Zitting 1966-1967 - 8 8 0 0 R I J K S B E G R O T I N G VOOR H E T D I E N S T J A A R 1967 NOTA OVER DE T O E S T A N D VAN 'S RIJKS F I N A N C I Ë N (Miljoenennota 1967) BRIEF VAN D E MINISTER VAN F I N A N C I Ë N 's-Gravenhagc, 21 oktober 1966. Nr. 4 Hierbij doe ik u toekomen de tabellen, waarnaar ik heb verwezen in mijn antwoord op de algemene politieke en financiële beschouwingen over de ontwerp-rijksbegroting 1967. De Minister van
Financien,
A. V O N D E L I N G .
Tabellen behorende bij het antwoord van de Minister van Financiën op de algemene beschouwingen van de Tweede Kamer over de ontwerpbegroting 1967 1. Rijksuitgaven (toeneming t.o.v. vorig jaar en uitgaven in procenten van het nationale inkomen) 2. Begrotings(rekenings)tekorten in procenten van de totale uitgaven 3. Overzicht financiering 4. Overzicht van de posten, die in de verschillende miljoenennota's buiten beschouwing zijn gelaten bij de toetsing aan de trendmatige begrotingsruimte 5. Besparingen; produktie levensverzekeringsmaatschappijen 6. Berekening dekkingstekort 1967 en 1968 volgens drs. Notenboom resp. volgens de Minister van Financiën 7. Toetsing begroting 1967 volgens methode-Witteveen 8. Enkele opmerkingen over de tabellen van de heer Witteveen 9. Specificatie ruimte-bijstelling 1966.
Aan de Heer Voorzitter van de Tweede der Staten-Generaal
Kamer
8800
4
(2 vel)
2 1 , Rijksuitgaven ') Jaar
1959 1960 1961 1962 1963 1964 Vermoedelijk beloop . . 1965 Vermoedelijke uitkomsten 1966 Ontwerp-begroting . . . 1967 Rekening
Toenemi ng t.o.v. het vorig jaar Bedrag
in%
Rijksuitgaven in % van het nationale inkomen (netto; marktprijzen)
508 794 930 761 847 2 159 2 476 2 041 1 390
6 9 10 7 8 18 18 12 7
24,6 24,1 25,0 25,1 24,8 24,9 26,4 26,6 26,3
Vermoedelijk beloop . . Vermoedelijke uitkomsten Ontwerp-begroting . . .
') Bijzondere financiële transacties, zoals b.v. buitengewone aflossing, buitenlandse schuld, annuïteit Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds en deelnemingen en leningen aan I.M.F. niet meegerekend.
Rekening
Tekort
Totale uitgaven
Tn%
1960 1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967
20 1 140 1 283 1 027 1 279 1 716 2 132 1 176
9 420 11 178 11 484 12 342 14 463 17 067 18 859 20 152
0,2 10,2 11,2 8,3 8,8 10,1 11,3 5,8
3. Overzicht financiering (volgens miljoenennota's)
2. Begrotings(rekenings)tekort in % van totale uitgaven Begroting
Tekort
Totale uitgaven
In %
Jaar
Financieringsbehoefte
Gedacht beroep op open kapitaalmarkt
1960 1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967
951 539 275 939 1 628 916 1 085 1 176
9 261 9 935 11 160 11 672 13 077 15 006 18 150 20 152
10,3 5,4 2,5 8,0 12,4 6,1 6,0 5,8
1960 1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967
1 025 750 275 930 1 700 1 000 1 100 1 200
625 250 330 950 200 200
4. Overzicht van de posten, die in de verschillende miljoenennota's buiten beschouwing zijn gelaten bij de toetsing aan de trendmatige begrotingsruimte Begrotingen 1962
Aflossing gevestigde binnenlandse staatsschuld Aflossing gevestigde buitenlandse staatsschuld Annuïteiten sanering A.B.P. en Spoorwegpensioenfonds Woningwetvoorschotten Ontmuntingen Algemene salaris- en pensioenmaatregelen . . . Uitkering Nederlands-Duits financieel verdrag . Voorschotten Stichting Beheer Landbouwgronden Relatieve uitbreiding van het bouwvolume ten behoeve van het wetenschappelijk onderwijs binnen het totale bouwvolume van het onderwijs Uitgaven ter bevordering van de produktie van woningen, die ten laste komen van de ruimte voor belastingverlaging Deelneming emissie Hoogovens Aankoop schilderijen Uitgaven gedekt door extra niet-belastingontvangsten ('Netto-methode") Achterstallige uitkeringen voor financiering van andere dan rijkswegen Deelneming Internationale Monetaire Fonds. . 1
) Zie blz. 35 en 36 van de miljoenennota 1966.
