Workshops Verpleegkundige zorg voor schizofrenie: Yes we can! 17 april 2009
1)
Lotgenotengroep Wat kunnen jullie verwachten in deze workshop? Informatie over het wat, hoe en waarom van een lotgenotengroep bij mensen met schizofrenie Waarom is dit een verpleegkundige interventie en is dit evident based? Zowel Tim Kreuger als Amy Dekker, zijn begeleiders van een Lotgenotengroep. Zij delen graag hun kennis en ervaringen met jullie. Het feit dat Tim ervaringsdeskundige is en Amy verpleegkundige geeft een extra dimensie aan deze workshop.
2)
Gedragstherapeutisch medewerker in de psychosen zorg Han Bous en Mirjam Rutgers, verpleegkundigen UCP
De gedragstherapeutisch medewerker is een daartoe opgeleide verpleegkundige die onder supervisie van een gedragstherapeut, gedragstherapeutische interventies opzet en uitvoert. Wat is de betekenis van de gedragstherapeutisch medewerker voor de verpleegkundige zorg op de afdeling psychosen? Wie zijn deze mensen? Wat doen zij? Wat is er verpleegkundig aan? In deze workshop gaat het over het implementeren van gedragstherapeutische interventies in de verpleegkundige psychose zorg.
3)
Routinematige screening van de algemene gezondheid (ROA) als leidraad voor behandel- en verpleegplanevaluatie “Kruip in de huid van een ROA-verpleegkundige” Aan de hand van een korte presentatie wordt informatie gegeven over ROA, RVPS en Phamous. Daarna gaan we praktisch aan de slag, aan de hand van een casus doorlopen we een totale screening, waarbij de deelnemers aan de workshop worden uitgenodigd mee te denken en te werken. Ten slotte willen we samen met de deelnemers laten zien hoe de uitkomsten van een ROA-screening leidraad kunnen zijn voor een nieuw behandelplan en hoe daar een nieuw verpleegplan aan gekoppeld kan worden.
4)
Meditatieve ontspannings training Coby Attema en Ernst Blömer, verpleegkundigen Intensieve Zorg, Linis Winschoten, Lentis
Mensen met een psychotische stoornis zijn gevoelig voor stress en hebben bij stress kans op een nieuwe psychotische episode. Het vermijden van situaties die stressverhogend zijn en het beter met stress leren omgaan zijn belangrijk. In de dagelijkse praktijk wordt de patiënt weinig handvatten geboden om met stress om te gaan. Het kunnen ontspannen vergroot het vermogen van de patiënt om met stress om te gaan. Mensen met een psychotische stoornis hebben vaak hun aandacht gericht op hun angsten, hun eigen (psychotische) binnenwereld, hun stress, verlieservaringen etc. en ontspannen lukt niet in zo’n situatie. •
Wat biedt de Meditatieve Ontspannings Training (MOT)? Aandacht training vormt een belangrijk deel van de MOT. Deelnemers worden zich bewust dat ze controle kunnen hebben over hun aandacht. Dit betekent dat ze actief iets kunnen doen om de aandacht te verleggen van stress, stemmen of andere symptomen naar bijvoorbeeld de ademhaling of een plek in het lichaam waar spanning zich concentreert en daar middels een oefening wat aan doen. Ook zal men merken dat op den duur stress en stressvolle situaties eerder herkend worden.
De aandacht wordt getraind door specifieke opdrachten tijdens het doen van lichaamsgerichte oefeningen, de gehanteerde methodiek komt uit de ‘mindfulness’. •
Eenvoudige lichaamsgerichte oefeningen die tot doel hebben te leren waar spanning zich concentreert in het lichaam. Het bewustzijn van wat er in het lichaam gebeurt wordt verhoogd en er wordt geleerd met de ademhaling te werken. De ademhaling is een relatief makkelijk hulpmiddel waarop ten alle tijde de aandacht gericht kan worden. Controle over de ademhaling geeft ook een bepaalde mate van controle op iemands reacties op stress. Tijdens de workshop zal een korte inleiding gegeven worden over de ontwikkeling van de MOT en er zal kort stilgestaan worden bij de ontwikkelingen voor het gebruik van meditatie technieken bij mensen met schizofrenie. Ook zal er ruimte gemaakt worden om e.e.a. zelf te ervaren en om vragen te stellen.
