Nr. 9
Zitting van donderdag 24 november 2011 Voorzitter: de heer P. IJssels, burgemeester. Aanwezig zijn de leden: de heren F.M.Th. Barth en H.H.W. Bax, mevrouw G.H. Biesheuvelvan Diemen, de heren R.J.J. van Breemen en H. Chaaby, de dames N. van Dalen-Eggink en E.L. Dansen, de heren F. Duijnhouwer en I. Elmaci, de dames J.A.G. Hania-van Emmerik en J.T.E. Hoogesteger, de heren A. Koçak en L.R.J. van Luijk, de dames A. Mager-Schroten, A.G. van Maaren en M.J. Molengraaf-Vullers, de heer C. Van der Roest, de dames I.J. Stam en G.W. Soudain en de heren I. Tekir, C.J.J. Wientjes en M. Wildschut. Griffier: de heer H. Andeweg. Tevens aanwezig: de wethouders mevrouw B.J.P. van der Torren en de heren A.P. Faro, J.C. Oostrum en A.J. Rijsdijk, alsmede mevrouw drs. A.W. Vergouwe, gemeentesecretaris. Afwezig zijn de heer P.C.J. Schefferlie, alsmede de heer A.P. Faro (wethouder).
* AGENDA: 1. Opening (20.00 uur). .................................................................................................................................................. 1 2. Vaststelling agenda. ................................................................................................................................................... 1 3. Aanwijzing van het lid dat het eerst aan de beurt van stemmen is. ............................................................................ 1 4. Ingekomen stukken. ................................................................................................................................................... 2 5. Realisatie laadpunten in het kader van elektrisch rijden (nr. 2011-723). .................................................................... 3 6. Sluiting. .................................................................................................................................................................... 15
* 1. Opening (20.00 uur).
De voorzitter: Ik open de vergadering en heet u van harte welkom. 2. Vaststelling agenda.
De agenda wordt ongewijzigd vastgesteld. 3. Aanwijzing van het lid dat het eerst aan de beurt van stemmen is.
Door het lot wordt aangewezen mevrouw Van Maaren.
K-1
4. Ingekomen stukken. A. Voor kennisgeving aan te nemen 1 Reglement van Orde van de Rekenkamercommissie Gorinchem d.d. 19.09.2011 2 Ondernemingsplan en raadsopdracht cultuur
10.10.2011 12474
31.10.2011
735
09.11.2011
13550 13593
0610.2011 10.10.2011
719 720 708
03.10.2011 03.10.2011 10.10.2011
713 718
11.10.2011 14.10.2011
728 725
24.10.2011 01.11.2011
734 733
08.11.2011 09.11.2011
B. Bij wijze van besluit akkoord gaan met voorgestelde afdoening 1 Raadsbrief benoeming bestuurlid Stichting Openbaar Verenigd Onderwijs in Gorinchem en de regio (OVO) C. Ter afdoening in handen van het college te stellen 1 Verkeersveiligheid Gorinchem 2 Verzoek om verlichting Johan Cruijff Court in Haarwqijk J. Informatiebrieven van het college 1 Informatiebrief stand van zaken asielzoekerscentrum Gorinchem 2 Informatiebrief tevredenheidsonderzoek veerdiensten en haven 3 Informatiebrief beschouwing bij motie 13 Grondexploitaties, aangenomen bij de behandeling van de perspectiefnota op 30 juni 2011 stand van zaken asielzoekerscentrum Gorinchem 4 Informatiebrief rapportage Verstegen over opheffen stichting SBGA 5 Informatiebrief uitvoering motie regierol Brede scholen en regie op naschoolse activiteiten 6 Monitor Marokkaanse Nederlander in Gorinchem 2011 7 Informatiebrief stand van zaken projectomgevingsvergunning met afwijken bestemmingsplan op grond van artikel 2.12, eerste lid onder a, onder 3 e Wabo 8 Informatiebrief motie SP invoering reclamebelasting 9 Informatiebrief correctieve herziening bestemmingsplan Hoog-Dalem
Zonder beraadslaging en zonder hoofdelijke stemming wordt conform de voorstellen van burgemeester en wethouders besloten. Mevrouw Dansen: Mijnheer de voorzitter. Omdat de raadsbijeenkomst en de raadsvergadering op dezelfde avond zouden plaatsvinden, was ik ervan uitgegaan dat ik nog vragen kon stellen… De voorzitter: Dat kan eigenlijk niet, maar vooruit dan maar. Voor alle duidelijkheid: u hebt ook geen vragen aangemeld. Mevrouw Dansen: Jawel, ik heb het de heer Sepers gemaild. De voorzitter: Ik hoor nu dat het een vraag betreft over de motie inzake het station. Eigenlijk heeft het geen haast, maar ga uw gang. Mevrouw Dansen: Mijn vraag is of het college op de hoogte is van het feit dat NS overweegt geen intercity’s meer in Dordrecht te laten stoppen en, zo ja, welke problemen dat zal opleveren voor de forensen met de Merwede-Lingelijn. Ik zit dagelijks in die trein en 80% van de mensen in die trein stappen over op de intercity. Wat kunnen wij hieraan doen? Wethouder Van der Torren: Mijnheer de voorzitter. Ik ben een beetje van mijn a propos, want ik dacht dat die vraag dinsdag zou komen, maar ik zal proberen er antwoord
K-2
op te geven. NS is inderdaad voornemens wat veranderingen in de dienstregeling door te voeren, wat mede met de hogesnelheidslijn, de intercitystations e.d. te maken heeft. Als gevolg daarvan zullen er meer doorgaande treinen komen van Breda naar Rotterdam die niet op station Dordrecht stoppen. Het is echter niet zo dat er dan geen treinen meer zijn en ik ben het zeker niet met mevrouw Dansen eens dat er dan een groot probleem ontstaat in Dordrecht. Er zal wel een andere dienstregeling zijn, maar er zullen zeker nog zo’n tien treinen van Dordrecht in de richting Rotterdam blijven vertrekken per uur. In antwoord op de vraag van mevrouw Dansen wat eraan te doen is, zou ik willen zeggen dat zij het bijvoorbeeld bij haar fractie in de Tweede Kamer kan aankaarten. Die fractie zou de minister dan kunnen vragen NS te verzoeken dit ongedaan te maken, of andere maatregelen te treffen. Zelf zie ik niet zoveel mogelijkheden om het van hieruit te beïnvloeden. Het reizigersplatform Rover zal er ongetwijfeld ook wel bovenop zitten, maar nogmaals: ik voorzie niet zulke grote problemen als mevrouw Dansen. De heer Van Breemen: Ik zou hierop ook wel een antwoord willen hebben van de burgemeester, want die denkt er volgens mij anders over! De voorzitter: Nee, ik denk niet anders dan de wethouder. Op dit moment denk ik zelfs helemaal niets! Wat ik aanvullend wel kan zeggen is dat de wethouder in Dordrecht al actie onderneemt en dat wij ons daarbij aansluiten. Mevrouw Dansen: Bij mijn weten ondernemen ook alle fracties in de provincie hier actie op. Misschien kunt u ook daarbij aansluiten. Wethouder Van der Torren: Het zal zeker onderwerp van gesprek zijn in het overleg met de gedeputeerde dat wij herhaaldelijk hebben. 