WINTER 2013 Gezondheidszorg ook uw zorg!
• Jicht; hoe kom ik ernaan en vooral weer vanaf? • • Informatieavond lage rugpijn • elastische kousen • Therapeutische • EMC Winterkrant 2013
Lifestyle-event 28 september Patiëntenzorg blijft van alle tijden Dokter, mag ik autorijden met gips?
1
WINTER 2013 Gezondheidszorg ook uw zorg!
EMC nieuwegein
EMC
33e jaargang, nr. 4, 127ste editie, winternummer 2013 1 Mondriaanlaan 7, 3431 GA Nieuwegein Redactiesecretariaat:
nieuwegein
Vormgeving: grafisch vormgever Jaap van der Heijden Druk: drukkerij Van den Boogaard Nieuwegein Coördinatie en verspreiding: C. Swart, 030 607 67 60 2
Oplage: 7.500 exemplaren
Verschijning: 4 x per jaar in de wijken Jutphaas/ Wijkersloot, Zuilenstein,
EMC
Huis de Geer, Stadscentrum en Blokhoeve in de gemeente Nieuwegein. Na toestemming van de auteur en de redactie is met bronvermelding
nieuwegein
overname van artikelen toegestaan. Aan de inhoud van de teksten kunnen geen rechten worden ontleend. Ook uw bijdragen in de vorm 3 van vragen, opmerkingen, verzoeken om artikelen over een bepaald onderwerp blijven zeer gewenst. U kunt altijd contact opnemen met een van de redactieleden of een briefje sturen naar het redactieadres: 4
5
Redactie Gezondheidskrant, Mondriaanlaan 7, 3431 GA Nieuwegein. E-mail:
[email protected]
EMC 2
nieuwegein
EMC nieuwegein
EMC Winterkrant 2013
Inhoud Van de redactie
4
Jicht: hoe kom ik eraan en vooral weer vanaf?
6
Iedereen heeft beweging nodig!
9
Reuma 10 Informatieavond lage rugpijn
14
Therapeutisch elastische kousen
16
Winter 17 Lijfstyle-event 2013
18
Fysiotherapie en oefentherapie Cesar bij reumatische aandoeningen
20
Lekkere én gezonde recepten, kan dat? Natuurlijk!
22
Samenstelling redactie
23
Patiëntenzorg blijft van alle tijden
24
Kunst in het gezondheidscentrum
27
Even voorstellen; Elvira Ensink
28
Even voorstellen; Carolien Kroon
29
Dokter, mag ik rijden met gips?
30
EMC Winterkrant 2013 3 2013 3
Van de redactie Door N. de Hartog, huisarts Mondriaanlaan Geachte lezer, Voor u ligt weer een nieuwe uitgave van de
Om een goede balans te houden wat uw gewicht
gezondheidskrant: de wintereditie. Dit keer is het
en welzijn betreft en wanneer u daar meer over
thema opgebouwd rondom een vraag van een lezer
zou willen weten dan is het stukje over bewegen
die ons vroeg iets te vertellen over jicht. Daaraan
op recept waarschijnlijk goed nieuws. Daarnaast is
gekoppeld hebben we voor u informatie gezocht
er nu ook ‘welzijn op recept’, waarover later meer
over reumatoïde artritis, artrose en fibromyalgie.
informatie volgt. Het is een in Nieuwegein breed
Bij dit scala van ziektebeelden gaat het over klachten
gedragen initiatief waarbij gemeente, al bestaande
van het bewegingsapparaat al dan niet met een
sportclubs en welzijnsorganisaties samenwerken
ontsteking als oorzaak.
met de vier gezondheidscentra om de kwaliteit van leven in Nieuwegein te verbeteren. Kortom ook in
Daarnaast komen er natuurlijk ook andere
2014 zijn er weer inspirerende ideeën waarbij aan
onderwerpen aan bod, zodat er voor elk wat wils
u de keus is: meedoen of …… uitstellen. Mijn wens
is. Misschien hebt u net als ik vorig jaar met oud en
voor 2014: ”Dat u de juiste keuze maakt voor een zo
nieuw genoten van de hapjes waarvan de recepten
gezond mogelijke toekomst“.
in het winternummer stonden. Ook nu kunt u als
Mag ik u namens de gehele redactie een goed
keukenprins of -prinses weer aan de slag.
prettige jaarwisseling en een goed 2014 wensen
4
EMC Winterkrant 2013
EMC Winterkrant 2013
5
Jicht: hoe kom ik eraan en vooral weer vanaf? is. Urinezuurkristallen veroorzaken
optreedt. Maar de jicht kan wel
een heftige ontstekingsreactie
weer terugkomen. Ophopingen
in het gewricht die gekenmerkt
van urinezuurkristallen kunnen
wordt door zwelling, roodheid,
soms kleine knobbeltjes onder de
Jicht is een pijnlijke ontsteking
warme huid en hevige pijn. Een
huid veroorzaken, de zogenoemde
in een gewricht die wordt
jichtaanval treft voornamelijk de
jichtknobbels (tophi). Deze
veroorzaakt door de ophoping
grote teen. Jicht kan echter ook
tophi zitten bijvoorbeeld aan de
van urinezuurkristallen. De
in andere gewrichten optreden
ellenbogen, vingers, de tenen, knie
urinezuurkristallen kunnen
als de enkel, knie of pols. De
en soms ook aan de oorschelp.
ontstaan als er te veel purine of
aanval kan een tot drie weken
Urinezuurkristallen kunnen ook
urinezuur in het bloed aanwezig
duren, waarna er volledig herstel
nierstenen veroorzaken.
Door E. Ensink (huisarts in opleiding) en A. Samsom, diëtist van Diëtheek
Afbraak van lichaamseiwitten
Purine (= onderdeeltje van het lichaamseiwit)
Urinezuur
Hoe ontstaat jicht?
Een groot gedeelte (80%) van
snel afvallen, meer dan 6 kg per
Vrijwel alle mensen met jicht
het urinezuur verlaat het lichaam
maand) zorgen ook voor een te
hebben een te hoog gehalte aan
weer met de urine via de nieren.
hoog urinezuurgehalte.
urinezuur in het bloed. Maar on-
Bij mensen met jicht is er een
geveer één op de tien mensen met
verstoorde balans tussen het
Uw lichaam voert te weinig
een verhoogd urinezuurgehalte
aanmaken van urinezuur en het
urinezuur af door:
krijgt jicht. Urinezuur is een stofje
uitscheiden hiervan, waardoor er
• Een verminderde nierfunctie
dat vrijkomt bij de afbraak van
zich veel urinezuur in het bloed
• Het gebruik van bepaalde
(lichaams-)eiwitten en is daarmee
bevindt. Uw lichaam kan te veel
medicatie, waaronder
een afvalproduct van de normale
urinezuur aanmaken door onder
plastabletten
stofwisseling. Voor een klein deel
andere een te hoog alcoholgebruik,
komt het urinezuur voort uit het
een purinerijke voeding en
purine dat via de voeding ons
een voeding rijk aan fructose
• Een te hoog alcoholgebruik
lichaam binnenkomt.
