ZOMER 2015 Gezondheidszorg ook uw zorg!
• Geneesmiddelen en hitte
• NLdoet: 21 maart EMC kruidentuin Nieuwegein
• Fytek App
• FODMAP dieet tegen prikkelbaar darmsyndroom: 1 van de opties
EMC Zomerkrant 2015 Nieuwegein • Diabetes Challenge
• Lekker eten op de camping: vakantiegevoel recepten
1
ZOMER 2015 Gezondheidszorg ook uw zorg!
35e jaargang, nr. 2, 133ste editie, Zomernummer 2015 Redactiesecretariaat: Mondriaanlaan 7, 3431 GA Nieuwegein Vormgeving: Jaap van der Heijden Druk: drukkerij Van den Boogaard Nieuwegein Fotografie: Heime van der Heu Coördinatie en verspreiding: J. van den Tempel, 030 607 67 60 Oplage: 7000 exemplaren Verschijning: 4 x per jaar in de wijken Jutphaas/Wijkersloot, Zuilenstein, Huis de Geer, Stadscentrum en Blokhoeve in de gemeente Nieuwegein. Na toestemming van de auteur en de redactie is met bronvermelding overname van artikelen toegestaan. Aan de inhoud van de teksten kunnen geen rechten worden ontleend. Ook uw bijdragen in de vorm van vragen, opmerkingen, verzoeken om artikelen over een bepaald onderwerp blijven zeer gewenst. U kunt altijd contact opnemen met een van de redactieleden of een briefje sturen naar het redactieadres: Redactie Gezondheidskrant, Mondriaanlaan 7, 3431 GA Nieuwegein. E-mail:
[email protected]
2
EMC Zomerkrant 2015
www.emcnieuwegein.nl
Inhoud
Van de redactie
4
Geneesmiddelen en hitte
6
Fytek App
9
Diabetes Challenge Nieuwegein
10
Een lastig pakketje
12
Koeling bevordert de kwaliteit van leven
16
Zomertijd 19 NLdoet: 21 maart EMC kruidentuin Nieuwegein
20
Kunst: Olieverfschilderijen van Alberdien Wagemakers
21
FODMAP dieet tegen prikkelbaar darmsyndroom: 1 van de opties
22
Lekker eten op de camping
24
Vakantiegevoel recepten
26
Even voorstellen
28
EMC Zomerkrant 2015
3
Van de redactie
Door N. de Hartog, huisarts Mondriaanlaan De uitdaging Wat brengt ons tot ons besluit om een uitdaging wel of niet aan te gaan. Veel factoren kunnen een rol spelen: grappig genoeg is wat voor de één helpt om volmondig ja te kunnen zeggen, voor de ander juist een remmende werking kan hebben. 4
EMC Zomerkrant 2015
Op sportief gebied kunnen we een uitdaging aangaan
meest voorkomende diabetes vorm: namelijk
en kan het helpen dat samen met anderen te doen.
type 2 diabetes).
Wedijveren met elkaar kan een prima stimulans zijn. Zonder dat het remmend zou moeten werken.
Leuk om te zien dat wij in zo’n uitdagende
Als de ander qua prestatie erg ver af is van wat jij
omgeving werken. Waar mensen elkaar inspireren
denkt te kunnen zal je eerder geneigd zijn af te
en enthousiasmeren en soms simpelweg meetrekken
haken. De afgelopen tijd kwam ik tijdens werk en
omdat iedereen nu eenmaal wel eens een dag wat
vrije tijd diverse uitdagingen in Nieuwegein tegen.
minder gemotiveerd is.
Zo is er een uitdaging op wijkniveau en ook tussen twee middelbare scholen in Nieuwegein waarbij een
U leest over de Nieuwegeinse Diabetes Challenge een
zevenkamp wordt georganiseerd op het gebied van
artikel in de zomereditie van deze gezondheidskrant.
sport en spel en diverse beweegonderdelen.
Mocht u helemaal niets met sport hebben dan kunt u ook een persoonlijke uitdagingen aangaan in
In het Engels noem je zo’n uitdaging een challenge
de moestuin of met uw buur tuinman/-vrouw. Een
en onder de werktitel; “Nieuwegeinse Diabetes
voorbeeld daarvan leest u ook in het stukje over de
Challenge”, gingen in april van dit jaar een kleine
kruidentuin op de NLdoet –dag.
30 tal diabetespatiënten de uitdaging aan om 10.000 stappen per dag te zetten tot aan september.
U kunt terug in de tijd met weetjes over
Uitgerust met een stappenteller die men dagelijks bij
koeltechnieken van vroeger en nu. Verder vindt u
zich heeft zodat elk stapje ook daadwerkelijk bij kan
zomerrecepten en een zomergedicht. Tevens een
dragen aan het volbrengen van de uitdaging.
artikel over medicijnen in de hitte van de zomer. Een
De basisgedachte bij deze uitdaging is dat je je
artikel over slaapproblemen en bioritme en de vaste
eigen gezondheid verbetert door meer te bewegen.
rubrieken: even voorstellen en kunst in het EMC.
Dit geldt natuurlijk voor iedereen met of zonder
Het eten op de camping en wetenswaardigheden
ziekte maar dit is bij diabetes ook nog eens extra
over een speciaal dieet, het FODMAP, komen ook
belangrijk bij de regulatie van de glucosewaardes.
aan de orde.
Hoe meer u beweegt hoe gevoeliger je bent voor je
Al met al wens ik u, namens de gehele redactie,
eigen nog wel aangemaakte insuline (dit geldt bij de
weer veel leesplezier
EMC Zomerkrant 2015
5
Geneesmiddelen en hitte Uit: Apotheek.nl
Medicijngebruik Bij heet en drukkend weer moet het lichaam hard werken om de warmte de baas te blijven. Bepaalde
Het klimaat verandert. De zomers gaan warmer
medicijnen hebben niet alleen invloed op een ziekte,
worden. Daarom waarschuwen apotheken, artsen
maar óók op de temperatuurregulatie van de gebruiker.
en GGD’s als de temperatuur gaat oplopen en vijf
Dit is belangrijk om te weten. De apotheker en de
dagen of langer boven de 27 °C zal zijn. Ze geven
arts houden dit in de gaten. Er zijn veel medicijnen
waarschuwingen met tips: wat te doen of laten,
waarbij het extra belangrijk is om bij hitte alert te zijn.
hoe kom u de hete dagen door, hoe zit het met de
Misschien is het nodig om tijdelijk de dosering van een
werking van medicijnen en hoe bewaart u deze
medicijn aan te passen. Dit moet altijd in overleg met
middelen op de juiste manier? Gebruikt u medicijnen,
uw arts. Hieronder ziet u bij welke aandoeningen en
dan kan de apotheker u speciale adviezen geven.
medicijnen de hitte een rol kan spelen.
6
EMC Zomerkrant 2015
Hartproblemen, hoge bloeddruk
Zonovergevoeligheid
Medicijnen tegen hartproblemen kunnen bij hitte
Bepaalde geneesmiddelen kunnen zorgen voor
de water- en zouthuishouding in het lichaam
een overgevoeligheid voor UV-licht. Er kunnen dan
verstoren. Dat betekent kans op uitdroging, te weinig
symptomen ontstaan die lijken op zonnebrand. De
zweten en onwel worden. Een voorbeeld hiervan
huid wordt rood, doet pijn en er kan eventueel ook
zijn de plasmiddelen (diuretica). De bedoeling is
blaarvorming ontstaan. Deze verschijnselen treden vrij
dat plasmiddelen normaal helpen het vocht in het
snel op, maar genezen meestal ook vrij snel weer. Een
lichaam af te voeren door te plassen. Zouten en
voorbeeld van een geneesmiddel dat uitslag door de
mineralen in het vocht verlaten zo ook het lichaam.
zon kan veroorzaken is het antibioticum doxycycline.
Bij hitte kan dit te veel zijn en dan raakt de water-
Indien u wilt weten of uw geneesmiddelen ook
en zouthuishouding van het lichaam verstoord. Dat
kunnen zorgen voor zonovergevoeligheid, kunt u de
betekent kans op uitdroging en te weinig zweten.
apotheek om advies vragen.
Ontlastingsproblemen
Uw medicijnpaspoort
Bij problemen met de ontlasting is het altijd belangrijk
Uw apotheker maakt graag een medicijnpaspoort
om voldoende te drinken. Bij diarree verliest men
voor u. In een medicijnpaspoort staan alle medicijnen
doorgaans veel vocht; ook bij verstopping en bij het
die u gebruikt. Dit document is nuttig als u naar een
gebruik van laxeermiddelen speelt vaak een tekort
specialist of ziekenhuis moet, op vakantie gaat, maar
aan vocht een rol. Zorg daarom dat u in het geval van
ook als u plotseling onwel zou worden, bijvoorbeeld
diarree of verstopping genoeg vocht binnenkrijgt.
door de hitte.
Hersenaandoeningen, psychische aandoeningen
Medicijnen bewaren
Medicijnen tegen de ziekte van Parkinson en middelen
Bewaar medicijnen zo, dat ze niet bederven. Voor
tegen een psychose kunnen het zweten verminderen.
de meeste medicijnen is dat helemaal niet moeilijk.
