Zitting 1970-1971 - 10 9 0 0 R I J K S B E G R O T I N G V O O R H E T D I E N S T J A A R 1971 HOOFDSTUK XV SOCIALE ZAKEN EN VOLKSGEZONDHEID BRIEF VAN D E STAATSSECRETARIS VAN SOCIALE Z A K E N EN V O L K S G E Z O N D H E I D Nr. 30
's-Gravenhage, 15 april 1971.
Bij mijn schrijven van 19 januari 1970 (gedrukte stukken 1969-1970 - 10 300, hoofdstuk XV, nr. 12) heb ik u een gedetailleerd overzicht doen toekomen van de projecten gezondheidsresearch en ontwikkeling. In dat schrijven heb ik opgemerkt dat het in 1967 in deze zin aangevangen beleid in 1968 en 1969 is gecontinueerd en geaccentueerd. Ik heb toegezegd dat het ook in 1970 verdere uitbreiding zou ondervinden, terwijl in dezelfde sfeer daarenboven posten geraamd zijn ter bevordering van doelmatigheid en effectiviteit en voor research met betrekking tot drugs en druggebruik. Op verzoek van de leden van uw Kamer de heren De Vreeze en Dusarduijn zend ik u hierbij een dergelijk overzicht met betrekking tot de jaren 1970 en 1971. In de eerste plaats wordt hieronder een opsomming gegeven van de groei van de uitgaven voor gezondheidsresearch en ontwikkeling over de jaren 1967 t / m 1971.
Wetenschappelijk onderzoek Ontwikkelingswerk Bijdrage aan beleidsruimte Kosten bevordering efficiency en kostenbewaking Bestrijding druggebruik Totaal % met als basis 1967 = 1 0 0
1967
1968
1969
1970
1971
f 2 650 000 1 500 000
f 4 350 000 2 525 000
f 5 747 000 4 770 000
f 7 613 000 5 583 000 77 000
f 9 494 000 6 100 000
—
—
1 820 000 815 000
2 200 000 880 000
f 6 875 000
f 10 516 000
f 15 908 000
f 18 674 000
— f 4 150 000
100
166
253
383
450
Uit dit overzicht blijkt dat de uitgaven meer dan verviervoudigd zijn. In het afgelopen jaar is veel aandacht besteed aan een systematisering van het wetenschapsbeleid m.b.t. de gezondheidsresearch en aan de bevordering van een zo doelmatig mogelijke inzet van het relatief beperkte onderzoek-potentieel. Ik vertrouw, dat het toegevoegde overzicht en de hiernavolgende beschouwingen omtrent de coördinatie, de urgentie van de gezondheidsresearch en omtrent een aantal prioriteitsindicaties voor de toekomst tot meer inzicht in het gevoerde wetenschapsbeleid zullen voeren. 1. Coördinatie van de Gezondheidsresearch
Aan de Heer Voorzitter van de Tweede der Staten-Generaal
Kamer
In de loop van 1970 is tot stand gekomen de Raad voor Gezondheidsresearch T.N.O. Aan de Centrale Organisatie T.N.O. heb ik, mede namens de Ministers van Onderwijs en Wetenschappen, van Landbouw en Visserij en van Defensie, bij schrijven van 30 oktober 1969 verzocht een speciale voorziening te treffen op grond van artikel 2 van de Wet van 30 oktober 1930 tot regeling van het T.N.O. Het verzoek had tot achtergrond dat de gezondheidsresearch vraagt om doelgerichte keuze van de prioriteiten op het terrein van de research, bundeling van potentieel en geleide differentiatie van werkgebieden. De Centrale Organisatie T.N.O. is vervolgens overgegaan tot de oprichting van een Raad voor de Gezondheidsresearch T.N.O. Behalve de ge10 900 XV 30 (2 vel)