1963
1964
X
X X X X
X X X X
1965
1966 eerste schijf1)
1966 tweede schijf1)
1967
X X X X
X X X X
X
X
X
X X
X
X
\
X ) X X X X
X X X
X X
3 S. Besparingen (in miljoenen guldens)
Spaarbanken') januari t/m augustus
1964
1965
1966
815
977
979
387
195
301
1 205
1 172
280
2
Handelsbanken ) januari t/m juli . . .
Antwoord Minister van Financien (zie ook noten)
Betoog drs. Notenboom
') R.P.S., algemene spaarbanken, spaarbanken der landbouwkredietinstellingcn. "-) Alle handelsbanken met spaarrekeningen.
Binnenlandse produktie van nieuwe verzekeringen door levensverzekeringsmaatschappijen, werkzaam in Nederland (in miljoenen guldens) 1965 jan. t/m juni
1966 jan. t/m juni
Stijging
Kapitaal verzekering. Renteverzekering . . Volksverzekering . .
1 910 2 221
2 248 2 322
17,7 %
214
217
4,5 % 1,4 %
Totaal
4 345
4 787
10,2 %
Blik op 1968 tengevolge van begroting 1967 a. Te weinig structureel gedekt in 1967 Netto (ZieA.) b. Extra stijging defensie: inhaal kasuitgaven (eenmalig) 115 Inhaal dekking (structureel) . . . . 1 1 5 c. Beslag op begrotingsruimte 1968 voor wijzigingen sociale verzekeringen . . . . d. Bijstelling Defensieplafond volgende periode. Stel e. Autonome uitgavenstijgingen, stel . . . ƒ. Verlaging 1968 als gevolg van in 1967 ingaande maatregelen
Antwoord Minister van Financiën (zie ook noten)
322
230
230 3)
240
240
100 900
-4) 900 70=)
1 792 1120
1 300 1 200 (l)
672
100
790
118
92 (Zie wetsontwerp verhoging omzet. bel. (8835) MvT blz. 2 Af 92
Af 92
Ruimte (als voor 1967) Netto
Berekening dekkingstekort 1967 en 1968 volgens drs. Notenboom resp. volgens de Minister van Finaneiën Betoog drs. Notenboom
B.
Bij hantering van dezelfde begrotingsnorm als 1967 moeten deze ruimte-overschrijdingen worden gecompenseerd door aanvullende middelen. Bij dekking door belastingmiddelen dient ermee gerekend te worden, dat de aan het Rijk toekomende belastingmiddelen ca. 85% uitmaken v. d. bruto belastingontvangsten Bruto derhalve 100/85 x 672 resp. 100. . . Overloop van de maatregelen ten bate van 1968 740, dekkingsplan 1967 op jaarbasis —115 minder ontvangst in 1968 (eerste jaar o.b.) . — 533 dekkingsplan voor 1967
Minimaal noodzakelijk aanvullende maatregelen in 1968 rond .