5. Realisatie laadpunten in het kader van elektrisch rijden (nr. 2011-723). 1. Korte samenvatting van de inhoud en voorstel 1. Een faciliterende rol te vervullen om het rijden met elektrische auto's te stimuleren; 2. De motie omtrent de laadpunten voor elektrische auto's uitvoerbaar te verklaren 3. Aan het college van burgemeester en wethouders te verzoeken uitvoering te geven aan de motie over elektrisch rijden en laadpunten voor elektrische auto's te realiseren op strategische plaatsen in samenwerking met HVC en E-Laad. In het kader van de raadsopdracht Duurzaam Gorinchem is beperking van de mobiliteit een deelopdracht. Een van de genoemde onderdelen hiervan is elektrisch rijden. De fracties van Groen Links, Christen Unie en SGP hebben in aansluiting hierop een motie ingediend over de realisatie van oplaadpunten met groene stroom in de openbare ruimte voor elektrische auto's. Tevens verzoekt men het college dit met de regio af te stemmen en financiële dekking te zoeken in gesubsidieerde/ gestimuleerde projecten ter bevordering van een dekkend netwerk aan laadpunten. De motie is als bijlage bij dit voorstel gevoegd en is in lijn met de eerder vastgestelde raadsopdracht. Met dit voorstel wordt voorgesteld een faciliterende rol te vervullen om het elektrisch autovervoer te stimuleren en de uitvoering over te dragen aan het college van burgemeester en wethouders. 2. Fase trechter Eerder is de raadsopdracht Duurzaam Gorinchem door uw raad vastgesteld. In het kader van reductie van de milieubelasting van de mobiliteit is elektrisch rijden een van de onderwerpen. In het kader van de
K-3
raadsopdracht bent u tijdens de themabijeenkomst op 26 september jl. onder meer ingelicht oyer de ontwikkelingen op het gebied van elektrisch rijden. Nu ligt het voorstel voor om hieraan daadwerkelijk vorm te geven en hierin een faciliterende rol te gaan vervullen. Dit betreft de keuzefase. 3. Inleiding / aanleiding Inleiding Rijksbeleid Sinds 2009 is er rijksbeleid om elektrisch rijden in Nederland te stimuleren. De doelstelling is dat in het jaar 2020 er 200.000 elektrische auto's op de Nederlandse wegen rijden. Bij elektrisch rijden gaat het om voertuigen, die worden aangedreven door een elektromotor. Hierbij wordt stroom uit een accu gehaald, die bijvoorbeeld door het elektriciteitsnet wordt gevoed. Op dit moment is het overgrote deel van de elektrische auto's in Nederland (ca. 400) in handen van overheden en bedrijven, die zich als duurzaam en innoverend willen profileren. Voor consumenten vormen tot nu toe de aanschafprijs en de beperkte actieradius van elektrische auto's een drempel om tot aankoop van een elektrische auto over te gaan. De actieradius van de auto's, die op dit moment op de markt worden gebracht, bevindt zich tussen de 120 tot 180 km. Redenen voor gemeenten om elektrisch vervoer te stimuleren, zijn met name de milieudoelstellingen en de leefbaarheid in de stad. Het gaat om vermindering van de CO2-uitstoot, verbetering van de luchtkwaliteit en vermindering van de geluidbelasting van autoverkeer. Dit speelt vooral een rol bij stedelijke gemeenten. De voordelen van elektrische voertuigen zijn dus schone emissies (mits de stroom schoon is opgewekt) en veel minder omgevingslawaai en geurhinder door uitlaatgassen. Daarnaast biedt elektrisch vervoer ook kansen voor nieuwe economische activiteiten. Het gaat dan o.a. om de autodealers en toeleveranciers, verkoop bij tankstations, laadinfrastructuur en batterijen. De markt vraagt in de beginfase om een faciliterende rol van de gemeenten bij oplaadvoorzieningen in de openbare ruimte, uit geldt zowel
voor de aanbieders van oplaadpunten als gebruikers van elektrische voertuigen (met name burgers zonder eigen oprit). De verwachting is dat deze vraag de komende jaren zal toenemen. Er zijn diverse gemeenten, die nu al geconfronteerd worden met verzoeken van particulieren en bedrijven met betrekking tot oplaadinfrastructuur. Het is van belang om hierop te anticiperen. In Gorinchem hebben wij tot nu toe één concreet verzoek ontvangen. Ook hebben wij een extern adviesbureau ontvangen, die de elektrische auto vanuit het stadhuis heeft opgeladen. Tevens hebben wij diverse aanbiedingen ontvangen van leveranciers van oplaadpunten. Oplaadpunten Bij de keuze van de doelgroepen van elektrisch rijden en de plaatsing van de laadpunten voor auto's is het van belang om vooraf te beseffen dat het laden dient te gebeuren als men het voertuig definitief voor langere tijd stil zet. Het laden kan niet even gebeuren, zoals bij tanken. De volledige en gemiddelde laadtijd bij laadpunten voor normaal laden bedraagt nu 6 tot 8 uur. Naar verwachting wordt deze laadtijd in de toekomst gehalveerd. Het laden gebeurt nu meestal tijdens werktijden als de werknemer met de elektrische auto op het werk is gearriveerd en in de avond of nacht als de elektrische rijder thuis is gearriveerd in de nabijheid van de woning. Met deze zaken zal het college bij het bepalen van de locaties van de laadpunten rekening houden. Besluitvorming In onze vergadering van 25 oktober jl. hebben wij besloten aan u voor te stellen een faciliterende rol te vervullen om het rijden met elektrische auto's te stimuleren en de motie omtrent de laadpunten voor elektrische auto's door uw raad uitvoerbaar te laten verklaren. Indien uw raad instemt, stellen wij diverse locaties voor. Die zijn verwoord bij het onderdeel vervolgproces. Ten aanzien van de voorgestelde locaties Stadhuisplein en parkeergarage Kazerneplein hebben wij besloten het betaald parkeren in stand te laten bij het parkeervak waar de elektrische laadpaal geplaatst zal worden. 4. Inhoud / Kaders