2 noemde ministers heeft inmiddels ook de Minister van Economische Zaken zich daarin doen vertegenwoordigen. De speciale voorziening van het instellen van een Raad voor Gezondheidsresearch werd urgent geacht ter waarborging van de vereiste multidisciplinaire benadering, de differentiatie van de problematiek en het rekening houden met de specifieke ontwikkelingsbehoeften. De Raad adviseert over het bevorderen, het coördineren en zo nodig initiëren van research-projecten van multidisciplinair karakter, die mede in verband met de snel voortschrijdende ontwikkeling van de gehele wetenschap van belang zijn of kunnen worden voor de praktische toepassing op het terrein van het gezondheidsbeleid voor mens en milieu. De Raad adviseert over het opstellen van een prioriteitenschema met betrekking tot het gezondheidsonderzoek en de jaarlijkse aanpassing daarvan aan de nieuw optredende behoeften en ontwikkelingen. Op initiatief van de Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen is voor het medisch wetenschappelijk onderzoek in 1970 tot stand gekomen een Raad voor het Medisch Wetenschappelijk Onderzoek. Deze Raad dient de Minister van Onderwijs en Wetenschappen en d e Minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid van advies inzake het beleid op kortere en langere termijn ten aanzien van het medisch-wetenschappelijk onderzoek in zijn volle omvang, alsmede over de coördinatie van dat onderzoek. Bevorderd wordt dat beide Raden, wat het medisch wetenschappelijk onderzoek betreft, complementair werken. Daartoe is het Bureau van beide Raden in een en dezelfde hand. 2. Urgentie van de Gezondheidsresearch 2.1. Het begrip „Gezondheidsresearch" De gezondheidsresearch omvat gericht fundamenteel onderzoek en toegepast onderzoek met betrekking tot al die aspedten van de instandhouding en bevordering van de kwaliteit van het menselijk leven en van het milieu, welke relevant zijn voor de gezondheid van mens en milieu, nu en voor de komende generaties. 2.2. Programmering Naar mijn mening vergen de instandhouding en de bevordering van de kwaliteit van het menselijk leven en van het milieu ten behoeve van de huidige bevolking en van de komende generaties het ontwerpen van een geavanceerd programma van gezondheidsresearch. Voor de uitvoering van zo'n programma zou ik een beroep willen doen op de researchcapaciteit van de Centrale Organisatie T.N.O., van Z.W.O., van de nationale onderzoekcentra, van de onderscheidene rijksinstituten (interdepartementaal) van de industriële laboratoria en researchcentra en van de universiteiten en hogescholen. Door middel van het Interdepartementaal Overleg Wetenschapsbeleid zijn enige gedachten met betrekking tot de programmering voorgelegd aan de Raad van Advies voor het Wetenschapsbeleid. Het ligt in de bedoeling aan de Raad van Gezondheidsresearch T.N.O. advies te vragen omtrent de prioriteitenbepaling. 2.3. Factoren, die nopen tot geavanceerde
research
2.3.1. Ligging van Nederland Nederland is gelegen in de delta's van de zeer sterk geïndustrialiseerde stroomgebieden van Rijn, Maas en Schelde. De omstandigheden van mens en milieu nu en voor de komende generaties zijn in overwegende mate afhankelijk van de ontwikkeling van het fysisch en biologisch milieu in de omringende landen. Dit noopt tot research met betrekking tot de mogelijkheden van beheersing in internationaal verband.
