemeenten de ruimtelijke basis voor beleid op de terreinen
Groen
regio, een soepel functionerend regionaal netwerk en een woonomgeving van goede kwaliteit. Dit zijn drie hoofddoelen in het Regionaal Structuurplan 2020 (RSP) dat de negen gemeenten binnen het Stadsgewest Haaglanden in 2008
wonen, werken, verkeer & vervoer, milieu en jeugdzorg. Duurzaamheid
De drie ambities zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden, terwijl duurzaamheid daar als een rode draad doorheen loopt. Een regio die op economisch gebied internationaal wil meetellen, heeft een goed functionerend stedelijk netwerk als basis nodig. Dit stedelijk netwerk blijft gezond als het woon- en leefklimaat aangenaam is. Een prettig woon- en leef-
klimaat is in de eerste plaats belangrijk voor de bewoners maar is ook een aantrekkelijk vestigingsargument voor buitenlandse ondernemingen en internationale organisaties.
Stedelijke verdichting
Door middel van stedelijk verdichtingsbeleid wil het Stadsgewest Haaglanden drie vliegen in één klap slaan: nieuwe
woningen, kantoorruimte en stedelijke voorzieningen zoveel mogelijk rond OV-stations realiseren. Dit beleid sluit overigens naadloos aan op de ‘Structuurvisie Randstad 2040’ die de Rijksoverheid enkele maanden na het RSP heeft gepresenteerd. De volgende voorbeelden maken duidelijk hoe Haaglanden zijn beleid in de praktijk brengt.
De duinen, landgoederen, recreatiegebieden en weidegebieden met waardevolle cultuurhistorische kwaliteiten beslaan een derde van het grondgebied van Haaglanden. Het Stadsgewest zet zich in voor het behoud van deze groengebieden, die medebepalend zijn voor de kwaliteit van de regio als gebied om te wonen en te werken. Versterking van de groenstructuur is dan ook een van de investeringsprioriteiten in het RSP.
Wonen
In stedelijk verdichtingsbeleid is variatie belangrijk. Haaglanden vraagt daarom van zowel ontwikkelaars als van architecten een creatieve en innovatieve werkwijze. Het Stadsgewest organiseert jaarlijks de architectuurprijsvraag Casa Nova die vernieuwende ideeën oplevert voor meer kwaliteit, variatie en innovatie in soorten woonconcepten.
Milieu
Om de uitstoot van fijnstof en CO2 te beperken stimuleert Haaglanden het rijden op aardgas in zijn verkeersintensieve regio. Het Stadsgewest heeft in de concessies voor openbaar vervoer bedongen dat de stads- en streekbussen op aardgas
14
overgaan. Door middel van subsidies worden bedrijven en particuliere automobilisten gestimuleerd om ook op aardgas te gaan rijden. In 2010 beschikt de regio over tenminste vijf plekken om aardgas te tanken.
Economie
In zijn bedrijventerreinenstrategie signaleert Haaglanden tot 2020 een groeiende behoefte aan ruimte voor bedrijven. Vooral herstructurering, vitalisering en betere benutting van het bestaande areaal door duurzaamheidsmaatregelen zullen in die vraag voorzien.
Jeugdzorg
Van de circa 210.000 jongeren in Haaglanden maken ongeveer 6.000 jeugdigen jaarlijks gebruik van de regionale jeugdzorg. Het Stadsgewest financiert het Bureau Jeugdzorg en de zorgaanbieders in Haaglanden. Het ziet toe op de kwaliteit van de zorg en de afstemming en samenhang van de hulpverlening.
Bestuur
Het Stadsgewest Haaglanden heeft een algemeen bestuur, een dagelijks bestuur en een aantal commissies van advies. Het algemeen bestuur telt 61 leden. De gemeentebesturen wijzen vertegenwoordigers voor het algemeen bestuur aan volgens een vastgestelde verdeelsleutel. Het aantal zetels per gemeente is afhankelijk van het aantal inwoners. Het dagelijks bestuur wordt door en uit het algemeen bestuur gekozen en bestaat uit negen leden. De burgemeester van Den Haag is voorzitter van zowel het algemeen bestuur als het dagelijks bestuur.
