NUMMER 2 • DECEMBER 2008
Zoetermeerse Zaken STEEDS IN BEDRIJF
Zoetermeer ‘place to be’ voor ondernemende starters Gemeente zet hoog in op ‘duurzaamheid’ ‘Missie geslaagd’ rond viering 1000-jarig bestaan
BREEVAST
FELICITEERT ANGST & PFISTER B.V. MET DE NIEUWE HUISVESTING IN ‘BOERHAAVE BUILDING’ AAN DE BOERHAAVELAAN TE ZOETERMEER Het hoogwaardige geheel gerenoveerde kantoorgebouw ‘Boerhaave Building’ is gelegen aan de Boerhaavelaan. De “gerenoveerde” kantoorruimte zal worden opgeleverd, met o.a. de navolgende voorzieningen: ■
Representatieve, ruime centrale entree v.v. natuurstenen vloer; centrale receptie; drietal personenliften; mechanische ventilatie met topkoeling; bedrijfsrestaurant en gemeenschappelijke vergaderruimten gelegen op de begane grond.
■
Ruime parkeergelegenheid op afgesloten eigen terrein, parkeernorm 1:50, plaatsen à ` 350,- p.p.p.j.
■
Thans is nog slechts de 2e verdieping beschikbaar bestaande uit ca. 2.497 m2, huurmogelijkheden vanaf een halve verdieping à ` 130,- p/m2 p.jr.
Voor meer informatie:
070 - 75 08 900
Zie ook: www.boerhaavebuilding.nl E E N P R O J E C T VA N
@6CIDG:C8DBEA:M >c]Zi\Z]ZaZXdbeaZm^h bdbZciZZaX^gXV&)#)&'b' kZg]jjgWVVgkadZgdeeZgkaV` kddgYZkZg]jjgWZhX]^`WVVg/ =[Xekm7p_ =[Xekm7p_XV#-#(&+b kZgYZZaYdkZgYZW#\#i$b+Z kZgY# .ZZc&%ZkZgY# =[Xekm7kijhWb_ =[Xekm7kijhWb_XV#)*%b \ZaZ\ZcdeYZ+ZkZgY# =[Xekm7\h_aW =[Xekm7\h_aWXV#*#+)+b kZgYZZaYdkZgYZW#\#i$b+ZkZgY# >kkhfh_`i >kkhfh_`i`&)%!"e$beZg_VVg
ZOETERMEERSE ZA K EN
J[hhWDelW][b[][dWWdZ[8e[h^WWl[bWWd_i^jpWa[dY[djhkc lWdPe[j[hc[[hleehpem[bijWhj[dZ[Wbi][l[ij_]Z[edZ[h# d[c_d][d$:[h[fh[i[djWj_[l[k_jijhWb_d]"ijhWj[]_iY^[b_]]_d] [dhk_c[fWha[[hleehp_[d_d][d_d]WhW][ie\ef^[jecb_]][dZ[ j[hh[_dp_`dX_`pedZ[hleeh[[dbeYWj_[c_ZZ[d_dZ[HWdZijWZ$ >[jaWdjeh[dYecfb[nWWdZ[8e[h^WWl[bWWdX[ijWWjk_j* ][iY^Wa[bZ[][Xekm[dZ_[_[Z[h[[d[_][dl[hpeh]Z[[djh[[ ^[[\j[dZ[dWWclWd[[dm[h[bZZ[[bZhWW]j07p_"7\h_aW" 7kijhWb_e\7c[h_aW$ :_l[hi[jeedWWd][l[dZ[[d][h[decc[[hZ[X[Zh_`l[dpeWbi edZ[hWdZ[h[9M?"78L7A78E"IDI"H;77Bp_`d^_[hh[[Zi ][l[ij_]Z$
A_`aleehc[[h_d\ehcWj_[efmmm$aWdjeh[d#j[hhWdelW$Yec
12
Foto: Photópa
Op zoek naar een kantoor, andere vormen van bedrijfshuisves-
“We hebben elkaar nodig om praktijkgericht onderwijs te kun-
ting? Hoog tijd om eens in Zoetermeer te gaan shoppen. Want
nen bieden dat aansluit op de arbeidsmarkt,” aldus Jim Bijlstra,
juist nu zijn de mogelijkheden legio, is de stellige overtuiging van
voorzitter College van Bestuur van het ROC ID College. Hij licht
bedrijfsmakelaar Rob Swart van Swart Era Makelaardij BV.
toe hoe ‘zijn’ College daar op inspeelt.
18
Foto: Spectrum Communicatie
in dit nummer
8
Foto: Photópa
30
Foto: Ardito
Heeft het Millenniumfeest Zoetermeer iets opgeleverd? Zijn de
“Steeds meer mensen worden zich bewust van het belang om
beoogde doelen bereikt? Een terugblik op Zoetermeer 1000 jaar.
zorgvuldig met onze aarde om te gaan,” aldus wethouder Frank
Bestuursleden, van oud-wethouder, bankier, accountant tot en
Speel die uitlegt welke ambities Zoetermeer heeft op het gebied
met notaris zijn het ronduit met elkaar eens: ‘Missie geslaagd.’
van duurzaamheid.
En Verder... 7 8-9 11
Van de wethouder
24-25
Starters
Van de redactie
27
Achter de ondernemer
Bouwen aan Zoetermeer
29
Column
Bedrijfsoverdracht
29
Kijkt, luistert, leest
46-47 49
Wat brengt 2009? Dit magazine online
51 In functie 53-55
Zoetermeer Kortom
12-13
ICT-stad Zoetermeer
30-39
Duurzaam Zoetermeer
57
Verrassend Zoetermeer
15-17
Bedrijfsevenementen
40-43
Soetermeersche Saecken
58
Volgende editie / colofon
18-23
Stichting Zoetermeer1000
44-45
Topsport Zoetermeer
Cover: Zoetermeer in de top 10 van duurzame gemeenten. Dat is het streven van de gemeente Zoetermeer en in het bijzonder van ‘duurzaam’ wethouder Frank Speel van Natuur & Milieu (foto: Ardito).
www.zoetermeersezaken.nl
ZOETERMEERSE ZA K EN
5
WAT KUNNEN WIJ VOOR U BETEKENEN?
Voor wie meer wil dan cijfers. ZOETERMEERSE ZA K EN
www.vanoeverenaccountants.nl
a c c o u n t a n t s
ouders, maar te leen van onze kinderen. Het is een wijsheid die de laatste tijd steeds vaker gebruikt wordt. Gelukkig worden steeds meer mensen zich bewust van het belang om zorgvuldig met onze aarde om te gaan.
Frank Speel Wethouder Natuur & Milieu gemeente Zoetermeer
“enthousiaste inzet ondernemers voor een duurzamer Zoetermeer”
Ook de gemeente Zoetermeer draagt haar steentje bij. Dat doen we met het Programma Duurzaam Zoetermeer. Dat is een programma waarmee we ons richten op vier thema’s: biodiversiteit, energie, mobiliteit en duurzaam inkopen. Als wethouder Natuur & Milieu sta ik natuurlijk pal achter het Programma Duurzaam Zoetermeer. Maar ik ben niet de enige: het Programma wordt gedragen door het hele college van burgemeester en wethouders. Zo maakt wethouder Muijzers zich hard voor de nota Duurzaam Bouwen, en werkt wethouder Emmens mee aan de ondersteuning van ondernemers bij het realiseren van duurzaam ondernemen.
Van de wethouder
“We hebben de aarde niet geërfd van onze
Niet alleen binnen het college is er veel steun voor Duurzaam Zoetermeer. De afgelopen maanden merkte ik tot mijn vreugde dat ook de inwoners en ondernemers zich enthousiast inzetten voor een duurzamer Zoetermeer. Vaak blijkt dat kleine aanpassingen al waardevolle besparingen opleveren. Niet alleen voor het milieu, maar ook nog eens voor de portemonnee. Verderop in dit blad leest u welke initiatieven al genomen zijn. Vooral met ondernemers en rondom energie is er al heel veel gebeurd, en de komende jaren zal het aantal duurzame initiatieven en projecten alleen maar toenemen. Ik ben er trots op dat gemeente, ondernemers, inwoners en natuur- en milieuverenigingen de handen in elkaar geslagen hebben om samen te knokken voor een duurzaam Zoetermeer. Want onze ambities zijn hoog: we willen tot de tien duurzaamste gemeenten van Nederland behoren. Een ambitie die past bij een ondernemende stad als Zoetermeer. Samen kunnen we deze klus klaren!”
ZOETERMEERSE ZA K EN
Blusmiddelen? Noodverlichting?
Is ons pand veilig?
Besluit brandveilig gebruik bouwwerken? Brandmeldinstallatie? Ontruimingsplan?
Ontruiming?
Gewenst niveau?
Vluchtroutes? Brandscheidingen?
Quick-scan brandveiligheid Om de brandveiligheid in een gebouw voldoende te garanderen, wordt door de overheid een aantal eisen gesteld. Om het brandveilig gebruik van een gebouw te toetsen hebben wij de “Quick-scan Brandveiligheid” ontwikkeld.
Het resultaat? Met een rondgang door het gebouw en een interview met de facilitair manager wordt de brandveiligheid in kaart gebracht. In een beknopte notitie worden de bevindingen gerapporteerd en, indien nodig, wordt een advies gegeven om een beter brandveiligheidniveau te bereiken.
Interesse? Als u snel en globaal wilt weten of het bij u voldoende (brand)veilig is. Stuur dan een email of bel ons met uw vraag en wij voorzien u graag vrijblijvend van informatie. Neem gerust contact met ons op voor een vrijblijvend gesprek.
ZOETERMEERSE ZA K EN
Bleiswijkseweg 47 2712 PB Zoetermeer Tel: 079 - 331 90 02 www.aasopleidingen.nl
nummer, heeft Zoetermeerse Zaken aardig wat losgemaakt bij u als lezer. We zouden pagina’s tekortkomen om alle wensen en suggesties in dit tweede nummer te ordenen! Ze bevestigen hoe dan ook dat het blad leeft. En dat Ondernemend Zoetermeer zich graag in deze etalage presenteert.
ANTON STIG hoofdredacteur
Te beginnen met de gemeente Zoetermeer. Het zal u in de stichtelijke woorden van de wethouder Natuur en Milieu – Frank Speel – niet zijn ontgaan dat de gemeente de komende jaren hoog inzet op het fenomeen duurzaamheid. Op tal van fronten. De extra aandacht die hieraan wordt besteed in dit nummer is nog slechts een eerste aanzet. Ook de ondernemer of organisatie die hier echt mee aan de gang gaat, maakt grote kans om een heuse Award in de wacht te slepen: de DOEZ-Award die met ingang van volgend jaar wordt ingesteld.
Van de REDACTIE
Getuige de vele positieve reacties op het eerste
Ook wij zouden ons kandidaat kunnen stellen. Dit magazine wordt namelijk voortaan gedrukt op gecertificeerd papier: gemaakt van hout uit verantwoord beheerde bossen. Aan een ‘duurzame’ inhoud werken deden we al! Wist u overigens dat Zoetermeer al veel langer een ‘neus’ heeft voor duurzaamheid? Sla daar het verhaal uit de oude doos van Ton Vermeulen maar eens op na.
Behalve ICT- en Duurzame Stad straks ook Mediastad?
Over ondernemen gesproken. Als hij bij machte zou zijn dat voor elkaar te boksen zou de in Zoetermeer woonachtige omroepbaas van Max, Jan Slagter, niet schromen om van zijn eigen woon- en werkplaats behalve ICT-stad ook een Mediastad te maken. Jan liet zich dat ontvallen toen ik hem sprak over het Millenniumfeest dat de stad achter de rug heeft en waarover elders in dit nummer meer. ‘Het gezicht van Max’ zei het weliswaar bij wijze van grap, maar de ondertoon was wel degelijk serieus. “Want,” zo klaagde hij, “de bereikbaarheid van het Mediapark in Hilversum is meestal een ramp.”
Aan bedrijfsruimte geen gebrek. Specialisten zeggen dat juist nu de tijd rijp is om te shoppen; de stad biedt legio mogelijkheden. Tot slot wens ik u namens de redactie, uitgever en alle andere bij dit medium betrokken medewerkers een sfeervolle en feestelijke jaarwisseling toe met uw familie, vrienden en collega’s. En voor 2009: een ondernemend, maar boven alles gezond nieuwjaar! Bedenk één ding: een goede gezondheid is belangrijker dan een crisis op papier!
ZOETERMEERSE ZA K EN
Jan pendelt dagelijks tussen zijn hoofdkwartier in Zoetermeer en het Gooi, waar hij simpelweg niet omheen kan, omdat in Hilversum nog altijd de studio-opnamen worden gemaakt. Of zijn wens haalbaar is, is natuurlijk maar de vraag. Het vergt toch echt meer dan het simpelweg leggen van een kabeltje. Feit is wel dat je ‘Max’ over Zoetermeer als vestigingsplaats niet zo snel zult horen klagen. Vanuit het kantoor aan de Stephensonstraat wordt momenteel maximaal campagne gevoerd om kijkers te winnen. Inzet: nog meer zendtijd om een nog grotere doelgroep te kunnen bedienen. En Zoetermeer groeit mee!
Bouwen aan Zoetermeer
Leegstand kantoren afgenomen Recessie biedt toch ook kansen T Huurcontract aflopend en op zoek naar nieuwe bedrijfs- of kantoorruimte? Niet met de grijze massa mee in het huidige doemdenken, maar juist nu de ogen de kost geven en waar mogelijk koopjes najagen. In Zoetermeer bijvoorbeeld. Een stad die in de ogen van de locale
ZOETERMEERSE ZA K EN
makelaardij veel potentie biedt. Niet alleen in vierkante meters uitgedrukt, maar bijvoorbeeld ook qua beroepsbevolking: die is jong en gemiddeld goed opgeleid. - door Anton Stig -
(foto: Spectrum Communicatie).
el daarbij op de prima bereikbaarheid via het openbaar vervoer, centrale ligging van de stad - alles binnen handbereik - en het plaatje van de ideale werkomgeving lijkt rond. Dat is de strekking van de boodschap van lokaal bedrijfsmakelaar Rob Swart Makelaardij BV. De Zoetermeerse makelaar meent dat huidige situatie en de dreigende recessie reden temeer is juíst nú de boer op te gaan voor bedrijfsonroerendgoed. “Als je op zoek bent naar kantoor of bedrijfsruimte kun je momenteel goed zaken doen en op je gemak rondkijken waar je het meest voor elkaar kunt krijgen,” zo propageert hij. Partijen die om wat voor reden dan ook ontevreden zijn over hun huidige huisvesting - bijvoorbeeld vanwege krimp of groei - roept hij dan ook nadrukkelijk op ‘in beweging’ te komen. “Want,” zo benadrukt
Leegstand afgenomen Swart, met zijn compagnon Geoffrey Tetro, behorend tot de ‘lokale’ spelers op het gebied van bedrijfsonroerendgoed, voelt zich voor zijn oproep in dit blad mede gesterkt door de via de dagbladpers (AD) naar buiten gebrachte cijfers van de gemeente, waaruit blijkt dat de leegstand in Zoetermeer opnieuw is afgenomen. Zo lag vorig jaar het percentage ongebruikte kantoormeters nog op 16 procent, terwijl dat momenteel op 13,5 procent ligt. Een hele verbetering, maar volgens de gemeente nog ‘lang niet ideaal.’ Volgens de gestelde richtlijnen zou een percentage tussen de vijf en zeven procent ideaal zijn. Hoewel het cijfers zijn die door de dreigende recessie van vandaag eventueel op termijn weer naar boven moeten worden bijgesteld, heeft Swart de indruk dat de cijfers ‘nog aardig kloppen.’ Uit de cijfers spreekt verder dat de lokale kantorenmarkt zich in de afgelopen jaren slechts moeizaam heeft hersteld.
Niet verontrustend Swart, die in de jaren zeventig nog als accountmanager bij Aegon Vastgoed ervaring heeft opgedaan met de invulling van het Stadshart, schetst de actuele kantorenleeg-
Flexibele gemeente Aan de locatie zelf (lees: Zoetermeer) zal het volgens Swart al niet liggen. Naast bereikbaarheid, infrastructuur en ruimte biedt Zoetermeer het bedrijfsleven tal van voordelen. Zo roemt hij bijvoorbeeld ook de houding en de flexibiliteit van de gemeente. “Zoetermeer geeft de bedrijven en instellingen duidelijk het gevoel dat men blij is dat voor deze stad is gekozen. Waardoor in overleg ook zaken kunnen worden gerealiseerd, waarmee je in een grote stad misschien niet hoeft aan te komen, of die daar door bureaucratie gewoonweg om zeep worden geholpen.” Zelf is hij met zijn acht man sterke bureau bijvoorbeeld tot grote tevredenheid gehuisvest in één van de twintig kantoorvilla’s die het project Forum Fontanus telt, compleet met ondergrondse parkeervoorziening in het zogeheten Sawagebied van Rokkeveen. Swart is groot voorstander van meer van dergelijke kleinschalige, maar
kwalitatief hoogstaande ‘bijna on-Nederlandse projecten’, waarvoor volgens hem altijd wel een markt is. Pech gehad Toch wil Swart niet verhelen dat Zoetermeer de laatste tijd misschien ‘een beetje pech’ heeft gehad op de kantorenmarkt. Hij verwijst naar Interpolis dat met Achmea is gefuseerd en besloot zich op Amsterdam te concentreren. Echt grote zorgen over de actuele leegstand van winkels heeft Swart net zo min. “Als je in Zoetermeer op winkelgebied op zoek bent, kun je altijd wel iets van je gading vinden,” is zijn insteek. Een plek waar bijvoorbeeld blijvend vraag naar zal zijn is bijvoorbeeld het Stadshart, dat ook landelijk wordt gezien als een A1-locatie. Resumerend zegt Swart op het gebied van de bedrijfshuisvesting “nog geen last” te hebben van de dreigende recessie. Iets wat volgens hem echter wel het geval is op de particuliere woningmarkt. Zo zou het aantal bezichtigingen met potentiële huizenkopers op zijn eigen kantoor met de helft zijn gedaald. Hekel aan doemdenken Zijn decennialange ervaring ten spijt, verbaast het Swart hoe snel het allemaal kan gaan. Toch heeft hij een broertje dood aan doemdenken en negativisme. Ook en misschien wel juist in de media. “Voor de krant is het nieuws al snel: het gaat mis. Ik hoop van harte dat het positivisme weer eens aan bod komt in de media. Met plek voor leuke, positieve berichten. Dan moet het vanzelf weer beter gaan. Want laten we wel zijn: in de basis hebben we een ijzersterke economie, er is nog geen probleem met de rente, de brandstofprijs is flink gekelderd en ga zo maar door. Als je die dingen rationeel bij elkaar optelt, zouden we eigenlijk gewoon fluitend en keihard aan de gang moeten zijn…”
Zelfs al barst de recessie los, dan nog wordt Zoetermeer geen spookstad, aldus Rob Swart (foto: Photópa).
ZOETERMEERSE ZA K EN
Reden De reden voor de verbeterde bezettingsgraad van de afgelopen periode is volgens de gemeente te vinden in een aantal nieuwe bedrijven en instellingen dat zich in de afgelopen jaren binnen de stadsgrenzen heeft gevestigd. Een voorbeeld hiervan is de Algemene Inlichtingen en Veiligheidsdienst (AIVD) die zijn intrek heeft genomen in het oude ministerie van Onderwijs en Wetenschappen. Ook het onlangs geopende onderzoeksbureau Panteia heeft eraan bijgedragen. Met ruim tienduizend vierkante meter kantoorruimte behoort Panteia tot één van de grotere bedrijven in de stad. Ook Seaway Heavy Lifting en Angst & Pfister hebben onlangs kantoorruimte betrokken. De gunstige berichten over de terugloop van de kantorenleegstand ziet de gemeente hoe dan ook als een opsteker. Vanuit verschillende kanten werd eerder kritiek geuit op het feit dat er steeds meer kantoren worden bijgebouwd, terwijl er in de hele stad gebouwen leegstaan.
stand in de stad absoluut niet als verontrustend. “Zeker niet als je het hebt over een leegstandpercentage van om en bij de dertien procent waar nu sprake van is. Als dat boven twintig gaat worden, is weer een heel ander verhaal. Maar dat zie ik er nog zeker niet van komen.” En zelfs al barst de recessie in alle hevigheid los, dan nog verwacht Swart niet dat Zoetermeer een spookstad wordt met alom lege kantoorgebouwen. “Ik heb natuurlijk niet alle wijsheid in pacht, maar ik doe in feite al vanaf 1973 mee op de kantorenmarkt. Ik heb in de afgelopen decennia dan ook veel meer ups en downs meegemaakt. Feit is en blijft dat de markt waarop wij opereren zelden een verhuurdersmarkt is, maar een markt is en blijft waarop de huurder King is. En blijft! In zoverre dat hij blijvend kan kiezen uit meerdere gebouwen en ook uit meerdere steden. Dus zullen we daar als makelaars wel het nodige voor moeten blijven doen!”
bouwen aan Zoetermeer
hij, “als je je oriënteert op de markt, dan weet je in elk geval wat voor mogelijkheden er zijn. Meer dan een bedrijf waarschijnlijk nu in alle somberheid ook maar durft te denken.” De moraal van zijn verhaal: er nu op uit gaan, kan misschien straks toch die goede deal blijken te zijn, die weer voor een nieuw elan en een frisse uitstraling van het bedrijf kan zorgen.
Zonnenberg 10 2716 PG Zoetermeer Tel: 079-3515902 Site: www.hofstedemeerzigt.nl E-mail:
[email protected]
Restaurant Hofstede Meerzigt is gelegen midden in het prachtige Hollandse polderlandschap aan de rand van Zoetermeer. In de voormalige wagenschuur naast de boerderij is het restaurant geopend voor zowel lunch als diner.