Tot nu toe zijn er geen kaders vastgesteld over elektrisch rijden. In het kader van het milieubeleid is het een nieuw onderwerp. De raadsopdracht Duurzaam Gorinchem bevat het onderwerp: beperking
K-4
van de milieubelasting van de mobiliteit. Een van de onderwerpen is hierbij elektrisch rijden. Dit voorstel is een eerste aanzet daarvoor. In het kader van het rijksbeleid is er een faciliterende rol weg gelegd voor lokale overheden. Dit in verband met het feit dat de gemeenten de openbare ruimte beheren. Gezien het ontbrekende aanbod van laadpunten in Gorinchem en de toenemende vraag in het gehele land naar laadpunten stellen wij u voor een faciliterende rol te vervullen door op strategische lokaties laadpunten te realiseren. Hiermee kan ook meer bekendheid gegeven worden aan Gorinchem als mobiliteitsknooppunt. 5. Bestaand beleid, raadskaders en -besluiten
Er is geen bestaand beleid op het gebied van elektrisch rijden. Wel beschouwen wij de raadsopdracht Duurzaam Gorinchem als een belangrijk kader. 6. Betrokkenheid derden
Er is geen betrokkenheid van derden bij dit voorstel. De uitvoering willen wij met de aanbieders van laadpunten gaan vormgeven. In de motie is verwoord het realiseren van laadpunten af te stemmen met de regio. Uit de regio Alblasserwaard/Vijfheerenlanden zijn inderdaad signalen gekomen dat men ook geïnteresseerd is in het onderwerp elektrisch rijden en in het realiseren van laadpunten binnen die gemeenten. De gemeente Gorinchem is uiteraard bereid kennis te delen en indien gewenst een rol te vervullen of een bijdrage te leveren met betrekking tot dit onderwerp (tegen een vergoeding). In regionaal verband is afgesproken dat in het najaar dit onderwerp op de agenda zal komen, waarna nadere afspraken gemaakt zullen worden. Inmiddels heeft dit overleg plaatsgevonden en een aantal gemeenten heeft besloten daadwerkelijk aan de slag te willen met dit onderwerp. Bij een aantal gemeenten moet de besluitvorming nog plaatsvinden. 7. Beoogd effect
Met dit voorstel wordt beoogd een keuze te maken oplaadpunten voor elektrisch vervoer in de openbare ruimte te realiseren om elektrisch rijden te stimuleren. '
8. Risico's of kansen
Het elektrisch rijden is een kans voor de gemeente om zich te profileren als een duurzame gemeente en mobiliteitsknooppunt, die inspeelt op de marktontwikkelingen en een bijdrage levert voor de burgers aan de leefbaarheid in de stedelijke omgeving. Het is mogelijk dat de eerstkomende tijd er nog weinig gebruik gemaakt wordt van de elektrische oplaadpunten voor auto's. Daarnaast is er sprake van minimale gederfde inkomsten van het parkeren op de parkeerplaats waar een oplaadpunt gerealiseerd zal worden. Het gaat dan om de opbrengsten van het Stadhuisplein en de parkeergarage Kazerneplein. Deze locaties zijn zelden volledig bezet. Uitgegaan wordt van maximaal € 2.000,- op jaarbasis. 9. Financiële consequenties
De kosten voor installeren en het inhuren van een adviesbureau voor o.a. het voeren van onderhandelingen bedragen ca.€ 17.000,-Verder zijn er jaarlijkse kosten voor beheer en onderhoud en voor sommige aanbieders abonnementskosten. Hiermee komen de totale kosten voor de eerste 5 jaar op € 24.500,-. Deze kosten kunnen gedekt worden uit het huidige milieubudget, dat ook in de meerjarenbegroting is opgenomen. We gaan uit van een proefperiode van 5 jaar. Na die tijd zal een evaluatie plaatsvinden van het gebruik van de laadpunten en zullen de exploitatiekosten in de onderhoudsbegroting opgenomen worden. 10. Vervolgproces
Indien uw raad instemt, gaat het college over tot installatie van de laadpunten op strategische lokaties. Hierbij denken wij aan: Stadhuisplein, parkeergarage Kazerneplein, hotel Gorinchem, Beatrixziekenhuis en de Evenementenhal. Hierbij zal gebruik gemaakt worden van de aanbiedingen van
K-5
Stichting E-Laad en HVC. Conform de motie zullen de laadpunten gevoed worden met groene stroom. In 2012 ontvangt u een raadsinformatiebrief, waarin de stand van zaken wordt aangegeven. 11. Communicatie
De besluitvorming kan via de reguliere kanalen gecommuniceerd worden. Bij de daadwerkelijke installatie en ingebruikname van de laadpunten is het de bedoeling om één zogenaamdé'pïorhötiemarkt te organiseren. Hierbij kunnen de burgers kennis maken met diverse elektrische voertuigen en deze ook zelf uitproberen. 12. Uitkomsten raadsbijeenkomst
"De griffie vult hier eventuele aanvullingen vanuit de raadsbijeenkomst in" 13. Nadere standbepaling college
"De ambtelijke organisatie vult hier nadere antwoorden op gestelde vragen en eventueel andere inzichten als gevolg van de behandeling in de raadsbijeenkomst en dergelijke in" 14. Definitief voorstel raad
1. Een faciliterende rol te vervullen om het rijden met elektrische auto's te stimuleren; 2. De motie omtrent de laadpunten voor elektrische auto's uitvoerbaar te verklaren; 3. Aan het college van burgemeester en wethouders te verzoeken uitvoering te geven aan de motie over elektrisch rijden en laadpunten voor elektrische auto's te realiseren op strategische plaatsen in samenwerking met HVC en E-Laad.
