zeelieven2015_Omslag:zeelieven2012_Omslag.qxd
13-10-2015
12:46
Pagina 2
ZÊÊLIEVEN
VOGELWERKGROEP SCHOUWEN-DUIVELAND 2 0 1 5
13-10-2015
Zêêlieven 2015
zeelieven2015_Omslag:zeelieven2012_Omslag.qxd
Zêêlieven
12:46
Pagina 4
Jaargang 30 2015
Mededelingenblad van de Vogelwerkgroep van de Natuur- en Vogelwacht Schouwen-Duiveland.
Secretaris:
Coördinator:
Jos van Felius Zuidweg 25, 4316 LB Zonnemaire
Mario de Vlieger 't Laantje 7, 4321 AV Kerkwerve
Gabrielle Gaiser Vlakestraat 51, 4301 XJ Zierikzee
Vogelwerkgroep Schouwen-Duiveland
Penningmeester:
DTP:
Redactieleden:
Redactie-adres:
1 april 2016
Antoinette Timmerman
Gijs van den Ende, Mario de Vlieger, Leo Tromper
Gijs van den Ende Oesterstraat 77, 4301 ZL Zierikzee
[email protected]
Zêêlieven
Kopij sluitingsdatum:
€ 7,- per jaar
Lidmaatschap en adreswijzigingen Lidmaatschap:
Jos van Felius
t.n.v.:
Adreswijzigingen:
Vincent Krans
VWG Schouwen-Duiveland SNS Bank Zierikzee, Rek. nummer: 81.09.62.721
Omslag Illustratie:
Zêêlieven 2015
1
Inhoudsopgave Voorwoord van de redactie .......................................................................................2 Gijs van den Ende en Leo Tromper 20 jaar Watergat tellingen, 1994 – 2014...................................................................3 Theo de Kuiper Drone .....................................................................................................................10 Bert Kleijn Huiszwaluwtelling 2014..........................................................................................11 Gijs van den Ende Kwartiermakers.......................................................................................................14 Bert Kleijn PTT- Route 781: Schouwse inlagen telling 2014: een jubileum!..............................18 Gijs van den Ende Kerkuilenverslag 2014 ............................................................................................21 Bert Kleijn Vogelreis Extremadura............................................................................................22 Ted Sluijter Tumult op de Trektelpost. ......................................................................................31 Mario de Vlieger
2
Zêêlieven 2015
Van de redactie Inmiddels is het gebruikelijk om de deadline voor het inleveren van bijdragen voor dit blad een paar keer te verlengen. Dat gebeurde dus ook voor deze aflevering! Uiteindelijk was er toch nog genoeg materiaal om de 30ste jaargang van dit tijdschrift mee samen te stellen. Hoewel we tijdens werkgroep vergaderingen een aantal malen speciaal om bijdragen waarin verslag wordt gedaan van een bijzondere ervaring of gebeurtenis vroegen, kwamen er maar twee van die stukjes binnen. Toch blijven we hopen op meer van dit soort bijdragen. Omdat er in de Prunje Noord en Zuid in 2014 geen BMP tellingen zijn gedaan ontbreken de verslagen hiervan. Gelukkig is er wel een stevig stuk over een lange reeks van inventarisaties die Theo de Kuijper jarenlang in het Watergat uitvoerde. Het zou fijn zijn als iemand van de BMP tellers van het Zeepe zich geroepen voelt daar ook eens een artikel over te schrijven. Het is al meer dan tien jaar geleden dat daar in dit blad iets over werd gepubliceerd. Met de enorme dataset die dat onderzoek heeft opgeleverd zou dat zeker een zeer interessant stuk kunnen worden! Vincent Krans verzorgt al vanaf 2005 op zeer originele wijze het omslag voor dit blad. Dit nummer is gehuld in alweer zijn 10de creatie! Onze dank hiervoor is groot. Tenslotte wensen we iedereen veel leesplezier!
Bergeend en Kluut, foto: Leo Tromper
Zêêlieven 2015
3
20 jaar Watergat tellingen, 1994 – 2014 Theo J. de Kuiper Het Watergat: een landgoed in Renesse gelegen tegen de zeereep. In aanvang 203 ha. groot. In 1933 werd het, inclusief de eendenkooi, aangekocht door Mr. A. Moolenburgh met het oogmerk: natuurbescherming en jacht. Het is tot 2012 beheerd door Mevr. M. Moolenburgh, geheel volgens het gedachtengoed van haar vader, Mr. Moolenburgh. Het is een gebied met hoge natuurwaarden. Na het overlijden van haar vader en de daarop volgende boedelscheiding behield Mevr. Moolenburgh ongeveer 90 ha. Na haar overlijden, in 2012, heeft haar zoon, dhr. P.A. Lubbers, de eigendom grotendeels overgenomen. Dhr. Lubbers beheert het gebied volgens het gedachtengoed van de familie en de provincie, namelijk proberen de landschapstypen grijze duintjes en blauwgrasland min of meer terug te krijgen. Het terrein heeft deels een agrarische bestemming met landbouw en veeteelt. De eendenkooi is tot 1980 actief beheerd. Langs de Hoogeboomlaan zien we weiland overgaand in elzenmeten met kapitale eiken tussen de elzen. Deze elzenmeten lopen noordwaarts door tot de afwatering langs de Westerdoodskist. Langs de afwateringzones richting Renesse liggen weilandjes met brede rietzones. Dit overgangsgebied bestaat uit licht struweel van vlier, wilg en moerasplanten zoals spirea en dotters. Er zijn brede rietzones langs het water. Hét habitat voor riet- en watervogels zoals rietzanger, rietgors, kleine karekiet, bruine kiekendief, eenden en ganzen. Het water overstekend komen we in het droge duingebied van de Westerdoodskist, aan de voet van de zeeduinen. Ooit was dit ook een weidegebied, bestaand uit dijkjes begroeid met mossen, zandzegge en vlier. Ook zijn er valleitjes met kruipwilg en duindoorn. En konijnen, veel konijnen, altijd en overal honderden konijnen. Dit was het habitat voor de bergeend, tapuit, nachtegalen en graspiepers. Westelijk hiervan ligt het woonhuis van de familie met zijn boerenzwaluwen en witte kwikstaarten en begint de kooiweide voor de eendenkooi. Deze kooiweide is een interessant gebied vanwege de wisselende waterstand en struweelrijke begroeiing. Hier zien we roodborsttapuit, sprinkhaanzanger en soms een blauwborst. De eendenkooi zelf wordt omgeven door ouder bos met wilg, abeel, elzen en es. Het bos loopt trechtervormig naar binnen, naar de kooiplas toe. De eendenkooi herbergt veel bossoorten. Waar vroeger de buizerd broedde, broedt nu al jaren, met succes, de havik. Het telgebied is, net als het gehele duingebied, in de loop der jaren verruigd. Dit is het gevolg van de stikstofdepositie en het instorten van de konijnenpopulatie. De weilandjes zijn begroeid geraakt met berken en duinriet. De elzenmeten lopen ondanks het onderhoud toch vol met berk, braam en lijsterbes en de valleien groeien vol met pitrus. Een en ander is ook terug te zien in het verloop van de tellingen. Er is sprake van een afname van vogels van het open duin en een toename van bosvogels. De gebruikte telmethode is de turfmethode. Dit omdat het betreffende gebied ongeveer 55 ha groot is en daarmee te groot voor een BMP telling. De turfmethode verloopt via 10 vaste telpunten verdeeld over de verschillende biotopen. Op ieder telpunt wordt ongeveer 5 minuten geluisterd en geschreven. In de jaren 1993 tot en met 1997 heb ik alleen geschreven op voorkomen van soorten en niet op aantallen. Na 1997 ben ik dit wel gaan doen. Dit om een beter inzicht te krijgen in de aantallen broedterritoria. De nauwkeurigheid van de turfmethode is weliswaar omstreden, maar deze geeft toch een redelijk inzicht in voorkomen en aantallen broedparen in een gebied. Ik ben van mening dat je altijd te weinig telt en dat aantallen eventueel naar boven toe afgerond kunnen worden. Opvallende zaken waren: de vestiging van de eerste brandganzen begin jaren ’90.
4
Zêêlieven 2015
Dit was het eerste beschreven broedpaar op Schouwen, net als de vestiging van de eerste havik op Schouwen, een Cettis zanger gedurende een seizoen in het riet bij de eendenkooi, een blauwborst gedurende drie seizoenen bij de eendenkooi en het laatste broedgeval van een tapuit in 2011. Binnen het gebied vinden er verschuivingen plaats. Waar nu de havik broedt zijn buizerd, sperwer en torenvalk vertrokken. Buizerd en sperwer hebben zich in de achterste bossen gevestigd, maar de torenvalk is verdwenen. De bruine kiekendief broedt al jaren met succes in het riet bij de afwateringssloot. In het kooibos was er een behoorlijke kolonie van kauwtjes, maar deze is door de havik gedecimeerd. De havik predeert nu vooral op pullen van de ganzen die broeden aan de randen van het gebied ( de zgn. Putten van de Oude Hoeve). Het bijzondere van het Watergat is de overgang van de biotopen. Ieder voorjaar komen er allerlei vogels op trek voorbij. De meest opvallende zijn wespendief beflijster en kepen. Het is altijd weer verrassend wat je op je teltochten tegen komt. Allerlei mensen zijn al met mij mee geweest en een ieder kan beamen dat het gebied hoge natuurwaarden heeft. Bijgevoegd zijn de tellijsten en een ieder kan daar uit opmaken hoe het met de vogels is gegaan in de 20 jaar dat ik ze heb gevolgd. Mijn dank gaat naar Mevr. M. Moolenburgh en betreden van dit bijzondere gebied.
