Inhoudsopgave
Inhoudsopgave .................................................................................................................................................. 2 Voorwoord: ....................................................................................................................................................... 3 Zorgstructuur op De Rietkraag ...................................................................................................................... 5 De Zorgkwaliteit van Basisschool de Rietkraag ............................................................................................ 8 Middelen en materialen voor extra hulp en ondersteuning ........................................................................ 10 Overzicht gebruikte methoden / leer- ontwikkelingsmaterialen ................................................................ 10 Taakomschrijving intern begeleider ............................................................................................................ 12 De school draagt zorg voor professionalisering van leerkrachten. ............................................................ 14 Consultatie leerlingbegeleider IJsselgroep ................................................................................................... 17 Expertisecentrum Passend Onderwijs Salland ............................................................................................ 19 Schoolmaatschappelijk werk de Kern .......................................................................................................... 22 Jeugdgezondheidszorg, de GGD ................................................................................................................... 25 Logopedie ........................................................................................................................................................ 25 Informatie naar ouders .................................................................................................................................. 26 Dossiervorming, het bewaren van groepsgegevens en leerlingengegevens. ............................................... 30 Planmatig handelen bij gedragsproblemen. ................................................................................................. 33 Aandachtspunten voor de procedure van signalering gedragsproblemen. ............................................... 33 Afspraken voor overgang leerlingen naar een volgende groep. ................................................................. 36 Wanneer schrijven we een ontwikkelingsperspectief? ................................................................................ 39 Afspraken rondom gesprekken met ouders : .......................................................................................... 44 Dyslexieprotocol groep 1 t/m 4: ..................................................................................................................... 45 Dyslexieprotocol groep 5 t/m 8. ..................................................................................................................... 48 Instroom van leerlingen met een voorschools zorgtraject (VVE) .............................................................. 50 Instroom leerlingen: ....................................................................................................................................... 52 Verwijzingen van leerlingen naar andere of speciale school voor basis- of voortgezet onderwijs: ........ 54 Matrix zorgplan De Rietkraag 2015-2019 .................................................................................................... 56 Model van planmatig werken ........................................................................................................................ 57 Zorgstructuur WSNS-Salland ....................................................................................................................... 58 Bijlage Groepsdossier: ................................................................................................................................... 59 Bijlage: Orthotheek ........................................................................................................................................ 59 Bijlage: protocol leerlingenaannamebeleid KBS De Rietkraag.................................................................. 64 Schoolondersteuningsprofiel ......................................................................................................................... 66 Lijst met afkortingen...................................................................................................................................... 72
Zorgplan Katholieke Basisschool de Rietkraag 2015-2019
2
Katholieke Basisschool de Rietkraag WINTERKONINKJE 26, 8103 BM RAALTE POSTBUS 117, 8100 AC RAALTE TELEFOON: 0572-362688 FAX: 0572- 362693 internet: www.rietkraag.nl Email:
[email protected]
Zorgplan De Rietkraag
Voorwoord: De Leerlingenzorg : Onder zorgverbreding verstaan wij de op De Rietkraag een samenhangend geheel van maatregelen dat genomen wordt om voor alle kinderen cognitief, motorisch, creatief en sociaal – emotioneel een zo optimaal mogelijke ontwikkeling te bewerkstelligen. In de visie van de school betekent dit dat we alle leerlingen een ononderbroken ontwikkelingslijn willen bieden, met respect voor het individuele niveau en een systematische begeleiding van de kinderen die extra zorg nodig hebben. We willen daarvoor een veilige en vertrouwde leeromgeving bieden, waarin het kind maximale ontplooiingskansen wordt geboden. Kernwaarden voor de leerlingenzorg op de Rietkraag: - Voor ons is ieder kind een individu met eigen kwaliteiten en leefomgeving. - We gaan zorgvuldig om met signaleren, diagnosticeren en remediëren - We besteden aandacht aan een brede ontwikkeling (cognitief, creatief, soc.emotioneel en motorisch) - Er wordt door de groepsleerkrachten zoveel mogelijk in de klas tegemoet gekomen aan de verschillen in onderwijsbehoeften van de kinderen. - We stellen voor alle kinderen concrete doelen. - We volgen de ontwikkeling van de leerlingen met een genormeerd leerlingenvolgsysteem, zowel op cognitief gebied (LVOS) als op sociaalemotioneel gebied (SCOL). We streven ernaar ons onderwijs zo effectief mogelijk te laten verlopen. Kernpunten zijn: - de leertijd wordt effectief bewaakt; - Het leren van de leerlingen staat centraal; - De leerkrachten hebben hoge verwachtingen van de leerlingen en laten dat merken; - Leerlingen die extra zorg nodig hebben krijgen extra aandacht, maar deze gaat zo min mogelijk ten koste van andere leerlingen; - Er wordt gewerkt met IGDI-model (Interactief Gedifferentieerd Directe Instructie; - Leerkrachten zorgen voor een gestructureerd en ordelijk klimaat dat geschikt is voor leren en onderwijzen; - De vooruitgang van de leerlingen wordt systematisch objectief geëvalueerd (Cito- LVOS); - Jaarlijks wordt de katern “ Opbrengsten” bijgewerkt en doorgesproken; Zorgplan Katholieke Basisschool de Rietkraag 2015-2019
3
-
Er is sprake van een sensitieve en responsieve interactie tussen leerkrachten en leerlingen; Het belang van de (bege)leidende en sturende rol van de leerkracht wordt onderkend. De school gebruikt eigentijdse methoden die voldoen aan de kerndoelen. Het leerstofaanbod vertoont een doorgaande lijn en komt tegemoet aan relevante verschillen in onderwijsbehoeften.
Zorgplan Katholieke Basisschool de Rietkraag 2015-2019
4
Zorgstructuur op De Rietkraag In de zorg voor kinderen onderscheiden wij de volgende fasen: signaleren: het opsporen van "opvallende" leerlingen; diagnosticeren: het doen van nader onderzoek; extra begeleiding: in de groep of buiten de groep ( in geval van leerlingen met arrangement door AB’er) d.m.v. remedial teaching / pre – teaching, liefst door leerkracht zelf met de onderwijsassistent ter ondersteuning daar waar mogelijk. evaluatie: evalueren van extra hulp, ondersteuning of begeleiding. De interne begeleider organiseert en coördineert, in samenwerking met de groepsleerkrachten de zorg voor kinderen die problemen hebben. Iedere leerkracht blijft zelf verantwoordelijk. (zie bijlage: Model van planmatig handelen). Eén van de taken van de interne begeleider op school is het bewaken en coördineren van de zorg voor leerlingen. Deze taak ziet er op de Rietkraag als volgt uit: In beeld brengen van de zorgleerlingen en ‘hoog’begaafde leerlingen door signaleren en gesprekken met collegae aan de hand van actuele zorglijsten en van zorgleerlingen en ‘hoog’begaafde leerlingen die bij de toetsen onder of boven de signaallijn blijven. Het analyseren van toetsgegevens en het opstellen van beleidsplannen voor zorg Het informeren van ouders in gesprek met de groepsleerkracht In voorkomende gevallen bijwonen van oudergesprekken Het goed volgen van zorgleerlingen d.m.v. spreekuren met de collegae (follow-up) en het bewaken van het leerlingenvolgsysteem LVOS, PRAVOO en SCOL. Het coachen van leerkrachten bij vragen over klassenmanagement, didactiek en pedagogisch handelen Het afnemen van de toetsen die bij het dyslexieprotocol horen en het aansturen van collegae tot het bijhouden van leesdossiers. Lopende zorgmaterialen en middelen bij collegae aan de orde stellen Contacten leggen en onderhouden met externe deskundigen als logopedist, schoolarts, IJsselgroep/ OAC (leerlingbegeleiding), zorgplatform (zie Zorgplatform EPOS), Schoolmaatschappelijk Werk. Het organiseren van multidisciplinair overleg met deze externe deskundigen. Deel uit maken van het managementteam, bestaande uit directeur, bouwcoördinatoren en Intern Begeleider. Extra hulp en ondersteuning voor individuele leerlingen: Een eerste vereiste voor het kunnen bieden van adequate hulp is het signaleren van zorgleerlingen door de groepsleerkracht, spontaan, door observatie of opvallende uitslagen bij toetsen. (zie toetskalender). Tijdens de follow-up wordt dit met de IB-er besproken. Hierna volgt inschakeling van de ouders. Zorgplan Katholieke Basisschool de Rietkraag 2015-2019
5
ouders, zij ervaren een probleem met hun kind en gaan vervolgens de school inschakelen Als meer informatie gewenst is, raadplegen we 1) de vorige leerkracht, de groepsoverdracht, het leerlingendossier 2) toetsen afgenomen door groepsleerkracht of I.B.
1)
2) 3) 4)
Vervolg Er wordt nu eerst een afspraak met de ouders gemaakt voor tot verdere stappen wordt overgegaan. Mogelijke stappen: Het opstarten van het hgwdossier. Hierin worden de volgende punten met ouders en leerkrachten doorgenomen: a) Kansen en bedreigingen in kaart brengen. b) Onderwijsbehoeften bepalen. Hulpplan/ groepsplan door groepsleerkracht binnen de groep leerling-bespreking op school: in een bouwvergadering of intervisiebijeenkomst worden met de collegae ervaringen uitgewisseld en zorgen gedeeld. externe hulp inschakelen a) consultatie orthopedagoog EPOS: de leerling wordt besproken door groepsleerkracht ,I.B-er en de orthopedagoog (eventueel met ouders) b) aanmelding zorgplatform CAT: De Commissie Arrangeren en Toedelen (CAT) heeft vooral een beoordelende en toekennende functie voor de zware ondersteuning c) onderzoek orthopedagoog EPOS. d) verwijzing schoolarts/ hulpvraag schoolarts e) logopedie f) fysiotherapie (via de huisarts) g) schoolmaatschappelijk werk h) …………………………..
ad. 1-3: HGW: Handelingsgericht werken (HGW) is een systematische en doelgerichte manier van werken voor de IB-er. De IB-er past deze manier van werken toe als een leerkracht met een probleem bij hem/haar komt: “Wat is er aan de hand met dit kind?” “Wat is de oorzaak van het gedrag en hoe kan ik dit kind helpen?” De IB-er volgt 5 fasen: - intakefase - strategiefase - onderzoeksfase - indiceringsfase - adviesfase In elke fase staan niet alleen de zorgen en problemen centraal maar ook de positieve, sterke kanten van het kind, ouders en school. De positieve kenmerken geven zicht op de onderwijsbehoefte van de leerling. Samenwerking en een transparante communicatie met ouders en het kind is noodzakelijk. Bij HGW staat het advies centraal, niet het onderzoek. De leerkracht moet meteen met het advies aan de slag willen, dan is HGW geslaagd. Bij HGW worden formulieren en checklists gebruikt.
Zorgplan Katholieke Basisschool de Rietkraag 2015-2019
6
ad.4: groepsplan door de leerkracht: Hierin is het onderwijskundig handelen ten aanzien van een groep voor een halfjaar vastgelegd. Dat handelen is in lijn met de leer- en sociale opbrengsten die wij willen bereiken met onze leerlingen. En dit raakt direct aan de inhoudelijke doelen die de leraar met zijn groep nastreeft. Wij werken binnen de groep met 3 niveaus; instructiegevoelige leerlingen, instructie-afhankelijke leerlingen en instructie-onafhankelijke leerlingen. Doel-inhoud-aanpak-organisatie-evaluatie wordt hierin opgenomen. Doel voor de komende jaren is om de groepsplannen verder uit te werken en meer eenduidigheid te krijgen in het werken in het groepsplan. Het didactisch groepsoverzicht helpt ons bij het opstellen van het groepsplan. In het didactisch groepsoverzicht worden de meest recente gegevens uit toetsen, observaties en gesprekken met leerlingen en met ouders ingevuld. Uit deze gegevens worden de onderwijsbehoeften per vakgebied ingevuld.
ad 5: leerlingbespreking: We kennen 2 vormen van leerlingbesprekingen. - een bespreking van groepsleerkracht met intern begeleider. Dit houdt in de follow-up van individuele kinderen, een groepsbespreking n.a.v. de resultaten van toetsen (CITO) of het scoren van SCOL, of het evalueren en bijstellen van groepsplannen. - Ook een leerlingbespreking per bouw of met het hele team kan aan de orde komen. (Zie hiervoor: Overlegmomenten)
Zorgplan Katholieke Basisschool de Rietkraag 2015-2019
7
De Zorgkwaliteit van Basisschool de Rietkraag We proberen het onderwijs in de groepen af te stemmen op alle leerlingen. De basis wordt gelegd in de leerling zelf: we accepteren verschillen tussen de leerlingen en sluiten daarbij aan met adaptief onderwijs. Om de zorg voor álle leerlingen te waarborgen werken wij binnen de klas met maximaal 3 niveaus. Zorg buiten deze 3 niveaus proberen wij, indien nodig, zoveel mogelijk buiten de klas vorm te geven. Karakteristieken van de afstemming zijn: acceptatie van verschillen tussen leerlingen de leerkrachten kennen hun leerlingen. Zorg dragen voor een stimulerend evenwicht tussen uitdaging en competentie en tussen de mogelijkheden en behoeften van het kind en de leertaak. Leerkrachten differentiëren in leerstof, instructie, pedagogische aanpak al naar behoefte van de individuele leerling De leerkrachten signaleren vroegtijdig welk leerlingen extra zorg behoeven. De leerkrachten voeren de zorg planmatig uit en gaat de effecten na. Ze voeren een klassenmanagement die het mogelijk maakt om extra instructie naast zelfstandig werken te bieden. Er wordt goed gesignaleerd en geanalyseerd welke factoren het leren van het kind bevorderen c.q. belemmeren en er volgt daarop actie. Er is een goede samenwerking tussen leerkrachten d.m.v. collegiale consultatie, bouwoverleg, intervisie en interne begeleiding met behoud van eigen verantwoordelijkheid. Aannamebeleid van leerlingen en verwijsgedrag wordt afgestemd op de mogelijkheden van de school en de onderwijsbehoeftes van de leerlingen. Hoe zie je dat op De Rietkraag in beeld: Afspraken en succesindicatoren voor Adaptief onderwijs: BAS-project (voorspelbaar leerkracht gedrag – inrichting school –regels en routinestaakplanning en tijdsbewustzijn – IGDI – coöperatief leren) handelingsgericht observeren door leerkracht, intern begeleider en evt. leerlingenbegeleider, SVIB n.a.v. een hulpvraag van de leerkracht. In de groepen wordt gewerkt met groepsdidactische overzichten en groepsplannen. Er vindt naast klassikale instructie, (verlengde) instructie in kleine groepen plaats. een veilige leeromgeving voor het kind (afspraken over omgaan met elkaar – thema’s levensbeschouwing –waar gewenst inzet van Kanjertraining - relatie en competenties versterkenbasiscommunicatie BAS)…) interne hulpstructuur gericht op ondersteuning van de groepsleerkracht in vergroting eigen deskundigheid, inzet van middelen en organisatie van ondersteuning binnen en buiten de groepen. Collegiale consultatie en intervisie waardoor leerkrachten leren van en reflecteren met elkaar. samenwerking, autonomie en vrijheid in gebondenheid voor de leerlingen waardoor ze de kans krijgen met elkaar en van elkaar te leren, zelf leren keuzes te maken en leren verantwoordelijk te zijn voor hun eigen leren. (projecten – computers – tutor-leren – werkstukken –dag- en weektaken – extra werk/ uitdaging…)
Zorgplan Katholieke Basisschool de Rietkraag 2015-2019
8
Instructie en verwerking zijn afgestemd op de onderwijsbehoeften van de leerlingen. (IGDI – verschillende werkvormen als coöperatief leren, zelfstandig werken, kleine instructiegroepen, stille werkplekken). Ondersteuning van externen vanuit de ambulante begeleiding en vanuit EPOSSalland. Deskundigheidsbevordering en teamscholing door groot aanbod van expertise vanuit EPOS-Salland.
De school maakt onderdeel uit van het samenwerkingsverband EPOS Salland. Naast onze eigen zorgstructuur op schoolniveau, zijn er ook afspraken gemaakt in het kader van schooloverstijgende initiatieven (EPOS e.d.). De school heeft voorzieningen getroffen voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften: Leerlingen met leer- en gedragsmoeilijkheden; Hoogbegaafden; Leerlingen met een bijzondere handicap. Zie voor meer informatie over zorg en begeleiding het Zorgplan van EPOS-Salland.
Zorgplan Katholieke Basisschool de Rietkraag 2015-2019
9
Middelen en materialen voor extra hulp en ondersteuning Overzicht gebruikte methoden / leer- ontwikkelingsmaterialen Leerlingvolgsysteem
CITO LOVS: rekenen – SVS – begrijpend lezen – DMT- AVI-(lees-)woordenschat – taal voor kleuters ordenen Pravoo; SCOL eigen observatie instrument kleuters Individuele toetsen
Lezen
De Leeslijn (Kees de Baar) Estafette, vloeiend en vlot Veilig Leren Lezen Goed Gelezen (voortgezet technisch lezen) Goed Gelezen ( Begrijpend-studerend lezen) De Zuid-Vallei; Speciale leesbegeleiding
lezen R.T.programma
Taal – Spelling
Vanuit beredeneerd aanbod zijn we nog zoekende naar een gepaste aanvullende methode.
Spelling R.T.programma
Ambrasoft
Rekenen rekenen R.T.programma
Wereld in Getallen 4 Maatwerk Met sprongen vooruit
Kennisgebieden; groep 3-4: groep 5-8:aardrijkskunde – topografie geschiedenis natuur verkeer (groep 3-6)
Doe-boek Naut- Meander- Brandaan Meander
Engels
Groove.me
levensbeschouwing Soc. Emotioneel
De reis van je leven. Soemokaarten; materialen Kanjertraining, diverse materialen Coolekikker e.d. Schrijfdans (groep 1-2) Schrijven in de Basisschool
schrijven
De Trek Naut Wijzer door het Verkeer
computerprogramma’s
methode- gebonden software Ambrasoft (spelling – rekenen) Leesladder / leeshulp / leescircus Schatkist Maatwerk rekenen Leerwereld
opmerkingen:
in de orthotheek vinden we diverse materialen en naslagwerken te gebruiken voor specifieke problemen en/of ondersteuning
Zorgplan Katholieke Basisschool de Rietkraag 2015-2019
10
Bijlage: orthotheek
Zorgplan Katholieke Basisschool de Rietkraag 2015-2019
11
Taakomschrijving intern begeleider (zie ook ondersteuningsprofiel EPOS bijlage 5: taakomschrijving intern begeleider, gekoppeld aan 5 niveaus) 1)
2)
3)
4)
5)
Algemene zorg (communicatie – overleg – consultatie) a) onderlinge afstemming van leerlingbegeleiders b) regelmatig overleg met de directie c) feedback met externe instanties / hulpverleners d) overleg en informatie uitwisseling in het netwerk in de regio e) intervisie in netwerk van IB-ers f) deelname aan uitwisselingsbijeenkomsten bij WSNS in de regio g) met de directie werken aan kwaliteitszorg middels WMK h) opstellen van het zorgprofiel en zorgplan van de school Toetsen a) toetskalender samenstellen en bewaken b) toetsmaterialen bestellen en in orde houden c) op de hoogte stellen van nieuwe toetsen en implementeren ervan d) afnemen van de toetsen voor het dyslexieprotocol, m.n. in de groepen 2-5. e) in beeld brengen van toetsresultaten op schoolniveau f) zelfevaluatie en trendanalyses maken op schoolniveau ( LVOS) g) controle op de registratie in het leerlingvolgsysteem h) inbrengen nieuwe toetsen en jaarovergang van de leerlingen in de computerversie LVS i) hulp bij en controle bij het inbrengen van toetsresultaten in de computer j) opstellen / ondersteunen handelingsplan op individueel- en groepsniveau in samenspraak met de groepsleerkracht. Zorgleerlingen en hoogbegaafden a) in beeld brengen van de zorgleerlingen en hoogbegaafden middels signaleren en gesprekken met collegae aan de hand van actuele zorglijsten en van zorgleerlingen en hoogbegaafden die bij de toetsen onder of boven de signaallijn blijven. b) zorgen dat leerkrachten de ouders tijdig informeren c) in voorkomende gevallen bijwonen van oudergesprekken d) driemaal per jaar screenen van alle leerlingen met verzamellijst van alle zorgleerlingen e) bewaken en mede uitvoeren van het dyslexieprotocol f) lopende zorgmaterialen en middelen bij collegae aan de orde stellen g) contacten leggen en onderhouden met externe deskundigen als logopedist, schoolarts, OAC/IJsselgroep (leerlingbegeleiding), Zorg Advies Team, Permanente Commissie Leerlingenzorg , Ambulante begeleiders van SO, JRK team, expertisecentrum van SWV Salland. Handelingsplannen a) helpen bij het opstellen van handelingsplannen voor individuele leerlingen en groepjes in samenspraak met de groepsleerkracht b) bewaken van de handelingsplannen m.n. de evaluatie c) archivering van de handelingsplannen d) controle op het maken van leesdossiers Onderwijskundig rapport, leerlingbespreking en permanente commissie leerlingenzorg (PCL), aanvraag LGF a) aanzet geven bij het invullen van het onderwijskundig rapport door de groepsleerkracht en IB-er b) bespreking (met de groepsleerkracht) van bij leerlingenbespreking aangemelde leerlingen c) bespreken van leerlingen 6x per jaar met de leerlingenbegeleider van de IJsselgroep, het zogenaamde spreekuur
Zorgplan Katholieke Basisschool de Rietkraag 2015-2019
12
d) verzorgen van de formulieren en rapporten voor het Zorg Advies Team,voor de Permanente Commissie Leerlingenzorg en voor aanvraag LGF bij betreffend cluster, verzenden en archiveren 6) Inrichten van de orthotheek a) centraliseren van reeds aanwezig materiaal b) samenstellen van een inventarisatielijst t.b.v. medegebruik door collegae c) structureren van deze materialen naar zorggebieden: sociaal-emotionele ontwikkeling, lezen, spelling, taal en rekenen, hoogbegaafden. 7) op schoolniveau: bewaken en signalering image van de school bij ouders a) bijhouden en bespreekbaar maken van oudersignalen, die op schoolniveau aandacht verdienen b) onderhouden contacten met ouders van zorgleerlingen c) ouders helpen bij het aanleveren van dossiergegevens voor rapportage naar externen, bij het aanvragen van onderzoek of rugzakjes. d) Contactpersoon tussen school, ouders en ambulante begeleiders.