Mevrouw Hoogesteger: Mijnheer de voorzitter. D66 kan niet anders –dat mag ook van ons verwacht worden – dan instemmen met het voorliggende voorstel. We vinden het ook niet erg als dat wat kost. We willen echter wel graag weten of we het goed begrepen hebben. Kan het college bevestigen dat het ons in vijf jaar tijd ruim € 24.000,- kost? Voorts wil ik u graag uitnodigen eens met mijn collega-raadslid in gesprek te gaan over de modellen elektrische auto’s die er zijn. Ik kan nu meteen het voordeel van de iPad demonstreren: dit ziet er volgens mij niet slecht uit. Hij is nu nog niet op de markt, maar eind volgend jaar wel. Het is het Tesla-model S. Ze zullen ook wel andere modellen hebben, maar dit kan ik iedereen aanbevelen. De heer Barth: Als ik daarop even mag aansluiten…. De voorzitter: Ik wil me graag tot de orde beperken. Aan de orde is het voorstel om het met het oog op de ontwikkelingen in de maatschappij in Gorinchem mogelijk te maken een aantal elektrische laadpunten te realiseren. We hebben het nu niet over elektrische auto’s, elektrisch rijden en weet-ik-veel-wat-allemaal, maar louter en alleen over laadpunten. That’s it. Ik ben gisteren ook bij de opening van de Volvogarage geweest en heb er prachtige modellen gezien, maar… De heer Wientjes: Dat is toch onzin, voorzitter! Als we over elektrische laadpunten praten, moeten we ook over elektrisch rijden praten, want dat hoort bij elkaar. De voorzitter: Nee. Ik bepaal hier de orde en aan de orde is een voorstel over elektrische laadpunten. Daarover gaan we praten en niet over iets anders. Mevrouw Hoogesteger: Waarvan akte. Wij hadden maar één vraag en die is gesteld. Ik zou zeggen: laat die elektrische laadpunten maar komen. Ik hoop dat we op een ander moment nog eens kunnen praten over het elektrisch rijden. K-6
De heer Van Luijk: Mijnheer de voorzitter. Ik had een wat vriendelijke inleiding over elektrisch rijden in gedachten… De voorzitter: Dat mag u best, maar het is buiten de orde! De heer Van Luijk: Ik had vanochtend zelfs een groene bloes aangetrokken, maar omdat ik wat met eten heb zitten knoeien, heb ik die toch maar verwisseld. Ik ga het nu toch maar proberen; ik word wel op mijn vingers getikt als ik te ver ga. De elektrische auto mag zich verheugen in een toenemende belangstelling. Op openbare en private terreinen verschijnen steeds meer laadpunten en het aanbod van elektrische auto’s loopt van een klein stadautootje tot een snelle sportwagen. De opkomst van de elektrische auto gaat uiteraard gepaard met de gebruikelijke kinderziektes: afwijkende stekkers, pasjes die in andere gemeenten niet blijken te werken, enz. Ook is er naar mijn mening nog redelijk wat onduidelijkheid over de levensduur en de milieubelasting van de accu’s, en de auto’s zijn nog redelijk duur, maar goed: alle begin is moeilijk. Als we het opladen van de auto’s niet faciliteren, zal het gebruik van de elektrische auto volgens mij erg moeizaam van de grond komen. De VVD staat in principe dan ook positief tegenover het raadsvoorstel, maar we hebben wel een aantal vragen. In de kosten van het plan is een bedrag van € 17.000,- aan advieskosten opgenomen ten behoeve van onderhandelen. € 17.000,- lijkt mij erg veel voor alleen onderhandelen. Van het college wil ik daarom graag horen wat er eventueel nog meer onder valt. Als er onderhandeld moet worden, zijn er dan wellicht nog meer kosten te verwachten dan de kosten die in het raadsvoorstel zijn genoemd? Hebben we in het ambtelijk apparaat niet voldoende expertise in huis om dergelijke onderhandelingen te voeren? Vervolgens is sprake van gederfde inkomsten aan betaald parkeren voor een bedrag van € 2.000,-. Vindt het college het onredelijk om gewoon betaald parkeren toe te passen tijdens het opladen?
Mevrouw Hania-van Emmerik: Mijnheer de voorzitter. Hopelijk zal ik niet buiten de orde gaan! Bij elektrische laadpunten voor auto’s in Gorinchem zetten wij als Stadsbelang in deze tijd van bezuinigingen een vraagteken. Als ik in uw voorstel lees dat er in Nederland maar 400 elektrische auto’s rijden, en in handen zijn van overheden en bedrijven, kunnen wij dit toch nog wel even uitstellen? Zeker nu ons ambtelijk apparaat er alles aan moet doen om het hoofd boven water te houden, kunnen wij hiermee echt niet instemmen. Een vraag hebben wij ook te stellen over de groene stroom. Wil iedereen hier die tegen kernenergie is eens even zijn vinger opsteken? Dan heb ik voor u geen leuke mededeling: u kunt dan beter van vrijdagavond tot zondagnacht geen stroom meer gebruiken, want dan gebruikt u kernenergie uit Frankrijk, wegens overcapaciteit aldaar. Onze centrale staat alleen in het weekend standby. Dus kom je op voor je principes: knopje uit! Stadsbelang is natuurlijk voor een goed en gezond milieu, maar soms vraag ik mij persoonlijk wel eens af of we niet te veel doordraven, ook in Gorinchem. Sponsoren is goed, maar wij geven ook geen geld aan benzinepompen, diesel- en gaspompen. Laten wij nuchter blijven en in deze tijd met beide benen op de grond blijven staan. Ik kan u
K-7