rond 698
Aantekeningen van de Minister van Financiën
Te weinig structureel gedekt in 1967 a. Algemene salaris- en pensioenmaatregelen tabel 8-3a blz. 37, en bijlage 3a blz. 84 Niet buiten beschouwing mogen worden gelaten, m.a.w. wel relevant zijn de posten: 1. invoering nieuwe pensioenwetten voor het overheidspersoneel. . . 90 2. Definitieve ziektekostenregeling ambtenaren per 1-7-1967 . . . . 11 3. Optrekken v. d. salarisgrens waarover geen vergoeding voor onregelmatige dienst wordt gegeven per 1-7-1966 20
') Zoals bij de schriftelijke voorbereiding in antwoord 53 is uiteengezet kunnen de salaris- en pensioenmaatregelen ten aanzien waarvan de heer Notenboom meent, dat deze nog zouden moeten worden gedekt, worden gerekend tot de verbeteringen van secundaire arbeidsvoorwaarden, die, naar mag worden aangenomen, over een reeks van jaren gezien bij de overheid niet aanzienlijk zullen verschillen van die bij het bedrijfsleven. Op grond van die overweging is er geen aanleiding t.a.v. deze maatregelen anders te handelen clan t.a.v. de algemene salarisherzieningen. Ook in het verleden zijn soortgelijke maatregelen niet in de toetsing aan de trendmatige begrotingsruimte betrokken. 121
b. dubbeltelling lil min., zijnde doorwerking v. d. wettelijk vaststaande dekkingsmaatregelen 1966. Deze dekkingsmiddelen zijn vorig jaar al volledig tot de structurele dekking gerekend. Voor het Rijk is dit ca. 85 % van 237 is:
201
Netto Bruto
322 378
-2)
-) Tegenover de „dubbeltelling" t.a.v. de doorwerking van het dekkingsplan 1966 ad kan worden gesteld, dat geen rekening is gehouden met a. bijstelling van de begrotingsruimte 1966. . b. vermindering van het in de trendmatige toetsing te betrekken bedrag van de tweede moot van de belastingverlaging
201 min.
125 min. 140 min. 265 min.
Per saldo gunstig i.p.v. ongunstig effect voor toetsing ,
64 min.
4 ad a. In een tijd van sterke loon- en prijsstijging dient de begrotingsruimte veelvuldig te worden bijgesteld. De berekening wordt d a a r d o o r moeilijker en leidt tot minder duidelijk omlijnde uitkomsten. In de miljoenennota 1967 is beoogd de presentatie zo eenvoudig mogelijk te houden. Daarbij is ervan afgezien de begrotingsruimte voor 1966 op grond van nieuwe gegevens (groei nationaal inkomen, herziene raming belastingopbrengsten 1965, terndmatige stijging niet-belastingontvangsten) exact te herberekenen. Het inzicht, dat deze ruimte achteraf bezien aanzienlijk groter bleek te zijn dan in de miljoenennota 1966 was becijferd, m a a k t e het aanvaardbaar de overloop van de dekkingsmaatregelen 1966 in de toetsing voor 1967 te betrekken. Hoewel deze overloop (201 miljoen) wat groter is dan de verruiming (125 miljoen) van de begrotingsruimte voor 1966, is er met het oog op de eenvoud in de presentatie van afgezien de bedoelde overloop exact te splitsen in een deel dat nog als dekking voor 1966 zou kunnen worden beschouwd en een (groter) deel dat over 1967 zou kunnen worden toegerekend. Daarbij is voorts in aanmerking genomen, dat er in het algemeen goede grond is om over te gaan o p een systeem waarbij belastingwijzigingen worden toegerekend aan het jaar waarin deze effectief zijn, o m d a t deze het beste aansluit aan de feitelijke invloed die belastingmaatregelen in de economie hebben. Ook de verkleining in de achterstand in het opleggen van nadere voorlopige aanslagen in de inkomstenbelasting van bepaalde belastingplichtigen is in de miljoenennota 1967 toegerekend aan het jaar waarin deze effectief wordt. adb. Wordt enerzijds t.a.v. de overloop van het dekkingsplan 1966, afgezien van andere overwegingen, wellicht een wat ruim standpunt ingenomen, anderzijds wordt zeer conservatief gehandeld door de tweede tranche volledig ten laste van de begrotingsruimte voor 1967 te brengen. Zou men dezelfde gedragslijn volgen als destijds t.a.v. de eerste tranche, dan zou daaruit een geringer beslag op de begrotingsruimte voor 1967 voortvloeien. Bij de eerste tranche werd ervan uitgegaan, dat voor zover de procentuele stijging van de rijksuitgaven niet uitging boven de trendmatige groei van het nationale inkomen voldoende ruimte was gereserveerd voor deze belastingverlaging. M.a.w. het beslag dat de eerste tranche op de begrotingsruimte legde was gelijk aan het deel van die ruimte, dat door de progressiewerking werd gevormd. Het deel van de begrotingsruimte voor 1966en 1967 te zamen, dat d o o r de progressiewerking ontstaat, bedraagt ca. 470 min. Bij een meer „liberaal" standpunt zou derhalve het beslag van de tweede tranche op de begrotingsruimte 1967 140 miljoen ( = 610 *) — 470) lager kunnen worden gesteld dan in de miljoenennota is geschied. Conclusie: Een en ander heeft mede met het oog op een eenvoudige presentatie en overwegende dat een toerekening van belastingwijziging aan het jaar waarin deze effectief is, de voorkeur verdient, tot de toetsing geleid zoals die in de miljoenennota is opgenomen. 3 ) De inhaal van de verlaging van de kasuitgaven in 1967 kan, maar hoeft niet aanstonds in 1968 plaats te vinden. 4 ) Over een eventuele bijstelling van het defensieplafond voor de volgende periode is uiteraard nog geen beslissing genomen. De begroting 1967 (b.v. op grond van de bedragen voor het aangaan van verplichtingen) noodzaakt niet tot bijstelling. 6
) Deze gunstige invloed voor 1968 betreft de doorwerking van de huurverhoging, de verlaging van het woningwetprogramma en de vermindering van het broodsubsidie. r ') D e ruimte voor 1968 kan i.v.m. verdere groei- en prijsontwikkeling wat hoger worden becijferd dan die voor 1967.