Zorgplan Katholieke Basisschool de Rietkraag 2015-2019
13
De school draagt zorg voor professionalisering van leerkrachten. Willen we de zorg voor onze leerlingen goed kunnen uitvoeren, dan is overleg en uitbreiding van kennis steeds noodzakelijk. De Rietkraag kent de volgende overlegsituaties: Begeleiding startende / nieuwe leerkracht: Een nieuwe leerkracht wordt het eerste jaar binnen de school gecoacht door de directeur en/of een collega die deze taak op zich heeft genomen. Hij/zij plant regelmatig klassenbezoeken, bespreekt deze na met de leerkracht en plant coachinggesprekken. Aan de hand van een protocol ‘startende leerkracht’ komen allerlei praktische zaken aan bod. De nieuwe leerkracht krijgt ondersteuning van collega’s in de bouw voor inhoudelijke zaken en om ervaringen met leerlingen uit te wisselen . Hij/ zij wordt door de IB-er ondersteunt in de zorg voor zijn/haar groep. Dit houdt in, naast de gebruikelijke zorg, het informeren over de orthotheek, de toetskalender, het LVS en extra hulp met het opstellen en uitvoeren van hulpplannen. Ook komt het voor dat moeilijke oudergesprekken voorbesproken worden of dat de IB-er daarbij aanwezig is. Dit gebeurt trouwens bij alle leerkrachten die dat wensen. Collegiale consultatie: N.a.v. onderwerpen uit het BAS-project of andere aandachtsthema’s worden leerkrachten in de gelegenheid gesteld om bij elkaar in de groep te kijken. Het streven is dit 2x per jaar te realiseren en middels kijkwijzers of met een gerichte vraag te observeren. Collegiale consultatie in de groep door de IB-er vindt plaats op verzoek van de leerkracht. Meestal is dit een verzoek voor het observeren van een leerling waarmee problemen zijn, of het vragen naar bevestiging of ondersteuning in het analyseren van het functioneren van een leerling. In het geval dit wenselijk is kan zij SVIB inzetten. Follow-up: Eén keer per 6 weken vindt er een overleg plaats tussen groepsleerkracht en intern begeleider over de groep, instructiegroepen of individuele leerlingen. De groepsleerkracht bespreekt het sociaal-emotioneel klimaat van de groep als geheel, de individuele leerlingen; de 3 niveaugroepen van HGW en de individuele plannen en zorg, waaronder de kinderen met een OPP. Daarnaast worden opvallende resultaten, gesprekken met ouders of opvallend gedrag van leerlingen besproken. Bij de follow-up wordt gebruik gemaakt van een digitaal formulier “leerling-bespreking follow-up” welke de leerkracht opzet en waar afspraken en evaluaties bijgevoegd worden tijdens de bespreking tussen leerkracht en ib-er. Soms komt in die follow-up een hulpvraag van de leerkracht aan de orde, bv. een probleem met de werkhouding of gedrag van kinderen of het eigen functioneren van de leerkracht op pedagogisch of didactisch gebied. Het vervolg hierop kan zijn: inbreng in het team middels intervisie, observatie in de groep, het maken van hulp- of groepsplannen, gesprekken met ouders in het bijzijn van de ib-er, het afnemen van diagnostische toetsen of inschakelen van externe hulpinstanties.
Zorgplan Katholieke Basisschool de Rietkraag 2015-2019
14
Coaching: Deze vorm van begeleiding van leerkrachten vindt plaats op verzoek van een leerkracht. De coachingrol wordt steeds meer een taak voor de IB-er. Coaching vindt plaats naar aanleiding van vragen over instructie, organisatie in de groepen, bieden van extra instructiemogelijkheden, vragen over leerlingen en eigen functioneren in de groep. De IB-er kan hiervoor SVIB inzetten. SVIB wordt gedaan door één van de twee leerkrachten die de opleiding SVIB hebben gevolgd.
Leerlingbesprekingen: Naast bovengenoemde individuele leerlingbesprekingen vinden deze op school plaats in het team: - Twee keer per jaar n.a.v. de CITO-scores, waarbij vooral naar groepen leerlingen en vakken op schoolniveau wordt gekeken (bv. woordenschat op schoolniveau; spelling in een bepaalde groep; uitdaging voor snelle rekenaars…..)en - Twee keer per jaar waarbij zorgleerlingen worden besproken, mogelijke doublures/ versnellers, onderzoeken en diagnoses, voortgang en groepsproblemen. - Minimaal 4x per jaar kan middels intervisie een leerling besproken worden..
Leerlingenbespreking onderwijsbegeleidingsdienst: De consultaties met de orthopedagoog van EPOS-Salland vinden 5 á 6 x per jaar plaats. De leerkracht van de betreffende leerlingen bereidt het gesprek voor met de IB-er en zij wisselen dan in consultatie gegevens en adviezen uit. Vervolgens worden er samen met de IB-er plannen opgesteld, uitgevoerd en geëvalueerd. De IB-er onderhoudt de contacten en coördinatie. Teamvergaderingen: Deze vinden ongeveer 1x per maand plaats met het hele team. Gedeeltelijk zijn de onderwerpen huishoudelijk en algemeen , daarnaast zijn we meningsvormend en evaluerend bezig, n.a.v. veranderingsonderwerpen in het schoolbeleid en de WMK. Bouwvergaderingen: De bouwvergaderingen worden aangestuurd door de bouwcoördinatoren onder- en bovenbouw. Het doel is meer afstemming van de verschillende groepen te realiseren. Bevindingen in de bouw worden weer teruggekoppeld naar het team. Intervisie: Intervisie betekent: - collegiale ondersteuning met betrekking tot onderlinge advisering bij werkproblemen - in een leergroep bestaande uit gelijken - die binnen een gezamenlijk vastgestelde structuur tot inzicht en oplossingen tracht te komen - in een zelfsturend en op reflectie gericht leerproces. Als leden van het schoolteam zijn we allen gelijken van elkaar, professioneel, in staat een groep leerlingen te begeleiden en elkaar daarin te ondersteunen. Groeien in die Zorgplan Katholieke Basisschool de Rietkraag 2015-2019
15
professie, het leren met elkaar en van elkaar in de praktijk aan de hand van concrete praktijkvoorbeelden staat bij intervisie centraal. Intervisie past binnen een lerende organisatie. Het is een succesvol middel om met en van elkaar te leren , aan de hand van concrete ervaringen. Het is een steeds doorgaand proces van leren en experimenteren. Intervisie vindt op de Rietkraag plaats 4x per jaar volgens het Balint- model. Onderwerpen worden door leerkrachten zelf ingebracht en kunnen betrekking hebben op een probleem met een leerling of een groep, een oudergesprek, een vraag over het eigen functioneren of een organisatiepunt.
Overleg MAT (Management Advies Team) : In dit regelmatig overleg reflecteren de directeur en de ib-er, eventueel samen met de bouwcoördinatoren, samen op de gang van zaken op school, met name de zorg aan leerlingen. De ib-er ontvangt steun en bevestiging bij haar taken. Ook de directeur vraagt vaak een spiegel voor zijn handelen en werkzaamheden. Begeleiding stagiaires . De ICO’er (Interne Coördinator Opleidingen) coördineert de begeleiding en plaatsing van studenten. Dit kunnen onderwijsassistenten in opleiding zijn, studenten van de PABO en zogenaamde snuffelstages vanuit het Voortgezet Onderwijs. De ICO’er plaatst, in overleg met desbetreffende leerkrachten, de student. De leerkrachten dragen zelf zorg voor het inplannen van de opdrachten samen met de student. De studenten van de PABO en studenten OA vormen samen een stageleergroep. Zij zullen gedurende een schooljaar samen, ieder op zijn eigen niveau, met de WPOleerkracht een onderzoek doen n.a.v. een schoolvraag. Begeleiding van deze stageleergroep gebeurt ook door de ICO’er. Functioneringgesprekken / POP-gesprekken: Jaarlijks worden er gesprekken gevoerd door directeur met leerkrachten. Dit gebeurt aan de hand van een formulier waarbij punten volgens een vaste agenda aan de orde komen. Hiermee worden de gesprekken door de leerkracht voorbereid en besproken met de directeur. Er wordt verslag van gemaakt en verslagen komen het volgend functionering- of POP-gesprek weer aan de orde. Begeleiding invalkrachten: Er heerst op school een cultuur waarin een invalleerkracht opgevangen wordt door de directeur of een van de leerkrachten die op dat moment in de buurt is. Meestal neemt degene van de groep boven of onder betreffende groep deze taak op zich en verdiept zich met de invalkracht in het programma. Elke leerkracht heeft als taak zijn weekplanning en klassenmap zo in orde te hebben, dat een invalkracht zo aan de slag kan. Daarbij is duidelijkheid in programma belangrijk. Daarnaast is een up-to-date HGW-groepsplan aanwezig zodat duidelijk is welke zorg/ instructie / aanbod de leerlingen krijgen op een bepaald moment van een dag / week. De directeur en/of IB-er zijn als vraagbaak beschikbaar.
Zorgplan Katholieke Basisschool de Rietkraag 2015-2019
16
Consultatie leerlingbegeleider IJsselgroep Per jaar hebben we ongeveer zes keer een leerlingen spreekuur met een orthopedagoog van EPOS-Salland. Haar taak is het begeleiden van leerkrachten en IB-er bij problemen met zorgleerlingen waar we als school niet genoeg mee verder kunnen. We volgen daarbij de structuur van: Handelings Gericht Werken In de leerlingenzorg beogen we een verschuiving te laten plaatsvinden van: Kind naar zorg → Zorg naar kind Kindkenmerken → Werkprobleem van de school Wat is er met dit kind. Wat hebben we nodig om dit kind te Kind door de molen kunnen helpen. Verklarende diagnostiek →Handelingsgerichte diagnostiek en consultatie Onderzoek → Begeleiding Het Handelingsgerichte Proces: Het proces heeft een cyclisch karakter van regelmatig terugkerende gesprekken, zodat de leerkracht zich professionaliseert. Tijdens het eerste gesprek over een (blanco) leerling wordt een formulier ingevuld. De verwachtingen van de leerkracht betreffende het gesprek worden ook genoteerd. Het formulier biedt de mogelijkheid om breed te kijken. (zie formulier HGW) Het dwingt de leerkracht en de begeleider van de leerkracht om alle aspecten na te lopen samen met de ouders van het kind ( kindkenmerken, schoolkenmerken, leerkrachtkenmerken, thuissituatie enz.). Vooral beschermende, compenserende factoren zijn belangrijk ! Gezamenlijk worden er acties op lange termijn vastgesteld welke naar een oplossing voor de hulpvraag kunnen leiden. Een actie kan ook verdere begeleiding van kind of leerkracht zijn of toeleiden naar externe instanties. Wanneer wij hulp buiten school gaat vragen (denk aan AB, onderzoek, TJK, arrangement etc.) dan wordt het hgwdossier digitaal ingevuld. Deze zal naar het EPOS verstuurd worden. De kracht van HGW: De kracht ligt in de analyse: Wat is het probleem? Wat zijn de positieve kanten? Waar liggen kansen om acties te ondernemen? Hoe kan ik die goede kanten inzetten? Ouders en leerkrachten gaan samen aan de slag om de hulpvraag helder te krijgen en mogelijke kansen te benutten. Ouders worden partner in het hulpplan. Uitgangspunten: Pedagogisch optimisme- vertrouwen op ieders ontwikkelingskracht, de leerkracht moet leren omgaan met dit kind. Leerkrachten zijn onderwijsdeskundigen; ouders zijn ervaringsdeskundigen. Adaptief onderwijs- relatie, competentie en autonomie centraal, voor zowel leerlingen als leerkracht. Onderwijs is ‘leren leren’- kennis als middel en leerkracht als begeleider.
Zorgplan Katholieke Basisschool de Rietkraag 2015-2019
17
Nog meer voordelen: Ouders zien dat de leerkracht / school bezig is met het realiseren van de juiste zorg aan hun kind. Het analyseformulier biedt een overzichtelijk geheel . Het ingevulde formulier is hulpmiddel in een analysegesprek. Informatie van ouders is vaak zeer verhelderend. Bij consultaties met de leerlingbegeleider heb je alle gegevens bij de hand.
Zorgplan Katholieke Basisschool de Rietkraag 2015-2019
18
Expertisecentrum Passend Onderwijs Salland (EPOS) “De missie van EPOS en de Sallandse deelregio, binnen samenwerkingsverband PassendOnderwijs PO 23-05, is gebaseerd op het motto: “Voor iedere leerling uit Salland is er onderwijs in Salland” en luidt als volgt: Binnen de Sallandse deelregio werken leerkrachten, ib-ers, directeuren, bestuurders en vele andere professionals, in goed overleg met ouders/verzorgers aan één centrale opdracht: “Het inrichten van een ondersteuningsstructuur waarbij elke leerling die ondersteuning krijgt die hij/zij nodig heeft om, thuisnabij, een ononderbroken ontwikkelingsproces te kunnen doorlopen.” INFORMATIE 2014-2015. EPOS Salland Postadres: Postbus 66 8100 AB RAALTE Bezoekadres : Monumentstraat 55e RAALTE Telefoon: 0572-360372 (directie) Telefoon: 0572-364803 (expertiseteam) Mobiel: 06-55893450 E-mail:
[email protected] Web: epos-salland.nl
Vanuit deze missie wil de Sallandse deelregio impulsen geven op gebied van ondersteuning, teneinde de kwaliteit van het Passend Onderwijs te vergroten. Elke school heeft op dit gebied haar eigen autonomie, maar zoekt om zich verder te versterken samenwerking met andere partners binnen en buiten de Sallandse deelregio. Deze samenwerking is gebaseerd en gericht op gezamenlijke ambities die binnen de Sallandse deelregio zijn vastgesteld. Een ander uitgangspunt binnen onze visie op onderwijs is dat we accepteren dat leerlingen verschillen. De leerling staat centraal binnen ons adaptief onderwijs. De onderwijsbehoeften van de leerling vormen het startpunt voor het handelen van leraar. Door handelingsgericht te werken worden onderwijsbehoeften en het handelen van de leraar op elkaar afgestemd. Hierbij wordt ook nadrukkelijk de stem van de leerling en de ouders gehoord. De visie van de Sallandse deelregio wordt zichtbaar op de scholen door: a. De standaarden van het basisprofiel en die van de kwaliteitszorg volgens inspectienormen planmatig toe te passen (zie ook het ondersteuningsprofiel van de school en het ondersteuningsplan van het samenwerkingsverband 2305 PO) b. De principes van handelingsgericht werken in de praktijk te brengen: o De onderwijsbehoeften van een leerling en de handelingsverlegenheid van een school staan centraal. o Positieve aspecten van leerling, leraar, IB en ouders zijn van groot belang. o De ondersteuningsroute is systematisch en transparant. o De werkwijze is doelgericht.
Zorgplan Katholieke Basisschool de Rietkraag 2015-2019
19
Er wordt gewerkt vanuit een transactioneel referentiekader Leraren, IB-ers, ouders, kind en externe dienstverleners werken constructief samen. o De ondersteuningsbehoeften van de leerkracht aandacht geven De ambities uit het eigen schoolplan en ondersteuningsprofiel doelgericht uit te werkend. Leraren te stimuleren actief te werken aan verdere professionalisering op basis van het ondersteuningsprofiel van de school. Pro-actief de deskundigheid van alle partners binnen de Sallandse deelregio aan te wenden om zonodig voor een leerling een onderwijsarrangement op maat mogelijk te maken. Expertise-ontwikkeling en borging hiervan als belangrijk doel te onderschrijven. Ondersteuningsmiddelen efficiënt en transparant toe te delen zodanig dat leerkrachten en leerlingen hier profijt van hebben. o o
c. d. e.
f. g.
Het uiteindelijke doel is het opvangen van zo veel mogelijk leerlingen in de reguliere basisschool. Met uitzondering van die leerlingen die een speciale onderwijsbehoefte hebben. Uit het ondersteuningprofiel van de school blijkt waar de grenzen van de mogelijkheden van elke school liggen. De school zal actief werken aan ontwikkeling om deze grenzen te verleggen naar een zo groot mogelijk passend aanbod. Passend Onderwijs is echter geen inclusief onderwijs. De Sallandse deelregio zal daarom ook structureel de expertisefunctie van SBO en SOvoorzieningen ondersteunen t.b.v. leerlingen met een speciale onderwijs- en ondersteuningsbehoefte. Op deze wijze wordt er een dekkend aanbod in Salland gerealiseerd. Schoolondersteuningsprofiel In ons schoolondersteuningsprofiel beschrijven wij wat de mogelijkheden binnen onze school zijn om leerlingen te ondersteunen. Hierbij gaan wij uit van basisondersteuning en extra ondersteuning. De afspraken over de invulling van de basisondersteuning zijn op het niveau van het samenwerkingsverband gemaakt en gelden voor alle deelnemende scholen. De basisondersteuning heeft betrekking op onderwijsinhoudelijke aanpakken en op de kwaliteit van de ondersteuningsprocessen in onze school. De extra ondersteuning beschrijft de specifieke mogelijkheden van onze school, die verder gaan dan de afspraken die gemaakt zijn over de basisondersteuning. Dit schoolondersteuningsprofiel is in samenspraak met en binnen het schoolteam tot stand gekomen. Zie bijlage. Hgwdossier Het hgwdossier van een leerling wordt ingevuld op het moment dat een leerling uitvalt en wij advies/ondersteuning nodig hebben via het EPOS. Denk aan aanvraag observatie orthopedoog, aanvraag TJK, aanvraag intelligentieonderzoek, aanvraag dyslexieonderzoek etc. Daarnaast moet het hgwdossier ingevuld worden op het moment dat wij een arrangement aanvragen. Met een arrangement vragen we aanvullende ondersteuning op onze basisschool, maar is het ook mogelijk om een
Zorgplan Katholieke Basisschool de Rietkraag 2015-2019
20
toelaatbaarheidsverklaring voor het SBO of SO aan te vragen. Bij de aanvraag voor een arrangement wordt het CAT ingeschakeld.
