Workshops Symposium Grip op het lerende brein
Workshop 1 Hoe feedback het brein laat groeien: Mindset, de kracht van overtuigingen in het brein Naast veel oefenen en (on)bewuste stimulatie vanuit de omgeving blijkt de feedback die wij als ouder, docent of manager geven van groot belang bij leren. Toch zijn wij vaak – met de beste bedoelingen geneigd om het talent en het IQ te prijzen. Niet zozeer de inspanning. Maar wat is hiervan het effect? Of het nu gaat om studenten, medewerkers, uw kinderen, deze workshop geeft u inzicht in uw eigen overtuigingen over ontwikkelbaarheid (mindset). En u gaat aan de slag met het verband tussen uw overtuigingen, het geven van feedback en de impact hiervan op de groeimogelijkheden van het brein. Hoe laat u het brein groeien? Door: Noortje Muselaers (neuropsycholoog, adviseur LIC/Avans) Workshopronde 1 en 2
Workshop 2 Dat doe ik morgen wel… Uitstelgedrag en ons brein Uitstelgedrag, ook als volwassene is dit gedrag ons niet vreemd: of het nu gaat om een sportafspraak, de jaarlijkse belasting of het studeren voor een examen. En hoewel we beter weten kiest ons brein graag voor de korte termijn beloning, dat wil zeggen ‘iets leukers doen’ dan de taak die we eigenlijk zouden moeten doen. Maar voor het adolescentenbrein is het nog aantrekkelijker om te kiezen voor de kortetermijnbeloning. En de gevolgen hiervan zijn bijvoorbeeld: moeite om impulsen te onderdrukken, te focussen of ruis te onderscheiden van belangrijke informatie. De directe omgeving van de adolescent kan echter wel een helpende hand bieden. In deze workshop krijgt u inzicht in de achterliggende motieven voor uitstelgedrag en gaat u aan de slag met tools waarmee u de student kunt helpen. Door: Gemma Veulings (onderwijskundig adviseur LIC/Avans) & Désiré Palmen (psycholoog LIC/Avans) Workshopronde 2
Workshop 3 Testen = leren. Het testing effect in het onderwijs Toetsen wordt in het onderwijs veelal gebruikt om de voortgang van studenten te meten. Maar veel minder bekend is dat testing het leren kan versterken. Bij testing wordt informatie actief teruggehaald uit het langetermijngeheugen. En dat kan op veel manieren. Wat testing precies is, op welke manieren u het kunt inzetten en hoe dit bijdraagt tot leren, staat centraal in deze workshop. U hoort de laatste inzichten uit de wetenschap gecombineerd met een praktische aanpak zodat u de vertaalslag naar uw eigen praktijk kunt maken. Wat heeft testing u in de praktijk te bieden? Door: Anita Heijltjes (senior onderwijskundig adviseur LIC/Avans) & Kim Anrar (docent aan de Academie voor Veiligheid en Bestuur/Avans) Workshopronde 1 en 2
Workshop 4 Hoe zet ik het (studenten)geheugen optimaal aan het werk? In deze workshop gaat u aan de slag met het geheugen. Hoe werkt ons geheugen, hoeveel onthouden we eigenlijk en hoe lang? U krijgt inzicht in hoe informatie wordt omgezet in kennis en hoe dit efficiënt kan plaatsvinden. Tijdens de workshop wordt het verband gelegd tussen de werking van het geheugen en de onderwijspraktijk. Hoe kunt u het studentengeheugen optimaal aan het werk zetten? In deze workshop krijgt u gereedschap aangereikt dat u kunt inzetten in de onderwijspraktijk. Door: Han Blankert (bioloog, senior adviseur LIC/Avans) Workshopronde 1 en 2
Workshop 5 Kritisch denken, hoe leer je dat? Ons brein is van nature geneigd om allerlei verbindingen te leggen. Razendsnel en met een eigen logica. En daarbij focussen we ons (onbewust) vooral op informatie die onze opvattingen bevestigen en negeren daarbij vaker de aanwijzingen die het tegendeel laten zien. En ook al weten we dit, toch lijken de valkuilen van ons denken soms onvermijdelijk. Maar hoe kunnen we op gewenste momenten uit deze valkuilen blijven? En hoe leren we dat aan anderen? Door kritisch te denken en dit veel te oefenen. In deze workshop krijgt u praktische tips om de kritische denkvaardigheden van uw studenten of medewerkers te versterken en… daarmee ook die van uzelf. Door: Milou van Harsel (onderwijskundig adviseur LIC/Avans) & Erik Blokland (opleidingscoördinator en docent communicatie aan de Academie voor Communicatie en User Experience/Avans) Workshopronde 1 en 2
