Wat we gaan doen vanmiddag...
Klinisch psycholoog Master of Dispute Resolution www.fredrikebannink.com @FredrikeBannink
moment Vraag je partner naar een ‘sprankelend’ moment in zijn/haar werk de afgelopen tijd, een moment waarop hij/zij op zijn/haar best was
• • • •
Interview ‘sprankelend moment’
•
Wat neem je mee?
Wat is oplossingsgericht Oplossingsgericht leidinggeven + toepassingen Na de pauze: vier pijlers van positieve supervisie en intervisie + toepassingen
Geef complimenten
Gebaseerd op wat je partner net vertelde....
Wat precies maakte dat moment sprankelend? Vraag zoveel mogelijk details!
Denk even na over wat je nu weet over zijn/haar excellente kwaliteiten, vaardigheden en hulpbronnen....
Luister goed naar wat je partner zegt, je hebt het zo meteen nodig...
En dan....vertel dit aan je partner en wacht tot hij/zij ‘dank je wel’ zegt
Kleine stapjes kunnen leiden tot grote veranderingen.... !
Probleemgericht: wat werkt niet en hoe kan dat gerepareerd worden?
Gebaseerd op het gesprek tot zover.... Vraag je partner welk klein stapje hij/zij kan nemen om de kans op (nog meer) sprankelende momenten te vergroten
Oplossingsgericht: wat werkt wel en hoe kan daarop voortgebouwd worden?
Werken aan wat werkt
Focus op gewenste toekomst Vragen in plaats van adviezen, de ander is co-expert
Wat is oplossingsgericht Als iets (beter) werkt, doe er meer van Als iets niet werkt, doe iets anders
• • •
‘Waarheen’ in plaats van ‘waar vandaan/vanaf’? ‘Ik weet het niet’.... ‘Niet naar het vliegveld’.... In therapie, coachen, management, leidinggeven, conflict management, onderwijs, supervisie, sport.......
Werken aan wat werkt
Als het hoog water is liggen alle boten hoger
Probleemgericht
Oplossingsgericht
Focus op probleem, wat men niet willen, oorzaken, negatieve emoties, nadelen, risico’s, tekortkomingen, mislukkingen, en de ongewenste/gevreesde toekomst
Focus op wat men voor probleem in de plaats willen, uitzonderingen, positieve emoties, voordelen, kansen, sterke kanten, successen, en de gewenste toekomst
Ergo: minder creativiteit, flexibiliteit en empathie
Ergo: meer creativiteit, flexibiliteit en empathie
Positieve roddel
Voer een positief gesprekje (2 minuten) over de derde persoon/ collega alsof die persoon er niet bij zit en het niet kan horen Als je die persoon niet kent, gebruik dan je eerste positieve indrukken Wissel 2x
Be the CHANGE you want to see in your team •
Respecteer je medewerkers, zorg dat je er voor hen bent en geef aandacht
• •
Ondersteun je medewerkers waar mogelijk
• •
Speel samen en zorg voor plezier, zonder direct doel
Vertrouw je medewerkers en laat merken dat je erop vertrouwt dat zij ook jou zullen helpen
Zorg voor positieve roddel: stimuleer positieve in plaats van negatieve gesprekken tussen medewerkers, al dan niet in het bijzijn van die derde persoon
Complimentenmuur ‘Wat waarderen we aan elkaar’
Rutenso
Wanneer oplossingsgericht? •
Problem-solving model is goed toepasbaar als het mechanische of relatief stabiele problemen betreft die een simpele onderlinge relatie hebben, maar ....
•
In complexe, interactieve situaties zijn oorzaken vaak niet op te sporen
•
Gevaar bestaat zich te snel vast te leggen op bepaalde oorzaak, omdat die makkelijk te identificeren is; rest van situatie en mogelijke andere oorzaken worden dan genegeerd
•
Soms kan oorzaak van probleem wel ontdekt worden, maar kan deze niet verwijderd worden
•
Meestal is het niet zo dat als oorzaak verdwenen is het probleem is opgelost en alles weer normaal is
The art of thriving in times of constant change
•
Er is altijd verandering (ipv verandering is moeilijk): vind nuttige verandering en versterk die
•
Verschillen zijn nuttig: gebruik ze en leer ervan (ipv uitsluiten verschillen en onzekerheid)
•
Richting en momentum zijn belangrijk (ipv doelen en targets)
•
•
Ga langzamer bij moeilijkheden en observeer (ipv sneller te gaan en te handelen)
Kijk naar wat werkt (ipv zoeken van oorzaken van problemen)
•
•
Zorg voor kleine acties voor een snelle start (ipv grote plannen voor grote resultaten)
Leidinggevende is gastheer/vrouw en faciliteert (ipv sturen en macht uitoefenen)
Leidinggeven....
