De cultuurvisie is een richtinggevend document voor de gemeente, voor cultuuraanbieders en cultuurgebruikers. Het collegewerkprogramma 2010-2014 bevat de opdracht tot het ontwikkelen van een cultuurvisie voor een periode van 10 jaar. Daarbij gelden de volgende accenten: - bereiken de cultuurinspanningen hun doel; - sluiten deze aan op de behoefte van de Schiedammers; - wordt ingezet op samenwerking binnen en buiten de gemeentegrenzen; - krijgt de regiefunctie van de gemeente vorm; - stimuleren we cultureel ondernemerschap (ondanks de ombuigingen); - is er ruimte voor versterking en vernieuwing? Het moment waarop deze cultuurvisie tot stand komt wordt sterk beïnvloed door de economische crisis, met in het verlengde daarvan de enorme bezuinigingsmaatregelen die Rijk en gemeenten moeten nemen. Het financiële klimaat nodigt daarom niet uit tot nieuwe beleidsinitiatieven die een extra beslag op de finan ciële middelen zullen leggen. De rode draad van deze cultuurvisie ligt dan ook in de doelstelling om de kwaliteit van het cultuuraanbod te handhaven en op enkele onderdelen te versterken, zonder dat hiervoor extra financiële input benodigd is. Een niet geringe opgave maar wel één die uitdaagt tot creativiteit en ondernemerschap. De cultuurvisie bouwt enerzijds voort op de Cultuurbrief 2010, maar speelt ook in op de ontwikkelingen zoals hierboven geschetst. In de voorbereiding van deze cultuurvisie hebben er meerdere gesprekken en twee bijeenkomsten plaatsgevonden met spelers uit het culturele veld van Schiedam. De uitkomsten zijn betrokken bij het maken van deze cultuurvisie. Deze cultuurnota is een kort, bondig en zakelijk stuk. Gezien de huidige economische situatie en de daarmee gepaard gaande onzekerheden voor de nabije toekomst, is er in deze fase bewust gekozen voor een koers met een kortere doorlooptijd dan 10 jaar.
pagina 3
pagina 3
pagina 4
pagina 5
pagina 7
pagina 7
pagina 8
pagina 8 2
Waarde van cultuur Cultuur zorgt voor verbinding en inspiratie en is een verrijking voor het individu en de samenleving.
In het onderzoek ‘Meer dan Waard’ van DSP-groep onderscheidt men de volgende vijf maatschappelijke en kwalitatieve waarden van cultuur: de collectie waarde, verbindende waarde, educatieve waarde, belevingswaarde en de economische waarde. Het belang van cultuur wordt in drie effecten vertaald, namelijk: Individueel effect Het individuele effect van cultuur is het plezier dat een bezoeker van bijvoorbeeld een theater of museum beleeft. Sociaal effect Cultuur kan de sociale binding in de samenleving vergroten omdat mensen deelnemen aan culturele activiteiten, waardoor er meer sociale contacten ontstaan. Economisch effect Een goed cultuuraanbod draagt bij aan een gunstig vestigingsklimaat voor mensen en bedrijven (en dus werkgelegenheid). Ook versterkt een dergelijk aanbod de stadseconomie door de komst van toeristen en anderen, met positieve gevolgen voor detailhandel, drank- en horecagelegenheden. Tot slot zorgen de instellingen zelf ook voor een bijdrage aan de werkgelegenheid in de stad.
Voor deze cultuurvisie kiezen we voor de volgende werkdefinitie van cultuurbeleid: Cultuurbeleid is het geheel van activiteiten op het gebied van de kunsten, de cultuureducatie, de amateurkunsten, podiumk unsten, het openbare bibliotheekwerk, de activiteiten op het gebied van cultureel erfgoed, (nieuwe) media en activiteiten gericht op de vergroting van publieksbereik en cultuurparticipatie.
Wat verstaan we onder cultuurbeleid? Het cultuuraanbod moet aansluiten op de behoefte en diversiteit van de inwoners van Schiedam om ‘succesvol’ te kunnen zijn, dat wil zeggen door de Schiedammer positief te worden ervaren. Daarnaast levert kunst en cultuur een bijdrage aan de aantrekkelijkheid van de stad en het leefklimaat.