CAT (Commissie Arrangement Toekennen) Met het hgwdossier arrangeren als gespreksleidraad wordt samen met ouders en ondersteunende ketenpartners een passend arrangement opgesteld. De orthopedagoog heeft daarbij een belangrijke ondersteunende rol. De vraag naar een arrangement kan gericht zijn op aanvullende ondersteuning op de huidige of een andere basisschool, maar ook op een toelaatbaarheidverklaring voor het SBO of SO. De aanvraag wordt d.m.v. het hgwdossier ingediend bij het Expertisecentrum Passend Onderwijs Salland (EPOS) en daar wordt gecheckt of er aan alle voorwaarden is voldaan. Zo niet dan wordt er overlegd met de school. Is de gang van zaken passend geweest en het geheel van de aanvraag compleet, dan wordt het arrangement ingebracht in de CAT. Op basis van de check wordt bepaald of en zo ja wie er bij de bespreking worden uitgenodigd. School en ouders kunnen zelf ook aangeven bij de bespreking te willen zijn. De CAT komt maandelijks bijeen en beoordeelt of het gevraagde arrangement passend en haalbaar is. De beoordeling vindt plaats op basis van het transactionele referentiekader: 1. Wat is de onderwijsbehoefte van de leerling? 2. Wat is de ondersteuningsbehoefte van de school? - De mogelijkheden van het SOP? - Hoe is dit ingezet? - Is er voldoende gebruik gemaakt van lichte ondersteuningsvormen? - De ervaren knelpunten en wat is hiervoor aanvullend nodig? 3. Wat is de ondersteuningsbehoefte in de buitenschoolse situatie? (gezin, vrije tijd, zorg) - Wat is er al ingezet? - Hoe is de afstemming met het onderwijs? - De ervaren knelpunten en wat is hiervoor aanvullend nodig? 4. Wat is het ontwikkelingsperspectief?
Alle arrangementen en toelaatbaarheidverklaringen voor toegang S(B)O worden tijdgebonden vastgesteld. Arrangementen kunnen een tijdsduur van minimaal een aantal maanden tot een aantal jaren hebben. De verklaringen voor toegang S(B)O zullen voor minimaal één schooljaar gelden. Na evaluatie kunnen arrangementen zo nodig worden verlengd. Wanneer de geformuleerde doelen zijn gerealiseerd stopt het arrangement of eindigt de toelaatbaarheidverklaring. Bij toekenning van arrangementen is de focus gericht op de leerkrachtondersteuning en het verhogen van leerkrachtvaardigheden. Hierbij zijn thema’s als klassenmanagement, omgaan met diversiteit en differentiatie,
Zorgplan Katholieke Basisschool de Rietkraag 2015-2019
21
interactie binnen de groep, communicatie met ouders/verzorgers en verbinding met andere (externe) betrokkenen belangrijke aandachtspunten. De nu nog veel gestelde vraag om “extra handen” komt zo nodig daarna aan de orde. De beschikbare middelen voor zware ondersteuning zijn helaas minder dan gedacht. Bij de invulling van een arrangement wordt eerst gekeken naar de mogelijke inzet van beschikbare collega’s. Er zal bij nieuwe arrangementen (naast inzet door orthopedagogen en Team Jonge Kind): - sterk ingezet worden op ondersteuning door AB-ers: Ongeveer 3 fte CL4 Ambelt (Jeanet Rouweler, Joek v.d. Velden en Marieke Carpay) Ongeveer 1 dag CL4 Sotog (Petra Wienen) Ongeveer 3 dagen CL3 De Twijn (Diane van Rossum) Ongeveer 2 dagen CL3 De Zonnehof (Marieke Selles) - en in beperkte mate op het toedelen van financiële middelen (deels vanuit de reserve) - eerst gekeken worden naar het budget dat de school al heeft ontvangen vanuit de overgangsregeling Van de AB-ers zal gevraagd worden zich meer (vraaggestuurd) te richten op de bredere ondersteuningsvragen naar ondersteuning. Van de scholen wordt verwacht de gewenste ondersteuning ook duidelijk aan te geven. Hoewel de financiering van Team Jonge Kind niet uit de zware middelen wordt bekostigd, loopt de toekenning ervan wel via de CAT.
Afhankelijk van het feit of een licht of zwaar arrangement is toegekend wordt een aantal uren toegekend aan de begeleiding van de leerkracht m.b.t. desbetreffende leerling. Ook is het mogelijk om begeleiding gericht op de leerling te krijgen. De ambulant begeleider zal dit verzorgen. Wanneer een arrangement is toegekend zal in overleg met ouders, ambulant begeleider en waar nodig het kind zelf een plan geschreven worden. M.b.v. kindplannen zullen concrete doelen gemaakt worden waar het kind (met hulp van ouders, AB en leerkracht) aan zal werken een bepaalde periode. In het plan staat: het beginniveau van de leerling de onderwijsdoelen die de school voor de leerling nastreeft welke maatregelen de school neemt (individuele begeleiding, leermiddelen) wie de leerling begeleidt, intern en extern welke speciale voorzieningen worden getroffen. de manier waarop de rugzak wordt ingezet de manier waarop de vorderingen van de leerling worden gevolgd en geregistreerd hoe vaak en op welke manier de ouders, school en ambulant begeleider overleg hebben
Zorgplan Katholieke Basisschool de Rietkraag 2015-2019
22
Schoolmaatschappelijk werk de Kern
Anneke Krijgsheld Kennisknooppunt Kulturhus Passage 10 8102 EW Raalte T 0570-547300 E
[email protected] I www.stdekern.nl t.b.v. SWV “EPOS Salland” voor basisscholen in de gemeente Raalte. Scholen worden in toenemende mate geconfronteerd met kinderen en gezinnen waar problemen zijn op het gebied van gedrag, ontwikkeling of opvoeding. Scholen signaleren de problemen en moeten er in de dagelijkse schoolpraktijk mee kunnen omgaan. De interne leerlingenzorg is echter niet toereikend en niet bedoeld om deze zorg te bieden. De bovenschoolse zorgstructuur moet deze zorg wel bieden. Het schoolmaatschappelijk werk heeft een plaats in deze zorgstructuur. Zij is bij uitstek geschikt om een schakelfunctie tussen school en de hulpverlening buiten de school te vervullen. Afhankelijk van de plek die het schoolmaatschappelijk werk in de zorgstructuur inneemt kan zij verschillende taken uitvoeren. Zo is zij in staat om signalen vanuit school snel op te pakken en te kijken welke hulp ouders en kinderen nodig hebben. Als het om hulpverlening gaat heeft zij vaak het eerste contact met ouders en kinderen en fungeert daardoor als praatpaal. Ook is het schoolmaatschappelijk werk in staat om in gesprekken met ouders en kinderen problemen te verhelderen, om huisbezoeken af te leggen of verder onderzoek te doen zodat evt. verwijzing soepel verloopt. Het schoolmaatschappelijk werk kan daarmee een belangrijke bijdrage leveren aan een sluitende zorgstructuur. Doelstelling Samen met de school tracht het schoolmaatschappelijk werk het welbevinden van leerlingen en hun ouders/verzorgers te bevorderen. Dit vergroot de kansen van leerlingen om hun schoolopleiding zo goed mogelijk te volgen en met positief resultaat af te ronden. Taken Schoolmaatschappelijk werk algemeen Het schoolmaatschappelijk werk kan globaal de volgende taken/functies vervullen:
Zorgplan Katholieke Basisschool de Rietkraag 2015-2019
23
1. Schoolondersteuning: Consultatie bieden aan intern begeleiders en leerkrachten rond signaleren van en omgaan met zorgleerlingen en hun ouders. Inbreng van specifieke deskundigheid over het communiceren met ouders. Bemiddeling tussen leerlingen, ouders en school. Screenen en probleemverheldering bieden bij een gesignaleerd complex probleem, op basis van gesprekken met leerkrachten, ouders en evt. kinderen. Specifieke deskundigheid bij probleemtaxatie inbrengen in zorgoverleg op school. Het SMW maakt daarbij deel uit van de zorgstructuur van de school, het samenwerkingsverband, de jeugdzorg, de jeugdgezondheidszorg en het maatschappelijk werk. 2. Hulpverlening aan ouders en kinderen: Bieden van informatie, advies en kortdurende, lichte vormen van pedagogische en psychosociale hulpverlening aan ouders/gezinnen. 3. Toeleiding naar speciale en geïndiceerde hulp: Het gaat hierbij vooral om het begeleiden van ouders en kinderen naar speciale en geïndiceerde vormen van zorg. Motiveren en ondersteunen van ouders en/of leerlingen bij verwijzing. Voorbereiden van aanmelding en screenen bij verwijzing naar Veilig Thuis of andere (jeugdzorg)instellingen. Leveren van een bijdrage aan het leerling-dossier van de school bij aanvragen voor bovenschoolse voorzieningen of verwijzingen naar speciaal onderwijs. Indien nodig bemiddelen bij contactlegging met en/of het begeleiden van ouders of leerlingen bij het eerste bezoek aan de instelling. Terugkoppeling naar de school.
Zorgplan Katholieke Basisschool de Rietkraag 2015-2019
24
Jeugdgezondheidszorg, de GGD In groep 2 en groep 7 komt de schoolverpleegkundige op school en screent de kinderen. In gesprek met ouders en kind vindt signalering plaats van eventuele problemen in de geestelijke of lichamelijke gezondheid van het kind. Verwijzing naar schoolarts of huisarts kan volgen. Terugkoppeling naar school vindt in een nagesprek met de groepsleerkracht plaats. Minimaal 2x per jaar heeft de intern begeleider overleg met de schoolverpleegkundige. Leerlingen in de follow up worden besproken. Vragen over zorgleerlingen kunnen voorgelegd worden. Met toestemming van ouders mogen leerkrachten de schoolverpleegkundige altijd telefonisch raadplegen wanneer zij vragen hebben over de lichamelijke conditie van kinderen. Ook kunnen zij ouders verwijzen naar de GGD bij vragen over de lichamelijke ontwikkeling van hun kinderen.
Logopedie Vanuit de gemeente komt de logopedist, Inge Kloosterboer, voor de screening bij de leerlingen van groep 1. Daarnaast draagt zij zorg voor de halfjaarlijkse controles. Uitvoering van de logopedie ligt bij de particuliere logopedie. Sinds het schooljaar 2014-2015 hebben wij wekelijks een particuliere logopedist binnen school zodat ouders de mogelijkheid hebben om hun kind onder schooltijd te laten begeleiden.
Zorgplan Katholieke Basisschool de Rietkraag 2015-2019
25
Informatie naar ouders Ouders krijgen op velerlei manieren informatie over ons onderwijs (schoolplan – schoolgids), over de school (schoolgids – nieuwsbrief) en over de leerlingen. In één van de eerste weken van het schooljaar is er een informatieavond in elke groep, waarop ouders informatie krijgen over het reilen en zeilen in de groep. Soms wordt dit aangevuld met een onderwerp waar dat schooljaar op groeps- of schoolniveau veel aandacht aan wordt besteed of informatie over bv. een nieuwe methode of werkwijze. Daarnaast vinden er in het begin van het schooljaar in groep 1 t/m 6 kennismakingsgesprekken plaats, waarin ouders informatie geven over hun kind aan de leerkracht. In de groepen 7 en 8 beginnen we het schooljaar met kindgesprekken, waarin de kinderen informatie geven over zichzelf. Daar waar nodig kan er op initiatief van ouders of leerkrachten ook in groep 7 en 8 een kennismakingsgesprek met ouders gepland worden. Twee keer per jaar krijgen de leerlingen een rapport mee naar huis. In oktober is er op initiatief van ouders mogelijkheid om een gesprek aan te vragen. Leerkrachten zullen zelf gesprekken met ouders van zorgleerlingen inplannen. Na het eerste rapport eind januari volgt er een 10-minutengesprek voor alle ouders met de groepsleerkracht. Hier ligt het initiatief bij school. Omstreeks mei-juni is er voor ouders wederom gelegenheid om op eigen initiatief gesprekken aan te vragen. Leerkrachten zullen zelf gesprekken met ouders van zorgleerlingen en andere ouders die zij graag willen zien inplannen. Indien nodig volgen er voor de overgang naar de volgende groep nog gesprekken over zorgleerlingen om de overdracht, een doublure of versnelling vast te leggen. Op verzoek van de leerkracht of van de ouders kan de intern begeleider aanwezig zijn. Op verzoek van ouders zijn er altijd tussendoor gesprekken mogelijk met leerkracht, IB-er of directeur. Ouders of school maken hiervoor een afspraak.
Zorgplan Katholieke Basisschool de Rietkraag 2015-2019
26
Zorgkalender 2015-2016 Schoolweek 34 35 36
1 2 3
begint op maandag
31-8-2015
5
14-9-2015
39
6
21-9-2015
40
7
41
8
42
9
11 12
48
13 14
50
15
51
16
INTERVISIE / ZORGVERGADERING
28-9-2015
Evt extra zorggesprek tussen lk. ouders en IB, als dit wenselijk is of is afgesproken!
5-10-2015 12-10-2015
14-10 studiedag gr. 7-8 herfstvakantie PI-dictee gr. 3 t/m 8
herfstsignalering
26-10-2015
AVI/DMT zorgllln.
AVI/DMT zorgllln
START TUTOR LEZEN 2-11-2015
Toetsen LWOO
16-11-2015
follow-up : groepsplannen ontluikende geletterd en gecijferdheid, spelling, technisch lezen en rekenen. tussenevaluatie
23-11-2015
Oudergesprekken op initiatief ouders
30-11-2015 Basistoets lezen
7-12-2015
INTERVISIE / ZORGVERGADERING
28-12-2015
Kerstvakantie
04-01-2016
18
5
11-01-2016 19
20
AVI /DMTzorgllln.
groepsplannen tussenevaluatie; Follow up afspraken maken
21-12-2015
4
AVI/DMT zorgllln.
Pravoo
9-11-2015
1
3
AVI/DMT zorgllln.
SCOL leraren 4-8 SCOL lln. 6-8
52
17
groep 8
groepsbespreking- kennismakingsgesprekken gr.1-6
Kerstvakantie
2
groep 7
Groepsbesprekingen / Onderlinge klassenconsultaties- kennismakingsgesprekken gr.1-6
Herfstsignalering
47
49
Follow – up
19-10-2015
10
groep 6
Groepsplannen naast elkaar leggen/ follow up afspraken maken
Screening beginsituatie Pravoo binnengekomen kleuters
44
46
groep 5
24-8-2015
38
45
groep 4
Groepsplan ontluikende geletterdheid / aanvankelijk lezen / spelling/ rekenen/ technisch lezen maken Stoppelhaene
7-9-2015
43
groep 3
17-8-2015
4 37
groep1/2
18-01-2016
25-01-2016
Taal voor kleuters M1/2 Rekenen voor kleuters M1/2 Pravoo M1 /2 Dyslexielijst M2
R/W2011 M3 Sp 2011 M3 W.S. M 3 Grafementoets Avi/ DMT 1/2 Februarisign
AVI Cito begrijpend lezen M4 R/W 2011 M 4 Sp 2011 M 4 Woordenschat M 4/ DMT
AVI Cito begrijpend lezen M5 R/W 2011 M 5 Sp 2011. M 5 Woordenschat M 5/DMT
AVI Cito begrijpend lezen M6 R/W 2011 M 6 Sp. 2011 M 6
AVI Cito begrijpend lezen M7 R/W 2011 M 7 Sp. 2011 M 7
Woordenschat M6/ Woordenschat M7/ DMT DMT
AVI/ DMT
Woordenschat M8/ DMT
Follow up afspraken maken Cito LVOS invoeren en analyseren, groepsplannen evalueren, nieuwe groepsplannen spelling en rekenen, ontluikende geletterdheid en gecijferdheid, technisch lezen maken. 6
21
Follow up
1-02-2016
1e rapport mee / leerlingbespreking team oudergesprekken
09-02 foekepotten 22 7
8-02-2016 8
23
15-2-2016
9
24
22-2-2016
10 26
27 12 28
Pravoo instroom Okt-nov-dec lln gr.1 7-03-2016 Cito M1 Taal / rekenen okt-novdec gr 1 14-03-2016
28-03-2016 Pasen
15
30
04-04-2016
16
31
11-04-2016
17
32
18-04-2016
18
SCOL leraren
SCOL leraren
SCOL leraren
SCOL leraren SCOL lln.
Toetsen dysl. Protocol zw.lln PI-dictee gr. 3 t/m 8
SCOL leraren SCOL lln.
SCOL leraren SCOL lln.
Goede Vrijdag
Tussenevaluatie groepsplannen, Follow up afspraken maken Follow up
Entree toets INTERVISIE / ZORGVERGADERING leerlingbespreking team
25-04-2016
19
2-05-2016
20
33
9-05-2016
21
34
16-05-2016
35
Cito Rek. E1 /2 24-05-2016 Voor scores III, IV, V
22
START TUTORLEZEN
21-03-2016
29
/ ZORGVERGADERING
Krokusvakantie
29-02-2016
11
13
INTERVISIE
Zorgplan Katholieke Basisschool de Rietkraag 2015-2019
Cito Eindtoets groep 8
Meivakantie (incl. Koningsdag) Meivakantie (incl. bevrijdingsdag / hemelvaart)
Avi/ DMT
27
23
24 25
36
37 38
31-05-2016
Rek. E 3 Sp. E 3
Rek. E 4 Sp. E 4
Pravoo E2
woordenschat E Begr. L. E 3 3
woordenschat E4 Begr. L. E 4
26
20-06-2016
27
40
27-06-2016
30
4-07-2016 42
Woordenschat E6
Cito LVOS invoeren en analyseren / follow up afspraken maken
41
29
woordenschat E5
Rek E6 Sp. E 6
Eigen Eigen woordenschat woordenschat toets toets
6-06-2016 13-06-2016
39
28
Rek E 5 Sp. E 5
16-5 Pinksteren Idem TVK Pravoo E1
Kamp groep 8
Follow up / leerlingbespreking team Oudergesprekken op initiatief ouders 2e rapport mee
11-07-2016
18-07-2016 Versie 26-05-2015
Zomervakantie t/m 26-08-2016
Belangrijke punten: Bij de overdracht naar de volgende groep is het belangrijk om de onderwijsbehoeften van je leerlingen in kaart te hebben middels het didactisch groepsoverzicht wat je maakt voorafgaande je groepsplan. (zie L-schijf, HGW, didactisch groepsoverzicht, HGW groepsplan. Wanneer een leerling een zorgleerling is staat door de vorige leerkracht beschreven in het groepsoverdracht- statusformulier (L-schijf, formulieren). Ga voor het maken van je nieuwe groepsplannen uit van het vorige groepsoverzicht en de mondelinge overdracht door je collega. Lees je goed in, noteer afspraken die eerder gemaakt zijn met ouders. Na het afnemen van de citotoetsen zijn de leerkrachten verantwoordelijk voor het analyseren van de toetsen en het invoeren in LOVS. De analyse van de citotoetsen moeten ook verwerkt worden / geëvalueerd worden in de groepsplannen. Deze analyse wordt weer gebruikt bij de groepsbesprekingen met de intern begeleider. Voor het invoeren van cito’s in LOVS: Rekenen/ wiskunde 2012, Taal voor kleuters en Rekenen voor kleuters invoeren door per kind de fouten aan te klikken. Je kunt dan een categorieënanalyse uitdraaien. Voor spelling foute antwoorden invoeren: Je krijgt dan een foutenanalyse. Leerlingen kunnen altijd ingebracht worden voor een individuele bespreking. Dit kan voorkomen n.a.v. observatie, toetsresultaten, hulpvraag van een leerling of een hulpvraag van de ouders. In het leerlingbesprekingsformulier beschrijft de leerkracht kort en bondig wat het probleem is, wat er al gedaan is en wat de leerkracht van de ib-er verwacht. Voor de geplande follow-ups (5x per jaar, 3x bespreken groepsplannen, 2x groepsplannen en cito’s) is het nodig dat de IB-er van te voren je groepsplannen krijgt en je voorbereiding voor de leerlingbespreking met het formulier ‘leerlingbespreking’. (L-schijf, formulieren). We proberen voor de follow-up een uur per leerkracht te plannen, liefst onder muziek. Gevraagd wordt om onderling te kijken hoe er vervangen kan worden in de groepen. In week 3 wordt gevraagd de groepsplannen naast elkaar te leggen. Punt voor de agenda in de bouwen. Ook voor deze periode staan de onderlinge klassenconsultaties gepland. Een lijst met mogelijke tijden en vervanging wordt aan het begin van het schooljaar gemaakt.