(vruchtensuiker). Crashdiëten (te
• Onvoldoende drinken
6
• Een te hoog lichaamsgewicht, overgewicht
EMC Winterkrant 2013
De volgende factoren geven in het
en pijn
algemeen een verhoogde kans
verminderen.
op jicht: voorkomen in de
Bij een aanval kunt u
familie, mannen van middelbare
een NSAID als diclofenac,
leeftijd, hoge bloeddruk, hart- en
naproxen of ibuprofen nemen.
jichtaanvallen optreden.
vaatziekten.
Hiermee zal de pijn in een tot
U wordt geadviseerd om uw
twee dagen afnemen. Deze
medicijngebruik met uw huisarts/
Diagnose
medicatie kan echter bijwerkingen
apotheker te bespreken. Belangrijk
De diagnose jicht zal gesteld
als maagklachten geven en de
is dat u contact opneemt met
worden op basis van de klachten,
werking van andere medicatie
uw huisarts als u koorts krijgt
het lichamelijk onderzoek
beïnvloeden. Vooral mensen
of ziek wordt. Voedings- en
en zo nodig aangevuld met
boven de 70 jaar, met hart- en
leefstijladviezen kunnen de
laboratoriumonderzoek.
vaatziekten of nierproblemen
behandeling ondersteunen.
moeten voorzichtig zijn met het
In de huidige richtlijn voor
Behandeling
gebruik van medicatie. Een tweede
de huisartsen wordt nog niet
Als u een jichtaanval heeft en het
keuze is prednisolon. Indien u
aanbevolen dieetadviezen te
gewricht dus pijnlijk, rood, dik
na 3-5 dagen geen verbetering
geven vanwege onvoldoende
en warm is, moet u het een tijdje
bemerkt, kan eventueel colchicine
bewijs. Echter na het verschijnen
ontzien. Koel het gewricht en
voorgeschreven worden. Als u
van de richtlijn is er meer
zorg ervoor dat het hoog wordt
meer dan drie jichtaanvallen
onderzoek gedaan naar de relatie
gelegd. Als de klachten afnemen is
per jaar heeft, kan er in overleg
tussen jicht en voeding, waardoor
het juist van groot belang weer te
met de huisarts overwogen
bepaalde maatregelen toch zinvol
gaan bewegen. Zo voorkom je dat
worden om allopurinol te gaan
lijken te zijn en er aanbevelingen
het gewricht stijf wordt.
gebruiken. Dit middel verlaagt de
gedaan kunnen worden op het
Medicijnen kunnen de ontsteking
hoeveelheid urinezuur en zorgt er
gebied van voeding en leefstijl.
EMC Winterkrant 2013
zo voor dat er minder
7
Welke voedingsmaatregelen zijn
Diëtheek kan u helpen op een
ook invloed op het ontstaan van
zinvol?
gezonde manier af te vallen.
jicht. Vooral voor het slapen gaan
Om urinezuur gemakkelijker uit te
• Probeer het gebruik van
is het verstandig om niet te grote
scheiden of minder purine met de
fructoserijke voedingsmiddelen
voeding binnen te krijgen kunt u
zoveel mogelijk te beperken.
het volgende doen:
Fructose is een vruchtensuiker
of voorkomen. Probeer
• Drink dagelijks goed en verspreid
en komt voor in honing, suiker,
dagelijks minimaal een half uur
maïs, maïscornsiroop en fruit.
matig intensief te bewegen.
over de dag. Gebruik 2 tot 3 liter drinkvocht. Dit komt overeen
• Gebruik maximaal 2 porties fruit
maaltijden te gebruiken. • Beweging kan jicht verminderen
Bijvoorbeeld zwemmen,
met 16 tot 22 kopjes of 14 tot 20
(200 gram) per dag omdat fruit
wandelen, fietsen. Belast het
bekers. Maak zo min mogelijk of
fructose bevat. Gebruik geen
aangetaste gewricht niet te veel,
geen gebruik van frisdranken,
vruchtensappen; bijvoorbeeld
blijf binnen de pijngrens.
sinaasappelsap, vruchtensiropen,
geen sinaasappelsap.
limonadesiropen en alcohol.
• Eiwitrijke producten zoals vlees
• Alcohol belemmert de uitschei-
verhogen het purinegehalte in
Als u vragen heeft of meer infor-
uw bloed.
matie wenst, neem dan contact op
ding van urinezuur. Beperk of vermijd het gebruik van alcohol, vooral bier en sterke dranken.
• Alle soorten vis- en zeevruchten
Meer informatie
met de diëtist: 088 425 36 00.
verhogen het risico op een
In 2013 wordt de diëtist voor
jichtaanval. Gebruik omega-3
3 uur uit de basisverzekering
goed om geleidelijk gewicht
supplement (EPA en DHA 450
vergoed. Dit is ook in 2014 het
te verliezen. 5 tot 10%
mg) om de gezonde visvetzuren
geval. De ziekteverzekering vraagt
gewichtsverlies helpt al goed
toch binnen te krijgen. Deze
een verwijzing van de huisarts.
mee om de urinezuuruitscheiding
supplementen met gezonde
U kunt zonder verwijzing de
te verbeteren. Een
visvetten hebben mogelijk een
diëtist raadplegen maar dat moet
gewichtsafname van ½ kg per
ontstekingsremmende werking.
u zelf betalen
• Als u te zwaar bent, is het
week is prima! Snel gewicht
• Zorg voor een gezonde
verliezen wordt afgeraden, want
gevarieerde voeding met veel
dan kan het urinezuurgehalte
groenten.
juist gaan stijgen. De diëtist van 8
• De grootte van een maaltijd heeft
www.reumafonds.nl http://www.thuisarts.nl/jicht/ ik-heb-jicht EMC Winterkrant 2013
Iedereen heeft beweging nodig!
Begeleiding en advies
Als u te weinig beweegt, krijgt u daar last van en
Er is een divers aanbod van activiteiten met onder
neemt bovendien uw risico op hart- en vaatziekten
andere fitness, sportief wandelen, zwemmen
toe. Met een klein beetje beweging kunt u al veel
en bewegen op muziek. U gaat daarvoor naar
klachten voorkomen. De huisartsen van de vier
één van de sportaanbieders voor een speciaal
gezondheidscentra en de fysiotherapeuten van
beweegprogramma, passend bij uw mogelijkheden.
SurPlus in Nieuwegein komen daarom met een nieuw
Tijdens de periode ‘Bewegen op recept’ krijgt u
recept: het beweegrecept.
extra begeleiding. Doelstelling is dat u na de periode ‘Bewegen op recept’ de smaak te pakken heeft en doorgaat met bewegen bij de sportaanbieder.
Voor u gemaakt! Aan ‘Bewegen op recept’ werken verschillende
Wie komt in aanmerking?
zorgverleners van de vier gezondheidscentra
Heeft u overgewicht, een iets te hoge bloeddruk of
samen met sportaanbieders in Nieuwegein. U gaat
beginnende suikerziekte?
3 maanden lang 1 keer per week aan beweging
Heeft u regelmatig last van rugpijn, spierpijn,
doen en betaalt een eigen bijdrage van slechts
gewrichtspijn, stijfheid?