Landelijk Direct gevolg van de economische crisis zijn grootschalige bezuinigingen van Rijk en gemeenten op onder andere cultuurbudgetten. Door de nog slechts beperkt beschikbare financiële middelen is er zowel nationaal, regionaal als lokaal sprake van een fase waarin elk dubbeltje twee keer moet worden omgedraaid. Deze tendens vertaalt zich onder andere in het door het Rijk gepresenteerde landelijke cultuurplan 2013-2016, ‘Meer dan kwaliteit: een nieuwe visie op cultuurbeleid’.
Publiek het is van belang dat instellingen een groot en breed samengesteld publiek bereiken. Ondernemerschap elke instelling of individuele kunstenaar moet de komende tijd, nog meer dan voorheen, werk maken van ondernemerschap. Het gaat daarbij om positionering en profilering, omgevingsbewustzijn en een evenwichtige financieringsmix. Samenwerking inzetten op versterking van de samenwerking tussen instellingen, zowel in activiteiten als in faciliteiten.
Regionaal
Hoewel in dit plan de focus op cultuureducatie, -partici patie, talentontwikkeling en cultureel erfgoed ligt, geeft het Rijk voor de toekenning van middelen de volgende toetsingskaders mee: De gemeente Schiedam kan in haar cultuuraanbod niet los worden gezien van de culturele voorzieningen van andere, in de directe omgeving aanwezige gemeenten waarvan de inwoners van Schiedam gebruik kunnen maken. Deze samenhang krijgt een vertaling in de Metropoolregio Rotterdam Den Haag (MRDH) en richt zich ook op cultuur. In de regio is op korte afstand van elkaar een groot aanbod aan musea, theaters en toonaangevende muziek- en dansgezelschappen te vinden. Belangrijk is de constatering dat de vraag naar cultuuraanbod niet alleen binnen de eigen grenzen van de gemeente moet worden opgelost. 3
Atlas voor gemeenten 2011
Er is veel geschreven over de betekenis van cultuur voor de stad. De Schiedammers hebben bij de peilingen rond de opstelling van de Stadsvisie 2030 aangegeven hoezeer ze hechten aan het in stand houden van culturele instellingen, aan culturele activiteiten en aan evenementen. Men noemde het bij hun topprioriteiten als het gaat om de kwaliteit van de stad. Daarbij ging men uit van het bestaande voorzieningenniveau. Een belangrijk signaal, waarin de gemeente gevraagd wordt de culturele infrastructuur van de stad zoveel mogelijk in stand te houden en daarbinnen kansen aan onze inwoners te bieden om kennis te maken met en deel te nemen aan cultuur (actieve en passieve cultuurparticipatie). In 2011 heeft Atlas voor Gemeenten onderzoek gedaan onder de vijftig grootste steden in Nederland, waaronder Schiedam, naar de waarde van cultuur voor de stad. Atlas voor Gemeenten hanteert daarvoor een rekenmethode waarbij onder andere wordt gekeken naar het aanbod van theater, podiumkunsten en cultuurhistorie in de onderzochte gemeenten. De resultaten van dit onderzoek tonen aan dat het loont om in cultuur te investeren. Cultuur heeft een positieve invloed op een gunstig vestigingsklimaat. Niet alleen voor inwoners, maar ook voor ondernemers. Veel mensen zijn bereid verder te reizen voor hun werk dan voor het culturele aanbod. Deze mensen willen op loop- of fietsafstand van hun huis een gevarieerd aanbod aan cultuur, horeca en andere voorzieningen in een (liefst historische) binnenstad kunnen bereiken. Dit aanbod speelt tegenwoordig een grotere rol bij de keuze voor een woonplaats dan werk. Daar waar vroeger sprake was van ‘wonen volgt werk’ lijkt zich meer en meer een trend te manifesteren waarbij werk juist wonen volgt. Het DNA van Schiedam Schiedam heeft een levende geschiedenis: de branderijen, de molens en de haven. De binnenstad wordt gekenmerkt door een nog altijd goed zichtbare structuur van voormalige industrie terreinen en branderijen. Ook de sociale opbouw van de binnen stad is een over blijfsel uit het arbeidersverleden van de jeneverindustrie. De ingrediënten voor deze opvallende structuur zijn de vele historische monumenten, diverse typen openbare ruimte, dijken, stegen, (gedempte) grachten en havens. Ook bijzonder is het feit dat het om een levende geschiedenis gaat. Er zijn nog steeds branderijen actief, de maritieme sector is nog vertegenwoordigd in de stad en de hoogste molens ter wereld draaien nog. Het zijn deze positieve eigenschappen die onder andere een belangrijke ondersteunende rol spelen in de visieontwikkeling van de stad.