2.3.2. Internationale
arbeidsverdeling
De historisch gegroeide en door klimaatligging en bevolkingstal geïndiceerde plaats in de internationale arbeidsverdeling levert het gegeven van: - rol in aanvoer, opslag afvoer c.q. doorvoer van ruwe produkten met risico-kansen; - toepassing van moderne land- en tuinbouwtechnieken, waaronder bestrijdingsmiddelen; - bevordering van hoog-gekwalificeerde industrieën met risico-kansen. Gegeven deze situatie is research vereist ter vermindering van de risico-kansen. 2.3.3. Woon- en recreatie-milieu Gezien de relatief grote bevolkingsdichtheid in Nederland is optimalisering van gericht fundamenteel en toegepast wetenschappelijk onderzoek met betrekking tot de mogelijkheden van kwaliteitsverbetering van woonmilieu en recreatie voor nu en voor de komende generaties geboden. De psycho-hygiënische research ter zake zou ook qua groeitempo in samenhang met de milieu-hygiënische research ontwikkeld moeten worden. 2.3.4. Leefgewoonten Het patroon van leefgewoonten (voedingsmiddelen, genotmiddelen, geneesmiddelen en verbruiksartikelen als deodorants, weekmakers en bestrijdingsmiddelen) vergt verhoogde waakzaamheid met betrekking tot het werkingsmechanisme van biologisch-actieve stoffen, alsmede andere residuen en noopt tot gericht fundamenteel onderzoek ten aanzien van de mogelijke schadelijke gevolgen op langere termijn en voor de volgende generaties. 2.3.5. Verstedelijking en verkeer De bevolkingsdichtheid en het gebruik van gemotoriseerde verkeersmiddelen op de wegen, te water en in de lucht voeren tot concentratie van afvalstoffen (gasvorming en vast) in de lucht zowel vanwege het verkeer als vanwege huisverwarming. Deze afval versterkt de concentratie van schadelijke produkten, stank en hinder afkomstig van industriële bronnen. De research zal zich ook moeten richten op vermindering van de afvalstoffen ten gevolge van huisverwarming, mede gezien in het licht van de gezondheid van de komende generaties. 2.3.6. Drinkwater
en voeding
Vloeibare en vaste afvalstoffen van organische en anorganische aard verontreinigen de bodem en het oppervlaktewater. De research ten aanzien van de beheersing van het afvalstoffenprobleem moet daarom deel gaan uitmaken van het onderzoek" en produktieproces. Zowel met het oog op het drinkwater als met het oog op de voeding is research met betrekking tot de chemische bestrijdingsmiddelen en kwantificering van de effecten geboden. De mens is de laatste schakel in de voedselketens (biologisch milieu). Research ten aanzien van de kansberekening van blijvende verontreiniging van het buitenmilieu ten gevolge van de grote hoeveelheden persistente chemische bestrijdingsmiddelen is urgent. Systematisch milieu-toxicologisch-laboratoriumonderzoek is nog te weinig ontwikkeld. De residuen in voedingsmiddelen en van huishoudinsecticiden vragen eveneens verhoogde waakzaamheid.
3.
Prioriteitsindicaties
Naast de in het vorenstaande reeds vermelde prioriteitsindicaties met name op milieu-hygiënisch gebied moeten de volgende punten eveneens in beschouwing worden genomen:
3 - het bijdragen tot verhoging van het weerstandsvermogen van het individu (o.a. psycho-hygiëne, doch ook immunisatie tegen infectieziekten); - het voorkomen van aangeboren afwijkingen, lichamelijk en/of geestelijk (optimale trendbewaking van de ongeborene); - het verminderen van psychische stoornissen, die ontstaan in de groei- en ontwikkelingsfase of op latere leeftijd door een complex van samenlevingsinvloeden, waarbij met name de negatieve componenten in de kwaliteit van het woonmilieu en het leefmilieu voor het overgrote deel van de bevolking psychisch belastend kunnen werken; - het vinden van nieuwe wegen om gehandicapte en gevolgen daarvan voor het gezinsmilieu veroorzaakt door de continue stijging van de verkeersongevallen en de ongevallen thuis te verminderen. In afwachting van de te ontvangen adviezen wordt voorshands rekening gehouden met de noodzaak van het entameren van een aantal projecten van gezondheidsresearch en ontwikkeling. Ten aanzien van de research en ontwikkeling voor het ontwerpen van eisen met betrekking tot een optimaal systeem voor het handhaven en bevorderen van de gezondheid moet rekening worden gehouden met een reeks initiatieven van gericht fundamenteel onderzoek. Het methodologisch onderzoek van de Vrije Universiteit te Amsterdam met betrekking tot de externe effecten en sociale kosten van milieu-verontreiniging en milieu-belasting moet voeren tot modelontwikkeling en indicatorenbepaling voor die milieu-factoren die relevant zijn voor de gezondheid van mens en milieu. De analyses zullen betrekking hebben op het verkrijgen van aanwijzingen voor het in stand houden en versterken van positieve milieu-kwaliteiten alsmede op het teniet doen van negatieve kwaliteiten. De methodologische studie voor het verkrijgen van graadmeters in het biologisch milieu, die aangeven welke mate van verontreiniging nog toelaatbaar is - welke studie wordt uitgevoerd door het instituut voor systematische plantkunde van de Rijksuniversiteit te Utrecht -, wordt uitgebreid. Naast het proefgebied Kromme Rijn is ook Gooiland als proefgebied in studie genomen. Analyses vinden plaats om de invloed van de industrievestiging in Moerdijk/Zevenbergen te meten op het proefgebied Hollands Diep. Zowel met het oog op de milieu-hygiëne als met het oog op de vooruitgang van de medische wetenschap wordt het bevorderen van ontwikkelingsresearch op het terrein van de moleculaire biologie van veel belang geacht. Versnelling van de bio-medische research en ontwikkeling, alsmede bevordering van de vooruitgang van de bio-medische techniek wordt nagestreefd, hetgeen onder andere blijkt uit subsidie voor een project van prof. Kistenmaker, het ontwikkelen van een membraanlong aan de Technische Hogeschool te Eindhoven en experimentele research met betrekking tot de prothesiologie.
