het lerende puberbrein
het lerende puberbrein
MRI / fMRI
onbalans
RT Praktijk Ypenburg www.brigitbel.nl
1
het lerende puberbrein
hersenstam of reptielenbrein
automatische processen, reflexen, autonoom
het limbisch systeem of zoogdierenbrein
emotie, gevoel, instinct, primaire behoeften
cortex
mentale processen
linker- en rechterhersenhelft
RT Praktijk Ypenburg www.brigitbel.nl
1
het lerende puberbrein
functies hersenschors
100 miljard neuronen
Neuronen kunnen 1000 tot 10.000 verbindingen hebben.
breinontwikkeling De frontale kwab is nog in ontwikkeling.
verschil in ontwikkeling tussen jongens en meisjes
Functionele periode: • Veel nieuwe ervaringen, kennis en vaardigheden. Het puberbrein zuigt zich vol als een spons.
Hormonen bepalen het moment van ontwikkeling.
RT Praktijk Ypenburg www.brigitbel.nl
• Identiteitsontwikkeling. Wie ben ik?
1
het lerende puberbrein
Nieuwe verbindingen gevormd in de puberteit zijn blijvend. Eenmalig. Niet gebruiken: verlies van neuronen.
aanleg neurale netwerken
nieuwe kennis wordt gemakkelijker opgenomen
100 miljard neuronen
RT Praktijk Ypenburg www.brigitbel.nl
nieuwe verbinding
1
het lerende puberbrein
synapsen
nieuwe verbindingen
talentontwikkeling
• stimulerende omgeving en veel verschillende activiteiten: thuis / school / club • actief leren met anderen
De aanleg van neurale netwerken wordt versterkt door:
Voor het vormen van netwerken zoekt het brein nieuwe prikkels.
• doelen stellen • bevestiging door de omgeving
Beelden hebben hierbij veel impact.
Het brein zoekt feed back:
Hoe reageert de omgeving op mij?
RT Praktijk Ypenburg www.brigitbel.nl
1
het lerende puberbrein
Van belang voor het groeiende puberbrein:
frontale kwab
• beweging • voldoende slaap • gezonde voeding • lachen /ontspanning planningscentrum
plannen
reflecteren en overzien van gevolgen
onderdrukken van impulsen
creativiteit
2 puberhersenen
De onderlinge verbindingen van de hersengebieden zijn nog niet volgroeid.
RT Praktijk Ypenburg www.brigitbel.nl
1
het lerende puberbrein
emotiegebied piekt
• •
gevoeligheid voor muziek
• hersenverbindingen • identiteit • muziek maken ondersteunt denken en redeneren
onbegrip gezichtsuitdrukking
Veiligheid is een leervoorwaarde voor pubers.
• • • • •
onzekerheid acceptatie durf ontspannen sfeer individuele aandacht
geheugen: het oudste brein
het limbisch systeem of zoogdierenbrein / emotie en gevoel
RT Praktijk Ypenburg www.brigitbel.nl
1
het lerende puberbrein
het limbisch systeem en geheugen
het limbisch systeem en geheugen
amygdala: opslag emotionele prikkels positieve emoties en ontspanning ondersteunen het leren
het limbisch systeem en geheugen
hippocampus: opslaan en ophalen Veel oefenen en herhalen helpt bij leren.
geheugentest
geheugentechnieken Kortetermijngeheugen/werkgeheugen
• beperkte opname • het eerste en laatste wordt het best onthouden
• • •
2000 van 50.000 prikkels naar geheugen gedurende 30 seconden maximaal 7 items onthouden, vooral beelden
RT Praktijk Ypenburg www.brigitbel.nl
Verdeel de leerstof in kleine hoeveelheden en neem vaak een pauze.
1
het lerende puberbrein
Kortetermijngeheugen 0651510731
langetermijngeheugen = geautomatiseerd
06 515 107 31
• Verdeel de leerstof in kleine • hoeveelheden. • Gebruik beelden. • hippocampus zorgt voor opslaan en ophalen kennis
Na een dag wordt ongeveer 20 % van informatie onthouden.
Door ‘slim’ herhalen onthouden we ongeveer 80 % van informatie.
herhaling leerstof: WRTS voor woordjes leren apps
leren voor toetsen en huiswerk slim plannen • huiswerk plannen in agenda • planbord gebruiken
RT Praktijk Ypenburg www.brigitbel.nl
1
het lerende puberbrein
het limbisch systeem en geheugen
zien
• gebruik kleur en thalamus: opslag zintuigprikkels
•
veel plaatjes
Het helpt om zintuigen te gebruiken bij het leren.
zien
• bekijk filmpjes op internet
Onbewust wordt leren gekoppeld aan de visuele omgeving.
Leer op de toetsplek
Boots tijdens het leren de plek waar je je toets maakt na.
RT Praktijk Ypenburg www.brigitbel.nl
1
het lerende puberbrein
clean desk
Huiswerk maken en leren op school.
Schrijf met dezelfde pen.
ezelsbruggetjes gebruiken
• beeld • associatie • kleur
‘Vreemde’ beelden onthoud je beter.
horen
• tekst inspreken en terugluisteren
ezelsbruggetjes gebruiken
• rijm • ritme/muziek • beweging
Het koppelen van taal aan ritme helpt bij het onthouden van informatie.
RT Praktijk Ypenburg www.brigitbel.nl
1
het lerende puberbrein
tast / voelen / doen
• overschrijven • natekenen • schema’s maken
inzicht en onthouden door verbanden leggen visualiseren associatie
• • •
Mindmaps maken leerstof inzichtelijk.
geheugentechnieken
• • • •
actief leren zelf vragen bedenken inzicht verbanden leggen
Kunnen navertellen van de leerstof.
RT Praktijk Ypenburg www.brigitbel.nl
geheugentechnieken
P
p
p
Praatje
Plaatje
Praktijk
20 %
40 %
80 %
1
het lerende puberbrein
Doe één ding tegelijk.
AANDACHT !
Multitasken bestaat niet.
Chatten en facebook leiden af.
Concentratieopbouw duurt 10 tot 15 minuten.
Neem vaak een korte pauze.
Switchtasken werkt slecht.
Luisteren naar muziek kan wel.
Muziek loopt via het oor direct naar het emotionele centrum en zit andere activiteiten niet in de weg.
RT Praktijk Ypenburg www.brigitbel.nl
1
het lerende puberbrein
Perceptie van ouders verschilt met de perceptie van pubers.
Invloed ouders is beperkt. Vrienden worden steeds belangrijker. • Laat het goede voorbeeld zien. • Herhaal de boodschap vaak.
Begeleiden van pubers: hoe doe je dat?
Positieve interactie. • Ondersteunen bij het stellen van doelen
• Evalueren
• Positieve feedback geven
• Veel complimenten geven
Hoge verwachting hebben.
Rol van de ouders daarbij: • Geloof in uw kind.
• Geloven in mogelijkheden • Benadruk waar uw kind goed in is. • Oefenen helpt bij verwezenlijking van doelen
• Stimuleer uw kind nieuwe dingen te doen.
• Waardeer kleine stapjes. • Leren van fouten • Creëer succeservaringen.
RT Praktijk Ypenburg www.brigitbel.nl
1
het lerende puberbrein
onbalans
Grenzen stellen en loslaten
frontale kwab
planning
onderdrukken van impulsen
reflecteren en gevolgen overzien
RT Praktijk Ypenburg www.brigitbel.nl
1