Uw lichaam kan de warmte dan minder goed kwijt.
Vraag het bij twijfel na in de apotheek. Bij bepaalde
Zorg dus dat u op andere manieren koel blijft.
medicijnen geeft de apotheek hierover advies.
EMC Zomerkrant 2015
7
Kast
• Medicijnen in de koelkast: zorg dat een kind er
Een goede bewaarplaats voor de meeste medicijnen is
niet bij kan. Doe de medicijnen in een doos die niet
een droge kast waar het niet warmer wordt dan 25°C.
gemakkelijk open kan.
Ook bij een hittegolf blijven uw medicijnen hierin goed. Zo’n kast is prima als er geen speciaal bewaaradvies op
Onderweg
de verpakking staat. De badkamer is geen goede plek
Het kan warm zijn onderweg, tussen de apotheek
voor medicijnen: het is daar te vochtig.
en de kast in uw huis. Of onderweg naar uw vakantieadres.
Koelkast • Moeten geneesmiddelen bij hitte in de koelkast?
• Zorg dat de medicijnen zo kort mogelijk in de warmte zijn. Dus, als u meerdere inkopen moet
Dat spreekt niet vanzelf. Soms is de koelkast een te
doen, ga dan het laatst naar de apotheek en daarna
koude plek voor de geneesmiddelen. Kijk naar het
direct naar huis. Voor sommige medicijnen is een
bewaarvoorschrift op het etiket en in de bijsluiter.
koeltas handig.
Staat er niets, dan kunt u het middel bewaren in een droge kast waar het niet veel warmer wordt dan 25 °C. • Zetpillen kunnen smelten door warmte. Maar ze mogen misschien niet in de koelkast. Let op het bewaarvoorschrift. • Vloeistoffen zoals drankjes of ampullen met
• Laat medicijnen niet in een warme auto liggen. Vermijd daarnaast plekken in de auto die erg warm worden, zoals het dashboardkastje of de hoedenplank. • Onderweg op vakantie: bewaar medicijnen niet dicht bij het lichaam, niet in een
injectievloeistof horen niet standaard in de koelkast,
broekzak bijvoorbeeld. Maar in een tas.
want de kou kan een effect hebben dat niet de
Een koeltas kan nodig zijn voor medicijnen
bedoeling is. Er kunnen bijvoorbeeld kristallen
die in de koelkast bewaard moeten worden.
ontstaan in de drank. Let op het bewaarvoorschrift.
Vraag hiernaar in de apotheek.
• Oog- en oordruppels en klysma’s moeten misschien
• Indien u gaat vliegen en u neemt geneesmiddelen
wel, misschien niet in de koelkast. Let op het
mee, bewaar deze dan in uw handbagage. In de
bewaarvoorschrift. Het is een goed idee om deze
opslagruimte voor koffers wordt het namelijk te
middelen - als ze uit de koelkast komen - voor
koud voor uw medicatie. Zorg wel dat de medicatie
gebruik ongeveer 5 minuten in de hand op te
in de originele verpakking met etiket zit. Zo kunt u
warmen. Anders is het gebruik erg onaangenaam.
namelijk aantonen dat het voor uzelf bedoeld is
8
EMC Zomerkrant 2015
Fytek App Door S. den Haak, oefentherapeut Cesar De Fytek App is een nieuwe manier om patiënten huiswerkoefeningen en trainingsschema's mee te geven op hun smartphone of tablet. De fysio,manueel,- of oefentherapeut beheert de oefeningen, de app helpt de oefeningen correct naar de patiënt te communiceren. Met de Fytek App kan een patiënt zelf zijn persoonlijke oefeningen op smartphone of tablet plaatsen, waardoor men niet meer de oefeningen kan vergeten. Bovendien is er van iedere oefening een duidelijke foto en beknopte uitleg in de app te vinden, waardoor het gemakkelijker wordt om thuis de oefeningen correct uit te voeren. Voor meer informatie kunt u terecht bij uw behandelend fysio,- manueel,- of oefentherapeut EMC Zomerkrant 2015
9
Diabetes Challenge Nieuwegein
Door G. Hoogendoorn, fysiotherapeut Paramedisch Centrum Nieuwegein
In samenwerking met de Bas van
bekendheid nu om mensen met
voor potentiële deelnemers. Onder
de Goor foundation organiseren de
diabetes, via zijn stichting, te
grote belangstelling werd verteld
4 gezondheidscentra in Nieuwegein
helpen aan een actievere leefstijl.
over de aankomende challenge en wat deze inhoudt. Deelnemers
(de Roerdomp, de Schans, Zorgplein Zuid en ons 'eigen' EMC) de
10.000 stappen
aan deze challenge gaan werken
Diabetes Challenge Nieuwegein.
Op uitnodiging van huisartsen
aan een betere gezondheid en zij
Bas van de Goor is een Olympisch
en praktijkondersteuners is
moeten dit vooral zelf 'managen'.
gouden medaille winnaar in
aan ongeveer 30 mensen uit
Dit wil zeggen dat men meer
het volleybal, die na zijn actieve
Nieuwegein gevraagd om deel te
verantwoordelijk wordt voor de
sportcarrière is geconfronteerd
nemen aan deze challenge. Op
eigen gezondheid en omgang met
met diabetes. Hij gebruikt zijn
2 april j.l. was de informatieavond
diabetes. De challenge houdt in dat
10
EMC Zomerkrant 2015
de deelnemers van 14 tot en met 19
het Stadshuis van Nieuwegein.
uiteindelijke doel van 10.000
september 2015 minimaal 10.000
De finish van de challenge is -om
stappen per dag in september
stappen per dag gaan maken en
de cirkel weer rond te maken-
te kunnen halen. Gedurende de
hiermee zelf actief aan het werk
op 19 september ook bij het
voorbereidingsperiode wandelt
gaan om een gezonder leven
Stadshuis. Dit valt dan samen
op maandagavond een groep
te leiden. Uit wetenschappelijk
met de gezondheidsmarkt van de
deelnemers, onder leiding
onderzoek blijkt namelijk dat
gemeente Nieuwegein.
van een wandeltrainer van
als men 10.000 stappen per dag
Atverni en ondersteund door
maakt men goed bezig is voor de
Alle deelnemers kregen een
zorgprofesionals door Nieuwegein
gezondheid. De gemiddelde mens
stappenteller die zij gedurende
en omstreken. Verder zijn er in de
maakt er echter maar 5000-6000
de voorbereidingsperiode en
voorbereidingsperiode meerdere
per dag...
de challenge 24 uur per dag
leuke terugkomactiviteiten,
(kunnen) dragen. Vanaf april
waaronder een presentatie van een
Stappenteller
tot en met begin september
diëtist, een fysiotherapeut en de
De kick-off was op 20 april bij
2015 wordt er getraind om het
sportaanbieders in Nieuwegein
EMC Zomerkrant 2015
11
Een lastig pakketje N. de Hartog, huisarts en J. Princen, psycholoog Enige tijd geleden kocht ik een nieuwe regenbroek voor op de fiets. Een mooi pakketje strak gevouwen in een handig netje. Enige weken later gebruikte ik de regenbroek voor het eerst. En u raadt het al: ik kreeg het nooit meer zo mooi gevouwen als toen ik het kocht. Het netje staat nu alle kanten uit en is eigenlijk vaak best wel een lastig pakketje. 12
EMC Zomerkrant 2015
Slaap is hiermee vergelijkbaar. Slaapt u goed dan past
ouder wordt (vanaf ongeveer 45 jaar). Het inslapen
dat perfect en heeft u nergens last van. Maar gaat het
gaat langer duren en men wordt wat vaker wakker.
mis met de slaap dan is het o zo moeilijk die weer in
Tevens wordt de slaap minder diep. Overigens is
het gareel te krijgen.
slapen niet iets voor alleen ’s nachts. Iemand die de hele dag loopt te rennen en te vliegen zal ’s nachts
Nou is slaap ook best erg gecompliceerd. Een deel zit
niet goed slapen. Het is dus belangrijk overdag ook
in de “genen” (de een slaapt nu eenmaal veel beter
je rustmomenten te nemen. Hetzelfde geldt voor
dan de ander), mensen zitten ook anders in elkaar
de avond. Alcohol met mate en na 18.00 liever geen
en de omstandigheden kunnen ook erg verschillen
cafeïne meer (koffie, thee (!), cola, energiedrank
(bijvoorbeeld geluidsoverlast of niet). Daarnaast zijn
en chocolade). Een uur voor het slapen gaan is het
er een heleboel redenen waarom iemand ineens
verstandig te stoppen met werken, sporten, die leuke
slecht kan gaan slapen. Denk aan ziekten, pijn of
avond met vrienden of het kijken naar een spannende
spanningen. En duurt het slechte slapen langer
detective of thriller.
dan een maand of drie dan praten we over een slaapprobleem of slaapstoornis. En dat brengt vaak
Twee zaken zijn bij het slapen erg belangrijk:
weer problemen met zich mee waardoor het slechte
a) Slaapschuld
slapen blijft: piekeren, overdag gaan slapen en langer
Hoe langer we wakker zijn, hoe meer we willen
in bed blijven liggen.
slapen. Door overdag niet te slapen en actief te zijn bouw je dus een slaapschuld op om ’s avonds te
Wat is slaap nou eigenlijk?
kunnen slapen.
