81 Hoofdstuk 5 | Jaarrekening NWO 2011
5
Jaarrekening NWO 2011 Het voorliggende hoofdstuk van het NWO-jaarverslag omvat de jaarrekening 2011 voor de organisatie NWO en de aan NWO verbonden organisaties, opgesteld onder verantwoordelijkheid van het Algemeen Bestuur. In de jaarrekening zijn opgenomen de geconsolideerde jaarrekening en de enkelvoudige jaarrekening van NWO. De bijlagen bevatten een specificatie van de subsidies van het ministerie van OCW, de subsidies van derden, de bestemde fondsen en de subsidies afkomstig van de ministeries van Buitenlandse Zaken en Economische Zaken, Landbouw en Innovatie.
Inhoudsopgave Jaarrekening 5.1
Jaarrekening (geconsolideerd)
82
Geconsolideerde balans (na resultaatbestemming)
82
Geconsolideerde staat van baten en lasten
83
Geconsolideerd kasstroomoverzicht
84
Grondslagen
85
Toelichting op de geconsolideerde balans
Toelichting op de geconsolideerde staat van baten en lasten
109
94
Verantwoording Topinkomens
113
5.2
Financieel overzicht (enkelvoudig)
114
Enkelvoudige balans (na resultaatbestemming)
114
Enkelvoudige staat van baten en lasten
115
Enkelvoudig kasstroomoverzicht
116
Toelichting op de enkelvoudige balans
117
Toelichting op de enkelvoudige staat van baten en lasten
127
5.3
Overige gegevens
134
82 Hoofdstuk 5 | Jaarrekening NWO 2011
5.1
Jaarrekening (geconsolideerd) Geconsolideerde balans (na resultaatbestemming) bedragen in k€ Activa Immateriele vaste activa
2011
2010*
1.450
-
Materiële vaste activa
114.814
112.869
Financiële vaste activa
21.394
22.266
Vaste activa
137.658
135.135
Voorraden
434
330
Onderhanden projecten
5.767
7.026
46.018
49.971
341.135
388.756
393.354
446.083
Totaal
531.012
581.218
Passiva
Vorderingen Liquide middelen Vlottende activa
Algemene reserve
-203.673
-146.596
Bestemde reserve
196.301
153.814
Bestemde fondsen
346.247
379.731
Eigen vermogen
338.875
386.949
Voorzieningen
17.003
22.445
Langlopende schulden
4.568
-
Kortlopende schulden
170.566
171.824
192.137
194.269
531.012
581.218
Vreemd vermogen
Totaal
* Aangepast voor vergelijkings doeleinden
83 Hoofdstuk 5 | Jaarrekening NWO 2011
Geconsolideerde staat van baten en lasten bedragen in k€ Baten
2011
2010*
508.754
521.348
Specifieke subsidies OCW
75.813
104.032
Subsidies & bijdragen van derden
94.239
94.007
Rijksbijdragen OCW
Opbrengsten uit royalties, octrooien en licenties Vrijval voorzieningen Overige baten Bijzondere baten
Totaal baten Lasten Verstrekte subsidies - Subsidies aan derden - Af: Afwikkelingen op projectsubsidies Totaal Verstrekte subsidies Exploitatie instituten
805
965
9.378
1.226
11.326
5.607
321
211
700.636
727.396
548.292
535.072
-6.761
-5.473
541.531
529.599
- Personeel
97.444
96.599
- Materieel
68.110
55.091
Totaal Exploitatie Instituten
165.554
151.690
Algemene beheerskosten
42.779
39.392
Dotatie voorzieningen
2.963
14.923
Overige lasten
1.736
5.635
Bijzondere lasten
Totaal lasten Resultaat Resultaat operationele bedrijfsvoering Financiële baten en lasten
Totaal resultaat Resultaatbestemming
41
41
754.604
741.280
-53.968
-13.884
5.993
3.367
-47.975
-10.517
Mutatie bestemde fondsen
-33.385
26.799
Mutatie bestemde reserve
42.487
9.034
Mutatie algemene reserve
-57.077
-46.350
* Aangepast voor vergelijkings doeleinden
84 Hoofdstuk 5 | Jaarrekening NWO 2011
Geconsolideerd kasstroomoverzicht bedragen in k€ Resultaat operationele bedrijfsvoering Aanpassingen voor Afschrijvingen Afschrijvingen desinvesteringen Afboeking aanschafwaarde desinvesteringen Mutatie Voorzieningen Resultaat op deelnemingen (geen effect op liquide middelen) Totaal aanpassingen Veranderingen in werkkapitaal
2011
2010
-53.968
-13.884
9.474
14.934
-1.847
-1.186
-
3.026
-5.442
11.521
80
-136
2.265
28.159
Afname vorderingen, exclusief nog te ontvangen interest
3.953
-5.390
Afname onderhanden projecten en voorraden
1.154
80
Toename schulden
3.311
39
8.418
-5.271
-43.285
9.004
Totaal veranderingen in werkkapitaal
Kasstroom uit bedrijfsoperaties Ontvangen interest
Kasstroom uit operationele activiteiten Betaling dividend aandeel derden in eigen vermogen Gestort in deelnemingen Investeringen in immateriële vaste activa Investeringen in materiële vaste activa Desinvesteringen in materiële vaste activa Materiële vaste activa in aanbouw, mutaties
Kasstroom uit investeringsactiviteiten Ontvangen op aflossingen leningen Afname pensioendepot Verstrekte leningen
Kasstroom uit financieringsactiviteiten Netto Kasstroom Koers- en omrekeningsverschillen op geldmiddelen
Afname liquide middelen Beginstand liquide middelen Mutatie
Eindstand liquide middelen
5.993
5.186
-37.292
14.190
-99
-
-
-4
-1.450
-
-39.092
-19.559
4.173
-
25.347
-
-11.121
-19.563
2.009
8
-58
95
-1.159
-3.012
792
-2.909
-47.621
-8.282
-
-
-47.621
-8.282
388.756
397.038
-47.621
-8.282
341.135
388.756
85 Hoofdstuk 5 | Jaarrekening NWO 2011
Grondslagen
Inleiding Onder verantwoordelijkheid van het Algemeen Bestuur wordt de geconsolideerde jaarrekening opgesteld voor de organisatie NWO en de aan NWO verbonden organisaties, waaronder de onder NWO ressorterende onderzoeksorganisaties, zoals vastgelegd in het NWO Reglement. Consolidatie vindt plaats op grond van de economische en organisatorische verbondenheid op grond van de artikelen 1.2 en 12.4 van het NWO Reglement. In de jaarrekening zijn opgenomen de geconsolideerde jaarrekening en de enkelvoudige jaarrekening van NWO. Met de geconsolideerde jaarrekening wordt verantwoording afgelegd over de financiële uitkomsten van de uitvoering van de wettelijke taak van NWO in 2011. Met de enkelvoudige jaarrekening wordt verantwoording afgelegd over de uitvoering van de door de Minister van OCW goedgekeurde begroting 2011. Daarnaast wordt met de in de bijlage opgenomen specificatie van bestemde fondsen op hoofdlijnen financiële verantwoording afgelegd over de specifieke subsidies die NWO heeft ontvangen van OCW en andere financiers. Als gevolg van de afspraken met het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (EL&I) en het ministerie van Buitenlandse Zaken over de accountantscontrole is tevens nog een bijlage opgenomen waarin de besteding van de subsidies afkomstig van beide ministeries zijn weergegeven.
NWO-groep, verbonden partijen en deelnemingen Enkelvoudig In de enkelvoudige jaarrekening zijn de financiële gegevens opgenomen van de onderdelen die vallen onder ‘NWO Den Haag’ : de gebiedsbesturen –– Aard- en Levenswetenschappen (ALW)1 –– Chemische Wetenschappen (CW) –– Exacte Wetenschappen (EW) –– Geesteswetenschappen (GW) –– Maatschappij- en Gedragswetenschappen (MaGW) –– Medische Wetenschappen (MW)2 –– Natuurkunde (N) –– Technische Wetenschappen (TW)3 de subsidieorganisaties –– WOTRO Science for Global Development –– Stichting Nationale Computerfaciliteiten (NCF) de tijdelijke aansturingsorganen –– Advanced Chemical Technologies for Sustainability (ACTS) –– Nationaal Initiatief Hersenen & Cognitie (NIHC) –– Netherlands Genomics Initiative (NGI)
1 Inclusief de Stichting Biowetenschappen en Maatschappij 2 Deze middelen worden ter beschikking gesteld aan ZonMw 3 Deze middelen worden ter beschikking gesteld aan STW
86 Hoofdstuk 5 | Jaarrekening NWO 2011
de rechtstreeks onder het Algemeen Bestuur vallende centrale programma’s –– Aspasia –– Vernieuwingsimpuls –– Mozaïek –– Graduate schools –– Spinozapremie –– Cognitie –– Internationaal beleid / contributies –– Beurzen –– Publicatiebijdragen –– Casimir –– Rubicon –– Euryi –– Toptalent –– NWO-Groot –– Grootschalige onderzoeksfaciliteiten –– Smartmix –– Stimuleringsprogramma’s –– Prioriteitenprogramma’s –– Projectbureau NWO en –– Basissubsidies NWO-Instituten
Consolidatie In de geconsolideerde jaarrekening zijn, naast de enkelvoudige jaarrekening, opgenomen de financiële gegevens van: –– de groepsonderdelen van NWO die deel uitmaken van NWO op grond van het NWO Reglement: –– Stichting Technische Wetenschappen (gebiedsbestuur Technische Wetenschappen) te Utrecht; –– Stichting ASTRON Netherlands Institute for Radio Astronomy te Dwingeloo4; –– Stichting Centrum Wiskunde & Informatica (CWI) te Amsterdam5; –– Stichting Fundamenteel Onderzoek der Materie (FOM) te Utrecht, met daarin begrepen: – de drie onderzoeksinstituten: –– FOM-Instituut voor Atoom- en Molecuulfysica (AMOLF) te Amsterdam; –– Nationaal instituut voor subatomaire fysica (NIKHEF) te Amsterdam; –– FOM-Instituut voor Plasmafysica Rijnhuizen te Nieuwegein. – de door het gebiedsbestuur Natuurkunde ter beschikking gestelde middelen voor de geldverdelende functie van FOM voor de natuurkunde; –– Stichting NIOZ Koninklijk Nederlands Instituut voor Zeeonderzoek op Texel; –– Stichting Nederlands Studiecentrum Criminaliteit en Rechtshandhaving (NSCR) te Amsterdam; –– Stichting SRON Netherlands Institute for Space Research (SRON), te Utrecht. –– de op grond van de beslissende invloed van NWO bij bestuursbenoemingen volgende rechtspersoon: –– Stichting Beheer Wetenschappelijk Centrum Watergraafsmeer te Amsterdam. Niet geconsolideerd in de jaarrekening van NWO zijn de volgende organisaties waar NWO (inclusief de groepsonderdelen) wel duurzaam mee verbonden is op grond van de mogelijkheid tot het direct of indirect voordragen, benoemen of ontslaan van één van de bestuurders: –– Centre Européen de Calcul Atomatique et Moleculaire (CECAM) te Lyon; –– Commanditaire Vennootschap Lofar te Dwingeloo; –– Commanditaire Vennootschap tot exploitatie van de Internationale Magneetfaciliteit te Utrecht; –– Consortium ITER-NL te Delft; –– European and Developing Countries Clinical Trials Partnerschip (EDCTP) te Den Haag;
4 Inclusief het aan ASTRON verbonden ASTROTEC Holding BV 5 Inclusief het aan CWI verbonden CWI Incubator BV en de Stichting Wiskunde & Informatica Conferenties
87 Hoofdstuk 5 | Jaarrekening NWO 2011
–– European Synchotron Radiation Facility te Grenoble; –– Samenwerkingsverband Buro ESF-CRAF te Dwingeloo; –– Samenwerkingsverband Nederlandse Combinatie voor Fundamenteel Onderzoek van Kust en Zee (FOKUZ); –– Samenwerkingsverband Nederlands Instituut voor Systeembiologie (NISB) te Amsterdam; –– Samenwerkingsverband SAF/NIKHEF te Amsterdam; –– Stichting Beheer CWI Incubator te Amsterdam; –– Stichting Beheer Internationale Magneetfaciliteit (SBIM) te Utrecht; –– Stichting C.A. Muller Radio Station te Dwingeloo; –– Stichting Centre for Society Genomics (CSG) te Nijmegen; –– Samenwerkingsverband Darwin Center te Utrecht; –– Stichting Dutch Polymer Institute te Eindhoven; –– Stichting Eurandom te Eindhoven; –– Stichting Hague Institute for the internationalisation of Law (HiiL) te Den Haag; –– Stichting IDL te Assen; –– Stichting JIVE te Dwingeloo; –– Stichting LOFAR te Dwingeloo; –– Stichting Nationaal GBIF Kennisknooppunt (NL-BIF) te Amsterdam; –– Stichting Netherlands Bioinformatica Centre (NBIC) te Amersfoort; –– Stichting Netherlands Proteomic Centre (NPC) te Utrecht; –– Stichting Nicis Institute te Den Haag; –– Stichting SURF te Utrecht; –– Stichting Zeeinzicht op Texel; –– Vereniging Gridforum Nederland te Den Haag; –– Vereniging (in oprichting) Marbef+; –– Vereniging Neth-ER te Brussel; –– Werkgeversvereniging Onderzoeksinstellingen (WVOI) te Den Haag; –– ZonMw te Den Haag. In de geconsolideerde jaarrekening van NWO zijn de volgende organisaties, waar NWO geen beslissende zeggenschap uitoefent maar wel een duurzaam kapitaalbelang in heeft, verantwoord als deelneming onder de financieel vaste activa: –– Adaptive Planet B.V. te IJsselstein; –– Amsterdam Science Park C.V te Amsterdam; –– Amsterdam Science Park N.V. te Amsterdam; –– Commanditaire Vennootschap tot exploitatie van de Internationale Magneetfaciliteit te Utrecht; –– Commanditaire vennootschap Lofar te Dwingeloo; –– Dutch Sigma B.V. te Dwingeloo; –– Dysi Holding B.V. te Assen; –– IBFI Schloss Dagstuhl te Wadern, Duitsland; –– Filitron B.V. te Dwingeloo; –– MonetDB B.V. te Amsterdam; –– NOFIQ Holding B.V. te Assen; –– Spinque B.V.; –– Vecho B.V. Grondslagen consolidatie In de geconsolideerde jaarrekening zijn de onderlinge schulden, vorderingen en transacties tussen groepsonderdelen geëlimineerd. De groepsonderdelen zijn integraal geconsolideerd.
88 Hoofdstuk 5 | Jaarrekening NWO 2011
Grondslagen algemeen De jaarrekening is opgesteld in euro, alle bedragen zijn vermeld in duizenden euro’s, tenzij anders vermeld. Waar nodig zijn de cijfers van vorig jaar voor vergelijkingsdoeleinden aangepast. Uitgangspunt voor de grondslagen voor waardering en resultaatbepaling vormen de Richtlijnen Begroting en Financiële verslaglegging NWO van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen (d.d. 1 juli 1998). In artikel 2 van deze Richtlijnen is aangegeven dat Titel 9 Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek van toepassing is, tenzij in de Richtlijnen anders is voorgeschreven. In aanvulling op de Richtlijnen van OCW zijn afspraken gemaakt tussen NWO en het Ministerie van OCW, vastgelegd in brieven van OCW d.d. 8 december 2000, d.d. 10 april 2002, d.d. 1 mei 2002 en d.d. 22 april 2009, waarbij op de volgende punten overeenstemming is bereikt: –– Het vervallen van het onderscheid tussen de exploitatie- en investeringsrekening; –– Het presenteren van de bestemde fondsen als post onder het eigen vermogen; –– Het hanteren van de historische kostprijs voor de materiële vaste activa in plaats van de taxatiewaarde; –– Het rangschikken van de financiële activa met een looptijd langer dan een jaar, die niet duurzaam ten dienste staan aan NWO onder de vlottende activa in plaats van onder de vaste activa; –– Het niet opnemen van een geconsolideerde begroting voor de gehele NWO-organisatie; de realisatie van de door de Minister goedgekeurde begroting wordt apart zichtbaar gemaakt in de enkelvoudige jaarrekening; –– Het tijdelijk aanpassen van de bekostigingssystematiek van de universiteiten voor programma’s van de Vernieuwingsimpuls. NWO heeft zijn grondslagen ingericht volgens de RJ640 bestemd voor organisaties zonder winstoogmerk. Deze jaarrekening wijkt echter in zijn toegepaste grondslagen op een punt af van de RJ640: verplichtingen die zijn aangegaan door het toekennen van bedragen voor meerjarig onderzoek, voor zover deze geen betrekking hebben op achterliggende boekjaren, zijn opgenomen onder de niet in de balans opgenomen verplichtingen (RJ640: artikel 314 en 427). De uit subsidieverplichtingen voortvloeiende tranchebetalingen worden in het jaar van begrote uitbetaling als last verantwoord.
89 Hoofdstuk 5 | Jaarrekening NWO 2011
Stelsel- en presentatiewijzigingen en overige correcties
In 2011 zijn er geen stelselwijzigingen doorgevoerd. Presentatiewijzigingen Balans Balanspost/Balanssubpost/ omschrijving wijziging
Aard wijziging (stelselwijziging, presentatiewijziging of correctie fouten vorig boekjaar)
Materiele vaste activa Gebouwen in aanbouw
herrubricering voorraden gebouwen in aanbouw Astron
Voorraden
herrubricering onder voorraden gebouwen in aanbouw Astron
Bedrag wijziging 843 -843
Totaal Activa
-
Bestemde fondsen
CWI herrubricering aandeel derden van bestemde reserve naar fondsen
Bestemde reserve
CWI herrubricering aandeel derden van bestemde reserve naar fondsen
Totaal Eigen Vermogen
90 -90
-
In de volgende tabel zijn de aanpassingen vergelijkende cijfers van de staat van baten en lasten weergegeven: Post staat van baten en lasten/ subpost/ omschrijving wijziging
Aard wijziging (stelselwijziging, presentatiewijziging of correctie fouten vorig boekjaar)
Overige personele lasten
Herrubricering mutatie OHW naar overige personele lasten M€ 0,28, aanpassing SRON kosten inhuur van materiele lasten M€ 0,57
Mutatie onderhanden werk
Herrubricering mutatie OHW naar overige personele lasten
Totaal Personele lasten instituten Materieel
Bedrag wijziging 857 -283
574 aanpassing vgl cijfers SRON M€ 0,57 naar personeel inhuur
Totaal exploitatielasten instituten
-574
-
Salarissen
herrubricering STW
Pensioenen
correctie rubricering pensioenkosten STW voorgaand jaar
410
Overige sociale lasten
correctie rubricering pensioenkosten STW voorgaand jaar
-410
Overige personele lasten
herrubricering STW
Totaal salarissen beheerslasten algemeen
-178
178
-
90 Hoofdstuk 5 | Jaarrekening NWO 2011
Grondslagen voor de waardering van activa en passiva De grondslagen die worden toegepast voor de waardering van activa en passiva zijn gebaseerd op historische kostprijs, tenzij anders vermeld (bijvoorbeeld een éénmalige taxatie van materiële vaste activa indien de historische kostprijs niet meer is te achterhalen). Voor zover niet anders vermeld, worden activa en passiva opgenomen tegen nominale waarde.
Grondslagen voor de resultaatbepaling De baten en lasten worden toegerekend aan de periode waarop zij betrekking hebben. Als baten worden beschouwd de voor het boekjaar door het ministerie van OCW toegekende rijksbijdrage en de door dit ministerie en andere financiers toegekende subsidies. Subsidies die zijn toegezegd met een speciale bestemming en die niet geheel zijn besteed in het jaar van ontvangst, worden verantwoord in de balans onder de bestemde fondsen. De post ‘verstrekte subsidies aan derden’ is gelijk aan de bedragen die betaalbaar zijn gesteld voor werk aan onderzoeksprojecten, betrekking hebbend op het boekjaar 2011. Voor onderzoeksprojecten die worden gefinancierd in overeenstemming met het akkoord ‘bekostiging wetenschappelijk onderzoek met de VSNU’ is dat bedrag gelijk aan de betaalde of de per ultimo boekjaar nog te betalen tranches. Daarnaast kent NWO steunvormen waarbij de toekenning geschiedt in de vorm van een premie of toekenning waarmee voor meerdere jaren onderzoek wordt uitgevoerd. Deze toekenningen worden in het jaar van toekenning voor het gehele bedrag als last verantwoord.
Met het ministerie van OCW zijn in het voorjaar van 2009 afspraken gemaakt dat voor de Vernieuwingsimpuls (VI) vanaf 2009 jaarlijks minimaal 100 miljoen euro wordt uitbetaald aan de onderzoeksinstellingen. De lasten voor de Vernieuwingsimpuls bedragen in 2011 M€ 108,6. De algemene beheerskosten van NWO zijn de integrale kosten die door de subsidieverstrekker ten behoeve van de subsidiëring van projecten van wetenschappelijk onderzoek worden gemaakt. De beheerskosten hebben derhalve betrekking op kosten gemaakt voor de geld verdelende activiteiten van NWO. Tenslotte zijn er ontvangsten en uitgaven die alleen via de balans en niet via de staat van baten en lasten zijn verwerkt. Dit betreffen ontvangsten en uitgaven die niet voor rekening en risico van NWO komen. NWO is aangesloten bij Stichting Pensioenfonds ABP. ABP is een bedrijfstakpensioenfonds met een toegezegde pensioenregeling (multi-employer defined benefit-regeling). Gezien het feit dat de pensioenregeling een multi-employer regeling betreft is de pensioenregeling als een toegezegde bijdrageregeling (defined contribution-regeling) verantwoord. De verplichtingen in verband met bijdragen aan de pensioenregeling zijn derhalve als last in de staat van baten en lasten opgenomen in de periode waarover de bijdragen zijn verschuldigd. In geval van een tekort bij het pensioenfonds heeft NWO geen verplichting tot het voldoen van aanvullende bijdragen (anders dan hogere toekomstige premies).
Grondslagen voor de omrekening van vreemde valuta De uit transacties in vreemde valuta voortvloeiende kosten en opbrengsten worden omgerekend tegen de koers op transactiedatum. Vorderingen, schulden en liquide middelen in vreemde valuta worden omgerekend tegen de koers per balansdatum.
91 Hoofdstuk 5 | Jaarrekening NWO 2011
Koersverschillen worden onder de financiële baten en lasten ten gunste of ten laste van het resultaat over het verslagjaar gebracht. Financiële instrumenten Financiële instrumenten omvatten handels- en overige vorderingen, geldmiddelen, leningen en overige financieringsverplichtingen, handelsschulden en overige te betalen posten. Financiële instrumenten worden bij de eerste opname verwerkt tegen reële waarde. Indien instrumenten niet zijn gewaardeerd tegen reële waarde met verwerking van waardeveranderingen in de staat van baten en lasten, maken eventuele direct toerekenbare transactiekosten deel uit van de eerste waardering. Na de eerste opname worden financiële instrumenten gewaardeerd volgens de onder het navolgende onderdeel “Grondslagen balans” beschreven wijze.
Grondslagen balans Immateriële vaste activa De immateriële vaste activa zijn gewaardeerd tegen vervaardigingprijs verminderd met lineaire afschrijvingen gebaseerd op de verwachte economische levensduur. Op niet in gebruik genomen immateriële vaste activa wordt niet afgeschreven. In het jaar van ingebruikname vindt de eerste afschrijving plaats. Gehanteerde afschrijvingspercentages per jaar: Ontwikkelde computerapparatuur
25 %
Materiële vaste activa De materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen aanschaffingsprijs (of vervaardigingprijs) verminderd met lineaire afschrijvingen gebaseerd op de verwachte economische levensduur. Op ’terreinen’ en ’gebouwen in aanbouw’ wordt niet afgeschreven. In het jaar van ingebruikname vindt de eerste afschrijving plaats. Gehanteerde afschrijvingspercentages per jaar: Gebouwen 3% Vaartuigen 7,5% Installaties en apparatuur
10, 15 of 20%, afhankelijk van economische gebruiksduur
Computerapparatuur (incl. software)
25%
Kantoormeubilair 10% Transportmiddelen 20% Financiële vaste activa De deelnemingen worden gewaardeerd tegen de netto vermogenswaarde of indien deze niet kan worden vastgesteld de verkrijgingprijs. Deelnemingen met een negatieve netto vermogenswaarde worden op nihil gewaardeerd. Verstrekte leningen en overige vorderingen worden gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs, verminderd met bijzondere verliezen als gevolg van waardevermindering. Effecten worden gewaardeerd tegen de reële waarde.