Daarnaast hebben we 3 ruimtes
Openingstijden:
geschikt voor private dining.
dinsdag t/m vrijdag
Onze “Wijnhooiberg”, de “Vide”
van 12.00 tot 14.30 uur lunch
en de “Grote zaal”. In deze zaal
van 18.00 – 22.00 uur diner
kunt u elkaar het jawoord geven,
zaterdag van 18.00 – 22.00 uur diner
maar de zaal is ook uitermate geschikt voor uw receptie,
Zondag en maandag zij we gesloten,
feest, diner, vergadering of
grote gezelschappen kunnen op die
productpresentatie.
dagen wel bij ons terecht.
De kracht van Workx De kracht van Workx zit in de volledige toewijding aan de professionele markt; de mensen, het assortiment, de vestigingen, het transport, de storingsdienst: alles is gericht op de eisen van de zakelijke markt. Binnen een straal van 25 kilometer rondom elke bouwplaats is een vestiging van Workx te vinden met personeel dat de juiste kennis en ervaring heeft om onze klanten bij te staan. Workx, een landelijke organisatie mét behoud van het lokale karakter.
ZOETERMEERSE ZA K EN
10
Workx staan voor een: • Brede beschikbaarheid van materieel • Goede bereikbaarheid van alle vestiging • Aflevering ter plaatse, op welk tijdstip dan ook • Een storingsdienst die 24 uur per dag, 7 dagen per week beschikbaar is • Meedenken met de keuze voor het juiste materieel; personeel dat weet met welke klussen de klanten bezig zijn • Materieelkostenbeheersing van klanten; inzicht in huurpatronen en onze toegesneden huurconcepten stellen onze klanten in staat hun materieelkosten beter te beheersen
Workx is uw partner in verhuur en steigerbouw.
Platinastraat 62
t 079 360 12 60
2718 RX Zoetermeer
www.workx.nl
Bedrijfsoverdracht is het geleidelijk of meteen overdoen van leiderschap en eigendom van een bestaand bedrijf aan een ander. Het bedrijf zelf blijft dus voortbestaan, maar met een andere leider en eigenaar. Veel bedrijfsoverdrachten vinden plaats binnen de familie. Daarnaast bestaat de management buy-out. In dat geval wordt het eigendom overgedragen aan mensen van het huidige management van het bedrijf of één of meer werknemers van het bedrijf. De derde optie bij overdracht is door middel van een buy-in. In dat geval neemt een externe partij leiderschap en eigendom over. op orde brengen van het bedrijf, het zoeken naar een geschikte overnamekandidaat en de taxatie van het bedrijf. Externe adviseurs inschakelen kan de overdracht aanzienlijk vergemakkelijken. Denk daarbij aan financiële, fiscale en juridische deskundigheid. De meeste ondernemers schakelen hun accountant in voor het bepalen van de waarde van het bedrijf. Maar er zijn ook ondernemers die advies van fiscalisten, notarissen, banken en specialistische adviesbureaus inwinnen.
Economisch zoetermeer
Bedrijfsoverdracht: wacht niet te lang met de voorbereiding
“Veel ondernemers beseffen de waarde van hun bedrijf niet”
R
langdurige en complexe proces dat zij door moeten maken. De belangrijkste knelpunten die ondernemers ervaren, zijn het vinden van een koper, de financiering van de overname en de benodigde tijd voor bedrijfsoverdracht. Vandaar dat u wordt geadviseerd om tijdig te beginnen met de voorbereiding. Hoewel sommige bedrijfsoverdrachten in een kort tijdsbestek hun beslag krijgen, kosten de meeste bedrijfsoverdrachten erg veel tijd. Ondernemers onderschatten de doorlooptijd van bedrijfsoverdracht vaak en wachten te lang met de nodige voorbereidingen. Bij voorbereidingen kunnen we denken aan onder meer het administratief
Meer informatie kunt u verkrijgen bij Rabobank Vlietstreek-Zoetermeer, tel. (079) 317 17 17. In de editie van ‘De kracht van de ondernemer’ van dit jaar staat het thema bedrijfsoverdracht centraal. Deze studie is te downloaden op: www.vlietstreek-zoetermeer.rabobank.nl
ZOETERMEERSE ZA K EN
abobank Vlietstreek-Zoetermeer en de Kamer van Koophandel hebben in 2008 een onderzoek laten uitvoeren naar bedrijfsoverdracht in de regio. Het blijkt dat het overgrote deel van de regionale ondernemers van 55 jaar en ouder zich nog niet bezighoudt met de mogelijke toekomstige overdracht van hun bedrijf. Veel ondernemers beseffen de waarde van hun bedrijf niet of denken dat een bedrijf met weinig of geen personeel niet te verkopen is. De waarde van een bedrijf zit echter behalve in personeel ook in klanten, contracten en locatie. Daarnaast zien veel ondernemers op tegen een toekomstige overdracht, vanwege het
Banken spelen vaak een belangrijke rol bij het verkrijgen van een overnamefinanciering. Het is raadzaam om tijdig uw bank te betrekken bij de overdracht. Haar financieel advies kan de overdracht tot een succes maken. Rabobank Vlietstreek-Zoetermeer heeft voor haar klanten, maar ook voor niet-klanten, een team bedrijfsoverdracht, die een deskundig financieel advies geeft aan zowel de koper als de verkoper van de onderneming.
11
studeren in Zoetermeer
Studeren in Zoetermeer Als student heb je in Zoetermeer steeds meer mogelijkheden. Zo startte de Academie voor ICT & Media dit schooljaar in de Zoetermeerse vestiging van de Haagse Hogeschool de ‘unieke’ hbo-opleiding Information Security Management. Ook het ROC ID College breidde het opleidingenaanbod aanzienlijk uit. De onderwijsinstellingen hebben nog meer ambities waar behalve de studenten ook het bedrijfsleven, maatschappelijke instellingen en gemeente wel bij kunnen varen. waaruit een student zijn eigen studietraject kan samenstellen. Met dit systeem kan de student maatwerk geboden worden, met behoud van de efficiëntie van het onderwijs. Het ROC ID College streeft ook naar een zo hoog mogelijk maatschappelijk rendement. Het liefst zou men zien dat álle studenten het ID College met een diploma verlaten. Bijlstra: “Het nieuwe onderwijsmodel, het vraaggerichte onderwijs onder de naam Flex-ID, verhoogt de kans hierop. Stap voor stap worden de opleidingen flexibeler en de instroommogelijkheden uitgebreid. We kunnen steeds beter inspelen op de mogelijkheden en behoeften van de studenten.”
Jim Bijlstra, voorzitter College van Bestuur van het ROC ID College (foto: Photópa).
De ambities van het ROC ID College Onze samenleving verandert voortdurend. De arbeidsmarkt vraagt op alle niveaus om andere kwalificaties van startende arbeidskrachten. Als onderwijsinstelling speelt het ROC ID College hier op in. “Door onze studenten zodanig op te leiden dat zij goede kansen hebben op de lokale
ZOETERMEERSE ZA K EN
12
arbeidsmarkt, leveren wij een bijdrage aan het succes van deze samenleving,” aldus Jim Bijlstra, voorzitter College van Bestuur van het ROC ID College. - door Martine van Rijn -
“Wij willen dat onze studenten, jongeren én volwassenen, zich op het ROC ID College optimaal kunnen voorbereiden op de arbeidsmarkt, op participatie in de samenleving en eventueel op vervolgonderwijs. Om deze reden maakt het ROC ID College de kanteling van aanbodgericht naar vraaggericht onderwijs. Die omslag naar vraaggericht onderwijs betekent dat het ID College de inhoud en de vorm van het onderwijs meer en meer afstemt op de behoeften van studenten, bedrijfsleven, maatschappelijke instellingen en gemeenten,” vertelt Jim Bijlstra. Bij aanbodgericht onderwijs wordt een opleiding aangeboden met een vooraf vastgestelde inhoud in een vaste volgorde, op vaste momenten aan vastgestelde groepen. Bij vraaggericht onderwijs heeft de student veel meer invloed op zijn opleiding. Het tempo, het niveau, de volgorde, de werkvormen, alles kan variëren per student. Het ID College kiest voor gedeeltelijke vraagsturing: het onderwijs bestaat hierbij uit gestandaardiseerde onderwijsbouwstenen
Samenwerking essentieel “Met de omslag naar vraaggericht onderwijs verandert ook onze rol in het netwerk,” vervolgt de voorzitter van het College van Bestuur. “Als Regionaal Opleidingen Centrum (ROC) hebben we een door de overheid geformuleerde functie. Maar hierbinnen hebben we ruimte om in te spelen op lokale behoeften en dat willen we dan ook doen. We willen stevig verankerd zijn in onze regio. Intensieve samenwerking met andere onderwijsinstellingen, bedrijven, lokale en regionale overheden en maatschappelijke instellingen is essentieel. We hebben elkaar nodig om praktijkgericht onderwijs te kunnen bieden dat aansluit op de arbeidsmarkt.” “Het ID College probeert alèrt te reageren op signalen die ons vanuit de samenleving bereiken. Zo hebben we – overigens in goed overleg met de lokale overheid – in het afgelopen schooljaar het opleidingenaanbod in Zoetermeer aanzienlijk uitgebreid. Studenten kunnen hier nu ook kiezen voor de MBO-opleidingen ‘Sport en bewegen’, ‘Beveiliging’, ‘Uiterlijke verzorging’, ‘Musical’ en ‘Techniek’.” Jim Bijlstra is overtuigd van de kansen in een goede samenwerking tussen onderwijs, bedrijfsleven en gemeentelijke overheid. “We kunnen elkaar én de studenten een plezier doen. In Zoetermeer hebben we op dit gebied goede ervaringen.” Bijlstra besluit: “Welbeschouwd doen wij hetzelfde als wat ieder bedrijf probeert te doen: zijn aanbod zo goed mogelijk afstemmen op de vraag.”
De Academie voor ICT & Media had een bijzondere primeur bij de aftrap van het huidige studiejaar. Een paar maanden geleden ging in de Zoetermeerse vestiging van de Haagse Hogeschool de gloednieuwe hbo-opleiding Information Security Management van start. “Uniek in Nederland,” weet locatiemanager Cees van Diest. “En daar zijn we natuurlijk best trots op.” - door René van Geffen Open dag van de Academie ICT & Media (foto: Photópa).
Pluspunt Juist dit kleinschalige karakter beschouwt Van Diest als een groot pluspunt. “Wij hebben wel de ambitie om tussen nu en pakweg vier jaar te groeien naar maximaal vijfhonderd studenten. Maar dat is ook meteen de grens,
want wij willen absoluut de intieme sfeer en persoonlijke contacten op deze school behouden.”
“ondernemen en studeren onder één dak” De Academie voor ICT en Media is graag nét even anders. En, dat lukt heel aardig. Niet alleen met de gloednieuwe opleiding Information Security Management, maar bijvoorbeeld ook met het project Enter-priZe, een combinatie van studeren én ondernemen onder één dak. “Je kunt bij ons vanaf het tweede jaar, na je propedeuse, je eigen ictbedrijf starten. Het eerste dat iemand van mij dan krijgt, is een rekening voor de huur van de bedrijfsruimte. Want het is absoluut geen spelletje, maar serieus ondernemerschap.” uit de praktijk Via opdrachten uit de praktijk kunnen de jonge entrepeneurs competenties verwerven waaraan studiepunten worden toegekend. Ze worden begeleid door coaches van de academie en uit het bedrijfsleven. Daarnaast kunnen ze op het gebied van onder meer productverbetering en het exploiteren van de afzetmarkt hulp krijgen van het lokale netwerk van ict-ondernemingen.
Succesnummer Van Diest noemt op verzoek nog een succesnummer van de academie: het keuzevak ‘3D Gamedesign’. “Het bouwen van driedimensionale games is enorm populair bij de studenten. Op termijn zou dit daarom nog wel eens een nieuwe, zelfstandige opleiding bij ons kunnen worden. Het past ook perfect bij onze pioniersgeest.” Hoewel het huidige studiejaar nog maar een paar maanden oud is, kijken Van Diest en zijn collega’s allang vooruit naar het seizoen 2009/2010. De eerste Open Dag is zelfs al achter de rug. Op een herfstachtige zaterdagmiddag in november lieten enige tientallen middelbare scholieren en mbo-leerlingen zich samen met hun ouders alvast uitgebreid informeren over de mogelijkheden op de academie. Op zaterdag 7 februari (van 10.00 tot 15.00 uur) staat de volgende Open Dag bij de Academie voor ICT en Media op het programma.
ZOETERMEERSE ZA K EN
“We kregen overigens vlak voor de zomervakantie pas formeel het groene licht van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen, dus dat was nogal aan de late kant. Achter de schermen gingen de voorbereidingen bij ons gelukkig gewoon door. Er kwam trouwens heel wat kijken bij het ontwikkelen van deze nieuwe opleiding, dat was echt een enorme klus.” Exact vijfentwintig eerstejaars studenten Information Security Management zitten er nu in de schoolbanken aan het Bredewater. Kort samengevat leren zij wat er technisch, organisatorisch en menselijkerwijs mogelijk is om digitale informatie te beveiligen tegen bijvoorbeeld hackers en computerstoringen. Zo kunnen zij later in hun professionele loopbaan aan de slag als veelzijdige en veelgevraagde deskundigen bij allerlei uiteenlopende organisaties. Samen met de studenten Informatica en Bedrijfskundige Informatica lopen er nu in totaal ruim tweehonderd toekomstige ictspecialisten, onder wie overigens slechts vijf meisjes, op de academie rond. Meer ruimte is er op dit moment eigenlijk ook niet op de twee beschikbare verdiepingen.
studeren in Zoetermeer
Academie ICT & Media trots op ‘unieke’ opleiding
13
Tegen inlevering van deze bon:
Karten € 12,00 vooraf reserveren is noodzakelijk, tel 079-342 6226 geldig tot 31 maart 2009 maximaal 4 personen per bon Kijk voor meer informatie op:
www.attractiecentrum.nl
Webbureau Plag Uw internetpartner. totaaloplossingen voor websites
www.plag.nl ZOETERMEERSE ZA K EN
14
Pilatusdam 3
t: 079 - 316 3053
Postbus 642
f: 079 - 316 6557
2700 AP Zoetermeer
e:
[email protected]
Advies Grafisch ontwerp en Realisatie Hosting en Onderhoud Zoekmachine optimalisatie Website analyse Internetmarketing Webbureau Plag is ook internetpartner van:
CKC
Bedrijfsuitjes: er op uit met bedrijf in eigen stad! De tijd dat Zoetermeer door critici als slaapstad werd betiteld is allang voorbij. Sterker nog: door de komst van een aantal grote attracties mag de stad tot één van de grote trekpleisters van de regio gerekend worden. Goed nieuws voor Zoetermeerse bedrijven die zoeken naar een leuke manier om met alle collega’s te ontspannen. In eigen stad! Zoetermeerse Zaken zet een aantal mogelijkheden op een rijtje. - door Yorick Roos -
Net als Snowworld biedt ook Dutch Water Dreams bedrijfsuitstapjes met een combinatie van inspanning en ontspanning. Er kan een keuze worden gemaakt uit een aantal ‘spetterende pakketten’, waarbij onder andere de keuze voor raften en flowboarden een optie is. Deelnemers kunnen na afloop opdrogen en op adem komen tijdens een hapje en een drankje in één van de vele zalen van het wildwatercentrum.
“heerlijk er op uit binnen eigen stad” Ook een bedrijfsuitje bij Ayers Rock vraagt wat durf van de deelnemers. Voor waaghalzen bestaat er de mogelijkheid de zeventien meter hoge klimrots in het Buytenpark te beklimmen. Wie eenmaal onderaan de klimwand staat heeft wellicht even het idee dat hij voor de werkelijke Ayers Rock in Australië staat. Voor mensen met hoogtevrees biedt het bedrijf naast klimmen meer dan twintig andere activiteiten, waaronder een Djembé workshop en boogschieten.
leisure Zoetermeer
Voor Zoetermeerse bedrijven blijkt Snowworld een veelgekozen locatie voor bedrijfsuitjes. De keuze is dan ook vrij uitgebreid. Door een combinatie van inspanning en ontspanning wordt geprobeerd de deelnemers een compleet dagje uit te bezorgen. Na afloop van de geleverde inspanningen op de sneeuwhelling in de vorm van skiën en snowboarden kan er gedineerd worden in één van de restaurants. Voor deelnemers die zich daarna nog fit genoeg voelen, wacht de après ski-bar, met uitzicht op de piste.
Op zoek naar een bedrijfsuitje om wat meer te ontspannen? Daar is de Bowling in het Westerpark weer een goede uitvalsbasis voor. In overleg met de bowling wordt zonodig een teambuildingdag samengesteld, waarbij deelnemers onder meer een waterfiets-, roeiof oriëntatietocht kunnen maken door de
De Bowling in het Westerpark (foto: Bowling Westerpark).
ZOETERMEERSE ZA K EN
De opkomst van Zoetermeer als leisurestad is feitelijk begonnen met de komst van Snowworld, beweren sommigen. Maar één ding is zeker: werd er bij de bouw nog kritisch gekeken naar de komst van een overdekte skipiste, tegenwoordig wordt het bedrijf gezien als een waar uithangbord voor de stad. Vanuit heel Nederland komen wintersportliefhebbers naar Zoetermeer om er te skiën en te snowboarden op ‘echte’ sneeuw. Naast de baan in Zoetermeer is er sinds enige tijd ook een vestiging in het Limburgse Landgraaf geopend. Daar worden jaarlijks de wereldbekerwedstrijden snowboard gehouden.
15
Nu waren we al een prima drukkerij, nu zijn we ook nog eens FSC gecertificeerd. CM YK
PREPS
Drukkerij
Uleman de Residentie Goudstraat 6, 2718 RC Zoetermeer
Wij promoten het gebruik van papier uit goed beheerde bossen, waar goede arbeidsomstandigheden heersen en economisch verantwoord en milieuvriendelijk wordt gewerkt. Als dit u aanspreekt en u maatschappelijk verantwoord ondernemen ook belangrijk vindt heeft u aan ons een goede partner. www.drukkerijuleman.nl
tel. 079-361 40 27
Arrangement Sölden All inclusive wintersportdag!
TIP: ndgraaf a L l e t o h t r o Sp arr. vanaf €
49,-
Normaal € 55,50 nu voor € 49,50
ZOETERMEERSE ZA K EN
16
Piste: - een uur skiën of snowboarden - huur van ski’s, snowboard & schoenen Diner: - keuze uit kaas-, vis-, of vleesfondue
Bel voor meer informatie en reserveringen 079 - 3 202 211 of kijk op www.snowworld.com
SnowWorld Landgraaf Witte Wereld 1 6372 VG Landgraaf T : 045 54 70 700
SWZ 200x130 ZM Zaken.indd 1
SnowWorld Zoetermeer Buytenparklaan 30 2717 AX Zoetermeer T : 079 3 202 202
24-11-2008 13:21:36
rustgevende omgeving van het Westerpark. Er kan gegeten worden bij de bowling zelf, maar er kan ook een lunch-stop onderweg geregeld worden. Naast de tochten door het Westerpark kan er uiteraard ook gekozen worden voor een gezellig spelletje bowlen, midden in het groen. Iets verderop in het Westerpark liggen achttien prachtige holes van Burggolf Zoetermeer. Onder leiding van professionals kan een op maat gesneden golfdag worden georganiseerd. Beginners kunnen de beginselen van de golfsport leren, terwijl gevorderden het tegen elkaar op kunnen nemen op de greens, middenin het Westerpark gelegen. Het clubhuis van Burggolf kan na afloop dienstdoen als het zogenaamde negentiende hole.
hierbij als voordeel dat bij goed weer de activiteiten naar buiten verplaatst kunnen worden. Bij wat minder weer biedt de hal een prima alternatief. Een hapje en een drankje achteraf behoren eveneens tot de mogelijkheden.
echte avonturiers onderweg verrast kunnen worden met een spectaculaire helikoptervlucht over de stad. Als uitvalsbasis dient Hoeve Kromwijk waar de deelnemers na de prijsuitreiking kunnen aanschuiven voor een speciaal samengesteld diner.
“Zoetermeer slaapstad?
De bovenstaande keuze uit het aanbod van bedrijfsuitjes maakt nog maar eens duidelijk hoe veelzijdig Zoetermeer de afgelopen jaren is geworden. Naast een mooi affiche voor de stad bieden de genoemde bedrijven de Zoetermeerders zelf ook een goede gelegenheid om eens helemaal weg te zijn binnen de eigen stadsgrenzen. Zoetermeer een slaapstad? Nee: een smaakstad!
nee: een smaakstad!” Iets geheel anders is mogelijk bij Avalon Evenementen. Daar bestaat de mogelijkheid om een vrolijke autorally door de Zoetermeerse omgeving te beleven. Met collega’s in een retro Fiat 500 of een sportieve Smart Roadster toeren door het prachtige Groene Hart. Een leuke competitie, waarin de
Dat collega’s tegen elkaar strijden is net zo goed mogelijk bij Dekker Sport. Naast tennis, squash en bowlen kan er voor een bedrijfsuitje ook voor activiteiten als zeskamp en sterrenslag worden gekozen. Dekker heeft
Autorally door de Zoetermeerse omgeving (foto: Avalon).
ZOETERMEERSE ZA K EN
Voor een avontuurlijk ingesteld bedrijfsuitje is het Attractiecentrum Zoetermeer een goede uitvalsbasis. Onder één dak kan men er kiezen uit onder meer lasergamen, bungeesoccer en gladiator fight. De meest in het oog springende activiteit in het centrum is karten. Er bestaat de mogelijkheid voor collega’s om het onderling tegen elkaar op te nemen. Na een korte training wordt er in verschillende heats tegen elkaar gestreden. Een leuke manier om onderling de strijd met elkaar aan te gaan.
leisure zoetermeer
Collega’s strijden tegen elkaar bij Dekker Sport (foto: Dekker Sport).