Onze slaap bestaat uit verschillende delen. Voor de
b) Biologische klok en slaapritmes
helft slapen we licht. Veel slechte slapers denken
Ons lichaam kent allerlei ritmes. Denk daarbij aan
dan dat ze wakker zijn, maar blijken dan toch meer
de hartslag die gemiddeld met 80 keer per minuut
te slapen dan ze door hebben. Een kwart van de
gaat. Maar er zijn ook veel tragere ritmes zoals de
slaap slapen we diep en een kwart is voor wat we
maandelijks eisprong vanuit de eierstokken van de
de droomslaap noemen. Het is niet zo dat iedereen
vrouw in haar vruchtbare leeftijd. Zo zijn er ook bij
acht uur per dag “moet” slapen. Je hebt kortslapers
het slapen verschillende ritmes: het 24 uursritme, het
en langslapers. Verder verandert de slaap als je
12 uursritme en het 1,5 uursritme.
EMC Zomerkrant 2015
13
Het 24 uursritme
Het 12 uursritme
De biologische klok heeft een ritme van ongeveer
Dit ritme wordt ook wel siësta-ritme genoemd. Dit
25 uur. Door dit ritme ervaren we ’s nachts
naar de zuidelijke landen waar het gebruikelijk is om
slaperigheid en overdag zijn we meestal meer wakker.
in de middag een dutje te doen omdat het dan te
Als we het alleen van deze klok moeten hebben
warm is om te werken. Echter ook in ons Nederlandse
zouden we al snel uit het slaap-waakritme geraken.
klimaat zorgt het biologische ritme ervoor dat
Dat deze biologische klok niet op 24 uur is ingesteld is
we tegen de middag en rond middernacht extra
geen simpele vergissing van de natuur maar is bovenal
slaperig worden. Deze neiging om in slaap te vallen
een sterk punt, omdat ook rekening wordt gehouden
is groter als er een slaaptekort is opgetreden. Voor
met informatie van buitenaf, zoals de verandering
ochtendmensen ligt de verhoogde slaperigheid tussen
van licht naar donker.
12 en 15 uur, voor avondmensen ligt deze tussen 14
Door de combinatie van het ritme van de biologische
en 17 uur.
klok en de informatie uit de buitenwereld ontstaat het 24 uursritme.
Het 1,5 uursritme Zowel overdag als in de nacht hebben we een
Het 24 uursritme en melatonine.
1,5 uursritme. Waakzame periodes worden
De biologische klok is ook verantwoordelijk voor het
afgewisseld met slaperige periodes. Net als bij de
regelmechanisme achter de vorming van hormonen.
andere ritmes geldt dat de omgeving daarbij een
Voor het slapen is het hormoon melatonine van
rol speelt. Vlak voor het slapen gaan zijn we extra
belang dat onder invloed van het vallen van de
wakker. Wanneer we in deze tijd zouden proberen
duisternis door de pijnappelklier wordt gevormd. De
te gaan slapen dan is dat extra moeilijk. We spreken
werking van dit hormoon is dat het slaperig maakt.
dan van een verboden zone. Juist wanneer je probeert
Zolang er licht valt op het netvlies wordt de vorming
vroeger dan normaal naar bed te gaan is het in slaap
van het hormoon tegengehouden.
vallen gedoemd te mislukken.
Misschien kent u melatonine wel als slaapmiddel uit
Ouders let op! Voor kinderen geldt, na een vorige
de drogist. Wanneer u doorslaapproblemen heeft zal
avond laat te zijn opgebleven, dat het niet helpt
het weinig voor u kunnen doen maar wanneer u een
een half uur eerder naar bed te gaan. Dat zou dan
jetlag heeft zal het u kunnen helpen om het moment
met het 1,5 uurs ritme in gedachten ook 1,5 uur
van inslapen te verschuiven.
eerder moeten zijn.
14
EMC Zomerkrant 2015
Met deze ritmes in het achterhoofd zult u nu
meer drinken of overdag slapen. Dat leidt weer tot
begrijpen dat we dieper en minder diep slapen
slechter slapen, meer piekeren en ga zo maar door.
afhankelijk van de optelsom van de 3 ritmes door elkaar. Het is zelfs zo dat we tussen de verschillende
Gelukkig hebben wij als EMC het nodige te bieden
slaapcycli in enkele malen wakker worden. Normaal
bij slaapproblemen. Om te beginnen natuurlijk de
3-4 keer per nacht. Veelal weten mensen dit
huisarts. Deze brengt met u in kaart of het om
niet. Wanneer u bij de dokter komt vanwege uw
een in- of doorslaapstoornis gaat. Vaak zal de
doorslaapprobleem is de vraag dus niet: “hoe komt
huisarts uitleg geven over slaapproblemen en u via
het dat ik wakker ben geworden”, maar wel “hoe
www.thuisarts.nl aanvullend informeren. Daarnaast
komt het dat ik niet vanzelf weer kon inslapen?”
wordt met u besproken of er stressfactoren als oorzaak liggen in de relationele , arbeids- of
Oorzaak en gevolg van slecht slapen en wat
financiële sfeer. De huisarts heeft bij klachten die
kunt u er aan doen?
langer duren en niet vanzelf blijken over te gaan
Lange tijd is gedacht dat slecht slapen het gevolg
ook de mogelijkheid de praktijkondersteuner GGZ
was van andere zaken. De laatste tijd ontstaat echter
in te schakelen. Mochten er in uitzonderlijke situatie
steeds meer het idee dat slecht slapen ook wel
medicijnen nodig zijn, dan komt de apotheek om
eens de oorzaak zou kunnen zijn van bijvoorbeeld
de hoek kijken. Voor meer beweging en beter leren
een depressie. In de psychologie wordt vaak meer
ontspannen kunt u bij de fysiotherapiepraktijk terecht.
in cirkels, dan in oorzaak en gevolg gedacht. Een
En is er bijvoorbeeld sprake van een depressie of een
voorbeeld is iemand die slecht slaapt en daarover
andere stoornis, dan kan de psychologenpraktijk een
gaat piekeren. Die wordt daar gespannen van en gaat
behandelprogramma bieden
EMC Zomerkrant 2015
15
Koeling bevordert de kwaliteit van leven
Door J. van Liempdt, wijkbewoner/patiënt
Vanouds paste de mensheid een scala aan technieken
de sloten en sloeg dat in die kelder op. Het hele jaar
toe, om voedsel in goede conditie te houden. Die
kon men dat ijs benutten om voedsel goed te houden.
manieren waren niet even gemakkelijk uit te voeren.
Zelf herinner ik me nog heel goed de aan een touw
Pas na de tweede wereldoorlog werd het bewaren
geritste stukjes appel, die vroeger bij ons op zolder
van bederfelijke spullen eenvoudiger. De koel- en
te drogen hingen. De hele winter aten we van die
ijskast werd gemeengoed. De kans om ziek te worden
gedroogde appeltjes. Heerlijk. En de ouderen onder
van bedorven eten of door een besmetting werd
ons weten zeker nog wel wat stokvis is. Vis wordt
aanzienlijk kleiner. In de medische wereld werd
van kop en ingewanden ontdaan en aan stokken te
koeling met succes toegepast.
drogen gehangen. Dat duurt drie maanden en vóór het gebruik wordt de stokvis eerst gehamerd om weer
IJskelder, drogen en wecken
wat malser te worden. In de schrale winterwind van
Elk landgoed bezat een zogenaamde ijskelder. Een
Noorwegens kust lukt dat vis drogen nog steeds.
groot gat van een meter of vijf diep met een sierlijk
Een Franse suikerbakker vond het wecken van fruit
gebouwtje eroverheen. In de winter hakte men ijs uit
en groente uit. Men had daar speciale weckflessen
16
EMC Zomerkrant 2015
voor nodig met glazen deksel, een rubberen ring en
zowel als een ziekenhuis over legio methoden om
beugels. Het hele gedoe berustte op het luchtledig
infecties te bestrijden. En infectie kan als een soort
zien te krijgen van genoemde flessen via het
omgekeerde van steriel zijn beschouwd worden.
onderdompelen in bijna kokend water. De druk loopt dan in die flessen op en lucht en overtollige vloeistof
Koeling
kunnen uit de potten ontsnappen. Na afkoeling
Het belang van steriel maken is hierboven
ontstaat er een vacuüm (luchtloosheid) in de fles en
redelijk duidelijk gemaakt. Steriel houden is een
wordt de deksel erop geperst. Groente en fruit bleven
tweede. Aan dat laatste werkt een professionele
dan een winter lang goed. Door eventjes aan het lipje
koelinstallatie mee. Na de tweede wereldoorlog
van de rubberen ring onder de deksel te trekken sist
werd de al uitgevonden methode van koeling door
de pot open en kan fruit of groente de pan in.