92 Hoofdstuk 5 | Jaarrekening NWO 2011
Vlottende activa De voorraden zijn gewaardeerd tegen kostprijs of, indien lager, de marktwaarde. Onder de post onderhanden projecten worden opgenomen de geactiveerde uitgaven van nog niet voltooide projecten in opdracht voor derden. Reeds gedeclareerde termijnen worden hierop in mindering gebracht. Onder-handen projecten zijn gewaardeerd tegen kostprijs zijnde de directe kosten en een opslag voor indirecte kosten. In het geval van verwachte verliezen bij (gestart of niet gestart) projecten wordt ten laste van het resultaat van de periode waarin de verwachting van het verlies ontstaat een voorziening gevormd, in mindering te brengen op de balanspost onderhanden projecten. Projecten waarbij de gedeclareerde termijnen de gerealiseerde projectkosten overstijgen (projecten met creditstand) worden verantwoord onder de kortlopende schulden. De vorderingen worden gewaardeerd tegen de reële waarde. De liquide middelen bestaan uit banktegoeden in rekening courant, deposito’s en kasmiddelen en worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Tenzij anders vermeld, staan deze ter vrije beschikking. Eigen vermogen Onder het eigen vermogen worden gepresenteerd; –– de algemene reserve ter beschikking van het algemeen bestuur; –– de bestemde reserves ter beschikking van de gebiedsbesturen en subsidieorganisaties; –– de bestemde reserves ter beschikking van de onderzoeksinstituten; –– de bestemde fondsen. De algemene reserve ter beschikking van het Algemeen Bestuur van NWO mag op basis van afspraken met het ministerie van OCW niet lager zijn dan -/- M€ 300,0. De bestemde fondsen geven het bedrag weer dat nog niet is besteed van de door het ministerie van OCW, overige departementen en door overige derden subsidiegevers voor specifieke doelen aan NWO beschikbaar gestelde bedragen. In de bestemde fondsen worden ook verantwoord de nog niet bestede bedragen die NWO uit eigen middelen op grond van afspraken met subsidiegevers bijdraagt aan specifieke doelen. Voorzieningen Voorzieningen hebben betrekking op de op balansdatum voorziene: –– verplichtingen en verliezen waarvan de omvang op balansdatum onzeker is, doch redelijkerwijs is in te schatten; –– concrete, redelijkerwijs te kwantificeren bestaande risico’s, die in latere jaren alsnog tot verplichtingen zullen leiden en in omvang redelijkerwijs zijn in te schatten; –– uitgaven welke in een volgend boekjaar zullen worden gemaakt, mits het maken van die uitgaven zijn oorsprong mede vindt in het boekjaar of in een voorafgaand boekjaar en de voorziening strekt tot gelijkmatige verdeling van de lasten over een aantal boekjaren. NWO heeft de volgende voorzieningen opgenomen: –– rechten in verband met pensioenen, gewaardeerd op de uitkomsten van daartoe gemaakte actuariële berekeningen; –– wachtgelduitkeringen, getroffen voor gewezen werknemers van NWO die recht hebben op een werkloosheidsuitkering (WW). De WW uitkering wordt door de uitvoeringsorganisaties bij NWO in rekening gebracht. De berekening van de omvang van de voorziening geschiedt op persoon niveau en op basis van toegekend recht; de maximale uitkering die op basis van de WW mogelijk is op basis van de voorhanden zijnde gegevens op balansdatum;
93 Hoofdstuk 5 | Jaarrekening NWO 2011
–– reorganisatie, getroffen om structurele maatregelen te kunnen treffen die leiden tot een gezonde financiële bedrijfsvoering. Het in de voorziening opgenomen bedrag dient gebaseerd te zijn op een formeel vastgesteld reorganisatieplan; –– seniorenverlof, gevormd voor verplichtingen uit hoofde van aan personeel in dienst van NWO toegekende seniorenverlofuren en is gebaseerd op een berekening van de tot ultimo van het jaar opgebouwde rechten door de personeelsleden. Het gaat hier uitsluitend om de rechten van personeelsleden die per balansdatum ook daadwerkelijk gebruik maken van de regeling; –– jubileumuitkeringen, gevormd voor de verplichtingen uit hoofde van toekomstige uitkeringen bij ambtsjubilea van personeel in dienst van NWO en is gebaseerd op een berekening van de tot ultimo van het jaar opgebouwde rechten door de personeelsleden; –– overige voorzieningen. Schulden Onder de schulden zijn zowel de langlopende schulden (looptijd langer dan 1 jaar) als de kortlopende schulden opgenomen. Onder de post ‘Toegekend nog niet uitgekeerd‘ zijn opgenomen de aan onderzoeksinstellingen toegekende subsidies tot en met het boekjaar, waarvoor nog geen betalingen zijn verricht. Onder de schulden zijn ook opgenomen de verplichtingen die voortvloeien uit openstaande verlofaanspraken van in NWO-dienst zijnde personeelsleden. De berekeningsgrondslag voor de opgebouwde rechten van verlofdagen of spaarverlof voor andere doeleinden gaat uit van het totaal einde boekjaar openstaande verlofuren per individu en het per individu berekend uurloon (openstaande verlofuren * uurloon ultimo boekjaar vermeerderd met 8% voor opgebouwde vakantieuitkering). Bij spaarverlof dienen ook de door de werkgever verschuldige sociale lasten in de berekening te worden meegenomen.
Onderhanden projecten Onder de onderhanden projecten zijn opgenomen de geactiveerde uitgaven van nog niet voltooide projecten. Reeds gedeclareerde termijnen en verwerkte verliezen zijn hierop in mindering gebracht. Projecten met een debetstand zijn verantwoord onder de vorderingen. De projecten met een creditstand zijn als overlopende project verplichting verantwoorde onder de kortlopende schulden.
Niet in de balans opgenomen verplichtingen Onder de niet in de balans opgenomen verplichtingen zijn opgenomen de verstrekte subsidies door NWO die betrekking hebben op projecten die een doorlooptijd hebben over meerdere jaren. Overeenkomstig de richtlijnen van OCW worden alleen de bestedingen in een jaar als last verantwoord die betrekking hebben op onderzoek uitgevoerd in het betreffende boekjaar (zie grondslagen algemeen). De nog openstaande subsidieverplichtingen worden alleen besteed indien het gesubsidieerde onderzoek ook daadwerkelijk in de komende jaren wordt uitgevoerd.
Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld in overeenstemming met de indirecte methode.
94 Hoofdstuk 5 | Jaarrekening NWO 2011
Toelichting op de geconsolideerde balans Activa Immateriële vaste activa (bedragen in k€)
ISAAC software in aanbouw
Stand eind 2010 Vervaardigingsprijs
-
Cumulatieve afschrijvingen
-
Stand eind 2010 (boekwaarde)
-
Mutaties in boekwaarde Investeringen
Totaal mutaties
1.450
1.450
Stand eind 2011 Vervaardigingsprijs
1.450
Cumulatieve afschrijvingen
Stand eind 2011 (boekwaarde)
-
1.450
De investeringen in immateriële vaste activa betreffen de bouw van het InformatieSysteem voor Aanvragen, Archivering en Communicatie (ISAAC) Op de investeringen wordt nog niet afgeschreven omdat het systeem nog niet in gebruik is genomen, naar verwachting gebeurt dit in 2013. De bouw is gestart in 2011.
95 Hoofdstuk 5 | Jaarrekening NWO 2011
Materiële vaste activa De materiële vaste activa zijn met M€ 2,0 toegenomen tot een bedrag van M€ 114,8 met name veroorzaakt door stijging van de boekwaarde van de gebouwen (M€ 5,4) en computerapparatuur (M€ 0,9) en daling van de boekwaarde van installaties en apparatuur (M€ 4,0)
Terreinen
bedragen in k€
Gebouwen Vaartuigen
Installaties Computerapparatuur apparatuur
Kantoor- Transportmeubilair middelen
Totaal
Stand eind 2010 Aanschafprijs
2.387
106.579
20.613
68.012
21.566
12.343
1.178
232.678
Cumulatieve afschrijvingen
-
-62.107
-15.170
-46.924
-17.723
-8.583
-988
-151.495
Activa in aanbouw
-
31.304
50
332
-
-
-
31.686
Stand eind 2010 boekwaarde)
2.387
75.776
5.493
21.420
3.843
3.760
190
112.869
39.092
Mutaties in boekwaarde Investeringen
-
32.364
441
2.560
2.989
688
50
Desinvesteringen
-
-17
-17
-3.876
-218
-45
-
-4.173
Afschrijvingen
-
-1.125
-589
-4.478
-2.439
-789
-54
-9.474
Afschrijvingen desinvesteringen
-
6
4
1.751
86
-
-
1.847
Activa in aanbouw, mutaties
-
-25.827
-50
85
445
-
-
-25.347
-
5.401
-211
-3.958
863
-146
-4
1.945
Totaal mutaties Stand eind 2011 Aanschafprijs
2.387
138.926
21.037
66.696
24.337
12.986
1.228
267.597
Cumulatieve afschrijvingen
-
-63.226
-15.755
-49.651
-20.076
-9.372
-1.042
-159.122
Activa in aanbouw
-
5.477
-
417
445
-
-
6.339
Stand eind 2011 (boekwaarde)
2.387
81.177
5.282
17.462
4.706
3.614
186
114.814
Terreinen De terreinen van het Science Park Amsterdam (Science park, 1098 XG Amsterdam) hebben een boekwaarde van M€ 0,9 op grond van de in 1997 middels éénmalige taxatie bepaalde historische kostprijs. De terreinen in eigendom van NWO betreffen de percelen van het Science Park Amsterdam en de percelen in eigendom van NIOZ en FOM (Rijnhuizen). Gebouwen De gebouwen betreffen de huisvesting van ASTRON, CWI, de FOM-instituten AMOLF, NIKHEF en Rijnhuizen, NIOZ en SRON. De investeringen 2011 in gebouwen en gebouwen in aanbouw (M€ 6,5) zijn: –– de renovatie van laboratoria van NIOZ (M€ 4,1); –– overige gebouwen van FOM (M€ 1,4); –– verbouwingen van CWI (M€ 0,1); –– nieuwbouw ASTRON (M€ 0,9). De mutatie in activa in aanbouw ad. M€ 25,3 betreft hoofdzakelijke de ingebruikname van de nieuwbouw AMOLF.
96 Hoofdstuk 5 | Jaarrekening NWO 2011
Vaartuigen De investering (M€ 0,4) heeft betrekking op de renovatie van onderzoekschip “Navicula” in 2011. De vaartuigen zijn ten behoeve van de activiteiten van het NIOZ. Installaties en apparatuur De categorie installaties en apparatuur bestaat hoofdzakelijk uit activa die gebruikt wordt door de NWO-instituten ten behoeve van de uitvoering van hun taken in het onderzoeksveld. De investeringen in 2011 ad. M€ 2,6 betreffen grotendeels investeringen door SRON (M€ 0,6), NIOZ (M€ 0,7), FOM (M€ 1,1). NIOZ heeft in 2011 de geactiveerde projectgebonden investeringen direct in de exploitatie opgenomen. Hierdoor ontstaat een desinvestering ad. M€ 3,9 en een vrijval van afschrijvingen ad. M€ 1,8 en is de boekwaarde van installaties en apparatuur met M€ 2,1 gedaald. Computerapparatuur De investeringen in computerapparatuur in 2011 (M€ 3,4) wordt voornamelijk veroorzaakt door investeringen van; –– NWO Den Haag (M€ 1,5); –– CWI (M€ 0,6); –– ASTRON (M€ 0,4); –– SRON (M€ 0,3).
Financiële vaste activa De financiële vaste activa zijn met M€ 0,9 gedaald naar M€ 21,4. Dit wordt nagenoeg geheel veroorzaakt door een daling van uitstaande leningen. Deelnemingen
Effecten
Leningen
Pensioendepots
Langlopende vordering op OCW
Totaal
2.518
73
6.486
4.113
9.076
22.266
Investeringen en verstrekte leningen
-
-
1.159
65
-
1.224
Desinvesteringen en aflossingen leningen
-
-
-2.009
-7
-
-2.016
-68
-12
-
-
-
-80
2.450
61
5.636
4.171
9.076
21.394
bedragen in k€
Stand per 31 december 2010 Mutaties
Resultaat deelnemingen, effecten en depots
Stand per 31 december 2011
Deelnemingen De post deelnemingen betreft voornamelijk deelnemingen van NWO Den Haag (M€ 2,2) en is de netto vermogenswaarde van het Amsterdam Science Park C.V. De deelnemingen passen in het kader van de uitoefening van de taak van NWO, namelijk het stimuleren en versterken van wetenschappelijk onderzoek In 2007 is de lening ad M€ 2,3 aan Amsterdam Science Park C.V. omgezet in vennootschappelijk kapitaal in verband met de financiële herstructurering van ASP. In 2007 hebben de vennoten, waaronder NWO, het recht van tweede hypotheek verworven op de Matrix-gebouwen II t/m V van ASP.
97 Hoofdstuk 5 | Jaarrekening NWO 2011
De totale kapitaalinbreng in de deelnemingen ASP bedraagt M€ 2,7 en heeft als doel te participeren in initiatieven om wetenschappelijk onderzoek te bevorderen en te versterken. De deelneming in ASP N.V. is op nihil gewaardeerd. Het publiek belang van ASP C.V. en ASP N.V. is vooral laagdrempelige huisvesting bieden aan startende (ICT & life-science) ondernemers op het Science Park-terrein en zo als kennisstation te functioneren. Hiertoe zijn vijf gebouwen (kantoren en laboratoria) ontwikkeld die door de C.V. worden geëxploiteerd (de zogenaamde Matrix gebouwen). In 2011 is Matrix I verkocht en gestart met de ontwikkeling van een nieuw gebouw (Matrix VI). FOM heeft eveneens een deelneming (M€ 0,2). Dit betreft een deelneming C.V. voor het realiseren en exploiteren van een internationale magneetfaciliteit. Effecten De effecten zijn onderdeel van het legaat Vening Meinesz Fonds (VMF). Periodiek wordt vanuit de beleggingsopbrengsten uit dit fonds een VMF-prijs toegekend. In 2008 is voor het laatst een prijs van € 10.000,- toegekend, in 2011 is de prijs niet toegekend. De aandelenportefeuille is gewaardeerd op marktwaarde per balansdatum en bestaat uit aandelen Fortis OBAM N.V. (43%), ING BK Hoog dividend (44%) en Wereldhaven (13%). In 2011 zijn de aandelen in waarde gedaald met een bedrag van k€ 12. Leningen De post leningen (M€ 5,6) bestaat uit: –– Een renteloze lening (M€ 1,6) aan de stichting LOFAR. Tot en met 2007 zijn door NWO ten behoeve van het LOFAR-project rentedragende leningen aan ASTRON verstrekt. De vordering van rente die op deze wijze is ontstaan is in 2008 omgezet van een vordering op ASTRON in een renteloze lening aan de stichting LOFAR die geen deel uitmaakt van de NWO-groep. Voor deze vordering is voor een identiek bedrag een voorziening getroffen voor het aanwezige risico dat de lening niet kan worden afgelost.; –– In 2007 is gestart met het verstrekken van een lening aan Biogeneration Ventures B.V. te Naarden conform de aangegane leningsovereenkomst met deze organisatie die ten doel heeft te investeren in technostarters die voornamelijk actief zijn op het gebied van life-sciences. NGI/ NWO zorgt voor de initiële financiering in de vorm van een renteloze achtergestelde lening met winstdeling voor een bedrag van maximaal M€ 6. Terugbetaling vindt plaats door toekomstige aan NWO/NGI toekomende rendementen uit de investeringen die met het geleende geld zijn gedaan door Biogeneration Ventures B.V. Tot en met 2011 is het geleende bedrag M€ 3,8. Voor deze lening aan Biogeneration Ventures B.V. is voor een identiek bedrag een voorziening getroffen voor het aanwezige risico dat de lening niet kan worden afgelost; –– Een lening (rente jaarlijks 0,3%) ad k€ 98 aan IIP Create, af te lossen ultimo 2013. De in 2010 door NWO aan de stichting SARA verstrekte hypothecaire lening (ultimo 2010 M€ 2,0) is geheel in 2011 vervroegd afgelost. Depot inzake pensioenverplichtingen Het pensioendepot wordt aangehouden bij Centraal Beheer en het ministerie van Financiën ter dekking van verplichtingen voor pensioenen die niet bij het ABP zijn ondergebracht. Het betreft aanvullende pensioenvoorzieningen voor (oud) medewerkers, op grond van hun dienstjaren bij de Stichting FOM vóór 1 januari 1977, de datum van overgang van de pensioenverzekering bij Centraal Beheer naar die bij het ABP. Voor hen is vanaf 1977 t/m 1979 een depot gevormd door middel van stortingen bij Centraal Beheer. Jaarlijks wordt bekeken of de in het depot aangehouden middelen toereikend zijn ten opzichte van de actuarieel berekende pensioenverplichtingen (zie pensioenvoorzieningen). Het depot is in 2011 licht toegenomen met k€ 58 naar een bedrag van M€ 4,2.
98 Hoofdstuk 5 | Jaarrekening NWO 2011
Langlopende vordering op het ministerie van OCW De langlopende vordering op het ministerie van OCW heeft betrekking op de door OCW opgelegde kaskorting van nominaal M€ 9,1 (destijds Mƒ 20) in de periode 1994-1997, die in verband met de daarover met het ministerie gemaakte afspraken als langlopende vordering wordt gepresenteerd.
Voorraden De voorraden betreffen hulpmaterialen van FOM en NIOZ (M€ 0,4).
Onderhanden projecten De onderhanden projecten in uitvoering bij ASTRON, NIOZ en SRON zijn met M€ 1,3 gedaald tot M€ 5,8. De standen van ASTRON en SRON dalen daarbij met resp. M€ 1,8 en M€ 0,4, de stand van NIOZ stijgt met M€ 0,9.
bedragen in k€
Stand per einde 2011
Stand per einde 2010
9.591
23.043
-
-
-3.824
-16.017
5.767
7.026
Gerealiseerde projectkosten Af: Verwerkte verliezen Af: Gedeclareerde termijnen
Totaal
De onderhanden projecten in uitvoering bij ASTRON, NIOZ en SRON waarbij de gedeclareerde termijnen hoger zijn dan de gerealiseerde projectkosten zijn als vooruitontvangen bedragen opgenomen onder kortlopende schulden.
Vorderingen In 2011 zijn de vorderingen met M€ 4,0 afgenomen tot M€ 46,0. Dit is onder andere het gevolg van: –– Afname van de vorderingen derden inzake bijdragen/subsidies van derden met M€ 4,1; –– Toename van de post debiteuren met M€ 0,7; –– Afname van vooruitbetaalde bedragen met M€ 1,3. Deze afname wordt deels veroorzaakt door een daling vooruitbetaalde bedragen NWO den haag (M€ 2,1). In 2010 is een tijdelijke stijging van deze post NWO Den Haag, veroozaakt door vooruitbetaling van ICT-programmamiddelen in het kader van ICTregie (M€ 1,0), onstaan. Daarnaast laten CWI, NIOZ en overige groepsonderdelen een toename zien ad. respectievelijk M€ 1,6, M€ 0,5 en M€ 0,9; –– Afname van nog te ontvangen bedragen met M€ 2.1. Deze afname heeft betrekking op een daling door ontvangst van de afrekening van Agenschap.nl inzake programma B-basic (M€ 5,0) en een stijging door opname van een vordering op de provincie Noord Brabant inzake FOMRijnhuizen (M€ 3,5); –– Toename van overige vorderingen met M€ 2,7. Deze toename heeft voornamelijk betrekking vorderingen van FOM op ITER NL2 en EXEPT bij Rijnhuizen (M€ 1,6).
99 Hoofdstuk 5 | Jaarrekening NWO 2011
bedragen in k€
Looptijd korter dan 1 jaar
Looptijd langer dan 1 jaar
Stand per einde 2011
Stand per einde 2010
-
-
-
25
OC&W inzake rijksbijdragen en specifieke subsidies Derden inzake bijdragen/subsidies
8.271
-
8.271
12.346
13.235
-
13.235
12.490
508
-
508
380
Vooruitbetaalde bedragen
6.472
3.290
9.762
11.074
Nog te ontvangen bedragen
6.158
-
6.158
8.231
Overige vorderingen
8.084
-
8.084
5.425
42.728
3.290
46.018
49.971
Debiteuren Voorschotten
Totaal vorderingen
Onder de vorderingen op derden inzake rijksbijdragen en subsidies zijn opgenomen de nog te ontvangen bijdragen van onder meer de verschillende departementen voor geoormerkte programma’s. Onder de vooruitbetaalde bedragen is een bedrag van ongeveer M€ 3,7 (waarvan M€ 3,3 langlopend) opgenomen aan betaalde BTW-schade aan verhuurder Ageas N.V. (voorheen Fortis N.V.) betreffende de huur van de kantoorgebouwen in Den Haag. Deze BTW-schade wordt over de resterende looptijd van de huurperiode toegerekend aan de beheerskosten. Per 30 maart 2010 zijn de kantoorgebouwen in Den Haag door Ageas N.V. verkocht aan WestInvest Gesellschaft für Investment fonds mbH te Düsseldorf, Duitsland. De bestaande afspraken omtrent de BTW-schade zijn door de nieuwe eigenaar overgenomen. Onder nog te ontvangen bedragen is een bedrag ter hoogte van M€ 1,6 opgenomen voor nog te ontvangen rentebaten. Deze rentebaten hebben een kortlopend karakter en zullen in 2012 worden ontvangen.
Liquide middelen De liquide middelen zijn in 2011 met M€ 47 afgenomen tot M€ 341. De rente op de rekening courant van het ministerie van Financiën is gebaseerd op de dagrente EONIA fixing. Gemiddeld was de rente over 2011 0,88%, de rentestand ultimo 2011 0,73%.
204 55
Ultimo 2011
82 285 39
Ultimo 2010
65 296 27
Ultimo 2009
74 0
100
NWO Den Haag
200
STW en NWO-overige
300
400
NWO-instituten inclusief FOM
100 Hoofdstuk 5 | Jaarrekening NWO 2011
De afname van de liquide middelen is toegelicht in het kasstroomoverzicht, opgenomen in deze jaarrekening. De afname bij operationele activiteiten ad M€ 37,2 wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door het negatieve resultaat uit operationele bedrijfsvoering (M€ 54,0). Aanpassingen in verband met afschrijvingen en de mutatie in voorzieningen en resultaat deelnemingen hebben gezamenlijk een opwaarts effect van M€ 6,6 gehad. Het werkkapitaal is toegenomen met M€ 8,4. In 2011 is M€ 5,9 interest ontvangen. Daarnaast zijn investeringen in materiële en immateriële vaste activa (installaties en apparatuur en nieuwe huisvesting van de NWO-instituten en e-Science Center van NWO en SURF) van per saldo M€ 11,1 en de kasstroom uit financieringsactiviteiten ad. M€ 0,8 de oorzaak van de afname van de liquide middelen met M€ 47,6. De bij het ministerie van Financiën aangehouden middelen worden uit oogpunt van rendement zoveel mogelijk belegd in deposito’s. Een zo laag mogelijk bedrag wordt in rekening courant bij het ministerie van Financiën aangehouden.
Passiva
Eigen Vermogen Het eigen vermogen is in 2011 gedaald met M€ 48,0 gedaald tot M€ 338,9. Binnen de reserves wordt onderscheid gemaakt in de reserve welke ter beschikking staat van het Algemeen Bestuur en de bestemde reserves waarin door het Algemeen Bestuur, Gebiedsbestuur, of het bestuur van de instituten een beperking is aangebracht ten aanzien van de aanwending ervan.