35 euro. Voordat u aan de slag gaat heeft u eerst
Voelt u zich vaak moe of lusteloos?
een intakegesprek met de fysiotherapeut, de
Bent u tussen de 18 en 75 jaar?
praktijkondersteuner of de huisarts. Samen met u
Dan is het beweegrecept iets voor u!
wordt een keuze gemaakt voor een beweegactiviteit
Kijk op www.nieuwegein.nl/bewegenoprecept of
die zoveel mogelijk aansluit bij uw situatie. Zo past de
maak een afspraak met uw huisarts.
activiteit het beste bij uw manier van leven en heeft
NB. De gemeente Nieuwegein subsidieert en
het bewegen het meeste effect!
ondersteunt dit project
EMC Winterkrant 2013
9
Reuma Bron: apotheek.nl
Uw apotheek. Voor betrouwbare zorg dichtbij.
Reuma is een verzamelnaam voor 132 ziekten van
in het afweersysteem van het lichaam. Ook andere
de gewrichten, spieren, pezen en gewrichtsbanden.
vormen van ontstekingsreuma kunnen daarvan het
Iedereen kan reuma krijgen: jong en oud, mannen
gevolg zijn: de ziekte van Bechterew, jeugdreuma
en vrouwen. Eén op de tien Nederlanders heeft
en artritis psoriatica.
langdurige reumatische klachten.
• Acute reuma, reactieve artritis en de ziekte van Lyme zijn vormen van ontstekingsreuma die worden veroorzaakt door een bacterie.
Soorten reuma Reumatische ziekten zijn in te delen in drie groepen: • ontstekingsreuma, • artrose, • wekedelenreuma.
• Jicht is een vorm van ontstekingsreuma die wordt veroorzaakt door afzetting van urinezuur in het gewricht. • Pseudojicht (= chondrocalcinosis) is het gevolg van de afzetting van kalkkristallen in het gewricht. • Ziekten als lupus erythematodes, sclerodermie en het syndroom van Sjögren zijn systeemziekten.
Ontstekingsreuma
Dat wil zeggen dat de ontstekingen niet alleen
Dit zijn reumatische aandoeningen met langdurige
voorkomen in de gewrichten, maar bijvoorbeeld ook
gewrichtsontstekingen.
in de nieren, huid, slijmvliezen, longen en het hart.
• Reumatoïde artritis is een van de meest
Er zijn aanwijzingen dat ook bij deze ziekten een
voorkomende reumatische aandoeningen. Bij deze
verstoring van het immuunsysteem een belangrijke
ziekte ontstaan ontstekingen door een ontregeling
rol speelt.
10
EMC Winterkrant 2013
Artrose Bij artrose wordt het kraakbeen in de gewrichten
• welke andere aandoeningen de persoon eventueel nog heeft,
slechter van kwaliteit. Op den duur kan het
• welke medicijnen men eventueel al gebruikt.
zelfs verdwijnen. Het gevolg is pijn, stijfheid en
N.B. We noemen hieronder groepen medicijnen
beperking van de beweeglijkheid. Artrose komt
en werkzame stoffen. Merknamen worden niet
vooral voor in de gewrichten van de handen, knieën
genoemd.
en heupen. Factoren die een rol spelen bij het ontstaan zijn aanleg, erfelijkheid, zware belasting
Paracetamol
van de gewrichten (werk en sport), botbreuken,
Dit is een middel dat de pijn tijdelijk kan verminderen.
sportblessures en andere gewrichtsaandoeningen
Hierdoor kan men pijnlijke gewrichten beter
zoals reumatoïde artritis en pseudojicht. Artrose in
bewegen. Paracetamol wordt aangeraden als
de heup en de knie kan, als andere remedies zijn
pijnstiller, omdat het nauwelijks bijwerkingen en
uitgeput, worden behandeld door een operatieve
wisselwerkingen met andere medicijnen heeft.
vervanging van het gewricht.
Paracetamol werkt niet tegen de ontsteking.
Wekedelenreuma
NSAID's
Bij dit type reuma zijn de gewrichten zelf niet
NSAID's worden bij gewrichtsontsteking veel
aangedaan, maar de omliggende weefsels, zoals
gebruikt als pijnstiller. Ze werken niet alleen tegen
gewrichtskapsels, spieren, gewrichtsbanden, pezen,
de pijn maar ook tegen de ontsteking. Verbetering
slijmbeurzen en tussenwervelschijven. Hierbij zijn de
van de klachten kan al binnen 1 week optreden,
weefsels niet ontstoken, maar overbelast.
maar meestal is het optimale effect pas na 2 tot 4
Medicijnen
weken merkbaar. Het nadeel van NSAID's is, dat ze maagklachten als bijwerking kunnen hebben. Er zijn
Er worden veel verschillende middelen
veel verschillende NSAID's: diclofenac, ibuprofen en
voorgeschreven bij reuma. Welk middel men krijgt
naproxen zijn enkele voorbeelden.
hangt af van verschillende factoren: • de soort reuma,
DMARD's
• de werkzaamheid bij die persoon,
DMARD's zijn langwerkende ontstekingsremmers. Ze
• de ernst van de klachten,
verminderen de pijn, verbeteren het functioneren en
EMC Winterkrant 2013
11
helpen op de lange termijn schade aan de gewrichten
Zelfzorg
te voorkomen. DMARD's werken minder snel dan
Reuma gaat niet over, maar er zijn dingen die u zelf
de NSAID's, meestal duurt het enkele weken tot
kunt doen om zo weinig mogelijk klachten te hebben.
maanden voordat ze effect hebben. Voorbeelden zijn:
Wat u zelf kunt doen hangt voor een deel af van uw
methotrexaat, hydroxychloroquine en azathioprine.
situatie en de reumatische aandoening waaraan u lijdt. Hieronder volgen enkele tips die voor de meeste
Corticosteroïden
reumapatiënten gelden.
Deze geneesmiddelen remmen de ontsteking in
• In beweging blijven
het gewricht. Ze worden soms in combinatie met
Beweging is belangrijk. Het is beter rustig in
een DMARD voorgeschreven. Een van de werkzame
beweging te blijven, dan de aangedane gewrichten
stoffen is prednisolon.
helemaal te ontzien. Stijve spieren en gewrichten zorgen eerder voor klachten. Zorg voor afwisseling
Middelen tegen jicht
tussen verschillende houdingen en tussen
Colchicine werkt tegen jichtaanvallen en gaat de
activiteiten. Zwemmen, wandelen, fietsen of
ontsteking tegen. Het helpt ook bij pseudojicht.
oefeningen van een fysiotherapeut kunnen ervoor
Het wordt voorgeschreven als NSAID`s niet goed
zorgen dat uw klachten minder worden.
genoeg helpen of niet geschikt zijn. Allopurinol en
• Inspanning en rust
benzbromaron voorkomen jichtaanvallen, door de
Bij veel vormen van reuma is vermoeidheid een
hoeveelheid urinezuur in het bloed te verminderen.
belangrijke klacht. Bent u gauw moe, maak dan
Er wordt dan minder urinezuur in het gewricht
gebruik van uw goede dagen en ontzie uzelf op
afgezet. Deze middelen kunnen worden gebruikt als
dagen dat u veel last hebt. Neem regelmatig rust en
jichtaanvallen regelmatig terugkomen.
zorg ervoor dat u een geschikt bed en hoofdkussen heeft.
