Werkplan MMV
Het project Modernisering Medische Vervolgopleidingen (MMV) ondersteunt opleiders, aios, opleidingsinstellingen en wetenschappelijke verenigingen bij de modernisering van de medische vervolgopleidingen. MMV is een samenwerkingsproject van KNMG, NFU, NVZ / STZ, Huisartsopleiding Nederland, KAMG, LVAG, de Jonge Orde, CBOG, CGS, Etalageproject en Orde. De KNMG is verantwoordelijk voor de uitvoering van het project en draagt zorg voor de afstemming en coördinatie met de diverse partijen.
Werkplan MMV – maart 2011
2
Inhoud Inleiding ................................................................................................................................................. 4 Hoofdstuk 1 – Doelen en verantwoordelijkheden ........................................................................ 5 1.2 Doelstellingen van het project MMV .......................................................................5 1.3 Fasering modernisering .........................................................................................6 1.4 Betrokkenen...........................................................................................................6 1.5 Projectorganisatie ..................................................................................................7 1.6 Communicatie........................................................................................................7 Hoofdstuk 2 – Nadere uitwerking van de activiteiten van MMV .......................................8 2.1 Acties voor medisch specialisten/profielen .............................................................8 2.2 Acties sociale geneeskunde.................................................................................10 2.3 Acties huisartsgeneeskunde, artsen verstandelijk gehandicapten, specialisten ouderengeneeskunde ................................................................................................11
Werkplan MMV – maart 2011
3
MMV ondersteunt het veld bij modernisering vervolgopleidingen Inleiding De medische vervolgopleidingen worden gemoderniseerd. De nieuwe opleiding is competentiegericht en gebaseerd op de CanMEDS-competenties. Naast de competentie medisch handelen, wordt de aios straks aantoonbaar opgeleid in de competenties communicatie, samenwerken, kennis en wetenschap, maatschappelijk handelen, organisatie en professionaliteit. Aanleiding voor de modernisering waren de rapporten ‘De arts van straks' en ‘De zorg van morgen ’. In deze rapporten zijn aanbevelingen gedaan voor de herinrichting van de medische vervolgopleidingen, als antwoord op de kloof tussen geneeskundeopleiding en medische vervolgopleiding en de kritischer wordende patiënt die hogere eisen stelt aan de gezondheidszorg. Inmiddels zijn de regels en kaders voor het opleiden vastgesteld. Nu is het zaak om deze regels en kaders te vertalen naar de werkvloer. MMV bestrijkt de vervolgopleidingen van medische specialisten, sociaal geneeskundigen, huisartsen, specialisten ouderengeneeskunde en artsen voor verstandelijk gehandicapten. De vervolgopleidingen bevinden zich in verschillende stadia van implementatie van de modernisering. In het project wordt met deze verscheidenheid rekening gehouden. Voor de implementatie van de nieuwe regelgeving voor medisch specialisten is een periode van vijf jaar uitgetrokken. In 2011 wordt gestart met de visitaties, om de vertaling van landelijke naar lokale opleidingsplannen te toetsen. Eind 2015 moeten alle opleiders, opleidingsgroepen en opleidingsinstituten opleiden volgens de nieuwe regels. In dit werkplan, een vervolg op het projectplan ‘Dies diem docet’ uit november 2009, worden de verschillende activiteiten omschreven die binnen het project plaatsvinden en die noodzakelijk zijn voor het slagen van de implementatie.
Utrecht, maart 2011 KNMG-projectteam MMV
Werkplan MMV – maart 2011
4
Hoofdstuk 1 – Doelen en verantwoordelijkheden Hoe implementeer je het landelijke opleidingsplan op de werkvloer? Hoe krijg je als opleider je collega’s mee in de modernisering? Hoe breng je als opleidingsgroep een kwaliteitscyclus op gang, hoe ga je als aios efficiënt om met het portfolio en hoe beperk je administratieve handelingen tot een minimum? De modernisering van de medische vervolgopleidingen brengt een grote diversiteit aan vraagstukken met zich mee, waarvan hierboven slechts enkele voorbeelden. Met het project Modernisering Medische Vervolgopleidingen (MMV) streeft de KNMG ernaar het veld te ondersteunen. Dat doet de KNMG niet alleen, maar samen met veldpartijen en enthousiaste professionals uit het veld.