Stand per Aanpassingen einde 2010 bedragen in k€ Algemene Reserve Algemeen Bestuur Bestemde reserve (geldverdelend) Bestemde reserve (instituten) Bestemde fondsen
Totaal eigen vermogen
Stand per einde 2010
Betaald dividend aandeel derden
Resultaat
Stand per einde 2011
-146.596
-
-146.596
-
-57.077
-203.673
73.313
-
73.313
-
28.227
101.540
80.591
-90
80.501
-
14.260
94.761
379.641
90
379.731
-99
-33.385
346.247
386.949
-
386.949
-99
-47.975
338.875
Algemene Reserve Algemeen Bestuur Deze reserve is het resultaat van de allocatie door het Algemeen Bestuur van de ter beschikking gestelde middelen van het ministerie van OCW. Via de begroting van NWO vindt jaarlijks de allocatie van deze middelen plaats aan de wetenschapsgebieden, stichtingen, regieorganen, instituten, centrale programma’s en overige posten. De negatieve stand van de reserve van het Algemeen Bestuur is het gevolg van het in de afgelopen jaren gevoerde beleid dat erop is gericht om de liquide middelen voor wetenschappelijk onderzoek zoveel mogelijk in te zetten. Hierdoor worden door NWO ten laste van deze reserve meer middelen voor het uitvoeren van wetenschappelijk onderzoek uitgetrokken dan aan rijksbijdragen van het ministerie van OCW zijn ontvangen. Het negatieve saldo op de algemene reserve geeft dan ook aan dat NWO tot en met 2011 voor een bedrag van M€ 203,7 aan overbesteding heeft gerealiseerd.
101 Hoofdstuk 5 | Jaarrekening NWO 2011
In het kader van bovengenoemde overbesteding is aan de algemene reserve Algemeen Bestuur in 2011 M€ 57,1 onttrokken. Deze onttrekking in 2011 wordt veroorzaakt door de toewijzing van (extra) middelen aan de wetenschapsgebieden en stichtingen in het kader van thema’s, vrije competitie, infrastructuur, strategische initiatieven en nieuwe stratiegie. De specificatie van de afname is op hoofdlijnen als volgt;
Specificatie mutatie algemene reserve 2011 (in k€) Uitdeling centrale reserveringen Algemeen Bestuur NWO
-49.195 -2.638
Bijstelling rijksbijdrage subsidie ING ivm overgang vanaf 2011 naar KNAW Kasschuif VI
-10.000 4.921
Vrijval overschotten BOO-programma’s
-165
Overige onttrekkingen
Totaal resultaat onttrokken uit algemene reserve
-57.077
Bestemde reserves De bestemde reserves zijn reserves waarin ofwel het Algemeen Bestuur dan wel de besturen van de wetenschapsgebieden, stichtingen en instituten beperkingen hebben aangebracht ten aanzien van de besteding ervan. De toename van deze reserves met per saldo M€ 42,5 tot M€ 196,3 wordt grotendeels verklaard door: –– het achterblijven van de begrote bestedingen bij NWO Den Haag (M€ 15,8) door enerzijds vertragingen in de geplande start van gesubsidieerde onderzoeksprojecten bij de onderzoeksinstellingen en anderzijds is vanuit beleidsmatig perspectief geanticipeerd op de ontwikkeling van de Topsectoren en de intentie om de beschikbare middelen hierop in te zetten; –– Een toename van de reserves FOM (M€ 15,0); –– Een toename van de reserves STW (M€ 12,0); –– Een toename van de reserves ASTRON (M€ 1,9); –– Een afname door versnelde afschrijving projectgebonden installaties en apparatuur NIOZ (M€ 2,2).
102 Hoofdstuk 5 | Jaarrekening NWO 2011
Bestemde fondsen De bestemde fondsen zijn met M€ 33,4 afgenomen tot een bedrag van M€ 346,2: bedragen in k€
Stand per einde 2010
379.641
90
379.731
Aanpassing
Stand per einde 2010 Bijdrage NWO
220.082
Bijdrage OCW
75.813
Subsidies en bijdragen derden
27.397
Overige baten
Bij: Totaal bijdragen Verstrekte subsidies/onderzoekskosten
1.646
338.384
Afwikkeling subsidies
-2.167
Overhead en beheerskosten
10.559
Overige kosten Afschrijvingskosten en desinvesteringen
Af: Totaal lasten Vrijval fondsen
324.938
8.716 848
356.340
2.082
Af: Totaal vrijgevallen fondsen
2.082
Stand per einde 2011
346.247
Onder de post bestemde fondsen zijn de door het ministerie van OCW en de andere financiers tot en met het boekjaar beschikbaar gestelde middelen opgenomen voor specifieke geoormerkte onderzoeksprogramma’s, die ultimo 2011 nog niet zijn besteed. De bijdrage van NWO voor deze fondsen betreffen middelen van het Algemeen Bestuur en de gebiedsbesturen die op grond van afspraken met OCW en andere financiers van deze onderzoeksprogramma’s moeten worden toegevoegd aan de middelen van deze fondsen. Aan de beschikbaarstelling door andere departementen dan OCW zijn, naast het specifieke bestedingsdoel, ook voorwaarden gesteld voor de verslaglegging, de financiële verantwoording en de accountantscontrole. Bij een aantal fondsen is sprake van een negatief saldo omdat soms voorfinanciering door NWO plaatsvindt voor bijdragen van derden die pas later beschikbaar worden gesteld. De bestemde fondsen dalen met M€ 33,4 tot M€ 346,2. De afname is voornamelijk als volgt te specificeren: –– een afname van bestemde fondsen NWO Den Haag van M€ 84,9 veroorzaakt door de Vernieuwingsimpuls (M€ 20,6), het Nationale programma voor investeringen in grootschalige onderzoeksfaciliteiten (M€ 14,0), NGI (M€ 11,8), ICT-regie (M€ 9,9), SmartMix (M€ 8,8), wetenschapsgebieden en stichtingen (M€ 4,9) Nationale Initiatief Hersenen en Cognitie (M€ 3,2); –– Een toename van bestemde fondsen NWO Den Haag ad M€ 42,2 t.g.v. dotaties door Aspasia programma (M€ 3,4), Grootschalige infrastructuur (M€ 6,4), Graduate Schools (M€ 11,6), wetenschapsgebieden en stichtingen (M€ 18,1); –– Een toename van bestemde fondsen NIOZ en FOM (beide M€ 4,2) t.g.v. nieuwbouw en toename bestemde fondsen CWI (M€ 2,8) door projectsubsidies.
103 Hoofdstuk 5 | Jaarrekening NWO 2011
Voorzieningen De voorzieningen zijn in 2011 met M€ 5,4 afgenomen tot M€ 17,0. Het verloop van de voorzieningen over 2011 is als volgt:
bedragen in k€
Stand per einde 2010
Pensioenen Wacht- en uitkeringsgelden Reorganisatie Jubileumuitkeringen Seniorenverlof
Onttrokken
Vrijval
Stand per einde 2011
324
65
-7
-169
213
2.877
835
-1.053
-
2.659
311
-
-37
-18
256
1.389
184
-119
-7
1.447
870
666
-462
-
1.074
16.674
1.213
-849
-5.684
11.354
22.445
2.963
-2.527
-5.878
17.003
Overige
Totaal
Gedoteerd
De voorzieningen hebben in 2011 voor M€ 15,0 (2010: M€ 20) een looptijd van langer dan 1 jaar. Voorziening pensioenen Dit betreft pensioenverplichtingen van FOM die niet bij het ABP zijn ondergebracht. Deze pensioenrechten zijn opgebouwd bij Centraal Beheer voordat de pensioenrechten bij het ABP werden verzekerd. De dotatie van k€ 65 heeft betrekking op gerealiseerde rentebaten ten behoeve van deze voorziening. Er zijn 37 actieve verzekerden die op 1-1-2012 de 65-jarige leeftijd nog niet hebben bereikt. Voorziening wacht- en uitkeringsgelden Deze voorziening geeft de verplichtingen van NWO weer voor de lopende wachtgeldregelingen getroffen met voormalig personeel conform de CAO. Het aantal uitkeringsgerechtigden is ten opzichte van het vorig jaar nauwelijks gewijzigd en heeft daardoor slechts licht gewijzigd (daling M€ 0,2). Voorziening reorganisatie Dit is de resterende voorziening van in voorgaande jaren uitgevoerde reorganisatie van FOM (SAF/NIKHEF) en NIOZ. Voorziening jubileumuitkeringen Deze voorziening is gevormd voor verplichtingen uit hoofde van toekomstige uitkeringen bij ambtsjubilea van personeel in dienst van NWO. Voorziening seniorenverlof Deze voorziening is getroffen voor het doorbetaalde deel van de werktijdvermindering bij werknemers van NWO die deelnemer zijn aan de zogenaamde “Seniorenregeling (SOP)”.
104 Hoofdstuk 5 | Jaarrekening NWO 2011
Overige voorzieningen De post overige voorzieningen (ultimo 2011: M€ 11,4) bestaat voornamelijk uit: –– Een in 2010 gevormde voorziening bij ASTRON voor risico van niet gedekte kosten van LOFAR roll out ter hoogte van M€ 0,6; –– Een in 2010 gevormde voorziening bij FOM voor de herhuisvesting van Rijnhuizen ter hoogte van M€ 4,1; –– Een voorziening NIOZ gevormd voor het risico van naheffing als gevolg van mogelijk foutieve toepassing van de zeevaartregeling bij inleenkrachten over periode 1997-2003 ter hoogte van M€ 0,1; –– Een voorziening, gevormd voor risicovolle leningen aan Biogeneration Ventures B.V. ter hoogte van M€ 3,8. De toevoeging in 2011 bedraagt M€ 1,1. De stijging van deze voorziening houdt verband met in 2011 door NGI aan Biogeneration Ventures B.V. verstrekte leningen. In verband met het risico op niet terugbetaling van de leningen, wordt een voorziening getroffen voor hetzelfde bedrag; –– Een voorziening gevormd voor oninbaarheid van de rente op de lening aan stichting LOFAR ter hoogte van M€ 1,6. Deze post is ten opzichte van vorig jaar onveranderd.
Schulden De schulden van NWO zijn in 2011 met M€ 3,3 toegenomen tot een bedrag van M€ 175,1.
Looptijd korter dan 1 jaar
Looptijd langer dan 1 jaar
Stand per einde 2011
Stand per einde 2010
Toegekende, niet uitgekeerde bedragen (subsidies)
51.333
-
51.333
59.017
Crediteuren
10.909
-
10.909
14.153
9.197
-
9.197
9.565
bedragen in k€
Schulden ter zake van belastingen en premiën van sociale verzekering Schulden ter zake van pensioenen
806
-
806
710
Nog te betalen bedragen uit hoofde van vakantieuitkering
4.352
351
4.703
4.104
Nog te betalen bedragen uit hoofde van openstaande (spaar)verlofdagen
6.467
2.072
8.539
8.736
Nog te betalen bedragen
36.706
-
36.706
10.018
Vooruitontvangen bedragen
15.901
2.143
18.044
13.586
7.296
-
7.296
6.111
Overige schulden
27.599
2
27.601
45.824
Totaal schulden
170.566
4.568
175.134
171.824
Onderhanden projecten met creditstand
De toename van de schulden ad. M€ 3,3 betreft een afname van; –– Toegekende, niet uitgekeerde bedragen
M€ 7,7
–– Crediteuren
M€ 3,2
–– Schulden ter zake belastingen en premies
M€ 0,4
–– Nog te betalen openstaande spaarverlof dagen
M€ 0,2
–– Overige schulden
M€ 18,2
En een toename van: –– Nog te betalen vakantieuitkeringen –– Nog te betalen bedragen
M€ 0,6 M€ 26,7
–– Vooruitontvangen bedragen
M€ 4,5
–– Onderhanden projecten met creditstand
M€ 1,2
105 Hoofdstuk 5 | Jaarrekening NWO 2011
Toegekende, niet uitgekeerde bedragen De schulden van NWO hebben voor een groot deel betrekking op de voor wetenschappelijk onderzoek door onderzoeksinstellingen opeisbare maar nog niet door NWO uitbetaalde gelden. Deze zijn in 2011 met M€ 7,7 afgenomen naar M€ 51,3. Dit grotendeels als gevolg van: –– Een daling door afwikkeling in 2011 van een groot deel van het programma B-Basic (effect M€ 6,7); –– Een daling door een betaling van NGI in 2011 van € 7,8 aan het Netherlands Proteomics Centre (NPC); –– Een stijging door in 2011 toegekende maar nog niet uitgekeerde bedragen( M€ 5,0) aan twee Spinoza-laureaten; –– Overige daling als gevolg van afwikkeling op programma’s (M€ 1,7); –– Overige stijging (M€ 3,5). Crediteuren De post crediteuren is ten opzichte van eind 2010 met M€ 3,2 gedaald tot een bedrag van M€ 10,9. Dit voor een groot deel door een daling van de crediteurenpositie van STW (M€ 2,1). Overige schulden, nog te betalen bedragen en overlopende passiva Het totaal van de overige schulden en nog te betalen bedragen stijgt met M€ 8,4 van M€ 55,8 in 2010 naar M€ 64,2 in 2011. Deze stijging wordt met name veroorzaakt door: –– Nog te betalen kosten aan Stichting ILT voor gebruik van de LOFAR infrastructuur (M€ 1,0); –– Nog te betalen aan derden inzake reservering nog te ontvangen kosten van universiteiten (M€ 1,4); –– Rekening-courant STW NanoNed/ Nano impuls (M€ 13,9) en nog te betalen bedragen STW aan open technologieprogramma (M€ 6,6). en een daling van; –– Overige schulden ZonMw ad. M€ 9,9. Dit betreft een betaling aan ZonMw van een subsidietoekenning 2010 voor nieuwe subsidierondes Vernieuwingsimpuls; –– Nog te betalen aan overige programma’s ad. M€ 4,2. Nog te betalen vakantiegelden, openstaande verlofdagen en spaarverlofdagen De ultimo 2011 nog te betalen bedragen uit hoofde van vakantie-uitkering en openstaande (spaar) verlofdagen omvatten de in 2011 opgebouwde en in 2012 uit te keren rechten op vakantiegeld respectievelijk de tegenwaarde van de ultimo 2011 nog openstaande verlofuren. Deze posten zijn per saldo in 2011 nauwelijks gewijzigd ten opzichte van 2010. Vooruit ontvangen bedragen De vooruit ontvangen bedragen zijn in 2011 met M€ 4,5 toegenomen tot M€ 18,0. Deze post bestaat naast vooruit ontvangen bedragen bij de instituten (M€ 9,0) onder meer uit: –– Vooruitontvangen bedragen STW ( M€ 3,7); –– Vooruitontvangen bedragen van Ministerie van Buitenlandse Zaken ten behoeve van onderzoeksprogramma’s van de stichting WOTRO ad (M€ 2,0); –– Vooruitontvangen bedragen van de Europese Commissie inzake Eranet-projecten (M€ 2,0); –– Vooruitontvangen erfpacht in verband met afkoop erfpachtcanon inzake Science Park Amsterdam (M€ 1,1).
106 Hoofdstuk 5 | Jaarrekening NWO 2011
Onderhanden projecten met een credit stand De onderhanden projecten in uitvoering bij ASTRON, NIOZ en SRON zijn in 2011 met M€ 1,2 gestegen tot M€ 7,3.
bedragen in k€
Stand per einde 2011
Stand per einde 2010
66
-7.619
Gerealiseerde projectkosten Bij: Verwerkte verliezen Bij: Gedeclareerde termijnen
Totaal
-
-
7.230
13.730
7.296
6.111
Niet in de balans opgenomen verplichtingen Voorwaardelijke verplichtingen De subsidies van NWO hebben betrekking op projecten die een doorlooptijd hebben over meerdere jaren. Overeenkomstig de richtlijnen van OCW worden alleen de bestedingen verantwoord die betrekking hebben op onderzoek uitgevoerd in het boekjaar. De nog openstaande verplichtingen worden alleen besteed indien het gesubsidieerde onderzoek ook daadwerkelijk in de komende jaren wordt uitgevoerd. Eind 2011 staat een bedrag van M€ 1.007 open aan verplichtingen (eind 2010 M€ 1.1466).
6 De correctie van de stand eind 2010 betreft enkele verschuivingen over de jaren en een bijstelling van €M 1,2 voor verplichtingen van NWO Den Haag en FOM.
107 Hoofdstuk 5 | Jaarrekening NWO 2011
Openstaande subsidieverplichtingen bedragen in k€ Openstaande verplichtingen 31-12-2010 Correctie opgave 2010 Openstaande verplichtingen 31-12-2010 Bij: Aangegane verplichtingen 2011 Af: Afgewikkelde verplichtingen t/m 2011 Af: Lasten boekjaar 2011
Openstaande Verplichtingen 31-12-2011 vóór eliminatie Af: Eliminatie, mutatie verplichtingen intercompany t.o.v. stand 2010
Realisatie
2012 t/m 2017 evj Openstaand
Totaal
2011
2012
2013
2014
2015
2016
496.778
298.438
164.508
112.394
48.703
25.437
2017 evj -
-45.276
27.507
6.850
-3.967
2.948
12.142
979
1.183
451.502
325.945
171.358
108.427
51.651
37.579
979
1.147.441 382.644
1.146.258
59.804
112.293
78.795
57.942
32.528
37.871
3.411
-23.792
-
-
-
-
-
-
-23.792
-499.182
-
-
-
-
-
-
-499.182
-11.668 438.238 250.153 166.369
84.179
75.450
-1.496
-863
-234
- 433.112 246.502 164.873
83.316
75.216
11.668
Openstaande Verplichtingen 31-12-2011
-5.126
-3.651
4.390 1.007.111 -146
152
4.244 1.007.263
De gepresenteerde lasten onder de realisatie 2011 maken deel uit van de lasten opgenomen in de staat van baten en lasten. Financiering van de ultimo 2011 uitstaande verplichtingen vindt plaats uit de bestemde fondsen en bestemde reserves en in de toekomst te ontvangen (rijks)bijdragen. De verdeling van de openstaande subsidieverplichtingen over de onderdelen is als volgt:
bedragen in k€ GB-ALW GO GB-CW
2012
2013
2014
2015
2016
2017 evj.
31-12-2011
31-12-2010
45.181
29.382
16.682
8.985
3.231
316
103.777
111.517
2.343
1.232
712
173
-
-
4.460
10.297
22.740
14.021
9.170
6.452
4.789
156
57.328
62.650
GB-EW
28.585
16.689
13.103
5.573
2.478
149
66.577
69.089
GB-GW
30.111
19.152
9.595
4.823
1.982
80
65.743
71.303
GB-MaGW
41.560
24.145
10.876
6.581
3.101
-
86.263
112.644
GB-N
6.856
2.849
790
821
1.000
-
12.316
20.598
STW
94.241
62.602
39.119
32.435
20.537
2.934
251.868
241.337
WOTRO
8.136
4.718
3.750
998
375
-
17.977
22.297
NCF
1.695
-
-
-
-
-
1.695
5.394
NGI
48.237
30.737
33.433
1.961
3.219
600
118.187
160.767
ICT-Regie NIHC ACTS Centrale programma’s
-
-
-
-
-
-
-
3.646
4.017
3.997
2.598
897
-
-
11.509
12.398
3.110
576
175
175
100
-
4.136
9.271
35.758
18.334
12.764
6.745
2.290
12.390
88.281
126.991
SmartMix
11.550
-
-
-
-
-
11.550
23.101
FOM
62.116
26.551
16.685
9.269
20.942
-
135.563
113.306
-13.123
-8.485
-4.578
-2.572
-1.063
-146
-29.967
-30.348
433.113
246.500
164.874
83.316
62.981
16.479
1.007.263
1.146.258
Eliminaties intercompany
Totaal
NWO is een van de deelnemende organisaties in EDCTP, een naar Europees recht in 2003 opgerichte rechtspersoon (European Economic Interest Grouping, EEIG). Bij deze rechtsvorm kunnen alle deelnemende rechtspersonen aangesproken worden op de eventuele tekorten die ontstaan bij de rechtspersoon. Aangezien NWO deelneemt namens de Staat der Nederlanden wordt ervan uitgegaan dat in het zeldzame geval dat het komt tot een aansprakelijkheidsstelling bij NWO, er in samenspraak met OCW een oplossing zal worden gevonden.
108 Hoofdstuk 5 | Jaarrekening NWO 2011
Afgegeven garanties en borgstellingen NWO heeft voor een bedrag van M€ 1,2 aan garanties en borgstellingen afgegeven voor: –– Bankgarantie huur kantoorgebouwen Den Haag (M€ 0,8); –– Borgstelling ten behoeve van ASP NV, inzake aangegane kredieten door ASP bij de Rabobank ten behoeve van de bouw van het Matrix V gebouw te Amsterdam (M€ 0,4). In 2007 is gestart met het verstrekken van een lening aan Biogeneration Ventures B.V. te Naarden conform de aangegane leningsovereenkomst met deze organisatie die ten doel heeft te investeren in technostarters die voornamelijk actief zijn op het gebied van life-sciences. NGI/NWO zorgt voor de initiële financiering in de vorm van een renteloze achtergestelde lening met winstdeling voor een bedrag van maximaal M€ 6,0. Tot en met 2011 is het geleende bedrag opgelopen tot M€ 3,8. Daarom is per balansdatum nog een uitstaande maximale verplichting aanwezig van M€ 2,2. Verplichtingen tot subsidiëren tekorten derden of anderszins opgenomen verplichtingen derden De inbreng van FOM in Commanditaire Vennootschap van de internationale magneetfaciliteit te Nijmegen bedraagt maximaal M€ 16,2. De inbreng tot en met 2011 bedraagt M€ 13,7. Het samenwerkingsverband HFML is een afnemer van de magneetfaciliteit. Verplichtingen uit hoofde van bestellingen van materiële vaste activa Ultimo boekjaar staan er bestellingen namens de instituten uit voor activa ter waarde van M€ 0,7. Deze heeft betrekking op apparatuur en inventaris van ASTRON en NIOZ. Meerjarige financiële verplichtingen Op grond van diverse contracten, waaronder die voor de huur van gebouwen in gebruik bij het bureau NWO Den Haag, heeft NWO een jaarlijkse verplichting van M€ 6,6. De huurcontracten voor de gebouwen in Den Haag lopen tot 2020 respectievelijk 2021, met een jaarlijkse last van M€ 3,8 (waarvan een gedeelte in rekening wordt gebracht bij ZonMw en andere onderhuurders). STW heeft in 2009 voor de periode van 5 jaar een contract afgesloten voor de huur van het kantoorpand voor een huurprijs van M€ 1,0 per jaar. Door FOM is in 2010 een huurovereenkomst afgesloten voor de periode van 4 jaar. Voor de looptijd van de huurovereenkomst is door FOM een bankgarantie afgegeven ter hoogte van M€ 0,1. Ten behoeve van de onderhoudsovereenkomst voor de onderzoekschepen, lease- en service overeenkomsten van printers en apparatuur heeft NIOZ overeenkomsten afgesloten ten bedrage van M€ 1,2. Voor een drietal erfpachtcanons met Staatsbosbeheer, lease van 5 personenauto’s, lease van printer en telecommunicatie apparatuur en een tijdelijke huisvesting zijn door ASTRON meerjarige overeenkomsten afgesloten met een totale waarde van M€ 0,3 per jaar. SRON heeft voor huur van multifunctioneels, verzekering, onderhoud van gebouwen en installatie meerjarige overeenkomsten afgesloten voor een bedrag van M€ 0,3 per jaar. Daarnaast zijn op basis van een gezamenlijke aanstelling van onderzoekers in opleiding meerjarige verplichtingen aangegaan voor M€ 0,1 per jaar. Verder zijn verplichtingen aangegaan voor contributies voor deelname in internationale faciliteiten zoals de Europese faciliteit ESRF, te gebruiken door Nederlandse onderzoekers. In het kader van de zogenaamde Coördination Actions en Specific Support Actions uit het zesde en zevende Kaderprogramma van de EU zijn diverse NWO-onderdelen betrokken bij ERANET-projecten, al dan niet als coördinator. Partijen die onderdeel uitmaken van een ERANET zijn verantwoordelijk voor het opvangen van de financiële risico´s als één van de betrokken partijen afvalt en de EU geld terugvordert.
109 Hoofdstuk 5 | Jaarrekening NWO 2011
Toelichting op de geconsolideerde staat van baten en lasten Baten De totale baten (inclusief financiële baten) van NWO zijn in 2011 ten opzichte van 2010 met M€ 24,1 (3%) afgenomen tot M€ 706,6. De afname voornamelijk het gevolg van de daling de bijdragen doelsubsidies (M€ 28,2) en rijksbijdrage (M€ 12,6) van het ministerie van OCW. Daarentegen zijn de overige bijdragen en financiële baten en lasten in 2011 met respectievelijk M€ 13,5 en M€ 2,6 ten opzichte van vorig jaar toegenomen.