Workshop 6 Posterpresentatie van praktijkonderzoeken van de Kenniskring Brein en Leren Wilt u meer weten over de praktijkonderzoeken die Avans uitvoert onder docenten en studenten? Dan kunt u via een posterpresentatie kennismaken met alle inhoudelijke thema’s (en uitvoering) en de docenten van Avans, die deze onderzoeken uitvoeren in samenwerking met de werkgroep Brein en Leren. De thema’s zijn: kritisch leren denken, mindset & feedback: het effectief benutten van de groeimogelijkheden van het brein en gereedschappen voor het optimaal benutten van het studentengeheugen: oa. self explanation, worked examples, testing effect. Na een korte pitch van de onderzoeken is er ruimte tot het stellen van vragen en kunt u persoonlijk verder praten met de onderzoekers. Door: Evert Jan de Voogd (docent Informatica aan de Academie voor Engineering en ICT), Marise Hertroys (docent Communicatie en Multimediadesign aan de Academie voor Communicatie en User Experiencee), Ilse Hartel (docent Biologie en Medisch laboratoriumonderzoek aan de Academie voor Technologie van Gezondheid en Milieu), Ine van Aken (docent, werktuigbouwkundige aan de Academie voor Industrie & Informatica), Yvonne Koert (docent en onderzoeker innovatief en kritisch denken aan de Academie voor Ondernemerschap, Marketing en Innovatie), Michaëla Verboord (stagiair onderwijskunde) Workshopronde 1
Workshop 7 Aan de slag met een persoonlijk ontwikkeldoel door het brein te prikkelen Tijdens deze workshop krijgt u – vanuit het perspectief van onze hersenen - uitleg over het samenspel tussen emotie en ratio. En meer in het bijzonder: hoe emotie, denken en geheugen in een pittig gesprek met elkaar strijden om de beschikbare informatieverwerkingscapaciteit. Tijdens de workshops gaat u ook ervaren hoe dit werkt. U gaat aan de slag met een methode die ervoor zorgt dat emotie, denken en geheugen beter samenwerken. Dit geeft u handvatten voor toepassingen in uw eigen werk, als docent, decaan, studiebegeleider, stagebegeleider of leidinggevende. Door: Simone Schenk (promovendus Lectoraat HRM en Academie voor HRM en Bedrijfskunde/Avans) Workshopronde 2
Workshop 8 Het gebruik van worked examples bij de beroepspraktijkvorming In deze workshop krijgt u uitleg over het effect van het werken met worked examples (uitgewerkte voorbeelden) als voorbereiding op de beroepspraktijkvorming (bpv). Studenten hebben vaak moeite met het schrijven van een goed geformuleerd en uitgewerkt stagewerkplan. Dit kan leiden tot cognitieve overbelasting bij de studenten waardoor ze te weinig aandacht schenken aan de uitvoering van de bpv. Helpt het aanbieden van worked examples de student om eerder tot een goed werkplan te komen? En heeft het een positief effect op het praktijkleren en de studieresultaten? Tijdens de workshop wordt dieper op deze vragen ingegaan en u gaat hiermee ook aan de slag: Hoe kunt u worked examples toepassen in uw eigen onderwijspraktijk? Door: Frank Koppejan (coördinator en docent Verpleegkunde en aan de Academie voor Gezondheidszorg/Avans) Workshopronde 2
