NUMMER 14 • December 2011
Zoetermeerse Zaken STEEDS IN BEDRIJF
zekerheid en
RISICO’S in Zoetermeer
verho
ogde
oplage
i.v.m. De Kracht van de O ndernem er
Sociaal ondernemen
Bouwen aan Zoetermeer
We zoeken het deze feestdagen samen wel uit... Kaldi Jinotega Blend Deze rijke en aromatische koffie, op basis van Max Havelaar Arabica koffiebonen, is speciaal ontwikkeld om het Jinotega project in Zoetermeer te ondersteunen. Deze leent zich uitstekend voor koffie op het werk of als relatie- en/of kerstgeschenk. Natuurlijk hebben we nog veel meer mogelijkheden voor het samenstellen van relatie- en/of kerstpakketten. Heeft u interesse? Laat het ons weten!
Dorpsstraat 99b 2712 AE Zoetermeer www.kaldi.nl
Wij zijn partner van onder meer
Iedere ondernemer heeft te maken met risico’s. De Kamer van Koophandel adviseert ondernemers om regelmatig aandacht te besteden aan de risico’s die het bedrijf loopt, om de schade die kan ontstaan zoveel mogelijk te beperken.
Schade door een onverwachte gebeurtenis kan een bedrijf veel geld kosten of zelfs de continuïteit in gevaar brengen. Om dit risico op te vangen bieden verzekeringsmaatschappijen verschillende verzekeringsvormen die naadloos aansluiten op de vele situaties die het midden- en kleinbedrijf kent.
26
foto: Spectrum Communicatie
Alweer vijf jaar geleden ‘vond’ Edwin Steinvoort het huidige bedrijfspand van Kookstudio 10 Spices aan de Dorpsstraat 35. “Vanuit dit pand kan ik mijn cateringactiviteiten uitvoeren, maar kan ik ook gasten ontvangen, workshops geven en ‘private dining’ aanbieden.”
8
foto: Spectrum Communicatie
foto: Collectie Historisch Genootschap Oud Soetermeer
in dit nummer
6
foto: Shutterstock
34
De mens heeft altijd iets met zekerheid gehad: voorraden voor de winter aanleggen, een appeltje voor de dorst bij het ouder worden. Groepen mensen hebben hun krachten gebundeld om de risico’s van bedrijf en leven te verminderen. Hiermee werd de basis gelegd voor verzekeringsmaatschappijen en banken.
En Verder... Van de redactie
Ondernemersboek van het jaar
20
6-7 Kamer van Koophandel en veiligheid
21
Column vol energie
Verzekeringsadviseur HA-groep
25
Fiscale zaken/Column
41 42-43
5
39
Soetermeersche Saecken In functie
Schout Adriaan
Erfrecht en onderneming
26-27
Kookstudio 10 Spices
12-13
Thrillerfestival 2011
28-29
Bouwen aan Zoetermeer
43
14-15
De Innovatiefabriek
30-31
Leven Lang Leren
44
Vinologische zaken
45
Verrassend Zoetermeer
33
Sociale media
46
Colofon
11
De Kracht van de Ondernemer
16-17 19
Achter de ondernemer
32
Cover: Schade, ook schade door brand, kan een onderneming veel geld kosten. En zo zijn er meer risico’s waar een ondernemer rekening mee moet houden. (foto: Shutterstock)
Zoetermeer Kortom RVOZ aan het woord Zoetermeer Topsport
www.zoetermeersezaken.nl
Z OE T E R M EE R S E Z A K EN
8-9
34-37
3
Ieder mens of situatie is anders. Flexibiliteit en persoonlijk advies
c o n s u l t a n c y
staan daarbij centraal.
Persoonlijk Als client kent u de mensen die uw belangen behartigen. En daarom kunt u hen rechtstreeks benaderen. Een wachtkamer hebben we niet. Geen afstand, maar betrokkenheid. We spreken geen geheimtaal, maar gewoon Nederlands.
Professioneel Binnen ons kantoor zijn studies gevolgd voor AA-accountant, fiscale economie, bedrijfseconomie, algemene economie en bedrijfskunde.
Betaalbaar
Onze diensten voor de zakelijke markt:
Hoewel we wel de opleiding tot accountant hebben gevolgd en nog steeds de nascholing daarvoor volgen, zijn we niet ingeschreven in het accountantsregister. Daardoor kunnen wij goedkoper werken. Kwaliteit staat hoog in ons vaandel. Maar het moet voor u wel betaalbaar blijven. Ook in tijden van crisis. Kortom: wij leveren de kwaliteit van een accountantskantoor voor de prijs van een administratiekantoor.
• ondernemingsrecht • verenigingen- en stichtingenrecht • veilingen • legalisaties
AD ACTA
financ ië le ad ministratie • loon adm inis tratie b e lasting aang ifte n • b e lasting ad vies • jaarrekeningen
NOTARISKANTOOR
Rokkeveenseweg 44a, 2712 XZ Zoetermeer
Willem Dreeslaan 229-231, 2729 ne Zoetermeer telefoon: 079-3190687, fax: 079-3190688 e - m a i l : i n fo @ s l o o t we g co n s u l t a n c y. n l
T 079 351 52 55 • E
[email protected] • I www.notaris-adacta.nl
Voor alles wat moet worden vastgelegd
Hoe groen is uw kantoor? SlootwegAdv.indd 1
12-05-2009 13:57:04
Planten hebben een positief effect op de kwaliteit van de werkruimte!
Z OE T E R M EE R S E Z A K EN
4
• hogere productiviteit • lager ziekteverzuim • prettige werksfeer Bel voor meer informatie 079 341 79 89 of kijk op:
www.groenprojecten-zoetermeer.nl GroenprojectenAdv.indd 1
21-11-11 10:54
niet wat u zou verwachten: zeevisser. Daar zullen er niet veel van zijn in Zoetermeer. De nummer 2 van gevaarlijke beroepen is houthakker, met een overlijdensrisico van 61,8 op de 100.000. En op 3 staat piloot, met 57,1 dodelijke ongevallen op de 100.000. Het veiligst ben je in het onderwijs of in de bibliotheek, aldus de Quest van deze maand. Daar vallen slechts 0,1 dodelijke slachtoffers per 100.000 werknemers.