Rijksbijdrage en specifieke subsidies van het ministerie van OCW Rijksbijdrage OCW De baten van NWO bestaan vooral uit de rijksbijdrage van OCW. Deze rijksbijdrage heeft een structureel karakter. De rijksbijdrage is in vergelijking met 2010 met M€ 12,5 afgenomen naar M€ 508,8 door: –– afname met M€ 22,5 als gevolg van het effect van een kasschuif (M€ 12,5 in 2010, M€ -10,0 in 2011) bij de Vernieuwingsimpuls; –– afname van de rijksbijdrage door overdracht van de basisfinanciering van het Instituut voor Nederlandse Geschiedenis naar de Koninklijke Academie van Wetenschappen voor een bedrag van M€ 3,0; –– afname met M€ 3,0 van de subsidie voor het programma Regieorgaan Geesteswetenschappen; –– toename van de subsidie voor het programma Graduate Schools (M€ 4,0), sectorplan Chemische Wetenschappen (M€ 6,0) en overige bijstellingen, per saldo M€ 6,0. Specifieke (doel)subsidies OCW Door het ministerie van OCW worden subsidies beschikbaar gesteld, voor specifieke bestedingsdoelen met afzonderlijke subsidievoorwaarden met een niet-structureel karakter. Ten opzichte van 2010 zijn de specifieke (doel)subsidies van het ministerie van OCW met M€ 28,2 afgenomen tot M€ 75,8. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door: –– beëindiging van de oude Vernieuwingsimpuls (2002-2008) met hierdoor een afname van M€ 25,0; –– beëindiging van de programma’s Rubicon (M€ 4,0) en Toptalent (M€ 4,0); –– een afname van M€ 2,0 bij programma BIG facilities; –– toekenning van programma CRISP (M€ 3,0) in 2011; –– toekenning aan NGI 2008-2012 (M€ 4,0).
Bijlage 3 bevat een specificatie van de subsidies van OCW.
110 Hoofdstuk 5 | Jaarrekening NWO 2011
Bijdragen derden Naast het ministerie van OCW stellen ook andere departementen, alsmede andere financiers, aan NWO middelen beschikbaar voor specifieke bestedingsdoelen. In de onderstaande tabel worden de door verschillende financiers toegekende middelen gespecificeerd. Ten opzichte van 2010 zijn de bijdragen derden met M€ 0,2 gestegen van M€ 94,0 naar M€ 94,2. In onderstaand overzicht zijn de bijdragen derden naar verstrekker weergegeven.
2011
2010
25.258
27.923
Ministerie van Buitenlandse Zaken
4.170
9.233
Ministerie van Infrastructuur en Milieu
3.837
4.579
Ministerie van Veiligheid en Justitie
647
925
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
379
725
Ministerie van Binnenlandse Zaken
340
355
bedragen in k€ Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie
Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid
62
63
12.861
11.135
Universiteiten
4.358
4.572
ZonMw
1.579
6.501
Euratom
1.649
1.847
5.363
6.783
Industrie
MFI Europe, ESF en de EU Inkomsten en contractresearch instituten, diversen
21.213
7.175
Overige
12.523
12.191
94.239
94.007
Totaal
De toename van M€ 0,2 bijdragen derden ten opzichte van 2010 wordt verklaard door afname van bijdragen Ministeries van EL&I (M€ 2,7), Ministerie van Buitenlandse Zaken (M€ 5,1) en ZonMw (M€ 4,9). Daartegenover zijn de bijdragen derden uit contractresearch instituten ten opzichte van 2010 toegenomen met M€ 14,0. De inzet van de verschillende subsidies is zichtbaar gemaakt in bijlage 4 (Overzicht subsidies van derden) en bijlage 5 (Overzicht verloop bestemde fondsen).
Opbrengsten royalty’s, octrooien en licenties In 2011 is een bedrag gerealiseerd van M€ 0,8 (M€ 1,0 in 2010), in het bijzonder door STW in het kader van het beleid rond kennishandel. De kosten voor het verkrijgen van deze baten zijn onder de overige lasten opgenomen.
Vrijval voorzieningen Een bedrag van M€ 9,4 (M€ 1,2 in 2010) is in 2011 vrijgevallen. Het betreft vrijgevallen pensioenverplichtingen FOM (M€ 0,2), vrijval van de voorziening relocatie Rijnhuizen (M€ 8,4), vrijval van de voor de zeevaartregeling gevormde voorziening bij NIOZ (M€ 0,3) en vrijval van de voorziening BSIK bij ASTRON (M€ 0,4).
111 Hoofdstuk 5 | Jaarrekening NWO 2011
Overige baten De overige baten ter hoogte van M€ 11,3 in 2011 (M€ 5,6 in 2010) hebben betrekking op overige inkomsten (zoals verhuurbaten gebouwen en internet exchange holding) van de instituten NIOZ, FOM en CWI.
Bijzondere baten De bijzondere baten (M€ 0,3) hebben betrekking op inkomsten voor reeds afgesloten projecten van ASTRON.
Lasten De lasten van NWO hebben betrekking op subsidies voor onderzoeksprogramma’s, de kosten (personeel en materieel) van de NWO-instituten, de beheerskosten, dotaties aan voorzieningen en de overige lasten.
Verstrekte subsidies NWO financiert de personele en materiële kosten van wetenschappelijk onderzoek. Dit door de bij haar ingediende onderzoek aanvragen op kwaliteit te selecteren en de onderlinge competitie van onderzoekers en hun instellingen te stimuleren. Ten opzichte van 2010 is deze post toegenomen met M€ 11,9 naar M€ 541,5. De post verstrekte subsidies aan derden is inclusief de subsidie verstrekt aan ZonMw (M€ 53,4).
Exploitatie instituten De exploitatie van de instituten betreft de inzet van de middelen verkregen van het Algemeen Bestuur van NWO (basisfinanciering), de middelen die worden verkregen in de competitie bij NWO, de middelen verkregen van derden en de middelen uit overige inkomsten. Ten opzichte van 2010 zijn de exploitatielasten met M€ 13,8 gestegen tot M€ 165,6 en bestaan uit: 2011
2010
Personeel
97.444
96.599
Materieel
60.106
41.854
bedragen in k€
Afschrijvingen
Totaal exploitatielasten instituten
8.004
13.237
165.554
151.690
De personele lasten van de instituten zijn in 2011 met M€ 0,8 toegenomen tot M€ 97,4 en als volgt gespecificeerd: 2011
2010
70.743
68.476
Pensioenen
9.407
9.062
Overige sociale lasten
8.690
8.353
Overige personele lasten
8.604
10.708
97.444
96.599
bedragen in k€ Salarissen
Totaal personele lasten instituten
112 Hoofdstuk 5 | Jaarrekening NWO 2011
De toename van de personele lasten wordt verklaard door: –– een toename van de salarissen, pensioen- en overige sociale lasten met per saldo M€ 2,9 door hoofzakelijk toename van de gemiddelde bezetting bij FOM met 62 fte’s, bij NIOZ met 18 fte en een afname van gemiddeld 43 fte door de overdracht van ING naar KNAW; –– Een afname bij de overige personele lasten van M€ 2,1 ten opzichte van 2010. Deze is grotendeels het gevolg van rubricering van overige personele lasten naar onderhanden werk en kosten inhuur in 2011 en herverdeling van de opslag personele kosten in 2011 met een neerwaarts effect.
Algemene beheerskosten De algemene beheerskosten hebben betrekking op kosten welke worden gemaakt ten behoeve van de geld verdelende functie door de bureaus van NWO Den Haag, STW en FOM. De algemene beheerskosten zijn in 2011 ten opzichte van 2010 met M€ 3,4 toegenomen tot M€ 42,8.
bedragen in k€ Personeel
2011
2010
32.137
30.645
Huisvesting
4.454
4.687
Bureaukosten
2.329
3.643
Overige beheerskosten
6.957
5.607
45.877
44.582
-3.098
-5.190
42.779
39.392
Totaal Doorberekende beheerskosten
Totaal
De huisvestingskosten hebben betrekking op de huur van de kantoorgebouwen te Den Haag en te Utrecht en liggen met M€ 4,5 in 2011 nagenoeg op het niveau van 2010 (M€ 4,7). De bureaukosten zijn in 2011 met M€ 1,3 ten opzichte van 2010 gedaald naar M€ 2,3. Dit met als belangrijkste oorzaak een afname van de post inventaris en apparatuur bij FOM in 2011. In 2010 waren deze kosten hoger door ingebruikname van de nieuwbouw AMOLF dat jaar. De post overige beheerskosten is in 2011 met M€ 1,4 toegenomen tot M€ 7,0. Deze stijging is voornamelijk het gevolg van aankoop en implementatie van een nieuw financieel systeem bij NWO in 2011 (M€ 0,4), realisatie van informatiesysteem ISAAC (€ 0,1) en hogere automatiseringskosten STW (M€ 0,3).
2011
2010
18.018
18.607
Pensioenen
2.752
2.833
Overige sociale lasten
4.531
4.557
bedragen in k€ Salarissen
Overige personele lasten
Totaal
6.836
4.648
32.137
30.645
De toename van de personele kosten in 2011 met M€ 1,5 tot M€ 32,1 is veroorzaakt door toename van de gemiddelde formatie eigen personeel in 2011 en de stijging van inhuur personeel voor implementatie van ISAAC en nieuw financieel systeem, per saldo M€ 1,4.
113 Hoofdstuk 5 | Jaarrekening NWO 2011
Verantwoording Topinkomens Op basis van de Wet openbaarmaking uit publieke middelen gefinancierde topinkomens (Stb. 2006, 905), de mededeling Gemiddelde belastbare loon Ministers over 2011 en de Regeling berekening gemiddeld belastbare loon ministers van 7 maart 2006 (Stcrt. 14 maart 2006, nr. 52) waren er in 2011 bij NWO geen medewerkers die een belastbaar loon (inclusief voorzieningen ten behoeve van beloningen betaalbaar op termijn) ontvingen dat de daarin genoemde grens van € 193.000,- te boven ging.
Dotatie voorzieningen De toevoeging aan voorzieningen bedraagt in 2011 M€ 3,0 dat is M€ 11,9 lager dan de toevoeging in 2010. Deze ontwikkeling vooral veroorzaakt door een in 2010 opgenomen dotatielast ad. M€ 10,0 voor herhuisvesting Rijnhuizen.
Overige lasten De overige lasten bedragen in 2011 M€ 1,7 (2010: M€ 5,6) en hebben betrekking op: –– grondexploitatie Science Park Amsterdam M€ 1,2; –– kennisexploitatie en octrooien door STW M€ 0,5.
Bijzondere lasten De bijzondere lasten ad. k€ 41 betreft lasten van ASTRON.
Honoraria accountant In 2011 bedraagt het honorarium van de KPMG k€ 537 (inclusief BTW). Dit betreft accountantsdiensten, advies en overig onderzoek.
2011
2010
Onderzoek van de jaarrekening
225
225
Andere controlediensten
312
106
537
331
bedragen in k€
Totaal
114 Hoofdstuk 5 | Jaarrekening NWO 2011
5.2
Financieel overzicht (enkelvoudig) Enkelvoudige balans (na resultaatbestemming)
(bedragen in k€) Activa
31-12-2011
31-12-2010
Immateriële vaste activa
1.450
-
Materiële vaste activa
4.705
4.153
Financiële vaste activa
40.269
42.302
46.424
46.455
Vaste activa Vorderingen
17.247
27.489
203.838
284.792
221.085
312.281
Totaal
267.509
358.736
Passiva
-203.673
-146.596
Liquide middelen Vlottende activa
Algemene reserve Algemeen Bestuur Bestemde reserve Gebieden en Stichtingen
49.069
33.294
281.671
324.368
Eigen vermogen
127.067
211.066
Voorzieningen
8.334
7.318
Bestemde fondsen
Langlopende schulden
5.666
4.538
Kortlopende schulden
126.442
135.814
140.442
147.670
267.509
358.736
Vreemd vermogen
Totaal
115 Hoofdstuk 5 | Jaarrekening NWO 2011
Enkelvoudige staat van baten en lasten (bedragen in k€)
Realisatie 2011
Oorspronkelijke Begroting 2010
Realisatie 2010
Baten Rijksbijdragen OCW
508.754
507.011
521.348
Specifieke subsidies OCW
74.164
66.249
101.847
Subsidies & bijdragen van derden
26.326
28.632
39.261
Bijdragen van NWO-groepsonderdelen
192
158
931
Overige baten
338
-
-
Totaal baten
609.774
602.050
663.387
- Subsidies aan derden
466.390
508.539
436.386
- Subsidies aan groepsonderdelen
198.822
169.731
211.633
-6.761
-
-5.473
658.451
678.270
642.546
- Centrale Beheerskosten
15.071
10.438
12.594
- Gebieden en Stichtingen
16.146
20.339
16.284
- Tijdelijke aansturingsorganen
3.754
2.897
3.152
- Overige
1.702
1.065
1.701
Lasten Verstrekte subsidies
- Af; Afwikkelingen op projectsubsidies Totaal Verstrekte subsidies Algemene beheerskosten
Totaal Beheerskosten
36.673
34.739
33.731
Dotatie voorzieningen
2.018
-
2.728
Overige lasten
1.371
-
2.080
Totaal lasten
698.513
713.009
681.085
-88.739
-110.959
-17.698
4.740
2.000
2.747
-83.999
-108.959
-14.951
13.983
-15.894
19.952
- Tijdelijke aansturingsorganen
-28.648
-21.441
-22.861
- Centrale programma’s
-27.473
-26.155
27.987
-559
-584
1.734
-42.697
-64.074
26.812
15.775
-1.665
4.587
-57.077
-43.220
-46.350
Resultaat operationele bedrijfsvoering Financiële baten en lasten
Totaal resultaat Resultaatbestemming Mutatie bestemde fondsen: - Gebieden en Stichtingen
- Overige centrale posten Totaal mutatie bestemde fondsen Mutatie bestemde reserves Gebieden en Stichtingen Mutatie algemene reserve AB
116 Hoofdstuk 5 | Jaarrekening NWO 2011
Enkelvoudig kasstroomoverzicht 2011
2010
-88.739
-17.698
Afschrijvingen
1.324
1.567
Mutatie Voorzieningen
1.016
1.799
2.340
3.366
9.675
-10.504
-9.372
14.390
(bedragen in k€) Resultaat operationele bedrijfsvoering Aanpassingen voor
Totaal aanpassingen Veranderingen in werkkapitaal Afname vorderingen Afname kortlopende schulden Totaal veranderingen in werkkapitaal
Kasstroom uit bedrijfsoperaties Ontvangen interest per saldo
Kasstroom uit operationele activiteiten Aankoop () / Verkoop aandelen Vening Meinesz Fonds Mutatie Deelnemingen
303
3.886
-86.096
-10.446
5.307
4.566
-80.789
-5.880
12
-7
22
-
Investeringen in immateriële vaste activa
-1.450
-
Investeringen in materiële vaste activa
-1.876
-2.090
-3.292
-2.097
Kasstroom uit investeringsactiviteiten Ontvangen op aflossingen leningen Verstrekte leningen Vooruit ontvangen erfpacht (langlopend)
Kasstroom uit financieringsactiviteiten
3.158
653
-1.159
-3.987
1.128
-
3.127
-3.334
Netto Kasstroom
-80.954
-11.311
Afname liquide middelen
-80.954
-11.311
Stand liquide middelen per 1 januari 2011
284.792
296.103
-80.954
-11.311
203.838
284.792
Mutatie
Stand liquide middelen per 31 december 2011
117 Hoofdstuk 5 | Jaarrekening NWO 2011
Toelichting op de enkelvoudige balans Activa
Immateriële vaste activa Onder de immateriële vaste activa zijn opgenomen de geactiveerde kosten van een tweetal contracten met leveranciers van de bouw van het nieuwe informatiesysteem ISAAC. Het verloop over 2011 is als volgt: ISAAC software in aanbouw
(bedragen in k€) Stand eind 2010 Vervaardigingsprijs
-
Cumulatieve afschrijvingen
-
Stand eind 2010 (boekwaarde)
-
Mutaties in boekwaarde Investeringen
1.450
Afschrijvingen
-
Totaal mutaties
1.450
Stand eind 2011 Vervaardigingsprijs
1.450
Cumulatieve afschrijvingen
-
Stand eind 2011 (boekwaarde)
1.450
In 2011 is gestart met de bouw van ISAAC. Naar verwachting zal het systeem vanaf 2013 in gebruik worden genomen.
Materiële vaste activa De materiële vaste activa zijn met M€ 0,5 toegenomen tot een bedrag van M€ 4,7. De toename wordt voornamelijk veroorzaakt door investeringen in computerapparatuur(M€ 1,5). Daarnaast is voor een bedrag van (M€ 1,0) afgeschreven op de computerapparatuur.
(bedragen in k€)
Terreinen
Installaties & apparatuur
Computerapparatuur
Kantoormeubilair
Transportmiddelen
Totaal
Stand eind 2010
Aanschafprijs Cumulatieve afschrijvingen
915
430
7.446
6.655
36
15.482
-
-329
-6.090
-4.889
-21
-11.329
915
101
1.356
1.766
15
4.153
Goederen in aanbouw
Stand eind 2010 (boekwaarde) Mutaties in boekwaarde
Investeringen
129
1.459
288
Afschrijvingen
-38
-1.011
-267
-8
-1.324
91
448
21
-8
552
Totaal mutaties
-
1.876
Stand eind 2011
Aanschafprijs
915
Cumulatieve afschrijvingen
Stand eind 2011 (boekwaarde)
915
559
8.905
6.943
36
17.358
-367
-7.101
-5.156
-29
-12.653
192
1.804
1.787
7
4.705
118 Hoofdstuk 5 | Jaarrekening NWO 2011
Terreinen De terreinen van het Science Park Amsterdam (Science park, 1098 XG Amsterdam) hebben een boekwaarde van M€ 0,9. Het terrein is gewaardeerd op grond van de in 1997 middels éénmalige taxatie bepaalde historische kostprijs. Computerapparatuur Onder computerapparatuur is verantwoord de boekwaarde van de door NWO aangeschafte hardware en software.
Financiële vaste activa De financiële vaste activa zijn met M€ 2,0 afgenomen tot een bedrag van M€ 40,3. De afname wordt bijna geheel veroorzaakt door vervroegde aflossing van de lening aan de stichting SARA van M€ 2,0.
(bedragen in k€)
Deelnemingen
Effecten
Leningen
Langlopende vordering op OCW
Totaal
2.252
72
30.902
9.076
42.302
Stand per 31 december 2010 Mutaties Verstrekte leningen Aflossingen leningen Resultaat effecten
Stand per 31 december 2011
-22
-12
2.230
60
1.159
1.159
-3.158
-3.158 -34
28.903
9.076
40.269
Deelnemingen De post deelnemingen betreft de netto vermogenswaarde van het Amsterdam Science Park C.V. De deelneming in ASP N.V. is op nihil gewaardeerd. De deelnemingen passen in het kader van de uitoefening van de taak van NWO, namelijk het stimuleren en versterken van wetenschappelijk onderzoek. De kapitaalinbreng in de deelnemingen ASP bedraagt M€ 2,7 en heeft als doel te participeren in initiatieven om wetenschappelijk onderzoek te bevorderen en te versterken. Het publiek belang van ASP C.V. en ASP N.V. is vooral laagdrempelige huisvesting bieden aan startende (ICT & life-science) ondernemers op het Science Park-terrein en zo als kennisstation te functioneren. Hiertoe zijn vijf gebouwen (kantoren en laboratoria) ontwikkeld die door de C.V. worden geëxploiteerd (de zogenaamde Matrix gebouwen). In 2007 is de lening ad M€ 2,3 aan Amsterdam Science Park C.V. omgezet in vennootschappelijk kapitaal in verband met de financiële herstructurering van ASP. In 2007 hebben de vennoten, waaronder NWO, het recht van tweede hypotheek verworven op de Matrix-gebouwen I t/m V van ASP. Effecten De effecten zijn onderdeel van het legaat Vening Meinesz Fonds (VMF). Periodiek wordt vanuit de beleggingsopbrengsten uit dit fonds een VMF-prijs toegekend. In 2008 is voor het laatst een prijs van € 10.000,- toegekend, in 2011 is de prijs niet toegekend.
119 Hoofdstuk 5 | Jaarrekening NWO 2011
De aandelenportefeuille is gewaardeerd op marktwaarde per balansdatum en bestaat uit aandelen Fortis OBAM N.V. (43%), ING BK Hoog dividend (44%) en Wereldhaven (13%). In 2011 zijn de aandelen in waarde gedaald met een bedrag van € 12.000,-. Leningen De post leningen bestaat uit: –– Leningen aan groepsonderdelen M€ 23,3; –– Leningen aan derden M€ 5,6. De uitstaande leningen aan groepsonderdelen hebben een duurzaam karakter en zijn gericht op het realiseren van nieuwbouw en infrastructurele voorzieningen voor onderzoeksactiviteiten van de instituten van NWO. Deze leningen bestaan uit: –– ASTRON (M€ 7,5), renteloos, in verband met de realisatie van wetenschappelijk infrastructuur (M€ 7) en de voorbereiding nieuwbouw (M€ 0,5). Met ASTRON zijn afspraken gemaakt over de aflossing van deze leningen. De lening voor de realisatie van de infrastructuur dient uiterlijk ultimo 2017 te zijn afgelost; –– NIOZ (M€ 1,8), waarvan M€ 1,3 rentedragend (4% jaarbasis), ten behoeve van bouwkundige aanpassingen en nieuwbouw. De rentedragende annuiteitenlening heeft een looptijd tot 2021. Van de renteloze lening (M€ 0,5) wordt jaarlijks k€ 41 afgelost en loopt tot 2024; –– CWI (M€ 13), renteloos, ten behoeve van nieuwbouw en heeft een looptijd tot 2038 met een jaarlijkse aflossing van M€ 0,5; –– WCW (M€ 1,0), renteloos, overbruggingskrediet voor investeringen in 10 kV station. De uitstaande leningen aan derden bestaan uit: –– Een renteloze lening (M€ 1,6) aan de stichting LOFAR. Tot en met 2007 zijn door NWO ten behoeve van het LOFAR-project rentedragende leningen aan ASTRON verstrekt. De vordering van rente die op deze wijze is ontstaan is in 2008 omgezet van een vordering op ASTRON in een renteloze lening aan de stichting LOFAR die geen deel uitmaakt van de NWO-groep. Voor deze vordering is voor een identiek bedrag een voorziening getroffen voor het aanwezige risico dat de lening niet kan worden afgelost; –– In 2007 is gestart met het verstrekken van een lening aan Biogeneration Ventures B.V. te Naarden conform de aangegane leningsovereenkomst met deze organisatie die ten doel heeft te investeren in technostarters die voornamelijk actief zijn op het gebied van life-sciences. NGI/ NWO zorgt voor de initiële financiering in de vorm van een renteloze achtergestelde lening met winstdeling voor een bedrag van maximaal M€ 6. Terugbetaling vindt plaats door toekomstige aan NWO/NGI toekomende rendementen uit de investeringen die met het geleende geld zijn gedaan door Biogeneration Ventures B.V. Tot en met 2011 is het geleende bedrag M€ 3,8. Voor deze lening aan Biogeneration Ventures B.V. is voor een identiek bedrag een voorziening getroffen voor het aanwezige risico dat de lening niet kan worden afgelost; –– een lening (rente jaarlijks 0,3%) ad k€ 98 aan IIP Create, af te lossen ultimo 2013. De in 2010 door NWO aan de stichting SARA verstrekte hypothecaire lening (ultimo 2010 M€ 2,0) is geheel in 2011 vervroegd afgelost. Langlopende vordering op het ministerie van OCW De langlopende vordering op het ministerie van OCW heeft betrekking op de door OCW opgelegde kaskorting van nominaal M€ 9,1 (destijds Mƒ 20) in de periode 1994-1997, die in verband met de daarover met het ministerie gemaakte afspraken als langlopende vordering onder de financiële vaste activa wordt gepresenteerd.