nog één ding meegeven: of het nu groene stroom, grijze stroom of kernenergie is, het gaat allemaal door hetzelfde net, ofwel door dezelfde pijp. Mevrouw Van Maaren: Mijnheer de voorzitter. Er ligt een heel mooi raadsvoorstel voor ons. Als lokale overheid moeten we onze ogen openhouden voor milieu- en nieuwe energiebesparende technieken, of het nu gaat om het winnen van energie via wind of zon, het toepassen van dimmen van straatverlichting en/of het introduceren van oplaadpunten voor elektrische auto’s. Men wil dat 10% van de auto’s elektrisch gaat rijden, wat ongeveer 1 miljoen ton minder CO2 zou opleveren. Een mooi streven, ook al is in deze getallen niet verwerkt dat het produceren van de benodigde zware accu’s milieuonvriendelijk is en het opwekken van energie ook nog CO2 kost. Het voordeel dat wij te horen krijgen is dus behoorlijk genuanceerd, maar ja: heeft niet ieder voordeel ook zijn nadeel? Het CDA vertrouwt erop dat nieuwe technieken de huidige nadelen als wolken voor de zon zullen laten verdwijnen. We moeten niet alleen naar vandaag kijken, maar ook rekening houden met de generatie van morgen. Het CDA heeft nog enkele vragen te stellen. Gesproken wordt over derving van inkomsten uit parkeren, maar ik neem aan dat je ook als je bij zo’n paaltje staat gewoon geld in de parkeermeter moet doen. Bij het opladen wordt energie gebruikt. Is dat gratis, of is er een paal waar je gewoon muntjes in doet, of een creditcard, waarvoor je ‘zo lang’ energie kunt tanken? Net als de VVD plaatsen wij vraagtekens bij het hoge bedrag van € 17.000,- aan onderhandelingskosten. Ik doe dat voor minder! Overigens heb ik gelezen dat de VNG op 9 november een overeenkomst heeft gesloten met E-Laad, waardoor gemeenten niet zelf het wiel opnieuw hoeven uit te vinden. Zijn wij hiervan op de hoogte en kunnen wij hierdoor het ‘over de top-budget’ ad € 17.000,- reduceren? Tenslotte: de Stichting E-Laad mag 10.000 gratis oplaadpunten weggeven aan gemeenten en particulieren. Is de gemeente Gorinchem zich daarvan bewust en heeft zij zich hiervoor eventueel al aangemeld? De heer Van der Roest: Mijnheer de voorzitter. Ooit zal in een grijs verleden wel eens gepraat zijn over de vraag of er wel benzinepompen moesten komen. Ze zijn er gekomen, maar die zijn overigens niet door de overheid opgericht, voor zover ik heb kunnen nagaan… De voorzitter: Nee, maar we hebben ze wel ongeveer allemaal gesaneerd! De heer Van der Roest: Op kosten van de overheid, ja, dat klopt. Ik ben het helemaal met u eens. Het voordeel van deze palen is waarschijnlijk dat daar geen verontreiniging zal optreden. Het is prima om het elektrisch rijden op gang te krijgen, ik denk dat het best toekomst heeft, maar de start is wat moeizaam. Als je ziet hoe lang het duurt om zo’n elektrische auto op te laden, zou je al gauw tot de conclusie komen dat, als er wat meer auto’s komen, je met vijf laadpunten ook niet weg komt, om de doodeenvoudige reden dat mensen oorlog moeten gaan voeren wie bij dat ding mag staan. We zullen het allemaal wel ontdekken en als er aanmerkelijk meer komen, zal dat, denk ik, niet op kosten van de overheid gaan.
K-8
Wat mij erg benieuwt, is wat het antwoord van het college zal zijn op de vraag over het bedrag van € 17.000,- voor een bureau. Tenslotte vind ik het te kort door de bocht dat nu in het voorstel staat dat de laadpunten over vijf jaar automatisch in de exploitatiekosten komen. Naar mijn mening zullen we tegen die tijd moeten nagaan of die dingen inmiddels selfsupporting zijn; zo ja, dan zal de overheid daarvoor vooral niet moeten gaan betalen. De heer Van Breemen: Mijnheer de voorzitter. Toen de mobiele telefoon zijn intrede deed in Nederland, waren de eerste telefoons ongeveer zo groot als een pak melk... De voorzitter: Nou, het was meer een krat melk hoor! Ze waren niet te tillen, die krengen! De heer Van Breemen: Ja, dat was in de Tweede Wereldoorlog, maar ik heb het nu over begin jaren ’90. Er waren speciale greenpoints nodig, waar je dan moest gaan staan, of stoppen met je auto, en dan kon je daar mobiel bellen. Toen deze dingen in 1992 in Nederland geplaatst werden, zagen maar weinig mensen toekomst voor deze nieuwe technologie. Veel te ingewikkeld, vond men. Maar al zes jaar later werd het laatste greenpoint weer verwijderd, omdat iedereen een gsm had en het mobiele netwerk niet meer plaatsgebonden was, maar er een landelijke dekking voor was… De heer Bax: Gaat u nu een vergelijking trekken met de oplaadpunten en beweren dat ze over een paar jaar weg moeten zijn? De heer Van Breemen: Dat zou zo maar kunnen; ik ga er naartoe werken. De voorzitter: Als fysicus gruw ik van deze beschouwingen! Het kost namelijk geen energie om een mobiele telefoon te verplaatsen, maar een auto met iemand erin is ‘zoveel’ kilo, dat echt verplaatst moet worden. Dat vraagt gewoon om energie, hoe je het ook wendt of keert. De heer Van Breemen: Dat weet ik, maar ik heb het ook niet over de energie. De voorzitter: Ga verder! De heer Van Breemen: Nog geen 15 jaar later hebben we via ons mobiele netwerk toegang tot internet en de modernste communicatiesystemen. Deze ontwikkeling is heel snel gegaan en in gang gezet doordat de PTT destijds z’n nek uitstak en greenpoints aanlegde. Zo zal het ook gaan met elektrisch rijden, voorspellen velen. Elektrisch rijden gaat een belangrijk deel van de toekomst van de mobiliteit uitmaken. En zoals de mobiele telefonie ooit begon met vaste punten waar je moest stoppen, zo zetten wij nu de eerste stappen in het elektrisch rijden met oplaadpunten in de stad. Zo doorbreken we ook een vicieuze cirkel. Niemand koopt een elektrische auto als je hem nergens kunt opladen en niemand zet een elektrische laadpaal als er geen elektrische auto’s zijn. De enige manier om uit die patstelling te komen is door gewoon die punten aan te leggen, en daar gaat precies dit raadsvoorstel over. Het college stelt voor de komende vijf jaar een faciliterende rol te vervullen om het elektrisch rijden te promoten. Het zal u niet verbazen dat GroenLinks hierover erg enthousiast is. Het aanwijzen van bepaalde stra-
K-9