Samenwerking inspireert De regionale aanpak van gemeentegrensoverschrijdende vraagstukken zorgt ervoor dat het leefklimaat van ons relatief kleine gebied, waar een miljoen mensen wonen en werken, aangenaam blijft en waar mogelijk nog versterkt wordt. Met elkaar kunnen we onze groengebieden en ons milieu beschermen, goede jeugdzorg aanbieden, onze regio bereikbaar houden en onze economie stimuleren. Het Stadsgewest Haaglanden is overigens veel meer dan ‘alleen’ een samenwerkingsverband waar gemeenten regionale vraagstukken bespreken. Het werkt op het terrein van externe veiligheid bijvoorbeeld samen met de Veiligheidsregio Haaglanden en voor de waterproblematiek met het Hoogheemraadschap van Delfland. Verder is Haaglanden in Zuidvleugelverband een van de initiatiefnemers van het programma Stedenbaan. Het kabinet stelt de plannen van Stedenbaan zelfs als voorbeeld in zijn Langetermijnvisie ‘Randstad 2040’. Zo inspirerend kan samenwerking zijn! Jozias van Aartsen voorzitter Stadsgewest Haaglanden
15
Stadsregio
Parkstad Limburg Parkstad maakt 't mogelijk
Parkstad Limburg bestrijkt een gebied van zeven gemeenten
waar geen sporen van het mijnverleden meer te zien zouden zijn. Parkstad werd één van de groenste stedelijke gebieden van Nederland.
in Zuidoost-Limburg. Heerlen, Kerkrade, Landgraaf, Brunssum, Voerendaal, Simpelveld en Onderbanken vormen samen het
Samenwerking over de grens
samenwerkingsverband en werken met elkaar aan de econo-
Met een stevige agenda werken de zeven gemeenten samen aan de structuurversterking van het gebied. Niet zonder de buren daarbij te betrekken. Parkstad ligt immers internationaal gezien heel gunstig ten opzichte van het buitenland.
mische structuurversterking van de regio. Dat doen zij al ruim tien jaar. En vanaf 2006 is Parkstad Limburg een stadsregio met Wgr-plus-status. Parkstad Limburg is een smeltkroes van culturen, een regio met stedelijke dynamiek en een internationale ligging. Er wonen zo’n 240.000 inwoners. Iedere gemeente heeft zijn eigen identiteit maar herbergt met de overige Parkstad gemeenten een gemeenschappelijk verleden en een gezamenlijke koers. Vóór 1999 heette Parkstad Limburg nog Streekgewest Oostelijke Mijnstreek. De aangesloten zeven gemeenten werkten toen alleen op operationeel niveau
16
samen. Uit onderzoek bleek dat de regio vele groeikansen had, maar dat deze onbenut bleven. Daar kwam in 1999 snel verandering in. De gemeenten gingen ook op beleidsmatig niveau samenwerken. Om die totale verandering meer kracht bij te zetten veranderde de naam van het streekgewest in Parkstad Limburg.
