magazine
GelreVisie 9e jaargang nr. 1 - april 2009
www.gelderland.christenunie.nl
Gelderland
Christelijke politiek
Openbaar Vervoer
ENERGIE
Annelies van der Kolk
“De Heilige Geest leidt mij”
Yes we can! • Donker en stil • Windmolens in de Achterhoek
Van de fractievoorzitter Christelijke politiek (3)
NUON of nuts? Een belangrijk onderwerp van bespreking in de laatste maanden is het NUON-dossier. Hoe moet je daar nu als ChristenUnieStatenfractie naar kijken? Maar minstens zo belangrijk is de vraag welke invloed wij hebben op deze ontwikkeling.
Getuigen zijn at moet dat wat geweest zijn: Koning Nebukadnessar gebiedt iedereen om te buigen voor het gouden beeld wat hijzelf had opgericht. En dan staat in Daniël 3 beschreven dat er een aantal Judeeërs dit bevel van een machtige koning niet opvolgt. Zij willen alleen maar hun hoofd buigen voor God die hemel en aarde geschapen heeft, die tijd en eeuwigheid overziet en die ons niet in de steek laat. Dat vraagt geloofsmoed. Door niet te buigen voor een gouden beeld getuigen zij van God.
W
5
Ook vandaag hebben wij de opdracht meegekregen om te getuigen van die grote God. En dat is best wel eens moeilijk. Hoe doen we dat? Wat is de juiste timing? Als ChristenUnie hebben wij een prachtige positie gekregen in raden, Staten, Eerste en Tweede Kamer, maar ook in bestuurlijk opzicht. Wethouders, burgermeesters, gedeputeerden, staatssecretaris en ministers. Het zijn allemaal posities waarin we ons christen zijn kunnen laten zien. Dat vraagt wel om moed. We zien om ons heen dat de kerken leeglopen, dat er keuzes gemaakt worden waar wij als christenen niet voor willen buigen. Voelt u zichzelf ook wel eens als Daniël? Helpt u ons mee om te getuigen? Bidt u ook voor de Christelijke politiek en allen die hierin actief een plaats hebben?
Martin Schuurman Fractievoorzitter
8
Energie in de Jeugdzorg: Voor elkaar in de Provincie? Het Verkiezingsprogramma 2007-2011 heeft als titel ‘Voor elkaar in de Provincie’. We hebben elkaar nodig, zijn op elkaar aangewezen, zeker ook als het om de zorg voor de jeugd gaat.
In dit nummer
Gelderland
9
Energie in het landelijk gebied Energie en de provincie, een veel besproken onderwerp zeker de laatste tijd, in het merendeel van de gevallen wordt er direct een link gelegd met Nuon of Essent.Terecht, maar er is meer. Er zijn veel meer zaken waar de provincie haar energie insteekt en waar velen hun energie uithalen.
Foto: Foppen Recla
2
Christelijke politiek (3)
4
NUON of nuts?
5
Nuon naar Zweden
6
Van de voorzitter
7
De bron van mijn energie
8
Energie in de Jeugdzorg
9
Energie in het landelijk gebied
11
Openbaar vervoer
12
Energie in de commissie RWM
13
Windmolens in de Achterhoek!
14
Donker en stil
15
Regio Noord Veluwe wil duurzame regio zijn.
16
Colofon
Donker en stil Donkerte, stilte en rust worden steeds schaarsere goederen. Ze zijn belangrijk voor het welzijn van mens, flora en fauna. van milieu en klimaat het openingswoord op een bijeenkomst in Ermelo.
12
NUON of nuts? door: Martin Schuurman, Fractievoorzitter
magazine
Een belangrijk onderwerp van bespreking in de laatste maanden is het NUON-dossier. Hoe moet je daar nu als ChristenUnie-Statenfractie naar kijken? Maar minstens zo belangrijk is de vraag welke invloed wij hebben op deze ontwikkeling.
