Zitting van donderdag 6 november 2014

Nr. 12

Zitting van donderdag 6 november 2014 Voorzitter: de heer A.C. Barske, burgemeester. Aanwezig zijn de leden: de heren F. Alba Heijdenrijk en F.M.Th. Barth, mevrouw G.H. Biesheuvel-van Diemen, de heren R.J.J. van Breemen en H. Chaaby, mevrouw N. van DalenEggink, de heren I. Elmaci en E. Güngör, de dames E.W.H. Hamann en J.T.E. Hoogesteger, de heren A. de Jong, E.B. Klink, A. Koçak, K.E. Lutterkort en L.R.J. van Luijk, de dames A.G. van Maaren, A. Mager-Schroten en M.J. Molengraaf-Vullers, de heren H.J. van Mourik, L.A. Onvlee en P.C.J. Schefferlie, mevrouw F.J. Schouwenaar, en de heren B van Son, I. Tekir en D. van Zanten. Griffier: de heer H. Sepers. Tevens aanwezig: de wethouders mevrouw E.L. Dansen en de heren M.A.J. Doodkorte, A.P. Faro en A.J. Rijsdijk, alsmede mevrouw mr. drs. A.W. Vergouwe, gemeentesecretaris.

* AGENDA: 1. Opening (10.00 uur). ............................................................................................................................................... 2 2. Aanwijzing van het lid dat het eerst aan de beurt van stemmen is. .......................................................................... 2 3. Vaststelling agenda. ................................................................................................................................................. 2 4. Lijst ingekomen stukken. ......................................................................................................................................... 2 5. Tweede Tussenrapportage 2014 (nr. 2014-1260)..................................................................................................... 2 6. Begroting 2015 (nr. 2014-1261) .............................................................................................................................. 3 7. Uitkomsten septembercirculaire gemeentefonds 2014 (nr. 2014-1257) ................................................................... 4 Algemene beschouwingen PvdA ...................................................................................................................................................................... 7 Stadsbelang ............................................................................................................................................................ 15 SP .................................................................................................................................................................... 20 VVD .................................................................................................................................................................... 26 D66 .................................................................................................................................................................... 29 ChristenUnie/SGP .................................................................................................................................................. 32 CDA .................................................................................................................................................................... 35 GroenLinks ............................................................................................................................................................ 39 Gorcum Actief ....................................................................................................................................................... 45 Beantwoording college in eerste termijn Wethouder Doodkorte............................................................................................................................................ 51 Wethouder Dansen................................................................................................................................................. 56 Wethouder Faro ..................................................................................................................................................... 60 Wethouder Freije ................................................................................................................................................... 68 Wethouder Rijsdijk ................................................................................................................................................ 73 Voorzitter ............................................................................................................................................................... 75

L-1

Repliek PvdA .................................................................................................................................................................... 79 Stadsbelang ............................................................................................................................................................ 82 SP .................................................................................................................................................................... 86 VVD .................................................................................................................................................................... 89 D66 .................................................................................................................................................................... 92 ChristenUnie/SGP .................................................................................................................................................. 94 CDA .................................................................................................................................................................... 97 GroenLinks .......................................................................................................................................................... 101 Gorcum Actief ..................................................................................................................................................... 104 Dupliek Wethouder Doodkorte.......................................................................................................................................... 107 Wethouder Dansen............................................................................................................................................... 108 Wethouder Faro ................................................................................................................................................... 109 Wethouder Freije ................................................................................................................................................. 110 Wethouder Rijsdijk .............................................................................................................................................. 113 De voorzitter ........................................................................................................................................................ 113 Besluitvorming amendementen en moties ........................................................................................................... 114 8. Sluiting. ............................................................................................................................................................... 116

* 1. Opening (10.00 uur).

De voorzitter: Ik open de vergadering en heet u allen van harte welkom. 2. Aanwijzing van het lid dat het eerst aan de beurt van stemmen is.

Door het lot wordt aangewezen de heer Tekir. 3. Vaststelling agenda.

De agenda wordt ongewijzigd vastgesteld. 4. Lijst ingekomen stukken. J. Informatiebrieven van het college 1 Actuele financiële informatie t.b.v. raadsvergadering 6 november 2014 1262 16.10.2014 (begrotingsraad)

Zonder beraadslaging en zonder hoofdelijke stemming wordt conform het voorstel besloten. 5. Tweede Tussenrapportage 2014 (nr. 2014-1260) 1. Inleiding / aanleiding Wij rapporteren in het kader van de planning- en controlcyclus in de Tweede tussenrapportage 2014 over de ontwikkelingen die zich in de eerste zeven maanden van dit jaar hebben voorgedaan op zowel beleidsmatig als financieel vlak (budgetafwijkingen). De gevolgen van deze ontwikkelingen worden voor de rest van het kalenderjaar en, voor zover van toepassing en nu al in te schatten, voor de jaren daarna in beeld gebracht. Het raadsvoorstel en het raadsbesluit die behoren bij de Tweede tussenrapportage 2014 zijn opgenomen in het boekwerk Tweede tussenrapportage 2014. De in dat boekwerk opgenomen Aanbiedingsbrief dient als onderbouwing van het raadsvoorstel. Teneinde het besluitvormingsproces rondom de Tweede tussenrapportage 2014 maximaal te faciliteren, treft u onderstaand zowel het raadsvoorstel als het raadsbesluit aan.

L-2

Definitief voorstel raad Wij stellen u voor om: 1. Een nieuwe bestemmingsreserve deelfonds sociaal domein te vormen met het doel om de rijksmiddelen die wij ontvangen voor de uitvoering van de 3 D's ook daadwerkelijk en in zijn geheel (eventueel ontschot) in te zetten voor de Jeugdhulp, Participatie en WMO/AWBZ-taken. 2. De Tweede tussenrapportage 2014 vast te stellen, inclusief de daarin opgenomen mutaties in de algemene reserve en bestemmingsreserves vermeld in de paragraaf Reserves en Voorzieningen (hoofdstuk 2.3.2) en de mutaties op investeringen inclusief nacalculaties vermeld in de paragraaf Investeringen (hoofdstuk 2.3.10). 3. De Begroting 2014 te wijzigen conform de in de Tweede tussenrapportage 2014 per programma opgenomen budgetafwijkingen, wat voor 2014 per saldo een voordeel oplevert van € 2.210.418. 4. Het saldo van de Tweede tussenrapportage 2014 ad € 2.210.418 te storten in de algemene exploitatiereserve.

6. Begroting 2015 (nr. 2014-1261) 1. Inleiding / aanleiding Onze voornemens voor 2015 zijn opgenomen in de Begroting 2015. Bij het opstellen van de Begroting 2015 hebben wij ons gebaseerd op de Perspectiefnota 2015-2018, die u op 3 juli 2014 heeft vastgesteld. De perspectiefnota is immers het fundament voor de begroting. Het raadsvoorstel en raadsbesluit die behoren bij de Begroting 2015 zijn opgenomen in het boekwerk Begroting 2015. De in dat boekwerk opgenomen Aanbiedingsbrief dient als onderbouwing van het raadsvoorstel. Wij merken op dat het onderstaande raadsvoorstel / raadsbesluit op een punt afwijkt van het voorstel zoals dat in het boekwerk Begroting 2015 is opgenomen. Het betreft hier de begrafenisrechten. Ten onrechte wordt in het boekwerk Begroting 2015 voorgesteld de begrafenisrechten in 2015 te verhogen met 2,7 % (zie punt 5 van het voorstel daar). Voor de begrafenisrechten is deze wijze van tariefsbepaling echter niet van toepassing (maar geldt het principe van kostendekkendheid). Tijden de inloopbijeenkomst van 14 oktober 2014 is dit gemeld. In het hieronder vermelde raadsvoorstel / raadsbesluit is deze fout hersteld. Teneinde de besluitvorming rondom de Begroting 2015 maximaal te faciliteren, treft u onderstaand zowel het raadsvoorstel als het raadsbesluit aan. 2. Definitief voorstel raad Wij stellen voor om: a. de raming van baten en lasten van de programma's voor de jaarschijf 2015 te autoriseren conform de in de hoofdstuk 2.1 tot en met hoofdstuk 2.4 opgenomen tabellen 'Wat gaat dit kosten?' bij de 14 programma's; b. de algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien aan te wijzen als dekking voor de programma's en de raming van baten en lasten van deze algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien voor de jaarschijf 2015 te autoriseren conform de in hoofdstuk 2.5 opgenomen tabel 'Wat gaat dit kosten?'; c. de mutaties in de reserves voor jaarschijf 2015 vast te stellen conform de in hoofdstuk 4.2.4 opgenomen overzichten met betrekking tot de algemene reserves en de bestemmingsreserves (totale storting in 2015 € 10.263.513 en totale onttrekking in 2015 € 9.730.223); d. de dotaties aan de voorzieningen voor jaarschijf 2015 vast te stellen conform het in hoofdstuk 4.2.4 opgenomen overzicht met betrekking tot de voorzieningen (totale dotatie in 2015 € 4.285.176); e. de investeringen voor jaarschijf 2015 vast te stellen conform het in hoofdstuk 4.10.4 opgenomen overzicht (totaal investeringsbedrag € 15.076.998), met dien verstande dat, zolang er nog geen duidelijkheid is over de toekomst van theater De Nieuwe Doelen vanwege de nog lopende discussie m.b.t. het Toekomstbeeld Cultuur, de investeringen in de trekkenwand en de stoelen niet gepleegd worden;

L-3

f. de tarieven voor de belastingen, heffingen en rechten voor het jaar 2015 vast te stellen conform onderstaande tabel, inclusief WOZ-waardering1; g. de belastingverordening waarin de tarieven zijn opgenomen die onder sub f. voor 2015 worden voorgesteld, dienovereenkomstig vast te stellen. 1.

Onroerende- en roerende-zaakbelasting: - woningen: eigenaar 0,1351% - niet woningen: eigenaar 0,2931% - niet woningen: gebruiker 0,2351%

2.

Rioolbelasting per woning c.q. 150 m3 afvalwater: - voor eenpersoonshuishoudens € 176,00 - voor meerpersoonshuishoudens / bedrijven 150 m3 afvalwater € 220,00 - voor grootverbruikers € 85,00

3.

Hondenbelasting: - voor de eerste hond € 118,00 - voor elke volgende hond € 134,00 - voor een kennel € 195,00

4.

Naheffingsaanslag parkeerbelastingen € 59,00

5.

De leges, precariobelasting, markt- en kadegelden te verhogen met 2,7%.

De belastingverordeningen worden separaat aangeboden.

7. Uitkomsten septembercirculaire gemeentefonds 2014 (nr. 2014-1257) Korte samenvatting van de inhoud en voorstel Wij presenteren dit raadsvoorstel ’Uitkomsten septembercirculaire gemeentefonds 2014’ in samenhang met de Tweede tussenrapportage 2014 en de Begroting 2015-2018. Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft op Prinsjesdag de septembercirculaire gemeentefonds 2014 uitgebracht. Wij geven in dit raadsvoorstel de financiële effecten van de septembercirculaire. Wij stellen u voor: 1. Kennis te nemen van de financiële uitkomsten septembercirculaire gemeentefonds 2014 zoals weergegeven in paragraaf 4.1 in dit raadsvoorstel; 2. Kennis te nemen van de diverse oormerkingen middelen septembercirculaire gemeentefonds 2014 zoals gemeld in paragraaf 4.2 in dit raadsvoorstel; 3. De financiële effecten 2014 - 2019 met betrekking tot de uitkomsten septembercirculaire gemeentefonds 2014 rekening houdend met de oormerkingen vast te stellen 2014: € 26.769 voordeel 2015: € 152.454 nadeel 2016: € 237.671 voordeel 2017: € 495.090 voordeel 2018: € 704.692 voordeel 2019: € 1.298.741 voordeel en het saldo hiervan voor de jaren 2014, 2016, 2017, 2018 en 2019 te storten in de algemene exploitatiereserve en het saldo voor 2015 te onttrekken aan de algemene exploitatiereserve. 4. De in dit raadsvoorstel opgenomen financiële effecten te verwerken in een begrotingswijziging. 2. Fase trechter Het betreft de besluitvormingsfase. 3. Inleiding / aanleiding U treft de doorrekening van de septembercirculaire gemeentefonds 2014 vergeleken met de meicirculaire (en tweede tussenrapportage 2014) gemeentefonds 2014 aan.

L-4

4. Inhoud / Kaders 4.1 Financiële uitkomsten Wij presenteren allereerst het financieel effect raming algemene uitkering septembercirculaire gemeentefonds 2014 ten opzichte van de raming algemene uitkering uit de meicirculaire 2014/ tweede tussenrapportage 2014 daarbij uitgaande van de oormerkingen van de middelen zoals hieronder bij 4.2 aangegeven. De groei wordt veroorzaakt door de autonome groei van het gemeentefonds. 2014: € 26.769 voordeel 2015: € 152.454 nadeel 2016: € 237.671 voordeel 2017: € 495.090 voordeel 2018: € 704.692 voordeel 2019: € 1.298.741 voordeel 4.2 Oormerkingen Conform bestaand beleid, oormerken (= reserveren van rijksgelden met een specifiek beleidsdoel) wij een aantal vergoedingen uit het gemeentefonds. Het betreft een nadelig bedrag van € 132.306 in 2014 oplopend naar een voordelig bedrag van € 255.187 in 2019. U moet hier bijvoorbeeld aan denken aan de middelen Wet maatschappelijke ondersteuning die vanaf 2007 al onderdeel uitmaken van het gemeentefonds alsmede de geactualiseerde bedragen inzake het sociaal domein. 4.3 Sociaal domein De middelen sociaal domein zijn in de septembercirculaire geactualiseerd. Het totale bedrag sociaal domein bedraagt voor het jaar 2015: - Participatiewet

€ 7.963.689

- Wet maatschappelijke ondersteuning

€ 4.502.656

- Jeugdzorg

€ 8.625.838

Totale middelen sociaal domein

€ 21.092.183

De decentralisaties in het sociale domein gaan gepaard met landelijke kortingen. Dit komt tot uitdrukking in de cijfers. De totale middelen sociaal domein kennen een dalend verloop van € 21.092.183 in 2015 naar € 19.224.003 in 2019. Een daling van € 1.868.180. Het ministerie van BZK sprak ten tijde van de meicirculaire nog over een deelfonds sociaal domein, waarbij de gemeenten gedurende 3 jaar de middelen dienen te besteden aan de taken binnen het sociaal domein. De circulaire geeft aan dat de middelen nu niet verstrekt worden via het genoemde deelfonds, maar via een integratie-uitkering binnen het gemeentefonds. De bestedingsrichting is daarmee komen te vervallen, daarmee zijn de middelen in wezen vrij besteedbaar geworden. Het kabinet en de VNG delen echter het belang om de middelen sociaal domein in te zetten voor de uitvoering van de nieuwe gedecentraliseerde taken in het sociaal domein. Via de zogeheten monitor sociaal domein blijven de uitgaven apart zichtbaar. 5. Bestaand beleid, raadskaders en -besluiten Raadsvoorstel Meicirculaire 2014-2015 ‘’Uitkomsten meicirculaire gemeentefonds 2014’’. Wet maatschappelijke ondersteuning, Participatiewet en Jeugdwet. 6. Betrokkenheid derden Niet van toepassing. 7. Beoogd effect Niet van toepassing. 8. Risico’s of kansen Het uitgangspunt bij de invoering van de drie decentralisaties is budgettaire neutraliteit.

L-5

Wij geven hierbij aan dat in de begroting 2015 in de paragraaf Weerstandsvermogen een risico inzake de drie decentralisaties (werk, zorg en jeugd) is opgenomen van € 1.300.000. U treft in de begroting 2015 een nadere onderbouwing van dit bedrag aan. In de septembercirculaire is aangegeven dat voor de verdeling van het nieuwe budget Wmo 2015 een nieuw zogeheten objectief verdeelmodel is ontwikkeld. Het nieuwe model voorspelt per gemeente de verwachte uitgaven die samenhangen met de extra verantwoordelijkheden die gemeenten met de Wmo krijgen. Voor Gorinchem lijkt hierin een kans van € 275.000 in 2016 en verder zich voor te doen. Deze kans is nog niet verwerkt in de meerjarige cijfers. Wij maken een nadrukkelijk voorbehoud bij dit bedrag. Het model is nog onderwerp van bestuurlijk overleg en het genoemde bedrag kan hierdoor nog wijzigen. In de meicirculaire 2015 volgt hierover nadere informatie. 9. Financiële consequenties De financiële consequenties zijn toegelicht in hoofdstuk 4 van dit raadsvoorstel. De algemene uitkering bedraagt ten tijde van de septembercirculaire voor het jaar 2015: € 57.461.517 aflopend naar € 54.634.900 in 2019. De middelen sociaal domein (=een inkomst) die integraal onderdeel uitmaken van de algemene uitkering kennen namelijk een dalend verloop (als ook de geoormerkte middelen sociaal domein = een uitgave). Hierdoor daalt per saldo de algemene uitkering. 10. Vervolgproces De uitkomsten septembercirculaire gemeentefonds worden verwerkt in een begrotingswijziging. U ontvangt separaat ten behoeve van de begrotingsraad op 6 november aanstaande een oplegger waarin wij een nadere actueel financieel beeld geven. Dit actuele beeld ontstaat door het bijeenbrengen van de financiële informatie uit de begroting 2015, de tweede tussenrapportage en dit raadsvoorstel Septembercirculaire. 11. Communicatie Op de gebruikelijke wijze. 12. Uitkomsten raadsbijeenkomst "De griffie vult hier eventuele aanvullingen vanuit de raadsbijeenkomst in" 13. Nadere standpuntbepaling college ”De ambtelijke organisatie vult hier nadere antwoorden op gestelde vragen en eventueel andere inzichten als gevolg van de behandeling in de raadsbijeenkomst en dergelijke in’’ 14. Definitief voorstel raad Wij stellen u voor: 1. Kennis te nemen van de financiële uitkomsten septembercirculaire gemeentefonds 2014 zoals weergegeven in paragraaf 4.1 in dit raadsvoorstel; 2. Kennis te nemen van de diverse oormerkingen middelen septembercirculaire gemeentefonds 2014 zoals gemeld in paragraaf 4.2 in dit raadsvoorstel; 3. De financiële effecten 2014 - 2019 met betrekking tot de uitkomsten septembercirculaire gemeentefonds 2014 rekening houdend met de oormerkingen vast te stellen 2014: € 26.769 voordeel 2015: € 152.454 nadeel 2016: € 237.671 voordeel 2017: € 495.090 voordeel 2018: € 704.692 voordeel 2019: € 1.298.741 voordeel en het saldo hiervan voor de jaren 2014, 2016, 2017, 2018 en 2019 te storten in de algemene exploitatiereserve en het saldo voor 2015 te onttrekken aan de algemene exploitatiereserve. 4. De in dit raadsvoorstel opgenomen financiële effecten te verwerken in een begrotingswijziging.

L-6

Algemene beschouwingen PvdA

Mevrouw Biesheuvel-van Diemen: Mijnheer de voorzitter. Onze algemene beschouwing hebben we de titel meegegeven “Gezond Gorcum met gezond verstand”. Vandaag bespreken we de financiën van de gemeente Gorcum. Het ambtenarenapparaat heeft hiervoor een enorme inspanning geleverd, waarvoor respect en complimenten: weer beter leesbaar, weer prettiger en alles staat goed op een rijtje. Dank u wel! De stukken zal ik in algemene zin behandelen en ik zal dus niet stilstaan bij aparte hoofdstukken en paragrafen. Wat de PvdA van belang vindt is: de visie op de stad, de visie op de verschillende gemeentelijke taken en de visie hoe de Gorcumers daarin betrokken, gestimuleerd en waar nodig ondersteund worden. Als we kijken naar de perspectiefnota, die de onderlegger is voor deze begroting, zien we dat die beleidsarm is, of, om de woorden van een van de medewerkers in dit huis tijdens de presentatie aan te halen: zéér beleidsarm. Wat is de visie van dit college en deze coalitie op onze stad? De huidige begroting is ook tot stand gekomen met het coalitieakkoord als onderlegger. Het coalitieakkoord “Verbindend, levendig, zorgzaam” heeft als belangrijkste of misschien wel enige uitgangspunt: het huishoudboekje op orde hebben en de begroting sluitend. De PvdA heeft als standpunt dat er meer bestuurlijke visie nodig is om de stad goed te besturen. Financiën mogen nooit de leidraad zijn. Het zijn de middelen om een doel te bereiken. Wat de doelen van dit college en deze coalitie zijn, is ons echter geheel onduidelijk. Aan de hand van drie hoofdthema's die voor de PvdA belangrijk zijn en onze financiële visie, wil ik de stukken met u doornemen en de standpunten van de PvdA uit de doeken doen. 1e Thema: Gezonde zorg in Gorcum Door de overheveling van allerlei overheidstaken naar de gemeenten, ontstaat veel onrust en onzekerheid. Deze zogeheten drie decentralisaties, waaronder vallen de Wet Maatschappelijke Ondersteuning, De Participatiewet en de Jeugdhulp, vragen op korte termijn erg veel aanpassingen en inzet van ons college en ons ambtenarenapparaat. De afgelopen maanden is dan ook herhaaldelijk gebleken hoe lastig het is als grip op deze dossiers ontbreekt. De PvdA krijgt vanuit allerlei lagen van de bevolking vragen en opmerkingen hierover. Wat we ontdekken is dat er weinig samenhang is en dat een “overall”-visie ontbreekt. Als we een hapsnap-mentaliteit hebben, zonder een overkoepelend doel voor ogen te hebben, leidt dat al gauw tot de door ons gesignaleerde onrust. Naast de door ons ingebrachte raadsopdracht “Werken aan morgen”, willen wij een aantal andere ideeën aandragen die zorgen voor samenhang: samenhang in beleid, samenhang in de wijk en samenhang voor de stad. In de raadsopdracht “Werken aan morgen” ligt het accent op de transformatie; als noodzakelijke ontwikkeling om de transities te doen slagen, efficiency en solidariteit te combineren, nieuwe rollen tussen burger en overheid in gang te zetten, maar vooral om te investeren in preventie en ondersteuning van mantelzorg. Wij menen hiervoor de volgende bouwstenen nodig te hebben: * Buurthuisfunctie We hebben in het verleden te rigoureus gekozen voor de rode draad “Geen stenen maar activiteiten financieren’. Daar moeten we op terug durven komen. Uit meerdere bijeenkomsten en overleggen concluderen wij steeds weer, dat wij wel degelijk die

L-7

stenen nodig hebben om activiteiten te huisvesten en te zorgen voor continuïteit van die activiteiten. Door het versterken van de buurthuisfunctie kan daar ook door de sociale wijkteams de laagdrempelige verbinding worden gemaakt naar de bewoners. Onder buurthuisfunctie verstaan wij niet alleen de daadwerkelijke buurthuizen, wij zien dat in een breder verband. Naast de vier bestaande buurthuizen, denken wij ook aan het benutten van (brede) scholen, de bibliotheek, kerken en moskeeën, gemeentelijke panden die effectiever kunnen worden benut, gebouwen van culturele en sociaalmaatschappelijke instellingen, etc. Tijdens de uitwerking van de raadsopdracht “Werken aan morgen” zullen wij hier vooral op inzetten. Door samenhang te organiseren, organiseer je vroegtijdige signalering, voordat de problemen escaleren met alle kosten van dien. Preventie is altijd goedkoper. * De wijkverpleegkundige Door met de wijkverpleegkundige in verbinding te staan, creëer je een vindplaats van problemen voordat deze escaleren. Indien de problemen te groot worden, kan adequaat ingegrepen worden en de juiste hulp geboden worden. * De Ideeënmakelaar Bij de uitwerking van de raadsopdracht “Werken aan morgen”, speelt ook de ideeënmakelaar een belangrijke rol. Wat daarbij vooral wenselijk is, is ondersteuning van mantelzorg(ers), tijdelijke inzet van professionals bij buurtinitiatieven, en andersom ook laagdrempelige toegang tot zorg, als informele (mantel)zorg te zwaar wordt, en een nauwe samenwerking met de straatcoaches die in bepaalde wijken de ogen en de oren van de stad zijn. Bij die samenwerking is de link naar de wijkagent en de wijkverpleegkundige snel gelegd en wordt de vroegtijdige signalering geborgd. Door ondersteuning van en aansluiting bij “wat er leeft” in de buurt kan professionele inzet worden voorkomen of, indien echt nodig, zo snel mogelijk, zo dichtbij mogelijk en zo kort en effectief mogelijk (maar wel zo lang als nodig) worden gegeven. * Zorg Advies Teams: Door gebruik te maken van de Zorg Advies Teams van de scholen, maak je gebruik van deskundige kennis en ervaring. Deze teams komen voor in het basisonderwijs en in het voortgezet onderwijs. Dat betekent dat ook hier weer door vroegtijdige signalering veel ellende kan worden voorkomen. Dit is onze visie, de beste manier om de risico's van de 3D's aan te pakken: dichtbij de bron. Een van de problemen die de PvdA binnen zorg ziet is onduidelijkheid. Rond de Participatiewet zien we deze onduidelijkheid. We hebben namelijk ontdekt dat het loket dicht is en dat aanvragen niet meer kunnen worden ingediend. Dat is te zot voor woorden! Hoe is dit tot stand gekomen? De start van de nieuwe wet is 1 januari, minus 16 weken behandeltijd voor een aanvraag = 22 september geen aanvragen meer in behandeling nemen. Bam, loket dicht! Ondanks het feit dat alle NAW-gegevens bij de gemeente bekend zijn, is dit nergens door iemand gecommuniceerd. Deze mensen staan hier met een zorgvraag, dachten op tijd te zijn en daar sta je dan voor een loket dat dicht is, en dan? Hier is geen communicatie over geweest. Gelukkig komt D66 hierover met een motie, die wij al op voorhand van harte steunen. Ook bij de Wmo speelt het nodige: het wegvallen van toeslagen en zorg over financiële problemen die maar blijven stapelen. Voor de Wmo-cliënten scheelt dit € 400 tot

L-8

€ 500. Om deze kosten voor de zorgvragers op te vangen hebben wij een motie opge-

steld, de motie Tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten. Ze luidt als volgt: Motie M1 (PvdA) Wet Tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten De raad van de gemeente Gorinchem, in vergadering bijeen op 6 november 2014. Aanleiding Bij de overdracht van de WMO komen de regelingen WTCG (Wet Tegemoetkoming Chronisch zieken en Gehandicapten) en CER (Compensatie Eigen Risico) te vervallen. Gemeenten hebben zelf beleidsvrijheid gekregen om deze regelingen lokaal in te vullen. Verzoekt het college: - de regelingen WTCG en CER als gemeente Gorinchem over te nemen en als een lokale regeling in te voeren - de gelden die bij deze overheveling horen in te zetten voor deze lokale regelingen. Motivatie - een gedeelte van het budget van de WMO bestaat al uit de gelden van deze regelingen; - de afschaffing leidt mogelijk tot stapeling van hoge kosten voor deze doelgroep. Deze mensen, met name de minima, komen daardoor meer en meer in de armoede terecht. - die armoedeval kan leiden tot ongelijkheid en onrechtmatigheid.

Bij de overheveling van taken is ook een fikse korting meegekomen, vooral op huishoudelijke hulp (40%). Blijft dus over 60%. De bedoeling is dat de gemeente zich vooral richt op die zorgvragers die een minimuminkomen hebben. Uit een CAK-onderzoek, onlangs gepubliceerd in het VNG-magazine, blijkt dat 80% van de aanvragers die hiervan gebruik maken van dit minimum moeten rondkomen. Daarom hebben wij ook hiervoor een motie opgesteld, de motie Huishoudelijke Hulp, die als volgt luidt: Motie M2 (PvdA) Huishoudelijke Hulp De raad van de gemeente Gorinchem, in vergadering bijeen op 6 november 2014. Aanleiding Met betrekking tot de bezuiniging van 40% op de HH is uit een onderzoek gebleken dat 80% van de gebruikers de minimale eigen bijdrage betaalde, wat betekent dat zij een inkomen op minimumniveau hebben. Dit gegeven bemoeilijkt de opgave van de gemeente om de HH te beperken tot kwetsbare mensen die het niet zelf kunnen regelen en betalen. Ook de overige 20% van de gebruikersgroep houdt na de decentralisatie behoefte aan een vorm van HH, waardoor de resterende 60% van het oorspronkelijke budget een enorme teruggang inhoudt. Draagt het college op: Een voorstel voor te bereiden waarmee de korting van het Rijk van 40% op de Huishoudelijke Hulp met eigen middelen voor de helft wordt gecompenseerd, waardoor voor Huishoudelijke Hulp 80% van het oorspronkelijke budget beschikbaar blijft. Motivatie - het deel van gebruikers van de HH dat de minimale eigen bijdrage betaalt bedraagt 80%; - het beschikbare budget wordt teruggebracht tot 60%; - de korting tot grote beperkingen en problemen zal leiden bij personen die afhankelijk zijn van de HH; - de zorg voor hulpbehoevenden belangrijker is dan een sneller herstel van de reserves dan noodzakelijk is.

Wij hebben verder nog een aantal vragen aan de wethouder. Met de 3D's komen complexe problemen op ons af waarbij de burgers niet betrokken worden. Het lijkt ons van groot belang daarvoor een programma te ontwikkelen, in navolging van het programma Meedoen, waarin de inwoners zelf een grote rol hebben. Wat is de visie van het college op dit voorstel?

L-9

Sinds oktober is bekend dat deze problemen van stapeling spelen. In de vorige raadsvergaderingen heeft wethouder Freije daarover gesproken. Wij weten willen graag weten wat er sindsdien is ondernomen. Deze vraag stellen wij ook namens het Gehandicaptenplatform. Hoe gaan we de stapeling aanpakken, wat is de vervanger van de toeslagen en welk alternatief kan de gemeente bieden? 2e Thema: Gezond wonen en werken in Gorcum Dit thema gaat over veiligheid, welbevinden, je op de juiste plek voelen. Ook al is het lastig geweest, we zitten wel in een stijgende lijn. De werkloosheid daalt al zes maanden op rij, de huizenmarkt krabbelt op en Nederland groeit harder dan omringende landen. Ook Gorcum zit in de lift. Het is daarom goed dat de gemeente Gorcum hernieuwde gesprekken gaat voeren met haar partners op het gebied van stedelijke vernieuwing. Wij hebben hier een aantal vragen over aan de wethouder. Hoe gaan we in Gorcum de stilliggende projecten oppakken en nieuw leven inblazen? Hoe zorgen we voor verbinding met onze partners Rivas en POORT6? Wat kunnen wij zelf voor onze Gorcumers doen en betekenen? Denk daarbij aan flexibele woonoplossingen, zoals aanleunwoningen, kangoeroe-woningen. Ook bij het thema Wonen onderkennen wij een aantal problemen. Waar moet je naartoe als je gaat verbouwen, herbouwen of nieuwbouwen? Wat doet de welstandscommissie Dorp Stad en Land nu eigenlijk precies en wat is daar de meerwaarde van? Ik heb er een voorbeeld van: een klok en een uithangbord dat al twintig jaar op een bepaalde plek hangt, moet van deze commissie ineens een meter verplaatst worden, zonder enige motivatie, met dwangsom en alles erbij. Dit moet niet mogen! Wethouder Rijsdijk heeft de vorige keer ook al gezegd dat welstand beter zou moeten kunnen. Wij dienen hierover de motie Welstand met gezond verstand in: Motie M3 (PvdA) Welstand met gezond verstand De raad van de gemeente Gorinchem, in vergadering bijeen op 6 november 2014. Aanleiding Vanuit het huidig functioneren van de Welstandscommissie en om meer ruimte te geven aan initiatiefnemers, is het het moment om een nieuwe werkwijze te onderzoeken: “Spaart tijd, spaart geld”. Verzoekt het college: - te onderzoeken of de taken van de huidige Welstandscommissie (welstandstoetsing) geheel ambtelijk kunnen worden ingericht. Voorwaarde is dat de onafhankelijkheid en deskundigheid van de toetsing gewaarborgd blijven; - een financieel neveneffect zou kunnen zijn dat de kosten van de welstandstoetsing op die manier zullen dalen. Motivatie - de hoofddoelstelling van welstandstoetsing is te voldoen aan de eisen zoals gesteld in de Woningwet. De twee belangrijkste voorwaarden om de hoofddoelstelling te behalen zijn: transparante welstandscriteria en een transparant functionerende welstandscommissie; - het streven zou moeten zijn om meer ruimte te geven aan inwoners en ondernemers om kansen te creëren en initiatieven te ontplooien; - dit alles om het totale proces van vergunningverlening transparanter, sneller en minder ingewikkeld verloopt; - burgers krijgen daarmee sneller uitsluitsel of aanwijzing voor de verbetering van hun plannen.

Gorcum is druk doende met een allesomvattend Mobiliteitsplan. Daar zijn wij erg blij mee. We zijn ook erg blij met het besluit van de wethouder en de raad om tijdens het afwachten toch het Fietsplan door te zetten. L - 10

Bij dit Mobiliteitsplan missen wij de eerder aangevraagde informatie over sponsoring van rotondes in Gorcum. Inmiddels zijn in de ons omringende gemeenten succesvolle initiatieven ontplooid om het onderhoud van rotondes te laten sponsoren. Daarom hebben wij een motie opgesteld, de motie Sponsoring rotonde, die als volgt luidt: Motie M4 (PvdA) Sponsoring rotonde De raad van de gemeente Gorinchem, in vergadering bijeen op 6 november 2014. Aanleiding Onderhoud van de openbare ruimte brengt hoge kosten met zich mee. Besparing op deze kosten is mogelijk door sponsoring. De raad verzoekt het college: - te inventariseren welke rotondes en verkeerspleinen in aanmerking komen voor sponsoring van buitenaf; - te inventariseren of er ook provinciale rotondes binnen de gemeentegrenzen liggen die voor sponsoring in aanmerking komen; - oproep doen aan lokale ondernemers en verenigingen om te sponsoren; - op basis hiervan een voorstel te doen aan de raad waarin is opgenomen; - een overzicht van de verkeerspleinen en rotondes die in aanmerking komen voor de sponsor; - een voorstel voor de duur, wijze en voorwaarden van sponsoring. Motivatie - sponsoring van verkeerspleinen en rotondes leidt tot besparingen in de onderhoudskosten van de gemeente; - elders zijn rotondes die succesvol gesponsord worden door, door gemeenten gegunde, bedrijven; - er is in Gorinchem belangstelling van lokale ondernemers die gespecialiseerd zijn in reclame-uitingen in de openbare ruimte; - door continuïteit van de kwaliteit van onderhoud de verkeersveiligheid wordt versterkt.

In afwachting van het Mobiliteitsplan en het Fietspad vragen wij ook om een Voetgangersplan. Wij willen graag in overleg met de wethouder over de vraag of dit een prettige aanvulling zou kunnen zijn. Een onderwerp dat hiermee verband houdt is het gevaar voor voetgangers bij bepaalde oversteekplaatsen. Specifiek heb ik het dan over de Havendijk en Appeldijk bij de drie bruggen, de oversteekplaats aan de Krijtstraat tegenover V&D, tevens willen we een aanpassing van de oversteek tussen de Westwagenstraat en Gasthuisstraat, en missen we een belangrijke oversteekplaats bij de kruising 10e Penninglaan/Mollenburgseweg. Sinds ook de moskee en de scholen daar gymmen, wordt het gevaarlijk oversteken. Wij hebben een motie voorbereid met de titel Veilig naar de overkant, omdat wij gezien hebben dat de Gorcumse variant van zebrapaden geen enkele wettelijke status heeft. De motie luidt als volgt: Motie M5 (PvdA) Veilig naar de overkant De raad van de gemeente Gorinchem, in vergadering bijeen op 6 november 2014. Aanleiding Door het ontbreken van officiële zebrapaden of een Gorcumse versie, ontstaat er onduidelijkheid en onveiligheid voor de voetganger. De raad verzoekt het college: - de rood/bruine diagonale oversteekplaatsen aan de Havendijk/Appeldijk en aan de Krijtstraat te vervangen door officiële zebrapaden; - op de kruising 10e Penninglaan/Mollenburgseweg een zebrapad aan te leggen; - te onderzoeken of de zebrapaden dan meteen op een plateau geplaatst kunnen worden om tevens snelheidbeperkend te werken;

L - 11

-

de 2 zebrapaden die de Westwagenstraat en de Gasthuisstraat verbinden, te vervangen door er een verbreed en verhoogd zebrapad van te maken. Motivatie - de markering van een zebrapad (officieel voetgangersoversteekplaats) is vastgelegd in de Richtlijnen voor bebakening en Markering van het CROW. Zo’n oversteek is opgenomen in het RW en heeft dus een juridische status. Door de markering te wijzigen is er geen sprake meer van een officiële oversteek waar voorrang verleend moet worden aan overstekende voetgangers; - om duidelijkheid voor voetgangers en overige weggebruikers te creëren, is ook een juridische status nodig; - het plaatsen van zebrapaden op plateaus heeft een veiligheidsaspect voor wat betreft de snelheid en de overzichtelijkheid. De verbrede en verhoogde oversteek ter hoogte van de Westwagenstraat/Gasthuisstraat, bevordert de doorloop en nodigt het bezoek aan de winkels aan de Westwagenstraat meer uit; - de verbrede en verhoogde oversteek ter hoogte van de Westwagenstraat/Gasthuisstraat bevordert de doorloop en nodigt het bezoek aan de winkels aan de Westwagenstraat meer uit

Hoe staat het verder met het voorstel van de Buurtvereniging KNAKE? Een prachtig plan, maar nooit meer iets van gehoord! Jammer. 3. Gezond klimaat in Gorcum: Een gezond klimaat is de optelsom van veel factoren. In Gorcum mag daaraan het nodige gebeuren. Bij een gezond klimaat hebben we het over leefbaarheid van stad of wijk, over schoon, heel en veilig, een stad waar je trots op kunt zijn. Je moet er kunnen ontspannen, recreëren, aankopen doen, je moet er kunnen uitgaan. Maar gezond is ook sport en bewegen. Het gaat over een gezond vestigingsklimaat voor ondernemers, maar ook over een plek waar toeristen graag naar toe komen en zich verwonderen over Gorcum, genieten van de stadse mogelijkheden, het dorpse gevoel en de mooie natuur in haar directe omgeving. De PvdA heeft een aantal problemen geconstateerd die door hun samenhang per groep worden besproken: *Stadspromotie Gorcum We zijn net op bezoek geweest in Dordrecht en daar zijn we heel enthousiast geworden. Onze binnenstad heeft te kampen met leegstand en verloedering, achterstallig onderhoud, gemis aan groen en samenhang in beeldvorming en uitstraling. Het binnenstadsmanagement heeft slechts overleg met een aantal kleine groepen en ook een beetje als een incrowd rond een eigen kringetje. Wij dienen ter zake de volgende motie in: Motie M6 (PvdA) Stadspromotie Gorcum De raad van de gemeente Gorinchem, in vergadering bijeen op 6 november 2014. Aanleiding In het coalitieakkoord is aangegeven dat een goed functionerende binnenstad voor de economie van de gemeente van groot belang is. Momenteel werken een (beperkt) aantal organisaties samen in de Stichting Binnenstadsmanagement. De huidige organisatievorm sluit niet meer aan bij de veranderde doelstellingen en heeft een bredere invulling nodig. Een en ander is ons gebleken bij een raadsbezoek aan Dordrecht. Verzoekt het college: te stimuleren dat de Stichting Binnenstadsmanagement(BSM) zich transformeert naar een Stichting Stadspromotie en deze te verzoeken te komen met een vernieuwd en stadomvattend Citymarketing- en Promotieplan dat kan rekenen op een breed draagvlak en waarbij men zorg draagt voor meer samenhang tussen betrokken organisaties, winkeliersverenigingen, burgers, culturele instellingen, e.d. Daarbij steeds rekening houdend met het totaal aan activiteiten in het Gorcumse.

L - 12

Motivatie Door het verbreden van de nu nog te smalle basis van het BSM naar een vorm van Stadspromotie om zo een stad te creëren, die: - de leefbaarheid en betrokkenheid bevordert; - een gezond vestigingsklimaat doet ontstaan; - toeristisch aantrekkelijk is; - een stad is waar je trots op bent en graag verblijft; - waar alle Gorcumers met ideeën terecht kunnen.

* Sport & Bewegen; Gezond in Gorcum Momenteel zien we dat mensen steeds zwaarder worden en een ongezonde levensstijl hebben. Helaas moet ik me ook tot die groep rekenen. Mijn tijd zit niet in het sporten, mijn tijd zit hier. Ieder heeft zijn keuzes. Het is wel belangrijk om te sporten, maar niet iedereen heeft daar het geld voor en niet iedereen wil of kan zich aansluiten bij een vereniging. Wij waren ontzettend blij dat de heer Van Zanten bij zijn afscheid – maar inmiddels is hij weer terug en wie weet wat hij nog in de pocket heeft! – openbare fitnesstoestellen heeft laten plaatsen Buiten de Waterpoort. Er wordt enorm veel gebruik van gemaakt. Behalve een sportvoorziening is het ook een sociale ontmoetingsplaats. In de motie Gezond in de buitenlucht roepen wij het college op mee te werken aan het mogelijk maken van de plaatsing van soortgelijke openbare toestellen in het Park West en in het Park Oost: Motie M7 (PvdA) Gezond in de buitenlucht De raad van de gemeente Gorinchem, in vergadering bijeen op 6 november 2014. Aanleiding Het gebruik van de openbare sporttoestellen op de Buiten de Waterpoort blijkt erg succesvol, meerdere doelgroepen maken hiervan gebruik. De raad nodigt het college uit om mee te werken: - aan het mogelijk maken van de plaatsing van soortgelijke openbare toestellen in het G. Van Andelpark (Gorinchem West) en park ‘t Haagje aan het Annie van Beintumpad (Gorinchem Oost). De raad verzoekt het college: - om te onderzoeken hoe deze sporttoestellen geleverd kunnen worden - financieel inzicht in de kosten van de plaatsing van deze sporttoestellen - dit te zijner tijd als voorstel voor te leggen aan de raad. Motivatie In het kader van ‘gezond Gorcum’ zien wij graag een uitbreiding van de openbare sporttoestellen naar andere delen van de stad. Deze toestellen bevorderen niet alleen de gezondheid, ze dienen ook als sociale ontmoetingsplek om samen te gaan sporten. Ook wordt het zo voor de minima mogelijk om in hun eigen buurt gebruik te maken van sportfaciliteiten zonder daarvoor lid te hoeven zijn van bijvoorbeeld een sportschool.

* Dierenwelzijn in Gorcum. Het dierenasiel komt financieel in een steeds lastiger parket te verkeren en kan daardoor steeds moeilijker zijn taken uitvoeren, waaronder een aantal wettelijke. Ter zake dienen wij de volgende motie in: Motie M8 (PvdA) Bij de beesten af De raad van de gemeente Gorinchem, in vergadering bijeen op 6 november 2014. Aanleiding Uit gesprekken met de voorzitter van Stichting Dierenasiel Gorinchem e.o. blijkt dat zij een structureel tekort op hun begroting hebben en daardoor hun taken met moeite nog kunnen uitvoeren. De raad verzoekt het college:

L - 13

-

structureel om de bijdrage per inwoner met 10% te verhogen (momenteel wordt € 1,00 per inwoner betaald) - incidenteel een (eenmalige) duurzaamheidsondersteuning toe te kennen. De raad roept tevens het college op om: - als centrumgemeente het initiatief te nemen om de regionale bijdrage ook verhoogd als wel uitbetaald te krijgen van de gemeenten die in gebreke blijven (HardinxveldGiessendam, Sliedrecht en Molenwaard). Motivatie De Stichting Dierenasiel Gorinchem e.o. krijgt een financiële ondersteuning van de gemeente Gorcum en onderneemt daarnaast ook vele eigen initiatieven om haar middelen aan te vullen. Dit is al jaren niet toereikend ondanks alle inspanningen van het bestuur, de medewerkers en de vrijwilligers. De taken die de Stichting uitvoert zijn bij wet geregeld en de gemeente heeft daarvoor een zorgpicht. De Stichting heeft een dekkingsgebied waaronder Woudrichem, Werkendam, Giessenlanden, Zederik, Hardinxveld-Giessendam, Sliedrecht en Molenwaard vallen. Nu blijkt niet elke gemeente haar financiële bijdrage te leveren. Tevens blijkt de fysieke afstand extra kosten met zich mee te brengen. Dit zorgt voor constante druk op de begroting. De Stichting is voornemens om een duurzaamheidsinvestering te doen voor zonnecollectoren en -boilers om een structurele verlaging van de hoge energiekosten te realiseren wat op termijn positief terug te vinden is op het exploitatietekort.

De voorzitter: Het is mijn plicht u erop te wijzen dat u nog slechts één minuut spreektijd hebt! Mevrouw Biesheuvel-van Diemen: Goed, dan beperk ik me tot het volgende. De financiële visie: Gezonde financiën met gezond verstand: Wij zijn van mening dat er momenteel te veel en te snel wordt gereserveerd. Als wij stug doorsparen en niet de uitgaven kunnen doen die Gorcum nu nodig heeft, hebben we straks een hele mooie reserve, maar hebben we misschien wel van alles uitgekleed. In de stukken zien we een gezonde financiële situatie. Dat is hartstikke fijn en daar zijn we trots op. Wij voldoen ruimschoots aan de provinciale eis om € 10,3 miljoen in de algemene reserve te hebben in 2016. Wat blijkt: in 2016 zitten we op 130% van deze norm met € 13,4 miljoen. In 2018 bedraagt de algemene reserve zelfs € 15,8 miljoen, oftewel 153% van de norm. Ondanks deze gezonde financiële situatie, blijven we echter in een snel tempo doorsparen, of reserveren. Wij willen een voorstel doen dat gebaseerd is op gezond verstand. Uitgaande van het bedrag van € 10,3 miljoen dat de provincie als norm heeft opgelegd, stellen wij voor dat in de periode 2015-2018 te verhogen naar het niveau van 110%, waarmee we in 2018 uiteindelijk een overwaarde hebben van € 4,5 miljoen boven de door de provincie gestelde norm. Die overwaarde willen wij dan voor een deel inzetten om de problemen voor de stad op te vangen. Daartoe diene het volgende amendement: Amendement A1 (PvdA) Gezond verstand De raad van de gemeente Gorinchem, in vergadering bijeen op 6 november 2014. De PvdA stelt het volgende amendement voor: Het raadsbesluit van de Begroting 2015 aan te passen; door het directe weerstandsvermogenpercentage in de periode 2015-2018 vast te stellen op gemiddeld 110% en een deel van de daardoor vrijvallende middelen op te nemen in de stelpost "Gezond Verstand". Draagt het college op de raad uiterlijk april 201 5 de contouren van het “Gezond Verstand” beleid te presenteren, opdat dit nog verwerkt kan worden in de Perspectiefnota van juni/juli. Motivatie De gemeente Gorcum heeft de komende jaren aan een groot aantal maatschappelijke problemen het hoofd te bieden, zoals:

L - 14

-

de consequenties van de 3 Decentralisaties de voorgenomen beperking van de Huishoudelijke Hulp de verslechterde concurrentiepositie van de Binnenstad de handhaving van de centrumstadfuncties (onderwijs, sport, cultuur, volksgezondheid, etc.) de te verbeteren toeristische aantrekkingskracht van de stad het stimuleren van Stadspromotie en culturele activiteiten. het openhouden van buurthuizen en ondersteunen van het sociaal cultureel werk.