Bij de research in het kader van de psycho-hygiëne wordt een hoofdaccent gelegd op onderzoek naar de kwaliteitsverbetering van het woonmilieu in verband met de gezondheid. Het project van de Vrije Universiteit te Amsterdam voor een optimale trendbewaking van de ongeborene opent perspectieven voor het voorkomen van aangeboren afwijkingen. In verband hiermede wordt ook de praenatale diagnostiek van chromosale afwijkingen en erfelijke stofwisselingsstoornissen bevorderd. De screening op phenylketonurie kan wellicht worden uitgebreid met betrekking tot andere „inborn errors". Bij onderscheidene projecten wordt de participatie in het onderzoek van departementale functionarissen van belang geacht. Onder andere komt dit aan de orde bij het vooronderzoek ten aanzien van het steekproefsgewijs onderzoek in de vorm van „health interviews surveys". Hetzelfde geldt voor eventuele voorstellen van de departementale commissie voor bevolkingsonderzoek, welke nagaat op welke terreinen van gezondheidszorg voor de jonge en de oudere bevolking door middel van bevolkingsonderzoek de mogelijkheden van adequate en vroegtijdige signalering en opvang kunnen worden vergroot. Het instellen van onderzoek naar alternatieve voorzieningen op het terrein van de gezondheidszorg wordt met participatie van de geneeskundige hoofdinspecties verder ontwikkeld. Het kostenelement in de gezondheidszorg wordt aangevat in een basis-onderzoek naar de kostenstructuur van ziekenhuizen volgens de econometrische benaderingswijze. In dit onderzoek wordt vanwege het departement geparticipeerd. Voorts wordt een onderzoekvoorstel van het Nationaal Ziekenhuis Instituut verwacht met betrekking tot het verkrijgen van oriëntatiepunten ten aanzien van de effectiviteit van het ziekenhuisgebeuren in zijn relatie met de kosten. Het bevorderen van de efficiency bij gezondheidsinstellingen komt ook tot uitdrukking in het project van de toepassing van ..convenience foods" (waaronder diepgevroren kant- en klaarmaaltijden) in gezondheidsinstellingen. Dit project is ontwikkeld in samenwerking van het Ministerie met het Nationaal Ziekenhuis Instituut, het Voorlichtingsbureau voor de Voeding en de industrie. Tot slot wordt gewezen op de bevordering van de modelontwikkeling als systeem van analyse ter bevordering van een zo verantwoord mogelijke onderbouwing van het te voeren gezondheidsbeleid. Modelontwikkeling is aan de orde voor het toetsen van hypotheses in de geneeskunde. De modelontwikkeling voor analyse en het testen van structurele aspecten (intern en extern) van gezondheidsvoorzieningen met inbegrip van kostenfactoren is aangevat met enkele universiteiten en hogescholen en enige nationale onderzoekcentra. De modelontwikkeling is eveneens aan de orde in het kader van het ontwikkelen van verscheidene parameters op het terrein van de milieu-hygiëne. De Staatssecretaris van Sociale Zaken en Volksgezondheid, R. J. H. KRUISINGA.