Workshop 9 Hoe zorg je voor focus en aandacht? Leren van de sportpsychologie Denkt u eens aan situaties waarbij focus en aandacht van belang waren om op dat belangrijke moment goed te presteren. Of het nu gaat om een tentamenweek, een goede presentatie of training geven, een sollicitatiegesprek voeren, etc. Deze workshop biedt u een praktische en toegankelijke verdieping van de thema’s aandachtstijlen, focus creëren en presteren onder druk. U gaat ervaren hoe u, door uw aandacht te richten, ervoor kunt zorgen dat het geleerde er ook uitkomt wanneer het erom gaat. Vanuit de sportpsychologie coacht ProTask met succes veel Nederlandse topsporters. Deze inzichten zijn ook voor onderwijs en bedrijfsleven van grote waarde. Door: Brendon Koolen (sportpsycholoog VSPN®, ProTask) Workshopronde 1 en 2
Workshop 10 Jongens zijn slimmer dan meisjes. De (on)zin van neuromythen in het onderwijs Casper Hulshof roeit in deze workshop de grootste onderwijsmythes uit. Zitten-blijven heeft een positief effect op leren, grotere scholen zijn beter dan kleine, we gebruiken maar 10% van onze hersenen…. Deze workshop neemt indianenverhalen over het lerende brein onder de loep en weerlegt ze op basis van recent onderzoek. Interessant voor iedereen die betrokken is bij onderwijs, van leerkrachten en ouders tot managers en opleidingsverantwoordelijken of onderwijsbestuurders. Door: Casper Hulshof (auteur van: ‘Jongens zijn slimmer dan meisjes. Over de (onz)in van neuromythen in het onderwijs’) Workshopronde 1 en 2
Workshop 11 Breinatelier: toepassen van breinprincipes in het onderwijs In deze praktische en interactieve workshop krijgt u eerst een korte introductie van de nieuwste inzichten over de maakbaarheid van het brein. Maar er wordt vooral stil gestaan bij manieren waarop u deze nieuwe inzichten kunt toepassen in de onderwijspraktijk (lessen, onderwijs, begeleiding). Aan de hand van zes breinprincipes gaat u aan de slag om uw eigen vertaalslag te maken, zodat u de workshop verlaat met praktische tips en handvatten die u direct kunt toepassen. Bij de ontwikkeling van de breinprincipes heeft het BCL Instituut neurowetenschappers betrokken om de toepassingen in de praktijk te onderbouwen vanuit de neurowetenschap. Door: Gerjanne Dirksen (oprichter BCL Instituut en hoofdauteur van het boek ‘Breinlink voor ouders: je kind helpen leren’, 2011) Workshopronde 1 en 2
Workshop 12 Hoe ben jij intelligent? In deze workshop krijgt u inzicht hoe u de effectiviteit van uw lessen kunt vergroten op basis van de inzichten van Howard Gardner. Elk brein is uniek en kan zich ontwikkelen op een eigen manier. Dat is het uitgangspunt. U maakt kennis met de acht intelligenties van Gardner die door het Koning Willem I College zijn vertaald naar een workshop met praktische werkvormen. Intelligentie wordt hierbij niet als een vaststaand gegeven beschouwd maar als een vaardigheid die ontwikkeld kan worden. In de workshop gaat u de basis zelf ontdekken en ervaren. Om vervolgens stil te staan bij de vraag: wat levert het op? Waarom zou ik dit van studenten of van mijzelf willen weten? En wat kan ik ermee? Door: Imre Mutsears (trainer Koning Willem I College) Workshopronde 1 en 2
Workshop 13 Good teachers copy, great teachers steal In deze workshop gaat u aan de slag met een model waarbij voortgebouwd wordt op de ideeën van anderen (gebaseerd op Borrowing Brilliance). U gaat namelijk ideeën van anderen ‘stelen’, maar op zo’n manier dat hieruit nieuwe ideeën, concepten en oplossingen voortkomen. Het brein ontwikkelt zich door het aanleggen en versterken van neurale paden. Door voort te bouwen op bestaande neurale paden en daartussen verbindingen te leggen kan iets nieuws geleerd worden, of bedacht. Zoek dus eerst naar de onderliggende principes waarom iets werkt en pas vervolgens deze kennis toe op nieuwe originele manieren. Door: Harry van der Schans (trainer De Bono Expertisecentrum) Workshopronde 1 en 2