Martine van rijn hoofdredacteur
Maar al is je beroep nog zo veilig, als je ondernemer bent, moet je toch bepaalde risico’s incalculeren. Volgens zowel de Kamer van Koophandel als assurantie-adviseur Robert Huiskamp, met wie ik over het thema ‘Risico’s en Zekerheid’ sprak, doen ondernemers er verstandig aan om te inventariseren welke risico’s ze lopen. Voordat men bepaalt welke risico’s men zelf draagt en tegen welke risico’s men maatregelen treft (door bijvoorbeeld beveiliging, of door te verzekeren), moet men weten welke risico’s de continuïteit van de onderneming bedreigen. Duidelijk genoeg.
van de redactie
Weet u wat het gevaarlijkste beroep ter wereld is? Waarschijnlijk
Toch is ondernemen risico’s nemen. Ondernemen is risico’s dúrven nemen. Ondernemen is risico’s nemen én ondervangen. Ondernemen is risico’s nemen, maar niet tegen elke prijs. Misschien is ondernemen juist wel het inschatten en beheersen van risico’s? Wat vaststaat is dat ondernemers regelmatig aandacht moeten besteden aan hun risico’s. En dan direct ook maar aan hun zekerheden. Zo zijn wij op het thema ‘Risico’s en Zekerheid’ gekomen. Maar wat is zeker? “Niets is zeker en zelfs dat niet!”, beweerde Multatuli al. Het lijkt een paradox, een stijlfiguur die een innerlijke tegenspraak bevat. Maar wie twee jaar geleden aan het voortbestaan van de euro twijfelde, werd voor gek verklaard. Krijgen die ‘gekken’ van twee jaar geleden alsnog gelijk? Gaat de euro binnenkort in vlammen op? Niets was sneller dan het licht. Er zijn nu (misschien) neutrinos gemeten die sneller gaan. Natuurkundige wetten staan op losse schroeven. Wie kan ons nog vertellen wat onze zekerheden zijn? Zeker is in ieder geval dat de wereld verandert. Dat maakt het leven ook zo boeiend. Misschien ben je wel de beste ondernemer als je in staat bent om op de veranderingen te anticiperen… Misschien? Of is ook dat zeker?
“Niets is zeker en zelfs dat niet” Z OE T E R M EE R S E Z A K EN
Suggesties voor volgende nummers van Zoetermeerse Zaken? We horen ze graag. Neem gerust contact op met de redactie. Kijk ook eens op onze website www.zoetermeersezaken.nl voor actuele nieuwsberichten.
5
RISICO’S EN ZEKERHEID Kamer van Koophandel:
Veiligheid vergroten = Risico’s beperken Iedere ondernemer heeft te maken met risico’s. De Kamer van Koophandel adviseert ondernemers om regelmatig aandacht te besteden aan de risico’s die het bedrijf loopt, om de schade die kan ontstaan zoveel mogelijk te beperken. Op de website van de Kamer van Koophandel is in dit kader allerlei nuttige informatie te vinden. Maar de Kamer van Koophandel doet nog veel meer!
Z OE T E R M EE R S E Z A K EN
6
“In bijna alle voorlichting die wij aan (startende) ondernemers geven, is het element ‘veiligheid’ verweven. We organiseren in dit kader zelf voorlichtingsbijeenkomsten, maar we zullen waar mogelijk de ondernemers ook wijzen op andere instanties of informatie. De beveiligingsscan (stavoorjezaak.nl) bijvoorbeeld, attendeert ondernemers op de ‘onveilige plekken’ in de zaak,” aldus Eva van Duijn, beleidsmedewerker bij de KvK. Sita Dielbandhoesing, ook beleidsmedewerker vult aan: “De Kamer vervult ook een rol om de samen-
werking tussen partijen te stimuleren als die veiligheid kan vergroten. Winkeliers moeten bijvoorbeeld niet alleen letten op de veiligheid in hun eigen winkel, maar samen met de andere winkeliers ook op de veiligheid van de omgeving.” Zoetermeers initiatief Zo is bijvoorbeeld het keurmerk ‘De Meerbloem voor Veilig Winkelen’ een initiatief van de gemeente samen met de Kamer van Koophandel, het Stadshart, de Detailhandels-
Criminaliteit als kostenpost Uit onderzoek is gebleken dat de totale schade voor het bedrijfsleven ten gevolge van criminaliteit in 2010 moet worden geschat op S 570 miljoen. De sectoren detailhandel en horeca worden het meest geconfronteerd met criminaliteit. Diefstal en inbraak vormen voor de detailhandel de grootste kostenpost (S 136 miljoen t.g.v. diefstal, S 75 miljoen t.g.v. inbraak).
Eva van Duijn en Sita Dielbandhoesing. (foto: Ardito)
vereniging Zoetermeer, de brandweer en de politie. De winkelgebieden die De Meerbloem ontvangen, voldoen inmiddels aan de eisen van het landelijke Keurmerk Veilig Ondernemen (KVO). In Zoetermeer zijn dat vrijwel alle winkelgebieden. De Meerbloem is mede tot stand gekomen door de Sociaal Economische Agenda Zoetermeer (SEA). In de SEA werken bedrijfsleven en de gemeente samen om het ondernemersklimaat in onze stad te verbeteren.
Jatten met Jaap “Jammergenoeg krijgen veel ondernemers te maken met agressie, winkeldiefstal of soms
Tips van de KvK ter voorkoming van (winkel)diefstal en agressie • Zorg voor duidelijke huisregels en hang ze duidelijk zichtbaar voor de klant op bij de ingang van de winkel. Goede huisregels werken preventief en maken het mogelijk ongewenst gedrag effectief aan te pakken. (Huisregels kunnen bijvoorbeeld tassencontrole betreffen of het ver plicht gebruik van een winkelmandje of het beperken van de toegang voor hinderlijke groe pen.) Ruilen, geld terug en klachten kunnen tot agressie leiden. Met heldere huisregels kunt u dit voorkomen. • Geef aandacht aan de klant, stap regelmatig op iemand af. Begroet elke klant. Hij weet dan dat hij gezien is. • Hou de winkel zo overzichtelijk mogelijk. Zorg dat de displays of stellingen het zicht op de win kelvloer niet belemmeren. Zorg dat u van binnen naar buiten kunt kijken en omgekeerd, zodat voorbijgangers zien wat er gebeurt in de winkel. Haal waardevolle goederen buiten sluitings tijd uit de etalage. • Beveilig uw winkel. Zorg voor goede verlichting, niet alleen in de winkel zelf, maar ook bij de toegangsdeuren en de personeelsingang. Laat de personeelsingang niet open staan. • Zorg bij cameratoezicht dat de camera’s op de juiste plaats hangen (goed verspreid over de winkel, gericht op kostbare goederen, goed zichtbaar en op de juiste hoogte zodat gezichten herkenbaar zijn). • Maak klanten duidelijk dat er cameratoezicht is. • Volg met uw personeel een training winkeldiefstalpreventie/omgaan met agressieve klanten. Tips van de KvK ter voorkoming van inbraak • Leg waardevolle spullen uit het zicht, als het kan in een kluis. • Laat computers en flatscreens vastleggen met een kabel of leg ze in een afsluitbare kast. • Voorkom opklimmogelijkheden: berg afvalcontainers, pallets en ladders goed op. • Zorg voor een goede verlichting in en om het pand. • Laat op antwoordapparaten niet doorschemeren dat het bedrijf voor langere tijd dicht is • Gebruik goed hang- en sluitwerk. • Een inbraakalarm met doormelding naar een alarmcentrale zorgt ervoor dat inbrekers weinig tijd hebben om hun slag te slaan. • Camera’s kunnen helpen verdachte situaties tijdig te signaleren.