5)
Vroegsignalering van spanningsvolle situaties van Black Box naar Brain Box Frans Flutter, verplegingswetenschapper/onderzoeker
Inleiding Psychiatrische verpleegkundigen worden in toenemende mate geconfronteerd met agressie. Het contact tussen zorgverlener en patiënt is de kernfactor om het ontstaan en het verloop van agressie te beïnvloeden. Bij de toepassing van de Methode Vroegsignalering1 werken patiënt en verpleegkundige samen om vroegtijdige waarschuwingssignalen van spanningsvolle situaties te herkennen. Vervolgens kunnen vroegtijdig acties uitgevoerd worden om stabilisatie van gedrag te bevorderen. • Onderzoek Sinds 2003 is de Methode Vroegsignalering toegepast en bestudeerd in FPC Dr. S. Van Mesdag. Het onderzoek duurde 30 maanden. De kliniekpopulatie werd ingedeeld in drie onderzoeksgroepen waarin de interventie stapsgewijs werd ingevoerd met intervallen van zes maanden. De onderzochte populaties bestond uit: 189 mannelijke Tbs-stelden, allen opgenomen op 16 afdelingen van de FPC Dr. S. Van Mesdag, en alle 190 medewerkers-sociotherapie. Alle medewerkers-sociotherapie werden getraind in de toepassing van het interventieprotocol waarna binnen 1 week de praktijktoepassing van Vroegsignalering volgde. In het onderzoek is bestudeerd welke factoren van invloed zijn op de toepassing van deze methode en welke effecten de toepassing had voor patiënten en zorgverleners. De belangrijkste toets was in hoeverre de toepassing van Vroegsignalering van invloed was op het aantal separaties (na incidenten) en de ernst van incidenten. Daartoe werden alle incidenten, voor- en na Vroegsignalering gescoord op de SOAS-R2. Vervolgens wilden we weten wat de kenmerken waren van patiënten die meewerkten en van patiënten die weigerden. Ook werd bepaald welke patiënten het meest profiteerden van Vroegsignalering, en in welke mate. Tenslotte werd bij sociotherapeuten bepaald de relatie tussen de toepassing van Vroegsignalering en de (mentale) ‘afstand-nabijheid’ tot patiënten. • De workshop In de presentatie wordt ingegaan op het verklaren van het ontstaan van agressie tijdens een opname in de psychiatrie. De Methode Vroegsignalering, de toepassing van het interventieprotocol en de resultaten van het effectonderzoek worden uitgebreid besproken. Ook wordt ingegaan op de verbreding in de toepassing van Vroegsignalering naar de GGZ en de eerste gegevens die daarvan bekend zijn. • Literatuur: •
1
Fluttert F., B. Van Meijel, H. Nijman, C. Webster & M. Grypdonck (2008). Risk management of early warning signs in forensic psychiatric
patients. Archives of Psychiatric Nursing, Vol.22, No.4 (August), 208-216. 2
SOAS-R: Staff Observation Aggression Scale-Revised (Nijman 1999)
6)
Dilemma’s in de langdurige zorg
Wij werden als afdeling de laatste jaren door een nieuwbouwproject en een reorganisatie gedwongen opnieuw over faciliteiten en processen in de zorg na te denken. Op onze afdeling hebben wij patiënten in zorg welke door de mate van hun handicap afhankelijk zijn van vele factoren in hun omgeving. Wij hebben de keuze gemaakt ons voor deze omgevingfactoren mede verantwoordelijk te voelen. Dit betekent in de praktijk dat wij er iets van moeten vinden, voor individuen en de groep keuzes moeten maken en proberen invloed uit te oefenen. Wij