4
Uit dit onderzoek blijkt ook dat de maatschappelijke waarde van podiumkunsten grotendeels lokaal en regionaal neerslaat. In tegenstelling tot de maatschappelijke waarden van musea, die juist minder locatiegebonden zijn. Dat komt omdat mensen voor musea bereid zijn veel verder te reizen dan voor podium kunsten. Daarnaast kennen de podiumkunsten een meer wisselend en gevarieerd aanbod, waar mensen vaker naar toe willen en daarom graag naast de deur willen hebben. Het rapport Atlas voor gemeenten geeft aan dat de aanwezigheid van historische monu menten in een stad en de nabijheid van podium kunsten de meest robuuste verklaring geeft voor de verschillen in grond en huizenprijzen tussen steden. Musea hebben voornamelijk een economische en educatieve waarde. De economische waarde van musea komt voort uit de trekpleister functie voor toeristen. De bestedingen van toeristen brengen welvaart die voor een deel toe te rekenen is aan de musea. De educatieve waarde van musea valt in verschillende onderdelen uiteen, zoals onderwijsprestaties, productiviteit, leefbaarheid en gezondheid.
stadsvisie schiedam 2030 De rol van betekenis die de gemeente kan spelen voor de stad Schiedam op het gebied van cultuur en de voorzieningen wordt ook onderkend in de Stadsvisie 2030. Belangrijk uitgangspunt van deze visie is dat de gemeente haar inwoners de mogelijkheid tot persoonlijke vooruitgang (sociale stijging) biedt, waarbij kansen worden geboden in de levensdomeinen wonen, werken, leren en vrije tijd. Voor het thema vrije tijd is een stijgingsroute ‘vrije tijd, recreatie, sport en cultuur’ vastgesteld.
In de Stadsvisie wordt wonen daarnaast gezien als ‘troefkaart voor de binnenstad’. Het versterken van deze woonfunctie in de binnenstad is een belangrijk speerpunt van beleid in de Stadsvisie. Het wonen in of op loopafstand van de ‘huiskamer van de stad’ wordt steeds exclusiever en biedt een geweldige kans voor de revitalisering en upgrading van het centrale deel van de binnenstad. De binnenstad is met name aantrekkelijk voor mensen met een dynamische en stedelijke levensstijl. Zij stellen de nabijheid van stedelijke voorzieningen op prijs (cultuur, uitgaan, winkelen en vervoer) en houden van levendigheid.
visie nota schiedams maatwerk in het sociale domein, 2012 Het onderwerp sociale stijging zoals benoemd in de Stadsvisie 2030 heeft recent in de nota Schiedams maatwerk in het sociale domein een vertaling gekregen. Deze vertaling vraagt voor de komende jaren een nadrukkelijke focus op cultuurparticipatie, met het accent op cultuur in de wijk. Cultuurparticipatie levert immers een belangrijke bijdrage aan de doelstelling om ‘iedere Schiedammer de kans te bieden zich in voldoende mate te kunnen ontwikkelen en ontplooien om een maatschappelijke sterke positie te bereiken’.