*) Aandeel van het Rijk in de verlaging van de inkomsten- en de loonbelasting voor 1967.
Slotopmerking In deze opstelling zijn de wijzigingen van de woningwetvoorschotten dus „relevant", d.w.z. dat zij „uit de r u i m t e " worden gefinancierd in tegenstelling tot methode-Witteveen. D e invloed van 1967 ten opzichte van 1966 zal als volgt zijn: toeneming voorschotten 305 miljoen toeneming aflossingen 57 miljoen invloed per saldo
248 miljoen
Ook is met de meerdere kasinkomsten in 1967 tengevolge van het verkleinen van de belastingschuld (het verschil tussen 425 en 300 miljoen) geen rekening gehouden, omdat deze bate niet structureel is. Het begrotingsbeeld van 1967 wordt er uiteraard gunstig door beinvloed. 7. Toetsing begroting 1967 volgens methode-Witteveen I.
Inleiding Minister Witteveen hanteerde een uitgavennorm binnen een totale n o r m . Hij ging ervan uit, dat bij een stijging van de relevante nettouitgaven parallel aan de trendmatige stijging van het reële nationale inkomen voldoende ruimte werd gereserveerd voor belastingverlaging tot neutralisering van de progressiefactor. Indien de (voor prijsstijging bijgestelde) uitgavennorm-Witteveen zou worden toegepast o p de begroting-1966 en -1967, en het bedrag waarmee de uitgavenstijging (en enkele belastingwijzigingen) uitgaat boven de uitgavenn o r m wordt gedekt, zou de tweede tranche buiten de toetsing van de begroting-1967 kunnen worden gehouden. Het is ook mogelijk een (voor prijsstijging bijgestelde) totale n o r m te hanteren. De tweede tranche van de verlaging van de loon- en de inkomstenbelasting dient dan in de toetsing te worden betrokken. D e uitkomst bij het hanteren van een totale norm is ongunstiger dan bij de methode, die in de voorgaande alinea is geschetst, omdat de tweede tranche een grotere omvang heeft dan het verschil tussen totale norm en uitgavennorm. In het onderstaande wordt voor de berekening uitgegaan van een groei van het nationale inkomen van 4 % resp. 4 , 8 % .
II. Toetsing begroting-1966 en -1967 aan uitgavennorm De uitgavennorm was voor 1965, uitgaande van het loon- en prijspeil 1964 en rekening houdend met een trendmatige groei van het reële nationale inkomen van 4%, gesteld op 470 miljoen l). Op grond van de loon- en prijsstijgingen in 1965 zou de uitgavennorm voor 1966 kunnen worden verhoogd tot 500 miljoen 2 ). In verband met de loon- en prijsstijging in 1966 zou de uitgavennorm voor 1967 kunnen worden gesteld op 530 miljoen 3 ). Bij een gemiddelde groei van het reële nationale inkomen van 4,8 % kan de uitgavennorm 20% hoger worden gesteld, d.w.z. voor 1966 600 miljoen en voor 1967 640 miljoen. De toetsing van de begroting 1966 (t.o.v. de ontwerp-begroting 1965) en 1967 vertoont het volgende beeld. J
) Miljoenennota 1965, blz. 23.