tegische plaatsen voor oplaadpunten is een goed signaal en een mooi begin. Ook kunnen particulieren zelf een aanvrage doen voor een oplaadpunt bij hen thuis voor de deur. GroenLinks is blij dat de gemeente deze faciliterende rol op zich wil nemen. De termijn van vijf jaar is wat ons betreft prima. Er zal in die tijd veel veranderen en over vijf jaar kunnen we bezien of en hoe we doorgaan met het stimuleren van de elektrische auto, want dát we het moeten stimuleren staat wat GroenLinks betreft buiten kijf. Dat is ook de reden waarom wij in het voorjaar, samen met de fractie ChristenUnie/SGP, een motie vreemd aan de orde van de dag hebben ingediend. Elektrisch rijden heeft veel voordelen: minder CO2-uitstoot, de auto’s zijn schoner en stiller en dat komt het woongenot en het leefklimaat in de stad ten goede. Natuurlijk zijn er ook een aantal nadelen. Zo hebben de auto die nu op de markt komen bijvoorbeeld een bepaalde actieradius, maar juist door het gebruik te stimuleren zal ook op dit punt, net als bij de gsm, de technologie zich ontwikkelen. Kortom, we zijn erg enthousiast over dit voorstel en dat de in onze ogen geringe kosten binnen het al vastgestelde budget voor milieu passen, is natuurlijk helemaal mooi meegenomen. Naar aanleiding van het voorstel hebben we nog wel twee vragen. De motie vroeg om een regionale afstemming op dit punt. Uit het voorstel hebben wij begrepen dat in de regio overleg is geweest en dat een aantal gemeenten besloten heeft mee te doen. Dat is natuurlijk goed om te horen, maar de andere gemeenten aarzelen blijkbaar nog. Gaat het college toch zijn uiterste best doen om ook deze gemeenten te verleiden tot die faciliterende rol? De andere vraag gaat over de voorbeeldfunctie. De gemeente Gorinchem heeft een aanzienlijk wagenpark en het zou natuurlijk bijdragen aan de stimulerende werking als wij in Gorinchem het goede voorbeeld zouden geven en zelf ook elektrisch zouden gaan rijden. Zeker binnen onze gemeentegrens is de actieradius van deze auto’s meer dan toereikend. De aanschaf van elektrische auto’s is nu misschien nog duur, maar de kosten voor de brandstof zijn weer ruim lager dan die voor benzineauto’s. Misschien is het daarom een idee om bij de volgende vervanging van auto’s eens te kijken naar een elektrische auto…. De voorzitter: Op dit punt bent u wel buiten de orde, maar gaat u verder. De heer Van Breemen: Het is uw domein zeker? GroenLinks is erg tevreden met de uitwerking van onze motie uit mei en hoopt dat deze stimuleringsmaatregelen succesvol zullen zijn. De heer Barth: Mijnheer de voorzitter. Autorijden met vrijstelling van wegenbelasting, 0% bijtelling en een volle tank voor 5 euro: dat kan met een elektrische auto. Deze voordelen maken elektrisch rijden bij 15.000 kilometer per jaar zo'n 20% goedkoper. Deze financiële prikkels vergroten de doelgroep en halen elektrisch rijden uit de hoek van geitenwollen sokken en milieuhobbyisme. En voor degene die nog de perceptie heeft dat de elektrische auto alleen beschikbaar is als onaantrekkelijk model waarin je niet gezien wilt worden: het aanbod van bestaande automodellen met elektrische aandrijving neemt snel toe. De elektrische auto heeft wel een nadeel, en dat is de actieradius van zo'n 200 kilometer….
K - 10
De voorzitter: Ik ben bijna zo ver om in te grijpen! Wilt u zich tot het agendapunt beperken? De heer Barth: Ja, direct. De heer Wildschut: Ik wil nog wel even opmerken dat de woorden ‘elektrische auto’ 17 keer op de eerste pagina van het raadsvoorstel voorkomen! De voorzitter: Ongetwijfeld, want het zou raar zijn als dat niet het geval zou zijn. We hebben het echter over de aanschaf en realisatie van elektrische laadpunten en niet over het bevorderen van autobezit. De heer Barth: Normaliter laat de fractie ChristenUnie/SGP tankvoorzieningen graag over aan tankstations, maar nu de elektrische auto’s leverbaar zijn, is er nog geen laadpaalinfrastructuur. Daarom vinden wij dat in deze opstartfase de gemeente Gorinchem als centraal liggende stad een bijdrage moet leveren als regiogemeente door enkele laadpalen te plaatsen. Niet alleen loopt Gorinchem dan mee in deze nieuwe techniek, ook dragen wij onze steen bij aan het zorgvuldig omgaan met de Schepping. Elektrisch rijden levert immers als resultaat een 30% lagere CO2-uitstoot op over de gehele levenscyclus van de elektrische auto. Nu deze techniek wordt aangeboden, is dit het moment om in te stappen. De fractie ChristenUnie/SGP is dan ook tevreden met het voorliggende stuk, waaruit blijkt dat het college de motie ‘laadpalen elektrische auto’s’, die wij gezamenlijk met GroenLinks hebben ingediend, heeft overgenomen. Hierbij merken wij op dat laadpalen bij de afslagen Gorinchem en Gorinchem-Oost onderscheiden moeten worden van laadpalen op parkeerplaatsen. Juist op deze locaties zal het voorkomen dat auto’s gedwongen moeten bijladen. Voor deze twee locaties vragen wij het college te kijken naar mogelijkheden tot plaatsen van snelladers. In 10 minuten een volle tank voldoet aan de behoefte op zo’n locatie. Ter vergelijking: de standaard-laadpaal doet daar zo’n zes uur over…. De voorzitter: Dan kan die auto zes uur niet rijden, en dat is hartstikke mooi! We hebben nu de elektrische auto, maar hiervóór waren we allemaal het openbaar vervoer aan het bevorderen. Met z’n allen in één elektrische trein, dat is nog veel beter dan die auto’s! Mevrouw Dansen: Dan moeten ze wel blijven rijden en stoppen in Gorinchem! Wethouder Van der Torren: Tien per uur, alle kans! De heer Barth: Ik heb nog één aanvullende suggestie voor het college, namelijk om zo’n snellader – zo’n ding dat de accu in 10 minuten kan opladen – ook op de carpoolplaats Avelingen te plaatsen. Even bijladen langs de A15, of de A27, wordt dan makkelijk mogelijk. De heer Koçak: Mijnheer de voorzitter. Ook ik moet mijn toespraak helemaal omgooien, nu hoor ik dat we het alleen over oplaadpunten mogen hebben, maar ik zal mijn best doen!