Een analyse van het beleid, dat voortvloeit uit de Stadsvisie Schiedam en de Visie Schiedams Maatwerk in het Sociaal Domein in combinatie met de landelijke ontwikkelingen die op dit moment spelen, geven aanleiding om in deze cultuurvisie te kiezen voor een beleid dat zich richt op het ondersteunen van de sociale en economische opgaven die uit deze Schiedamse visies voortvloeien. Daarnaast sluit het beleid aan op de landelijke ontwikkeling om de (jaarlijkse) subsidieafhankelijkheid van cultuuraanbieders op termijn te verkleinen en hun werkwijze meer transparant te maken. Dit leidt voor de periode 2013-2016 tot vijf richting gevende beleidskaders. Deze prioriteiten van het Schiedamse cultuurbeleid lichten wij hieronder kort toe. Het is daarbij nadrukkelijk niet de bedoeling om in dit stadium van visieontwikkeling al te komen tot een concreet uitwerkingsplan. Het gaat in dit document om visie op en keuzes in beleidsprioriteiten. Aan deze beleidskaders worden uitwerkingsprogramma’s gekoppeld. Met cultuurparticipatie wordt met name ingezet op actieve deelname van bewoners aan culturele activi teiten. De gemeente zal zowel in de binnenstad als dichtbij de woonomgeving en op wijkniveau culturele activiteiten aanbieden en hierbij aansluiten op de behoefte van de inwoners van Schiedam. Cultuur participatie kan bijdragen aan sociale stijging: het bieden van de kans aan iedere Schiedammer om zich in voldoende mate te kunnen ontwikkelen en ontplooien om een maatschappelijk sterke positie te bereiken. Wat willen we bereiken Een laagdrempelige toegang tot cultuur, die aansluit op de behoefte en diversiteit van de inwoners van Schiedam Een grotere deelname aan cultuur, in meest brede zin van het woord, voor alle Schiedammers Optimale kansen voor inwoners van Schiedam op zelfontplooiing. Met als effect een toenemende deelname aan culturele activiteiten op basis waarvan talenten worden ontdekt en ontwikkeld (sociale stijging)
De ambitie van de Ontwikkelingsvisie Binnenstad Schiedam luidt: ‘meer mensen in de binnenstad, door de stad aan de Schie te positioneren.’ De histo rische binnenstad heeft onderscheidende kwaliteit in het stedelijke netwerk van de regio. Uitdaging zit hem erin de aantrekkingskracht van deze historische setting te vergroten door meer diversiteit in het aanbod van winkels, horeca, culturele voorzieningen en andere activiteiten en door het benadrukken van de relatie met het water van de Schie. Een kans voor Schiedam ligt in het kunnen bieden van een dagje uit. De bezoeker wordt niet slechts een winkelomgeving geboden, maar een totaalbeleving waarbij winkelen slechts een van de activiteiten is, en cultuurbezoek en eten en drinken minstens zo belangrijk zijn.
Door vergroting van het aandeel bestemd voor actieve cultuur participatie in de voor cultuur beschikbare budgetten gaan we activiteiten met name gericht op nieuwe doelgroepen en cultuur in de wijk verder stimuleren Het op basis daarvan, intensiveren van projecten en activiteiten gericht op met name actieve cultuurparticipatie, zoals projecten in het kader van cultuur in de wijk en intensiveren inzet uren cultuurscouts Het in stand houden van, dan wel extra faciliteren van instellingen en organisaties die activiteiten gericht op cultuurparticipatie aanbieden Via budgetsubsidies afspraken maken met de grote culturele instellingen over activiteiten die de inwoners in staat stellen een gevoel voor kunst en cultuur te ontwikkelen Extra inzet op specifieke programma’s gericht op activiteiten voor doelgroepen die uit zichzelf minder gemakkelijk deel nemen aan cultuur Inzetten op de ontwikkeling van een specifiek op kinderen en jongeren gericht cultuureducatief programma, mede aan sluitend op het beleid met betrekking tot de brede school Het ondersteunen van de amateurkunsten middels waarderingssubsidies
wat willen we bereiken Versterken functie binnenstad als aantrekkelijk woongebied
Een binnenstad met een aantrekkelijk en divers aanbod vanuit de daarin gevestigde cultuurinstellingen is van essentiële betekenis voor een sterke binnenstad en voor het woon- en economisch klimaat van de stad in zijn geheel. Het cultuuraanbod maakt wonen in de (binnen)stad aantrekkelijk en heeft een aantrekkende werking (werk volgt wonen) op de vestiging van bedrijven in Schiedam. Het is dus van belang om in de versterking van de binnenstad te blijven investeren.