Stadsbelang

De heer Van Zanten: Mijnheer de voorzitter. In de eerste plaats dank voor het verstrekte heldere inzicht in de cijfers van de begroting. Cijfermatig ziet de begroting er degelijk en goed onderbouwd uit. Als we de begrotingsstukken echter op inhoud beschouwen, is het pijnlijk te moeten ervaren dat het nieuwe college rücksichtslos voortborduurt op bestaand, zeg maar 'oud' beleid. De aanbiedingsbrief bij de begroting opent met de constatering dat het coalitieakkoord 2014-2018 de basis vormt voor de begroting. Het gevolg is, dat daardoor vandaag een in onze ogen even bloedeloos als beleidsarm document voorligt als het onlangs door de raad voor kennisgeving aangenomen coalitieakkoord. Er wordt, zoals gezegd, voortgeborduurd op een beleidsvisie, zoals deze in de vorige raadsperiode in juli 2012 in 19 rode draden is neergelegd. Er wordt dus geen enkele invulling gegeven aan noodzakelijk en gewenst 'nieuw' beleid. Alsof de wereld sinds 2012 niet meer verandert. De maatschappij en haar behoeften veranderen echter continu en goed bestuur vereist dat daar tijdig op wordt ingespeeld. Stilstand is achteruitgang. Achteruitgang die inmiddels in de stad steeds meer zichtbaar en voelbaar is en door burgers en ondernemers dagelijks aan den lijve wordt ondervonden. Als we door de ogen van vandaag naar de beleidsvisie in 19 rode draden kijken - en dat had wat Stadsbelang betreft ook moeten gebeuren -, dan we zien we, geheel anders dan in de rode draden is geformuleerd, dat Gorinchem de regio/centrumfunctie op diverse gebieden steeds minder waar maakt en dat inmiddels sprake is van een stevige impasse op het gebied van intensivering van de bestuurlijke samenwerking met omliggende gemeenten. Daarbij lijkt de veranderde rol van de gemeente op het gebied van vastgoedbeleid en subsidiëring van activiteiten eerder te leiden tot discontinuïteit van voor de gemeenschap en de centrumfunctie belangrijke voorzieningen, dan dat daardoor duizend bloemen zullen gaan bloeien. Stadsbelang pleit er dan ook voor om beleid op het gebied van vastgoed en subsidiëring op korte termijn te evalueren en waar nodig bij te stellen. Voor alle duidelijkheid voorzitter: één zwaluw maakt nog geen zomer. Stadsbelang houdt vandaag geen pleidooi voor het wijd opendraaien van de geldkranen. De grote risico's lijken onder controle en het weerstandsvermogen komt veel eerder op het met de provincie afgesproken niveau, om vervolgens in weinig jaren door te groeien naar niveaus die echt niet meer nodig zijn om de bekende risico's blijvend te kunnen afdekken. Het zou dus van visie hebben getuigd als het college in deze begroting ook een doorkijk had gegeven naar waar we aan het einde van deze raadsperiode in 2018 als Gorinchem willen staan, met daarbij in globale financiële termen aangegeven hoe we daar gaan komen. Hiervoor dient gewoon beleid geformuleerd te worden. Goed besturen is immers vooral vooruitzien. Stilstand betekent achteruitgang en dat kan deze stad zich absoluut niet permitteren. Als Stadsbelang kunnen we ons dan ook niet voorstellen dat deze raad, in weerwil van

L - 15

de recente ontwikkeling, genoegen neemt met het vier jaar lang doorzetten van op hoofdlijnen niet meer functioneel beleid. We willen de raad daarom in een motie laten uitspreken het college te verzoeken om voor de lopende raadsperiode ook nieuw beleid voor te bereiden en dit in de eerste helft van 2015 aan de raad voor te leggen: Motie M9 (Stadsbelang) Nieuw beleid De raad van de gemeente Gorinchem, in vergadering bijeen op 6 november 2014. Aanleiding De begroting 2015 is geheel gebaseerd op het coalitieakkoord 2014-2018 en daarmee beleidsarm opgesteld. Het beleid in 19 rode draden, zoals dat medio 2012 door de raad is vastgesteld, is inmiddels (deels) door de recente ontwikkeling achterhaald. De begroting 2015 biedt geen invulling aan noodzakelijk en gewenst nieuw beleid, waarmee de komende jaren kan worden ingespeeld op veranderende omstandigheden. De raad verzoekt het college: om voor de lopende raadsperiode 2014-2018 nieuw beleid voor te bereiden en dit in de eerste helft van 2015 aan de raad voor te leggen. Motivatie Is verwoord in de algemene beschouwen van Stadsbelang in eerste termijn.

De noodzaak van het formuleren van nieuw toekomstgericht beleid is voor Stadsbelang dermate evident, dat wij het voornemen hebben om tegen deze begroting te stemmen als de raad, wat wij overigens niet verwachten, onverhoopt besluit dat dit voor Gorinchem de komende jaren niet nodig is. Gorinchem raakt dan immers verder achterop en daarvoor wenst Stadsbelang geen directe verantwoordelijkheid te nemen. Onze verwachting en stellige overtuiging dat het zover niet hoeft te komen, is dan ook gericht op de uitkomst van dit begrotingsdebat. We gaan het zien en beleven, voorzitter. * Projecten Er is de komende jaren naast de verdere invulling van de uitleggebieden ook werk aan de winkel om een aantal stilgevallen zaken weer op gang te helpen. We denken daarbij onder meer aan stilgevallen binnenstedelijke bouwprojecten als Evia en Bastion 2 en omgeving. Waar sprake is van opdrachtgevers die als gevolg van de crisis of door gewijzigde regelgeving geen mogelijkheden meer zien om deze projecten zelfstandig tot een goed einde te brengen, lijkt ons actieve betrokkenheid van de gemeente geboden. Stadsbelang denkt dan niet meteen aan financiële betrokkenheid in de verantwoordelijkheden van andere partijen, maar wel aan een actieve rol binnen het gemeentelijke domein van een project, bijvoorbeeld bij de inrichting van het openbaar gebied, of bij de levering van grond. Het alternatief is dat de stad langjarig opgezadeld blijft met een half afgemaakte project als Evia, of met grote open gaten, zoals in het geval van Bastion 2. Als het college wil toezeggen gesprekken met betrokkenen vanuit een positieve grondhouding aan te gaan, vinden we het vooralsnog niet nodig om de raad hierover bij motie een uitspraak te laten doen. * Binnenstad Zoals bekend, maakt Stadsbelang zich grote zorgen over de ontwikkeling in de binnenstad. De afgelopen periode hebben wij regelmatig gesproken met ondernemers en met maatschappelijke en culturele organisaties. Een aantal van hen geeft aan dat het water aan de lippen staat en dat, als er ook in 2015 niets gebeurt, de problemen alleen maar groter worden. Ondanks enkele recente positieve ontwikkelingen op het gebied van vestiging, blijft de leegstand onverminderd hoog. De organisatiegraad blijkt helaas nog

L - 16

laag. Hartje Gorcum lijkt na jaren van stagnatie op te krabbelen, maar is nog volop bezig intern orde op zaken te stellen en een nieuw bestuur samen te stellen. Het binnenstadsmanagement weet het kennelijk ook niet meer, getuige de vraag aan het publiek om via raambiljetten ideeën aan te dragen. Daarnaast hebben wij regelmatig gehoord dat het vertrouwen in dit instituut afneemt naarmate men verder van de Grote Markt gevestigd is. Kennisneming van de Tweemeting Passantenonderzoek Binnenstad 2013 van de Stichting Binnenstadsmanagement leert verder, dat het bezoek aan de binnenstad opnieuw licht is gedaald. Van de bezoekers aan de binnenstad komt 60% uit Gorinchem zelf. Van de omliggende gemeenten komt vooral vanuit Hardinxveld-Giessendam en Giessenlanden een substantieel aantal bezoekers naar onze stad. Voor het overige valt het dus behoorlijk tegen. De vaak geroemde regio/centrumfunctie van de binnenstad staat dus keihard onder druk. Ook krijgen wij vaak te horen, dat de regierol van de gemeente in de persoon van wethouder economische zaken Faro node wordt gemist. Als er al overleg is, wordt dat kennelijk gevoerd met verkeerde partijen of personen. Vaak echter blijkt sprake van onbereikbaarheid en onzichtbaarheid, of het niet nakomen van afspraken. Deelt het college de globale analyse over de ontwikkeling in de binnenstad en de centrumfunctie? Welke conclusies wenst het college daaraan te verbinden? En wanneer kan de raad de onlangs door de voorzitter toegezegde herziene Leisurenota tegemoet zien en bespreken? Stadsbelang wil niet het verwijt krijgen aanzegger te zijn van de 'self fulfilling prophecy' van de teloorgang van onze stad als centrumvoorziening en daarom luiden wij vandaag nog niet de noodklok. Wel hijsen wij de stormbal, om daarmee aan te geven dat het op de meest korte termijn van belang is om in nauw overleg met relevante vertegenwoordigers uit bedrijfsleven, winkelstand, horeca en culturele, of maatschappelijke organisaties, kortom de publieksaantrekkende functies in de binnenstad, de stad niet alleen interessanter en leuker te maken voor bezoekers, maar ook veel meer bekend te maken bij een veel groter publiek. Ons inziens ligt de grote opgaaf vooral in het vergroten van de bezoekersaantallen. Citymarketing is het instrument dat daarvoor succesvol, in combinatie met te ontwikkelen geflankeerde maatregelen, kan worden ingezet. De stad moet weer als vanouds gaan bruisen. Een goed voorbeeld dichtbij is Dordrecht. Tien jaar geleden was de binnenstad van Dordrecht vrijwel op sterven na dood. Vandaag de dag is het er weer levendig, druk en gezellig, met bijvoorbeeld een druk bezochte en florerende warenmarkt op zaterdag. Maar dit succes is niet vanzelf ontstaan. Daar hebben alle betrokken partijen, inclusief de gemeente, hard aan gewerkt. Kort door de bocht, zijn wij van mening dat wij het ons als raad niet kunnen permitteren om eerst nog eens een vol jaar aan de slag te gaan met het uitwerken van de raadsopdrachten Binnenstad en Stadspromotie, als er niet gelijktijdig al het nodige in gang wordt gezet. Daarvoor is ons inziens in de gemeentelijke begroting voor 2015 een extra budget vereist. Middels amendering van het hoofdthema Wonen en werk, programma Wonen, leven en communicatie – het beleidskader Leisureplan, om precies te zijn –, vragen wij daarom een extra budget van € 150.000,00 op te nemen voor het instellen van onderzoek en het ontwikkelen van een plan voor citymarketing. Het amendement luidt als volgt:

L - 17

Amendement A2 (Stadsbelang) Budget onderzoek en Citymarketing binnenstad De raad van de gemeente Gorinchem, in vergadering bijeen op 6 november 2014. Aanleiding Het beschikbaar stellen van een extra budget in het hoofdthema werk, beleidskader Leisureplan, voor onderzoek en Citymarketing binnenstad. Ondergetekenden stellen voor om in het hoofdthema werk, beleidskader Leisurepian, een extra budget beschikbaar te stellen van € 150.000,00 en behoeve van onderzoek en Citymarketing binnenstad. Motivatie Is verwoord in de algemene beschouwen van Stadsbelang in eerste termijn.

* Evenementen Een kernkwaliteit van de gemeente Gorinchem met een sterke publieksaantrekkende werking, zijn onze evenementen. Evenementen zijn meestal burgerinitiatieven, waar doorgaans geen professionele organisatie achter staat. De afgelopen garagesale in Wijdschild heeft geleerd dat de regelgeving op het gebied van veiligheid en openbare orde zo complex is geworden, dat in redelijkheid niet van burgers gevergd kan worden hiervoor in privé aansprakelijk te worden gehouden. Wij stellen daarom bij motie het volgende voor: Motie M10 (Stadsbelang) Evenementenkalender en ambtelijke ondersteuning bij vergunningaanvraag evenementen De raad van de gemeente Gorinchem, in vergadering bijeen op 6 november 2014. Aanleiding Ten behoeve van een evenwichtige verdeling van evenementen over de seizoenen, een goede voorbereiding en het tegengaan van ongewenste samenloop van meerdere evenementen op dezelfde dagen verdient het aanbeveling om met ingang van 2015, uitgevoerd door het team vergunningen, te gaan werken met een ook op de gemeentelijke website te publiceren evenementenkalender. Daarbij is het in verband met de complexe regelgeving op het gebied van veiligheid en openbare orde wenselijk om vergunningaanvragers bij de vergunningaanvraag voor een evenement (desgevraagd) ambtelijke ondersteuning aan te bieden. De raad verzoekt het college: • om per 1 januari 2015 een evenementenkalender in te voeren en deze op de gemeentelijke website te publiceren; • en verder om aan aanvragers van een evenementenvergunning (desgevraagd) ambtelijke ondersteuning aan te bieden bij de verwerking van de aanvragen. Motivatie Is verwoord in de algemene beschouwingen van Stadsbelang in eerste termijn.

* Buurthuizen Sprekend over burgerinitiatieven, valt het voor de fractie van Stadsbelang niet te begrijpen dat door het college voor wat betreft het beheer van buurthuizen geen dankbaar gebruik is gemaakt van het onderzoek dat door de groep Ter Brugge c.s. is ingesteld en aan het college is aangeboden. Wethouder Dansen heeft zich kennelijk verontschuldigd voor de presentatie van het rapport en heeft nadien, naar wij hebben begrepen, ook geen inspanning geleverd om alsnog met de stellers van het rapport in gesprek te komen. Wel een effectieve manier om een burgerinitiatief om zeep te helpen en ieder enthousiasme om iets ten behoeve van de gemeenschap te doen in de kiem te smoren. Daarmee is echter geen bijdrage geleverd aan het oplossen van de problemen bij het beheer van buurtvoorzieningen als de Haarhorst en Elzenhof. Omdat wij van een of meerdere van onze collega-fracties op dit onderwerp moties en/of amendementen verwachten, zullen wij

L - 18

vooralsnog zelf geen motie of amendement indienen, maar aansluiting zoeken bij die initiatieven uit de raad die ons het beste passen. * Zorg Stadsbelang heeft grote zorgen over de zorgverlening aan onze burgers vanaf 1 januari. Ons staat in ieder geval niet helder voor ogen of de organisatie van de zorg op 1 januari daadwerkelijk gesteld staat. We hebben dan ook de volgende vragen. Is er inmiddels een evaluatie beschikbaar van de pilots en is de zorgverlening vanaf 1 januari ook op wijkniveau georganiseerd? Zijn de zorgvragers voor 1 januari volledig geïnformeerd over de wijze waarop zij vanaf die datum de benodigde zorg gaan ontvangen? Ter zake is al een motie ingediend door de PvdA en ik kan op voorhand wel zeggen dat wij die van harte zullen ondersteunen. Daarnaast is ons uit navraag gebleken, dat ook de zorgcontractering voor onze regio nog altijd niet rond is. Is er op 1 januari voldoende zorg ingekocht om aan de zorgvraag in onze gemeente te kunnen voldoen? Aandacht vragen wij in het bijzonder voor de huishoudelijke hulp voor ouderen. Weliswaar is hiervoor voor 2015 een extra budget aangevraagd, maar in het recente verleden is al aanzienlijk op deze voor ouderen belangrijke vorm van zorgverlening bezuinigd. Daarbij hebben vele ouderen al in juli van dit jaar van de gemeente een brief ontvangen, waardoor veel onrust is ontstaan over de continuïteit van deze vorm van zorgverlening. Stadsbelang vindt dat op deze belangrijke vorm van zorgverlening niet opnieuw mag worden bezuinigd en is ook van mening dat het beschikbare budget volledig aan deze vorm van zorgverlening dient te worden besteed. Graag vernemen wij op welke wijze en met welk budget de huishoudelijke hulp in 2015 wordt geregeld. * Cultuur De afgelopen dagen zijn wij vaak onaangenaam verrast door enkele perspublicaties op het gebied van cultuur, zoals bijvoorbeeld in het AD van 4 november over het voortijdig vertrek van cultureel adviseur Marten Haker. Kennelijk een ingehuurde zwaargewicht op het gebied van cultuur, wiens bestaan ons overigens niet bekend was. Volgens de berichtgeving was sprake van een totaal verschillend inzicht tussen opdrachtgever en opdrachtnemer met betrekking tot een effectieve en realistische uitwerking van het cultuurbeleid. Dit intrigeert en vraagt een inhoudelijk toelichting van de zijde van de portefeuillehouder. Omdat het daarbij mogelijk ook over personen gaat, kunnen wij ons voorstellen dat deze toelichting niet in een openbare vergadering kan worden gegeven. Graag zien wij daarom op korte termijn van de wethouder een uitnodiging tegemoet om nader over deze kwestie te worden geïnformeerd. Ook hebben wij enigszins verbaasd opgekeken van de publicatie over de 100% huurkorting die kennelijk aan de stichting Fluxus is verleend voor de huur van de voormalige Da Costa Mavo aan de Boerenstraat. Met alle waardering voor het door Fluxus genomen initiatief, kunnen wij vooralsnog niet begrijpen hoe een huurkorting van 100% kan passen in het gemeentelijk vastgoed- en verhuurbeleid. Ook vragen wij ons af, of een dergelijk besluit – het gaat hier voor het eerste jaar om een bedrag van meer dan € 50.000, – binnen de competentie van een individuele portefeuillehouder valt en ook willen wij graag weten welke precedentwerking aan het besluit kan worden toegekend. Kunnen maatschappelijke organisaties in financiële nood die huurder zijn van gemeentelijk vastgoed in voorkomende gevallen ook om 100% huurkorting vragen? Graag ont-

L - 19

vangen wij een nadere uitleg van een en ander van de portefeuillehouder financiën en cultuur. Tot zover onze bijdrage in eerste termijn. SP

Mevrouw Van Dalen-Eggink: Mijnheer de voorzitter. Het afgelopen jaar veranderde er veel. Er waren gemeenteraadsverkiezingen met een uitslag die voor het eerst gevolgd werd door een begeleid formatieproces. Voor de SP resulteerde dat in een eerste deelname in Gorinchem aan de coalitie. Andere partijen namen onze plaats over in de oppositiebankjes, wat weer een nieuwe dynamiek geeft en, zoals we vandaag merken, heel veel moties. En deze raad is meteen begonnen met een aantal grote en interessante onderwerpen, van zorg tot wel of geen gemeentelijke herindeling. In de afgelopen jaren, maar vooral in het afgelopen jaar, heeft Den Haag besloten om een flink aantal taken af te stoten en op het bordje te leggen van de gemeenten. Zoals wij al eerder opgemerkt hebben, geloven we dat de gemeenten sommige taken misschien wel beter zouden kunnen doen dan het rijk, omdat wij dichter bij onze burgers staan. Waar wij het niet mee eens zijn is, de manier waarop het rijk dit doet. Je wilt de burger in zijn kracht zetten. Je wilt meer betrokkenheid en meedoen. Je wilt een actieve dynamische samenleving die taken uitvoert die voorheen door de overheid uitgevoerd werden. Je geeft dit over aan de gemeenten. En daarna zorg je ervoor dat gemeenten weinig tijd hebben om een visie uit te werken, dat de besluitvorming en regels vanuit Den Haag onduidelijk zijn en dat die ook op het laatste moment vanuit Den Haag naar ons toegestuurd worden. Dit vinden wij een kwalijke zaak. Haasje repje moet er van alles en nog wat geregeld worden, terwijl het uitgangspunt een zorgvuldige transitie zou moeten zijn. En o, ja, dan is er ook nog een bezuinigingsdoelstelling die tegelijkertijd gehaald moet worden. Dus in plaats van vanuit Den Haag eerst met visie te kijken wat we willen, hoe we het willen, hoe we het gaan doen en hoeveel we daarvoor nodig en over hebben, word je als gemeente gedwongen om dit traject achterstevoren uit te voeren. Dit is geen geringe taak voor alle gemeenten. De verordeningen hebben we vastgesteld, daar hebben we als gemeente, met de wethouders, de ambtenaren, de raad en alle mensen uit het veld hard aan gewerkt de afgelopen maanden. En volgend jaar is de proeftuin. Ook dan zullen we met zijn allen, als raad en college, het proces goed in de gaten moeten houden. Wij hebben het aankomende jaar drie transities, die tegelijkertijd plaatsvinden. Er is ons toegezegd dat we tussentijds evaluaties krijgen over hoe het inhoudelijk en financieel verloopt en dat meteen op de resultaten van die evaluaties gestuurd gaat worden. Het is een proces in beweging. Wat wij niet geheel terug vinden in de stukken, is een eindevaluatie van het hele proces van de drie transities. Wij zouden graag een afronding van dit veranderingsproces zien, zodat we daarna in januari 2016, zoals gepland, kunnen beginnen met de nieuwe zorg. Graag zou ik van de drie wethouders daar een reactie op willen horen. Even inzoomend op de jeugdzorg. Eerder hadden we gedacht een motie in te dienen om invulling te geven aan het vrij besteedbare deel van € 183.000,-. Wij hebben na zorgvuldig beraad bedacht dat het verstandiger is om eerst af te wachten hoe het proces gaat verlopen en welke gaten er zichtbaar zullen zijn in de eerste maanden van het volgende

L - 20

jaar. Dan pas zul je kunnen zien waar wij als gemeente extra in zullen willen of moeten springen. Deze week las ik in de krant dat de doelgroep ADHD'ers die behandeld wordt door een kinderarts wel onder de zorg van de gemeente valt, maar vergeten is bij de decentralisaties. Van Rijn en de VNG werken nu naarstig aan een oplossing. Mochten ze deze niet vinden, dan hebben we als gemeente al een gat te dichten. En dat gat is misschien niet het enige wat we tegen zullen komen. Vorig jaar stelden wij de vraag of het niet slim was om een reservering te doen voor de drie transities. Grote steden deden dit al wel en het leek ons een goed idee. Liever voorbereid dan verrast. Het vorige college vond dat toen niet nodig. Wij zijn blij dat we nu besluiten een risicobedrag te betrekken bij de berekening van het weerstandsvermogen voor het geval dat. Wij stemmen hier dan ook van harte mee in. Goed ook dat we zelf een soort deelfonds opzetten, waardoor het zorggeld bij elkaar blijft en het overzichtelijk wordt welk geld waaraan besteed wordt. Als gemeente zijn wij verantwoordelijk voor de mensen die zonder werk zitten voor korte of voor langere tijd. Dit hebben we uitbesteed aan de RSD, die daarin op sommige punten al samenwerkt met de Avelingen. Wij geven als gemeente de opdracht en verwachten dan dat deze opdracht uitgevoerd wordt binnen de inhoudelijke en financiële kaders. En hoe goed onze RSD ook is, en hoe prettig we ook samenwerken, we merken toch dat er enige strubbelingen zijn. Wij krijgen namelijk de laatste tijd verschillende signalen over de manier van werken van met name de RSD. Naar aanleiding hiervan hebben we de volgende vragen. De RSD werkt voor bijstandsgerechtigden met het zogenaamde Work First en tewerkstelling bij de Avelingen. Kunt u aangeven hoeveel mensen daarvan de afgelopen drie jaar gebruik hebben gemaakt, hoeveel dat heeft gekost en hoeveel mensen daar aanwijsbaar weer aan het werk door zijn gegaan? Mensen worden geworven als vrijwilliger bij organisaties met de belofte van een mogelijk contract. Aan het einde van de periode worden ze echter vriendelijk bedankt en kunnen ze gaan. Dit gebeurt vaker dan incidenteel. Kunnen er afspraken gemaakt worden met organisaties over spelregels voor vrijwilligers? Een aantal gemeenten, waaronder Amsterdam, heeft inmiddels een regeling ingevoerd waarbij betrokkenen zelf tot een goede maatschappelijke invulling met behoud van uitkering kunnen komen. Hoe is dat hier geregeld? Is het college het met mij eens dat mensen ook maatschappelijk nuttig vrijwilligerswerk kunnen doen met behoud van uitkering? Bij de behandeling van de drie decentralisaties in de raad is terecht zwaar ingezet op privacy. Ook het traject bij de RSD, inclusief intake, is privacygevoelig. Bent u het met ons eens dat ook de werkwijze van de RSD aan soortgelijke regels moet voldoen? Gesprekken met cliënten op het Werkplein worden nu vaak gevoerd op plaatsen waar mensen op zowel de vide als in het archief en de hal mee kunnen luisteren. Hoe kan het college de privacy van zijn burgers beter beschermen? Het reïntegratieprogramma 'Bewegen voor warming up' , waarbij je als werkzoekende drie uur op een dag aan lichamelijke beweging moet doen, wordt aangeboden door de RSD, maar uitgevoerd door een extern bureau. Waarom wordt dit uitbesteed aan een extern bureau? Wat is de meerwaarde voor de werkzoekende?

L - 21

Van verschillende steden horen wij dat zij teruggefloten worden op hun beleid wat betreft bijstand en allerlei regelingen zoals het eerder genoemde Work First en het fitnessprogramma. Moeten we nu mensen werkelijk zo naar werk toe leiden? Ik wil graag twee dingen van u weten. Is dit effectief? Opereren we binnen de wettelijke kaders en regelingen? * Burgerparticipatie. Wij geloven in een samenleving waarin mensen elkaar de helpende hand toe willen steken. Waar je je oma helpt met boodschappen doen, je gaat koffiedrinken bij die ene leuke buurvrouw die eenzaam is, of waar je elke zaterdag op het voetbalveld staat en helpt. Dat doen mensen nu al. En soms zou je misschien een stapje harder kunnen lopen, maar je hebt ook nog je eigen werk, je huishouden etc. Vragen of mensen iets meer voor een ander kunnen doen, dat kan. Maar in Den Haag denken ze blijkbaar dat ze er een bezuinigingsopdracht mee kunnen halen. Is dat wel zo? Participeren gaat uit van vrijwilligheid. En ja, dat heeft de crux van het verhaal al in zich: vrijwillig. Dat kan je niet afdwingen en beleid baseren op een variabele die je van te voren niet kunt inschatten; je moet maar kijken hoe dat afloopt. Met de transities gaan we naar een samenleving waar we meer dan voorheen afhankelijk zijn van elkaar. Niet alleen mensen onderling, maar ook de overheid van de burgers. Taken en verantwoordelijkheden overdragen aan burgers resulteert ook in een andere manier van werken van de overheid. Deze mentaliteitsverandering zal niet in één keer gaan, het is een proces waar we met zijn allen actief aan moeten werken. Laat je dingen aan de samenleving over, dan zul je helder moeten communiceren en initiatieven in de zorg, bij het welzijnswerk, in de cultuur en de sport moeten ondersteunen en begeleiden in het proces. Daarnaast moeten we ook rekening houden met de onrust in de samenleving die door alle snelle veranderingen optreedt. Burgers zijn bezorgd door de onduidelijkheden en de veranderingen in de zorg. Bezorgd over de zorg die ze krijgen, aan welk loket ze aan moeten kloppen en wat ze moeten doen als ze niet meer de zorg krijgen die ze gewend zijn. Het is onze taak om zoveel mogelijk in gesprek te gaan en uit te leggen wat we doen, hoe we de zorg regelen en waarom we het zo doen. Veranderingen uit Den Haag kunnen wij niet ongedaan maken, maar wel zo goed mogelijk uitleggen. 2015 is een overgangsjaar. Een samenleving veranderen zal meer dan een jaar duren en vereist constante aandacht en continuïteit en heel veel duidelijke communicatie. Daarom zullen we de motie van D66 ook van harte ondersteunen. Met alle veranderingen in de zorg en welzijn en daarbovenop de financiële crisis komt het vaker voor dat mensen (tijdelijk) in de problemen raken. Rond 8% van de Nederlandse huishoudens met een inkomen tot 120% van het minimum komt jaarlijks een keer in een urgente materiële noodsituatie, terwijl er geen wettelijke voorziening voorhanden is. Er vallen altijd mensen tussen wal en schip en dan is hulp vaak afhankelijk van toeval. Een noodhulpbureau kan financieel inspringen op verzoek van hulpverleners op basis van duurzame samenwerking tussen overheid, hulpverleners, fondsen/ donateurs en burgerinitiatieven. In dat opzicht verschilt een noodhulpbureau wezenlijk van de gemeentelijke sociale dienst, die immers aan protocollen en procedures is gebonden, die (veel) tijd kosten. Dit zal een samenwerkingsverband worden van al bestaande initiatieven uit de regio en niet nog een gemeentelijk loket dat opgetuigd dient te worden.

L - 22

Wij willen hiervoor de volgende motie indienen, die mede wordt ondersteund door Gorcum Actief: Motie M11 (SP, GA) Noodhulp De raad van de gemeente Gorinchem, in vergadering bijeen op 6 november 2014. Inleiding Lange tijd bestonden in vele Nederlandse gemeenten "Fondsen voor bijzondere noden". Dit waren publiek-private fondsen, die snel actie konden ondernemen als er individuele mensen in nood verkeerden. Noodhulpbureaus zijn een bijzondere samenwerking tussen overheid en civil society. In de jaren dertig tot de jaren zestig van de vorige eeuw kenden meer dan driehonderd gemeenten zo'n samenwerking, geïnitieerd door het Koninklijk Huis en de Rijksoverheid. In de jaren vijftig van de vorige eeuw vond de overheid dit overbodig, want de overheid zorgde wel voor bestaanszekerheid. In de huidige tijd, waarin de overheid duidelijk een andere visie ontwikkelt op de zorg dan in de 2e helft van de 20ste eeuw ontstaat een nieuwe situatie SUN Nederland, de rechtsopvolger van het Nationaal Fonds voor Bijzondere Noden initieert sinds 2006 de (her)oprichting van noodhulpbureaus. Er zijn thans 18 noodhulpbureaus, georganiseerd in een Landelijk Beraad. Momenteel wordt ook in de Drechtsteden aan de oprichting van een dergelijk bureau gewerkt. Waar nodig wordt dit beraad door SUN Nederland ondersteund. Centraal adres voor noodhulp Rond 8% van de Nederlandse huishoudens met een inkomen tot 120% van het minimum komt jaarlijks een keer in een urgente materiële noodsituatie, terwijl er geen wettelijke voorziening voorhanden is. Er vallen altijd mensen tussen wal en schip en dan is hulp vaak afhankelijk van toeval. Een noodhulpbureau kan financieel inspringen op verzoek van hulpverleners op basis van duurzame samenwerking tussen overheid, hulpverleners en fondsen/donateurs en burgerinitiatieven. In dat opzicht verschilt een noodhulpbureau wezenlijk van de gemeentelijke sociale dienst, die immers aan protocollen en procedures is gebonden, die (veel) tijd kosten. Overwegende - dat het gewenst is om in voorkomende gevallen mensen in nood snel en adequaat hulp te kunnen bieden; - dat in tal van gemeenten momenteel wordt gewerkt aan het oprichten van een noodhulpbureau, dat als publiek-private samenwerking de mogelijkheid geeft om tijdelijk in noodsituaties te voorzien; - dat het gewenst is om in Gorinchem, de mogelijkheden te onderzoeken om tot de oprichting van een noodhulpbureau te komen; verzoekt het college om de mogelijkheden te onderzoeken en daarover, zo snel als mogelijk is, de raad te informeren en gaat over tot de orde van de dag.

De Verhuurdersheffing. Het kabinet vraagt een financiële bijdrage aan de verhuurders voor het verminderen van de nationale schuld. De verhuurdersheffing maakt deel uit van de maatregelen in het woonakkoord. Deze maatregelen moeten de woningmarkt beter laten functioneren. Aldus overheid.nl. Ook in Gorinchem merken we de gevolgen van de verhuurdersheffing. De woningmarkt functioneert in zijn geheel ineens veel beter nu onze woningbouwvereniging een enorm bedrag moet betalen aan Den Haag en daardoor zijn financiële positie ziet verslechteren! Ook wordt scherper gekeken naar wat woningbouwverenigingen kunnen lenen, daardoor hebben ze ook minder geld dat uitgegeven kan worden aan het bouwen van huizen in de sociale sector, wat, zou je zeggen, de core business is van een woningbouwvereniging. Projecten die al bedacht waren kunnen niet doorgaan, of ze staan in de ijskast en de ambities die we met elkaar voor de stad hebben worden flink beperkt. Hierdoor kwam bij ons de volgende vraag op bij het lezen van de begroting. In het coalitieakkoord staat dat we gaan bouwen naar behoefte

L - 23

en toekomstgericht, met aandacht voor flexibiliteit. In de begroting staat als maatschappelijk effect: gelijkblijvende kansen voor jongeren tot en met 30 jaar in de sociale huursector. De streefwaarde voor 2014 moet nog bepaald worden. Ik zou die moeite misschien niet meer doen voor de kleine twee maanden die in dit jaar nog resteren, maar ik verwacht voor 2015 wel snel een streefwaarde, en ook één die recht doet aan het coalitieakkoord. Kan de wethouder daar enige opheldering over geven? * Financiën. Wat betreft de financiën zijn ons verschillende dingen opgevallen in de begroting die ons positief stemmen. Dat is deels het resultaat van de maatregelen die de afgelopen tijd genomen zijn en deels van beleidsveranderingen die doorgevoerd zijn. In de afgelopen jaren, toen wij in de oppositie zaten, hebben wij als SP gevraagd om voorzichtiger om te gaan met het beschikbare geld. Dat doen we nu. We hebben gevraagd om zorgvuldiger om te gaan met leningen en garantstellingen. En dat doen we nu. De voorspellingen in de begroting zien er op dit moment goed uit. We zullen zelfs boven het minimale niveau uitkomen van de algemene reserve en het weerstandsvermogen over een paar jaar. Maar wij zijn voorzichtig positief. We zullen eerst moeten kijken of we onderweg geen onverwachte verrassingen tegenkomen. We zullen moeten kijken hoe de drie transities financieel verlopen. En als het allemaal zo goed loopt als we nu verwachten, dan staan er nog een paar grote projecten op stapel, waar we nog niet (voldoende) geld voor gereserveerd hebben. Denk bijvoorbeeld aan de afslag bij industrieterrein Noord. Aan nieuwe geldleningen en garantstellingen worden verzwaarde eisen en voorwaarden gesteld. Wij zijn blij dat niet alleen voor nieuwe garanties en leningen zwaardere eisen en voorwaarden gesteld worden, maar dat ook de oude, bestaande partners bekeken worden in het kader van financiën op orde. Wat wij dan weer wel wat riskanter vinden, is de winstnemingen op de Kleine Haarsekade, de Handelskade en Oost II. Misschien zijn wij te voorzichtig, maar ik zie dat geld liever op de bankrekening staan, voordat ik ervan uitga dat het winst oplevert. Maar misschien kan de wethouder financiën uitleggen waarom deze keus gemaakt wordt. Als gemeente Gorinchem gaan we de komende tijd beginnen met het ophalen van afval op een nieuwe manier. Afval wordt gezien als grondstof en hergebruikt. Wat overblijft is een veel kleiner deel dan voorheen dat gestort of verbrand zal worden. Deze hele operatie wordt kostenneutraal uitgevoerd. Dit jaar werden de gemeenten onaangenaam verrast door de afvalstoffenbelasting die staatssecretaris Wiebes vanaf 2015 wil gaan heffen. Je betaalt meer voor het verbranden van afval. Op zich een maatregel die positief zou kunnen uitpakken. Restafval wordt zwaarder belast, waardoor het scheiden van afval een nog belangrijkere positie krijgt. Daarnaast moet je meer betalen voor het storten van afval. Terwijl juist met het volledig scheiden van afval alleen datgene wordt gestort wat niet meer op een andere manier te hergebruiken is. Storten is dan de enige manier die nog over is. In onze gemeente betekent het dat de begroting zoals eerder gemaakt niet klopt op dat onderdeel en dat de afvalstoffenheffing voor de huishoudens omhoog zal gaan. Zuur is dat wel als je zo je best doet om met elkaar aan een beter milieu te werken. Door de hondenpoepzakjesautomaten weg te halen zou een bezuiniging gehaald worden, zoals omschreven in een van de AHAD's. De SP heeft in juli een motie inge-

L - 24

diend om dan de hondenpoepzakjes, samen met de plastic verzamelzakken, te gaan distribueren op verschillende plaatsen in de stad. Hierdoor zou de bezuiniging gehaald worden en zouden we de burgers nog steeds bedienen. Twee vliegen in één klap zelfs, want ook de plastic zakken zou iedere burger dan op locaties dicht in de buurt kunnen ophalen. In de krant lazen we dat verschillende hondenpoepzakjesinstallaties al weggehaald zijn. In de begroting staat de bezuiniging nog niet ingeboekt, en ook nog geen geschatte einddatum. Sterker nog, er staat dat gekeken zal moeten worden naar de besteding van het groenbudget! Volgens ons is het allemaal niet zo moeilijk. Het enige wat je dan moet doen is ook daadwerkelijk de automaten weghalen. Wij vragen ons af wat de moeilijkheid is bij het uitvoeren van de motie en daardoor het halen van de bezuinigingsdoelstelling. Waarom duurt dit zo lang? Enige jaren geleden hebben Groen Links en de SP samen een motie ingediend om wilde dieren in een circus te verbieden. De regering gaat dingen regelen op dit gebied, maar soms malen ambtelijke rijksmolens langer dan je lokaal zou willen. Groen Links zal hierover straks ook namens de SP spreken. Zoals u weet, heeft de SP niet alleen iets met wilde dieren, maar ook met tamme dieren. Net als de PvdA zullen wij een motie indienen over het dierenasiel. De moties komen inhoudelijk grotendeels overeen, maar vanuit het coalitieakkoord hebben wij net een andere insteek voor de oplossing. Het dierenasiel verkeert in financiële problemen doordat ze zowel wettelijke als maatschappelijk gewenste taken uitvoert voor onder andere de gemeente Gorinchem; denk bijvoorbeeld aan het vangen van verwilderde dieren en overlastbestrijding. Daarin is zij een uitvoeringspartner van de gemeente. Wij zouden het college willen verzoeken om al dan niet financiële middelen te vinden binnen de relevante programma's, om het asiel de wettelijke en de door ons gewenste maatschappelijke taken uit te laten voeren door, onder andere, in overleg te gaan met de verschillende andere gemeenten die van het asiel gebruik maken. De motie luidt als volgt: Motie M12 (SP, GA) Dierenasiel De raad van de gemeente Gorinchem, in vergadering bijeen op 6 november 2014. overwegende - dat de gemeente Gorinchem gebruik maakt van het dierenasiel om verschillende wettelijke en maatschappelijke taken uit te voeren, zoals het opvangen van zwerfdieren, het helpen bij overlast, preventie en bijvoorbeeld het afhandelen van gevonden dode dieren; - dat de taken bij het asiel door medewerkers en tal van vrijwilligers worden uitgevoerd. - dat het asiel desondanks in financiële problemen komt omdat de vergoeding die zij krijgen niet dekkend is voor de taken die het asiel uitvoert; - dat wij als gemeente verplicht zijn om de wettelijke taken te doen uitvoeren en daarnaast dankbaar gebruik maken van de maatschappelijke taken die ze verrichten; - dat het nadelig voor de gemeente zou zijn als die taken niet meer door het asiel uitgevoerd zouden kunnen worden; - dat het asiel ook voor andere gemeenten in de regio deze taken uitvoert; verzoekt het college om te bekijken welke (financiële) mogelijkheden er zijn om het dierenasiel zijn wettelijke en maatschappelijke taken adequaat uit te laten voeren en hierover in overleg te treden met de overige gemeenten waar het dierenasiel zijn taken voor uitvoert.

Timmer je alles dicht in een akkoord, dan zet je de oppositie buiten spel. Gooi je het in een raadsopdracht, om met zijn allen een visie te bepalen en iedereen erbij te betrekken, dan heb je geen visie. Dat lijkt een no win-situatie. Ik weet niet hoe u erover denkt, maar wij zijn wel blij met de raadsopdrachten die we de aankomende tijd in de raad

L - 25

gaan behandelen. Samen de richting voor de stad bepalen, bespreken hoe we met zijn allen willen gaan werken als raad, wat we vinden van de stad en welke richting we op willen. Bij eerdere onderwerpen bevielen de raadsopdrachten ons, door het proces wat je met z’n allen meemaakt, de diepgang in de discussie en in het proces brengt en de basis die je met zijn allen legt. Laten we ook deze keer met z’n allen dat proces ingaan om samen aan de stad te bouwen. VVD

Mevrouw Mager-Schroten: Mijnheer de voorzitter. In de begroting 2015 zijn de ambities uit het in juni gepresenteerde coalitieakkoord vertaald: investeren in mensen en in de economie van de stad. Vandaag bespreken wij de begroting voor 2015 en de jaren erna. Zoals voorgeschreven, sluit deze begroting. Dat is eigenlijk geen nieuws, maar het versluiert wel de inspanningen die het college zich heeft moeten getroosten om zo ver te komen. Natuurlijk kun je discussiëren over een postje hier en een postje daar, maar het gaat om de grote lijn. Of liever, de grote lijnen. Dat doet niets af aan het boekwerk dat is gefabriceerd. Een uitdaging om de grote lijn te ontdekken en vervolgens vast te houden. En een welkom naslagwerk om accenten te kunnen leggen en weer een stukje verder te komen in transparante financiën. In de begroting wordt stil gestaan bij de schuldpositie van de gemeente. Behouden koers wordt gevaren, met een sluitende begroting als vast punt op de wal waarop afgestevend wordt. Risico's tot en met 2019 worden gezien op drie gebieden: grondexploitaties, ontwikkeling algemene uitkering en de gevolgen van de drie decentralisaties. De VVD is bezorgd of er wel voldoende zicht is op de bandbreedte waarbinnen je als raad kunt sturen dan wel beïnvloeden. De gemeente heeft financiële verplichtingen; immers, aan de uitvoering van wettelijke taken zijn kosten verbonden. Een overzicht van baten en lasten alleen is daarvoor niet voldoende.Wat nodig is, is een overzicht van welke kosten onontkoombaar zijn en welke niet. Zou het college inzicht kunnen verschaffen in de diverse budgetten die voor 2015 geraamd staan, en hierin een splitsing kunnen aanbrengen in waar in het budget nog ruimte is voor sturing van en door de raad. Met andere woorden, aan welke knoppen kan de raad de komende jaren nog draaien? In de klankbordgroep financiën is op initiatief van de VVD en co-creatie met CDA en ChristenUnie/SGP tot de volgende motie gekomen: Motie M13 (VVD) Transparante risico’s De raad van de gemeente Gorinchem, in vergadering bijeen op 6 november 2014. Aanleiding In de Klankbordgroep Financiën is, in bijzijn van de accountant, gesproken over de omgang met financiële risico's en het ontstaan daarvan. Ter sprake kwam, dat grip hebben op en sturing geven aan de ontwikkeling van de financiële balans een belangrijke waarborg is van een duurzaam gezonde financiële situatie. De raad verzoekt het college: - samen met de raad te komen tot een set parameters die de grip van de raad en sturing door de raad, op de balans van de gemeente Gorinchem beter mogelijk maakt; - samen met de raad de periodieke heroverweging een plek te geven in de P&C-cyclus; - bovenstaande 2 punten te bewerkstelligen voor begrotingsbehandeling 2016. Motivatie Het is voor de gemeente Gorinchem, zeker gezien haar relatief hoge schuldpositie, noodzakelijk om inzicht en grip te hebben op de financiële situatie op concernniveau. Afgelopen jaar zijn door het college diverse stappen ondernomen om de financiële beheersbaarheid te verbeteren.

L - 26

Zowel het coalitieakkoord als de begroting spreken uit de Planning & Controlcylus te willen doorontwikkelen. Naast een sluitende begroting is het wenselijk om ook op lange termijn een gezonde financiële situatie te bewerkstelligen. Het verdient aanbeveling om op concernniveau te sturen op de balans, met behulp van parameters (ratio's, limieten, niveaus), die raad en college samen definiëren. Zo mogelijk kunnen vergelijkbare gemeenten als referentiekader dienen.

Deze motie wordt raadsbreed ondersteund. Laten we ervan uitgaan dat zo'n 3/4 van de begrote uitgaven al vast staat. Op een begroting van 152 miljoen euro is dat dan 114 miljoen. Als wij als raad van een zelfstandig Gorinchem iets anders willen dan in één van onze negen gemeenschappelijke regelingen is bepaald, dan kunnen wij onze vertegenwoordiger met die boodschap op pad sturen. Maar voor succes zijn wij afhankelijk van de andere gemeenten aangesloten bij die regeling. En dat is een enorm gat in de democratische legitimatie. De positie van Gorinchem is niet uniek, die geldt voor alle deelnemers aan een gemeenschappelijke regeling. Maar hoe groter je bent, hoe groter je invloed. Dat Gorinchem, veelal noodzakelijkerwijs, deelneemt aan regelingen waarover zij de facto weinig te zeggen heeft, is een feit. In de begroting vinden we een overzichtelijke opsomming van de gemeenschappelijke regelingen met onder andere financieel resultaat, risico's en kansen. De VVD-fractie roept het college op om inzichtelijk te maken wat wij uitgeven aan de afzonderlijke gemeenschappelijke regelingen, dit in navolging van het subsidieregister. Weer een stukje transparanter! In dat kader moet de 21 miljoen euro voor de drie decentralisaties genoemd worden. Een voor de gemeente nieuwe 'pot'. Uitgangspunt is om de drie decentralisaties, ondanks de bezuinigingsopgave, budgettair-neutraal te laten verlopen. De VVD ziet een uitdrukkelijke rol voor het college in kostenbeheersing en een juist gebruik van de voorzieningen. De VVD verwacht dan ook een regelmatige frequente terugkoppeling, inhoudelijk maar zeker ook financieel. Die toezegging willen we graag nogmaals horen! Het is natuurlijk prachtig als de zaken er financieel goed voor lijken te staan, maar krijgen we ook 'waar voor ons geld'? Zijn er dusdanig goede afspraken gemaakt dat je in 2015 niet wordt verrast? Wat is de kwaliteit van je sturingsrelatie met je verbonden partner? Transparant, ik noemde het al. Juist op het gebied van de gemeentelijke financiën wil de VVD transparant zijn. Zoals in het coalitieakkoord opgenomen, is Gorinchem inmiddels te vinden op de site 'Openspending'. Enige affiniteit met financiën is wel gewenst als je hier op kijkt. Om aan de inwoner verantwoording af te leggen van wat we met hun geld doen, lijkt het de VVD goed om een overzichtelijk A4’tje met grafische weergave van uitgaven en inkomsten samen te stellen. Deze kan op de gebruikelijke communicatiekanalen van de gemeente gepubliceerd worden. Zo kunnen we laten zien dat op een solide en verantwoorde manier met de financiën van de overheid wordt omgegaan. Ter zake diene de volgende motie: Motie M14 (VVD) Begroting in een oogopslag De raad van de gemeente Gorinchem, in vergadering bijeen op 6 november 2014; overwegende - dat inwoners van Gorinchem behoefte hebben aan inzicht in onze meerjarenbegroting 2014;

L - 27

-

dat we als gemeente enige verantwoording aan de inwoner van Gorinchem als belastingbetaler willen afleggen; - dat de gemeente Gorinchem in staat is transparant en helder te communiceren met haar inwoners teneinde draagvlak te creëren voor de besluiten die ze neemt en beleid dat ze voert; - dat het college de afstand tussen inwoner en gemeentebestuur daarmee wil verkleinen; verzoekt het college: om een begroting in een oogopslag aan te bieden via de daartoe bestemde communicatiekanalen.