K - 11
Gorinchem laadt zich op voor de toekomst, want oplaadpunten hebben de toekomst. Het is stil, schoon en energiezuinig, nu al, maar straks nog veel meer, en het is een goed alternatief voor het rijden op fossiele brandstoffen. Mijn generatie moet nog wennen aan oplaadpunten, u ongetwijfeld ook, want dan moet je zelf je auto opladen en rekening houden met de accu. Ik zie dat niet gebeuren, maar voor onze kinderen zullen oplaadpunten straks gewoon zijn. U merkt, hoop ik, dat ik de uitdrukking ‘elektrisch rijden’ niet gebruik, en dat is op zichzelf al een hele prestatie! Op het gebied van oplaadpunten zijn de afgelopen jaren veel ontwikkelingen geweest. Deze ontwikkelingen zijn grote stappen, die gezet worden in de richting van de toekomst. In 2020 zouden er zo'n 1 miljoen elektrische auto’s in Nederland moeten zijn, maar dat is een kwestie van landelijk beleid. De landelijke PvdA zou in 2020 wel meer dan 2 miljoen elektrische auto’s op de weg willen zien, maar of dat lukt weet ik niet. Ik ga het niet hebben over de voordelen en de meerwaarde van dit voorstel. Dat hebben andere collega’s al gedaan. Wel heb ik nog enkele vragen te stellen. Is de gemeentelijke organisatie, gezien de voordelen en de meerwaarde, van plan ook elektrische auto’s aan te schaffen en, zo ja, aan welke termijn denkt u dan? Bij de vragen van VVD, D66 en Gorinchem Solidair over de kosten sluiten wij ons aan. De motie die GroenLinks en ChristenUnie/SGP op 26 mei 2011 hebben ingediend over elektrische oplaadpunten is door het college onderzocht. De achterliggende gedachte van die motie is eigenlijk dat Gorinchem in 2050 volledig klimaatneutraal wordt. Daarmee geeft de gemeenteraad als geheel een duidelijk signaal af dat duurzaamheid een belangrijk aandachtspunt is voor de komende jaren, als de raad hiermee tenminste instemt. Zojuist hoorde ik dat Stadsbelang tegen is; dan moet het maar in grote meerderheid. Een mooi voorbeeld hiervan is de raadsopdracht Duurzaam. De PvdA vindt het prima dat er voorlopig oplaadpunten komen op de strategische locaties. Ook de promotiemarkt is het een aantrekkelijk middel om deze stad te profileren. Het enige wat wij nog willen verzoeken is of u de evaluatie, die over vijf jaar is voorzien, met ons wilt delen. We staan met elkaar aan de start van deze ontwikkeling. Aan ons de taak het mogelijk te maken door nu te stimuleren, zodat Gorinchem ook in de toekomst aantrekkelijk en bereikbaar zal zijn voor onze inwoners. Aan ons zal het in ieder geval niet liggen. Mevrouw Van Dalen-Eggink: Mijnheer de voorzitter. Bij punt 3 in het raadsvoorstel staat dat ten aanzien van de voorgestelde locaties Stadhuisplein en parkeergarage Kazerneplein is besloten het betaald parkeren in stand te laten bij het parkeervak waar de elektrische laadpaal geplaatst zal worden. Bij punt 8, Risico’s of kansen, staat dat er daarnaast sprake is van minimale gederfde inkomsten van het parkeren op de parkeerplaatsen waar een oplaadpunt gerealiseerd zal worden; ook weer Stadhuisplein en Kazerneplein. Ik vraag me af of het één niet in tegenspraak is met het ander. Hoezo zou er dan ineens minder geparkeerd worden? Je zou immers verwachten dat een auto die lang moet opladen daar dan ook langer staat en genoeg parkeergeld betaalt. Over de inhuur is eerder al een vraag gesteld. In het voorstel staat dat installeren én inhuur samen € 17.000,- kosten. Hoeveel is dat dan voor installeren en hoeveel voor inhuur? En waarom heeft het college besloten tot inhuur? Hoe staat het met ons ambtenarenapparaat….
K - 12
De voorzitter: Die zijn nog niet opgeladen! Mevrouw Van Dalen-Eggink: Dat is heel jammer. Ik stel voor dat dan heel snel te gaan doen! Wethouder Rijsdijk: Mijnheer de voorzitter. Elektrisch rijden is blijkbaar in, want over dit onderwerp hebben meer sprekers het woord gevoerd dan er raadsfracties zijn. Het staat in ieder geval volop in de belangstelling en ik ben blij met zoveel aandacht. Ook ik sta nu een beetje voor een dilemma, want moet ik het nu over elektrisch rijden gaan hebben, of over oplaadpalen? Het is een beetje de vraag van de kip en het ei: wat is er eerst, het elektrisch rijden, of de elektrische laadpaal? Ik denk dat ik het dan maar over het ei, oftewel de laadpaal, ga hebben. Wij opereren vanuit een kaderstellend stuk: het Milieubeleidsplan 2008-2012, waarin als een van de doelen vermindering van de milieubelasting door mobiliteit is genoemd, waarbij het ook gaat over vervoersbewegingen, de luchtverontreiniging die daardoor plaatsvindt en de geluidsoverlast. Ook de raadsopdracht Duurzaam Gorinchem vermeldt het verminderen van de milieubelasting door mobiliteit en daarbij wordt het elektrisch rijden met name genoemd. Verder is er nog de motie, die weliswaar is ingediend, maar nog niet in stemming gebracht. Wij hebben een en ander uitgewerkt en stellen de raad nu voor daarmee aan de slag te gaan, maar dat roept blijkbaar nog heel wat vragen op die ik graag wil beantwoorden. Het bedrag van € 24.000,- dat in het voorstel staat zijn inderdaad de totale kosten die wij berekenen voor de komende vijf jaar, als een en ander conform dit voorstel wordt uitgewerkt. Een beetje cryptisch is voorts vermeld dat zo'n € 17.000,- voor installatie en advieskosten is bedoeld, waarbij ook onderhandelingen worden genoemd. De advieskosten bedragen € 8.000,- en dat heeft onder andere, maar niet met name, met onderhandelingen te maken. Wij huren een adviesbureau in, omdat het vrij specialistische kennis vereist om de aanbiedingen van hetzij E-Laad, hetzij HVC, goed door te nemen. Gorinchem is weliswaar niet de eerste gemeente in Nederland die aan de slag gaat met laadpalen, maar zeker ook niet de laatste; we zijn een voorloper van de middenmoot. Daarbij kunnen we de kennis van een adviesbureau, dat dit al eerder voor andere gemeenten heeft gedaan, heel goed gebruiken. Wij hebben daarvan zelfs al voordeel gehad bij het opstellen van dit