Zorgplan Katholieke Basisschool de Rietkraag 2015-2019
28
Besteed bij je groepsplannen ook aandacht aan mogelijk kindplannen. Kijk voor welke kinderen dit wenselijk is. (zie L-schijf, HGW, kindplan). Probeer door het jaar heen enkele kindgesprekken te voeren .In principe zou dit voor elke kind wenselijk zijn – vanaf groep 6 worden gesprekken met kinderen structureel gevoerd. Voor elke collega is het mogelijk om een traject SVIB aan te gaan. Als je een vraag hebt, leg die bij Monique of Mariet neer. Informatie over SVIB staat op de L-schijf onder protocollen.
Zorgplan Katholieke Basisschool de Rietkraag 2015-2019
29
Dossiervorming, het bewaren van groepsgegevens en leerlingengegevens. 1. De school werkt met een digitaal administratiesysteem voor leerling- en groepsadministratie. a. Er zijn teamafspraken gemaakt over eenduidig gebruik en overdracht van het systeem. b. Er wordt verslaglegging per kind en per groep gemaakt. Er zijn afspraken binnen het team wat vastgelegd moet worden. 2. Voor iedere leerling is een dossier ingericht. De leerlingendossiers kennen een standaard indeling en bevatten , voor zover van toepassing: - Personalia: o inschrijfformulier basisschool o medische verslagen o informatie over een handicap -
-
-
dossiermap: o onderzoeksverslagen: onderwijsbegeleidingsdienst, logopedie, pedagogisch/ psychologisch /psychiatrisch rapport, fysiotherapie o verslagen van diagnostische toetsen of observaties o verslagen externe remedial teaching o formulier signalering probleem zorgleerlingen o begeleidingsplannen ambulante begeleiding o handelings-/ hulpplannen, voortgang ( i.i.g. in Dotcom vastgelegd). o aantekeningen over de vorderingen van een kind o follow-up, tijdlijn, HGW groepsplan o foutenanalyses spelling, rekenen etc. o cijfers, analyses van methodegebonden toetsen als het resultaat van de toets onvoldoende is. o gegevens van de groepen 1/2: observatielijsten, lees- en rekenvoorwaarden, toetsgegevens Cito- ordenen en de begrippentoets o onderwijskundig rapport o verslagen van een leerlingbespreking (consultaties OAC) verslagen contacten en afspraken oudergesprekken m.b.t. zorg
3. Er zijn schriftelijke afspraken gemaakt omtrent het gebruik van groepsmappen en leerlingendossiers: a. De school heeft afspraken gemaakt met betrekking tot de afscherming van privacygevoelige informatie in leerlingendossiers. b. Er is een protocol die het inzagerecht van ouders en informatieoverdracht aan derden regelt. c. De school heeft afspraken gemaakt omtrent het periodiek opschonen, afsluiten en vernietigen van leerlinggegevens.
Zorgplan Katholieke Basisschool de Rietkraag 2015-2019
30
Gegevens van leerlingen waar in de loop van een schooljaar mee gewerkt wordt, zitten in een leerlingenmap in de klas en / of vind je terug in dotcom. Bij de overdracht van een groep wordt een groepsdossier overgedragen: naast schriftelijke verslaglegging is er een overzicht van bijzondere kenmerken en zorg van elke groep. Daarnaast worden papieren overzichtslijsten van rapporten overgedragen.
Vastleggen Zorgzaken: 1. Dotcom: onderstaande onderdelen worden in Dotcom verwerkt, als je hebt ingelogd in je groep: Groepsverslag: - groepsbespreking - eindoverdracht groep (in oude groep) - AVI-overzicht - Verslaglegging (op groepsniveau) Groepsplan: - HGW groepsplan (wel individueel evalueren) Individueel (op naam van de leerling) verslaglegging: - oudergesprekken - 10 minutengesprekken - leerlingbesprekingen - consultatiegesprekken - facultatief logboek Bij oudergesprekken is het vrije keus om te bepalen of deze in één document worden verzameld of in losse documenten op datum worden opgeslagen. Individueel (op naam van de leerling) handelingsplan: - kinderen die een arrangement hebben, hebben in dit arrangement een hulpplan. - Kinderen met een OPP, hebben in het OPP een hulpplan beschreven staan. Absenten: De absenten worden bijgehouden in Dotcom.
2. Toetsen: LOVS-toetsen resultaten invoeren in Cito. Er is een automatische koppeling van Cito naar Dotcom tot stand gekomen. De planning van de toetsen op de computer volgen. Als het om een nieuwe toets gaat die nog niet eerder is afgenomen, dan werken volgens de handleiding. De toets begrijpend lezen mag niet worden voorgelezen. Bij een enkele zorgleerling of met dyslexie overleggen met IB over voorlezen. Het wandmateriaal mag bij Citotoetsen blijven hangen.
Zorgplan Katholieke Basisschool de Rietkraag 2015-2019
31
Na de toetsperiodes: Twee keer in het jaar is er een toetsweek voor alle kinderen . Voor de groepen 1 / 2 lopen de periodes niet altijd gelijk met de groepen 3 t/m 8. In 3 t/m 8 worden spelling, rekenen en begrijpend lezen getoetst. Drie keer per jaar worden in de groepen 3 t/m 8 de leestoetsen afgenomen. Naar aanleiding van deze toetsen worden groepsbesprekingen gehouden door de leerkracht en IB. Ook maakt de IB-er een zelfevaluatie met LVOS. Er wordt na analyse van de resultaten groeps- en leerling-bespreking op teamniveau uitgevoerd. In deze vergadering kijken we op schoolniveau, op klassen- en op leerlingniveau naar bepaalde trends in de resultaten. De vraagstelling hierbij is : Wat moeten we als school doen met deze resultaten: wat kan de organisatie, de leerkracht in zijn groep veranderen om achterstanden weg te werken. Welke aanpassingen zijn nodig? Waar zijn we goed in? Een vervolg hierop zou kunnen zijn: -enkele kinderen willen we in een leerlingbespreking volgen -we blijken op het gebied van de methode een probleem te ervaren -er blijkt een organisatorisch probleem te zijn -we komen schoolproblemen tegen. Wat betreft het eerstgenoemde punt zouden we kunnen besluiten tot verder onderzoek, diagnostische testen door IB, spreekuur OAC, hulpplan etc. Voor we hiertoe overgaan moet dit altijd eerst met ouders overlegd worden. De andere punten moeten met directie en bouw besproken worden.
Zorgplan Katholieke Basisschool de Rietkraag 2015-2019
32
Planmatig handelen bij gedragsproblemen. Het signaleren van gedragsproblemen. -Op basisschool De Rietkraag gebruiken we een leerlingvolgsysteem SCOL voor sociaal-emotionele ontwikkeling om tijdig en systematisch gedragsproblemen te kunnen signaleren. SCOL bestaat uit een leerkrachtenvragenlijst en voor groep 6-8 een leerlingvragenlijst. Deze vullen we 2x per jaar in. Met name naar binnen gericht probleemgedrag proberen we tijdig te onderkennen en in positieve zin om te buigen of te voorkomen. Naar buiten gericht (storend) probleemgedrag wordt niet gemakkelijk over het hoofd gezien, maar het gebruik van een signaallijst maakt wel, dat praten over ‘moeilijk’ gedrag voor elke leerkracht gemakkelijker wordt. We streven erna te spreken in dezelfde gedragstermen, zo objectief mogelijk. -Problemen in het gedrag worden gesignaleerd door groepsleerkracht of ouders. Het kind gaat niet met plezier naar school of laat dalende leerresultaten zien. -Het LVS (resultaten van cognitieve hoofdvakken) laat dalende leerresultaten zien, de werkhouding/ motivatie loopt terug. Reden voor school en ouders om in gesprek te gaan over overvraging, te weinig uitdaging, pesten en conflicten en thuissituatie. Checklist voor gedragsproblemen: o
o
o o o
o o
hoe is de thuissituatie: (huisbezoek of gesprek op school) wat is de voorgeschiedenis van het kind welke opvoedkundige maatregelen worden thuis genomen wat zijn de sociale omstandigheden / stressfactoren hoe is de gezinssamenstelling ziet men het gedrag ook thuis, wanneer welke medische gegevens zijn bekend hoe wordt de vrije tijd besteed observatie in de groep: wat is het gedrag van de leerling, welke signalen geeft het, (ABC) wanneer doet het probleem zich voor, wat is de aanleiding of wat niet, op wie reageert het kind of op wie niet, hoe lang doet het probleem zich voor of hoe vaak (meten), welke reactie volgt of welke niet Inzet van SVIB is binnen de school mogelijk. gesprek met het kind: zelfbeeld en schoolbeleving (welbevinden, SCOL, kindplan) wat is de plaats in de groep (facultatief in gebruik binnen school: sociogram) gesprek en observatie van de leerkracht; hoe is de interactie, welk beeld en welke verwachtingen heeft de leerkracht wanneer gaat het goed / waar is het kind goed in / wanneer zijn er geen problemen? (SVIB) Wat is er al aan het probleem gedaan en met welk effect Klopt het wat ik (de observant) heb gezien? Bespreken van de leerresultaten van het kind (LVS) Gesprek met de voorgaande leerkracht(en) Speelde het probleem toen ook Wat is er aan gedaan, welke hulp/ acties zijn geboden?
Aandachtspunten voor de procedure van signalering gedragsproblemen.
Tijdig vermoedens uitspreken aangaande problemen in gedrag naar ouders, IB-er en/of directie. Gesprekken met ouders schriftelijk vastleggen en ouders verslag geven
Zorgplan Katholieke Basisschool de Rietkraag 2015-2019
33
Observaties regelmatig laten uitvoeren en bespreken met ouders en directie: daarbij aangeven waar dit proces naar toe kan leiden: deskundige raad. Bij zware problematiek helder aangeven vanaf het begin waar deze problemen in het vervolg van het basisonderwijs op kunnen uitlopen , dit telkens herhalen elk schooljaar, schriftelijk vastleggen waar de grenzen van de school liggen. Meetbaar maken waar, wanneer en hoe problemen verergeren: lijst SEO Handelingsplannen bespreken met ouders, laten ondertekenen, ouders laten meedenken daarin Logboek voor dingen die mis gaan in de groep / of juist goed gaan. Via vaste afspraken bespreken met ouders (initiatief hoeft niet van leerkracht uit te gaan- elke dag bellen is niet werkbaar!) Afspraken maken voor bellen wanneer iets echt uit de hand dreigt te lopen.
Diagnosticeren en analyseren van probleemgedrag. -
op individueel niveau groepsoverzichten n.a.v. schoolinstrument SCOL
Diagnose en analyse gebeurt op basis van gegevens verkregen uit de checklist door groepsleerkracht en intern begeleider. Soms is daarbij de hulp van een externe leerlingbegeleider nodig. Wij roepen dan de hulp in van de vaste begeleider van de IJsselgroep. Daarnaast worden er in de bouwvergaderingen enkele keren per jaar leerlingbesprekingen gehouden waarbij een groepsleerkracht een leerling inbrengt waarmee hij/ zij problemen ervaart. Collegae geven tips en adviezen, nadat samen het probleem helder is gemaakt. Twee keer per jaar wordt er op teamniveau een leerlingbespreking gehouden, voorgezeten door de intern begeleider, waarbij een groepsprobleem/ probleem op schoolniveau wordt behandeld. Ook middels intervisie (4x per jaar) kan een probleem met een leerling besproken worden. Deze besprekingen zijn vooral meningvormend en beogen tips en adviezen te geven aan alle collegae. Het opstellen van een handelingsplan voor kinderen met een arrangement. -
gebeurt voor individuele leerlingen gebeurt op klassenniveau: groepsplan, begeleiding van de leerkracht plan wordt gemaakt door intern begeleider, in samenspraak met groepsleerkracht.
Kinderen met probleemgedrag (naar buiten gericht) worden in de regel aangesproken op de geldende school –en klassenregels. Gekeken wordt, waardoor het negatieve gedrag versterkt wordt en wat het gewenste gedrag is. Met behulp van beloningen bij goed gedrag en het zich houden aan de regels wordt het gewenste gedrag versterkt. We proberen zoveel mogelijk negatief gedrag te negeren, ook al om het kind geen negatieve naam te laten krijgen en te vaak aandacht op het verkeerde moment te geven. Wanneer het probleemgedrag niet genegeerd kan worden (agressief, onveilig voor zichzelf en de omgeving) wordt het kind zo mogelijk uit de situatie gehaald (apart genomen, afgeleid, time-outplek…). Gepoogd wordt op school zoveel mogelijk tegemoet te komen aan de sterke kanten van de leerling: wat zijn de positieve kenmerken, wat kunnen we benadrukken (HGPD). Kinderen die teruggetrokken gedrag laten zien worden zoveel mogelijk betrokken bij groepsactiviteiten, positief benoemd in de groep en geprobeerd wordt hen een maatje te geven, waaraan ze zich kunnen optrekken.
In het handelingsplan wordt gebruik gemaakt van de methodieken van Kanjertraining, Kids Skills, Soemokaarten en Coole kikkerspelen.
Zorgplan Katholieke Basisschool de Rietkraag 2015-2019
34
In het handelingsplan staat altijd de beginsituatie, de doelstelling ( in kleine stapjes) de handelswijze, frequentie van handelen/organisatie, bijzonderheden en de evaluatie. Geëvalueerd wordt na 6 weken, zolang het plan loopt, met ouders, groepsleerkracht en intern begeleider. Bij bijzonderheden wordt bv. externe hulp vermeld. Inrichting van de groep en visualiseren van regels (klassenniveau of individueel) zijn belangrijke items. Bij zowel naar binnen – als naar buiten gericht gedrag staat de interactie met de leerkracht centraal. De intern begeleider heeft hierin een belangrijke rol door het leerkrachtgedrag te observeren en bespreekbaar te maken. Belangrijk in de beginsituatie van onze groepen is, dat voorspelbaarheid in leerkrachtgedrag goed geïmplementeerd is binnen school middels het BAS-project. Dit geeft veel kinderen veel structuur. Op schoolniveau is een algemene regel, dat leerlingen niet negatief benoemd worden in de koffiekamer (om ze geen “naam” te geven) maar dat de leerkracht die problemen ervaart een gesprekspartner kiest (I.B-er, directie of collega) waarbij het hart gelucht kan worden.
Het uitvoeren van een handelingsplan. Hierbij denken we aan het uitvoeren….. - door de groepsleerkracht, met ondersteuning van de intern begeleider - waarbij we: oplossingen kiezen en toepassen, bv. beloningssysteem - kinderen aanspreken op hun gedrag, niet op de persoon - kinderen aanspreken op de regels van klas of school - sociale versterkers kiezen: positief gedrag benadrukken - kinderen ruimte geven: in klassenorganisatie, inrichting en eigen verantwoordelijkheid. - In deze fase is collegiale consultatie heel belangrijk: de intern begeleider moet veel tijd vrijmaken om een luisterend oor te bieden, een uitlaatklep te zijn en te ondersteunen door in en buiten de klas een oogje in het zeil te houden. - Het gebruik van bronnenboeken zoals “Leefstijl”, Kanjertraining, Kids Skills. - Het maken van een sociogram. Het evalueren van een handelingsplan. Door: - groepsleerkracht met intern begeleider - intern begeleider met directie - waarna we overgaan tot het bijstellen van het plan of - tot het inschakelen van externe begeleiding - Het evalueren en bijstellen van het handelingsplan wordt met ouders besproken. Dit alles gebeurt vnl. op individueel en groepsniveau. De persoonlijkheidsontwikkeling wordt uitgebreid beschreven en mag aanleiding zijn tot goed observeren van gedrag en signaleren van problemen. Als blijkt dat na langere tijd zorgvuldig handelen, ondanks handelingsplannen en externe hulp en goed overleg met de ouders de leerling met gedragsproblemen niet te handhaven is op de school, wordt overgegaan tot de procedure “Schorsing en verwijdering”. (Beleidsnota van de EPOS).
Zorgplan Katholieke Basisschool de Rietkraag 2015-2019
35
Afspraken voor overgang leerlingen naar een volgende groep. Algemeen: - Ouders hebben de doorslaggevende stem in het wel of niet doubleren van hun kind. Ook voor versnellen van een leerling geldt dit. Wanneer school en ouders geen overeenstemming kunnen bereiken over doublure of versnelling ligt de verantwoording voor de gevolgen voor hun kind bij de ouders. De afspraken worden vastgelegd in een “Verslag oudergesprek”. Ouders krijgen hiervan een exemplaar. - School kan verwachtingen t.a.v. het overgaan naar de volgende groep omschrijven in het kader van de zorg die het kind nodig heeft en de school wel of niet kan bieden. - De school kan aangeven wat het te verwachten rendement zal zijn van een extra jaar in een bepaalde groep. - De reden van doublure en de afspraken over de nodige zorg worden schriftelijk vastgelegd voor school en ouders. - De extra zorg (niveau 2 WSNS) kenmerkt zich door: o Meer gerichte leer- en instructietijd o Een aangepaste organisatie in de groep o Extra oudergesprekken o Extra pedagogische maatregelen o Korte specifieke begeleiding door de leerkracht middels een individueel hulpplan of een deelgroepplan o Specifiek materiaalgebruik - Speciale zorg (niveau 3 WSNS) is nodig na pedagogisch didactisch onderzoek. Deze kenmerkt zich door: o Een aangepaste instructiewijze, afgestemd op de leerling o Afstemming van leerlijn voor het kind o Aangepast pedagogisch/didactisch leerkrachtgedrag o Ondersteuning middels hulpmaterialen o Afstemming van organisatie in de groep o Specifieke individuele begeleiding door de leerkracht. Op dit niveau is het noodzakelijk goed te kijken wat de school de leerling kan bieden in een bepaald leerjaar.
Overgang groep 1-2: Sinds het schooljaar 2015-2016 werken we met homogene groepen 1 en 2. Dit om zoveel mogelijk tegemoet te komen aan de verschillende niveaus binnen de groepen. De overgang van groep 1 naar 2 verloopt in het algemeen soepel. Onderwijs en opdrachten worden altijd afgestemd op het niveau van de kinderen. We kijken in groep 1 naar de Pravoo-lijst die voor elk kind wordt ingevuld. Er moet voldoende ontwikkeling te zien zijn. De school hanteert een protocol doorstroming kleuters waarbij het kernpunt ligt bij het kijken naar de totale ontwikkeling van elk kind persoonlijk om doorstroming naar een volgend leerjaar goed te doen verlopen. (bijlage)
Zorgplan Katholieke Basisschool de Rietkraag 2015-2019
36
Overgang groep 2-3: Cognitief: Er worden twee Cito-toetsen afgenomen in groep 2. Aan het eind van groep 2 moet minimaal één van de twee voldoende zijn (c-niveau). De begrippenlijst en de Pravoo-lijst geven een indicatie wat het kind beheerst. De rekenvoorwaarden, de taalontwikkeling en de leesvoorwaarden moeten voldoende zijn. Bij niet voldoende zijn van een van deze gebieden bespreken we de verwachtingen. Verder kijken we of er risicofactoren zijn op de volgende punten: - Algemeen: medisch, thuissituatie, fysiek, gedrag thuis, zelfredzaamheid. - Persoonlijkheidsontwikkeling - Sociale ontwikkeling - Spelontwikkeling - Motoriek - Werkhouding - Creativiteit Zijn er risicofactoren in combinatie met zwak presteren op lees- of rekenvoorwaarden of taalontwikkeling, dan overwegen we een extra rijpingsjaar. Een leerling kan vervroegd naar groep 3 als de cognitieve voorwaarden goed zijn (cito B-A) en er sociaal-emotioneel gezien geen risicofactoren zijn. We willen de leerlingen blijven uitdagen en geen rem in hun ontwikkeling zijn. In de afspraken met ouders daaromtrent is belangrijk aan te geven, dat mogelijk later in de ontwikkeling van het kind een pas op de plaats gemaakt moet worden.