De grondexploitatie blijft ondanks alle inspanningen van de gemeente een zorgenkindje. De VVD is ervan overtuigd dat het college er alles aan doet om de grondexploitatie vlot te trekken. Zo is het contract binnen de CV Lingewijk open gebroken waarmee de gemeente alle ruimte heeft om alternatieve wegen te bewandelen. Desondanks gaat de ontwikkeling van Hoog Dalem en Oost II langzamer dan verwacht. Voor Gorinchem Noord zijn de ontwikkelingen rond de verbreding van de A27 hoopgevend, maar we praten wel over 2019 eer met de uitgifte van grond kan worden gestart. Naast de verkoop van grond, ja mogelijk zelfs in samenhang met de ontwikkeling van nieuwe bedrijventerreinen, vraagt de VVD aandacht voor het volgende. Het is ons opgevallen dat er op de oudere bedrijventerreinen zoals Oost I en de Schelluinsestraat relatief veel leegstand is, mede doordat bedrijven verhuizen naar nieuwe bedrijventerreinen. Deze situatie is niet uniek, in diverse gemeenten zijn voorbeelden van moties van raadsleden om de leegstand, ja zelfs verpaupering, van bedrijventerreinen tegen te gaan. Wij vinden het te vroeg voor een motie maar willen het college wel vragen in hoeverre op dit moment aandacht wordt besteed aan het invullen van leegstaande locaties c.q. het aantrekkelijk houden van het vestigingsklimaat op bestaande bedrijfsterreinen. Over leegstand gesproken. Een bruggetje naar de binnenstad is hiermee eenvoudig geslagen. In een eerdere motie hebben wij gevraagd naar een evaluatie van het binnenstadsmanagement. In het coalitieakkoord wordt ruim aandacht besteed aan onze binnenstad, zeker ook in de raadsopdrachten. Deze staan inmiddels in de startblokken. De VVD ziet ernaar uit hiermee aan de slag te gaan, zeker na het inspirerende verhaal over citymarketing in Dordrecht. Daar steekt ons binnenstadsmanagement pover bij af, het lijkt meer een soort activiteitencommissie. Leuke initiatieven, maar we verwachten een visie voor de langere termijn. Aansluitend kan 'Cultuur' daarbij genoemd worden, een onmisbaar aspect van de stad Gorinchem. AHAD3 heeft zijn impact op de cultuurbegroting van Gorinchem. Frappant is dat sommige partijen de handschoen hebben opgepakt en nieuwe initiatieven ontplooien, maar dat andere, ook gevestigde partijen blijven hangen in een stukje verontwaardiging over het feit dat zaken anders zullen gaan lopen dan vroeger. De VVD zou deze partijen wakker willen schudden en hen willen aanmoedigen met plannen te komen. Het wordt echt anders en dat vraagt om een andere benadering. In dat kader zou de VVD enige coulance willen betrachten richting partijen die actief meedoen in het ontplooien van initiatieven binnen de kaders van AHAD3. De doelstelling van AHAD3 blijft voor de VVD echter een gegeven. Maar kleine(re) initiatieven uit de stad moeten we direct omarmen. Richting partijen die tot op heden nog geen concrete plannen c.q. haalbare plannen hebben gepresenteerd, wil de VVD met klem melden dat

L - 28

het het komende half jaar 'erop of eronder' is. Voor de perspectiefnota zal er 'iets' moeten komen. Gaarne vernemen wij het standpunt van het college in deze. Ondernemen is belangrijk voor de economie van de stad. Geef ruimte aan ondernemerschap: minder regels is belangrijk om ondernemers te laten doen wat ze moeten doen. Een impuls geven aan de economie, lokaal, en het waarderen dat mensen bereid zijn en de moed hebben om een forse investering te doen: niet alleen qua geld maar ook qua tijd en energie. Moeilijk is het voor de jongeren, die nu met een diploma op zak maar moeilijk aan werk komen. Gorinchem is een stad met veel onderwijsinstellingen, met jonge mensen, scholieren, die druk met hun tot nog toe wat onzekere toekomst bezig zijn. Jonge ondernemers die een financieel steuntje in de rug goed kunnen gebruiken. Ondernemers zijn de motor van de economie. We zitten nog steeds in een economische en financiële crisis, ook al gaat het beter. Nog meer dan voorheen moet werk worden gemaakt van een aantrekkelijk ondernemersklimaat: zowel aan de ‘zachte' kant als het gaat om een betere aansluiting van scholing op de arbeidsmarkt, als aan de ‘harde' kant bij het verbeteren van de bereikbaarheid van Gorinchem, het ontwikkelen van bedrijventerreinen, maar ook door het slaan van bruggen tussen scholing en ondernemerschap. Een ondernemersprijs voor scholieren met goede initiatieven zou een mooi gebaar zijn. Een stimulans voor de startende jonge ondernemer in een onzekere tijd qua werk. Een aanmoediging vanuit de gemeente Gorinchem. Wij horen graag wat het college hiervan vindt. De in de begroting aangegeven speerpunten werklocaties, versterking sociaal-economische structuur door het aantrekken van bedrijvigheid en de aandacht voor ZZP zijn heel goed. Wat alleen niet duidelijk naar voren komt in dit voor de VVD belangrijke thema, is wat de gemeente nu precies doet om mensen aan het werk te krijgen. Tot slot de veranderende rol van de overheid. Minder overheid, meer ruimte voor de burger. Deze liberale gedachte vindt steeds meer ingang. Daar hoort een veranderende overheid bij. De overheid, in dit geval de gemeente, moet meer aansluiten bij maatschappelijke initiatieven. De VVD gaat uit van vertrouwen in inwoners om inhoud en richting te geven aan hun eigen leven. Een gemeente die veel meer overlaat aan het eigen initiatief van burgers en bedrijven, die daarbij burgers meer vertrouwt, minder belast en minder reguleert. De overheid biedt steun als het nodig is, maar laat de organisatie van allerlei zaken, ook collectieve, over aan particulier initiatief. Een gemeente werkt daarbij faciliterend, als verbinder in netwerken van lokale maatschappelijke organisaties, meer in een rol als regisseur, dan als bestuurder die van bovenaf oplegt. Vermindering van bureaucratie is een prioriteit voor de VVD. Wij willen een gemeente die meedenkt met de inwoners, maar niet vóór hen denkt. D66

De heer Alba Heijdenrijk: Mijnheer de voorzitter. D66 heeft, zoals verwacht mag worden, eerst gekeken of ons huishoudboekje op orde is. Hierbij direct een compliment aan het college: voor het eerst in jaren hebben we een structureel sluitende begroting. Deze positieve ontwikkeling hebben wij te danken aan een terughoudend en behoedzaam beleid. Maar vergis u niet, we zitten nog steeds in zwaar weer. Zo is het risicoprofiel van onze gemeente nog steeds hoog. Daarnaast brengen de hervormingen in het sociale domein de nodige risico's met zich mee. Voor continuering van het begrotings-

L - 29

evenwicht en voldoende weerstandvermogen is het dan ook belangrijk dat de bezuinigingsoperaties, waartoe de afgelopen jaren is besloten, onverkort worden doorgezet. Met de behandeling van de perspectiefnota in juli van dit jaar hebben wij met de motie "Houdbare gemeentefinancien" aandacht gevraagd voor de omvangrijke schuldenpositie van de gemeente. Zo hebben wij als gemeente bijna net zoveel schulden als dat wij bezittingen hebben. Met de motie krijgt de raad een nuttig instrument in handen om haar controlerende taak nog beter in te vullen. Kan de wethouder financiën toezeggen dat de motie "Houdbare gemeentefinancien" bij de tussenrapportage van 2015 is uitgevoerd? Verder zijn wij tevreden met het feit dat de schuldpositie en renteontwikkeling van de gemeente als speerpunt worden meegenomen in de controle van de jaarrekening 2014. * Grondexploitaties De kern van onze financiële zorgen zit met name in de grondexploitaties. Door de tekorten op de grondexploitaties moet de gemeente in haar begroting extra voorzieningen treffen die direct ten laste komen van de algemene reserve. Dit heeft in negatieve zin de investeringsruimte van onze gemeente beïnvloed. De geplande uitgaven met betrekking tot de grondexploitaties en de inkomsten die uit deze exploitaties verwacht worden, blijven een onzekere factor. * Economie Voor D66 is de ontwikkeling van onze economie de komende jaren een zeer belangrijke pijler. Hierover zijn ook afspraken gemaakt in het coalitieakkoord. Om de lokale economie te versterken is het noodzakelijk dat Gorinchem zijn aantrekkelijkheid om hier te wonen, te ondernemen en te recreëren vergroot. Dit alles gebeurt niet vanzelf. Gorinchem zal zich moeten profileren als sterk merk. Doen we dat niet, of onvoldoende, dan zijn wij bang dat Gorinchem op de lange termijn in een slaapstad verandert. Het is dus pure noodzaak dat er binnen afzienbare tijd, wat D66 betreft al in 2015, een strategische visie ligt hoe wij denken de aantrekkingskracht van de stad te vergroten. * Onderwijs Wat een stad aantrekkelijk maakt, zijn ook goede onderwijsvoorzieningen. Wij zien dat er in de afgelopen vier jaar veel vooruitgang is geboekt binnen de portefeuille onderwijs. Zo is er gestaag gewerkt aan het verbeteren van de onderwijshuisvesting. Wij zijn als D66 dan ook zeer tevreden met de behaalde resultaten. Onderwijs is wat mijn fractie betreft van cruciaal belang voor onze samenleving. Goed onderwijs en gemotiveerde leerlingen voorkomen problemen op het gebied van vroegtijdige schooluitval, criminaliteit bij jongeren en werkloosheid onder jongeren. Allemaal zaken waar de gemeente direct of indirect de kosten voor draagt. Een punt van aandacht blijft wel het binnenmilieu in de klaslokalen. Tijdens de recente behandeling van het IHP heeft D66 hierover de nodige vragen gesteld aan het college. Nu weten we uit landelijk onderzoek dat het slecht is gesteld met de luchtkwaliteit in veel scholen en dat hierdoor gezondheidsrisico's kunnen ontstaan. Bij navraag blijkt dat van de 35 scholen in Gorinchem bij 13 scholen onderzoek is gedaan naar het binnenmilieu. Van deze 13 scholen hebben er 5 te maken met een ongezond binnenmilieu. De Dienst Gezondheid en Jeugd schat in dat bij 40% van de scholen in onze regio de ventilatievoorzieningen ontoereikend zijn. Hoe kijkt de wethouder tegen deze cijfers aan en deelt hij onze zorg over het binnenklimaat van de scholen?

L - 30

Tijdens de behandeling van het IHP heeft het college toegezegd dat het inzichtelijk zal maken wat de kosten zijn van een onderzoek om de aard en omvang van eventuele problemen met het binnenklimaat in kaart te brengen. Kan de wethouder aangeven wanneer hij denkt hierover de raad te kunnen informeren? Nu is het zo dat de schoolbesturen primair verantwoordelijk zijn voor de kwaliteit van het binnenklimaat in hun scholen. De gemeente heeft vanuit de Wet collectieve preventieve gezondheid de taak het binnenmilieu in scholen te bevorderen. Wij willen het college dan ook vragen om het binnenmilieu op de agenda te plaatsen van het op overeenstemming gericht overleg met de schoolbesturen. Daarbij kan met de schoolbesturen geïnventariseerd worden in hoeverre zij de effecten van een slechte luchtkwaliteit ervaren en/of ondervinden in hun scholen en welke maatregelen er getroffen zijn om dit te verbeteren. Wij horen graag van de wethouder of het college hiertoe bereid is. * Decentralisaties Gorinchem krijgt per 1 januari 2015 te maken met een van de grootste hervormingen op het sociale domein in de naoorlogse geschiedenis. De rijksoverheid draagt drie belangrijke taken over aan de gemeenten op het gebied van Jeugd, Zorg en de Participatiewet. Omdat we de toekomstige vraag van inwoners op deze gebieden moeilijk kunnen inschatten, moeten we ons erop voorbereiden dat het rijksgeld misschien onvoldoende is. Ingeschat wordt dat door de overheveling van de rijkstaken Gorinchem in 2015 een extra risico loopt van € 1,3 miljoen. Als we het hebben over risico's, kijken we met bijzondere aandacht naar de ontwikkelingen rond de Dienst Gezondheid en Jeugd. Nu is het zo dat, sinds onze fractie in 2010 weer in de gemeenteraad is gekomen, wij het niet hebben meegemaakt dat deze dienst, maar ook haar voorganger, haar zaken financieel op orde heeft. Zo kampt de dienst op dit moment met een structureel tekort van € 2 miljoen. Is de wethouder van mening dat de raad op dit moment volledig is geïnformeerd betreffende de financiële problemen en risico's bij de dienst? Het bestuur van de gemeenschappelijke regeling adviseert de gemeenten geld te reserveren in haar begroting om het tekort bij de dienst af te dekken. Kan de wethouder aangeven of dit ook is gebeurd? Onze zorg gaat niet alleen uit naar de jeugdzorg, maar ook naar de Wet maatschappelijke ondersteuning. Zoals ik eerder al aangaf, is de kans aanwezig dat het rijksgeld onvoldoende is. Hoe gaan wij voorkomen dat de kosten uit de hand lopen? Dit vraagt om goede monitoring. Kan de wethouder aangeven hoe dit geborgd is? Het is belangrijk dat de inwoners van Gorinchem goed geïnformeerd zijn over de veranderingen in het sociale domein en dat zij weten waar zij met hun vragen terecht kunnen. D66 is van mening dat de informatieverstrekking door de gemeente, rond de implementatie van de decentralisaties, gerichter kan. Als voorbeeld willen wij verwijzen naar de brief die de gemeente Molenwaard haar inwoners heeft gestuurd, waarin duidelijk en puntig de meest relevante informatie wordt gedeeld. Voor D66 reden de volgende motie in te dienen: Motie M15 (D66) Informatieverstrekking decentralisaties De raad van de gemeente Gorinchem, in vergadering bijeen op 6 november 2014; overwegende dat: - er grote veranderingen ophanden zijn in het sociale domein op het gebied van zorg, werk en

L - 31

-

het belangrijk is dat inwoners van Gorinchem goed geïnformeerd zijn over deze veranderingen in het sociale domein en dat zij weten waar zij met hun vragen terecht kunnen; - D66 van mening is dat de informatieverstrekking door de gemeente, rond de implementatie van de decentralisaties, gerichter kan; verzoekt het college: • een brief aan de inwoners van Gorinchem te verstrekken met informatie over waar zij terecht kunnen met hun vragen en waar zij de laatste informatie rond de decentralisaties kunnen terugvinden.

Voorzitter, ik ga afsluiten. De voorliggende begroting schept vertrouwen richting de toekomst. Wij zien samen met het college de stip op de horizon. Dit laat onverlet dat er nog voldoende onzekerheden in de begroting zitten, waardoor een behoedzaam en terughouden beleid noodzakelijk blijft. ChristenUnie/SGP

Mevrouw Molengraaf-Vullers: Mijnheer de voorzitter. De begrotingsbehandeling van 2014 vindt plaats onder totaal andere omstandigheden dan we een half jaar terug konden denken. Ik doel niet zozeer op de financiële of politieke vooruitzichten van Gorinchem, maar wel op wat er in de wereld om ons heen gaande is. Het nieuws is één aaneenschakeling van oorlogen, rampen en ziekten, waar het Gorinchemse gebeuren wel heel pittoresk tegen afsteekt. Vandaag bespreken we de financiële stukken, die daar mijlenver vanaf lijken te staan. Zullen we de gevolgen van de grote instabiliteit en onzekerheid op het wereldtoneel ook hier gaan voelen? Denk alleen maar aan de grote aantallen vluchtelingen, waar we in Nederland ineens weer mee te maken hebben. Maar ook de prille economische opleving kan een knauw krijgen en de vraag is: gaat de wereldeconomie de volgende recessie in? En welke gevolgen heeft dat dan voor ons? Toch maar terug naar waar we hier voor zitten: de financiële stukken over 2014 en 2015. Het goede nieuws is dat geen nieuwe bezuinigingsronde nodig is, waarbij wel duidelijk is dat, hoewel de begroting sluitend is, voorlopig behoedzaam geopereerd moet worden. Risico’s zijn de nog niet gerealiseerde bezuinigingen, de grondexploitaties: met name Gorinchem Noord en Hoog Dalem, het fragiele economisch herstel en de drie decentralisaties, waarbij het maatschappelijke risico wellicht groter is dan het financiële. We delen de opvatting van het college, dat de financiële positie nog versterkt moet worden en het behoedzame beleid moet worden doorgezet. Tenslotte is een gezonde basis nodig om bijvoorbeeld het beleid van de 3D's goed uit te gaan voeren en ook in de toekomst weer kansen te kunnen benutten. Tegelijk zien we dat de beheersing van risico's op orde is en de inspanningen van de afgelopen jaren als het gaat om grip op de grondexploitaties, het vastgoedbeleid, garantstellingen etc. vruchten afwerpen. Door de informatie die de toegevoegde paragrafen (reserves en voorzieningen, subsidies, investeringen en vastgoed) bieden, is alles een stuk inzichtelijker en dat geeft meer grip. De overleggen in de klankbordcommissie financiën blijven wat dat betreft heel nuttig en we zien ook nu weer de doorontwikkeling van de P&C-cyclus en begroting, zoals ook geadviseerd door accountant en rekenkamercommissie. Zo ontwikkelen we risicomanagement en kunnen raad en college voor de lange termijn sturing geven aan een evenwichtige (concern)balans. De door de VVD ingediende motie komt hier rechtstreeks uit voort en wordt breed gedragen. We zien de klankbordgroep financiën dan ook als een goed voorbeeld voor de commissie 3D’s, of sociaal domein. Als daar net zoveel vrucht van geplukt gaat worden, ziet het er goed uit.

L - 32

Er lijkt een voorzichtige verbetering van de woningmarkt geconstateerd te kunnen worden. De prijzen stabiliseren, het aantal verkochte woningen stijgt en makelaars signaleren een stijgende interesse voor woningen. Dit is natuurlijk goed nieuws, maar tilt de last van de grondexploitaties nog niet van ons af. Het andere goede nieuws is het positieve resultaat van € 2,2 miljoen. De algemene reserve loopt volgens de geactualiseerde cijfers van de informatiebrief begrotingsvergadering zelfs op tot ruim € 20 miljoen in 2018. Ik zou zeggen: dat is goed nieuws voor het infrafonds! We zien de directe en indirecte weerstandscapaciteit meerjarig boven de norm uitkomen, de totale weerstandscapaciteit komt in 2018 bijna op het dubbele van de norm uit. Onze fractie wil graag kansen verzilveren die bij de uitvoering van de verbeteringen aan de A27 ontstaan: het realiseren van een goede aansluiting voor Gorinchem Noord, maar ook verbetering van knelpunten van het onderliggend wegennet, doorstroming (denk aan de Banneweg ) en veiliger fietsroutes. We zien met genoegen dat de verkenning naar de fietsbrug (route Avelingen-Bataafsekade) nog steeds in de plannen is meegenomen. Dit stuk fietsroute is ook door de provincie benoemd als nog ontbrekend in het geheel, dus wat zou het mooi zijn als we dat mee kunnen laten lopen met het werk aan die A27. Maar dat staat of valt met het saldo in het infrastructuurfonds. En zo ziet u dat financiën en visie vaak gelijk opgaan. Wij hebben voor de komende decennia immers veel langlopende financiële verplichtingen. Ruimte voor het aangaan van grote infrastructurele investeringen, zoals de aanleg van een Ring Gorinchem of verplaatsing van de Lange Brug is er nauwelijks. Wij zullen eigen geld moeten inbrengen. Het saldo van het infrastructuurfonds zal bepalend zijn voor de mogelijkheid om het fileprobleem nu echt aan te pakken. Verkeersveiligheid wordt in het burgerwaarderingsonderzoek met stip genoemd als het gaat om verbeterpunten in de buurten en zal een voortdurend aandachtsgebied moeten zijn. Een en ander zal geld kosten en onze vraag is of het college een beeld kan schetsen van de financiële omvang die nodig zal zijn en hoe gedacht wordt over hernieuwde afspraken om het infrafonds te vullen. De gemeenschappelijke regeling Publieke Gezondheid en Jeugd, met een aangekondigd tekort in 2014 van € 186.000,-. Wij blijven bijzonder kritisch op deze GR en roepen de portefeuillehouder op scherp toe te zien op de verbeterslag en bedrijfsvoering onder de interimdirecteur. Alle informatie die wij hebben gekregen, heeft ons niet gerust gesteld dat er nu echt een omslag is gemaakt die de dienst financieel gezond gaat maken. De gemeenschappelijke regeling Avelingen Groep en RSD: we zijn met recht trots op beide regelingen, maar er lijkt nog niet veel schot te zitten in het samenvoegen of ineen schuiven van beide en dat kan ertoe leiden, dat we in plaats van in de voorhoede, straks in de achterhoede komen te zitten. Graag horen we of er toch vooruitgang geboekt wordt in dit proces. Wat betreft de pilot sociale teams: we begrijpen dat een stevige evaluatie niet aan de orde kan zijn vanwege de beperkte tijd, maar we vragen wel om het delen van de ervaringen in de commissie 3D's. Als we het toch over evaluaties hebben: het is ons opgevallen dat bij weinig beleidsnota's sprake is van een datum voor evaluatie. We vragen het college om dit vast onderdeel van de beleidsnota's te maken.

L - 33

* Begroting 2015 De uitgangspunten voor de begroting zijn bekend: meerjarig sluitend, nieuw beleid binnen beschikbaar budget, of nieuw voor oud, de financiële ruimte wordt benut voor het op niveau brengen van de algemene reserve en daarna komen zorg en infra aan de beurt. Veel van de bezuinigingen zijn behaald, maar een aantal moet nog voltooid worden. Spannend zijn de terreinen sociaal-cultureel werk, waar de overgang naar andere beheersstructuren voor locaties een lastige is, en cultuur, waar het toekomstbeeld ook nog uitgewerkt moet worden. Een manier van werken die ook in de toekomst houdbaar is, is het uitgangspunt van mijn fractie. Daar zal ook inzet van vrijwilligers voor nodig zijn. Zij moeten daarvoor dan ook gewaardeerd worden, zonder nodeloze regels. Dat vraagt van ons uit: vertrouwen en ruimte geven. Ik wil hier weer aandacht vragen voor de mantelzorgers. Voor de transitie in de zorg zijn naast vrijwilligers ook mantelzorgers hard nodig. Om overbelasting en uitval te voorkomen, zouden we graag praktische voorstellen van het college zien om hen te ondersteunen, bijvoorbeeld om respijtzorg mogelijk te maken. Hoe staat het college tegenover bijvoorbeeld het gebruik van cheques, die je kunt inwisselen voor hulp? Zijn er goede voorbeelden in den lande die wij hier zouden kunnen toepassen? Dagbesteding is voor veel mantelzorgers zo essentieel om hun taak vol te kunnen houden, dat we het college oproepen daar bijzonder zorgvuldig mee om te springen. In de door de Wmo Adviesraad georganiseerde avond deze week over verbinding in het sociaal domein bleek dat de vele aanwezige maatschappelijke organisaties uit Gorinchem elkaar nauwelijks kennen en al helemaal niet op de hoogte zijn van elkaars expertise. Hier ligt een kans voor het college om als regisseur te verbinden. Een digitale sociale kaart, waarop alle organisaties te vinden zijn die in het Wmo-veld actief zijn, kan hierbij voor cliënten en organisaties heel waardevol zijn als aanvulling op de zorgmakelaars. Ik denk aan iets analoog aan de Seniorengids, maar dan op de gemeentelijke site. Graag horen we hier een reactie van de wethouder op. In de begroting is het coalitieakkoord als inspiratiebron gebruikt. Het zal niet verbazen, dat onze fractie daarom veel herkent en positief gestemd is. De raadsopdrachten en verschillende onderzoeken zijn opgenomen en zullen de komende tijd uitgewerkt gaan worden. Een zorgvuldige bewaking van de raadsagenda is hier ons inziens wel nodig . Het coalitieakkoord spreekt uit aan te willen sluiten bij landelijke acties als het gaat om het bestrijden van laaggeletterdheid. In de raadsbijeenkomst van 30 september heeft de fractie van Stadsbelang hier vragen over gesteld en terecht, want dit probleem betreft 1,3 miljoen mensen tussen de 16 en 65 jaar in Nederland, 1 op de 9 mensen dus. We willen het college vragen daar werk van te maken en reiken u vast wat ideeën aan : aansluiten bij de Week van de alfabetisering en de Taalmeter bijvoorbeeld. In de afgelopen maanden hebben we een aantal besluiten genomen in het traject van de Wmo en Jeugdzorg. Daarbij is gesproken over geld bestemd voor lokaal maatwerk in de jeugdzorg: € 183.000,-. De commissie 3D’s, of sociaal domein, is in oprichting en het lijkt ons goed dat in deze commissie kaders geformuleerd gaan worden, die moeten helpen te bepalen hoe we dit geld gaan inzetten. Wat ons betreft moeten die kaders vooral gaan over preventie, (bewezen) effectiviteit, afrekenbaarheid en laagdrempeligheid. Zo vroeg mogelijk ondersteuning inzetten bij opvoeding en op school levert veel winst op en niet alleen in financiële zin. Een interessante ontwikkeling is een proefproject in

L - 34

Utrecht met het inzetten van jeugdhulpverleners op middelbare scholen. Hierdoor kan snel worden ingegrepen en wordt schooluitval en zwaardere jeugdzorg voorkomen. Hoe staat de wethouder hier tegenover? Ondanks alle bezuinigingsoperaties blijkt uit het Burgerwaarderingsonderzoek dat inwoners nog heel tevreden zijn over hun leefomgeving. Ook blijkt een grote bereidheid om zich in te willen zetten voor hun wijk of stad. Dat is goed nieuws in het kader van de transities en sluit aan bij hoe wij tegen de samenleving aan kijken. Minder vrolijk stemmend is de relatie burger-bestuur en er zal dus geïnvesteerd moeten worden in het vertrouwen; dat betekent beter luisteren en communiceren, inwoners meer betrekken en goed faciliteren. Ook landelijk zijn er zorgen over "het aanzien van het ambt", zoals dat dan genoemd wordt, waarbij het gaat om de teruglopende animo om in de lokale politiek actief te worden. Volgens ons hangen deze twee ontwikkelingen samen: als politici en bestuurders gezien worden als onbetrouwbare draaiers en graaiers, is het weinig aantrekkelijk om op een feestje te vertellen dat je raadslid bent. Er ligt dus een opdracht voor ons allemaal. Natuurlijk zijn we hier druk bezig met besturen en onze eigen vergadercultuur, maar een extra inspanning om aanspreekbaar te zijn, verantwoording af te leggen, is nodig. Wij hebben gemerkt dat het erg gewaardeerd wordt als we mensen opzoeken, belang stellen in wat ze doen en ook uitleg geven van wat we hier doen . Zeker in tijden van verandering en onzekerheid moeten we een duidelijke en vaste koers hebben, persoonlijk maar ook in het besturen van deze stad. Wij wensen raad en college daarbij wijsheid en Gods zegen toe. CDA

De heer Klink: Mijnheer de voorzitter. Participatiesamenleving was het woord van het jaar 2013, maar begint alweer uit te raken. Want waarin participeert de samenleving eigenlijk? In zichzelf? Raar woord. Even terug mijmeren. In de vorige vergadering vertelde ik hoe de overheid zich zou moeten gedragen: minder de betuttelende vader of moeder spelen, die zijn kinderen constant in de gaten houdt en bepaalt wat goed is voor het kind. En toen was het geld op en begonnen pa en ma het participatiegezin. De kinderen moesten van de ene op de andere dag meehelpen, op de momenten dat de ouders het wilden. En verder gewoon gehoorzamen en in de pas lopen. Dit is het beeld van de uit de hand gelopen verzorgingsstaat, bijna betuttelstaat. Het CDA wil dat graag anders doen. En zoals Socrates al zei: Het geheim van verandering is je energie te richten op wat je wel wilt, in plaats van wat je niet wilt. Zo zien wij dat ook en daarom steken wij onze energie graag in wat we willen, bijvoorbeeld met de motie "Door met Gorinchem!" die we straks zullen indienen. En ook met de motie "The right to challenge"! Wat we daarin voorstellen? De participatie-overheid! De wat? De overheid participeert in wat de samenleving creëert. "De buurt bestuurt!" Dat wordt mogelijk door The Right to Challenge. Het biedt de goede ideeen van onze inwoners en ondernemers ruim baan. De ideeën die zij goed vinden. Dat is vooral waar het om gaat. Niet zozeer wat ons als overheid goeddunkt, maar wat de initiatiefnemer wil. Laat ik de motie meteen maar indienen: Motie M16 (CDA) Right to challenge De raad van de gemeente Gorinchem,

L - 35

in vergadering bijeen op 6 november 2014; Aanleiding In deze tijd wordt veel gesproken over de participatiesamenleving en een terugtredende overheid. In 2012 is in Engeland een wettelijk right to challenge geïntroduceerd. Inmiddels geven ook de gemeenten Amsterdam, Utrecht, Rotterdam, Tilburg en Zwolle invulling aan dit concept. Een groep burgers, gemeenschap of een social enterprise, die denkt dat ze een publieke dienstverlening beter (zelf) kan organiseren, heeft het recht de gemeente uit te dagen (‘challengen’'). Als aan bepaalde voorwaarden is voldaan, moet de gemeente de betreffende dienst (opnieuw) aanbesteden of overdragen. Verzoekt het college: uitvoering te geven aan de volgende uitgangspunten en dit beleid te effectueren en actief te communiceren voor de begrotingsbehandeling van 2016: • dat de gemeentelijke overheid een taak overdraagt aan de degenen die dat verzoeken. Dit voor zover wettelijk is toegestaan en onder goede waarborgen van continuïteit, veiligheid, kwaliteit, toegankelijkheid, etc. • dat hierbij medewerking verleend wordt aan een goede financiële regeling die deze overdracht mogelijk maakt; • de verantwoordelijkheid van burgers ook daar laten en bij eventuele incidenten als overheid niet in de regelreflex te schieten. Motivatie De kracht van een gemeente ligt in de gemeente zelf, niet in het stadhuis. Namelijk in datgene wat inwoners met elkaar tot stand kunnen brengen, in bijvoorbeeld wijkraden, klankbordgroepen, verenigingen of vrijwilligersorganisaties. Met invoering van het 'Right to Challenge' geven we ruim baan aan de deskundigheid, het enthousiasme en de creativiteit van de inwoners van Gorinchem. Hiermee komen we tegemoet aan de eisen en omstandigheden van de huidige tijdgeest. Het vergroot de betrokkenheid als mensen het recht hebben om de overheid uit te dagen. Het geeft burgers meer mogelijkheden om openbare diensten uit te voeren, waarvan zij denken dat ze het beter of goedkoper kunnen. Goedkoper of beter omdat: • burgers hebben geen duur betaalde managementlagen en kunnen daarom vaak goedkoper leveren; • burgers kunnen beter inspelen op lokale behoeften; • burgers hebben directe betrokkenheid en daarmee meer hart voor de zaak; • burgers kunnen door publieke diensten over te nemen zorgen voor meer banen binnen hun eigen buurt en daarmee hun eigen wijkeconomie stimuleren. Er ontstaat een meer actieve en betrokken samenleving, met minder bureaucratie en minder onvrede. De samenleving als geheel zal moeten accepteren dat het dragen van eigen verantwoordelijkheid en het maken van eigen keuzes ook leidt tot het accepteren van eigen risico en het dragen van de gevolgen als keuzes minder goed uitpakken.

We moeten door met Gorinchem! We hebben veel gepraat met ondernemers en inwoners van de binnenstad. Daarbij zagen we een enorme bereidheid om bij te dragen aan het plukken van wat ze noemen "laaghangend fruit". Bijvoorbeeld kleine aanpassingen in de openbare ruimte, waardoor een hoekje of een straatje net wat mooier wordt, waardoor een ondernemer net wat meer kan verdienen. Of een groep bewoners net wat prettiger woont als er iets aangepast wordt, voor heel weinig geld. We kennen zelfs initiatiefnemers die nu al financieel willen bijdragen aan het initiatief. Ook het CDA wil dat doen en daarmee beginnen we klein: wat ons betreft krijgen jullie allemaal een laaghangend fruitappeltje, ook goed voor het suikergehalte op dit moment! Motie M17 Door met Gorcum, laaghangend fruit (CDA) De raad van de gemeente Gorinchem, in vergadering bijeen op 6 november 2014; Aanleiding Al geruime tijd bestaat er breed de behoefte om verdere ontwikkeling van de binnenstad van Gorinchem met meer visie en daadkracht vorm te geven. Overheid (gemeente) en maatschappelijk middenveld blijken elkaar hierin niet gemakkelijk te kunnen vinden. Naar aanleiding van gesprekken met bewoners en ondernemers in de binnenstad ontstaat het beeld, dat

L - 36

tussen deze groep en de overheid in de afgelopen jaren nog geen vruchtbare samenwerking ontstaan. Roept het college op: • open te staan voor kleine initiatieven van bewoners en ondernemers. Hiervoor bijeenkomsten met relevante partijen te plannen, waarin samen gezocht wordt naar waar het 'laaghangend fruit' in de binnenstad kan worden geplukt; • op korte termijn zo'n eerste bijeenkomst te plannen (kwartaal 1 van 2015); • 'laaghangend fruit' te waarderen en zich in te zetten voor de uitvoering ervan, vooral waar dit de Gorcumse Binnenstad betreft. Motivatie Er lijken onder bewoners en ondernemers tal van ideeën en wensen te bestaan. Vaak is dit 'laaghangend fruit' te noemen, het zijn doorgaans initiatieven die weinig geld kosten en klein van omvang zijn, maar wel de binnenstad verfraaien. Ook blijkt dat initiatiefnemers veelal bereid zijn (financieel) bij te dragen aan de realisatie. Elkaar opzoeken vergroot het vertrouwen in een goede afloop. Gemeente en maatschappelijk middenveld moeten elkaar daarom opzoeken. Dit maakt het eenvoudiger om kleine initiatieven te berde te brengen. Bijna alle goede ideeën beginnen klein! We kunnen het laaghangend fruit nu al plukken. Het is nodig (zelfs wenselijk) nu al actie te ondernemen en niet langer te wachten op een veelomvattende visie over de binnenstad, citymarketing en leisurebeleid.

Op deze manier wordt Gorinchem stukje bij beetje mooier, niet door beleidsplannen, maar door gewoon te doen, voor heel Gorinchem, maar met top-prioriteit voor de Gorcumse binnenstad. Stilstand is achteruitgang, dus terwijl het stadhuis werkt aan de raadsopdrachten binnenstad en stadspromotie, moeten ondernemers en bewoners hun ideeën kunnen uitvoeren. En Gorinchem kan nog zoveel mooier! Er ligt veel ruimte om te groeien, niet in vierkante meters, maar in het nog verder verbeteren van onze stad. Vooral toerisme in de binnenstad vinden we belangrijk. Hier wil het CDA nog wel een suggestie in doen. Pas geleden waren we in Dordrecht op bezoek bij de City Marketeer, de man achter de stadspromotie van Dordrecht. Wat de CDA-fractie daar leerde? Gorinchem kan zich nog veel beter richten op specifieke doelgroepen. Hij adviseerde onze raad om de stad op thema's aantrekkelijker te maken voor toerisme. Een onderbenutte kans, die ik persoonlijk elke zomer vanaf het water met kromme tenen aanschouw, zijn de vele booteigenaren die op mooie dagen de mooie Linge af komen varen, en dan om het mooie centrum van Gorinchem heen de Merwede op gaan en vervolgens in het minder mooie Woudrichem aanleggen, om daar een hapje te gaan eten. Doodzonde natuurlijk! Dit zijn ook nog eens de wat grotere boten, die niet onder de bruggen in de binnenstad door kunnen. Juist die mensen hebben vaak wel wat geld te besteden. En geloof me, het zijn er honderden op een dag! Over laaghangend fruit gesproken: er ligt overdag een steiger vrijwel helemaal leeg, terwijl daar prima deze bootjes kunnen aanleggen. Deze toeristen lopen vervolgens direct onze stadswallen binnen. Optimaal gebruik van deze steiger trouwens; overdag pleziervaart en 's nachts beroepsvaart. De voorzieningen liggen er al, dus misschien moeten we eens gaan praten met de beheerder van die steiger tegenover de Kleine Landtong. Woudrichem en Willemstad zijn mooie voorbeelden van gratis afmeren in het centrum van de stad. Over economische ontwikkeling gesproken, en dan een stapje hogerop: hoe zit het met de betrokkenheid van Gorinchem bij de Zuidvleugel? Het samenwerkingsverband dat werkt aan het verder ontwikkelen van de zuidelijke Randstad tot een van de economische topregio's van Europa. We krijgen signalen van ondernemers dat we daaruit

L - 37

meer zouden kunnen halen dan we nu doen. Kan het college uitleg geven over zijn activiteiten? Hoe kunnen we ook hierin door met Gorcum? En als we dan toch vragen aan het stellen zijn, dan hier gelijk nog een. Op 6 oktober 2014 stelde het CDA het college schriftelijk vragen over het wetsvoorstel "Modernisering Vennootschapbelastingplicht Overheidsondernemingen". Tot op heden hebben we hierop geen antwoord ontvangen, terwijl de termijn van 30 dagen verstreken is. Kan het college hier uitleg over geven? Want weliswaar treedt deze wet pas in werking op 1 januari 2016, maar wij sluiten niet uit dat de gevolgen hiervan ook al relevant zijn bij onze afweging hoeveel geld we in 2015 willen sparen, of juist uitgeven. Voor tegenvallers wil het CDA sowieso op z'n hoede blijven. Bijvoorbeeld tegenvallers bij de Dienst Gezondheid & Jeugd, de grondexploitaties, ook gezien de quick scan van Ernst & Young, de uitvoering van bezuinigingsprogramma AHAD3, de uitvoering van de 3D's (vooral overschrijdingen in de regio, dat hebben we niet in de hand), grote aanbestedingen, et cetera. Allemaal tegenvallers die nog zouden kunnen komen. Er ontstaat op de meerjarenbegroting nu wat ademruimte, maar wat ons betreft moeten we geen geld uitgeven zolang we niet zeker weten dat we het echt hebben. Daarom steunen we de prioritering van deze coalitie. Inzicht in de financiële situatie van Gorinchem vinden we zo belangrijk, dat we enthousiast hebben meegewerkt aan de motie die we samen met VVD en ChristenUnieSGP indienen. De motie spreekt voor zich, maar graag doen we hierbij nog een aanvullend verzoek, zoals afgesproken met de andere indieners. Het lijkt ons goed om bij raadsbesluiten, in de aanbiedingsbrief van het college die u daarbij opmaakt, onder paragraaf 9 (financiële consequenties) in te gaan op welke consequenties het besluit heeft op de belangrijkste parameters. Zo kunnen we als raad heel eenvoudig bij elk raadsbesluit de financiële consequenties ervan tot ons nemen. Is het college bereid dit toe te voegen aan de raadsbesluiten? Nog even over Door met Gorcum. Doorrijden in Gorinchem, of het gebrek daaraan op de Banneweg. In mei deed het CDA een voorstel om volgens het laaghangend-fruitprincipe een oplossing te bereiken voor de dagelijkse lange files op de Banneweg. Het college gaf toen aan dat dit wordt meegenomen bij de uitvoering van de raadsopdracht Infrastructuur. Dat kan nog wel heel lang gaan duren, terwijl we mogelijk nu al een voorlopige oplossing kunnen bereiken. Is het college bereid nog eens te overwegen nu al de proeven te doen waar we om vroegen? Over wachten gesproken: het CDA wacht nog op de uitvoering van de motie die we indienden bij de behandeling van de Drank- en Horecaverordening, in april van dit jaar. We vroegen het college om duidelijker te maken wanneer sportkantines en buurthuizen aan oneerlijke concurrentie doen, en wanneer niet. Nu weten we dat moties ook weleens met elkaar concurreren om behandeling, maar de termijn om deze uit te voeren is ook ruim verstreken. Wij zien uit naar de beantwoording, ook in het licht van de discussie over de buurthuizen. Want als een buurthuis met hogere baropbrengsten zich kan bedruipen, dan kan daar best weleens een kans liggen voor het beheersvraagstuk. Waar we in de vorige vergaderingen al eens over gesproken hebben, is de zorg, de 3D’s, van heel concreet tot heel abstract. Daaraan hebben we nu niets toe te voegen. We blijven de dossiers vol aandacht volgen.

L - 38

Voorzitter, ik vat onze drie belangrijkste punten nog even samen. Het CDA wil initiatieven van inwoners en ondernemers veel meer ruimte bieden, een participatie-overheid die aan voorzichtig financieel beleid doet, top-prioriteit voor laaghangend fruit in de binnenstad. Het CDA wil het college, in het bijzonder de wethouder voor financiën, hartelijk danken voor deze goede en duidelijke raadsstukken en ook de ambtenaren, die daarin hun ziel en zaligheid hebben gelegd. Wij wensen dit college en alle ambtenaren die daar achter staan veel succes toe bij de uitvoering van het beleid in 2015. Dank u wel. De heer Schefferlie: Wilt u eerst zelf even een hap nemen van het appeltje dat u ons hebt aangeboden, zodat we zeker weten dat het goed bedoeld is!? De voorzitter: U hebt het sprookje van Sneeuwwitje te letterlijk genomen, denk ik! De heer Klink: Ik wil graag een voorproefje nemen, meneer Schefferlie, als u belooft dat u vervolgens alle overgebleven appels opeet! GroenLinks

De heer Van Breemen: Mijnheer de voorzitter. De begroting voor 2015 die u ons hebt gepresenteerd en die we vandaag bespreken, is de eerste begroting die is opgesteld door dit college. Tijdens een presentatie werd ze beschreven als "beleidsarm", maar dat ziet GroenLinks toch echt anders. Het is waar dat de coalitie gekozen heeft voor bestendiging van beleid, maar dat wil niet zeggen dat er helemaal niets gebeurt. Integendeel zelfs, de ingezette lijnen en hervormingen op bijvoorbeeld cultuur en sociaal-cultureel werk, die nog lang niet afgerond waren, worden voortgezet en er komt een enorme hoeveelheid nieuw beleid bij op het sociale domein. Dus van beleidsarm valt zeker niet te spreken. GroenLinks is blij te zien dat de afspraken die gemaakt zijn in het coalitieakkoord zijn doorvertaald naar deze begroting. Zo zien we bijvoorbeeld onze langgekoesterde wens om te stoppen met chemische onkruidbestrijding verwezenlijkt worden. Ook zijn we blij dat we de gemeentelijke monumentenlijst en het live op internet streamen van de raadsvergaderingen terugvonden in de begroting. Bij die laatste twee zaken zijn we wel erg benieuwd naar een stand van zaken en een planning. Als het aan GroenLinks ligt wordt hier in elk geval niet heel lang mee gewacht. De nieuwe manier waarop de tevredenheid van onze inwoners weergegeven wordt in Waar staat je gemeente? vinden wij een goede verbetering. Wel hebben we vergelijkingsmateriaal van zowel Gorinchem als ook uit andere gemeenten nodig om de uitkomsten op waarde te kunnen schatten. Zo valt bijvoorbeeld op dat we bij de programma’s veiligheid en bij bestuur en communicatie vergeleken met de andere programma's relatief lage cijfers scoren. Nu kunnen we hier een groot punt van maken en verbeterplannen opstellen, maar als bij andere gemeenten blijkt dat men overal relatief wat lager scoort, is dat misschien overdreven. Dat is dus nog een verbeterpunt voor de toekomst. * Financiën Wat betreft de financiële positie van de gemeente, overheerst bij onze fractie vooral het gevoel van opluchting. Vorig jaar leek het er nog op dat een vierde bezuinigingsronde haast voor de deur stond, maar gelukkig blijkt uit deze begroting dat dat niet nodig

L - 39

is. De begroting is nu meerjarig sluitend en we bouwen weer een stevige algemene reserve op. Hiermee voldoen we ook aan de afspraken die gemaakt zijn met de provincie en dat is een heel goed teken. Toch waakt GroenLinks ervoor om de opluchting te laten omslaan in onvoorzichtigheid. Wij zijn het geheel met het college eens dat behoedzaamheid de komende periode nog steeds het sleutelwoord moet zijn. De begroting is dan wel sluitend in de vooruitzichten voor de komende jaren, maar om dat ook daadwerkelijk te bereiken, moeten nog wel een aantal onzekerheden positief uitvallen. Zo moeten alle bezuinigingen uit de eerdere bezuinigingsronden nog wel gehaald worden, en juist of dat lukt wordt het komende jaar het spannendst. Ook de onzekerheden van een economie die nog maar sputterend uit een dal begint te klimmen, de huizenmarkt en de risico's die we lopen op het sociaal domein, maken dat er de komende jaren nog veel onzekerheden zijn. GroenLinks kiest dus de komende tijd nog voor de lijn van de behoedzaamheid. Onze fractie is blij dat de paragraaf Vastgoed is toegevoegd aan de begroting. Het is natuurlijk nog iets dat moet groeien, maar het is een eerste stap op weg naar de controle en sturing door de raad op dit belangrijke onderwerp. Ook wat betreft de lokale lasten is GroenLinks tevreden. We hebben kunnen lezen dat we op de 108ste plaats staan op de ranglijst van de lokale lastendruk. Gorinchem staat dus – net – in het bovenste kwart van deze ranglijst en dan doe je het gewoon goed, zeker als je bekijkt welke voorzieningen daar in onze stad tegenover staan. De voorgestelde verhogingen van de lasten zijn conform de afspraken en zullen we dan ook steunen. Dan kom ik bij de beleidsmatige beschouwingen op de begroting. Deze hebben wij geordend onder drie thema's: Sociaal, Groen en Bestuur en veiligheid. * Sociaal Allereerst kom ik bij de drie decentralisaties. Zoals gezegd, is dit toch wel de belangrijkste verandering van de begroting, en van het beleid van Gorinchem, ten opzichte van vorige jaren. Er komt € 21 miljoen extra op onze begroting te staan, om de taken die we vanaf 1 januari moeten uitvoeren op het gebied van zorg, jeugd en werk te kunnen betalen. We hebben de laatste maanden regelmatig gesproken over het beleid dat we op deze taakvelden zullen voeren, maar in 2015 zal pas echt gaan blijken of we het wel zullen gaan redden met het geld dat het rijk ervoor beschikbaar stelt. Op dit punt willen we nog wel graag een opmerking maken over het sociaal deelfonds. Het rijk heeft besloten om dit geld op een andere manier aan ons beschikbaar te stellen, waardoor het college het geld als algemeen dekkingsmiddel kan bestempelen. De gedachtegang hierachter begrijpen we, maar GroenLinks wil toch graag van het college duidelijk horen dat, hoewel het een algemeen middel betreft, het geld voor de zorg niet aan andere zaken, zoals lantaarnpalen, zal worden uitgegeven. GroenLinks was blij te zien dat een digitale marktplaats is opgenomen in deze begroting. Hierop kunnen mensen onderling informele zorg regelen en kan dus de solidariteit in de samenleving en de eigen kracht van onze inwoners versterkt worden. We zagen alleen dat het stadium 2015 "voorbereiding" is. Wij vinden dat deze marktplaats eigenlijk zo snel mogelijk actief moet zijn, juist omdat het mensen helpt een stukje eigen regie te nemen. Graag horen we van het college wanneer de digitale marktplaats online gaat. In dit kader zijn we ook erg benieuwd hoe het staat met het Makelpunt.

L - 40

Op het gebied van werk maakt GroenLinks zich zorgen over de stijging van het aantal WW’ers dat na hun WW in de bijstand terecht komt. 1 op de 6 WW’ers komt terecht in de bijstand en omdat het aantal WW’ers stijgt, stijgt ook het aantal mensen dat uiteindelijk in de bijstand komt. Is er bij onze sociale dienst ook al wat te merken van deze landelijke ontwikkeling? En worden er bijvoorbeeld maatregelen genomen door extra te investeren in de begeleiding van werk naar werk en van uitkering naar werk? Dat het beleid op sociaal-cultureel werk nog verder moet uitkristalliseren, blijkt wel uit het geringe aantal maatschappelijke effecten dat is opgenomen op dit vlak. Het sociaal cultureel werk lijkt voor een deel uit zicht geraakt. Er wordt weliswaar een aantal punten genoemd uit de nota Meedoen, maar dat gaat toch vooral over de zelfredzaamheid en de mate van meedoen aan de samenleving van onze inwoners. Deze nota wordt ook erg, en dat is voor een groot deel terecht, gekoppeld aan de zorg. Maar wat GroenLinks betreft hoort onder het beleidsterrein Meedoen ook veel meer het samenlevingsbeleid. Je kunt dan bijvoorbeeld denken aan eenzaamheidsbestrijding of sociale cohesie. Met name op dat laatste punt missen wij wel een stukje visie. Er wordt tweemaal gesproken over sociale cohesie en dan gaat het over het aantal wijkevenementen, wijksportpunten en voetbaluren en om hoe inwoners de onderlinge omgang ervaren. Dit zijn inderdaad aspecten van sociale cohesie, maar volgens GroenLinks zijn het geen doelen op zich. Ze kunnen meewerken aan een hoger doel. Graag willen wij het college uitdagen om met streefdoelen te komen die echt de sociale cohesie betreffen. Juist in een tijd waarin de overheid meer aan burgers overlaat, is het van groot belang dat de sociale samenhang in buurten en wijken op orde is, zodat mensen zich ook daadwerkelijk om elkaar bekommeren. We zijn benieuwd naar de mening van het college op dit punt. We kijken erg uit naar de inrichting van het nieuwe jongerenwerk. We zijn benieuwd naar het aanbestedingsproces en de partijen die daarbij betrokken worden. Het mag volgens GroenLinks niet gebeuren dat contracten zomaar verlengd worden. We hebben daarover natuurlijk goede afspraken gemaakt in het coalitieakkoord en we rekenen dan ook op een goed aanbestedingsproces, zodat we straks de aanbieders hebben die voldoen aan onze wensen en voorwaarden. Het kan natuurlijk dat er dan ook bestaande aanbieders bij zitten, maar dan is er in elk geval een goede, objectieve aanbesteding geweest. Ook zijn we benieuwd of er al duidelijkheid is in de verwarring over het budget voor sociaal cultureel werk. Na AHAD3 bleek dat de raad dacht nog 7 ton over te houden op dit beleidsterrein, maar in werkelijkheid was het € 610.000,-. Wethouder Oostrum zei hierover vorig jaar: laat het college nu eerst maar eens zijn gang gaan. Dat hebben we nu een jaar gedaan en we zijn erg benieuwd of het college al nieuws op dit punt heeft. * Wonen Wat betreft wonen blijft GroenLinks zich zorgen maken over de groep mensen met een inkomen tussen € 34.000,- en € 43.000,- voor wie geen woning in de sociale huursector beschikbaar is. Wat is hiervan de laatste stand van zaken? Komen we eruit met onze partners om ook voor deze groep mensen een geschikte woning te vinden? Zijn er bijvoorbeeld financieringsmogelijkheden toe te passen, zodat mensen uit die doelgroep huizen van POORT6 kunnen kopen? Zo hebben deze mensen een passende woning en krijgt ook POORT6 weer wat meer vet op de botten. We zijn hier erg benieuwd naar.

