Middachten – landgoed in bedrijf www.middachten.nl
Middachten – cultureel erfgoed
www.middachten.nl
2
Continuïteit – al 800 jaar
Middachten circa 1730
• meer dan 800 jaar oud • vererfd, nooit verkocht • familiegeneraties verbonden aan Middachten (Van Raesfelt, Van Reede, Aldenburg Bentinck en Ortenburg) • nog steeds particuliere bewoning • stichting Kasteel Middachten • stichting Vrienden van Middachten www.middachten.nl
3
Familie – elke generatie bouwt voort
www.middachten.nl
4
Ligging – diversiteit in landschappen
Van de hoge Veluwe, via natte broek met bronbossen en beken naar uiterwaarden van de IJssel
www.middachten.nl
5
Eén geheel –landgoed met buitenplaats
Middachten is in de kern een buitenplaats • kasteel, bijgebouwen, dienstwoningen • historische tuin en park met rondom de landerijen als drager • bossen en agrarische gronden met verpachte hoeven
www.middachten.nl
6
Compleetheid – van laan tot livrei
Compleetheid van de buitenplaats in haar historische samenhang met opstallen, gronden, beheer- en wooncultuur bron: redengevende omschrijving complex hist. buitenplaats Middachten
www.middachten.nl
7
www.middachten.nl
8
Erfgoed – Cultuurhistorie èn Natuur is erkend • kern van 150 ha beschermd als complex historische buitenplaats • 42 rijksmonumenten, 4 gemeentemonumenten • Onder Natuurschoonwet gerangschikt • onderdeel twee Natura 2000 gebieden Veluwe en Rijntakken
www.middachten.nl
9
Middachten – een museum?
www.middachten.nl
Rentmeester Slingeland (1950): • “… niet beheren als museum,” • “… deelnemen aan het economische verkeer,” • “… zorgen voor een behoorlijk gevuld loonzakje voor de mensen, die op het landgoed werken.”
www.middachten.nl
Middachten – landgoed in bedrijf
www.middachten.nl
Wat ons drijft
De hoofddoelstelling op Middachten is de duurzame instandhouding van het particulier bewoonde landgoed, inclusief alle daarbij horende kwaliteiten
www.middachten.nl
Wat is daarvoor nodig
• continuïteit in langdurig en op de toekomst gericht particulier beheer • verantwoorde exploitatie met respect voor het verleden en maatschappelijke omgeving • evenwicht tussen landschap, natuur en economie • Een zekere mate van flexibiliteit in bedrijfsvoering
www.middachten.nl
Exploitatie Landbouw
Verhuur/Erfpacht
www.middachten.nl
Exploitatie (2) Faunabeheer/jacht
Bosbouw
www.middachten.nl
Openstelling huis & tuin
• • • • • •
kerstopenstelling tuinen rondleidingen concerten buitenevenementen totaal ca. 25.000 betalende bezoekers per jaar
www.middachten.nl
Organisatie Middachten • Ca 15 personen (deels) op landgoed werkzaam • oproepkrachten (ontvangsten) • Samenwerking sociale werkvoorziening in tuin/ park • 110 vrijwilligers
www.middachten.nl
Middachten – onderdeel van de samenleving
www.middachten.nl
Landgoed als beschermde werkomgeving • Vakman met sociale ervaring als spil • Rust, regelmaat en tijd als randvoorwaarde • Samenwerking zorgbegeleiders van buiten • Waardering!