Mijnverleden
De roots van Parkstad liggen in de mijnen. Het zwarte goud bleek lange tijd
winstgevend te zijn en de economie bloeide op. Maar na enkele jaren steenkoolwinning was de mijnindustrie niet meer rendabel. Tussen 1965 en 1975 sloten de mijnen en dit liet niet alleen qua werkgelegenheid sporen na maar ook was het landschap door de mijnindustrie onherkenbaar veranderd. Fabrieken en grote steenkoolbergen tekenden het landschap. In samenwerking met de overheid werd een groot herstructureringsprogramma opgezet om een groen gebied te creëren
Op nog geen 15 km van Aken en tussen de economische centra van de Randstad (Rotterdam/Amsterdam), het Ruhrgebied (Düsseldorf) en Brussel/Antwerpen. Deze centrale ligging biedt Parkstad (groei) kansen. Met de Städteregion Aachen werkt Parkstad Limburg intensief samen aan de verbetering van het grensoverschrijdend openbaar vervoer en de stimulering van (nieuwe) werkgelegenheid. Samen met de Städteregion vormt Parkstad Limburg een Europese Groepering voor Territoriale Samenwerking (EGTS), dat een gebied bestrijkt van 800.000 inwoners.
Herstructurering
Demografisch gezien neemt Parkstad Limburg een bijzondere positie in Nederland in. Het geboortecijfer is lager en de vergrijzing groter dan elders in Nederland. Met als gevolg een natuurlijke krimp van de bevolking. Een extra bevolkingsverlies door de migratie naar Duitsland en België komt daar nog bij. Dit verlies aan huishoudens is een gevaar voor een duurzaam leefklimaat. Parkstad Limburg is daarom bezig met een transformatie op fysiek, economisch en sociaal gebied.
Vitale regio
Om de regio vitaal te houden werkt Parkstad naast de herstructurering aan een krachtig centrum van Parkstad (Heerlen), de ontwikkeling van het gebied rond de Parkstadring, het optimaliseren van de grensoverschrijdende treinverbindingen in samenwerking met Städteregion Aachen en Nieuwe Energie als economisch speerpunt.
Acht gemeenten in 2010
Op 1 mei 2010 treedt de gemeente Nuth (opnieuw) toe tot de Stadsregio Parkstad Limburg. Daarmee bestaat het samenwerkingsverband weer uit acht gemeenten. Er wordt een (nieuwe) onafhankelijke voorzitter aangesteld en een nieuwe (bestuurlijke) organisatie gevormd.
Samenwerken staat centraal in Parkstad Limburg Zeven gemeenten sloegen in 1999 de handen in elkaar om de economische structuur van deze regio te versterken. Wij wonen en werken met circa 240.000 inwoners in een gebied van uitersten. De samenwerking in deze regio is belangrijk voor de groei van de werkgelegenheid, maar ook voor een adequaat antwoord op de bevolkingskrimp. Wat we nastreven is meer werkgelegenheid, welzijn en internationale allure. Wij zijn als bestuursleden, vertegenwoordigers en andere (markt)partijen in deze regio gezamenlijk verantwoordelijk voor een krachtig Parkstad Limburg. In tien jaar tijd hebben we al veel bereikt en werken wij intensief met elkaar samen. Daarbij zijn de contacten met Duitsland en België van groot belang. Door onze krachten te bundelen biedt Parkstad Limburg aanzienlijke mogelijkheden om te wonen, werken en te leven. Parkstad Limburg staat voor een bloeiende regio! Toine Gresel voorzitter Parkstad Limburg
17
Stadsregio
Rotterdam Fijnmazig en complex
Rotterdam en de veertien omliggende gemeenten vormen
bijna een derde van de inwoners (31%) is van buitenlandse
Rotterdam een aantal unieke kwaliteiten toe: • natuur- en recreatiegebieden, • historische architectuur, steden en dorpen, • ruimte voor bedrijf en kantoor, • economische speerpunten naast de mainport, met name in de glastuinbouw en agrobusiness, • groene suburbane en landelijke woonmilieus.
afkomst.