verdamping van vocht op grote schaal toegepast. Een koelkast met vriesgedeelte werd voor iedereen
Steriliseren
een bereikbaar apparaat in de huishouding. Koeling
Feitelijk berusten alle bovenstaande technieken
door verdamping? Hoe werkt dat? Een voorbeeld kan
op sterilisatie dat wil zeggen het doden van de
dat duidelijk maken. Iemand stapt met een uiteraard
aanwezige bacteriën in combinatie met afsluiten van
drijfnat lijf uit het zwembad. Het eerst wordt er naar
de zuurstof in de lucht. Zuurstof tast alles aan en dat
een handdoek gegrepen en men droogt zich af. Zo
noemen we meestal roesten. Men kon al een tijd
niet dan verliest het lijf snel warmte door het op de
voedsel ingeblikt lang goed houden. Eerst goed koken
warme huid opdrogen van het zwembadwater. Dat
om aanwezige micro-organismen te doden en daarna
opdrogen wordt verdamping genoemd. In een koel-
luchtledig in blik zien te krijgen. Wat voor voedsel
en ijskast wordt simpel gezegd dat principe technisch
geldt gaat nog meer op voor wonden.
toegepast. Een Amerikaanse natuurkundige wist vanuit dat idee in 1842 een apparaat te bouwen,
Vroeger goot men wijn in een wond, zodat de in deze
waarmee een ziekenhuiskamer gekoeld kon worden.
drank aanwezige alcohol de bacteriën doodde. Later
De lichaamstemperatuur van lijders aan de gele koorts
vond men daar jodium voor uit en betadine. Al heel
wist men daardoor binnen de perken te houden.
lang legden chirurgijns en doctoren hun instrumenten een tijd in kokend water om ze superschoon te
De eerste huishoudkoelkast verscheen in 1897 in
krijgen. Tegenwoordig beschikt een artsenpraktijk
de winkels. Deze koelkast werkte nog met een
EMC Zomerkrant 2015
17
stoompompje en was dus vrij luidruchtig. Later werd dit een elektrisch aangedreven pomp. Toepassing van de moderne koelkast werd vanaf 1936 in huishoudens, bedrijven en instellingen op grote schaal mogelijk. Bij apotheken en in ziekenhuizen bijvoorbeeld. Talloze medicamenten gaan steriel de apotheekopslag in en worden daar steriel gehouden in koelapparaten. Vooral de wettelijke eisen voor bloedproducten zijn erg hoog. Die mogen alleen bewaard worden in medische koelkasten met een temperatuuralarm. Iedereen weet van transplantatie – organen, die in zeer sterk diepvries gekoelde vrachtruimtes en ook nog vacuüm verpakt van koeriersvoertuigen snel naar het betreffende ziekenhuis worden gebracht. En dat geldt ook voor plasma. Eigenlijk is er oneerbiedig geschreven geen verschil met het in grote koelwagens vervoeren van onze karbonaden. Alleen hangt daar geen mensenleven vanaf. De verbeteringen in koelmogelijkheden maakten het leven aangenamer. Geen ijskeldergedoe meer, geen intensieve keukendagen om fruit en groente te wecken. Boodschappen doen en in de koel- of vrieskast opbergen en de moderne mens is klaar. Als de stroom tenminste niet te lang uitvalt. En om nog even op die ijskelders terug te komen: tegenwoordig houden vleermuizen daar graag hun winterslaap Bron: Krëfelblog, HTML/Wetenschap, Wikipedia. 18
EMC Zomerkrant 2015
Zomertijd Zomertijd
In veel zuidelijke landen
Mijn woning hier ligt veel meer open
Veel drinken is dan het advies.
-’s middags heet en ’s avonds zwoel-
de muren dun, dak waterdicht,
Zo’n hitte is twee weken fijn,
hebben huizen dikke wanden,
want de regen blijft vaak lopen.
wordt langer een vervelend iets,
kleine ramen, blijven koel.
Achter wolken bleek zonlicht.
laat het gauw regenachtig zijn.
Op het plein onder de bomen
Komt er dan een hittegolf
hangt men lui op een terras,
voel ik me fijn en dan verloren,
want de zon kan daar niet komen:
de hitte krijg ik niet uit huis,
schenk nog maar eens vol dat glas.
gordijnen dicht om niet te smoren.
EMC Zomerkrant 2015
Jos van Liempdt
19
NLdoet: 21 maart EMC kruidentuin Nieuwegein Foto: Peter Stennekes Op 21 maart hielpen in het kader van NLdoet enkele
opgedaan met geneeskrachtige planten en veel
medewerkers van het EMC mee de kruidentuin aan
toepassingen waren (en zijn) dan ook zeker waardevol.
de Nedereindseweg te onderhouden. Frida Koopman
Toch maakte de volksgeneeskunde het wel wat al te
is één van de vrijwilligers die het hele jaar door de
bont wat de geneeskracht van planten betreft. Met
kruidentuin in stand houdt. Zij ontving ons niet alleen
één plantensoort zouden soms wel tientallen kwalen
vriendelijk maar heeft ons ook veel kennis en wijsheid
en ziektes te behandelen zijn, variërend van kiespijn
meegegeven. Dat deed zij terwijl wij aan het werk
tot de pest (wat per streek kon verschillen)”.
waren, maar ook met het boekje van Aloyse Kuhn: “Wat bezielt het toeterloof: een botanische kijk op
Wij hebben rondom het longkruid geschoffeld:
folklore”. Het klusteam wil u een klein stukje daaruit
doordat dit plantje op een long lijkt dacht men dat het
meegeven:
daar ook goed voor was. Hoewel het weer aanvankelijk er niet zo goed uitzag hebben we na de motregen in
“Een belangrijke reden waarom planten altijd in de
het zonnetje gezellig met elkaar geluncht. Plannen om
belangstelling hebben gestaan, is hun geneeskrachtige
terug te komen als alles bloeit zijn er ook onderling
werking. In alle lagen van de bevolking is altijd van
gemaakt: mogelijk 24 juni als het feest van Sint Jan is
plantaardige ‘huismiddeltjes’ gebruik gemaakt. In
bij het Sint-Janskruid in de tuin? Mogelijk zien we u
de loop van de tijd hebben mensen veel ervaring
ook een keer: het is de moeite waard
20
EMC Zomerkrant 2015
Kunst
in het gezondheidscentrum Mondriaanlaan
Olieverfschilderijen van Alberdien Wagemakers
paar van mijn schilderijen. Ook beschilder ik andere objecten zoals dienbladen en houten pennen-/theedoosjes die ik bijvoorbeeld op rommelmarkten koop. U kunt ze zien in de vitrine in
Sinds een paar jaar ben ik weer met schilderen
de wachtkamer op de Mondriaanlaan.
begonnen. Ik houd al sinds mijn jeugd van tekenen en creatief bezig zijn. Naast mijn gezin met man en
Voor meer info: http://diensdesign.tumblr.com/en
drie kinderen en mijn werkzaamheden als parttime
https://www.pinterest.com/alberdienw/
administratief medewerkster én als seizoenwerker op
Hier zijn nog meer van mijn schilderijen te zien
de brugbediening in Maarssen, blijft er niet zoveel tijd
met daarbij ook foto’s van mijn andere hobby:
over. Maar ik probeer toch tijd vrij te maken om wat
het fotograferen van bloemen en het maken van
aan mijn hobby te doen.
bloemstukken. En op Pinterest (de sociaalnetwerksite die fungeert als prikbord) heb ik ook nog zelf
Ik schilder op doek of houten panelen met acryl
gehaakte omslagdoeken en dergelijke staan
als achtergrond en recycle hiervoor muurverf. Daaroverheen komt de afbeelding in olieverf. Meestal
Rectificatie
zijn dat afbeeldingen van bloemen en vogels aan de
In de Lentekrant 2015 werd de naam
hand van afbeeldingen in tijdschriften of van internet.
van de exposant van het aardewerk
Deze afbeeldingen vergroot ik dan vaak en maak er
in de vitrine van de wachtkamer van
zelf een compositie van op het doek.
het gezondheidscentrum aan de
De lijsten die ik om de schilderijen heen doe, zijn
Mondriaanlaan per abuis verkeerd
meestal van de kringloopwinkel. Ik probeer een zo
vermeld. Het moet zijn: Herma Kerkhof.
goed mogelijk passend model erbij te vinden.
Met excuses van de redactie.
Op de achterzijde van deze editie staan alvast een EMC Zomerkrant 2015
21
FODMAP dieet tegen prikkelbaar darmsyndroom: 1 van de opties
Door A. Samsom, diëtist Diëtheek
Het Prikkelbare Darm Syndroom (PDS) is een aandoening waar maar liefst anderhalf miljoen
Fermentable
Nederlanders aan lijden. PDS zorgt voor buikpijn, een opgeblazen gevoel, winderigheid, ontlastingsklachten
Fructans
Oligosaccharides Galactans
en als gevolg daarvan vermoeidheid en eetproblemen. Soms durven mensen nauwelijks meer de deur uit. Adviezen hierover vindt u op www.voedingscentrum.nl In eerste instantie wordt gekeken naar het voedingspatroon: lukt het om regelmatig verdeeld
Disaccharides
over de dag en rustig te eten en goed te kauwen? Maar ook genoeg voedingsvezels (in allerlei vorm)
Lactose
Monosaccharides
en vocht bij de maaltijd te gebruiken? Is er een vermoeden dat een bepaald voedingsmiddel klachten geeft? Bijvoorbeeld bij koolzuurhoudende dranken een opgeblazen gevoel, alcohol als veroorzaker?