1.1 Samenwerking op alle niveaus MMV is een project van de KNMG in samenwerking met NFU, NVZ / STZ, CBOG, Huisartsopleiding Nederland, KAMG, LVAG, Orde, De Jonge Orde, Etalageproject en CGS. Al deze partijen, alsmede andere, hebben hun eigen rol en verantwoordelijkheid voor de implementatie van de modernisering. MMV faciliteert het implementatieproces door samenhang en afstemming tot stand te brengen en waar nodig ondersteuning te bieden. Het project krijgt vorm in levendige wisselwerking tussen landelijk en regionaal niveau.
1.2 Doelstellingen van het project MMV Het strategische doel van de modernisering van de medische vervolgopleidingen is de verbetering van de kwaliteit van de opleidingen, de kwaliteit van de beroepsuitoefening en de kwaliteit (en veiligheid) van de medische zorgverlening, tegen de achtergrond van de zorgbehoefte in de samenleving, de veranderende houding tussen patiënt en arts, en de herschikking van taken en verantwoordelijkheden in de zorg. Operationele hoofddoelstelling is dat aios worden opgeleid conform de gemoderniseerde opleidingseisen. Dit houdt in dat eind 2015 alle opleiders, opleidingsgroepen en opleidingsinstituten opleiden conform de gemoderniseerde opleidingsplannen zoals vastgelegd in de vernieuwde regelgeving, en dat zij worden getoetst op deze regelgeving op een wijze die past bij de gemoderniseerde manier van opleiden. Daaruit kunnen de volgende afgeleide doelstellingen worden geformuleerd, die betrekking hebben op de inhoud, vorm en, toetsing.: 1. Eind 2015 zijn de gemoderniseerde opleidingsplannen binnen alle opleidingen geïmplementeerd en voldoen de opleidingen aan de herziene regelgeving. Opleiders en opleidingsgroepen, aios en andere bij de opleiding van aios betrokkenen weten waartoe en waarmee wordt opgeleid en kunnen dit conform gestelde kaders uitvoeren. 2. De opleidingen worden op de aan de modernisering aangepaste werkwijze gevisiteerd; de erkenningsystematiek is in lijn met de modernisering gebracht. 3. Binnen de vervolgopleidingen is inhoud en vorm gegeven aan gerichte ontwikkeling van de vastgestelde competenties.
Werkplan MMV – maart 2011
5
1.3 Fasering modernisering Het project heeft voor de medisch-specialistische opleidingen drie ankerpunten: 2010/2011 Ondersteuning bieden bij totstandkoming van lokale/regionale opleidingsplannen (waarin beschreven wordt hoe regionaal en lokaal het competentiegerichte opleiden ingericht is) 2011-2015 Onderzoeken of nu feitelijk gebeurt wat in de regionale en lokale opleidingsplannen beschreven wordt; 2015 Afronding van het project modernisering medische vervolgopleidingen en borging van de behaalde resultaten; af te sluiten met een onafhankelijke wetenschappelijke evaluatie.
1.4 Betrokkenen De beroepsgroep als geheel, vertegenwoordigd door de KNMG en de wetenschappelijke verenigingen, is primair verantwoordelijk voor de inhoud en kwaliteit van de opleiding. Betrokkenen in het veld Talrijke mensen en organisaties werken aan de implementatie van (aspecten van) de modernisering, waaronder: a. De organisaties die vertegenwoordigd zijn in het project MMV b. Medisch specialismen: Wetenschappelijke verenigingen (Concilia en Plenaire Visitatiecommissies) Opleiders, opleidingsgroepen en opleidingsclusters, regionaal verenigd in Opleiding- en Onderwijsregio’s (OOR) Aios, o.a. vertegenwoordigd door lokale assistentenverenigingen en belangenverenigingen als LVAG en Jonge Orde Centrale Opleidingscommissies (COC) Leerhuizen/onderwijsinstituten Onderwijskundigen/ondersteuners/opleidingsadviseurs Plenaire visitatiecommissies Opleidingsinrichting i.c. de Raden van Bestuur van de opleidingsinrichtingen Aios c. Sociale geneeskunde: Wetenschappelijke verenigingen/beroepsverenigingen Opleidingsinstituten en daar werkzame instituutsopleiders Opleidingsinstellingen en daar werkzame praktijkopleiders Aios d. Huisartsgeneeskunde, artsen verstandelijk gehandicapten, specialisten ouderengeneeskunde: Huisartsenopleiding Nederland en daar werkzame docenten Huisartsopleiders Werkplan MMV – maart 2011