Lastige medicijnverpakking
• Zo nodig afvallen
Er zijn allerlei hulpmiddelen ontwikkeld om
Overgewicht kan voor uw gewrichten een grote
medicijnen gemakkelijker uit de verpakking te
belasting betekenen. Probeer af te vallen als u te
nemen, zoals een tablettendrukker, tablettenflacon,
zwaar bent. Vraag zo nodig advies aan een diëtist.
tablettensplijter en een hulpmiddel voor oogdruppelen. U kunt er in de apotheek naar vragen. 12
• Medicijngebruik Het is belangrijk om uw medicijnen trouw in te EMC Winterkrant 2013
Uw apotheek. Voor betrouwbare zorg dichtbij.
nemen, ook als u minder last hebt. Vaak helpt het al
• Telefonische vraagbaak
uw medicijnen elke dag op hetzelfde moment in te
Bij de Reumalijn kunt u terecht voor vragen over
nemen, bijvoorbeeld meteen na het eten.
reuma. Bel 0900 20 30 300. • Websites
Meer weten?
www.nvr.nl
Wie pas heeft gehoord dat hij/zij een reumatische
Op de site van de Nederlandse Vereniging voor
aandoening heeft, zit misschien vol met vragen. Hoe
Reumatologie staat geen informatie voor patiënten,
komt u aan de informatie die u nodig hebt?
maar er staan verwijzingen naar verschillende
• Brochures
andere adressen.
Op de website van het Reumafonds www.
www.reumabond.nl
reumafonds.nl vindt u informatie over het
www.hethic.nl
ontstaan van reuma, de diagnose, het verloop,
De site van Hulpmiddelen Informatiecentrum
de behandeling en zelfzorg. Ook kunt u er
beantwoordt uw vragen over (medische)
brochures bestellen over de meeste reumatische
hulpmiddelen. Hier kunt u zelf op zoek gaan naar
aandoeningen. U kunt deze ook per telefoon
informatie over producten, vergoedingen, relevante
aanvragen: 020 589 64 64.
organisaties en adressen en meer
Rectificatie In de vorige uitgave van deze gezondheidskrant "herfst 2013" is in het artikel, over de geschiedenis en de samenwerking op de Mondriaanlaan, een onjuiste weergave van de historie vermeld. Alhoewel huisarts en bestuurder T. van de Zandt wel wordt
HERFST 201 3
vermeld in het artikel, wordt er geen recht gedaan aan het feit, dat hij de grootste
Gezondheids
zorg ook uw zorg!
ijveraar was voor het stichten van een gezondheidscentrum. De huisartsen van het eerste uur waren T. van de Zandt, E. Hendrickx, T. de Groot en L. Truijens.
• Allergische reactie s op medicijnen • Voedselallergie: je zult het maar hebben! rant 2013 85 % • van de mense n krijgt rugkla chten!
EMC Herfstk
Herfstkrant-EMC-20
13.indd 1
• Tien signalen van dementie • Mindfulness: wat is dat? • Op de duo-fiets met het AHN
EMC
nieuwegein
1
15-12-13 00:53
Onze dank aan de oplettende lezer die ons hierop attent maakte. De redactie EMC Winterkrant 2013
13
Informatieavond lage rugpijn De cliëntenraad van gezond-
de avond. Zij benadrukte dat
Anatomie van de rug
heidscentrum De Roerdomp
lage rugpijn vaak geen specifieke
Fysio- en manueeltherapeut
en EMC Nieuwegein hield
oorzaak heeft. Het beleid van
Ajith Appel van het Paramedisch
op dinsdag 29 oktober een
huisartsen is erop gericht om de
Centrum ging in op de anatomie
gezondheidsinformatieavond
patiënt met lage rugpijn zoveel
van de rug. Hoe werkt de rug
over lage rugpijn. Op de avond
mogelijk te laten bewegen en hem
en welke soorten ruggen zijn
spraken diverse deskundigen.
voldoende informatie te geven. De
er? Welke beweging heeft
patiënt moet daarbij wel de eigen
wat voor invloed op de rug?
klachten in de gaten houden.
Hoe wordt de rug belast bij
Huisarts
Mochten deze erger worden, dan
verschillende beroepsgroepen
Huisarts Anne Denteneer van
dient weer contact met de huisarts
zoals stratenmakers en
praktijk Mondriaanlaan opende
te worden opgenomen.
kantoorpersoneel?
14
EMC Winterkrant 2013
EMC nieuwegein Behandelmethoden
de Roerdomp ging in op zijn
Na de pauze leidde
eigen vak. Wat doet een fysio-
oefentherapeut Samantha van den
en manueeltherapeut eigenlijk
Haak van het Paramedisch Centrum
en wat niet? Hoe stelt hij een
het onderwerp ‘verschillende
behandelplan op in afstemming
behandelmethoden’ in. Zelf
met de patiënt? De belangrijkste
sprak ze over oefentherapie
vraag bij het behandelplan is:
Cesar / Mensendieck. Deze is
welke hulpvraag heeft de patiënt?
afgestemd op de hulpvraag. De oefentherapeut is de persoonlijke coach. Door middel
Ergotherapie
van oefeningen (ontspanning,
Ergotherapeut José Oosterom sloot
versterken en stabiliseren) werkt
het rijtje sprekers af. Zij vertelde
de oefentherapeut samen met de
over ergotherapie bij lage rugpijn
patiënt aan het verbeteren van de
en ter preventie van rugklachten.
houding en manier van bewegen.
Ergotherapie leert de patiënt om
De oefentherapeut analyseert
te gaan met rugpijn en deze te
Aanbevelingen
het bewegingspatroon en geeft
verminderen. Dit gebeurt o.a. door
Aan eind van de avond was er
daarbij oefeningen en adviezen
de patiënt zich bewust te laten
ruimte om aan de deskundigen
voor een optimale belasting
worden van hoe hij handelingen
vragen te stellen. De belangrijkste
van spieren en gewrichten. Ook
uitvoert. Ergonomie vraagt om
aanbevelingen van deze avond
leert de patiënt hoe hij met de
een gedragsverandering. De
waren:
klachten kan omgaan, en hoe hij
patiënt moet hiervoor openstaan,
• Blijf in beweging bij lage rugpijn
kan voorkomen dat de klachten
het begrijpen, willen en kunnen,
• Slik pijnstillers
terugkeren.
het vervolgens ook doen en
• Geef lage rugpijn de kans om te
het uiteindelijk volhouden.
herstellen
Hulpvraag
Ergotherapie adviseert over diverse
Fysio- en manueeltherapeut Erik
hulpmiddelen om te leren omgaan
als klachten blijven of erger
Roels van Gezondheidscentrum
met lage rugpijn.
worden
EMC Winterkrant 2013
• Neem contact op met de huisarts
15
Therapeutisch elastische kousen
Door M. Vreeling,
huidtherapeut Paramedisch Centrum Nieuwegein
Therapeutisch elastische kousen worden in de
niet goed functioneren van de vaten. Ook worden
volksmond ook wel steunkousen genoemd.
de kousen aangemeten bij spataderen, trombose,
Steunkousen worden aangemeten bij aandoeningen
zwangerschapsoedeem, en bij mensen met staande
van bloed- en lymfevaten en bevorderen de afvoer
beroepen. In die werksituaties worden de kousen
van bloed en lymfevocht uit de armen of benen.
vooral preventief gedragen. Vochtophoping van het lymfesysteem ontstaat met name als gevolg van een
Steunkousen
operatie. Hierbij kan het lymfesysteem beschadigen,
Aandoeningen waarbij steunkousen worden
waardoor het lymfevocht niet goed kan worden
aangemeten zijn onder andere problemen bij de
afgevoerd. Arm- of beenkousen hebben zowel een
afvoer van vocht (oedeem) in de benen door het
beschermende als ondersteunende functie.