GelreVisie
4
Is NUON nuts? De SP-is daar erg helder over: Zij vinden dat de levering van energie een algemene nutsvoorziening is en moet blijven. Het is van ons zeggen ze en dat moet zo blijven. In reclame spotjes maken ze dat regelmatig duidelijk. En wat we er ook van vinden, het zet ons zeker aan het denken. Waar zijn wij
mee bezig? Ook uit onze eigen achterban krijgen we vragen voorgelegd over nut en noodzaak om over te gaan tot verkoop van de aandelen van het energie- en leveringsbedrijf NUON. De energiemarkt. De laatste jaren merken we op de dat energiemarkt een vrije markt aan het worden is. Het is gewoon handel. Tijdens een werkbezoek welke wij als Statenfractie hebben afgelegd bij NUON werd ook heel duidelijk dat NUON een gewone commerciële marktpartij is. Een bezoek aan het tradingcenter van NUON waar in-en verkopen worden gecoördineerd sprak op dit punt boekdelen. Het deed mij een beetje denken aan de Amsterdamse effectenbeurs. De concurrentie van andere energieleveranciers neemt toe. En ook NUON is een partij welke over de landsgrenzen heen energie levert. Landsgrenzen zijn er niet meer. De handel is wereldwijd aan het worden. De consument. Alles is gericht op de consument. Zij willen naast leveringszekerheid ook de scherpste (lage) prijs betalen. Wie heeft nog nooit gekeken op de website’s om de prijzen van de verschillende leveranciers met elkaar te vergelijken? In deze vrije markt moet ook NUON als bedrijf haar positie kunnen handhaven. De aandeelhouder. Na de aangenomen splitsingswet in de Tweede Kamer, waarin geregeld wordt dat NUON gesplitst verder moet in een netwerkbedrijf waar wij als provincie gewoon aandeelhouder blijven, en een commercieel energiebedrijf, werd het tijd om een nieuwe
Gelderland
Als overheidsorgaan kun je niet de risico’s van een marktpartij overzien en daar sturing aan gaan geven strategische afweging te maken. De provincie Gelderland heeft als grootste aandeelhouder (ruim 44%) alle risico’s in beeld gebracht. Het voorstel is om geleidelijk de aandelen van de hand te doen. In de bijdrage van onze fractie hebben wij ingestemd met deze koers. Als overheidsorgaan kun je niet de risico’s van een marktpartij overzien en daar sturing
aan gaan geven. We beseffen dat er een historisch besluit genomen is. Is NUON nuts? Het antwoord is NEE. Door de ontwikkelingen binnen de energiemarkt en de aangenomen splitsingswet kunnen we als provinciaal aandeelhouder niets anders dan op deze vraag ontkennend te antwoorden. Deze overwegingen hebben ertoe geleid om als fractie het besluit tot vervreemding van de aandelen NUON te ondersteunen. In deze GelreVisie hebben we het onderwerp energie in de breedste zin van het woord centraal gesteld. Ik wens u veel lees plezier! ■ GelreVisie
Nuon naar Zweden
5
Onlangs is het besluit bekendgemaakt dat het energiebedrijf Nuon in het Zweedse bedrijf Vattenfall de meeste geschikte partner ziet voor krachtenbundeling. Net als Nuon investeert Vattenfall in duurzame energie en garandeert leveringszekerheid tegen een redelijke prijs. De fractie reageert echter voorzichtig positief. Vattenfall heeft enerzijds een duidelijke duurzaamheidsagenda, anderzijds is zij zeer actief op het terrein van kernenergie. De Tweede Kamer ChristenUnie fractie staat op hetzelfde standpunt als de Gelderse statenfractie.Volgens Esmé Wiegman is overname een logisch gevolg van de liberalisering van de energiesector en de splitsing van Nederlandse bedrijven. ,,Bij de behandeling van de splitsingswet zagen we het al gebeuren dat de Nederlandse energiebedrijven als
hapklare brokken in de etalage zouden worden gezet om door de grote Europese spelers te worden overgenomen.” Ook Wiegman ziet goede mogelijkheden voor investeringen in schone energie. “Vattenfall zal zich moeten houden aan de afspraken die in Nederland zijn gemaakt over het aandeel schone energie in het programma Schoon & Zuinig. Het is belangrijk dat Rijk en Provincies de handen ineen slaan om dit waar te maken,”
Gelderland
magazine
door: Martin Schuurman, Fractievoorzitter
aldus Esmé Wiegman in gesprek met de Statenfractie tijdens een werkbezoek in Ede en Barneveld.
magazine
Vattenfall is volledig in handen van de Zweedse staat. Vattenfall zal Nuon in gedeeltes overnemen, de eerste keer gaat het om 49% van de aandelen, de overige 51% zal in zes jaar overgedragen worden. De provincie Gelderland met ruim 44% van de aandelen zal in totaal 4,4 miljard euro voor de verkoop van haar aandelen krijgen. Tot nu toe is het dividend op Nuon besteed in de Gelderse samenleving, na de verkoop zal de verkoopsom als stamkapitaal in stand blijven, zodat de jaarlijkse rente behouden blijft als inkomstenbron voor de lange termijn. Het
geld wordt niet in een keer uitgegeven, maar wordt gebruikt om op de lange termijn rente-inkomsten te houden. Als ChristenUnie hechten we aan duurzame besteding van deze inkomsten. Dat is een zaak van goed rentmeesterschap. ■
Van de voorzitter
Yes we can!