Z OE T E R M EE R S E Z A K EN
“Het initiatief tot De Meerbloem werd twee jaar geleden genomen. Het Keurmerk Veilig Ondernemen vergt veel administratieve handelingen, dus hebben we een Zoetermeerse variant bedacht die minder complex en daarmee toegankelijker is. De winkelcentra met het keurmerk De Meerbloem hebben allemaal een werkgroep die tweemaal per jaar bijeenkomt. Hierin zitten ondernemers, de politie en de gemeente (wijkmanager). Samen inspecteren ze daarnaast minimaal een keer per jaar het winkelgebied op onveilige situaties. Naar aanleiding van die inspectie worden acties ondernomen om de veiligheid te vergroten. Deze acties kunnen te maken hebben met het voorkomen van overlast, inbraak en overvallen, maar ook met brandveiligheid. Om het keurmerk te behouden, vindt er elke twee jaar een herkeuring plaats,” aldus Sita. Haar collega Peter Luijkx zit namens de KvK in de stuurgroep van het project De Meerbloem en Sita ondersteunt winkeliersverenigingen daar waar nodig.
zelfs een overval. Om dit risico zoveel mogelijk te beperken, kunnen ondernemers maatregelen nemen. Daarom organiseert de KvK samen met onder meer de politie en het Openbaar Ministerie regelmatig workshops
en bijeenkomsten hierover,” vertelt Eva van Duijn. “Wij beschikken over de contactgegevens van de ondernemers en behartigen hun belangen. Wij vinden het erbij horen om ondernemers handvatten aan te bieden om hun veiligheid te vergroten. We organiseren onder andere ‘Laat je niet overvallen!’-bijeenkomsten, gericht op daghoreca en detailhandel met aandacht voor overval- en diefstalpreventie en omgang met agressieve klanten. En bij de ‘Betty Jatgraagshow’ maakt een acteur de deelnemers op een speelse manier bewust van de risico’s en de mogelijke maatregelen. Dat gebeurt ook bij ‘Jatten met Jaap’. De deelnemers zijn eigenlijk altijd enthousiast over zo’n nuttig avondje ‘uit’.”
RISICO’S EN ZEKERHEID
www.kvk.nl/ondernemen/veiligheid Op het gebied van veiligheid is er op de website van de Kamer van Koophandel veel nuttige informatie te vinden. Bijvoorbeeld over acquisitiefraude, internetoplichting, diefstal en vervalsing van geld, beveiliging van computers, winkelcriminaliteit (inbraak, diefstal en overvallen), interne criminaliteit, beveiliging van de bedrijfsomgeving en branchespecifieke risico’s. De KvK geeft adviezen hoe om te gaan met deze risico’s.
7
RISICO’S EN ZEKERHEID Z OE T E R M EE R S E Z A K EN
8
Verzekeringsadviseur HA-groep:
“Bij iedere verzekering hoort een afweging” Elk bedrijf loopt het risico door een onverwachte gebeurtenis geconfronteerd te worden met schade. Deze schade kan het bedrijf veel geld kosten of zelfs de continuïteit in gevaar brengen. Om dit risico op te vangen bieden verzekeringsmaatschappijen verschillende verzekeringsvormen die naadloos aansluiten op de vele situaties die het midden- en kleinbedrijf kent. “Maar bij het afsluiten van iedere verzekering hoort een afweging,” vindt Robert Huiskamp van de HA-groep. De HA-groep is een landelijk werkende, onafhankelijke assurantietussenpersoon gevestigd aan de Willem Dreeslaan in Zoetermeer.
RISICO’S EN ZEKERHEID
“Als assurantieadviseur zijn we op de hoogte van de verschillende verzekeringen die er te koop zijn, maar een goed verzekeringsadvies kunnen we alleen geven als we óók goed op de hoogte zijn van de specifieke situatie bij een bedrijf. Het gaat om de inventarisatie welke risico’s men loopt, welke risico’s daarvan men zelf kan en wil dragen, en om de afweging welke risico’s ondergebracht kunnen worden. Per branche, per bedrijf en zelfs per ondernemer kan het verschillen welke risico’s men kan en wil verzekeren, mede afhankelijk van factoren zoals de bedrijfsactiviteiten en de financiële situatie van het bedrijf. In algemene zin geldt: hoe meer een adviseur van de situatie van zijn cliënt weet, hoe beter ‘op maat’ zijn assurantieadvies zal zijn,” aldus Huiskamp. “En dat maakt verzekeren mensenwerk.”
Bakens verzetten Juist op dat punt zou iedere ondernemer gewaarschuwd moeten zijn: daar waar hij kansen ziet, springt hij er op in – maar realiseert zich soms niet dat dit consequenties heeft voor de verzekeringsdekking. Ook als een ondernemer, al dan niet ingegeven door de
Assurantieadviseur Robert Huiskamp voor zijn kantoorpand aan de Willem Dreeslaan. (foto: Spectrum Communicatie)
economische crisis, zijn bakens verzet of zijn focus verlegt, zou hij zich van deze consequenties bewust moeten zijn. Maar ook veranderingen als een verhuizing, een huwelijk of een pensionering kunnen om aanpassingen in de verzekeringsportefeuille vragen. Het advies van Huiskamp aan ondernemers luidt dan ook: “Onderhoud regelmatig contact met uw assurantieadviseur. Die ziet en hoort over de veranderingen en zal de verzekeringsdekking daar – zo nodig en in overleg! – op aanpassen.”
‘een inventarisatie van welke risico’s men loopt’
En ook bij schade heeft die assurantieadviseur de kennis en ervaring in huis om de afwikkeling voor de ondernemer in goede banen te leiden. De ondernemer kan zich dan blijven concentreren op zijn ‘core business’. Verzekeringen voor het midden- en kleinbedrijf Een greep uit het aanbod verzekeringen: • Aansprakelijkheidsverzekering • Arbeidsongeschiktheidsverzekering • Bedrijfsschadeverzekering • Beroepsaansprakelijkheidsverzekering • Collectieve pensioenverzekering • Elektronicaverzekering • Gebouwenverzekering • Geldverzekering • Glasverzekering • Inventaris-/goederenverzekering • Koelschadeverzekering • Lichtreclameverzekering • Transportverzekering • Rechtsbijstandsverzekering
Z OE T E R M EE R S E Z A K EN
Ondernemen is risico’s nemen Dat je als ondernemer bewust risico’s neemt, beseft Huiskamp terdege. Zelf begon hij, na 9½ jaar als bedrijfsadviseur bij verzekeringsmaatschappij Nationale Nederlanden te hebben gewerkt, op 1 april 1997 met zijn assurantieadviesbureau. “Zoals zo vele ondernemers begon ik op m’n zolderkamer. De zaken gingen goed en al snel had ik mensen in dienst. De HA-groep adviseert nu zowel bedrijven als particulieren op het gebied van verzekeringen, pensioenen, hypotheken en financieringen – een breed pakket, dus. Wij doen zaken met landelijk bekende en erkende verzekeringsmaatschappijen, banken en financieringsinstellingen.” De HA-groep groeide door, tot Huiskamp een aantal jaar geleden bewust de keuze maakte om de bezetting te beperken tot een kleinere, hechte groep. “Ik wilde zelf contact met cliënten blijven onderhouden, blijven adviseren en me bezighouden met de verzekeringsmaterie. Dat kan uitstekend bij deze omvang. Bij een groter kantoor gaat er naar mijn smaak te veel tijd zitten in managen en in personeelszaken. We hebben nu een ijzersterk team. We hebben gekozen voor een persoonlijke benadering en behandeling van onze cliënten en dat blijkt gewaardeerd te worden. We moeten heel hard lopen, maar we kunnen met trots zeggen dat de crisis geen vat op ons heeft. 80 tot 90 procent van onze nieuwe klanten komt bij ons terecht via bestaande klanten. En volgens mij komt dat doordat we onze klanten kénnen en net iets verder met ze meedenken over zaken die hun risico’s kunnen beïnvloeden.”