16
EMC Winterkrant 2013
Steeds aantrekkelijker Steunkousen worden vaak als oubollig gezien. Er is de laatste jaren veel gedaan om het dragen van de kousen voor iedereen die ze nodig heeft aantrekkelijker te maken.
Winter
Zo zijn er inmiddels niet uitsluitend huidkleurige kousen verkrijgbaar. Tegenwoordig is er een grotere keuze uit verschillende kleuren, waardoor het niet tot
Door Jos van Liempdt
nauwelijks opvalt dat u steunkousen draagt. In de middag al hangt felgeel onze maan Materiaal
boven de stad in het matte winterlicht.
Naast een ruimere keus in kleur, is ook het materiaal
Het sneeuwde aldoor, sneeuwde maar,
van de steunkousen verbeterd. Bij steunkousen
zodat het koude land nu overvol ligt
wordt al snel gedacht aan dikke stugge kousen.
met het lastige maar wonderlijk poeder
Tegenwoordig zijn de materialen soepeler en zachter
dat Koning Winter kwistig strooide.
van structuur, wat een veel comfortabeler gevoel
Hij is – zo onberekenbaar – een loeder
geeft. Ook zien de kousen er een stuk eleganter uit.
dat nogal heftig snelwegen ontwricht, het trein- en luchtverkeer plat legt.
Belang
Zo komt een mens, die naast zijn schoenen loopt,
Het is van groot belang de kousen te dragen als
tot het besef van technisch onvermogen
u deze nodig hebt. Steunkousen worden zowel
om wat de mens verwent te laten blijven lopen.
preventief gedragen als om verergering of verdere
Wat extra vitaminen, een gezonde wandeling
problemen zoals wondjes te voorkomen. Wanneer
helpen en een dikke jas of warme wanten kopen.
een wondje ontstaat, zal dat zeer moeilijk genezen
De winter zal dan - met wat ongemak - toch fijn
wanneer er sprake is van vochtophoping of het niet
verlopen en blijven we bij kerstboomballen
goed functioneren van de vaten
en bij kaarslicht op een witte kerstmis hopen.
EMC Winterkrant 2013
17
Lijfstyle-event 2013
Door I. Ypma, fysiotherapeut Paramedisch Centrum Nieuwegein
Voor het eerst werd er op zaterdag 28 september
Naast gezondheidsinformatie over de BRAVO-thema’s
van 11.00 tot 16.00 uur in en om het Stadhuis te
kende het praktische deel van de markt een groot aantal
Nieuwegein een groot Lijfstyle-event georganiseerd
demonstraties en workshops waar volop gelegenheid
voor alle inwoners van Nieuwegein. We troffen het
was om zelf mee te doen. Zo waren er kookworkshops,
met heerlijke weer op die zaterdag.
demonstraties van een grote hoeveelheid sporten, kon er geklommen worden op een klimmuur en meegedaan worden aan “power yoga”. Ook was het mogelijk om
De doelstelling van het event is het verhogen van het
alcoholvrije cocktails te proeven, een parcours te lopen
bewustzijn van Nieuwegeiners met betrekking tot
met een “dronken bril” en was er een groot aanbod
verschillende gezondheidsthema’s. Het Lijfstyle-event
ontspanning, zoals yoga, mindfulness, bewust chocolade
vond plaats op 5 pleinen rond de BRAVO thema’s
proeven en een heus Rad van Geluk! Mensen waren
Bewegen, Roken, Alcohol, Voeding en Ontspanning.
nieuwsgierig en hadden de mogelijkheden om vragen
Daarnaast was er een groot testplein waar bezoekers
te stellen en -wie weet- lijfstyle-veranderingen door te
hun gezondheid, fitheid, mentale veerkracht en
voeren. Deze voorlichtingsmanifestatie om de inwoners
kennis over een groot aantal gezondheidsaspecten
van Nieuwegein bewuster met hun gezondheid om te
konden meten.
laten gaan is geslaagd
18
EMC Winterkrant 2013
gezondheidsmarkt
EMC Winterkrant 2013
19
Fysiotherapie en oefentherapie Cesar bij reumatische aandoeningen Door X. Tóth Varjú, directeur Paramedisch Centrum Nieuwegein
Reumatische ziekten zoals artrose,
en het maakt het vaak lastig om
oefenen, zult u van de fysio- of
reumatoïde artritis en jicht gaan
lichamelijk actief te blijven.
oefentherapeut Cesar instructies krijgen over hoe en hoe vaak
gepaard met klachten op het gebied van het bewegen. Zo
Fysio- en oefentherapeutische
u oefeningen kunt doen. Ook
kunnen pijn en ontstekingen
behandeling
kunt u bij de fysiotherapeut en
van gewrichten en/of pezen
De behandeling door een
oefentherapeut Cesar terecht voor
zorgen voor een afname van de
fysiotherapeut of oefentherapeut
advies over gezond en verantwoord
beweeglijkheid van de gewrichten,
Cesar richt zich op het opheffen of
bewegen, sporten en andere
van spierkracht en van het
verminderen van de beperkingen
vormen van lichamelijke activiteit.
uithoudingsvermogen (conditie).
in de dagelijkse activiteiten. Om
Hierdoor kunnen er problemen
dat mogelijk te maken hebben zij
Het Paramedisch Centrum
ontstaan bij het uitvoeren van
aandacht voor het soepel maken
Nieuwegein biedt u fysiotherapie
alledaagse activiteiten zoals lopen,
en houden van de gewrichten, het
en oefentherapie Cesar in de vorm
opstaan uit bed of uit een stoel,
vergroten van de spierkracht en
van individuele behandelingen
iets boven het hoofd pakken of
het verbeteren van de conditie.
en groepsbehandelingen. Als u
aan- en uitkleden. Reumatische
De behandeling heeft ook als
een afspraak wilt maken met één
aandoeningen hebben vaak een
doel u te leren zo zelfstandig en
van onze fysiotherapeuten of
wisselend beloop waardoor u
verantwoord mogelijk te bewegen
oefentherapeuten Cesar, dan kunt
de ene dag meer klachten kunt
en is gericht op het laten toenemen
u contact opnemen met de balie
ervaren dan de andere dag. Het
van uw kennis van uw lichaam en
van het Paramedisch Centrum
kan moeilijk zijn om met deze
het omgaan met de ziekte. Omdat
Nieuwegein, telefoonnummer:
wisselende klachten om te gaan
het belangrijk is regelmatig te
030 600 02 02.