GelreVisie
6
Als ChristenUnie hechten we aan duurzame besteding van deze inkomsten. Dat is een zaak van goed rentmeesterschap
door: Jan C. Kaat, voorzitter
Beste leden van de ChristenUnie in Gelderland, Uw voorzitter is de laatste tijd niet goed ter been. Door gips gedwongen mag ik de wereld in een wat rustiger tempo meemaken. En die wereld zie ik, en u ook misschien, met enige verwondering gade. Aan de andere zijde van de oceaan is een nieuwe president gekozen. De hele wereld heeft, zelfs in deze tijd van recessie, een vonk verwachting gekregen. Iedereen kent de kreet: Yes we can. Samen kunnen we een stap voorwaarts maken naar een betere samenleving. In het kleine Nederland en als voorzitter van een kleine politieke partij vind ik die verwachting toch wat wringen. Als politieke organisatie zijn we altijd bezig om de samenleving proberen beter te krijgen. En daarbij
kijken we niet eerst naar onszelf, maar naar onze Hemelse Heer. Die heeft alles op deze aarde geschapen en Hij alleen kan echt die betere samenleving dichterbij brengen. Gelukkig heeft Hij handen die dat kunnen doen. Zo doen wij, als leden van de ChristenUnie, daar op allerlei wijze aan mee. Daarnaast zijn wij mensen ook bezig om steeds weer verkeerde keuzes te maken, waardoor armoede en onrecht in de wereld kunnen voortduren. Grote vraagstukken en grote verantwoordelijkheden. In Gelderland is de fractie ongeveer op de helft van haar termijn van vier jaar. De fractie functioneert als een goed team en staat. De coalitie staat als een huis. En onze gedeputeerde vervult haar functie met verve. Kortom blij en dankbaar kijk ik naar de eerste helft. Vanuit die situatie kijk ik naar de tweede helft en denk:Yes we can! ■
Gelderland
De bron van mijn energie Galaten 5 : 16 ‘Ik zeg u dus: laat u leiden door de Geest, dan bent u niet gericht op uw eigen begeerten’ door: Annelies van der Kolk, Gedeputeerde Klimaat en Milieu, Cultuurhistorie, Recreatie en Toerisme, Personeel en Organisatie, Communicatie, Facilitaire zaken en Toezicht Gemeentefinanciën
De Here geeft ieder een plaats in de samenleving. De verantwoordelijkheid die gedragen wordt, is verschillend. Onze hemelse Vader heeft mij geplaatst als gedeputeerde namens de ChristenUnie in de provincie Gelderland.
Gelderland
7 magazine
Als gedeputeerde in de provincie Gelderland ben ik verantwoordelijk voor verschillende beleidsterreinen. Veel gesprekken moeten er gevoerd worden. Bij elk gesprek, zeker niet altijd gemakkelijk, weet je je gedragen vanuit je geloof. Soms verloopt een zwaar gesprek goed en kun je aan het eind van het gesprek gezamenlijk, met de andere partners, concluderen dat je weer verder met elkaar kunt en dat het gesprek goed is verlopen. Je ervaart dan dat het niet jou verdienste was dat het gesprek zo goed verlopen is maar je weet en zo beleef je het ook dat je tijdens het gesprek Gods leiding hebt ervaren. Hij was erbij en Hij heeft je geholpen om ook dit moeilijke gesprek op de goede manier te voeren. Tijdens je werk staat niet eigen eer voorop, maar Gods eer. Het werk vraagt betrokkenheid, overzicht, inspiratie, maar ook energie. Energie die ik haal uit Gods woord. ■
GelreVisie
Vanuit mijn geloof mag ik het werk binnen het college van Gedeputeerde Staten elke dag doen. Ik weet dat ik dit werk niet alleen kan doen maar dat ik geleid word door de Heilige Geest. Dit geeft mij elke dag weer nieuwe energie en in vertrouwen pak ik de zaken op die gedaan moeten worden. Elke nieuwe dag komen er veel verschillende onderwerpen op mij af: moeilijke en inspirerende. Steeds moet er een antwoord gegeven worden op maatschappelijke vraagstukken die binnen de provincie spelen.Verschillende belangen moeten tegen elkaar worden afgewogen. Kan de vergunning voor een bepaald bedrijf gegeven worden of is er eerst nog aanvullende informatie nodig voordat er een besluit genomen kan worden. Moet er een gesprek gevoerd worden met een bedrijf door mij als gedeputeerde of kan het door een ambtenaar worden afgedaan. Hoe halen we de energiedoelstellingen die in het klimaatprogramma zijn geformuleerd.
Waar liggen de kansen die we samen met onze partners kunnen oppakken. Hoe stimuleren we het toerisme en waar zetten we op in. Hoe kunnen we ons cultuurhistorisch erfgoed behouden en ontwikkelen. Paulus schrijft in zijn brief aan de Galaten ‘Ik zeg u dus: laat u leiden door de Geest, dan bent u niet gericht op uw eigen begeerten’ (Galaten 5:16).
Energie in de Jeugdzorg: Voor elkaar in de Provincie? door: drs. M. J. (Marien)Bikker, Statenlid
magazine
Het Verkiezingsprogramma 2007-2011 heeft als titel ‘Voor elkaar in de Provincie’. We hebben elkaar nodig, zeker ook als het om de zorg voor de jeugd gaat.
GelreVisie
8
Als Statenlid ben ik lid van de commissie Monitor Jeugdzorg, deze let op de invoering en voortgang van de nieuwe regelgeving in de jeugdzorg en van de commissie Jeugd, Zorg,Welzijn, Cultuur en Sport. Daarin bespraken we onlangs de te monitoren aspecten: preventie, uitvoering door Bureau Jeugdzorg en Advies- en Meldpunt Kindermishandeling (AMK) van Bureau Jeugdzorg (doorlooptijd, wachttijden voor de indicatiestelling, de uitvoering van de zorg door de Gelderse jeugdzorgaanbieders en de nazorg). Tijdens werkbezoeken zie en hoor ik dat er veel goed gaat. maar dat nog niet alles voor elkaar is. Netwerk en energieproductie in handen van de overheid De energiebedrijven worden gesplitst als gevolg van de Splitsingswet: het netwerk blijft in de handen van de overheid, maar het productie- en leveringsbedrijf wordt geprivatiseerd.