L - 41

Onder wonen valt ook de Torenflat. GroenLinks is niet gelukkig met het proces zoals dat tot nu toe verlopen is. Er is veel onduidelijkheid geschapen door POORT6, door eerst mensen versneld uit te plaatsen en nu toch weer te gaan kijken of de Torenflat behouden kan blijven. Op zich staan we overigens wel zeer positief tegenover dat laatste. Het gebouw heeft een bepaalde architectonische waarde en daarbij komt dat de sloop ervan grote overlast voor de wijk zal opleveren, om maar niet te spreken van de risico's als het gaat om bijvoorbeeld de grondwaterstand. Daarbij is GroenLinks voor hergebruik van materialen en dat kan door de Torenflat te behouden. Wat GroenLinks betreft zijn creatieve oplossingen om het gebouw te behouden meer dan welkom! Ook de bewoners van de Van Zomerenlaan hoorden onlangs weer dat plannen toch maar weer niet doorgaan. We gaan ons zo langzamerhand afvragen wat er wel doorgaat. Heeft het college daar wel zicht op? Graag zouden wij daarover geïnformeerd worden. Er moet zo snel mogelijk duidelijkheid komen voor ons, maar vooral voor de huurders en we willen het college dan ook vragen hierop met klem aan te dringen bij POORT6. Een ander punt dat wonen raakt is de opgave van te huisvesten statushouders. We hebben in de krant en in een brief van de staatssecretaris kunnen lezen dat gemeenten door de groeiende stroom vluchtelingen, voor een groter aantal van deze mensen huisvesting zal moeten verzorgen. Voor Gorinchem zou dat 29 mensen betreffen in het eerste half jaar van 2015. Dit klinkt overigens niet als een enorm groot aantal, waarvan we moeten schrikken. GroenLinks wil graag dat Gorinchem een gastvrije stad is, ook en zeker voor mensen die hun thuisland hebben moeten verlaten en hier onderdak moeten krijgen. Wij hechten er daarom veel waarde aan dat deze huisvesting probleemloos verloopt. Heeft het college al met partners als bijvoorbeeld POORT6 of Vluchtelingenwerk gesproken? En zo ja, verwacht het college problemen bij de huisvesting van de 29 vluchtelingen? * Onderwijs Wat betreft het onderwijs, zijn wij erg benieuwd hoe het toezicht op de goede besteding van de onderhoudsgelden voor schoolgebouwen ingericht is. Juist omdat wij wel verantwoordelijk blijven voor nieuwbouw, vindt GroenLinks het erg belangrijk dat we erop toezien dat de scholen hun gebouwen goed onderhouden. Hoe gaat het college die controle en dat toezicht inrichten? * Cultuur Bij cultuur staan helaas geen meetbare maatschappelijke effecten genoemd, omdat dit geen deel uitmaakt van Waar staat je gemeente? Toch wil onze fractie het college oproepen om hiervoor snel effecten te formuleren. Mogelijke effectindicatoren zijn het aantal bezoekers van culturele evenementen, tentoonstellingen of voorstellingen, of de tevredenheid van de inwoners over cultuur in Gorinchem. Het mag wat ons betreft in elk geval niet zo zijn dat er maar geen maatschappelijke effecten worden opgesteld, omdat het niet in Waar staat je gemeente? zit. Hopelijk deelt het college deze mening met ons. We zijn ook nieuwsgierig naar de voortgang van het nieuwe cultuurbeleid. Het einde van de overgangsperiode raakt in zicht en GroenLinks vindt dat we er dan, samen met het culturele veld, echt klaar voor moeten zijn. Dit vraagt nog veel inspanning, van beide kanten. Dus graag horen we van het college of alles nog op streek ligt, of dat er toch meer hobbels en kuilen te overwinnen zijn dan vooraf gedacht.

L - 42

* Groen Het viel ons op dat de woorden natuur en biodiversiteit niet of vrijwel niet voorkomen in deze begroting. Dit vindt GroenLinks jammer, omdat ook die aspecten horen bij een ambitieus milieubeleid. En het is helemaal jammer, omdat er wel zaken gebeuren op dit gebied, zoals de zwaluwdakpannen of het inzaaien van braakliggend terrein met bijvriendelijke bloemen. Ook de natuur- en milieueducatie, waarvoor in het coalitieakkoord een duidelijk plaats is weggelegd, komen we maar nauwelijks tegen in deze begroting. Wat betreft energiebesparing en duurzame energie vinden we gelukkig wel voldoende terug. Maar helaas zijn daar de streefwaarden nogal teleurstellend. Zo is bijvoorbeeld de raming van het percentage duurzaam opgewekte energie voor 2015 hetzelfde als het percentage dat bereikt is in 2013. Dit zou betekenen dat er dan al twee jaar helemaal niets gebeurt in het vergroten van de hoeveelheid duurzaam opgewekte energie. GroenLinks kan bijna niet geloven dat dit waar is. Wil het college ons op dit punt geruststellen? Een maatregel die in elk geval helpt bij het vergroten van het percentage groene energie, zijn de zonnepanelen op gemeentelijke gebouwen. Dit was een van de speerpunten van onze campagne voor de afgelopen verkiezingen en we waren dan ook blij te horen dat de eerste zonnepanelen op de gymzaal in het Heerenlaantje waren geïnstalleerd. Toch lezen we in de begroting dat we bij het speerpunt duurzame energie vooral particuliere initiatieven gaan stimuleren. Dat is natuurlijk een heel belangrijk actiepunt, maar volgens GroenLinks hoort hier ook bij dat we zelf streven naar de opwekking van duurzame energie. Zo geven we als gemeente het goede voorbeeld en sparen we op de langere termijn weer energiekosten uit. Wellicht dat dit voortaan toegevoegd kan worden als activiteit bij dit speerpunt. * Mobiliteit We konden over het elektrisch rijden in de begroting lezen dat het college bezig is met het opstellen van nieuw beleid hieromtrent. Is het college al zover dat het hier een tipje van de sluier kan oplichten? Ook zijn we heel benieuwd naar de stand van zaken rondom de liften in de tunnel onder het station. Hier zou Prorail al een hele tijd iets aan gaan doen, maar wij zien nog niet veel beweging. Is er al zicht op een termijn waarop deze liften eindelijk geïnstalleerd worden? We misten in deze begroting de lobby voor de spoorlijn Almere-Utrecht-Breda. Deze lobby is altijd onderdeel geweest van de lobby die we in Den Haag voeren voor de verbreding en verbetering van de A27, maar stilletjes lijkt de spoorlijn hierbij een beetje uit beeld te zijn verdwenen. Dan kom ik tot onze eerste motie en die betreft circussen met wilde dieren. Er is hier al een paar keer eerder over gesproken en steeds werd ons verteld dat we moeten wachten op landelijke wetgeving. Nu wachten we daar al heel lang op en we zijn dat wachten een beetje moe geworden. Daarom hebben we samen met de SP een motie voorbereid. Er is onlangs een brief aan de staatssecretaris verstuurd door 24 portefeuillehouders met de vraag om haast te maken met landelijke wetgeving tegen het gebruik van wilde dieren in het circus. Bij deze oproep sluiten wij ons graag aan. Maar we hoeven niet machteloos toe te zien, zo heeft de gemeente Heemskerk bewezen. Daar is een voorkeursmo-

L - 43

del opgenomen in de APV, waarbij het college actief circussen uitnodigt waar geen wilde dieren in optreden. Dit model spreekt ons zeer aan. Als we vervolgens ook een maximum aantal circussen per jaar toestaan, kunnen we voorkomen dat circussen met wilde dieren alsnog hun tent opslaan in Gorinchem. Om deze wijziging van de APV verzoeken wij in de volgende motie: Motie M18 (GL, SP) Diervriendelijke circussen De raad van de gemeente Gorinchem, in vergadering bijeen op 6 november2014. Aanleiding Circussen zijn een vorm van entertainment, waar jong en oud van kunnen genieten. Helaas zijn er nog altijd circussen waar wilde dieren in een onnatuurlijke omgeving onnatuurlijke trucs moeten uithalen. Dit is niet nodig voor een leuk en aantrekkelijk circus. Daarnaast geeft het mensen een onjuist voorbeeld van omgang met dieren. Het dierenwelzijn weegt hier zwaarder dan de amusementswaarde en daarom is het goed om als overheid maatregelen te nemen om circussen, die wilde dieren laten optreden, te weren. Juridisch gezien is een lokaal verbod op dit soort circussen niet mogelijk; hier moet de landelijke wetgeving voor worden aangepast. Wel is een voorkeursbeleid mogelijk. De raad spreekt uit • dat hij in Gorinchem geen circussen, waar wilde dieren optreden, wil toelaten; • dat (exotische) circusdieren op generlei wijze een educatieve functie vervullen en verzoekt het college • een wijziging van de APV voor te bereiden, waarin een voorkeursbeleid voor circussen zonder wilde dieren (bijvoorbeeld volgens het zogenaamde "Heemskerkse model"), alsmede een maximaal aantal circussen per jaar, is opgenomen; • er bij de Staatssecretaris van Economische Zaken op aan te dringen, dat zij snel een landelijk verbod op circussen met wilde dieren instelt. Motivatie Door het instellen van één voorkeursbeleid voor circussen zonder wilde dieren, kan het college zelf actief deze circussen uitnodigen en door een maximaal aantal circussen per jaar vast te stellen in Gorinchem, kan voorkomen worden dat circussen waar wél wilde dieren optreden alsnog een vergunning krijgen.

* Bestuur en veiligheid Zoals u ongetwijfeld zult weten, is de wetgeving rondom het afsteken van vuurwerk aangescherpt. Zo mag er met ingang van de komende jaarwisselingen pas vanaf 18.00 uur vuurwerk worden afgestoken, terwijl dat vorige jaren al vanaf 10.00 uur mocht. GroenLinks is benieuwd hoe deze nieuwe regels gecommuniceerd, maar vooral ook gehandhaafd worden. We hopen dat het college of de burgemeester ons daar iets over kan vertellen. Ook zijn we benieuwd of wel eens is overwogen om in Gorinchem vuurwerkvrije zones in te richten. Onze APV biedt hiervoor de mogelijkheid en ook minister Opstelten heeft nadrukkelijk op deze mogelijkheid gewezen. Wij kunnen ons een aantal plekken bedenken waar zo'n vuurwerkvrije zone nuttig kan zijn, dus graag horen we van het college hier wat meer over. Tenslotte wil GroenLinks nog een motie indienen die ook de sociale veiligheid in onze stad betreft. Zoals u misschien weet, is elk jaar op 11 oktober nationale Coming Out-dag. Sinds enkele jaren hijsen steeds meer gemeenten op deze dag de regenboogvlag, als symbool dat iedereen in die gemeente het hele jaar door zichzelf moet kunnen zijn en zich geaccepteerd en (sociaal) veilig moet kunnen voelen. Gorinchem heeft tot op heden nog niet meegedaan aan deze actie. GroenLinks vindt het een heel goede zaak als ook Gorinchem meedoet met deze actie en dus voortaan op Coming Out-dag de re-

L - 44

genboogvlag in onze vlaggenmast hijst. Zo kunnen we een dag per jaar symbolisch benadrukken dat wij Gorcumers elkaar respecteren en accepteren zoals we zijn en dat wij samen bouwen aan een sterke samenleving. Het politiebureau ging ons dit jaar al voor en wij hopen dat we als gemeente vanaf volgend jaar dit goede voorbeeld mogen volgen. Daarom dienen wij deze motie in: Motie M19 (GL) Regenboogvlag De raad van de gemeente Gorinchem, in vergadering bijeen op 6 november2014. Aanleiding Sinds 2009 kent Nederland de nationale Coming Out-dag op 11 oktober, die ingesteld is door toenmalig minister van OCW Ronald Plasterk. Sinds enkele jaren hijsen steeds meer gemeenten op deze dag de regenboogvlag, als symbool dat iedereen in die gemeente het hele jaar door zichzelf moet kunnen zijn en zich geaccepteerd en (sociaal) veilig moet kunnen voelen. Gorinchem heeft tot op heden nog niet meegedaan aan deze actie. De raad spreekt uit: - dat iedereen in Gorinchem mag zijn wie hij is - dat iedereen in Gorinchem zich (sociaal) veilig moet kunnen voelen en verzoekt het college: - vanaf 2015 op Coming Out-dag dit nog eens extra te benadrukken door op deze dag de regenboogvlag te hijsen op het Stadhuisplein. Motivatie Iedereen in Gorinchem moet zichzelf kunnen zijn, zich geaccepteerd en (sociaal) veilig voelen. Op school, op straat, op het werk, in de zorg, in de sport, in hun eigen sociale kring of waar dan ook. Door elkaar te respecteren hoe we zijn, bouwen we immers aan een sterkere samenleving. Het zou daarom goed zijn als de gemeente dit een keer per jaar extra benadrukt door het hijsen van de regenboogvlag bij het stadhuis.

Mocht deze motie worden aangenomen, dan heb ik alvast een regenboogvlag voor het college aangeschaft, die ik met veel plezier zal overhandigen aan de wethouder emancipatie- en diversiteitsbeleid. Voorzitter, ik kom tot een afronding. Financieel gezien lijken er eindelijk wat zonnestraaltjes door het donkere wolkendek dat al zolang boven Gorinchem hangt te breken. Dat geeft ons veel hoop voor de toekomst. Maar we willen nog niet te vroeg juichen en daarom zullen we ook de komende tijd nog behoedzaam en voorzichtig om moeten gaan met onze gemeentefinanciën. Het schip van de gemeente Gorinchem lijkt na drie keer Alle hens aan dek weer rustig vaarwater te bereiken, maar we zullen pas echt opgelucht zijn als we er daadwerkelijk zijn. GroenLinks heeft er alle vertrouwen in dat, als wij met elkaar en met onze inwoners die fantastische initiatieven ontplooien in de stad, de schouders eronder blijven zetten, Gorinchem een behouden vaart zal hebben. Daarom kan GroenLinks nog altijd zeggen: Wij hebben zin in de toekomst! Gorcum Actief

Mevrouw Hamann: Mijnheer de voorzitter. De gemeente Gorinchem heeft al een aantal jaren afspraken met de provincie over de stand van de algemene reserves. Dat betekent dat de financiële situatie ernstig was. Wij zijn daarom blij te constateren dat vergeleken bij toen nu sprake is van een betere situatie. De algemene reserves stijgen van € 7 miljoen naar ruim € 15 miljoen in 2018. Sluitende begroting en meerjarenprogramma, openheid en transparantie, goed leesbare stukken. Onze complimenten voor het hele team dat zich met financiën en grexen bezighoudt, zorgvuldig werkt en ons alles goed uitlegt. Maar zó’n stapel, voorzitter: kan de omvang voortaan iets minder?

L - 45

De voorzitter: Wellicht is het goed de teruggang in omvang even in centimeters te duiden, dan weten we tenminste waar we aan toe zijn! Mevrouw Hamann: Acht centimeter, voorzitter! We waarderen de openheid. Er wordt namelijk eerlijk bij verteld hoe groot verliesposten en wat risico's zijn. Verliesposten zijn de braakliggende bouwpercelen, hier komen we straks op terug. Risico's zijn eveneens die bouwpercelen, in combinatie met economie en rijksoverheid. Het is niet te voorspellen wat de economie gaat doen. De ene econoom denkt daar heel anders over dan de andere. Geen pijl op te trekken eigenlijk. Maar we hebben wel mazzel gehad met die hele lage rentestand. Daardoor konden leningen worden omgezet naar nieuwe, met tien jaar rentevast. Het is de redding van Gorinchem geweest. 1% renteverlaging is bij een schuld van € 180 miljoen € 1,8 miljoen aan rente. Daar valt niet tegenop te bezuinigen. En dan de rijksoverheid als 'risico'. Eigenlijk te gek voor woorden, dat we het rijk eerder als risico dan als een betrouwbare grote broer zien. We doelen natuurlijk op het gemeentefonds, de drie decentralisaties en de verbreding van de A27. Alle drie supergrote aspecten voor onze begroting en meerjarenramingen. We noemen met opzet de A27 in dit rijtje risico's, want de ontwikkeling van bedrijventerrein Gorinchem-Noord, de Groote Haar, is hiervan totaal afhankelijk. De verbreding van de rijksweg staat nu gepland voor 2019. Gelukkig staat de op- en afrit Gorinchem-Noord op de tekeningen. Maar wat nou, als de minister straks bedenkt: ach, die A27 kunnen we nog wel even uitstellen, er zijn andere prioriteiten, vlakbij Den Haag of zo. Het zou niet de eerste keer zijn. Dat moeten we zien te voorkomen, want ieder uitstel kost ons handenvol geld. De lobby voor de A27 moet daarom onverminderd doorgaan en zich nu vooral richten op een politieke aanwijzing in de aanbesteding, om de ontsluiting van Gorinchem-Noord meteen in de eerste fase van de verbreding van de A27 te realiseren. We vragen de wethouder hoe ver hij hiermee is. En nu we het toch over de Groote Haar hebben: begin vast met acquisitie! Er komt een nieuw bestemmingsplan. Mooi. Wij zeggen: geef ondernemers de ruimte, letterlijk en figuurlijk, oftewel houd het bestemmingsplan zo ruim mogelijk, zonder allerlei voorwaarden op het gebied van groen en duurzaam, zoals interessante mossen op het dak. Ondernemers zijn zelf slim genoeg om bij nieuwbouw voor duurzaam te kiezen, want energie is een belangrijke kostenpost. Laat het vrij, ga niet op de stoel van de ondernemer zitten, maar ga bedrijven wel werven. Het mooiste zou zijn als een groot deel van de Groote Haar ineens verkocht kan worden aan een grotere onderneming. En denk vooral eens 'out of the box'; bijvoorbeeld aan leisure, bijvoorbeeld aan een hele grote skihal met aanverwante voorzieningen zoals klimwanden, fietsenverhuur, horeca en dergelijke, of een Preston Palace Hotel met alle toeters en bellen van dien. Deze mooie locatie, ontsloten op de kruising van twee rijkswegen tussen de grotere steden Dordrecht, Utrecht, Den Bosch en Breda, heeft een verzorgingsgebied van meer dan een miljoen inwoners op een half uurtje rijden. Dat moet toch te verkopen zijn? Sleutel desnoods iets aan de grondprijs. Het belang van snelle verkoop is namelijk wel heel groot, want de verliezen bedragen nu al miljoenen. Ondernemers zouden zeggen: neem je eerste verlies, dat is het beste.

L - 46

Andere bedrijven zijn natuurlijk ook welkom op de Groote Haar, of een van de bedrijvenlocaties. Als het economisch tij keert, pakken bedrijven hun kansen en wij moeten dan klaar staan. Bedrijven willen goede locaties en faciliteiten, bereikbaarheid en vooral ook goed geschoold personeel. Daar schort het nogal eens aan, met name de vraag naar goed technisch personeel blijft groeien. Ongeveer de helft van de kinderen gaat naar het VMBO. Meestal wordt niet voor de richting techniek gekozen. Wordt het dan niet eens tijd om al op de basisscholen kinderen te enthousiasmeren en ouders te informeren over vakken in de techniek? De tijd dat je daar vuile handen van kreeg is allang voorbij en in de nabije toekomst zullen veel robots werk uit handen nemen. Het is dus belangrijk dat onderwijsinstellingen en organisaties zoals 'School en Bedrijf' daar tijdig op inspelen. Gebeurt dat eigenlijk al wel voldoende? Gorinchem heeft pracht scholen, maar de verbinding met het bedrijfsleven kan beter. Wat wij graag willen, is concrete projecten in samenwerking tussen scholen en bedrijven. Nu de bouw van een techniekhal uit het Integraal Huisvesting Plan voor scholen is geschrapt, is er enige ruimte in de begroting voor een stimulans voor techniekonderwijs en/of -projecten. Wij dienen hiervoor niet nog een keer een motie in, maar we zijn wel benieuwd naar de ideeën van de wethouder. Goed, werkgevers zoeken dus goed geschoold personeel en dat personeel wil hier dan fijn kunnen wonen in een omgeving met voldoende voorzieningen. Gorinchem heeft van oudsher veel sociale huurwoningen. Logisch, want vanuit de bevolking is daar veel vraag naar. De afgelopen 10, 15 jaar is veel gebouwd in een ander segment, de laatste jaren ook veel duurdere seniorenwoningen. Wij vinden dat nu geen goede keus meer. Er is zo onderhand zelfs sprake van leegstand bij de duurdere seniorenappartementen en de jeugd kan hier niet terecht. Jongeren wonen óf anti-kraak, óf ze verkassen naar elders, waar ze wel terecht kunnen. Ook voor jonge stellen, startende gezinnen is er weinig. Als we willen voorkomen dat Gorinchem krimpt en alle voorzieningen nog verder onder druk komen te staan, moet het roer radicaal om. Wij pleiten dus voor woonruimte voor jeugd, jongeren, studenten en starters. En waar kan dat dan? Welnu, Hoog-Dalem wordt zo'n beetje de goudkust van Gorinchem. Veel villa's. In de kranten stond dat de huizen met de rieten daken het erg goed doen, maar helaas, wij denken: mondjesmaat. Toen ik er laatst op een doordeweekse dag langs fietste gebeurde er helemaal niets op de bouwplaats! Het bouwprogramma voor Hoog-Dalem ligt helemaal vast met de partners Heijmans en Amstelland. Voor jeugd en starters zal dus naar andere locaties gezocht moeten worden en die hebben we vast wel. Wij denken bijvoorbeeld aan Mollenburg. En dan is er de kwestie met de VVE's, Verenigingen van Eigenaren. Het onderhoud en behoud van appartementengebouwen is in handen van een VVE. De bewoners storten een afgesproken bijdrage en kiezen uit eigen kring vrijwilligers als bestuurders van de VVE. Wat blijkt: de meeste bewoners dragen liefst zo min mogelijk af voor onderhoud, met als gevolg dat daar achterstanden ontstaan. Bij de huidige aantrekkende markt, alleen in het lagere segment overigens, blijkt dit fenomeen een regelrechte blokkade voor verkoop. Immers, de bank, die de hypotheek verstrekt, wil van de makelaar informatie over de staat van onderhoud van het gebouw. Is die te weinig, dan gaat de verkoop niet door. Achterstallig onderhoud staat een doorstroming in het lagere segment in de weg. We hebben bij makelaars in Gorinchem hierover navraag gedaan en inderdaad: prachti-

L - 47

ge flatjes en appartementen blijken hierdoor soms onverkoopbaar. We dienen daarom een motie in voor een keurmerk voor VVE's. De makelaardij kan hiervoor de input leveren. Het keurmerk bevordert het vertrouwen en is tegelijk een stok achter de deur voor de VVE’s die er een potje van maken. De motie luidt aldus: Motie M20 (GA) Keurmerk VVE’s De raad van de gemeente Gorinchem, in vergadering bijeen op 6 november2014. Aanleiding De aantrekkende huizenmarkt betreft voornamelijk eengezins- en starterswoning van +/200.000 euro. De overige marktsegmenten vertonen nog een dalende tendens. Het aanbod van eengezinswoningen in dit marktsegment is nu nog te klein. De appartementen die onder een VVE vallen kunnen een deel van deze vraag invullen, maar deze appartementen hebben een slechte naam in de markt doordat onderhoud niet is opgenomen in een reservering van de VVE en dat servicekosten niet worden verantwoord. Tevens kunnen er verzekeringsperikelen ontstaan. Dit kan leiden tot onvoorziene extra lasten of zelfs weigering door de bank van financiering. In alle gevallen een drama voor de betreffende starters; het appartement zag er immers van binnen prachtig uit. Deze achterstand van informatie leidt tot een miskenning van dit marktsegment. Tevens leidt het ertoe dat de goede VVE's naamschade lijden door het gedrag van de minder serieuze VVE's. De grotere makelaars in Gorinchem hebben deze informatie op jaarlijkse basis beschikbaar. Voorstel De fractie van Gorcum Actief verzoekt het college om contact op te nemen met de Gorinchemse makelaars om te bezien of een publicatie mogelijk is van een uitgereikt keurmerk aan die VVE's die hun onderhoudssystematiek en verzekeringspakket op orde hebben. De publicatie zou dan plaats kunnen vinden op de gemeentelijke website. De makelaars leveren jaarlijks de lijst aan van VVE's, die hun zaken op orde hebben inclusief onderbouwing. Motivering Dit stimuleert de woningmarkt in Gorinchem en ondersteunt de goede VVE's. De markt voor startende woningeigenaren wordt hiermee transparanter en tevens wordt dit marktsegment gemotiveerd om eventueel zaken op orde te brengen en de naam van woningen onder VVE te verbeteren.

De heer Klink: Ik weet dat de regel is dat nu in principe niet geïnterrumpeerd wordt, maar ik wil een vraagje stellen waarmee ik mevrouw Hamann in de gelegenheid wil stellen daarvan misschien in de schorsing wat werk te maken. Ik verzoek haar in tweede termijn wat meer onderbouwing te leveren voor hetgeen zij nu stelt over achterstallig onderhoud en het effect dat dat heeft. Mevrouw Hamann: Dat is goed. We willen graag dat nieuwe bedrijven en nieuwe inwoners naar onze stad komen. Daarvoor is promotie nodig. We hebben in Dordrecht kennisgemaakt met een goed geoliede citymarketing. Gorcum is minder groot en heeft minder middelen, maar kan beter aan de weg timmeren dan nu. We hoorden op de radio hoe Veenendaal het aanpakt. De eigen inwoners, alle opa's en oma's, worden daar getraind als 'ambassadeur' van het grote dorp aan de A12 met de campagne 'Kom terug naar thuis!'. De senioren worden getraind door PR- en marketing-mensen van het plaatselijke bedrijfsleven. Het is een idee dat we kunnen overnemen, maar dan met dit verschil dat Gorinchem als eeuwenoude vestingstad aan de rivier zoveel meer te bieden heeft. En waarom staan er nog geen grote borden langs de rijkswegen, waarop passanten gewezen wordt op het 200-jarig jubileum van de vesting Gorinchem? We kunnen als stad meeliften op de huidige aandacht voor de Hollandse Waterlinies.

L - 48

Voor de lunch nog even iets over het afval. We prijzen het streven zo veel mogelijk afval te scheiden. Maar gaat dat niet veel te snel? We doelen op de financiële problemen bij HVC. Afgelopen zomer kwam de directie in de regio uitleggen hoe dat kwam: grote investeringen in een windmolenpark op zee en minder aanbod van huisvuil in Nederland. HVC importeert al geruime tijd afval uit Engeland om de verbrandingsovens aan de praat te houden. Op die manier wordt de CO2-uitstoot bepaald niet kleiner. Ondertussen zien we ook dat de prijs voor vuilverbranding omhoog schiet. Kloppen de berekeningen dan nog wel voor de invoering van de nieuwe maatregelen in onze regio? Is het niet beter die invoering enigszins te faseren en de bedrijfsvoering van HVC tijd en kans te geven zich aan te passen aan de nieuwe situatie? Immers, als HVC omvalt, hebben we een veel groter probleem. Ook twijfelen we aan de haalbaarheid, het nut, van de plannen. De CO2-uitstoot wordt er niet minder van. Het ingezamelde plastic en de drankkartonnen worden verscheept naar China, waar Chineesjes het onder erbarmelijke omstandigheden met blote handen verder scheiden. Moeten we daar onze handen vuil aan maken? En tenslotte: gaan de inwoners wel voldoende meewerken? Wat nou, als mensen niet van plan zijn met hun zakje afval door weer en wind naar het eind van de straat te lopen en zeggen 'we betalen er toch voor dat ze het komen halen?' We zien eigenlijk veel liever dat het gebruik van plastic wordt teruggedrongen. De eerste vrouwelijke burgemeester van Parijs, de socialiste Anne Hidalgo, is die kleine flinterdunne plastic zakjes, die overal naartoe waaien, helemaal zat. Zij wil winkeliers en marktkooplui verbieden deze zakjes te gebruiken. Kunnen we daar geen voorbeeld aan nemen? Kan zo'n verbod worden opgenomen in de APV? Plastic zakken vormen 90 procent van al het zwerfvuil. Tenslotte iets over de OZB. Die is opgebouwd uit de prijsindex plus 1 procent. De jaarlijkse toevoeging van die ene procent is ooit ingevoerd om de OZB in Gorinchem op te trekken naar een regionaal gemiddelde. Dat doel is ondertussen ruimschoots bereikt en wat ons betreft kan die 1 procent er nu wel een keer af. 1 procent is in 2015 zelfs meer dan de prijsindex en de WOZ-waarde van de duurdere huizen daalt nog steeds. Daar is de verhoging van de OZB niet zo hoog. Het zijn de mensen met de goedkopere woningen die dit voor hun kiezen krijgen. Om onder anderen de starters een steuntje in de rug te geven, dienen wij een motie in om de 1-procentregeling nu te verlagen tot een half procent: Motie M21 (GA) 0,5% verlaging correctiefactor OZB De raad van de gemeente Gorinchem, in vergadering bijeen op 6 november 2014. Aanleiding Het vertrouwen van de inwoner van Gorinchem om zich op de woningmarkt te begeven is nog steeds gering. De eensgezinswoningen voor starters is het enige aantrekkende segment. Stimuleringsmaatregelen zijn noodzakelijk om de verkoop van gronden en huizen aan te moedigen. De verlaging van de rentestanden geven een aanzienlijk voordeel voor de gemeentebegroting. Voorstel Wij stellen voor de verhoging van de OZB voor 2015 vast te stellen op de prijsindex plus een half procent. Motivering Het beleid van de +1 procent heeft zijn doel bereikt. Gorinchem heeft de hoogste OZB (na

L - 49

Hardinxveld, wat uit een onder toezicht stelling komt) uit de regio. Bezuiniging alleen leidt niet tot een oplossing, als gemeente moeten we uitstralen dat het goed komt. Dit kan door deze kleine symbolische verlaging. Volgend jaar is de correctiefactor groter dan de indexering, dit dient voorkomen te worden.

De voorzitter: Dames en heren. Hiermee zijn we aan het einde gekomen van de eerste termijn van de raad. U hebt zich werkelijk fantastisch gedragen! Ik schors thans de vergadering tot half twee, ruim voldoende om een hapje te eten en voor het college om het antwoord voor te bereiden (12.20 uur) Schorsing

L - 50

De voorzitter: heropent te 13.34 uur de vergadering. Beantwoording college in eerste termijn. Wethouder Doodkorte

Wethouder Doodkorte: Mijnheer de voorzitter. Allereerst dank ik de fracties voor de waardering die zij hebben uitgesproken voor de toegankelijkheid en de leesbaarheid van de financiële stukken, een waardering die toekomt aan de producenten daarvan, t.w. het ambtelijk apparaat, en die heb ik inmiddels al overgebracht. Het waren boeiende algemene beschouwingen, waarbij zo nu en dan een lijn leek te onderkennen die door de hele raad heen loopt, anderzijds weer voorzien van accenten vanuit de oppositie en/of de coalitie. In algemene zin is gesproken over een financieel beleid met gezond verstand, waarbij de accenten voor het gezonde verstand naar het heden, de korte toekomst of de verre toekomst zijn gelegd. Daaruit heb ik de indruk overgehouden dat het gezonde verstand dat is weergegeven in de begroting 2015 en het meerjarig perspectief bij de meerderheid van de raad op instemming kan rekenen. Ten aanzien van een aantal vraagstukken rondom cultuur, en meer specifiek bijvoorbeeld het onderhoud van kunstwerken, herinner ik eraan dat wij een aantal maanden geleden hebben vastgesteld hoe wij omgaan met kunst in de openbare ruimte en het onderhoud. Aan de uitvoering daarvan zal blijvend aandacht worden besteed. De ambtelijke organisatie is een paar keer langs gekomen in waarderende zin en één keer in opmerkelijke zin, omdat er fracties zijn die zeer geïnteresseerd blijken te zijn in al onze medewerkers. Ik stel dat zeer op prijs, maar niet als wij over alle medewerkers moeten gaan communiceren hoe zij functioneren en wanneer zij afscheid nemen van deze organisatie. Dat is een zaak van bedrijfsvoering en moet wat mij betreft vooral een bedrijfsvoeringsaspect blijven. Wij zullen daarover dus niet communiceren, niet vandaag en ook niet in vertrouwelijkheid. De bedrijfsvoering is in goede handen bij onze directie. Over het vastgoedbeleid zijn een aantal vragen gesteld. Met name de fractie van Stadsbelang heeft daarbij blijk gegeven van zorgen. Ze sprak zelfs uit dat het mogelijk contraproductief zou kunnen zijn en heeft vanuit dat perspectief gevraagd om een evaluatie van het beleid. De woordvoerder van Stadsbelang wordt wat dat betreft op zijn wenken bediend, want met de raad is al afgesproken dat dit beleid in 2017 zal worden geëvalueerd. In dit verband is ook een vraag gesteld over de competentie van de individuele portefeuillehouders. Het college opereert echter als college. Weliswaar worden zo nu en dan in contacten vooruitgeschoven posities ingenomen, maar een besluit wordt genomen door het college, zo ook het besluit om op enig moment onroerend goed te verhuren aan een maatschappelijke organisatie, die daarin uiteindelijk culturele en misschien commerciële activiteiten zal gaan ontwikkelen. En nee: we missen geen € 55.000,- huuropbrengst. Het zou voor dit jaar maximaal € 20.000,- geweest kunnen zijn, ware het niet dat bij de vaststelling van de cultuurnota is afgesproken dat, voor zover in 2014 huuropbrengsten gederfd zouden worden, dat zou worden opgevangen binnen het geëigende programma. Dat gebeurt ook hier. Vervolgens is het perspectief van het pand aan de Boerenstraat dat het op termijn op jaarbasis bijna drie keer zoveel zal opbrengen als het

L - 51

deed in de periode dat we het nog zelf exploiteerden. Toch een prestatie van formaat, zou ik zeggen! Veel belangstelling is uitgegaan naar de transparantie van de financiën van deze gemeente en de manier waarop wij die zouden willen delen met onze samenleving. Volgens mij past het dit college, maar ook de raad, om absolute transparantie en openheid naar de samenleving te betrachten. Op die punten waar dat is gevraagd, onder andere via een begroting in één oogopslag en de manier waarop wij de samenleving willen informeren over datgene wat we kwijt zijn aan gemeenschappelijke regelingen, zullen wij die suggesties op haalbaarheid toetsen en waar mogelijk zo snel mogelijk invoeren. Met het dossier cultuur zijn we bijna halfweg. Het had soms wat sneller gemogen en er hadden soms al wat meer zichtbare resultaten kunnen zijn, maar hoewel het niet altijd zichtbaar is, wordt door tal van partijen in deze stad en ook vanuit de ambtelijke organisatie voortdurend overlegd en worden stapjes gezet naar de invulling van het toekomstbeeld van cultuur. Er zijn echter ook zorgen en de grootste betreffen de stadspodia. Daarmee worden wat het college betreft te weinig vorderingen gemaakt. Daarop zullen wij de komende maanden dan ook intensief doorvragen, omdat wij het belangrijk vinden de politiek uiterlijk vóór de perspectiefnota 2016 te kunnen melden of het beeld dat wij met de raad hebben afgesproken ook op dat onderdeel gerealiseerd kan worden, dan wel of daarbij andere vraagpunten ontstaan, waarbij dan overigens naar de opvatting van het college de partijen die daarvoor primair aan zet zijn, en dat zijn de stadspodia zelf, hun verantwoordelijkheid dienen te nemen. Mocht de raad eerder dan de perspectiefnota willen weten hoe de stand van zaken is, dan hoor ik dat graag in tweede termijn en zal alles in het werk worden gesteld om tegemoet te komen aan die wens van de raad. Een vraag is gesteld over winstneming in de grondexploitaties. In het perspectief van de behoedzaamheid met betrekking tot de financiën van deze gemeente heeft het wat verwondering gewekt dat wij op een drietal grondexploitaties voor 2015 een winstneming hebben ingeboekt. Dat is gebeurd op basis van de ontwikkeling van de desbetreffende complexen, die voor meer dan 50% zijn uitgegeven of verkocht en waarbij geen verdere risico’s in de grondexploitatie aanwezig zijn. Wij doen dat mede op basis van het door de raad vastgestelde grondbeleid. Geïnformeerd is naar de stand van zaken met het Makelpunt, waarover het vorig jaar een motie is ingediend door GroenLinks. Wij hebben hieraan binnen deze organisatie zoveel aandacht besteed, dat er zelfs een stagiaire op is afgestudeerd. Inmiddels ligt een nota klaar en daarbij zijn ook ervaringen geïnventariseerd van andere gemeenten. In de komende maanden, nadat de raad duidelijkheid heeft gegeven over de panden die wij in bezit houden en welke vervreemd zullen worden, hopen wij verder vorm en inhoud te kunnen geven aan het Makelpunt. Het lijkt het college, en mij in het bijzonder, uitermate boeiend om daarover, mede in het kader van de lijst vastgoed, nader met elkaar van gedachten te wisselen. Het college blijft zich volop inzetten voor de lobbyactiviteiten ten aanzien van het tijdstip van de verbreding van de A27. Meer specifiek zetten wij ons samen met de omliggende gemeenten in om ervoor te zorgen dat het traject Scheiwijk-Werkendam, dat momenteel nr. 1 staat bij de prioritaire projecten, hoog op de politieke agenda wordt gehouden bij de leden van de Tweede Kamer en de verantwoordelijke bewindslieden. De

L - 52

burgemeester en de verantwoordelijk wethouder reizen met enige regelmaar naar Den Haag om daar de zaak te blijven bepleiten. Met betrekking tot de spoorlijn Almere-Utrecht-Breda kunnen wij GroenLinks niet helemaal op haar wenken bedienen. Wat ons betreft zal aan de ruimtereservering vastgehouden moeten blijven worden. De minister is in dat opzicht iets onwilliger, want zij heeft die hele specifieke benoeming weggelaten uit haar toezegging aan de commissie van de Tweede Kamer. Wij zullen de Tweede Kamerleden en de minister er echter aan blijven herinneren dat het een raar fenomeen zou zijn om de infrastructuur voor de toekomst te frustreren door geen ruimtereservering te regelen. Wat betreft de beantwoording van schriftelijke vragen kan de heer Klink gewoon naar deze wethouder kijken. Als deze wethouder eerder intern parafen had gezet, was de beantwoording inmiddels in lijn gekomen en had die hem mogelijkerwijs ook bereikt. In decos-systemen ben ik echter niet altijd even goed thuis en soms stel ik andere prioriteiten. Excuus daarvoor. Zeer binnenkort kan de heer Klink echter een antwoord tegemoet zien. Aan het adres van GroenLinks moet ik opmerken dat het lastig is objectief meetbare indicatoren te benoemen op het gebied van cultuur. Ik wil daarover graag nog eens een debat voeren of een themabijeenkomst beleggen. Het lijkt me in ieder geval goed na te gaan welke functie en rol cultuur binnen onze stad heeft, om daaraan tastbare en meetbare indicatoren toe te voegen. De toegankelijkheid van openbaar-vervoersactiviteiten, meer specifiek de liften bij de tunnel van het station Gorinchem, is haast een continuing story te noemen. Wij zijn hierover nog steeds in overleg, niet alleen met ProRail, maar ook met de provincie, omdat die er wel mee akkoord zal moeten gaan dat wij de door haar ter beschikking gestelde subsidie van bijna een half miljoen euro willen realloceren en niet verder gebruiken voor de optimalisatie van de stations, maar primair voor de optimalisatie van de bereikbaarheid van de perrons hier. Momenteel is ongeveer het tijdstip aangebroken waarop de reactietermijn van de provincie verlopen is. De komende weken zullen wij daarom strikt de vinger aan de pols houden. Door de PvdA is een amendement ingediend, waarin erop wordt aangedrongen in het kader van de contouren van het gezond verstand-beleid een aantal zaken te doen. Dit college opereert op basis van door de raad vastgesteld beleid. Het amendement van de PvdA zou leiden tot een majeure beleidswijziging, waarover eerst eens ordentelijk met elkaar van gedachten gewisseld zou moeten worden, om vervolgens na te gaan of voor een dergelijke koerswijziging een meerderheid gevonden kan worden. Mevrouw Biesheuvel-van Diemen: U vat het kennelijk op als een majeure beleidswijziging, maar wij beschouwen het als een toevoeging en een toevoeging hoeft niet altijd een wijziging te zijn. Wethouder Doodkorte: Volgens mij heeft deze raad vastgesteld binnen welke percentages, vermogensomstandigheden en voorwaarden het weerstandsvermogen en de reserves behoren te worden opgebouwd. Daaraan liggen beleidsuitgangspunten ten grondslag en als partijen van mening zijn dat die veranderd moeten worden, is deze zaal daarvoor de aangewezen plek, maar dan zal het wel geïnitieerd moeten worden. Vooralsnog gaat dit college uit van vastgesteld beleid. L - 53

Hetzelfde geldt in feite voor motie M21 van Gorcum Actief, die weliswaar als motie is betiteld, maar eigenlijk als amendement moet worden beschouwd, omdat het effect ervan is dat de 1% extra verhoging van de OZB wordt verlaagd tot 0,5%. Dat zo zijnde, moet het door het college worden ontraden. Aan de tijdelijke extra verhoging van de OZB ligt namelijk een raadsbesluit ten grondslag, mede in relatie tot onder andere de opbouw van weerstandsvermogen. Ook afgezien daarvan wordt de motie door het college ontraden, omdat ze zou leiden tot vermindering van de inkomsten. Resten wat mijn portefeuille betreft de moties M13 en M14 van de VVD. Motie M14 gaat over het informeren van de inwoners van Gorinchem. Eerder heb ik aangegeven dat dit college staat voor de informatievoorziening. Als de raad een begroting in één oogopslag sympathiek vindt, zullen wij daar niet voor weglopen. Hetzelfde geldt eigenlijk voor motie M13, die raadsbreed is ingediend en eigenlijk pleit voor het toevoegen van een aantal parameters.. Het college vindt het een prima idee om dat te bespreken in de klankbordgroep financiën. Materieel stemt het college graag in met wat in deze motie wordt gevraagd. De heer Klink: In mijn betoog heb ik gesuggereerd daarbij ook te betrekken het noemen van enkele belangrijke parameters in raadsbesluiten. Hoe staat u daar tegenover? Wethouder Doodkorte: Het komt mij voor dat voor het oogsten eerst gezaaid moet worden. Zodra de parameters bekend zijn, kunnen we bezien of en hoe daaraan ook aandacht moet worden besteed in de raadsvoorstellen. Naar mijn mening ben ik hiermee ingegaan op de meeste vragen die in eerste termijn zijn gesteld. De heer Klink zeg ik hartelijk dank voor het appeltje voor de dorst, want zo beschouw ik het maar. Als je namelijk geen appeltjes voor de dorst hebt, kun je op een moment van droogte knap in de problemen komen. Er is wel iets anders waarop ik in dit verband wil wijzen. Ik ben ongeveer geheelonthouder, niet wat sterke drank, maar wel wat fruit betreft. Voor mij is het daarom een soort verboden vrucht en om die reden zal het bij mij ook onaangetast blijven. Deze geste van het CDA had ik niet voorzien, maar ik had wel gehoopt op een geste vanuit de raad en daarop had het college zich voorbereid. Bij binnenkomst in deze zaal hoorde ik wat geroezemoes over de dozen die voor de tafel van de voorzitter zijn uitgestald. Ik hoorde iemand zelfs vragen of ze soms van Prénatal waren, want ja, hij is nog niet zo lang geleden getrouwd en misschien wordt daar nog aan gezinsplanning gedaan. Maar nee, ze zijn niet van Prénatal. Leuk is wel te ervaren dat geschenkverpakkingen, cadeaus, jong en oud bezighouden en dat ze allemaal stinkend nieuwsgierig zijn naar de aanleiding en uiteindelijk het doel. Welnu, de begroting 2015 is de eerste begroting van dit college, een college dat zijn verantwoordelijkheid mede ontleent aan het coalitieakkoord “Verbindend, levendig en zorgzaam”. Dit akkoord wordt gedragen door ten minste vijf van de negen fracties in de raad, maar overigens ervaart het college met regelmaat dat alle partijen in deze raad zich verantwoordelijk voelen voor de stad en er blijk van geven verbindingen te willen leggen en onderhouden. Die figuurlijk, maar soms ook letterlijk uitgestoken hand wordt door dit college zeer gewaardeerd. Besturen is gezamenlijk op zoek blijven gaan naar, je laten inspireren door en invulling geven aan wat het beste is voor onze stad, onze bewo-

L - 54

ners, maatschappelijke organisaties en het bedrijfsleven. In deze zoektocht en uitwerking legt elk van de in deze raad vertegenwoordigende partijen eigen accenten en prioriteiten. Naast de kernbegrippen die de titel van het coalitieakkoord vormen zijn er nog andere in het oog springende kernbegrippen die hierbij leidend kunnen, en soms ook moeten zijn om het raadswerk goed en adequaat te kunnen uitvoeren. De begrippen “kaderstelling” en “controle” zijn in de zin van moeten leidend, maar in de vorm van kunnen zijn de kleurrijkheid en de veelzijdigheid van de stad, het uitgaan van eigen kracht, maar ook begrippen als “geduld” en “tijd nemen voor” belangrijk. Uiteenlopende maatschappelijke en soms ook partijpolitieke argumenten en overwegingen leiden tot het fijnslijpen van het door deze raad vastgestelde beleid op uiteenlopende dossiers. Om deze gemeenschappelijke, gezamenlijke verantwoordelijkheid te symboliseren staan hier negen cadeauverpakkingen, voor iedere fractie één, gevuld met symbolen vanuit het college. De symbolen zijn uitwisselbaar en in meer of mindere mate gezamenlijk te gebruiken. Er is voor gekozen de term “verbindend” te symboliseren in een klein bronsbeeld met de titel “Verschillen die verbinden”. Het lijkt wel alsof wij de verschillen die er tussen mensen zijn alleen maar zien als verschillen die ons scheiden. Laten wij onze inzet erop richten om die verschillen juist te gebruiken om te verbinden. Daarmee kunnen wij de enorme kracht die in onze rijk geschakeerde multiculturele samenleving ligt opgeslagen, aanspreken en ons daardoor laten inspireren. De deugd – want de deugd is altijd aanwezig – van het coalitieakkoord staat in het midden en “levendig” symboliseert dit college met een dromenvanger. Vult u zelf in wat u daarmee wilt. “Zorgzaam” symboliseren wij met een wit spaarvarken. Wanneer er genoeg gespaard is, wordt het leuk en misschien ook wel spannend om samen te bepalen wat de prioriteiten zijn die bij voorrang, of bij voorkeur, uitvoering gaan krijgen. De kaders waarbinnen deze raad opereert en waarbinnen een en ander vorm en inhoud krijgt vinden hun plek in fotolijsten, of, zo u wilt, wissellijsten. Wissel ze uit met uw eigen ideeën, uw eigen gedachten, uw eigen culturele uitingen, en u kunt elkaar blijven verrassen. Voor de controle van deze raad hebben wij een zoutkristal bedacht, niet om zout in de wonden te strooien, maar een zoutkristal waarin u licht kunt laten schijnen ter toetsing of ter controle, zowel binnen uw eigen fractie als bij een van de andere fracties. De kleurrijkheid en veelzijdigheid van de stad hebben wij gesymboliseerd in een sandcatcher, met als beeltenis een uil. Met licht en ruimte komt de volheid het beste tot haar recht. Er zit ook muziek in deze samenleving. Met een klein beetje regie en gefaciliteerd door een zuchtje wind laat de mobiel haar, of zijn, eigen klanken horen. Misschien wel een van de slechtste eigenschappen van politici is ongeduld, maar met het Kleurboek voor volwassenen, dat tijd en geduld vraagt, krijgt u ruimte voor reflectie en heroverweging. Tenslotte de creativiteit, maar ook het realisme, van vraagstukken: dat wordt gesymboliseerd in kleurpotloden, waarbij ook een puntenslijper wordt aangereikt, want zo nu en dan is het ook fijn te kunnen fijnslijpen, of, zo u wilt, scherpslijpen.

L - 55

Voor elk van de partijen wat wils. Vertrouwen is waar het wat het college betreft in de politiek en het besturen van de stad om zou moeten gaan. Daarom hoeft van wikken en wegen bij het doen van een keuze uit een van de negen geen sprake te zijn. Wij dagen de fracties uit met durf en ongezien erop te vertrouwen dat het goede elk van de fracties ten deel zal vallen. En schroom dan vervolgens niet om met elkaar te komen tot een levendige uitruil van de symbolen. Maar hoe het ook zij: dit college stuurt niemand met een kluitje het riet in. Mevrouw Biesheuvel-van Diemen: De heer Doodkorte heeft mij eerder gevraagd scherper, strakker en vooral minder aardig te zijn. Letterlijk werd gezegd dat wij te aardig zijn. Welnu, ik vind het stuitend dat de wethouder hieraan de helft van zijn spreektijd heeft besteed: een kwartier om de visie en de financiën te behandelen en een kwartier voor deze geste, hoe leuk ook. Neem me niet kwalijk, maar als wij gekort worden in onze spreektijd – daarover hebben we het in het presidium gehad –, mag ook het college zijn tijd goed benutten. Ik vind dit een heel fout signaal. Mevrouw Molengraaf-Vullers: En ik vind dit een beetje een gegeven paard in de bek kijken! Mevrouw Biesheuvel-van Diemen: Nee, zo zien wij het. Het is leuk dat er cadeautjes zijn, maar daar hoeft geen kwartier omheen gepraat te worden. De voorzitter: De wethouder was uitgesproken. Ik stel voor de cadeautjes in de schorsing uit te delen, omdat het anders weer van andermans tijd af zou gaan. Wethouder Doodkorte: Dat kan, voorzitter. De keus is overigens altijd aan de fracties zelf. Zij bepalen hun eigen ritme. Wethouder Dansen

Wethouder Dansen: Mijnheer de voorzitter. Wellicht zal ik de tijd weer een beetje goedmaken, want zo lang heb ik niet nodig. Ik sta hier in een andere positie dan waarin ik de afgelopen acht jaar heb gestaan: voor het eerst als wethouder van een coalitie waarin dit ook mijn begroting is, in plaats van een begroting waarnaar je vanuit de oppositie kijkt. Een novum voor mij en een novum voor de SP in Gorinchem. Het maakt nogal wat uit of je het hebt over een begroting naar aanleiding van een coalitieprogramma waar je niet achter kunt staan, of over een begroting vanuit een coalitieprogramma dat je zelf mede tot stand hebt gebracht. Ik ben dus positief over deze begroting en over datgene waarvoor wij staan als coalitie. Wij staan voor een gezond financieel beleid, ook in de zorg, en binnen de 3D’s kijken we naar de eigen mogelijkheden van een ieder, waarbij we ondersteunen waar nodig. We gaan ervoor om binnen het budget te blijven, maar we laten niemand door het ijs zakken. Daar mag de raad mij als wethouder decentralisatie jeugdzorg aan houden. Ik zal bovenop de uitgaven zitten die hiervoor gedaan worden, of, in bestuurstaal: we zullen dit heel goed gaan monitoren. We gaan voor een transitie van het club- en buurthuiswerk, maar we willen er ook voor zorgen dat in elke wijk sociaal-cultureel werk te vinden is, en daar ga ik voor. Vóór het reces van 2015 zal ik met een langetermijnplan komen waarin dit gewaarborgd zal worden.