17
1000 JAAR zoetermeer
Stichting ZOETERMEER1000 blikt Terug op festiviteiten volop tevredenheid over ‘volksfeest’ Het feest is over, alle artiesten en hun publiek huiswaarts gekeerd. Wat Zoetermeer rest zijn de schillen en de dozen voor het aangenaam verpozen. De organisatoren achter het millenniumfeest kunnen met tevredenheid terugblikken op het in juni geëindigde stadsfeest. De eindstreep is gehaald zonder financieel in de problemen te zijn geraakt. En, er is stadsbreed - van jong tot oud - gefeest. Maar heeft het ‘volksfeest’ de stad uiteindelijk ook iets opgeleverd? Zijn de beoogde doelen bereikt? En wat houdt de stad er eigenlijk structureel aan over? - door Anton Stig -
ZOETERMEERSE ZA K EN
18
Kids & Culture, één van de spraakmakende evenementen voor de jeugd. Links, op het Dobbe-eiland, de vlaggen met 1000 vredeswensen van basisschoolkinderen, in het midden, op de Markt, het bamboekunstwerk ‘1000’ en rechts, op het Marseillepad, de 1000 graffittiwerken ‘His(s)tory’ van scholieren uit het voortgezet onderwijs (foto: Spectrum Communicatie).
Missie geslaagd Met ‘het gezicht van Max’ als spreekbuis, zijn alle bestuursleden van (oud-)wethouder, bankier, accountant tot en met notaris en leden van het Comité van Aanbeveling het ronduit eens: ‘Missie geslaagd.’ Stichtingvoorzitter Slagter verwoordt de kern van dat succes aldus: ”Het belangrijkst is dat we met het feest vrijwel alle Zoetermeerders hebben bereikt, van jong tot oud, van behoudend tot eigentijds. Ik ben er in ieder geval heilig van overtuigd dat elke inwoner het afgelopen jaar op de een of andere manier wel een keer iets van Zoetermeer1000 heeft meegekregen. Of op zijn minst een festiviteit op zijn pad is tegengekomen.” In een paar woorden samengevat roept Zoetermeer 1000 jaar voor de stichtingvoorzitter dan ook spontaan de volgende associaties op: “Feest voor jong en oud; de hele stad; saamhorigheid; prima bestuur; klus geklaard; maar toch ook: trots.” De ontdekking van de eerbiedwaardige leeftijd van Zoetermeer
kwam van Historisch Genootschap “Oud Soetermeer”; het hieraan gekoppelde idee voor een jubileumviering van twee Zoetermeerse ondernemers: Kok Spruit van Spectrum Communicatie en Joke van Akkeren van PMS Promotie. Evaluatierapport Dat sprake moet zijn geweest van een ‘geslaagd feest’ spreekt ook uit de onderbouwing en de cijfers in een evaluatierapport, waarvan weliswaar nog een aantal punten op de i moet worden gezet, maar dat in hoofdlijnen zonneklaar maakt dat het op één na grootste evenement (na de Floriade) dat de stad ooit organiseerde, op ‘nagenoeg’ alle fronten naar volle tevredenheid is verlopen. Zo is bijvoorbeeld gewerkt met een sluitende begroting van een miljoen euro, opgebracht door respectievelijk de gemeente (e400.000,-) het bedrijfsleven en fondsen op cultureel en maatschappelijk vlak (e600.000,-). En, minstens zo belangrijk, er is nauwelijks van het budget afgeweken. Stichting Zoetermeer1000 wilde via het millenniumfeest meerdere doelstellingen realiseren: niet alleen de sociale cohesie tussen de bewoners onderling versterken,
“We hebben toch aardig wat mensen uit hun huis gekregen!”
Jan Slagter: “Missie geslaagd” (foto: Photópa).
maar ook de stad zelf promoten met zijn vele gezichten en mogelijkheden. “Met meer budget hadden we natuurlijk nog grootser kunnen uitpakken,” oppert Slagter terugblikkend. ”Toch denk ik dat we als stad met dit voor-ieder-wat wils-festijn een heel acceptabel visitekaartje hebben afgegeven. Ik durf dan ook met een gerust hart te stellen dat de missie in tal van opzichten is geslaagd. Natuurlijk, achteraf zijn er altijd zaken voor verbetering vatbaar. Maar als je kijkt naar de grote lijnen kan ik in elk geval geen randje ontdekken waarvan ik zeg: dat vind ik er nou niet zo mooi uitzien. Chapeau!”
1000 JAAR zoetermeer
v
oor een antwoord op deze en andere vragen legden wij het oor te luister bij het bestuur van de Stichting Zoetermeer1000. Een bestuur dat onder voorzitterschap van de van de beeldbuis bekende omroepbaas en presentator Jan Slagter (Omroep Max) inmiddels na de afsluiting van het millenniumfeest op de valreep nog slechts één taak rest: het formeel ontmantelen van de Stichting Zoetermeer1000 nu de missie, zoals het bestuur dat uitdrukt, succesvol is volbracht.
ZOETERMEERSE ZA K EN
19
Hoe groen is uw kantoor? Planten hebben een positief effect op de kwaliteit van de werkruimte!
Worrell & Jetten is een krachtig en zelfstandig in Zoetermeer gevestigd hoog kwalitatief accountants- en advieskantoor. De diensten bestaan uit een breed profiel aan activiteiten op het gebied van accountancy, (fiscaal) juridische advisering en salarisadministratie. Wij combineren kennis en kunde met een persoonlijke en ondernemende benadering en geven op die manier invulling aan het begrip ‘’ideale sparringpartner’’!
• hogere productiviteit • lager ziekteverzuim • prettige werksfeer
Bel of mail voor een vrijblijvend oriënterend gesprek met één van onze accountants of adviseurs. Rokkeveenseweg 49 Zoetermeer
Postbus 334 2700 AH Zoetermeer
E-mail:
[email protected]
Bel voor meer informatie 079 341 79 89 of kijk op:
Tel.: (079) 344 56 78 Fax: (079) 344 56 66
Website: www.worrelljetten.nl
www.groenprojecten-zoetermeer.nl A3 poster nieuw.indd 1
15-04-2008 10:22:05
WorrellJetten.indd 1 Brandpreventie & brandbeveiliging
19-08-2008 16:43:39
...een zaak om serieus te nemen. al 50 jaar ervaring
Voorkomen is nog altijd beter dan genezen. Een kwestie van brandpreventie en brandbeveiliging. Het nemen van eenvoudige voorzorgsmaatregelen kan niet alleen inventaris maar ook levens redden. Een zaak om serieus te nemen. Een zaak voor professionals, BRAHO heeft ze in huis. BRAHO is dé specialist op het gebied van de kleine blusmiddelen. Het is een kwestie van de juiste apparatuur op de juiste plaats. Interesse? Maak dan vrijblijvend een afspraak voor een professioneel advies.
ZOETERMEERSE ZA K EN
20
Industrieweg 27 2712 LA Zoetermeer T 079-341 07 08 E
[email protected] www.braho.nl
Sociale cohesie Het stemt het stichtingbestuur vooral tot tevredenheid dat ook de beoogde immateriële doelen lijken te zijn bereikt: het tot elkaar zien te brengen van Zoetermeerders uit alle lagen van de bevolking. Een streven dat vooral gestalte heeft gekregen door de inwoners (individuen, verenigingen, organisaties en bedrijven) steeds nauw te betrekken bij de invulling van de plannen rond het feest dat thematisch was opgebouwd. En last but not least, hen ook te laten meehelpen bij het realiseren van vrijwel alle programmaonderdelen. Uit cijfers blijkt dat er in totaal meer dan tachtig in Zoetermeer actieve partijen een bijdrage hebben geleverd aan één of meerdere programmaonderdelen van het millenniumfeest: van de kleinste toneel- of buurtvereniging tot en met de grootste sportclubs. Een aanpak, die niet alleen besturen, maar ook nog eens honderden vrijwilligers in beweging heeft gebracht. En met hen ook hun achterbannen.
Geen rapport nodig Dat er gedurende alle festiviteiten ook nauwelijks calamiteiten zijn geweest, laat staan brokken gemaakt, is volgens de organisatie mede te danken aan de ‘uitstekende samenwerking’ met politie en brandweer. Beide organisaties hebben ook menigmaal preventief acte de presence gegeven. Zoals bij het optreden van René Froger en Gordon in de Silverdome, waarbij ook overleg en communicatie vooraf de risico’s van ongeregeldheden tot een minimum zouden hebben beperkt. Stichtingvoorzitter Slagter zegt dan ook eigenlijk niet eens een rapport nodig te hebben om te kunnen bepalen of het millen-
“op het openingsfeest alleen al kwamen vele tienduizenden bezoekers af”
niumfestijn geslaagd kan worden genoemd. “Prima hoor, dat daar achteraf nog een rapport over wordt gemaakt. Maar voor mij was het al in een veel eerder stadium duidelijk dat we op de goede weg zaten. Dat merkte ik al heel snel aan de reacties op straat. Mensen die me daarover aanspraken, hebben het vaker tegen me gezegd. En echt uit de grond van hun hart: leuk feest, uitstekende spreiding met thema’s die verrassend waren, maar zeker niet als eenzijdig zijn ervaren. Iets wat trouwens ook is gebleken uit het mailverkeer. Als ik ook maar één keer een zweem had opgevangen van zoiets als ‘Zoetermeer1000 geen moer aan’ was ik er acuut mee gestopt. Ik denk dat we toch aardig wat Zoetermeerders uit hun huizen hebben gekregen. En terecht, want in alle programma’s, van kunst, cultuur, sport tot ontspanning, hebben we steeds bewust de bewoners centraal gesteld.” Geen spijt Slagter zegt ’absoluut geen spijt’ te hebben van de klus die hij in nauwe samenwerking met zijn collega-bestuursleden op vrijwilligersbasis heeft geklaard. Anderzijds zegt hij blij te zijn dat de finish nu definitief in zicht is. Zeker nu hij middenin een ledenwerfcampagne zit van zijn ouderenomroep, die hij van ‘aspirant’ wil laten uitgroeien tot een volwassen medespeler in medialand. En bij het ter perse gaan van dit magazine is hij bijvoorbeeld alweer druk bezig met de organisatie van een groots festijn in de Leidse Groenoordhallen, waarbij familie van dienstdoende militairen op buitenlandse mis-
ZOETERMEERSE ZA K EN
Tweehonderd evenementen In totaal hebben er tweehonderd evenementen plaatsgehad, waarvan er honderdvijfendertig voor honderd procent onder de vlag van Zoetermeer1000 zijn georganiseerd. Naar ruwe schatting van de organisatie zijn daar in totaal zo’n 530.000 bezoekers op afgekomen. Op het openingsfestijn bij de Dobbeplas alleen al kwamen vele tienduizenden bezoekers af. “Zonder de inzet van alle vrijwilligers hadden we nooit en te nimmer voor elkaar gekregen wat er nu is gefikst,” vindt Slagter. Wat hem en het bestuur
betreft ook ‘petje af’ voor ‘de motor’ achter Zoetermeer1000, het met de uitvoering belaste coördinatiepunt. “Als je ziet wat zo’n relatief klein bureau met beperkte mankracht en middelen tot stand heeft weten te brengen grenst aan het ongelooflijke. Ik geloof zomaar dat we bij wijze van spreken een veelvoud kwijt geweest zouden zijn als andere partijen met de organisatie aan de slag waren gegaan. Mede dankzij de korte lijnen en een snelle schakeling tussen bestuur en coördinatiepunt was de samenwerking uitstekend.”
1000 JAAR zoetermeer
Theatervoorstelling ‘Kasteel Palenstein’ van Greg & Baud Productions met bijna tienduizend bezoekers blikvanger tijdens de Middeleeuwse Soetternie (foto: Photópa).
21
1000 JAAR zoetermeer
De eerste Geuzenloop was een daverend succes (foto: PMS promotie).
sies zoals in Afghanistan door Omroep Max de mogelijkheid wordt geboden voor de camera de groeten te doen. Een programma dat tijdens de file is bedacht! Waarom hij eigenlijk voorzitter is geworden van Zoetermeer1000? De vraag herhalend kijkt Jan bijna verontwaardigd. “Ja hallo, omdat ik
vind dat je als ondernemer en bewoner van deze stad toch ook een bepaalde verantwoordelijkheid op je moet nemen. Maakt niet eens uit waar je je voor inzet: als vrijwilliger op een kinderboerderij of als klusjesman op een speelplaats, als je maar iets doet! Bovendien, het plan sprak
Zoetermeer naast ICT-stad straks ook mediastad? Als hij bij machte was, zou hij niet schromen: van Zoetermeer behalve ICT-stad ook een Mediastad maken. Want de bereikbaarheid van het Mediapark in Hilversum is meestal een ramp!
ZOETERMEERSE ZA K EN
22
Dat is de ervaring van de in Zoetermeer woon - en werkzame Jan Slagter (54), naast voorzitter van de stichting Zoetermeer 1000 in het dagelijkse leven vooral oprichter, directeur en presentator van de ouderenomroep Max. Of het haalbaar is van Zoetermeer een mediastad te maken, is natuurlijk de grote vraag. “Maar met Omroep Max zitten wij hier in elk geval al jaren prima,” zegt hij alsof het een sterspotje betreft om vanaf heden veel meer omroepen over de streep te krijgen. Het realiseren van dergelijke plannen vergt echter meer dan het simpelweg
leggen van een kabeltje. Feit is dat Max al sinds jaar en dag aan de Stephensonstraat in het industriegebied Hoornerhage is gevestigd. Het gaat om een kantoorgebouw, waarin onder meer de financiële administratie en de publieksservice van Max zijn te vinden en waar zo’n vijftien man emplooi vinden. De redacties, alsook de studiofaciliteiten - samen ook weer goed voor zo’n veertig banen bij Max - zitten echter nog altijd in Hilversum. Om de file te mijden gaat Slagter daarom ’s morgens eerst aan de slag in zijn kantoor in Zoetermeer. Omroep Max wordt niet echt met Zoetermeer geassocieerd. Toch is vestiging van zijn kantoor in eigen woonplaats wel degelijk een bewuste keus geweest. Vooral de snelle ontsluiting naar de A12 vindt hij ideaal. “En je hebt hier ook geen gedoe met parkeergelegenheid. Kortom, we kunnen hier voorlopig nog uitstekend ons ei kwijt.”
me onmiddellijk aan! En daar heb ik zeker niet verkeerd aan gedaan. Want ondanks de drukke agenda van mijn dagelijkse werk, gaf dit project elke keer weer nieuwe energie als ik zag wat het in de stad teweegbracht en hoe mensen erop reageerden.” Hoogtepunten Het bestuur spreekt niet van specifieke hoogte- of dieptepunten, maar is verguld met de belangstelling voor alle evenementen. Zo heeft de stichting mooi kans gezien het historische bewustzijn van de inwoners te vergroten. Met name wat betreft de rol die de stad heeft gespeeld toen Geuzen vanuit Zoetermeer naar Leiden trokken en uiteindelijk verantwoordelijk waren voor het Leids Ontzet. “Hebben wij daarover geleerd op school? Nee toch? Kortom, alleen al als dit aspect uit de lokale geschiedenis bij de mensen tussen de oren is blijven hangen, is het zeker niet overdreven te stellen dat daarmee op zich al iets is bereikt,” vindt stichtingvoorzitter Slagter. Het bestuur acht de kans groot dat op grond van het succes een aantal evenementen mogelijk jaarlijks zou kunnen terugkeren en is daarover nog in gesprek met de bedenkers Joke van Akkeren en Kok Spruit.
“het Bestuur is verguld met de belangstelling voor de evenementen”
Verzachtende omstandigheid is wellicht dat ondernemersorganisaties als de Raad voor Ondernemend Zoetermeer (RVOZ) en de businessclub van Floravontuur ook niet boven de driehonderd leden uitkomen, terwijl al jaren (en nog altijd) aan ledenwerving wordt gedaan. Betrokkenheid bedrijven Over de betrokkenheid zegt de stichtingvoorzitter: “Er waren middenstanders die spontaan vijfduizend euro beschikbaar stelden. Klasse! Anderzijds waren er ook relatief
grote jongens, zelfs uit de financiële wereld, die met pijn en moeite met 250 euro over de brug kwamen. Waarschijnlijk is bij die bedrijven de financiële crisis toen al uitgebroken!”, zegt Slagter met cynische ondertoon. De moraal van zijn verhaal: “Wanneer je als ondernemer in deze stad bent gevestigd, moet je je ook onderdeel willen voelen van deze stad. En blijk geven van je maatschappelijke betrokkenheid. Voor mij is dat een belangrijk uitgangspunt: jouw mensen werken hier, laat ze zien dat je de stad liefhebt. En doe er ook wat voor. Dat hoeft echt niet in de tonnen te lopen. Je kan net zo goed een bijdrage leveren door ergens tijd in te stoppen. Als je de stad alleen gebruikt om hier een mooi kantoorpand neer te zetten en de stad vervolgens ’s avonds weer ontvlucht, dan heb je het volgens mij niet helemaal begrepen.”
kan inhouden. Waar mogelijk zette hij zich in voor de goede zaak. Zijn betrokkenheid sprak mij wel aan. En het heeft ook een wisselwerking. Als ik nu voor een boodschap de deur uit moet, rijd ik juist voor zo’n ondernemer als het moet wel kilometers om!”
“de kans is groot dat een aantal evenementen jaarlijks terugkeert”
Daarom kan Slagter het niet laten één van de ruim driehonderd sponsoren achter Zoetermeer1000 nog even met naam en toenaam te noemen: bakker Jongerius. “Niet dat deze man honderdduizenden euro in de pot heeft gestopt, helemaal niet. Maar volgens mij was hij een van degenen die wel heel goed heeft begrepen wat betrokkenheid bij de stad zoal
Van brugge naar Zoetermeer
Een evenement dat mogelijk terugkeert: de wijkestaffete met van alles er op en er aan (foto: Photópa).
ZOETERMEERSE ZA K EN
Dat Slagter ooit in Zoetermeer is neergestreken komt in de eerste plaats doordat hij hier zijn vrouw heeft ontmoet. Met Haagse roots, maar ook jaren woonachtig geweest in het Belgische Brugge en Kortrijk, stond Jan Slagter niet te popelen om naar de groeistad te verhuizen. “In mijn ogen was Zoetermeer een slaapstad, niks aan. Maar toen ik hier mijn vrouw leerde kennen, gingen mijn ogen pas goed open. Oké, je bent verliefd, ziet alles ineens door een andere bril, dus ben ik ook Zoetermeer ineens heel anders gaan bekijken. Ontdekte dat er niet alleen flats waren, maar ook een bios, mooie parken, uitstekende winkelvoorzieningen, noem maar op.” Het Zoetermeer van nu vindt Slagter in alle opzichten een volwassen stad, waarin het prima wonen, werken en toeven is. “Als ik mensen meld dat ik in Zoetermeer woon, wordt er vaak een beetje vies gekeken. Juist dan ga ik pochen. ‘Oh ja, maar hebben jullie ook een ski- en een wildwaterbaan?’ zeg ik dan heel chauvinistisch.”
1000 JAAR zoetermeer
Kritische kanttekening Slagter vindt dat er best kritische kanttekeningen gezet zouden mogen bij (het gebrek aan) de bereidwilligheid van bedrijven om mee te doen. Want hoewel voor het evenement uiteindelijk door meer dan driehonderd Zoetermeerse bedrijven de portemonnee is getrokken en het totale budget daarmee op een totaal kwam van één miljoen euro, vindt Slagter deze cijfers vanuit het totale bedrijfspotentieel geredeneerd, toch enigszins tegenvallen. Met de eenpitters meegerekend telt Zoetermeer immers niet minder dan vijfduizend organisaties en bedrijven.
23
Starters
zoetermeer ‘place to be’ voor starters Er is de gemeente Zoetermeer veel aan gelegen om in Zoetermeer een gunstig ondernemersklimaat te scheppen. Hoe meer middenen kleinbedrijf, des te sterker de economie, is de redenering van de ZOETERMEERSE ZA K EN
24
gemeente. Het MKB wordt tenslotte niet voor niets ‘de motor van de economie’ genoemd. Dus formuleerde de gemeente een veelbelovend startersbeleid. - door Martine van Rijn -
Bedrijfsverzamelgebouw Prisma Omniparc A12 in aanbouw (foto: Spectrum Communicatie).
l in 2006 besloten het bedrijfsleven en de gemeente Zoetermeer de krachten te bundelen voor het verbeteren van het ondernemersklimaat in Zoetermeer. In het startersbeleid, dat in dit kader is opgesteld, gaat alle aandacht uit naar de startende ondernemer. “Het klimaat moet gunstig zijn voor álle ondernemers, maar startende ondernemers verdienen toch wel wat extra aandacht,” vindt wethouder Edo Haan. Want bij de starters ligt, volgens de gegevens van de Kamer van Koophandel niet alleen de meeste creativiteit, maar ook de meeste groeipotentie – ook voor de werkgelegenheid. Bovendien blijken met name de startende ondernemers een sterke binding te hebben met hun vestigingsplaats, waarmee zij een factor van betekenis blijken te zijn voor de continuïteit van de plaatselijke economie.
“Met een goede begeleiding bieden wij de startende ondernemers in Zoetermeer de kans om bétere en daardoor sterkere ondernemers te worden”, aldus Peter Luijkx (KvK) met rechts wethouder Edo Haan (foto: Photópa).
gelijkheden van lokale lasten, het faciliteren van (micro)krediet, het stimuleren van Zoetermeerse ondernemersnetwerken en het instellen van een Startersprijs aandachtspunten voor de startercoördinator en de bij de uitvoering betrokken samenwerkende partijen. Het Sociaal Economisch Platform (het bestuur van de SEA) zal de starterscoördinator gaan monitoren aan de hand van het in 2008 op te stellen actieplan. Maar de starterscoördinator is de spin in het web. Het is aan hem om de betrokken partijen scherp te houden, zodat we gaandeweg kunnen blíjven verbeteren.”