20
EMC Winterkrant 2013
Verwijzing en vergoeding U kunt tegenwoordig bij fysiotherapeuten en oefentherapeuten Cesar zonder verwijsbrief van uw huisarts of specialist (reumatoloog) terecht. Echter, om rekening te houden met uw individuele situatie, zijn er voor de behandeling medische gegevens nodig. U doet er daarom goed aan uw reumatoloog op de hoogte te stellen van uw behandeling bij een fysiotherapeut of oefentherapeut Cesar. De vergoeding van fysiotherapie of oefentherapie verschilt per verzekeraar en per polis. Stel uw vragen over de vergoeding daarom aan uw zorgverzekeraar EMC Winterkrant 2013
21
Lekkere én gezonde recepten, kan dat? Natuurlijk! Lekkere en gezonde hapjes anno 2014
• Prikker met mini-tomaatje, bolletje buffelmozzarella en blaadje basilicum.
We hebben voor de komende feestdagen (en voor daarna) recepten voor lekkere en gezonde hapjes
• Komkommer met een schijfje ei, beetje peper en een kneepje tomatenketchup.
voor u verzameld:
• Bleekselderij met filet-americain.
• Toastje met een klein stukje gerookte forel,
• Plakje achterham besmeerd met pesto opgerold en
gegarneerd met een reepje paprika, een schijfje tomaat of een toefje peterselie. • Plakjes komkommer met sambal. • Een blokje zalm aan een prikker met een stukje ananas, uitje, mandarijnpartje of augurk.
in 4 stukjes gesneden. • Prikker met kerstomaat en mossel of garnaal. • Halveer gewassen komkommer in de lengte en hol deze uit met een lepel. Snij de uitgeholde komkommer in plakjes. Spoel 100 gram garnalen af
• Tomaat, uitgehold en gevuld met een mengsel van
en laat ze uitlekken. Steek afwisselend 3 garnalen
2 eetlepels gekookte vis, een theelepel zure room,
en 2 plakjes komkommer aan een cocktailprikker.
fijngesneden ui, zout, peper, dille of peterselie.
• Italiaanse snackcups: klop 1 ei los met 3 eetlepels
• Grapefruitpartje gerold in rauwe ham.
halfvolle melk, 2 eetlepels geraspte 30+ kaas, zout,
• Hardgekookt eitje in zessen gesneden, elk partje
peper en Italiaanse kruiden. Leg wat klein gesneden
gerold in plakje rookvlees of eendenborst. • Een schaaltje rauwkost met tapenade apart erbij om in te dippen. • 4 geblancheerde sperziebonen met reepje rode paprika omwikkeld met ¼ plakje parmaham of
vulling in de snackcups (bijvoorbeeld stukjes tonijn, courgette, garnalen, tomaatblokjes, kappertjes of zilveruitjes) verdeel het eimengsel over de cups en bak deze in ongeveer 15 minuten in een voorverwarmde oven op 175 graden.
andere rauwe ham. • Rolletje rosbief met mangoblokje
Wij wensen u gezellige feestdagen en een gezond en
• Prikker met stukje makreel en een toefje tuinkers.
gelukkig 2014 toe!
22
EMC Winterkrant 2013
Samenstelling redactie Mw. C. Bartels, psycholoog Psychologenpraktijk Mondriaanlaan, Mondriaanlaan 7, 3431 GA Nieuwegein Mw. M. Frankhuisen, apotheker Apotheek Nieuwegein Mondriaanlaan 5, 3431 GA Nieuwegein Mw. S. den Haak, oefentherapeut Cesar Paramedisch Centrum Nieuwegein, Mondriaanlaan 9, 3431 GA Nieuwegein Mw. N. de Hartog, huisarts Huisartsenpraktijk Mondriaanlaan, Mondriaanlaan 7, 3431 GA Nieuwegein Dhr. H. van der Heu, wijkbewoner/patiënt, foto’s Salamanderweide 9, 3437 VH Nieuwegein Dhr. J. van Liempdt, wijkbewoner/patiënt Goudpluviersingel 7, 3435EV Nieuwegein Mw. A. Samsom, diëtist Diëtheek Vialente, Mondriaanlaan 7, 3431 GA Mw. C. Swart, praktijkmanager Huisartsenpraktijk Mondriaanlaan, Mondriaanlaan 7, 3431 GA Nieuwegein Mw. M. Wijna, fysiotherapeut Paramedisch Centrum Nieuwegein, Mondriaanlaan 9, 3431 GA Nieuwegein EMC Winterkrant 2013
23
Patiëntenzorg blijft van alle tijden Door J. van Liempdt, patiënt/wijkbewoner Onze aarde bestaat viereneenhalf
Oertijdperikelen
uitgehongerde stam aan het eten
miljard jaar en mensen zijn er sinds
In de oertijd leefden de mensen
sloeg werd eerst geprobeerd de
ongeveer tweehonderdduizend
in een stamverband en als
zieke te helpen. Het hart van de os
jaar te vinden. Hoe lang is dat
verzamelaars en jagers zwierven
werd op het lijf van de stamgenoot
eigenlijk? Geleerden leggen dat
ze over bos en hei op zoek naar
gelegd en er werden dansen
uit met een vergelijking. Stel de
voedsel. Vrouwen en kinderen
uitgevoerd om de demonen aan te
leeftijd van de aarde voor als
probeerden bessen en andere
roepen. De gewonde jager bleef
een etmaal: 24 uur dus. Dan zijn
vruchten te vinden en de mannen
dan leven als door een wonder of
wij er pas… een paar minuten.
holden achter een oeros aan. Lukte
stierf. Maar het leven was in die
In die paar minuten van oertijd
het die in te sluiten en met hun
tijd toch al kort. Twintig jaar was
tot nu is er veel gebeurd. De
nog primitieve speren te doden
toen al oud. Zo is het waarschijnlijk
mens heeft geleidelijk aan zijn
dan rende men terug naar de
zo’n honderdvijftigduizend
verstand steeds meer gebruikt om
plek waar de stam aan het bessen
jaar lang gegaan. Pas veel later
het verblijf op aarde prettiger te
plukken was. Iedereen holde dan
kunnen geologen aan sporen
maken. Patiëntenzorg speelt daar
mee naar de dode oeros en bleef
in graven zien, dat er medisch
een grote rol bij. In een aantal
daar tot die op was. Jammer dat bij
gezien vooruitgang geboekt
afleveringen wil ik proberen dat
de jacht een man door de terecht
was. De stammen konden
weer te geven. Met feiten en
kwade os zwaar werd verwond en
zich door de ontdekking van
fantasie.
daar lag te kermen. Voordat de
landbouw en veeteelt op een
24
EMC Winterkrant 2013
vaste plek vestigen. En daar was
drieduizend jaar voor Christus
Dus ook invloed had op hun al
iemand kundig geraakt inzake
hielp een huisarts dus een prinses.
dan niet wel bevinden. Er waren
het toepassen van kruiden en
Hij had kennis van anatomie,
medische centra bij sterrenwachten
het via rituelen uitschakelen
gezondheidsleer en was in staat
en de artsen zochten bij
van demonen. Medicijnman,
een klinische diagnose te stellen.
ziekteverschijnselen eerst naar
medicijnvrouw, sjamaan: van
De prinses bleek schoolziek en
de oorzaken ervan. Er werd dus
moeder op dochter, vader op zoon
verscheen wat later aan het
niet meer onvoorwaardelijk in
doorgegeven handigheid in het
ontbijt, waar haar overige broers
bovennatuurlijke verschijnselen
behandelen van ziekten. De eerste
en zusjes glimlachend voor zich
geloofd. De stand van de sterren
ziekenverzorgers verschenen op
uit bleven kijken. Waar hadden
stuurde de behandeling. En die
het toneel der mensheid. Aantallen
de notabelen, de deftige lieden,
sterren kon men waarnemen.
geboortes en doden raakten
de rijken in het oude Egypte het
Langzamerhand kreeg de medische
zodanig in balans, dat de mensheid
meest last van? Van kiespijn. Hesy-
zorg in die streken steeds meer
er nog steeds is.