Fructose
migraine van de darm: ook stress, emoties, hormonale
And
Polyols
Men noemt een prikkelbare darm wel eens de factoren kunnen een rol spelen.
Sugar Alcohols
In de praktijk hebben mensen door wat ze gelezen en gehoord hebben van mensen in hun omgeving, al veel uit hun voeding weggelaten. Dit leidt vaak tot een onevenwichtige, onvolwaardige voeding. De
22
EMC Zomerkrant 2015
weerstand van de darm wordt daardoor ook slechter.
darmflora. Dit kan tot toename van het volume en
Zo kan men dus in een neerwaartse spiraal komen.
ontstaan van gassen geven en door de druk in de darmklachten veroorzaken.
Het uit Australië afkomstige FODMAP-dieet is een nieuw testdieet waar wij als diëtist in zijn bijgeschoold
Zes weken nauwkeurig dieet
en met elkaar ervaring opdoen. Zeker niet bij alle
De behandeling werkt als volgt: eerst wordt u
mensen die met prikkelbare darmklachten op het
geïnformeerd over wat u voorlopig uit de voeding
spreekuur geven we dit dieetadvies, maar wel als er
gaat weglaten en wat u de eerste zes weken wel
sprake is van PDS. Dit dieet is door de Maag-darm-
kunt eten. Als de klachten afnemen volgt na die zes
leverartsen en diëtisten in het Martini Ziekenhuis
weken de herintroductiefase. Elke week probeert u
verder uitgewerkt voor de Nederlandse situatie.
één van de ‘”weggelaten” producten uit, en kijkt hoe
De diëtisten van Dietheek zijn hierin geschoold en
het lichaam er op reageert. Zo komt u erachter welke
kunnen u hierbij begeleiden.
voedingsmiddelen precies de boosdoener zijn en in welke mate ze wel worden verdragen.
Er zijn vijf groepen koolhydraten die de buikklachten zoals gasvorming en buikpijn kunnen veroorzaken.
Wie komt in aanmerking voor behandeling?
Die vijf zijn afgekort als FODMAP. (Het staat voor
De diagnose PDS is door de arts gesteld. Met
Fermenteerbare Oligosachariden, Disachariden,
name coeliakie (het niet kunnen verdragen van
Monosachariden And Polyolen.) Deze koolhydraten
gluten) moet uitgesloten zijn en een ernstige
komen van nature voor in bepaalde groenten en
darmziekte (darmkanker / Crohn / Colitis ulcerosa)
fruitsoorten, zuivel en granen, waaronder tarwe.
onwaarschijnlijk. Het is geen eenvoudig dieet en daarom alleen geschikt voor gemotiveerde patiënten.
Deze koolhydraten komen in grote hoeveelheden
In onze diëtistenpraktijken van Diëtheek kunnen we
in de voeding voor en zijn fermenteerbaar door de
helpen als u met dit dieet aan de slag wilt gaan
EMC Zomerkrant 2015
23
Lekker eten op de camping
Door E. Zijlstra, diëtist Diëtheek
De temperaturen stijgen en de vakantietijd komt er
Veilig bereiden zonder keuken
weer aan. U zit gezellig op de camping, bij de tent,
Het koken op de camping kan behoorlijk lastig zijn. Er
caravan of vakantiehuisje en dan moet er nog gekookt
zijn vaak wat minder keukenfaciliteiten. Ook hier is de
worden. Waar moet u op letten bij het eten op de
kans op een voedselinfectie groot. Belangrijk is om goed
camping? Hoe kan ik met weinig materiaal ook gezond
te letten op de hygiëne tijdens de koken. Was u handen
eten? En wat zijn leuke, makkelijke en eenvoudige
alvorens u het eten gaat bereiden en zorg voor schone
recepten voor op de camping?
kookmaterialen. Voorkom dat klaargemaakt eten niet in contact komt met rauw voedsel. Gebruik keukengerei
Waar u vooral op moet letten is de voedselveiligheid.
dat in aanraking is geweest met rauw vlees of vis niet
Zowel in het binnenland als het buitenland. Let erop
meer voor andere producten. Wanneer u kiest voor
dat het kraanwater niet overal gedronken kan worden.
beperkt houdbare producten, probeer dan een kleine
Als dit niet duidelijk wordt aangegeven koop dan altijd
hoeveelheid te kopen. Let op: bederfelijke producten
water in flessen. Ook is het risico op een voedselinfectie
zijn in de koelbox maximaal 1 dag te bewaren!
groter door de hogere temperaturen. Kijk goed om u heen in de supermarkt, hoe liggen de producten erbij:
Gezond eten op de camping is zeker mogelijk. Denk
ligt het goed in de koeling, is het goed verpakt en
bijvoorbeeld aan een lunch- of maaltijdsalade (zie het
kunnen er geen insecten bij komen?
recept verderop) of een pasta met veel groenten erin.
Koop bij twijfel verpakte producten.
Als tussendoortje kunt u denken aan een handje noten, fruit, olijven, (20+) kaas of waterijs. Maak u gebruik van een
24
EMC Zomerkrant 2015
barbecue dan zijn er talloze mogelijkheden, zoals
Vakantiebestemming voor u op een rij.
geroosterde groenten bijvoorbeeld een maïskolfje,
Zo kunt u nog gemakkelijker kiezen!
courgette, aubergine, tomaat, stukje vlees of vis (eventueel gewikkeld in folie) of een gepofte aardappel.
Leven als een god in Frankrijk
Let erop dat u vlees en vis door en door verhit en draai
Frankrijk blijft een populaire vakantie-
het ook regelmatig om, om verbranden te voorkomen.
bestemming. Wie kent niet de heerlijk geurende croissants en pain au chocolat
De diëtisten van Diëtheek hebben een paar heerlijke
bij het Franse ontbijt of het kaasplateau
recepten geselecteerd.
als dessert? Maar probeer hier niet teveel van te eten. Slankere keuzes zijn:
Het is zeker handig om een aantal basisbenodigdheden
bouillabaisse (vissoep), salade niçoise,
mee te nemen naar het vakantie-adres. Zoals
fruit de mer en vers fruit als dessert.
afsluitbare bakjes en zakjes om insecten en ongedierte
Viva España
uit de buurt te houden. Deze verpakkingsmiddelen
Spanjaarden staan bekend als echte
kunnen ook handig zijn om te gebruiken tijdens de
levensgenieters. En dat ziet u terug in
voorbereidingen van een maaltijd. Vul thuis kleine
het eten. De Spaanse keuken is een van
verpakkingen met olie, azijn en afwasmiddel en neem
de belangrijkste grondleggers van het
kleine hoeveelheden mee van droge kruiden, koffie,
Mediterrane dieet. Gaat u uit eten? Laat
thee en alle andere producten die u dagelijks gebruikt.
de paella, sangria en calamares eventueel
Daarnaast is het handig om een aantal lang houdbare
staan. Gezonde keuzes zijn: Serrano ham,
en niet snel bederfelijke producten aan te schaffen of
gegrilde groenten en gazpacho.
mee te nemen. Denk aan appelstroop, honing, jam,
Hoogtepunten in de Alpen
vruchtenhagel, pindakaas, smeerkaas, vis en ham uit
Een sportieve wandelvakantie is een
blik, noten en zaden. Voor de verse producten gaat
leuke en gezonde afwisseling op een
u naar de supermarkt, boeren landwinkel of struint u
strandvakantie. Met een lange wandeling in de bergen
lekker over de lokale markt!
verbrandt u veel calorieën. Hoe verleidelijk het ook is, probeer beperkt te genieten van de kaasfondue,
De diëtisten van Diëtheek wensen u een heerlijke
raclette, noedels en schnitzels. Vers fruit, gegrilde forel
vakantie toe en een smakelijk eten!
en maaltijdsoepen geven gezonde energie.