Dhr. P.A. Lubbers voor het mogen
Bijzondere waarnemingen van de vogels die de laatste 20 jaar voorbij trokken over het Watergat 1993 1994 1995 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2008 2009 2011 2013 2014 2015
Wespendief Engelse gele kwikstaarten en eerste broedpaar brandganzen Wespendief Patrijs, toen al zeldzaam Kwak, invallend in de Eendenkooi Fluiter in de achterste bossen, meer Hazen dan Konijnen geteld Dwergmeeuwen 5 stuks broedende Blauwborst bij de Eendenkooi, Beflijsters wederom Blauwborst vestiging Blauwe Reiger en Aalscholver in de Eendenkooi (2003 verhinderd) broedgeval Brand+Canadagans 4 pullen, IJsvogel en Velduil Havik 3 juv, Buizerd en Bruine Kiekendief naar achterste bossen, Wielewaal Havik en Buizerd juv geringd, Goudvink en Keep Houtsnip en Waterral regelmatig broedend op het Watergat Wespendief, Goudvink en Wielewaal Houtsnip en Waterral, Putters Grauwe Vliegenvanger achterste bossen, Hazen en Damherten Bij een kleine populatie van zo’n 60 Konijnen 1 broedgeval van Tapuit sinds jaren (gemeld) 2 broedende Haviken Eendenkooi en bos, boshavik aast op juv Brandganzen wederom Houtsnip in achterste bossen, Spotvogel en Konijnen zijn er wat meer IJsvogel, winterwaarneming Fam Nijsen –Lubbers.
Zêêlieven 2015
5
Zêêlieven 2015
6
Tellijsten Watergat 1993-2014 Soorten
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
1.grauwe gans
0
0
0
0
0
0
0
0
0
2
2.brandgans
1
2
4
3
2
3
3
5
8
6
3.nijlgans
0
0
0
0
0
0
0
0
0
1
4.bergeend
3
4
4
4
2
3
3
3
3
2
5.wilde eend
3
0
0
3
6
6
4
5
7
7
6.slobeend
0
0
2
0
2
3
4
4
4
4
7.kuifeend
0
0
0
0
0
0
0
4
5
0
11
13
11
7
9
9
9
10
6
6
0
0
0
0
0
0
1
1
1
0
10.bruine kiekendief 0
1
1
0
0
1
1
1
1
1
11.buizerd
0
2
1
1
2
1
1
1
1
1
12.sperwer
0
1
2
1
1
1
1
0
1
1
13.havik
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
14.torenvalk
1
0
1
0`
1
1
1
1
1
15.meerkoet
0
0
0
0
0
0
0
1
1
1
16.waterhoen
0
0
0
0
0
0
0
0
2
2
17.scholekster
0
9
9
5
7
10
5
8
8
6
18.kievit
0
0
0
0
0
2
2
3
3
2
19.watersnip
2
0
0
0
0
0
0
1
1
1
20.holenduif
0
1
1
1
3
2
2
7
4
6
21.houtduif
4
4
5
6
7
8
8
11
11
12
22.turkse tortel
1
0
1
0
2
2
0
0
2
0
23.zomertortel
5
7
6
4
4
0
3
0
2
2
24.koekoek
2
3
3
1
3
1
2
4
3
2
25.groene specht
2
1
1
2
2
1
2
2
2
1
26.bonte specht
2
2
1
1
2
1
2
4
5
1
27.boerenzwaluw
0
4
4
1
4
1
5
3
3
2
28.graspieper
5
6
6
3
5
8
7
8
8
7
29.witte kwikstaart 0
2
0
0
1
2
2
2
2
2
30.heggemus
3
3
5
5
6
5
4
4
4
8.fazant 9.dodaars
2
1
Zêêlieven 2015
7
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
1
1
0
1
3
2
3
2
2
3
2
3
7
5
7
7
7
8
7
8
5
10
8
6
1
0
2
0
1
2
1
1
1
2
2
1
4
0
2
2
1
1
2
2
2
2
2
2
7
7
6
4
5
4
7
5
5
5
5
5
1
2
2
1
2
0
0
2
0
0
0
0
3
1
0
1
1
1
1
0
1
0
3
1
6
5
5
7
5
5
5
5
5
4
3
3
1
1
1
0
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
2
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
2
1
1
1
1
1
1
1
1
1
0
0
0
0
1
1
1
3
1
3
2
2
1
1
1
1
2
2
2
3
2
2
2
2
2
2
2
2
12
8
6
9
2
2
2
4
7
5
4
4
1
0
0
1
0
0
0
1
0
0
0
0
2
1
1
0
0
0
2
2
0
0
0
0
2
1
2
2
2
3
2
2
2
2
2
2
9
8
9
9
8
9
9
8
8
8
8
9
1
2
1
1
1
2
2
2
2
2
2
2
1
2
2
2
2
2
2
1
1
1
0
1
3
3
2
2
2
2
2
2
3
2
1
2
1
1
0
2
1
1
1
1
2
1
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
3
2
1
2
1
1
2
2
2
2
2
2
2
2
1
1
11
7
5
8
7
6
4
6
4
7
3
3
1
0
0
0
0
1
2
2
1
1
0
0
6
6
5
6
5
3
5
5
3
2
3
3
Zêêlieven 2015
8 Soorten
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
31.nachtegaal
4
5
4
1
4
3
7
5
4
3
32.roodborst
7
5
5
2
6
6
7
7
4
6
33.tapuit
4
3
1
3
4
3
2
2
0
0
34.roodborsttapuit 1
2
2
0
4
4
3
3
3
4
35.zanglijster
4
4
3
2
5
1
4
1
2
3
36.merel
3
4
3
4
4
4
7
6
6
6
37.tuinfluiter
6
5
6
4
6
3
2
5
3
2
38.zwartkop
1
3
5
2
6
4
6
6
6
5
39.grasmus
5
6
4
2
8
2
4
5
6
5
40.braamsluiper
1
2
3
1
2
2
2
4
3
1
41.rietzanger
3
3
4
3
5
3
3
4
4
3
42.sprinkhaanzanger 1
1
0
1
1
1
2
3
2
2
43.kleine karekiet
4
4
5
2
3
3
3
5
3
2
13
11
8
9
11
12
8
8
5
9
45.tjiftjaf
6
6
7
6
9
10
8
9
10
11
46.winterkoning
6
7
12
7
8
9
8
10
7
6
47.koolmees
3
5
4
5
7
8
5
10
7
6
48.pimpelmees
2
2
2
1
3
2
3
4
3
2
49.staartmees
1
1
0
0
0
2
1
0
0
0
50.boomkruiper
0
2
1
0
1
1
1
1
1
1
51.ekster
2
0
3
3
2
5
0
4
2
2
52.gaai
1
2
0
0
1
2
1
4
3
2
53.kauw
0
0
0
0
0
0
6
8
6
54.zwarte kraai
2
3
8
6
4
7
6
4
3
5
55.spreeuw
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
56.vink
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
57.kneu
2
4
4
4
4
4
4
9
7
6
58.putter
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
59.groenling
0
0
0
1
4
0
0
0
0
0
60.rietgors
0
1
2
0
2
2
3
4
3
3
44.fitis
0
Zêêlieven 2015
9
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
4
3
3
3
3
3
3
4
3
4
2
4
8
10
10
12
10
8
12
10
10
8
10
12
0
0
0
1
0
0
0
0
1
0
0
0
3
4
3
2
2
3
2
3
3
3
3
3
2
2
2
1
2
2
3
3
3
5
5
5
6
7
7
7
6
7
7
7
4
8
5
10
4
4
4
4
4
5
4
5
4
2
3
2
8
7
8
10
8
11
11
10
10
11
10
10
5
5
4
5
5
4
4
5
5
5
5
6
0
1
1
2
2
2
1
1
2
2
2
2
3
2
2
2
3
4
4
4
5
3
3
4
1
3
3
3
2
3
2
3
3
2
3
4
3
4
3
4
4
4
5
5
5
3
4
5
10
10
10
12
10
11
10
11
12
10
6
8
10
10
10
12
10
9
10
9
10
10
11
12
10
12
10
16
10
11
14
13
12
12
12
11
7
6
6
7
6
7
7
7
6
7
6
6
3
3
3
4
3
4
3
2
1
2
2
3
1
1
1
1
1
1
1
1
0
0
0
1
1
1
1
0
1
0
1
1
1
0
0
0
1
1
1
2
2
2
1
2
2
1
1
1
3
1
1
1
1
1
1
2
1
0
1
1
9
6
6
7
6
6
7
7
6
4
4
6
2
3
3
3
3
3
3
2
2
3
2
2
0
1
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
2
1
1
1
2
2
2
2
2
3
4
2
4
3
4
4
4
4
0
3
4
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
1
1
0
0
0
0
1
0
0
0
2
2
2
1
2
2
3
3
3
2
2
2
2
10
Zêêlieven 2015
DRONE Bert Kleijn Het controleren van kerkuilen nestkasten brengt je soms op de leukste erven. Zo is het ieder jaar weer verrassing wat we in Zonnemaire aantreffen bij wat ik noem “die artistieke boer “, waar we onder het genot van een versnapering altijd van harte welkom zijn. Niet alleen organiseert hij ieder jaar een zomerfestival, maakt films of heeft een broedende krielkip in een uilenkast, nee dit jaar had hij weer een nieuw speeltje, een drone. Vol trots demonstreert hij het ding en laat een filmpje zien van een openlucht concert bij de Plompe Toren. De drone gaat steeds hoger vliegen, het muziekgeluid sterft langzaam weg en het uitzicht over de Koudekerkse inlaag en de Oosterschelde wordt steeds majestueuzer. Ook gebruikt hij hem om het groeistadium van zijn gewassen te controleren. Ik ben benieuwd wat hij volgend jaar weer in petto heeft.