“Het klimaat moet gunstig zijn voor álle ondernemers” Wat ook in de steigers staat, en waarvan de startende ondernemer in Zoetermeer weldra gebruik zal kunnen maken, is de KvK Coachpool Zoetermeer. Peter Luijkx: “Omdat in de praktijk is gebleken dat ondernemers vooral adviezen aannemen van andere, ervaringsdeskundige ondernemers, is het goed om ondernemers met elkaar in aanraking te brengen. Dit gebeurt niet alleen door voor startende ondernemers aansluiting te zoeken bij bestaande netwerken, maar ook door een ‘coachpool’ in te richten. Zo’n coachpool moet de startende ondernemer een klankbord bieden in ondernemerskringen.” Op dit moment wordt er hard gewerkt om de coachpool handen en voeten te geven. De pool moet gevuld worden met Zoetermeerse ondernemers, met knowhow over de plaatselijke gang van zaken, die bereid zijn om een startende ondernemer van advies te dienen. De organisatie van de coachpool ziet erop toe dat de deelnemende bedrijven/ma-
nagers ook over de nodige coachingsvaardigheden (gaan) beschikken. “We doen een beroep op de maatschappelijke verantwoordelijkheid van Zoetermeerse ondernemers. In Den Haag is een dergelijke coachpool al succesvol. Voor Zoetermeer ziet het er goed uit. Begin volgend jaar kunnen we de coaching van starters door ervaren ondernemers concreet aanbieden.” Niet ‘pamperen’ “Het is overigens zeker niet zo dat we de startende ondernemer willen pamperen,” vervolgt de directeur van de Kamer van Koophandel. “We beseffen dat niet iedere ondernemer evenveel behoefte heeft aan begeleiding en ondersteuning. Wat we willen is een pakket klaarleggen. De ondernemer hoeft niet te zoeken. Hij moet kunnen nemen wat hij wil, afgestemd op zijn behoefte en passend bij zijn eigen kerncompetenties. Zie het als een taart. De ondernemer bepaalt zelf of en hoeveel hij neemt; wij zorgen ervoor dat er taart is!” Goed moment “Hoewel het natuurlijk jammer is dat het op dit moment met de economie minder goed gaat dan in voorgaande jaren, is het voor de opzet van een stimulerend startersbeleid een goed moment: juist als de economie hapert, zijn er meer startende ondernemers,” besluit Edo Haan. “En met een goede begeleiding bieden wij de startende ondernemers in Zoetermeer de kans om bétere en daardoor sterkere ondernemers te worden, met meer overlevingskans. Bij ons ligt de uitdaging om het ondernemersklimaat voor startende ondernemers in Zoetermeer zó aantrekkelijk te maken, dat een ondernemer die nog twijfelt over zijn vestigingsplaats, op basis van ons startersbeleid zal kiezen voor Zoetermeer, the place to be.”
ZOETERMEERSE ZA K EN
Spin in het web Tijdens een startersconferentie die in september werd gehouden om startende bedrijvigheid in Zoetermeer nieuwe impulsen te geven, hebben de belangrijkste sleutelfiguren uit het Zoetermeerse bedrijfsleven samen met kennisinstituten, ondernemersvertegenwoordigingen, Kamer van Koophandel en gemeente verschillende aanbevelingen gedaan. “Het zijn concrete zaken, waar de coördinator direct mee aan de slag kan,” constateert wethouder Edo Haan, die onder meer de Sociaal Economische Agenda (SEA) in zijn portefeuille heeft. “Behalve het stroomlijnen en verbeteren van de voorlichting aan startende ondernemers zijn ook het Starterstraject Zoetermeer en de KvK Coachpool Zoetermeer instrumenten voor de starterscoördinator om in Zoetermeer betere starters te krijgen. Bij de begrotingsbehandeling heeft de gemeenteraad extra geld uitgetrokken voor het verruimen van huisvestingsmogelijkheden. Verder zijn het versoepelen van de regels, de vrijstellingsmo-
Starters
Starterscoördinator Juist omdat de startende ondernemer min of meer symbool staat voor kansen en groei, zijn er meer partijen die zich actief richten op de starter. “Toen we gingen inventariseren wat het aanbod in Zoetermeer was voor de startende ondernemer, zagen we dat hij eerder teveel informatie kreeg dan te weinig. Als iemand dan door de bomen het bos niet meer ziet zal dat hem eerder afschrikken dan motiveren. De eerste noodzaak voor een startersbeleid was dus afstemming. Bovendien willen we de informatie voor de startende ondernemer op een hoger niveau brengen. We willen hem vooral laten weten wat mogelijk is, in plaats van wat er níet kan. De starterscoördinator, die met ingang van 2009 zal worden aangesteld, moet hiervoor gaan zorgen.” De starterscoördinator wordt betaald door de gemeente. De gemeenteraad heeft hiervoor middelen beschikbaar gesteld (in het Voorjaarsdebat van 2008). Zijn werkplek zal bij het Zoetermeerse kantoor van de Kamer van Koophandel zijn, omdat dit de plek is waar startende ondernemers verwachten de voor hen relevante informatie te kunnen krijgen. “De sollicitatieprocedure voor de starters-coördinator is gestart. Er ligt een schone taak op deze coördinator te wachten. Hij (of zij!) krijgt een belangrijke rol, want hij moet uitvoering geven aan het startersbeleid. Met de aanstelling van de starterscoördinator heeft de gemeente geborgd dat de mooie plannen over dit startersbeleid niet als een papieren tijger in een la verdwijnen,” aldus Peter Luijkx, directeur Kamer van Koophandel Den Haag, vestiging Zoetermeer.
25
de Sniep Restaurant Z o e t e r m e e r
voor een persoonlijke benadering
f i n a n c i ë l e a d m i n i s t ra t i e l o o n a d m i n i s t ra t i e belastingaangiften belastingadvies
Unieke locatie voor Unieke locatie voor:
j a a r re k e n i n g e n
Lunch in de tuin Private dining in de Serre Diner in a la carte restaurant Vergadering
schinkelweg 77
Receptie in Koetshuis
www.sniep.nl
2712 ba zoetermeer
Trouwen in prieel
Broekwegschouw 211 2726 LC Zoetermeer Tel. 079 - 330 09 80
telefoon: 079 3190687 fax: 079 3190688 www.slootwegaccountancy.nl
Wilt u zorgeloos ondernemen? SlootwegAdv.indd 1
19-08-2008 12:53:54
PARTTIME INZETBAAR FULLTIME BESCHIKBAAR
voert uw personeels- en salariszaken deskundig en accuraat uit.
Passie en afgesproken resultaten bij: ◆ Verander- /verbetermanagement
◆ Advies en ondersteuning bij o.a. opstellen
arbeidscontracten en employee benefitregelingen
◆ Interim (HRM) management ◆ HRM (-strategie, -beleid, -instrumenten) ◆ Bedrijf starten, groei en / of overdragen ◆ Management Development
◆ Online archivering van uw personeelszaken ◆ Coaching van leidinggevenden bij uitvoering
personeelszaken ◆ Gratis arbo-dienstverlening en ziekteverzuim-
◆ Competentie- & Performancemanagement ◆ Training & Coaching ZOETERMEERSE ZA K EN
26
U beschikt over: ◆ De kwaliteit en kennis van PZ-professionals
begeleiding ◆ Gratis kennisbank met PZ-informatie, PZ-methoden
◆ Medezeggenschaps- en OR-advisering
en PZ-instrumenten ◆ Keuze uit drie abonnementsmogelijkheden
Voor meer informatie mail
[email protected] of maak een afspraak met Cees de Reus
Voor meer informatie mail advies@pz-online of maak een afspraak met Henriëtte Spruit
Postbus 484 • 2700 AL Zoetermeer • T: + 31(0)10-2860329 • F: +31 (0)10 28 60 633 E:
[email protected] • E:
[email protected]
WWW.HCRM.EU • WWW.PZ-ONLINE.EU
Peter Taal (1962) koopt bedrijven. Uiteindelijk verkoopt hij ze ook weer, met winst uiteraard. Toch is dat niet zijn belangrijkste drijfveer. “Ik vind het leuk om me bezig te houden met het proces van overname. Met alle betrokken partijen kijken hoe je een overname het beste kunt realiseren.” - door Trudy van der Wees “Overname werkt alleen als je de nieuwe directeur mede-aandeelhouder maakt,” aldus Peter Taal (foto: Arno Massee).
I
Marktonderzoek De Haagse zakenman heeft tips voor ondernemers die overwegen een bedrijf
over te nemen. “Persoonlijk vind ik dat een overname alleen werkt als je de nieuwe directeur mede-aandeelhouder maakt. Daar zijn financiële constructies voor te bedenken, afhankelijk van de hoeveelheid geld die daarvoor nodig is. De bank, zoals de Rabobank, kan daarin adviseren.” De fiscale en juridische kant van de overname moet goed geregeld zijn. “Is er altijd netjes belasting opgegeven en afgedragen? Is de persoon die wil verkopen gemachtigd te verkopen of is er iemand anders die ook een claim op de aandelen heeft?” Hoe gezond een bedrijf is, valt te beoordelen aan de hand van de jaarverslagen. “Persoonlijk vind ik maandverslagen veel interessanter.
“Ga niet je vrouw, pensioen en huis in de waagschaal zetten” Daarin zie je de tussentijdse schommelingen. Is het bijvoorbeeld een enorm seizoensgebonden business?” Om de commerciële mogelijkheden van het bedrijf in kaart te brengen, verricht Taal z’n eigen marktonderzoek.
“Ik praat met mensen die het bedrijf kennen. Wat vinden ze ervan? Wie zijn hun concurrenten? Welke kant gaat de markt op?” Is dat allemaal in orde, dan dient de vraag zich aan wie het bedrijf gaat managen. “Het liefst iemand met ervaring in de branche”, vindt Taal. “Ik heb eens iemand aangenomen die bij een soortgelijk bedrijf had gewerkt. Hij had daar aangetoond dat hij een bedrijf kon leiden, maar hij kon er geen aandeelhouder worden. Bij mij wel. En ik was blij met de ervaring en expertise die hij in bracht.” Financiële partner Ten slotte moet de overname financieel z’n beslag krijgen. “Ga niet je vrouw, pensioen en huis in de waagschaal zetten”, waarschuwt Taal. “Als het na een paar jaar onverhoopt mis gaat, ben je alles kwijt. Wees dus voorzichtig met honderd procent garantstellingen, hoe graag je een bedrijf ook wilt overnemen. Als het niet lukt om de financiën rond te krijgen, kijk dan of je er een financiële partner bij kunt halen. Misschien ken je iemand die wat geld over heeft, en jouw bedrijf een interessante investering vindt.”
ZOETERMEERSE ZA K EN
n 1995 nam Taal zijn eerste bedrijf over: SCS Industrie Componenten BV. Inmiddels telt zijn holding Maji Moto BV elf bedrijven. “Het overnemen van bedrijven is net zoiets als het kopen van vastgoed. Met beide kun je rendement maken. Alleen, een bedrijf is complexer dan vastgoed. Er zit ook nog een organisatie aan vast. Dat maakt het voor mij juist interessant. Ik vind het leuk om samen met de directie een bedrijf te optimaliseren.” Taal onderscheidt drie soorten overnames. De meest populaire vorm is de strategische overname. Een elektronische groothandel neemt bijvoorbeeld een andere elektronische groothandel over. Een andere optie is de management buy out, waarbij iemand die al bij het bedrijf werkt de aandelen van de eigenaar overneemt. De laatste optie is de management buy in. Hierbij koopt een buitenstaander het bedrijf. “Deze vorm is het minst populair”, meent Taal, die zelf niets anders doet. “Er zitten risico’s aan. Je kent elkaar niet. Je kent het bedrijf niet. Kun je elkaar vertrouwen?”
Achter de Ondernemer
‘Winst maken is niet mijn belangrijkste drijfveer’
27
Van der Hagenstraat 20, 2722 NT Zoetermeer Tel.: 079-3305000 E-mail:
[email protected] Internet: www.silverdome.nl
mee rDoom A SSililvveerD PPW WA rmeeeerr vvoooor:r: term Zooeete in Z lekk in D Déé pple
ZOETERMEERSE ZA K EN
28
essen • Recreatieschaatsen & schaatsl n • Bedrijfsfeesten en vergaderinge • Schaats & curling clinic’s • Verschillende kinderfeestjes • Evenementen • Business Club SilverDome
•
stijden en voor de ing en op de or vo ite bs we ze on Kijk op enten. agenda van de komende evenem
Wat inspireert Gert Jongerius? Een bakkerij en tien Jongerius bakkerswinkels. Gert Jongerius is de ondernemer achter dit Zoetermeerse bakkersbedrijf. Waar haalt hij zijn inspiratie vandaan?
“Niksdoen een mooie inspiratiebron...”
Gert Jongerius (foto: Koos Groenewold).
Wat hij leest Onlangs las Gert Jongerius ‘Suezkade’ van Jan Siebelink en ‘Contrapunt’ van Anna Enquist. Jongerius is gek op boeken van Leon de Winter en leest graag de gedichten van Marjoleine de Vos. “Een boek is inspirerend als het me verwondert.” Wat hij luistert Jongerius gaat regelmatig enkele dagen naar een klooster om tot bezinning te komen. In het Benedictijnse klooster in Varsseveld, waar hij inspiratie opdeed voor het Monnikenbrood, werd hij geraakt door de Gregoriaanse liederen die de monniken zongen. “Ik luister graag naar klassieke muziek, maar misschien nog liever naar Gregoriaanse muziek.” Wat hij kijkt Jongerius: “Ik kijk op televisie naar actualiteitenprogramma’s als ‘Nova’ en ‘Pauw en Witteman’. En naar hetTien Uur Journaal. Maar televisie is een onrustig medium. Eigenlijk ben ik meer een filmgenieter.” Wat hem het meest inspireert “Niksdoen is een mooie inspiratiebron. De natuur ook. Maar de meeste inspiratie als ondernemer haal ik zonder enige twijfel uit mijn kinderen. Als ik aan mijn vier dochters denk, doe ik er vaak nog een schepje bovenop!”
Flexibiliteit en kostenbeheersing noodzakelijker dan ooit!
COLUMN
kijkt, luistert, leest
d
e kredietcrisis is de afgelopen weken opnieuw in een stroomversnelling geraakt. Met een bijzonder omvangrijk en veelzijdig pakket aan beleidsmaatregelen proberen de centrale banken en overheden in de Eurozone en de VS financiële instellingen overeind en werkend te houden. De koersdalingen op de beurzen leiden tot grote vermogensverliezen bij particulieren, pensioenfondsen, bedrijven en banken. Verder is het vertrouwensklimaat door alle onrust tot een dieptepunt gedaald. Geruchten over onder druk staande pensioenen en wankelende banken maken mensen immers onzeker. Mensen die onzeker zijn, gaan vaak wat meer sparen. Op microniveau misschien een verstandig besluit. Maar als mensen allemaal tegelijk meer gaan sparen en minder gaan uitgeven, dan wordt het pessimisme een ‘self-fulfilling prophecy’. Onze economen hebben het drukker dan ooit. Ontwikkelingen volgen elkaar in steeds hoger tempo op, zo lijkt het. En het eind is nog niet in zicht. Afgelopen kwartaal mocht onze economie zelfs een nulgroei noteren. Dat betekent dat we in die periode evenveel goederen en diensten hebben geproduceerd als in het kwartaal ervoor. Kortom, het zijn roerige tijden. Zeker voor u als hardwerkend ondernemer. Maar laten we elkaar niet onnodig verder in de put praten. Want er is ook goed nieuws. Zo lijkt de inflatie op zijn retour. Ook de dollar lijkt weer wat aan kracht te winnen, waardoor de Europese export goedkoper wordt. Dat is uiteraard ook gunstig voor onze exporterende ondernemers. Ander lichtpuntje is dat ons niet-financiële bedrijfsleven relatief gezond is en de startpositie voor herstel relatief goed. Het recent gepresenteerde onderzoek naar ‘De Kracht van de ondernemer’ bevestigt dit beeld voor de Zoetermeerse economie. Voor u ondernemers in Zoetermeer geldt hetzelfde als voor uw collegaconcurrenten elders in het land: flexibiliteit is het toverwoord. Hoe flexibeler in kostenopbouw uw bedrijfshuishouding is ingericht, hoe sneller u kunt reageren op een periode van tegenslag. Want, ‘het kan verkeren’, zoals u weet!
“Er is ook
Marco Tetteroo Directeur Zakelijk Rabobank Vlietstreek-Zoetermeer (foto: Paul Voorham).
ZOETERMEERSE ZA K EN
goed nieuws”
29
DUURZAAM zoetermeer ZOETERMEERSE ZA K EN
30
Wethouder Frank Speel:
“Samen werken aan een duurzame toekomst”
ambitieuze doel streeft de gemeente na met het Programma Duurzaam Zoetermeer. Een klus die de gemeente in haar eentje niet kan klaren: het Zoetermeerse bedrijfsleven speelt een cruciale rol. - door Marieke van Seggelen -
H
et is een rol waar veel ondernemers al wat in zien, zo blijkt uit een kleine inventarisatie. Welke interessante initiatieven heeft het Zoetermeerse bedrijfsleven de afgelopen tijd al opgepakt? Wat doet de gemeente zelf aan duurzaamheid? En welke boeiende ontwikkelingen heeft de gemeente nog op het programma staan voor haar ondernemers? Duurzaam Convenant Komend jaar staat op 12 januari 2009 een groep Zoetermeerse ondernemers in de spotlights. Dertien van hen ondertekenen dan in het bijzijn van minister Cramer van VROM en Frank Speel, wethouder Natuur & Milieu, het Convenant Duurzaam Ondernemen. Dat gebeurt tijdens DOE’Z 2009; het Duurzaam Ondernemen Event Zoetermeer, georganiseerd door de RVOZ en medegesponsord door de gemeente Zoetermeer. Met de ondertekening van het convenant beloven de ondernemers maatregelen te treffen om bij te dragen aan de vier duurzame thema’s: biodiversiteit, energie, mobiliteit en duurzaam inkopen. Daarnaast investeren zij in arbeidsparticipatie. Goed voorbeeld doet goed volgen, verwacht programmamanager Duurzaam Zoetermeer Wieke Bonthuis: “In 2010 hoop ik dat minimaal honderd ondernemers het convenant ondertekend hebben.”
“De inzet en het enthousiasme van ondernemers is van essentieel belang”
Het voltallige gemeentelijk kernteam van Duurzaam Zoetermeer. Staand v.l.n.r. Monique Hakkennes: contactpersoon inwoners, Wieke Bonthuis: programmamanager Duurzaam Zoetermeer, Siddi Roza: contactpersoon ondernemers, zittend v.l.n.r. Ingrid Hordijk: duurzame inkoop, Peter Verheggen: ondersteuning programmamanagement, luchtkwaliteit, Johan Lako: energie, duurzaam bouwen (foto: Spectrum Communicatie).
ZOETERMEERSE ZA K EN
Quick wins met energiescan Dat investeren in duurzaamheid niet alleen goed is voor het milieu, maar ook grote voordelen kan hebben voor de portemonnee, ontdekten veertig ondernemers die een gratis energiescan lieten uitvoeren door de stichting EREA (Eerste Regionale Energieagentschap), gefinancierd vanuit het programma Duurzaam Zoetermeer. Wethouder Speel: “Uit de scan bleek dat de ondernemers gezamenlijk een besparing kunnen verwezenlijken van 450.000 kubieke meter aan gas en 1,3 miljoen kW/h elektriciteit. Als ze alle aanbevolen maatregelen doorvoeren, realiseren ze 725 ton CO2-reductie. En, voor de ondernemers zelf net zo interessant, twee miljoen euro per jaar.” Wieke Bonthuis: “Die maatregelen zijn allemaal relatief eenvoudig, het gaat echt om quick wins.” De gemeente wil volgend jaar weer een gratis energiescan aanbieden aan haar ondernemers.
Warmte- en koude opslag Om ondernemers te stimuleren bewust duurzamer te werken, ontwikkelt de gemeente allemaal ‘vernieuwende’ initiatieven. Zo besparen in de nabije toekomst zo’n 110 ondernemers aan de Willem Dreeslaan circa 35 procent energie dankzij de warmteen koude opslag, die in opdracht van de gemeente gerealiseerd is met subsidie van de Europese Unie. Bij warmte- en koude opslag wordt gebruikgemaakt van grondwater. Warm water wordt in de zomer in de bodem opgeslagen. Als de vraag naar warmte in de winter toeneemt, wordt deze opgeslagen warmte gebruikt. “De inzet en het enthousiasme van ondernemers is van essentieel belang voor het slagen van het Programma Duurzaam Zoetermeer,” aldus wethouder Speel. “Maar het hoeft natuurlijk niet alleen van hen af te komen. Het is een samenspel tussen gemeente, het bedrijfsleven, inwoners en natuur- en milieuorganisaties. Dat zie je terug in de reeds gerealiseerde projecten.”