9
PRIMEUR VAN BESTENZET OP DRUKGEBIED. Drukkerij Bestenzet heeft als tweede in de wereld de meest geavanceerde offsetpers in gebruik genomen. Een pers die tot 0,8 mm dik, naast het gebruikelijke papier en karton, ook pvc, polypropyleen en transparante folies kan verwerken. Drukwerk voor vele toepassingen ligt nu razendsnel binnen handbereik. Ook het
drukken van 3D of lenticulars (bewegende beelden) behoort nu tot hun dagelijks werk. Een staaltje van technisch
èn 6 kleuren èn lak èn uv droging in één lijn heeft. Zelfs dekwit is nu
vernuft met hun unieke pers die
in offset verleden tijd.
Wilt u meer weten over de talrijke mogelijkheden? Bel 079 3421600 en vraag naar Michiel den Besten.
bestenzet
drukkerij
bestenzet
drukkerij
Meer dan belastingadviseurs en accountants
Z OE T E R M EE R S E Z A K EN
10
Allereerst zijn we full-service, met een compleet dienstenpakket. Van administratieservice, accountantsdiensten tot belastingadviezen. Bovenal werken we met verstand van ondernemingszaken. Via korte lijnen, vaste contactpersonen en tegen aantrekkelijke tarieven. Al meer dan 20 jaar. Met een professioneel team van 20 medewerkers en specialistische partners. Niet voor niks kiezen 400 klanten uit het midden- en kleinbedrijf voor onze even klantgerichte als praktische aanpak. Lijkt dit ook wat voor u? Aarzel dan niet en bel Jan Louwers (079-3429942) voor een kennismaking.
L&P_adv200x130mm1.indd 1
Louwers en Partners bv Willem Dreeslaan 430 2729 NK Zoetermeer T (079) 342 99 42 F (079) 342 99 43
[email protected] www.louwers.net
17-03-2011 11:21:03
Voor ondernemers en aandeelhouders is het belangrijk om de opvolging in het bedrijf goed te regelen. Hoewel de meeste mensen er liever niet over nadenken, zouden ze daarbij ook rekening moeten houden met het risico van het onverwachte overlijden van de eigenaar. Een bedrijf is vaak iemands levenswerk, dus is het goed van tevoren na te denken over de persoon of de personen die het bedrijf mogen voortzetten. Het huidige erfrecht biedt daar sinds 1 januari 2003 meer mogelijkheden voor. - door Jutta Wolf, notariskantoor Ad Acta te Zoetermeer Hebt U geen testament? Dan geldt het wettelijk erfrecht Een goede voortzetting van het bedrijf na het overlijden van de eigenaar mag nooit als vanzelfsprekend worden gezien. Wil een ondernemer de opvolging goed regelen, dan is het in bepaalde gevallen aan te raden om een testament te maken. Als de ondernemer geen testament heeft, geldt het wettelijk erfrecht. Dat houdt in dat vanaf 1 januari 2003 de hele nalatenschap in eerste instantie naar de echtgenoot (of geregistreerd partner) gaat. De kinderen krijgen hun erfdeel in de vorm van een geldvordering. Ze mogen die pas opeisen na het overlijden van de langstlevende echtgenoot. Dit kan problemen opleveren in een situatie waarin bijvoorbeeld niet de langstlevende echtgenoot, maar één van de kinderen in het bedrijf werkt en het voort wil zetten. In het nieuwe erfrecht gelden voor dergelijke gevallen daarom nog een aantal aanvullende regels.
Opvolging per testament Het testamentaire erfrecht biedt voor de bedrijfsopvolging veel mogelijkheden. De eigenaar van een bedrijf kan in zijn of haar testament vastleggen dat een bepaald kind als opvolger de bedrijfsgoederen verkrijgt. Ook kan hij of zij bepalen dat de bedrijfsopvolger
Bedrijfsoverdracht bij leven Nog steeds is het beter een bedrijfsopvolging bij leven uit te voeren. Helaas is dat niet altijd mogelijk, bijvoorbeeld door onverwacht overlijden van de eigenaar. Het is belangrijk dat ondernemers tijdig advies inwinnen over erfrecht en bedrijfsopvolging. Een bedrijfsopvolging verlangt immers ‘maatwerk’!
‘bedrijfsopvolging verlangt maatwerk’
Z OE T E R M EE R S E Z A K EN
Overnemen van bedrijfsgoederen Vanaf 1 januari 2003 kan ieder kind of stiefkind dat bedrijfsopvolger is, aan de kantonrechter verzoeken dat de andere erfgenamen die bedrijfsgoederen hebben verkregen, deze aan hem of haar overdragen tegen een redelijke prijs. Zo kan het kind het bedrijf voortzetten. De kantonrechter maakt hierbij een afweging tussen de belangen van de voortzetter en die van de andere erfgenamen. Wat geldt voor een bedrijf, geldt ook voor aandelen in een BV. Degene die aandelen overneemt, moet bovendien bestuurder zijn van de BV op het tijdstip van overlijden van de erflater. Daarnaast moet degene die de aandelen nalaat samen met de medebestuurders, meer dan de helft van de aandelen bezitten. Overigens kunnen de statuten van de BV een dergelijke overdracht verhinderen.
verplicht is (een deel van) de waarde van het bedrijf aan de andere erfgenamen te vergoeden. Zo hoeven zij niets tekort te komen. Sinds 2003 levert dit minder problemen op dan vroeger. De andere kinderen kunnen dan namelijk bij een beroep op hun legitieme portie geen goederen meer verkrijgen, alleen een geldvordering. De eigenaar kan via het testament bovendien een betalingsregeling aan de andere erfgenamen opdringen, waardoor de opvolger hen het verschuldigde bedrag in termijnen kan betalen. Het voortbestaan van de onderneming heeft daardoor in veel gevallen een grotere kans op succes.
risico’s en zekerheid
Erfrecht en Onderneming
11
Thrillerfestival 2011
(foto’s: Stichting Thrillerfestival/Ardito)
Van 29 oktober tot en met 5 november 2011 vond in Zoetermeer voor de derde keer het Thrillerfestival plaats. In drie jaar tijd is het Thrillerfestival uitgegroeid tot een begrip dat zowel in Zoetermeer als in de regio grote bekendheid geniet.