www.middachten.nl
Coöperatie landgoedbeheer Veluwezoom • • • • •
11 juni 2014
Siza Presikhaaf bedrijven Helicon opleidingen 6 landgoederen Stimulans overheden
www.middachten.nl
21
Betrek omgeving bij wat je doet
www.middachten.nl
Transparant zijn • permanent verantwoording afleggen • open dag over wild trekt meer dan 1.200 bezoekers
www.middachten.nl
Anno 2000 – de noodklok wordt geluid
www.middachten.nl
Centraal Overleg Middachten sinds 2000 • voortdurend gesprek tussen gemeente, provincie, rijk en eigenaar • ontstaan 1 overlegloket • gezamenlijk opstellen analyse en toekomstvisie in opdracht RCE (Asselbergs) en provincie (Peters)
www.middachten.nl
Instandhoudingsplan – conclusies • compleet ensemble met intensieve onderhoudsproblematiek • anno 2000 was € 10 mio herstelbudget begroot voor komende 10 jaar • wegwerken achterstallig onderhoud • werken aan verbeteren financieel draagvlak • continue samenwerking www.middachten.nl
Opgave 1 – achterstand wegwerken
www.middachten.nl
Continuiteit – onderhoud is voortdurend proces
www.middachten.nl
Opgave 2 – versterken financieel draagvlak Exploitatie gronden • doorontwikkeling bestaande agrarische bedrijven • verplaatsing boerderij voor beter toekomstperspectief • fondsvorming: – natuurcompensatie stadsbrug Nijmegen – zandwinning/natuur ontwikkeling www.middachten.nl
Economische dragers – zoektocht met omgeving Exploitatie gebouwen • Functiewijzigingen van bestaande gebouwen: – Appelschuur => woning – Knechtenkamers => erfgoedlogies • ‘Rood voor rood’ op voormalige agrarische locaties
www.middachten.nl
Nieuwe economische dragers Toerisme en draagvlak • Outdoor Gelderland / Kasteelfair sinds 2005 tm 2012, nu Kasteelfair • Kerstopenstelling & Warm Winterlicht (sinds 2013) • Forse personeelsinzet vereist!
www.middachten.nl
Gebiedsontwikkeling Havikerpoort
www.middachten.nl
Fondsen & crowdfunding
• Stichting Vrienden van Middachten • Stichting Kasteel Middachten
www.middachten.nl
Samenwerking overheden een succes • • • • • •
langdurige samenwerking alle partijen aan 1 tafel betrokkenheid deelnemers gemeente als trekker denken èn doen meer dan restaureren: integrale aanpak op alle beleidsterreinen
www.middachten.nl
Overheid schept beleidsruimte
1. Dubbelbestemming buitenplaats (Outdoor Gelderland, logies, horeca, beheergebouwen) 2. Meewerken bestemmingswijzigingen nieuwe ontwikkelingen 3. Havikerpoort met o.a. zandwinning 4. Verstrekken WABO vergunning voor gehele beheerplan park
www.middachten.nl
Overheid stimuleert financieel
1. Besef dat instandhouding Middachten grote opgave blijft en niet zonder overheidssteun kan (groen, interieur) 2. Ondersteuning jaarlijks onderhoud van de tuinen door rijk, provincie, gemeente 3. Brim onderhoudssubsidies 4. Actieprogramma vitale landgoederen Rheden/Provincie: structureel stimuleringsfonds groene infrastructuur
www.middachten.nl
Overheid en Middachten partner
1. Europese samenwerking mogelijk door leadpartner provincie Gelderland ( zoals SHARE) 2. Energiebesparing en energieopwekking 3. Middachten cultuurpartner van de provincie Gelderland (restauratie Bouwhuis)
www.middachten.nl
Middachten als proeftuin voor anderen • Wetenschappelijk onderzoek (RUG) • Ontwikkeling Gelderse Kwaliteitsregeling Groen Erfgoed • Bescherming interieurs (Erfgoedwet) • Energietransitie Gelderse monumenten
www.middachten.nl
Tuinen kennen continue onderhoudsopgave • Restauratie cadeau Molly Geertsema • Hoge onderhoudsopgave • Stichting Kasteeltuin Middachten • Stichting Vrienden van Middachten
www.middachten.nl
Zorg anno 2016: continuiteit Brim groen
• Brim is van groot belang voor continuiteit in onderhoud • na wegvallen regeling LNV (PHB) financiert Brim onderhoud tuinen voor ca. 50 %. • groen erfgoed is kwetsbaar, vraagt continue onderhoud • voorrang POM, biedt Middachten (particulier) geen oplossing • onvoldoende budget over voor periode 2017 tm 2022
www.middachten.nl
Samen sterk!
www.middachten.nl