Overgang groep 3-4 Lezen is bij de overgang van groep 3 naar 4 erg belangrijk. Leerlingen moeten daarom minimaal AVI M3 beheersen. Zijn er verder geen risicofactoren dan kan een leerling met extra zorg voor het lezen over naar groep 4. Zijn er tevens leerachterstanden bij het rekenen, spelling of begrijpend lezen (CITO D-E) dan is verdere diagnose nodig en een doublure te overwegen. Ook de ontwikkelingsgebieden genoemd bij groep 2 wegen mee voor de overgang. Overgang groep 4-5 en 5-6 Voor de overgang naar groep 5 of 6 mogen er maximaal op twee gebieden (cognitief) leerachterstanden zijn. We kijken dan naar de vakken: lezen, begrijpend lezen, taalschat, spelling en rekenen. De leerachterstanden mogen niet groter zijn dan 4 maanden. Is er naast leerachterstand op twee gebieden een risicofactor w.b. gedrag, (t.o.v. leerlingen, leerkracht en zelfbeeld),werkhouding, tempo, concentratie of motoriek dan geven we de leerling een extra jaar. Overgang 6-7 en 7-8 In principe doubleren kinderen niet in de groepen 6 of 7. Worden er forse leerachterstanden geconstateerd dan functioneren de leerlingen op eigen niveau en wordt het programma aangepast. Het kan gebeuren dat met name zij-instromers niet op de plek zitten die voor hen, vooral sociaal-emotioneel gezien de goede is. Dan overwegen we een extra jaar groep 6 of 7 om hen goed voor te bereiden op het voortgezet onderwijs. Daarvoor is
Zorgplan Katholieke Basisschool de Rietkraag 2015-2019
37
het nodig dat het cognitief niveau eind groep 6 beheerst wordt en van nieuwe stof van groep 7 de minimumdoelen is aangeboden. Voor de overgang naar het voortgezet onderwijs gelden de richtlijnen zoals het Carmel College Salland deze heeft vastgelegd. (map voortgezet onderwijs).
Zorgplan Katholieke Basisschool de Rietkraag 2015-2019
38
Wanneer schrijven we een ontwikkelingsperspectief? Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften: Zijn leerlingen die maximaal het eindniveau van groep 7 halen aan het einde van de basisschool. Deze kinderen halen dus maximaal een DLE van 50 op één of meer op de volgende vakgebieden: - Rekenen - Spelling - Begrijpend lezen - Technisch lezen Hebben bij de laatst afgenomen 3 cito-meetmomenten een achterstand op één of meer van de bovengenoemde vakgebieden van 1 jaar of meer. Wanneer er sprake is van een bijkomende sociaal-emotionele problematiek mag de achterstand een aantal maanden minder zijn. Deze problematiek moet dan wel worden omschreven bij de probleem-beschrijving en besproken zijn met een extern deskundige, zoals een ambulant begeleider, psycholoog of orthopedagoog. Hebben met handelingsplannen gewerkt welke lopen/liepen over een langere periode (minimaal 1 jaar) maar de achterstanden blijven Zijn leerlingen waarbij de verwachting bestaat dat hij/zij in aanmerking zal komen voor LWOO-PrO-VSO Zijn leerlingen met een indicatie voor het SBO Zijn leerlingen met een indicatie voor een REC en halen het eindniveau van groep 8 niet Leerlingen met een specifieke onderwijsbehoeften komen in aanmerking voor een eigen leerlijn op één of meer van de bovengenoemde vakgebieden. Een leerling komt pas vanaf groep 5 in aanmerking voor een leerlijn, zodat zij/hij voldoende gelegenheid heeft gekregen om, de basisvaardigheden in te oefenen. Voor een leerling waarbij de problematiek reeds eerder gediagnosticeerd is, kan er, in overleg met de IB-er en orthopedagoge/ psychologe, uitzondering gemaakt worden Leerlijnen Een leerlijn geeft voor een bepaald leergebied aan hoe kinderen van een bepaald beginniveau tot de kerndoelen komen. Cruciale momenten van de leerlijn worden tussendoelen genoemd. Aan de hand van leerlijnen en tussendoelen kunnen leerkrachten de ontwikkeling van hun leerlingen veel beter volgen en hebben zij een leidraad om de kerndoelen te behalen. Een leerlijn beschrijft in hoofdlijnen de ontwikkelings- en leerprocessen die kinderen doorlopen op basis van het gegeven onderwijs. Tussendoelen en leerlijnen SLO (Stichting Leerplanontwikkeling Nederland) SLO heeft in opdracht van OCW tussendoelen en leerlijnen ontwikkeld voor alle kerndoelen (http://tule.slo.nl).
Zorgplan Katholieke Basisschool de Rietkraag 2015-2019
39
De tussendoelen en leerlijnen zijn handreikingen aan leerkrachten m.b.t. het omgaan met de kerndoelen. In de kerndoelen is aangegeven wat in elk geval aan alle leerlingen moet worden aangeboden in de periode dat zij het basisonderwijs bezoeken. Door middel van een beschrijving van tussendoelen en leerlijnen wordt zicht geboden op hoe de leerstof over de resterende jaren verdeeld kan worden. Je kan hiervoor het boek: “van Kerndoel naar Leerlijn” (Verstappen) gebruiken Voor alle vakgebieden zijn uitwerkingen in tussendoelen en leerlijnen. Ook de website van de CEDgroep is handig. Daar staan per uitstroom de doelen.
Zorgplan Katholieke Basisschool de Rietkraag 2015-2019
40
De communicatie naar ouders: In 10-minuten gesprekken en extra oudergesprekken wordt door de leerkracht aangegeven dat er zorgen bestaan betreffende de ontwikkeling van de leerling. Op verzoek is de IB-er daarbij aanwezig. Het is van groot belang daar hier op tijd wordt aangegeven, dat er problemen zijn, waaruit die problemen bestaan en wat we eraan willen doen. Ouders moeten vanaf het begin kunnen meedenken en meebeslissen. In de gesprekken worden ervaringen tussen ouders en leerkrachten uitgewisseld. Daarbij gaan we uit van de principes, dat leerkrachten de onderwijsdeskundigen zijn en ouders de ervaringdeskundigen: zij kennen hun kind het best. Samen kunnen we oplossingsgericht een plan maken, waar dit kind mee uit de voeten kan. Indien we dit als school nodig achten en met ouders hierover overeenstemming bereiken vragen we extern onderzoek aan. Regelmatig wordt de uitvoering van het OPP met ouders besproken. Belangrijk is dat zowel ouders, leerling en leerkracht een doel voor ogen hebben, waar naar toe gewerkt wordt. Bovendien moet duidelijk zijn, hoe we dat doel willen bereiken. Zo is het bij het bepalen van het OPP belangrijk het na te streven eindniveau aan te geven: welke vorm van VO is mogelijk haalbaar voor deze leerling? De leergebieden: Rekenen: - De leerling heeft t/m groep 5 gewerkt aan de basisdoelen voor het rekenen. Er is evt. gereduceerd in de oefenstof. De leerling werkt op de één-ster-strategie van WIG4 en zit in de instructie-afhankelijke groep. Waar nodig zijn leerstofonderdelen apart aangeboden en is extra geoefend met behulp van oefenbladen uit Maatwerk Blauw en computerprogramma’s WIG en Ambrasoft. - In het LVOS scoort de leerling 2x achter elkaar een D/E score. Vanaf dat moment maakt het niet meer de Cito-toets met de klas mee maar een toets ervoor. - Is de leerachterstand niet groter dan een half jaar, dan blijft de leerling bij de groep, volgt de groepsinstructies en zit in de instructie-afhankelijke groep. - Is de leerachterstand groter dan ½ jaar en lukt het niet meer de instructies van de groep te volgen, dan gaan we over op het schrijven van een OPP. - D.m.v. groepsdoorbrekend rekenen zullen deze kinderen meerekenen in een lagere groep. Zij zitten dan ook in de instructie-afhankelijke groep. Als de schoolorganisatie het toelaat kan er hulp buiten de groep geboden worden, zodat er nog meer onderwijs op maat aangeboden kan worden. - We volgen daarvoor een doorlopend programma van Maatwerk. - Voorwaarde om kinderen aan dit programma te laten beginnen is de beheersing van de minimumdoelen van groep 5 of de beheersing van Maatwerk Blauw. - We bepalen de beginsituatie met behulp van de toetsen uit Maatwerk Rood en Geel om te bepalen, waar kinderen ergens starten in de route van Maatwerk. - De route van Maatwerk voldoet aan de streefdoelen einde basisschool voor zwakke rekenaars. De uitgangspunten zijn: Zoveel mogelijk aansluiten bij de kerndoelen rekenen voor basisonderwijs, dus ook aandacht voor kommagetallen, breuken en procenten Een programma samenstellen dat prima voorbereid op zowel de BBL als KBL van het VMBO Zorgplan Katholieke Basisschool de Rietkraag 2015-2019
41
Versterking van de sociale redzaamheid van de kinderen door gerichte aandacht voor geld, tijd en meten. De doelen staan beschreven in het Routeboekje Maatwerk Rekenen.
Lezen: - Op het gebied van lezen worden kinderen altijd individueel gevolgd. We starten in groep 3 met 3 instructiegroepen, vervolgens lezen de kinderen op hun niveau, hetgeen in groep 3 na elke kern getoetst wordt. Vanaf groep 4 wordt er gewerkt met Estafette, dit wordt op 3 niveaus, volgens HGW, aangeboden. Toetsen vindt plaats middels DMT/AVI, 2 x per jaar. Voor zorgleerlingen zijn er 2 extra momenten, zie zorgkalender. - Kinderen die moeite hebben met het leesniveau krijgen extra instructie in kleine groepjes, 3x per week 20 minuten. Dit gaat door tot het gewenste niveau is bereikt of tot de leerling een dyslexieverklaring heeft gekregen.
Spelling: - De leerling heeft t/m groep 5 gewerkt aan de basisdoelen voor spelling. Er is evt. gereduceerd in de oefenstof. De leerlingen zitten in de instructieafhankelijke groep. Waar nodig zijn spellingscategorieën apart aangeboden en is extra geoefend met behulp van het computerprogramma Ambrasoft. Daarnaast wordt er ook veel geoefend met BLOON. - In het LVOS scoort de leerling 2x achter elkaar een D/E score. Vanaf dat moment maakt het niet meer de Cito-toets met de klas mee maar een toets ervoor. - Is de leerachterstand niet groter dan een half jaar, dan blijft de leerling bij de groep, volgt de groepsinstructies en zit in de instructie-afhankelijke groep. - Is de leerachterstand groter dan ½ jaar en lukt het niet meer de instructies van de groep te volgen, dan gaan we over op het schrijven van een OPP. - Vanaf groep 6 maakt de leerling teksten en dictees zoveel mogelijk op de computer en leert daarbij de spellingscontrole te gebruiken. Begrijpend lezen: -
-
-
Als leerlingen in groep 4-8 door hun technisch leesniveau niet de klassikale lessen kunnen volgen, krijgen ze een voorschot op de klassikale les. De leestekst wordt voorgelezen en samen gelezen; vragen naar letterlijk begrip worden samen behandeld. Daarnaast wordt, middels IGDI, nog meer tegemoet gekomen aan de onderwijsbehoeften van deze leerlingen. Blijkt uit het LVOS dat leerlingen, als bij rekenen en spelling, 2x achter elkaar een onvoldoende score hebben behaald, maken zij niet de toets van de groep op dat moment maar een toets ervoor. Is de leerachterstand groter dan een half jaar en lukt het niet meer de leerstof van de groep te volgen, kunnen we overstappen naar het schrijven van een OPP.
Zorgplan Katholieke Basisschool de Rietkraag 2015-2019
42
Toekomstverwachting: De entreetoets eind groep 7 en de toetsen van het Cito LVOS geven een indicatie naar welk niveau van VO een leerling zal uitstromen. Kinderen met leerachterstanden minder dan 1 ½ jaar op 1 of 2 leergebieden stromen normaal uit naar verschillende vormen van het VMBO. Zijn er leerachterstanden op 2 of meer gebieden van minimaal 1 ½ jaar dan wordt de leerling getoetst voor een indicatie LWOO (VMBO-BB of KB). Daarbij is een intelligentietest voorwaarde. Voor het PrO moet de leerachterstand bij minimaal 2 leergebieden meer dan 3 jaar zijn.
Zorgplan Katholieke Basisschool de Rietkraag 2015-2019
43
Afspraken rondom gesprekken met ouders
:
Verslagen van de 10-minuten gesprekken komen in de verslaglegging onder dotcom. Op de daarvoor bestemde bladen noteer je kort de gespreksonderwerpen en de afspraken. Krijg je van ouders veel informatie over een kind, over de thuissituatie of andere bijzonderheden, maak dan een uitgebreider verslag, verwijs hiernaar op het blad oudercontacten. Valt een leerling op enig onderdeel uit en krijgt hij/zij voor een periode meer instructie, licht dan altijd de ouders in. Bespreek je een leerling in een leerlingbespreking intern, dan hoef je niet eerst met de ouders te overleggen. Het opstellen en uitvoeren van een handelingsplan gebeurt in nauw overleg met de ouders. Bij de evaluatie worden de ouders betrokken. Geef naar ouders toe altijd aan, welke extra zorg een kind krijgt Vraag je extern hulp, dan moeten ouders hier toestemming voor geven en maak je n.a.v. deze hulpvraag een afspraak. Ouders hebben recht op inzage in de rapportage. Voor aanmelding bij het Zorgplatform is toestemming van ouders nodigouders melden het kind aan. Gesprekken met ouders worden door de groepsleerkracht gevoerd. Eventueel is hieraan voorafgaand een gesprek mogelijk van groepsleerkracht met I.B-er. Bij gesprekken van ouders met de orthopedagoog is de I.B-er aanwezig, in ieder geval bij het voorgesprek en bij het bespreken van de onderzoeksresultaten. Ouders kunnen deelnemen aan de gesprekken met de leerlingbegeleider op hun verzoek of op verzoek van de leerlingbegeleider. Wanneer gesprekken met ouders moeizaam verlopen, neemt op verzoek de directeur deel aan het gesprek. Wanneer een gesprek met leerkracht, ouders, IB-er en/of directeur leidt tot specifieke afspraken tussen ouders en school, wordt hiervan verslag gemaakt voor iedereen en wordt ouders gevraagd dit verslag te ondertekenen. Ouders krijgen binnen een week na afloop van het gesprek een verslag. Hiervoor wordt een format gebruikt waarin datum, korte omschrijving, aanwezige personen en de afspraken genoteerd worden. Het verslag oudergesprek wordt gemaakt in dotcom. Bij elk gesprek wordt afgesproken, wie de verslaggeving verzorgd. Bij vervolggesprekken met ouders wordt gevraagd naar de afspraken van het verslag en wordt daarop vervolgd. Het hgwdossier wordt door de IB-er en groepsleerkracht ingevuld voor verzending naar het Zorgplatform. Directie controleert het rapport voor verzending. De IB-er zorgt voor de verzending. Voor de aanvraag van een arrangement wordt het hgwdossier ingevuld. Bij de CAT bijeenkomst zijn ouders en school welkom om e.e.a. toe te lichten. School (IB’er) zal ouders begeleiden in verder te nemen stappen indien nodig. Besluitvorming over aanvraag van het arrangement horen school en ouders van het CAT. Daarna vindt er overleg plaats tussen ouders en school over het vervolg. Ouders melden hun kind aan bij een andere basisschool, een school voor Speciaal onderwijs of een speciale basisschool.
Zorgplan Katholieke Basisschool de Rietkraag 2015-2019
44
Dyslexieprotocol groep 1 t/m 4: We hanteren op De Rietkraag een dyslexieprotocol. Dit protocol bevat toets- en observatiemomenten door het schooljaar heen ter signalering van ernstige leesen/of spellingsproblemen bij kinderen. Tussen twee signaleringsmomenten in zijn er interventies waarbij we kinderen met opvallende resultaten extra begeleiden a.d.h.v. een hulpplan. We werken volgens het protocol zoals dat aangegeven staat in het “Protocol Leesproblemen en Dyslexie”, uitgegeven door het expertisecentrum Nederland door Hanneke Wentink en Ludo Verhoeven. Vroegtijdig onderkennen en aanpakken van lees- en spellingproblemen: Ernstige achterstanden in het leren lezen en spellen kunnen worden voorkomen, dan wel teruggedrongen, door hiaten in de ontwikkeling in een zo vroeg mogelijk stadium te onderkennen en aan te pakken. Al bij kleuters kunnen problemen in de fonologische verwerking van taal worden gesignaleerd. Deze problemen kunnen zich uiten in bv. het slecht klanken van elkaar kunnen onderscheiden, niet (goed) kunnen rijmen, moeite hebben met auditieve analyse en synthese en geen, of vergeleken met leeftijdgenootjes opvallend weinig letters kennen. In de groepen 1/ 2 werken de leerkrachten aan thema’s vanuit de Tussendoelen beginnende geletterdheid. In grote lijn zijn dit de stappen ter signalering: groep 1: Eind groep 1 worden alle kinderen gescreend door de schoollogopediste op de onderdelen: taal – spraak/verstaan – articulatie – stem – vloeibaarheid – mondgedrag en klankonderscheiding. Bij twijfel aan de vaardigheden van een kind kan de CITO Taal voor kleuters afgenomen worden. Extra ingevoegd voor het dyslexieprotocol zijn: Taalexpressief: kleuren benoemen en tellen auditieve vaardigheden: nazeggen van nonsens woorden en rijmen groep 2: In januari nemen we bij alle kinderen de CITO Ordenen en CITO Taal voor kleuters af. Bij D en E-scores wordt de toets in juni herhaald. Auditieve synthese wordt individueel getoetst: in november op woordstukjes – in maart op losse letters. Auditieve analyse wordt op dezelfde manier getoetst. Vanaf februari wordt wekelijks aan groep 2 leerlingen een klank en de daarbij horende letter aangeboden waaraan allerlei speelse activiteiten worden verbonden. Om de interesse van kinderen in letters te bekijken laten we de kinderen de letters die ze actief kennen omcirkelen in maart en evt. in juni. kinderen die opvallen worden begeleid in kleine kring en krijgen een voorschot op leesvoorwaarden voor groep 3.
Zorgplan Katholieke Basisschool de Rietkraag 2015-2019
45
groep 3: Tijdens de herfstsignalering gebruiken we de volgende instrumenten: auditieve analyse en synthese grafemen- en fonementoets lezen van woorden en tekst schrijven van woorden leestoetsen AVI voor kinderen die al verder zijn. De herfstsignalering heeft een grote waarde en biedt de leerkracht de mogelijkheid om vroegtijdig extra hulp te bieden, waarbij grote leesproblemen verholpen worden. De interventies zijn gericht op het opbouwen van letterkennis, decoderen van klankzuivere woorden en de ontwikkeling van fonemisch bewustzijn. Tijdens de februarisignalering gebruiken we de volgende instrumenten: evt. herhaling van toetsen herfst AVI en DMT CITO spelling CITO woordenschat Na deze signalering is de begeleiding gericht op volledige letterkennis, accuratesse en snelheid van decodeervaardigheden. Onderscheid wordt gemaakt tussen sterk spellende en sterk radende lezers. Het automatiseren van het leesproces krijgt steeds meer nadruk. Leerlingen krijgen de mogelijkheid om veel te lezen uit aantrekkelijke boeken die aansluiten bij hun belevingswereld en met leesspelletjes en spelletjes op de computer hun leesvaardigheid te vergroten. Leerlingen worden door de leerkracht of een ouder / tutor begeleid op instructieniveau. Bij de eindsignalering wordt er getoetst: als februari CITO Begrijpend lezen Voor leerlingen die niet het gewenste einddoel halen voor groep 3 (beheersing AVI E3 en DMT minimaal C-niveau, Spelling minimaal C-niveau) wordt een eindrapport groep 3 lees- en spellingproblemen ingevuld. groep 4: tijdens de herfstsignalering word bovengenoemde zorgleerlingen getoetst op: AVI DMT Evt. PI-dictee Interventies zijn vooral gericht op het lezen van zinnen en teksten. Oefenen van woorden voor de opbouw van zinnen geven de kinderen meer inzicht in teksten. Het eerste halfjaar in groep 4 ligt voor de meeste kinderen nog de nadruk op het technisch lezen. Het maken van vele leeskilometers is dan ook een belangrijke opdracht voor deze groep kinderen. De leerkracht zal hiervoor tijd moeten creëren en het lezen aantrekkelijk moeten maken. Voor leerlingen die ten opzichte van hun klasgenoten achter lopen in hun ontwikkeling van lees- en spellingvaardigheden is het van uiterst groot belang dat zij gerichte, intensieve instructie en oefenmogelijkheden krijgen om de basisvaardigheden zo snel mogelijk en zo goed mogelijk onder de knie te krijgen. in januari/ februari worden voor alle leerlingen de volgende toetsen toegevoegd: AVI, DMT Zorgplan Katholieke Basisschool de Rietkraag 2015-2019
46
CITO spelling CITO begrijpend lezen CITO Woordenschat Aan het eind van het schooljaar wordt weer AVI en DMT CITO Spelling CITO Begrijpend lezen CITO Woordenschat getoetst. Voor leerlingen in groep 4 die blijven opvallen in hun leesmoeilijkheden wordt een signaleringsrapport geschreven aan het eind van het schooljaar. (einddoel groep 4: beheersing AVI E4, CITO toetsen minimaal C-niveau). (bijlage; leerling-rapport groep 3 en groep 4 dyslexieprotocol).