Van mainport tot greenport
één metropolitaan gebied met 1.2 miljoen inwoners, waarvan bijna de helft in Rotterdam woont. Stadsregio Rotterdam is één van de dichtstbevolkte regio’s in Nederland: 1 op de 14 Nederlanders woont er. Het is ook een kosmopolitische regio;
Stadsregio Rotterdam functioneert als het daily urban system voor mens en bedrijf in de regio. Het is een fijnmazig en complex netwerk van dagelijkse ontmoetingen en markten: één arbeidsmarkt, één woningmarkt, één vrijetijdsmarkt, met Rotterdam als centrum voor gezondheidszorg, beroeps- en wetenschappelijk onderwijs en cultuur. Rotterdam is de motor van de regionale economie, die gevoed wordt met een beroepsbevolking uit de gehele regio. Het netwerk voor hoogwaardige open-
18
baar vervoer met metro en sneltrams vertakt zich diep in de gehele regio.
Regionaal beleid
Om de regio goed en concurrerend te laten functioneren, moeten enkele belangrijke (fysieke) voorwaarden worden vervuld: bereikbaarheid, ruimte en leefbaarheid. De Stadsregio Rotterdam zorgt daarvoor. 1 Bereikbaarheid: mobiliteitsbeleid, investeren in infrastructuur en de exploitatie van het openbaar vervoer.
2 R uimte: programmeren van woningbouw, bedrijventerreinen, kantoorlocaties. 3 Leefbaarheid: investeren in groen- en recreatiegebieden en programma’s voor klimaatverbetering en duurzame ontwikkeling. Het daily urban system van de Stadsregio Rotterdam kenmerkt zich door een hoge mate van specialisatie op tal van terreinen, in economische en zeker ook in culturele zin. De regio voegt aan de stad
Rotterdam ligt in het hart van de regio. Veel inwoners uit de buurgemeenten, vaak van oorsprong Rotterdammers, werken in deze stad of maken gebruik van de daar aanwezige voorzieningen. Omgekeerd zijn veel Rotterdammers voor natuur en recreatie aangewezen op de ruimte en voorzieningen in één van de andere regiogemeenten. De moderne architectuur in Rotterdam wordt afgewisseld door historische binnensteden langs de Waterweg (Maassluis, Vlaardingen en Schiedam) en aansluitend het regionale landschapspark Hof van Delfland. Het eiland Voorne
Putten is de tuin van de regio, met bijzondere, historische vestingsteden als Brielle en Hellevoetsluis. Veel haven- en distributiegerelateerde bedrijvigheid is te vinden op bedrijventerreinen en op toonaangevende kantorenparken in de regio. Ten zuiden van Rotterdam, tussen de woonkernen Barendrecht en Ridderkerk, komt aan de verbinding naar Antwerpen een nieuw bedrijvenpark voor havengerelateerde bedrijvigheid. Nabij knooppunten van snelwegen en openbaar vervoer rond Rotterdam komen concentraties van kantoren, woningen en voorzieningen, bijvoorbeeld bij Schiedam en Vlaardingen. In het noordoosten van de regio is in de ‘Greenport’ de modernste glastuinbouw ter wereld te vinden, met wereldmarktleiders op het gebied van plantenveredeling, biologische gewasbescherming en natuurlijke bestuiving en kassentechnologie. De noordas van de regio is volop in ontwikkeling. De nu nog enigszins chaotische overgangszone van Rotterdam naar de Randstad, wordt omgevormd tot een nieuw stedelijk gebied, de Noordas, met bijzondere parklandschappen, concentraties van kennisintenssieve bedrijvigheid, aantrekkelijk woongebieden en nieuwe infrastuctuur voor weg- en openbaar vervoer. Rotterdam airport krijgt de ruimte om verder te ontwikkelen als internationaal zakenvliegveld. Het gebied wordt begrensd door een uniek historisch landschap van water en polders, de Rottemeren. In het oosten en zuiden zijn de suburbane woongebieden begrensd door polder- en rivierlandschappen. In het zuidelijk deel van de regio worden nieuwe vormen van landelijk wonen ontwikkeld, maar ook nieuwe werklandschappen.