2
) De prijsindex van het nationale inkomen voor 1965 bedroeg volgens de macro-economische verkenning voor 1966 6%. In verband met de 4e fase van de denivellering van de ambtenarensalarissen kan de invloed van loon- en prijsstijgingen op de rijksuitgaven globaal 1 % hoger worden geteld, d.w.z. o p 7 % . 3 ) D e prijsindex van het nationale inkomen voor 1966 bedraagt volgens de macro-economische verkenning 1967 6%. In 1966 wordt geen salarisverhoging wegens denivellering meer gegeven. D e invloed van loon- en prijsstijgingen op de rijksuitgaven kan d a a r o m globaal o p 6 % worden gesteld.
Bij een trendmatige groei van het reële nationale inkomen van 4 %
1966
Stijging netto-relevante uitgaven l ) 1
Belastingmutaties
Overschrijding (-)
2
Totaal uitgaven - Uitgavenstijging en benorm lastingmutaties 3 ( = 1 + 2) 4
1 288
— 62 2) 200 4 )
1 350 553
— 850
1967 753 Totaal 1966 en 1967 Bij een trendmatige groei van het reële nationale inkomen van 4,8 /o 1966 1967 Totaal 1966 en 1967
1 350 553
500 530
5 ( = 3 - 4) — 23
Dekkingsplan voor zover effectief 6
Overdekking ( + ) Onderdekking (—)
500 3) 456 5)
— 350 + 433
7 ( = 5 — 6)
+ 600 640
— 750 87
500 3) 456 6)
83
— 250 + 543 + 293
5 III. Toetsing begroting 1966 en 1967 aan totale norm Er is geen duidelijk precedent hoe minister Witteveen de totale norm zou hebben bijgesteld wegens loon- en prijsstijgingen. De volgende benadering is denkbaar. In de miljoenennota 1964") werd de totale ruimte als volgt verdeeld: voor uitgavenstijging 425 miljoen voor belastingverlaging tot neutralisering van de progressiefactor 150 miljoen voor algemene belastingherziening 25 miljoen 600 miljoen
Indien dezelfde verhouding tussen totale norm en uitgavennorm (600 : 425) wordt toegepast op de onder 2 voor prijsstijging bijgestelde uitgavennorm, dan bedraagt de totale norm:
voor 1966 voor 1967
Groei van het N.I. 4%
Groei van het N.I. 4,8%
710 miljoen 750 miljoen
850 miljoen 900 miljoen
De toetsing van de begroting 1966 (t.o.v. de ontwerp-begroting 1965) en 1967 vertoont het volgende beeld.
Bij een trendmatige groei van het reële nationale inkomen van 4 % Stijging netto-relevante uitgaven') 1 1966 1 288 1967 753 Totaal 1966 en 1967
Belastingmutaties
— 622) — 411 4)
Totaal uitgaven- Totale norm stijging en belastingmutaties 3 ( = 1 + 2)
Overschrijding (-)
1 350 1 164
— 640 — 414
710 750
5O
3-4)
Dekkingsplan voor zover effectief 6
Overdekking ( + ) Onderdekking(—) 7( =
500 3) 456 5)
— 140 + 42
6)
— 98
Bij een trendmatige groei van het reële nationale inkomen van 4,8 % 1966 1967 Totaal 1966 en 1967
1 350 1 164
850 .900
— 500
— 264
500 3) 456 5)
+ 192 + 192
') Zie bijlage. 2
) ) ) 5 ) ")
3 4
Zie miljoenennota 1966, tabel 4-4 (blz. 37). Het dekkingsplan 1966 leidt tot een toeneming van de belastingontvangsten in 1966 met bruto 586 miljoen, d.i. netto 500 miljoen. Betreft de posten a t/m ƒ van tabel 6-2 van miljoenennota 1967 (blz. 27). Zie miljoenennota 1967, tabel 6-3 (blz. 28). Miljoenennota 1964, blz. 11, linkerkolom.