EMC Zomerkrant 2015
25
Vakantiegevoel recepten De recepten zijn voor 2 personen
Italiaanse spaghetti met zeevruchten 200 gram (volkoren) spaghetti
Deze recepten worden u aangeboden
1 eetlepel olijfolie
door de diëtisten van Dietheek
1 sjalotje, fijngesnipperd 2 teentjes knoflook, geperst
Spitskool op zijn Grieks (maaltijdsalade)
1 rode paprika, in stukjes
1 kleine spitskool
1 courgette, in stukjes
1 rode paprika
250 gram zeevruchten
6 cherrytomaatjes of 2 gewone
peper en zout
2 eetlepels kappertjes 10-12 groene olijven met ansjovis
Kook de spaghetti volgens de gebruiksaanwijzing
50 gram minder vette feta
beetgaar. Afgieten en afspoelen onder koud water. Zet
1 eetlepel knoflooksaus (flesje)
tot verder gebruik in koud water weg. Verhit de olijfolie
2 eetlepels halfvolle yoghurt
en fruit het sjalotje 3 minuten zonder dat het bruin wordt. Voeg de knoflook, paprika en courgette toe en
Halveer de spitskool, verwijder lelijk blad en nerf en snijd
bak deze 5 minuten mee. Breng op smaak
de kool in fijne reepje. Was de paprika en tomaatjes en
met peper en zout. Giet de spaghetti af, voeg deze toe
snijd ze in kleine stukjes. Laat de kappertjes, olijven en
aan het groentemengsel en verwarm het geheel nog
feta uitlekken. Vermeng de
5 minuten al omscheppend. Voeg de laatste 2 minuten
knoflooksaus met yoghurt en
de zeevruchten toe.
schep alle ingrediënten door elkaar.
Bevat per portie: 590 kcal, 8 gram vet waarvan 2 gram verzadigd en 90 gram koolhydraten.
Bevat per portie: 180 kcal,
26
12 gram vet waarvan
Tortilla met Mexicaanse bonen & Guacamole
4 gram verzadigd en 10 gram
4 bloemtortilla’s
koolhydraten.
1 literblik bruine bonen of kidneybonen EMC Zomerkrant 2015
1 rode, 1 gele en
Bevat per portie: 306 kcal, 16 gram vet waarvan 4 gram
1 groene paprika
verzadigd en 40 gram koolhydraten.
125 gram champignons 2 in dunne ringen
Pittige oosterse omelet met rijst
gesneden preien
100 gram (zilvervlies)rijst
1 miniblikje maïskorrels
1 eetlepel olijfolie
2 eetlepels tomatenpuree
100 gram taugé
chilipoeder
1 kleine paksoi, in reepjes
2 eetlepels olie of vloeibare margarine
4 eieren
2 eetlepels geraspte 30+ kaas
1 eetlepel kokosrasp
1 rijpe avocado
1 theelepel sambal oelek
1 eetlepel citroensap
1 eetlepel ketjap manis + zout
1 teentje verse knoflook zout, peper, komijnpoeder (djintan)
Kook de rijst volgens de gebruiksaanwijzing gaar. Verhit de olijfolie en roerbak de taugé met de paksoi
Halveer de avocado, verwijder de pit en de schil. Prak
3 minuten. Klop de eieren met de kokosrasp, sambal,
de avocado in een diep bord en vermeng het met het
ketjap en een beetje zout los en schenk dit over de
citroensap (tegen het verkleuren maar ook voor de
taugé en paksoi. Laat dit zachtjes bakken tot de
smaak) en de kruiden/specerijen. Verwarm in een pan
bovenkant van de omelet droog begint te worden.
met dikke bodem de vloeibare margarine of olie en
Klap de omelet dubbel en laat de omelet nog 3 minuten
fruit hierin de prei met de in stukjes gesneden paprika’s.
garen. Verdeel de rijst over
Voeg na 5 minuten de uitgelekte bonen en maïskorrels
twee borden en leg op ieder
toe, roer de tomatenpuree met de chilipoeder erdoor en
bord een halve omelet.
verwarm het geheel nog 5 minuten. Voeg aan het eind de gesneden champignons toe. Verwarm de tortilla’s in de magnetron of oven volgens aanwijzingen op de
Bevat per portie: 380 kcal,
verpakking. Verdeel de bonen over de warme tortilla's,
21 gram vet waarvan
bestrooi met de geraspte kaas en doe er een flinke
6 gram verzadigd en
schep guacamole op. Sla de tortilla’s dubbel.
22 gram koolhydraten
EMC Zomerkrant 2015
27
Even voorstellen zoals steelwratjes. Voordat ik
mensen met huidproblemen. Ik
huidtherapie ging studeren ben
kwam toen in aanraking met
ik vijf jaar werkzaam geweest
het vak huidtherapeut. Ook
als schoonheidsspecialist. Mijn
heb ik een eenjarige opleiding
interesse in de huid is begonnen
schoonheidsspecialist niveau 4
toen ik in de eerste klas zat van de
gevolgd. Met deze vooropleiding
middelbare school. Ik had voor het
kon ik gaan beginnen aan
profiel Zorg en Welzijn gekozen,
huidtherapie. De Hbo-opleiding
omdat men bij dit profiel uiterlijke
tot huidtherapeut heb ik gevolgd
verzorging kreeg.
aan de Haagse Hogeschool. Sinds 2014 ben ik afgestudeerd
Marissa Verweij
Zelf ging ik af en toe naar een
huidtherapeut.
schoonheidsspecialist om mijn
Mijn naam is Marissa Verweij en
gezicht te laten reinigen omdat ik
Ik ben aangesloten bij de
ik ben sinds kort werkzaam bij het
last had van acne. Toen dacht ik:
Nederlandse Vereniging van
Paramedisch Centrum Nieuwegein
‘Dit wil ik ook!’
Huidtherapeuten en het
als huidtherapeut. Ik ben 25 jaar
Kwaliteitsregister Paramedici.
oud. Samen met mijn man en twee
Nadat ik mijn middelbare
Daarnaast volg ik nascholingen en
honden woon ik in Bergambacht.
school had afgerond heb
ben ik lid van een kwaliteitskring.
Een huidtherapeut behandelt de
ik mij ingeschreven voor
Op deze manier wordt de kwaliteit
zieke en/of beschadigde huid. U
schoonheidsspecialist niveau
van huidtherapie gewaarborgd
kunt bij mij terecht voor elektrisch
3 op het Albeda College in
en blijf ik op de hoogte van de
ontharen, steunkousen aanmeten,
Rotterdam. Deze opleiding
nieuwste ontwikkelingen.
oedeemtherapie, littekentherapie,
duurde twee jaar. Na deze twee
Ik kijk er naar uit om u te mogen
ook voor brandwonden en
jaar wilde ik meer leren over de
verwelkomen in het Paramedisch
goedaardige huidaandoeningen
huid en meer betekenen voor
Centrum Nieuwegein.
28
EMC Zomerkrant 2015
door met mensen te werken, geleerd om hen te ondersteunen bij het vinden van de antwoorden die voor hen werken. Want uiteraard zijn die niet voor
Linda Mulders
iedereen hetzelfde en dat is ook het mooie aan mijn vak, vind ik.
Hallo!
Rianne Steendam Ik ben Rianne, 27 jaar oud, en
Mijn naam is Linda Mulders
Voordat ik bij het gezondheids-
ben sinds 1 maart 2015 begonnen
en vanaf mei ben ik het team
centrum kwam, heb ik op
aan de huisartsopleiding in
van Psychologenpraktijk
verschillende terreinen van de
Utrecht. Voor het eerste jaar
Mondriaanlaan komen versterken
geestelijke gezondheidszorg
van mijn opleiding ben ik
als GZ-psycholoog. Graag stel ik mij
gewerkt, van preventie tot aan
gekoppeld aan dokter Van der
aan u voor! Op sommige vragen
de derde lijn (instellingen waar
Helm en zal ik werkzaam zijn
kan men lang puzzelen. Hoe zitten
mensen opgenomen zijn). Mijn
in de huisartspraktijk aan de
mensen in elkaar? Waarom doen
hart ligt echter bij de eerste
Mondriaanlaan tot 1 maart 2016.
ze wat ze doen? Hoe komt het dat
lijn, waar ik de afgelopen jaren
ze daarbij soms vastlopen? Hoe
werkzaam ben geweest om
Al van jongs af aan wist ik dat ik
kan ik ze daarbij helpen?
mensen die gehinderd worden
later dokter wilde worden. Toen
door bijvoorbeeld somberheid,
ik in 2005 begon aan de studie
Mijn opleiding, die ik volgde in
angst, lichamelijke klachten,
geneeskunde in Groningen wist
Utrecht en Singapore, heeft me
problemen uit het verleden
ik nog niet precies welke soort
een aantal prachtige en bruikbare
of moeite in de omgang met
dokter ik wilde worden, maar
antwoorden op deze vragen
anderen, in een reeks gesprekken
in ieder geval géén chirurg (de
opgeleverd. Maar belangrijker
weer op weg te helpen. Hier ga ik
hele dag opereren leek me niets)
nog: ik heb door mijn studie en
aan de Mondriaanlaan mee door!
en géén huisarts (de hele dag
EMC Zomerkrant 2015
29
Even voorstellen (vervolg) allemaal mensen die soms wel en
Na een jaar gewerkt te hebben
soms niet iets ernstigs hebben,
op de chirurgie ben ik 3 maanden
leek me ook niets). Gedurende de
op reis gegaan door Australië
opleiding leerde ik steeds meer
samen met mijn vriend. Toen ik
over het vak van arts zijn en ook
terugkwam ben ik begonnen op
wat de verschillende specialisaties
de ouderenpsychiatrie bij de GGZ
precies inhielden. Bovendien kwam
in Enschede, ook een erg leuke
ik er achter dat de vooroordelen
baan! Uiteindelijk besloot ik dat
die ik had helemaal niet zo
ik voldoende werkervaring had
kloppend waren. Het vak van
om te kunnen solliciteren voor
Lotte Saan
huisarts sprong er voor mij uit,
de huisartsopleiding en werd ik
Mijn naam is Lotte Saan. Sinds
omdat daar het contact met
aangenomen en kon ik per 1 maart
oktober 2014 werk ik als
mensen centraal staat en je een
beginnen. De opleiding duurt
welzijnscoach bij MOvactor. Ik ben
langdurigere band met patiënten
in totaal 3 jaar, waarvan ik het
mijn werkzaamheden begonnen
opbouwt. Sinds mijn coschap in
eerste jaar in de praktijk aan de
de wijken Batau Noord en -Zuid,
de huisartspraktijk wist ik zeker
Mondriaanlaan zal werken.
en werk sinds januari 2015 ook in
dat ik huisarts wilde worden.