L - 56

Wij hebben een realistische woonagenda, waarvoor we goede prestatieafspraken met de corporatie gemaakt hebben; die zullen de raad worden voorgelegd in de raadsbijeenkomst van december. We kunnen van mening verschillen over de manier waarop we onze doelen willen bereiken, maar volgens mij staan wij als raad als en als college voor hetzelfde, namelijk dat Gorinchem een geweldige stad is om in te wonen en waarin je de zorg krijgt die je nodig hebt. Daarbij gaat de raad over het beleid, dat vervolgens door het college zal worden uitgevoerd. De vragen die zijn gesteld wil ik een beetje thematisch beantwoorden, beginnend met de zorg. De PvdA heeft in haar algemene beschouwing gevraagd om een overall-visie. Het is een gegeven dat het rijk een keuze voor ons heeft gemaakt. Er ligt op dit moment beleid, dat wij met elkaar hebben vastgesteld. We beginnen met de transformatie en zullen die, zoals afgesproken, in samenhang binnen de 3D’s uitvoeren. Stadsbelang heeft zorg uitgesproken over de zorgverlening vanaf 2015, begrijpelijk, want het is spannend en er moet heel veel gebeuren. Je kunt de krant niet openslaan zonder dat daarin die zelfde zorg is terug te vinden. Hopelijk kan ik Stadsbelang – wederom – geruststellen. Technisch hebben we alles voor 1 januari 2015 voor elkaar. Ik zeg technisch, omdat de uitvoering op dat moment gaat beginnen. In 2015 gaan we aan het werk met de praktijk en zullen we al doende gaan leren. De inkoop van de jeugdzorg in Zuid-Holland Zuid is weliswaar nog niet helemaal afgerond, maar alle afspraken met de betrokken zorgaanbieders zijn gemaakt. Er is geen enkele zorgaanbieder die zich zorgen hoeft te maken over de vraag hoeveel werknemers hij nodig heeft. De contracten zijn deze week op de post gedaan en de zorgaanbieders hebben enige weken de tijd om ze ondertekend terug te sturen. Het enige wat dan nog moet gebeuren, is ondertekening door de serviceorganisatie. Er kan op worden vertrouwd dat het hele proces vóór 1 december afgerond zal zijn. De communicatie met de zorgvragers, waarvoor D66 en Stadsbelang aandacht hebben gevraagd, is uiteraard erg belangrijk. Daarop zal mijn collega straks terugkomen. Tegen een eindevaluatie van de decentralisaties, waarom door de SP is gevraagd, heb ik op voorhand geen bezwaar. Als het haalbaar is, zullen we dat gewoon doen. De VVD heeft mij gevraagd nogmaals toe te zeggen dat gezorgd zal worden voor een regelmatige, inhoudelijke en financiële terugkoppeling. Ik doe dat heel graag. De serviceorganisatie houdt minutieus alles bij wat uitgegeven wordt en kan mij daarover maandelijks rapporteren en dat geldt ook voor de inhoud. Afspraak is dat de serviceorganisatie en ik daarover maandelijks een gesprek zullen hebben met vertegenwoordigers van de jeugdteams. De heer Alba Heijdenrijk: Kunt u ook aangeven hoe dat dan wordt teruggekoppeld naar de raad? Wethouder Dansen: Ik neem mij sowieso voor dat aan u terug te koppelen in de klankbordgroep voor de 3D’s, maar we kunnen ook bezien of daarover regelmatig een raadsinformatiebrief kan worden uitgebracht. De zorgstructuur op scholen, waarnaar de ChristenUnie/SGP informeerde, is in Gorinchem zodanig geregeld, dat er bijvoorbeeld zorgteams zijn ter voorkoming van voorL - 57

tijdig schoolverlaten. Daarin zijn ook de schoolmaatschappelijk werkers vertegenwoordigd en zij regelen de afstemming tussen de zorgteams op school en de sociale teams, waarin een vertegenwoordiger van de jeugdzorg is opgenomen. GroenLinks kan ik verzekeren dat het geld voor de zorg ook zal worden besteed aan de zorg. Wij hebben dat met elkaar afgesproken en dat gaan we ook doen. Ten aanzien van het club- en buurthuiswerk is door Stadsbelang gevraagd of wij ons wel bezighouden met het rapport dat de verkenners hebben gemaakt over de toekomst en het behoud van de Elzenhof. Ik was er die avond niet bij, omdat ik toen in gesprek was met de huisartsen. Met de betrokken groep heb ik echter diverse malen gesprekken gevoerd en zoals men ook in de notitie heeft kunnen lezen die bij het stuk zat, zullen wij zeker gebruik maken van dit mooie staaltje van initiatief en participatie. Met de verkenners zullen wij dit regelmatig blijven afstemmen. GroenLinks heeft enige zorg tot uitdrukking gebracht over de aanbesteding van het jongerenwerk. In de raadsbijeenkomst heb ik toegezegd dat, zodra de evaluatie van het jongerenwerk in Gorinchem binnen is, de raad zal worden uitgenodigd om mee te denken over de kaders voor de aanbesteding van het jongerenwerk. Door GroenLinks is voorts geattendeerd op de verwarring die is ontstaan over het budget voor het club- en buurthuiswerk: € 610.000,- in plaats van € 700.000,-. Ik wijs erop dat we nog een reserve hebben van drie ton, die ook moet worden meegeteld, want indien nodig kan die worden ingezet. In het langetermijnplan dat volgend jaar wordt voorgelegd zal de inhoud voorrang hebben boven de financiën. Ten aanzien van wonen…. Mevrouw Biesheuvel-van Diemen: Voordat u op dat onderdeel overstapt, wil ik graag van u weten welke wethouder verantwoordelijk is voor “Werken aan morgen”. Daarover hebben wij namelijk een groot aantal vragen gesteld en ook voorstellen voor gedaan en als u die niet beantwoordt, hoor ik graag welke wethouder daarop wel zal ingaan. Wethouder Dansen: Ik weet niet aan welke vragen u nu refereert… Mevrouw Biesheuvel-van Diemen: Alles wat te maken heeft met de raadsopdracht “Werken aan morgen”: de bouwstenen die wij hebben aangedragen voor de buurthuisfunctie, de wijkverpleegkundige en de ideeënmakelaar, het al dan niet opstellen van een programma daarvoor, zoals we met “Meedoen” hebben gedaan, en participatie van de burgers in de breedste zin van het woord. Mijn vraag is eigenlijk: wie is eigenaar van de raadsopdracht? Wethouder Freije: De eerste opzet voor de raadsopdrachten is langs het college geweest en volgens mij onlangs ook met het presidium besproken. Daarin is ook iets vermeld over de verantwoordelijk wethouder, waarbij volgens mij ook nog een rol is weggelegd voor de raadsvoorzitter, en ik meen dat dat op dit punt is. De voorzitter: Dat zou zomaar kunnen. Mevrouw Biesheuvel-van Diemen: Ik vind het nogal zorgelijk dat dit kennelijk niet helder genoeg is en dat er blijkbaar niet echt een wethouder is die hierin als eigenaar op-

L - 58

treedt, of wil optreden, en daarmee al deze onderdelen letterlijk onder zijn hoede kan nemen, om vervolgens te zorgen voor samenhang. Wij zijn echt positief over een groot aantal losse dingen, maar het gaat ons om de samenhang. Daarom hebben wij die raadsopdracht ingediend. Wij vinden het van belang dat we dat met de hele raad op de best mogelijke manier voor Gorinchem gaan doen. De voorzitter: Volgens mij betreft het hier vooral een kwestie van timing. In het stuk dat in het presidium is behandeld is bij de uitwerking van de motie “Werken aan morgen” weliswaar mijn naam vermeld als portefeuillehouder, maar afhankelijk van de manier waarop de raadsopdracht definitief wordt uitgewerkt, zal op de inhoud worden nagegaan of hiervoor nog geschiktere portefeuillehouders te vinden zijn dan de voorzitter van het college. De heer Schefferlie: Maar is het niet logisch dat het andersom werkt: dat voor de uitwerking eerst een bestuurlijke inspiratie in zo’n raadsopdracht wordt gelegd? Wij vragen ons nu met enige zorg af of dit wel serieus wordt aangegrepen, als in het college een beetje naar elkaar gekeken wordt bij de vraag wie dit eigenlijk gaat oppakken. De voorzitter: Dat is volgens mij een misverstand. De uitwerking van de raadsopdracht is een activiteit die primair bij de raad ligt. Het college is in dat opzicht uitvoerend orgaan van datgene wat de raad aan beleidskaders meegeeft. Als die kaders een bepaalde kant opgaan, nadat ze in de raad zijn besproken en besloten, wordt in het college gezocht naar de meest passende portefeuillehouder, en dat kan er overigens ook meer dan één zijn. Als daar van tevoren een naam en rugnummer bij wordt gezet, kan de indruk worden gewekt dat vanuit het college in een bepaalde richting wordt gestuurd, en dat willen we niet. We zullen er zeker uit komen en ik ben ervan overtuigd dat de vrees die door de PvdA-fractie wordt geuit niet bewaarheid zal worden. De heer Schefferlie: Met dit betoog hebt u onze zorg helemaal niet weggenomen. Wij vinden echt dat aan de voorkant duidelijk moet zijn wie dit bestuurlijk gaat trekken. Nu dat anders is, hebben wij ook voor de andere raadsopdrachten ongetwijfeld nog wel wat suggesties voor rugnummers bij die raadsopdrachten. De voorzitter: Wij hebben uw opvatting gehoord. Ik verzoek de wethouder haar betoog te vervolgen. Wethouder Dansen: Ik begon me al zorgen te maken dat ik nu tijd tekort zou komen. De voorzitter: Nee, dit gaat allemaal van mijn tijd af. Maakt u zich geen zorgen. Wethouder Dansen: Gelukkig. De SP heeft aandacht gevraagd voor het uitvoeren van de paragraaf over wonen van jongeren in het coalitieakkoord. De afgelopen maanden zijn de gemeente en POORT6 hard aan het werk geweest met de prestatieafspraken. Hierin zijn ook streefwaarden voor jongeren opgenomen. In de raadsbijeenkomst van december zullen ze in een coproductie van de wethouder en de directeur van POORT6 worden gepresenteerd. GroenLinks, die zich zorgen maakte over een bepaalde doelgroep, verwijs ik daarvoor eveneens naar die prestatieafspraken.

L - 59

De mogelijkheden van de torenflat worden momenteel opnieuw bezien. Reden daarvoor is dat wij niet weg waren van de mogelijkheden die daarvoor eerder geboden werden. Wij willen nu onderzoeken of het alsnog mogelijk is het gebouw in stand te houden, wellicht met gebruikmaking van creatieve mogelijkheden. De heer Van Breemen: Zijn wij dat aan het onderzoeken, of doet POORT6 dat? Wethouder Dansen: Het gebouw is van POORT6, zodat zij er in principe mee kan doen wat ze wil, maar wij zijn natuurlijk wel betrokken bij de vraag wat er terugkomt als dat ding tegen de vlakte gaat. Ook over alle andere projecten zijn wij met elkaar in overleg. Door de PvdA is aangegeven dat het belangrijk is dat gesproken wordt over stadsvernieuwing. Dat vindt deze wethouder ook en daar overleggen we met grote regelmaat ook over. Het zal u niet verbazen dat ik sympathiek sta tegenover motie M11 van de SP inzake noodhulp. Volgens mij is het mogelijk het onderzoek dat in de motie wordt genoemd mee te nemen in de wijkscan waarmee we bezig zijn. Later zullen we terugkomen op de vraag hoe we dit verder vorm willen geven. Ook motie M17 van het CDA inzake laaghangend fruit vinden wij sympathiek. Ze valt goed binnen het wijkgericht werken en de manier waarop wij naar de binnenstad kijken. Op de uitvoering van de motie willen we nog wel terugkomen. Hiermee meen ik de aan mijn adres gestelde vragen te hebben beantwoord. Mevrouw Biesheuvel-van Diemen: Ik mis nog een aantal antwoorden… Wethouder Dansen: Er komt ook nog een tweede termijn. Mevrouw Biesheuvel-van Diemen: Jawel, maar dan heb ik weer nieuwe dingen, hoop ik. In eerste termijn hebben wij gevraagd hoe de stilliggende projecten, zoals bijvoorbeeld Evia, weer opgerakeld worden. Ook de vraag die wij hebben gesteld over de bredere, flexibele woonvraag naar aanleunwoningen, of kangoeroewoningen, is nog niet beantwoord. Wethouder Dansen: Een specifiek antwoord is daarop niet gegeven, maar in het algemeen heb ik er wel op gereageerd door aan te geven dat ik er graag op wil terugkomen in het kader van de prestatieafspraken met POORT6. Wethouder Faro

Wethouder Faro: Mijnheer de voorzitter. Om te beginnen doet het mij deugd dat behoorlijk wat vragen zijn gesteld over het binnenstadsmanagement, omdat ik, net als de raad, meen ik te mogen concluderen, van mening ben dat de aandacht daarvoor in deze tijd wel versterkt mag worden. De vraag is alleen hoe. Overigens deel ik niet de mening van een aantal partijen die een heel negatief beeld hebben bij Gorinchem, want dat zou in tegenspraak zijn met de opvatting van een groot aantal van mijn vrienden, die hier af en toe passeren en vervolgens lyrisch dit stadje verlaten, met de gedachte: als je vanaf de snelwegen kijkt, heb je geen idee wat voor prachtig vestingstadje daar eigenlijk ligt, en ik heb de neiging dat volkomen met hen eens te zijn. De afgelopen tijd is, ondanks opmerkingen die anders zouden kunnen doen vermoeden, wel degelijk hard gewerkt aan het binnenstadsmanagement. Wat ik wel ruiterlijk

L - 60

wil toegeven, is dat de communicatie rond de ontwikkeling in de binnenstad beter kan. In die zin kan ik me wel voorstellen dat hierover vragen leven en deze gelegenheid wil ik graag te baat nemen om duidelijk te maken dat we in de binnenstad wel degelijk aan het bewegen zijn. Zo wordt nogal eens negatief gecommuniceerd over de leegstand, maar als ik het een beetje benchmarkend vergelijk met andere steden in Nederland, scoren we in dat opzicht helemaal zo slecht nog niet. Het vervelende is wel dat een aantal van die leegstaande panden op plekken staan die je bij wijze van spreken strategisch zou kunnen noemen. Als je in de stad aanloopt en je ziet meteen een lege winkel, doet dat iets met je beleving. Daaraan zullen we met z’n allen hard moeten werken. Nogmaals: ik ben erg blij met de opmerkingen die hierover door bijna alle partijen zijn gemaakt. Mijn fractievoorzitter heb ik horen zeggen: als wij hier niets doen, zijn we over tien jaar een slaapstad. Ik durf bijna te beweren dat die uitspraak niet helemaal van hem, maar eerder van mij is! Dat roep ik niet voor niks, want die mening ben ik ook echt toegedaan. In 2007 ben ik hier als Amsterdammer komen wonen. Enig chauvinisme is Amsterdammers gewoonlijk niet vreemd. Er is dus geen betere stad dan Amsterdam, maar wat mij betreft is Gorinchem de tweede in de rij geworden, en dat moet niet mis worden verstaan. Ik denk dat het waanzinnig belangrijk is dat we met elkaar – en daar zit wat mij betreft met name de uitdaging voor dit dossier: met elkaar – de neuzen één kant opzetten waar het betreft de ontwikkeling binnen de binnenstad. In ons stadje wordt heel veel gesproken over hoe het zou moeten. Als dat nu allemaal één kant op kan, zouden we volgens mij fantastisch marcheren, maar dat is nu precies wat er niét gebeurt. Iedereen heeft zijn eigen beeld over die ontwikkeling. Daarom zijn we nog niet zo lang geleden bij elkaar gaan zitten en hebben we geconcludeerd: wat we goed kunnen, is erover praten, maar wat we zouden moéten doen, is de armen uit de mouwen steken. We zullen dus moeten gaan doen, wat betekent dat we zichtbaar moeten worden en daar steek ik mijn nek voor uit. Ik zal mijn best doen om binnen onafzienbare tijd ook zichtbaar te worden als het gaat om de veranderingen…. De heer Van Zanten: Binnen onafzienbare tijd is volgens mij hetzelfde als: dat gaat heel lang duren! Wethouder Faro: Zo is het in ieder geval niet bedoeld! Er is nu een aantal mensen in de stad – je kunt erover twisten of dat de goede zijn of niet, maar dat zal altijd een punt van discussie blijven – die de handschoen hebben opgepakt en nu wat willen gaan doen. De gemeente is erbij betrokken, maar ook POORT6, diverse ondernemers, horecamensen en de winkeliersvereniging – mogelijk in nieuwe stijl, want het zal duidelijk zijn dat ook Hartje Gorkum aan wat vernieuwing toe is. In een drietal werkgroepen zijn zij daarmee heel concreet bezig. De ene werkgroep houdt zich bezig met de leegstand, de andere met stadspromotie en de derde met het opnieuw organiseren van binnenstadsmanagement, met als doel alle goede initiatieven – want die zijn er – bij elkaar te brengen ten nutte van de aantrekkelijkheid van de binnenstad. Daartoe hoort ook citypromotie. De heer Alba Heijdenrijk: Kunt u ook aangeven hoe dat zich verhoudt tot de raadsopdracht Stadspromotie en binnenstad?

L - 61

Wethouder Faro: De raadsopdracht ligt nu voor en de raad zou mij er een groot plezier mee doen om het binnenstadsmanagement en de citypromotie een hoge prioriteit te geven, want dat hoort volgens mij bij de kaderstelling van de raad. Mevrouw Biesheuvel-van Diemen: Omarmt u daarmee ook onze motie waarin wordt opgeroepen het binnenstadsmanagement te verbreden en te transformeren? Wethouder Faro: In grote lijnen, met uitzondering van een aantal concrete zaken die in de motie worden bepleit bij het verbreden naar een Stichting Stadspromotie. Daar wil ik me niet aan houden, maar in de strekking van de motie kan ik me heel goed vinden. Mevrouw Biesheuvel-van Diemen: Wij hebben het de naam “Stichting Stadspromotie” gegeven, maar het kan ook een andere vorm zijn. Wat we ermee bedoelen is dat wordt overgegaan van binnenstadsmanagement, wat echt het vestingdeel is, naar stadspromotie, zoals we dat tijdens de raadsexcursie hebben mogen beleven. Dat zouden wij zo mooi vinden. Als we deze motie aannemen, zou het nu al in de vaart der volkeren mee kunnen gaan. Fijn dat u het ook zo ziet. Wethouder Faro: Goed, dank u wel. Stadsbelang heeft gevraagd of het college de globale analyse deelt over de ontwikkeling in de binnenstad en de centrumfunctie. Eerder heb ik al gezegd dat ik het negatieve beeld niet deel. Daar denk ik echt anders over… De heer Van Zanten: U legt nu heel erg de nadruk op het negatieve beeld. Wethouder Faro: Daar bent u mee begonnen. De heer Van Zanten: Wij hebben specifiek ingezoomd op de situatie die zich voordoet met leegstand, teruglopend bezoek, etc. en niet op het beeld van de stad. Het zal u niet verbazen dat ook Stadsbelang van mening is dat we een fantastische stad hebben. Het gaat erom dat die ook fantastisch moet blijven en bij meer mensen bekend wordt. Wethouder Faro: Over de leegstand heb ik me eerder al wat genuanceerder uitgedrukt. Er is leegstand, het zou vreemd zijn als ik dat zou ontkennen, maar in een benchmark met andere, soortgelijke gemeenten valt het redelijk mee. Tegelijkertijd moeten we ons realiseren dat leegstand niet alleen te maken heeft met de effort die de gemeente daarop zet, maar juist alles met wat vastgoedeigenaren bijdragen en met de heel andere politiek die grotere bedrijven tegenwoordig voeren bij de vraag hoe en waar zij zich willen vestigen. Zij stellen tegenwoordig de eisen en niet andersom. Dat maakt het een stuk ingewikkelder, naast internetwinkelieren, enz. Het is dus een samenhang der dingen, maar ik onderschrijf wel dat er werk aan de winkel is. Aan de invulling van leegstaande panden wordt aandacht besteed. Als er kansen zijn, benutten we ze. In een groot pand aan de Langendijk, dat naar ik meen Cromwell Road heet, willen drie jonge ondernemers met een soortgelijke onderneming binnenkort proberen gezamenlijk dat pand te vullen. Dat soort initiatieven juichen wij van harte toe. Achter de coulissen gebeurt wel degelijk veel. Dat de communicatie versterkt moet worden, heb ik eerder al erkend. Naar aanleiding van de raadsopdracht zouden we ook nog eens kunnen overwegen in samenwerking met een aantal raadsleden iets te doen.

L - 62

Daarmee beweer ik niet dat we overal klankbordgroepen voor moeten instellen, maar ik vind dit onderwerp van dusdanig belang dat ik die overweging zeker aan de raad zou willen meegeven. Het tempo van het verschijnen van de Leisurenota heeft een relatie met de raadsopdrachten. Hoe sneller het één, hoe sneller ook het ander. Een concrete datum kan ik niet noemen. De heer Van Zanten: Wij hebben die vraag gesteld, omdat volgens ons – maar dat kan wellicht in de notulen worden teruggevonden – de voorzitter van de raad had toegezegd dat de herziene nota in november beschikbaar zou zijn. Het is nu november, maar er is niets. Wethouder Faro: Ik zal het er met de voorzitter over hebben. Door Gorcum Actief is gevraagd wat Gorinchem doet aan andere promotie van de stad. Wat dat betreft gebeuren al de nodige dingen, zonder dat ik daarmee zeg dat we niet meer kunnen doen, want het kan altijd beter. Ik noem advertenties en redactionele artikelen in diverse magazines, informatievoorziening op de verschillende locaties, productie en verspreiding van foldermateriaal, doorontwikkeling van de Gorcum app, VVV-activiteiten en promotie in het kader van de Vestingdriehoek. Met het laatste willen we de “brand” Vestingdriehoek wat meer onder de aandacht brengen in plaats van alleen via de Nederlandse Vereniging van vestingsteden, want dat ligt iets verder van ons bed. Mevrouw Hamann: Gorinchem is een vestingstad bij uitstek, dat is niet ver van ons bed, we zitten er midden in. Wethouder Faro: Ik zal me waarschijnlijk niet duidelijk genoeg hebben uitgedrukt; laat ik het bij mezelf houden. Wij zijn èn bezig met de promotie van de Vestingdriehoek èn we zijn lid van de Nederlandse vereniging van vestingsteden. Het laatste is veel breder en behelst niet zozeer het Gorcumse, maar de Vestingdriehoek natuurlijk wel en daarop willen we ons wat meer gaan richten. Mevrouw Hamann: Betekent dat dan ook dat we billboards langs de rijkswegen krijgen? Wethouder Faro: Heel goed! Ik vroeg me namelijk al af welke vraag ik was vergeten, en dat was deze. Naar borden langs de snelwegen hebben we onderzoek gedaan en daarbij kwamen we steeds in de problemen met de wat strenge regelgeving van Rijkswaterstaat. We hebben diverse pogingen gedaan. Een jaar geleden heb ik al geroepen dat we borden zouden moeten hebben à la de Franse borden, met prachtige contouren van in dit geval een vesting, enz. Tot nu toe zijn we daarbij steeds Rijkswaterstaat tegengekomen, want het is terrein van Rijkswaterstaat waarover wij niets te zeggen hebben. Wat mij betreft is het laatste woord hierover echter nog niet gezegd. Mevrouw Hamann: En die bruine ANWB-borden dan, zoals bij het Groene Hart? Wethouder Faro: Bij het Groene Hart mag het kennelijk wel. Ik heb me daar ook over verbaasd. We laten het er echter niet bij zitten.

L - 63

Of organisaties als scholen en bedrijven voldoende inspelen op veranderingen bij het bedrijfsleven, zoals de invoering van robots, enz., vind ik een heel terechte en ook goede vraag. Met name is er daarbij op aangedrongen meer aandacht te schenken aan techniek, waar een grote vraag naar is, vooral op HBO-niveau. Ik hoor het niet voor het eerst. “School en bedrijf” is er druk mee, maar we zijn ook bezig een arbeidsmarktregio te ontwikkelen, waarbij een aantal dingen spelen die wellicht ook interessant zijn ter informatie aan de raad. De gemeente is wettelijk verplicht per 1 januari 2015 over een regionaal werkbedrijf te beschikken, en dat komt er ook. We zullen een eenduidige werkgeversbenadering hebben per 1-1-2015; dat staat ook. Tegelijkertijd ontwikkelen we een strategisch platform, waarin we op het gebied van economie en arbeidsachtige economische omstandigheden een strategische agenda met deze regio willen ontwikkelen, waarbij dit een strategisch punt is op de agenda, en dan meer in algemene zin: hoe stemmen we aanbod en vraag van de markt op elkaar af? Wetend dat we in deze regio een groot aantal ongeclassificeerde mensen hebben, hebben we in dat opzicht ook wel een dingetje te doen, terwijl we het aan de andere kant hebben over HBO-techniek in Gorinchem. We zullen met elkaar eens goed moeten nadenken hoe we dat beetpakken. Het heeft in ieder geval wel degelijk de aandacht. Overigens heb ik van de scholen begrepen dat het aanbod aan leerlingen voor techniek ook wordt vergroot, mede dankzij manifestaties als GameOn, enz. De vraag over het zomaar sluiten van loketten is terecht, maar ken ik pas sinds begin oktober. Ook ik voelde me daardoor overvallen. Zonder de verantwoordelijkheid te willen wegschuiven, moet ik wel zeggen dat dit typisch een verantwoordelijkheid is voor het UWV, dat wat ons betreft slecht over dit onderwerp heeft gecommuniceerd. Mevrouw Biesheuvel-van Diemen: Het ging in dit geval niet om het sluiten van het UWV-loket, maar om dat van de servicebalie hier. Ik heb er met de mensen hier over gesproken, ik heb het met mevrouw Berkelmans besproken en het is ook besproken met de school van de desbetreffende mentor van deze leerling… Wethouder Faro: Hebt u het nu over Wajongeren, of niet? Mevrouw Biesheuvel-van Diemen: Ik weet niet hoe hij heet, maar het is een participatieaanvraag. Wethouder Faro: Dan zal ik dat nog eens nader informeren, want uit uw vraag had ik begrepen dat het over die specifieke doelgroep ging, en daarvoor heb ik een antwoord paraat, maar voor het overige niet. Mevrouw Biesheuvel-van Diemen: Ook de Avelingen Groep onderschreef dat het eigenlijk gesloten was voordat iedereen het doorhad en dat pas daarna werd nagedacht over eventuele communicatie naar de zorgvragers, en dat vonden wij heel schrijnend. Wethouder Faro: Dat trekken wij ons aan, want die communicatie is inderdaad niet goed gegaan. Door de SP zijn een aantal specifieke vragen gesteld over de RSD. Omdat ze zo specifiek waren, zal ik de antwoorden daarop voorlezen en ook de vragen er meteen bij vermelden.

L - 64

1. De RSD werkt voor bijstandsgerechtigden met het zogenaamde Work First en tewerkstelling bij de Avelingen. Kunt u aangeven hoeveel mensen daarvan de afgelopen drie jaar gebruik hebben gemaakt? Hierbij wil ik allereerst even opmerken dat iemand niet tewerk wordt gesteld bij de Avelingen Groep. Ik hoop dan ook dat dat voortaan op een andere manier zal worden verwoord. De uitstroom is vrij laag, kijkend naar de aantallen die voor het werkvoorzieningstraject worden aangemeld, maar dat heeft weer te maken met het feit dat het werkvoorzieningstraject Avelingen ook wordt ingezet om een betere diagnose te stellen en niet het doel werk heeft. Er zijn ook mensen die in een voortraject, op zoek naar werk, andere sociale vaardigheden dienen te ontwikkelen, waardoor de inzet niet één op één kan worden vertaald naar werk. Hoeveel heeft dat gekost? In 2013 zijn er 127 trajecten geweest, die in totaal ongeveer € 113.000,- hebben gekost. Voor de 126 trajecten in 2014 zijn de kosten op rond € 58.000,- uitgekomen. 2. Mensen worden geworven als vrijwilliger bij organisaties met de belofte van een mogelijk contract. Aan het einde van de periode worden ze echter vriendelijk bedankt en kunnen ze gaan. Dit gebeurt vaker dan incidenteel. Kunnen er afspraken gemaakt worden met organisaties over spelregels voor vrijwilligers? Een aantal gemeenten, waaronder Amsterdam, heeft inmiddels een regeling ingevoerd waarbij betrokkenen zelf tot een goede maatschappelijke invulling met behoud van uitkering kunnen komen. Hoe is dat hier geregeld? Vrijwilligerswerk kan alleen gedaan worden bij niet-commerciële partijen. De RSD maakt geen afspraken met partijen of cliënten. Dat vrijwilligers wel werken bij een instelling zal leiden tot een betaalde baan bij deze instellingen. Met andere worden: aan de voorkant worden ook geen verwachtingen gecreëerd. 3. Bij de behandeling van de drie decentralisaties in de raad is terecht zwaar ingezet op privacy. Ook het traject bij de RSD, inclusief intake, is privacygevoelig. Bent u het met ons eens dat ook de werkwijze van de RSD aan soortgelijke regels moet voldoen? Uiteraard moet de RSD in dit verband ook voldoen aan alle richtlijnen die de Participatiewet stelt en de richtlijnen in het kader van de Wet bescherming persoonsgegevens. Vandaag, terwijl wij hier aan het vergaderen zijn, zal in het DB van de RSD ook weer nadrukkelijk over de privacy worden gesproken. Dit heeft continu de aandacht. Na aangescherpte regelgeving heeft de RSD hierin dan ook de afgelopen jaar fors geïnvesteerd. Voor wat betreft de samenwerking met de sociale dienst wordt een en ander geregeld in een convenant met de gemeente en andere deelnemende partijen. 4. Gesprekken met cliënten op het Werkplein worden nu vaak gevoerd op plaatsen waar mensen op zowel de vide als in het archief en de hal mee kunnen luisteren. Dat moet een incident zijn geweest… Mevrouw Van Dalen-Eggink: Het gaat mij hierbij om het feit dat, als mensen aan de balie een gesprek hebben, op verschillende plaatsen in het stadhuis kan worden verstaan wat daar gezegd wordt. Er is weinig privacy en mensen wordt niet direct de kans geboden om aan te geven dat zij het gesprek liever in een aparte kamer voeren, zodat ze één op één kunnen praten zonder dat de rest van de wereld meeluistert.

L - 65

Wethouder Faro: In het antwoord staat dat het wel de procedure is om mensen uit te nodigen het gesprek in een apart kamertje te voeren. Als deze vragen nu worden gesteld, neem ik aan dat men in ieder geval getriggerd zal zijn op dat soort incidenten. De heer Van Breemen: Misschien is het goed dat de wethouder dat zelf een keer gaat bekijken. Als je bij het collegegedeelte op de vide staat, kun je zó meekijken met wat mensen aan de balie van de RSD allemaal te melden hebben. Dat is gewoon een feit. Wethouder Faro: Dat beloof ik u. Als dan blijkt dat het toch echt meer structureel voorkomt, zal ik er zeker aandacht aan besteden. 5. Het reïntegratieprogramma 'Bewegen voor warming up' , waarbij je als werkzoekende drie uur op een dag aan lichamelijke beweging moet doen, wordt aangeboden door de RSD, maar uitgevoerd door een extern bureau. Waarom wordt dit uitbesteed aan een extern bureau? Wat is de meerwaarde voor de werkzoekende? Een en ander is uitbesteed aan Ergo Control. De laatste groep van 16 deelnemers kende een groei binnentrede 2 op de reïntegratieladder van gemiddeld 20%. Hierop kunnen een aantal deelnemers verdere stappen in hun reïntegratieproces maken en worden ze eventueel uit hun isolement gehaald. Het beweegprogramma is hiervoor ook bedoeld. De kosten voor de groep bedragen € 28.000,-, zijnde ongeveer € 1.700 per deelnemer. Klachten zijn niet ontvangen, met uitzondering van één deelnemer en ik hoop dat dat niet de deelnemer is met wie de SP gesproken heeft. Ook hiervoor geldt dat, als dat breder het geval blijkt te zijn, ik bereid ben daarop nader in te zoomen. Mevrouw Van Dalen-Eggink: Graag, want wij krijgen te horen dat ze het moeilijk vinden klachten te uiten, omdat dat eventueel gevolgen zou kunnen hebben. Wethouder Faro: In dat brede verband wil ik toch even wijzen op de cliëntenraad van de RSD, die specifiek voor dit soort klachten openstaat. Mevrouw Van Dalen-Eggink: Bij die mensen is het ook bekend. Wethouder Faro: Door de VVD is de suggestie gedaan een ondernemersprijs in te stellen voor scholieren. Het invoeren van een ondernemersprijs voor scholieren kan een positief effect hebben op het bevorderen van ondernemerschap bij leerlingen van het voortgezet onderwijs en MBO. Het sluit goed aan bij landelijke ontwikkelingen, maar ook bij lokale initiatieven op scholen, waarbij leerlingen via korte stages en opdrachten uitgedaagd worden tot samenwerking met diverse bedrijven. Door de prijsuitreiking gepaard te laten gaan met een breder evenement, worden veel mensen bereikt. Wij staan er dus positief tegenover. Door D66 is aandacht gevraagd voor het binnenklimaat op scholen. Al een paar keer hebben wij gezegd dat het binnenklimaat de verantwoordelijkheid is van de schoolbesturen. Een goed binnenklimaat hangt ook samen met tijdig en goed ventileren van leslokalen. Hierin kunnen docenten zelf de verantwoordelijkheid nemen. In het voorjaar van 2015 kunnen we zicht krijgen op de kosten van een onderzoek naar het binnenklimaat van alle scholen. Wat mij betreft laat dat onverlet dat ik het onderwerp het komend jaar zal bespreken in de Lokale educatieve agenda met de Gorinchemse schoolbesturen.

L - 66

De heer Alba Heijdenrijk: Uit een aantal cijfers blijkt dat verschillende scholen een slecht binnenklimaat hebben. Hoe kijkt u naar die cijfers? Vindt u die zorgelijk? Wethouder Faro: Voordat ik dat bevestig, wil ik eerst eens zien hoe we dat ten opzichte van de rest van Nederland moeten beschouwen. Als je er subjectief naar kijkt, zou je geneigd zijn te zeggen dat het een stuk beter kan en dat we daarop best energie zouden mogen zetten, voor zover dat overigens onze verantwoordelijkheid is, maar ik vind het wat prematuur om nu te concluderen dat de situatie zorgelijk is. Ik wil eerst het onderzoek eens afwachten om te zien hoe het in de rest van Nederland ligt. De heer Alba Heijdenrijk: Aan welk onderzoek refereert u nu? Wethouder Faro: Het onderwerp is niet van de agenda; dat is hoe ik ernaar kijk. Begin 2015 zullen we, naar aanleiding van de uitkomst of hierover een onderzoek mogelijk is, het hier nog een keer over hebben. Over hoe zorgelijk de situatie is, houd ik mijn kruit even droog, omdat ik niet precies weet ten opzichte waarvan ik dit zou moeten afzetten. Dat is het enige wat ik zeg. Daarmee ontken ik niet dat het best eens zorgelijk zou kunnen zijn, maar dat kan ik nu niet precies zo zeggen. De heer Alba Heijdenrijk: Kunnen we dan afspreken dat, op het moment dat het college terugkoppelt ten aanzien van hetgeen u toegezegd hebt, daarbij ook een visie zal worden gevoegd van hoe het college daartegen aankijkt? Wethouder Faro: Die toezegging wil ik wel doen. Door het CDA zijn vragen gesteld over onze betrokkenheid bij de Zuidvleugel. Laat ik maar beginnen met de opmerking dat dat beter kan. Gisteren hebben wij een gesprek gehad met degene die de maritieme sector voor onze regio trekt. Daarbij heb ik zelf de opmerking gemaakt dat ik vind dat ons deel van de regio wat onderbelicht is in dat proces. Daarop hebben we een toezegging tot verbetering gekregen; daar gaan we even van uit en dat wachten we kritisch af. Voor het overige denk ik dat we mede door de ontwikkeling van een eigen arbeidsmarktregio beter in staat zullen zijn om de verbinding met de arbeidsmarktregio Dordrecht te leggen en daarachter met de arbeidsmarktregio Rotterdam, waardoor we die as kunnen versterken. Omdat het CDA zich met betrekking tot het laaghangend fruit ook specifiek tot mij heeft gewend, wil ik in dit verband nog even aangeven dat waar het betreft zaken rond de binnenstad, wij dat positief benaderen, zodat we daarover in ieder geval met elkaar verder kunnen. De heer Klink: In diezelfde termen heeft ook wethouder Dansen zich uitgedrukt. Betekent dit dat u voornemens bent de motie die wij hierover hebben ingediend over te nemen? De voorzitter: Dat zouden we niet meer doen, hè? Wethouder Faro: Nee, wij hebben afgesproken dat wij in de eerste termijn van de beantwoording dergelijke teksten vanwege het te voeren debat niet meer zouden bezigen. Ik zal er dus op terugkomen in tweede termijn!

L - 67

De voorzitter: Wil de wethouder nu ook proberen tot een afronding te komen!? Wethouder Faro: Ik ben er bijna! Een vraag is gesteld over de onderhoudsgelden. Op basis van het meerjarenonderhoudsplan gaat de gemeente toezicht uitoefenen op de uitvoering van het onderhoud van schoolgebouwen. Voor de viering van het 200-jarig jubileum van de Hollandse Waterlinies wordt aansluiting gezocht bij de activiteiten en de promotie van de overkoepelende instanties. Dit jaar is op soortgelijke wijze gewerkt in het kader van 200 jaar bevrijding. Lokaal zijn toen een aantal activiteiten georganiseerd die, naar ik aanneem, iedereen bekend zijn. Tot slot kan ik naar aanleiding van de opmerking die de ChristenUnie/SGP heeft gemaakt over de stand van zaken ten aanzien van de Avelingen Groep en de RSD, alleen maar zeggen dat ik zeer positief gestemd ben over de recente ontwikkelingen. Onder andere doordat we op het gebied van de arbeidsmarktregio zo nauw moeten samenwerken, zien we dat er fantastisch wordt samengewerkt en dat echt stappen voorwaarts worden gemaakt. Wethouder Freije

Wethouder Freije: Mijnheer de voorzitter. In mijn reactie zal ik eerst de vragen beantwoorden die zijn gesteld over vier verschillende onderwerpen, t.w. sociaal domein, verkeer, volksgezondheid en sport, daarna zal ik vijf moties behandelen. De PvdA heeft een lans gebroken voor een aantal zaken die direct verband houden met de implementatie van de 3D’s, waarbij voor mij als portefeuillehouder Wmo in het bijzonder die met betrekking tot de transitie voor de begeleiding van toepassing zijn. Momenteel hebben we te maken met een heel intensieve fase van het overnemen van werkzaamheden, waarbij de inkoopprocessen voor begeleiding en voor huishoudelijke hulp zijn afgerond. Voor begeleiding heeft in deze zaal onlangs de ondertekening van de contracten plaatsgevonden, op 5 december zal dat gebeuren voor huishoudelijke hulp. In praktische zin zijn we dus snel rond, maar met betrekking tot de transformatie is het zaak te proberen dat vooral in breder verband, met veel creativiteit en in overleg met veel burgers, georganiseerd te krijgen. Alles wat de komende tijd in praktische zin naar voren komt zal allereerst worden besproken in de klankbordgroep 3D’s, waarvoor iedere fractie haar specialist levert. In dit verband zijn door mevrouw Biesheuvel een aantal bijzondere aspecten genoemd. De wijkverpleegkundige is eigenlijk het cement in het sociaal team en direct ook in de wijk. Het is een praktische vorm van laagdrempelige zorg. Het aantal wijkverpleegkundigen dat verbonden is aan het sociaal team zal in de komende jaren toenemen: in 2015 “x” en in 2016 al “2x”. Zij kennen de mogelijkheden rondom mantelzorg, zijn op de hoogte van alles wat in verschillende huizen en plaatsen aanwezig is en weten daarin combinaties te leggen. De ChristenUnie/SGP heeft aandacht gevraagd voor het systeem van de cheques dat door een aantal gemeenten is ingevoerd. Het college heeft daarover nog geen standpunt ingenomen, wel doen op dit moment in de ambtelijke fase allerlei voorstellen de rondte. Een van die voorstellen komt volgende week in het portefeuillehoudersoverleg Wmo aan de orde…

L - 68

Mevrouw Biesheuvel-van Diemen: De vorige keer hebt u aangegeven dat het mantelzorgcompliment, waarop door onze fractie was geattendeerd, ook zou worden meegenomen. Ik heb daarover nu nog niets gehoord, maar neemt u dat wel mee? Wethouder Freije: Dat was precies waarop ik net had willen ingaan! Mevrouw Biesheuvel-van Diemen: Fijn, we snappen elkaar! Wethouder Freije: We snappen elkaar, maar we luisteren vooral ook goed naar elkaar. Ik heb u gehoord en dat neem ik ook mee naar het portefeuillehoudersoverleg. Het gaat dan over de keuzevrijheid, over het PGB en over het mantelzorgcompliment, maar als er andere goede ideeën zijn, willen we die ook wegen. Als uw vertegenwoordiger in het portefeuillehoudersoverleg moet ik uw mening daar ook uitdragen. PvdA en ChristenUnie/SGP hebben het belang van mantelzorgondersteuning benadrukt. In het kader van de vernieuwde Wmo is dat uitdrukkelijk besproken. Het is weliswaar nog niet met zoveel worden uitgeschreven in de verordening, maar daarop komen we nog terug. Respijtzorg is daar een heel belangrijke in. Stadsbelang heeft gevraagd of inmiddels een evaluatie van de pilots beschikbaar is. Die vraag moet ik ontkennend beantwoorden. De pilots worden ook niet uitgebreid geëvalueerd, gelet op de stand van zaken op dit moment. De praktische elementen en kennispunten zullen we wel met elkaar delen, en dat zal bij voorkeur gebeuren in de klankbordgroep 3D’s. Stadsbelang kan ik voorts bevestigen dat de zorgvragers volledig zijn geïnformeerd. Dat is ook de gebruikelijke gang van zaken. Door D66 zijn vragen gesteld over de Dienst Gezondheid en Jeugd. Een heel principiële vraag luidt of de raad volledige kennis heeft van alles wat aan financiële aspecten speelt. Mijn antwoord daarop luidt dat datgene wat het DB van deze dienst aan de colleges stuurt, door ons één op één naar de raad wordt doorgestuurd. De tweede vraag, meer technisch van aard, luidde hoe het in de begroting 2015 zit met datgene wat aan tegenvallers is meegenomen. In een eerdere beantwoording heb ik reeds aangegeven dat nog steeds geen sprake is van een begroting 2015 van deze dienst, zodat daarvan ook niet één op één een vertaling kan worden gemaakt naar onze begroting. Daarnaast zijn door het algemeen bestuur allerlei maatregelen aan de dienst gevraagd om het tekort zo klein mogelijk te maken. Wij hebben dus nog geen bedrag opgenomen in onze begroting 2015 ten aanzien van deze dienst. Twee vragen van GroenLinks zijn inmiddels beantwoord door collega’s van mij, mevrouw Dansen en de heer Doodkorte. Rest nog één element, t.w. de digitale marktplaats, oftewel datgene wat aan zaken speelt ten aanzien van informatieverstrekking. Bij de behandeling van de moties kom ik daarop nog even terug, maar nu kan ik alvast wel zeggen dat wij alles in het werk stellen om zo’n digitale voorziening operationeel te krijgen vanaf 1 januari. Van ambtelijke zijde is mij overigens zojuist medegedeeld dat dat niet voor honderd procent kan worden gegarandeerd. Wat ik wel kan zeggen, is dat reeds het een en ander aan digitale dragers van informatie beschikbaar is. Vanmorgen is de Seniorengids al even genoemd en zo zijn op onze website überhaupt al heel veel stukken informatie beschikbaar. Ik stap over naar de moties.