Noten van de tabel op blz. 4. x
) Zie IV. ) Zie miljoenennota 1966, tabel 4-4 (blz. 37). 3 ) Het dekkingsplan 1966 leidt tot een toeneming van de belastingontvangsten in 1966 met bruto 586 miljoen, d.i. netto 500 miljoen. 4 ) Betreft de posten b t/m ƒ van tabel 6-2 van miljoenennota 1967 (blz. 27). 6 ) Zie miljoenennota 1967, tabel 6-3 (blz. 28). 2
IV. Uitgavenstijding 1966 en 1967
Totaal van de uitgaven Voor de toetsing blijven buiten beschouwing: - bruto aflossingen gevestigde staatsschuld . . . . - annuïteiten sanering A.B.P. en Spoorwegpensioenfonds 6) - woningwetvoorschotten ') - voorschotten aan de Stichting Beheer Landbouwgronden 6) - financiering van andere dan rijkswegen - deelneming in het Internationale Monetaire Fonds - kapitaalverstrekking aan de Staatsmijnen . . . . - verschil tussen bruto- en nettouitgaven van het Zuiderzeefonds - verlaging aandeeipercentage Gemeentefonds i.v.m. verschuiving van uitgaven van de gemeenten naar het Rijk als gevolg van het in werking treden van enkele nieuwe sociale wetten per 1-7-1967 . 183 verhoging aandeelpercentage Gemeentefonds i.v.m. de invoering van de Algemene Bijstandswet per 1-1-1965 — 17 166 - algemene salaris- en pensioenmaatregelen . . . . - bij de toepassing van de nettomethode gesaldeerde ontvangsten ") - overige correctieposten 6)
Oorspronkelijk ingediende begroting I965 1 )
Oorspronkelijk ingediende begroting 1966 2)
Oorspronkelijk ingediende begroting 1966 3)
15 006
18 080
18 080
Ontwerpbegroting 1967 3) 20 152
598
565
565
560
195 143
195 1 721
195 1 721
195 2 026
34
26 109
26 109 97 30
34
97
— 34
166 686
361
227
904 40
1 081 4 ) 40 • 3 275 11 731 1
Toeneming netto relevante uitgaven.
>.
1 428 6) 5 061
- 4 137
13 019 11731
13 943 1
1 789 5) *i flSfi
y
14 696 13 943
753
1 288
*) Zie miljoenennota 1966, tabel 4-2 (blz. 35). 2 ) Zie miljoenennota 1966, tabel 4-3 (blz. 36). 3 ) Zie miljoenennota 1967, bijlage 3A (blz. 84). *) Zie nota naar aanleiding van het verslag van de algemene financiële beschouwingen, antwoord 38 (Zitting 1965-1966-8300, nr. 3).
5 ) Eenvoudigheidshalve zijn de totale niet-belastingontvangsten genomen (voor 1966 excl. belastingspaarbrieven); voor 1966 en 1967 exclusief aflossingen woningwetvoorschotten. 6 ) Deze posten worden bij de huidige methode in de toetsing betrokken, bij de methode-Witteveen worden deze posten als niet-relevant beschouwd.
8. Enkele opmerkingen over de tabellen van de heer Witteveen (behorende bij diens rede bij de algemene beschouwingen over de ontwerp-begroting 1967) I. Voor te stellen beperking van de netto-uitgaven op jaarbasis Aangezien de heer Witteveen geen uitputtende en per post gekwantificeerde opstelling heeft gegeven van de 600 miljoen verlaging die zijn partij zou willen voorstellen is beoordeling moeilijk. De eerste indruk is echter dat uit de genoemde voorstellen niet een zo grote verlaging kan komen. Een ruwe becijfering door het ministerie van Financiën geeft op jaarbasis de volgende uitkomsten: (in min. guldens) Sociale verzekeringen 125 Verlichting premielast sociale verzekeringen (slechts van beperkte betekenis voor de overheid, maar wel voor werkgevers en werknemers) p.m. Verschuiving 5000 woningwetwoningen naar de particuliere sector 160 Beperking accres Rijksgebouwendienst (aangenomen is een 50% beperking) 25 Verdergaande beperking groei aantal ambtenaren (aangenomen een terugbrenging aantal ambtenaren tot het totaal van 1966) 20 Temporiscring Zuiderzeewerken en kanalen (gezien bestaande verplichtingen) maximaal 20 Aanpassing melkprijs bij het E.E.G.-niveau in twee fasen1) p.m. Beperking subsidieaccres bij C.R.M 10
af: Afschaffing van de degressie in de L.B.O.-bedragen 0,5 min. Vermindering zilvergehalte i.p.v. nikkelen munten 9,5 min.