De oplossing is altijd in de kamer Switch (Heath & Heath, 2010)
Leidinggeven: de held Kotter: authentiek, emotioneel intelligent, enthousiast, deskundig, energiek, in staat met cultuurverschillen om te gaan, realistisch, empathisch, bedachtzaam, hartelijk, oprecht, integer, open, nieuwsgierig, gedisciplineerd, in staat zich aan te passen, extravert, stressbestendig, in staat met tegenslagen om te gaan, visionair, gepassioneerd, bescheiden, nederig, toegankelijk, wilskrachtig (26)
Maar.... Niemand heeft al die eigenschappen en......
Leidinggeven: de dienaar
Oplossingsgericht leidinggeven Gastheer/vrouwschap
Maar.... Niemand wil alleen maar dienaar zijn en....
Oplossingsgericht leidinggeven
Water the flowers, not the weeds Wat je aandacht geeft groeit
• Leiderschap als gastheerschap (Timing & flexibiliteit)
• Toepassing oplossingsgericht sturen • Toepassing Japanse banken
Geluksdetectives Vraag paar medewerkers geluksdetectives te worden. Hun missie is om alles op te sporen dat helpt om het team een plek te maken met meer geluk en welbevinden. Na een week komt groep bij elkaar en wisselt uit wat ze hebben ontdekt. Daarna bespreekt de groep elke paar weken wat ze hebben gezien dat welbevinden bevordert (en rapporteert terug aan de groep). Groep als ondersteuning van bepaalde medewerker met moeilijkheden of zonder directe aanleiding. Van tijd tot tijd groep wisselen. Resultaat scholen: betere soc. vaardigheden, meer zelfvertrouwen, meer samenwerkingsgedrag.
‘Ja, maar‘ -- ‘ja, en’
‘Ja, en’ bouwt aan mogelijkheden •
Persoon 1 doet een voorstel, bijv over het samen organiseren van een feest/bijeenkomst
•
Persoon 2 reageert met: ‘Ja, wat ik goed/leuk vind aan jouw voorstel is....’
•
Persoon 2 doet daarna zelf een nieuw voorstel: ‘En dan stel ik voor om....’
•
Hierop reageert persoon 1 weer met: ‘Ja, wat ik goed/leuk vind aan jouw voorstel is....’ ‘En dan stel ik voor om....’
•
Deze rondes enkele keren herhalen.
Leiden van vergaderingen
gaat gaat
gaat
Demo en oef
Vragen aan team
Oplossingsgericht vergaderen • •
53%: vergaderen is verloren tijd (TNO 2008)
• • • • •
Tip: begin positief
Problemen oplossen is anders dan oplossingen bouwen. Focus op sterke kanten en op wat werkt
Tip: begin met evaluatie van de vergadering Tip: vraag aan begin naar punten voor de rondvraag Tip: doel per agendapunt of per vergadering Tip: evalueer af en toe: wat gaat er goed en kan zo blijven, wat kan er (nog) beter?
voor beter vergaderen Als je een vergadering mocht ontwerpen waaraan je actief zou meedoen, hoe ziet zo’n vergadering er dan uit? Wat zal jij in zo’n vergadering hetzelfde doen als nu? Wat zal je anders doen dan nu? Welke momenten in de afgelopen vergaderingen leken daar al een beetje op? Wat gebeurde er toen precies? Wat deed jij toen precies (anders)?
Totdat het tegendeel bewezen is
willen alle medewerkers/supervisanten:
•
merken dat hun werk ‘een verschil maakt’ voor hun klanten/cliënten
•
hun kennis en kunde inzetten + vergroten en motivatie hebben om bovengenoemd verschil te bereiken
•
geaccepteerd en gewaardeerd worden door de organisatie waarin ze werken
•
op dezelfde respectvolle wijze met hun klanten/cliënten omgaan wanneer ze zich gerespecteerd en ondersteund voelen door hun organisatie en hun superieuren
”Increasing+their+successes,+that’s+my+job” I
!!!!Insoo!Kim!Berg,!grondlegger!oplossingsgerichte!therapie !!!
Positieve supervisie en intervisie
Apen leren meer van hun successen dan van hun fouten. Geldt waarschijnlijk ook voor mensen (Histed et al., 2009) Succesrecepten of mislukte recepten?
Basis positieve supervisie en intervisie “Voor mij betekende positieve supervisie een waardevolle aanvulling omdat ik er behoorlijk goed in ben me te vast te bijten in het ontrafelen van problemen. Wat geeft er nou meer voldoening dan een complex probleem eens heerlijk te fileren? Daardoor vergeet ik wel eens na te gaan wanneer het probleem zich niet voordoet of welke stappen er al wél in de gewenste richting zijn gezet.”