4 BIJLAGE
Wetenschappelijk Onderzoek Kosten bevordering efficiency en kostenbewaking Ontwikkelings- en herstructureringsbijdragen . . Kosten ter bestrijding van druggebruik
Begrotingsartikel 1971
1970 begroot
1971 begroot
100 101 102 137
f 7 613 000 1 820 000 5 583 000 815 000
f 9 494 000 2 200 000
f 15 831 000
f18 674 000
100
54 000
169 000
100 100
100 000 60 000
100 000 70 000
100 100 100
88 750 170 000 230 000
160 500 170 000 230 000
100 100
190 000 125 000
190 000 125 000
100
3 000
155 000
100 101
10 000 94 500
17 500 300 000
102
65 250
102 102
1 635 000 100 000
102 102
350 000 100 000
102 102
250 000 60 000
Totaal beschikbaar
6 100 000
880 000
1. Onderzoekingen milieu- en voedingshygiëne Methodenonderzoek graadmeters in biologisch milieu en milieuvervuiling; Instituut Systematische Plantkunde Rijksuniversiteit Utrecht; proefgebieden Kromme Rijn, Gooiland, Hollandse Diep Verwijdering radio-aktieve verontreiniging uit oppervlaktewater (plan HoutmanHeertjes) Geïntegreerd milieu-hygiënisch leefbaarheidsonderzoek in de Rijnmond Onderzoek mutagene werking chemische agentia in het leefmilieu van de mens; prof. Sobels Rijksuniversiteit Leiden Itali-onderzoekprojecten milieubescherming Internationaal projekt Seibesdorf voedselbestraling Simulatie-modellen; onderzoek van het gedrag van bepaalde verbindingen in de bodem; Ital Onderzoek luchtverontreiniging TNO (OZON-N0 2 ) Methodenonderzoek externe effecten en sociale kosten milieuverontreiniging in relatie met gezondheid; Vrije Universiteit te Amsterdam Epidemiologisch onderzoek naar de relatie tussen morbiditeit en de hardheidsgraad van drinkwater prof. Zielhuis Universiteit van Amsterdam Referatenblad „Environmental Health" Onderzoek standaardmethoden bestrijdingsmiddelenwet Keuringsdienst van Waren Utrecht Speurwerkprogramma drinkwatervoorziening, ontzouting, infiiltratie, spaarbekkens, verontreiniging, additieven, analysemethoden Voedselbestraling; voorlichtingsbureau van de voeding, proef bedrijf voedselbestraling Regionale meetnetten en onderzoek luchtverontreiniging Rijnmond, Noordzee Kanaal, Sloegebied, Mijnstreek Radiografische overbrenging van meetresultaten van mobiele meetstations Methoden-onderzoek kwantitatieve bepaling fluor, koolwaterstoffen en roet in de atmosfeer inbouwen in automatisch meetnet (RVO-TNO) Milieu-hygiënisch onderzoek met WHO In voorbereiding Onderzoek voedselbestraling RIV Methoden-onderzoek indicatoren plantaardige en dierlijke organismen in de levende natuur voor inbouw in meetnet (Prof. Kuenen en R.I.V.) Chemisch gedrag van zwavel-oxide en stikstof in de lucht onder verschillende meteorologische omstandigheden (RIV met prof. Went) Onderzoek naar de problematiek rond de openbare reinheid i.v.m. het vervuilingsvraagstuk Vooronderzoek ontstaan oxidatieve luchtverontreiniging
— 2 000 000 100 000 — 250 000 160 000
100
—
—
100
—
—
100
—
—
100 100
—
—
2. Onderzoekingen gezondheidheidsbevordering en ziektebestryding 2.1. Hart- en vaatziekten Ontwikkeling methodiek antistollingstherapie bij hartinfarctpatiënten en cardiologisch onderzoek ter voorkoming reïnfarct door Prof. Snellen/Leiden Vroeg onderkennen coronair functieverlaging Prof. Snellen/Leiden Onderzoek voorkoming fatale complicaties na hartinfarct Prof. Snellen/Leiden. . . Epidemiologische registratie ischaemische hartziekten GHI Prof. Dr. de Haas i.s.m. trombosediensten Nederlandse Roode Kruis en Stg. Med. Reg Nabehandelingskliniek voor hartinfarctpatiënten Prof. Meijler Hartinfarcten registratie te Zeist Hartrenwagen te Nijmegen Hartinfarcten registratie te Nijmegen (WHO-project) 2.2. Ongevallen (verkeer, thuis) Stg. Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid Veiligheid in de privé-sector Veiligheidsinstituut
100 100 100
81 490 165 000 161 000
100 100 100 102 102
60 000 50 000 108 000 175 000
100 100
750 000 135 000
81 490 170 000 175 000 164 000 50 000 108 000 175 000
550 000
5 Begrotingsartikel 1971
1970 begroot
1971 begroot
2.3. Kanker Kankerresearch NIK Amsterdam Kankerresearch RTI Rotterdam Internationaal Kankerinstituut Lyon Vroegdiagnostiek in de huisartsenpraktijk (cervix-carcinoom) R.U. Utrecht . . . .