Koplopersalliantie Die samenwerking tussen gemeente en bedrijfsleven krijgt het komende jaar verder vorm. Zo zal de gemeente in het kader van het Convenant Duurzaam Ondernemen verschillende themabijeenkomsten organiseren. Over deze bijeenkomsten vertelt Wieke Bonthuis: “Tijdens deze bijeenkomsten geven vooraanstaande sprekers voorlichting over één van de vier thema’s van het Programma Duurzaam Zoetermeer; biodiversiteit, energie, mobiliteit en duurzaam inkopen. Eén van de bijeenkomsten zou bijvoorbeeld over alternatieve vormen van brandstof kunnen gaan. Wat zijn de voordelen van aardgas? Hoe bereid je je wagenpark daarop voor? Wat zijn andere mogelijkheden?” Daarnaast stelt de gemeente een Koplopersalliantie samen. ‘Een club van ondernemers die een voorbeeldfunctie willen vervullen. De gemeente kan hen hierbij faciliteren, bijvoorbeeld door bijeenkomsten te organiseren of ondersteuning te bieden bij de public relations.”
DUURZAAM zoetermeer
Zoetermeer in de top 10 van duurzame gemeenten in Nederland: dat
31
DUURZAAM zoetermeer ZOETERMEERSE ZA K EN
32
voor de straatverlichting. Dit jaar houdt de gemeente, onder begeleiding van SenterNovem, een proef met de LED-verlichting in het Stadshart. Zoetermeer heeft al jaren een eigen beleidsmedewerker voor de openbare verlichting. Door te experimenteren met energiebesparende en duurzame technieken, wist deze medewerker al veel energie te besparen. Momenteel werkt de gemeente ook aan een project met dimmogelijkheden langs de hoofdwegenstructuur, waarmee de hoeveelheid licht afgestemd kan worden op de verkeersintensiteit. Naar verwachting wordt dit in 2009 gerealiseerd.
Wethouder Frank Speel: “Vooral rondom energie is er al veel gerealiseerd” (foto: Ardito).
Startpakket en subsidie Ook de inwoners van Zoetermeer dragen hun steentje bij aan een duurzame stad. En ook dit gaat in nauwe samenwerking met het bedrijfsleven. Zo vinden de startpakketten Duurzaam Zoetermeer gretig aftrek. Al meer dan duizend inwoners vroegen zo’n pakket aan, met daarin onder andere een douchecoach, radiatorstickers, de Duurzaam ZoetermeerPas en kortingbonnen aangeboden door Zoetermeerse ondernemers. De bonnen variëren van korting op spaarlampen tot korting op biologisch bier. En er staat meer op stapel. Zo werkt de gemeente aan een subsidieregeling voor duurzame energiemaatregelen voor inwoners. Hierbij valt te denken aan subsidie voor isolatie, zonnecellen en ultra HR-combiketels. Een regeling waarvan ondernemers in de bouw- en installatiebranche zeker profijt kunnen hebben, verwacht de gemeente. Stadsboerderij Oosterheem Eén van de vier thema’s van het Programma Duurzaam Zoetermeer is biodiversiteit. Groen, water en dieren maken een stad niet alleen plezierig om in te wonen, maar ook een prettige vestigingsplaats voor ondernemers. Misschien is het mede daarom dat het bedrijfsleven heeft bijgedragen aan de nieuwe stadsboerderij in Oosterheem, die dankzij die ondersteuning klimaat- en CO2-neutraal ontwikkeld kan worden. “Een prachtig voorbeeld van samen werken aan een Duurzaam Zoetermeer,” aldus een trotse wethouder Speel. Stadsvogelcampagne Ook goed voor de biodiversiteit in de stad is de stadsvogelcampagne. De afdeling Stads-
beheer van de gemeente heeft in nauwe samenwerking met woningbouwvereniging VESTIA en de Vogelwerkgroep Zoetermeer diverse maatregelen uitgevoerd om de stad vogelvriendelijker te maken. De initiatieven die binnen de stadsvogelcampagne uitgevoerd worden, zijn talrijk. Daarbij worden plannen soms ‘vogelvriendelijker’ gemaakt (Heempark). Soms zelfs een aparte voorziening voor één doelsoort (oeverzwaluwwal). En in weer andere gevallen verrijken bewoners de openbare ruimte met vogelvriendelijk adoptiegroen. In de wijktuin aan de Voorweg en in Oosterheem zijn bijvoorbeeld vogelbosjes geplant. En ook in wijktuin Rokkeveen is een vogelvriendelijke hoek ingericht. De betrokkenheid van de inwoners bij de campagne blijkt vooral uit het enthousiasme van de deelnemers. Zoetermeer is inmiddels genomineerd voor de landelijke prijs voor meest succesvolle stadsvogelcampagne.
Duurzame toekomst “De afgelopen periode is er veel gerealiseerd op het gebied van duurzaamheid,” blikt wethouder Speel terug. “De hiervoor genoemde voorbeelden schetsen daar een mooi beeld van. Wat de voorbeelden vooral illustreren is dat alles wat we tot nu toe bereikt hebben, tot stand is gekomen door een goede samenwerking tussen gemeente, ondernemers, inwoners en natuur- en milieuverenigingen. Op die bereidwilligheid in Zoetermeer ben ik trots, en het geeft me goede hoop op een duurzame toekomst voor Zoetermeer.”
Programma Duurzaam Zoetermeer De klimaatveranderingen, de groei van Zoetermeer en de toenemende luchtvervuiling vragen om maatregelen. Daarom maakt de gemeente in het programma Duurzaam Zoetermeer nu afspraken om Zoetermeer in de toekomst leefbaar te houden. De ambities zijn hoog: Zoetermeer wil tot de tien duurzaamste gemeenten van Nederland behoren. De basis voor het programma Duurzaam Zoetermeer
“startpakketten
ligt in het collegeprogramma 2006-
Duurzaam Zoetermeer
groene, schone en milieuvriendelijke
vinden gretig aftrek” Uiteraard geeft de gemeente zelf ook graag het goede voorbeeld en neemt daarom verschillende duurzame maatregelen. Bij de nieuwbouw van gemeentegebouwen wordt bijvoorbeeld bekeken of een groen dak kan worden gerealiseerd. En aanbestedingen krijgen standaard een duurzaamheidsparagraaf. Ook op energiegebied draagt de gemeente haar steentje bij: onlangs is besloten 60duizend euro extra te investeren voor de aanschaf van energiezuiniger LED-lampen
2010. Daarin staat dat Zoetermeer een stad moet zijn, waarin we zuinig zijn op natuurlijke hulpbronnen en de beschikbare groene ruimte. Duurzaam Zoetermeer geeft hier op een praktische manier invulling aan, samen met lokale milieuorganisaties, het bedrijfsleven en de inwoners van Zoetermeer. Kijk voor meer informatie op www.zoetermeer.nl/ duurzaamzoetermeer.
“duurzaam ondernemen vooral een kwestie van gewoon doen!”
Jacqueline Cramer Minister van Ruimte en Milieu
DUURZAAM zoetermeer
Het klimaat verandert
Minister Cramer van Ruimte en Milieu (foto: Adrie Mouthaan).
“We zijn te afhankelijk van eindige fossiele brandstoffen zoals olie en gas. Gelukkig hebben we de sleutel tot de oplossing in handen. We moeten anders produceren en consumeren. Economie en ecologie kunnen namelijk heel goed hand in hand gaan.
Daarom zijn evenementen zoals Duurzaam Ondernemen Event Zoetermeer [DOE'Z] zo belangrijk. Door aandacht voor en bewustwording van de rol die bedrijven, overheden en maatschappelijke organisaties kunnen spelen, laten we zien dat het kán. Laten we zien dat duurzaam ondernemen geen kostenpost is, maar eerder tot meer winst leidt: voor uw bedrijf en voor het milieu. En door koploperbedrijven in het zonnetje te zetten - bijvoorbeeld met het instellen van de DOE'Z Award - tonen we dat duurzame innovaties wérken. Ook in de praktijk!
Laat de kredietcrisis geen reden zijn om niet te investeren in duurzaamheid. Want duurzame economische groei heeft de toekomst. Juist nu moeten we investeren in duurzame oplossingen en producten. Want nú investeren in groen is ons antwoord op de huidige financiële crisis. Natuurlijk zal de overheid ook zelf het goede voorbeeld moeten geven. De ambitie van de gemeente Zoetermeer om bij de top tien van duurzaamste gemeenten van Nederland te horen zal bedrijven en burgers inspireren zelf ook stappen te maken. Stappen in de richting van een betere wereld. Laten we een betere wereld achterlaten dan we hem aantroffen. Voor ons en onze kinderen!”
ZOETERMEERSE ZA K EN
- door Martine van Rijn -
e zullen allemaal aan de bak moeten: bedrijven, burgers en overheden. Bedrijven kunnen hun steentje bijdragen door duurzaam te ondernemen. Dat betekent nadenken over energiebesparende maatregelen in je bedrijf, of nadenken over hoe je je wagenpark 'vergroent'. Of nadenken over investeringen in duurzame energie zoals wind-, zonne- en bodemenergie. Maar duurzaam ondernemen is vooral een kwestie van gewoon doen!
33
Het Groen van Ford! Duurzame mobiliteit heeft vele kleuren. Laten we duidelijk zijn. Er is niet één oplossing voor het milieuvraagstuk.Iedereen zal zijn verantwoordelijkheid moeten nemen. Dus niet alleen praten, maar vooral iets doen. En dat geldt voor iedereen: voor overheden, voor het bedrijfsleven en voor iedereen persoonlijk. Bij Ford zetten we al jaren onze kennis en ervaring in, om een deel van de oplossing dichterbij te brengen. Met uitgebreid onderzoek en investeringen in de allermodernste techniek Het is als het ware onze tweede natuur geworden. Daardoor hebt u bij Ford altijd een ruime keuze als het gaat om duurzame mobiliteit. Nu en in de toekomst.
Ford Fiesta: komt in aanmerking voor verlaagde bijtelling en is vanaf begin 2009 ook leverbaar als ECOnetic met energielabel A.
Inmiddels biedt Ford een van de schoonste modellengamma’s in de industrie door toepassing van geavanceerde technieken en zo gaan onze ECOnetic en Flexifuel uitvoeringen nog een stapje verder. Ford heeft een uitgebreid aanbod van auto’s met een A, B of C energielabel, de zogenaamde ‘groene’ labels. Zuinige auto’s zonder concessies op het gebied van kostenefficiency, innovatief design, rijeigenschappen en veiligheid.
Ook leverbaar als ECOnetic met energielabel A en verlaagde bijtelling.
Zo is de nieuwe Fiesta leverbaar met een grote keuze aan schone en zuinige motoren, waaronder een ECOnetic- versie met een ultra lage CO2 uitstoot van minder dan 100 g/km. Deze ECOnetic (gebaseerd op de 1.6 TDCi 90 pk dieselmotor) heeft en gemiddeld brandstofverbruik van 3,7 liter per 100 kilometer. De uitstoot van de gehele Fiesta productlijn ligt zo laag dat dit model, net als de nieuwe Ka en bijvoorbeeld de FordFocus ECOnetic, in aanmerking komt voor een verlaagde bijtelling (20%). Alle nieuwe Ford-modellen worden ontwikkeld volgens de PSI- aanpak (Product Sustainability Index). Een integrale aanpak die de gehele levenscyclus van de auto beslaat: ontwikkeling, productie, gebruik en recycling. Deze integrale aanpak van de produktontwikkeling is een primeur in de sector.
Ook leverbaar als ECOnetic met energielabel A.
Meer weten over de energielabels van Ford? Kijk dan op www.ford.nl Feel the difference ZOETERMEERSE ZA K EN
34
Ardea Auto heeft vestigingen in: • Capelle a/d IJssel • Delft • Den Haag • Dordrecht • Gorinchem • Leerdam • Leidschendam • Loosduinen* • Naaldwijk • Rotterdam • Sliedrecht • Zoetermeer • Zwijndrecht* * Service vestiging
www.ardeaauto.nl
“duurzaam ondernemen: een sprong naar de toekomst” aandacht. Maar wat is het precies? En hoe kunnen ondernemers, beleidsmakers of maatschappelijke organisaties het in de praktijk waarmaken? Wat voor voordelen biedt het? Deze vragen – en de antwoorden erop komen uitgebreid aan de orde tijdens DOE’Z 2009. Gerenommeerde sprekers, waaronder minister Cramer van VROM, zullen 12 januari a.s. hun visie op ‘duurzaam ondernemen’ geven. Ook beursvloer Onder hen ondernemers die zelf initiatieven ontplooien op dit gebied. Ook maken interessante workshops én een beursvloer met enthousiaste bedrijven met producten en diensten op het gebied van duurzaam ondernemen deel uit van het programma. Het evenement wordt afgesloten met een netwerkborrel en met de jaarlijkse nieuwjaarsborrel van de RVOZ, zodat de deelnemers uitvoerig met elkaar kunnen napraten.
Mascotte Duurzaam Ondernemen Event Zoetermeer 2009 (foto: Ardito).
Op 12 januari 2009 wordt het eerste Duurzaam Ondernemen Event Zoetermeer 2009 (DOE’Z
Zoetermeer is hoofdsponsor van dit door RVOZ en de Junior Kamer georganiseerde evenement. - door Martine van Rijn -
“Duurzaam ondernemen,” zegt zij, “is van belang voor het behoud van het milieu, de mens in het algemeen en de (internationale) economie. Voor ondernemers zelf is het interessant, omdat duurzaamheid in de breedste zin van het woord immers een hot item is en het zeker meerwaarde biedt voor een bedrijf als het zich als duurzaam kan profileren.”
ZOETERMEERSE ZA K EN
2009) gehouden. De gemeente
et doel van DOE’Z 2009 is het stimuleren, ontwikkelen en behouden van het duurzaam ondernemen in Zoetermeer. Duurzaam ondernemen houdt in het kort in dat er een balans gevonden moet worden tussen een gezonde financiële situatie, een goed sociaal beleid én de zorg voor het milieu, oftewel de drie P’s: profit, people en planet. Duurzaam ondernemen is overigens niet voorbehouden aan ondernemers. Ook beleidsmakers en maatschappelijke organisaties kunnen zich aangesproken voelen. Het gaat om het stimuleren van bijvoorbeeld duurzame productie, duurzaam beleid, duurzaam handelen. Duurzaam ondernemen staat volop in de
Sprong naar toekomst “De organiserende partijen willen met dit evenement aandacht schenken voor de verschillende initiatieven op het gebied van duurzaam ondernemen in Zoetermeer, van klein tot groot,” vertelt Monique Plantinga, voorzitter van de stuurgroep DOE’Z en tevens vice voorzitter van de RVOZ. “Het evenement heeft als ondertitel ‘een sprong naar de toekomst', omdat we het duurzaam ondernemen in Zoetermeer willen stimuleren bij ondernemers die op dit gebied nog geen initiatieven ontplooien, die initiatieven moeizaam van de grond krijgen of bestaande initiatieven door willen ontwikkelen.”
DUURZAAM zoetermeer
Duurzaam Ondernemen Event Zoetermeer 2009
35
DUURZAAM zoetermeer ZOETERMEERSE ZA K EN
36
“DOE’Z-award staat open voor Zoetermeerse bedrijven: groot én klein, starters én gevestigd”
Burgemeester Waaijer reikt 12 januari de DOE’Z-Award uit (foto: Gemeente Zoetermeer).
DOE’Z-award 2009 Als extra stimulans voor bedrijven in Zoetermeer hebben de organiserende partijen de DOE’Z-Award in het leven geroepen. Dit is een prijs voor het beste idee of de beste innovatie op het gebied van duurzaam ondernemen. Bedrijven die een duurzaam initiatief in hun bedrijf willen realiseren, maken kans op een cheque ter waarde van tienduizend euro. Het bedrag mag alleen aan de realisatie van het plan worden besteed. “Het ontbreekt initiatiefnemers soms net aan dat beetje financiële armslag om hun plan te concretiseren. Met de premie kunnen wij de realisatie van een duurzaamheidsplan een duwtje in de rug geven,” aldus de organisatoren van DOE’Z. Deelname aan de DOE’Z-Award staat open voor Zoetermeerse bedrijven: groot én klein, starters én gevestigd. Inschrijving is mogelijk tot 15 december 2008. Daarna krijgen de finalisten de kans om in de lokale media hun duurzame idee te promoten. Deskundige jury Een deskundige jury, bestaande uit vertegenwoordigers van het bedrijfsleven en Frank Speel, wethouder bij de gemeente Zoetermeer met het project ‘Duurzaam Zoetermeer’ in zijn portefeuille, zal alle inzendingen (beknopte ondernemingsplannen) beoordelen. Het maakt hierbij voor de jury niet uit of het ingezonden plan van een klein startend bedrijf komt of van een grote gesettelde organisatie. Het gaat om het idee, het initiatief en de uitvoerbaarheid. De inzendingen kunnen betrekking hebben op bijvoorbeeld energie, mobiliteit of duurzaam inkopen, maar ook op groen, water of mensen. Het enige belangrijke criterium is de duidelijke-
relatie met Zoetermeer. De Award zal tijdens het evenement op 12 januari as. worden uitgereikt door burgemeester Waaijer van Zoetermeer. DOE’Z 2009, het evenement voor en over duurzaam ondernemen, wordt gehouden op12 januari 2009 vanaf 15.00 uur in Dekker Party & Business Events, Scheglaan 12 in Zoetermeer.
Wilt u meer weten over het evenement DOE’Z 2009, meedingen naar de DOE’ZAward 2009, of wilt u sponsor worden van dit evenement? Neem dan contact op de stuurgroep van DOE’Z via
[email protected].
Gezocht: Ondernemer met duurzaam idee! Beloning: TIENDUIZEND EURO Loopt u al langere tijd rond met een duurzaam idee en wilt u hiermee aan de slag in uw bedrijf? Of heeft u een duurzame innovatie gedaan, die u graag een stap verder wilt ontwikkelen? Of bent u die ondernemer die de drie P’s (Profit, People, Planet) in zijn bedrijf op een bijzondere manier met elkaar verbindt? Schrijf u dan in voor de DOE’Z-Award en maak kans op € 10.000,- om uw idee te realiseren of nog beter vorm te geven! Het in te dienen plan dient naast een omschrijving van het plan met bijbehorende concrete maatregelen in elk geval vier onderdelen te bevatten: 1. Wat is uw motivatie om juist dit plan/idee te kiezen? Welke
duurzaamheidskeuze ligt hierachter (profit, people, planet)?
2. Welke concrete doelstelling wilt u realiseren met dit plan/idee? 3. Wat is het tijdspad dat nodig is om dit idee te realiseren? 4. Wat zijn de (globale) kosten die dit plan met zich meebrengt
(concept-begroting)?
Een aanmeldingsformulier staat op de website www.doez.nl. Inschrijving is mogelijk tot 15 december 2008.
Energiebesparing, milieubewust produceren, afvalscheiding; het zijn kernbegrippen in de bedrijfsvoering van ondernemingen die willen bijdragen aan een duurzame samenleving.
O
ok de Rabobank heeft ‘duurzaam ondernemen’ hoog in het vaandel staan. “Wij vinden het belangrijk om een bijdrage te leveren aan de wereld om ons heen,” vertelt Jeanne Martens van de Rabobank Vlietstreek-Zoetermeer. “Zowel met onze eigen bedrijfsvoering als samen met klanten proberen we bij te dragen aan een duurzamere samenleving. Bij de Rabobank zelf zie je ‘kleine’ duurzame maatregelen, zoals verlichting met bewegingssensoren en afspraken om zo min mogelijk of dubbelzijdig te printen. Maar ook ‘grote’ voorbeelden van duurzaamheid, zoals bij de keuze van materialen en installaties voor een nieuwe vestiging. Verder bieden wij onze
klanten producten en diensten aan die ze niets extra kosten, maar die wel een maatschappelijke bijdrage leveren. Wij dragen het ‘duurzaamheidsbesef’ uit in ons ledenprogramma en proberen het bij onze leden te stimuleren. Al is het maar een voordelige aanbieding van een spaarlamp samen met een lokale ondernemer, alle kleine beetjes helpen. De Rabobank organiseerde in dit kader ook informatieavonden en een duurzaamheidsmarkt waar zowel particulieren als ondernemers ideeën op konden doen. En in ons verzorgingsgebied, dus ook in Zoetermeer, ondersteunen wij regelmatig activiteiten en ideeën die het milieu ten goede komen.”
Duurzaamheidskeurmerk voor bloembinderij De Nobel Bloembinderij De Nobel is een maatschappelijk duurzaam ingesteld bedrijf. Alle bedrijfsprocessen zijn hier op afgestemd en landelijk gezien vervult het bedrijf een voorbeeldfunctie in de bloemisterijbranche.
wee jaar geleden nam Erwin Westerman van bloembinderij De Nobel zitting in een projectgroep die zich bezig heeft gehouden met het ontwikkelen van een duurzaamheidskeurmerk voor de bloemisterijbranche. Het keurmerk wordt uitgeven door de Stichting Milieukeur Nederland. Met dit keurmerk kunnen bloemisten zich profileren en tonen hoe duurzaam hun bedrijf is. Zeker voor een branche die zich bezighoudt met levende materialen, natuur en milieu, was het van essentieel belang dat dit keurmerk ontwikkeld werd. Bedrijven die het keurmerk toegekend krijgen, zullen jaarlijks meerdere malen gecontroleerd worden
door een onafhankelijk, extern bureau. Dit bureau zal beoordelen of er (nog) in voldoende mate aan de voorwaarden voor het keurmerk voldaan wordt.Bloembinderij De Nobel heeft inmiddels al zijn bedrijfsprocessen afgestemd op dit keurmerk en zal begin 2009 de eerste bloemenwinkel in Nederland zijn die het keurmerk in ontvangst mag nemen.
DUURZAAM zoetermeer
Duurzaam bankieren
“de eerste bloemenwinkel in Nederland met een duurzaamheidskeurmerk”
ZOETERMEERSE ZA K EN
Bloembinderij de Nobel (foto: Spectrum Communicatie).