In de Jeugdzorg zijn beide aspecten van zorg nog niet geprivatiseerd: Het netwerk, de weg waarlangs de zorg wordt geleverd, en de zorg zelf, de productie, liggen wat de financiering betreft in handen van de overheid. De ChristenUnie ziet een belangrijke taak voor de overheid als het gaat om de zorg voor de Jeugd, zowel wat betreft de structuur als het toezicht op de inhoud. Netwerk: de structuur van de Jeugdzorg De provincie is verantwoordelijk voor het Bureau Jeugdzorg. Het initiatief en de regieverantwoordelijkheid voor het Centrum voor Jeugd en Gezin is door het rijk bij de gemeenten neergelegd. Het ‘netwerk’ ligt dus in handen van de overheid, maar de taken zijn verdeeld tussen rijk, provincie en gemeenten. Dat alleen al maakt de uitvoering complex. Bij een optimale afstemming tussen Bureau Jeugdzorg Gelderland (BJzG) en de Centra voor Jeugd en Gezin (CJG) kan de hulp op tijd en doelmatig geboden worden, maar daarvoor zijn heldere en eenduidige afspraken nodig. Met de komst van een CJG wordt de drempel tot de jeugdzorg lager. Daardoor kunnen de functies signalering en toeleiding verbeteren. Het verdient aanbeveling om bij de in-
Gelderland
richting van de CJG bestaande structuren te benutten. Wij beschikken in onze provincie immers over een dekkend netwerk van zorgadviesteams (ZAT’s), waarin men al enige jaren ervaring heeft met vroegtijdig signaleren en toeleiden.
De overheid dient een schild te zijn voor hen die zorg behoeven, maar vanuit Bijbels perspectief is deze opdracht toch allereerst een opdracht aan ons allen
Jeugdzorg ook onze zorg??? Ik sluit deze bijdrage af met een kritische vraag, die ik allereerst aan mijzelf stel: Is het vanuit een christelijk sociaal perspectief gezien niet al te gemakkelijk de organisatie van de jeugdzorg en de financiering van de uitvoering bij de overheid neer te leggen?
Energie in het landelijk gebied door: Lubbert van den Heuvel, Statenlid
Energie en de provincie, een veel besproken onderwerp zeker de laatste tijd, in het merendeel van de gevallen wordt er direct een link gelegd met Nuon of Essent. Terecht, maar er is meer. Er zijn veel meer zaken waar de provincie haar energie insteekt en waar velen hun energie uithalen.
Eén van deze zaken is het landelijk gebied. Op 1 januari is de WILG (Wet Inrichting Landelijk Gebied) in werking getreden met het gevolg dat de provincie nog actiever bezig is in het landelijk gebied. Het landelijk gebied van de provincie Gelderland is divers, regio’s als Veluwe, Achterhoek en Rivierengebied zijn hier het levende bewijs van.
Gelderland
9 magazine
Als u hierop wilt reageren, mailt u mij dan, in een volgend nummer geef ik graag een reactie. De overheid dient een schild te zijn voor hen die zorg behoeven, maar vanuit Bijbels perspectief is deze opdracht toch allereerst een opdracht aan ons allen. Je zou kunnen zeggen: een individuele opdracht om je naaste te dienen, met volledige inzet van al je energie. Dat geldt voor preventieve maatregelen ter voorkoming van zorg aan jeugdigen en tot op bepaalde hoogte ook voor het hulp bieden. Ligt ook hier niet een van de oorzaken van de toenemende vraag naar door de overheid gefaciliteerde jeugdzorg? ■
GelreVisie
Een goede taak- en rolverdeling is essentieel. Het CJG zou een laagdrempelige voorziening moeten worden waar ouders en jongeren informatie, opvoedingsondersteuning en vrij toegankelijke jeugdzorg kunnen krijgen. De BJZ- taken AMK, spoedzorg, jeugdbescherming en reclassering moeten volgens ons niet vanuit de CJG uitgevoerd gaan worden.
De inhoud van de zorg In deze bijdrage heb ik mij beperkt tot de structuur van de zorg. De inhoud en uitvoering van de zorg is een ander onderwerp en primair een taak van de professionele zorgverleners.
Tegelijkertijd benadrukken genoemde regio’s het feit dat het Landelijk Gebied onze energie meer dan waard is.
magazine
Ecologische Hoofd Structuur, Natura 2000, Nationale Landschappen, ….. allemaal zaken die spelen in het landelijk gebied. Als we dan ook nog eens denken aan de (helaas) noodzakelijke schaalvergroting in de landbouw dan zouden we bijna denken dat er sprake is van tegengestelde belangen. En helaas, soms is er inderdaad sprake van tegengestelde belangen, afwegen van belangen is dan belangrijk, maar soms ook heel moeilijk.