L - 69

Motie M1 van de PvdA is behoorlijk technisch van aard – zo kun je haar tenminste aanvliegen – en heeft te maken met een tegemoetkoming voor chronisch zieken en gehandicapten en de compensatie voor het eigen risico, hier aangeduid met WTCG en CER. De rijksoverheid heeft hierop aanzienlijke percentages bezuiniging van toepassing verklaard, als gevolg waarvan we überhaupt maar met een gering bedrag meer te maken hebben van datgene wat tot dusverre beschikbaar werd gesteld. Dat is één. Het tweede is dat we, gelet op de hang naar maatwerkvoorzieningen, hebben besloten dat niet iedereen hetzelfde bedrag krijgt, maar dat daarbij heel nadrukkelijk wordt gekeken naar de inkomenspositie en soms zelfs ook nog de vermogenspositie. Ambtelijk is daarbij verkend wat dan nog daadwerkelijk over en beschikbaar is en praktisch uitzetbaar, in de zin van weinig uitvoeringskosten, richting de doelgroep, voor wij wie het belangrijk vinden een steuntje in de rug te geven. Uiteindelijk komen wij dan uit – maar dat is nu nog een voorstel dat moet worden behandeld in de bestuurlijke gremia – op een aanvulling op wat genoemd wordt de RFBU, zijnde het Regionaal Fonds Bijzondere Uitgaven. Aan de hand van die bestaande regeling kan dan een extra worden geleverd, wat in de Gorinchemse situatie neerkomt op 1.700 huishoudens dat daarvan gebruik zou kunnen maken. Kracht van wet heeft het nog niet, omdat het nog verder wordt besproken aan de diverse bestuurstafels. De heer Schefferlie: Ik heb er begrip voor dat u nu nog niet precies kunt aangeven wat het voor de mensen betekent. De vorige keer dat we hierover in de raad spraken, heb ik gezegd dat het voor mensen om een bedrag kan gaan van € 400,- tot € 500,- per jaar. Er zijn ook mensen voor wie het een stuk minder is, maar déze zitten er ook bij; dan hebben we het echt over een voelbaar koopkrachtverlies van zo'n € 40,- per maand, en dat is geen steuntje in de rug meer. De essentie van de motie van de PvdA is om daarvoor geld vrij te maken. U zegt dat we een bepaald bedrag vanuit de rijksmiddelen hebben meegekregen, maar is de mate waarin we de reserves nu extra opbouwen ook de handreiking voor als we dat bedrag willen compenseren? Ziet u in die zin de noodzaak in om dit grote inkomensverlies voor mensen die het betreft lokaal te repareren? Wethouder Freije: Daar zetten we op in ja, langs de lijn van maatwerk, wat betekent dat niet iedereen die het nu krijgt het ook zal blijven krijgen. Overigens bied ik mijn excuus aan voor het gebruik van het woord “steuntje”, want dat is natuurlijk fout gezegd. De motie betreft in feite nog onderhanden werk, waarbij we in het oog moeten houden dat het op een andere manier wordt aangevlogen, niet algemeen geldend meer, en met minder middelen, waarmee we niettemin proberen maatwerk te leveren waarmee deze doelgroep zo goed mogelijk wordt bediend. Naar aanleiding van motie M2 wil ik allereerst opmerken dat rondom de huishoudelijke hulp ruimschoots informatie is verstrekt, vooral dit jaar. Er zijn hier de nodige teksten gedeeld, maar ook toegestuurd aan de doelgroepen die het betreft. Uitgangspunt daarbij is dat we niet meer aan de hand van uren indiceren, maar aan de hand van het resultaat dat men geacht wordt te bereiken. Als het bijvoorbeeld een schoon huis is, is dat voldoende om de hulp tot dat niveau te hebben verricht. Ter zake hebben vanmorgen allerlei percentages de revue gepasseerd, 40%, 60%, enz. Oorspronkelijk werd verwacht dat 40% aan bezuinigingen zou worden bereikt, maar dat percentage is meer en meer teruggeschroefd, onlangs nog met een maatregel waarmee we aan de hand van een subsi-

L - 70

diemogelijkheid samen met zorgaanbieders naar een nog lager percentage kunnen groeien, waarbij met name als uitgangspunt geldt dat de werknemers in deze branche zo goed mogelijk perspectief moet kunnen worden gegeven. Met deze resultaatgerichte indicering komen we uit op een geheel andere benadering dan door mevrouw Biesheuvel is voorgesteld, wat hier ook al ruimschoots is gecommuniceerd. Ik troost me altijd met de gedachte dat ons reeds veel regio’s zijn voorgegaan in deze benadering, waarbij sprake is van een grote mate van klanttevredenheid. Vanuit een bestuurlijk aspect wil ik deze motie dan ook niet adviseren. De heer Schefferlie: De methodiek is ons bekend en wij vinden het ook goed dat naar de behoefte wordt gekeken in plaats van vooraf uren met elkaar te indiceren. Wat wij nu voorstellen is het beschikbare budget dat hiervoor kan worden ingezet met lokale middelen aan te vullen, waarmee uitgedrukt in percentages van het oorspronkelijke budget op 80% zou worden uitgekomen in plaats van op 60% plus de kleine reparaties die nu plaatsvinden. In de wetenschap dat op dit moment 80% van de populatie de minimale eigen bijdrage betaalt, en dus weinig middelen extra heeft, verwachten wij dat door een oprekking naar 80% veel beter in de buurt wordt gekomen van wat echt nodig is. Wethouder Freije: Dan is hier duidelijk sprake van een splitsing van wegen, zoals ik het bijna zou willen noemen. U gaat uit van een financiële benadering, maar wij hebben hier reeds gekozen voor een functionele benadering, opdat de maatregelen die het rijk voor ons heeft bepaald een zo zacht mogelijke landing zullen krijgen. Wij hebben daarover al eerder gesproken en ook besloten, zodat ook de contracten voor de inkoop binnenkort op die grond worden getekend. De heer Schefferlie: Maar dit zijn ook de momenten waarop we moeten beoordelen of het wel zo slim is wat we doen. Er wordt wel moord en brand geschreeuwd vanwege de verwachtingen die worden geuit, maar gelooft u mij maar dat de hulp die tot nu toe werd geboden helemaal niet zo super ruimhartig was en dat er een enorme teruggang plaatsvindt, ook al wordt nu maatwerk geboden. Wat wij willen, is dat goed kan worden voorzien in de hulp die nodig is, en ik voorspel u dat u niet uitkomt met wat u daarvoor nu begroot. Bovendien gaf u zelf al aan dat u ook de mensen die het gaan uitvoeren een normaal salaris wilt blijven bieden. Wij stellen daarom voor u meer ruimte te geven, mede om goed werkgeverschap te kunnen voeren, indirect jegens de mensen die het gaan uitvoeren, en vooral ook om de hulpbehoevenden een serieus perspectief te kunnen bieden op goede zorg. Wethouder Freije: Zoals ik zojuist al zei, gaan we in dezen beiden een verschillende kant op. Heel duidelijk is wel dat de Wmo een open-einderegeling is en dat we altijd met een stelpost te maken hebben, waarbij degene die recht heeft op huishoudelijke hulp die ook zal krijgen. De heer Schefferlie: Als we twee kanten opgaan, hebben we gelukkig nog altijd het verbindingscadeau, dat ons toch weer bij elkaar brengt, heb ik begrepen. Wethouder Freije: Motie M5 gaat over rood/bruine diagonale oversteekplaatsen en wat dies meer zij. Het maakt onderdeel uit van het verkeersplan Binnenstad, dat binnenkort

L - 71

in de raad aan de orde zal zijn. Ik adviseer de PvdA deze motie bij die bespreking te betrekken. Eén element, genoemd achter het tweede aandachtsstreepje, 10e PenninglaanMollenburgseweg, hoort natuurlijk niet tot de binnenstad en daarvan heb ik eerder al gezegd dat we het zullen meenemen in het gebruikelijke traject waarin we verkeersveiligheidsvraagstukken bespreken. Ik zeg toe dat we hierop een keer in een schriftelijke reactie zullen terugkomen; wanneer dat kan, heb ik nu even niet scherp, maar dat zal ik in tweede termijn nog even melden. Mevrouw Biesheuvel-van Diemen: We houden de motie aan tot het moment waarop dit onderwerp besproken wordt. Over de kruising 10e Penninglaan-Mollenburgseweg heb ik u horen zeggen dat die nog hier zal worden behandeld. Wij hebben dit echter al een keertje aangegeven en daarover hebben we nog niks teruggehoord. Daarom zullen we de motie waarschijnlijk dusdanig gaan aanpassen, dat alleen dit onderdeel gevraagd zal worden. Is dat iets waarmee u kunt leven? Wethouder Freije: Ik zal dit in tweede termijn op concrete wijze beantwoorden, want ik vind dat u recht het op een snel antwoord. Mevrouw Biesheuvel-van Diemen: Dank u wel. Wethouder Freije: Motie M7 van de PvdA, Gezond in de buitenlucht, doet veel denken aan een andere motie, eerder ingediend door de heer Tekir over buitensporttoestellen. In reactie daarop is toen medegedeeld dat daarvoor op dat moment de financiële middelen ontbraken. Wij vinden deze motie echter wel sympathiek en ik stel dan ook voor haar mee te nemen bij de bespreking van de perspectiefnota. Mevrouw Biesheuvel-van Diemen: Dat is ook precies de reden waarom wij het in deze vorm hebben gegoten. Wij doen een aantal voorstellen, snappend dat daarvoor ook een financiële dekking moet zijn. Daarom hebben we een amendement op de begroting ingediend als een stelpost, om die te bespreken en door de raad te laten vaststellen bij de perspectiefnota in het voorjaar. Wethouder Freije: U hebt het nu over een stelpost; dat betreft dan een andere motie neem ik aan? Mevrouw Biesheuvel-van Diemen: Nee, dan luistert u niet goed, of ik ben niet helemaal duidelijk geweest; ik neem aan dat het laatste het geval is. Wij hebben een aantal moties ingediend waaraan financiële consequenties verbonden zijn. Dat beseffen we en we beseffen ook dat we geen geld kunnen uitgeven dat we niet hebben. Via een amendement willen we daarom een “x” bedrag reserveren in een stelpost, die ter sprake komt bij de perspectiefnota, met de bedoeling een en ander dan uit te voeren. De voorzitter: Nu ga ik toch ingrijpen, want dat antwoord is al lang gegeven door de wethouder voor financiën. Ik stel de wethouder voor nu tot een afronding te komen, want het duurt allemaal veel te lang. Wethouder Freije: Mij rest nog één motie, en wel motie M15 van D66 inzake de informatieverstrekking decentralisaties. Tot op heden is daarover vrij breed en breedvoe-

L - 72

rig gecommuniceerd. Uiteindelijk gaat het hier om het resultaat: het moet voor de burgers duidelijk zijn waar zij terecht kunnen met hun vragen. Daarop is maar één antwoord mogelijk en dat is kort en krachtig: bij het klantcontactpunt van deze gemeente. Wij zullen daarover nog ruimschoots en in meerdere vormen communiceren. Wethouder Rijsdijk

Wethouder Rijsdijk: Mijnheer de voorzitter. Allereerst wil ik even kort teruggrijpen op het begin van deze algemene beschouwingen, omdat ik me toen enigszins uitgedaagd voelde door de opmerking van de PvdA-fractie dat dit college wat last heeft van een gebrek aan visie. Behalve dat we verbindend, levendig en zorgzaam willen zijn, hebben we in ons coalitieakkoord ook staan dat we gaan voor een gezonde en groene leefomgeving, met aandacht voor cultuurhistorie. Dat is ook een visie, die ik van harte onderschrijf. We bereiden ons bijvoorbeeld al voor op het jaar 2022, want dan bestaat de Oude Hollandse Waterlinie 350 jaar, en dat is een mooie stip op de horizon. Daarnaast hebben we ons Milieubeleidsplan, dat in de vorige periode is vastgesteld, een ambitieus plan waaraan nog keihard gewerkt wordt; gedurende deze periode wordt weer een nieuw plan opgesteld. Voorlopig is er dus nog voldoende te doen. GroenLinks heeft gezegd natuur, biodiversiteit en aandacht voor natuur- en milieueducatie te hebben gemist in de begroting. Dat klopt. We werken met een beperkte bezetting en een beperkt budget aan een ambitieus programma. We zijn wat dat betreft heel erg in de uitvoering geschoten en hebben wat minder aandacht geschonken aan de papieren verslaglegging. Ik zeg echter toe dat hieraan in het vervolg van de planning & controlcyclus wat meer aandacht zal worden besteed. Terecht heeft GroenLinks er vervolgens op gewezen dat de percentages duurzame energie stagneren. Bij particuliere huishoudens zien we een afname van het energieverbruik, door het plaatsen van zonnepanelen en minder gas- en elektraverbruik, bij de bedrijven zien we dat echter niet en dat leidt tot deze cijfers. We werken er wel hard aan met het energieconvenant en andere bedrijfsacties. Verder hopen we dat bedrijven bij een aantrekkende economie weer meer zullen gaan investeren in duurzame maatregelen, en dat zien we trouwens nu al gebeuren. Geïnformeerd is naar de laatste ontwikkelingen met elektrisch rijden. Het realiseren van laadpalen in de openbare ruimte voor particulieren komt nog niet zo goed van de grond. Nog dit jaar zullen we echter in het college een nieuw voorstel bespreken dat voorziet in een vergunningstelsel, waarbij marktpartijen laadpalen in de openbare ruimte zouden kunnen plaatsen. Een aantal fracties heeft vragen gesteld over het afvalbeleid. Aan de ene kant hebben we VANG: Van afval naar grondstof, minder afval produceren, meer grondstoffen, en dat heeft ook een positief financieel effect. Aan de andere kant echter stijgen de kosten: de verbrandingskosten bij HVC en afvalstoffenbelasting. Een en ander weegt enigszins tegen elkaar op, maar niet helemaal. Door deze acties – en er zijn heel veel knoppen waar we aan draaien – hebben we minder meerkosten. In de raadsvergadering van december zullen de tarieven voor de afvalstoffenheffing worden vastgesteld. In dat opzicht is al een voorwaarschuwing gegeven: met de tarieven die nu in de begroting staan zullen we het niet redden. We zullen onderbouwd aangeven wat het juiste tarief moet zijn om tot een kostendekkend geheel te komen.

L - 73

In HVC-verband, Gevudo-verband en Waardlanden-verband wordt er echt alles aan gedaan om de kosten zo laag mogelijk te houden, met een groter milieurendement. Daarbij hoort bijvoorbeeld ook het importeren van afval uit Engeland. Dat drukt onze kosten. Ik bestrijd dat het tot meer CO2-uitstoot zal leiden, want de verbrandingsovens in Nederland, en in het bijzonder bij HVC, behoren qua kwaliteitsniveau en qua CO2uitstoot tot de beste van heel Europa. Als het bij ons wordt verbrand, is de CO2-uitstoot in Europa minder groot dan wanneer het in Engeland zou worden gedaan. Engeland kan het trouwens niet verbranden, want dat heeft nog niet voldoende capaciteit. Door de SP is gevraagd waarom het zo lang duurt voordat wordt overgegaan tot het uitdelen van zakken. Het duurt inderdaad lang, maar het is dan ook een weerbarstige materie, zo is mij verteld. Het gebeurt ook in het kader van het totale hondenpoepbeleid, want we hebben nog steeds die afvalbakken met uitdeelautomaten staan. Als we die weghalen, moet er wel iets voor in de plaats komen. Aan de ene kant is dat het uitdelen van zakjes op centrale punten, aan de andere kant betekent het ook dat op bepaalde plekken bijvoorbeeld meer uitlaatplaatsen moeten komen, of dat opruimacties met een hondenpoepzuiger ingezet moeten worden. Daar zijn we nog niet helemaal uit… Mevrouw Van Dalen-Eggink: Ik hoorde iets over een hondenpoepzuiger, en dat is iets met een lange geschiedenis, zal ik maar zeggen! Wethouder Rijsdijk: Hoe we dat precies vorm gaan is nog niet in het college besproken, maar we zijn ermee bezig. Door Gorcum Actief zijn opmerkingen gemaakt over het bestemmingsplan Groote Haar. We gaan daar aan de slag met een bedrijventerrein voor de toekomst, dat daarom ook toekomstbestendig moet worden ingericht. Daarnaast zal het bestemmingsplan moeten passen binnen de bedrijventerreinenvisie die we in de regio AlbasserwaardVijfheerenlanden hebben vastgesteld en binnen het provinciale beleid. Dat betekent bijvoorbeeld dat er geen ruimte is voor een skibaan of een pretpark. Het moet echt bedrijvigheid voor onze regio worden. Wij gaan voor een duurzaam, zelfvoorzienend bedrijventerrein. Op het gebied van ISV opereer ik samen met collega Dansen. We zijn bezig met ISVnieuwe stijl, wat betekent dat er geen rijks- of provinciale ISV-subsidies meer zijn. Samen met POORT6 en Rivas hebben we wel geconcludeerd dat het nog steeds erg belangrijk is om gezamenlijk op te trekken met het wijkgericht werken, en dan gaat het voornamelijk om de harde component van gezonde wijken. Daarbij spelen ook de grote bouwprojecten een rol die door meerdere fracties genoemd zijn, zoals Evia, Bastion 2, Van Zomerenlaan, Torenflat en Wijnkopersstraat. Nieuw is ook de afspraak die we met elkaar hebben gemaakt dat een duidelijke scheiding zal worden aangebracht tussen de verschillende domeinen: POORT6 is echt van de huisvesting, de gemeente van de openbare ruime en Rivas van de zorg. Die componenten voeren we gezamenlijk uit en daartoe dient het ISV-overleg dat we regelmatig voeren. In dat overleg komen ook zaken aan bod als aanleunwoningen en kangoeroewoningen. Een notitie daarover is in de maak. Tenslotte zijn een tweetal moties ingediend die op mijn portefeuille betrekking hebben. Allereerst motie M3 van de PvdA, met de titel Welzijn met gezond verstand. In 2013 heeft deze raad nieuw welstandsbeleid vastgesteld, met daarin al minder welstandstoezicht. Een evaluatie daarvan is nu zeer welkom, inclusief het functioneren van

L - 74

de welstandscommissie. Daarbij zal tegelijkertijd de monumentencommissie moeten worden meegenomen. Door de Stichting Stadsherstel is erop aangedrongen daarin meer lokale input te krijgen en dat neem ik graag mee. Wij vinden dit een prima motie. Motie M4 van de PvdA betreft de rotondereclame. In 2013 zijn daarover al schriftelijke vragen gesteld, naar ik meen eveneens door de PvdA. Het college heeft zich daarover gebogen en dat heeft geleid tot een raadsinformatiebrief van 23 mei 2013, waarin wij tot de conclusie kwamen dat we dit niet zouden moeten doen, omdat de opbrengst niet opweegt tegen de nadelen. Wat ons betreft staan die argumenten nog steeds overeind. Mevrouw Biesheuvel-van Diemen: Wij hebben deze motie juist ingediend omdat er nieuwe inzichten zijn op dit gebied, zoals we ook kunnen zien als we in de omgeving rotondes benaderen. Er zijn een aantal bedrijven die hierin gespecialiseerd zijn. De argumenten die in de door u genoemde raadsinformatiebrief staan zijn niet meer van kracht. Wethouder Rijsdijk: Als de raad zich hierover opnieuw wil buigen aan de hand van nieuwe informatie, kan dat natuurlijk en zullen wij dat faciliteren. Voorzitter

De voorzitter: Dames en heren. Mijn beantwoording begin ik met een aantal concrete vragen. Door het CDA is geïnformeerd naar de uitvoering van de motie inzake de drank- en horecavergunning. Ambtelijk is die inmiddels afgerond, zodat ze eerdaags het college zal passeren. Behandeling in de raad is voorzien in januari 2015. Door GroenLinks zijn twee vragen gesteld over vuurwerk. De tijd van het jaar is er weer naar! De eerste vraag betrof de handhaving van de nieuwe, striktere tijden waarbinnen vuurwerk mag worden afgestoken. Die handhaving zal op zichzelf niet veranderen, vergeleken met die in voorgaande jaren, zij het dat we uiteraard de strengere tijden zullen handhaven. De politie maakt een surveillanceschema waaraan in samenspraak met de boa’s invulling zal worden gegeven. Net als in het afgelopen jaar zal tot bekeuren worden overgegaan wanneer overtredingen worden geconstateerd. De tweede vraag ging over de vuurwerkvrije zones. Begin dit jaar hebben wij ons met de politie beraden op de vraag wat in dit opzicht verstandig zou zijn. Daarbij hebben wij geconstateerd dat de overlast op hele specifieke plekken het instellen van dat soort zones eigenlijk niet rechtvaardigt. Bovendien zou het strijden met de inzet die moet worden gepleegd om de tijden waarbinnen vuurwerk mag worden afgestoken te handhaven, omdat het handhaven van het verbod op het afsteken van vuurwerk in vuurwerkvrije zones tamelijk intensief is. Om die reden hebben wij hiervoor niet gekozen. Ieder jaar wordt echter geëvalueerd en als we tot de conclusie komen dat dit instrument toch eens zal moeten worden ingezet, zullen we dat zeker niet nalaten. We moeten dan wel op voorhand de overtuiging hebben dat het ook nuttig is om dat te doen. Vervolgens kom ik bij de behandeling van een aantal moties. Ik zeg er meteen bij dat u daarbij één motie zult missen, namelijk motie M19 inzake de regenboogvlag. Wethouder Dansen heeft aangegeven daarop in tweede termijn te zullen terugkomen. Met het dierenasiel zijn wij al geruime tijd in gesprek. De twee moties die hierover zijn ingediend, motie M8 van de PvdA en motie M12 van de SP en Gorcum Actief, beoordelen wij enigszins verschillend. Ze dienen allebei een sympathiek doel, maar die L - 75

van de PvdA gaat iets verder, met name waar het betreft de verhoging van de bijdrage met 10%, van 1 euro naar 1,10 euro. De motie van SP en Gorcum Actief ligt meer in lijn met de discussie die we op dit moment met het dierenasiel voeren. Die motie zien wij dan ook wel zitten, die van de PvdA iets minder, omdat we met het dierenasiel afspraken hebben gemaakt over een vernieuwde – lees: wellicht verhoogde – bijdrage vanaf 2016. Wat dat betreft is de motie van de PvdA op dit moment een beetje prematuur. We zijn er echter over in gesprek en dat gesprek strekt zich ook uit tot het bewegen van andere gemeenten. Eerlijk gezegd was ik enigszins verrast door de gemeenten Sliedrecht en Molenwaard, maar goed. Met de gemeente Hardinxveld-Giessendam hebben we concrete gesprekken gevoerd en ook het dierenasiel voert die gesprekken. In die zin hebben we niet echt de rol van centrumgemeente, maar we zijn zeker bereid het dierenasiel op dat punt ook bestuurlijk te ondersteunen. Kort samengevat: de motie van de PvdA wordt door ons ontraden, de motie van SP en Gorcum Actief beschouwen wij als een goede ondersteuning van het beleid dat we nu voeren. Mevrouw Biesheuvel-van Diemen: De verhoging kunnen we uit onze motie halen, omdat daarover blijkbaar al onderhandelingen gaande zijn. In de motie vragen wij vervolgens in gesprek te gaan met de drie gemeenten die niet bijdragen en daarnaast ook om een mogelijke ondersteuning om de verblijven te verduurzamen. Ik hoop dat aan het laatste ook aandacht wordt geschonken in de onderhandelingsgesprekken. De voorzitter: Dat is inderdaad ook onderwerp van gesprek en daarop zal binnenkort heel concreet actie worden ondernomen. Wij waren even in afwachting van acties van de kant van het dierenasiel en ik heb begrepen dat die nu ondernomen zijn. Heel concreet ging het daarbij om het indienen van een paar offertes. Mevrouw Biesheuvel-van Diemen: Dus als we de verhoging eruit halen, kunt u met de motie akkoord gaan? De voorzitter: Dan zijn beide moties eigenlijk hetzelfde en zouden ze wellicht in elkaar geschoven kunnen worden. Door Stadsbelang is een motie ingediend (M9) waarin het college wordt opgeroepen beleid voor te bereiden. Dat vinden wij een nogal vage oproep. Beleid voorbereiden is niet een hobby die we uitvoeren omdat het een doel op zichzelf is, maar beleid moet ergens op gebaseerd zijn en tot een bepaald doel of resultaat leiden. Het college is zeker bereid beleid voor te bereiden, als er bijvoorbeeld heldere raadsopdrachten liggen, of als er aanleiding toe is, maar een algemene oproep om beleid voor te bereiden treft wat ons betreft geen doel. De motie in die zin zullen wij dan ook niet uitvoeren. Wij zijn heel beleidsrijk bezig en hebben een dergelijke oproep niet nodig. Motie M10 van Stadsbelang handelt over de evenementen en zou zeker sympathiek kunnen zijn, zij het dat de stelligheid waarmee in de motie wordt gerept over het ondersteunen van aanvragen een ernstig beslag legt op ambtelijke capaciteit. Op dat punt moeten we de motie dan ook ontraden. Wij zijn al wel bezig de procedures rondom evenementen te stroomlijnen. De algemene achtergrond van de motie kunnen wij dan ook wel delen, maar het dictum kunnen wij niet overnemen.

L - 76

De heer Van Zanten: Het tweede deel van de motie is eigenlijk een toevoeging, en een handreiking aan vergunningaanvragers. Als u dat niet in deze vorm kunt realiseren, is dat vervelend, maar wij hechten dan wel aan het starten met een evenementenkalender, zoals in het eerste deel van de motie wordt bepleit. De voorzitter: Er is een evenementenkalender op regionaal niveau en het doel daarvan is de inzet van allerlei andere diensten mogelijk te maken, zodat doublures worden voorkomen en geen twee grote evenementen gelijktijdig plaatsvinden, waardoor politieinzet of inzet van andere diensten in gevaar zou komen. In die zin is er dus al een evenementenkalender, die ook gekoppeld is aan de regionale evenementenvergunningverlening. Als u het tweede deel van de motie schrapt, acht ik de motie derhalve overbodig. Wij snappen de achterliggende gedachte en wij doen er ook alles aan, maar daarvoor hebben wij deze motie niet nodig. De heer Van Zanten: Dan zijn we het niet met elkaar eens. De voorzitter: Dat zou zomaar kunnen. Motie M18 van GroenLinks en SP draagt de titel “Diervriendelijke circussen”. In feite betreft het hier het maken van regels ten aanzien van circussen in de stad Gorinchem die gebruik maken van wilde dieren. In de motie wordt over “exotische” dieren gesproken en wat dat precies zijn leent zich misschien ook nog voor een debat, maar we begrijpen in ieder geval de bedoeling. Als de raad deze motie aanvaardt, zal het door het college als uitvoerend orgaan van deze gemeente uiteraard worden vervat in uitvoeringsvoorstellen, die kunnen leiden tot het wijzigen van de APV, of andere beleidsmaatregelen die het doel waartoe de motie oproept dienen. Tenslotte rest motie M16 van het CDA, getiteld Right to challenge. Het is een vrij uitgebreide motie, die zeker een aantal interessante aanknopingspunten bevat, maar vanwege de verstrekkendheid ervan en de onoverzichtelijkheid van eventuele gevolgen, moeten wij haar toch afraden. Dat wil niet zeggen dat wij het debat hierover uit de weg gaan, maar de manier waarop de aanleiding, het concrete verzoek en de motivatie aan ons worden getrakteerd is naar onze mening te kort door de bocht geformuleerd. Bovendien vinden wij de effecten ervan te verstrekkend. De heer Klink: Kunt u iets concreter aangeven waarin volgens u de risico’s zouden schuilen van die verstrekkende effecten? De voorzitter: De gevolgen bijvoorbeeld die het strak uitvoeren van de motie zou kunnen hebben voor de ambtelijke organisatie zijn volstrekt onoverzichtelijk. Wij willen niet in een positie worden gebracht waarin het aannemen van de motie en het uitvoeren ervan door het college tot onvoorziene consequenties leiden, waardoor we een verkeerd debat krijgen. Wij geven er de voorkeur op welke manier dan ook gedurende deze hele collegeperiode met elkaar en met de samenleving in debat te gaan en dan op concrete zaken maatregelen te nemen. Wij vinden het lovenswaardig dat dit thema wordt ingebracht, maar de motie schiet naar onze mening haar doel voorbij en zou daarom niet moeten worden aanvaard.

L - 77

De heer Klink: Mede namens de heer Van Breemen verzoek ik u een hele korte schorsing in te lassen, om deze motie te kunnen aanpassen. De voorzitter: Of die aanpassing zal leiden tot een ander oordeel van het college moet worden afgewacht, maar dat zien we dan wel. Ik kan meteen gehoor geven aan uw verzoek, want ik ben hiermede aan het eind gekomen van mijn beantwoording. Ik schors de vergadering (15.33 uur). Schorsing

L - 78

De voorzitter: De vergadering is heropend (15.59 uur) Repliek. PvdA

Mevrouw Biesheuvel-van Diemen: Mijnheer de voorzitter. Voordat ik aan mijn tweede termijn begin, wil ik even duidelijk maken dat ook wij natuurlijk blij zijn met cadeautjes, altijd. Ik neem aan dat wethouder Doodkorte namens het college sprak en dat de cadeautjes namens het college zijn uitgedeeld. Je kunt je alleen afvragen of de tijd daarmee gevuld moest worden en of er niet iets zinnigers te melden was. Dat wil ik even gezegd hebben, maar alsnog bedankt. In tweede termijn zijn voor mij nog twee dingen overgebleven waaraan ik in eerste termijn niet ben toegekomen. Allereerst betreft dat onze motie wachtgeldregeling taxi voor onze oud-wethouders. Wij zijn heel benieuwd hoe het daarmee nu staat. Inmiddels weten we dat oud-wethouder Oostrum binnen een maand alweer een baan had, hij doet ook vrijwilligerswerk, zit in een kascommissie controle en rijdt voor een aantal ouderen en slecht ter been zijnde mensen. Hoe staat het met de andere wethouders, dan wel degenen die hun tijd iets geminderd hadden en daarvoor wachtgeld krijgen? Iets anders waaraan ik niet was toe gekomen, is de Woelse Waard. Wij willen perse dat dit mooie stukje ongerepte natuur behouden blijft, zonder verbouwingen, aanbouwingen, overnachtingen, steigers, lampen, etc. Wij dringen er bij het college, met name wethouder Rijsdijk, die daar heel nauw bij betrokken is, op aan dit standpunt, dat volgens mij breed door de raad wordt gedragen, te blijven uitdragen. In de bijdragen van de partijen die na mij aan het woord zijn geweest zijn mij een aantal dingen opgevallen. De VVD heeft een heel heldere uiteenzetting gegeven, duidelijk vanuit een financieel kader, dat heel strak en helder was. Wat ons opviel was de opmerking dat ze de vragen over actief meedoen en burgerinitiatieven graag zou willen omarmen, maar dat die er nog niet zoudenzijn. Graag wil ik onder de aandacht brengen dat het burgerinitiatief van de Bogerd en de Elzenhof een enorm groot burgerinitiatief is, dat zij heel graag omarmd willen zien, ook door de VVD. Het verbaast ons dat dat de VVD niet bekend was. Mevrouw Mager-Schroten: Volgens mij heb ik niet gezegd dat die initiatieven er niet zijn. Mevrouw Biesheuvel-van Diemen: U zei dat u ze niet gezien had; zo heb ik het tenminste verstaan. Mevrouw Mager-Schroten: Ik zal het nog eens nazoeken. Mevrouw Biesheuvel-van Diemen: Goed, maar als u ze hoort en ziet, omarmt u ze ook graag, begrijp ik. Dan gaan we met z’n allen de mensen van de Bogerd en de Elzenhof knuffelen. ChristenUnie/SGP heeft de grip op de grexen en het vastgoed hartstikke belangrijk genoemd. Het was fijn te horen hoe we daarmee het risicoprofiel in de gaten kunnen houden en monitoren. We waren ook blij in de beantwoording van de wethouder te ontdekken dat we daar voor 50% in geslaagd zijn en dus het risicoprofiel wat verminderen. Dat geeft een goed gevoel en vertrouwen in de toekomst.

L - 79

Met wat door ChristenUnie/SGP is vermeld over de jeugdhulpverlening zijn wij het helemaal eens. Mevrouw Van Dalen merkte in haar betoog op dat ze in het kader van de financiële situatie liever nu even afwacht en het geld op de bank laat staan, in afwachting van de manier waarop de zaken zullen verlopen en wat de uitwerking van de 3D’s gaat worden. Dat doet ons eigenlijk wat schrikken, omdat landelijk nu al een op de acht Nederlanders in armoede leeft. Volgens die verdeelsleutel zou het voor Gorinchem “sec” betekenen dat we over de 4.000 gaan, maar Gorinchem is natuurlijk een iets andere stad. Ook al zou het om tussen 2.500 en 3.000 mensen gaan, dan hebben we dus met zoveel mensen te maken die onder de armoedegrens leven. Juist van de SP zouden we dan verwachten – en zo kennen we die partij ook – dat ze daarvoor een lans zou breken. Het deed ons dan ook echt schrikken dat dit zo gemeld werd. Mevrouw Van Dalen-Eggink: Als we de financiën op orde hebben en minder schulden hebben uitstaan, besparen we geld, dat we dan op een gegeven moment wel kunnen uitgeven. Wij vinden het niet verstandig nu allerlei geld uit te geven, terwijl we nog niet weten hoe het zal gaan. Dat wil niet zeggen dat we geen oog hebben voor mensen die in armoede leven – zie ook onze motie Noodfonds –, maar dat we nu even op de financiën willen passen. Als het straks goed loopt, ongeacht of dat binnen één, twee of drie jaar is, is er weer meer ruimte om het beleid aan te passen. Als er nu grote gaten vallen, zullen wij daar natuurlijk op reageren; dat heeft de wethouder ook al toegezegd in het kader van zorg. Wij laten niet zomaar mensen in de kou laten staan. Mevrouw Biesheuvel-van Diemen: We schrokken al! Eigenlijk is dit precies hetzelfde wat wij zeggen, alleen hebben wij ook een vertaling gemaakt naar de financiën, juist omdat we zien dat er, zelfs als we de norm verhogen van 100% naar 110%, nog een ruimte is van € 4,5 miljoen. Ik heb niet gezegd dat we dat meteen moeten uitgeven, maar we willen wel goed kijken waar die ruimte nodig is. In de krant heeft wethouder Doodkorte wel gezegd dat in Gorinchem niemand door het ijs zal zakken, maar als ik naar die 2.500 à 3.000 mensen kijk, stel ik vast dat die al door het ijs zijn gezakt. Dat is hun dagelijkse praktijk. Wij willen het voor elkaar krijgen dat wij hen op voorhand kunnen opvangen, vandaar onze moties over de WTCG-regeling en de huishoudelijke hulp. Het gaat juist om het stapelen van het verlies aan financiën, toeslagen en weet-ik-veel wat er nog meer komt bij die doelgroep, want we weten gewoon dat de 3D’s een ordinaire bezuiniging zijn van dit kabinet. Het geldt helaas ook voor mijn partij, maar dat ontslaat ons niet van de plicht om het voor Gorinchem goed te doen. De leden van het college zeg ik dank voor de beantwoording. Het is jammer dat het kwartier van de heer Doodkorte niet is gebruikt om ons op voorhand mee te nemen in de vraag hoe het nu staat met de cultuur en wat daarin gaande is. Er is een stukje over vermeld, maar dat had natuurlijk veel eerder gekund. De stelpost in ons amendement is door de heer Doodkorte als een majeure beleidswijziging aangemerkt. Jazeker, het is een toevoeging, niet omdat wij vinden dat hier een visieloos college zit, want jullie werken hier allemaal hartstikke hard, maar omdat het beleidsstuk, de begroting, beleidsarm is en daaraan een visie ontbreekt. Dat is de reden waarom wij een aantal zaken hebben toegevoegd in een stelpost.

L - 80

Volgens mevrouw Dansen zou wel sprake zijn van een rijk beleid. Daarover verschillen wij met haar van mening. Wij zijn ook heel benieuwd hoe straks de samenhang bij de uitwerking van alle zorgonderdelen tot haar recht komt. Wij willen dat heel graag volgen, zeker ook wat betreft de inkoop die nu z’n beslag gaat krijgen en de contracten die daarin geregeld zijn. Met alle plezier willen wij het woord “Stichting” uit onze motie M6 gooien, want het gaat ons juist om de strekking van de brede samenhang voor Gorinchem, en niet alleen voor de binnenstad, van alle betrokkenen, om er voor te zorgen dat deze stad de stad blijft waar wij zo van houden; ook ik ben een Amsterdammer, maar ik ben nu Gorcumer. De heer Freije zeg ik dank voor de uitgebreide reactie op onze moties over huishoudelijke hulp en de tegemoetkoming voor chronisch zieken en gehandicapten. De wethouder stelde voor de moties aan te houden, maar wij zullen ze wel degelijk handhaven, juist om het gat te dichten voor de mensen die in een armoedesituatie zitten. Als het later een open-einderegeling blijkt te worden – het kan best dat dit het in de uitonderhandelingen gaat worden; ook van mevrouw Hoogesteger kreeg ik die tip –, is dat prima en hoeven we dit niet in te zetten, maar als dat niet zo is, willen wij het wel op voorhand voor deze mensen geregeld hebben. Met betrekking tot het dierenasiel zal ik even naar de fractie van de SP moeten kijken. Op advies van Anton Barske, als portefeuillehouder voor het dierenspul, willen wij het bedrag van € 1,10 uit onze motie halen, waarna het wat ons betreft een gezamenlijke motie kan worden samen met de SP. De voorzitter: Mijn advies was te proberen de motie van de SP en die van u in elkaar te schuiven, maar ik heb wel aangegeven dat het financiële deel van uw motie ons niet aanstaat.. Mevrouw Biesheuvel-van Diemen: Ja, dat is die € 1,10. De voorzitter: En de incidentele duurzaamheidsondersteuning; dat is ook een financieel onderdeel. U moet dat maar even bekijken, ik wil me daarmee verder niet bemoeien. Mevrouw Biesheuvel-van Diemen: Goed, dan zullen we daarover overleggen. U wilt vast ook nog weten hoe de PvdA staat tegenover de moties die door de andere fracties zijn ingediend… De voorzitter: Ik wijs erop dat we een afspraak hebben gemaakt over de maximale spreektijd. Ik wil daar best wat soepel in zijn, omdat er ook interrupties zijn geweest, maar u begint aardig aan de tijd te raken. Mevrouw Biesheuvel-van Diemen: Ik neem aan dat de fracties ook van elkaar willen weten hoe over de moties wordt gedacht. De voorzitter: Ik herinner alleen even aan de afspraak die we hebben gemaakt. Mevrouw Biesheuvel-van Diemen: Dank u voor de herinnering. Wij zullen beide moties en het amendement van Stadsbelang steunen.

L - 81

De motie van de SP over noodhulp komt een beetje overeen met wat u hebt gezegd over de gedetailleerdheid e.d. in de motie van het CDA en die zullen we dan ook niet ondersteunen. De twee moties die door de VVD zijn ingediend zullen wij van harte ondersteunen. De motie van D66 ondersteunen wij graag. Aan de motie van het CDA over laaghangend fruit doen we graag mee. De motie “Right to challenge” steunen wij vanuit de gedachte dat we dit zeker zouden moeten, maar waar we een beetje tegenaan hikken is het gevoel van eigen risico. Dat is ook de reden dat wij daar binnen Wijdschild heel veel last mee hebben gehad. Dat zou ons tegenhouden, maar ik hoop dat zo meteen gezegd zal worden dat dit bij de uitwerking eruit gaat. De heer Klink: Tijdens de schorsing heb ik u driftig zien vergaderen, waardoor u misschien hebt gemist dat de motie is aangepast en nu mede wordt ingediend door GroenLinks. Wij verzoeken het college nu samen met de gemeenteraad te onderzoeken of en op welke manier hieraan uitvoering kan worden gegeven. Mevrouw Biesheuvel-van Diemen: Dan kunnen we de motie van harte ondersteunen. De motie over diervriendelijke circussen steunen wij. Hetzelfde geldt voor de motie over de regenboogvlag, omdat daarmee een heel krachtig signaal kan worden afgegeven, hoe klein het ook lijkt. Het mooie is ook dat onze zeer gemêleerde fractie de motie unaniem kan steunen. De twee moties van Gorcum Actief steunen wij niet. Stadsbelang

De heer Van Zanten: Mijnheer de voorzitter. In tweede termijn wil ik allereerst even aandacht vragen voor het feit dat op sommige plaatsen in deze raadzaal, in ieder geval aan deze zijde, het gesprokene soms heel moeilijk verstaanbaar is. Of dat een kwestie is van akoestiek, of van verkeerd gehangen luidsprekers, weet ik niet, maar met name wethouder Doodkorte, die ook wat snel en binnensmonds sprak, heb ik maar voor de helft kunnen volgen … De heer Schefferlie: Dan hoop ik dat het de eerste helft was! De heer Van Zanten: Ik heb wel begrepen dat de wethouder het grootste deel van de tijd bezig is geweest met het uitdelen van een enorme schouderklop aan zichzelf en het college en die tot uitdrukking wilde brengen in een cadeau. Wij zijn geen voorstander van cadeaus in deze zin, in ieder geval niet op dit moment. Als u het ons niet euvel duidt, zal de fractie van Stadsbelang het cadeau dan ook niet aanvaarden. Mevrouw Molengraaf-Vullers: Dat is jammer, want dan missen we een onderdeel. Het cadeau is namelijk niet als schouderklop voor het college bedoeld, heb ik begrepen, maar als stimulans voor ons, als partijen, om uit te wisselen en samen te werken. In die zin vond ik het wel een mooi gebaar. De heer Van Zanten: Zo hebben wij het niet helemaal begrepen. Wij hadden meer de indruk dat de loftrompet gestoken werd over het beleid van de coalitie en dat gepoogd werd de coalitiepartijen daaraan te verbinden.

L - 82

Mevrouw Molengraaf-Vullers: Dan doet de geluidsinstallatie het inderdaad niet goed, want het ging over de verbinding! De heer Van Zanten: Daar heb je al meteen het eerste punt waarbij slechte verstaanbaarheid een probleem wordt. Wat betreft de kwestie van het cultuurbeleid en de cultuurambtenaar, is het evident dat het college in deze zin niet wil spreken over personen en hun opereren, maar daar ging het in dezen ook helemaal niet om. Wat interessant is voor de raad, is wat de betekenis is van dit hele gebeuren voor het beleid. Het zou kunnen – nu ga ik zelfs al speculeren, maar dat komt omdat er geen antwoord is gekomen – dat iemand tot de bevinding is gekomen dat het beleid niet uitvoerbaar zou zijn en daarom de opdracht heeft teruggegeven. Voor ons is het wel interessant dat te weten, omdat wij ook mee discussiëren over het beleid, om het zo maar te zeggen. Wij zullen het daarom op prijs stellen als wij daarover op enig moment toch eens even met de wethouder van gedachten kunnen wisselen. De opmerking over de huur vond ik een tikkeltje aan de flauwe kant. De wethouder knipt nu een jaarbedrag aan huur in een aantal maanden en constateert dat het dan dit jaar om een bedrag gaat van € 22.000,-, dat geheel binnen zijn competentie valt. Met andere woorden: waar hebben jullie het dan nog over? Op jaarbasis gaat het echter om € 55.000,- en dan is volgens mij enige verantwoording aan de raad toch wel op z’n plaats. De vraag was ons ingegeven door de controlerende rol die de raad heeft, om te bezien of volgens het beleid en de bevoegdheden gehandeld wordt. Van de beantwoording van mevrouw Dansen op het gebied van het club- en buurthuiswerk hebben wij met vreugde kennis genomen. Voor ons was erg vaag wanneer meer duidelijkheid zou ontstaan over het buurthuisgebeuren en daarvan is nu in ieder geval aangegeven dat daarover vóór het zomerreces nadere informatie zal worden verstrekt, die mede gebaseerd zal zijn op de rapportage die de verkenners hebben uitgebracht. Wij zijn heel benieuwd. Na deze beantwoording is het niet meer nodig de motie, die ik in eerste termijn had aangezegd voor het geval er niets uit de raad zou komen, nog in te brengen. Wij wachten met belangstelling af hoe het er medio volgend jaar uit zal komen te zien. Blij waren wij ook met de reactie van wethouder Faro, heel open en eerlijk, zou ik haast zeggen. Zijn constatering dat de communicatie in de afgelopen periode wellicht wat onder de maat is geweest, kunnen wij onderschrijven. Dat levert ook het gevoel op dat er kennelijk niets gebeurt, wat nog verder wordt gevoed door geluiden uit het veld, om het zo maar eens te zeggen. De fractie Stadsbelang heeft natuurlijk ook een idee over de binnenstad, zoals ik eerder al heb gezegd. Ons gaat het daarbij vooral om een aantal publieksaantrekkende functies in de binnenstad die nu ernstig onder druk staan. Het baarde ons ook zorgen dat het wellicht heel veel tijd zou kosten om de raadsopdrachten Binnenstad en Stadspromotie vorm te geven, zonder dat er al die tijd iets zou gebeuren. Uit de beantwoording hebben wij begrepen dat dat niet het geval is en dat ook in het veld hard wordt gewerkt aan al die zaken die wij belangrijk vinden. Wij wachten dat met belangstelling af. De Leisurenota heeft de wethouder een beetje laten zweven, maar ik heb uit zijn woorden opgemaakt dat die wellicht begrepen zal worden in de uitwerking van de

L - 83

raadsopdrachten. Ik hoop wel dat dat niet nog een jaar gaat duren. Wij zouden het op prijs stellen als we daarover snel zouden kunnen beschikken. Van wat wethouder Freije over de thuiszorg heeft gezegd ben ik eerlijk gezegd een beetje geschrokken. Volgens hem zou het allemaal gecommuniceerd zijn. Dat zal dan misschien voor een deel in de vorige raadsperiode zijn gebeurd, want het is mij niet echt bekend. Ik kende het percentage van 40 niet, wel de correspondentie die naar de zorgbehoevenden is gegaan. De motie die hierover door de PvdA is ingediend vinden wij dan ook meer dan nodig. Pièce de résistance voor ons is de motie waarin wordt aangedrongen op beleid. In de beschouwingen van meerdere fracties zult u vandaag hebben gehoord dat de begroting als beleidsarm wordt gezien. Daaraan hebben wij willen toevoegen dat de basis waarop de begroting rust voor een deel inmiddels heel anders ligt. Ik adviseer u het beleid van de 19 rode draden nog eens goed door te nemen, dan zult u zien dat een aantal daarvan door de tijd en door de omstandigheden is ingehaald. Mevrouw Molengraaf-Vullers: Volgens mij zit bij de raadsopdrachten de actualisatie van de rode draden. U krijgt dus precies waar u om vraagt. Wij zijn hier ook gewend dit in een breed draagvlak van de raad te doen. Zo zijn de oorspronkelijke rode draden ook vastgesteld en dat gaan we nu opnieuw doen. Het zou een beetje raar zijn als het college nu op eigen houtje had besloten het bij deze begroting met veel fantasie en gevoel voor de realiteit zoals die nu wordt gezien, op te pakken, want daarmee zou het de raad compleet passeren. De heer Van Zanten: Deze reactie bevreemdt me enigszins, maar kennelijk weet mevrouw Molengraaf meer dan wij. Dat aan de raadsopdrachten geactualiseerde rode draden zouden worden verbonden, is voor onze fractie in ieder geval een nieuw gegeven. Mevrouw Molengraaf-Vullers: Volgens mij staat het gewoon in het coalitieakkoord! De heer Klink: In dit geval wil ik wel voor mevrouw Molengraaf opkomen, ook al heeft ze dat volgens mij helemaal niet nodig. In het presidium is mij de afgelopen week in ieder geval duidelijk geworden dat dit de werkwijze zal worden. De heer Van Zanten: Dat zou kunnen. Ik was op dat moment even voorzitter in het presidium en dan kijk je ook anders naar de stukken… De heer Klink: Ik heb wel vaker de indruk dat de heer Van Zanten moeite heeft met het vervullen van twee rollen! De heer Van Breemen: Ik wil de heer Van Zanten graag even behulpzaam zijn met het volgende citaat: “De raadsopdracht “Werken aan morgen”, door de PvdA ingediend, heeft een overkoepelend karakter. Het is voorstelbaar om bij de uitwerking van de opdracht de actualisatie rode draden en visie op de stad onderdeel te laten uitmaken, gezien de nauwe beleidsmatige relatie, i.c. de veranderende rol van de gemeente.” De heer Van Zanten: Fijn deze informatie te krijgen! Feit is dat over de beleidsinvulling en de beleidsarmoede ook opmerkingen zijn gekomen uit de ambtelijke organisatie en dat hier ook nog een aantal mensen aan het werk

L - 84

moet blijven met beleid, zodat ze wellicht ook zitten wachten om daarmee wat te kunnen doen. Dit brengt mij bij het amendement van de PvdA om het percentage risicoreservering af te grendelen op 110%. Daar zijn wij zeer vóór. 110% is al heel veel. Risico’s zijn ook voor 100% al volledig afgedekt. Op onderdelen zijn we daar weliswaar nog niet aan toe, maar het komt er wel aan. De voorzitter: Ook u wil ik ondertussen graag even wijzen op de tijd. De heer Van Zanten: Goed, al stel ik vast dat ook het college zojuist de tijd nogal ruim heeft overschreden. Het amendement van de PvdA zullen wij steunen en ik hoop dat dit voor het college aanleiding kan zijn om nader te bezien wat het komende jaar kan worden gedaan met de financiële ruimte die daarmee wellicht beschikbaar komt. Wij vinden het betreurenswaardig dat de wethouder zei – in weerwil van wat mevrouw Molengraaf daarover zojuist opmerkte – dat de evaluatie van het beleid pas in 2017 zal plaatsvinden De evenementenkalender waarover wij een motie hebben ingediend, zien wij vooral als een planningsinstrument, met name voor de gemeente, om ervoor te kunnen zorgen dat evenementen evenwichtig over het seizoen verdeeld worden en vooral niet samenvallen. De afgelopen jaren hebben we wel meegemaakt dat ineens twee evenementen op één dag plaatsvonden, en dat leidt tot verwarring. Het publiceren van de evenementenkalender is een geste aan het publiek, dat zo heel goed kan zien wat er allemaal in de stad te doen is. Het kan ook het bezoek verder verhogen. De heer Van Breemen: Bent u het niet met mij eens dat twee evenementen die op dezelfde dag vallen elkaar ook heel erg kunnen versterken, zoals bijvoorbeeld de Open havendag en het Muziek uit de goot-festival? De heer Van Zanten: Dat ben ik zonder meer met u eens. Een samenloop kan heel goed zijn, maar ook dan is het goed dat te weten. Ons eigen amendement zullen we handhaven. Het amendement van de PvdA zullen wij van harte steunen, evenals de moties van de PvdA. Wij staan wel sympathiek tegenover de insteek die is gekozen in de motie Noodhulp van de SP, maar zijn er niet zo’n voorstander van om weer allerlei instituties in te richten. Dat maakt het voor Stadsbelang lastig met deze motie in te stemmen. Mevrouw Van Dalen-Eggink: Ik heb in mijn betoog aangegeven dat het niet onze bedoeling is nieuwe instituties in te richten. Er wordt samengewerkt met bestaande organisaties, er wordt alleen voor gezorgd dat er korte schakellijntjes zijn voor mensen die in de problemen zitten. Een apart loket wordt niet opgetuigd. De heer Van Zanten: Zo had ik het niet begrepen, maar we zullen dit nog even in de fractie bespreken. Over de moties inzake het dierenasiel is inmiddels wel overeenstemming ontstaan, heb ik begrepen. Wij zullen die steunen. De motie van de VVD over een begroting in één oogopslag steunen wij eveneens.