Om voor het keurmerk in aanmerking te komen, voldoet bloembinderij De Nobel aan de volgende criteria: minstens veertig procent van het gehele assortiment is afkomstig van duurzame en milieuvriendelijke kwekers, er wordt gebruikgemaakt van groene stroom, het afval wordt gescheiden, er is energiezuinige verlichting, geen chloorgebruik, men heeft milieuvriendelijke verpakking (afbreekbare folie/tasjes), een duurzaam personeelsbeleid en integreert verstandelijk gehandicapten in het team. Binnen de gemeente Zoetermeer ondersteunt bloembinderij De Nobel vele goede projecten en doelen en daarnaast zijn ze medeondertekenaar van het convenant ‘Duurzaam Zoetermeer’.
37
ADVERTORIAL
FPN-Groep: betrouwbare partner voor ondernemend Zoetermeer De slogan van Zoetermeer luidt dat de stad steeds ondernemend is. Als er één bedrijf in Zoetermeer is dat zich kan spiegelen aan die one-liner is het de FPN-groep wel. De regionale financieel dienstverlener heeft in de loop van de jaren een belangrijke plek ingenomen in het bedrijfsleven van Zoetermeer. Een bedrijf dat in slechts vijf jaar tijd weet uit te groeien van een eenmansbedrijf tot een onderneming met meerdere vestigingen en vijfendertig werknemers doet het goed. “Ik denk dat wij het succes te danken hebben aan de manier waarop wij inhaken op de marktontwikkelingen,” meent directeur Ernst-Jan de Keijzer van het door Marco van Noort begonnen eenmansbedrijf van weleer. “Bovendien is het voor onze klanten prettig om één adres te hebben waar ze hun administratie kunnen onderbrengen, maar ook verzekeringen kunnen afsluiten en eventuele bankzaken kunnen regelen.”
ZOETERMEERSE ZA K EN
38
Zwinkels mede-directeur Sinds enkele maanden is ook Leonardus Zwinkels bij het bedrijf betrokken. Als mede-directeur, maar ook als adviseur. “Aan alles merk je dat het bedrijf solide in elkaar steekt,” meent Zwinkels. “De Groep biedt een totaalpakket dat bestaat uit vermogensbeheer, hypotheken, assurantiën, makelaardij en een MKB-desk. Daarmee zijn wij in Zoetermeer het enige onafhankelijke intermediair dat zich ook specifiek richt op het midden- en kleinbedrijf.” “Ons doel,” zo vervolgt Zwinkels, “is het ondersteunen van de ondernemer. Die moet zich bezig kunnen houden met ondernemen,
Links Leo Zwinkels en rechts Ernst-Jan de Keijzer (foto: Spectrum Communicatie).
zonder te fungeren als financiële regelneef. Onze zakelijke dienstverlening omvat een breed scala aan diensten om de ondernemers bijstand te bieden op het complete financiële gebied.”
“Ons doel is het ondersteunen van de ondernemer” FPN heeft een aantal drukke jaren achter de rug. In 2003 nam het bedrijf een kantoor in Naaldwijk over, wat inmiddels is verhuisd naar Kwintsheul. In 2006 volgde een overname in Zoetermeer. “Hoewel het veel tijd kostte om de overnames goed op de rails te zetten hebben we daarnaast in 2008
ook nog eens drie Zoetermeerse vestigingen vanuit het Stadshart naar ons nieuwe onderkomen aan de Denemarkenlaan verhuisd,” aldus De Keijzer. Mede door deze laatste overnames lijkt FPN op zakelijk gebied klaar voor de toekomst. Dat FPN echt betrokken is bij de stad blijkt wel uit de verschillende projecten die het bedrijf in de afgelopen jaren heeft gesteund. Meest recente voorbeeld is de Stichting Topsport Zoetermeer, waarbij FPN aan de basis stond. Ook fungeert het bedrijf als sponsor van verschillende clubs en verenigingen, waarbij het de maatschappelijke betrokkenheid wil tonen. Naast sport steunt FPN ook andere evenementen, waaronder het jaarlijks terugkerende Zoetermeer Culinair.
Ook zoetermeerse zaken draagt steentje bij aan duurzaam ondernemen Met zoveel aandacht voor ‘duurzaam ondernemen’ en de ambitie van de gemeente Zoetermeer om bij de tien duurzaamste gemeenten van Nederland te horen, kan Zoetermeerse Zaken niet achterblijven. Met ingang van dit nummer laat uitgever Spectrum Communicatie het magazine drukken op FSC gecertificeerd papier! - door Martine van Rijn -
“FSC-keurmerk: meer dan stempeltje op folder of briefpapier”
FSC gecertificeerd papier leveren wij dus ook een bijdrage aan duurzaam bosbeheer,” aldus Kok Spruit van Spectrum Communicatie. “Met zoveel aandacht voor ‘duurzaam ondernemen’ konden wij met Zoetermeerse Zaken natuurlijk niet achterblijven. Met dergelijke initiatieven dragen we ons steentje bij aan maatschappelijk verantwoord ondernemen.” FSC-keurmerk Het FSC-keurmerk geeft de zekerheid dat de grondstof voor het papier afkomstig is uit verantwoord beheerde bossen. Geen overbodige luxe: voor een gemiddelde papiersoort komt de pulp vaak uit drie of vier verschillende bronnen. Dat kan uit Zweden zijn of uit Finland. Maar volgens schattingen komt bijvoorbeeld vijfentwintig procent van het hout en houtproducten dat door Finland op de markt wordt gebracht uit Rusland, waarvan de herkomst niet altijd bekend is.
Achter doelen Proost en Brandt, één van de grootste, volledig gesorteerde papiergroothandels van Nederland, was direct bereid om informatie te verschaffen over de mogelijkheden van FSC gecertificeerd papier. De papiergroothandel staat achter de doelen en principes van FSC en is sinds september 2004 FSC-gecertificeerd voor haar handelsactiviteiten. De certificering geeft aan dat de tracking en tracing van FSC-papier is gewaarborgd en dat in de praktijk Proost en Brandt gerechtigd is om producten met het FSC logo te leveren. Zoetermeerse Zaken wordt gedrukt bij UnitedGraphics in Zoetermeer. Ook deze drukkerij geeft graag zijn medewerkering aan het drukken van dit magazine op FSC gecertificeerd papier. "Van elke nieuwe productie wordt een PDF proef gemaakt met vermelding van de te gebruiken papiersoort en het FSC logo. Dit wordt ter goedkeuring aangeboden aan FSC Nederland," aldus zegsman Ruud Jenner van drukkerij United Graphics. "Na deze goedkeuring kunnen we de drukwerkproductie starten." Zo kunnen ook onze lezers er van op aan dat het FSC-keurmerk meer is dan een stempeltje op folder of briefpapier.
ZOETERMEERSE ZA K EN
e afkorting FSC staat voor Forest Stewardship Council (Raad voor Goed Bosbeheer). FSC is een internationale, onafhankelijke organisatie zonder winstoogmerk, die verantwoord bosbeheer stimuleert. Wereldwijd wordt het werk van bosbeheerders beoordeeld. Worden de natuurlijke functies van het bos voldoende beschermd? Respecteert de bosbeheerder de rechten van inheemse volken? Krijgen de bosarbeiders goede arbeidsomstandigheden en een goed salaris? Dat zijn zaken waar FSC op let. Wordt aan alle eisen voldaan, dan krijgen de producten die uit hout van zo’n bos worden vervaardigd het FSC-keurmerk. “Met
Een deel van de pulp kan ook uit Brazilië komen of uit Indonesië. Kok Spruit: “Als inkoper van papier weten we nu zeker dat die pulp niet afkomstig is uit een bos met hoge natuurwaarden (‘oerbos') of van een plantage waarvoor tropisch regenwoud heeft moeten wijken. Het FSC-keurmerk geeft namelijk zekerheid over de herkomst van de grondstoffen. Ik vind dat een prettig gegeven.” Overigens stelt het FSC-keurmerk geen eisen aan het productieproces van het papier (bijvoorbeeld over het gebruik van chemicaliën bij de productie of het energieverbruik).
DUURZAAM zoetermeer
Het FSC-keurmerk geeft de zekerheid dat de grondstof voor het papier afkomstig is uit verantwoord beheerde bossen (foto: Spectrum Communicatie).
39
SOETERMEERSCHE SAECKEN
Leen De Neus Op de bres voor een duurzaam Zoetermeer Historie lijkt geen invloed te hebben op de keuzes van ondernemers.
Burgemeester en wethouders hebben ‘Duurzaam Zoetermeer’ hoog in
Immers, uit de geschiedenis kunnen
het vaandel: een groene, schone en milieuvriendelijke stad, waarin we
omdat elke situatie anders is. En
zuinig zijn op natuurlijke hulpbronnen en de beschikbare groene ruimte. Klimaatneutraal, gezond en natuurlijk in drie woorden gevat. Dat alles in ZOETERMEERSE ZA K EN
40
samenwerking met de inwoners, organisaties én het bedrijfsleven. Maar vroeger had Zoetermeer daar ook al een neus voor! - door Ton Vermeulen -
geen lessen worden getrokken ondernemers willen alleen vooruit kijken, want winst uit het verleden geeft geen zekerheid voor de toekomst.Toch is het goed om kennis te nemen van het verleden. Iedereen draagt zijn of haar eigen verleden mee en maakt tevens op basis van die ervaringen keuzes. Ook de stad Zoetermeer heeft een verleden waarin vroegere discussies en ontwikkelingen in de huidige planvorming, visies en
Leen Reuneker achter zijn handkar in de Dorpsstraat rond 1936 (Collectie Historisch Genootschap Oud Soetermeer).
besluiten doorwerken.
Rioolwatering aan de Rokkeveenseweg: het gezuiverde water stroomt het oppervlaktewater in. (Collectie Historisch Genootschap Oud Soetermeer).
Eeuwen hergebruik ‘Duurzaam’ is dan ook zeker niet nieuw. In de duizend jaar dat Zoetermeer oud is, hebben de inwoners de eerste negenhonderd jaar wel degelijk duurzaamheid beoefend. Materialen werden vele malen hergebruikt. Daarom vinden archeologen doorgaans alleen versleten en kapotte spullen in de grond! As en ander afval kregen nieuwe bestemmingen. Als erfverharding of erfophoging bijvoorbeeld. Ook al betekende dat bijvoorbeeld dat de Dorpsstraat na 1970 het milieukenmerk ‘vervuild’ kreeg opgeplakt. De groei van het bevolkingsaantal, industrialisatie en de consumptiemaatschappij leidde tot een enorme groei van het gebruik van hulpbronnen. En daarmee tot de groei van een enorme hoeveelheid afval. In de tweede helft van de 19de eeuw leidde dat tot het besef dat er iets moest gebeuren. Men propageerde hygiëne om cholera en andere ziekten tegen te gaan en steden zorgden voor schoon drinkwater. Op het platteland kwam het allemaal wat later. Zoetermeer kreeg met negen omliggende gemeenten pas in 1929 schoon leidingwater uit de duinen. De Watertoren in de wijk Rokkeveen is daar nog steeds het trotse bewijs van.
Privaat bij een sloot langs de Voorweg (Collectie Historisch Genootschap Oud Soetermeer).
Voorweg werd pas vanaf 1961 bediend. Het vuil ging met de gemeentelijke schuit via de Leidsewallen naar de stortplaats in het noordelijkste puntje van Zoetermeer, bij het Elleboogs Verlaat: een sluis, vlak achter de bovenmolen van de Palensteinse Polder. In 1930 ging het om honderd vrachten per jaar. De eerste dagen van de week lag de vuilnisschuit aan de gemeentelijke losplaats aan Den Hoorn, in de volksmond De Horre genoemd. De gemeente verzocht bedrijven als Nutricia, Brinkers, De Spar en boterhandelaar Van der Spek hun afval zelf bij de losplaats te brengen. Dat van de huishoudens werd opgehaald.
Kaart stortplaats Elleboogs Verlaat. De sluis op het einde van de Leidsewallen, de sluis naar de Benthuizer Vaart met daartussen de bovenmolen.
ZOETERMEERSE ZA K EN
Open riool naar de Rotte Van een riolering zoals we die nu kennen was nog geen sprake en voor de gemeente een steeds grotere zorg. ‘Het opschonen en krozen van alle bij de gemeente in onderhoud zijnde tochten en sloten vereiste weer veel tijd,’ verzucht bijvoorbeeld het hoofd gemeentewerken, H.A. Kampschmidt, in zijn verslag over 1951. ‘De tocht aan de Tien
Storten maar Het overige afval werd ‘als vanouds’ verwerkt. De as uit de haard was handig als erfverharding; etensresten gingen naar de kippen en de geiten en het overige afval was vaak goed als versteviging van de walkanten, of werd simpelweg gedumpt. In 1905 bepaalde de ‘Verordening in het belang der algemeene reinheid en gezondheid’ dat ingewanden van dieren en vuilnis niet zomaar in de sloot geworpen mochten worden. De gemeente nam zijn verantwoordelijkheid en stelde een ‘aschophaler’ aan die wekelijks het as ophaalde. De as werd vervolgens voor verharding van wegen aangewend. Ook voor het overige huisvuil kwam er een wekelijkse ophaaldienst. Tenminste… in het dorp. Een veel verder gelegen straat als de
SOETERMEERSCHE SAECKEN
Plagen [Vondelstraat, red.] en de sloten achter de Molenstraat werden dit jaar door de gemeente schoongehouden. Dit als gevolg van de lozing der huisrioleringen op deze watergangen,’ zo meldt hij daar ook nog in. Ondanks deze hopeloze taak, was Kampschmidt zeer tevreden over het aanleggen van rioleringen in andere straten, ‘waarop meerdere steden jaloers zouden zijn.’ Riolen en watergangen in het dorp liepen uit op de Rokkeveenseweg, waarna pompen ervoor zorgden dat het afval naar de Grote Tocht in de Binnenwegse Polder (Oosterheem) stroomde en uiteindelijk door een gemaal de Rotte werd ingeslagen richting Nieuwe Maas. Pas in 1959 kwam al het huishoudelijke afvalwater bij de Rokkeveenseweg in de nieuwe rioolzuiveringsinstallatie terecht, waarna het schone afvalwater richting Rotte stroomde.
41
AVViYZaV`kVcjlVjid WZhX]ZgbZcbZi CVcdIZX]cdad\^Z# Drie jaar lang bescherming tegen vuil en weer invloeden.
Voor meer informatie: 079-3614248 of 06-53964744
[email protected] • www.amcs.nl
't Is groen en het.... Ook onze uitgave Zoetermeerse Zaken ontkomt er niet aan... ;-) In het kader van 'Duurzaam Zoetermeer' is vanaf nu niet alleen de inhoud duurzaam, maar ook de 'verpakking'. Met ingang van dit nummer wordt het magazine gedrukt op FSC-kwaliteitspapier. Waarmee we ook op dit punt onze maatschappelijke betrokkenheid tonen. Meer weten over FSC-papier? Lees er meer over op www.fsc.nl.
ZOETERMEERSE ZA K EN
42
De doelgroep in beweging brengen. Daar gaat 't om. Spectrum Communicatie Signaalrood 57b | 2718 SG Zoetermeer | T. 079-361 57 55 | E.
[email protected] | www.spectrum-communicatie.nl
“Leen Reuneker, één van de meest markante vuilnismannen”
Leen de Neus met een partij gevangen ratten en mollen (Collectie Historisch Genootschap Oud Soetermeer).
Nieuwe stort De handkar van Leen Reuneker verdween. Vrachtwagens brachten het vuil voortaan naar het Elleboogs Verlaat, waarna het met de schuit naar de losplaats werd gevaren. Totdat de in 1932 tweedehands gekochte praam in 1950 volledig versleten was. Gelukkig was er nog een plas te dempen bij de Keulseweg, net over de grens in de gemeente Pijnacker. Het hoofd gemeentewerken, Kampschmidt, was overgelukkig met de multifunctionele vrachtauto met driezijdige kiepconstructie. Materieel waarop hij zeer zuinig was: ‘Het bedrijfsafval bestaat vaak uit zeer schadelijke stoffen (glas, logen
en zuren), hetgeen voor de levensduur van de vrachtwagen niet bevorderlijk is,’ zo rapporteerde hij. Maar het milieu had blijkbaar een andere prioriteit. Kampschmidt ergerde zich mateloos aan het open en bloot neergezette huisvuil dat zaterdag en maandag werd opgehaald en dat alle kanten op woei. En waarin bovendien ongedierte vrij spel had. In 1954 loste dat probleem zich op door de aanschaf van uniforme metalen vuilnisemmers met deksel. Zeventien jaar later verscheen de plastic zak langs de weg. En rond 1990 deden de groene en zwarte containers hun intrede. Gescheiden inzameling werd het toverwoord. Papier werd in de jaren zestig nog door schoolkinderen opgehaald en bij Goedegebure en Koot aangeboden. Meestal in ruil voor een zakcentje. Nu staan overal (ondergrondse) papiercontainers en vullen verenigingen en scholen er hun kas mee aan. Leen de Neus zou lopend achter zijn handkar verbaasd hebben gestaan over zoveel aandacht voor het afval.
Bovenmolen met rechts de voormalige toegang tot de sluis richting Leidsewallen (Collectie Historisch Genootschap Oud Soetermeer).
Nieuwsgierig geworden? Het Historisch Genootschap Oud Soetermeer draagt de geschiedenis van Zoetermeer dagelijks uit. Zie www.oudsoetermeer.nl
ZOETERMEERSE ZA K EN
Meer lezen? • Schuimend Vuil; geschiedenis van de rioolwaterzuiveringsinstallatie in Zoetermeer (2006).
SOETERMEERSCHE SAECKEN
Leen de Neus Eén van de meest markante vuilnismannen in Zoetermeer was Leen Reuneker, bijgenaamd De Neus. Niet vanwege de vieze materie waarmee hij werkte, maar veeleer vanwege zijn vorstelijke voorkomen. Bij boeren was hij zeer geliefd vanwege het wegvangen van mollen: gravers die door hun verrichtingen onder de weilanden een gevaar waren voor de poten van het vee. De gevangen exemplaren vilde hij. De velletjes werden op plankjes gespijkerd om te drogen en later weer te kunnen verkopen. Met zijn handkar trok Leen wekelijks het dorp in om het huisvuil op te halen. Hij liep de verzamelbakken langs en ging bij de huizen achterom om te kijken of daar nog wat van zijn gading stond. Volle karren stortte hij in de schuit. Die voer hij naar het Elleboogs Verlaat. Daar aangekomen ging het afval vervolgens met kruiwagens naar het middelpunt van de losplaats. Toen hij op eigen gelegenheid planken aanschafte om het kruien wat te vereenvoudigen, plaatste de zuinige gemeenteraad daar grote vraagtekens bij vanwege de rekening. Hij reageerde met een brief waarin hij inging op het hoe en waarom. Het zou niet zijn laatste brief zijn. De Neus zocht telkens naar middelen om het afval efficiënter te verzamelen. Verzamelbakken waren daar een voorbeeld van. Verder gebruikte hij een bel om zijn komst in de straten mee aan te kondigen. In 1947 ging hij vol onvrede uit gemeentedienst. Op het gemeentehuis had men uitgerekend dat losse werklui veel goedkoper waren.
43
Topsport zoetermeer Stichting Zoetermeer Topsport kent vliegende start
ZOETERMEERSE ZA K EN
44
Bedrijfsleven steunt vijf potentiële winnaars Spelen Londen Snowboarder Pim Stigter vormt samen met Tara Fokké, Sanne van Kerkhof, Robert Bouten en Pelle Rietveld het topsportteam dat door Stichting Zoetermeer Topsport wordt gesteund (foto: Ardito).
hebben afgelopen maandag 24 november een contract getekend met Stichting Zoetermeer Topsport voor uitgebreide ondersteuning op weg naar de Olympische Spelen van Londen in 2012. De commissie Topsport van de stichting heeft haar keus laten vallen op sporters in vijf verschillende sectoren die, zoals commissielid Ed Bontrop het verwoordde, jong en ambitieus zijn.
Het bestuur en de topsporters bijeen. Staand v.l.n.r. Marco van Noort, waterpoloster Daniëlle de Bruijn, snowboardster Nicolien Sauerbrei, Pim Stigter, Ed Bontrop, Robert Bouten, Leo van der Plas, zittend Pelle Rietveld
- door Willem Degen -
D
e geselecteerde sporters zijn tienkamper Pelle Rietveld, trampolinespringster Tara Fokké, freestyle kajakker Robert Bouten, shorttrack schaatster Sanne van Kerkhof en snowboarder Pim Stigter. De sporters werden voorgesteld tijdens een evenement in SnowWorld dat muzikaal werd omlijst door de Zoetermeerse musicalster René van Kooten. Indrukwekkend waren de testimonials van snowboarder Nicolien Sauerbreij en topschutter Daniëlle de Bruijn van het gouden dameswaterpoloteam in Beijing.
in Beijing de negende plaats op de wildwaterbaan behaalde, vertelde wat er allemaal bij komt kijken om werkelijk op het allerhoogste niveau te kunnen presteren. Bouten weet zich sinds een jaar omringd door een team van gespecialiseerde adviseurs, onder wie een mental-coach, een krachttrainer, een technisch trainer en twee bondscoaches. Het feit dat enkelen van hen in het buitenland wonen, beperkt de mogelijkheden om optimaal te trainen. Sponsoring door de Stichting Zoetermeer Topsport maakt het mogelijk de begeleiding tot in detail te perfectioneren, zodat Robert in 2012 optimaal voorbereid aan de start kan verschijnen.