Ra had er zijn handen aan vol.
handen en voeten. Babyloniërs
Het gewone volk genoot geen
en Assyriërs pasten al vormen van
Licht in het Midden-Oosten
medische zorg, maar had in ieder
diagnose stellen toe en boden
Aan het hof van farao Djoser
geval bijna geen last van tandpijn.
therapieën aan bij kwalen. Deze
ontstond paniek. Een van de
Alleen mensen met poen konden
volkeren gebruikten ook al
dochters was niet aan het
zich in voldoende mate zoet
een soort schrift. Dat werd met
Egyptische ontbijt van fruit,
voedsel permitteren. Vooral de
‘spijkers‘ in tabletten klei gedrukt.
matses met honing en gebakken
vrouwen van de farao en hogere
Het wordt dan ook spijkerschrift
schaap verschenen. Na inspectie
ambtenaren riepen vaak de hulp
genoemd en er zijn heel veel van
van haar slaapverblijf bleek ze
in van hun huisarts en deze wist
die kleitabletten bij opgravingen
lusteloos in bed te liggen en over
de pijn op zijn minst te verdoven.
aangetroffen. Daaruit blijkt hier
pijn in haar buik te klagen. Direct
In buurland Mesopotamië was
en daar een grote groeiende
werd een ijlbode naar Hesy-Ra
de geneeskunst gebaseerd op
deskundigheid en vindingrijkheid
gestuurd, want hij was de huisarts
sterrenkunde. Men was ervan
inzake ziekenverzorging. Er is zelfs
van de farao. De oudst bekende
overtuigd dat sterrenlicht het leven
sprake geweest van pogingen tot
van de wereld. Iets minder dan
van aardbewoners beïnvloedde.
bloedtransfusies. Helaas hadden
EMC Winterkrant 2013
25
de medici nog geen weet van
in en heb even een dag nodig voor
medische opvattingen speelden
bloedgroepen. Dus die activiteiten
echt aan de vakantie te kunnen
het vrouwelijk en mannelijk
mislukten. Schedellichting werd
beginnen. Verbazingwekkend
beginsel of element, dat ze in elke
ook toegepast. Soms met goede
is het dat daar in India al in
mens onderkenden, een grote rol.
afloop. Wonderlijk dat zo’n
ongeveer duizend voor Christus
Het ‘Yang en het Yin‘. Kortom:
vierduizend jaar geleden artsen
een boekwerk is samengesteld
ik heb me op de geneeskundige
zulke medische waagstukken
uit een groot aantal medische
activiteiten van mensen van
aandurfden. Hun vakgebied
geschriften. Dat boek ‘Ayurveda‘
heel lang geleden behoorlijk
stap voor stap vooruit hielpen.
beschrijft honderdtwintig
verkeken. Natuurlijk kan ik hun
Massage is medisch gezien een
kwalen in acht groepen
kennis en hun vaardigheid niet
van de oudste toepassingen bij
(categorieën). Die betroffen:
vergelijken met die van de onze.
menselijk ongemak. Fysiotherapie
interne geneeskunst, chirurgie,
Ze kenden nog geen microscopen,
van vroeger dus. Een moeder die
kindergeneeskunde, geestelijke
röntgenapparaten, bodyscanners
over het beentje van een gevallen
geneeskunde (psychiatrie),
en nog veel meer niet. Toch heb ik
kind wrijft, de jagers die een
vergiftenleer (toxicologie),
gelezen dat ze even begaan waren
jachtgenoot weer fit masseren,
ouderdomsgeneeskunde
met het leed van de medemens
gelovigen die in tempels in de
en vruchtbaarheidsleer. De
als de medici en ziekenverzorgers
Oudheid konden bidden, offeren
therapeuten en doktoren werkten
in onze tijd. Dat ze er even op
en worden gemasseerd.
met honderdvijfentwintig
gebrand waren als wij om nieuwe
verschillende instrumenten. De
behandelmethodes te ontdekken,
Kundigheid in het Verre Oosten
Chinezen waren de Indiërs minstens
om helpend en van alles proberend
Grote landen liggen ver van ons
duizend jaar voor wat betreft
de gezondheid te bevorderen.
weg in oostelijke richting. Ik vlieg
ziekenzorg. Ze observeerden
Ziekenzorg, patiëntenzorg is echt
er met een Boeiing naar toe en
het ziektebeeld en stelden een
van alle tijden
raak van slag. Ik suis tegen de tijd
behandelingsplan op. Bij hun
26
Bron + foto's o.a. Wikipedia
EMC Winterkrant 2013
Kunst Kunst
in het gezondheidscentrum
Plantentekeningen van Dick Smit
Zelden zijn de plantenaquarellen beter op zijn plek
in het in een gezondheidscentrum. Het afbeelden van gezondheidscentrum als nu het geval is met de expositie van mijn werk
exact getekende planten was al vanuit de oudheid van groot belang voor artsenij en pharmacie en ondersteunde hen. De Romeinse schrijver Plinius de Oudere (eerste
Voor Nederland bekende kunstenaars op dit gebied
eeuw v.Chr.) noemt in zijn Naturalis Historia, enkele
zijn bijvoorbeeld Maria Sybille Merian (1679) en
van deze tekenaars bij naam en noemt ze de
het werk van Pierre Joseph Redouté (rond 1800)
eerste botanische illustrators 'Zij schilderen ieder
dat onlangs nog te bewonderen was in het Teylers-
kruit in eigen kleuren, en onder de afbeeldingen
museum te Haarlem.
beschreven zij de verschillende eigenschappen en hun
Heden ten dage houdt een grote groep kunstenaars
uitwerking'.
zich bezig met het, meer dan fotografisch, tekenen
Tegen het eind van de veertiende eeuw probeerde
van bloemen en planten. Ze zijn in Nederland
men de plant uit te beelden zoals deze zich aan
verenigd in de 'Vereniging voor Botanisch
het oog voordeed. In Vlaanderen en Frankrijk werd
Kunstenaars Nederland'. De vereniging onderhoudt
gewerkt aan afbeeldingen voor de zogenaamde
banden met zusterverenigingen in Engeland,
Kruitboeken. Vanaf 1481 verschenen gedrukte
Frankrijk, de Verenigde Staten en Australië.
Kruitboeken die zo dus toegankelijk werden voor een
De 'Vereniging voor Botanisch Kunstenaars
grote groep minder gefortuneerde gebruikers.