M
et een groeiend bezoekersaantal en veel publiciteit in de plaatselijke, regionale en zelfs landelijke pers bood het festival volop kansen voor het bedrijfsleven. Bovendien waren er tal van mogelijkheden om aan te haken: met relaties of medewerkers naar een van de vele voorstellingen, een thrillercadeau of –relatiegeschenk, of zelfs een eigen thrillerparty. Inmiddels zijn meer dan zestig bedrijven een partnership met het festival aangegaan, zowel vanuit commercieel oogpunt als uit oogpunt van maatschappelijk en cultureel verantwoord on-
dernemerschap. Ook meerdere winkelcentra hebben enthousiast op het festival ingespeeld. Leo van der Plas, directeur Rabobank Vlietstreek-Zoetermeer, is als initiatiefnemer, inspirator en medefacilitator nauw betrokken bij het Thrillerfestival. Hij kijkt tevreden terug op de derde editie en hoopt dat de vierde editie van het festival in 2012 met hulp van de vele partners uit het bedrijfsleven nóg indrukwekkender en groter zal worden!: “Hoe groter het festival, des te beter we Zoetermeer ermee op de kaart zetten!”
innovatie in zoetermeer Z OE T E R M EE R S E Z A K EN
14
‘Clubhuis’ van de ICT-cluster
De Innovatiefabriek ‘De Innovatiefabriek’ is het concept waarin community-vorming rondom het Zoetermeerse ICT-cluster centraal staat. ‘De Innovatiefabriek’ wordt gerealiseerd in gebouw ‘De Leeuwenbrink’ aan de Bleiswijkseweg te Zoetermeer.
Z
oetermeer kent het hoogste percentage ICT-werkgelegenheid van Nederland (13 procent van het totaal aantal arbeidsplaatsen) en ook het hoogste percentage ICT-ers onder de beroepsbevolking. Terecht dus dat Zoetermeer zich als ICTstad profileert. Om haar positie vast te kunnen houden, deed de gemeente een onderzoek naar de wensen van de creatieve sector, die onder andere ICT, film, reclame, muziek en gaming omvat. Hieruit is gebleken dat er behoefte is aan samenwerking tussen de bedrijven onderling en tussen de (ICT-)bedrijven en de Academie voor ICT & Media in Zoetermeer. Nu blijken met name ondernemers uit innovatieve clusters gebaat te zijn bij vestiging in elkaars nabijheid en omdat iets dergelijks in Zoetermeer nog niet bestond, werd het initiatief tot De Innovatiefabriek genomen. De In-
novatiefabriek stimuleert kennisontwikkeling, kennisuitwisseling en samenwerking tussen innovatieve ICT-bedrijven onderling en ICThbo. In de Innovatiefabriek wordt een ruimte gecreëerd waar het ICT-bedrijfsleven en het ICT-onderwijs (hbo) elkaar kunnen ontmoeten. Deze gemeenschappelijke ontmoetingsplek bestaat o.a. uit een horecagelegenheid, vergaderruimtes, een 3D- en Gaming Lab en flexplekken. De Innovatiefabriek wordt dus het ‘clubhuis’ van de ICT-cluster van de Zoetermeerse regio. In de innovatiefabriek worden grotere en kleine ICT-bedrijven en de Academie voor ICT & Media (Haagse Hogeschool) gevestigd. Zij kunnen gebruikmaken van een ‘incubator space’ (een ‘open office’ waar starters tegen gunstige voorwaarden werkplekken kunnen
Artist Impression van de Innovatiefabriek aan de Bleiswijkseweg. (foto: Gemeente Zoetermeer)
huren en waar gebruik kan worden gemaakt van verschillende voorzieningen), een onderzoekscentrum waar bedrijven en studenten kunnen samenwerken aan innovaties, lesruimten, bedrijfsunits voor doorstarters, flexplekken voor ZP-ers, tentoonstellingsruimten en een auditorium. Enter-PriZe De Academie voor ICT en Media Zoetermeer biedt naast regulier onderwijs (drie voltijd-opleidingen: Informatica, Bedrijfskundige Informatica en Information Security Management (uniek in Nederland!) en de zeer succesvolle minor Gaming) aan ondernemende studenten de mogelijkheid om een eigen bedrijf te starten tijdens de studie in de Enter-PriZe (een incubator), die huisvesting en begeleiding biedt aan deze bedrijven.
Maurice Beckand Verwee, de oprichter, denkt dat het Crosspring Lab een inspirerende plek is voor start-ups en bedrijven in de ICT-sector: “Regelmatig nodigen wij (partner-)bedrijven uit om over onderwerpen als ondernemerschap, finance, marketing, juridische aangelegenheden, sales en techniek te spreken. Ook worden investeerders uitgenodigd om kennis te maken met de diverse start-ups in het Lab. Crosspring investeert zelf ook in ‘seed capital’ in ICT-start-ups. Hierbij zijn de kwaliteit van het team, het conceptueel denken en het ondernemende doen de belangrijkste selectiecriteria. Teams hoeven hiervoor overigens niet in het Lab gevestigd te zijn. Onze toegevoegde waarde zit in kennis, netwerk, tijd en geld. Onze visie is dat de markt in een vroeg stadium van conceptontwikkeling betrokken moet worden bij het vormgeven van een concept.
Artist Impression van het interieur van de Innovatiefabriek. (foto: Gemeente Zoetermeer)
ICT-projecten lenen zich daar perfect voor. Enkele voorbeelden van investeringen zijn Udoc, Webwindow, Tweetburner en TVcijfers.”
‘een inspirerende plek voor de ICT-Sector’
Kenniseconomie en Innovatie Zoetermeer (KIZ) Met veel werkgelegenheid in kennisintensieve sectoren is Zoetermeer als gemeente een commerciële, innovatieve kennisstad. Die positie wil Zoetermeer behouden en in de toekomst verder uitbouwen. Hiertoe is het programma Kenniseconomie en Innovatie Zoetermeer (KIZ) opgezet. Het programma KIZ heeft als hoofddoel om de positie van Zoetermeer op het gebied van een viertal sterke sectoren (ICT, Leisure, Belangenorganisaties en Life & Health) te behouden en uit te bouwen. De Stichting KIZ heeft in het verlengde daarvan als doel om de kennisontwikkeling en innovatie in Zoetermeer te bevorderen. Voor meer informatie: www.ikinnoveer.nl
innovatie in zoetermeer
Crosspring Lab Sinds april 2011 is het Crosspring Lab gevestigd in De Innovatiefabriek. Het Crosspring Lab is een omgeving met gelijkgestemden die de ambitie hebben om een nieuwe onderneming te starten én uit te bouwen op het gebied van internet, mobiele applicaties, software en games.