“Zoetermeerse sporters uitzicht bieden op de Olympische Spelen” Wervende presentatie Tienkamper Pelle Rietveld (23 jaar) had eerder op een symposium van de stichting in september een wervende presentatie verzorgd over het rendement van investeringen in topsport. De atleet nam in SnowWorld als eerste een sportpolis in ontvangst die de Zoetermeerse zorgverzekeraar Azivo speciaal voor topsporters heeft ontwikkeld. Want, zo verklaarde Pelle, een topsporter ziet de huisarts nooit, maar des te vaker allerlei sportartsen. De polis van Azivo omvat onder meer inspanningstesten, injectiebehandelingen en dieetadvisering. Onder de sponsoren zijn ook IT-ondernemingen Pareto en Green Square. Met name laatstgenoemde biedt tien sporters de mogelijkheid overal ter
wereld real time verbinding te leggen met trainers of coaches. Pascal Matla van de praktijk voor (sport)fysiotherapie Corpus Activum kondigde aan de topsporters (para)medische begeleiding te willen bieden. SnowWorlddirecteur Koos Hendriks was uiteraard trots op het feit dat snowboarder Pim Stigter tot de uitverkoren sporters behoort. Hendriks brak en passant een lans voor de uitbreiding van zijn bedrijf met een vierde skibaan van zeshonderd meter. SnowWorld stelt zijn uitgebreide fitnessvoorzieningen gratis beschikbaar voor de vijf geselecteerde sporters. Evenementenkalender Nadat de sporters hun contract hadden getekend – Sanne van Kerkhof werd waargenomen door haar vader, want zij nam deel aan wereldbekerwedstrijden in Beijing – werd het programma afgesloten door Marco van Noort, voorzitter en initiatiefnemer van de Stichting Zoetermeer Topsport en directeur van de FPN Groep. Hij kondigde de evenementenkalender van de stichting aan die binnen afzienbare tijd zal verschijnen. Ook op dit vlak durft de stichtingvoozitter de ambities van ‘zijn’ stichting uit te spreken. Vervolgens schetste hij een toekomst waarin nog meer Zoetermeerse sporters zouden kunnen promoveren van de longlist naar de shortlist, mits het aantal sponsoren de komende tijd verder zou doorgroeien. De aanwijzing van vijf topsporters, anderhalf jaar na de lancering van het initiatief, bestempelde Van Noort als ‘een groot succes’ dat veel goeds voor de komende tijd doet vermoeden.
ZOETERMEERSE ZA K EN
Morele steun Na een openingswoord van sportwethouder Frans Muijzers, die zijn morele steun betuigde aan het initiatief van de Stichting Zoetermeer Topsport, lichtte Leo van der Plas, directeur Rabobank Vlietstreek-Zoetermeer en initiatiefnemer, de doelstellingen van de stichting toe. De kern van de zaak is, aldus Van der Plas, dat topsporters doorgaans allesbehalve rijk zijn en vaker op of onder het bestaansminimum hun sportieve ambities moeten zien te verwezenlijken. Ondersteuning, financieel maar ook met diensten en begeleiding, is dan ook een must om Zoetermeerse sporters uitzicht op de Olympische Spelen in Londen te kunnen bieden. De bank biedt de sporters -naast het overeengekomen sponsorpakket en verzekeringsadviezen - zelfs een Rabo-mobiel om overal ter wereld in contact te kunnen blijven en vanzelfsprekend bankzaken te regelen. Vervolgens presenteerde freestyle kajakker Robert Bouten zich aan het publiek van ondernemers, sporters en overige belangstellenden. De 24-jarige kanovaarder, die
en Tara Fokké (foto: Ardito).
topsport zoetermeer
Vijf Zoetermeerse topsporters
45
WAT BRENGT 2009
Wat brengt volgend jaar?
2009: spannend jaar voor Stadsmuseum Het einde van het jaar is in zicht. Het is nog slechts een kwestie van aftellen. Een mooie gelegenheid om alvast vooruit te blikken naar het volgende jaar. Zonder te pretenderen compleet te zijn, laat staan bij machte te zijn de toekomst te voorspellen, polste Zoetermeerse Zaken in vogelvlucht de stemming onder een handvol in Zoetermeer bekende en actieve ZOETERMEERSE ZA K EN
46
instellingen, bedrijven en individuen. Met als hamvraag: wat gaat 2009 ze brengen? - door Yorick Roos -
“Het komend jaar wordt enorm spannend voor het Stadsmuseum,” is de bijna op voorhand al in te vullen reactie van Jouetta van der Ploeg, de directeur van het Stadsmuseum Zoetermeer. Als het goed is beslist de gemeente immers of het museum definitief kan verhuizen naar de nog aan te leggen Culturele As. “Voor ons heel belangrijk. Het is alom bekend dat wij uit ons jasje groeien. De huidige locatie is niet meer toereikend voor ons. Om toch door te kunnen gaan móeten wij eigenlijk wel verhuizen. Gelukkig lijkt het er op dat dit ook gaat gebeuren.” Bang dat de economische crisis zal zorgen voor een streep door de bouwplannen is zij overigens niet echt. “Natuurlijk kun je denken dat de gemeente de hand liever op de knip houdt. Aan de andere kant: het college heeft al geld voor de As apart gezet. Daar is de exploitatie al in gedekt. Dus het geld is er in principe. Het enige is dat de gemeenteraad zou kunnen besluiten om wat voorzichtiger te worden. Die moet immers nog akkoord gaan met het plan. Omdat er al een gereserveerd bedrag voor de nieuwbouw staat denk ik niet dat er op dit punt bezuinigd wordt.”
Stadsmuseum Zoetermeer in de Dorpsstraat (foto: Spectrum Communicatie).
Druk op woningmarkt “Bij De Goede Woning merken wij nog dat het op dit moment economisch niet zo makkelijk gaat. Met name commerciële en ambitieuze projecten komen stil te liggen. Na een financiële crisis volgt vaak een economische crisis. Dat is het moment dat voor ons zaken concreet worden: de druk op de woningmarkt neemt dan toe. Meer mensen zullen dan op ons aanbod zijn aangewezen. Op dit moment is die al vrij hoog. Op een beschikbare woning ontvangen wij gemiddeld maar liefst honderdtachtig reacties. Dat is erg veel. Die vraag gaat dus alleen maar toenemen, mede doordat ook het aanbod van woningen niet veel meer gaat stijgen. Voor De Goede Woning staan er een aantal interessante projecten op de agenda. De grootste actuele uitdaging ligt in Oosterheem. Al vijf jaar lang zijn er plannen voor een winkelcentrum, maar dat is nog niet gerealiseerd omdat de martk de woningen boven de winkels niet af wil nemen. Aan ons is nu gevraagd of wij dit vlot willen trekken. Een belangrijke klus: geen woningen is immers geen winkelcentrum. Wij gaan kijken
Van Lanschot Bankiers “Het afgelopen jaar stond voor ons in het teken van de kredietcrisis, al heeft het voor Van Lanschot zelf gelukkig weinig problemen opgeleverd. Wij hebben niet geïnvesteerd in de VS, ons conservatieve beleid werkt zo in ons voordeel. Wat ons wel raakt is de slechte aandelenmarkt van 2008. Daardoor is de animo om te gaan beleggen voor onze cliënten beperkt. Onze Private Banking - cliënten hebben behoefte aan vermogensregie. Er komen uiteenlopende vragen aan de orde voor onze vermogende cliënten. Hoe ziet over 5, 10 of 20 jaar mijn vermogenspositie eruit? Hoe ontwikkelt mijn inkomsten- en uitgavenpatroon zich? Op welke wijze kan ik het beste mijn vermogen overdragen aan de kinderen? Adviseurs van onze afdeling Business Bank, waar directeur-grootaandeelhouders van de middelgrote (familie)bedrijven bankieren, behandelen vragen als: Hoe bereid ik mij voor op de verkoop van mijn bedrijf en wat is de beste bestemming van de opbrengst ervan? Ook voor komend jaar zullen deze vraagstukken voor onze relaties aan de orde
“druk op de woningmarkt zal toenemen” zijn. We gaan er van uit dat de beginnende recessie nog wel even voortduurt. We houden rekening met een duidelijke daling van de inflatie en van de rente. Mede hierdoor zullen cliënten naar ons toe blijven komen voor advies over hun actuele en toekomstige vermogen. Wat wij hen aanraden? Dat hangt erg af van de wensen van onze klanten. Investeren in obligaties heeft sinds afgelopen zomer duidelijk onze voorkeur. En als je aandelen wilt kopen: wees heel selectief. Dat zal ook onze boodschap zijn voor het begin van 2009,” alsdus Van Lanschot directeur Robert Ruijgrok. Artistiek 2009 Zoals bij elk kledingbedrijf staat een nieuw jaar tevens in het teken van een nieuwe collectie. Een nieuwe kijk die van grote invloed kan zijn op de omzet. Bij McGregor
aan het Driekant in het Stadshart is dat al niet anders en daarom is daar ‘zorgvuldig nagedacht’ over de lijn van het nieuwe jaar. “Onze voorjaarscollectie van 2009 vertelt een verhaal van ontspanning en uitgaan,” laat een woordvoerder van McGregor weten. “Wij hebben voor twee thema’s gekozen, waaronder Dolce Vita. Hiermee gaan wij terug naar het Italië van de jaren zestig, waarbij finesse en exclusieve details zorgen voor een geraffineerde look. Vooral de single breasted blazers (jasjes met twee knopen) en overhemden met scherp gesneden boorden zijn opvallend in onze nieuwe collectie. Ons tweede thema draagt de naam Cruise. Deze bevat nonchalant chique items, zoals gekleurde jeans en verfijnde kabeltruien, veelal in zachte pastelkleuren. De accessoires binnen Cruise bestaan uit onder meer een zilveren moneyclip, loafers, manchetknopen, een luxe lederen riem en een zijden sjaal.” Kunstzinnig 2009 Voor de kunstzinnige familie Wils is 2008 een bijzonder jaar geweest. Moeder Tilly, al jaren één van de bekendste kunstenaressen met exposities over de hele wereld, wordt sinds een paar maanden vertegenwoordigd door haar dochter Chantal. Zij vertelt het afgelopen jaar een ‘art agency’ te zijn gestart met de naam Wils Agency. “Het doel is om verkoop en verhuur van kunst van aan mij gelieerde kunstenaars te bevorderen,” laat zij weten. Op dit moment vertegenwoordigt Chantal weliswaar alleen nog haar moeder, maar ze voorziet dat meerdere kunstenaars voor samenwerking zullen kiezen. De jongste Wils weet waar ze het over heeft: ze maakt ook zelf kunst. Ook al is die kunst niet bedoeld voor de verkoop. Werken kunnen echter wel van haar worden gehuurd! “Wij hopen dat het komend jaar nog succesvoller mag worden,” zegt Chantal op 2009 vooruitblikkend. Door de samenwerking kan haar moeder Tilly zich volgend jaar in elk geval optimaal op haar werk concentreren.
ZOETERMEERSE ZA K EN
Tilly Wils aan het werk (foto: Tilly Wils).
De nieuwe voorjaarscollectie van 2009 (foto: McGregor).
WAT BRENGT 2009
wat wij kunnen doen. Ook voor ons is het een lastige klus om deze royale woningen wel te zetten. Toch ik heb er vertrouwen in dat het mogelijk gaat lukken. De situatie is een beetje vergelijkbaar met die van het Stadshart in de jaren tachtig. Ook toen ging het economisch niet zo best en moesten er woningen worden verkocht aan de woningcorporaties om de bouw van de winkels mogelijk te maken. Als je nu naar het Stadshart kijkt is het allemaal toch goed gekomen. Naast Oosterheem staat 2009 voor ons in het teken van de bouw- en ontwikkelwerkzaamheden in Palenstein. Wij doen er zoveel mogelijk aan om de woningmarkt op gang te houden.“
47
Wilt u uw medewerkers scholen?
Ieder mens of situatie is anders. Flexibiliteit en persoonlijk advies staan daarbij centraal.
Onze diensten voor de zakelijke markt:
Neem dan contact op met het
• ondernemingsrecht • verenigingen- en stichtingenrecht
Leerwerkloket Zoetermeer
• veilingen • legalisaties
De medewerkers zorgen ervoor dat uw scholingswensen op de juiste plek terecht komen.
AD ACTA
Leerwerkloket Zoetermeer Westwaarts 11 2711 AD Zoetermeer (079) 75 02 618
[email protected]
NOTARISKANTOOR
Rokkeveenseweg 44a, 2712 XZ Zoetermeer T 079 351 52 55 • E
[email protected] • I www.notaris-adacta.nl
Voor alles wat moet worden vastgelegd
gemeente
Zoetermeer
Verseveldt introduceert... een nieuwe stoelenlijn. Kwalitatief zéér goede stoelen Uitgebreide verstelmogelijkheden Budget vriendelijk Voldoet aan EN1335 NPR1813 uitvoering tegen meerprijs Gemonteerd geleverd, met 5 jaar garantie Bezoek onze website voor de introductie aanbieding! (geldig t/m 31 december 2008) ZOETERMEERSE ZA K EN
48
verseveldt kantoorartikelen
gen
omineerd voo
Uitproberen? r
CORPORATE
EXPRESS partner van het jaar
Edisonstraat 15a/b, 2723 RS Zoetermeer Postbus 299, 2700 AG Zoetermeer
t (079) 343 99 93 e
[email protected]
Wij plaatsen graag een proefstoel bij u op kantoor! f (079) 347 97 00 i www.verseveldtonline.nl
krijgt vanaf januari weer een extra instrument om personeel te werven. Zoetermeerse Zaken komt met Zoetermeerse Banen. Volgens Edwin Plag de eerste lokale vacaturewebsite van de regio. Edwin Plag, directeur van het in Zoetermeer gevestigde Webbureau Plag, is al bij voorbaat enthousiast over het initiatief. “Het kan niet anders dan dat dit aanslaat.” - door Yorick Roos -
Werknemers van Webbureau Plag aan de slag voor Zoetermeerse Zaken (foto: Photópa).
Zoetermeerse Banen: eerste lokale website voor vacatures in de regio Edwin Plag is geen onbekende in de internetwereld. Hij werkte tien jaar op de internetafdelingen van grote telecombedrijven, waaronder Telfort en KPN. Twee jaar geleden besloot hij voor zichzelf te beginnen. Al snel werd Webureau Plag geboren. Inmiddels heeft het bedrijf twintig werknemers en groeit het uit z’n jasje aan de Pilatusdam. Om die reden verhuist het bureau volgend jaar naar een locatie in Oosterheem. Met het nieuwe kantoor richt het webbureau zich op een groot en ambitieus toekomstdoel: in 2012 behoren tot de Nederlandse top vijf van full-service internetbureaus.
V
olgens de bedenkers is het principe van Zoetermeerse Banen simpel: een bedrijf sluit een jaarabonnement af, waarbij gekozen kan worden hoeveel vacatures er tegelijk op de website komen. Een vacature mag een jaar op de site blijven staan. Dit hoeft niet steeds dezelfde vacature te betreffen, maar mag door het betreffende bedrijf constant veranderd worden. Dit laatste klinkt logisch, maar volgens Plag is dat lang niet overal zo. “Op grote vacaturesites betaal je als bedrijf voor je advertentie. Als die na een dag al is ingevuld blijft de vacature nog een paar maanden online. Dat is zonde van het geld dat voor de advertentie is betaald, maar ook voor de sollicitanten die er alsnog op reageren. Ook blijft de site op deze manier altijd up to date en vindt er geen zogenaamde vacaturevervuiling plaats.”
melding krijgen wanneer een vacature wordt geplaatst die aan hun wensen voldoet.”
Voordeel werkzoekenden Voor werkzoekenden zitten er volgens Plag net zo goed voordelen aan ten opzichte van de grotere vacaturebanken. “Daar moet je vaak je curriculum vitea (cv) uploaden, waardoor je regelmatig wordt lastiggevallen door headhunters en bedrijven waar je helemaal niets mee hebt. Hier werkt dat anders. Als sollicitant zoek je naar een geschikte vacature en pas dan wordt het cv gestuurd. Bovendien kunnen belangstellenden op hun profiel trefwoorden invullen, zodat ze een
behoefte is aan een
Op dit moment zijn er volgens de initiatiefnemers relatief weinig websites waarop lokaal naar een geschikte vacature gezocht kan worden. Volgens Plag is de groei hiervan nog slechts een kwestie van tijd. “Binnen ons bedrijf merken wij de enorme behoefte aan local search. Dat geldt al helemaal voor banen. Het rare is echter dat er weinig aanbod in is. Alleen Nu.nl heeft een afdeling die je een beetje kunt vergelijken met Zoetermeerse Banen, verder niet. Bovendien heb je met ruim 120.000 inwoners een mooie afzetmarkt. Door die factoren heb ik hier een enorm goed gevoel over. Het kan niet anders dan dat dit aanslaat.”
zoetermeerse zaken online
Het Zoetermeerse bedrijfsleven
“We merken dat Er
lokaal zoeksysteem”
www.zoetermeersezaken.nl www.plag.nl
ZOETERMEERSE ZA K EN
Zoetermeerse Banen gaat de eerste week van januari online. Tot die tijd worden er op de website nog wat laatste tests gedaan. De site is overigens wel eerder bereikbaar voor bedrijven, die er hun vacatures op kunnen zetten. Daardoor komen werkzoekenden straks op een goed gevulde vacaturesite terecht.
49
Zuidweg 100 2718 NB Zoetermeer Dealer voor de regio Zoetermeer
tel. 079 - 361 64 44 www.nissanahz.nl
Bij ons bent u welkom voor: • Verkoop van nieuwe Nissan persoons- en bedrijfswagens • Kwaliteits occasions • Onderhoud en reparatie • Leasing (in samenwerking met AHZ Lease)
• en nog veel meer... ZOETERMEERSE ZA K EN
50
Tevens erkend Renault reparateur!
Uw trouwe Nissan dealer in Zoetermeer!
NissanAHZ-Adv.indd 1
28-08-2008 09:02:30
Gelukkig thuis met de kerst Zdravko Barešic staat in Rokkeveen te wachten op telefonische instructies van het hoofdkantoor in Zweden. "Ik heb net bij Astra Tech een zending tandtechnische apparatuur afgeleverd en moet nog op één adres in Nederland metaal afleveren. Daarna wordt de Volvo weer volgeladen met Nederlandse producten voor de terugreis via Travemunde in Duitsland naar
Ladder nog niet helemaal zat Bij restaurant De Zoetelaar in de Dorpsstraat worden op een zonnige vrijdagochtend de ruiten gewassen. Ferry van Glazenwasserij van der Vegt uit Oosterheem heeft geen enkele moeite de bovenste ruiten te bereiken. "Met dit telescoopsysteem kom ik tot een hoogte van twaalf meter en hoef ik de ladder niet meer op. Dat scheelt een hoop tijd en werk." Bij telescoop-glasbewassing wordt, zo vertelt hij, gebruik gemaakt van de eigenschap van
Malmö in Zweden. Ik ben steeds zo'n vier à vijf dagen onderweg vanuit Zweden." In totaal werkt Zdravko gedurende twee tot drie maanden 'op de wagen' tussen Zweden en Nederland, Frankrijk of Duitsland. Daarna gaat hij een maand naar Bosnië om te ontspannen. "Kerst vier ik dit jaar gelukkig thuis met familie en vrienden in Fojnica."
in functie
IN FUNCTIE laat willekeurige mensen aan het woord, die beroepshalve een link hebben met de stad en daar ‘in bedrijf’ over vertellen.
'puur water' om vervuilingen op te lossen en de ramen vervolgens streep- en vlekkeloos te laten opdrogen. Het reinigen van glas met dit systeem zou niet alleen sneller en effectiever werken, maar belast ook een gevel minder dan met ladders. "Toch heb ik ze nog niet naar de puinstort gebracht. Er zijn nog altijd situaties waarbij de oude, vertrouwde ladder goed van pas komt. We gebruiken ze nog regelmatig voor diverse klussen," aldus Ferry.
ZOETERMEERSE ZA K EN
Slippertje… Na de eerste nachtvorst is het vaak prijs: bruggen in Zoetermeer die weer spekglad kunnen zijn. De mannen van Borsboom Onderhoud zeggen dat die gladheid niet of nauwelijks meer voorkomt door de bruggen te 'slippen.' Op deze foto leggen ze bijvoorbeeld de laatste hand aan de fietsbrug van de Zegwaartseweg naar het Kangoeroepad. "Eigenlijk is het al te koud voor dit werk, maar je kunt de brug niet de hele winter kaal laten. Dat is te gevaarlijk. Eerst wordt een laagje heet vloeibaar asfalt op de brug aangebracht. Daarna komt er een laag grit overheen en…, knappe jongen die daar nog een 'slippertje' op maakt...."
51
Geef om uw relatie’s en laat ze genieten! Er is geen betere manier om uw zakelijke of persoonlijke band te versterken dan een mooi relatiegeschenk te geven. Uit de hele wereld hebben we mooie geschenken in cadeauverpakking. Het is ieder jaar weer een groot blijk van waardering voor uw relaties, maar vergeet ook uw medewerkers niet die zich het hele jaar voor het bedrijf inzetten en juist dat beetje extra geven wat uw bedrijf zo uniek maakt. Meer informatie? Informeer gerust naar de mogelijkheden. U kunt op ons rekenen voor professioneel advies en een op maat gemaakte offerte.
Drankengroothandel Boonekamp Amphoraweg 12 • 2332 EE Leiden T: 071-576 30 00 • F: 071-531 54 41
www.boonekamp.nl
ZOETERMEERSE ZA K EN
52
OOK IN 2009: ZOETERMEERSE ZAKEN: GOED VOOR ELKAAR! Voor het komend jaar staan de vier gedrukte edities al vast. Noteert u de verschijningsdata alvast: Nr.
Verspreiding
Sluitingsdatum
3 4 5 6
6 maart 5 juni 4 september 4 december
20 februari 20 mei 21 augustus 20 november
Redactionele onderwerpen kunt u mailen naar:
[email protected] Voor informatie over adverteren kunt u contact opnemen met Ron van den Berg en Brenda Vos:
[email protected] of telefonisch via 079-3615755. Bezoek www.zoetermeersezaken.nl voor het laatste actuele nieuws en bookmark ons. Gratis vermelding in ons bedrijvenregister, door u zelf te beheren. Schrijf u in voor onze email-nieuwsbrief en blijf zo op de hoogte van alle locale ontwikkelingen. Laatste nieuws: vanaf januari 2009 is de vacature-module op de website beschikbaar!