120 Hoofdstuk 5 | Jaarrekening NWO 2011
Vorderingen De vorderingen zijn in 2011 met M€ 10,2 afgenomen tot M€ 17,2. Dit is onder andere het gevolg van: –– De toename van de vorderingen op toegezegde bijdragen/subsidies van NWO groepsonderdelen met M€ 1,0 bestaande uit een vordering op STW van M€ 0,5 (doorberekening ICT-dienstverlening) en een vordering op de stichting FOM van M€ 0,5 aangaande de rekening courant verhouding met gebied Natuurkunde; –– De afname van de vooruitbetaalde bedragen met M€ 5,3 hoofdzakelijk veroorzaakt door betalingen in 2010 aan STW van M€ 3,2 en ZonMw van M€ 1,0 die in 2011 als last zijn genomen; –– De afname met M€ 5,0 in verband met de ontvangst in 2011 van het ultimo 2010 van Agentschap.nl nog te ontvangen bedrag aangaande het programma B-Basic van ACTS.
(bedragen in k€)
looptijd korter looptijd langer dan 1 jaar dan 1 jaar
Stand per einde 2011
Stand per einde 2010
Op OC&W inzake rijksbijdragen en specifieke subsidies
25
Op NWO-groepsonderdelen inzake toegezegde subsidies/bijdragen
1.094
1.094
83
Op derden inzake bijdragen/subsidies van derden & contractresearch
7.259
7.259
7.517
Debiteuren
1.274
1.274
1.400
15
15
13
3.290
5.752
11.077
1.853
7.374
3.290
17.247
27.489
Voorschotten Vooruitbetaalde bedragen Nog te ontvangen bedragen
Totaal Vorderingen
2.462 1.853
13.957
Onder de vorderingen op derden inzake bijdragen en subsidies zijn opgenomen de nog te ontvangen bijdragen van onder meer de verschillende departementen voor geoormerkte programma´s. Onder de vooruitbetaalde bedragen is een bedrag van ca M€ 3,7 (waarvan M€ 3,3 langlopend) opgenomen aan betaalde BTW-schade aan de toenmalige verhuurder Fortis NV betreffende de huur van de kantoorgebouwen in Den Haag. Deze BTW-schade wordt over de resterende looptijd van de huurperiode toegerekend aan de beheerskosten. Per 30 maart 2010 zijn de kantoorgebouwen in Den Haag door Fortis NV verkocht aan WestInvest Gesellschaft für Investment fonds mbH te Düsseldorf, Duitsland. De bestaande afspraken omtrent de BTW-schade zijn door de nieuwe eigenaar overgenomen. Onder de nog te ontvangen bedragen ad M€ 1,8 is opgenomen een bedrag van M€ 1,6 aan nog te ontvangen rentebaten. Dit bedrag is kortlopend en zal in 2012 worden ontvangen.
Liquide middelen De liquide middelen zijn met M€ 81,0 gedaald tot een bedrag van M€ 203,8. De afname door wordt met name veroorzaakt door de effecten van het gevoerde beleid van overtoekenning in de verdeling van de aan NWO ter beschikking gestelde middelen. De bij het ministerie van Financiën aangehouden middelen worden uit oogpunt van rendement zoveel mogelijk belegd in deposito’s. Een zo laag mogelijk bedrag wordt in rekening courant bij het ministerie van Financiën aangehouden. De rente op de rekening courant van het ministerie van Financiën is gebaseerd op de dagrente EONIA fixing, gemiddeld was de rente over 2011 0,88%, rentestand ultimo 2011 0,73%.
121 Hoofdstuk 5 | Jaarrekening NWO 2011
Passiva
Eigen vermogen Het eigen vermogen is met M€ 84,0 gedaald tot M€ 127,1. Het verloop van het eigen vermogen is als volgt:
(bedragen in k€)
Stand per 31-12-2010
Algemene reserve Algemeen Bestuur Bestemde reserve Gebieden en Stichtingen Bestemde fondsen
Totaal Eigen Vermogen
Resultaat Stand per 31-12-2011
-146.596
-57.077
-203.673
33.294
15.775
49.069
324.368
-42.697
281.671
211.066
-83.999
127.067
Algemene reserve Algemeen Bestuur Deze reserve is het resultaat van de allocatie door het Algemeen Bestuur van de ter beschikking gestelde middelen van het ministerie van OCW. Via de begroting van NWO vindt jaarlijks de allocatie van deze middelen plaats aan de wetenschapsgebieden, stichtingen, regieorganen, instituten, centrale programma’s en overige posten. De sterk negatieve stand van de reserve van het Algemeen Bestuur is het gevolg van het in de afgelopen jaren gevoerde beleid van overbesteding dat erop is gericht om de liquide middelen voor wetenschappelijk onderzoek optimaal in te zetten. Bij overbesteding worden door NWO ten laste van deze reserve meer middelen voor het uitvoeren van wetenschappelijk onderzoek uitgetrokken dan aan rijksbijdragen van het ministerie van OCW zijn ontvangen. Het negatieve saldo geeft daarom aan dat NWO tot en met 2011 voor een bedrag van M€ 203,7 aan overbesteding heeft gerealiseerd. In de lijn van bovengenoemde overbesteding is aan de algemene reserve Algemeen Bestuur in 2011 M€ 57,1 onttrokken. Deze onttrekking in 2011 wordt veroorzaakt door de toewijzing van (extra) middelen aan de wetenschapsgebieden en stichtingen in het kader van thema’s, vrije competitie, infrastructuur, strategische initiatieven en nieuwe strategie. De specificatie van de afname is in hoofdlijnen als volgt:
Specificatie mutatie algemene reserve 2011 (in k€) Uitdeling centrale reserveringen Algemeen Bestuur NWO
-49.195
Bijstelling rijksbijdrage subsidie ING ivm overgang vanaf 2011 naar KNAW
-2.638
Kasschuif VI
-10.000
Vrijval overschotten BOO-programma’s
4.921
Overige onttrekkingen
Totaal resultaat onttrokken uit algemene reserve
-165
-57.077
Bestemde reserves De bestemde reserves staan ter beschikking van de besturen van de wetenschapsgebieden en de stichting WOTRO. De toename van deze reserves met per saldo M€ 15,8 is het gevolg van het achterblijven van de begrote bestedingen bij de wetenschapsgebieden en de stichting WOTRO door vertragingen in de geplande start van gesubsidieerde onderzoeksprojecten bij de onderzoeksinstellingen.
122 Hoofdstuk 5 | Jaarrekening NWO 2011
Bestemde fondsen
Onder de post bestemde fondsen zijn de door het ministerie van OCW en de andere financiers tot en met het boekjaar beschikbaar gestelde middelen opgenomen voor specifieke geoormerkte onderzoeksprogramma‘s, die ultimo 2011 nog niet zijn besteed. De bijdrage van NWO voor deze fondsen betreffen middelen van het Algemeen Bestuur en de gebiedsbesturen die op grond van afspraken met OCW en andere financiers van deze onderzoeksprogramma’s moeten worden toegevoegd aan de middelen van deze fondsen. Aan de beschikbaarstelling door andere departementen dan OCW zijn, naast het specifieke bestedingsdoel, ook voorwaarden gesteld voor de verslaglegging, de financiële verantwoording en de accountantscontrole. Bij een aantal fondsen is sprake van een negatief saldo omdat soms voorfinanciering door NWO plaatsvindt voor bijdragen van derden die pas later beschikbaar worden gesteld. De bestemde fondsen dalen met M€ 42,7 tot M€ 281,7 als gevolg van het toekennen van subsidies ten laste van in eerdere jaren ontvangen middelen van subsidiegevers. De afname is als volgt gespecificeerd: –– een afname van M€ 84,9 veroorzaakt door de Vernieuwingsimpuls (M€ 20,6), Nationale Initiatief Hersenen en Cognitie (M€ 3,2), het Nationale programma voor investeringen in grootschalige onderzoeksfaciliteiten (M€ 14,0), SmartMix (M€ 8,8), NGI (M€ 11,8), ACTS (M€ 3,5), wetenschapsgebieden en stichtingen (M€ 4,9), ICTregie (M€ 9,9) en overige fondsen (M€ 8,2); –– een toename ad M€ 42,2 t.g.v. dotaties door Aspasia programma (M€ 3,4), Grootschalige infra structuur (M€ 6,4), Graduate Schools (M€ 11,6), wetenschapsgebieden en stichtingen (M€ 18,1) en overige fondsen (M€ 2,7).
Voorzieningen De voorzieningen zijn in 2011 met M€ 1,0 toegenomen tot M€ 8,3. Het verloop van de voorzieningen over 2011 is als volgt: Stand per einde 2010
Bij: dotaties
2.051
528
631
1.948
Jubileumuitkeringen
656
44
56
644
Seniorenverlof
274
386
315
345
Lening Biogeneration
2.762
1.060
Lening Rente Lofar
1.575
(bedragen in k€) Wacht- en uitkeringsgelden
Totaal
7.318
Af: uitgaven Stand per einde 2011
3.822 1.575
2.018
1.002
De voorzieningen hebben voor M€ 7,5 een looptijd van langer dan 1 jaar (2010: M€ 6,6).
8.334
123 Hoofdstuk 5 | Jaarrekening NWO 2011
Voorziening wacht- en uitkeringsgelden Deze voorziening geeft de verplichtingen van NWO weer voor de lopende wachtgeldregelingen, conform CAO, getroffen met voormalig personeel. Het aantal uitkeringsgerechtigden is ten opzichte van het vorig jaar nauwelijks gewijzigd en heeft daarmee tot gevolg dat de voorziening slechts licht is afgenomen. Voorziening jubileumuitkeringen Deze voorziening is gevormd voor verplichtingen uit hoofde van toekomstige uitkeringen bij ambtsjubilea van personeel in dienst van NWO. Voorziening seniorenverlof Deze voorziening is getroffen voor het doorbetaalde deel van de werktijdvermindering bij werknemers van NWO die deelnemer zijn aan de zogenaamde “Seniorenregeling (SOP)”. Voorziening incourante lening aan Biogeneration Ventures B.V. Een voorziening is opgenomen voor incourante leningen aan Biogeneration Ventures B.V. ter hoogte van de t/m 2011 verstrekte leningen ad M€ 3,8 (2010: M€ 2,7). De stijging van deze voorziening houdt verband met in 2011 door NGI aan Biogeneration Ventures B.V. verstrekte leningen. In verband met het risico op niet terugbetaling van de leningen, wordt een voorziening getroffen voor hetzelfde bedrag. Voorziening incourante lening aan de stichting LOFAR Voor oninbaarheid van de lening aan de stichting LOFAR is een voorziening gevormd ter hoogte van M€ 1,6. Deze post is ten opzichte van vorig jaar onveranderd.
Langlopende Schulden De langlopende schulden zijn met M€ 1,2 toegenomen tot M€ 5,7 als gevolg van vooruit ontvangen afkoop van een erfpachtcanon. Het onder de langlopende schulden opgenomen bedrag van M€ 5,7 betreft: –– de over de jaren 2002 tot en met 2005 aan FOM opgelegde kaskorting ad M€ 4,5 voor onbepaalde tijd. In 2001 is besloten dat uitsluitend bij opheffing van één der organisaties of bij ingrijpende beleidsveranderingen wijzigingen kunnen ontstaan in de aard en omvang van deze post; –– vooruit ontvangen afkoop erfpachtcanon (2013 - 2060) van de UvA ad M€ 1,2 Hiervan heeft M€ 1,0 betrekking op een looptijd van ten minste vijf jaar.
124 Hoofdstuk 5 | Jaarrekening NWO 2011
Kortlopende schulden De kortlopende schulden zijn met M€ 9,4 afgenomen tot M€ 126,4.
Stand per einde 2011
Stand per einde 2010
4.733
5.559
Toegekende, niet uitgekeerde bedragen (subsidies)
53.029
60.781
Overige schulden aan andere NWO-groepsonderdelen
28.418
21.248
2.612
3.268
30
32
1.596
1.572
987
928
(bedragen in k€) Crediteuren
Schulden ter zake van belastingen en premies van sociale verzekering Schulden ter zake van pensioenen Nog te betalen bedragen uit hoofde van vakantie-uitkering Nog te betalen bedragen uit hoofde van openstaande verlof- en spaarverlofdagen Nog te betalen bedragen
2.316
506
Vooruit ontvangen bedragen
4.225
3.716
Overige schulden
Totaal Schulden
28.496
38.204
126.442
135.814
De afname van de kortlopende schulden met M€ 9,4 betreft een afname van: –– Toegekende, niet uitgekeerde bedragen
M€ 7,8
–– Crediteuren
M€ 0,8
–– Schulden ter zake belastingen en premies
M€ 0,6
–– Overige schulden
M€ 9,7
En een toename van: –– Overige schulden aan andere NWO-groepsonderdelen
M€ 7,2
–– Nog te betalen bedragen
M€ 1,8
–– Vooruit ontvangen bedragen
M€ 0,5
Toegekende, niet uitgekeerde bedragen De schulden van NWO hebben voor een groot deel betrekking op de voor wetenschappelijk onderzoek door onderzoeksinstellingen opeisbare maar nog niet door NWO uitbetaalde gelden. Deze zijn met M€ 7,8 afgenomen naar M€ 53,0 als gevolg van: –– Afwikkeling in 2011 van een groot deel van het ACTS programma B-Basic. Dit heeft geleid tot slotbetalingen ten bedrage van M€ 6,7 waarvoor ultimo 2010 reeds een schuld was opgenomen. Betaling door NGI in 2011 van een bedrag van M€ 7,8 aan het Netherlands Proteomics Centre (NPC), nadat het NPC had voldaan aan de voorwaarden. NGI had ultimo 2010 reeds een schuld opgenomen uit hoofde van de eerder toegekende subsidie; –– Een substantiële stijging van de toegekende, niet uitgekeerd bedragen bij SPINOZA-premies. De stijging van M€ 5,0 betreft de in 2011 toegekende en nog in 2012 te betalen toegekende premie aan een tweetal laureaten. Betaling vindt plaats na goedkeuring van de bestedingsplannen inclusief rentecondities; –– Lichte daling bij de overige NWO-onderdelen van de toegekende, niet uitgekeerde bedragen met per saldo M€ 1,7. Overige schulden aan andere NWO-groepsonderdelen De overige kortlopende schulden aan andere NWO-groepsonderdelen van M€ 28,4 ultimo 2011 betreft de rekening courant tegoeden uit hoofde van door NWO toegekende bijdragen en subsidies, aangehouden bij NWO in Den Haag van de Stichting Technische Wetenschappen (M€ 25,0), de NWO instituten (M€ 2,5) en het Projectbureau WCW (M€ 0,9).
125 Hoofdstuk 5 | Jaarrekening NWO 2011
De toename van deze post met per saldo M€ 7,2 bestaat voornamelijk uit enerzijds een toename van het tegoed van STW met M€ 11,0 en anderzijds een afname van het tegoed van NIOZ met M€ 4,1. De tegoeden zullen in 2012 worden uitbetaald. Nog te betalen vakantiegelden, openstaande verlofdagen en spaarverlofdagen De ultimo 2011 nog te betalen bedragen uit hoofde van vakantie-uitkering (M€ 1,6) en openstaande (spaar)verlofdagen (M€ 0,9) omvatten de in 2011 opgebouwde en in 2012 uit te keren rechten op vakantiegeld respectievelijk de tegenwaarde van de ultimo 2011 nog openstaande verlofuren. Deze posten zijn in 2011 nauwelijks gewijzigd ten opzichte van 2010. Nog te betalen bedragen De nog te betalen bedragen (M€ 2,3) bestaan voornamelijk uit nog te betalen bedragen voor infrastructurele voorzieningen op het terrein van WCW in Amsterdam (M€ 0,8) en uit een nog te betalen bijdrage 2011 aan SURF (M€ 0,6). Vooruit ontvangen bedragen De vooruit ontvangen bedragen ultimo 2011 van M€ 4,2 bestaan voornamelijk uit de van het ministerie van BuZa ten behoeve van WOTRO ontvangen subsidie voor 2012 (M€ 2,0) en ontvangsten ad M€ 2,0 van de Europese Commissie ten behoeve van Eranet-projecten. Overige schulden De overige schulden ad M€ 28,5 (2010: M€ 38,2) hebben voornamelijk betrekking op: –– door NWO aan ZonMw toegekende maar nog niet uitgekeerde subsidie van M€ 20,9 ultimo 2011 (vorig jaar M€ 30,8); –– de conform overdrachtsconvenant aan de KNAW te betalen subsidie 2011 en per saldo te betalen transitiekosten aangaande de overgang van het Instituut voor Nederlandse Geschiedenis (ING) van M€ 3,2 (vorig jaar nihil). Het ING is per 1 januari 2011 overgegaan naar de KNAW, de bijdrage van OCW is nog door NWO ontvangen; –– door NGI aan onderzoekcentra nog te betalen bedragen ad M€ 4,4 uit hoofde van in 2011 van OCW ontvangen gelden voor BSIK (vorig jaar M€ 5,7).
Niet in de balans opgenomen verplichtingen Voorwaardelijke verplichtingen –– Eind 2011 staat een bedrag van M€ 645,0 open aan subsidieverplichtingen (eind 2010 M€ 820,07). De daling van deze verplichtingen wordt met name veroorzaakt door het afbouwen van het programma Netherlands Genomics Initiative (M€ 42,6); –– de daling van toekenningen door de wetenschapsgebieden door afloop kortlopende programma’s en het uitblijven van toekenningen aan nieuwe programma’s; GB-ALW (M€ 7,7), GB-CW (M€ 5,3), GB-EW (M€ 5,6), GB-MaGW (M€ 26,4), GB-N (M€ 8,3) en Wotro (M€ 4,3); –– de daling van de centrale programma’s (M€ 38,7) en SmartMix (M€ 11,6). De gepresenteerde lasten onder de realisatie 2011 maken deel uit van de lasten opgenomen in de staat van baten en lasten. Financiering van de ultimo 2011 uitstaande verplichtingen vindt plaats uit de bestemde fondsen en bestemde reserves en in de toekomst te ontvangen (rijks)bijdragen.
7 De correctie van de stand eind 2010 betreft de na vaststelling van de jaarrekening 2010 vastgestelde wijzigingen in de verdeling vanaf 2011 van in 2010 aangegane subsidieverplichtingen.
126 Hoofdstuk 5 | Jaarrekening NWO 2011
Het verloop van de openstaande subsidieverplichtingen is als volgt: Realisatie
(bedragen in k€)
Openstaande Verplichtingen 31-12-2010 Correctie opgave 2010
Openstaande verplichtingen 31-12-2010 Bij: Aangegane Verplichtingen 2011 Af: Lasten boekjaar 2011
Openstaand
2011
2012
2013
2014
2015
358.621
219.151
108.174
77.446
24.673
Totaal
2016 2017 evj 11.368
12.235
811.668
-1.713
5.210
1.821
1.535
-1.285
2.738
-
8.306
356.908
224.361
109.995
78.981
23.388
14.106
12.235
819.974
53.895
63.174
54.607
33.954
20.623
8.459
1.456
236.168
410.803
Openstaande Verplichtingen 31-12-2011
-
410.803
287.535
164.602
112.935
44.011
22.565
13.691
645.339
De verdeling van de openstaande subsidieverplichtingen over de gebieden, stichtingen, regieorganen en centrale programma’s is als volgt: 2012
2013
2014
2015
2016
GB-ALW
45.181
29.382
16.682
8.985
3.231
316
103.777
GB-CW
22.740
14.021
9.170
6.452
4.789
156
57.328
62.650
GB-EW
28.585
16.689
13.103
5.573
2.478
149
66.577
69.089
(bedragen in k€)
2017 evj. 31-12-2011
31-12-2010 111.517
GB-GW
30.111
19.152
9.595
4.823
1.982
80
65.743
71.304
GB-MaGW
41.560
24.145
10.876
6.581
3.101
-
86.263
112.644
-
-
-
6.856
2.849
790
821
1.000
-
12.316
20.598 22.297
GB-MW GBN WOTRO
8.136
4.718
3.750
998
375
-
17.977
NCF
1.695
-
-
-
-
-
1.695
5.394
NGI
48.237
30.737
33.433
1.961
3.219
600
118.187
160.767
-
3.646
ICT-Regie 3.110
576
175
175
100
-
4.136
9.271
Centrale programma’s
ACTS
35.758
18.334
12.764
6.745
2.290
12.390
88.281
126.991
SmartMix
11.550
-
11.550
23.101
4.017
3.997
2.598
897
-
-
11.509
12.399
287.536
164.600
112.936
44.011
22.565
13.691
645.339
811.669
NIHC
Totaal
Afgegeven garanties en borgstellingen NWO heeft voor een bedrag van M€ 1,2 aan garanties en borgstellingen afgegeven voor: –– bankgarantie huur kantoorgebouwen Den Haag (M€ 0,8); –– borgstelling ten behoeve van ASP NV, inzake aangegane kredieten door ASP bij de Rabobank ten behoeve van de bouw van het Matrix V gebouw te Amsterdam (M€ 0,4). In 2007 is gestart met het verstrekken van een lening aan Biogeneration Ventures B.V. te Naarden conform de aangegane leningsovereenkomst met deze organisatie die ten doel heeft te investeren in technostarters die voornamelijk actief zijn op het gebied van life-sciences. NGI/NWO zorgt voor de initiële financiering in de vorm van een renteloze achtergestelde lening met winstdeling voor een bedrag van maximaal M€ 6. Tot en met 2011 is het geleende bedrag opgelopen tot M€ 3,8. Per balansdatum nog een uitstaande maximale verplichting aanwezig van M€ 2,2.
127 Hoofdstuk 5 | Jaarrekening NWO 2011
Meerjarige financiële verplichtingen Op grond van diverse contracten, waaronder die voor de huur van gebouwen in gebruik bij het bureau NWO Den Haag, heeft NWO een jaarlijkse verplichting van M€ 6,6. De huurcontracten voor de twee gebouwen in Den Haag lopen tot 2020 respectievelijk 2021, met een jaarlijkse last van M€ 3,8 waarvan een gedeelte in rekening wordt gebracht bij ZonMw en andere onderhuurders.
Toelichting op de enkelvoudig staat van baten en lasten De staat van baten en lasten in het enkelvoudig financieel overzicht laat de realisatie zien van de door de Minister van OCW goedgekeurde begroting. Deze begroting geeft de geldverdelende rol van het Algemeen Bestuur en de gebiedsbesturen weer.
Baten In 2011 zijn de totale baten (inclusief financiële baten) van NWO ten opzichte van vorig jaar met M€ 51,6 afgenomen tot M€ 614,5. Deze afname wordt veroorzaakt door: –– een daling van de Rijksbijdrage OCW met M€ 12,6; –– een daling van de specifieke subsidies OCW met M€ 27,6; –– een daling van de bijdragen van derden met M€ 13,0 ten opzichte van vorig jaar; –– een daling van overige baten en baten van groepsonderdelen met M€ 0,4; –– een stijging van de financiële baten met M€ 2,0.
Rijksbijdrage en Geoormerkte subsidies van OCW De baten van NWO bestaan voor het overgrote deel uit inkomsten van het ministerie van OCW (totaal M€ 582,9). Daarvan heeft M€ 508,8 betrekking op de reguliere rijksbijdrage. De reguliere rijksbijdrage is in vergelijking met de realisatie 2010 met M€ 12,6 afgenomen als gevolg van: –– afname met M€ 22,5 als gevolg van het effect van een kasschuif (M€ 12,5 in 2010, M€ -/-10,0 in 2011) bij de Vernieuwingsimpuls; –– afname van de rijksbijdrage door overdracht van de basisfinanciering van het Instituut voor Nederlandse Geschiedenis naar de Koninklijke Academie van Wetenschappen voor een bedrag van M€ 2,6; –– afname met M€ 3,0 van de subsidie voor het programma Regieorgaan Geesteswetenschappen; –– toename van de subsidie voor het programma Graduate Schools ter hoogte van M€ 4,0; –– toename van de subsidie voor het sectorplan Chemische Wetenschappen van M€ 6,0; –– toename van de subsidie voor het programma Roadmap van M€ 1,0; –– toename van de subsidie voor het programma Toptalent van M€ 1,2; –– toename door aanvulling van de subsidie voor Nieuw Nederlands Polair Programma van M€ 0,5; –– toename door toegekende bijdrage ten behoeve van de FOM huisvesting (DIFFER) van M€ 0,5; –– loonbijstellingen en overige mutaties ad M€ 2,2. Ten opzichte van realisatie 2010 zijn de specifieke (doel)subsidies van het ministerie van OCW met M€ 27,6 afgenomen tot een bedrag van M€ 74,2. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door: –– afname van M€ 24,9 als gevolg van beeïndiging van de oude Vernieuwingsimpuls (2002-2008); –– afname van M€ 8,0 als gevolg van beeïndiging van de programma’s Rubicon (M€ 4,0) en Toptalent (M€ 4,0); –– afname van M€ 2,1 bij programma BIG facilities; –– toename van € 2,8 door toekenning van programma CRISP in 2011; –– toename van M€ 4,0 door toekenning aan NGI 2008-2012.