Zorgplan Katholieke Basisschool de Rietkraag 2015-2019
47
Dyslexieprotocol groep 5 t/m 8. Leesproblemen kunnen voor een belangrijk deel in de onderbouw van het reguliere onderwijs worden voorkomen en verholpen. Het protocol voor groep 1 t/m 4 biedt daarvoor toetsmomenten en interventies door het schooljaar heen ter signalering van ernstige lees- en/of spellingsproblemen bij kinderen. Tussen twee signaleringsmomenten in zijn er interventies waarbij we kinderen met opvallende resultaten extra begeleiden a.d.h.v. een hulpplan. Zo willen we kinderen goed onderwijs geven middels directe instructie van de basisvaardigheden voor lezen en spellen, zolang er bij de leerlingen nog groeimogelijkheden zijn. Bij de meeste leerlingen met ernstige lees- en spellingproblemen is voortzetting van de begeleiding in de bovenbouw noodzakelijk. Ofwel om hun met moeite behaalde leesniveau te behouden, ofwel om het niveau te verhogen. Leesmotivatie, het plezier in lezen staat daarbij hoog in het vaandel. Het protocol voor groep 5 t/m 8 biedt verder mogelijkheden op het gebied van compensatie en dispensatie om ervoor te zorgen dat leerlingen een zo hoog mogelijk niveau van functionele geletterdheid krijgen. We werken volgens richtlijnen zoals dat aangegeven staat in het “Protocol Leesproblemen en Dyslexie”, uitgegeven door het expertisecentrum Nederland door Hanneke Wentink en Ludo Verhoeven. Boven alles bevat het protocol werkvormen en adviezen die bijdragen aan goed leesen spellingonderwijs voor alle kinderen in een doorgaande lijn van groep 1 t/m 8. Leesomgeving en leesmotivatie zijn daarbij belangrijke items waar we op school veel aandacht aan willen geven.
De meetmomenten voor groep 5 t/m 8. Extra aandachtspunt bij de AVI: kinderen die “uit” zijn worden (evt. door de leerkracht) nog eens gecontroleerd of AVI E7 goed beheerst wordt! De afname van de leeskaarten voor DMT geschiedt volgens de handleiding: groep 3 en 4 alle leeskaarten, vanaf groep 5 startend met kaart 3, dan bij lage score (norm handleiding) kaart 2 en 1. Kinderen die keer op keer A- of B-scores halen en op andere vakgebieden voldoende scoren, toetsen we niet meer na DMT M 5. Bij het toetsen op AVI toetsen we zwakke lezers door tot hoogste instructieniveau. Dit om te voorkomen, dat kinderen in te laag niveau blijven oefenen. Het kan dus gebeuren, dat een leerling bv. op AVI M6 oefent, maar AVI M5 beheerst.
Kinderen die onder niveau scoren krijgen een hulpplan; er wordt extra tijd, extra instructie en extra oefenmateriaal ingezet op vaste tijden in de week. Het streven is minimaal 3x per week 20 minuten extra tijd in te passen in het programma.
Zorgplan Katholieke Basisschool de Rietkraag 2015-2019
48
Begeleiding van zwakke lezers zal vooral gericht zijn op het verbeteren van leesstrategieën, het vergroten van de leesmotivatie en indien nodig, zo efficiënt mogelijk gebruik maken van hulpmiddelen, zoals spellingcontrole en woordenboeken. Bij alle leerlingen, ook bij dyslectische, is er het doel om hen met een zo hoog mogelijk niveau van functionele geletterdheid naar het voortgezet onderwijs te kunnen laten doorstromen. Het minimale streven is om AVI E7 instructieniveau te zullen halen voor het eind van groep 8. Dit is het niveau van minimale geletterdheid om in onze maatschappij te kunnen functioneren. Dat niet alle leerlingen dit niveau zullen halen is evident. Zij zullen in zekere mate afhankelijk blijven van hulpmiddelen bij lezen en/ of spellen.
begin : oktober
midden: januari
5
PI-dictee allen AVI/DMT zorglln.
6
PI-dictee allen AVI/DMT zorglln.
Spelling 2011 DMT iedereen AVI begrijpend lezen 2011 M5 Woordenschat (CITO) M5 SVS spelling DMT C-D-E AVI begrijpend lezen 2 Woordenschat (CITO) SVS spelling DMT C-D-E AVI begrijpend lezen 3 DMT C-D-E Februari: Cito AVI Eindtoets
Groep
7 PI-dictee allen AVI/DMT zorglln. 8
PI-dictee allen AVI/DMT zorglln.
Zorgplan Katholieke Basisschool de Rietkraag 2015-2019
midden: februari/ april
eind: mei/ juni
AVI DMT Woorden-schat E5
AVI DMT (C-D-E) Woordenschat (CITO) AVI Eigen woordenschattoets Eigen woordenschattoets
49
Instroom van leerlingen met een voorschools zorgtraject (VVE) Bij inschrijving op de Rietkraag moeten ouders enkele formulieren invullen waarin we ze vragen welke trajecten er evt. lopen of gelopen hebben voor hun kind 4 jaar werd. Vooral medische factoren en gezinsbegeleiding zijn daarbij voor ons van belang. Als blijkt dat wij als school een leerling niet kunnen bieden wat voor zijn of haar ontwikkeling nodig is, verwijzen we het kind naar een andere school. (zie ook: kinderen met leerling-gebonden financiering in Schoolplan en Zorgplan) (Zie BAS: Ontwikkelingslijn intake nieuwe leerlingen) Voor de definitieve inschrijving gelden de volgende voorwaarden: Het kind heeft de leeftijd van 4 jaar bereikt; Alle gegevens betreffende het kind en de ouders op het ( voorlopige ) inschrijfformulier zijn ingevuld; Zowel ouders/ verzorgers als de directeur van de school hebben het formulier ondertekend. Bovenaan het formulier staat dat de directie zich het recht behoudt om niet over te gaan tot inschrijving indien: De ontwikkeling van het kind gerede twijfel oplevert om op de basisschool naar behoren te doorlopen; In geval van een beperking van het kind de school niet adequaat is uitgerust. Aan de voornoemde voorwaarden van de definitieve inschrijving niet wordt voldaan. Vervolgens worden de volgende punten omschreven; 1 Gegevens van het kind 2 Gegevens van de ouders 3 Algemene gegevens 4 Gegevens peuterspeelzaal 5 Gegevens andere instellingen 6 Medische en/ of sociaal maatschappelijke gegevens 7 Verklaring 8 Schoolgegevens Er wordt ook gevraagd aan de ouders/ verzorgers of ze willen tekenen om toestemming te geven om gegevens op te vragen vermeldt onder punt 4,5 en 6. De peuterspeelzaal werkt met een overdrachtsformulier. Dit formulier wordt met de ouders/ verzorgers besproken en meegegeven voor de leerkracht van de basisschool. Op dit formulier staat o.a. vermeldt; de sociaal-emotionele ontwikkeling zelfredzaamheid taalontwikkeling speel- en leerontwikkeling motoriek Met toestemming van de ouders mag er altijd contact gelegd worden met de peuterspeelzaal over de ontwikkeling van het kind. Voordat het kind de basisschool bezoekt is er een warme overdracht waarin ouders, leidsters van de peuterspeelzaal, de intern begeleider van de school en de groepsleerkracht aanwezig zullen zijn.
Zorgplan Katholieke Basisschool de Rietkraag 2015-2019
50
Gedurende een aantal schooljaren wordt het kind gevolgd. Er zijn bovenschoolse afspraken gemaakt over de vaardigheidsgroei die deze kinderen moeten laten zien op de M1 toets van TVK en de E2 toets van TVK.
Zorgplan Katholieke Basisschool de Rietkraag 2015-2019
51
Instroom leerlingen: Onze school heeft een “protocol leerlingenaannamebeleid”. Als kinderen voor plaatsing op de Rietkraag worden aangemeld, wordt er een gesprek gevoerd met de ouders. De school geeft aan, wat zij het kind kan bieden en hoe ze aan de verwachtingen van de ouders kan voldoen. Ouders geven de school op dat moment alle relevante informatie die voor plaatsing van belang kan zijn. Ouders geven toestemming voor het opvragen van het onderwijskundig rapport bij de school van vertrek. Basisschool De Rietkraag maakt een individuele afweging ten aanzien van (zorg)kinderen of deze voor wat betreft hun zorgintensiteit binnen het vermogen van de school passen. Dit staat beschreven in het ondersteuningsprofiel van de school. De school hanteert de volgende criteria bij de overweging of een leerling wel of niet geplaatst kan worden: het aantal kinderen met een arrangement en de zwaarte van deze arrangementen de grootte van de groep het aantal zorgleerlingen in de groep professionaliteit en de ervaring van de leerkrachten. het sociaal-emotioneel welbevinden van het kind of de groep de zelfredzaamheid van de leerling met een handicap of de zorgleerling het kind is zindelijk het kind kan zich verbaal redelijk uiten en duidelijk maken wat het wil de veiligheid en geborgenheid van de leerling het didactisch klimaat; de leerdoelen, het leerstofaanbod Dit zijn afwegingen die we met het hele team maken. Niet voldoen aan één van de criteria betekent niet dat een kind niet geplaatst kan worden.
Bij aanmeldingen vanuit andere scholen vanuit Mijnplein volgen we de “Procedure overplaatsing van leerlingen” uit het beleidsdocument “De Veilige school” van de Mijnplein. Er wordt met ouders een gesprek gevoerd waarin gevraagd wordt naar de reden van overstappen naar een andere school. Er wordt toestemming gevraagd om de vorige school te raadplegen. De directeur neemt contact op met de directeur van de school van vertrek. De IB-er neemt vervolgens contact op met de IB-er van de vertrekkende school om te vernemen of extra zorg nodig is of is geweest en of er problemen te verwachten zijn. Het onderwijskundig rapport van de vorige school wordt geraadpleegd; aanvullende toetsen kunnen evt. het niveau van lezen, spelling en rekenen vaststellen. (actie IB-er). Bij twijfel over motieven van overstappen naar een nieuwe school kan een proefperiode worden afgesproken. Voor scholen buiten Mijnplein streven we ernaar dezelfde procedure te hanteren. Kinderen komen door verhuizing in de wijk te wonen en worden aangemeld: Ouders wordt gevraagd toestemming te geven voor contact met de vorige school. IB-er vraagt naar OKR en gegevens van zorg bij IB-er vertrekkende school. Zorgplan Katholieke Basisschool de Rietkraag 2015-2019
52
Voor alle leerlingen die instromen geldt dat wanneer het vermoeden bestaat dat de leerling een zorgleerling is / wordt, de school de volgende maatregelen neemt: Er zal zorgvuldig omgegaan worden met het OKR van de vertrekkende school. Er wordt gekeken met ouders, directie en intern begeleider of onze basisschool de goede keuze is voor deze leerling. We nemen daarbij in ogenschouw of wij dit kind kunnen bieden wat het nodig heeft aan zorg. Kunnen de leerkrachten van de groep waarin hij geplaatst moet worden, nu en in de toekomst hem die zorg bieden. Is de groepspopulatie passend voor dit kind. Factoren die daarbij een rol kunnen spelen zijn genoemd in bovenstaande criteria. (zie ook Schoolplan). We spreken van zorgleerlingen binnen het EPOS samenwerkingsverband wanneer een leerling speciale zorg krijgt na diagnostisch onderzoek of wanneer volgens HandelingsGericht Werken de onderwijsbehoeften van een kind in kaart zijn gebracht en in het groepsplan zijn opgenomen. Voor deze leerlingen wordt een handelingsplan opgesteld en uitgevoerd. In het kader van toelating van leerlingen spreken we ook van zorgleerlingen als leerlingen op 2 van de 4 hoofdgebieden (lezen, rekenen, taal/spelling en begrijpend lezen) onvoldoende functioneren. Jonge risicokinderen en hoogbegaafde kinderen zijn ook leerlingen met speciale behoeftes. In geval van extra onderwijsbehoeften worden deze behoeften beschreven in het didactisch groepsoverzicht. M.b.v. dit overzicht wordt het groepsplan opgesteld.
Zorgplan Katholieke Basisschool de Rietkraag 2015-2019
53
Verwijzingen van leerlingen naar andere of speciale school voor basis- of voortgezet onderwijs:
Voor leerlingen die door verhuizing onze school verlaten of op eigen wens en andere school kiezen schrijven wij een Onderwijskundig Rapport. (Dotcom). Op verzoek van de ontvangende school wisselen we gegevens uit over de leerling. De leerkracht van de groep waaruit het kind vertrekt neemt op passende wijze met de klas afscheid van de leerling. De leerling krijgt een aandenken aan de groep en de school. Kinderen die wij niet de zorg kunnen bieden die zij nodig zouden hebben voor hun ontwikkeling worden na consultaties met de leerlingenbegeleider van de IJsselgroep aangemeld bij het EPOS. De aanvraag wordt d.m.v. het hgwdossier ingediend bij het Expertisecentrum Passend Onderwijs Salland (EPOS) en daar wordt gecheckt of de juiste vragen zijn gesteld en of er aan alle voorwaarden is voldaan. Zo niet dan wordt er overlegd met de school. Is de gang van zaken passend geweest en het geheel van de aanvraag compleet, dan wordt het arrangement ingebracht in de CAT via contact met Rob Andriol van de CAT.Op basis van de check wordt bepaald of en zo ja wie er bij de bespreking worden uitgenodigd. School en ouders kunnen zelf ook aangeven bij de bespreking te willen zijn. De vraag naar een arrangement kan gericht zijn op aanvullende ondersteuning op de huidige of een andere basisschool, maar ook op een toelaatbaarheidverklaring voor het SBO of SO. Als het advies van het CAT luidt dat het kind het meest gebaat is bij Speciaal (Basis)onderwijs, wordt ouders dit voorgelegd. Volgen ouders dit advies, dan wordt het kind door hen aangemeld bij een school voor Speciaal (of voortgezet-speciaal) onderwijs. Gaan ouders niet akkoord met verwijzing en zien wij geen mogelijkheden om het kind op onze school verder te helpen, dan proberen we d.m.v. gesprekken de ouders te helpen een goede keus te maken. Indien nodig zullen wij stappen ondernemen richting schorsing en verwijderen.
In geval van verwijzing naar een school voor Speciaal onderwijs is een indicatie nodig van het betreffende cluster voor SO. Ouders en school kunnen samen besluiten een arrangement aan te vragen voor een leerling met een handicap. Na toekenning van de indicatie kan besloten worden, dat de leerling aangemeld wordt voor plaatsing op de betreffende clusterschool. Zie verder: Leerlingen met een arrangement
Begin groep 8 wordt bij enkele leerlingen op school de instroomtoetsen LWOO/ PrO afgenomen in overleg met de ouders. Het betreft leerlingen waarbij gedacht wordt aan de keuze voor LWOO/PrO na de basisschool. Voor plaatsing op LWOO of PrO moet aan bepaalde criteria / leerachterstanden voldaan worden. Deze staan beschreven in de procedure “toelaatbaarheidsbepaling LWOO – PRO”. Eén van de eisen is een onderwijskundig rapport, welke door de IB-er ingevuld wordt. Daarin wordt gekeken naar de leerprestaties voor begrijpend lezen – technisch lezen – spellen en rekenen. Ook het intelligentiequotiënt en sociaal-emotionele problematiek worden meegenomen. Na beoordeling door de toelatingscommissie RVC kan het kind instromen op het juiste schooltype. Zorgplan Katholieke Basisschool de Rietkraag 2015-2019
54
Schooladviezen voor het voortgezet onderwijs Om zo duidelijk en transparant als mogelijk te kunnen communiceren met ouders en om de onafhankelijkheid van de Cito-toets te laten zien, gaan we met de schooladviezen als volgt om: 1. De leerlingen van groep 7 doen in het voorjaar mee aan de entreetoets van CITO. 2. Nadat het resultaat van de entreetoets binnen is, wordt aan het eind van groep 7 aan de ouders een voorlopig schooladvies (het zgn. potloodadvies) voor het VO uitgebracht. Dit is de uitkomst van de bevindingen van de leerkracht(en), de resultaten uit het LVS, de rapporten. Het advies wordt vergeleken met de uitslag van de entreetoets. 3. Aan de ouders wordt mondeling in een 15-minutengesprek het schooladvies gecommuniceerd. In geval van grote discrepantie met het resultaat van de entreetoets, wordt dat besproken. Tevens wordt in dat gesprek aangegeven dat de prestaties in groep 8 het advies nog beperkt kunnen beïnvloeden en dat de schoolresultaten van de entreetoets mede het programma van groep 8 bepalen. 4. In groep 8, wordt voorafgaand aan de eind-cito een definitief advies gegeven. Dit wordt gedaan in een schoolkeuzegesprek van ca. 15 minuten, waarin tevens de inschrijvingsformulieren worden overlegd. Hierop is het plaatsingsadvies het schooltype waarvan gedacht wordt dat het kind het best tot zijn recht komt. D.m.v. het verwachtingsadvies kan twijfel daaromtrent t.g.v. bijvoorbeeld een sterk afwijkend resultaat op de eindtoets of een andersluidende mening van de ouders tot uiting worden gebracht. N.a.v. de behaalde score op de eindcito kan een leerling alsnog een niveau hoger geplaatst worden als dit wenselijk is. 5. Op verzoek van de ouders kan een vervolggesprek plaatsvinden naar aanleiding van de resultaten van de Cito-eindtoets. 6. Er wordt naar gestreefd de ouders te overtuigen van het schooladvies.
NB Dit betekent dat er een aantal bijeenkomsten met ouders zijn, t.w.: 1. Groep 7: begin schooljaar (sept/okt) bij de collectieve informatie-avond wordt verteld over de manier waarop wij verwijzen . 2. Groep 7: het tweede oudergesprek met de leerling (15 minuten) in juni gaat over punt 3: het potloodadvies. 3. Groep 8: de collectieve informatieavond (sept/okt ) gaat over de werkwijze in groep 8, het vormsel, de CITO-eindtoets, het schoolkamp en de afscheidsactiviteit. 4. Groep 8: een extra informatieavond (okt/nov) met voorlichting over het VO en de procedure rond verwijzing ((presentatie aanwezig ) 5. In januari individuele schoolkeuzegesprekken (15 minuten. ipv de 10 min. gesprekken in de andere groepen) met de ouders en de leerling n.a.v. het definitieve advies. 6. Het advies van de basisschool is leidend. Als in mei blijkt dat de score voor de Cito-eindtoets hoger uitvalt dan het schooladvies, kunnen de ouders de
Zorgplan Katholieke Basisschool de Rietkraag 2015-2019
55
basisschool vragen om het advies te heroverwegen. Als het resultaat van de eindtoets lager uitvalt dan verwacht, blijft het schooladvies taan.