100 100 100 100
ƒ 2 400 000 450 000 550 000 100 000
ƒ 2 600 000 450 000 550 000 157 000
2.4. CARA Internationaal epidemiologisch onderzoek t.b.c. door KNCV Nazorg astma-patiënten te Groningen Prof. Orie
100 102
40 000 120 000
90 000
In voorbereiding Bevolkingsonderzoek op longkanker d.m.v. proefopzet in Overijssel Dr. Veeze. . .
100
2.5. Geestelijke Volksgezondheid Landelijk onderzoek opsporing geestelijk gehandicapten IVA Tilburg Proefonderzoek Amsterdam begeleidingsbehoefte zwakzinnigen IVA Tilburg . . . Gestandaardiseerd registratiesysteem zwakzinnigenzorg IVA Tilburg Fobiën (angstsyndromen) onderzoek Prof. Barendregt Diverse aspecten van de multiple sclerose Prof. Prick Realisatie multiple sclerosecentrum Zelfmoordonderzoek Commissie psycho-hygiëne TNO Kinderen met aangeboren afwijkingen bij moeders met epilepsie (Prof. Huisjes) . . Inventarisatie ernstig zwakzinnigen Overijssel Preventieve psycho-hygiëne in de mijnstreek in samenwerking met CRM
100 100 100 100 100 100 100 100 102 102
In voorbereiding Nader onderzoek ten behoeve van zwakzinnigen Mentale stoornissen bij bewoners van hoogbouwflats psychologisch laboratorium Universiteit van Amsterdam Dr. Nieuwenhuyse Vooronderzoek psychologische variabelen huwelijksbeleving Instituut Heijmans Groningen Rijks Universiteit Psycho-hygiëne w.o. onderzoek flatneurose Werkgroep psycho-hygiëne TNO
100
—
86 690 39 265 21 000 50 000 27 500 10 000
17 000 44 500 21 000 —
—
25 000 10 000 65 000
10 000 65 000 75 000
—
100
—
100 100 100
—
100 100 100
—
— — —
2.6. Biomedisch onderzoek en gezondheidstechnieken en diagnostiek Prothesiologie TH Delft Donorpool in Nederland Eurotransplant Mathematische verwerking dialysegegevens van IDTA Dr. Drukker Onderzoek naar mogelijkheden chronische dialysebehandeling kinderen ter verhoging mogelijkheden tot niertransplantatie Prof. Tiddens Ned. Nier Stg Ontwikkeling membraan-longmachine; TH te Eindhoven Biomedische ontwikkeling; Prof. Kistemaker Anti-lymfocytenonderzoek RIV/TNO/Centr. Lab. v. Bloedtransfusiedienst . . . . Researchsamenwerking met Israël Toepassing nucleaire geneeskunde Anti-genen-onderzoek Centraal Lab. v. Bloedtransfusiedienst Trenddetectie ongeborene; Vrije Universiteit te Amsterdam met Med.-Fysisch InstituutTNO
100 100 100 100 100 100 100
60 000 50 000 46 700 510000 50 000 100 000 170 000
30 000 100 000 46 700 240000 50 000 500 000 170 000
102
100 000
150 000
In voorbereiding Stichting Dr. Karl Landsteiner standaardisatie en automatisering van anti-nucleaire factoren
102
2.7. Mond- en landziekten Onderzoek effect voedingsvoorlichting Ivoren Kruis/Voorl. bureau Voeding . . . . Tandverzorging te Tiel, Prof. Dr. Bakker Dirks
100 100
2.8. Bevolkingsonderzoek Vooronderzoek health interview survey met CBS en NIPG Vooronderzoek aanbevelingen werkgroep Gerritsen inz. bevolkingsonderzoek . . . Voorkomen van congenitale afwijkingen Influenza-centrum, Leiden Permanente morbiditeitsregistratie door huisartsen (GHI met Nederlands Huisartsen Instituut) In voorbereiding Onderzoek Inborn Errors of Metabolism, Penders Onderzoek m.b.t. de bjj de keuring van dienstplichtige militairen gehanteerde normen i.s.m. Ministerie van Defensie Opsporing dove en slechthorende kind op zuigelingenbureau's met Nederlandse Stichting Dove en Slechthorende Kind