128 Hoofdstuk 5 | Jaarrekening NWO 2011
Ten opzichte van de begroting (M€ 66,2) zijn de specifieke (doel)subsidies van het ministerie van OCW in 2011 M€ 8,0 hoger (M€ 74,2 in 2011). In 2011 zijn ten opzichte van de begroting extra baten gerealiseerd voor: –– Promoveren voor leraren (M€ 0,8); –– Rekenen en taal in het primair onderwijs (PROO) (M€ 1,8); –– Hiil MTI (M€ 1,5); –– CRISP (M€ 2,8); –– het Nieuw Nederlands Polair (M€ 1,5); –– Overige programma’s (per saldo M€ 1,1). Ten opzichte van de begroting 2011 heeft in 2011 een neerwaarte bijstelling op de realisatie plaatsgevonden van M€ 1,5. Deze heeft betrekking op een verschuiving van de baten programma Toptalent (M€ 1,2) naar de reguliere rijksbijdrage en een eindafrekening van het van Goghprogramma ter hoogte van M€ 0,3.
Bijdragen derden De bijdragen van derden komen voor 2011 uit op een bedrag van M€ 26,3. Dit is een daling van M€ 13,0 (33%) ten opzichte van 2010. In het algemeen wordt deze daling toegewezen aan de neerwaartse economische ontwikkeling en de daarmee gepaarde terughoudendheid voor wat betreft toekenning van bijdragen aan programma’s. In 2011 is ten opzichte van 2010 voor M€ 5,2 minder opbrengsten gerealiseerd van programma’s van het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie. Deze daling heeft ondermeer betrekking op programma’s als B-Basic (M€ 2,6) en Jacquard (M€ 0,9). Ten aanzien van de baten van Ministerie van Buitenlandse zaken is in 2011 M€ 4,8 minder gerealiseerd dan in in 2010. Deze daling heeft grotendeels betrekking op de programma’s DGIS (M€ 3,6) en het Nederlands Polair Programma (M€ 1,3). De ten opzichte van 2010 afgenomen baten ad. M€ 4,1 afkomstig van ZonMw heeft nagenoeg geheel betrekking op programma systeembiologie (M€ 3,9). De bijdragen van overige organisaties betreft met name bijdragen van: –– EU ESF inzake MFI Europe (M€ 4,1); –– Stichting Gezamenlijke Evaluaties voor programma MFS II Evaluaties (M€ 4,7); –– Marie Curie Cofunding aangaande Rubicon (M€ 1,8). De overige bijdrage derden zijn in 2011 met € 2,4 toegenomen ten opzichte van 2010 en hebben in belangrijke mate betrekking op het programma MFS II Evaluaties (M€ 4,7).
129 Hoofdstuk 5 | Jaarrekening NWO 2011
De bijdragen van derden zijn in het navolgend overzicht weergegeven. (bedragen x k€)
2011
2010
Ministerie van Veiligheid en Justitie
50
50
Ministerie van Binnenlandse Zaken
340
355
Ministerie van Buitenlandse Zaken
4.170
9.011
Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie
2.837
7.985
Ministerie van Infrastructuur en Milieu
3.610
4.579
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
379
725
Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid
62
63
Bedrijfsleven
2.967
2.862
ZonMw
1.075
5.201
Overige
10.836
8.430
26.326
39.261
Totaal
Bijdragen van NWO groepsonderdelen De bijdragen van NWO groepsonderdelen (M€ 0,9 in 2010) bedragen in 2011 M€ 0,2 en is afkomstig van STW ten behoeve van diverse programma’s van andere wetenschapsgebieden.
Financiële baten De opbrengst cashmanagement in 2011 is ten opzichte van 2010 (M€ 2,7) gestegen met M€ 2,0 naar een bedrag van M€ 4,7. Deze toename van M€ 2,0 is met name veroorzaakt door: –– een in 2010 opgenomen correctie voor teveel ontvangen bonusrente van het ministerie van Financiën M€ 1,6; –– een stijging van het gemiddeld rendement op deposito’s met 0,1% t.o.v. voorgaand jaar ad M€ 0,3. De rentepercentages staan sinds 2008 onder druk als gevolg van de economische crisis. Het gemiddeld rentepercentage over de beleggingen in deposito’s bedroeg 1,4% in 2011 (2010: 1,3%).
130 Hoofdstuk 5 | Jaarrekening NWO 2011
Lasten Realisatie 2011
Oorspronkelijke Begroting 2011
Realisatie 2010
- Subsidies aan derden
466.390
508.539
436.386
- Subsidies aan groepsonderdelen
198.822
169.731
211.633
(bedragen in k€) Verstrekte subsidies
- Af; Afwikkelingen op projectsubsidies
-6.761
-
-5.473
658.451
678.270
642.546
- Centrale Beheerskosten
15.071
10.438
12.594
- Gebieden en Stichtingen
Totaal Verstrekte subsidies Algemene beheerskosten
16.146
20.339
16.284
- Tijdelijke aansturingsorganen
3.754
2.897
3.152
- Overige
1.702
1.065
1.701
36.673
34.739
33.731
Dotatie voorzieningen
2.018
-
2.728
Overige lasten
1.371
-
2.080
Totaal lasten
698.513
713.009
681.085
Totaal Beheerskosten
De lasten voor 2011 komen uit op M€ 698,5. Dit betekent een toename ten opzichte van 2010 van M€ 17,4. Verstrekte subsidies De toename van de verstrekte subsidies ten opzichte van 2010 ad M€ 16,0 heeft voornamelijk vanuit onttrekking aan de hiervoor bestemde fondsen plaatsgevonden en zijn het gevolg van: –– Een toename van de subsidies verstrekt aan derden van M€ 30,0. Deze wordt veroorzaakt door start van projecten in de Talentlijn (o.a. Vernieuwingsimpuls) in 2011 welke in 2010 waren toegekend. Het opwaarts effect hiervan is per saldo M€ 3,4. Daarnaast hebben de volgende programma’s een opwaarts effect gehad: –– PROO rekenen en taal (M€ 1,3); –– het Nieuw Nederland Polair Programma (M€ 1,4); –– Systeembiologie (M€ 1,5); –– programma Hersenen en Cognitie (M€ 7,7); –– NGI-programma’s (M€ 3,3); –– de investeringsprogramma’s (M€ 14,4); –– ICT onderzoek (M€ 1,0); –– Compexiteit (M€ 1,0); –– STW Valorisation Grant (M€ 1,0); –– overige programma’s (M€ 8,0). Een neerwaarts effect ten opzichte van 2010 hebben gehad; –– het wegvallen van EC programma HERA (M€ 2,8); –– het niet in 2011 starten van 3 Grote Infrastructuurprojecten (M€ 1,0); –– programma Nanowetenschappen (M€ 0,6); –– Duurzame Aarde (M€ 0,6); –– Jacquard (M€ 0,6); –– de ACTS-programma’s Bbasic (M€ 4,0); –– de programma’s INOS, Waterstof, Aspect en POAC (per saldo M€ 1,9); –– Spinoza premies (M€ 2,5).
131 Hoofdstuk 5 | Jaarrekening NWO 2011
–– Een afname van de verstrekte subsidies aan de groepsonderdelen (instituten en STW) met M€ 12,8. In deze post zijn naast de basissubsidies voor de instituten en STW ook opgenomen de in competitie aan de groepsonderdelen toegekende projectsubsidies. De afname ten opzichte van 2010 wordt verklaard door een afname van M€ 3,7 van de verstrekte basissubsidies (2011: M€ 143,2; 2010: M€ 146,9) met als belangrijkste oorzaak de overgang per 1 januari 2011 van het Instituut voor Nederlandse Geschiedenis aan het Huijgens Instituut van het KNAW. Hiermee is ook de hiervoor beschikbare basissubsidie ad M€ 2,6 naar de KNAW overgegaan. De bij NWO door de groepsonderdelen in competitie verworven subsidies zijn in 2011 afgenomen met M€ 9,1 (2011: M€ 55,6; 2010: M€ 64,7); –– Een afname van de verstrekte subsidies met M€ 1,2 door hogere intrekking van overschotten op afgewikkelde projectsubsidies. Deze overschotten worden conform de grondslagen bij deze jaarrekening in mindering gebracht op de lasten. Ten opzichte van de begroting (M€ 678,3) zijn de lasten in 2011 (M€ 658,5), M€ 19,8 lager. In totaal is in 2011 97% van de begroting gerealiseerd. Vertraging in de geplande start van onderzoeksprogramma’s en onderzoeksprojecten, een tekort aan kwalitatief voldoende aanvragen bij enkele programma’s en vertraging bij de afronding en eindverantwoording bij onderzoeksprojecten zijn over het algemeen de oorzaken van de onderuitputting.
Beheerskosten De algemene beheerskosten (kosten die samenhangen met de geldverdelende functie van de bureaus van NWO Den Haag) zijn ten opzichte van 2010 gestegen met M€ 2,9 naar M€ 36,7 en zijn als volgt te specificeren: Realisatie 2011
Begroting 2011
Realisatie 2010
Toename/afname t.o.v. 2010
21.789
20.437
20.904
885
- externe inhuur
2.709
2.541
1.337
1.372
- uitzendkrachten
1.728
1.621
1.359
369
26.226
24.599
23.600
2.626
Huisvesting
3.793
3.558
3.931
-138
Bureaukosten
1.354
1.270
1.718
-364
Overige beheerskosten
5.844
5.823
5.402
442
-544
-511
-920
376
36.673
34.739
33.731
2.942
(bedragen in k€) Personeel In dienst Inhuur:
Totaal personeelskosten
Doorberekende beheerskosten
Totaal
Percentage beheerskosten NWO Enkelvoudig Totaal Beheerskosten Totaal Lasten Beheerskostenpercentage
36.673
34.739
33.731
698.513
713.009
681.085
5,3%
4,9%
5,0%
De stijging van de beheerskosten met M€ 2,9 is met name gelegen in het tot uitvoering komen van enkele grote projecten, zoals ISAAC, een nieuw financieel systeem en de transitie van de afdeling Financiën en Control. Dit verklaart tevens in belangrijke mate de stijging van het beheerskostenpercentage (uitgedrukt in de totale lasten) van 4,9% naar 5,3%.
132 Hoofdstuk 5 | Jaarrekening NWO 2011
Van de stijging van de beheerskosten heeft M€ 1,2 betrekking op de realisatie van het nieuwe informatie-systeem ISAAC (waarvan M€ 1,1 personeelskosten en M€ 0,1 overige beheerskosten). Voor de transitie van de afdeling Financiën en Control heeft NWO onder andere een beroep gedaan op inhuur van externe expertise. (stijging personeelskosten met M€ 0,7). Voorts is in 2011 een nieuw financieel systeem gerealiseerd. Dit systeem is vanaf 1 januari 2012 operationeel. De kosten hiervan bedragen in 2011 M€ 0,4 (overige beheerskosten). De overige stijging van de beheerskosten (M€ 0,6) heeft betrekking op de oprichting in 2011 van E-Science Center (M€ 0,4 personeelskosten), de evaluatie van de instituten, een aantal centrale programma’s (afdeling BOO) en ZonMw (M€ 0,2 (overige beheerskosten). De personeelskosten zijn als volgt gespecificeerd:
(bedragen in k€) Bruto Salarissen
realisatie 2011
realisatie 2010
Toename/afname t.o.v. 2010
14.187
13.820
367
Pensioenen
2.139
2.119
20
Overige sociale lasten
3.702
3.728
-26
Overige personele lasten
6.198
3.933
2.265
26.226
23.600
2.626
Totaal
De stijging van de overige personele lasten met M€ 2,2 is veroorzaakt door stijging: –– Externe inhuur (M€ 1,4); –– Uitzendkrachten (M€ 0,4); –– Door derden (SURF) in rekening gebrachte salariskosten (E-Science Center) (M€ 0,4).
Dotatie voorzieningen Aan de diverse voorzieningen is in 2011 een bedrag van M€ 2,0 toegevoegd (M€ 2,7 in 2010). De afname wordt grotendeels veroorzaakt door een lagere dotatie voor toekomstige uitkeringen aan nieuw ingestroomde WW uitkeringsgerechtigden eind 2011 dan vorig jaar (2011 M€ 0,5; 2010 M€ 1,5). Zie verder de verloopstaat en toelichting van de balanspost voorzieningen.
Overige lasten De overige lasten in 2011 ad M€ 1,4 hebben betrekking op de kosten van het projectbureau grondexploitatie Science Park Amsterdam ad M€ 1,3 en overige onvoorziene uitgaven M€ 0,1. De daling van de overige lasten met M€ 0,7 ten opzichte van 2010 wordt veroorzaakt door het eenmalig effect van de afkoop en uitgifte van erfpacht van grond op Science Park Watergraafsmeer in Amsterdam in 2010. Het effect hiervan in 2010 was M€ 2,0. Daarentegen is in 2011 voor M€ 1,3 kosten gemaakt voor de verdere ontwikkeling van voornoemd terrein als voorbereiding voor toekomstige uitgifte van grond in erfpacht. In 2010 hadden de overige lasten (M€ 2,1) betrekking op de transacties inzake afkoop en uitgifte grond in erfpacht en vergoeding van het Matrix I gebouw door NWO van het terrein op het Science park Watergraafsmeer in Amsterdam.
133 Hoofdstuk 5 | Jaarrekening NWO 2011
Het Algemeen Bestuur (AB) van NWO bestond eind 2011 uit een voorzitter en vier leden: 1.
Dhr. prof. dr. J.J. Engelen (voorzitter)
2.
Mw. prof. dr. M. de Visser
3.
Mw. prof. dr. F.M.G. de Jong
4.
Dhr. prof. dr. B. de Kruijff
5.
Dhr. prof. dr. C.P. Veerman
De secretaris van het Algemeen Bestuur van NWO, tevens algemeen directeur, was tot 1 mei dhr. dr. C. de Visser en per 1 mei 2011 dhr. drs. J.H. de Groene. De samenstelling van de besturen van de gebieden ALW, CW, EW, GW, MaGW, N, STW, ZonMw en de onderzoeksorganisaties WOTRO, FOM, NIOZ, CWI, ASTRON, SRON en NSCR zijn opgenomen op de website van NWO. Onder de algemene beheerskosten zijn opgenomen de salarissen en vergoedingen voor de leden van het Algemeen Bestuur, voor een bedrag van M€ 0,41 (2010: M€ 0,41).
Den Haag,
Het algemeen bestuur
134 Hoofdstuk 5 | Jaarrekening NWO 2011
5.3
Overige gegevens
Resultaatbestemming (geconsolideerd) Het boekjaar 2011 wordt afgesloten met een nadelig resultaat van M€ 48,0. Een bedrag van M€ 33,4 dient als gevolg van de oormerking door het ministerie van OCW, derden en het Algemeen Bestuur te worden onttrokken aan de bestemde fondsen. Aan de bestemde reserves van de gebieden en stichtingen wordt M€ 42,5 toegevoegd zodat aan de reserve ter beschikking van het Algemeen Bestuur wordt M€ 57,1 onttrokken.
135 Hoofdstuk 5 | Jaarrekening NWO 2011
Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan het Algemeen Bestuur van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek
Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit jaarverslag (hoofdstuk 5) opgenomen jaarrekening 2011 van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) te Den Haag gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de geconsolideerde en enkelvoudige balans per 31 december 2011, de geconsolideerde en enkelvoudige staat van baten en lasten over 2011 en het geconsolideerd en enkelvoudig kasstroomoverzicht over 2011 met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen.
Verantwoordelijkheid van het bestuur Het Algemeen Bestuur van NWO is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met de Richtlijnen Begroting en Financiële verslaglegging NWO van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (d.d. 1 juli 1998) en de aanvullingen daarop. Tevens is het Algemeen Bestuur van NWO verantwoordelijk voor de financiële rechtmatigheid van de in de jaarrekening verantwoorde baten, lasten en balansmutaties overeenkomstig het controleprotocol NWO 2004 van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen. Dit houdt in dat deze bedragen in overeenstemming dienen te zijn met de begroting en met de in de relevante wet- en regelgeving opgenomen bepalingen. Het Algemeen Bestuur is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten.
Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle, als bedoeld in artikel 26 van de Wet op de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden en het controleprotocol NWO 2004 van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risicoinschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van NWO. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en de gebruikte rechtmatigheidscriteria en van de redelijkheid van de door het Algemeen Bestuur van NWO gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening.
136 Hoofdstuk 5 | Jaarrekening NWO 2011
Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel.
Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van NWO per 31 december 2011 en van het resultaat over 2011 in overeenstemming met de Richtlijnen Begroting en Financiële verslaglegging NWO van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (d.d. 1 juli 1998) en de aanvullingen daarop. Voorts zijn wij van oordeel dat de in deze jaarrekening verantwoorde baten, lasten en balansmutaties over 2011 voldoen aan de eisen van financiële rechtmatigheid. Dit houdt in dat de bedragen in overeenstemming zijn met de in de relevante wet- en regelgeving opgenomen bepalingen, zoals die in het controleprotocol NWO 2004 zijn opgenomen.
Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen Ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder e en f BW vermelden wij dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek of het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig Titel 9 Boek 2 BW is opgesteld, en of de in artikel 2:392 lid 1 onder b tot en met h BW vereiste gegevens zijn toegevoegd. Tevens vermelden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW.