Kluut, juveniel, foto: Leo Tromper
Zêêlieven 2015
11
Huiszwaluwtelling 2014 Gijs van den Ende De eerste huiszwaluwen werden op Schouwen-Duiveland dit voorjaar op 16 april in Noordgouwe waargenomen. Johan Everaers zag toen om 14:30 uur 2 exemplaren in de buurt van zijn huis rondvliegen. Pas vanaf eind april tot eind mei arriveerde de soort in grote aantallen in ons land (www.trektellen.nl). Volgens het KNMI waren de maanden maart, april en mei extreem zacht en zonnig en er viel een normale hoeveelheid neerslag. De maanden juni, juli en augustus waren vrij warm, vrij zonnig maar ook zeer nat. Zowel voorjaar en zomer zijn dus gunstig voor de landelijke huiszwaluwpopulatie geweest: de meeste paren hebben wellicht twee broedsels kunnen grootbrengen. Het totaal aantal gevonden bewoonde nesten tijdens deze 22ste integrale telling daalde van 609 in 2013 naar 607 in 2014: een afname van 2 = 0,33%. Tabel 1. Bewoonde huiszwaluwnesten per woonkern op Schouwen-Duiveland 2007-2014. In de laatste kolom ∆ = de toe- of afname in 2014 t.o.v. 2013 Woonkern
2007
Westenschouwen Burgh-Haamstede Burghsluis e.o. Koudekerke e.o. Renesse e.o. Scharendijke e.o. Ellemeet Serooskerke Brouwershaven Schutje/Nieuwerkerke Zierikzee e.o. Gouweveer Zonnemaire Schuddebeurs e.o Noordgouwe Kerkwerve Dreischor e.o. Nieuwerkerk e.o. Ouwerkerk Sirjansland Oosterland e.o. Bruinisse/Zijpe Totaal
2008
2009 2010
2011 2012
2013
24 76 54 17 4 59 3 19 48 21 1 0 31 6 32 5 37 24 23 37 54 60
28 72 44 15 1 54 4 18 38 9 0 0 33 6 37 0 52 34 22 46 74 57
25 52 25 8 3 46 8 16 40 14 0 0 24 27 24 2 67 14 26 38 86 68
28 52 24 8 9 31 17 6 29 21 3 0 32 24 34 0 66 23 39 35 96 93
13 50 26 3 17 11 19 5 38 20 1 0 38 7 35 1 88 36 46 36 86 95
7 52 29 0 1 8 23 4 35 20 0 0 33 12 24 1 89 21 36 25 96 111
5 41 20 4 8 19 13 0 46 17 6 0 34 11 29 4 89 20 23 27 75 107
618
644
626
670
671
628
609
2014
∆
5 0 41 0 20 0 0 0 14 +6 20 +1 6 -7 0 0 38 -8 17 0 5 -1 16 +16 37 +3 12 +1 28 -1 2 -2 86 -3 15 -5 20 -3 45 +18 58 -17 98 -9 607
-2
Resultaten Het is het jaarlijks terugkerende verhaal van toe- en afname waarvan van je de oorzaken deels moet zoeken bij de locale omstandigheden. Dit keer bleven vooral in Burgh- Haamstede, Westenschouwen en Burghsluis de aantallen stabiel. De kolonie
12
Zêêlieven 2015
aan een boerderij aan de Oolesweg in Koudekerke leek nu permanent verlaten te zijn. In Renesse, waar huiszwaluwen in 2012 dreigden te gaan verdwijnen, namen de aantallen toe, dankzij een paar nieuwe vestigingen o.a bij het VVV kantoor aan het Transferium. Kolonies in Ellemeet, Brouwershaven en Zierikzee gingen met respectievelijk met 53, 21 en 17% achteruit. Aan een boerderij in het kwartblok Gouweveer werd aan een boerderij een hervestiging van 16 nesten aangetroffen. De bewoner had jaren geleden wegens overlast alle de zich aan het woonhuis bevindende nestjes verwijderd. Hopelijk is hij nu tot het inzicht gekomen dat je met zwaluwen in de buurt veel minder last hebt van vliegen in huis, dan hangen de nestjes er misschien volgend jaar nog! De laatste 2 jaar waren huiszwaluwen in Serooskerke afwezig. Mogelijk vindt daar ooit ook weer hervestiging plaats. In Zonnemaire en Schuddebeurs was geringe toename maar in Noordgouwe en Kerkwerve namen de kolonies respectievelijk met 1 en 2 nesten af. Op Duiveland is er ook voornamelijk sprake van afname: in Nieuwerkerk, Oosterland, Ouwerkerk en Bruinisse met respectievelijk 25, 22,13 en 8%. In Sirjansland daarentegen groeide de populatie met 40% door 2 nieuwe vestigingen en een toename van 9 nesten aan een al bestaand teladres. Zoals reeds eerder werd opgemerkt, is de plaatselijke af- of toename in de kolonies soms te wijten aan omstandigheden die zich daar voordeden. Het verwijderen van nesten door woningeigenaren of het verdwijnen van plaatsen waar klei voor nestbouw aanwezig was, zijn daar negatieve voorbeelden van. Sinds 1993, toen met de integrale eilandelijke tellingen werd begonnen is de populatie met iets meer dan 25% afgenomen. Dat die afname zich niet geleidelijk heeft voltrokken is te zien in het onderstaande grafiekje.
Merkwaardig is ook dat de populatie van de zuidelijke zeekleigebieden, dus ook die van Schouwen-Duiveland, na de enorme afname in 2002 nooit meer het aantalsniveau van 1990 heeft kunnen bereiken, terwijl de landelijke populatie daar nu alweer iets boven zit. De huiszwaluwen in het noordelijk zeekleigebied deden het zelfs zo goed dat de populatie daar t.o.v. 1990 meer dan verdubbeld is! Het is
Zêêlieven 2015
13
vanzelfspekend dat behalve de condities in het broedgebied, ook die in het overwinteringsgebied belangrijk zijn voor populatieontwikkelingen van de soort. Waar de Nederlandse huiszwaluwen in Afrika overwinteren was tot voor kort nog een raadsel. Ondanks het feit dat er meer dan één miljoen exemplaren geringd werden, zijn er ooit slechts 21 terugmeldingen geweest. In het huiszwaluwverslag in Zêêlieven 2013 vermeldde ik o.a dat Theunis Piersma in 2012 op ingenieuze wijze ontdekte dat de Nederlandse huiszwaluwpopulatie, althans die van Gaast, overwintert boven de oerwouden van Kameroen en het Congobekken. Theunis Piersma is hoogleraar trekvogelecologie aan de universiteit van Groningen die in 2005 in Gaast, in een huis met daaraan een kolonie huiszwaluwen is gaan wonen. Mede daardoor heeft hij extra belangstelling voor deze soort gekregen. Hij schreef daarover het boekje “De Zwaluwen van Gaast” dat vorig jaar verscheen. Hierin komen behalve het hiervoor genoemde ook ander onderzoek, wetenswaardigheden en nog onbeantwoorde vragen over de soort aan de orde. De grote afname van de West Europese huiszwaluwpopulaties sinds de jaren 60 van de vorige eeuw (In Nederland bedroeg die afname tot 1980 meer 60%!) wordt door Piersma en anderen voornamelijk geweten aan de gelijktijdige afname van de samenstelling van het insecten-aeroplankton waarin vooral van de orde Diptera de vertegenwoordigers uit de familie van de Bibionidaea schrikbarend in aantal zijn afgenomen. Bibionidaea zijn zg. zwarte vliegen, een soortenrijke familie, waarvan voor zover ik weet alleen de rouwvlieg en de koortsvlieg, behalve Latijnse, hier ten lande ook Nederlandse namen hebben. En vooral deze vliegen worden bij voorkeur door huiszwaluwen in grote hoeveelheden gegeten. De oorzaak van de schrikbarende afname van deze insecten wordt geweten aan het verdwijnen van een groot areaal aan natte bloemrijke weiden waarin en waarboven deze dieren vaak in onvoorstelbaar grote hoeveelheden kunnen voorkomen. Door ontwatering, gebruik van kunstmest en het inzaaien van droge akkers met raaigras en maïs zijn dit soort weiden vooral in Noordwest Europa grotendeels verdwenen en trad daar een enorm biodiversiteitsverlies op, waardoor behalve huiszwaluwen ook weidevogels, zoals grutto’s en kieviten, sterk in aantal zijn achteruitgegaan. Ondanks deze laatste sombere constatering is er gelukkig ook veel optimistisch stemmende informatie te lezen in dit vlot geschreven, zeer interessante boek. Iedereen die van huiszwaluwen houdt kan ik het van harte aanbevelen.
Dankwoord Dit artikel had ik nooit kunnen schrijven als de onderstaande personen niet hadden meegewerkt aan deze telling: Cock en Ellie van Heukelen, Jos van Felius, Paul Feil, Johan van Helleman, Judith Mellenberg, Willem Post, Hennie Ravesteijn ,Ted Sluijter, Leo Tromper, en Mario de Vlieger. Allen mijn hartelijke dank hiervoor! Literatuur: Bijlsma, Rob, 2013, Miljoenen huiszwaluwen in Afrika, maar waar? Het Vogeljaar jg.61 (4&5) 2013. Van Bruggen, Joost, 2013, Regionale verschillen in trends van de Huiszwaluwen in Nederland in de periode 1989-2011, Het Vogeljaar jg.61 (4&5) 2013. Van Dijk, Arend, 2013, Huiszwaluwstand in Nederland in de 20ste eeuw. Het Vogeljaar jg.61 (4&5) 2013. Hobson, K.A., Van Wilgenburg S.L., Piersma, T,& Wassenaar, L.I., 2012,Solving a migration riddle using Isoscapes: House Martins from Dutch village winter over Africa. http://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0045005. Piersma, Theunis, 2014, De Zwaluwen van Gaast.Uitgeverij Bornmeer.