100 100 100 100
50 000 7 500
80 000 12 520 —
— 66 500 50 000
34 200 50 000
120 000 130 000
150 000 100000 80 000 150 000
200 000
200 000
—
102
100
—
—
102
—
—
102
—
6 Begrotingsartikel 1971
1970 begroot
1971 begroot
3. Onderzoek t.b.v. analyse drugs en druggebruik 3.1. Biochemisch-farmacologisch Chemische analyse van cannabis, Prof. Dr. C. A. Salemink Farmacologisch analyse van cannabis, Rijks Instituut voor de Volksgezondheid Invloed van LSD op chromosomen, RIV Invloed van psilocybinc op chromosomen, RIV Prof. Dr. E. J. Ariëns en Prof. Dr. J. M. van Rossum, Universiteit Nijmegen . Ontwikkelen van een verslavingsmodel, Prof. D. de Wied
137 137 137 137 137 137
3.2. Klinisch Detectie-onderzoek t.b.v. diagnostiek en therapie W.G. Amsterdam Crisiscentrum, Den Haag Psycho-farmaca-onderzoek, Prof. Dr. I. Gadourek
137 137 137
206 460 20 000 26 350
137 137 137 137
37 000 27 200 40 000 30 000
101
500 000
300 000
101 101
50 000
95 000 182 400
101
50 000
100 000
101 101 101 101
130 000 159 000 25 500
130 000 98 000 24 000 50 000
3.3. Algemeen-maatschappelijk Onderzoek jeugdsocièteit Gieten, Prof. Dr. W. Buikhuizen Registratie-onderzoek, Intagon, Amsterdam Evaluatieprojekt, Intagon met Alcoholstudies Stichting Drugs Anonymus
.
ƒ
ƒ
61 550 100 000 17 000
— — 277 000
45 000 75 200 12 000 40 000 35 000 15000
20 000 —
— 70 000 50 000
4. Onderzoek ter bevordering van doelmatigheid in de gezondheidszorg Onderzoek toepasbaarheid geautomatiseerde informatiesystemen in ziekenhuizen; contract tussen de Staat en Philips Nederland N.V Vooronderzoek arbeidstechnieken splitsing verplegingsarbeid; Raadgevend Bureau Berenschot i.s.m. Nat. Ziekenhuis Instituut Modelontwikkeling; Instituut Fundamenteel Onderzoek Sociale Structuren . . . Moderne analyse-methoden toepassing op ziekenhuiskosten per afdeling; Economisch Instituut Rijksuniversiteit te Groningen Ontwikkeling analyse-technieken voor meting kosten en effectiviteit in de gezonJheidszorg; Katholieke Hogeschool te Tilburg Referatenblad „Effectiveness and Cost of Public Health" Literatuur analyses Consulentenadviezen methodologie en analyse In voorbereiding Onderzoek automatisering poliklinisch systeem; academisch ziekenhuis Amsterdam Prof. Wiebenga Automatisering monster-indentificatie klinisch-chemisch laboratorium; Ignatius Ziekenhuis te Breda Automatisering Samenwerkende Kruisorganisaties Modelontwikkeling; Technische Hogeschool te Eindhoven Modelontwikkeling; samenwerkende organisatiebureau's Basisonderzoek kostenstructuur ziekenhuizen; Nationaal Ziekenhuis Instituut . . . Onderzoek oriëntatiepunten effectiviteit medisch handelen in relatie met kosten; Nationaal Ziekenhuis Instituut Convenience foods in gezondheidszorginstellingen Hybride Computer t.b.v. fysische cardiologie
101 101 101 101 101 101 101 101 101