Wat gaan we ervoor doen
Verstevigen economische spin-off in en vanuit de binnenstad
wat gaan we ervoor doen De levendigheid vergroten, door de binnenstad te gebruiken als podium (het laten plaatsvinden van culturele activiteiten / evenementen)
Meer bezoekers naar de binnenstad trekken
De kwaliteit en het aanbod van culturele voorzieningen verhogen
Met als dragers voor deze doelstellingen: – een (binnen)stad met uitstekende culturele voorzieningen – versterken gebruik en zichtbaarheid van culturele instellingen – beter zichtbaar maken en uitdragen van het DNA van Schiedam
Culturele activiteiten ondersteunen en producten ontwikkelen die het DNA van Schiedam versterken en uitdragen Het museumkwartier op de kaart zetten Subsidiëren van de culturele infrastructuur in de binnenstad Inzet beeldende kunst ter verfraaiing van (de routes naar) de binnenstad
5
Bij cultureel ondernemerschap gaat het enerzijds om het aangaan van duurzame relaties met de samen leving (positionering, profilering, omgevingsbewustzijn) en anderzijds om het maximaliseren van de eigen inkomsten om te komen tot een evenwichtige financieringsmix. Wat willen we bereiken Kwaliteitsverbetering van het cultuuraanbod Meer eigen inkomsten Minder afhankelijk van (budget)subsidies
Wat gaan we ervoor doen Stimuleren en faciliteren van creatief ondernemerschap bij culturele instellingen De gemeente onderhoudt contacten met bedrijven in de stad en zal hierbij zijn intermediaire rol sterker aanbieden om mee te helpen in het versterken van de banden tussen culturele instellingen en het Schiedamse bedrijfsleven Het opnemen in de subsidievoorwaarden van eigen inkomsten van ten minste 17,5 % (in de jaarlijkse subsidiebeschikking kan dit percentage worden verhoogd). Een vertaling daarvan is terug te vinden in de jaarlijks vast te stellen hoogte van de subsidie Een meer zakelijke benadering van de culturele instellingen door het vastleggen van jaarlijkse prestatieafspraken in subsidiebeschikkingen
Op dit moment staan in heel Nederland de voor cultuur en cultuurinstellingen beschikbare budgetten zwaar onder druk. Steeds meer steekt het gevoel op dat maatschappelijke en culturele instellingen te afhankelijk zijn geworden van de budgetsubsidies die aan deze instellingen de afgelopen jaren zijn verstrekt. In algemene termen lijkt de wijze waarop in Nederland aan (budget)subsidiëring is gedaan de gezonde onder nemersprikkels die horen bij het exploiteren van een instelling of bedrijf naar de achtergrond te hebben gedrongen. Cultureel ondernemerschap heeft tot doel deze prikkels weer op een stevige plek bij de instellingen terug te zetten, waardoor de afhankelijkheid bij instellingen van subsidies afneemt. Belangrijke doelstelling is ook, dat instellingen meer oog krijgen voor de omgeving waarbinnen en waarvoor zij hun aanbod leveren. Dit zal de kwaliteit van het aanbod doen toenemen. Een betere kwaliteit tegen minder kosten (binnen gezonde exploitaties) is het effect dat men van dit cultureel ondernemerschap verwacht.
De diversiteit van het Schiedams cultuuraanbod is zonder meer een sterk punt. Dit divers cultuuraanbod wordt geleverd door verschillende cultuurinstellingen. Samenwerking kent verschillende vormen en de Schiedamse cultuurinstellingen werken al samen. Samenwerking om de kwaliteit van het cultuuraanbod te verbeteren is de expertise van de cultuurinstellingen zelf. De gemeente Schiedam wil sturen op samenwerking tussen de instellingen om de efficiency van de inzet van financiële middelen te verbeteren. Daarnaast is samenwerking noodzakelijk voor de promotie van Schiedam naar doelgroepen buiten de gemeente. Gemeente en instellingen hebben een gezamenlijke rol waar het citymarketing betreft. Wat willen we bereiken
Wat gaan we ervoor doen
De culturele instellingen gaan op zoek naar een intensievere vorm van samenwerking
Er is een onderzoek gestart naar de samenwerking van het Theater aan de Schie met een drietal andere theaters in de regio
De samenwerking maakt de exploitatie van de diverse instellingen minder kwetsbaar
Gesprekken vinden plaats over het intensiveren van de samenwerking tussen het Theater aan de Schie en het Wennekerpand