Paradigma verandering
Oplossingsgericht: focus op wat werkt Als het (beter) werkt, doe er meer van; als het niet werkt, doe iets anders
Positieve psychologie: focus op krachten ipv klachten Ipv ‘What is wrong with you?’ > ‘What is right with you?’
Vier pijlers positieve sv & iv
1. Doelformulering 2.Vinden van competenties 3. Werken aan vooruitgang 4. Reflectie
Pijler 1: doelformulering Pijler 2: vinden van competenties
“In plaats van het bespreken van een casus door het probleem van de client te noemen, kreeg ik elke keer de vraag: ‘Wat is het doel? Wat wil deze client bereiken, wat moet het hem of haar opleveren?
“Ik was verbaasd; er werd niet gekeken naar mijn ‘zwakheden’, maar juist naar mijn competenties.
Het ligt erg voor de hand, maar toch merkte ik dat dit lang niet altijd expliciet aan de orde kwam. Mijn clienten en ik hadden daardoor soms verschillende doelen voor ogen.”
Ik voelde mij ineens een stuk bekwamer in mijn werk dan ik voorheen dacht dat ik was”
Doel supervisie, doel inbrengen casus, doel client...
Pijler 3: werken aan vooruitgang
Je ‘moeilijkste’ casus Per casus 5 minuten, in 2-tallen (of plenair) Achtergrond info is niet nodig
Op een schaal 10 - 0, waarbij 10 = dat de sessie prima liep en 0 = het tegenovergestelde, waar zat je laatste sessie? Wanneer de volgende sessie een punt hoger eindigt, wat heb jij dan anders gedaan?
Positieve bekrachtiging van wat werkt
(bij plenair: evt. daarna suggesties van anderen)
De Shazer, grondlegger oplossingsgerichte therapie:
“We are cheerleaders”
Dan: op één na moeilijkste casus (met andere partner) / demo
Pijler 4: reflectie
Je beste sessie “Als ik positieve supervisie vergelijk met traditionele probleemgerichte supervisie ligt voor mij het verschil vooral in 2 punten: *! Het motiverende effect van de focus op positieve gedachten en gedrag *! Het vertrouwen op mijn eigen vermogen om passende oplossingen te bedenken.”
Per casus 10-15 minuten in 2-tallen Achtergrond info is niet nodig
• • • •
Wat was je beste sessie van de laatste tijd? Wat maakte het zo’n goede sessie? Hoe deed jij dat precies? Wat zegt dat over jou en jouw capaciteiten?
Reflecting team Per casus max 20 minuten; gespreksleider en max 8 collega’s
• • • •
Voorbereiding: iedereen denkt na over casus om in te brengen
• •
Reflectie: om de beurt zegt iedereen iets of laat beurt voorbij gaan
•
Dank: gespreksleider dankt inbrenger casus en deelnemers, evt volgende casus
Attitude verandering supervisor
Roos van Leary Samen-gedrag en onder-gedrag: vragen ipv adviezen
Presentatie: collega beschrijft kort casus en waar z/hij hulp bij wil Verheldering: ieder 1 vraag ter verduidelijking en evt 1 follow-up vraag Bevestiging: om de beurt vertelt iedereen van wat van collega z/hij meest onder de indruk is
Afsluiting: collega vertelt wat hem/haar het meest aansprak, toepasbaar lijkt en wat z/hij van plan is te gaan doen
Feedback door supervisant Session Rating Scale (www.scottdmiller) “Doordat ik zelf de SRS ging invullen heb ik echt ervaren wat het effect is. In het begin is het gek als een supervisor je vraagt om feedback te geven op de supervisie. Ook de vraag: “Wat kan ik de volgende keer anders doen om een hoger cijfer te krijgen” was onwennig. De eerste keer durfde ik niet goed aan te geven wat dat zou kunnen zijn. De keer daarop deed ik dit wel en bleek het heel fijn te zijn. Zo konden we doelgerichter werken en haalde ik meer uit de supervisie. Het geeft me ook een goed gevoel dat de supervisor aan mij vraagt wat ik wil en hoe ik het wil. Dit werkt voor mij positief voor de werkrelatie”
Vragenlijst supervisoren 1. Wat zullen je supervisanten zeggen over wat jij als supervisor doet om hen te helpen optimaal te functioneren?