14
Zêêlieven 2015
Kwartiermakers Bert Kleijn De oorspronkelijke opzet was dat we met een man of zes naar Gambia af zouden reizen, het gekende vogelaars eldorado aan de Westkust van het Afrikaanse continent. De ebola-crisis gooide echter roet in het eten en alhoewel Gambia geen enkel ziektegeval noteerde reisden uiteindelijk alleen Theo de Kuiper en ikzelf af naar dit zonnige en vrolijke land. Op de dag van aankomst, na een verkenningsrondje over het strand ontdekten we bij de brug over de kreek die in de Atlantische Oceaan uitmondde een verzameling met kijkers en telescopen uitgedoste vogelaars. Dat was slechts op 5 minuten loopafstand van ons hotel. Ter plekke aangekomen miechelde het van de verschillende soorten ijsvogels, reigers, scharrelaars, zwaluwen en steltlopers. Naast de brug was ook, niet geheel toevallig, een verzamelgebouwtje, dat wil zeggen vier palen met een dak van palmbladeren, van de lokale vogelgids association die maar liefst 75 leden telt. Nou, dat hebben we geweten ook, want voortdurend werden we aangesproken door met verrekijkers uitgeruste locals die ons wel even verder willen helpen. Wij vielen uiteindelijk voor een vriendelijke jongen die ons ter plekke op vijf a zes verschillende soorten wees en die onmiddellijk op naam bracht. De rest van de week bracht hij ons dan ook op de mooiste en vogelrijkste plekjes. De ene dag trokken we er zelf op uit, de andere met hem.
Griel
Zêêlieven 2015
15
Hamerkop
Als je uit de hotelpoort linksaf in plaats van rechtsaf sloeg deed je over de eerste 300 meter minstens anderhalf uur, zoveel viel er te spotten. Een plas water in een rijstveld telde zomaar, 5 verschillende reiger- en 2 ibissoorten, hamerkoppen, klauwieren, steltkluten, bijeneters, ijsvogels etc. etc. , je kwam ogen tekort.
16
Zêêlieven 2015
Vistocht op de Gambia rivier De dagtocht met een Afrikaanse vissersboot, met zonnedek, voltallige bemanning en kokkin was een welkome afwisseling en Theo kon zijn vispassie volop uitleven. Naast visarenden zagen we de Goliath reiger (een soort anabole purperreiger) en een rustende groep van 27 Afrikaanse en enkele Europese lepelaars. De voorlaatste dag bezochten we het zuidelijk, aan de grensrivier met Senegal gelegen Kartong en doorkruisten een gebied met een afwisseling van drooggevallen rietvelden, savanne en een schitterend goudgeel en verlaten strand. Toen we al 5 verschillende arenden op naam hadden gebracht werden we euforisch toen een 2-tal crested eagles (met een wapperende, gitzwarte kuif van 20 cm) op een nabijgelegen struik landden en daar minuten lang bleven zitten. Tot slot, waar ter wereld vind je tegenover de hotelingang na 20 voetstappen een nest van de in mijn ogen meest Afrikaanse vogel, de hamerkop (officiële naam), met zijn gebeeldhouwde, barokke kop. De vogels sleepten volop nestmateriaal naar het reusachtige nest met de kenmerkende ronde ingang aan de zijkant. Als een eerste verkenning was deze reis meer dan geslaagd en natuurlijk mag het tussendoor luieren op de houten strandbedjes, omringd door vrouwelijk schoon, bij een stevige wind en iedere dag boven de 30 graden niet onvermeld blijven. Smaakt naar meer, veel meer. Theo aan het bureauvogelen
Zêêlieven 2015 LIJST MET VOGELSOORTEN GEZIEN DOOR BERT EN THEO IN GAMBIA. FEBRUARI 2015 LITTTLE GREBE ;DODAARS GREAT WHITE PELICAN PINK BACK PELICAN HAMERKOP LONG-TAILED CORMORANT DWARF BITTERN AFRICAN DARTER CATTLE EGRET ;KOEREIGER SQUACCO HERON ;RALREIGER BLACK EGRET INTERMEDIATE EGRET WESTERN-REEF HERON; BLACK AND WHITE GREAT-WHITE EGRET GOLIATH HERON BLACK-HEADED HERON PURPLE HERON GREY HERON AFRICAN SPOONBILL EUROPIAN SPOONBILL; LEPELAAR WHITE-FACED WHISTLING DUCK SACRED IBIS HADADA IBIS OSPREY; VISAREND AFRICAN- HARRIER HAWK PALM-NUT VULTURE HOODED VULTURE PIED CROW BOOTED EAGLE; DWERGAREND LONG-CRESTED EAGLE WESTERN BANDED SNAKE EAGLE BLACK KITE; ZWARTE WOUW YELLOW-BILLED KITE BLACK-SHOUDERED KITE EURASIAN MARSH HARRIER; BRUINE KIEK DARK SHANTING GOSSHAWK GABAR GOSHAWK SHIKRA LIZARD BUZZARD PEREGRINE FALCON; SLECHTVALK GREY KESTREL DOUBLE-SPURRED FRANCOLIN GREATER PAINTED SNIPE; GOUDSNIP AFRICAN JACANA SENEGAL THICK-KNEE SPUR-WINGED LAPWING WATTLED LAPWING LITTLE-RINGED PLOVER; KLEINE PLEVIER RINGED PLOVER; BONTBEK PLEVIER WHITE-FRONTED PLOVER EURASIAN CURLUW; WULP WHIMBREL; REGENWULP COMMON GREENSHANK; GROENPOOTRUITER COMMON SANDPIPER; OEVERLOPER GREEN SANDPIPER; WITGATJE WOOD SANDPIPER; BOSRUITER COMMON REDSHANK; TURELUUR EURASIAN OYSTERCATCHER; SCHOLEKSTER BLACK-WINGED STILT; STELTKLUUT
JACK SNIPE; BOKJE SANDERLING; DRIETEENSTRANDLOPER GREY-HEADED GULL KELP GULL CASPIAN TERN; REUZE STERN GULL-BILLED TERN SANDWICH TERN; GROTE STERN LITTLE TERN; DWERG STERN LAUGHING DOVE; PALMTORTEL SPECKLED PIGEON NAMAQUA DOVE VINACEOUS DOVE SENAGAL COUGAL PEARL-SPOTTED OWLET LITTLE SWIFT AFRICAN PALM SWIFT GREEN WOOD HOOPOE GIANT KINGFISHER PIED KINGFISHER MALACHITE KINGFISHER BROAD-BILLED ROLLER RUFOUS-CROWNED ROLLER ABYSSINIAN ROLLER BLEU-BELLIED ROLLER SWALLOW-TAILED BEE-EATER BLEU- CHEEKED BEE-EATER LITTLE BEE-EATER ROSE-RINGED PARAKEET; HALSBANDPARKIET SENEGAL PARROT VIOLET TURACO WESTERN GREY PLANTAIN-EATER RED-BILLED HORNBILL AFRICAN GREY HORNBILL GREY WOODPECKER GOLDEN-TAILED WOODPECKER WIRE-TAILED SWALLOW RED-CHESTED SWALLOW SAND MARTIN; OEVERZWALUW AFRICAN GOLDEN ORIOLE FORK-TAILED DRONGO YELLOW WAGTAIL; GELE KWIK COMMON BULBUL ORIOLE WARBLER AFRICAN THRUSH CROACKING CISTICOLA SPLENDID SUNBIRD VARIABLE SUNBIRD BEAUTIFUL SUNBIRD BLACK-CROWNED TCHAGRA YELLOW-CROWNED GONOLEK WOODCHAT SHRIKE; ROODKOPKLAUWIER YELLOW-BILLED SHRIKE HOUSE SPARROW; HUISMUS WHITE-BILLED BUFFALO-WEAVER BLACK-NECKED WEAVER VILLAGE WEAVER RED-CHEEKED GORDON-BLEU RED-BILLED FIREFINCH; VUURVINK BRONZE MANNAKIN.
17
Zêêlieven 2015
18
PTT- Route 781: Schouwse inlagen telling 2014: een jubileum! Gijs van den Ende Op 30 december begonnen Ted en Maarten Sluijter en Douwe en Gijs van den Ende met de telling van deze route die bij de caissons van Ouwerkerk begint en dan via Zierikzee, Schuddebeurs en Kerkwerve verder gaat langs de Zuidkust en vervolgens via Serooskerke dwars door de Kop van Schouwen op de Grevelingendijk bij Scharendijk eindigt. In eerdere verslagen vermeldde ik al dat deze route ooit in 1990 werd begonnen door Theo Verstrael, de huidige directeur van Sovon. Tot 2000 kon hij de route jaarlijks tellen, maar daarna kreeg hij een te drukke baan en heb ik op verzoek van Jan-Willem Vergeer de route in 2001 overgenomen. In 2000 werd er niet geteld, maar vanaf 2001 eerst door mij alleen en de laatste 10 jaar altijd met 2 teams die vanaf begin en eindpunt naar elkaar toe werken en dan halverwege elkaar bij de Heerenkeet ontmoeten. Daar worden dan onder het genot van warme chocolademelk de resultaten met elkaar besproken. Dit jaar waren we ons er niet van bewust dat er een jubileum te vieren viel: het bleek nu ik dit schrijf de 25ste telling te zijn geweest. Hadden we dat toen geweten, dan had er best wel een borreltje naast de poeroet mogen staan! In die 25 jaar werden er 191516 vogels geteld verdeeld over 120 soorten. Hieronder een top tien van de in die periode talrijkste soorten. 1.Smient 2.Fuut 3.Brandgans 4.Wilde eend 5.Scholekster 6. Zilvermeeuw 7.Rosse grutto 8.Rotgans 9.Goudplevier 10.Kievit
29130 28168 20920 16949 15162 9873 8371 8203 4866 4163
Er werd om 10 uur begonnen bij half bewolkt weer met een noordwesten wind van 2-3 Bft. en het was 5 º C. In de Oosterschelde was het om 9:50 hoogwater. In totaal werden er 5886 vogels verdeeld over 77 soorten geteld. Gemiddeld werden er jaarlijks op de route 7734 vogels geteld, dus dit jaar was wat magertjes. Opvallend is dat er de laatste 10 jaar 8 tellingen zijn geweest die onder het totaal gemiddelde zaten. Is er sprake van een dalende trend in de totale presentie van wintervogels langs deze route? Ligt dat aan de afname van bepaalde soorten of soortgroepen? Alleen bij de zilvermeeuw is er sprake van een grote (verklaarbare) afname. Zie verder bij meeuwen en sterns en ook Zêêlievens 2010 en 2011. Per soortgroep worden hieronder de opvallendste resultaten besproken.