De samenwerking biedt meer kansen voor een integrale benadering van het totale cultuuraanbod van Schiedam
Er loopt een onderzoek naar de samenwerkingsmogelijkheden tussen de musea in Schiedam De resultaten van deze onderzoeken / gesprekken zullen richtinggevend zijn voor de stappen die we kunnen zetten om binnen de gemeente Schiedam tot verdere samenwerking tussen de instellingen te komen
De actualiteit laat zien dat er in Nederland behoefte is aan een nieuwe en eigentijdse manier van aansturen en besturen van instellingen. Deze nieuwe manier wordt samengevat in de woorden ‘good governance’. Landelijk is een richtlijn ontwikkeld, waarin een aantal scenario’s wordt voorgesteld die binnen instellingen kwaliteit van bestuur, een transparante bedrijfsvoering en toezicht in de culturele sector moet waarborgen. Wij zien de principes van deze richtlijn graag ingebed in de bestuursmodellen van de Schiedamse instellingen. Daarbij kiest de gemeente voor een zakelijke relatie met de instellingen, waarbinnen de regierol van de gemeente zich vertaalt in op resultaat en prestaties gerichte subsidiebeschikkingen. 6
Wat willen we bereiken Wat gaan we ervoor doen Kwaliteit van bestuur en toezicht in de culturele sector Transparantie van de besteding van subsidiemiddelen Een zakelijke relatie met onze subsidieontvangers
Het verankeren van een werkwijze op basis van de Code Cultural Governance middels prestatievoorwaarden in de subsidiebeschikking Het monitoren van prestaties gericht op publieksbereik, participatie en ondernemerschap Een duidelijke koppeling tussen gemeentelijke doelen en prestatieafspraken met subsidierelaties
Het overgrote deel (87%) van het Schiedamse cultuurbudget wordt als budgetsubsidie toegekend aan een zestal grote instellingen. Een cultuurvisie zonder een korte doorkijk naar deze grote instellingen is daarom niet compleet. Als bijlage treft u deze doorkijk aan. In de lijn van de hiervoor geformuleerde beleidskaders voor de komende vier jaar informeren wij u daarin over de koers die per instelling op dit moment is uitgezet en de fase van ontwikkeling, waarin deze instellingen zich op dit moment bevinden.
Zowel de Stadsvisie, als de Nota Schiedams Maatwerk in het Sociaal Domein formuleren extra opgaven op het gebied van sociale stijging. Wij zien actieve cultuurparticipatie met het accent op nieuwe doelgroepen en cultuur in de wijk als een belangrijk middel om te komen tot deze sociale stijging en willen daarop gerichte activiteiten stimuleren door vergroting van het aandeel actieve cultuurparticipatie in de binnen Schiedam voor cultuur beschikbare budgetten. Ook voor het programma cultuurparticipatie volgt een uitvoeringsprogramma.
jaarrekening
Bibliotheek schiedam Basisbedrag budgetsubsidie Taakstelling bezuiniging Correctie taakstelling bezuining Totaal begroot subsidiebedrag
2009
2011
2012
2013
2014
2015
2016
3.041.000 3.040.940 3.040.940 3.040.940 3.040.940 3.040.940 -100.000 -519.000 -555.000 -519.000 -555.000 -555.000 300.000 3.310.600 3.161.470 2.941.000 2.821.940 2.521.940 2.485.940 2.485.940 2.485.940 3.161.470
Jenevermuseum schiedam
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
Basisbedrag budgetsubsidie Taakstelling bezuiniging Totaal begroot subsidiebedrag
375.900
362.389
317.405
317.405
375.900
362.389
317.405
317.405
317.405 -10.000 307.405
317.405 -28.000 289.405
317.405 -28.000 289.405
317.405 -28.000 289.405
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
305.200
307.000
307.000
305.200
307.000
307.000
307.000 -30.000 277.000
307.000 -30.000 277.000
307.000 -30.000 277.000
307.000 -30.000 277.000
307.000 -30.000 277.000
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2.609.100
2.495.682
2.337.275 30.000 1.317 142.870 14.241 45.000
2.356.857 40.159 30.000 1.317 142.870
2.356.857 40.159 30.000 1.317
2.356.857 40.159 30.000 1.317
2.356.857 40.159 30.000 1.317
32.200
30.000 1.317 142.870 13.967 45.000
2.356.857 40.159 30.000 1.317 142.870
Schiedamse Molens
Stedelijk Museum schiedam Basisbedrag budgetsubsidie Prijsindexatie Compensatie huur Hoogstraat 116 Huurindexering Vergoeding aflossing lening Aanraming subsidie n.a.v. Beerenschotrapport Budget kunstaankopen Aanraming compensatie frictiekosten Taakstelling bezuiniging Totaal begroot subsidiebedrag