Pijler 4: reflectie
Positieve roddel
2. Wat zullen ze nog meer zeggen? Wat nog meer? 3. Welk verschil maakt dat volgens je supervisanten voor hen? 4. Hoe nuttig vinden zij jouw supervisie op een schaal van 10 - 0 (waarbij 10 staat voor bijzonder nuttig en 0 staat voor het tegenovergestelde) 5. Wat maakt volgens hen dat ze er dat cijfer voor geven (en niet lager)? 6. Wat zal er volgens hen beter/anders zijn en wat zal jij volgens hen beter/ anders doen bij één of twee punten hoger? 7. Hoe kan je daar volgens hen komen? 8. Wat zullen ze zeggen dat voor hen het meest nuttig is van jouw supervisie?
Speel één je favoriete supervisanten en roddel met de andere supervisanten over je supervisor
“Waar ik in probleemgerichte supervisie leerde van de scherpe geest van mijn supervisoren, leerde ik in positieve supervisie mijn eigen ‘scherpe geest’ te gebruiken. Dit draagt er toe bij dat ik optimistischer, effectiever en onafhankelijker ben geworden in het creëren en ondersteunen van veranderingsprocessen.”
+++++++++++++++++++++++++++Conclusie ”Increasing+their+successes,+that’s+my+job” I
!Insoo!Kim!Berg,!grondlegger!oplossingsgerichte!therapie !!!
Wat neem je mee?
Help je collega 5 dingen of ideeën te beschrijven die hij/zij op het werk kan gebruiken en die hem/haar het idee zullen geven dat deze workshops de moeite/tijd/geld waard zijn geweest (2 x 5 minuten)
14.10.2009
15:13 Uhr
Seite 1
Auf Lösungen fokussiert statt durch Probleme blockiert! Statt Probleme zu untersuchen, nimmt die Lösungserhoffte positive Zukunft in den Blick. So werden die Ressourcen der Beteiligten angesprochen und verstärkt, damit die Streitparteien ihre Arbeits- und Lebenssituation verbessern können. Dieses Vorgehen ist sehr wirksam und führt erstaunlich schnell zu akzeptablen Lösungen.
Dieser Band bietet praktische Übungen, beschreibt detailliert vielfach erprobte Methoden und illustriert deren Anwendung in unterschiedlichen Praxisfällen. Der Lösungs-fokussierte Ansatz wird überdies untermauert mit Erkenntnissen der Neurophysiologie und der empirischen Forschung zu Psychotherapie und Mediation. Das Buch gehört deshalb unbedingt in die Hände aller Mediatorinnen und Mediatoren!
Aus dem Inhalt • Lösungs-fokussierte Fragen • Arbeitsbündnis mit Klienten • Motivation für Veränderungen • Stärkung des positiven Denkens • Konsensbildung • Umgang mit Fehlern • Vergleich mit anderen Ansätzen
Fallbeispiele aus den Bereichen • Scheidungsmediation • Paarmediation • Familienmediation • Nachbarschaftsmediation • Teammediation • Mediation bei Personenschäden • Täter-Opfer-Mediation
Im Vorwort führt der bekannte Mediator Ken Cloke aus, wie verschiedene Fachdisziplinen und Mediationsansätze zum Nutzen der Klienten integriert werden können.
Im Nachwort stellt Friedrich Glasl Vergleiche an zwischen verschiedenen Mediationsansätzen und zeigt auf, wann welches Vorgehen Erfolg verspricht.
Praxis der Positiven Psychologie
Dra. Fredrike Bannink MDR Die niederländische Autorin ist klinische Psychologin, hat sich viele Jahre auf Kinder- und Jugendpsychologie spezialisiert und in verschiedenen Institutionen des Gesundheitswesens gearbeitet. Gestützt auf ihre praktischen Erfahrungen hat sie bereits mehrere erfolgreiche Bücher zur Lösungs-fokussierten Therapie und Beratung publiziert, von denen einige auch in anderen Sprachen erschienen sind.
Sie ist Master of Dispute Resolution (Universität Amsterdam), gibt Weiterbildungen in den USA und wirkt auch als Mediatorin für den Gerichtshof Amsterdam. Neben ihrer Tätigkeit als NMI-zertifizierte Mediatorin führt sie in diesem Fachgebiet Trainings und Workshops durch und ist u.a. in Afrika und Asien für Ärzte ohne Grenzen und andere humanitäre Organisationen engagiert.
ISBN 978-3-940112-23-1
www.concadoraverlag.de
9 783940 112231
Fredrike Bannink
Praxis der Lösungs-fokussierten Mediation Konzepte, Methoden und Übungen für MediatorInnen und Führungskräfte Praxis der Lösungs-fokussierten Mediation
Praxis der Positiven Psychologie
er Band
Fredrike Bannink
D
Fredrike Bannink
CD_BTBannink_15,5mmruecken.qxp
fokussierte Mediation von Anfang an konsequent die Fredrike Bannink
Buch-&-Film-Reihe Professionelles Konfliktmanagement
Hartelijk dank voor je aandacht
