Zorg om talent in én met de eerste lijn 07/12/2013 ‐ Brussel Lon Holtzer, zorgambassadeur, Vlaamse Overheid Agentschap Zorg en Gezondheid
1
Overzicht • De toekomst in cijfers • Campagne en actieplan • Resultaten • Uitdagingen • Conclusie 2
De demografische projectie van het planbureau Miljoenen
Project bevolking per leeftijdscategorie
Evolutie sinds 1950
4,00 3,50 3,00
Aantal
2,50 2,00 1,50 1,00 0,50 0,00
0 tot 19 jaar 20 tot 39 jaar
1950 (obs.) 2.427.200 2.447.400
2000 2.415.800 2.888.600
2010 2.351.700 2.686.100
2030 2.272.600 2.608.700
2050 2.228.200 2.541.300
40 tot 59 jaar 60 jaar en ouder
2.380.300 1.377.500
2.703.100 2.245.000
2.996.100 2.485.900
2.679.200 3.327.100
2.631.400 3.552.900
‐ 9 % 3 % 11 % 157 %
Bron: Planbureau: http://www.plan.be/websites/pp091/nl/html_books/maltese_3nl2.html 3
Evolutie werkgelegenheid in de zorg 2000‐2020 Evolutie werkgelegenheid 2000-2020 200% 180% 160% 140% 120% 100%
2000
2010
2015
2020
WZC
100%
152%
175%
194%
Gezinszorg
100%
142%
153%
163%
Verzorgenden
100%
135%
147%
158%
ThuisVK
100%
123%
134%
144%
Verpleegkundigen
100%
116%
124%
131%
Ziekenhuizen
100%
105%
107%
110%
Quid: percentage versus absolute aantallen Bron: Werk maken van werk in de zorgsector. Actieplan ter bevordering van de werkgelegenheid in de zorgsector, Conceptnota Min. Vandeurzen, 21/05/2010
Dus o.a. maar niet uitsluitend…..
5
Het actieplan ‘Werk maken van werk in de zorgsector’ • www.ministerjovandeurzen.be: beleidsdocumenten • Actieplan werk focust op acties gericht op: 1. Instroom: hoe jongeren aantrekken naar een zorgopleiding? 2. Doorstroom: hoe zorgverstrekkers naar de verschillende deelsectoren toe leiden? 3. Retentie: hoe zorgverstrekkers in de zorgsector houden?
•
Als deel van ‘Zorg om talent’ van de eerstelijnsconferentie 2010 6
Focus van de campagne De instroom van jongeren én van zij‐instromers in zorgopleidingen voldoende groot houden / groter maken om in de toekomst kwaliteitsvolle zorg voor elke patiënt / cliënt / bewoner te vrijwaren, door gericht te werken op de instroom in knelpuntberoepen 7
Uitgangspunten voor de campagne • De vergrijzing van de bevolking • De verzilvering van de beroepsbeoefenaars • De toenemende zorgvraag – – – –
Groei van de ouderensector / thuisverpleegkunde Groei van gezinszorg en nood aan huishoudhulp Groei van de nood aan kinderopvang Groei van de nood aan begeleiders / orthopedagogen
• De toenemende complexiteit van de gezondheidszorg met nood aan voldoende en goedopgeleide professionals • Streven naar inclusie van het aanwezige arbeidspotentieel op de Vlaamse arbeidsmarkt 8
Brede publiek informeren www.ikgaervoor.be
9
Het brede publiek informeren Inleefmomenten
De voordelen
Zij‐instromers
Getuigenissen Test jezelf Agenda
Verschillende jobs
Vacatures
Link naar website voor professionals 10
Het brede publiek informeren
FACEBOOK
TWITTER
WEBSITE EN YOUTUBE 11
2. Doorstroom • 50 % van de afgestudeerde verpleegkundigen studeren verder (BANABA, master…) • 50 % gaat werken waarvan – 42,5 %: kiest voor ziekenhuis als werkomgeving – 7,5 % kiest voor GGZ, ouderenzorg of thuiszorg… Charter: Insprirerend en aanstekelijk klinisch onderwijs en praktijkervaring in de ouderenzorg en de geestelijke gezondheidszorg Bron: Michael Van Buggenhout; VERPLEEGKUNDIGEN IN VLAAMSE WOONZORGCENTRA, ASP edition, 2010, pp 112. 12
2. Doorstroom Vlaanderen
Brussels HG
Wallonië
TOTAAL
Ziekenhuis
51%
58%
53%
53%
WZC
15%
11%
13%
14%
Thuisverpl.