6
SOON Opleidingsinrichting en de daar werkzame opleiders Opleidingsinstituten arts voor verstandelijk gehandicapten en specialist ouderengeneeskunde en daar werkzame docenten Aios
1.5 Projectorganisatie Opdrachtgever en penvoerder van het project is de algemeen directeur van de KNMG. Stuurgroep De Stuurgroep van het project MMV bestaat uit bestuurlijke vertegenwoordigers van NFU, NVZ / STZ, CBOG, Huisartsopleiding Nederland, KAMG, LVAG, Orde, De Jonge Orde, Etalagepilot, CGS en KNMG. De Stuurgroep heeft de volgende taken:
Zij bewaakt op hoofdlijnen het implementatieproces Zij bespreekt de voortgang van de implementatie, inclusief de bijdragen van verschillende betrokkenen aan MMV en stemt de beleidslijnen van de deelnemende organisaties op elkaar af
Projectteam De activiteiten van MMV worden ondersteund door een projectteam. Het projectteam bestaat uit projectleiders (operationeel en bestuurlijk), deelprojectleiders, een projectcoördinator, projectadviseur, een communicatieadviseur en secretariële ondersteuning. Het projectteam omvat verschillende disciplines, zoals onderwijskundige, juridische en medische deskundigheid. Het projectteam kent drie deelprojecten:
Projectteam MMV
Ondersteuning van
Modernisering
Inventarisatie en
implementatie inclusief
visitatie,
wetenschappelijk
opleidingsprofessiona-
opleidingseisen en
onderzoek
lisering
erkenningen
1.6 Communicatie Over de voortgang van het project worden alle betrokkenen op regelmatige basis geïnformeerd.
Werkplan MMV – maart 2011
7
Hoofdstuk 2 – Nadere uitwerking van de activiteiten van MMV Binnen de implementatie is de variatie groot: waar het ene specialisme al heel ver mee is, daar moet het andere specialisme nog aan beginnen. MMV probeert opleiders, opleidingsinstellingen, aios en andere betrokkenen te ondersteunen waar mogelijk. Dat doen we in z’n algemeenheid door:
Draagvlak te creëren voor de modernisering door het veld te betrekken bij de implementatie via werkgroepen, denktanks, klankbordgroepen en netwerkbijeenkomsten.
Kennisdeling en netwerkvorming te faciliteren door informatie, tools en best practices snel en gemakkelijk vindbaar te maken en betrokkenen uit het veld met elkaar in contact te brengen.
Betrokkenen goed te informeren over de voortgang van de implementatie en de visitatie via informatiebijeenkomsten, congressen, de website www.knmg.nl/modernisering, nieuwsbrieven, foldermateriaal en sociale media;
De regionale ordening van de (modernisering van) de vervolgopleidingen in OOR’s te stimuleren en te borgen, en gebruik te maken van de kennis en ervaringen die in de OOR’s met de modernisering zijn en worden opgedaan.
De activiteiten voor de drie specialistengroepen – medisch specialisten, sociaal geneeskundigen en huisartsen/specialisten ouderengeneeskunde/artsen voor verstandelijk gehandicapten – verschillen, omdat ze zich in verschillende fases van de modernisering bevinden. Hieronder een uiteenzetting per specialistencluster.
2.1 Acties voor medisch specialisten/profielen Als bijlage is een overzicht van de geplande activiteiten in 2011 toegevoegd. 1. Implementatie inclusief opleidersprofessionalisering Vanuit het project ondersteunen we het veld in brede zin bij de vertaling van de regelgeving en de landelijke opleidingsplannen van de wetenschappelijke verenigingen naar de werkvloer. Resultaat: alle betrokkenen zijn bekend met de modernisering van de opleiding alle betrokkenen geven daaraan uitvoering het draagvlak voor de uitvoering is sterk vergroot a. Kennisdeling bevorderen en draagvlak creëren Trainingen, workshops, Masterclasses, (bijdragen aan) congressen Website en communicatiemiddelen ontwikkelen en actueel houden, artikelen publiceren en reageren op uitingen van anderen.