360 1 ) Dit voorstel is erg onduidelijk. Als de heer Witteveen de richtprijs van melk op het oog heeft kan dit alleen maar tot verhoging van de uitgaven leiden.
10 350
Per saldo
Interessant is het effect van de voorgestelde verlagingen op de begroting 1967. Hiervan kan de volgende berekening worden gegeven. (in min. guldens) Sociale verzekeringen Voorstel leidt tot hogere uitgaven in 1967, n.1 Verschuiving 5000 woningwetwoningen naar de particuliere sector Beperking accres Rijksgebouwendienst Verdergaande beperking groei aantal ambtenaren Temporisering Zuiderzeewerken en kanalen Aanpassing melkprijs bij het E.E.G.-niveau in 2 fasen . . . Beperking subsidie-accres C.R.M
+ 115 — — — —
40 25 20 20 p.m. — 10
bij: Afschaffing van de degressie in de L.B.O.-bedragen 0,5 min. Vermindering zilvergehalte i.p.v. nikkelen munten 9,5 min. 10
Per saldo meer uitgaven
10
Uiteraard staat hier wel tegenover dat 1968 minder zwaar wordt belast door het wegvallen van het vergrote rijksaandeel in de nieuwe sociale verzekeringen.
7 III. Consequentie van de miljoenennota voor de begroting 1968 Ten aanzien van de eerste drie posten welke de heer Witteveen noemt kan worden toegegeven dat deze tot een verhoging van de uitgaven in 1968 zullen leiden n.1. kasuitgaven defensie (in de veronderstelling van een ongewijzigd defensieplafond) 1967 115 min. minder, 1968 115 min. meer') 230 min. sociale verzekeringen 240 min. ziektekostenverzekering ambtenaren 11 min. 481 min. Hiertegenover staan de volgende verlagingen: Doorwerking huurverhoging Verlaging woningwetbouwprogramma . . . . Afbraak broodsubsidie per medio 1967 2) . .
De bedragen welke onder de posten 4 t/m 6 zijn opgenomen lijken sterk overdreven en ten dele te berusten op foutieve veronderstellingen. Opgemerkt kan worden dat uit een verhoging van verplichtingenbedragen niet mag worden geconcludeerd dat dit ook zonder meer in het volgende jaar tot uitgavenverhoging zal leiden. Er kan ook een spreiding over meer dan één jaar zijn. Het tegenover elkaar stellen van de uitgaven 1967 enerzijds en de verplichtingenmaxima anderzijds leidt zonder meer tot een te hoge uitkomst. Dit is bijzonder duidelijk t.a.v. de voor 1968 t.o.v. 1967 geraamde stijgingen voor de verkeersvoorzieningcn in de steden en de uitgaven van het Ontwikkelings- en Saneringsfonds voor de Middenstand. De bedragen van 80 resp. 50 miljoen lijken veel te hoog.
10 min. 50 min. 10 min. 70 min.
Saldo
411 min.
') Men zou ook kunnen zeggen, dat de extra 115 miljoen van 1967 niet aanstonds in 1968 behoeven te worden uitgegeven, maar wellicht over b.v. 3 jaar worden verdeeld. De gevolgen voor de begroting 1968 zijn dan ca 80 miljoen gunstiger. 2 ) In het antwoord op vraag 35 is door een misverstand abusievelijk vermeld dat het broodsubsidie zal worden afgeschaft. In werkelijkheid vindt medio 1967 een verdere afbraak van het broodsubsidie plaats, hetgeen voor 1968 tot een verdere daling van deze uitgaven leidt van ongeveer 10 miljoen. Op grond van de foute mededeling in het antwoord heeft de heer Witteveen aangenomen dat het gehele voor 1967 uitgetrokken bedrag ad 42 miljoen in 1968 kwam te vervallen.
9. Specificatie ruimte-bijstelling 1966 (zie overzicht 6, aantekening 2 ad a) wegens: hogere belastingontvangsten
20 min.
sterkere groei nationale inkomen (4,8% in plaats van 4,5 %)
55 min.
sterkere groei niet belastingontvangsten
50 min. 125 min.