8%
1%
5%
7%
Combinatie
2%
3%
4%
2%
Zelfstandige met RIZIV pres.
4%
1%
3%
3%
Onderwijs
4%
4%
4%
4%
Andere GZH‐ sectoren*
16%
22%
18%
17%
* Sociale sector, openbare sector, privésector, zelfstandige zonder RIZIV‐prestaties… Bron: Cel planning gezondheidsberoepen, FOD Volksgezondheid 13
3. Retentie: een probleem? • Ja, intrinsiek – RN4CAST study: • 1/3e van de verpleegkundigen scoren intention to leave
– Interreg project: • onvoldoende uitdaging is nr. 1 in de top 5 van de redenen voor verlaten van de organisatie:
– Publieke opinie, gevoed door sector zelf: • imago is vijand nr. 1
• Maar…. 14
3. Retentie: een probleem? • Nee, in de feiten – Studie SD Workx: • GZHZ: 10,2% organisatie uitstroom – België 16,6%; • > 50% van de zorgverleners heeft maar 1 werkgever
– Studie Bing research ouderenzorg: • 90% is tevreden tot zeer tevreden
– SERV werkbaarheidsmeting: 59% van de werknemers scoort positief op alle factoren. (Zorg en welzijn in top 3)
Retentie is niet het grootste probleem 15
Resultaten Evolutie verpleegkunde Evolutie # studenten HBO5 en Bachelor Verpleegkunde 2004 ‐ 2013 18000 16000 14000
Aantal
12000 10000 8000 6000 4000
Stijging in % sinds 2004: + 79%
2000 0 TOTAAL
4/10/2004
4/10/2005
4/10/2006
4/10/2007
4/10/2008
4/10/2009
4/10/2010
4/10/2011
4/10/2012
4/10/2013
9267
9418
10002
10188
10927
12040
13698
14596
15.415
16.626
Bron: VVSKO, VLHORA en POV 16
Evolutie studenten personenzorg VVKSO 40.000
Evolutie studenten personenzorg BSO en TSO, VVKO
35.000 30.000
Aantal
25.000 20.000 15.000 10.000 5.000 0
01‐02 02‐03 03‐04 04‐05 05‐06 06‐07 07‐08 08‐09 09‐10 10‐11 11‐12 12‐13 13‐14 TSO totaal (VVKO) 13.828 14.692 15.743 17.403 18.467 19.274 20.123 20.321 20.585 21.104 20.807 20.984 21464 BSO totaal (VVKO) 9.756 9.928 10.254 10.618 11.018 11.272 11.462 11.510 11.661 12.030 12.513 12.672 12.985
Stijging in % sinds 2004: + 23 % Bron: VVKSO, An Van Grieken
17
Openstaande vacatures Openstaande vacatures VDAB sept jaar x 2000 1800 1600
Aantal
1400 1200 1000 800 600 400 200 0 Verpleegkundigen
sep/06
sep/07
sep/08
sep/09
sep/10
sep/11
sep/12
sep/13
811
954
1149
1240
1417
1755
1501
1290
0
455
Zorgkundigen (beschikbaar sinds 2013) Gekwalificeerd verzorgenden
156
190
351
412
416
591
483
192
Kindbegeleiders
182
164
282
262
232
341
293
429
Opvoeders
83
120
157
158
127
210
123
166
Kinesitherapeuten
68
99
133
123
131
186
97
135
Ergotherapeuten
30
50
84
72
74
83
55
55
Bron: VDAB studiedienst, Paul Poels
18
Huisartsen in opleiding
Bron: Prof. Dr. B. Himpens, Faculteit Geneeskunde KU Leuven en voorzitter toelatingsexamen arts ‐ tandarts
Huisartsen in opleiding
Bron:
[email protected]. Academisch Centrum voor Huisartsgeneeskunde
Reclame alleen volstaat niet 5 belangrijke pijlers 1. Promotie zorg‐ en welzijnssector uitbouwen via – – – – –
2. 3. 4. 5.