Werkplan MMV – maart 2011
8
b. Netwerkvorming stimuleren en borgen Netwerkbijeenkomsten met betrokkenen op diverse niveaus Inzet social media (LinkedIn, Sharepoint, e.d.) c. Innovatie t.a.v. deskundigheidsbevordering en competentiegericht opleiden Denktanks organiseren op thema Ontwikkeling trainingen/workshops Ontwikkeling didactische hulpmiddelen Ontwikkeling opleidingsprogramma’s van specifieke competenties (consultvoering, professionele groei, wetenschappelijk redeneren) d. Opleidersprofessionalisering door werkgroep Professionalisering Opleiders Ontwikkeling nieuw competentieprofiel opleider/lid opleidingsgroep Ontwikkeling kaderdocument eisen m.b.t. (her)certificering Opstellen kwaliteitseisen scholingsactiviteiten en aanbieders ‘Train de trainers’ - leergang(en) e. Alert reageren op behoeften/kritische geluiden uit het veld Denktanks/brainstorms organiseren op thema Informatiebijeenkomsten / ontwikkeling workshops/communicatiemiddelen 2. Modernisering visitatie, opleidingseisen en erkenningen De modernisering heeft aanzienlijke impact op twee van de vier kernprocessen van de registratiecommissies MSRC, HVRC en SGRC: de opleidingsregistratie en de erkenningen. De opleidingsvisitatie zal niet wezenlijk veranderen, maar er liggen wel andere documenten aan ten grondslag. Bovendien beoogt de visitatie opleidingsgroepen te inspireren om de kwaliteitscyclus op gang te brengen of te verbeteren. Deze insteek brengt veranderingen van onder meer beleidsregels, formulieren, uitvoering van visitaties en training van visitatoren met zich mee. Ook moet het veld uiteraard op de hoogte zijn van de eisen en verwachtingen die tijdens de visitatie per 2011 aan hen worden gesteld (lokaal opleidingsplan, interne kwaliteitscyclus, etc.). Resultaat: De visitatie- en erkenningsystematiek sluit aan op de modernisering zowel op het niveau van de RC (bureau) als op het niveau van de wetenschappelijke verenigingen (plenaire visitatiecommissies (PVC)). De visitatoren kunnen volgens de nieuwe systematiek visiteren. Beleidsregels zijn aangepast Documentatie is conform nieuwe systematiek aangepast Samenhang met andere visitaties is geoptimaliseerd a. Algemeen Visitatiepilots i.s.m. wetenschappelijke verenigingen Aanpassing procedure en formulieren i.s.m. werkgroep Modernisering Visitatie MSRC Ontwikkeling handleiding/werkdocument visitatie
Werkplan MMV – maart 2011
9
b. Scholing visitatoren: Visitatiebijeenkomsten ‘visitatie per 2011’ Actuele informatie op website en in andere communicatiemiddelen c. Informeren opleiders, aios en andere betrokkenen Informatiebijeenkomsten, workshops, bijdrage aan congressen Actuele informatie op website en in andere communicatiemiddelen 3. Inventarisatie en wetenschappelijk onderzoek Om de beoogde resultaten van de modernisering te monitoren, te evalueren en de modernisering op basis daarvan zo nodig bij te stellen, wordt gedurende de implementatie onderzoek gedaan. Eind 2010/begin 2011 heeft een inventarisatie plaatsgevonden. De voortgang van de modernisering wordt hierna periodiek gevolgd, door concreet behaalde resultaten in kaart te brengen, te kijken welke succes- en faalfactoren er zijn, welke good practices er zijn en welke knelpunten en thema’s eventueel extra aandacht vragen. De uitkomsten van deze tussentijdse inventarisaties worden gebruikt bij de bepaling van het beleid en bij de vaststelling van de activiteiten die nodig zijn om van de modernisering een succes te maken. Daarnaast wordt gestimuleerd dat wetenschappelijk onderzocht wordt of het competentiegerichte opleiden in de praktijk het resultaat oplevert dat met de modernisering beoogd wordt. a. Inventarisatie (2011, 2012, 2014) kwalitatieve interviews kwantitatief onderzoek b. Wetenschappelijk onderzoek Brainstorm met wetenschappelijk onderzoekers (16 februari jl.; zie voortgangsrapportage) Onderzoeksvragen formuleren Financiering verwerven Onderzoeksinspanningen bundelen en uitwisselen
2.2 Acties sociale geneeskunde (nader in te vullen naar aanleiding van de inventarisatie) a. Scholing visitatoren b. Informeren opleiders, aios en andere betrokkenen Informatiebijeenkomsten, workshops, bijdrage aan congressen Actuele informatie op website en in andere communicatiemiddelen
Werkplan MMV – maart 2011
10
2.3 Acties huisartsgeneeskunde, artsen verstandelijk gehandicapten, specialisten ouderengeneeskunde (nader in te vullen naar aanleiding van de inventarisatie) a. Scholing visitatoren b. Informeren opleiders, aios en andere betrokkenen Informatiebijeenkomsten, workshops, bijdrage aan congressen Actuele informatie op website en in andere communicatiemiddelen
Werkplan MMV – maart 2011
11