Den Haag, 31 mei 2012 KPMG Accountants N.V. W.A. Touw RA
143 Bijlage 3 | Overzicht subsidies van het ministerie van OCW
B3 | Overzicht subsidies van het ministerie van OCW (bedragen x k€) Beleidsgericht onderzoek primair onderzoek (BOPO)
Rekening 2011 817
Vernieuwingsimpuls
11.947
Vernieuwingsimpuls Stimuleringsfonds Vrouwen in de Vernieuwingsimpuls
ICT Regieorgaan – Game Research for Training and Entertainment (GATE) ICT Regieorgaan – IM-Pact (IBBT) Mozaiek
6.807 2.000
2.000
44.000
40.000
1.000
2.000
25
25
2.000
2.000
1.830
3.770
Rubicon Grootschalige onderzoeksfaciliteiten
681 6.807
Vernieuwingsimpuls FES
NGI, 2008-2012
Rekening 2010
4.000
Grootschalige onderzoeksfaciliteiten, beheerskosten
132
Gebruikersondersteuning ruimteonderzoek
3.250
3.250
Zee- en kustonderzoek
2.034
2.000
ITER (FOM Rijnhuizen)
1.649
2.185
0
4.000
-17
21
1.225
1.075
Toptalent PROO TIMSS advanced PREPska TIER
20
Odyssee
500
PROO Pre-COOL pilot PROO Pre-COOL
19 700
700
PROO COOL-speciaal
200
200
PROO Taal in het primair onderwijs
750
PROO Rekenen in het primair onderwijs PROO Effecten van opleiden leerkrachten voor school
1.050
200
103
100
750
750
CATCHPLUS JSTP Emerging Economies Promoveren voor leraren PIPP
645
1.177 500
CRISP
2.750
Nieuw Nederlands Polair Programma
2.492
500
2.000
HiiL MTI
1.500
1.500
Nationaal Initiatief Hersenen & Cognitie
4.000
4.000
Disability studies
125
150
T&T China-Netherlands
158
Chinees-Nederlandse samenwerking Van Gogh-programma
Totaal
50 -255
75.813
104.032
144 Bijlage 4 | Subsidies van derden 2011
B4 | Subsidies van derden 2011 (bedragen in k€)
Ministerie van Veiligheid en Justitie
Ministerie van Ministerie van Ministerie van Buitenlandse Infrastructuur Volksgezondheid, Zaken en Milieu Welzijn en Sport
Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie
Centrale programma’s Rubicon European Young Investigators (Euryi) Dutch Belgian Beamline (DUBBLE) Casimir Energieonderzoek
-62
Sustainable Use and Conservation of Marine Living Resources
-32
Wetenschappelijk Centrum Watergraafsmeer / Projectbureau NWO Publicatiebijdragen Totaal Centrale programma’s
-
-
-
-
-94
Aard- en Levenswetenschappen (ALW) Biowetenschappen en Maatschappij Biodiversiteit
250
Nationaal Partnerschap Duurzame Aarde Waardering van dierenwelzijn
600
Ecologie rond genetisch gemodificeerde organismen (ERGO)
950
Nationaal programma zee- en kustonderzoek
120
Totaal Aard- en Levenswetenschappen (ALW)
-
-
1.070
-
850
-
-
-
-
-
Chemische Wetenschappen (CW) Science for Arts Totaal Chemische Wetenschappen (CW) Exacte Wetenschappen (EW) Peter Paul Peterichbeurs Complexe systemen Wiskundeclusters
280
Computational Life Sciences (CLS) Totaal Exacte Wetenschappen (EW)
-
-
-
-
280
Geesteswetenschappen (GW) Culturele Dynamiek
39
Maatschappelijk verantwoord innoveren
125
Omstreden democratie
180
300
40
40
40
40
259
340
Begrijpelijke Taal Promoveren in de kunsten Totaal Geesteswetenschappen (GW)
-
125
Maatschappij- en Gedragswetenschappen (MaGW) Dynamisering van Innovatie
133
EuroSTRESS Conflict en Veiligheid Duurzame Bereikbaarheid van de Randstad (DBR)
1.500
Brain & Cognition: an Integrated Approach (BCIA) JPI URBAN EUROPE Hersenen & cognitie Verbinden van duurzame steden (VerDuS) Thema Jeugd en Gezin Totaal Maatschappij- en Gedragswetenschappen (MaGW)
1.000 50 50
81 -
2.500
81
133
145 Bijlage 4 | Subsidies van derden 2011
Ministerie van Sociale Zaken
Ministerie van Binnenlandse Zaken
ZonMw
Universiteiten
EU
Industrie en Bedrijfsleven
Overige
Totaal
1.258
1.258
826
826
149
149
-196
-196 -62 -32
306
-
-
-
306
1.923
-
1,923
400
2.629
2
2
2,439
4,574
22
22 250
150
150 600 950
980 -
-
-
-
-
-
-
-
-
-
1.100
1.152
-
3.072
125
12
137
125
12
137
59 12
59 25
37 280
-
-
-
-
-
71
265
265
290
641
52
91
250
855
40
160 500
500 300
-
290
500
-
-
352
300 -
62
1.906
195 75
75
50
50 1.500 300
300 55 291
55 291 1.000 131
62
50
375
-
-
291
55
3.597
146 Bijlage 4 | Subsidies van derden 2011
(bedragen in k€)
Ministerie van Veiligheid en Justitie
Ministerie van Ministerie van Ministerie van Buitenlandse Infrastructuur Volksgezondheid, Zaken en Milieu Welzijn en Sport
Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie
Natuurkunde (N) Nieuwe instrumenten in de gezondheidszorg Totaal Natuurkunde (N)
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Stichting Technische Wetenschappen (STW) Programma’s Totaal Stichting Technische Wetenschappen (STW)
17.004 17.004
Stichting WOTRO Science for Global Development Science for International development
2.909
Global Health Policy and Health Systems Platform (GHSR)
96
Global Health Policy and Health Systems (GHPHS)
440
Conflict and Cooperation over Natural Resources in Developing Countries (CoCooN)
600
39
South Africa Netherlands research Programme on Alternatives in Development (SANPAD) East Kalimantan (EKP) Agriculture Beyond Food MFS II Evaluaties The Broker Totaal Stichting WOTRO Science for Global Development
-
4.045
-
39
-
-
-
-
-
-
Nationale Computer Faciliteiten (NCF) BiG Grid Totaal Nationale Computer Faciliteiten (NCF) Advanced Chemical Technologies for Sustainability (ACTS) Koepelorganisatie, bureau, PIN, ACENET Integration of Biosynthesis and Organic Synthesis (IBOS) Duurzaam Waterstof
561
Biobased Sustainable Industrial Chemicals (B-BASIC) Process on a Chip (POAC)
517
Low Energy Routes (TASC) Totaal Advanced Chemical Technologies for Sustainability (ACTS)
250 -
-
-
-
1.328
Instituten ASTRON Netherlands Institute for Radio Astronomy Centrum Wiskunde & Informatica (CWI)
762
Stichting voor Fundamenteel Onderzoek der Materie (FOM) Nederlands Studiecentrum Criminaliteit en Rechtshandhaving (NSCR)
4.080 597
NIOZ Koninklijk Nederlands Instituut voor Zeeonderzoek SRON Netherlands Institute for Space Research Totaal Instituten
227
575
597
-
227
-
5.417
Totaal bijdragen van derden 2011
647
4.170
3.837
379
25.258
Totaal bijdragen van derden 2010
925
9.233
4.579
725
27.923
147 Bijlage 4 | Subsidies van derden 2011
Ministerie van Sociale Zaken
Ministerie van Binnenlandse Zaken
ZonMw
Universiteiten
EU
Industrie en Bedrijfsleven
Overige
-
-
-
-
200
197
300
1.687
19.692
197
300
1.687
19.692
200 -
-
-
-
200
200
504 504
Totaal
-
2.909 135 440 600 158
158
125
125
175
175
4.669
4.669
5.127
9.411
3.155
3.155
3.155
3.155
200 -
-
-
-
-
200
-
-
-
-
-
-
200
43
43
377
377 561
286
286
70
587 250
-
-
-
-
-
776
-
2.104
1.130
602
2.021
14.543
18.296
217
1.783
393
220
3.375
1.538
1.388
4.160
2.450
13.616
193
860
4.458
5.335
70 877 1.097
516
1.097
756
4.268
-
-
-
4.052
5.166
7.671
22.620
45.750
62
340
1.579
4.358
5.363
12.861
35.385
94.239
63
355
6.501
4.572
6.783
11.135
21.213
94.007
148 Bijlage 5 | Overzicht verloop bestemde fondsen 2011
B5 | Overzicht verloop bestemde fondsen 2011 Saldo fonds 01-Jan-11 (bedragen in k€)
Bij: Specifieke Subsidies OCW
Bij: Subsidies NWO
Bij: Subsidies van Derden
Bij: Overige Baten en Rente
Bij/Af: Technische correcties
Stimuleringsprogramma’s
Totaal Baten
Bodemarchief in behoud en ontwikkeling (GW)
27
-
Kustonderzoek (ALW)
75
-67
Energieonderzoek (MaGW)
47
-
Revalidatieonderzoek
-
-
-
Succesvol ouder worden
-
-
-
Totaal Stimuleringsprogramma’s
149
-
-67
-67 -62
-62
-62
-
-
Prioriteitenprogramma’s
Ethiek en Beleid (GW)
26
-
Sustainable use and conservation of marine living resources (SUSUSE) (ALW)
67
-35
Biodiversity in disturbed ecosystems (WOTRO)
50
-
Totaal Prioriteitenprogramma´s
143
-
-35
-32
-67 -
-32
-
-
Vernieuwingsimpuls 2002-2008 Centraal GW
-129
-67
32.540
2.000
-21.787
62
-19.725
706
3.918
3.918
MaGW
5.313
2.701
2.701
N
1.492
2.465
ALW Totaal Vernieuwingsimpuls 2002-2008
781 40.832
-808
1.657
-808
-7.942
3.508 2.000
-9.196
3.508 -
62
Vernieuwingsimpuls 2e fase ALW
888
15.299
15.299
CW
-711
11.243
11.243
EW
1.975
8.052
8.052
GW
723
13.064
13.064
4
25.258
25.258
MaGW
1.081
8.783
Veni
N
130
95
95
Vidi
26
112
112
Totaal Vernieuwingsimpuls 2e fase
4.116
-
808
81.906
-
-
-2.355
1.258
60
808
Rubicon Centraal MaGW N ALW Totaal Rubicon
PREPska (IB) Internationale contributies Joint Scientific Thematic Research Programme (JSTP), China (IB) NAVO
-1.037
-561
2.143
2.143
-
2.341
2.341
8.437
2.671 -
4.800
2.671 1.258
60
-
6.118
-22
-
-
22
-
-
5.872
190
190
7
915
-
-
950
908
27
Samenwerking Duitsland (DFG)
1.273
728
Aspasia
8.897
4.000
Mozaïek
5.326
Casimir
82.714
8.998
Centrale programma’s PIN (IB)
9.591
741
2.000
728
2.450 -
-196
79
4.079
24
4.474 -196
149 Bijlage 5 | Overzicht verloop bestemde fondsen 2011
Af: Verstrekte subsidies en overige onderzoekskosten
Bij: Afwikkelingen op projecten
Af: Overhead (incl. beheerskosten)
Af: Af: AfschrijvingsOverige kosten en kosten desinvesteringen
Af: Vrijval fonds
Totaal Lasten
Saldo fonds 31-Dec-11
-
-
27
-9
-9
-
1
1
-14
30
-30
-
-
12
-12
-
-
-42
-7
13
42
-7
-
-
-1
-
-
-
-1
-
-
-
26
-1
-
-
50
-1
76
-845
11.971
-3.630
-169 146
-660
-16
-3.484
1.139
-5.346
248
-5.098
2.916
-2.184
965
-2.184 -3.519
68
-18
-14.848
462
-678
-16
-
-
-3.469
820
-15.079
17.811
-16.055
-16.055
-10.826
132
-10.826
-294
-8.315
1.711
-15.151
-1.364
-26.432
-1.170
-9.048
-9.048
1.624
-288
-288
-63
-107
-107
31
-86.222
608
-8.349
34
-15.151 -26.389
-86.212
-43
34
-43
-
-
-
-2.096
7
-2.287
-45
-45
7.916
-54
-2.143
-561
-54
-2.341
-
-2.770
157
-58
-7.153
164
-211
-
-
-
-2.671
-
-7.200
7.355
-6 -1.042
-271
-27 -432
-22
-6
17
-1.313
4.748
-
1.865
-27
-
-432
1.569
-695
-25
-720
12.256
-4.684
-118
-4.802
4.998
-404
-25
-429
116
150 Bijlage 5 | Overzicht verloop bestemde fondsen 2011
Saldo fonds 01-Jan-11 (bedragen in k€)
Bij: Specifieke Subsidies OCW
Bij: Subsidies NWO
Bij: Subsidies van Derden
826
Bij: Overige Baten en Rente
Bij/Af: Technische correcties
Totaal Baten
Centrale programma’s European Young Investigators (EURYI)
3.624
560
Vervangend Onderhoud en Nieuwbouw Instituten
7.526
383
383
-
125
Disability Studies
-
125
Samenwerking Frankrijk – Van Gogh
255
-255
Dutch Belgian Beamline (DUBBLE)
-22
3.618
-255 149
23.055
Grootschalige Infrastructuur
31.158
20.000
250
-
-
25.063
-
-
6.479
1.200
Smartmix projecten Toptalent Graduate schools
12.840
-
3.767
Nationaal programma voor investeringen in grootschalige onderzoeksfaciliteiten (BIG)
Smartmix secretariaat
1.830
1.386
140
1.970
20.000
50
1.250
15.300
15.300
-
1.177
661
-
-
Evolutie en gedrag (MaGW)
303
-
-
Arbeidsvoorwaardengelden
4.399
2.561
2.561
189
-
-
1.356
-
-
512
-
-
Vening Meinesz Fonds
80
-
-
Kunst
14
-
Promoveren voor leraren
-30
Cognitie (ALW)
Maatschappelijke Topinstituten Samenwerking Rusland Samenwerking Hongarije
Totaal Centrale programma’s
140.798
1.177
5.785
50.996
779
293
-
Aard- en Levenswetenschappen (ALW)
Nederlands polair programma / International Polar Year Nederland
2.940
Nieuw Nederlands Polair Programma
2.001
Van molecuul tot cel Gebruikersondersteuning aardobservatie / microgewichtonderzoek Systeembiologie (WCW) CSBR Systeem Biologie Biowetenschappen en Maatschappij Internationale activiteiten Systeem Aarde Klimaatvariabiliteit De gekoppelde bio-geosfeer
57.853
2.492
75 10.498
-
14
1.250
24
3.250
-
93
-
14
-
3.766
-
-
-
3.343
410
-
-
-
4.075
1.900
-
1.900
232
235
-
257
82
113
-
113
450
-
-
-
-
400
-
400
21
1
Eurocores
291
1.413
-
1.413
Water
687
-385
-
-385
Netherlands-Bremen Oceanography Cooperation
125
-
-
-
Ecologie rond genetisch gemodificeerde organismen (ERGO)
1.179
-
950
-
950
Nationaal programma zee- en kustonderzoek
4.954
1.925
1.100
-
5.078
System Biology of Micro Organism (SYSMO)
2.034
19
250
755
-
755
-361
750
-
750
1.689
281
-
881
-
90
-
90
Terugkoppelingen in Klimaatsystemen (TKS)
317
808
-
808
Nationaal Partnerschap Duurzame Aarde (NPDA)
214
350
-
500
Agriculture beyond Food (ABF)
350
300
-
300
ERA-NET Plant Genomics Waardering van dierenwelzijn Haar
600
150
151 Bijlage 5 | Overzicht verloop bestemde fondsen 2011
Af: Verstrekte subsidies en overige onderzoekskosten
Bij: Afwikkelingen op projecten
Af: Overhead (incl. beheerskosten)
Af: Af: AfschrijvingsOverige kosten en kosten desinvesteringen
Af: Vrijval fonds
-2.096
-125 0 -3.811
31
-16.021
-40
-13.218
-190
-150
-11 -8.823
Totaal Lasten
Saldo fonds 31-Dec-11
-2.096
2.914
-
7.909
-125
-
0
-
-3.780
-35
-16.061
8.964
-13.558
37.600
-11
239
-8.823
16.240
-2.490
-5
-2.495
5.234
-3.532
-180
-3.712
24.428
-69
-69
1.078
-8
-542
119
-5
76
379
-1.618
5.342
-534 97
-16
-1.618 -189 -286
-189
-
-316
1.040
-512
-512
-
-11
69
-14
-14
-
-711
-61.585
137.066
-30
-11
-59.595
-
-1.105
-174
-
-1.506
98
-1.303
-100
-70
-107 14
-2.809
-183
-3.060
-20
-281
-7
-
-1.578
1.376 4.357
-
-1.410
-88
-75
1
-
-2.992
10.849
-
-
410
-
-3.080
2.895
-
-288
201
-119
6
-82
-195
-
-70
36
-
-34
416
-
-400
-
-400 -1.453
60
-
-1.394
311
-18
14
-
-3
299
-124
56
-56
-124
1
-1.375
-83
-102
-
-1.561
568
-32
-
-4.382
5.650
-
-753
253
-
-676
-287
-
-1.001
1.568
-4.212
22
-161
-783
31
-1
-676 -946
-34
-21
-90
-90
-
-439
-20
-
-459
666
-666
-12
-
-678
36
-
-250
400
-250
152 Bijlage 5 | Overzicht verloop bestemde fondsen 2011
Saldo fonds 01-Jan-11 (bedragen in k€)
Bij: Specifieke Subsidies OCW
Bij: Subsidies NWO
Bij: Subsidies van Derden
Bij: Overige Baten en Rente
Bij/Af: Technische correcties
Totaal Baten
Aard- en Levenswetenschappen (ALW) Water-China (WCHINA)
216
810
-
810
1.028
627
-
627
Energy & Resources (ENERES)
250
250
-
250
Communicatie Duurzame Aarde (COMDA)
221
-208
-
-208
-1
100
-100
708
480
Life Watch
-
50
50
Biodiversa
-
363
363
China Plant Development Biology
-
-
Water-China Coast Engineering
Investeringen Biodiversiteit werkt
Totaal Aard- en Levenswetenschappen (ALW)
32.880
7.776
12.657
250
3.071
151
-100
Chemische Wetenschappen (CW) Persoonsgerichte impuls voor onderzoeksgroepen met nieuwe ideeën voor excellente research (PIONIER)
730
23.555
-42
-
-6
-6
Euroscope
-50
-
-39
-39
Internationale programma’s (Eurocores, CERC)
474
-
Science for Arts
-
-
17
-43
-
11
-
-
Euromembrane
-91
-
-
Forensic Science
-
1.100
1.100
TOP GO
-
755
755
NSF ICC
-
600
600
Chuan
-
500
500
JSTP
-
162
162
BAZIS
-
3.000
3.000
Eranet Chemistry Scheidingstechnologie
Totaal Chemische Wetenschappen (CW)
259
-
6.134
138
155 -
138
-45
Exacte Wetenschappen (EW)
-
-
6.226
Toegankelijkheid en kennisontsluiting in Nederland (ToKeN)
224
-208
Joint Academic and Commercial Quality Research & Development (JACQUARD)
838
277
-980
-703
JACQUARD SAS
27
120
980
1.100
Peter Paul Peterichbeurs
41
-85
59
-26
Continuous Acces to Cultural Heritage2 (CATCH2)
249
502
Continuous Acces to Cultural Heritage2 (CATCH3)
3
-1
718
404
-1.534
1.430
69
44
1.055
2.038
-370
144
Computational Life Sciences (CLS) Computational Life Sciences (CLS 2) Complexe systemen (COMPLEX) Complexiteit reinFOrcing CompUter Science (FOCUS) Wiskundeclusters
-208
4
506 -1
265
669 1.430 44
38
2.076 144
-1.107
1.410
Wiskundecluster GQT, rente
122
-
280 5
1.689 5
Lorentz Center
704
750
10
761
CATCHPlus
343
98
5
103
VLBI
580
-30
-30
JIVE
-450
650
650
Internationale activiteiten SaaS Smart Energy Systems (SES) ASTRONET
-81
138
138
-363
585
585
500
1.310
1.310
-150
369
369
153 Bijlage 5 | Overzicht verloop bestemde fondsen 2011
Af: Verstrekte subsidies en overige onderzoekskosten
Bij: Afwikkelingen op projecten
Af: Overhead (incl. beheerskosten)
Af: Af: AfschrijvingsOverige kosten en kosten desinvesteringen
Af: Vrijval fonds
Totaal Lasten
Saldo fonds 31-Dec-11
-352
-20
-
-372
654
-216
-20
-
-236
1.419
-
-250
250
-
-8
5
-
-
-1
-250 -8
-30 -50 -138 -7 -21.495
336
-888
-240
-
-226
-30
1.408
-50
-
-138
225
-7
-7
-22.512
33.923
50
50
-97
91
-18 -657
-15 -162 -1.538 -2.195
91
-
-242
-
-
2
-
-89
-
474
-97
57
-
-43
91
102
-
-91
-18
1.082
-657
98
-
600
-15
485
-162
-
-1.538
1.462
-2.346
4.139
-27
28
-165
17
-18 -31
-19
-571
-17
-1
-198
-63
-571
556
-
15
-706
-6
-33
-746
9
-22
-21
-1
-44
-42
-20
-7
-27
1.360
-831
-831
-935
-91
-91
22
-1.489
1.641
-1.477
-12
-21
-4
-24
-251
-752
345
-407
175
-
127
-1.224
-1.224
241
-212
-212
234
-92
-92
458
-451
-451
-251
-68
-68
-11
-464
-464
-242
-974
-974
836
-119
-119
100
154 Bijlage 5 | Overzicht verloop bestemde fondsen 2011
Saldo fonds 01-Jan-11 (bedragen in k€)
Bij: Specifieke Subsidies OCW
Bij: Subsidies NWO
Bij: Subsidies van Derden
Bij: Overige Baten en Rente
Bij/Af: Technische correcties
Totaal Baten
Exacte Wetenschappen (EW) Astrochemie
200
PIPP
502
500
-
-
2.750
-
2.120
3.250
10.649
Creative Industry Science Programme (CRISP) Totaal Exacte Wetenschappen (EW)
704
704 9
509 2.750
641
33
-
Geesteswetenschappen (GW)
14.573
Towards a New Age of Partnership (TANAP)
160
-
-
Vlaams Nederlandse Samenwerking Geesteswetenschappen
524
-
-
Dyslexie
42
-
-
Nederlandse multiculturele en pluriforme samenleving (MPS)
30
-
-
Persoonsgerichte impuls voor onderzoeksgroepen met nieuwe ideeën voor excellente research (PIONIER)
35
-
-
De oogst van Malta
10
-
-
Bedreigde talen
92
-
Begrijpelijke taal
22
175
Toekomst van het religieuze verleden (Future of the Religious Past)
220
-
-
Interactieve Multimodale Informatie Extractie (IMIX)
13
-
-
Ethiek, Onderzoek & Bestuur
642
-
-
Urbanisatie & stadscultuur. Stadsontwikkeling en stedelijkheid in Nederland
591
-
-
-1
-
-
4.198
1.125
855
164
700
160
860
91
1.716
Spraak- en taaltechnologische essentiële voorzieningen in het Nederlands (STEVIN) Maatschappelijk verantwoord innoveren Omstreden democratie Transformaties in kunst en cultuur
500
675
3
1.983
294
-
Culturele dynamiek
1.880
1.625
Odyssee
1.522
250
(Eurocores) LOGICC
727
-50
Creatieve Industrie
2.400
-
-
750
250
360
360
3.555
3.251
3.251
HERA JSP Open Access Promotie onderzoek Promotie in de Kunst
54
250
Science for Arts
90
1.400
Catch III Totaal Geesteswetenschappen (GW)
17.514
10
260 -50 -100
750
300
550 1.400
800 -
10.636
-100
800 1.906
13
-100
Maatschappij- en Gedragswetenschappen (MaGW)
12.455
Bindende kracht van familierelaties
40
-40
-40
Persoonsgerichte impuls voor onderzoeksgroepen met nieuwe ideeën voor excellente research (PIONIER)
18
-18
-18
Beleidsgericht onderzoek primair onderwijs III (BOPO)
21
-137
-137
Beleidsgericht onderzoek primair onderwijs IV (BOPO)
-319
817
-
817
4.751
103
3.192
Onderwijsonderzoek PROO PROO TIMMS Advanced
-88
-
-1.224
2.071 -
155 Bijlage 5 | Overzicht verloop bestemde fondsen 2011
Af: Verstrekte subsidies en overige onderzoekskosten
Bij: Afwikkelingen op projecten
Af: Overhead (incl. beheerskosten)
Af: Af: AfschrijvingsOverige kosten en kosten desinvesteringen
Af: Vrijval fonds
-554
-143 -8.841
387
-221
-53
-
-18
Totaal Lasten
Saldo fonds 31-Dec-11
-554
350
-
1.011
-143
2.607
-8.747
7.946
-179
24
-8
-14 -4
-0 -26
6
-17
-27
-20
-11
-83
28
-78
10
-20
-7
-11
-51
-22
1
-
160
-169
355
-19
23
-
30
-
35
-
10
-11
81
-37
660
-109
111
-
13
-55
587
-110
481
1
-
-1.737
31
-83
-41
-1.829
4.352
-567
20
-29
-14
-590
434
-62
-
-10
-52
-124
170
-52
-20
-1.765
1.831
-26
-169
-934
848
-90
-596
81
-
2.300
-1.692 -740 -544
38
-750 -362
-80
-1.447 -99 -60
-48
-1
-314
-558
-800 -9.264
137
-
1
-750
-
-443
167
-1.447
5.359
-99
505
-109
1.381
-800
-
-9.997
19.972
-18
-92
-
-73
-2.497
30
-33
-
-5
-
-
-18
-18
-
-116
-165
333
-2.505
4.317
-
-88
156 Bijlage 5 | Overzicht verloop bestemde fondsen 2011
Saldo fonds 01-Jan-11
Bij: Specifieke Subsidies OCW
Bij: Subsidies NWO
19
-17
1.076
1.060
Cohort Onderzoek Voor- en Vroegschoolse Periode (Pre-COOL)
-862
700
250
950
PROO Effecten duale leerwegen in het HBO
-1.224
-
100
-
3.624
1.725
300
2.025
228
125
162
287
1.510
1.375
1.375
123
-76
-76
-380
-
-
186
-31
-31
92
-92
-92
-174
425
201
-
-
-
1.500
(bedragen in k€)
Bij: Subsidies van Derden
Bij: Overige Baten en Rente
Bij/Af: Technische correcties
Totaal Baten
Maatschappij- en Gedragswetenschappen (MaGW) Cohort Onderzoek Voor- en Vroegschoolse Periode (Pre-COOL) Pilot
PROO Effecten van opleiden leerkrachten voor school Hersenen & Cognitie, BCIA Hersenen & Cognitie, HLMP Hersenen & Cognitie, Thema Shifts in Governance Netwerken van Netwerken Kwetsbaarheid, Adaptie, Mitigatie (KAM) Gammaonderzoek, Milieu, Omgeving, Natuur (GAMON) European Social Survey Stedelijk innovatieprogramma (STIP) Hague Institute fot the Internationalisation of Law (HiiL) Dynamisering van innovatie Top Instituut Evidence based education Research (TIER) Conflict & Veiligheid