Z OE T E R M EE R S E Z A K EN
15
de kracht van de ondernemer
De kracht van sociaal ondernemen
Ondernemen vanuit je hart
Het jaar 2011 gaat de geschiedenis in als het eerste jubileumjaar van De Kracht van de Ondernemer. Al voor de vijfde achtereenvolgende keer sloegen Rabobank Vlietstreek-Zoetermeer, de Kamer van Koophandel Den Haag en de gemeentes Leidschendam-Voorburg en Zoetermeer de handen ineen om een diepgaand onderzoek te doen naar de economische prestaties van het lokale bedrijfsleven. Innovatie, bedrijfsoverdracht, bedrijfshuisvesting en investeringsgedrag waren voorgaande thema’s waar de focus op werd gelegd. Dit jaar is aanvullend onderzoek gedaan naar het sociaal ondernemen in dit werkgebied. Met andere woorden: in welke mate willen lokale ondernemers de werknemers met een afstand tot de arbeidsmarkt een kans geven?
Z OE T E R M EE R S E Z A K EN
16
Sociaal ondernemen biedt kansen Hoe sociaal zijn ondernemers in Zoetermeer, Leidschendam en Voorburg? Hebben zij een visie voor wat betreft het werven van ouderen, gehandicapten, allochtonen of langdurig werklozen? Staan ze ervoor open, zit sociaal ondernemen in hun hart? Want los van de financiële compensatieregelingen begint sociaal ondernemen in het hart van de ondernemer. Maatschappelijk verantwoord ondernemen, zoals dat zo mooi heet, zet uw onderneming meteen in een ander daglicht en geeft u veelal een voorsprong op de concurrentie. Maar de kracht van sociaal ondernemen biedt daarnaast nog veel meer kansen. De vergrijzing ligt namelijk op de loer. Over een aantal jaren, zo kwam uit het onderzoek naar voren, neemt het aantal mensen in de werkende leeftijd af. Krapte op de arbeidsmarkt kan een direct gevolg zijn en vormt dus
een bedreiging voor de economische ontwikkeling van een bedrijf, misschien ook uw bedrijf. Dit is hét moment om daar al bij stil te staan en u af te vragen of sociaal ondernemen ook bij u en uw bedrijfsopvattingen past. Onderzoek sociaal ondernemen Het uitgebreide onderzoek richtte zich net als voorgaande jaren op de economische prestaties van het lokale bedrijfsleven. Ondernemingen en andere belangstellenden worden zo jaarlijks van informatie voorzien die bruikbaar is voor het stimuleren van de regionale economie. Een aanvullende analyse van de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt, gesprekken met arbeidsmarktdeskundigen en interviews met lokale ondernemers gaven daarnaast inzicht in de stand van zaken met betrekking tot de kracht van sociaal ondernemen in dit werkgebied. Ondanks de landelijke en regionale
stijging van het aantal werkzoekenden tussen 2008 en 2010 zien we nu al dat de potentiële beroepsbevolking krimpt. In hoeverre de vergrijzing een bedreiging vormt, is per sector en branche verschillend en heeft ook te maken met de economische groei van een bedrijf. Eventuele krapte kan op meerdere manieren worden opgelost, meerdere mogelijkheden worden dan ook in het onderzoeksrapport uiteen gezet. Sociaal ondernemen is dus één van de mogelijke oplossingen, zo leert het onderzoek. In de praktijk Vanuit idealistische overwegingen bieden de ondernemers die aan het onderzoek meededen, al langer werk aan mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Natuurlijk is het niet alleen maar rozengeur en maneschijn, maar de voldoening en de betrokkenheid bij
de maatschappij staat bij hen voorop. En de financiële tegemoetkoming van de overheid zorgt er ook nog eens voor dat kosten en opbrengsten in verhouding staan. De belangrijkste succesfactoren bij de inzet van werknemers met een arbeidsbeperking zijn volgens de geïnterviewde ondernemers: • Een goede begeleiding op de werkvloer; • Inlevingsvermogen van de ondernemer in de situatie en de mogelijkheden van de werknemer; • De ‘drive’ om maatschappelijk verant woord te ondernemen; • De mogelijkheid om vanuit de overheid steun te krijgen.
De Kracht van de Ondernemer Als een rode draad liep het thema ‘Sociaal ondernemen’ door het congres ‘De Kracht van de Ondernemer’ heen. Door het oog van de camera konden de ruim 250 belangstellenden hier met eigen ogen zien hoe het er in de praktijk aan toe gaat met sociaal ondernemen bij de geïnterviewde ondernemers. De film
‘Sitdown comedian’ Jaap Bressers deelde met de aanwezigen op positieve wijze de realiteit van alledag van iemand in een rolstoel. Met humor en een positieve blik kan hij over het algemeen met zijn handicap prima z’n weg vinden in het arbeidsproces. Dat je met een bewust MVO-beleid heel succesvol kan zijn, weet Annemarie van Gaal als geen ander. Zij is hét gezicht van de wervingscampagne van MVO Nederland en al jarenlang een succesvol onderneemster. Tijdens het congres gaf zij ‘acte de présence’ en vertelde zij over haar ervaringen.
dernemer ligt binnen handbereik. Via Twitter (KrachtvandeO) volgt u de ontwikkelingen op de voet. Ook informatie over de vervolgbijeenkomsten die de gemeentes organiseren, wordt onder andere via dit medium gecommuniceerd. Op www.dekrachtvandeondernemer.nl vindt u overige relevante informatie van dit jaar, maar ook van voorgaande jaren, zoals onder andere de onderzoeksrapporten.
Vervolgbijeenkomst gemeentes Zowel de gemeente Leidschendam-Voorburg als de gemeente Zoetermeer organiseren een vervolgbijeenkomst om met lokale ondernemers verder op het onderwerp Sociaal Ondernemen in te gaan. Met name de (financiële) steun die de overheid biedt in de vorm van subsidies wordt dan nader toegelicht. Over de data en de invulling ervan wordt u later geïnformeerd. Zorg dat u erbij bent en laat uw hart spreken. Volg de Kracht Het laatste nieuws over de Kracht van de On-
Annemarie van Gaal sprak tijdens de Kracht van de Ondernemer.
Z OE T E R M EE R S E Z A K EN
Elders in deze uitgave vertelt Laura Huijsman van Lunchcafé De Zoetelaar hier meer over. Als één van de ondernemers die aan het onderzoek meewerkte, licht zij graag toe hoe zij met haar collega’s sociaal ondernemen in de praktijk brengt.
toonde ondernemers en werknemers die vol overgave en passie hun werk verrichten.
de kracht van de ondernemer
Peter Luijkx (KvK), Edo Haan (wethouder gemeente Zoetermeer), Marco Tetteroo (Rabobank Vlietstreek-Zoetermeer), Peter van Ostaijen (wethouder gemeente Leidschendam-Voorburg) en Bé Emmens (wethouder gemeente Zoetermeer). (foto: Arno Massee Fotografie)
17
u uw relaties ook graag Bedankt met een stukje Kwaliteit? Ons uitgebreide assortiment kerstpakketten biedt daar alle gelegenheid toe! Maatwerk, direct via ons versturen met een persoonlijke wenskaart of brief erbij: Wij verzorgen het graag voor u!