Naast het dokter zijn vind ik het
Jutphaas-Wijkersloot, Zuilenstein,
Tijdens mijn studie ben ik ook nog
leuk om in mijn vrije tijd te reizen
Blokhoeve, Huis de Geer. Als
voor een coschap naar Suriname
en veel over andere culturen te
welzijnscoach bied ik kortdurende
geweest en heb ik daar ook in
leren, dwarsfluit en piccolo te
ondersteuning aan wijkbewoners
een huisartspraktijk in Paramaribo
spelen, te winkelen, te tennissen of
die vragen hebben over het
stage gelopen. Na mijn studie
naar de sportschool te gaan voor
ondernemen van activiteiten,
geneeskunde ben ik eerst gaan
een klasje Zumba of als het lekker
het vinden van vrijwilligerswerk,
werken op de afdeling chirurgie
weer is een terrasje te pakken.
het uitbreiden of versterken van
in het ZGT in Hengelo. Ik heb daar
Ik heb er ongelofelijk veel zin in
het eigen netwerk, of het vinden
gewerkt onder supervisie van de
en hoop veel te kunnen leren het
van praktische oplossingen in en
chirurgen en was werkzaam op
komende jaar en werk al met veel
om huis. Waar mogelijk leg ik
de spoedeisende hulp. Zelf deed
plezier. Ik hoop een hele goede
verbindingen tussen buurtbewoners
ik kleine ingreepjes op de poli.
huisarts te worden!
onderling, of tussen buurtbewoners
30
EMC Zomerkrant 2015
Samenstelling redactie Mw. M. Frankhuisen, apotheker Apotheek Nieuwegein Mondriaanlaan 5, 3431 GA Nieuwegein Mw. S. den Haak, oefentherapeut Cesar en organisaties. Daarbij ga ik
Paramedisch Centrum Nieuwegein,
uit van uw eigen kracht, uw
Mondriaanlaan 9, 3431 GA Nieuwegein
interesses en eigen mogelijkheden.
Mw. N. de Hartog, huisarts
Binnen het EMC werk ik samen
Huisartsenpraktijk Mondriaanlaan,
met de huisartsen en POH's
Mondriaanlaan 7, 3431 GA Nieuwegein
(PraktijkOndersteuners Huisartsen)
Dhr. H. van der Heu, wijkbewoner/patiënt, foto’s
van Mondriaanlaan en Jutphaas
Salamanderweide 9, 3437 VH Nieuwegein
en met andere zorgverleners uit
Dhr. J. van Liempdt, wijkbewoner/patiënt
de eerste lijn. Zij kunnen u naar
Goudpluviersingel 7, 3435 EV Nieuwegein
mij doorverwijzen als u vragen
Dhr. J. Princen, psycholoog
hebt op het gebied van welzijn.
Psychologenpraktijk Mondriaanlaan,
Op woensdagmiddag van 15 tot
Mondriaanlaan 7, 3431 GA Nieuwegein
16 uur houd ik inloopspreekuur
Mw. A. Samsom, diëtist Diëtheek
op de Mondriaanlaan. Tijdens
Mondriaanlaan 7, 3431 GA Nieuwegein
dit spreekuur kunt u terecht
Mw. C. Swart, praktijkmanager
zonder afspraak. U kunt zich bij
Huisartsenpraktijk Mondriaanlaan,
binnenkomst melden bij de receptie.
Mondriaanlaan 7, 3431 GA Nieuwegein
Zij wijzen u waar u mij kunt vinden.
Mw. M. Wijna, fysiotherapeut
Kom gerust eens langs! Wilt u meer
Paramedisch Centrum Nieuwegein,
informatie? Zie www.movactor.nl
Mondriaanlaan 9, 3431 GA Nieuwegein
EMC Zomerkrant 2015
31
Apotheek Nieuwegein 030 607 67 76 Mondriaanlaan 5, 3431 GA Nieuwegein
Spoedrecepten buiten de openingstijden:
fax: 030 607 67 75
Buiten de openingstijden van de apotheek kunt u
www.apotheeknieuwegein.nl
voor spoedgevallen terecht bij de dienstapotheek.
E-mail:
[email protected]
Dienstapotheek Spoedrecepten buiten onze openingstijden:
Apothekers
Dienstapotheek St. Antonius Ziekenhuis,
Mw. M.E. Frankhuisen en Mw TMN Tran-Nguyen.
Koekoekslaan 1, Nieuwegein tot 22.00 uur Spoedrecepten 's nachts:
Openingstijden
Na 22.00 uur worden de medicijnen op recept van de
Maandag tot en met vrijdag van 8.00 tot 17.30 uur.
huisartsenpost kosteloos bij u thuisbezorgd door:
Herhaalrecepten die voor 11.00 uur zijn aangevraagd
Dienstapotheek Utrecht, Burgemeester Fockema
bij de huisarts, kunnen de volgende werkdag worden
Andrealaan 60, Utrecht
opgehaald.
Bezorgen Wij bezorgen maandag tot en met vrijdag dagelijks, ’s morgens en ’s middags in heel Nieuwegein.
32
EMC Zomerkrant 2015
Huisartsenpraktijk Jutphaas 030 603 13 60 Diepenbrocklaan 3, 3438 XZ Nieuwegein
Telefonisch spreekuur
www.huisartsenpraktijkjutphaas.nl
U wordt verzocht voor 10.00 uur aan de assistente
Openingstijden 8.00 - 17.00 uur.
door te geven welke arts u wilt spreken. U wordt dan
Spoedgevallen 030 604 56 74. Buiten praktijkuren en
teruggebeld door de betreffende huisarts.
in het weekend 0900 420 14 20.
Behandelspreekuur
Werkdagen huisartsen
U kunt bij de doktersassistente terecht voor
Mw. A. Hogendoorn
Ma Di Wo Do Vr -
-
wondverzorging, oren uitspuiten etc. Wanneer
Mw. J. Tukker
-
Mw. W. van Stuijvenberg
-
ochtendurine. De urine (die u tot afleveren in de
Dhr. D. Kievit
koelkast dient te bewaren) graag voor 10.00 uur
-
-
urine-onderzoek moet plaatsvinden dan bij voorkeur
Inloopspreekuur Dagelijks van 8.00 - 8.15 uur, voor
inleveren bij de assistente.
korte behandeling en vragen.
Herhaalrecepten aanvragen (3 mogelijkheden)
Spreekuur Een standaardafspraak duurt 10 minuten;
- Via internet: www.huisartsenpraktijkjutphaas.nl
genoeg om één probleem te behandelen. Hebt u
- Via de receptenlijn: 030 630 19 96 (24-uur per dag)
meerdere problemen, vraag dan meer tijd aan.
- Door receptendoosjes in de brievenbus in de hal te deponeren. Zijn de recepten voor 11.00 uur aangevraagd, dan liggen ze de volgende werkdag klaar in de apotheek.
EMC Zomerkrant 2015
33
Huisartsenpraktijk Mondriaanlaan 030 607 67 60 Mondriaanlaan 7, 3431 GA Nieuwegein
Spreekuur en vragen
www.HuisartsenpraktijkMondriaanlaan.nl
Voor het maken van afspraken, het opvragen van
E-mail:
[email protected]
uitslagen en het aanvragen van herhaalrecepten
Fax: 030 607 67 59
kunt u bellen tussen 8.00-17.00 uur. De telefoonlijnen worden veel gebruikt en kunnen dus wel eens bezet
Openingstijden 8.00-17.00 uur
zijn. U helpt de assistente door het gesprek kort
Spoedgevallen Binnen praktijkuren 030 607 67 60
en duidelijk te houden. Om u beter van dienst te
keuze 9. Buiten praktijkuren 0900 420 1 420.
kunnen zijn, zal de assistente vragen naar de aard van
Werkdagen huisartsen
uw klachten. Wanneer een afspraak met de dokter
Ma Di Wo Do Vr
Dhr. E. Asbreuk
Dhr. J. Blommestein
Dhr. I. Brouwer
Mw. A. Denteneer Mw. N. de Hartog Mw. Y. van der Helm
-
-
-
wenselijk is, zal zij deze samen met u inplannen. De -
assistente heeft genoeg ervaring en instructies van de arts om het spoedeisende karakter van uw vraag in te schatten. Herhaalrecepten Bij voorkeur aanvragen via onze
Inloopspreekuur
website www.huisartsenpraktijkmondriaanlaan.nl. U
Dagelijks van 8.00-8.15 uur voor een korte vraag en
kunt ook de doosjes afgeven op de praktijk, deponeren
behandeling zonder lichamelijk onderzoek.
in onze brievenbus of u kunt de assistente bellen.