3
1.500
-107 75
-28 1.225
3.170
650
Eurostress
197
839
705
-
Duurzame Aarde
825
200
25
-
1.224 -
384
195
-
Emerging Science Nations
Thema Jeugd & Gezin
1.224
809
167 1
1.226 -1.205
-555
75
914
1.500
1.700
-
-
Thema Duurzame Aarde
633
200
Jeugd en Gezin 2009-2014 (H&C)
122
600
ESS 2009/2018
384
-
Energy and Resources (Duurzame Aarde)
603
250
250
Norface (Transnational Programme)
121
675
675
Co-Reach (KNAW)
136
-
-
Arbeidsmarkt variabelen
13
-
-
ESF Euroscores
12
-
-
-393
120
97
-
-2.580
1.825
-
400
400
Internationalisering CV GTPP bureaukosten CV 1e ronde bureaukosten PROO COOL speciale meting
2.000
200 260
860 -384
-384
120
50
500
500
705
2.580
PROO Rekenen en taal
-
-
2.000
Eranet Norface II
-
400
400
Open Research Area (ORA)
-
110
110
BioDiverDa (ALW)
-
100
100
VerDus
-
85
Thema Culturele Dynamiek
-
200
Totaal Maatschappij- en Gedragswetenschappen (MaGW)
11.906
6.328
14.401
1.055
1.140 200
3.597
1
-
24.328
157 Bijlage 5 | Overzicht verloop bestemde fondsen 2011
Af: Verstrekte subsidies en overige onderzoekskosten
Bij: Afwikkelingen op projecten
-807
13
Af: Overhead (incl. beheerskosten)
Af: Af: AfschrijvingsOverige kosten en kosten desinvesteringen
Af: Vrijval fonds
-863
-2.453
18
-67
-21
-295
-47
75
-6
-17
10
-2
Saldo fonds 31-Dec-11
-793
286
-863
-775
-
-
-
100
-2.524
3.125
-295
220
-
2.885
-14
34
-9
-389
-2
153
-
-
-3
-936
-301
-8
-8
193
-1.500
-1.500
3
-
60
-1.300
-1.300
1
-3.069
-454
-768
342
-
705
-1.864
661
-
25
-
-933
-3.041 -823
-23
-36
Totaal Lasten
-2
-5
55
-1.743
-88
-33
-7
-7
826
-1.049
-40
-1.089
-107
-
-
-602
-31
-634
219
-706
-50
-201
-706
90
-
136
-50
-38
-
12
-201
-474
-609
-9
-618
-21
-
-
-
339
-41
-20
-61
-56
-25
-1.254
746
-
400
-907
-907
-797
-100
-100
-
-974
166
-1.173
-880
-94
-200 -22.889
184
-582
-147
-
-
-200
-
-23.434
12.800
158 Bijlage 5 | Overzicht verloop bestemde fondsen 2011
Saldo fonds 01-Jan-11 (bedragen in k€)
Bij: Specifieke Subsidies OCW
Bij: Subsidies NWO
Bij: Subsidies van Derden
Bij: Overige Baten en Rente
Bij/Af: Technische correcties
Natuurkunde (N)
Totaal Baten
Funderend Energieonderzoek
295
Totaal Natuurkunde (N)
295
700 -
700
700 -
-
-
Stichting Technische Wetenschappen (STW)
700
Partnerships
-
-
300
300
Valorization Grant (ZonMw)
-
-
504
504
ERA-NET
-
-34
197
Cognitie – toegepaste cognitieve projecten
-
123
MEDEA/CATRENE
-
-
171
ITEA
-
-
62
Smart Energy Systems
-
450
450
Nanotechnologie
-
400
400
Totaal Stichting Technische Wetenschappen (STW)
-
-
939
163 123
1.234
171 62
-
-
Stichting WOTRO Science for Global Development
2.173
Health Research in Developing countries
205
-206
East Kalimantan (EKP)
864
-34
NACCAP
751
-
-
6
52
52
98
-99
-99
Poverty Related Infection Oriented Research Ghanaian-Dutch Health Research for Development Research for development
-206 125
91
-
-73
Science for International development
947
-
2.924
2.924
Science for International development, DPRN
-6
-
-84
-84
Science for International development, oude verplichtingen
-
-
69
69
Conflict and cooperation over natural resources
1.509
590
600
8
1.198
Global Health Policy and Health Systems (GHPHS)
1.314
395
440
4
838
139
41
-
42
8
34
-
170
Population, Reproductive Health and Economic Development
595
222
5
227
South Africa Netherlands research Programme on Alternatives in Development (SANPAD)
190
-
Intellectuele eigendomsrechten en Innovatie voor MDG’s Global Health Policy and Health Systems Platform (GHSR)
-73
135
158
158
175
425
Tripartiete samenwerking
450
50
Agriculture Beyond Food
255
250
Samenwerking India – Social Science Cooperation India-Netherlands (SSCIN)
361
340
340
52
1.750
1.750
-
115
200
315
100
4.669
4.769
3.528
9.411
Conflict & Veiligheid Fast Track NCDO (The Broker) MFSII Totaal Stichting WOTRO Science for Global Development
7.738
-
50
17
-
Stichting Nationale Computerfaciliteiten (NCF)
12.955
Algemeen
5.145
6.829
3.156
9.985
BiGGrid
2.428
4.985
-
4.985
11.814
3.156
Totaal Stichting Nationale Computerfaciliteiten (NCF)
7.573
-
-
-
14.970
159 Bijlage 5 | Overzicht verloop bestemde fondsen 2011
Af: Verstrekte subsidies en overige onderzoekskosten
Bij: Afwikkelingen op projecten
Af: Overhead (incl. beheerskosten)
Af: Af: AfschrijvingsOverige kosten en kosten desinvesteringen
Af: Vrijval fonds
Totaal Lasten
Saldo fonds 31-Dec-11
-450 -450
-
-
-
-
-
-450
545
-450
545
-300
-300
-
-504
-504
-
-163
-163
-
-123
-123
-
-171
-171
-
-62
-62
-
-450
-450
-
-400
-400
-
-2.173
-
-2.173
-
-
-
-
-
-309 -1.194
-75
-63
136
-3.385
4
-
-1
-309
645
-1.269
-518
-
58
-
-1
73
-0
-3.586
285
91
1
-69
-69
-
-1.136
-1.136
1.571
-1.102
-1.102
1.050
-203
-203
-22
-85
-85
93
-84
-304
518
-172
-373
-25
-205
91
-220 -205
5
-562 -64
1
-1.575 -315 -172 -10.487
236
-709
-
-
-
-
500
-562
118
-63
638
-1.575
227
-315
-
-172
4.597
-10.960
9.733
-4.526
-726
-5.252
-6.123 -10.649
-
-726
-
-
-
9.878
-6.123
1.290
-11.375
11.168
160 Bijlage 5 | Overzicht verloop bestemde fondsen 2011
Saldo fonds 01-Jan-11 (bedragen in k€)
Bij: Specifieke Subsidies OCW
Bij: Subsidies NWO
Bij: Subsidies van Derden
Bij: Overige Baten en Rente
Bij/Af: Technische correcties
E-science Algemeen Totaal E-science
-
-
-
-
-
-
Netherlands Genomics Initiative (NGI) Algemeen
Totaal Baten
-679
44.019
-
1
1
24
-
-1
-1
Horizon
1.208
-
EraPG
1.899
-
-
238
-
-
1.471
-
Biomoleculaire informatica (BMI)
12.767
44.000
600
220
-
Maatschappelijke Component Genomicsonderzoek (MCG)
58
Fellowships
Samenwerking India STW Totaal Netherlands Genomics Initiative (NGI)
17.885
44.000
600
98
-
-
-
98
679
679
-
44.698
ICTRegie Algemeen Game Research for Training and Entertainment (GATE)
15.873 1.944
1.000
-
IM-Pact (IBBT)
646
25
-
Totaal ICTRegie
18.463
1.025
-
30
1.030
6 -
36
31 -
Advanced Chemical Technologies for Sustainability (ACTS) Koepelorganisatie, bureau, PIN
1.061
1.345
487
487
Koepel II
217
170
170
Integration of Biosynthesis and Organic Synthesis (IBOS)
341
-
377
377
Duurzaam Waterstof
1.903
-
561
561
Advanced Sustainable Processes by Engaging Catalytic Processes (ASPECT)
1.230
-
376
-
286
286
Process on a Chip (POAC)
17
-
587
587
Gezamenlijk Taiwanees Nederlands programma voor katalyse
56
-
Biobased Sustainable Industrial Chemicals (B-BASIC)
ACENET ERA-IB TA Low Energy Routes
-9
66
-24
425
-
313
-
43
109 425
48
361
TA Biomass
-
313
48
361
TA Syngas
-
313
48
361
TA Coast
-
625
107
732
Reservering
-
25
Totaal Advanced Chemical Technologies for Sustainability (ACTS)
5.452
-
2.736
25 2.105
-
-
Nationaal Initiatief Hersenen & Cognitie (NIHC) Algemeen Totaal Nationaal Initiatief Hersenen & Cognitie (NIHC)
4.679
4.000
60
4.679
4.000
60
ASTRON Netherlands Institute for Radio Astronomy
-
Vervangend en groot onderhoud
138
Totaal ASTRON Netherlands Institute for Radio Astronomy
4.841
138
43 -
43
4.103 -
-
-
182 -
182
4.103
182 -
-
-
182
161 Bijlage 5 | Overzicht verloop bestemde fondsen 2011
Af: Verstrekte subsidies en overige onderzoekskosten
Bij: Afwikkelingen op projecten
Af: Overhead (incl. beheerskosten)
Af: Af: AfschrijvingsOverige kosten en kosten desinvesteringen
Af: Vrijval fonds
Totaal Lasten
Saldo fonds 31-Dec-11
-775 -
-
-775
-
-
-
-775
-775
-775
-775
-53.309
-1.313
-1.352
95 -59
-652
-54.020
95
-1.313
-1.352
-
-
-55.974
812
95
315
-59
-
-
23
-652
556
-
1.899
-
238
-
2.150
-56.590
5.993
-8.946
-154
-1.724 -184 -10.853
-
-154
-
-
-
-9.099
6.774
-1.724
1.250
-184
493
-11.007
8.517
-1.388
-1.388
-41
-41
444 346
-1.238
-30
-1.268
-550
-2.234
-26
-2.259
205
-1.624
-32
-1.655
-425
-196
-287
-483
179
-737
-12
-749
-145
-27
-8
-35
21
-115
-115
-15
-262
-262
139
-21
-21
340
-15
-15
346
-29
-29
332
-45
-45
687
-
25
-8.364
1.929
-6.433
-
-1.931
-
-
-
-6.386 -6.386
-
-568
-434
-568
-434
-
-
-148 -
-
-
-148
-
-
-7.388
1.394
-7.388
1.394
-
-
-148
172
-148
172
162 Bijlage 5 | Overzicht verloop bestemde fondsen 2011
Saldo fonds 01-Jan-11 (bedragen in k€)
Bij: Specifieke Subsidies OCW
Bij: Subsidies NWO
Bij: Subsidies van Derden
Bij: Overige Baten en Rente
Bij/Af: Technische correcties
Centrum Wiskunde & Informatica (CWI)
Totaal Baten
Vervangend en groot onderhoud
1.067
145
145
Missieversterking en Dynamiseringsgelden
2.662
900
900
214
-
-
-
2.557
2.826
90
-
83
Kennisbenutting NWO Projectsubsidies Aandeel derden in Eigen Vermogen CWI Totaal Centrum Wiskunde & Informatica (CWI)
4.033
-
3.602
-
2.909
5.383 83 -
Stichting voor Fundamenteel Onderzoek der Materie (FOM) FOM-AMOLF: Imaging massaspectrometrie FOM-AMOLF: FIB/EBL systeem FOM-Rijnhuizen: PSI-Lab
5
-
-109
-
1.224
-
FOM: Maganeet
787
-
FOM- Groot onderhoud
236
ITER Nieuwbouw AMOLF Nieuwbouw Rijnhuizen Totaal Stichting voor Fundamenteel Onderzoek der Materie (FOM)
-
290
125
-125
165 -
888 1.649
960
-
1.500 1.649
888
-
10.032
12.175
125
3.348
-1.649 -170
790 1.500
-
120
-1.649
Instituut voor Nederlandse Geschiedenis (ING) Vervanging meubilair en apparatuur
6.511
3.468
58
-
-
Dynamiseringsfonds
192
-
-
Valorisatie
142
-
-
Grondwetcommissies
35
-
-
Digitalisering verleden
85
-
-
Oorlogsgetroffenen
-
-
-
Opsporing en verificatie
-
-
-
Boekhouder-generaal Batavia
-
-
-
Biografisch portaal
-
-
-
Totaal Instituut voor Nederlandse Geschiedenis (ING)
512
-
-
-
-
-
Nederlands Studiecentrum Criminaliteit en Rechtshandhaving (NSCR) Samenwerking Vrije Universiteit van Amsterdam Experimenteel (BW) Transam
10
-
40
40
109
-
-
48
60
60
Kennisbenutting
198
-
-
Criminele carrieres
138
291
291
44
85
SPAN leefomgeving jongeren
COVA
221
45
45
Onderzoeksimpuls
184
459
459
87
25
25
Vervangend onderhoud Totaal Nederlands Studiecentrum Criminaliteit en Rechtshandhaving (NSCR)
1.039
-
965
3
43
88
-
-
NIOZ Koninklijk Nederlands Instituut voor Zeeonderzoek Gebouwen complex
1.008
22.256
5.022
Investeringen NWO-Groot en Middelgroot
2.699
-
-
MRF Investeringen
3.034
750
750
RV Pelagia
4.553
278
Totaal NIOZ Koninklijk Nederlands Instituut voor Zeeonderzoek
32.542
-
6.050
67
5.089
278 -
67
-
6.117
163 Bijlage 5 | Overzicht verloop bestemde fondsen 2011
Af: Verstrekte subsidies en overige onderzoekskosten
Bij: Afwikkelingen op projecten
Af: Overhead (incl. beheerskosten)
Af: Af: AfschrijvingsOverige kosten en kosten desinvesteringen
Af: Vrijval fonds
Totaal Lasten
Saldo fonds 31-Dec-11
-47
-47
1.165
-967
-967
2.595
-129
-129
85
-2.220
3.163
-2.220 -99 -3.316
-
-
-146
-
-
-99
74
-3.462
7.082
-5
-5
-16
-16
-
-724
-724
665
-
787
-652
472
-652
1.933
-
-
-
-1.397
1.933
-
-
-
-
1.933
12.755
-
1.500
536
16.179
-58
-
-
-
-58
-
-192
-192
-
-142
-142
-
-35
-35
-
-85
-85
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-512
-
-454
-58
-
-44 -25
-67
-44
6
-92
17
-97
-97
11
-125
-125
73
-13
-13
416
-59 -149
-59
-613
-1.125
-
-
-42
-27
-42
-27
-126
-59
73
-208
58
-613
30
-69
43
-1.320
727
-63
-
-
-
-63
-861
-861
26.484
-646
-646
2.053
-501
-564
3.220
-381
-381
4.450
-2.452
36.207
-2.389
-
164 Bijlage 5 | Overzicht verloop bestemde fondsen 2011
Saldo fonds 01-Jan-11 (bedragen in k€)
Bij: Specifieke Subsidies OCW
Bij: Subsidies NWO
Bij: Subsidies van Derden
Bij: Overige Baten en Rente
Bij/Af: Technische correcties
SRON Netherlands Institute for Space Research Mask aligner II Dynamiseringsfonds SAFARI Upgrade cleanroom
Totaal Baten
98
-
-
179
-
-
2.049
-
-
ADR Cooler
42
-
-
HEAT / STIM
350
-
-
Technologietransfer & Valorisatie
101
-
-
Tropomi
369
-
-
Bijdrage HIFI-oogst
-
-
NWO Projectsubsidies
-
1.509
Totaal Netherlands Institute for Space Research
3.188
-
1.509
375
375 1.509
-
375
-
Stichting Wetenschappelijk Centrum Watergraafsmeer Projectbureau algemeen
1.884
3.128
495
Aandeel vervanging ondergrondse infrastructuur fase 3
-
86
-
86
Bijdrage stimulering duurzaamheid WKO project
-
25
-
25
292
-
-176
-176
Projectbureau HIRB (Provincie Noord Holland) 10kv Netwerk Totaal Stichting Wetenschappelijk Centrum Watergraafsmeer
Totaal
1.445
495
562
152
-562
152
4.865
-
1.168
152
-
-738
582
379.731
75.813
220.082
27.397
4.233
-2.587
324.938
165 Bijlage 5 | Overzicht verloop bestemde fondsen 2011
Af: Verstrekte subsidies en overige onderzoekskosten
Bij: Afwikkelingen op projecten
Af: Overhead (incl. beheerskosten)
Af: Af: AfschrijvingsOverige kosten en kosten desinvesteringen
Af: Vrijval fonds
Totaal Lasten
Saldo fonds 31-Dec-11
-15
-15
-179 -277 -15
-
-
-
83
-179
-
-277
1.772
-15
27
-350
-350
-
-8
-8
93
-369
-369
-
-22
-22
353
-1.382
-1.382
127
-2.617
2.455
-2.310
-307
-
-335
-926
-2.167
1.456
-
-906
-
86
-
-
25
-14
-14
102
-54
-54
1.543
-
-
-335
-940
-
-960
-2.235
3.212
-338.384
2.167
-10.559
-8.716
-848
-2.082
-358.422
346.247
166 Bijlage 6 | Overzicht specifieke subsidies ministerie van EL&I
B6 | Overzicht specifieke subsidies ministerie van EL&I
Verplichtingennummer
Koepelactiviteiten (Koepel II) 2008-2012 |1|
SN
ACTS0801K
578,3
-
578,3
185,2
Advanced Sustainable Processes by Engaging Catalytic Processes (ASPECT) |1|
SN
ACTS0703
5,000,0
-
5.000,0
4.000,0
Integration of Biosynthesis and Organic Synthesis (IBOS) |1|
SN
ACTS0705
4.537,8
-
4.537,8
3.630,2
Duurzaam Waterstof |1|
SN
ACTS0704
9.075,8
-
9.075,8
6.699,7
560,8
Process on a Chip (POAC)
SN
ACTS0706
3.950,0
-
3.950,0
2.258,6
517,4
Biobased Sustainable Industrial Chemicals (B-BASIC) |1|
SN
BSIK03067
25.000,0
-
25.000,0
25.000,0
Technology Areas for Sustainable Chemistry (TASC)
SN
TASC1101
5.250,0
5.250,0
-
Combinatoriële chemie |1|
SN
CC0701
1.109,3
-
1.109,3
1.109,3
Joint Academic and Commercial Quality Research & Development (JACQUARD) |1|
SN
HYP0703
5.445,4
-
5.445,4
5.131,0
-980,0
Joint Academic and Commercial Quality Research & Development (JACQUARD) vierde call |1|
SN
68530
980,0
-
980,0
-
980,0
DGOI
3008
2.000,0
-
2.000,0
1.600,0
279,5
SN
PR00002
4.130,2
-
4.130,2
3.304,2
(bedragen in k€)
Wiskundeclusters |1| Toegankelijkheid en kennisontsluiting in Nederland (ToKeN) |1| Dynamisering van innovatie |1| Netwerk voor Netwerken Energy Transitions Programma
(1) Verplicht cumulatief per 1-12011
(1) Verplicht in 2011
(1) Verplicht cumulatief eind 2011
(2) Totaal ontvangst t/m 2010
DGOI
2541
759,5
-
759,5
588,4
SN
PR02004
4.121,6
-
4.121,6
3.297,3
SN
LTNWO01001
1.000,0
-
1.000,0
1.000,0
67.687,9
5,250.0
72.937,9
57.803,9
(2) Totaal ontvangst in 2011
250,0
133,1
1,740.8
|1| Bij deze verplichtingen zijn de totale kosten hoger dan de verplichting. Dit heeft als oorzaak dat er naast de middelen van EL&I/AgentschapNL er ook andere financiers van deze programma’s zijn zoals matching door NWO.
167 Bijlage 6 | Overzicht specifieke subsidies ministerie van EL&I
(2) (3)=(1-2) Totaal Restant ontvangst verplichting t/m 2011 eind 2011
(4) (5) beheers onderzoeks kosten projecten 2011 2011
(6) (7) Totaal Totaal beheers onderzoekskosten projecten t/m 2011 t/m 2011
(8)=(6+7) Totaal t/m 2011
(9) Kort lopende schulden eind 2011
(10)=(8-9) Betaald t/m 2011
Status
185,2
393,1
41,0
519,2
-
519,2
-
519,2
lopend
4.000,0
1.000,0
31,8
1.623,6
850,0
11.073,9
11.923,9
620,9
11.303,0
lopend
3.630,2
907,6
29,8
1.238,0
907,5
11.839,7
12.747,2
780,7
11.966,5
lopend
7.260,5
1.815,3
25,9
2.233,4
1.134,4
14.997,6
16.132,0
779,5
15.352,5
lopend
2.776,0
1.174,0
12,0
736,8
396,5
5.119,9
5.516,4
540,8
4.975,6
lopend
25.000,0
-
286,6
196,0
3.201,9
27.912,3
31.114,2
146,0
30.968,2
lopend
250,0
5.000,0
109,0
109,0
-
109,0
-
109,0
lopend
1.109,3
-
4.151,0
1.294,4
180,9
3.150,2
3.331,1
-
3.331,1
afgelopen
140,6
866,5
7.336,7
8.203,2
266,2
7.937,0
lopend
980,0
-
570,6
-
1.143,6
1.143,6
-
1.143,6
lopend
1.879,5
120,5
406,8
-
10.744,3
10.744,3
106,1
10.638,2
lopend
3.304,2
826,0
-1,0
556,7
7.897,4
8.454,1
-
8.454,1
eindfase
78,7
1.453,0
1.531,7
-
1.531,7
lopend
7,1
548,2
3.137,9
3.686,1
17,3
3.668,8
lopend
721,5
38,0
3.297,3
824,3
6,9
1,5
1.000,0
-
31,2
602,4
72,2
958,4
1.030,6
-
1.030,6
lopend
59.544,7
13.393,2
575,7
7.754,3
9.421,7
106.764,9
116.186,6
3.257,5
112.929,1
168 Bijlage 7 | Overzicht specifieke subsidies ministerie van Buitenlandse Zaken
B7 | Overzicht specifieke subsidies ministerie van Buitenlandse Zaken Aciviteiten nummer
(1)Verplicht cumulatief per 1-1-2011
(1)Verplicht (1) Verplicht in 2011 cumulatief eind 2011
(2) Totaal ontvangst t/m 2010
(2) Totaal ontvangst in 2011
(2) Totaal ontvangst t/m 2011
IN016404
3.450,1
3.450,1
3.450,1
-
3.450,1
6523
20.000,0
20.000,0
18.123,0
Research for development
3075
11.800,0
11.800,0
11.800,0
Bezoekersbeurzen
3075
(bedragen in k€) Indo-Dutch Programme on Alternatives in Development (IDPAD) NACCAP Research for development
Research for development Science for International development
18.123,0
11.800,0
11.800,0
11.800,0
11.800,0
-
11.800,0
Science for International development
14764
16.661,6
16.661,6
9.874,1
2.924,0
12.798,1
Actielijn I, Integrated Programmes oude stijl
14764
2.738,4
2.738,4
620,9
69,0
689,9
Internationale conferentie over onderzoek en ontwikkeling
14764
245,0
245,0
245,0
The Dutch Development Policy Review Network (DPRN)
14764
1.830,4
1.830,4
1.681,1
-84,0
1.597,1
Science for International development
21.475,4
21.475,4
12.421,1
2.909,0
15.330,1
Global Health Policy and Health Systems Platform (GHSR) (4)
16707/22946
558,7
558,7
285,0
96,2
381,2
Global Health Policy and Health Systems (GHPHS)
18969
6.000,0
6.000,0
603,0
440.0
1.043,0
Intellectuele eigendomsrechten en Innovatie voor MDG’s
19278
435,0
435,0
413,3
Conflict and cooperation over natural resources
19415
4.863,0
4.863,0
1.441,6
2935
2.250,8
2.250,8
2.250,8
17861
500.0
500,0
375,0
Des2003i0002
4,218.2
4.218,2
4.218,2
4.218,2
Nederlands Polair Programma |2|
16047
5,156.0
5.156,0
2.541,5
2.541,5
International Polar Year – Nederland |1| |3|
16957
2,500.0
2.500,0
2.500,0
2.500,0
83,207.2
83.207,2
60.422,6
Towards a new Age of Partnership (TANAP 1) |3| Maatschappelijk Verantwoord Innoveren |3| Nederlands Antarctisch programma (NAAP) |2| |3|
Totaal
-
245,0
-
413,3 600,0
2.041,6 2.250,8
125,0
4.170,2
500,0
64.592,7
|1| In de verplichting van het International Polar Year is inbegrepen de bijdrage van het ministerie van Infrastructuur en Milieu (M€ 2). |2| De kosten (beheerskosten en kosten onderzoeksprojecten) t.a.v. de verplichtingen Des2003i0002 en 16047 kunnen vanwege het doorlopende karakter van het onderzoeksprogramma niet worden toegerekend over oude en nieuwe verplichting. Alle kosten zijn in dit overzicht onder de oude verplichting weergegeven. |3| Bij deze verplichtingen zijn de totale kosten hoger dan de verplichting. Dit heeft als oorzaak dat er naast de middelen van het ministerie van Buitenlandse Zaken er ook andere financiers van deze programma’s zijn zoals matching door NWO zelf of bijdragen van andere departementen en derden. |4| Bij deze verplichting worden uitsluitend de kosten vermeld die ten laste van de BUZA-subsidie komen. Voor dit programma dragen het ministerie van Infrastructuur en Milieu en WOTRO ook geld bij voor andere kosten welke niet in dit overzicht zijn opgenomen.
169 Bijlage 7 | Overzicht specifieke subsidies ministerie van Buitenlandse Zaken
(3)=1-2) Restant verplichting eind 2011
(4) beheerskosten 2011
(5)onderzoeksprojecten 2011
-
(6) Totaal beheers kosten t/m 2011
(7) Totaal onderzoeksprojecten t/m 2011
(8)=6+7) Totaal t/m 2011
(9) Kort lopende schulden eind 2011
636,4
3.193,7
3.830,1
(10)=8-9) Betaald t/m 2011
Status
3.830.1 afgelopen
1.877,0
75,0
1.194,0
741,9
18.003,2
18.745,1
2.853,1
15.892,0
650,6
6.266,6
6.917,2
-
6.917,2
afgerond lopend
-
lopend
-72,7
-
4.846,0
4.846,0
-
4.846,0
-
-
-72,7
650,6
11.112,6
11.763,2
-
11.763,2
3.863,5
205,2
3.384,5
1.387,2
11.226,9
12.614,1
210,5
12.403,6
lopend
68,8
-
742,0
742,0
77,0
665,0
lopend
-
240,9
240,9
-91,0
-
1.597,1
1.597,1
299,0
1,298,1
2.048,5 233,3 6.145,3
205,2
240,9 afgelopen lopend
3.362,2
1.387,2
13.806,9
15.194,1
586,5
14.607,6
177,5
48,5
-
310,6
310,6
310,6
lopend
4.957,0
778,2
-
944,9
944,9
944,9
lopend
21,8
121,6
-
501,9
501.9
121,6
380,3
lopend
2.821,4
721,3
-
1.567,5
1.567,5
53,6
1.513,8
lopend
125,1
3.836,2
3.961,3
-
3.961,3 afgelopen
-
82,6
1.746,3
398,2
4.900,6
5.298,8
13,7
5.285,1
lopend
-
158,2
1.166,3
1.399,9
11.202,1
12.602,0
248,1
12.353,9
lopend
-
-
-
-
lopend
-
104,9
148,6
605,9
6.243,8
6.849,7
194,2
6.655,5
lopend
18.614,5
625,9
9.214,3
5.945,2
75.623,9
81.569,1
4.070,8
77.498,3
2.614,5