Bel of kom langs! Wij zijn er klaar voor! Wijnkoperij De Gouden Ton Zoetermeer 1 Stationstraat 3a, 2712 HA Zoetermeer, T. 079 - 343 72 59 e
www.goudenton.nl
GoudenTon_Adv.indd 1
MOOI & DUURZAAM
alternatief voor uw kopieerpapier (e-) Fulfilment Webshopbeheer Logistieke service Social media Directmail Printservice Dataservice Z OE T E R M EE R S E Z A K EN
18
e... s l p peo ines y p us p Ha ppy b a ...H
Exclusie f voor d eze regio ve rkrijgba Verseve ldt Kanto ar bij orartike len.
verseveldt kantoorartikelen Flex Mailingservice Zoetermeer B.V.
Stephensonstraat 12 2723 RN ZOETERMEER Postbus 7162 2701 AD ZOETERMEER Tel: 079 331 98 00 Fax: 079 331 98 40 Follow us: @flexmailing www.flexmailingservice.nl
Edisonstraat 15a/b, 2723 RS Zoetermeer t (079) 343 99 93 f (079) 347 97 00 e
[email protected]
i www.verseveldtonline.nl
19-08-11 15:27
“De Zoetelaar combineert zorg met ondernemerschap” Volgens Laura Huijsman, locatiemanager, zijn lunchcafé De Zoetelaar en chocolaterie De ChocoToko (Dorpsstraat 99) bijzonder: “Wij bieden kwaliteit en service van hoog niveau, zoals de gasten mogen verwachten. Wat bijzonder is, is dat onder andere de bediening wordt verzorgd door cliënten van Ipse de Bruggen, een zorginstelling voor mensen met een verstandelijke of meervoudige handicap. En wat het voor mij zo leuk maakt om hier te werken, is de combinatie van horeca en zorg. Het productieproces is rondom de cliënten georganiseerd. We gaan sámen aan de slag.”
O
ok begeleidster Esther den Hertog vindt die combinatie van horeca en zorg een aantrekkelijk aspect van haar werk bij De Zoetelaar. “Het is de cliënt waar je dit voor doet. Daarin zit het zorgaspect. Maar ook de horecakant vereist vaardigheden. We moeten dat deel óók goed doen, anders komen de gasten niet terug. Misschien moeten wij ons daarin wel extra bewijzen, want mensen vinden het meestal toch niet vanzelfsprekend dat onze cliënten prima prestaties kunnen leveren. Maar hun verantwoordelijkheidsgevoel is vaak groot en vanzelfsprekend krijgen ze taken die afgestemd zijn op hun niveau en interesse. Wij zien het als een uitdaging om de gasten te laten zien dat de cliënten uitstekende kwaliteit kunnen leveren.”
100% onderneming Lunchcafé De Zoetelaar, onderdeel van de Stichting Ipse de Bruggen, bestaat ruim twaalf jaar. Er is een werkplek gecreëerd voor 42 cliënten met een (lichte) verstandelijke handicap en/of een sociaal-emotionele achterstand, dagelijks zo’n 25. Het begeleidende team is deels afkomstig uit de zorg, deels afkomstig uit de horeca, al heeft iedereen inmiddels een zorgopleiding. “Het is begonnen om de cliënten. Het werk hier geeft ze het gevoel erbij te
Een deel van de medewerkers van lunchcafé De Zoetelaar. (Foto en tekst: Spectrum Communicatie)
horen en het integreert ze in de maatschappij. Toch is lunchcafé De Zoetelaar voor 100 procent een onderneming,” vertelt Laura. “Mensen denken wel eens dat wij ‘restaurantje spelen’, maar zo is het niet! Los van het zorgdeel (de cliënten krijgen een uitkering), gaat het - net als bij andere ondernemingen om zaken als klandizie aantrekken, kwaliteit leveren, omzet draaien en om continuïteit. We proberen ook nieuwe marktsegmenten aan te boren: we organiseren sinds kort workshops ‘Chocolade maken’, we verhuren vergaderruimte, er kunnen hier kinderfeestjes gegeven worden, enzovoorts.”
om te zien hoe we hier werken, om te zien hoe de begeleiding met de cliënten omgaat en andersom.” Haar ervaringen met sociaal ondernemen zijn zonder meer positief. Ze wil andere ondernemers die overwegen om iemand met een beperking in dienst te nemen, graag een tip geven: “Om negatieve ervaringen te voorkomen, is het belangrijk om aan bepaalde voorwaarden te voldoen. Bureau Begeleid Werken/Baanbreker, ook onderdeel van Ipse de Bruggen, werkt met jobcoaches die cliënten begeleiden op de werkvloer. Zij kunnen een ondersteunende rol vervullen.”
Voorwaarden Huijsman geniet ervan als de gasten het naar hun zin hebben. “De mensen die lunchcafé De Zoetelaar bezoeken, willen natuurlijk lekker eten. Maar ze vinden het vaak ook leuk
“we gaan sÁmen aan de slag”
Z OE T E R M EE R S E Z A K EN
De Kracht van Sociaal Ondernemen Jaarlijks wordt de economische kracht van Zoetermeer en Leidschendam-Voorburg onderzocht door deze gemeentes, de Kamer van Koophandel en Rabobank Vlietstreek-Zoetermeer. Dit jaar is aanvullend onderzoek gedaan naar het sociaal ondernemen in de praktijk. Er hebben zes ondernemingen aan het onderzoek deelgenomen. Lunchcafé De Zoetelaar was een van deze ondernemingen. Zie voor de onderzoeksresultaten: www.dekrachtvandeondernemer.nl
achter de ondernemer
Locatiemanager Laura Huijsman:
19
boekbespreking Ondernemersboek van het jaar
Ambitie – Adviezen voor ondernemers Je bent ondernemer of wilt een eigen bedrijf starten. Dan is ‘Ambitie – Adviezen voor ondernemers’ van Annemarie van Gaal hét boek om te lezen, zo lees je in verschillende reviews: boordevol praktische adviezen, met aandacht voor het omgaan met allerlei instanties tot het oplossen van incidenten met boze klanten. Is het boek ook iets voor u?
T
ijdens ‘De Kracht van de Ondernemer’ op woensdag 30 november spreekt Annemarie van Gaal de aanwezige ondernemers toe. Annemarie is het boegbeeld van de wervingscampagne van MVO Nederland. Ook is Annemarie auteur van ‘Ambitie’. Maar wat is dit boek, gekozen tot ‘Ondernemersboek van het jaar’ eigenlijk voor een boek? Van de recensies word je nieuwsgierig:
Z OE T E R M EE R S E Z A K EN
20
Quotes “Annemarie van Gaal is niet alleen een onverschrokken ondernemer die ooit tegen de ijskoude sovjetstroom in met een compagnon een miljoenenuitgeverij opzette in Rusland, ze kan ook schrijven als de beste. En ze snapt waar ze het over heeft.” – SAFE “Ondernemer Annemarie van Gaal heeft het allemaal meegemaakt en weet als geen ander hoe je een bedrijf opzet en runt. In ‘Ambitie’ laat ze zien wat enthousiast en innovatief ondernemerschap daadwerkelijk inhoudt!” – INVESTEERDERSBOEK.NL
“Wat een feest der herkenning, zeer leerzaam en inspirerend! Een helder verhaal, duidelijke tips, inspirerende live voorbeelden en mooie quotes ertussen. En het belangrijkste is nog de persoonlijke visie van Annemarie en het feit dat ze bepaalde dingen ‘hardop’ zegt die veelal niet uitgesproken worden.” – OPLUS.NU Knokken geeft kracht, honger maakt creatief Als het waar is dat ondernemers het meest aannemen van andere ondernemers, zoals de ervaring is van de Kamer van Koophandel, dan valt er van ‘Ambitie’ wel wat te leren. Annemarie van Gaal is ondernemer en heeft de moeite genomen om haar ervaringen (inclusief missers) en visie op ondernemerschap op papier te zetten. Ze vertaalt die visie in praktische adviezen en lardeert haar betoog met prikkelende ‘one-liners’ zoals ‘Falen hoort ook bij ondernemerschap’, ‘De simpelste oplossingen liggen het minst voor de hand, maar zijn altijd het best’ en ‘Genoeg geld is geen garantie voor een goede start’.