theater aan de schie
2016
2010
prognose
3.310.600
Basisbedrag budgetsubsidie Taakstelling bezuiniging Totaal begroot subsidiebedrag
Totaal begroot subsidiebedrag ̶ Bibliotheek Schiedam ̶ Jenevermuseum Schiedam ̶ Schiedamse Molens ̶ Stedelijk Museum Schiedam ̶ Theater aan de Schie ̶ Wennekerpand
2009
meerjarenbegroting
Basisbedrag budgetsubsidie Prijsindexatie Taakstelling bezuiniging Correctie taakstelling bezuining Compensatie ophoging servicekosten Huur vergaderzalen Exploitatie Wennekerpand Totaal begroot subsidiebedrag
Wennekerpand Basisbedrag budgetsubsidie Totaal begroot subsidiebedrag
50.130 123.618
-280.000 -280.000 -280.000 -140.000 2.815.048 2.728.836 2.570.703 2.571.203 2.431.203 2.148.333 2.148.333 2.148.333 2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
1.144.000 1.144.000 1.144.000 1.144.000 1.144.000 17.160 17.160 17.160 17.160 17.160 -253.000 -253.000 -253.000 -253.000 -253.000 123.000 113.000 158.000 158.000 158.000 158.000 158.000 158.000 70.100 70.100 8.300 8.300 8.300 8.300 8.300 1.140.000 1.144.000 1.389.260 1.267.560 1.187.460 1.074.460 1.074.460 1.074.460
1.140.000
1.144.000
1.144.000 17.160
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
62.000 62.000
87.900 87.900
87.900 87.900
87.900 87.900
87.900 87.900
87.900 87.900
Noot 1 Verdeling taakstelling op musea over Jenevermuseum en SMS is onderdeel gevraagde besluitvorming adviesnota Cultuurvisie Noot 2 De budgetsubsidie voor het SMS bevat een component voor de aflossing van een lening van de gemeente aan het SMS. Na 2013 heeft het SMS deze lening afgelost. Vanaf 2014 vervalt deze subsidiecomponent. In de begroting is deze verlaging van de subsidie niet voorzien. Noot 3 In 2012 krijgt de bibliotheek compensatie voor niet te realiseren bezuiniging op huisvesting (Bachplein en Stadserf; deze compensatie is (nog) niet opgenomen in begroting. In 2013 wordt de bibliotheek hier niet meer voor gecompenseerd. Noot 4 Subsidiecomponent ‘huur vergaderzalen’ vervalt per 1-1-2013 Noot 5 Verschillende gesubsidieerde instanties maken gebruik van het Wennekerpand; de grootste hiervan is Wenneker Cinema (2012: € 109.190, daarna: € 89.180) Noot 6 De cijfers geven weer hoe het in de meerjarenbegroting 2012-2015 is opgenomen. Dit financieel kader is indicatief. Hieraan kunnen geen rechten worden ontleend. Elk jaar wordt de begroting door de gemeenteraad vastgesteld.
Bij een visie over het cultuurbeleid van de gemeente Schiedam 2013-2016 hoort een inzicht in de geldstromen die met het in standhouden van onze cultuurinstellingen gepaard gaan. Het gaat daarbij niet alleen om de hoogte van de budgetsubsidies, maar ook om de kosten die de gemeente daarnaast maakt om deze instellingen te faciliteren (denk aan onderhoud, overhead, investeringen, kapitaallasten en dergelijke). Een overzicht van deze subsidies en de opbouw daarvan vindt u hieronder. Op dit moment wordt gewerkt aan een overzicht van de kosten, die de gemeente daadwerkelijk maakt voor het subsidiëren en de instandhouding van deze instellingen. Een dergelijk overzicht is nog niet beschikbaar.
7
De daadwerkelijke uitvoering van deze cultuurvisie wordt tot uitdrukking gebracht in de volgende vijf uitvoeringsprogramma’s: 1. 2. 3. 4. 5.
Uitvoeringsprogramma cultuurparticipatie als middel voor sociale stijging Uitvoeringsprogramma inzet cultuur gericht op versterking van de (binnen)stad Uitvoeringsprogramma stimuleren cultureel ondernemerschap Uitvoeringsprogramma samenwerken (specifiek voor de grote instellingen) Uitvoeringsprogramma invoering Code Cultural Governance
De realisering van deze uitvoeringsprogramma’s en het daadwerkelijk halen van de daarmee beoogde effecten zal een plek krijgen in de reguliere planning- en controlcyclus van de gemeente Schiedam.
beperkt aantal beleidsterreinen.Tot slot het stimuleren van een ontwikkeling die de partijen en instellingen op termijn minder afhankelijk maken van subsidiëring. Deze accenten leiden tot de volgende speerpunten van het cultuurbeleid: Cultuurparticipatie, Versterken binnenstad, Cultureel ondernemerschap, Samenwerken en Good Governance.