Website Sociale media Inleefmomenten Affiches, e‐mailsignering, banners….. Lokale initiatieven met zelfde look en feel
Boordtabellen (backoffice) HRM‐beleid (competentiemanagement) Innovatie (Flanders Care) Herbekijken zorgorganisatie (Zoekconferentie) 21
Actieplan 2.0 2013: Actieplan 2.0 ‘Werk maken van werk in de zorgsector’
–Versterken instroom (incl. stages verpleegkunde) –Personeel efficiënter en effectiever inzetten –HRM‐beleid 22
a) Instroom • Verderzetten van de campagne – VOPZ uitbreiden met welzijn
• • • • • •
Stage‐problematiek beheersen Aandacht voor doelgroepen Doorstroming van zorgkundigen Onderwijs: competentiegericht + kwaliteit Servicepunten zorg verder uitrollen Kader voor buitenlandse werkkrachten 23
b) Personeel efficiënter en effectiever inzetten
24
Common ground
Bron: http://www.flanderscare.be/sites/default/files/Uploads/rapport_flanders_care.pdf
25
c) HRM‐beleid in de 1e lijn • Professioneel personeelsbeleid als grote uitdaging – – – – – – – –
Goede kwaliteit van zorg waarborgen Respect van en voor iedereen Samenwerkingsverbanden Ontwikkelen van persoonlijke groeipaden Aantrekkelijke werkomgeving Goed leiderschap Ondersteuning bij het werk Integreren van nieuwe beroepen 26
e Uitdagingen 1
lijn qua instroom
1. Werken aan imago van de 1e lijn: accentueren als innoverende en stimulerende werkomgeving – – – –
Complexiteit van de zorg Multidisciplinaire en transmurale zorg Ontwikkelen van nieuwe zorgmodellen Informatietechnologie
2. Werken op de juiste instroom in de 1e lijn – Verhogen van de kwalificatiegraad van zorgverleners met o.a. specialisatie in 1e lijn (multidisciplinaire BaNaBa )
e Uitdagingen 1
lijn qua organisatie
3. KB 78 herzien om patiëntgeoriënteerde zorg vorm te geven in een sector overschrijdende context 4. Inschakelen van alle competenties op het juiste moment en op het juiste niveau – Poetsvrouw – verzorgende – zorgkundige – ergotherapeut – kinesist – verpleegkundige – huisarts – Maar ook mantelzorg en vrijwilligers !
e Uitdagingen 1
lijn qua HRM beleid
5. Etnisch culturele minderheden betrekken – Aantrekken van deze groep naar zorg‐ en welzijnsberoepen • Structuur van het onderwijs uitleggen • Correcte info over inhoud van de beroepen
– Cultuur competente zorgmedewerkers nodig !
6. Werken aan promotie en inschakeling van nieuwe beroepsprofielen – Huisartsenpraktijk uitbreiden met praktijkassistent en/of verpleegkundige – Tandartsassistent – Eerstelijns psycholoog
Conclusies • De sector wordt positiever – Elke zorgverlener wordt een ambassadeur
• Iedereen is welkom in zorg en welzijn – Alle competentieniveaus zijn welkom ! De sector moet zich (her)organiseren om iedereen zinvol en efficiënt in te schakelen in functie van de patiënt – Probleem aanpakken samen met onderwijs en werk
• Geen ‘magneet ziekenhuizen’ maar ‘magneet sector’ 30
Gezamenlijk schrijven we het scenario voor een zorgzame toekomst
31
Contactgegevens Eleonora (Lon) Holtzer Zorgambassadeur GSM: 0486 09 85 85
[email protected] [email protected] http://www.twitter.com/zorgambassadeur Facebook: “een zorgjob ik ga ervoor” http://be.linkedin.com/in/lonholtzer
www.ikgaervoor.be én www.ikgaervoor.be/pro 32