Matrix zorgplan De Rietkraag 2015-2019
Onderwerp
Invoering: Schooljaar Schooljaar Schooljaar 2015-2016 2016-2017 2017-2018
Contacten met Peuterspeelzaal onderhouden VVE beleid Effectieve leerlingbespreking HGW Groepsplannen HGW opstellen met groepsleerkracht Handelingsgericht werken Voortzetten intervisie op teamniveau IGDI borgen Hgwdossier voor zorgleerlingen opstellen Afstemming adaptief onderwijs Extra zorg in de groep Evenwicht tussen uitdaging en competentie lln. Collegiale consultatie
Hoogbegaafdheid: Beleid Deskundigheids bevordering: Omgaan met moeilijk gedrag
Schooljaar 2018-2019
X
X
X
x
X
X
X
x
x
X
X
X
x X
X X
X X
X x
X x
X
X
X
X
X
X
X
x
X
X
X
X
X
X
X
x
x
X
X
Zorgplan Katholieke Basisschool de Rietkraag 2015-2019
X
56
Model van planmatig werken Fase 1: problemen signaleren. Sociaal-emotionele ontwikkeling Scoren van SCOL door leerkrachten van de groepen 3 t/m 8, in najaar en voorjaar. Leerlingen van groep 6 t/m 8 scoren de leerlingenscol. Groep 1/ 2 vult de Pravoo-lijsten in 2x per jaar.
Individueel niveau
groepsniveau
schoolniveau
-leerling selecteren -door de groepsleerkracht -door observatie -door opvallende uitslagen -door de ouders
-groepsoverzichten -selecteren deelgroepen -LVOS - SCOL
-schooloverzichten -LVOS: zelfevaluatie - SCOL
-voorbereiden groepsbespreking -analyseren groepsgegevens toetsen -klassenklimaat -kringgesprek -sociogram -groepsregels -klassenmanagement -klassenconsultatie/ SVIB -feedback leerkracht
-schoolklimaat -collegiale omgang -collegiale ondersteuning -intervisie -schoolregels -contacten ouders. - Trendanalyse LVOS - WMK
-hulpvraag -follow-up - groepsplan
-hulpvraag - intervisie - schoolpan - zorgplan
Fase 2: problemen analyseren. -toetsanalyse -diagnostische toetsen -dossieranalyse -gesprek met vorige leerkracht -gesprek met leerling -gesprek met ouders -observatie -HGW
Fase 3: oplossingen voorbereiden -hulpvraag - follow-up -HGW: onderwijsbehoeftes -Hulpplan/ handelingsplan -leerling / groepsbespreking
-leerling / groepsbespreking
-uitvoeren (deel)groepsplan -klassenklimaat -groepsregels -basiscommunicatie -instructie -klassenmanagement -kringgesprekken -ondersteuning leerkracht
-uitvoeren verbeterplan -schoolregels -collegiale ondersteuning -collegiale omgang -contacten ouders -BAS-afspraken -ouderavond - Kanjertraining
-(deel)groepsplan -follow-up -LVOS/ SCOL
-verbeterplan -evaluatievergadering -leerling-groepsbespreking
-consultatie Fase 4: oplossingen toepassen -uitvoeren hulpplan -uitvoeren handelingsplan -sociale vaardigheidstraining -werkhouding / taakafstemming -nader onderzoek extern -Zorgplatform -afstemming
Fase 5: Evalueren -handelingsplan -follow-up -gesprek ouders
Zorgplan Katholieke Basisschool de Rietkraag 2015-2019
57
Zorgstructuur EPOS-Salland Betekenis voor leerkrachten en school
Actie van/naar ouders
Basiszorg: zorg op en door de school Stap 1: Voor alle leerlingen HGW-cyclus op groepsniveau Leerkracht observeert, signaleert en werkt handelingsgericht, d.m.v. groepsplannen
Stap 2 Groepsbespreking met IB-er over alle leerlingen op pedagogisch en didactisch gebied.
Stap 3: Start HGW-cyclus op individueel niveau Leerlingbespreking: leerkracht overlegt met IB-er hoe de onderwijsbehoeften scherp te krijgen en verwerkt dit eventueel in een IHP (individueel handelingsplan) -Wat of wie is er nodig binnen de school? -Wat of wie is er nodig buiten de school?
Leerkracht in gesprek met ouders over de ontwikkeling van hun zoon/dochter (eerste oudergesprek)
Leerkracht in gesprek met ouders, delen zorg, uitwisselen ervaringen, afstemmen aanpak
Leerkracht informeert ouders over HGW en wisselt ervaringen uit (expertise ouders gebruiken) Samen HGW formulier invullen
Basiszorg aangevuld met externe zorg Stap 4 IB-er (en leerkracht) heeft consultatief overleg/schakelt expertise in. Bijvoorbeeld: consultatie onderwijsadviesbureau, GGD, SMW, (P)AB-er, dyslexie-expert, hoogbegaafdheidexpert
Toestemming van ouders regelen Hen betrekken als gesprekspartner-in-zorg bij gesprekken
Bovenschoolse zorg Stap 5 Aanmelden bij zorgplatform voor: -onderzoek -CAT -JRK -ZAT
Toestemming ouders regelen Ouders vullen eigen formulier in voor het EPOS Ouders hebben inzage in het dossier dat naar het EPOS gaat
Onderwijs en zorg op maat Stap 6 -ondersteuning/aanpassingen in reguliere school -Aangepaste onderwijsvorm buiten reguliere school, zoals SBaO, SO:clusterscholen -Aangepaste voorzieningen voor jeugdzorg onder en na schooltijd. Zorgplan Katholieke Basisschool de Rietkraag 2015-2019
De keuzes komen tot stand in overleg met ouders: -blijft op eigen basisschool met of zonder arrangement -Bao-Bao wisseling -PCL/SBaO -SO: clusterschool
58
Bijlage Groepsdossier: Wat is waar digitaal te vinden? Bijlage: Orthotheek waar?
voor wie?
Gr. 3
Gr. 3
rode band Zorgmaterialen lezen Methode Leeslijn compleet met materialen Voorlopers op leeslijn: Prentenboeken 1, 2, 3 fen en zip
Diverse extra materialen voor zelfstandig werken Zuid-Vallei deel 1-2-3 orthotheek methode leesspoor 1-2-3 leesboekjes werkschriften, werkboekjes Stap voor stap lezen 1-13 Connect lezen IB-kamer, map Connect woordherkenning dyslexieprotoc Connect vloeiend lezen ol Ralphi lezen idem
Begrijpend lezen
Kijk en luistermethode voorloper IV / V Tweede leerweg WSNS Salland Woorddetective Woorddetective
Mappen:
gr 3-7 gr 3-4 gr 3-4 Gr. 3 Gr. 3-5
gr 2-5 Gr. 3-8 Gr. 5 Gr. 6-8
orthotheek Al spelend tot synthese Sleutelwoorden Orthotheek De leessleutel Visuele analyse en synthese kopieermap Kees de Baar (oud en nieuw) Activiteitenmap 3 L5-L7 Activiteitenboek L2 en L3 Speciale leesbegeleiding Luc. Koning Begeleiding van kinderen met leesproblemen Kees de Baar individuele leesbegeleiding Henk Rebel Voortgezet techn. L.- lezen naar een hoger niveau Henk Rebel
blauwe band
gr 1-3
orthotheek IB-kamer
gr 3-8
orthotheek orthotheek
waar?
Voor wie?
orthotheek
gr 4-8
orthotheek
gr 3-8
waar?
Voor wie?
Zorgmaterialen
Spelling Spelplaats algemeen spelplaats taaltijd Leren spellen met woordspel Spelling in de lift 1-8 Zelfstandig spellen met cassettes
Zorgplan Katholieke Basisschool de Rietkraag 2015-2019
59
gele band Zorgmaterialen Taal Taal is niet zo moeilijk 1-6 + werkboeken 1-6
gr 3-8
Woordbouw nieuw Kees de Baar
gr 3-8
Curriculum Schoolrijpheid Deel1 deel 2A aud. Training deel 2B instapproeven deel 4 taaltraining deel 5 geheugentraining werkbladen, oefenmateriaal 4 schoolrijpheid
gr 1-5
Concentreren kun je leren
gr 1-8
Sociaal- emotioneel Kinderkwaliteitenspel 2x Kwartet Ijsselgroep Voor jezelf, handleiding voor psycho-educatie Doos vol Gevoelens Huis vol gevoelens en axen Babbelspel Het coole kikkerboek en spel Stop, denken doen Boeken Kanjertraining Kids Skills.
1-8
vissenkom Kast vissenkom
Ib-kamer
Soemo-kaarten Boekjes van Martine Delfos: Dood is niet gewoon (over de dood van een ouder) Aletta en de giraf (van gewoon naar speciaal onderwijs) Merel is bang (over angst) Vogel (over omgaan met leeftijdgenoten) De wereld van Luuk (over autisme)
Kast vissenkom
Help-oefenboeken voor kinderen: -Wat kun je doen als je snel boos wordt -Wat kun je doen als je veel piekert -werkboek sociale vaardigheden: de ander en ik (uitgaves van NINO) Weet jij wat ADHD is? Weet jij wat het is om anders te zijn? Weet jij wat autisme is? Hoe groen is jouw hart (uitgaves Pica)
IB-kamer
Zorgplan Katholieke Basisschool de Rietkraag 2015-2019
Gr. 1-8 Gr. 4-8
60
groene band Zorgmaterialen Rekenen
waar?
Ds. Kerstenonderwijscentrum opt/aftr. T/m 1000 oriëntatie t/m 1000 Maatwerk rekenen Groen : t/m 20 Oranje ; t/m 100 Blauw: vermenigvuldigen, delen, oriëntatie tot 1000 Rood: cijferen, geld, rekenmachine, grote getallen Geel: Breuken, procenten, tijd, meten. Routeboekje voor tweede leerlijn
orthotheek
Gr. 3-5 Gr. 2-8
orthotheek
Remelka orthotheek band 1 tot 10, oriëntatie tot 20 band 2 oriëntatie tot 1000, +.-,:,x band 3 bewerkingen, rekenmachine band 4 geld, tijd, meten, wegen band 5 verhoudingen, breuken, procenten, decimalen Met sprongen vooruit r.t-kamer Kist met oefenmateriaal Zo reken ik ook orthotheek map 2 + handleiding map 4A + 4B + handleiding splitsprogramma Kleurenklokjes 5x Extra oefening rekenen Kopieersysteem voor het rekenonderwijs Band 1 Hoofdbewerkingen tot 1000 Band 2 Tafels, deeltafels, metriek stelsel Band 3 Cijferen, tijd, romeinse cijfers Band 4 Breuken, procenten, rente, verhoudingen Band 5 Redactiesommen, hoofdrekenen Rekenwerk Lln. boeken 3a t/m 5b Werkboeken 3a t/m 6b antwoordenboeken Ajodact: redactiesommen Varia: Klokkijken Handig hoofdrekenen optellen en aftrekken boven de 100 Handig hoofdrekenen vermenigv. en delen Stenvert: Rekenblok 2
Voor wie?
Gr. 2-8
Gr. 3-4 Gr. 3-5
Gr. 5-6 Gr. 4-6 Gr. 5-6 Gr. 5-6 Gr. 3-5
Extra oefening, verrijking,rekenen Kien A, B, 1,2,3 7,8 Slagwerk B1 F2 Zorgplan Katholieke Basisschool de Rietkraag 2011-2015
Gr. 2-8
Gr. 4 Gr. 8
61
Bolleboos Mozaïeken Getallen in de maak Doordenkertjes Zeg ken jij die rekenmachines al? Groot problemenboek Wiskunde van de kalender
Kast vissekom
Kapla Rush Hour
Hal Kast vissekom
Rekentijgers Rekentoppers
klassen klassen
Gr. 1-4 Gr. 3-4 Gr. 3-8 Gr. 6-7 Gr. 6-8 Gr. 7-8
Taal/ lezen/ woordenschat Mijn eerste Van Dale voorleeswoordenboek Kast vissenkom Mijn tweede Van Dale voorleeswoordenboek Liedboekjes met c.d.: Hoorde wind eens waaien Acht kleine eendjes Ik ben Bas Kast vissenkom Bas, waar ga je heen? Bas, ga je mee? Babbel Stenvert blocs Woordkeus A, B Slagwerk taal C1 E1
Gr. 3-8 Gr. 3-8
Gr. 1-2
Gr. 3-4 Gr. 6-8
Gr. 5 Gr. 7
Taal: spreken / stellen Vertelkaarten / logische reeksen: orthotheek Sent-image + kopieerbladen Vertel het maar+ kopieerbladen En dan?? + kopieerbladen Beeldverhalen Natuur en techniek Foto-language: Werkwoorden, voorzetsels en adjectieven Taallijn, interactieve taal + dvd Kleutergroep Gr. 1-2 Taal, extra oefening Varia: Uitdrukkingen en gezegdes klassen Woordenschat A Zinsbouw Taalschat 7 Extra oefening, verrijking taal Taaltoppers Slimme taal Varia Taalkwartetten Engels, Frans, Spaans Cryptologisch 1-2
Gr. 4-5 Gr. 6-7 Gr. 4-5 Gr. 6
klassen klassen Kast vissekom
Gr. 3-8 Gr. 8 Gr. 3-8
Kast vissekom
Schrijven Methode ‘Schrijven leer je zo’ (blokschrift) Zorgplan Katholieke Basisschool de Rietkraag 2011-2015
klassen Gr. 4-6
62
Topografie
Gr. 5-6 Varia: topografie van Nederland
Zorgplan Katholieke Basisschool de Rietkraag 2011-2015
63
Bijlage: protocol leerlingenaannamebeleid KBS De Rietkraag.
Protocol leerlingenaannamebeleid KBS De Rietkraag Katholieke Basisschool De Rietkraag heet kinderen in alle leeftijdsgroepen, met verschillende levensovertuigingen, maatschappelijke en sociaal-economische achtergronden welkom. Wij streven ernaar om onze leerlingenpopulatie een afspiegeling te laten zijn van de buurt. Tevens willen wij de kwaliteit van ons onderwijs duurzaam kunnen waarmaken. Daaronder verstaan wij onder meer : Voldoende aandacht voor ieder kind; Kinderen moeten zich welbevinden in een groep; Beheersbare span-of-control voor iedere leerkracht; Evenwichtige verdeling van zorgkinderen; Voldoende ruimte voor ieder kind. Deze uitgangspunten laten zich concreet vertalen in een aannamebeleid, waarbij de volgende criteria worden gehanteerd: Aanname mag niet leiden tot het combineren van groepen Aanname mag niet leiden tot overschrijding van de opnamecapaciteit van 30 leerlingen per groep, met een marge ter beoordeling door de directeur; Een individuele afweging ten aanzien van (zorg)kinderen of deze voor wat betreft hun zorgintensiteit binnen het vermogen van de school passen. Dit wordt beschreven in het onderwijszorgprofiel van de school De verdeling van sociaal-economische achtergronden van de kinderen over de groepen vormt een reële afspiegeling van die in de wijk. Broertjes en zusjes van een reeds op school aanwezig kind worden met voorrang geplaatst. Bij het overstappen van leerlingen vanuit een andere school van onze stichting, wordt bovendien de ‘Procedure overplaatsing van leerlingen’ gevolgd. Aanname op de Rietkraag betekent dat ouders/verzorgers de grondslagen van de school onderschrijven en zich kunnen vinden in de visie van de school. De directie beslist na overleg met het team, op voordracht van de Intern Begeleidster over toelating. De beslissing kan ondersteund worden door externe informatie zoals onderwijskundige rapporten, eerdere schoolresultaten en –gedrag alsmede informatie van externe deskundigen. Het niet voldoen aan één of meerdere criteria betekent dat het kind niet geplaatst kan worden. Indien een leerling (nog) niet kan worden toegelaten, wordt dit schriftelijk aan de ouders/ verzorgers gemotiveerd. Tevens wordt daarbij aangegeven of plaatsing op de wachtlijst wel of niet mogelijk is.
Zorgplan Katholieke Basisschool de Rietkraag 2011-2015
64
Inschrijving algemeen Toelating is een schriftelijke toezegging tot plaatsing door de directie van de school op basis van de inschrijving door de ouders/verzorgers door middel van een volledig ingevuld en ondertekend inschrijvingsformulier.
Zorgplan Katholieke Basisschool de Rietkraag 2011-2015
65
Schoolondersteuningsprofiel
SCHOOLONDERSTEUNINGSPROFIEL Naam school: Basisschool De Rietkraag Datum: 23-06-2015 (voorstel)
A. Inleiding: In dit schoolondersteuningsprofiel (sop) beschrijven wij als school wat de mogelijkheden zijn om leerlingen te ondersteunen. Hierbij gaan wij uit van basisondersteuning en extra ondersteuning. De afspraken over de invulling van de basisondersteuning zijn op het niveau van het samenwerkingsverband gemaakt en gelden voor alle deelnemende scholen. De basisondersteuning heeft betrekking op onderwijsinhoudelijke aanpakken en op de kwaliteit van de ondersteuningsprocessen in onze school. De extra ondersteuning beschrijft de specifieke mogelijkheden van onze school, die verder gaan dan de afspraken die gemaakt zijn over de basisondersteuning. Dit schoolondersteuningsprofiel is in samenspraak met en binnen het schoolteam tot stand gekomen.
B-1. Visie op ondersteuning SWV: De missie van de Sallandse deelregio, binnen samenwerkingsverband Passend Onderwijs PO 23-05, is gebaseerd op het motto: “Voor iedere leerling uit Salland is er onderwijs in Salland” en luidt als volgt: Binnen de Sallandse deelregio werken leerkrachten, ib-ers, directeuren, bestuurders en vele andere professionals, in goed overleg met ouders/verzorgers aan één centrale opdracht: “Het inrichten van een ondersteuningsstructuur waarbij elke leerling die ondersteuning krijgt die hij/zij nodig heeft om, thuisnabij, een ononderbroken ontwikkelingsproces te kunnen doorlopen.” Vanuit deze missie wil de Sallandse deelregio impulsen geven op gebied van ondersteuning, teneinde de kwaliteit van het Passend Onderwijs te vergroten. Elke school heeft op dit gebied haar eigen autonomie, maar zoekt om zich verder te versterken samenwerking met andere partners binnen en buiten de Sallandse deelregio. Deze samenwerking is gebaseerd en gericht op gezamenlijke ambities die binnen de Sallandse deelregio zijn vastgesteld. Een ander uitgangspunt binnen onze visie op onderwijs is dat we accepteren dat leerlingen verschillen. De leerling staat centraal binnen ons adaptief onderwijs. De onderwijsbehoeften van de leerling vormen het startpunt voor het handelen van leraar. Door handelingsgericht te werken worden onderwijsbehoeften en het handelen van de leraar op elkaar afgestemd. Hierbij wordt ook nadrukkelijk de stem van de leerling en de ouders gehoord. De visie van de Sallandse kamer wordt zichtbaar op de scholen door: a. De standaarden basiszorg uit het referentiekader en die van de kwaliteitszorg volgens inspectienormen planmatig toe te passen (zie straks ook het ondersteuningsprofiel van de school en het ondersteuningsplan van het samenwerkingsverband 23-05) b. De principes van handelingsgericht werken in de praktijk te brengen: De onderwijsbehoeften van een leerling en de handelingsverlegenheid van een school staan centraal. Positieve aspecten van leerling, leraar, IB en ouders zijn van groot belang. De ondersteuningsroute is systematisch en transparant. De werkwijze is doelgericht. Er wordt gewerkt vanuit een transactioneel referentiekader Leraren, IB-ers, ouders, kind en externe dienstverleners werken constructief samen. De ondersteuningsbehoeften van de leerkracht aandacht geven c. De ambities uit het eigen schoolplan en ondersteuningsprofiel doelgericht uit te werken d. Leraren te stimuleren actief te werken aan verdere professionalisering op basis van het ondersteuningsprofiel van de school. e. Proactief de deskundigheid van alle partners binnen de Sallandse kamer aan te wenden om zonodig voor een leerling een onderwijsarrangement op maat mogelijk te maken. f. Expertise-ontwikkeling en borging hiervan als belangrijk doel te onderschrijven. g. Ondersteuningsmiddelen efficiënt en transparant toe te delen zodanig dat leerkrachten en leerlingen hier profijt van hebben. Het uiteindelijke doel is het opvangen van zo veel mogelijk leerlingen in de reguliere basisschool. Met uitzondering van die leerlingen die een speciale onderwijsbehoefte hebben. Uit het ondersteuningprofiel van de school blijkt waar de grenzen van de mogelijkheden van elke school liggen. De school zal actief werken aan ontwikkeling om deze grenzen te verleggen naar een zo groot mogelijk passend aanbod. Passend Onderwijs is echter geen inclusief onderwijs. De Sallandse deelregio zal daarom ook structureel de expertisefunctie van SBO en SO-voorzieningen ondersteunen t.b.v. leerlingen met een speciale onderwijs- en ondersteuningsbehoefte. Op deze wijze wordt er een dekkend aanbod in Salland gerealiseerd.
