Studiedag Agentschap Zorg & Gezondheid
Stakeholderanalyse 2 april 2015 Cycloop – Met het oog op verschillende perspectieven
Stakeholderdialoog vanuit MVO “een proces waarbij ondernemingen vrijwillig streven naar verbetering op bedrijfs- en maatschappelijk vlak door op systematische wijze economische, milieu- en sociale overwegingen op een geïntegreerde en coherente manier in de gehele bedrijfsvoering op te nemen waarbij overleg met stakeholders of belanghebbenden van de onderneming deel uitmaakt van dit proces” Belgisch MVO Referentiekader, 2006 Cycloop – Met het oog op verschillende perspectieven
Cycloop – Met het oog op verschillende perspectieven
Waarom stakeholderdialoog • Basis van gezamenlijke projecten, allianties en partnerships. • Creëren van draagvlak voor oplossingen. • Groter wederzijds begrip voor elkaars belangen, dilemma’s en rollen. • Vergroten gevoeligheid binnen organisatie voor verwachtingen van stakeholders. • Vroegtijdig signaleren van trends en toekomstige issues en priorisering hiervan. Cycloop – Met het oog op verschillende perspectieven
Dialoog is: Van relaties van confrontatie en competitie en coöperatie – ‘involve en engage me’: • luisteren naar anderen, • verborgen vooronderstellingen uiten, • focus op gemeenschappelijke belangen en gezamenlijke verantwoordelijkheden, • complexe zaken exploreren, • naar conceptuele doorbraken zoeken, • continu proces van samen leren Cycloop – Met het oog op verschillende perspectieven
overleg
Of met andere woorden: • “Buffering” – – – –
(Traditioneel) sturende en controlerende visie Grens tussen eigen organisatie en de context Stakeholders zijn bedreigend Defensieve strategie: impact voorspellen en limiteren
• “Bridging” – – – –
Interafhankelijkheid tussen eigen organisatie en context Geen grenzen, openheid Stakeholders bieden opportuniteiten, link met context Strategie van samenwerken: Pro-actief screenen van context en sociaal engagement Cycloop – Met het oog op verschillende perspectieven
Wat zijn stakeholders? Alle partijen die een rechtstreekse of onrechtstreekse, bewuste of onbewuste invloed (kunnen) uitoefenen op de onderneming of omgekeerd. … (relevante) betrokkenen of belanghebbenden
Cycloop – Met het oog op verschillende perspectieven
Stappenplan Fase 1. Stakeholderinventarisatie
Resultaat Compleet overzicht van alle interne en externe stakeholders.
2. Stakeholderanalyse
Inzicht in belangen en kwesties van stakeholders en hun macht en rol in het netwerk en de omgeving.
3. Stakeholderplan
Een plan voor het inrichten en/of verbeteren van de communicatie met de stakeholders. Bouwen aan functionele en langdurige relaties met belangrijke stakeholders.
4. Stakeholder management
Aanpak In kaart brengen van relevante partijen, met hun primaire belangen en vertegenwoordiging. Opstellen van stakeholder matrix. Risico’s en kansen worden gewogen en beoordeeld Opstellen van stakeholder engagement- en communicatieplan. Pro-actief en strategisch uitvoeren stakeholder management als integraal onderdeel van de activiteiten van de organisatie gericht op de kernstrategie.
In de praktijk 1. Inventariseren: Identificeer de stakeholders
2. Analyseren Bepaal interesse/invloed Bepaal de relevante stakeholders Bepaal verwachtingen voor relevante stakeholders
3. Plannen 4. Management Cycloop – Met het oog op verschillende perspectieven
1. Stakeholderinventarisatie Overheid Maatschappij • Buren • Gemeenschappen • Publiek in de brede zin • Media • NGOs • Toekomstige generaties
Klanten • Wetgevers • Inspectie
• Directe • Eindgebruikers
Organisatie /Case
Zakenpartners • Leveranciers • Subcontractors • Joint venture partners • Investeerders • Aandeelhouders
Het milieu • Lokaal • Globaal
Werknemers • Huidig personeel • Hun familie • Nieuwe werknemers • Vorige werknemers
Aandachtspunten bij inventarisatie • Interne en externe stakeholder • Stakeholder inventarisatie kan interactief, met de actoren zelf, doorverwijzingsvraag + double check, ‘which voices are left out?’ • Onderscheid tussen georganiseerde en nietgeorganiseerde stakeholders • Lobbying and power begint van bij het begin (agenda setting)
2. Stakeholderanalyse • Stakeholders ‘beschrijven’ • Belang van de ‘representatie’ (persoonlijk, organisatie) • Betrokken stakeholders differentiëren • Visualiseren van stakeholders in kaart/tekening • Onderlinge relaties weergeven
naam
rol organisatie
Hoe belangrijk is betrokkene voor het slagen van het project ? Onmisbaar
Redelijk Belangrijk
Onbelangrijk
Wat zijn de belangen of drijfveren van betrokkenen bij dit project?