L - 85

Of de motie van D66 over informatieverstrekking decentralisaties gehandhaafd wordt, weet ik niet, nu door het college is aangegeven dat volop informatieverstrekking plaatsvindt, maar als de motie in stemming wordt gebracht, zullen we haar steunen. De motie “laaghangend fruit” is beslist sympathiek, al zien wij dat laaghangend fruit niet zo erg. Wij hebben gemerkt dat men in de binnenstad vaak wel initiatieven wil nemen, maar dat daarvoor dan geen geld is, waarna een beroep wordt gedaan op de gemeente. Ik vraag me af of dat nog laaghangend fruit is… De heer Onvlee: Wij merken juist dat ondernemers bij willen dragen aan zulke initiatieven. Het geld hoeft dus niet alleen van de gemeente te komen, integendeel zelfs. De heer Van Zanten: Het idee is dus dat er extra geld beschikbaar komt zonder dat het de gemeente iets kost? De heer Onvlee: Onder andere. De heer Van Zanten: Daar zullen we nog eens even over nadenken. De voorzitter: Wilt u nu tot een afronding komen? De heer Van Zanten: Ik ben bijna aan het eind. De motie over diervriendelijke circussen zullen wij niet steunen. Wij vinden haar eerlijk gezegd ook een beetje betuttelend. Als iemand niet naar een circus met wilde dieren wil gaan, moet hij vooral niet gaan, maar het gaat ons te ver daarvoor beleid of regels af te kondigen. De heer Van Breemen: Kunt u ook aangeven wanneer Stadsbelang van mening is veranderd op dit punt? De heer Van Zanten: In ieder geval vandaag. De heer Van Breemen: Tot 2010 stond het altijd in uw verkiezingsprogramma. De heer Van Zanten: Ja, maar wij zijn een hele flexibele partij, zoals u weet. In het nu geldende verkiezingsprogramma zult u het niet hebben teruggevonden. Wij laten het over aan de prudentie van bezoekers van circussen. De motie Regenboogvlag zullen wij ook niet volgen. Het item vinden we wel sympathiek, maar we zijn er nog maar net van af dat bekende Nederlanders die uit de kast komen bij Pauw en Witteman worden uitgenodigd. Voor Stadsbelang is iedereen gelijk en gelijkwaardig. Seksualiteit speelt voor ons geen enkele rol en wij vinden het niet nodig daarvoor de vlag uit te hangen. Aan de moties van Gorcum Actief zijn we nog even niet toegekomen. Daarop komen we bij de stemming nog terug. SP

Mevrouw Van Dalen-Eggink: Mijnheer de voorzitter. Wij zijn tevreden met de beantwoording van het college en daarop ga ik dan ook niet verder in. Tijdens de coalitieonderhandelingen hebben wij met verschillende partijen de vraag besproken wat wij willen met deze stad, maar ook hoe we in de raad met elkaar willen omgaan. Daar zit visie achter. Een van de onderdelen daarvan is dat we beter met de he-

L - 86

le raad kunnen discussiëren over hoe we het samen willen gaan doen in plaats van vanuit de coalitie op te leggen hoe het moet gaan gebeuren. Als we het over visie hebben gehad – in de raadsopdrachten bijvoorbeeld, want dat zijn de praktische uitvoeringen daarvan –, volgt daarna beleid. Dit jaar beginnen we al aan de uitvoering van enkele raadsopdrachten, in de volgende jaren gaan we daarmee verder: visie, beleid, in die volgorde. Om dan te zeggen dat wij noch visie, noch beleid hebben…, nou ja: ik zie het anders. Bij nader inzien heb ik het college toch nog één korte vraag te stellen. Ik heb alle drie wethouders gevraagd om een evaluatie aan het eind van de transities. Van een van de wethouders, mevrouw Dansen, heb ik die toezegging gekregen, van de andere twee heb ik nog niets gehoord. De PvdA is nu heel erg hard bezig om dingen te repareren die mis zijn gegaan in de transities. Heel mooi. Het was alleen handiger geweest als ze eraan had toegevoegd dat, als dit daarvóór was gebeurd en als men in Den Haag net zo hard had gestreden, wij hier niet met de rotzooi hadden gezeten. Mevrouw Biesheuvel-van Diemen: Daar zijn wij het helemaal mee eens. Helaas heeft het ons ook leden gekost, zoals dat bij een regerende partij regelmatig gebeurt. Dat ontslaat ons echter niet van onze lokale verplichting. Mevrouw Van Dalen-Eggink: Wat ons dan wel enigszins verbaast, is de reactie van de PvdA op onze motie Noodhulp. Wij hadden daarvoor op z’n minst enige sympathie verwacht, omdat daarmee de gaten die vallen door onder ander de drie decentralisaties enigszins gerepareerd kunnen worden. Van wethouder Dansen heb ik begrepen dat zij dit idee wil meenemen in de wijkscans en dat lijkt ons een prima plan. Mevrouw Biesheuvel-van Diemen: Ik heb verzuimd – excuus daarvoor – de reden aan te geven waarom wij hier wat anders in staan. Wat wij namelijk lastig vinden, is dat hiervoor een bureau wordt ingeschakeld. Mevrouw Van Dalen-Eggink: Het is geen bureau, maar een stichting, die al in 18 gemeenten zo’n noodfonds heeft en bezig is dat in veel meer gemeenten op te zetten. Het is een charitatieve instelling en geen commercieel bureau. Mevrouw Biesheuvel-van Diemen: Fantastisch; dan kunnen we het alsnog van harte ondersteunen. Mevrouw Van Dalen-Eggink: Het staat ook in de inleiding van de motie. Mevrouw Biesheuvel-van Diemen: In de hoeveelheid moties hebben we het waarschijnlijk niet goed gelezen. Excuus. Mevrouw Van Dalen-Eggink: Goed. De motie dierenasiel wil de PvdA graag samen met ons indienen. We zullen dat in technische zin nog even met de griffie moeten afhandelen. Het amendement van de PvdA zullen wij niet steunen, omdat wij het hiervoor te vroeg vinden.

L - 87

Het amendement van de fractie Stadsbelang zal wat ons betreft terugkomen in de raadsopdracht Binnenstadsmanagement, of hoe het ook zal worden genoemd. Tevreden zijn wij met de reactie van de wethouder op de motie Wet Tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten en wachten de uitwerking daarvan met belangstelling af. Over de manier waarop de huishoudelijke hulp zal worden aangepakt hebben we in deze coalitie een afspraak gemaakt. Mochten er grote gaten vallen, dan zal op dat moment worden bezien of daarvoor nog extra geld nodig is. De motie van de PvdA zullen we dan ook niet steunen. Wat in de motie Welzijn met gezond verstand is geformuleerd zal, naar ik aanneem, in de raadsopdracht Regelvermindering vallen. Ook die motie zullen we dus niet steunen. Motie M5 van de PvdA betreft sponsoring van de rotonde. In eerste instantie hadden wij het idee in ons hoofd dat het meer zou kosten als het zo zou gebeuren – dat was namelijk uit voorgaande onderzoeken gebleken –, maar als dat niet zo is, willen wij deze motie van harte ondersteunen. Wat betreft de motie Veilig naar de overkant, lijkt het ons zinniger de zebrapaden aan te pakken op het moment dat het straatwerk gedaan moet worden en niet als los item. Mevrouw Biesheuvel-van Diemen: De motie is inmiddels gewijzigd. Op advies van de burgemeester – of was het de heer Rijsdijk? – wordt in de motie nu alleen gesproken over een nieuw zebrapad op de drukke kruising Mollenburgseweg/Sportlaan. De voorzitter: Het was overigens wethouder Freije die dat heeft gesuggereerd! Mevrouw Biesheuvel-van Diemen: Akkoord. Het is dus een vernieuwde motie, alleen gericht op dat ene zebrapad. Mevrouw Van Dalen-Eggink: Ik zal de motie straks nog eens rustig lezen, maar ik denk dat wij hiermee wel uit de voeten kunnen. Wat de motie Stadspromotie betreft, moet ik zeggen dat ik er wat huiverig tegenover sta om al dingen te regelen vooruitlopend op de raadsopdracht, omdat dan al dingen worden vastgelegd en de discussie verengd wordt. De motie Gezond in de buitenlucht vinden wij een sympathiek idee, maar aangezien op dit moment de financiële middelen ontbreken, zullen wij er niet mee instemmen. Met de motie van de VVD over de begroting in één oogopslag kunnen wij instemmen. De andere motie van de VVD hebben wij mede ondertekend. Wij zijn helemaal vóór de motie van D66. Met de inmiddels gewijzigde motie Right to Challenge van het CDA kunnen wij instemmen. Ook de motie van het CDA inzake laaghangend fruit kan op onze instemming rekenen. Wat betreft de motie Regenboogvlag, vind ik het een beetje jammer dat bij Stadsbelang het idee is ontstaan dat een regenboogvlag alleen gevlagd kan worden als je uit de kast komt. In de motie wordt duidelijk aangegeven dat iedereen zichzelf moet zijn. Of je homo bent of niet, een ander kleurtje hebt, een ander denkbeeld: iedereen moet zichzelf kunnen zijn…. L - 88

De heer Van Zanten: Daar zijn wij het uiteraard volledig mee eens en dat is voor ons juist de reden om de vlag niét uit te hangen. Mevrouw Van Dalen-Eggink: Ik vind dat je de goede dingen in het leven af en toe best mag ondersteunen. VVD

Mevrouw Mager-Schroten: Mijnheer de voorzitter. Je kunt veel over deze begroting zeggen, maar er wordt in ieder geval genoeg over gediscussieerd en er zijn maar liefst 23 moties en amendementen ingediend; mooi voor het vervolg. De reactie van het college ten aanzien van cultuur, in het bijzonder de stadspodia, was helder. De VVD begrijpt dat partijen worden aangemoedigd om met plannen te komen. Een update is wat ons betreft altijd welkom, maar de actie, dan wel de verantwoordelijkheid in dezen, ligt wel bij de podia en niet bij de gemeente. Amendement A1 is volgens ons niet zo heel gezond, maar we moeten de PvdA wel een compliment maken voor de naamgeving van de moties en het amendement; dat is altijd wel leuk om te zien. De motivatie is wat ons betreft echter niet afgebakend en de VVD is juist zeer content met het feit dat het weerstandsvermogen weer toeneemt. Motie M21 betreft de OZB. In coalitieverband is voor de huidige insteek gekozen. De VVD houdt uiteraard de vinger aan de pols, maar is realistisch en verwijst naar het antwoord van de wethouder. Blij zijn wij met de raadsbrede steun voor de motie Transparante risico’s. Het bedrag van € 21 miljoen dat Gorinchem voor de 3D’s krijgt is waarvoor we het gaan doen. Daar maakt de VVD zich hard voor. Zo is het afgesproken in het coalitieakkoord. Het is minder dan voorheen, ja, maar dat weten we al lang. Het gelabelde bedrag voor risico’s, dat regionaal is afgesproken, ligt wat de VVD betreft op de hoogste plank in de kast, uit het zicht, achterin. Uiteraard zal niemand die het echt nodig heeft hulp moeten ontberen, maar we gaan ervan uit dat alle partijen, onder het toeziend oog van de bestuurders, er werkelijk alles aan zullen doen om zich binnen dit budget te bewegen. Het is goed dat de wethouder de transitie jeugd goed gaat monitoren. De toezegging van een frequente terugkoppeling is een geruststelling. In combinatie met de klankbordgroep 3D blijven we straks de vinger aan de pols houden door geld èn inhoud te bekijken. Dat geldt ook voor de inhoud van onderstaande moties. Motie M1 en M2. Het lijkt ons dat we eerst de nieuwe werkwijze gaan invoeren en evalueren en nagaan wat de behoefte is. Als er straks mensen zijn die echt hulp nodig hebben, komen die in beeld. Inventarisatie van hen die daadwerkelijk in aanmerking komen, is dan een must, maar van de wethouder heb ik begrepen dat daaraan al gewerkt wordt. Motie M11 over de noodhulp is een prima motie. We hechten er echter wel aan dat in het onderzoek bestaande initiatieven worden geïnventariseerd en nadrukkelijk afgewogen. Mevrouw Van Dalen-Eggink: Er wordt juist een verbinding gemaakt met de bestaande initiatieven die mee willen doen. Je kunt mensen niet dwingen om mee te doen. Als je bij de Voedselbank aanklopt met een direct probleem, moet de Voedselbank contact leggen met het noodfonds. Er komen dus niet allerlei schijven tussen te zitten. Het gaat erom snel te kunnen schakelen.

L - 89

Mevrouw Mager-Schroten: Dat zullen we dan merken. Motie M15 gaat over informatieverstrekking over de 3D’s en de communicatie rondom de 3D’s. Volgens mij hebben alle wethouders die over de 3D’s gaan daarover iets gezegd. In mijn eerste termijn heb ik het gehad over de rol van de overheid. Communicatie speelt daarin een belangrijke rol, zeker nu, met de decentralisaties in het sociaal domein. Er is een landelijke campagne, ook regionaal is er een overzichtelijke site: samensterkinderegio, met daarnaast publicaties in plaatselijke kranten. Ook de diverse zorgorganisaties, die actief betrokken zijn, communiceren met hun eigen doelgroep. Geen enkel geval is hetzelfde en ook zelf zal de burger op zoek moeten naar de voor hem of haar specifieke informatie., en die is echt niet zo heel moeilijk te vinden, zeker niet na een telefoontje of een bezoek aan het klantcontactpunt. Maar de brief die in de motie wordt genoemd past wellicht in deze communicatiestrategie. Het binnenstadsmanagement gaat blijkbaar alle partijen aan het hart, ieder vanuit een eigen invalshoek. De door het college aangegeven verbetering in de communicatie is al een winstpunt. Hierbij legt de VVD de nadruk op de aandacht voor de diverse initiatieven, bestaande en nieuwe. Ook uit het aantal moties spreekt de genegenheid voor de stad. Een deel ervan is ons inziens echter overbodig, omdat daarin al wordt voorzien in een raadsopdracht of bestaande plannen. Amendement A2 achten wij daarom te prematuur. Eerst inventariseren wat er gebeurt en een nieuwe visie ontwikkelen. Bovendien is het wel veel geld. Motie M5 hoort bij het verkeersplan voor de binnenstad, zoals door de wethouder ook al is gezegd. De oversteekplaats – officieel heet het volgens mij geen zebra – en verkeersveiligheid staan bij ons hoog in het vaandel… Mevrouw Biesheuvel-van Diemen: Hiervoor verwijs ik naar de gewijzigde versie. Het gaat nu alleen over het nieuwe zebrapad naar de moskee en de sportvelden, waar sinds de vernieuwde activiteiten echt heel veel kinderen komen. Ook het onderwijsbegeleidingstraject is daar gevestigd. Het is dus een uitgeklede motie geworden, specifiek voor deze plek. Mevrouw Mager-Schroten: Die uitgeklede motie steunen wij graag. Het binnenstadsmanagement staat op de agenda, zodat motie M6 volgens ons overbodig is. Naar aanleiding van motie M10 merk ik op dat de gemeente geen evenementenbureau is. De gemeente heeft wel inzicht in evenementen, maar dat zijn meestal de evenementen waarvoor een vergunning is aangevraagd. De VVV en binnenstadsmanagement houden een breed evenementenaanbod bij. Daar is de informatie dus te vinden. Motie M17 over laaghangend fruit – ook weer zo’n prachtige term! – is een sympathieke motie, die ook weer meegenomen kan worden in de raadsopdracht. We willen dan overigens nog wel even bezien of deze insteek niet heel erg aansluit, of past bij de Spreekkamer, een initiatief vanuit de stad. De heer Klink: In deze motie verzoeken wij nadrukkelijk nu al iets te doen, in afwachting van de raadsopdrachten, waarbij ik expliciet wil maken dat wij ertoe oproepen geen points of no return te creëren… Mevrouw Mager-Schroten: Weer Engels! L - 90

De heer Klink: Ja, het spijt me. De reden om dit toe te voegen aan de raadsopdracht is een beetje een vreemde, want het gaat er expliciet over dat het al vooraf aan de raadsopdracht wordt gedaan, dus niet anderhalf jaar stil zitten. Mevrouw Mager-Schroten: Van anderhalf jaar stil zitten is volgens mij geen sprake, want onlangs is bedacht dat we heel snel met de raadsopdrachten willen beginnen en dat binnenstadsmanagement daarbij hoog op de agenda staat. De wethouder is ingegaan op de leegstand in de stad, maar wij vragen ons nog wel af wat de inzet van het college is met betrekking tot de leegstand op de bedrijventerreinen, mede in relatie tot de ontwikkeling van nieuwe bedrijfsterreinen. Het antwoord van de wethouder op de vraag naar het afstemmen van aanbod en vraag met betrekking tot werk getuigt van betrokkenheid, maar was niet heel concreet. Wat doet de gemeente nu precies om mensen aan het werk te krijgen en welke prikkels zijn daarvoor? Misschien kan de wethouder een voorbeeld geven. Een ondernemersprijs voor scholieren met groene initiatieven is een mooi gebaar en een stimulans voor jonge ondernemers in een onzekere tijd. Wat mooi dat de aanmoediging vanuit de gemeente Gorinchem komt. Ook de context spreekt de VVD zeer aan. We zullen het met interesse volgen. Ook in het ruimtelijk beleid is loslaten een adagium van de VVD. De welstandscommissie wekt bij ons altijd een zekere allergie. De motie van de PvdA zou wel tot een verbetering leiden, maar eigenlijk gaat ze ons nog niet ver genoeg. Wij willen namelijk sowieso geen welstand, ook niet in deze vorm. Het sluit namelijk niet bepaald aan bij deregulering. Mevrouw Biesheuvel-van Diemen: Daar zijn wij het helemaal mee eens. Wij weten ook dat deregulering aanstaande is, maar dat vraagt nog tijd en we merken bij te veel dingen dat Dorp, Stad en Land dusdanig bezig is, dat het heel veel allergie opwekt… Mevrouw Mager-Schroten: Ook al! Mevrouw Biesheuvel-van Diemen: Ja, het is vreselijk, dus wij snappen helemaal wat jullie zeggen. Het loopt ook al zo’n jaar of drie en we willen onze wethouder graag handen en voeten geven om al die switch te gaan maken naar het ambtelijk apparaat… Mevrouw Mager-Schroten: Een soort overgangsregeling. Mevrouw Biesheuvel-van Diemen: Juist, dat is eigenlijk wat je doet en dat was destijds ook al de oproep en daaraan hebben wij gehoor willen geven. Mevrouw Mager-Schroten: We hebben de motie goed doorgelezen, om te weten te komen of dit helemaal de invulling is die wij eraan zouden willen geven, maar daar kunnen we het nog wel een keer over hebben. Motie M4 handelt over sponsoring van rotondes. Initiatieven van bedrijven zijn uiteraard welkom, maar liever geen actieve acquisitie vanuit de gemeente. Motie M7 draagt de titel Gezond in de buitenlucht. Volgens mij is wandelen in de buitenlucht ook buitengewoon gezond. Het idee is sympathiek, maar wij geloven niet dat veel gebruik zal worden gemaakt van de apparaten. Wellicht zijn er andere opties die beter voldoen. L - 91

De twee moties over het dierenasiel zijn inmiddels samengevlochten in één. Ook de VVD draagt het dierenasiel een warm hart toe. Uiteraard is er ook in coalitieverband over gesproken dat de rode draden wel eens opgefrist mogen worden. Het staat ook op de agenda. Als we dit zouden verpakken in een begroting, zou het naar de mening van de VVD geen recht doen aan het belang ervan. The Right to Callenge is een mooi liberaal item, dat aansluit bij het VVDgedachtegoed: minder overheid, meer ruimte voor de burger. Daar hoort dan ook die veranderende overheid bij, maar veranderen vergt aanpassing. Het is een mooi proces om als gemeentebestuur door te maken. Wij kunnen ons vinden in de motivatie, maar het beleid behoeft wellicht nog wat aanpassingen. Nu dat inmiddels is gebeurd, kunnen wij de motie steunen. Wij dagen het CDA wel uit eens een passende Nederlandse slogan te verzinnen. De heer Klink: Die kan ik u geven: het recht op uitdaging! Mevrouw Mager-Schroten: Goed zo! Ten aanzien van circusdieren is de discussie in Den Haag in de fractie nog eens overgedaan. In de korte tijd die ons was gegeven hebben wij echter geen sluitend standpunt weten te bereiken. De voorzitter: Mag ik ook u erop wijzen dat de spreektijd al op is? Mevrouw Mager-Schroten: Ik heb er nog maar twee! Vanuit liberaal oogpunt is iedereen vrij om zich te uiten. Dat slaat in dit geval op de regenboogvlag. Wij leven in een land waar dit hoog in het vaandel staat. Wat dat betreft is eigenlijk elke dag coming out-dag en zou een vlag één keer per jaar daaraan niets toevoegen, maar toch: eens expliciete aandacht vragen kan geen kwaad. De VVD snapt de intentie van Gorcum Actief met de motie Keurmerk VVE’s, maar in het kader van de terugtredende overheid lijkt het ons beter dit aan de betrokken partijen over te laten. Kijk bijvoorbeeld naar Rotterdam, waar een wethouder in de vorige raadsperiode een convenant is aangegaan met de VVE-beheerders ter stimulering van een keurmerk. Tenslotte zeg ik u hartelijk dank voor het inspirerende cadeau. D66

De heer Alba Heijdenrijk: Mijnheer de voorzitter. Wij zullen ons beperken tot een reactie op de beantwoording van het college op onze vragen en een reactie op de ingediende amendementen en moties. Wij zijn blij te horen dat onze motie Houdbare gemeentefinanciën invulling krijgt bij de tussenrapportage van 2015. Dit geldt ook voor de beantwoording over het binnenklimaat in scholen. Wij wachten het advies van het college hierin af. Ten aanzien van de Dienst Gezondheid een Jeugd heeft de wethouder aangegeven naar beste vermogen de raad te zullen informeren. Daarmee zullen we het, denk ik, moeten doen, hoewel mijn gevoel zegt dat er nog veel is wat we niet weten rond de financiële problemen bij de dienst. Waar ik mij wel zorgen over maak, is dat geen voorziening meegenomen is om eventuele tekorten van de GR op te vangen. Hoe groot acht de wethouder dit risico? L - 92

Om ervoor te zorgen dat de kosten voor jeugd en de Wmo niet uit de hand lopen, is goede monitoring nodig. De wethouder stelt voor dit te monitoren in de klankbordgroep. Afhankelijk van de frequentie van het overleg, lijkt een terugkoppeling naar de klankbordgroep decentralisatie te beperkt. Onze fractie hecht waarde aan een maandelijkse, schriftelijke rapportage vanuit het college. Kan de wethouder dit toezeggen? Wat D66 betreft komt amendement A1 van de PvdA te vroeg. Laten we eerst eens afwachten hoe de risico’s zich de komende jaren manifesteren. Amendement A2 dient naar onze mening zijn beslag te krijgen in de raadsopdracht Binnenstad en Stadspromotie. Hiervoor zijn ook kosten opgenomen in de begroting. De essentie van de moties M1 en M2 snappen wij, ze zijn zeker ook sympathiek, maar we zijn benieuwd naar het advies van het college ter zake. Mevrouw Biesheuvel-van Diemen: Volgens mij is daarop al door het college gereageerd. De heer Alba Heijdenrijk: Maar er komt nog een tweede termijn. Mevrouw Biesheuvel-van Diemen: Goed, dan wachten we dat even af. De heer Alba Heijdenrijk: Motie M3 had van onszelf kunnen zijn. Wij zullen die dan ook van harte steunen. Motie M4 kunnen wij eveneens steunen. Na de aanpassing van motie M5 kunnen wij ook die steunen. Motie M6 zou wat ons betreft goed passen in de raadsopdracht Stadspromotie. Wij achten de motie dan ook overbodig. Wellicht kan de wethouder toezeggen dat een en ander zal worden meegenomen in de raadsopdracht. Motie M7 kunnen wij van harte ondersteunen. Bij motie M8 constateren wij dat de SP een vergelijkbare motie heeft, die naar onze mening iets beter is geformuleerd… Mevrouw Biesheuvel-van Diemen: Motie M8 is ingetrokken. Het is nu een gezamenlijke motie geworden van SP, Gorcum Actief en PvdA. De heer Alba Heijdenrijk: Dan zal ik die motie van harte steunen. Met motie M9 kunnen we weinig, zoals ook het college al aangaf. Ze is onvoldoende concreet. Blijkbaar zijn er meerdere evenementenkalenders voor Gorinchem. Dat deel van motie M10 lijkt mij dan ook overbodig. Sympathie voelen wij wel voor de gevraagde ondersteuning bij het aanvragen van evenementenvergunningen. Als Stadsbelang het eerste deel schrapt en het tweede deel overeind houdt, kunnen wij de motie steunen. Motie M11 is sympathiek. Ik vraag me alleen af – en dat is een vraag aan het college – hoe het nu is geregeld. Welk vangnet is nu aanwezig? Afhankelijk van het antwoord daarop zullen wij de motie wel of niet steunen. De moties M13 en M14 van de VVD zullen wij steunen. Uit de reactie van het college op onze motie M15 maak ik op dat deze motie wordt ontraden. De essentie van de motie is dat de bewoners persoonlijk de brief krijgen. Dat is veel concreter dan een krantje. Volgens mij veronderstelt het college iets te snel dat

L - 93

iedere inwoner van Gorinchem toegang heeft tot internet, of het plaatselijke krantje leest. De relevantie van deze motie blijft in onze optiek dus bestaan. Motie M16 zullen wij steunen. Motie M17 vinden wij sympathiek, maar ook hier zien we weer een parallel met de raadsopdracht Binnenstad. Wellicht kan de wethouder een toezegging in die zin doen. Op voorhand kan ik wel zeggen dat wij de motie zullen steunen. Over motie M18 is onze fractie verdeeld. Zelf zal ik de motie niet steunen, maar mijn collega Tamara wel. De motie inzake de regenboogvlag zullen wij steunen. Motie M20 behelst iets wat naar onze mening aan de markt overgelaten zal moeten worden. Motie M21 zullen wij niet steunen, omdat wij daarvan te grote consequenties verwachten voor de begroting. ChristenUnie/SGP

Mevrouw Molengraaf-Vullers: Mijnheer de voorzitter. Twee amendementen en negentien moties, het is nogal wat, maar ik zal proberen er zo snel mogelijk doorheen te fietsen. Beleidsarm of beleidsrijk? To be or not to be that, that’s the question – ook weer Engels –, is het glas halfvol, of is het halfleeg? Wethouder Doodkorte heeft mijns inziens terecht geconstateerd dat de PvdA met amendement A1 wel degelijk een koerswijziging beoogt. Mevrouw Biesheuvel-van Diemen: Dat klopt ook, het is een uitbreiding. Omdat we in jullie beleid een aantal stukken missen, hebben we daarvoor dekking gezocht door middel van dit amendement. Mevrouw Molengraaf-Vullers: Een toevoeging wellicht in beleidskeuzes, als je het hebt over het functionele beleid van elke dag, zeg maar: wat gaan we precies doen? Het is echter een koerswijziging als je het hebt over de vraag hoe we financieel met de dingen omgaan. In deze raad proef ik een soort tweedeling. De coalitiepartijen plus CDA en Gorcum Actief willen doorgaan op de manier zoals nu financieel ingezet is en willen niet op zo'n 110% weerstandscapaciteit gaan zitten; ze willen dat gewoon laten groeien vanwege alle risico’s en willen nu niet opnieuw geld, dat we eigenlijk niet hebben – want die ruim vier miljoen die mevrouw Biesheuvel noemde is allemaal geleend geld – uitgeven. Kortom, alle plannen van de PvdA zorgen ervoor dat we onze schulden vergroten. Het lijkt wel geld dat we hebben, maar dat is het niet. Ik vond het wel grappig dat mevrouw Biesheuvel het woord overwaarde gebruikte. Het deed me terugdenken aan een paar jaar terug, toen je als huizenbezitter helemaal gek werd gemaakt met de overwaarde van je huis. Dat heb je echter niet, het is iets fictiefs, je hebt het pas als je je huis verkoopt. Als je die overwaarde gaat gebruiken om te beleggen, of een mooie auto te kopen, of wat dan ook, is dat een schuld, en dat willen we in Gorinchem niet meer. Die tweedeling zie ik hier in de raad… Mevrouw Biesheuvel-van Diemen: Gelukkig hebben wij een huis zonder die overwaarde, en die hebben we ook nooit ingezet. We hebben thuis altijd met gezond verstand gefunctioneerd. Wij beseffen heel goed dat dit een reservering is en geen geld dat

L - 94

we hebben; dat hebben we ook nooit beweerd. We hebben alleen aangegeven dat we wat minder snel willen reserveren, vooral daar waar wij bang zijn dat mensen wel door het ijs zakken. Het is dus niet uitgeven van iets wat er niet is, het is minder hard reserveren dan we nu doen, om ervoor te zorgen dat we straks geen hogere kosten hebben. Preventie is vaak goedkoper dan bij een escalatie de kosten voor je rekening te moeten nemen. Daarnaast zeggen we ook dat het geen uitgave is, maar een stelpost, waarmee we, als het noodzakelijk blijkt, onszelf die ruimte kunnen gunnen, omdat we nu eenmaal ontdekt hebben dat we wel eens besluiten nemen die we halverwege moeten keren. Mevrouw Molengraaf-Vullers: Dat begrijp ik, maar ik denk dat de coalitie plus nog een paar oppositiepartijen op een andere lijn zitten en dit pas willen doen als bewezen is dat de regelingen en de reserveringen die we nu getroffen hebben niet voldoende zijn. Er is dan altijd nog tijd genoeg; per slot van rekening kost lenen ook geld. Kijk bijvoorbeeld eens naar de schuld per inwoner: in Gorinchem € 5.500,- per persoon, landelijk € 2.500,-. Wij hebben dus een netto meerschuld van € 3.000,- x 35.000 inwoners = € 105 miljoen, en dat is toch een aardig bedrag. Wij willen die schuld niet vergroten. De heer Schefferlie: Tegenover die schuld staan ook bezittingen die nog in exploitatie genomen gaan worden, en daar zijn voorzieningen voor. De reserve die u nu vormt wordt in wezen groter dan het risicoprofiel vraagt. Het risico dat onze bewoners de zorg die ze nodig hebben niet kunnen krijgen, gaat ons meer aan dan het vormen van een grotere reserve dan zelfs de provincie nodig vindt. Mevrouw Molengraaf-Vullers: Daarover zijn wij het fundamenteel oneens. Wij menen dat de voorzieningen die nu getroffen zijn voor zorg e.d. voorlopig voldoende zijn. Eerst zal dan maar eens aangetoond moeten worden dat die niét voldoende zijn, maar daarop willen wij niet vooruit lopen. Wij willen dus ook de begroting daarvoor niet op z’n kop gaan zetten. Ik vond het wel aardig dat mevrouw Biesheuvel zelf aangaf dat het Wmo-beleid mede met steun van de PvdA door de Tweede Kamer geloodst is en dat niet de PvdA-fractie daar in de steigers is gegaan om aanpassingen door te voeren, maar een aantal oppositiefracties, waaronder gelukkig mijn partij. Volgens mij hebben wij in Gorinchem al aardig bijgeschaafd. Het percentage van 40 gaat nu een beetje een eigen leven leiden. Wij hebben er vertrouwen in dat we er met de Wmo goed uit zullen springen, en volgens mij ondersteunen de cijfers dat ook. Verder hebben we gewoon een afspraak voor schrijnende gevallen. Wij zien dan ook geen enkele aanleiding om dit te gaan doen. De suggestie van Stadsbelang dat achteruitgang gevoeld wordt in de stad, vind ik een lastige. Het komt niet uit het burgerwaarderingsonderzoek. Het kan best zijn dat Stadsbelang mensen spreekt die dat zeggen, maar ik vind het altijd lastig om dat te wegen. Ik wil echter niet al te flauw doen. De zorgen die geuit zijn over het binnenstadsmanagement, over de leegstand, over het bruisende van de stad, worden hier al jaren naar voren gebracht en daarop zal gehandeld moeten worden. Niet voor niks zijn daarvoor een aantal raadsopdrachten in de planning. Het zal wellicht allemaal sneller kunnen, maar wij zijn er niet zo voor om dan maar nieuw beleid – maakt niet uit welk beleid – op te stellen. Wij gaan liever het zorgvuldige proces in met de raadsopdrachten. Daarbij heeft

L - 95

ook Stadsbelang alle ruimte om inbreng te leveren, en daar verwachten we dan ook veel van. Bij CDA en Gorcum Actief hebben we steun aangetroffen voor het financiële beleid. Wij waarderen hun inzet waar het betreft de participatiesamenleving. Ik denk dat we voor een groot deel het standpunt delen ten aanzien van een terughoudende overheid. Ik vond het ook wel mooi dat Gorcum Actief het over afvalscheiden had en als oplossing het terugdringen van plastic noemde. Wij hebben ook wel eens gepleit voor machinaal scheiden, maar daarvoor lijken de geesten nog niet helemaal rijp te zijn. Wij hebben het vermoeden dat de schaalgrootte van HVC hiervoor gewoon niet voldoende is. Op de overige bijdragen heb ik niet zoveel op- of aanmerkingen. Mede omdat de tijd beperkt is, ga ik snel over naar de moties en amendementen. Het zal duidelijk zijn dat wij de amendementen niet kunnen steunen, omdat die tegenover het financiële beleid staan dat wij voorstaan. Motie M1 zien wij als het bewerken van een regeling binnen de regeling en het schotten van gelden in plaats van ontschotten. Ook hier weer wordt een regeling in het leven geroepen voordat we weten of het een probleem is. Wij willen hierin terughoudend zijn en zullen deze motie dus ook niet steunen. Motie M2 inzake de huishoudelijke hulp zullen wij evenmin steunen. Er is 25% efficiency en waarom zouden we daarvoor nu alvast weer geld moeten reserveren? Wij verwachten dat het allemaal binnen de budgetten zal lukken. Een beetje huiverig staan wij tegenover motie M3. Ambtenaren vragen om de welstand uit te voeren is toch een beetje het keuren van je eigen vlees. Wij willen liever eerst ervaring opdoen met het pas afgesproken beleid over de welstandsvrije en welstandsarme gebieden en dan eens kijken of zoiets nog nodig is. Ook deze motie zullen we dus niet steunen. Motie M4 vinden wij een hele mooie. Toen ze eertijds werd ingediend, hebben wij haar, meen ik, ook gesteund. Met verbazing hebben we bij die gelegenheid kennis genomen van een onderzoek waardoor het allemaal veel te ingewikkeld zou worden, terwijl het naar ons idee helemaal niet zo ingewikkeld hoeft te zijn. Wij vinden het een goede motie en zullen haar dan ook ondersteunen. Motie M5 beperkt zich inmiddels tot de kruising 10e Penninglaan-Mollenburgseweg. Wij pleiten ervoor die motie vooral op te vatten als een oproep om werk met werk te maken. We vragen ons een beetje af hoe urgent dit punt is, maar op zichzelf zijn we er niet op tegen om de veiligheid hier onder de loep te nemen. Motie M6 is wat ons betreft overbodig. We hebben gehoord dat er drie werkgroepen aan de slag gaan en dit is typisch een geval van de broedende kip die je niet moet storen. Motie M7 is getiteld Gezond in de buitenlucht. Ooit had de PvdA een verkiezingsprogramma met de titel “Alles begint bij het kind”. In AHAD3 zijn de speeltoestellen voor kinderen, als ze kapot waren, wegbezuinigd. Nu wil de PvdA wel sporttoestellen voor volwassenen terugplaatsen. Als we geld hebben voor dit soort dingen, kiezen wij eerst voor speeltoestellen voor het kind. Ouderen kunnen hun eigen vermaak wel zoeken. Wij zullen deze motie derhalve niet steunen. Motie M8 van de PvdA en motie M12 van de SP zijn samengevoegd tot één motie, die wij zullen steunen.

L - 96

Motie M9 vinden wij te vaag. Volgens mij worden de rode draden bovendien al geactualiseerd. De motie over een evenementenkalender vinden wij een leuk idee, maar wij begrijpen dat er al het een en ander is, vandaar dat wij deze motie overbodig vinden. De motie Noodhulp zullen we steunen. De moties M13 en M14 kunnen eveneens op onze instemming rekenen. Motie M17 “laaghangend fruit”, vinden wij een lastige. Wij zien de gemeente liever niet in de rol van de nieuwe binnenstadsmanager. Wij hebben het gevoel dat deze motie prematuur is, maar het zou ook jammer zijn als we kansen zouden missen. Wat ons betreft zal deze motie zeker moeten worden ingepast in de raadsopdracht. Laat de drie werkgroepen dan alvast maar plukken wat er te plukken valt. De motie Right to Challenge is aangepast en zullen we steunen. De motie over diervriendelijke circussen gaan we eveneens steunen. Bij de motie over de regenboogvlag heb ik enige verwarring bespeurd. Op Wikipedia heb ik eens opgezocht waar die regenboogvlag allemaal voor staat. Een keur van mensen kan zich daaronder scharen. Wat ons betreft hangt er al een vlag, waar iedereen onder valt, en dat is de Nederlandse vlag, die onze rechten en plichten erkent, en dat vinden wij genoeg. Hiervoor hoeven we dus geen aparte vlag uit te hangen. Wat ik me ook afvraag, is het volgende. Als je op school zit en je wordt gepest, of je buren maken je het leven zuur, en het blijkt dat er zo ontzettend weinig middelen zijn om dat aan te pakken – ik weet dat uit ervaring –, heb je dan iets aan zo’n vlag? De voorzitter: Ik blijf mijzelf getrouw en wijs u erop dat uw spreektijd bijna is verstreken. Mevrouw Molengraaf-Vullers: Daarop krijgt u ook het geijkte antwoord. Wij zullen niet voor motie M19 stemmen, maar roepen het college op: geen vlag, maar daden. Ga hierover met de sociale partners in gesprek, scholen, bedrijven, werkgevers, politie, wijkbeheer, om na te gaan of op dit gedrag een effectievere aanpak kan worden gezet, en dan vindt u ons aan uw zijde. Het VVE-keurmerk waarvoor wordt gepleit in motie M20 vinden wij geen taak voor de gemeente. Het is wel een sympathieke gedachte, die wellicht in enig gremium uitgewerkt zou kunnen worden. Motie M21 tenslotte zullen wij vanwege de financiële consequenties ook niet steunen. CDA

De heer Klink: Mijnheer de voorzitter. Het college zeggen wij dank voor de beantwoording, ook voor het cadeau, dat we nog niet hebben uitgepakt. De wethouder heeft opgeroepen tot geduld en wij trainen onszelf daarin: we doen aan karaktervorming. Wethouder Doodkorte riep op tot geduld, een van de zeven deugden. Fortitudo, moed en vasthoudendheid, is ook zo’n deugd en dat moet u ons als raadsleden op z’n tijd ook een beetje gunnen. Iedereen heeft zo z’n voorkeursdeugd, en ook z’n voorkeurszonde. En hier de verboden vrucht van de heer Doodkorte. Mooi te zien dat de SPwethouder als eerste van het college, in plaats van een SP-tomaatje het CDA-appeltje heeft opgegeten. Het komt nog wel eens goed met wethouder Dansen!

L - 97

Acedia– en zo lang ik de heer Lutterkort niet hoor protesteren, ga ik ervan uit dat mijn uitspraak goed is – is ook een van de hoofdzonden: gemakzucht of traagheid. Voor het vallen in die zonde heeft wethouder Doodkorte zijn excuses gemaakt en die zijn bij deze aanvaard. Toch wil ik hierbij opmerken dat wij niet voor niets tijdig schriftelijke vragen indienen. Dat deden wij, opdat wij die gegevens zouden hebben vóór deze begrotingsbehandeling, en die hebben we nu niet. Dat vinden wij best jammer. Zo hebben we rond de Drank- en horecavergunning uitgesproken dat een en ander bij ingang van de verordening zou moeten ingaan, een motie die de burgemeester zou uitvoeren. De Drank- en horecaverordening is ingegaan op 1 juli jl. Onze fractie gaat op zoek naar een manier om dit college voor deze zonde te behoeden. In de grexen zijn geen verdere risico’s aanwezig, zei wethouder Doodkorte. Door dit college geïdentificeerde risico’s zijn inderdaad afgedekt. Daarin deel ik de visie van de wethouder. De vraag is echter of je het identificatietraject daarin deelt, en daarin blijft het CDA een voorbehoud maken, want ook al hebben de wethouder en de ambtenarij een uiterst heldere uiteenzetting gegeven van de grexen, en de methodiek, toch kun je daarover van mening verschillen. Ernst & Young adviseert immers niet voor niks zoals ze adviseert. Het college heeft erkend dat de belangenbehartiging van Gorinchem in het samenwerkingsverband Zuidvleugel beter kan – een onderbelichte rol voor ons deel van de regio – en de wethouder gaf aan toezeggingen gekregen te hebben. Wij zijn benieuwd welke toezeggingen dit zijn en welke rol het college van Gorinchem ziet in het consortium Zuidvleugel. Het CDA wil echt serieus werk maken van de raadsopdrachten, maar wie begint er, wie geeft de eerste aanzet? Het is een beetje een kip/ei-discussie, die in het presidium ook al is gevoerd. Wat het CDA betreft, is de raad aan zet om zowel het proces als de inhoud vorm te geven. Daarna is het aan het college om dat uit te voeren. Als wij die raadsopdrachten goed vorm geven, zou het er weinig toe moeten doen welke wethouder die uitvoering op zich neemt. Wij zijn blij dat veel partijen aandacht hebben voor de economische groei in de binnenstad. In dat opzicht staan wij zij aan zij. Wel merk ik op dat het CDA vooral waarde hecht aan initiatieven van bewoners en ondernemers en iets minder gelooft in de leidende rol, of zelfs regierol, van de overheid. Een participatieoverheid moet ervoor waken de regierol op zich te nemen, want bij initiatiefnemers kan dat voelen alsof de overheid de verantwoordelijkheid en het idee overneemt, en dat willen we juist niet. Nog enige toelichting op de jachtjes, de watersporters waarover ik het had, die niet mogen aanleggen aan de steiger die ik eerder noemde. Dat mag overdag niet, omdat dat nu alleen is toegestaan voor de beroepsvaart, die er eigenlijk vooral ’s nachts ligt, want overdag vaart ze vaak. Zojuist ben ik er even langs gelopen en ik heb er een fotootje van genomen. Mochten mensen niet weten waar het is: het is hier gewoon bij de grote sluis. En kijk: hier ziet u het! Zonde: een hele lege steiger, waar wel 20, 30 boten kunnen liggen, terwijl degenen die erop varen dan de stad in kunnen. Onze motie Right to Challenge is aangepast en wordt nu samen met GroenLinks ingediend.

L - 98

Onze motie “Door met Gorcum, “laaghangend fruit”, wordt volgens mij raadsbreed redelijk sympathiek gevonden. Wat onze fractie betreft, mag het college de motie overnemen. Als andere fracties de motie alsnog graag in stemming gebracht zien, kunnen ze daarom verzoeken. Wel wil ik benadrukken dat deze motie vooral de boodschap uitdraagt dat we gedurende het traject van totstandkoming van een visie, raadsopdracht e.d. echt uitnodigend naar de binnenstad moeten zijn: draag uw initiatieven aan. De definitie van laaghangend fruit is voor ons: kleine projectjes die niet veel geld kosten en misschien binnen een onderhoudsbudget kunnen worden opgevangen en eventueel, als er later een andere visie ligt, heel gemakkelijk weer teruggedraaid of gewijzigd kunnen worden. Vandaag is veel over dieren gesproken, en daarbij zitten we meteen ook een beetje met een dilemma. Als de motie over het dierenasiel wordt aangenomen, zullen we niet alleen wettelijke, maar ook maatschappelijk gewenste taken gaan uitvoeren. Een van die gewenste maatschappelijke taken is opvang van dieren waarvan maatschappelijk wordt gevonden dat ze in een asiel horen en niet in het wild. Er wordt expliciet over wilde dieren gesproken en die worden dan met de dierenambulance opgehaald. Als we echter ook de motie over de circussen aannemen, waarin staat dat wilde dieren niet in het circus thuishoren, zien we hier binnenkort een dierenambulance met een olifant op het dak door Gorinchem rijden! Dat zien wij niet zo zitten, dus zullen we even goed moeten kijken hoe we dat gaan doen. De moties M1 en M2 van de PvdA behelzen een wat moeilijke kwestie, vooral motie M1. De mensen om wie het hier gaat kijken met angst en beven uit naar wat komen gaat. We horen dat ook terug van bijvoorbeeld het Wmo Platform. Toch lijkt het ons niet goed om nu al, terwijl nog veel zal moeten blijken, een totale voormalige wet, of twee zelfs, te kopiëren naar lokaal beleid, en dat is wel waartoe motie M1 oproept. Helaas kunnen we die motie dan ook niet steunen. Mevrouw Biesheuvel-van Diemen: We roepen helemaal niet op om een landelijke regeling te kopiëren. De gemeenten is juist beleidsvrijheid gegeven om binnen de lokale wetgeving een regeling te treffen, die recht doet aan mensen die met een multiproblematiek te maken hebben en met een stapeling van financiën. Schuldhulpsanering is een veel zwaarder en kostbaarder traject dan aan de voorkant proberen op te vangen. Als we dat gaan doen op het moment dat we weten dat het zo ver is, zouden we wel eens te laat kunnen zijn. De heer Klink: Dank voor deze uitleg. Ik citeer toch even de motie: de regelingen WTCG en CER – bij mijn weten landelijke regelingen – als gemeente Gorinchem over te nemen en als een lokale regeling in te voeren. Dat vat ik toch op als het naar het lokale niveau toe trekken van twee regelingen die nationaal gelden, en dat vinden wij op dit moment geen verstandig idee. Ook in motie M2 inzake huishoudelijke hulp gaat het over het bijleggen en bestemmen van geld voordat het beleid überhaupt is ingevoerd. Dat is strijdig met de volgorde die wij hanteren voor de inzet van eventueel overtollige gelden. Wij hanteren hier het coalitieprincipe. Met motie M3, Welzijn met gezond verstand, willen wij wel instemmen. In het verleden heeft een niet nader te benoemen voormalig CDA-fractievoorzitter zich regelmatig L - 99

hard gemaakt voor een stadsbouwmeester. Bij wie hij precies op de loonlijst staat, is voor mij niet zo’n punt, zeker niet als het goedkoper is dan nu. Deze motie zullen we dan ook steunen. In essentie kunnen wij leven met motie M4, Sponsoring rotonde, maar wij beschikken over een heel verstandige bestuurskundige fractiegenoot, die erop wijst dat de rotondes in Gorinchem die het betreft al superlinke rotondes zijn waar het betreft aandacht voor fietsers. Het risico dat de aandacht uitgaat naar reclame-uitingen die door bedrijven worden geplaatst, willen wij niet lopen. Het is altijd wat riskant om te gaan schermen met de vraag wie straks verantwoordelijk is voor gewonden, maar u snapt wel waar ik heen wil. Helaas zullen we deze motie dan ook niet steunen. De aangepaste motie 5A zullen wij steunen. Het gaat ons te ver motie M6 inzake Stadspromotie nu al vast te stellen, maar ze mag onderdeel uitmaken van de beraadslaging over de raadsopdrachten. Ten aanzien van de motie Gezond in de buitenlucht delen wij helemaal de visie die mevrouw Molengraaf heeft gegeven: als er geld voor is, eerst andere dingen. Het lijkt ons ook niet verstandig om nu al uit te spreken dat, als we straks geld hebben, het daarvoor bestemd moet worden. Als we straks geld hebben, moeten we op dat moment de discussie voeren over de vraag waar het het beste heen kan. Ten aanzien van motie M9 van Stadsbelang, Nieuw beleid, zie ik de beantwoording van het college als de juiste. Er komt nieuw beleid, en dat gaan wij vooral als raad doen, vandaar ook mijn opmerking over de raadsopdrachten: wij zijn aan zet en daarin moeten we het onszelf ook niet te gemakkelijk maken. De motie inzake de evenementenkalender zullen wij evenmin steunen. Motie M11 van de SP, Noodhulp, zullen wij steunen. Wij vinden dat dit best onderzocht mag worden. Wat het dierenasiel betreft, wil ik het college meegeven dat voor zover het wettelijke taken betreft, de andere gemeenten gewoon netjes moeten betalen voor wat aan het dierenasiel wordt gevraagd. Over maatschappelijk gewenste taken heb ik het eerder gehad. Trek het je niet al te snel aan als er ergens een keer een zwerfkat in een wijk loopt. Wij vinden het geen overheidstaak om op de katten van anderen te gaan passen. De moties M13 en M14 van de VVD zullen wij steunen. Dat de motie van D66 zou zijn ontraden, heb ik eerlijk gezegd niet gehoord. Volgens mij komt u er straks nog op terug. Een brief sturen vinden wij altijd prima. We willen het echter aan het college overlaten om het beste medium te kiezen. Wat betreft de motie over diervriendelijke circussen…. De voorzitter: U bent door uw tijd heen! De heer Klink: Ik ben er bijna. Volgens mij heeft mevrouw Dijksma, staatssecretaris van Economische Zaken, nog niet zo heel lang geleden de Tweede Kamer toegezegd dat zij nog dit najaar met een voorstel zal komen voor een landelijk verbod. Wat mij betreft mag het college van Gorinchem “Den Haag” laten weten dat wij zo’n landelijk verbod goed vinden, maar het lijkt ons wat moeilijk hier beleid te gaan vormen, terwijl misschien over een maand, of twee maanden, een landelijk verbod van kracht wordt.