Traditie in samenwerking De gemeenten in de regio Rotterdam hebben al sinds de Tweede Wereldoorlog een traditie in bestuurlijke samenwerking. We hebben elkaar nodig om een woon-, werk- en leefomgeving te maken die voorziet in de behoefte van onze bevolking. Samen zijn we in staat de regio een sterke positie te geven in Nederland en internationaal. Onze maatschappelijke omgeving verwacht dat ook van ons. Bedrijven en maatschappelijke organisaties organiseren zich op regionale schaal. Onze bestuurlijke partners zien de regio als een eenheid. Buiten de landsgrenzen weten de inwoners van stad en regio direct duidelijk te maken waar ze wonen: Rotterdam. Zij vinden het niet meer dan vanzelfsprekend dat zaken die de gemeentegrenzen overstijgen door een regionaal bestuur worden aangepakt. Ahmed Aboutaleb voorzitter Stadsregio Rotterdam
19
Regio
Twente Twente: een krachtige kennisregio
Twente heeft zich vanuit een sterke industriële traditie ont-
kader voor het internationale beleid van Twente, dat deel uitmaakt van de Agenda van Twente.
wikkeld tot tweede kennisregio van Nederland. In 2020 wil Twente internationaal bekend staan als toonaangevende kennisregio in een grensoverschrijdende omgeving en behoren tot de Europese topregio’s op het gebied van innovatie en technologie. In de Agenda van Twente (meerjarenplan tot 2017), komt de enorme potentie van Twente tot uiting. Regio Twente is uniek in haar soort: zowel de Wgr-plustaken als diverse ‘traditionele’ verlengd lokale bestuurstaken worden onder een bestuurlijke paraplu uitgevoerd. Twente beschikt over een sterke stedelijke agglomeratie (Netwerkstad) en een landelijk gebied met dynamische kernen. De ligging van Twente met zijn ruim 620.000 inwoners zo vlakbij de landsgrens is uniek. Zo werken de Twentse steden grensoverschrijdend samen met de steden Münster en Osnabrück (MONT), werken de Twentse gemeenten samen
20
met de Duitse buurgemeenten in Euregio en zijn er ook op andere manieren bestuurlijke banden met Duitse partners gesmeed.
Innovatief en ondernemend
De regio Twente is ondernemend, toekomstgericht en kijkt letterlijk en figuurlijk over de grenzen heen. Ze beschikt
over een goed kennisklimaat met verschillende gerenommeerde kennis- en onderwijscentra, waaronder de Universiteit van Twente, Saxion Hogeschool en ROC van Twente. Twente heeft de potentie om uit te groeien tot een belangrijke innovatieve regio in Europa. Daarvoor heeft deze stadsregio een internationale Agenda opgesteld, een meerjarig strategisch
De Agenda van Twente is een ambitieus, langjarig investeringsplan (tot 2017) met als belangrijkste pijler het duurzaam en substantieel versterken van de sociaaleconomische structuur van Twente. Om uiteindelijk te komen tot een productieve en welvarende regio waar mensen prettig wonen en werken. De veertien Twentse gemeenten, verenigd in Regio Twente, werken hierin nauw samen met de provincie Overijssel. De Agenda laat een voor Twente unieke samenwerking zien. Bestuurders zien er het belang van in over hun eigen 'erf' heen te kijken en laten het gezamenlijke Twentse belang prevaleren. En er is sprake van een groot commitment. Sleutelwoord is innovatie van de Twentse economie waardoor er voldoende en passende werkgelegenheid voor de Twentse beroepsbevolking ontstaat. Met een goede bereikbaarheid heeft Twente een geweldige troef in handen, hierop blijft de regio gefocust. Niet alleen via de weg, ook via de digitale snelweg, het spoor, het
water en de lucht. Twente ligt in Nederland perifeer maar in Europa centraler. Ook toerisme is een speerpunt in het regionaal economisch beleid. De toeristische bestedingen stijgen en Twente maakt ruimte voor toeristische accommodaties, infrastructuur, natuur en landschap.