GelreVisie
10
Realisatie EHS Rentmeesterschap is voor de ChristenUnie een belangrijk uitgangspunt, zeker bij het maken van keuzes betreffende ons landelijk gebied. Onderbesteding is al een tijdje een belangrijk onderwerp, vooral als het gaat om het Landelijk Gebied. Onderbesteding wordt veelal veroorzaakt door externe factoren, omdat de gewenste of benodigde grond niet
beschikbaar is. Meer energie en extra instrumenten zijn benodigd om de gewenste doelstellingen te realiseren. Onteigening is een mogelijk instrument, maar ook een heel zwaar instrument, een instrument dat alleen
in bijzondere gevallen ingezet zou mogen worden. Als ChristenUnie hebben we eind vorig jaar in een motie de kaders meegegeven waarin dit instrument toegepast zou kunnen worden ten behoeve van de realisatie de EHS.
Rentmeesterschap is voor de ChristenUnie een belangrijk uitgangspunt, zeker bij het maken van keuzes betreffende ons landelijk gebied Balans Ook de komende tijd zal onze aandacht gericht blijven op het landelijk gebied, voldoende voortgang in de realisatie van de EHS is van groot belang voor alle partijen. De natuur verdient onze aandacht en bedrijven die bedreigd worden met verplaatsingen hebben recht op duidelijkheid, niets is namelijk zo erg als onzekerheid! ‘Want buiten gebeurt het!’, de slogan van één van de regionale proj e c t b u re a u s die zich bezig houden met de inrichting van het landelijk gebied. Een juiste balans tussen wonen en werken, natuur en recreëren is belangrijk. Belangrijk voor mens en natuur, vandaag en morgen! ■
Gelderland
Openbaar vervoer door: Pieter Plug, Statenlid
Volgens mij heeft de aanpak van de klimaatproblematiek en uitvoering van energiebesparende maatregelen nog nooit zo hoog in de aandacht gestaan als de laatste maanden.
11 magazine
Milieu De afgelopen maanden spraken we in Provinciale Staten regelmatig over uitbreiding en aanleg van zowel provinciale als mede ook rijkswegen in onze provincie. Onmiskenbaar noodzakelijk om de groeiende automobiliteit te kunnen faciliteren, maar het roept bij ons als ChristenUnie ook vragen op. Hoe ver kunnen we daarmee doorgaan. Tot hoever moeten we landschap opofferen om zo snel mogelijk van A naar B te kunnen gaan. Het milieu komt steeds meer onder druk te staan. En daar waar we milieuwinst realiseren door energiebesparende voorzieningen zoals windmolens en zonnecollectoren moeten we uitkijken dat we aan de andere kant het
Nog beter openbaar vervoer Voor ons als ChristenUnie blijft de inzet van goed en bereikbaar openbaar vervoer een hoge prioriteit. We moeten als provinciale overheid daarom naast optimaliseren van het huidige openbaar vervoer juist ook inzetten op uitbreiding ervan, eventuele samen met de rijksoverheid. Onlangs pleitte ChristenUnie Tweede Kamerlid Ernst Cramer voor de bouw van nieuwe regionale treinstations in de nabijheid van nieuwe woongebieden. Provincie Gelderland is daarmee op de goede weg. Maar als Christen-
GelreVisie
De verschillende overheden hebben in de huidige bestuursperiodes hun eigen klimaatprogramma’s vastgesteld en ambities geformuleerd. En in de huidige economische recessie is er zelfs sprake van versnelde uitvoering van klimaat gerelateerde projecten om zodoende ook hierin de strijd aan te gaan tegen de recessie. Toch moeten we er ook voor waken dat uitvoering van klimaat niet iets gaat worden van gisteren en vandaag maar dat we ook aan de dag van morgen denken. Klimaat moet integraal deel uit maken van alle beleidsterreinen en daarin staat de ChristenUnie gelukkig niet alleen. Een ChristenUnie motie met die strekking werd vorig jaar door Provinciale Staten aangenomen. Maar het aannemen van een dergelijke motie is één, maar het in de praktijk brengen is twee.
milieu geen extra geweld aandoen door geluidsoverlast (hogere geluidsnormen) en aantasting van de luchtkwaliteit.
Unie statenfractie pleiten we er voor om naast de trein ook in te zetten op goede en frequente busverbindingen. Op dit moment zijn we in de provincie bezig met de voorbereidingen om te komen tot een nieuwe aanbesteding openbaar vervoer op de Veluwe en de Achterhoek/Rivierenland. In de nieuwe aanbesteding zijn kaders opgenomen die betrekking hebben op klimaat, milieu en duurzaamheid. Één van die kaders is het stapsgewijs reduceren van CO2 emissie met 30% ten opzichte van de huidige situatie.
Gelderland
Maar als ChristenUnie hebben we nog twee kaders toegevoegd.We willen dat het openbaar vervoer in deze concessiegebieden vanaf 2010 sterk in zet op zogenaamde ketenmobiliteit, De verbindende schakel tussen de diverse openbaar vervoersvoorzieningen, zoals de fiets, de bus en de trein.