Duikers en reigers De fuut werd op de Grevelingen bij Scharendijke, het 1ste telpunt van de route, meestal als talrijkste soort genoteerd. Dit jaar werden er op de hele route maar 318 gezien, wat vergeleken met het jaargemiddelde van deze soort van1127 een klein aantal is. In de eerste 10 jaren werden er wel eens meer dan 4000 per telling gezien. Na 2000 zijn de aantallen drastisch afgenomen. Blauwe reigers waren met 5 ex. relatief talrijk, want het jaargemiddelde van deze soort op de route is maar 3.4. Er werden maar liefst 7 kleine zilverreigers geteld, een soort die pas in 2002 zijn intrede
Zêêlieven 2015
19
deed bij deze telling en nu al een jaargemiddelde heeft van ruim 2! Lepelaars verschenen pas in 2005 op de route en werden sindsdien 4 x met één enkel exemplaar genoteerd. Nu werden er maar liefst 3 gezien.
Eenden en ganzen Zoals vaker waren ook dit jaar de smient en de brandgans de talrijkste vertegenwoordigers van deze groep met respectievelijk 1261 en 460 exemplaren. Het jaargemiddelde van beide soorten is 1165 en 836. Vooral brandganzen werden dus veel minder dan normaal gezien. Wintertaling en krakeend scoorden verrassend hoog: beide met jaarrecords van 404 en 18 ex. tegen een jaargemiddelde van slechts 46 en 2. Er werden slechts 434 wilde eenden geteld: dat is ver onder het jaargemiddelde van 678! Een jaarrecord werd ook gebroken door de middelste zaagbek: van deze fraaie eenden, waarvan het jaargemiddelde slechts 24 is, werden er 135 geteld. Opvallend is dat de aantallen van deze soort na 2000 gestaag toenamen. Ook werd er één grote zaagbek gezien dit was pas de 3de keer dat deze eend op de route werd waargenomen. Roofvogels De vertegenwoordigers van deze soortgroep lieten zich tijdens de telling maar weinig zien: er werden op de hele route slechts 7 rovers waargenomen: 2 smellekens, 2 torenvalken, 1 slechtvalk en 2 buizerds. Smelleken scoorde bovengemiddeld, want de soort werd maar 4 x eerder met 1 exemplaar gezien. Op die van 1990 na, is de buizerd tijdens alle volgende 24 tellingen gezien: het jaargemiddelde van deze soort is 2,4. Meeuwen en sterns De zilvermeeuw was altijd de talrijkste vertegenwoordiger van deze soortgroep die op de route werd gezien. Sinds eind jaren 90 van de vorige eeuw namen de aantallen drastisch af doordat de vuilstort aan de Hoosjesweg bij Serooskerke werd opgeheven en afgedekt. Ook de aantallen kokmeeuwen namen na die tijd af. De jaargmiddelden van beide soorten ijlen nog steeds na en zijn dus nog steeds erg hoog; zilvermeeuw 395 en kokmeeuw 101. Van beide soorten werden er resp. 96 en 86 exemplaren genoteerd. Grote mantelmeeuwen waren met 13 ex. op bijna alle eerste 10 telpunten van de route aanwezig. Gemiddeld worden er jaarlijks 11 gezien. Er werden slechts 10 stormmeeuwen genoteerd, een relatief gering aantal, want het jaargemiddelde van deze meeuw staat op 31. Voor de eerste keer werden er grote sterns gezien op de route: 13 stuks bij punt 1 op de Grevelingendijk bij Scharendijke. Steltlopers en rallen Ondanks dat het tijdens de telling hoog water was en de slikken en platen onder water lagen, werden er op de telpunten dichtbij de zeedijk geen spectaculaire aantallen genoteerd. Scholeksters waren met afstand de talrijkste steltloper: er werden er 624 geteld. De landelijke achteruitgang van deze langlevende soort sinds 2004 kun je wel zien aan de aantallen van de laatste 10 jaren van de route. Daarvoor was de soort bijna altijd in groten getale aanwezig 1991: 1963 ex., 1993: 1867ex. en in 1996: 2544 ex. een jaarrecord dat nooit werd gebroken! Het is goed mogelijk dat er bij de zêêlievens die we dit jaar telden nog steeds vogels waren die in 1990 ook al werden meegeteld, want de hoogste leeftijd die van een een niet in gevangenschap levende scholekster werd vastgesteld is voor zo ver ik weet 43jaar! Het jaargemiddelde van deze soort is 606 en eigenlijk is met uitzondering van 2011 (1548 ex.!) dat aantal tussen 2004 en 2014 nooit meer gehaald. Van de andere drie vertegenwoordigers uit deze soortgroep in de top 10 werden van de rosse grutto, goudplevier en kievit
20
Zêêlieven 2015
respectievelijk 151, 0! en 121 exemplaren geteld. Alledrie de soorten scoorden daarmee ondergemiddeld! Opmerkelijk was dat er sinds 1994 weer waterrallen werden waargenomen: dit keer net als toen 2 exemplaren één bij telpunt 6, Kakkersweel en de andere bij telpunt 10, Inlaagdijk/Zeedijk Flaauwers.
Duiven en zangers De houtduif is met een jaargemiddelde van 58 de talrijkste soort binnen deze groep, maar dit jaar werden er slechts 17 geteld. Er werden maar 2 holenduiven en 4 turkse tortels geteld, wat voor beide soorten abnormaal weinig is. De stadsduif echter vestigde met 15 ex. een jaarrecord. Deze werden bijna allemaal bij telpunt 3: Noorhavenpoort Zierikzee genoteerd. Voor het eerst in 12 jaar werden er weer veldleeuweriken geteld: 7 stuks , 6 in Prunje zuidoost en 1 bij Serooskerke. Uit analyses van alle landelijke PTT-tellingen tot nu toe blijkt dat deze soort het meest gezien wordt als er sprake is van een vorstperiode, wat tijdens deze telling dus niet het geval was. Tijdens de trektellingen deze herftst in oktober en november zagen we zich de influx van abnormaal grote aantallen merels langs de telpost voltrekken. Kennelijk zijn er heel wat van deze vogels hier in het landelijk gebied blijven hangen, want de soort vestigde met 24 ex. een jaarrecord. Gemiddeld worden er 7 merels per jaar geteld. De meeste vogels werden vooral in het gebied rond Zierikzee, Schuddebeurs en Kerkwerve gezien, maar ook 7 exemplaren bij de caissons in de Schelphoek. Het zal niemand verbazen dat binnen deze soortgroep kauwen en spreeuwen met jaargemiddelden van resp. 90 en 45 de meest genoteerde vogels zijn. Deze telling scoorden zowel kauw met 58 ex. en spreeuw met 22 ex. onder de maat. Tot slot Het blijft interessant om aan dit langstlopende telproject van SOVON te blijven meedoen. Vooral als je een lange route kunt delen met anderen en je uit de enorme dataset die er is ontstaan trends kunt vaststellen en die probeert te interpreteren. Voorzover ik weet zijn er nog drie andere routes op het eiland: één door de Zeepeduinen die ook al lang geleden werd begonnen en ieder jaar met twee ploegjes werkgroepleden wordt geteld. Verder telt Jan-Willem Vergeer twee routes die door de Kop van Schouwen gaan. Omdat er maar 1 x per jaar tussen 15 december en 31 december geteld hoeft te worden, schept dit telwerk niet veel verplichtingen en zou dat voor een beginnend vogelaar een opstapje naar serieuzere tellingen, zoals bij voorbeeld BMP werk kunnen zijn . Het zou mooi zijn als er binnen deze werkgroep mensen waren die een route gaan doen, die naar analogie met deze, dwars over Duiveland van de Oosterschelde naar de Grevelingen gaat. Ik verheug me er al op de resultaten jaarlijks met die van route 781 te kunnen vergelijken.
Zêêlieven 2015
21
Kerkuilenverslag 2014 Bert Kleijn Na de koude winter en voorjaar van 2013 troffen wij in de 37 Schouwse kasten die wij controleerden slechts 10 jong kerkuilen aan, een dieptepunt sinds we deze aktiviteit van Rinus van’t Hof overnamen. Het kon dan ook niet anders of 2014 moest beter verlopen, en inderdaad, 55 jonge kerkuilen zagen het daglicht. Behalve het warme en droge weer moet ook de landelijke muizenexplosie hieraan debet geweest zijn. Opvallend was echter het zeer geringe aantal 2e broedsels. Ondanks het feit dat diverse kasteigenaren na het 1e broedsel kerkuilen in of bij de kasten signaleerden werden in slechts 1 kast een drietal jonge uilen aangetroffen. Op organisatorisch vlak hebben wij besloten de activiteiten op te splitsen in een Schouws en een Duivelands deel. Na een winterse wervingsbijeenkomst van Peter Boelee en Henk Castelijns bij Ecoscope te Renesse kwam Gijs Varkevisser onze gelederen versterken. Vijf man sterk houden zich in het Schouwse nu bezig met het controleren en schoonmaken van de kasten, naast ondergetekende Willem Post, Theo de Kuiper, Rob en Vroom en eerder genoemde Gijs Varkevisser. Jos van Felius coördineert als vanouds de Duivelandse activiteiten. Braakballen werden weer bij Kees de Kraker ingeleverd voor nader onderzoek in Nijmegen door de Zoogdier Vereniging maar helaas konden we zelden aan zijn dringend verzoek voldoen om minsten 60 ballen per kast te verzamelen. Opvallend genoeg bereikten ons in 2014 geen verzoeken voor het plaatsen van nieuwe kasten, meestal gebeurde dat in de jaren hiervoor toch wel zo’n twee of drie keer per jaar. Voor 2015 gaan we ons op verzoek van de Zeeuwse Uilen Werkgroep naast kerkuilen ook bezig houden met de overige uilensoorten. Ransuilen slaapplaatsen of broedgevallen graag melden bij ondergetekende en ook dood gevonden kerkuilen graag melden. Er is ons beloofd dat die binnen een werkdag voor nader landelijk onderzoek door een koerier opgehaald worden.