willen in deze workshop met de deelnemers over vooren nadelen van mogelijke keuzes op verschillende gebieden spreken. • Programma: - De inrichting van de omgeving. Hoe zijn de gebouwen ontworpen en hoe zijn ze ingericht waarbij zaken als meubilair, kleur, licht en binnenruimte de hoofdrol spelen. - De beschrijving van de werkprocessen binnen deze omgeving. Hier gaat het om de “harde” kant van het proces. Wat spreken we af en wat leggen we vast. - Op welke wijze zijn wij present? Hier gaat het veel meer om de “zachte” kant van het proces. Present zijn is immers meer dan houdingsaspecten alleen. • Dilemma's: - vraaggericht versus zorgprocesgericht - kleinschalig wonen versus intensieve begeleiding - scheiden van wonen en werken versus aanbod in de nabijheid - autonomie versus verwaarlozing - vrij keuze van middelengebruik versus creëren van een gezond milieu - er mogen zijn versus doorstroming - aanwezigheid versus presentie - individueel versus groepsbelang
7)
Welkom in de Ballenbak Didier Rammers, SPV-er, Zutphen
Wanneer lever je goede verpleegkundige zorg aan iemand met psychotische klachten? A: B: C: D:
Als de patiënt tevreden is Als andere disciplines tevreden zijn Als er geen klachten zijn Als je zelf tevreden bent
Maar wanneer ben je tevreden en weet je wanneer je goede zorg geleverd hebt? Verpleegkundigen hebben vaak moeite inzichtelijk te maken waar hun werk uit bestaat. Als je het niet inzichtelijk kunt maken weet je ook niet wanneer je het goed doet. De ballenbak is een aanzet om de praktijk van alle dag weer te geven en in samenwerking met de patiënt en andere disciplines tot goede zorg te komen.
8)
De Eet- en Beweegweek Binnen het psychosecluster van het UCP wordt een aantal keren per jaar een eetweek en een beweegweek georganiseerd. Deze weken zijn opgezet door verpleegkundigen met als doel cliënten bewuster te maken van de invloed van gezonde voeding en voldoende beweging. Mensen met schizofrenie hebben een verhoogd risico op overgewicht (en daarmee op chronische ziekten als diabetes mellites en hart- en vaatziekten) door het gebruik van antipsychotica, maar ook door hun sociale omstandigheden, cognitieve stoornissen en negatieve symptomen. Aandacht voor gezonde voeding en voldoende beweging is daarom belangrijk. In deze workshop kunt u kennismaken met de eet- en beweegweek. Astrid Niersman, één van de verpleegkundige die deze week organiseert zal u vertellen hoe deze weken eruit zien. Hoe ze tot stand zijn gekomen en geïmplementeerd. Wat de rol van de verpleegkundigen is. En hoe u zelf een dergelijk week zou kunt organiseren.
9)
“ Liberman , Omgaan met sociale relaties en intimiteit…gemakkelijker gezegd dan gedaan?” De modules van Liberman richten zich op mensen met psychiatrische en / of verstandelijke handicaps van uiteenlopende aard. Na een korte theoretische uitleg over het hoe, wat en waarom van Liberman wordt u uitgenodigd om als deelnemer te participeren in één van de leeractiviteiten van de zesde module van Liberman: Omgaan met sociale relaties en intimiteit. Na het praktische gedeelte is er gelegenheid voor het stellen van vragen en gedachtewisseling. De workshop wordt verzorgd door Gerrit Kuiper en Greet de Jonge. Zij zijn werkzaam als vaardigheidstrainers in de FPC van Mesdag te Groningen.