advies. Vragen zijn ook gesteld over de kosten van parkeren. Het voorstel noemt een bedrag van € 2.000,- als derving aan parkeerinkomsten. Aan de andere kant willen wij het betaald parkeren wel in stand houden. Wij schatten in dat, als deze palen zijn geplaatst, de parkeerplaatsen niet direct fulltime bezet zullen zijn. Ook dit is weer een beetje het kip en ei-verhaal. Als de parkeerplaatsen niet bezet zijn, hebben we met inkomstenderving te maken. Uitgangspunt is echter wel dat de mensen die daar gaan parkeren en laden parkeergeld zullen moeten betalen. De stroomkosten echter komen conform een landelijke afspraak voorlopig voor rekening van de gemeente. Het ziet er wel naar uit dat er in de toekomst voor betaald zal moeten worden, maar vooralsnog is dat niet het geval. We praten nu over een periode van vijf jaar. De heer Koçak had het over een evaluatie na vijf jaar, maar ik denk dat de wereld er over vijf jaar heel anders uit zal zien. Als we pas over vijf jaar gaan evalueren, weet ik niet wat we dan nog van dit systeem zullen denken. In die termijn van vijf jaar zal er van alles veranderen. Er zullen misschien wel K - 13
heel andere palen komen, andere stekkers, een ander betaalsysteem, wie zal het weten? Ik schat in ieder geval in dat dit systeem het geen vijf jaar zal volhouden. Geïnformeerd is ook naar de regionale afstemming. Wij hebben dit plan voorgelegd aan de andere gemeenten in Alblasserwaard/Vijfheerenlanden en zij waren er allemaal positief over en willen er graag bij aanhaken. Er zijn echter maar twee gemeenten, Zederik en Giessenlanden, die hebben laten weten daarvoor ook wat geld vrij te kunnen maken. De andere gemeenten hebben daarvoor in hun begroting nog geen bedrag kunnen vinden. Dat is de huidige stand van zaken. Er volgt nog een presentatie voor de regiogemeenten en ze kunnen altijd nog aanhaken, maar voorlopig zullen we het met drie gemeenten gaan doen. Toen ons eigen wagenpark ter sprake werd gebracht, fluisterde de secretaris mij terecht toe: let op, dit is wel bedrijfsvoering! De voorzitter: Het is ook buiten de orde, want we hebben het alleen over de palen. Wethouder Rijsdijk: We zullen er in onze bedrijfsvoering over nadenken, maar wat het gaat worden kan ik nog niet vertellen. De vraag is voorts gesteld of we niet beter snelladers kunnen plaatsen. Dat zou inderdaad kunnen, maar er is een heel ander kostenplaatje aan verbonden. De normale palen die door E-Laad en HVC worden aangeboden zijn veel goedkoper. Snellaadpalen zouden het tienvoudige van dit bedrag vergen; ze zitten bovendien niet in het pakket van ELaad. Van mevrouw Hania heb ik begrepen dat zij het liefst zou wachten op een techniek van auto’s met ingebouwde kernreactor. Dat is echter nog niet aan de orde…
Mevrouw Hania-van Emmerik: Maar wie weet komt het nog! U kunt kennelijk vijf jaar vooruit kijken, ik niet. Wethouder Rijsdijk: U wacht daarop en wij gaan alvast aan de slag, stel ik voor. Hiermee hoop ik alle vragen te hebben beantwoord. Het college hoopt dat we met dit voorstel tegemoet zijn gekomen aan de motie die destijds is ingediend, maar nog niet in stemming gebracht. Mevrouw Hoogesteger: Mijnheer de voorzitter. Op gevaar af dat ik buiten de orde word verklaard, wil ik mevrouw Hania graag iets aanbieden waarvoor je in het geheel geen laadpunten nodig hebt. De heer Van Luijk: Mijnheer de voorzitter. Volgens mij is nu alleen een bedrag van € 8.000,- van het totaalbedrag van € 17.000,- verklaard. Van het college wil ik daarom graag nog een kleine toelichting hebben op het andere deel.
Mevrouw Hania-van Emmerik: Mijnheer de voorzitter. Op mijn opmerking over kernenergie is het college helemaal niet ingegaan en ik dacht nog wel dat GroenLinks zo fel tegen kernenergie was. Wethouder Rijsdijk: Mijnheer de voorzitter. In tweede termijn resten nog twee vragen, allereerst over het bedrag van € 17.000,-. € 8.000,- daarvan is bestemd voor advieskosten,
K - 14
de overige kosten bestaan uit installatiekosten – er moeten straten worden opgebroken en palen neergezet – en de energiekosten die eraan zijn verbonden. De heer Wildschut: Het gaat dus om € 17.000,- + € 2.000,- op jaarbasis aan gederfde parkeerinkomsten = € 10.000,- voor de periode van vijf jaar. Totaal dus € 27.000,- en dat is al meer dan de € 24.500,- die totaal voor vijf jaar zijn geraamd. Bovendien komen daar nog kosten voor beheer en onderhoud bij. Welk rekensommetje moeten we dan maken? Wethouder Rijsdijk: We duiken nu wel heel diep in de begroting! De voorzitter: Ja, we houden ons wel aan de grote lijnen vanavond! De heer Wildschut: Als u bedragen noemt, is het wel prettig dat het alles bij elkaar klopt. Wethouder Rijsdijk: De totale begrotingsopbouw heb ik niet bij de hand, maar die is er wel. Wat ik in ieder geval weet is dat de advieskosten € 8.000,- belopen en dat de overige kosten installatiekosten en energiekosten zijn. Het bedrag van € 2.000,- voor gederfde parkeerinkomsten is daar niet in begrepen, maar zit in het hele parkeerverhaal. Op de vraag van mevrouw Hania over kernenergie kan ik mededelen dat E-Laad en HVC garanderen dat ze even veel groene stroom op het net gooien als uit die palen komt. Wat je erin stopt, komt eruit. Hoe de hele energiemarkt in elkaar zit wil ik buiten deze vergadering graag nog een keer met mevrouw Hania bespreken…
Mevrouw Hania-van Emmerik: Wij gebruiken al ruim 30 jaar, van vrijdag tot maandag, kernenergie. Wethouder Rijsdijk: Ik wil dat heel graag in een aparte themabijeenkomst over energie eens bespreken met mevrouw Hania. Zonder hoofdelijke stemming wordt hierna conform het voorstel van burgemeester en wethouders besloten, onder aantekening dat de fractie Stadsbelang geacht wil worden tegen te hebben gestemd. 6. Sluiting.
De voorzitter sluit te 20.46 uur de vergadering. Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van de raad der gemeente Gorinchem op donderdag 26 januari 2012. De griffier,
De voorzitter,
K - 15