Producten en diensten
Regio Twente levert producten en diensten op het gebied van wonen, werken, mobiliteit, gezondheid, veiligheid, milieu, recreatie en toerisme en grensoverschrijdende samenwerking, die door een gezamenlijke aanpak een toegevoegde waarde hebben voor de inwoners van Twente. In dit proces heeft Regio Twente een heel eigen rol. Ze brengt samen, initieert, probeert verbindingen te maken, nieuwe initiatieven te stimuleren, ze onderhoudt nauwe relaties met Den Haag en Brussel. Ook werkt Regio Twente veel samen met de provincie Overijssel, het regionale bedrijfsleven en andere Twentse instellingen.
Bestuur
Het hoogste orgaan is de regioraad. Elke gemeente is in de regioraad vertegenwoordigd met een lid uit de raad en een lid uit het college van B&W. Het dagelijks bestuur is belast met de dagelijkse gang van zaken en het voorbereiden en uitvoeren van de besluiten die door de regioraad genomen worden. De voorzitter van het dagelijks bestuur is Peter den Oudsten, burgemeester van Enschede.
Samen aanpakken In Twente zijn we voortdurend op zoek naar wat ons bindt en ook hoe we kunnen groeien. Het gaat goed, er is nog meer mogelijk. Daarom hebben wij onze ‘Agenda van Twente’ ontwikkeld om onze regio in sociaaleconomisch opzicht te versterken. Als stadsregio werken we hierin samen met de gemeenten, de provincie, ondernemers, onderwijs- en kennisinstellingen. We koppelen innovatieve, ambitieuze plannen aan ondernemerschap. Dat en onze mentaliteit van aanpakken maakt Twente volstrekt uniek. We willen in 2020 bij de top vijf van Europese kennisregio's horen. Dat betekent investeren in innovatie en het toepassen en op de markt brengen van kennis. Dit gaat hand in hand met investeren in optimale bereikbaarheid, het creëren van hoogwaardige woonen werkmilieus en een goed sociaalcultureel klimaat. En dat allemaal voor de Twentse inwoners. Als voorzitter van Regio Twente zie ik het als mijn belangrijkste taak om de belangen, die soms tegengesteld lijken, helder te krijgen en ze vervolgens bij elkaar te brengen. Peter den Oudsten voorzitter Regio Twente
21
Bestuur Regio
Utrecht Hart voor de regio, de regio in het hart
De regio Utrecht wordt met recht het hart van Nederland
bij Bestuur Regio Utrecht (BRU) zijn aangesloten, werken hier
Houten, Maarssen, Nieuwegein, Utrecht, Vianen, IJsselstein en Zeist. Daarmee bevat de stadsregio steden en dorpen van een grote verscheidenheid. Ook dat weerspiegelt de bijzondere ligging van de regio. Want aan de ene kant staat de regio Utrecht volop in de dynamiek van de Randstad, maar de stadsregio ligt tegelijkertijd temidden van het Groene Hart, de Nieuwe Hollandse Waterlinie, het Rivierengebied en de Utrechtse Heuvelrug. Juist die aantrekkelijke afwisseling vraagt van de gezamenlijke regiogemeenten een bijzondere verantwoordelijkheid.
samen om die kwaliteiten te versterken en te benutten.
Achter de schermen, voor de inwoners
genoemd. Vanuit Utrecht verdeelt het weg- en treinverkeer zich over het land, en zo verbindt deze regio de Randstad met het Europese achterland. Combineer die bereikbaarheid met de centrale ligging - in de Randstad én in het groene landschap - en het is duidelijk waarom velen Utrecht een aantrekkelijke woon- en werkregio vinden. De negen gemeenten die
Mensen beperken hun leefruimte niet tot een enkele gemeente. Wie in Houten woont, heeft wellicht in Nieuwegein werk gevonden, en gaat op vrijdagavond uit eten in Utrecht. De Utrechtse landschappen waarin in het weekend gewandeld wordt, strekken zich uit over het grondgebied van vele gemeenten. En de mobiliteitsbehoefte is al helemaal grens-
22
overschrijdend - zo is de Utrechtse regio van groot belang voor de bereikbaarheid van onder meer de Rotterdamse haven en Schiphol. Dat alles - wonen, werken, reizen en recreëren - levert vraagstukken op die voorbij de grenzen gaan van afzonderlijke gemeenten. Daarom kozen de regiogemeenten vanzelfsprekend voor samenwerking in Bestuur Regio Utrecht.