11)
Meetinstrumenten in de schizofreniezorg PANSS en PANSS-R Pieter Jan Mulder , Verpleegkundig consulent schizofrenie
Deze workshop zal een kennismaking zijn met de Positieve en Negatieve Symptomen Schaal, wanneer je hem kunt gebruiken en wie hem kan afnemen. Zoals het in de somatiek heel gebruikelijk is dat verpleegkundigen gebruik maken van meet instrumenten,-denk maar aan bijvoorbeeld de thermometer en tensiemeter- is dat in de psychiatrie geen gemeen goed. Is het meten van de ernst van de psychotische symptomen haalbaar, heeft dat nut en kan het ook een verpleegkundige handeling zijn? In verschillende behandelevaluaties wordt het gebruik van de PANSS-R geïntroduceerd Dit instrument is een afgeleide van de PANSS maar zegt meer over de mate van herstel. Dan over de ernst van de verschillende symptomen.
Lezingen A.
Nursing Leadership: Strategies for Exceptional Success This presentation will present the key attributes of leadership and strategies for success as nurse leaders in psych-mental health nursing. The presenter will discuss the value of self-assessment, how to do a self assessment, how to develop goals for self and career improvement. The presenter will also discuss the value of having a mentor and or a coach, give ideas for selecting a mentor and being a mentor. Strategies for strategic thinking, planning, teamwork, and policy development will be presented. Proposed Outcomes: At the completion of this presentation, participants will be able to: 1. Implement strategies to be exceptionally successful as leaders in their nursing career as psych-mental health nurses. 2. Participate more effectively as leaders in implementing improvements in the work place by using strategies such as strategic thinking, planning, teamwork and policy development. Stephanie L. Ferguson PhD, RN, FAAN Consulting Associate Professor Stanford University School of Humanities and Sciences Bing Stanford in Washington Program
B.
Health Policy Development: How you can make effective change in your nation? This presentation will focus on developing skills in health policy development. Participants will discuss patient issues, public issues, health issues, social issues and the impact on nurses and nursing in the Netherlands in the field of psych-mental health nursing. The health policy making process will be presented and strategies for policy development will be discussed. Participants will learn ways to participate in the policy development arena. Tips on writing and presenting effective policy papers and presentations, strategies for working with the media, negotiation and networking and collaboration will be discussed. Proposed outcomes: 1. Participants will be able to articulate the concepts of policy and politics and how to participate actively in the policy development process. 2. Participants will begin to determine and develop different policy strategies sand approaches according to their particular socioeconomic, cultural and political contexts. 3. Participants will be able to understand part of a broader development process and the knowledge and skills required for effective policy development and outcomes. Stephanie L. Ferguson PhD, RN, FAAN Consulting Associate Professor Stanford University School of Humanities and Sciences Bing Stanford in Washington Program
Brief Biography Stephanie L. Ferguson PhD, RN, FAAN Dr. Stephanie Ferguson is a Consulting Associate Professor for Stanford University, School of Humanities and Sciences, Bing Stanford in Washington Program. Prior to this position, she was a Consultant for Nursing and Health Policy and Director of the Leadership for Change™ (LFC) Programme with the International Council of Nurses (ICN), a federation of more than 130 national nurses associations. The ICN LFC™ programme is an actionlearning initiative that develops nurses and other health professionals as effective leaders and managers in a constantly changing health environment. Operating in more than 60 countries, participants collaborate with
partners to address and change health policies at local and national levels to improve the quality of health services and develop strategies for addressing workforce issues that best meet their country and local needs. Dr. Ferguson received her Baccalaureate Nursing degree and her PhD in Nursing from the University of Virginia, School of Nursing in Charlottesville, Virginia. She received her Master’s in Nursing degree from the Virginia Commonwealth University in Richmond, Virginia. She comes to us with considerable experience in health services administration, policy and leadership development, global health, and global health policy and affairs. Dr. Ferguson has received numerous awards for her service and leadership. She was a White House Fellow, 1996-1997, working with the President of the United States of America, William Clinton and the Honourable Secretary Donna E. Shalala of the U.S. Department of Health and Human Services and served as member of the National Advisory Council for Nursing Research for the National Institutes of Health.