Zorgplan Katholieke Basisschool de Rietkraag 2011-2015
66
B-2. Schoolconcept en schoolvisie op ondersteuning: Missie, visie, ambitie. Onder zorgverbreding verstaan wij de op De Rietkraag een samenhangend geheel van maatregelen dat genomen wordt om voor alle kinderen cognitief, motorisch, creatief en sociaal – emotioneel een zo optimaal mogelijke ontwikkeling te bewerkstelligen. In de visie van de school betekent dit dat we alle leerlingen een ononderbroken ontwikkelingslijn willen bieden, met respect voor het individuele niveau en een systematische begeleiding van de kinderen die extra zorg nodig hebben. We willen daarvoor een veilige en vertrouwde leeromgeving bieden, waarin het kind maximale ontplooiingskansen wordt geboden. Kernwaarden voor de leerlingenzorg op de Rietkraag: Voor ons is ieder kind een individu met eigen kwaliteiten en leefomgeving. We gaan zorgvuldig om met signaleren, diagnosticeren en remediëren We besteden aandacht aan een brede ontwikkeling (cognitief, creatief, soc.emotioneel en motorisch) Er wordt door de groepsleerkrachten zoveel mogelijk in de klas tegemoet gekomen aan de verschillen in onderwijsbehoeften van de kinderen. We werken handelingsgericht en we werken met groepsplannen. We stellen voor alle kinderen concrete doelen. We volgen de ontwikkeling van de leerlingen met een genormeerd leerlingenvolgsysteem, zowel op cognitief gebied (LVOS) als op sociaal-emotioneel gebied (SCOL). We streven ernaar ons onderwijs zo effectief mogelijk te laten verlopen. Kernpunten zijn: de leertijd wordt effectief bewaakt; Het leren van de leerlingen staat centraal; De leerkrachten hebben hoge verwachtingen van de leerlingen en laten dat merken; Leerlingen die extra zorg nodig hebben krijgen extra aandacht, maar deze gaat zo min mogelijk ten koste van andere leerlingen; Er wordt gewerkt met BHV-model (basisstof - herhalingsstof - verrijkingsstof); HGW met groepsplannen; Leerkrachten zorgen voor een gestructureerd en ordelijk klimaat dat geschikt is voor leren en onderwijzen; De vooruitgang van de leerlingen wordt systematisch objectief geëvalueerd (Cito- LVOS); Jaarlijks wordt de katern “ Opbrengsten” bijgewerkt en doorgesproken; Er is sprake van een sensitieve en responsieve interactie tussen leerkrachten en leerlingen; Het belang van de (bege)leidende en sturende rol van de leerkracht wordt onderkend. De school gebruikt eigentijdse methoden die voldoen aan de kerndoelen. Het leerstofaanbod vertoont een doorgaande lijn en komt tegemoet aan relevante verschillen in onderwijsbehoeften. We betrekken ouders bij de school en de zorg voor hun kinderen. We stellen een ontwikkelingsperspectief op voor kinderen met een eigen leerroute.
C. Basisarrangementen De school biedt basiskwaliteit op basis van de criteria van de onderwijsinspectie.
ja
De school beschikt over een handelingsgerichte onderwijs- en ondersteuningsstructuur, waarbinnen samengewerkt wordt met externe partners.
ja
De school biedt passend onderwijs en is goed in staat om vroegtijdig leer-, opgroei- en opvoedproblemen te signaleren.
ja
Een afgestemd aanbod voor leerlingen met meer dan gemiddelde intelligentie
ja
Een afgestemd aanbod voor leerlingen met minder dan gemiddelde intelligentie
ja
Een aanpak gericht op sociale veiligheid en voorkomen van gedragsproblemen
ja
Een toegankelijk schoolgebouw
ja
Aangepaste werk- en instructieruimten
ja
Hulpmiddelen voor de arrangementen in het basisprofiel
ja
Een protocol medische handelingen
ja
Zorgplan Katholieke Basisschool de Rietkraag 2011-2015
67
D. Extra ondersteuning binnen de school Soort ondersteuning
Opmerking
Onderwijsassistent Ambulante leerkrachten
In de onderbouw, ondersteuning in de groep, werken met groepjes leerlingen Voor r.t., begeleiding leerlingen met eigen leerlijn (OPP), rugzakleerlingen, ondersteuning in de groepen tijdens kindgesprekken (BB) Vast spreekuur binnen de school 1x per maand, inloopuur voor ouders Laagdrempelig voor ouders, op afroep afspraken op school, aanschuiven in SOT r.t. binnen de school indien school en ouders dat voor een leerling noodzakelijk vinden (vb. leesbegeleiding bij dyslexie) Leerkracht binnen de school, ouder, bovenschools vertrouwenspersoon
schoolverpleegkundige Schoolmaatschappelijk werk Obalo Vertrouwenspersoon Vrijwilligers in de school
Ouders als overblijfcoördinatoren, ouders die conciërgetaken op zich nemen; ouders die assisteren bij lezen, handvaardigheid, buitenschoolse activiteiten.
Logopedist
Sinds het schoolljaar 2014-2015 hebben we een logopedist binnen school zodat kinderen ook onder schooltijd begeleid kunnen worden door een logopedist.
E. De protectieve factoren binnen de school: Onze school staat in een veilige wijk met weinig verkeer. Er is geen doorgaande weg. Kinderen wonen binnen de wijk en kunnen veilig naar school komen. Ons gebouw ziet er vriendelijk en open uit. Er heerst een sfeer van gezelligheid en vertrouwen. Leerkrachten, ouders en kinderen zijn samen verantwoordelijk voor die veilige sfeer en dragen dat uit. Het is voor de kwaliteit van de school van belang, dat de werknemers niet alleen beschikken over lesgevende capaciteiten. Op onze school wordt veel waarde gehecht aan de professionele instelling van de werknemers, aan een juiste beroepshouding. Ons personeel: • handelt overeenkomstig de missie en de visie van de school; • voelt zich collegiaal medeverantwoordelijk voor de school, de leerlingen en elkaar; • heeft oog voor kinderen en probeert het verschil te maken voor de kinderen; • wil zich profileren als deskundig, gemotiveerd en betrokken; • heeft hoge verwachtingen van elkaar; • is ontwikkelingsgericht en veranderingsbereid; • wordt aangestuurd door een bevlogen en deskundige leiding; • is trots op onze organisatie; • wordt aangesproken op hun handelen; • houdt zich aan afspraken.
Specifieke deskundigheid van leerkrachten (anders dan boven genoemd): Stoornissen op het gebied van Autisme (PDD, PDD-NOS, Asperger, ASS) Jonge risicoleerlingen Coaching en School Video Interactie Begeleiding Gedragsproblematiek Leren en innoveren Kanjertraining
Deze school heeft: een directeur die luistert naar het team en gaat voor goed overleg, is bevlogen en deskundig, die handelt overeenkomstig de missie en visie van de school; die faciliteert waar nodig en mogelijk; een intern begeleider die gestructureerd werkt aan de zorg voor alle leerlingen in de school, die systematisch signaleert en volgt en acties opneemt om de zorg te kunnen uitvoeren, die met ouders, externen en leerkrachten samen plannen in gang zet en evalueert; leerkrachten die deskundig en goed geschoold zijn, die zich collegiaal opstellen en zich medeverantwoordelijk voelen voor de school, de leerlingen en elkaar, die ontwikkelingsgericht en veranderingsbereid zijn; een team dat hoge verwachtingen heeft van elkaar, dat gaat voor een goede afstemming van een doorgaande lijn in de ontwikkeling van de leerlingen, dat zich collegiaal en medeverantwoordelijk voelt voor de school, de leerlingen en elkaar; leerlingen die in een redelijk veilige omgeving opgroeien, die zich houden aan regels en afspraken binnen de school en daarbuiten, die een redelijke mate van zelfstandigheid en verantwoording voor elkaar ontwikkelen; activiteiten en materialen, die voldoen aan de eisen die team en leerlingen stellen om het onderwijs goed te kunnen afstemmen op de onderwijsbehoeften van de verschillende leerlingen; een inrichting die veel mogelijkheden biedt voor verschillende werkvormen, instructies, activiteiten op groeps- en individueel niveau; ouders die betrokken zijn bij de school, bij de ontwikkeling van hun kinderen, die participeren in het onderwijsproces en activiteiten voor de hele school; een omgeving die veilig is, vertrouwen geeft voor een gezonde ontwikkeling en een prettige werksfeer biedt voor team, ouders en leerlingen Zorgplan Katholieke Basisschool de Rietkraag 2011-2015
68
F. Grenzen van de ondersteuning Passend Onderwijs is niet per definitie inclusief onderwijs. Niet iedere school binnen het SWV is in staat om alle leerlingen met diverse ondersteuningsbehoeften op te vangen. Het SWV ondersteunt de school indien nodig bij het vinden van een juiste setting buiten de school. De ondersteuningsmogelijkheden van de school kunnen begrensd worden door interne of externe oorzaken. De complexiteit of meervoudigheid van de problematiek bij de individuele leerling kan een grens voor de school zijn. Ook de volgende redenen kunnen grenzen van de school bepalen: o Veiligheid van medeleerlingen en leerkracht o Mate van zelfredzaamheid o Mate van fysieke en/of medische verzorging o Kwaliteit en kwantiteit van het onderwijs dat mogelijk is o Benodigde materiële ondersteuning van hulpmiddelen
Actuele grenzen van de ondersteuning in de school o
o Omgevingsfactoren o
o o o Leerlingfactoren o
o o o
Groepsfactoren
o
o
Leerkrachtfactoren
o
Teamfactoren
Als de opvoedingsomgeving de ontwikkeling van het kind in de weg staat en ouders/ verzorgers niet die medewerking aan school willen verlenen om aan de onderwijsbehoeften tegemoet te komen zijn wij als school genoodzaakt een andere onderwijsvorm voor het kind te zoeken. We verwachten van ouders / verzorgers dat zij de normen en waarden van de school respecteren Een omgeving die school niet de kans geeft om volgens de visie en missie van de school leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften te handhaven belemmert de school in de ondersteuning van die leerlingen.
Elk kind moet zich gelukkig voelen in de klas, tussen zijn klasgenoten en met zijn leerkracht(en) om zich optimaal te kunnen ontwikkelen naar zijn vermogen. Als de omgeving voor het kind niet veilig is, en de leerkracht en de groep niet bij machte zijn dit op te heffen, gaan we over de grenzen van zorg. Als een kind cognitief op alle hoofdvakken niet meer aan kan sluiten bij zijn groep, en de extra instructies niet voldoende zijn om het kind zich optimaal te laten ontwikkelen gaan we op zoek naar passend onderwijs binnen het SWV. Als een kind psychisch in de knel raakt door negatieve ervaringen op sociaal of cognitief gebied, ontstaan uit kindkenmerken, en er is geen uitzicht op passende hulp waarmee het probleem op korte termijn behandeld kan worden, moeten we als school zoeken naar passen onderwijs binnen het SWV. Wanneer een groep een diversiteit aan problematiek heeft, waardoor individuele kinderen niet aan een normale ontwikkeling toekomen en niet die aandacht krijgen die zij normaliter verdienen, zullen we kinderen die instromen willen moet weigeren. De dynamiek in een bepaalde groep kan bepalend zijn voor het weigeren van instromers in de groep. De aard van de problematiek en de complexiteit is ter beoordeling van de school, het team, de groepsleerkracht(en). Grenzen van zorg worden overschreden wanneer een kind met specifieke problemen, de groep of een leerkracht er onderdoor gaan.
Ervaring of beginnende leerkracht; expertise op een bepaald probleemgebied, fulltime of werken met duopartner, ervaring in een bepaalde groep en veerkracht van een leerkracht spelen mee in de beslissing of een kind wel of niet gehandhaafd kan blijven / in kan stromen in een bepaalde groep. Dit is nooit afhankelijk van één bepaalde leerkracht – we kijken ook altijd naar de leerkrachten die daarna met het kind te maken krijgen.
Teamopbouw: gem. lftd., gem. jaren onderwijservaring Aantal teamleden per (1 augustus 2015): Directie IB ér Ouder dan 50 jaar 1 Tussen 40 en 50 jaar Tussen 30 en 40 jaar 1 Tussen 20 en 30 jaar Jonger dan 20 jaar Totaal 1 1
OP 3 2 6 1
OOP 1
12
1
Het team kenmerkt zich door een grote mate van betrokkenheid en zorg om ieder kind. Expertise is er binnen het team, met name op de volgende gebieden aanwezig: o Stoornissen binnen het autistisch spectrum; o Leren en innoveren; o Coaching en begeleiding; Zorgplan Katholieke Basisschool de Rietkraag 2011-2015
69
o Gedragsproblematiek o SVIB (Schoolvideo interactie begeleiding) o Kanjertraining Grenzen aan zorg ontstaan, als er in het team geen structureel vangnet is te creëren voor leerling of leerkracht bij crisis in de ondersteuning, dus als er geen ambulante leerkracht is voor de opvang van leerling, leerkracht of groep. o o o
Schoolfactoren
o
Als een kind dermate veel verzorging nodig heeft i.v.m. een handicap zal dat voor de groepsleerkrachten de onderwijstaak overstijgen en moet er passende verzorging geregeld worden. Als ouders niet achter de aanpak van school staan, geen vertrouwen hebben in het beleid inzake pedagogische en didactische ondersteuning. Als er krapte ontstaan in de formatie voor de ondersteuning van de leerlingen met specifieke behoeften zullen we beperkt zijn in de opvang en begeleiding van deze kinderen. In verband met de ruimte in de lokalen willen we een maximum per groep hanteren van (35 ) leerlingen.
o
Ondersteuningsfactoren
Niveau 4, zonder LGF lln. = Breedtezorg 2: aanvullende onderwijs/zorgbehoeften zijn intern te realiseren aangevuld met externe begeleiding, onderzoek en ondersteuning uit het bovenschoolse-/SWV zorgtraject. Er heeft nadere diagnostiek plaatsgevonden, eventueel ook door externe instanties. o Niveau 4 = Dieptezorg (“zware zorg”) : De zorg die elke school intern wel/niet kan bieden aan leerlingen met een zeer specifieke onderwijsbehoefte. Dieptezorg 1: aanvullende onderwijs/zorgbehoeften zijn intern door de school te realiseren, aangevuld met externe begeleiding en ondersteuning uit het bovenschools-/SWV zorgtraject en het SO (LGF). Als de zorg in een groep te complex wordt, boven 3 niveaus per groep en er geen begeleiding mogelijk is voor leerlingen met eigen OPP binnen de school bereiken we een grens aan zorg. Dit geldt ook voor leerlingen die in een plusgroep zouden moeten zitten. School kan geen plusgroep binnen de school creëren. School is voor de begeleiding van leerlingen LGF of OPP afhankelijk van ondersteuning van leerkrachten door AB-er of leerlingbegeleider.
G. Ontwikkelplannen Op grond van zelfevaluatie heeft de school de volgende ontwikkelplannen: Nr. Omschrijving Inhoud Uitvoer door 1 Leerkrachten voeren i.i.g in groep 7 en 8 Leerkrachten structureel uitbouwend naar alle Teamoverleg kindgesprekken met leerlingen vanaf groep 3 Afstemming hun leerlingen mogelijkheden 2
Leerling raad
3
Overdracht van leerlingen van PSZ naar Basisschool
4
Contacten ouders
5
Informatieavond ouders
Tijdpad 2014-2015 2015-2016
Verder uitbouwen van de rol van de leerlingenraad VVE
directie
2015-2016
Directie, team
2014-2015 2015-2016
Aantal vaste gesprekken per jaar; kennismakingsgesprekken Grenzen aan zorg binnen de school, visie en missie, normen en waarden
team
2015-2016
team
2014-2015
H. Samenwerking met ouders Wij willen als school ouders betrokken houden bij school. We willen hen laten participeren in het onderwijsproces voor hun kind(eren). We willen hen nauw betrekken bij het bepalen van de onderwijsbehoeften van hun kinderen en het maken van plannen om dat te realiseren. We betrekken ouders bij het maken van een OPP en het HGW. Daarnaast vinden wij het heel belangrijk om met ouders op een lijn te zitten wat betreft normen en waarden. We willen onze visie en missie uitdragen en hen deelgenoot maken van onze mogelijkheden en grenzen aan zorg. Aan het begin van het schooljaar hebben we een informatieavond per groep voor ouders. Daarnaast maken we in groep 1 t/m 6 gebruik van kennismakingsgesprekken, waarin ouders informatie over hun kind aan school leveren. In de groepen 7 en 8 vinden in het begin van het schooljaar kindgesprekken plaats waarbij kinderen zelf informatie geven aan de leerkracht. Indien nodig zullen ook in groep 7 en 8 kennismakingsgesprekken plaatsvinden. 2x per jaar is er een rapport over de resultaten van de leerlingen. In februari zijn er de verplichte 10-minutengesprekken voor alle ouders. In november en juni is dit nog een keer, maar dan facultatief of op verzoek van de leerkracht. We communiceren duidelijk naar ouders wanneer er mogelijkheid is om in te schrijven voor gesprekken. Daar tussendoor zijn er 2 x extra oudergesprekken gepland, op verzoek van de leerkracht voor zorgleerlingen, of op verzoek van ouders. Over kinderen met LGF of een OPP is er vaker overleg om met ouders plannen te bespreken, bij te stellen en te evalueren. Zorgplan Katholieke Basisschool de Rietkraag 2011-2015
70
Dit SOP wordt nog in het team besproken en ter advies aan de MR meegegeven.
Zorgplan Katholieke Basisschool de Rietkraag 2011-2015
71
Lijst met afkortingen AVI
Analyse Van Individualiseringsvormen technische moeilijkheidsgraad van een leestekst
BAS
Bouwen aan een Adaptieve School
CC
Collegiale Consultatie
CITO
Centraal Instituut Toets Ontwikkeling
MAT
Management Advies Team (bestaande uit directeur/bouwcoördinatoren/IB)
DMT
Drie Minuten Toets
GGD
Gemeenschappelijke Gezondheids Dienst
gr.lkr.
groepsleerkracht
HGW
Handelings-Gericht Werken
IB
Intern Begeleider
JRK
Jonge Risico Kind
CAT
Commissie Arrangement Toekennen
L(O)VS
Leerlingen (Onderwijs)Volg Systeem
LWOO
Leerweg Ondersteunend Onderwijs
NIO
Nederlandse Intelligentietest voor Onderwijsniveau
OAC
Onderwijs Advies Centrum
OKR
Onderwijskundig rapport
PrO
Praktijk Onderwijs
REC
Regionaal Expertise Centrum
SVS
Schaal Vorderingen Spelling
VVE
Vroegtijdige voorschoolse educatie
WEC
Wet op de Expertise Centra
WMK
Werken met kwaliteitskaarten Cees Bos
EPOS
Expertiseteam Passend Onderwijs Salland
Zorgplan Katholieke Basisschool de Rietkraag 2011-2015
72
Dit zorgplan is gezien en goedgekeurd door:
Het team van Basisschool De Rietkraag: naam:
handtekening:
De medezeggenschapsraad
namens de ouders: naam:
handtekening:
Raalte, juni 2015
Zorgplan Katholieke Basisschool de Rietkraag 2011-2015
73