En daarnaast willen we bezien of het mogelijk is om ook de regiotaxi in te zetten op momenten dat het niet rendabel is om de bus te laten rijden. Het openbaar vervoer in Gelderland is mijn inziens op de goede weg en voor steeds meer Gelderlanders een waardig alternatief in mobiliteit. ■
Energie in de commissie Ruimtelijke Ordening, Wonen en Milieu door: Dick Ebbers, fractievolger
magazine
Energie is een thema dat vaak bij onze commissie op de agenda staat. In dit stukje wil ik een paar thema’s van iets dichterbij bekijken, namelijk windenergie en HR-ketels.
GelreVisie
12
Het eerste thema is al vaker in Gelrevisie aan de orde geweest. Windenergie is een schone vorm van energie die onuitputtelijk is, zonder CO2 uitstoot, en ook dicht bij de verbruiker kan worden opgewekt. Eén van de nadelen van windenergie is dat het met windmolens moet worden opgewekt. De meningen over windmolens zijn nogal uiteenlopend. Sommige mensen vinden ze
prachtig; een moderne, kunstzinnige versie van de oer-Hollandse molen, één van de bekendste symbolen van ons land. Anderen vinden het ‘ontsierende, landschapverpestende monsters’. In het klimaatprogramma dat vorig jaar in de Staten is aangenomen staat dat in Gelderland het aantal windmolens fors moet toenemen.
Onze uitdaging als Gelderse bestuurders is om mensen er van te overtuigen dat de voordelen opwegen tegen de nadelen. Dus niet gewoon onze plannen doordrukken, maar vooral (wind) energie steken in het creëren van draagvlak. Energie kun je niet alleen gebruiken, maar ook besparen. HRe ketel Dat laatste gebeurt sinds kort op wijkniveau in Apeldoorn. Met subsidie van de provincie zijn in deze wijk speciale verwarmingsketels geplaatst, de zogenaamde HRe-ketels. De HRe-ketel, ook wel Micro-WKK genoemd, is een kleine energiecentrale in huis. Net als de gewone HR-ketel produceert hij warmte en warm water. Maar wat hij meer doet dan een gewone HR- ketel is produceren van elektriciteit. Op deze manier wordt het verbruikte gas veel efficiënter benut en is een beduidend hoger rendement mogelijk. Het hogere rendement is goed voor een besparing op de maandelijkse energienota en niet in de laatste plaats goed voor een aanzienlijke vermindering van de CO2-uitstoot. Deze ketels leveren energie terug aan het net. Dit fenomeen was nog nooit op wijkschaal getest. Dit was één van de redenen om subsidie te verstrekken ten gunste van dit project. Wij, als ChristenUnie fractie, blijven zoeken naar dit soort projecten om zo ons “rentmeesterschap” handen en voeten te geven. ■
Gelderland
Windmolens in de Achterhoek! door: Johan Pennings, Fractie ChristenUnie Aalten
Waait de wind hier anders dan in de rest van Nederland of zijn er andere redenen waarom er een aantal windmolens in de gemeente Aalten staan?
13 Na deze gebeurtenissen zijn een aantal ondernemers uit het gebied van het Aaltense Goor dat als tweede zoekgebied naar voren was gekomen, die een VOF. opgericht hebben. Onder de naam Hagenwind hebben zij plannen gemaakt om in hun landbouwgebied een windmolenpark op te richten. Dit heeft na een termijn van ongeveer 10 jaar geleid tot het exploiteren van een windmolen park van 8 windmolens.Verschillende keren heeft de realisering ervan door de procedures aan een zijden draad gehangen. Door vasthoudendheid van de initiatiefnemers maar ook het standvastig blijven van het college en de raad is er gekomen wat er nu staat. Enkele technische gegevens over het park: Er zijn acht windmolens van twee megawatt. Ter indicatie: deze kunnen voldoende stroom opwekken voor ongeveer 7000 huishoudens (is gelijk het aantal woning dat in Aalten dorp staat). De molens hebben een ashoogte van ongeveer 100 meter en een rotorblad van 43 meter. Voor foto’s en informatie over dit park kunt u terecht op het Internet onder Hagenwind. ■
Gelderland
magazine
Vergunningen Gaandeweg het traject bleek plaatsing in Nederland bijna onmogelijk te zijn op deze locatie omdat in Nederland andere wetgeving geldt dan in Duitsland en er in dit gebied teveel woningen staan die belemmerend werkten voor de vergunningverlening van de molens.
GelreVisie
Mogelijk wel en in ieder geval was de plaatselijke politieke wind gunstig om te komen tot het plaatsen van een aantal windmolens in de gemeente Aalten. Hoe zijn wij zo ver gekomen? Om te beginnen en stukje geschiedenis. In het begin van de jaren tachtig van de vorige eeuw stonden er bij onze oosterburen twee kleine windmolens nabij de stad Bocholt, net over de landsgrens. In het begin van de jaren negentig kreeg onze voormalige fractievoorzitter te horen dat er plannen waren om in Duitsland twee grotere molens te gaan bouwen.Waarop de heer Vermeulen dacht:“waarom zou dit geen grensoverschrijdend project kunnen worden om dit gezamenlijk te realiseren, want de wind houdt niet bij de grens op, sterker nog, vaak staat er westenwind en die komt juist bij ons vandaan”.Via een initiatief voorstel en overgenomen door de voltallige raad is er actie ondernomen vanuit de gemeente Aalten om te komen tot samenwerking. Onderzoek werd gedaan en uit een windscan bleek dat deze bleek gunstig te zijn voor deze locatie en een andere locatie. Plannen werden ontwikkeld en mogelijke initiatiefnemers zouden worden ondersteund door de ambtenaren en het college.