34
EMC Zomerkrant 2015
Paramedisch Centrum Nieuwegein 030 600 02 02 Mondriaanlaan 3 en 9, 3431 GA Nieuwegein
beschadigde huid, met daarin de bloed- en lymfevaten.
www.paramedischcentrum.nl
Bijv. littekens, oedeem, acne en overbeharing.
E-mail:
[email protected]
Therapeutische elastische kousen: Hulpmiddelen die
Aangesloten bij SurPlus, www.surplusnieuwegein.nl
worden gebruikt bij veneuze of lymfatische klachten en maken deel uit van ambulante compressietherapie.
Behandelmogelijkheden
Ergotherapie: Voor mensen die problemen ervaren
Fysiotherapie: Dat bewegen niet zo vanzelfsprekend
tijdens activiteiten. Zoals bij de verzorging, huishou-
is, beseft u pas als u ergens last van krijgt. Uw
ding, school, werk, hobby’s en zelfstandig verplaatsen.
fysiotherapeut adviseert, behandelt en begeleidt.
Podologie: Het vervaardigen van steunzolen en
Manuele therapie: Specialisatie binnen de fysio-
ortheses, bij voet-, been- en rugklachten.
therapie, waarbij onderzoek- en behandelmethoden
Orofaciale fysiotherapie (ook wel kaakfysiotherapie
gebruikt worden voor rug, nek, armen en benen.
genoemd): Specialisatie binnen de fysiotherapie
Kinderfysiotherapie: Motorische of sensorische
waarbij de behandeling gericht is op het functioneren
problemen belemmeren het kind in zijn ontwikkeling.
van spieren en gewrichten in het hoofd, het halsgebied
Het kind leert zich spelenderwijs te ontwikkelen.
en het kauwstelsel.
Psychosomatische fysiotherapie: Behandeling van
Trainingsprogramma’s: Medische fitness,
psychosomatische klachten door langdurige stress van
Beweegprogramma’s voor diabetes, COPD en
lichamelijke en of geestelijke aard.
obesitas Beweeggroep Parkinson, Vitaal zwanger,
Oefentherapie Cesar: Een behandelmethode gericht op
Running-therapie, Belastbaarheid therapie voor
de behandeling en voorkoming van klachten, door een
diabetespatiënten, Basis Revalidatie Therapie (BRT) en
onjuist houdings- en bewegingspatroon.
Belasting Belastbaarheid Therapie (BBT), ZAP, zoals die
Huid-/ Oedeemtherapie: Behandeling van een zieke of
door het Samenwerkingsverband worden aangeboden.
EMC Zomerkrant 2015
35
Psychologenpraktijk Mondriaanlaan 030 607 67 87 Mondriaanlaan 7, 3431 GA Nieuwegein
Behandeling
www.psychologenpraktijkmondriaanlaan.nl
De behandeling is over het algemeen kortdurend
Psychologen: Jan Princen, Laura de Jong, Cathrien
en klachtgericht. Wij werken hoofdzakelijk
Bartels, Arunya Sivarajah en Linda Mulders.
vanuit het referentiekader van de cognitieve
Doelgroep
gedragstherapie. Uit onderzoek blijkt dit vaak de
U kunt bij ons terecht indien u problemen ervaart in
meest effectieve vorm van therapie te zijn. Wij zijn
het dagelijks leven. Hierbij kunt u denken aan emo-
onder meer gespecialiseerd in EMDR, chronische pijn
tionele problemen (angst, somberheid), problemen in
(waaronder fibromyalgie en whiplash), het chronisch
uw relatie of op het werk (overspannen-heid, burnout),
vermoeidheidssyndroom, werk- en psychische klachten
lichamelijke klachten waar geen medische verklaring
en ADHD bij volwassenen.
voor gevonden wordt of angst voor ernstige ziekten en dwangmatige handelingen / gedachten. Ook voor
Afspraak maken
het verwerken van een ingrijpende gebeurtenis zoals
Wij zijn telefonisch bereikbaar op maandag, dinsdag,
verlies van een dierbare, een scheiding of een ongeval
donderdag en vrijdag van 9:00 tot 14:00. Tussen 13:00
kunt u bij ons hulp zoeken.Onze praktijk is niet de
en 14:00 krijgt u rechtstreeks een van de psychologen
juiste plek voor acute crisissituaties of ernstige
te spreken. U kunt zich ook aanmelden via de website.
psychiatrische problematiek. Wij vinden onze praktijk
U wordt dan binnen enkele dagen terug gebeld voor
ook minder geschikt voor jonge kinderen.
een afspraak.
36
EMC Zomerkrant 2015
Dietheek diëtisten 088 425 36 00
Saltro 030 236 11 36
Mondriaanlaan 7, 3431 GA Nieuwegein
Mondriaanlaan 7, 3431 GA Nieuwegein
www.dietheek.nl E-mail:
[email protected]
www.saltro.nl
Diëtisten: Tessa Klop, Agnes Samsom en
E-mail:
[email protected]
Eveline Zijlstra. Doelgroep graag bij het veranderen van uw voeding. Kinderen
Praktijk voor Verloskunde De Lekbrug 088 430 04 30
en volwassenen kunnen bij ons terecht voor een
Mondriaanlaan 7, 3431 GA Nieuwegein
voedingsadvies en dieet op maat. U kunt van ons
www.delekbrug.nl
een deskundig advies verwachten bij voorbeeld op
E-Mail:
[email protected]
Voeding staat centraal in ons leven. Wij helpen u
het gebied van diabetes, hoge bloeddruk, allergie, overgewicht, darmklachten, eetstoornissen en te hoog cholesterol enz. Samen met u bespreken we de veranderingen in uw voeding, waarbij we rekening houden met uw leefstijl en u krijgt van ons informatie
Indigo 030 230 85 10
mee naar huis. Met wat kleine veranderingen in uw
Mondriaanlaan 7
voeding wordt al veel bereikt.
3431 GA Nieuwegein www.indigo.nl
Afspraak maken Voor het maken van een afspraak kunt u dagelijks tussen 8.30 uur en 17.00 uur bellen op sturen naar
[email protected] dan wordt
VitrasCMD Algemeen Maatschappelijk Werk 0900 821 23 82
u zo spoedig mogelijk teruggebeld voor het maken
Mondriaanlaan 7, 3431 GA Nieuwegein
van een afspraak. U kunt op de Mondriaanlaan bij ons
www.vitrascmd.nl
terecht tussen 8.00 uur en 20.00 uur
E-mail:
[email protected]
telefoonnummer 088 425 36 00. Ook kunt u een email
EMC Zomerkrant 2015
37
Vraagbon Ik heb een vraag over:____________________________________________________________________________________ Mijn naam is:_____________________________________________________________________________________________ Adres:___________________________________________________________________________________________________ Opsturen naar: ”Gezondheidszorg, ook uw zorg”, of afgeven bij één van de dependances van het Samenwerkingsverband Eerstelijns Gezondheidszorg Jutphaas/Wijkersloot, Zuilenstein, Huis de Geer, EMC Nieuwegein, Mondriaanlaan 3, 5, 7, 9 of Diepenbrocklaan 3. U kunt uw vraag of buitenbon ook mailen naar:
[email protected]
Buiten-bon Woont u buiten het verspreidingsgebied van ”Gezondheidszorg ook uw zorg”, maar bent u wel als patiënt ingeschreven bij het Gezondheidscentrum aan de Mondriaanlaan of bij Huisartsenpraktijk Jutphaas? Dan kunt u het blad thuisbezorgd krijgen als u deze bon even invult. Ja, ik woon buiten het verspreidingsgebied, ben patiënt van het Gezondheidscentrum aan de Mondriaanlaan/ Huisartsenpraktijk Jutphaas en wil het blad ”Gezondheidszorg ook uw zorg” thuisbezorgd krijgen. Naam:___________________________________________________________________________________________________ Adres:___________________________________________________________________________________________________ Postcode:________________ Plaats:__________________________________________________________________________ Opsturen naar: Het Redactiesecretariaat ”Gezondheidszorg, ook uw zorg”, of afgeven bij een van de dependances van het EMC Nieuwegein, Mondriaanlaan 3, 5, 7, 9 of Diepenbrocklaan 3. 38
EMC Zomerkrant 2015
1 1) Huisartsenpraktijk Jutphaas Diepenbrocklaan 3,
2
3438 XZ Nieuwegein, 030 603 13 60 2) Gezondheidscentrum Mondriaanlaan Mondriaanlaan 7, 3431 GA Nieuwegein, 030 607 67 60 EMC Zomerkrant 2015
39
Kunst in het Gezondheidscentrum: olieverfschilderijen van Alberdien Wagemakers