Als bedrijf of organisatie wetenswaardigheden te melden? Mail uw bedrijfsnieuws naar:
[email protected]
Leerwerkloket open
Beter ondernemingsklimaat Zoetermeerse ondernemers, gemeente en een aantal aan werk en inkomen gerelateerde organisaties ondertekenen woensdag 10 december een convenant waarin wordt geregeld wat er lokaal gedaan moet worden ter verbetering van het ondernemingsklimaat, vergroting van de werkgelegenheid en het effectief benutten van de Zoetermeerse arbeidsreserves. De ondertekening van het convenant gaat gepaard met een conferentie waarbij vooral zal worden ingegaan op het thema ‘Diversiteit en gelijke behandeling in bedrijf.’ De conferentie is bedoeld voor Zoetermeerse werkgevers, vertegenwoordigers van koepelorganisaties, CWI en UWV en directeuren en beleidsmedewerkers van de afdelingen sociale zaken en economische zaken van gemeenten. De conferentie vindt plaats bij de Rabobank Vlietstreek-Zoetermeer aan de Eleanor Rooseveltlaan 29 en vangt om 13.15 uur aan. In het samenwerkingscontract wordt in grote lijnen aangeven hoe gestalte
kan worden gegeven aan een vitale krachtige arbeidsmarkt. Sleutelwoord hierin is onder meer diversiteit. Verder krijgt ook het bevorderen van de instroom van allochtonen, 45-plussers en vrouwen en gehandicapte werkzoekenden extra aandacht. Het ondertekende convenant zal tijdens de conferentie worden aangeboden aan Frans van Steenis, algemeen directeur van de Kamer van Koophandel Nederland. Tot de sprekers behoren o.a. prof.dr. Yvonne Benschop en dr. Edo Haan (wethouder Zoetermeer). Meer informatie www.NICIS.nl
Tijdens de conferentie Leven Lang Leren is afgelopen maand het Leerwerkloket Zoetermeer officieel in gebruik genomen door wethouder Edo Haan. Het gaat om een project van het ROC ID College in nauwe samenwerking met een veertiental andere organisaties en instellingen, waaronder RVOZ, gemeente en de Kamer van Koophandel. Het project is erop gericht de combinatie werken-leren te stimuleren bij zowel werkzoekenden als werkenden. Het Leerwerkloket is overigens al vanaf 1 september operationeel. Vele werkzoekenden met en zonder baan hebben hun weg dan ook al weten te vinden naar dit loket aan het Westwaarts bij het CWI. Het Leerwerkloket is bedoeld als schakel tussen het aanbod van opleidingen en de vraag vanuit het bedrijfsleven De samenwerking moet leiden tot driehonderd duale trajecten en tweehonderd EVC-trajecten.
Meer informatie: Leerwerkloket Zoetermeer, Westwaarts 11, 2711 AD Zoetermeer Tel.:(079) 75 02 618 E-mail:
[email protected]
Kennisfestival succes! De organisatoren achter het jaarlijkse Kennisfestival zijn tevreden over het kennisfestijn dat in november plaatshad bij Dutch Water Dreams: circa 350 ondernemers, onderzoekers en vertegenwoordigers van onderwijs- en overheidsinstellingen kregen daarbij letterlijk de gelegenheid ‘kennis te maken.’ “Een inspirerende dag over kansen, valkuilen, falen en: succesvol ondernemen!” De dag was vooral bedoeld om contacten te leggen en innovatieve ontwikkelingen onder de aandacht te brengen. Zo gaf bijvoorbeeld ook ‘trendwatcher’ Vincent Everts zijn visie op de toekomst. Zijn entree op een ‘Segway’ – een elektrisch aangedreven, zelfbalancerend tweewielig personenvervoersmiddel – en een rugzak met zonnepanelen, zette volgens de
organisatie de toon voor een drie kwartier durende kenniswaterval. Het evenement wordt jaarlijks op touw gezet door de Kennisalliantie in samenwerking met een gastgemeente en lokale, innoverende partijen. Deze keer de gemeente Zoetermeer, de Stichting Kenniseconomie en Innovatie Zoetermeer (KIZ), de Kamer van Koophandel Zoetermeer en de Academie voor ICT en Media Zoetermeer. Het Kennisfestival volgend jaar vindt in Leiden plaats.
ZOETERMEERSE ZA K EN
De trajecten zijn erop gericht dat deelnemers bijvoorbeeld een beroepskwalificatie halen en een groot deel van de opleiding in de praktijk uitvoeren. De vraag van de instelling of bedrijf bepaalt de aard van het traject. Bedrijven en instellingen kunnen voor scholingsvragen terecht bij de scholingsadviseurs van het Leerwerkloket.
Zoetermeer kortom
Zoetermeer Kortom
53
zoetermeer kortom
Zoetermeer Kortom Als bedrijf of organisatie wetenswaardigheden te melden? Mail uw bedrijfsnieuws naar:
[email protected]
Stadsmuseum Het nieuwe Stadsmuseum wordt een combinatie van Stadsmuseum nieuwe stijl met culturele functies. Onder meer met een Filmhuis, een Kunst- en Documentatiecentrum. Daarnaast komen er voorzieningen voor horeca en debat. Deze koers is door het college vastgesteld en wordt voorgelegd aan de raad. Na hun goedkeuring wordt de koers verder uitgewerkt tot een bedrijfsplan. De nieuwe culturele voorziening aan de Dobbeplas moet uitgroeien tot een centrum voor cultuur en samenleving dat helemaal in het teken staat van Zoetermeer als nieuwe stad op zoek naar een eigen identiteit. Van het centrum wordt verwacht dat het extra bruis in de stad zal geven. De nieuwe culturele voorziening moet ruimte gaan bieden aan het nieuwe Stadsmuseum annex Lab, het Filmhuis en aan horeca. Met name het Lab moet gaan
functioneren als platform voor ervaringen, onderzoek, presentaties en manifestaties over Zoetermeer als moderne stad. Zo zou het Lab manifestaties en tentoonstellingen met, door en voor bewoners van de stad moeten gaan organiseren. Nu het Koersdocument is goedgekeurd wordt samen met alle partners een bedrijfsplan uitgewerkt dat binnen twee à drie maanden klaar zal zijn. Daarna moeten alle partijen nog instemmen. De definitieve beslissing over het Stadsmuseum kan tijdens het Voorjaarsdebat van juni 2009 worden genomen.
Nieuwe Dutch Water Dreams Dutch Water Dreams heeft plannen om uit te breiden. Nog geen twee jaar na de opening wil het wildwatercentrum een hotel en een opleidingscentrum realiseren. Het Zoetermeers college heeft aangegeven het plan te willen steunen. DWD is vooral gefocust op het intensiveren van de interne educatie. Het is de bedoeling dat er een groot landelijk opleidingscentrum voor wildwater- en recreatieve opleiding wordt aangelegd. Overigens doet Dutch Water Dreams al aan opleidingen. Zo worden er jaarlijks via het bedrijf al honderdvijftig studenten opgeleid. De aanleg van het hotel moet een aanvulling op het opleidingscentrum vormen.
ZOETERMEERSE ZA K EN
54
De plannen van Dutch Water Dreams passen ‘prima’ in de plannen van de gemeente Zoetermeer. Al jaren is het aantrekken en verbreden van opleidingen in de stad een speerpunt van beleid. Op welke termijn de plannen moeten worden uitgevoerd is nog niet bekend.
‘Handel met een smile!’ “Handel met een smile op de businessbeurs voor de regio.” Zo luidt de slogan van de organisatoren achter de ondernemersbeurs Onderneem.net Haaglanden, die volgend jaar (22 en 23) april wordt gehouden in de Zoetermeerse SilverDome. Vorig jaar april vond de eerste editie plaats. “Naar aanleiding van vele positieve reacties heeft het bestuur van de Stichting Onderneem.net besloten dit succesvolle evenement te vervolgen. Het zal weer een happening worden waar deelnemers en bezoekers inspiratie opdoen voor nieuwe ideeen, producten en diensten. Handel met
een smile, inspiratie door innovatie, maak kennis met de buren en borrelen met bier en bitterballen zijn de thema’s die als een rode draad door dit spectakel zullen gaan lopen,” aldus de organisatie. Informatie: Frances Bakker (079)- 361 24 40,
[email protected]
Als bedrijf of organisatie wetenswaardigheden te melden? Mail uw bedrijfsnieuws naar:
[email protected]
Politieacademie naar Zoetermeer
In actie voor Activisie Ilse van der Schaaff, oprichtster van het activiteitenbegeleidingscentrum Activisie kreeg recent ruim twintigduizend euro van de lokale Rotaryclub. Het geld is bestemd voor de bouw van een verwarmde plantenkas. Hierin kunnen patiënten die zijn getroffen door een hersenbloeding of -beroerte in alle rust ‘vergeten groenten’ zoals schorseneren en artisjokken kweken. De oprichtster van dit bijzondere centrum ontving het bedrag uit handen van Jacques Boonekamp, de voorzitter van de Rotaryclub Zoetermeer. Activisie opende begin 2008 een centrum
in Zoetermeer. In Gouda is een soortgelijk centrum. De renovatie van de boerderij in Zoetermeer is in volle gang. Vanaf 2009 biedt het centrum meer dan twintig (24) cliënten de mogelijkheid creatief bezig te zijn. Het geld is onder meer bijeengebracht op de Bedrijven-sportdag.
De Politie-academie verhuist in 2010 vanuit Den Haag naar Zoetermeer. Gemeente en politie Haaglanden hebben hiervoor een overeenkomst getekend. Het opleidingscentrum wordt gevestigd aan de Amerikaweg tussen de Boerderij en Locomotion. Hiermee verdwijnt de academie uit het huidige gebouw aan de Haagse Wegastraat, waar de opleiding binnenkort wordt opgeheven. Door de verhuizing zullen er jaarlijks meer dan duizend agenten in de stad worden opgeleid. In een reactie gaven zowel de gemeente Zoetermeer als de politie aan blij te zijn met de verhuizing. De gemeente sprak al langere tijd de wens uit om meer bedrijvigheid aan de Amerikaweg te krijgen. Voor de politie Haaglanden biedt Zoetermeer een uitkomst in de zoektocht naar een ‘nieuwe, betaalbare locatie’ voor het opleidingscentrum. Naast politiemedewerkers uit het Haaglandendistrict zullen er ook agenten uit de regio Hollands-Midden en KLPD in Zoetermeer worden opgeleid.
Onderzoek naar oorsuizen De Andromed-vestiging in Zoetermeer die zich bezighoudt met onderzoek in opdracht van de farmaceutische industrie, is op zoek naar mensen tussen de 18 en 75 jaar oud, die last hebben van oorsuizen. “Bij sommigen is oorsuizen bijna continu aanwezig en dermate hinderlijk dat men in de dagelijkse bezigheden belemmerd wordt,” aldus Andromed. Wat de oorzaak is van oorsuizen, is onbekend. Oorsuizen begint volgens Andromed meestal tussen het 45ste en 60ste levensjaar en kan zeer langdurig en soms levenslang aanwezig zijn.
Voor het onderzoek zoekt Andromed mensen, die minimaal drie maanden, maar niet langer dan 12 maanden last hebben van oorsuizen. Meer informatie: Andromed Zoetermeer, telefoon: 079-331 92 02 / 071- 514 55 43, e-mail:
[email protected] en www.andromed.nl
:OETERMEER STEEDS ONDERNEMEND
ZOETERMEERSE ZA K EN
7ONEN IN :OETERMEER 7ERKEN BIJ DE GEMEENTE +IJK OP WWWZOETERMEERNLBANEN
WWWZOETERMEERNLBANEN
zoetermeer kortom
Zoetermeer Kortom
55
BLOMSMA REPROSERVICE
DIGITAAL PRINTEN EXTRA LARGE PRINTEN ZEEFDRUK BINNEN & BUITENRECLAME VELIGHEIDS SIGNALERING REPROSERVICE
ZOETERMEERSE ZA K EN
56
Storkstraat 1-3, 2722 NN Zoetermeer Tel. (079) 330 10 00 E-mail:
[email protected] WWW.BLOMSMA.NL
historie. Op vele plaatsen in de stad zijn de prachtige erfenissen uit het verleden zichtbaar. Zoetermeerse Zaken gaat op zoek naar deze pareltjes en vertelt het achterliggende verhaal ervan. In deze tweede aflevering De Sniep.
Bij weinig ondernemingen in Zoetermeer kan er zo’n duidelijk tweedeling in de bedrijfsgeschiedenis worden gemaakt als bij De Sniep. Er is het tijdperk vóór en het tijdperk na de grote brand. Toch is er een belangrijke overeenkomst. Sinds het bestaan behoort het restaurant tot één van de populairste locaties binnen de stadsgrenzen. - door Yorick Roos Tegenwoordig is het mode om een boerderij om te bouwen tot woning of kantoor. Vele decennia geleden lag dat anders. Toen was een boerderij met zijn bijgebouwen nog gewoon de woning van een boer met zijn gezin en het vee. In dat licht gezien was Koos van der Burg zijn tijd ver vooruit met het plan om de boerderij aan de Broekwegschouw om te bouwen tot restaurant. Een gok, maar wel eentje die goed uitpakte. Al snel bloeide de zaak uit tot een multifunctioneel etablissement. Waar Zoetermeerders naast eten ook terecht konden om te trouwen en daar ook maar meteen te feesten. Dat alles in een landelijke omgeving. De boerenuitstraling bleef behouden door het authentieke boerderijgebouw en de naam.
De naam Sniep komt overigens van ‘een sniep grond’ wat betekent dat het erf van de boerderij in een punt loopt.
“van boerderij naar een landhuis met luxe uitstraling” Roer overgenomen Na vijftien jaar succesvol ondernemen besloot Van der Burg senior om een stapje terug te doen en plaats te maken voor zijn kinderen. Zijn zoon Koen en dochter Ingrid namen het roer over, dat zij tot op de dag van vandaag nog in handen hebben. Van
een rustige start was voor het tweetal geen sprake. Nog geen twee jaar na de overname brandde de oude boerderij als gevolg van brandstichting tot de grond toe af. Waar veel ondernemers het na een enorme financiële tegenslag wel zouden geloven, rechtte de familie Van der Burg de rug. Er werd een ontwerp gemaakt voor een nieuwe Sniep. Na twee jaar stond er geen boerderij maar ‘een landhuis met luxe uitstraling.’ Nooit weggeweest Alsof De Sniep nooit is weggeweest, heeft het na de brand de draad weer opgepakt. Nog steeds is het één van de populairste gelegenheden voor Zoetermeerders om de bruiloft te vieren. Dit kan vanaf de huwelijksvoltrekking tot de feestavond worden verzorgd. De multifunctionele ruimtes worden ook regelmatig gebruikt voor zakelijke bijeenkomsten zoals trainingen, conferenties, vergaderdiners en personeelsfeestjes. Derde verhaal Op dit moment zijn de eigenaren van De Sniep bezig met het realiseren van het derde verhaal: er zijn vergevorderde plannen voor de bouw van een kleinschalig hotel. De aanleg van de twintig luxe hotelkamers zal een uitbreiding vormen op de aangeboden service en dienstverlening. De opmerkelijke geschiedenis, kwaliteit en service maken het bedrijf volgens zeggen al ruim dertig jaar een waar Zoetermeers pareltje.
ZOETERMEERSE ZA K EN
Artist impression nieuwbouw van hotel De Sniep.
De Sniep
Verrassend zoetermeer
Zoetermeer is een stad met een rijke
57
Volgende editie
Zoetermeerse Zaken in maart 2009:
COLOFON Zoetermeerse Zaken biedt een platform voor Zoetermeerse organisaties, bedrijven en de lokale overheid en bestaat uit dit magazine, de website zoetermeersezaken.nl en een periodiek verschijnende nieuwsbrief. Dit magazine verschijnt eens per kwartaal en is net als de overige media een initiatief van Spectrum Communicatie. Zoetermeerse Zaken verschijnt vier maal per jaar in controlled circulation in een oplage van 3.000 exemplaren. Hoofd- en eindredactie: Anton Stig geschreven communicatie Redactieadres: Postbus 624, 2700 AP Zoetermeer Tel. 079-3615755 -
[email protected] www.zoetermeersezaken.nl
Zoetermeer ict-stad Zoetermeer positioneert zich als leisurestad en als ICT-stad. Wat gebeurt er zoal op die vlakken? Welke rol speelt de gemeente daarin? En hoe groot is ICT nu eigenlijk in onze stad? Zoetermeerse Zaken maakt een rondje langs te velden.
Soetermeersche Saecken
Redactie: Rémi de Bake, Willem Degen, René van Geffen, Martine van Rijn, Yorick Roos, Marieke van Seggelen, Kok Spruit, Ton Vermeulen en Trudy van der Wees. Vormgeving & lay-out: Miranda van Hooft (Spectrum Communicatie). Fotografie: Ardito Fotografie - Jan-Evert Zondag, tel. 079-3436003 -
[email protected] - www.ardito.nl ; Photópa - Roeland van Duijsen, tel. 06-14247964,
[email protected] ; René van den Burg; Adrie Mouthaan; Paul Voorham; Spectrum Communicatie en Mediamiek Bladmanagement: Ron van den Berg, Kok Spruit Advertenties: Ron van den Berg, Brenda Vos Tel. 079-3615755
[email protected] [email protected]
Detail uit de kaart van Lieferinck uit 1578 (foto: Collectie Historisch Genootschap Oud Soetermeer).
Ook in de eerste uitgave van 2009 is weer een prominente rol weggelegd voor historicus drs. Ton Vermeulen. Hij trakteert de lezers opnieuw op een lezenswaardig verleden van de stad.
Ondernemersportret ZOETERMEERSE ZA K EN
58
In elke uitgave portretteert Zoetermeerse Zaken één of meerdere locale ondernemers. Op zoek naar het dna van de ondernemer stuit onze redactie steevast op interessante wetenswaardigheden.
Ook meedoen in de volgende uitgave? Inlichtingen: bladmanager Ron van den Berg Tel. 079-3615755
[email protected] of
[email protected]
Productie: Spectrum Communicatie Signaalrood 57b, 2718 SG Zoetermeer Postbus 624, 2700 AP Zoetermeer Tel. 079-3615755 -
[email protected] www.spectrum-communicatie.nl Drukwerk: UnitedGraphics Newtonstraat 24, 2723 RL Zoetermeer Tel. 079-344175 -
[email protected] www.unitedgraphics.nl Afterpress: Flex Mailingservice Zoetermeer BV Philipsstraat 6-14, 2722 NB Zoetermeer Tel. 079-346 66 21-
[email protected] www.flexmailingservice.nl Website: Webbureau Plag Pilatusdam 3, 2712 BD Zoetermeer Tel. 079-3163053 -
[email protected] www.plag.nl © 2008 Niets uit deze uitgave mag op welke wijze dan ook worden gereproduceerd of overgenomen zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever en de auteur(s). Hoewel aan de totstandkoming van deze uitgave de uiterste zorg is besteed, aanvaarden uitgever en auteurs geen aansprakelijkheid voor eventuele fouten of onvolkomenheden, noch voor eventuele gevolgen daarvan.
www.zoetermeersezaken.nl
Ter overname aangeboden
Daghorecazaak, Gevestigd op goed bereikbare winkellocatie in Zoetermeer. De zaak heeft een oppervlakte van circa 65 m² met terrasmogelijkheden. Lage overnamesom, Huurprijs ca. €. 1.300,-- excl BTW p.m.
Te huur
Te huur
Te huur
Te huur
Zelfstandige kantoorruimte (ca. 130 m²) Op goede zichtlocatie aan de Oranjelaan in Zoetermeer (dorp) Huurprijs €. 1.375,-- excl BTW p.m.
Ca. 120 m² winkelruimte, in de Dorpsstraat van Zoetermeer Huurprijs: €. 2.400,-- excl BTW p.m.
Ca. 85 m² winkelruimte, aan het Dorpsplein in Zoetermeer Huurprijs €. 1.567,-- excl. BTW p.m.
Specialisten in winkel o.g. en bedrijfsovernames
ZOETERMEERSE ZA K EN
Dorpsstraat 171 2712 AH Zoetermeer Tel. 079 - 316 10 20 Fax. 079 - 316 10 29
[email protected] www.business-connect.nl
Ca. 180 m² winkelruimte, Op goede locatie in de Dorpsstraat in Zoetermeer. Zichtlocatie met ca. 9 meter front.
59
Bedrijfsoverdracht. Wij zijn er klaar voor. U ook? Uit het onderzoek “De kracht van de ondernemer” van Rabobank Vlietstreek-Zoetermeer blijkt dat een groot aantal ondernemers in de regio Zoetermeer binnen enkele jaren te maken krijgt met het onderwerp bedrijfsoverdracht. Uit het onderzoek blijkt ook dat velen nog niet bezig zijn met dit onderwerp. Uit de resultaten kunnen we concluderen dat 30 procent van alle overdrachten mislukt, omdat de ondernemer niet op tijd met de voorbereidingen is begonnen. Met alle gevolgen van dien. Het is dus belangrijk om voortijdig over de overdracht na te denken. Bent u van plan om binnen enkele jaren uw bedrijf te verkopen? Dan is nú het juiste tijdstip om contact op te nemen met uw Rabobank. Een deskundig team met als specialisme ‘bedrijfsoverdracht’ staat voor u klaar om het proces samen met u aan te gaan.
Bel nu voor een afspraak uw accountmanager of (079) 317 17 17. Rabobank. De beste kennis in de buurt.
www.vlietstreek-zoetermeer.rabobank.nl