22
Zêêlieven 2015
Vogelreis Extremadura Ted C.J. Sluijter Kummeniebiekomme! In 2013 had er geen vogelreis plaatsgevonden. Logisch dat er een aantal lieden stonden te popelen om het in 2014 wel te laten gebeuren. De min of meer ‘vaste kern’ reizigers bestaande uit Theo de Kuiper, Gijs van den Ende, Jan Willem Vergeer, Jos van Felius, Ted Sluijter en Leo Tromper waren het snel eens: Spanje. Wat nauwkeuriger: Extremadura. Van 11 tot 19 mei…wow! Precies 10 jr. geleden was dit ook al eens ons reisdoel, toen nog met tent….dat moest nu maar anders, beetje luxer! Twee auto’s vol vertrokken op zondag 11 mei vanuit Schouwen richting luchthaven Rotterdam. De dames Van den Ende en Sluijter namen de auto’s weer mee terug. En dan vliegen vanaf Rotterdam-The Hague naar Madrid Barajas. Met 20 minuten vertraging (monteurs kropen een van de motoren in op Rotterdam om iets te controleren…) enfin 11.50u. opstijgen, 14.30u landen op Madrid Barajas. 11 mei 2014 Madrid-Monfrague camping Op de luchthaven staat een glimzwarte Mercedes Vito 9ps. bus voor ons klaar (vriend AVIS). Jos is de chauffeur. De km. teller staat op 4.634 km; tis echt een gloednieuwe! Nu nog even uit de spaghetti van wegen rond Madrid zien te komen. De meegenomen tomtom weigert dienst….. dan maar aan de hand van de ook meegenomen kaart… Na een uur laten we de rondwegen rond Madrid eindelijk achter ons. Jos trapt op de E90 rond 15.45 uur de Vito flink op zijn staart. Toch zien we tijdens de rit: huismus, houtduif, ooievaar, zwarte wouw, ekster, zwarte spreeuw, boerenzwaluw, huiszwaluw, bijeneter, wilde eend, koereiger, vale gier en putter. Onderweg stoppen we nog even om in een herberg koffie te drinken. Waarschijnlijk (we ontdekken dat pas na dagen) heeft op die parking iemand bij het parkeren de bumper van onze Vito gekust (met schade tot gevolg!). Rond 17.45 uur arriveren we op onze verblijfplaats: camping Monfrague. 11 mei 2014 Camping Monfrague Twee geschakelde 3-persoons bungalows staan voor ons gereserveerd. Ze zijn wat povertjes uitgerust, maar beter dan op een luchtmatje! De ouwe hap (Gijs, Theo en Ted) gaan er 1 bewonen, de jonge bende (Jan Willem, Leo en Jos) de andere. We nemen een uurtje om ons op ’t gemak te installeren. De winkels zijn dicht, maar op de camping bevindt zich een groot restaurant; dat gaan we straks testen. Vanaf ons terras op de camping scoren we: bijeneter, zwarte spreeuw, Turkse tortel en een hele mooie appelvink dichtbij. Tja en uiteraard hondsbrutale blauwe eksters…. ze komen echt tot op een paar meter en ja, wat zijn ze schitterend! Er vliegen huiszwaluwen en in de verte klinkt een koekoek. Na de maaltijd in het restaurant, welke ons prima smaakt, maken we een wandelingetje vanaf de camping: op geluid determineren we: merel, nachtegaal en grauwe gors. Absolute toppers zijn de roepende Moorse nachtzwaluw en dwergooruil! Dan is het tijd voor de bedjes-test. Welterusten. 12 mei 2014 Peña Falcon & Brug over de Taag Lekker uitgeslapen! Dit ondanks houtzagerij Van den Ende/De Kuiper. Paar baguettes en beetje beleg scoren op de camping en ontbijten maar. Een raaf vliegt over en de grauwe gors zingt heftig. Een klein ritje Zuidwaarts brengt ons bij een beroemd punt: Peña Falcon. De zon schijnt, korte broeken! En we gaan een heerlijk anderhalf uurtje beetje rondlopen en kijken: vale gieren, slechtvalk, rotszwaluw, blauwe rotslijster, roodstuitzwaluw, dwergarend, aasgier, gierzwaluw, monniksgier, wielewaal,
Zêêlieven 2015
Extremadura
23
24
Zêêlieven 2015
boomkruiper, winterkoning en aalscholver op het stuwmeer. Uiteraard een bakje koffie op deze prachtplek met dat fantastische zicht op de gierenrots. En het is nog lang niet op want we zien: blauwe reiger, torenvalk, pimpelmees, zwarte ooievaar, kneu, eurokanarie, zwarte roodstaart, raaf en die hele mooie grijze gors. Daarna rijden we een stukje terug over de EX208 en stoppen bij de brug. Die is rijp behangen met wel 1.200 huiszwaluwnesten. Ook rotszwaluw, Alpengierzwaluw en rotsduif hebben er nesten. Verder scoren we hier nog: zwartkop, merel, rode wouw, slangenarend roodborst en monniksgier. 12 mei 2014 Embalse Torrejon-Rio Tietar Wederom klein stukje rijden over EX208. Stoppen aan oever vlakbij de embalse de Torrejon-Tajo. Het is 13.00u. en 29 graden! tijd voor een broodje op een picknickplek. Tijdens de hap o.a.: koolmees, rode- en zwarte wouw, koekoek, boomkruiper, aasgier, rode patrijs, grote gele kwik, staartmees en zowaar op de helling boven ons een edelhert. Daarna weer een stukje verder rijden over de weg zonder nummer (aftakking van EX208) langs Rio Tietar. Hier een moeilijke stop langs de weg en op een klein observatiepunt: oeverloper, nachtegaal, Cetti’s, zomertortel en een oogverblindende Spaanse keizerarend. De vogel zeilt langs de oever en gaat op een plaats zitten waar we de vogel niet meer zien. Ook niet nadat we verschillende stopplaatsen kiezen. ‘Kummeniebiekomme’ dus. Het zal de enige waarneming zijn van deze soort deze vakantie. En het kummeniebiekomme zal nog veel gebezigd worden deze reis…. 12 mei 2014 Embalse de Arrocampo Almaraz Via de CCV-17.1 komen we bij een waterrijk gebied met interessante (riet)oevers; Embalse de Arrocampo Almaraz. Met de heerlijke temperatuur geen enkel probleem om de telescopen op te zetten en oren/ogen de kost te geven: graszanger, kleine zilverreiger, snor, kleine karekiet, kwak, Cettis, waterhoen, purperreiger, meerkoet, lachstern, woudaap, kuifeend en waterral. Er staat ook een vogelkijkhut, maar die is op slot (?). na enige tijd rijden we een klein stukje om in een ander deel van dit wetland te komen. Ook daar is weer veel te zien: paap, bijeneter, grauwe gors, grote karekiet, purperkoet, koereiger, slobeend, roodborsttapuit, lepelaar en ook de hier zeker niet algemene witoogeend. Daarna is het tijd om flink boodschappen te doen voor de komende dagen, dus snellen we via grote wegen naar Plasencia om daar de lokale LIDL flink te plunderen. Met een Vito vol eten/drinken arriveren we op de camping. Onder genot van een drankje bespreken we de plannen voor morgen. De koks Gijs & Theo bereiden een Thaise curry, zes man doet zich tegoed aan deze heerlijke pot. Er vliegt nog een dwergarend over. Een kleine wandeling buiten de camping leverde weer het aanhoudende “wie-tok, wie-tok, wie-tok” op van Moorse nachtzwaluw. Om 23.30u. gaan de oogjes dicht. 13 mei 2014 Peña Falcon Om 07.20u. op, best frisjes buiten bij ‘t ontbijt. We rijden naar de Peña Falcon om daar een wandeling te maken rond de berg bij het kasteel. Onderweg daarheen op de EX208 een zingende boomleeuwerik. We beginnen de wandeling rond 09.15u. en rond 13.15u. zijn we weer bij de auto. Onderweg weer een scala aan waarnemingen: vink, putter, merel, aasgier, huis- en Alpengierzwaluw, kneu, koekoek, grijze gors, torenvalk, dwergarend, havik, boomkruiper, wielewaal, sijs, roodborst en veel zwartkop. Binnen enkele minuten zien we ook wonderschone vlinders: de pasja en grote vos. En zelfs enkele appelvinken in de vrij lage begroeiing van eiken. Aan de heerlijke wandeling komt maar geen einde: nachtegaal, zwarte ooievaar, monniksgier, witte kwikstaart, rode patrijs en bijeneters. En dat alles onder een blakend zonnetje
Zêêlieven 2015
25
dat de temperatuur weer tot 28 graden doet stijgen! Voordat we verder gaan, eerst een snelle lunch bij de auto. Want we gaan naar een mooi dal zo meteen.