Op het zelfde moment was er een andere ondernemer bezig om een vergunning te verwerven voor een solitaire molen bij zijn bedrijf, ook hier had de voltallige raad zich positief over uit gelaten. Maar het bleek dat de provincie in het streekplan had opgenomen dat er geen solitaire molens meer zouden worden vergund: dus weer geen windmolen in Aalten.
Donker en stil door: Evert de Graaf, fractievolger
magazine
Op de dag, 5 februari jl., dat de Postcodeloterij samen met het Wereldnatuurfonds bekend maakten, dat ze aan 2.500.000 mensen LED-lampen ging weggeven, sprak onze gedeputeerde Annelies van der Kolk van milieu en klimaat het openingswoord op een bijeenkomst in Ermelo. Daar, aan de Kolbaanweg, was deze bijeenkomst georganiseerd door de gemeenten Ermelo, Putten en Harderwijk.
GelreVisie
14
Deze drie gemeenten hebben gekozen voor het toepassen van energiezuinige LED-armaturen voor een deel van hun openbare
Donkerte, stilte en rust worden steeds schaarsere goederen. Ze zijn belangrijk voor het welzijn van mens, flora en fauna. In navolging van Veluwe donker en stil sprak wethouder Kleijer over duurzaamheid op gebied van openbare verlichting. Hij noemde als voordelen voor: People : Sociale veiligheid voor verkeersgebruikers. Planet : Minder strooilicht betekent ook minder overlast voor met name (nacht)dieren. Profit : Besparing op energiekosten.
Donkerte, stilte en rust worden steeds schaarsere goederen. Ze zijn belangrijk voor het welzijn van mens, flora en fauna verlichting. De groene LED-verlichting is in Ermelo geplaatst langs het fietspad aan de Kolbaanweg, in Putten langs de Rimpelerweg en in Harderwijk langs het fietspad naar de atletiekvereniging Athlos. Andere sprekers naast Gedeputeerde Annelies van der Kolk waren de verantwoordelijke wethouders van Ermelo, Putten en Harderwijk. Wethouder Ard Kleijer (ChristenUnie) uit Putten sloot met zijn verhaal goed aan bij het congres Veluwe donker en stil van de provincie Gelderland op 22 januari jl. in Arnhem. Op dat congres wezen verschillende sprekers op de waarde van donker en stil op de Veluwe. Het doel van dit project is het bestrijden van lichtoverlast en geluidhinder.
In Putten heeft men in 2008 25.000 euro weten te besparen op openbare verlichting door toepassing van elektronica en kleinere lampen met minder wattage. Door deze samenwerking wordt de doelstelling substantiële energiebesparing op openbare verlichting bereikt. Bovendien is de lichtreductie rondom de gerealiseerde projecten aanzienlijk. Kortom: goed voorbeeld doet goed volgen! ■
Gelderland
Regio Noord Veluwe wil duurzame regio zijn. door: Ard Kleier,Wethouder Putten en lid dagelijks bestuur Regio Noord Veluwe
In 2008 heeft de Provincie met de Gelderse Regio’s contracten gesloten. In ons regiocontract Noord Veluwe hebben wij een viertal speerpunten opgenomen: Een regionaal sociaal programma, de gastvrije en bereikbare regio. Het vierde speerpunt is de Duurzame Regio.