L - 100

De heer Van Breemen: In het coalitieakkoord van 2012 hebben PvdA en VVD dit vastgelegd. Vervolgens moet er eerst een brief komen voordat staatssecretaris Dijksma beweegt. U weet volgens mij ook wel een beetje hoe de Haagse praktijk werkt. Ik kan u wel verzekeren dat er over een maand niet een volledig afgerond plan van de staatssecretaris zal liggen. Dat duurt nog wel even en daarom kunnen we het net zo goed op z’n Gorcums regelen. De heer Klink: Ik ga ervan uit dat, waar nog recent in de Tweede Kamer is toegezegd dat het nog dit najaar zal gebeuren, dat wel zal moeten lukken. Helaas kunnen wij de motie daarom niet steunen. De motie Regenboogvlag raakt aan een heel teer en kwetsbaar onderwerp, waarbij ik mijn woorden goed wil kiezen. De motie roept eigenlijk op tot iets waartoe onze Grondwet al oproept, namelijk dat een ieder die in dit land verblijft alle rechten heeft op gelijkheid – ik zou bijna zeggen, in moderne termen: respect en waardering – en mag zijn wie hij is. Daarvoor een vlag hijsen vind ik een extreem goed idee. Op gevaar af dat ik als nationalistisch en patriottistisch word bestempeld zou ik zeggen: de Nederlandse vlag staat symbool voor deze Grondwet en die hijsen wij hier iedere dag op overheidsgebouwen. De heer Van Breemen: U verwijst terecht naar de Grondwet. U weet ook dat de Grondwet burgers beschermt tegen willekeur van de overheid. De regenboogvlag is een teken van tolerantie in de samenleving. De Grondwet is op iets anders gericht. De heer Klink: Ik zal u in de toekomst vaker houden aan de vertikale werking van de Grondwet en de bedoeling om die niet horizontaal toe te passen, want daar verschillen onze partijen behoorlijk in. Ik was echter nog niet helemaal klaar met mijn motivering. Als het gaat om voorkeuren van burgers onderling, vindt het CDA dat de overheid zich zeer terughoudend dient op te stellen in het uiten van meningen en opvattingen die politiek of identiteitsgevoelig kunnen liggen. Daarin moeten we heel voorzichtig zijn. Neutraal bestaat niet, onpartijdig wel. Probeer dat soort uitingen dan zo min mogelijk te geven. Dat zijn onze redenen om niet met de motie in te stemmen, wat niet wegneemt dat wij echt zullen staan voor de bedoeling van deze motie. Motie M20 handelt over een keurmerk VVE. Ik ben zelf bestuurslid van de grootste VVE in Gorinchem… De voorzitter: Ik verzoek u nu toch tot een afronding te komen. De heer Klink: Er bestaat een keurmerk voor en wij vinden dit echt een private zaak. De motie zullen wij dan ook niet steunen. Motie M21 kent geen dekking en zullen wij niet steunen. De amendementen steunen wij evenmin, want wij volgen het financiële beleid van deze coalitie. GroenLinks

De heer Van Breemen: Mijnheer de voorzitter. Door een aantal fracties is beweerd dat deze coalitie geen visie zou hebben, dan wel gevraagd wat de visie is van deze coalitie. Volgens mij hebben wij die weergegeven in het coalitieprogramma: goede zorg voor mensen die zorg nodig hebben, de financiën op orde, een rol van de overheid die zich

L - 101

bijvoorbeeld uit in het verder uitwerken van de hervormingen op het gebied van cultuur en sociaal-cultureel werk. Een heel belangrijk onderdeel van de visie, in ieder geval voor GroenLinks, maar ook voor deze coalitie, is het samenwerken. We hadden ook alles dicht kunnen timmeren en de raad 13 raadsopdrachten helemaal voorgekauwd kunnen aanleveren, maar dan is het volgens mij ook niet leuk oppositievoeren. Daarom hoop ik, en dat verwacht ik eigenlijk ook, dat PvdA en Stadsbelang met ons willen meedenken om aan die raadsopdrachten goed vorm te geven. Dat is volgens mij de manier waarop wij in Gorinchem politiek bedrijven en daar hecht ik zeer aan. De PvdA, die vreesde dat de raadsopdracht Werken aan morgen te weinig prioriteit heeft, kan ik verzekeren dat dat bij GroenLinks zeker niet het geval is. Het is een overkoepelende opdracht die tijdens de behandeling van de perspectiefnota terecht is toegevoegd en ze heeft bij ons een heel hoge prioriteit. De mening die mevrouw Biesheuvel naar voren bracht ten aanzien van het club- en buurthuiswerk, delen wij. Het is prima dat brede scholen, gemeentelijke gebouwen, kerken en moskeeën daarbij worden betrokken. Ten aanzien van de financiële visie kom ik meteen bij amendement A1. In eerste termijn heb ik al geschetst dat wij nog voldoende risico’s zien: de zorg die heel onzeker is, laten we eerst het transitiejaar maar eens afwachten, bezuinigingen die al ingeboekt zijn maar waarvan het maar de vraag is of we die gaan halen, de afrit Gorinchem-Noord die niet in de boeken staat, maar wel moet worden aangelegd. Het zijn allemaal zaken die het onzeker maken of we die € 4,5 miljoen in 2016 wel zullen hebben. Ik sluit niet uit dat we over een of twee jaar hier staan en dan de lijn van dit amendement kunnen steunen, maar op dit moment vinden wij het nog te vroeg. Kort wil ik even reageren op de opmerkingen van Stadsbelang over de motie Regenboogvlag. De heer Van Zanten zei: we zijn nog maar net af van BN’ers die bij Pauw en Witteman komen als ze net uit de kast zijn. Ten eerste is dat een veel te nauwe interpretatie van de motie en ten tweede heeft de fractie Stadsbelang het echt mis, als ze denkt dat emancipatie in de brede zin van het woord voltooid is omdat niemand meer bij Pauw en Witteman komt vertellen dat hij iets anders is dan een ander. Mevrouw Van Maaren: Je bent niet anders dan een ander, je hebt alleen een andere voorkeur. Iedereen is gelijk naar onze mening. De heer Van Breemen: Absoluut, dat ben ik helemaal met u eens. Daarom is het ook heel goed als een stad als Gorinchem een keer per jaar laat zien dat dat de mening is van de Gorinchemse maatschappij en dat wij staan voor tolerantie en diversiteit. Wethouder Doodkorte heeft gevraagd of de raad behoefte heeft aan de stand van zaken ten aanzien van het cultuurbeleid vóór de perspectiefnota. Mijn fractie heeft die behoefte in ieder geval zeker. Als dat kan, zeer graag. Het verheugt ons te horen dat werk wordt gemaakt van het Makelpunt. Wij zien uit naar de aangekondigde nota. De wethouder heeft gezegd dat gelobbyd zal blijven worden voor de AUB-spoorlijn. Op de steun van onze fractie daarvoor kunt u rekenen. Wij hopen dat het bij de minister tussen de oren komt dat het logisch is daaraan nu aandacht te besteden. Een themabijeenkomst over de maatschappelijke effecten van het cultuurbeleid lijkt ons heel nuttig.

L - 102

Wethouder Dansen heeft verteld dat er veel overleg is over de woningbouwprojecten. Dat is goed te horen, maar mijn punt was vooral: schep met POORT6 duidelijkheid. Als mensen eerst een brief krijgen met de mededeling dat het volgend jaar huizen zullen worden gesloopt en drie maanden later een brief waarin staat dat het toch niet zal gebeuren, ontstaat heel veel onnodige onrust. Dat moeten we zien te voorkomen. Van de digitale marktplaats heeft wethouder Freije gezegd dat er hard aan wordt gewerkt, maar dat ze niet per 1 januari online zal zijn. Dat klinkt in ieder geval al veel hoopvoller dan wat in de begroting staat, namelijk dat de voorbereiding in 2015 zal starten. Amendement A2 hoort wat ons betreft bij de raadsopdracht Binnenstad en Stadspromotie en is dus overbodig. Motie M1 van de PvdA zullen wij wel steunen. Het betreft een belangrijke groep minima, die ook nog eens last heeft van de stapeling waarvoor onze fractie al eerder aandacht heeft gevraagd in deze raad. Als het college het aan het optuigen is, kan het deze motie volgens mij zien als een ondersteuning voor dat beleid. Van motie M2 inzake huishoudelijke hulp heeft de wethouder gezegd dat daarop in tweede termijn nog zal worden teruggekomen, dus dat wachten wij even af. Met motie M3 zijn wij het helemaal eens en die zullen wij dus steunen, met de kanttekening dat objectiviteit door ambtenaren niet kan. Ambtenaren werken voor hetzelfde college en zullen daarom nooit helemaal objectief zijn. We zijn het echter wel eens met de strekking van de motie. De motie Sponsoring rotonde lijkt ons prima. De herziene motie M5A steunen wij ook. Motie M6 komt naar onze mening te vroeg en willen wij liever betrekken bij de raadsopdracht Stadspromotie. De motie Gezond in de buitenlucht is eerder inderdaad een motie geweest van de heer Tekir, dus zullen wij er zeker niet tegen stemmen. Met mevrouw Molengraaf ben ik het wel eens dat ook de kinderspeeltoestellen daarbij betrokken zouden moeten worden, want volwassenen kunnen ook gaan joggen, fietsen, of wat dan ook. Ik stel voor een voorstel ter zake bij de perspectiefnota op te nemen in het lijstje “wenselijk”, zodat we kunnen onderzoeken wat de kosten zijn en daarover een beredeneerde keuze kunnen maken in plaats van nu een stelpost op te nemen en maar af te wachten wat het kost. Mevrouw Biesheuvel-van Diemen: Inmiddels hebben we informatie gekregen over deze toestellen, tot en met gehandicaptentoestellen voor kinderen en volwassenen, met een kostenoverzicht. Al met al is het daarom wel een goed advies om het even aan te houden tot de perspectiefnota. Wij zullen dat overwegen. De heer Van Breemen: Naar aanleiding van motie M9 van Stadsbelang inzake Nieuw beleid, dacht ik eerst: nou, college, kom maar met nieuw beleid, zie maar wat het is, maakt niet uit, als het maar nieuw beleid is. Inmiddels heb ik begrepen dat het vooral over de rode draden gaat en daarover is een afspraak vastgelegd in het coalitieakkoord en in de raadsopdrachten, zodat we die motie overbodig vinden. Een evenementenkalender is er al, er zijn er zelfs twee: van de binnenstadsmanager en van de VVV. Die motie zullen we dus ook niet steunen. De motie Noodhulp zullen wij steunen. L - 103

Voor de motie inzake het dierenasiel geldt hetzelfde. Het is goed te bezien hoe wij deze organisatie kunnen helpen. De begroting in één oogopslag, een taakpuntenmodel, is prima. Het maakt het nog weer iets duidelijker voor onze burgers. Met die motie zullen wij dan ook instemmen. De motie die voortkomt uit de klankbordgroep financiën zullen wij ook steunen. Hetzelfde geldt voor motie M15. De motie “laaghangend fruit” zullen wij steunen, we vinden het alleen jammer dat ze beperkt is tot de binnenstad. Wat ons betreft is er ook laaghangend fruit in andere wijken. Van de CDA-fractie willen wij dan ook graag weten of het ook de insteek is van de motie om het niet alleen tot de binnenstad te beperken, maar over de hele stad uit te rollen, bijvoorbeeld in overleg met de klankbordgroepen en wijkraden. De heer Klink: Volgens mij staat dat er zelfs in. Het geldt in ieder geval voor heel Gorinchem. De titel van de motie luidt ook “Door met Gorcum”. De heer Van Breemen: Prima. De aangepaste motie Right to challenge zullen wij zeker steunen. Right to challenge is iets waarmee GroenLinks landelijk erg bezig is en waarvan wij heel erg gecharmeerd zijn. Daarom hebben wij de motie in tweede instantie ook mede ingediend. De motie Diervriendelijke circussen laten wij zoals ze is, mede omdat wij niet het vertrouwen hebben dat dit binnenkort geregeld zal worden door de regering. Over de motie Regenboogvlag meen ik inmiddels genoeg te hebben gezegd. Het gaat niet alleen over één bepaalde groep, het gaat over tolerantie en diversiteit voor en van iedereen. Het is jammer dat de wethouder in eerste termijn is vergeten op deze motie te reageren, zodat ik haar nu niet de vlag kan overhandigen, maar dat doen we dan straks maar. Een keurmerk VVE vinden wij geen taak van de overheid. Als er iets mis gaat, zou iedereen dan naar de overheid wijzen van: zie je wel, dat is jullie keurmerk, jullie doen het niet goed. Met deze motie kunnen we dus niet instemmen. Wij zien meer in het Rotterdamse model, waar volgens mij mevrouw Mager naar verwees. Verlaging van de OZB levert een gat op in de begroting en daar zijn wij het niet mee eens. Ook die motie kunnen wij dus niet steunen. Gorcum Actief

Mevrouw Hamann: Mijnheer de voorzitter. Het college dank ik voor de beantwoording van alle vragen. Mevrouw Molengraaf kan ik bevestigen dat Gorcum Actief er geen voorstander van is om weer geld te gaan lenen, meer schulden te maken, of lasten bij burgers te leggen, om dan weer allerlei dingen te kunnen gaan doen. De 3D’s zijn nog niet eens echt ingevoerd. Wij vinden dat daarmee nu eerst eens aan het werk moet worden gegaan. De eerste moties van de PvdA kunnen wij dan ook niet steunen. Wij hebben een lans gebroken voor jonge mensen en starters in de woningmarkt. Helaas hebben we daarover weinig terug gehoord, maar hopelijk komt dat nog als de plannen bekend worden gemaakt. Wat verteld is over de arbeidsmarktregio en het technisch onderwijs vinden wij een bemoedigend verhaal, maar we gaan het wel in de gaten houden. Verder vragen wij ons nog steeds af of ook op basisscholen iets wordt gedaan voor techniek.

L - 104

Wethouder Faro heeft het over stadspromotie gehad en over de viering van 200 jaar Hollandse Waterlinies. In Gorinchem zie ik daar weinig van terug, terwijl het hele land erover spreekt en schrijft. Op onze motie inzake een VVE-keurmerk is door het college niet gereageerd. Wethouder Doodkorte heeft gezegd dat gelobbyd wordt voor de A27. Ons gaat het echter vooral om een aanwijzing in het bestek, opdat de op- en afrit wel wordt meegenomen in de eerste fase en de uitvoerder dat ook weet. Misschien heb ik het gemist, maar over de plastic zakjes heb ik niets meer gehoord. Bij de behandeling van het bestemmingsplan binnenstad hebben wij onze zorgen uitgesproken over winkelleegstand e.d. Wij wachten de nadere discussie daarover af. De motie steunen wij niet. Wij willen het binnenstadsmanagement juist tegen het licht houden. Wat ons betreft gaat dat dus niet zomaar over in een nieuwe stichting. We vragen ons ook af of die Gorcum apps wel werken. Ik hoor er nooit iemand over. Over het bestemmingsplan Groote Haar is gezegd dat we moeten voldoen aan allerlei voorwaarden van de provincie. Ga dan praten met de provincie, zou ik zeggen, want daar moeten we juist de ruimte voor krijgen. We moeten het per slot van rekening wel kunnen verkopen. Mevrouw Biesheuvel gaat waarschijnlijk niet zo vaak sporten Buiten de Waterpoort, want volgens mij zijn die toestellen daar al heel lang hartstikke kapot. Mevrouw Biesheuvel-van Diemen: Toevallig sport ik er regelmatig en mijn buurman wekelijks. Er is wel eens iets los, dat klopt, maar dan zie ik die oude mannetjes dat zelf weer repareren. Mevrouw Hamann: Goed. De motie over de OZB houden we aan tot de perspectiefnota…. De voorzitter: Het amendement over de OZB bedoelt u? Mevrouw Hamann: Ja. De motie van Stadsbelang over de evenementen steunen wij van harte. Ik heb net nog even op de website zitten kijken. Bij de VVV staan inderdaad alle evenementen, maar bij de gemeente niet en het lijkt me wel handig daar op z’n minst een lijstje met data te vermelden. De motie over de circussen steunen wij niet, want wij vinden eigenlijk alle dieren een beetje zielig in het circus; denk aan de paarden die de hele dag aan die korte touwtjes staan. Wij zijn voor goede controle en handhaving en wachten op beter landelijk beleid. Verder is het ook een kwestie van de markt. Als mensen geen dieren willen zien in een circus, gaan ze er gewoon niet heen; dan houdt het vanzelf op. De moties M1 en M2 steunen wij niet. Bij motie M3 merk ik op dat wij juist voor deregulering zijn en niet voor de welstandscommissie. Motie M4 vinden wij leuk; daar doen wij aan mee. Wat in motie M5 wordt bepleit komt allemaal aan de orde bij het verkeersplan, dus dat wachten we graag even af. Over motie M6, Stadspromotie, heb ik zojuist al iets gezegd.

L - 105

Voor speeltoestellen, als bepleit in motie M7, hebben we helemaal geen geld. Als er wel geld voor is, besteden wij dat liever aan speeltoestellen voor kinderen. Motie M9 gaat over nieuw beleid. Nou, me dunkt: er worden 3D’s ingevoerd, dat is de 1/3 van de begroting, en dan zijn al die raadsopdrachten er nog. Met de moties M10 t/m M17 kunnen wij akkoord gaan. De regenboogvlag is voor één dag, begrijp ik. Leuk, dat kunnen wij steunen. In de Gorinchemse homoscene is er overigens wel een discussie over gevoerd, want lang niet iedere homoseksuele man of vrouw vindt zo’n exposure in de vorm van regenboogvlaggen, of ander uiterlijk vertoon, leuk. Maar omdat het voor één dag is, stemmen wij ermee in. De voorzitter: Na enige ruggespraak is mij gebleken dat het college behoefte heeft aan een korte schorsing. Ik schors de vergadering (17.50 uur). Schorsing

L - 106

De voorzitter: Ik heropen de vergadering (17.58 uur). Dupliek. Wethouder Doodkorte

Wethouder Doodkorte: Mijnheer de voorzitter. De partijen die hebben gereageerd op de voortgang ten aanzien van het cultuurdossier zeg ik daarvoor dank. Vanuit dit huis zal actie worden ondernomen om ervoor te zorgen dat uiterlijk aan het einde van het eerste kwartaal van de verschillende partijen duidelijkheid ter zake zal zijn verkregen. De CDA-fractie zeg ik dank voor de verkregen absolutie, al was het mij niet bekend dat die ook op deze manier kan worden gegeven! De heer Klink, die uit mijn woorden had geconcludeerd dat er in de grexen geen risico’s zijn, moet ik erop wijzen dat ik in antwoord op de vraag van de SP over winstneming heb gereageerd op specifiek een drietal grexen, waarvan meer dan 50% is gerealiseerd en waarbij geen grote risico’s meer aanwezig zijn. Ik heb echter zeker niet in algemene zin van de grexen gezegd dat er geen risico’s meer zijn. Omdat ik ervan uitga dat ook bij de PvdA het gezond verstand de overhand zal hebben, neem ik aan dat zij tot de conclusie zal komen dat het op dit moment niet verstandig is amendement A1 te handhaven. Volgens mij kan ze meer scoren als ze straks bij de perspectiefnota opnieuw stilstaat bij de vraag wat hierin gedaan kan worden. Of het bij de heer Van Zanten een kwestie is van willen, kunnen of moeten, weet ik niet, maar ik ga ervan uit dat hij het niet goed verstaan heeft en dat is dan jammer. De complimenten gingen namelijk via mij naar de ambtelijke organisatie. Het ging ook niet over het college, maar “sec” over de werkzaamheden van de ambtelijke organisatie. Het is jammer dat de heer Van Zanten in dezen een status aparte wil innemen. Nu zijn we dat binnen het Koninkrijk wel vaker gewend, maar volgens mij doet hij zijn partij tekort als hij dat handhaaft in een traject waarin juist handreikingen worden gedaan van samenwerken. De heer Van Zanten: Ik wil de wethouder graag meegeven dat het verstrekken van giften, zeker in de overheidssfeer, heel gevoelig ligt. Dat aspect heb ik nog niet bij hem beluisterd. Wethouder Doodkorte: Hiervoor kan rekening en verantwoording worden afgelegd. Met de cadeaus was een bedrag gemoeid van € 89,65,-, inclusief verpakkingen, en een schenking uit een privécollectie, nog net geen tien euro per fractie. Als dat u over de streep kan helpen, voilà. In tweede termijn wil ik nog twee andere zaken aansnijden, want ik zou het vervelend vinden als daarover misvattingen zouden ontstaan. Het cultuurbeleid staat niet ter discussie. In eerste termijn is een vraag gesteld over medewerkers. Mijn antwoord blijft gelijk: daarover communiceer ik niet, niet nu en niet in besloten bijeenkomsten. Het is een bedrijfsvoeringskwestie. Met de politiek en met elke afzonderlijke fractie wil ik echter graag het gesprek aangaan over de voortgang van het cultuurdossier naar de inhoud. Ook ten aanzien van de huur wil ik een nuancering aanbrengen ten behoeve van de fractie Stadsbelang. De huur was € 22.000,- op jaarbasis. Ook dit jaar wordt die huur netjes ingeboekt vanuit de vakafdeling Welzijn. Vanaf 1 juli volgend jaar zal Flexus een huur betalen van € 30.000,- en uiteindelijk zal ze na drie jaar staan op een bedrag van € 55.000,- per jaar. L - 107

Tot slot nog een misvatting. Ik heb geantwoord dat de evaluatie van het vastgoedbeleid in 2017 zal plaatsvinden. De heer Van Zanten gaf een link richting ChristenUnie/ SGP, maar het ging over de evaluatie van het vastgoedbeleid 2017. Wethouder Dansen

Wethouder Dansen: Mijnheer de voorzitter. Naar aanleiding van de motie Noodhulp is door de fractie van D66 gevraagd wat er nu al beschikbaar is. Naar ik aanneem doelde ze daarmee op ons eigen circuit, bijvoorbeeld bij de gemeente en de RSD, want de motie vraagt nu juist te onderzoeken wat in het informele circuit beschikbaar is. In antwoord daarop kan ik mededelen dat in het eigen circuit vooral snelle, en in mindere mate adequate hulp niet onmiddellijk beschikbaar is. GroenLinks sprak de hoop uit dat nu eindelijk eens duidelijkheid geschapen kan worden door POORT6, zodat mensen weten wat ze kunnen verwachten, want nu krijgen ze op het ene moment te horen dat ze worden uitgezet en op het andere moment dat de woningen blijven staan. Ik ben dat volmondig met GroenLinks eens, maar houd daarbij wel in gedachten dat POORT6 een zelfstandig opererende organisatie is die ik als wethouder niet één op één opdrachten kan geven. De heer Van Breemen: Het gaat ook niet perse om het geven van opdrachten, maar u ziet POORT6 vaker dan ik en u zou haar wat vaker kunnen aansporen. Wethouder Dansen: Ik neem dit natuurlijk mee. Het zal onderwerp van gesprek zijn en blijven. Gorcum Actief zei weinig gehoord te hebben over jongeren en starters op de woningmarkt, en dat is waar. Ik zal dat graag nader toelichten tijdens de presentie van de prestatieafspraken met POORT6. GroenLinks heeft nog een vraag gesteld over de statushouders. Ik kan haar verzekeren dat we helemaal op schema liggen en dat er op dit moment geen problemen zijn. Tot mijn oneindige schande moet ik bekennen dat ik in eerste termijn niet één, maar twee moties over het hoofd heb gezien. Ik ga dat nu meteen goedmaken. De motie Noodhulp heb ik eerder al sympathiek genoemd; ik ben het er helemaal mee eens. De motie “laaghangend fruit” is wat mij betreft nog beter geworden, nu ze niet alleen betrekking heeft op de binnenstad, maar op de hele stad, met dank aan GroenLinks en de medewerking van het CDA. De eerste motie die ik was vergeten, was die betreffende de regenboogvlag. Ik ben er erg vóór en vind de motie bijzonder sympathiek. Waarom zouden we niet één keer per jaar laten zien dat we dat met z’n allen vinden? De heer Klink: Bent u voor, of is het college voor? Wethouder Dansen: Het college is ook voor en ik ben als persoon heel erg voor! De heer Klink: Die gun ik u deze keer! Wethouder Dansen: De tweede motie waarop ik nog niet was ingegaan, is die van Gorcum Actief ten aanzien van het keurmerk VVE’s. Dat komt een beetje omdat wij hier als gemeente niet over gaan. Het is wel met enige regelmaat onderwerp van gesprek

L - 108

met POORT6 in geval van verkopen en dat soort dingen. Als Gorcum Actief daar genoeg aan heeft, kan ik het hierbij laten. De heer Alba Heijdenrijk: Volgens mij bent u toch nog een vraag vergeten, namelijk hoe het zit met de monitoring rondom de besteding. Wethouder Dansen: Volgens mij heb ik gezegd dat het in de klankbordgroep voor de 3D’s kan en dat ik er ook met enige regelmaat informatiebrieven over kan uitbrengen. De heer Alba Heijdenrijk: Ik heb gezegd dat wij, afhankelijk van de frequentie van de klankbordgroep, veel waarde hechten aan een maandelijkse rapportage over de stand van zaken. Wethouder Dansen: Ik meen in eerste termijn een tweemaandelijkse rapportage te hebben toegezegd, maar ik zeg toe dat ik nader zal bezien of het in het ambtelijk apparaat, dat het erg druk heeft met de decentralisaties, tot de mogelijkheden behoort om het maandelijks te doen. Is dat voldoende? De heer Alba Heijdenrijk: Ja. Wethouder Faro

Wethouder Faro: Mijnheer de voorzitter. Beginnen wil ik met twee “abusievelijken”. Om te beginnen ben ik een vraag vergeten van de VVD over de leegstand op bestaande bedrijventerreinen. Met enige regelmaat worden wij door vastgoedeigenaren op dat gebied benaderd met vragen over alternatieve invullingen en dat soort zaken voor bedrijfsterreinen en kantoorpanden. Uiteraard denken wij daarin actief mee. Binnen zekere grenzen zoeken wij gezamenlijk naar mogelijkheden voor andere bestemmingen. Het heeft dus zeker onze aandacht en recent hebben we zelfs een plannetje uitgedacht om daarin als gemeente meer aan proactieve acquisitie te doen. Vergeten ben ik ook te reageren op het amendement van Stadsbelang. Alvorens een bedrag beschikbaar te stellen voor een onderzoek en het opstellen van een citymarketingplan, achten wij het wenselijk gezamenlijk een ambitieniveau en een koers te bepalen voor waar de gemeente heen wil. Wat mij betreft hoort dat in nauw overleg met de betrokkenen te gebeuren Over motie M6 wordt verschillend gedacht. Ik kan niet anders zeggen dan dat ik dit voel als een ondersteuning voor het ontwikkelen van de binnenstad. De motie “laaghangend fruit” sluit wat ons betreft zeker aan op de raadsopdracht. Ik zal mijn uiterste best doen om de bedoeling van deze motie te incorporeren in de raadsopdracht, althans de intentie ervan mee te nemen in het ontwikkelen van die raadsopdracht. De heer Klink: Wij hebben er ook op aangedrongen om, voordat de raadsopdracht af is en het beleid geëffectueerd, al naar de geest daarvan te handelen bij kleine kansen, maar u zei zelf al dat dat eigenlijk reeds beleid is met de klankbordgroepen. Wethouder Faro: We kunnen ermee aan de slag, dat is het verhaal. Voorts heeft het CDA vragen gesteld over het consortium Zuidvleugel en de Maritieme Delta. Ik wil graag een aantal op zichzelf staande ontwikkelingen die allemaal die

L - 109

zelfde kant opgaan betrekken in de discussie rond de arbeidsmarktregio en dan een integrale benadering nastreven voor onze regio. Door de VVD is gevraagd om een aantal voorbeelden van wat we al doen om mensen aan het werk te krijgen. Ik kan een hele waslijst opsommen met projecten van de RSD, maar die kan iedereen zelf inzien. Wat nieuw is, is dat we werken met een prikkelbonus jegens de werkgevers, door in drie tranches een ‘x’ bedrag te geven voor het in dienst nemen van iemand. Dat is één maatregel, maar zo zijn er meer: banenmarkt, team jeugdwerkloosheid vanuit de RSD, schoolbusproject, waarbij jongeren naar een werkgever worden gebracht en tussentijds ook worden geschoold in de manier van solliciteren, enz. Mevrouw Van Dalen-Eggink: Er staat wat mij betreft nog één vraag open. Ik heb de drie betrokken wethouders gevraagd om een evaluatie aan het eind van de transities. Wethouder Faro: Wat de Participatiewet betreft ben ik nog niet aan een eindevaluatie toe. We kunnen gaan evalueren op het moment dat er een gemeenschappelijke regeling is die zowel het WSW-deel als het WW-deel op een goede manier oppakt. Mevrouw Van Dalen-Eggink: Ik heb ook niet gevraagd om een evaluatie op dit moment, maar om een evaluatie aan het eind van het transitiejaar. Ik neem aan dat u dan met al uw maatregelen een stuk verder bent. Wethouder Faro: Die kan ik u bij deze geven: wij zijn zo ver. Mevrouw Molengraaf-Vullers: Het is mij niet helemaal duidelijk wat er nu gebeurt met de motie “laaghangend fruit” van het CDA. In mijn bijdrage heb ik aangegeven dat wij de geest van die motie waarderen, maar dat onze pijn zit in de tweede bullit, waar gesproken wordt over dingen die de gemeente daarvoor gaat organiseren. Volgens mij had de wethouder aangegeven dat in de werkgroepen al het een en ander gebeurt. Hoe wil het college nu met deze motie omgaan? Wethouder Faro: Als ik de indruk heb gewekt dat er iets extra’s moet gebeuren, wil ik dat meteen rechtzetten. Ik lees de motie zó, dat het aansluitend kan bij wat nu al gebeurt. Mevrouw Molengraaf-Vullers: Dus het college acht zich ontslagen van de plicht om op korte termijn een eerste bijeenkomst te plannen, zoals in punt 2 van de motie wordt gevraagd? De heer Klink: Als zo'n bijeenkomst gepland staat in bijvoorbeeld een klankbordgroep, mag het daar gebeuren. In die zin hoeven misschien geen extra activiteiten te worden ontplooid. Het gaat erom dat de geest van deze motie in dat soort gremia meegenomen en besproken wordt en dat mensen actief worden uitgenodigd om met dat soort ideeën en initiatieven te komen. Wethouder Freije

Wethouder Freije: Mijnheer de voorzitter. Beginnen wil ik met twee vragen die kennelijk nog openstonden. Allereerst die van de SP over de evaluatie. De verordening rondom de Wmo is onlangs aangenomen en daarin is voor halverwege volgend jaar so-

L - 110

wieso een tussentijdse evaluatie voorzien. Een eindevaluatie zou ik het niet willen noemen, maar in ieder geval zal het inzicht bieden in de voortgang van het proces om te komen tot voldoende transformatie. De tweede vraag, van D66, betrof de wijze waarop de raad qua frequentie zal worden geïnformeerd over de voortgang. Voorop staat dat het college steeds een actieve informatieplicht heeft en die zal voornamelijk, maar niet alleen, vorm krijgen via de klankbordgroep 3D’s. Het college wordt ambtelijk hooguit eens per maand geïnformeerd aan de hand van allerlei stukken die moeten worden voorbereid, etc. en er mag gevoeglijk van worden uitgegaan dat wij de raad daarin zullen betrekken. Laat ik zeggen dat dat eens per drie maanden zal gebeuren; dat lijkt mij redelijk in het licht van zoveel andere zaken die ook moeten gebeuren. De heer Alba Heijdenrijk: Uw collega heb ik zojuist een termijn van twee maanden horen noemen. Wethouder Freije: Gaan we ons nu druk maken over twee of drie maanden!? Dat zou toch niet zo moeten zijn! Ik wil er geen woord meer aan vuil maken; sorry dat ik even zo pissig ben. De heer Alba Heijdenrijk: Ik vind dit wel wezenlijk; het spijt me zeer. Wethouder Freije: Mij spijt het ook zeer. Ik wil het hierbij laten. Zo gaan we niet met elkaar om, vind ik. Motie M1 van de PvdA kunnen wij overnemen, als daarbij goed in het oog wordt gehouden dat we daarbij rekening houden met de middelen die ons ter beschikking staan. Bij motie M2 wil, ik om elk misverstand te voorkomen, benadrukken dat wij ons zullen moeten houden aan de eigen bijdrage die wettelijk is vastgelegd. De genoemde 80% van de minima zullen dat dus ook blijven genieten. Als wij al op voorhand de bezuiniging van 40% zouden halveren, zou vanaf 1 januari 2015 een behoorlijk gat geschoten worden in de begroting en dat kan natuurlijk niet de bedoeling zijn. Daar komt nog bij dat wij de afgelopen jaren ten aanzien van de Wmo-budgettering het nodige aan voordelen hebben ingeboekt, vandaag nog met de turap (zie pagina 93): drie ton op jaarbasis. Daarbij is niet over één nacht ijs gegaan, er is een zorgvuldig onderzoek aan vooraf gegaan, rekening houdend met de ontwikkeling die zich de afgelopen maanden heeft voorgedaan. Samen met de kanteling en met wat we met een leefbaar en schoon huis willen indiceren – want dat is de wezenlijke verandering, en niet die voor de minima – komen we op de 40% die ergens in de boeken staat, maar die voor een belangrijk deel reeds is ingeboekt. Zo moet het worden begrepen. Mevrouw Biesheuvel-van Diemen: U verwacht dus dat de prestatieafspraken die u gemaakt hebt opgevangen kunnen worden? Als dat zo is, zouden we de motie kunnen aanhouden en er indien nodig bij de perspectiefnota op kunnen terugkomen, want wij willen ook geen gaten schieten, in welke begroting dan ook. Wethouder Freije: Ik wil nog wel in herinnering roepen dat voor schrijnende gevallen, waarop u eigenlijk zinspeelt, een hardheidsclausule geldt in dezelfde verordening.

L - 111

Motie M5 is inmiddels vervangen door motie M5A. Op het gebied van verkeersmaatregelen in de harde sfeer, in de zin van zebra’s etc. zijn wij gewend, en is het een goede wijze van werken, om eerst verkeerskundig advies en advies van de politie in te winnen voordat we een maatregel nemen. In de tekst van de motie wordt ook gesproken over een plateau en daarvoor geldt hetzelfde type advisering. Het college raadt dan ook aan niet te proberen de rol van verkeerskundige of van deskundige politiemedewerker te spelen. Neem van ons aan dat we binnen nu en twee maanden met een deugdelijk advies zullen komen, waarin expliciet naar voren zal komen wat we gaan doen ter hoogte van de kruising 10e Penninglaan-Mollenburgseweg. Zo zouden we in alle redelijkheid steeds met elkaar moeten willen omgaan op dit soort punten. Dit lijkt me een redelijk procesvoorstel. Mevrouw Biesheuvel-van Diemen: Met die achterliggende gedachte zullen we de motie als steuntje in de rug in stemming laten brengen. Wethouder Freije: Prima. De motie inzake de sporttoestellen nemen we mee bij de perspectiefnota en zullen we goed laten uitzoeken, waarbij we ook een afweging zullen maken ten aanzien van het jongerenpubliek dat ergens is genoemd. Mogelijk zullen we ook andere aspecten die na deze vergadering naar voren komen meenemen. Motie M15 van D66 hebben wij absoluut niet ontraden. We hebben hier te maken met een belangrijke ontwikkeling, in heel veel opzichten, waarbij we heel veel verschillende typen burgers moeten bereiken. De kern waarop de motie doelt is: waar kunnen zij terecht met vragen? Zo is het toch? De heer Alba Heijdenrijk: Ja. Wethouder Freije: Aan die kern zullen wij niet één keer, maar meerdere keren via de gebruikelijke kanalen – en zo’n gebruikelijk kanaal kan ook een brief zijn, waarnaar de heer Alba Heijdenrijk specifiek vroeg – recht doen. Wij beschikken wat dat betreft ook over deskundigen op het gebied van communicatie en die doen nu al heel veel maanden vreselijk hun best om dat te bereiken wat wij op dit punt moeten willen. Of het een brief is, of meerdere brieven, of meerdere gemeentepagina’s, laat dat even de ruimte krijgen. Als D66 erbij blijft dat het een brief moet zijn, brengen we het gewoon in stemming, maar ook daarin geldt een afweging die we aan de hand van zoveel andere middelen – want het zijn communicatiemiddelen – hebben te kiezen. De motie kan dus in stemming worden gebracht, maar wordt absoluut niet ontraden, want de essentie van de bedoeling zien wij uitdrukkelijk als belangrijk. De heer Van Mourik: Ik zie gewoon een oceaan liggen tussen de informatie die ik hier krijg en de informatie die ik bij mijn patiënten hoor. Hoe kan het zijn dat verschillende patiënten nog niets gehoord hebben? Hoe kan het bestaan dat zij nog helemaal in onwetendheid verkeren? Er zijn wel twee brochures verschenen en er is wel een website waar de helft op te vinden is, maar zij kunnen niet achter de informatie komen die zij graag willen hebben. Hoe kan dat nou?

L - 112

Wethouder Freije: Dat is een vraag die elke communicatiedeskundige moet weten te beantwoorden, maar dat ben ik niet. Het is wel belangrijk te weten hoe de informatie bij een ander op de mat komt en wat die aan perceptie heeft via die informatie. Als het zoiets is als bij de reclamefolders etc., geloof ik graag dat het niet wordt bereikt. Het is dus nog eens goed kijken naar de middelen die we ter beschikking hebben. Het moet, misschien in een regenboogkleur, of weet-ik-veel-wat voor verdere oormerken het mag hebben, toch eens duidelijk worden. Aan de andere kant moet u weten dat de burgers in deze gemeente toch ook vaak wel de weg weten ten aanzien van heel vragen die de gemeente betreffen. Nogmaals: breng de motie lekker in stemming, we zullen haar niet ontraden, maar we zien ook nog andere middelen dan die van een brief. Dat wil ik ermee zeggen. De heer Alba Heijdenrijk: We nemen het advies van de wethouder graag over en zullen de motie in stemming laten brengen. Wethouder Rijsdijk

Wethouder Rijsdijk: Mijnheer de voorzitter. Ik ga het over ligplaatsen en plastic zakjes hebben! De ligplaats tegenover de Kleine Landtong is een kade – en nog geen steiger – voor de beroepsvaart van de provincie en is daarvoor ook gereserveerd. We kunnen het de provincie vragen, maar de kans is heel klein dat er pleziervaart mag liggen, want die plek moet altijd beschikbaar zijn. De PvdA heeft een vraag gesteld over de Woelse Waard. De kaders zijn vastgelegd in het bestemmingsplan voor de binnenstad. Wij hebben Rijkswaterstaat steeds laten weten dat wij geen medewerking verlenen aan een planologische wijziging voor kegelschepen, steigers, etc. Inmiddels weten we dat Rijkswaterstaat op 11 november hier een presentatie zal verzorgen over de ligplaatsen over het hele traject. Het college is tegen ongebreideld eenmalig gebruik van heel veel plastic zakjes, maar we gaan in Gorinchem geen verbod instellen, omdat we daar te klein voor zijn. We wachten Europese dan wel landelijke regelgeving daarover af. Nog even de motie over de rotondes. Wij hebben in deze vergadering geen nieuwe informatie gehoord vergeleken met de raadsinformatiebrief van 2013, maar als de raad die discussie nog een keer wil voeren, kan dat natuurlijk. Het lijkt ons wel zonde van uw tijd en geld. De voorzitter

De voorzitter: Dames en heren. In deze laatste termijn beperk ik mij tot een tweetal opmerkingen. Allereerst wil ik in de richting van Stadsbelang, maar eigenlijk in de richting van de hele raad, opmerken dat ik de reactie van leden van uw raad op de motie ten aanzien van het beleid buitengewoon adequaat heb gevonden. De manier waarop de motie beleid wenst te entameren is eigenlijk een beetje politiek uit de oude doos en wij willen in de dialoog tussen college en raad toch beleid vorm geven op de manier zoals we dat recent in het presidium hebben besproken en zoals dat aan het eind van deze maand ook zal worden vervolgd. Met de opvatting van het CDA – de gewijzigde opvatting, mag ik misschien wel zeggen – ten aanzien van de motie Right to challenge zijn wij erg blij, en vooral met de opmerking van de heer Klink dat het hier gaat om het creëren van een soort nieuwe mindset, wat eigenlijk in het verlengde ligt van de opvatting die ik in de richting van Stadsbelang L - 113

heb geventileerd. Wij menen dat het politieke handwerk in deze raad zeer gebaat is bij een debat dat juist gaat over zo’n nieuwe mindset. Daaraan kan deze motie bijdragen en ik zie ernaar uit om dat debat met u te voeren. Besluitvorming amendementen en moties

De voorzitter: Dames en heren. Aan de orde zijn allereerst de amendementen, waarbij ik erop attendeer dat motie M21 naar aard en inhoud als een amendement moet worden beschouwd. Het zal dan ook als amendement A3 in stemming worden gebracht. Mevrouw Hamann: Wij hebben motie M21 aangehouden tot de perspectiefnota, voorzitter. De voorzitter: Daar hebt u gelijk in. Amendement A1 van de PvdA (Gezond verstand) wordt bij handopsteken in stemming gebracht en verworpen. Amendement A2 van de fractie Stadsbelang (Budget onderzoek en citymarketing) wordt bij handopsteken in stemming gebracht en verworpen. Amendement A3 van Gorcum Actief (0,5% verlaging correctiefactor OZB / voorheen M21) is aangehouden. Motie M1 van de PvdA (Wet Tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten) wordt bij handopsteken in stemming gebracht en aanvaard. Aan de orde is motie M2 van de PvdA (Huishoudelijke hulp). Mevrouw Biesheuvel-van Diemen: Mijnheer de voorzitter. Wij zijn tevreden met de beantwoording van wethouder Freije en zullen in afwachting van de prestatieafspraken deze motie aanhouden tot de perspectiefnota. Motie M3 van de PvdA (Welzijn met gezond verstand) wordt bij handopsteken in stemming gebracht en aanvaard. Motie M4 van de PvdA (Sponsoring rotonde) wordt bij handopsteken in stemming gebracht en aanvaard. Motie M5 van de PvdA (Veilig naar de overkant) is ingetrokken. Aan de orde is motie M5A van de PvdA (Veilig naar de overkant). Mevrouw Biesheuvel-van Diemen: Mijnheer de voorzitter. Hierbij wil ik aantekenen dat de rest van de oorspronkelijke motie M5 wordt aangehouden tot de perspectiefnota. De motie wordt bij handopsteken in stemming gebracht en aanvaard. Motie M6 van de PvdA (Stadspromotie) is ingetrokken.

L - 114

Motie M6A van de PvdA (Stadspromotie) wordt bij handopsteken in stemming gebracht en verworpen. Aan de orde is motie M7 van de PvdA (Gezond in de buitenlucht). Mevrouw Biesheuvel-van Diemen: Mijnheer de voorzitter. Ook deze motie houden we aan tot de perspectiefnota, zodat na extra informatie een goede keuze gemaakt kan worden. Motie M8 van de PvdA (Bij de beesten af) is ingetrokken. Motie M9 van de fractie Stadsbelang (Nieuw beleid) wordt bij handopsteken in stemming gebracht en verworpen. Motie M10 van de fractie Stadsbelang (Evenementenkalender en ambtelijke ondersteuning bij vergunningaanvraag evenementen) wordt bij handopsteken in stemming gebracht en verworpen. Motie M11 van de SP (Noodhulp) wordt bij handopsteken in stemming gebracht en aanvaard. Motie M12 van SP, PvdA en Gorcum Actief (Dierenasiel) wordt bij handopsteken in stemming gebracht en aanvaard. Motie M13 van de VVD (Transparante risico’s) wordt bij handopsteken in stemming gebracht en aanvaard. Motie M14 van de VVD (Begroting in een oogopslag) wordt bij handopsteken in stemming gebracht en aanvaard. Motie M15 van D66 (Informatieverstrekking decentralisaties) wordt bij handopsteken in stemming gebracht en aanvaard. Motie M16 van het CDA (Right to challenge) is ingetrokken. Motie M16A van het CDA (Right to challenge) wordt bij handopsteken in stemming gebracht en aanvaard. Motie M17 van het CDA (Door met Gorcum, laaghangend fruit) wordt bij handopsteken in stemming gebracht en aanvaard. Motie M18 van GroenLinks en SP (Diervriendelijke circussen) wordt bij handopsteken in stemming gebracht en aanvaard. Motie M19 van GroenLinks (Regenboogvlag) wordt bij handopsteken in stemming gebracht en aanvaard. Motie M20 van Gorcum Actief (Keurmerk VVE’s) wordt bij handopsteken in stemming gebracht en verworpen.

L - 115

Besluitvorming raadsvoorstellen 5. Tweede Tussenrapportage 2014 (nr. 2014-1260)

Zonder hoofdelijke stemming wordt conform het voorstel van burgemeester en wethouders besloten. 6. Begroting 2015 (nr. 2014-1261)

Zonder hoofdelijke stemming wordt conform het voorstel van burgemeester en wethouders besloten. 7. Uitkomsten septembercirculaire gemeentefonds 2014 (nr. 2014-1257)

Zonder hoofdelijke stemming wordt conform het voorstel van burgemeester en wethouders besloten. 8. Sluiting.

De voorzitter sluit te 18.36 uur de vergadering. Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van de raad der gemeente Gorinchem op 18 december 2014. De griffier,

*1 Bijlage: gewijzigde moties.

L - 116

De voorzitter,

Bijlage gewijzigde motiesMotie M5A (PvdA) Veilig naar de overkant De raad van de gemeente Gorinchem, in vergadering bijeen op 6 november 2014. Aanleiding Door het ontbreken van een officieel zebrapad, ontstaat er onduidelijkheid en onveiligheid voor de voetganger. De raad verzoekt het college: - op de kruising 10e Penninglaan/Mollenburgseweg een zebrapad aan te leggen; - te onderzoeken of de zebrapaden dan meteen op een plateau geplaatst kunnen worden om tevens snelheidbeperkend te werken. Motivatie - de markering van een zebrapad (officieel voetgangersoversteekplaats) is vastgelegd in de Richtlijnen voor bebakening en Markering van het CROW. Zo'n oversteek is opgenomen in het RW en heeft dus een juridische status. Door de markering te wijzigen is er geen sprake meer van een officiële oversteek waar voorrang verleend moet worden aan overstekende voetgangers; - om duidelijkheid voor voetgangers en overige weggebruikers te creëren, is ook een juridische status nodig; - het plaatsen van zebrapaden op plateaus heeft een veiligheidsaspect voor wat betreft de snelheid en de overzichtelijkheid. Motie M6A (PvdA) Stadspromotie Gorcum De raad van de gemeente Gorinchem, in vergadering bijeen op 6 november 2014. Aanleiding In het coalitieakkoord is aangegeven dat een goed functionerende binnenstad voor de economie van de gemeente van groot belang is. Momenteel werken een (beperkt) aantal organisaties samen in de Stichting Binnenstadsmanagement. De huidige organisatievorm sluit niet meer aan bij de veranderde doelstellingen en heeft een bredere invulling nodig. Een en ander is ons gebleken bij een raadsbezoek aan Dordrecht. Verzoekt het college: te stimuleren dat de Stichting Binnenstadsmanagement(BSM) zich transformeert naar Stadspromotie en deze te verzoeken te komen met een vernieuwd en stad-omvattend Citymarketing- en Promotieplan dat kan rekenen op een breed draagvlak en waarbij men zorg draagt voor meer samenhang tussen betrokken organisaties, winkeliersverenigingen, burgers, culturele instellingen, e.d. Daarbij steeds rekening houdend met het totaal aan activiteiten in het Gorcumse. Motivatie Door het verbreden van de nu nog te smalle basis van het BSM naar een vorm van Stadspromotie om zo een stad te creëren, die: - de leefbaarheid en betrokkenheid bevordert; - een gezond vestigingsklimaat doet ontstaan; - toeristisch aantrekkelijk is; - een stad is waar je trots op bent en graag verblijft; - waar alle Gorcumers met ideeën terecht kunnen. Motie M16A (CDA) Right to challenge De raad van de gemeente Gorinchem, in vergadering bijeen op 6 november 2014; Aanleiding In deze tijd wordt veel gesproken over de participatiesamenleving en een terugtredende overheid. In 2012 is in Engeland een wettelijk right to challenge geïntroduceerd. Inmiddels geven ook de gemeenten Amsterdam, Utrecht, Rotterdam, Tilburg en Zwolle invulling aan dit concept. Een groep burgers, gemeenschap of een social enterprise, die denkt dat ze een publieke dienstverlening beter (zelf) kan organiseren, heeft het recht de gemeente uit te dagen (‘challengen’'). Als aan bepaalde voorwaarden is voldaan, moet de gemeente de betreffende dienst (opnieuw) aanbesteden of overdragen. Verzoekt het college: samen met de gemeenteraad te onderzoeken of en op welke manier in de gemeente Gorinchem uitvoering gegeven kan worden aan het concept “Right to challenge”.

L - 117

Motivatie De kracht van een gemeente ligt in de gemeente zelf, niet in het stadhuis. Namelijk in datgene wat inwoners met elkaar tot stand kunnen brengen, in bijvoorbeeld wijkraden, klankbordgroepen, verenigingen of vrijwilligersorganisaties. Met invoering van het 'Right to Challenge' geven we ruim baan aan de deskundigheid, het enthousiasme en de creativiteit van de inwoners van Gorinchem. Hiermee komen we tegemoet aan de eisen en omstandigheden van de huidige tijdgeest. Het vergroot de betrokkenheid als mensen het recht hebben om de overheid uit te dagen. Het geeft burgers meer mogelijkheden om openbare diensten uit te voeren, waarvan zij denken dat ze het beter of goedkoper kunnen. Goedkoper of beter omdat: • burgers hebben geen duur betaalde managementlagen en kunnen daarom vaak goedkoper leveren; • burgers kunnen beter inspelen op lokale behoeften; • burgers hebben directe betrokkenheid en daarmee meer hart voor de zaak; • burgers kunnen door publieke diensten over te nemen zorgen voor meer banen binnen hun eigen buurt en daarmee hun eigen wijkeconomie stimuleren. Er ontstaat een meer actieve en betrokken samenleving, met minder bureaucratie en minder onvrede. De samenleving als geheel zal moeten accepteren dat het dragen van eigen verantwoordelijkheid en het maken van eigen keuzes ook leidt tot het accepteren van eigen risico en het dragen van de gevolgen als keuzes minder goed uitpakken.

L - 118