13 mei 2014 Villareal de San Carlos Een stukje terugrijdend komen we bij het gehucht Villareal de San Carlos. Hier bevindt zich een klein infocentrum over Nationaal park Monfrague. In dit gehucht doen we een heerlijke kop koffie. Vanaf hier gaan we wandelen door een dal. Onderweg daarheen wandelend: vink, roodkopklauwier en zwartkop. Het dal zelf is zeer weelderig begroeid en er loopt een beekje doorheen; echt een oase. Hier zingen nachtegaal en Cetti’s luid. We horen een ijsvogel. Maar ook: koolmees, putter, wielewaal, merel, baardgrasmus, zwarte spreeuw en kleine zwartkop. Een heerlijke plek! 13 mei 2014 Omgeving camping Monfrague Terug op de camping zetten we ons op het terras van de bungalows. Chips, fris, biertjes, wijn. Nagenieten van de schitterende dag. Koksmaatjes Gijs & Theo duiken de keuken in. Na enige tijd komen er zeer welriekende dampen voorbij. Wow, op tafel verschijnt een heerlijke linzenmaaltijd met diverse groenten. De pan lijkt veel te vol. Lijkt, want uiteraard komt-ie leeg…. Ondertussen vliegen er bijeneters over en zingen groenling en roodborsttapuit. Na de afwas maken Leo en Ted nog een wandeling van een paar kilometer richting treinstation Monfrague fc. Het wordt een onvergetelijke wandeling; windstil, zwoel terwijl de zon wegzakt. De wandeling is aan de rand van de dehesa met ook kleine waterstroompjes. Diverse roodborsttapuiten en Iberische klapeksters op de draden, maar ook wilde eend, bijeneters, zingende nachtegalen, kuifleeuwerik en grauwe gorzen. Tegen de schemering trekken flinke aantallen gierzwaluwen over in Noordelijke richting, we tellen er zeker 850. Ook slaaptrek van zwarte spreeuw.
Extremadura
26
Zêêlieven 2015
Extremadura 14 mei 2014 Rio Almonte Om 07.20u. opstaan. Wederom fris, maar…Theo en Gijs schotelen gebakken eieren voor met bacon & tomaat bij de baguettes! Daar kunnen we wel even mee vooruit. We rijden via de EX208 Zuidwaarts naar Torrejón el Rubio. Bij de brug over de Taag uiteraard de huis- en alpengierzwaluwen, vale gieren en dwergarend. In Torrejón tanken we de bus weer vol diesel en vervolgen de EX208. Bij een stenen brug over Rio Almonte stoppen we om te vogelen. Een heel fraai dal, met veel oever- en waterplanten. we zien o.a.: roodborsttapuit, graszanger, cetti, grauwe gors, kauw, kleine plevier, nachtegaal, vale gier, vink, roodkopklauwier, koolmees, appelvink,monniksgier, putter, merel, ooievaar, rotszwaluw, witte kwik en zowaar de eerste hop deze vakantie. Er staat flink wat wind maar het zonnetje geeft veel warmte. 14 mei 2014 Steppe bij Trujillo Via de EX208 rijden we verder Zuidwaarts richting Trujillo. Vlak voor deze stad nemen we een kleinere weg Oostwaarts de CV231 en CCV-23.3 richting Torrecillas de la Tiesa en Aldeacentenera. Hier nemen we waar: blauwe ekster, wespendief, boomleeuwerik, dwergarend, koekoek, vink buizerd, wilde eend, ekster en boerenzwaluw. Nog voor Aldeacentenera slaan we een hele kleine weg in richting Zuidwest. Grauwe gors, kuifleeuwerik, roodborsttapuit, Iberische klapekster vallen ons ten deel tijdens een koffiestop op deze weg. We staan nu in een heel open steppeachtige landschap met hier en daar een boerderij. Vanaf dit punt zien we een heel klein meertje: dodaars met nest, steltkluut, blauwe reiger en meerkoet. Daarna rijden we langzaam verder: monniksgier, roodkopklauwier, bijeneter en hop. Bij een boerderij bevindt zich waarschijnlijk een ‘muladore’, een voederplek voor gieren, we zien er zo’n 175 vale gieren bij elkaar! Verder nog: Spaanse mus (in nestkolom ooievaar) en raaf, buizerd, kortteenleeuwerik, kalanderleeuwerik en in een boom een kleine torenvalk. Iets verder zowaar 2 grote trappen! We rijden nu richting Trujillo, onderweg: slangenarend en monniksgier. In Trujillo parkeren we voor kleine wandeling in de stad. Waarbij een cultureel centrum een hele mooie (en broodnodige) wc blijkt te hebben, we zien hier: vale gierzwaluw, 16 kleine torenvalken, kauw, eurokanarie, merel, roodstuitzwaluw, rotszwaluw en zwarte spreeuw. Veel nesten ooievaar en enkele Turkse tortels. Via de EX208 in volle vaart terug richting camping! Aldaar het chips/fris/bier en wijnritueel. De keukentovenaars Gijs en Theo leven zich uit op een pilav-rijst. Que lastima, die smaakte.
Zêêlieven 2015
27
15 mei 2014 Camping Monfrague Om 07.20u. hebben Leo en Ted afgesproken voor ochtendrondje camping en weggetje naar station Monfrague. Worden niet teleurgesteld: hop, zwarte spreeuw, boomkruiper, Turkse tortel, koekoek, grauwe gors. Het belooft weer een hele mooie dag te worden! We wandelen verder op het weggetje: roodkopklauwier, nachtegaal, Iberische klapekster, boomleeuwerik, bijeneter, graszanger, rode wouw, dwergarend, roodstuitzwaluw, torenvalk, wielewaal, raaf en wilde eend. Op tijd zijn we terug om in campingwinkel een tros baguettes te kopen. We zetten weer voldoende heet water in de thermoskannen, want we gaan flink rijden richting Sierra de Gredos! 15 mei 2014 Jerte en omgeving Jos zet zich weer achter het stuur en we volgen de EX208 in Noordelijke richting en daarna de N110 Noordoostelijk. Onderweg: buizerd, purperreiger, roodstuitzwaluw en huiszwaluw. Rond 10.00u. arriveren we in Jerte en parkeren de bus voor een stevige wandeling langs Rio Jerte en de bergjes daar. Onderweg weer een breed scala aan soorten: putter, grote gele kwik, wielewaal, zwarte roodstaart, waterspreeuw, ekster, witte kwik, boerenzwaluw, zwartkop, merel en nachtegaal. Navigator Jan Willem komt er tijdens de wandeling achter dat we net het ‘verkeerde pad’ hebben gekozen. Ach, het is hier mooi en wandelen zit ons in het bloed: we moeten verder want we moeten door: Cetti’s, wespendief, eurokanarie, pimpelmees, raaf, havikarend!, roodborst, gaai, koekoek, koolmees, staartmees en zelfs een havik. Na drie uur wandelen zetten we ons, terug in Jerte, langs de oever van de rio aan de picknick. Oeverzwaluwen scheren over het water. Het is alweer warm, 28 graden.
Grijze gors, foto: Leo Tromper
28
Zêêlieven 2015
15 mei 2014 Sierra de Gredos Gespijsd en gelaafd gaan we weer verder in Noordoostelijke richting via N110 en rijden we door het dal hogerop. Het hele dal staat vol kersenbomen. Overal zijn dus kersen te koop en ook producten ervan (kersenwijn kersenlikeur etc.) we kunnen de verleiding weerstaan! Precies op de grens van twee provincies (Extremadura en Castilia y Leon) ligt het hoogste punt van de weg N110, hier stoppen we om te wandelen. Het is hoog en een stuk frisser dan in het dal! de eerste vogel die we horen determineren we gehaast als grijze gors. Maar we zitten er flink naast; het is een ortolaan! Dat stimuleert verder wandelen: vink, kneu, bergfluiter, ooievaar, nachtegaal, buizerd, baardgrasmus, grasmus, braamsluiper, zwartkop, roodborsttapuit, boomleeuwerik, heggenmus, koekoek, monniksgier en rode patrijs. Het is alweer over 16.00u. tijd om terug te keren naar de camping. Versnaperingen en mooie herinneringen uitwisselen en voeten koelen van de vele kilometers lopen. Gijs en Theo, hou op! nu weer een heerlijke spaghetti met witte saus. Blijft beetje kale spaghetti over: schaal even net buiten terras neerzetten. Plundering volgt door horde huismussen en die o zo mooie blauwe eksters. Na het eten een gezamenlijke wandeling weggetje naar station Monfrague. Was het gister zo vogelrijk, nu valt het zwaar tegen…: paar bijeneters en groenling. 16 mei 2014 Omgeving Cáceres Om 07.30u. (bijna) allemaal wakker. Wederom frisjes buiten. Het ontbijt: baguette met gebakken ei, tomaat en bacon, yo! dat smaakt. Daarna de Vitobus in en via de EX208 Zuidwaarts. Nog voor Trujillo Westwaarts de CCV-128 op. Hier stoppen we even langs de kant. Een apart, flink begroeid rotsig landschap: kleine zwartkop, merel, vink, Turkse tortel, nachtegaal, huismus (zit werkelijk OVERAL), roodstuitzwaluw, slangenarend, buizerd, ekster, Theckla leeuwerik, hop, dwergarend, putter en Iberische klapekster. Weer een stukje verder rijdend ligt naast een boerderij een veldje dor gras met een grote zwarte dot: een monniksgier vlakbij op aas, wat een joekel!! Iets verder rijdend staan we op een hoger punt en het landschap verandert: voor ons een gigantische open vlakte, de steppe. Boomleeuwerik, torenvalk, boeren- en huiszwaluw. En plotseling ontdekken we redelijk vlakbij een griel! Verder nog: kalanderleeuwerik, roodborsttapuit en zwarte wouw. Verder rijdend op de CCV-128: ooievaar, kauw, graszanger, blauwe reiger, ekster, kortteenleeuwerik, kalanderleeuwerik. Iets verder verlaten we deze weg en slaan een weg Zuidwestelijk in. Bij Santa Marta de Magasca gaan we de CCV-99 op en stoppen in een dal bij een brug over de Rio Tamuja, hier eten we wat en struinen een half uur: kleine plevier, nachtegaal, eurokanarie, zomertortel, roodstuitzwaluw, bijeneter, cirlgors en ijsvogel. Het is heerlijk warm; vanaf het bruggetje voeren we aanwezige waterschildpadden. We vervolgen via de CCV-99 en op een volgende korte stop: Iberische klapekster en weer een griel. We rijden voort en langs de weg zijn op de telefoonpalen hier en daar nestkasten bevestigd. Al snel zien we voor welke soort: scharrelaar! op een paar kilometer zien we maar liefst 13 exx. Ook torenvalk, kleine torenvalk, koekoek, zomertortel en vale gier. We komen aan bij de A-58 (ja hebben ze daar ook!) en volgen de parallelweg hiervan een stukje, om vervolgens een zand/grindweg te volgen in Noordelijke richting. Dit weggetje brengt ons bij een riviertje dat door het landschap slingert. We zien hier purperreiger, wilde eend en steltkluut. In een bocht van het weggetje stoppen we bij het restant van een heel oude brug. Leo en Ted gaan vanaf hier een stukje wandelen, de rest gaat per auto. Het is echt heel warm, wel 30 graden. Het wordt een prachtige wandeling langs het riviertje met slikranden in een kaal landschap. We nemen waar; zwarte ooievaar, 7 vorkstaartplevier, 2 dwergstern, oeverloper, kleine zilverreiger, blauwe reiger, 2 tureluur, 3 bontbekplevier en witte kwikstaart. Dat is een vreemde
Zêêlieven 2015
29
gewaarwording hoor: al die deltasoorten midden op de steppe! We rijden nu richting Caceres om inkopen te doen voor de laatste dagen. Vriend LIDL levert ons een volle boodschappenwagen voor een leuke prijs. Dan gauw via de E803 Noordelijk richting camping. Onderweg zien we nog: hop, raaf, zwarte wouw, slangenarend, roodstuitzwaluw, dwergarend en monniksgier. Op de kruising EX-A1/EX-208 zien we min of meer vlakbij de camping in een plas nog 4 ex. steltkluut. Op de camping wachten koel bier en chips! Ocharm; Gijs en Theo moeten de keuken weer in. Maar het resultaat is even voorspelbaar als lekker; een soort jambalaia; vis met groente. Heerlijk heren, chapeau!