• • •
Wat is je oordeel over de houding van betrokkene t.o.v. dit project?
Positief
Neutraal
Negatief
Onbekend
Welke randvoorwaarden zijn belangrijk om aan te voldoen om de medewerking van betrokkene(n) bij het project te krijgen?
• •
Hoog Laag
Interesse
Bepaal interesse/invloed
Hoog
Laag
Potentiële invloed Cycloop – Met het oog op verschillende perspectieven
Bepaal de relevante stakeholders Samenwerken
Hoog Laag
Interesse
Informeren
Evalueren (bijsturen)
Mogelijks informeren Nauwgezet opvolgen Hoog
Laag
Potentiële invloed Cycloop – Met het oog op verschillende perspectieven
Cycloop – Met het oog op verschillende perspectieven
Bepaal verwachtingen van relevante stakeholders Stakeholder
verwachting1
verwachting2
…
…
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Cycloop – Met het oog op verschillende perspectieven
…
Visie op bedrijf wordt beïnvloed door … Wijkcomités Buurtraden
Omwonenden
Werknemers Andere bedrijven in de buurt
Opbouwwerk Scholen
BEDRIJF
Ervaringen uit het verleden
Politieke groeperingen
District Gemeente, Provincie, Gewest,...
Federaties NGO’s
Cycloop – Met het oog op verschillende perspectieven
Visie van de buurtbewoners op het bedrijf wordt beïnvloed door... Dynamiek en samenhang van het buurtleven
Overlast van andere bedrijven
Lawaai; geur hinder; uitstoot; watervervuiling Politiek klimaat
Financiële draagkracht regio
OMWONENDEN
Afstand tot bedrijf, inplanting
Sociale (on)rust in de buurt
Gezondheidsrisico voor de omwonenden
Demografie, ouderdom wijken Aantrekkingskracht van de buurt
Cycloop – Met het oog op verschillende perspectieven
3. Stakeholderplan • Welke contacten bestaan er, via welke kanalen, gelegenheden, hoe frequent, …? Waarom: • But all we do is posted on our website!
Cycloop – Met het oog op verschillende perspectieven
Communicatie met stakeholders
Craps & Sips (2012) Stakeholders & Multiactor Governance
4. Stakeholdermanagement
Cycloop – Met het oog op verschillende perspectieven
Communicatiemethodiek Hoed af voor de (MVO)case Wat is de bedoeling? U gaat samen met de geselecteerde stakeholders meedenken over de case, de analyse en - actie(s). Vanuit verschillende invalshoeken gaat u na waar en hoe deze case nog versterkt kan worden. Nadat de case is toegelicht, gaat u ermee aan het werk. De betrokken stakeholders worden uitgedaagd om vanuit diverse invalshoeken naar de case kijken. Daarvoor kiest elke stakeholder de positie van een andere stakeholder en zet u symbolisch een gekleurde hoed op. Deze symboliseren verschillende manieren van denken.
Cycloop – Met het oog op verschillende perspectieven
De witte hoed is voorbehouden aan de zaakvoerder van de MVO case en staat voor feiten en informatie over de case, de situatie en het probleem. Een objectief verslag. De groene hoed produceert nieuwe ideeën, voorstellen en oplossingen. Deze is het symbool van open denken. Wees creatief. De rode hoed staat voor intuïtie en de emotionele perceptie van het probleem of de situatie. Het gaat hier over persoonlijke ervaringen, gevoelens en intuïtie t.a.v. de case. Denk vanuit de buik. De gele hoed staat voor een positieve benadering van een gekozen oplossing en verzamelt alle positieve aspecten, de pluspunten en voordelen in de toekomst van een oplossing. Reageer positief. De zwarte hoed staat voor het kritisch vermogen en geeft aan waarom het niet zal werken, wat de obstakels, bedreigingen, risico’s, nadelige gevolgen of zwaktes van de oplossingen zijn. Wees kritisch. De blauwe hoed staat voor reflectie over het hele proces en de reacties van de andere denkhoeden. Het plaatst de case en de verschillende reacties in een consoliderend perspectief. Probeer te synthetiseren. Cycloop – Met het oog op verschillende perspectieven