Niet vrijblijvend en met oog voor zowel de lokale belangen als voor de opgaven op hoger schaalniveau.
Temidden van Randstad en landschap
Bestuur Regio Utrecht initieert, coördineert en regisseert die samenwerking. In Bestuur Regio Utrecht werken negen gemeenten samen: Bunnik, De Bilt,
De inwoners van de regio Utrecht merken in hun dagelijks leven - vaker dan ze zich bewust zullen zijn - de effecten van de regionale samenwerking. Wie bijvoorbeeld een woning zoekt, merkt dat er één regionale woningmarkt is gecreëerd met overal dezelfde regels en voor iedereen dezelfde rechten. Of neem de bus- en tramlijnen die stoppen bij comfortabel ingerichte haltes, iets waar Bestuur Regio Utrecht als regionale vervoersautoriteit
verantwoordelijk voor is. Natuurliefhebbers genieten van het bijzondere Utrechtse landschap - beschermd en versterkt in onderlinge samenspraak tussen de overheden. En de lange, doorgaande fietsroutes die reeksen van dorpen en steden doorkruisen - een resultaat van regionaal verkeersbeleid. Ook een onderwerp waar Bestuur Regio Utrecht zich voor inzet.
Speerpunten elke vier jaar vastgesteld
Elke vier jaar stellen de vertegenwoordigers van de negen gemeentelijke overheden gezamenlijk de Regionale Agenda vast. Dat is het programma waaraan Bestuur Regio Utrecht in die periode zal werken. De Regionale Agenda omvat de thema’s democratische betrokkenheid, economische ontwikkeling, wonen, groenontwikkeling, verkeer en infrastructuur en openbaar vervoer.
Gemeentelijke vertegenwoordigers
Het algemeen bestuur telt 34 leden en een voorzitter. De samenwerkende gemeenten vaardigen ieder zelf gemeenteraads- of collegeleden af in het algemeen bestuur. Het dagelijks bestuur, dat bestaat uit tien leden en een voorzitter, is samengesteld uit burgemeesters en wethouders van de regiogemeenten. De voorzitter van het dagelijks en algemeen bestuur is de burgemeester van Utrecht, Aleid Wolfsen. Het bestuur maakt beleidsvoorstellen en bewaakt de dagelijkse voortgang van zaken. Een beknopte, deskundige organisatie bereidt het beleid voor en voert de taken uit of coördineert ze.
Vanzelfsprekende samenwerking Woningen moeten ergens staan, wegen, rails, busbanen en fietspaden zijn nodig en bedrijven willen op plekken zitten die goed bereikbaar zijn. Daarnaast is dit een regio die excelleert op het gebied van kennis en cultuur. Dit vraagt allemaal ruimte, en de Utrechtse regio is zo aantrekkelijk juist vanwege de prachtige groene omgeving. Die groene ruimte wil iedereen graag behouden. Als die zou worden opgeofferd aan de groei van andere functies wordt misschien de welvaart bevorderd, maar niet het welzijn. Het is dus nodig om groei in goede banen te leiden. Samenwerking op al deze onderwerpen is dus een must! Gelukkig heeft samenwerking in onze regio zijn meerwaarde bewezen en is inmiddels vanzelfsprekend. Aleid Wolfsen voorzitter Bestuur Regio Utrecht
23