17 mei 2014 Embalse de Arrocampo Almaraz Ooit van gehoord, vogelaars die uitslapen? Wij! 07.50u. pas uit de veren… Fris en zonnig, ontbijt op terras met fleece aan. Op de camping scoren we nog ff: ooievaar, koekoek, wielewaal, zwarte wouw en vale gierzwaluw. Daarna de Vito en en op reis naar de embalse de Arrocampo Almaraz, in de omgeving van de kerncentrale. Hier waren we 5 dagen geleden ook al, maar het is er zo vogelrijk!, vandaag: koereiger, purperreiger, grote- en kleine zilverreiger, Cetti’s, graszanger, waterhoen, lachstern, fuut, aalscholver, grote karekiet, purperkoet, bijeneter, Iberische klapekster, kwak, waterral, lepelaar en monniksgier. Niet ver van deze plek stoppen we even iets westelijk van Saucedilla: groenpootruiter, wilde eend, steltkluut, hop grote zilverreiger en witwangstern. Via de EX-118 zetten we koers naar Guadalupe. Onderweg een paar stops: merel, pimpelmees, zwartkop en wielewaal. 17 mei 2014 Guadalupe en de Arroyo de Guadalupejo We gaan het stadje in en krijgen enige historische uitleg van Gijs en Theo. bezoeken o.a. de kathedraal en drinken koffie op een overvol plein (en het is warm hoor!) we nemen waar; vale gierzwaluw, eurokanarie, Turkse tortel, boerenzwaluw, putter, zwartkop en roodstuitzwaluw. We rijden daarna met de auto een klein stukje en stoppen bij de Arroyo de Guadalupejo. Hier even eten en beetje rondstruinen: grote bonte specht, gaai, Alpengierzwaluw, vale gier, merel en uiteraard zwarte spreeuw. Daarna de auto in en via CCV-21.1, CCV-224: 17 mei 2014 Cabañas del Castillo & Peña Falcon We parkeren de bus in het kleine bergdorp en gaan wandelen naar het oude kasteel op de bergtop: kleine zwartkop, putter, zwarte roodstaart, rotszwaluw, eurokanarie en winterkoning. Boven, na een hele forse klim worden we beloond met een prachtig uitzicht over de vlakten! camera’s klikken volop. Daarna via kleine wegen nog even richting Peña Falcon, onderweg: blauwe ekster, roodkopklauwier, rode patrijs en bijeneter. Bij de Peña Falcon zelf even stoppen: cirlgors, monniksgier, blauwe rotslijster, vale gier, aasgier en raaf. Na zo’n zonnige dag smaken de Spaanse cervezas prima op de camping. Theo en Gijs toveren wederom een zeer geslaagde linzen/groenten-maaltijd op tafel. Viva los cocineros!! 18 mei 2014 Villareal de San Carlos Het beviel gisteren goed dus vandaag weer; uitslapen…. 07.50u. wrijven we de oogjes open. Omdat we niet meer al te veel willen rijden besluiten we nog een keer te gaan wandelen vanuit het kleine infocentrum over het Nationaal park bij Villareal de San Carlos. Het fraaie dal. Maar nu een zeer uitgebreidere wandeling. We worden onder een stralende zon rijkelijk beloond: merel, grauwe gors, slangenarend, bijeneter, roodborst, vink, roodkopklauwier, monniksgier, rode patrijs, winterkoning, koekoek, nachtegaal, appelvink, zwartkop, putter, wielewaal, boomkruiper, koolmees, baardgrasmus, westelijke Orpheus grasmus, ijsvogel en Provençaalse grasmus. We
30
Zêêlieven 2015
Vale gieren, foto: Leo Tromper maken echt een flinke ronde. Bijna terug, bij het beekje zien we nog een keer die schitterende vlinder: pasja!!
18 mei 2014 Bazagona We rijden een stukje en komen aan in de buurt van het dorp Bazagona, daar en langs de rivier de Tietar zien we: monniksgier, bergfluiter, aasgier, ijsvogel, Cetti’s, nachtegaal, zwartkop, oeverloper, zwartkop en wielewaal. We willen niet al te laat terug zijn omdat we de auto een flinke kuisbeurt willen geven, dat is wel nodig, daar er een half mud grond in ligt. Maar met vereende krachten, bezems, poetslappen is de binnenkant in een halfuurtje gefikst. Standaard bij onze bungalows: een afspuitslang voor de auto; muchas gracias! Ook de buitenkant blinkt. Tja, alleen die scheur in die bumper….als dat maar geen probleem geeft bij inleveren…. Enfin. Laatste avond! Dus eten in het restaurant op de camping, lekker en gemakkelijk. Even pinnen, o, is buiten gebruik…..Leo telt zo even een snip neer en ‘t is geregeld! Op tijd naar bed. Morgen vertrekdag…. 19 mei 2014 Adios Monfrague 07.40u. op. Baguettes, thee, koffie. Bungalows uitruimen, schoonmaak. Daar kunnen velen een puntje aan zuigen. Dan nog even klein rondje omgeving camping, 11.40u. de Vito in. Ruim drie uur later arriveren we op het vliegveld. Auto inleveren. Wordt niet moeilijk gedaan over de scheur in bumper. Muchas gracias amigo AVIS! En dan naar de vertrekhal. Chips, we zitten op de verkeerde kant van ’t vliegveld en moeten met een shuttlebus helemaal naar de andere kant. Pfff bijna een kwartier rijden. Maar we zijn er op tijd. Nog even wat laatste hapjes, drankjes uit onze voorraad. De rest deponeren we in de afvalbak. En dan is ’t instappen bij amigo Transavia. Adios Monfrague, España. Het was weer tof.
Zêêlieven 2015
31
Tumult op de Trektelpost.
Mario de Vlieger Soms maak je van die speciale momenten mee op de trektelpost die de moeite waard zijn om met anderen te delen. Hieronder een kort verslag van hetgeen er op zondagmorgen, 2 november 2014 voorviel: Tijdens deze ochtend stond er een ZZW-wind kracht 5, wat niet altijd gunstig is om vogels te kunnen horen. Er was toch best lekker wat trek maar zoals dat op de trektelpost gaat kijk je wel eens wat om je heen en niet altijd naar de inlaag of naar de lucht. In een flits zag ik iets bewegen boven op het duin tussen het helmgras, en niet zo maar iets maar een waterral!. Omdat ik geleerd heb om op de telpost niets maar dan ook niets voor jezelf te houden en alles (koffie / koeken / boterhammen etc.) maar bovendien ook vogelwaarnemingen te delen met de andere tellers. Die vroegen me nu of het wel goed met me ging en of ik de avond ervoor niet te diep in het glaasje –whisky- had gekeken. Toen ik zei dat dit beslist niet het geval was, werd er besloten om toch even te gaan zoeken. Want als de waterral werkelijk was gezien, dan moest hij daar nog zitten en dus doken er een 3 – 4 mensen het helmgras in om hem te zoeken, maar helaas zonder resultaat. Iedereen gaf zijn zoekpoging al snel op en gingen weer terug naar zijn vaste stek. Ik deed dat in eerste instantie ook, maar ik had er geen goed gevoel bij en een paar minuten later ging ik toch nog een keer zoeken. Het duurde maar een ogenblik toen ik de andere trektellers hoorde roepen dat de waterral zojuist naar beneden gevlogen was. Ik was blij dat ik niets aan ogen / geheugen mankeerde en voor de toekomst toch nog iets van mijn geloofwaardigheid had behouden. Net bekomen van de schrik zagen we, op dezelfde plek, waar de waterral eerst zat, een sperwer het helmgras induiken met een, zojuist geslagen zanglijster in zijn klauwen. Maarten dook ook direct de begroeing in om die twee te bekijken, maar enkele seconden later vlogen beide vogels apart uit de vegetatie op en was de zanglijster dus gered. Zo zie je wat een ochtendje Trektelpost al niet kan doen. Voor diegenen die nog nooit op de telpost zijn geweest: kom gerust eens kijken, gebeurtenissen als bovenstaande zijn er niet altijd, maar meestal wel een gezellig samenzijn (zonder whisky).
Zonsopkomst trektelpost S-D
32
Blauwe Reiger, foto: Leo Tromper
Zêêlieven 2015