Nederland' bestaat zo'n zeven jaar. Vanaf het begin
Ook vorsten en de edelen lieten planten tekenen in
ben ik lid van deze vereniging. Met mijn ervaring
bijvoorbeeld een Florilegium om in alle seizoenen
als vormgever en tekenaar voor biologen van de
te kunnen pronken met de flora die in hun tuinen
Universiteit Utrecht kan ik hier mijn liefde voor het
en landgoederen groeide en bloeide waaronder de
tekenen van planten goed beoefenen en op dat
geïmporteerde planten en bollen. Een overblijfsel
gebied met collega's samenwerken
hiervan is de Stinseflora. EMC Winterkrant 2013
foto: Leo Koppen 27
Even voorstellen Elvira Ensink
Graag wil ik me aan u voorstellen. Mijn naam is Elvira Ensink. In september van dit jaar ben ik begonnen met de huisartsopleiding in Utrecht. Ik zal het aankomende jaar werkzaam zijn in het gezondheidscentrum Mondriaanlaan en wel in de praktijk van dokter Blommestein. Ik woon in Utrecht, waar ik ook de opleiding geneeskunde heb gevolgd. Hierna heb ik een aantal jaren gewerkt bij de kindergeneeskunde, gynaecologie en psychiatrie. Ik ben erg blij dat ik nu begonnen ben met de opleiding tot huisarts. Vooral het intensievere contact met patiënten en de grote verscheidenheid aan problematiek in de huisartsenpraktijk spreken mij erg aan. Ik heb dan ook ontzettend veel zin om in het komende jaar in de huisartsenpraktijk te beginnen! Ik zal daar werkzaam zijn op maandag, dinsdag en vrijdag. Wellicht tot ziens!
28
EMC Winterkrant 2013
Even voorstellen Carolien Kroon
Graag wil ik me aan u voorstellen. Ik ben Carolien Kroon en sinds 5 augustus als doktersassistente werkzaam bij het gezondheidscentrum Mondriaanlaan. Mijn werkdagen zijn maandag, woensdag en donderdag. Vóór mijn functie als doktersassistente ben ik jaren werkzaam geweest in het bankwezen, maar op een gegeven moment ben ik tot de conclusie gekomen dat ik dit niet voor altijd wilde blijven doen. Ik ben de schoolbanken weer ingekropen en heb in 2011 mijn diploma als doktersassistente behaald. Tijdens mijn stage tot augustus 2013 ben ik werkzaam geweest bij een huisartsenpraktijk in een achterstandswijk in Utrecht. We hadden een leuk team en ik had het er enorm naar mijn zin, maar wilde graag dichter bij huis gaan werken. Toen de mogelijkheid zich voordeed om op de Mondriaanlaan te gaan werken hoefde ik dan ook niet lang te twijfelen. En ik moet zeggen, het was een goede keus want ook hier heb ik het enorm naar mijn zin en vind dat we een leuk en gezellig team hebben. Inmiddels heb ik mijn draai hier wel gevonden. Dus ik hoop dat ik hier nog lang mag en kan blijven werken EMC Winterkrant 2013
29
Dokter, mag ik rijden met gips? Door J. Blommestein, huisarts Mondriaanlaan
Regelmatig krijgen artsen de vraag of er met een
Wegenverkeerswet 1994 (WVW) en de Algemene
bepaalde aandoening autogereden mag worden.
Maatregel van Bestuur (AMvB) Rijvaardigheid en
Een antwoord op deze vraag is echter niet zo simpel.
geschiktheid 2011. Hierin staat dat het verboden is
Recent stond hierover een artikel in Medisch Contact,
om een gevaar op de weg te vormen of het verkeer te
wat ik graag met u wil delen.
hinderen (artikel 5 WVW). Volgens artikel 6 WVW is het verboden om u zodanig te gedragen dat het door
Wat zegt uw polis
uw schuld een ander kan worden gedood of ernstig
In de polisvoorwaarden van autoverzekeringen staat
lichamelijk letsel kan worden toegebracht. Met
meestal geen duidelijk antwoord op deze vraag. Vaak
andere woorden: automobilisten dienen zich netjes te
vindt u in uw polis het volgende: "Niet verzekerd is
gedragen.
schade die is veroorzaakt terwijl de feitelijke bestuurder
De geldigheid van uw rijbewijs vervalt volgens
van de auto de rijbevoegdheid is ontzegd, dan wel
art 124 WVW indien de houder van het rijbewijs
niet voldoet aan door andere of de wet vastgestelde
niet meer beschikt over de lichamelijke en/of
bepalingen met de betrekking tot de bevoegdheid tot
geestelijke geschiktheid die vereist is om een
het besturen van de verzekerde auto.”
voertuig te besturen. De houder moet zelf een onderzoek aanvragen bij het Centraal Bureau voor
Wat zegt de wet
de Rijvaardigheid (CBR) waarin deze geschiktheid
De regelgeving op het gebied van autorijden
wordt getest. Men is echter niet verplicht om zo’n
met een lichamelijke handicap vloeit voort uit de
keuring aan te vragen en om (nieuwe) beperkingen te
30
EMC Winterkrant 2013
melden. De procedure van zo’n keuring duurt echter
verantwoordelijkheid om te gaan rijden ligt bij de
drie maanden. Tegen die tijd is hopelijk uw gips al
patiënt zelf, net zo zeer als wanneer u in de auto zou
lang verwijderd.
stappen met een zware griep of een slapeloze nacht. Patiënten dienen dus zelf in te schatten in hoeverre zij
Een politieagent mag volgens artikel 130 WVW uw
in staat zijn om te rijden.
rijbewijs invorderen als hij u niet in staat acht om uw voertuig in bedwang te houden. Richtlijnen hiervoor
In de regelgeving blijkt helaas geen eenduidig
worden niet gegeven. Het CBR bepaalt vervolgens
antwoord op de vraag. Het advies van het CBR is dan
welke maatregel opgelegd wordt.
ook het gezonde verstand te gebruiken. Als iemand
In de aansprakelijkheidsverzekering kan de
twijfelt aan het vermogen om te rijden, is het beter
verzekeraar voorwaarden hebben opgenomen. Zo
om voorlopig niet achter het stuur plaats te nemen
hoeven verzekeraars niet uit te betalen indien er sprake is van opzet of bewuste roekeloosheid. Van het kastje naar de muur Sommige verzekeraars laten weten dat zij het advies van de arts volgen. Dit wekt de indruk dat de arts verantwoordelijk is. Dit is echter niet het geval! De arts wordt geacht kennis te hebben van de medische toestand van een patiënt en kan hem of haar hierover adviseren, maar de beslissing om in de auto te stappen, ligt bij de patiënt. Volgens de richtlijnen van de artsenorganisatie KNMG zullen artsen geen verklaring geven. De verzekeraar verwijst dus ten onrechte naar de arts! Conclusie Autorijden met gips is dus niet per definitie verboden, maar is ook niet per definitie toegestaan. De EMC Winterkrant 2013
31
Peonia officinalis, Pioenroos Kunst in het Gezondheidscentrum: Dick Smit Aftreksel van de wortels met cognac of rum. Ter behandeling van nerveuse aandoeningen, vormen van kramp st Vitusdans, epilepsie en trekken van de oogleden.
EMC Winterkrant 2013