5. Alternatieve c.q. geavanceerde werkwijze en voorzieningen gezondheidszorg Delegeren artsenwerk Dr. F. H. Weisz Teleaccursus evaluatie nascholing huisartsen Werkgroep 2000; onderzoek mens zijn ziekenhuizen van de toekomst Onderzoek naar research van de sociale geneeskunde Dr. Timmer, Drs. Hansma. . Huisartsen groepspraktijken Rotterdam, Rhenen, Hoensbroek, Utrecht (N.H.I.), Den Haag, Apeldoorn, Stolwijk Gezondheidszorg Oostelijk Flevoland Structuurplan gezondheidszorg en maatschappelijk werk Hoogeveen i.s.m. CRM . . Wijkgezondheidszorg Didam Consulenten Stichting Samenwerkende Landelijke Kruisorg Interkerkelijke stichting geestelijke volksgezondheid Den Haag en omgeving. . . . Jeugdadviesbureau te Wassenaar en te Zoetermeer Psychiatrisch sociale consultatie op zuigelingenbureaus (Prof. Frijling-Schreuder Universiteit van Amsterdam) Case-work met kinderen Dr. Romme Amsterdam Evaluatie samenwerkingsprojekt huisartsen, maatschappelijk werkers en wijkverpleegsters te Amsterdam Nazorg kruisverenigingen met Amsterdamse ziekenhuizen Veranderde werkwijze schoolartsendiensten (GHI met NIPG-TNO) Intensivering methodisch onderzoek schoolgeneeskunde voor criteria verband tussen lichamelijke conditie en schoolloopbaan (mej. Cramer, Haarlem)
— —
100 100 102 102
20 000 35 850 160 550 40 000
102 102 102 102 102 102 102
174 000 260 000 60 000 46 000 100 000 125 000 115000
180 000 260 000 80 000 50 000 100 000 125 000 115000
102 102
45 000 72 000
105 000 127 500
102 102 102
50 000 40 000 47 800
275 000 100 000 47 800
102
82 000
82 000
160 550 —
7 Begrotingsartikel 1971 Verband lichamelijke opvoeding en schoolresultaten; projekt Heerlen in samenwerking Universiteit Nijmegen Home-training dove- en slechthorende kind Adviseurskosten Voorlichtingsprogramma Stichting Hygiëne Mondhygiëniste Johanna Stichting Analyse publiciteit artsen, vertrouwen patiënt en (Drs. Grünwald) Interconfessionele Stichting Leeuwarden Vergelijkende analyse omtrent de rol van de huisarts en wijkverpleging ingediend door de Stichting Samenwerkende Landelijke Kruisverenigingen en I.T.S. te Nijmegen Studietoetsen diploma A ziekenverpleging Districtshoofdwijkverpleegster ten plattelande Land van Maas en Waal Kosten evaluatie experiment specifieke of polyvalente districtsverpleegsters in Gelderland In voorbereiding Inschakeling sociaal-psychiatrisch werkster consultatiebureau zuigelingen Enschede (Ferguson) Analyse werkwijze psychiater in polikliniek en algemeen ziekenhuis (St. Elisabeth Ziekenhuis Haarlem) Nieuwe vormen van communicatie tussen ziekenhuizen en geneeskunde in de eerste linie (GHI met onderzoekcentra) Samenwerkingsprojekt Middelburg-agogisch Instituut Marx Proefopleiding tot huisartsen Prof. Dr. B. S. Polak, Rijksuniversiteit Amsterdam . . Vervolg onderzoek motivatie artsenkeuze, Prof. Muntendam Samenwerkingsprojekt (bejaarden) te Ermelo
1970 begroot
1971 begroot
102 102 102 102 102 102 102
72 000 60 000 10 000 15 000
60 000 40 000 21 000 15 000
102 102 102
10 000 25 000 40 000
50 000 45 000 40 000
102
15 000
102
102 102 102 102 102 102
ƒ 98 000 36 000
65 000
—