Het culturele DNA van Schiedam helpt substantieel om, onder andere, de opgaven uit de Stadsvisie 2030 te realiseren. Het zal een opgave zijn dit DNA te handhaven. Peilingen rondom de Stadsvisie 2030 beves tigen de positieve waardering van de Schiedammers over de bestaande culturele infrastructuur. De Cultuurvisie 2013-2016 zal kaderstellend zijn voor de regierol van de gemeente op het cultuuraanbod binnen Schiedam en kiest voor drie accenten. Allereerst handhaving van de bestaande culturele infrastructuur. Ten tweede extra inzet op slechts een
Wij constateren op dit moment een situatie, waarin r elatief weinig middelen beschikbaar zijn voor cultuurparticipatie (als middel voor sociale stijging). Door vergroting van het aandeel voor actieve cultuurparticipatie in de voor cultuur binnen Schiedam beschikbare budgetten zullen wij deze activiteiten met name gericht op nieuwe doelgroepen en cultuur in de wijk verder stimuleren.
Vanuit deze beleidskaders geven wij onze regierol vorm. De beleidskaders passen wij toe op de toe deling van middelen aan en de doorontwikkeling van de instellingen en partijen, die jaarlijks van de gemeente (budget) subsidies krijgen toegekend.
ontwerp & beeld milc – Anouk van Mil tekst & eindredactie Gemeente Schiedam, team Cultuur www. schiedam.nl telefoon 14 010 e-mail
[email protected]
8
De Cultuurvisie is verrijkt met digitale extra’s en achtergrondinformatie. Deze zijn toegankelijk via de Layar app.
Gemeentelijke beleidsstukken Collegewerkprogramma 2010-2014, Evenementennota 2012-2016, Stad aan de Schie, ontwikkelingsvisie voor de binnenstad (2012), Stadsvisie Schiedam 2030 (2012), Visienota Schiedams maatwerk in het sociale domein (2012), Woonvisie Schiedam 2030 (2012).
Wij presenteren een pragmatische cultuurvisie 20132016 als maatwerk voor de complexe fase, waarin de gemeenten zich op dit moment bevinden. Als gevolg van de economische crisis staan de cultuurbudgetten in heel Nederland onder druk. Ook in Schiedam is bezuinigd op het ‘cultuurbudget’. Wij onderschrijven echter het belang van cultuur, dat zorgt voor verbinding en inspiratie. Een verrijking voor het individu en de samenleving. Onderzoek wijst uit dat het loont om in cultuur te investeren, ten behoeve van sociale stijging, economie en werkgelegenheid. Reden en belang voor Schiedam om investeringen in cultuur te blijven doen.
Bronnen DSP-groep in opdracht van de Nederlandse Museumvereniging ‘De maatschappelijke betekenis van musea. Meer dan Waard’ (2011) Gerard Marlet, Clemens van Woerkens ‘Atlas voor gemeenten 2011. De waarde van cultuur voor de stad.’ VOC Uitgevers Nijmegen (2011) Gerard Marlet ‘De aantrekkelijke stad’ VOC Uitgevers Nijmegen (2009) VROM-raad ‘Stad en stijging: Sociale stijging als leidraad voor stedelijke vernieuwing’, advies 54 (2006)
slot In een tijd, dat de cultuurbudgetten in Nederland ernstig onder druk staan, kiezen wij in deze (pragma tische) cultuurvisie voor een tweetal voor Schiedam zeer belangrijke beleidsuitgangspunten (versterken cultuurparticipatie en binnenstad) en het inzetten op ontwikkelingen, die gericht zijn op het ‘met behoud van kwaliteit’ in stand houden van het zo fraaie cultuuraanbod binnen de gemeente Schiedam. Het is daarbij belangrijk dat de gemeente samen met alle spelers op het Schiedamse cultuurveld elkaar vinden in een aanpak, die tot dit resultaat moet leiden.