‘Ambacht’ is geen zwaar theoretisch managementboek, maar een toegankelijk geschreven, praktisch boek met aan het eind van ieder hoofdstuk een samenvatting – veelal gesteld in de gebiedende vorm. Zou je het letterlijk opvatten, dan wordt er nogal wat van je verwacht: Neem crisismaatregelen in samenwerking met de overheid; Lees alles over joint ventures; Verdeel de macht op de werkvloer. Dat kan niet de bedoeling zijn. Laten we aannemen dat Annemarie deze opdrachten als tip geeft. Vrijblijvend, maar als aanbeveling als het besproken onderwerp op de lezende ondernemer van toepassing is. Open deuren Natuurlijk vind je ook ‘open deuren’ in het boek van Van Gaal: ‘Bedenk wat je wilt’, ‘Regel je financiën’, ‘Manage je mensen’, ‘Lees de kleine lettertjes’. Ja, allicht. Toch is het prettig om de hoofdstukken van Annemarie hierover te lezen. Wat de meesten van ons – al dan niet bewust - wel zullen weten, haalt ze met haar relaas nog even naar boven, ze benadrukt de
Of ondernemers dit dan écht gaan doen na het dichtslaan van het boek, moet je natuurlijk altijd afwachten. Maar dat geldt voor ieder managementboek en voor iedere workshop die gevolgd wordt. Eigenschap van ondernemers is immers ook dat ze vaak eigenwijs zijn en dat maakt ze moeilijk te raden. Ondernemersboek 2011 ‘Ambacht’ is niet voor niets uitgeroepen tot ‘Ondernemersboek van het jaar’. Voor wie een heel boek met tips en aanwijzingen een beetje veel van het goede is, heeft Van Gaal een klein boekje aan haar bestseller toegevoegd: ’25 extra ondernemerstips’. Heel charmant is de laatste tip hierin: beloon met ‘orchideeën’, prijs je collega’s en zakelijke relaties met complimenten en persoonlijke kaartjes. Bijna geen moeite, groot plezier.
De leegstand te lijf
G
emiddeld staat 15% van het commercieel vastgoed in Nederland leeg. De spreiding rond het gemiddelde is aanzienlijk: in het centrum van steden dichtbij het openbaar vervoer gaat het beter, maar bedrijventerreinen in de periferie bieden vaak een desolate aanblik. Over de oorzaken is veel geschreven: de economische recessie, het nieuwe werken, gebrekkig comfort etc. Maar de oplossingen liggen niet voor het grijpen. Wel zijn er onderzoeken die erop duiden dat verduurzaming van gebouwen een noodzakelijke voorwaarde is om de verhuurbaarheid te vergroten en zelfs dat de prijs per vierkante meter hierdoor gunstig wordt beïnvloed. Dat biedt perspectief voor een verschijnsel dat we sinds de jaren ‘80 tegenkomen als ‘energy service companies’, afgekort tot esco’s. Zeker in Nederland zijn deze niet of nauwelijks tot wasdom gekomen. Maar dat gaat veranderen. In essentie gaat het om het afsluiten van prestatiecontracten tussen bijvoorbeeld een energiebedrijf en een eigenaar of huurder van een pand. Doel van het contract is tot een zo laag mogelijke en enigszins voorspelbare energierekening te komen. Die rekening bestaat uit twee componenten: het verbruikte volume en de prijs per eenheid (kWh, m3, GJ).
Eerst het volume. Dit kan wordt beheerst door investeringen in energie-efficiency: ingrepen in de schil van het gebouw, overstappen op led-verlichting, sensoren, verbeterde klimaatinstallaties, moderne verwarmingsketels, aansluiten op stadsverwarmingsnetten etc. Er zijn vele mogelijkheden, maar vooral in gebouwen van 20 jaar en ouder zijn deze niet in voldoende mate geëxploreerd, laat staan toegepast. Dan de prijs. Gebruikmaken van duurzame energie – vooral zon-pv, zonneboilers, warmte/ koude-opslag, kleine windmolens – drukt niet alleen het verbruik via het openbare net, maar leidt ook tot een meer voorspelbare prijs. Resterende prijsrisico’s kunnen worden afgedekt via de energieleveranciers. Deze zijn actief op energiemarkten waar prijzen tegen betaling van een premie voor langere tijd kunnen worden vastgezet. In welke mate dit alles tot garanties kan leiden, is op voorhand niet te zeggen. Er zullen altijd marges ingebouwd moeten worden.
Column vol Energie
belangrijkste redenen en geeft daarnaast ook praktische tips over de aanpak. “O ja, dat/zo ga ik het doen.”
Het voorgaande klinkt eenvoudiger dan het is. De uitwerking van de investering in energiebesparing en in duurzame energie is, evenals het vaststellen van prijsformules, een complexe aangelegenheid. Het goede nieuws is echter dat eigenaren van panden en energiebedrijven elkaar weten te vinden en dat de eerste proefprojecten in de markt zijn gestart. Deze zien er veelbelovend uit. Dat kan er toe leiden dat er een win/ win-situatie ontstaat: er wordt energie bespaard, de rekening wordt beter voorspelbaar en panden worden iets gemakkelijker verhuurd.
‘voorspelbare energierekeningen’
Rens Knegt Directeur Concern Projecten Eneco (foto: Rens Knegt)
Z OE T E R M EE R S E Z A K EN
Annemarie van Gaal weet uit eigen ervaring hoe je een bedrijf opzet en runt. Ze schopte het als alleenstaande moeder tot succesvolle zakenvrouw, eerst in Rusland en vervolgens in Amsterdam als investeerder, belegger in vastgoed, eigenaar van een tijdschriftenuitgeverij en auteur van de bestseller ‘Succes’ (40.000 ex. verkocht). Ze werkte mee aan financiële programma’s als ‘Dragons Den’, ‘Ten einde raad’ en was dit najaar weer te zien in het succesvolle RTL4-programma ‘Een dubbeltje op zijn kant’. Ook heeft ze wekelijks columns in Het Financieele Dagblad en Margriet.
21