zich (ook al voor de kredietcrisis) van bewust. Binnen de regio zijn afspraken gemaakt over de verdeling van projecten. De gemeente Putten is trekker op het gebied van vergisting. Dit is het gevolg van het feit dat Putten een aantal initiatiefrijke ondernemers binnen haar gemeentegrenzen heeft die serieus met vergisting aan de slag is gegaan. Vergister Momenteel is een biovergister in Putten werkzaam. Deze vergister heeft zich al een
Trots De gemeente is trots op deze twee initiatieven. Toen de initiële plannen voor de tweede vergister dreigden te stranden op de gekozen techniek en de financiën heeft de gemeente het initiatief genomen om met het bestuur van het Bosbad, de ondernemer en investeerders aan tafel te gaan om te zoeken naar een oplossing. Dit heeft ertoe geleid dat samenwerking met de provincie is gezocht en dat gekozen is voor de levering van gas i.p.v. warmte. ■
Gelderland
15 magazine
Voor mij is het duidelijk dat ondernemers en politiek elkaar op het gebied van duurzame energie (biomassa) elkaar nodig hebben om plannen daadwerkelijk in de praktijk te brengen
GelreVisie
De ambitie van onze regio om op de Noord Veluwe net zoveel energie op te wekken als wordt verbruikt. De innovatie die daarvoor nodig is en de kennis die daarmee wordt opgebouwd geven de Noord Veluwe grote economische kansen. Hiervan was en is de regio
aantal keren mogen verheugen op bezoek van lokale, regionale en provinciale bestuurders en politici. Het is belangrijk om bestuurders te laten zien dat het mogelijk is om een vergister in bedrijf te krijgen, de ondernemer heeft de kans om politici deelgenoot te maken van de moeilijkheden die hij tegen gekomen is en nog tegenkomt bij de bedrijfsvoering van zijn installatie. De vergister in Putten wekt ca 1 Megawatt aan energie op (ca voor 2000 huishoudens). Een tweede vergister is in aanbouw. Deze vergister zal de warmte en energie gaan leveren voor het volledig gerenoveerde Bosbad Putten. De vergister gaat, middels een pijpleiding van 3,7 km biogas aan het zwembad leveren. Om fluctuaties in de gaslevering op te vangen heeft het zwembad een enorm buffervat van 2100 m3 geplaatst, waarin biogas opgeslagen kan worden. Op het zwembad staat een warmte krachtkoppeling, die het biogas om zal zetten in warmte en elektriciteit. Deze WKK kan ook op aardgas worden gestookt, waardoor het zwembad altijd verzekerd is van warmte en elektra. In de exploitatie van het zwembad verwachten wij 25% à 30% op de kosten voor energie te kunnen besparen.
magazine
De provincie heeft financieel bijgedragen om dit project mogelijk te maken.
GelreVisie
16
Nieuwe plannen Naast deze twee (bijna) gerealiseerde vergisters, zijn er momenteel in Putten twee ondernemers die vergevorderde plannen hebben. Het ene plan is een combinatie van vergisting en andere vormen van bio-energie. Het tweede plan betreft de bouw van een zeer grote vergister op een omstreden locatie in Putten. De provinciale fractie heeft zich bij een werkbezoek aan Putten positief uitgelaten over deze locatie. De plaatselijke fractie is echter geen voorstander van deze locatie. Als gemeente zijn wij samen met de ondernemer op zoek naar alternatieve locaties voor de bouw van zijn vergister. Het grootste discussiepunt m.b.t. de locaties is de vraag of een vergister een agrarische nevenactiviteit of een industriële activiteit is. Het gemeentebestuur van Putten is van mening dat het primair gaat om een agrarische nevenactiviteit, maar de capaciteit van sommige vergisters rechtvaardigen de vraag of het hier niet gaat om industriële activiteiten, die op bedrijventerreinen thuishoren. Vergisten van biomassa kan een goede bijdrage leveren aan de klimaatdoelstellingen zoals wij die met elkaar hebben opgesteld. Er moet dan ook kritisch gekeken worden naar de benodigde vervoersbewegingen om voldoende biomassa aan te voeren. Als de biomassa over grote afstanden aangevoerd moet worden, komt een groot deel van de CO2 reductie te vervallen. Samen aan de slag Voor mij is het duidelijk dat ondernemers en politiek elkaar op het gebied van duurzame energie (biomassa) elkaar nodig hebben om plannen daadwerkelijk in de praktijk te brengen. De politiek moet bereid zijn barrières op het gebied van financiering, belastingen, afvalverwerking en ruimtelijk ordening te slechten. Ondernemers moeten bereid zijn te investeren in innovatieve technieken en zij moeten over een portie lef en uithoudingsvermogen beschikken. Met elkaar moeten wij in staat zijn onze afhankelijkheid van fossiele brandstoffen te verminderen. ■
Colofon Bestuur ChristenUnie Gelderland Jan Kaat (voorzitter) Tel. 0525-631976, E-mail:
[email protected] VACANT (secretaris) Anthony Schouten (penningmeester) Tel. 06-53436392, E-mail:
[email protected] Jan de Jonge (vice-voorzitter) Tel. 0318-418189, E-mail:
[email protected] Ton van Meeuwen Tel. 0345-617786, E-mail:
[email protected] Clarinus Rietberg Tel. 0342-400664, E-mail:
[email protected] Johan van de Water Tel. 033-2453548, E-mail:
[email protected] Ciska Brink, E-mail:
[email protected] Ite Hamming
Fractie ChristenUnie Gelderland Martin Schuurman (fractievoorzitter) Tel. 033-4753804, E-mail:
[email protected] Marien Bikker (vice-fractievoorzitter) Tel. 06-22917560, E-mail:
[email protected] Lubbert van den Heuvel (statenlid) Tel. 06-29544602, E-mail:
[email protected] Pieter Plug (statenlid) Tel. 06-38054294, E-mail:
[email protected] Dick Ebbers (fractievolger) Tel: 0314-621176, E-mail:
[email protected] Evert de Graaf (fractievolger) Tel. 0314-353234, E-mail:
[email protected] Janneke Vos-Arwert (fractieassistent) Tel. 06-49359478, E-mail:
[email protected] Annelies van der Kolk (gedeputeerde) Tel: 0341-421137, E-mail:
[email protected] Postadres: Postbus 9090, 6800 GX Arnhem
Gelderland
