Wat we gaan doen vandaag.... Start met ‘waarover ben je tevreden’ Wat is oplossingsgericht werken Oplossingsgericht werken met LVB cliënten
Fredrike Bannink Klinisch psycholoog, K & J psycholoog spec. NIP Master of Dispute Resolution
Rol oplossingsgerichte hulpverlener Samenwerkingsrelatie Wat neem je mee?
www.fredrikebannink.com
!
•
Waarover ben je tevreden hoe je gewerkt hebt sinds de zomer? Waarover ben je nog meer tevreden? Waarover nog meer?
Probleemgericht: wat werkt niet en hoe kan dat gerepareerd worden?
•
Wat heb je over jezelf en je capaciteiten opgemerkt waar je blij mee bent? Wat heb je nog meer opgemerkt? Wat nog meer?
Werken aan wat werkt
•
Waaraan zal je merken dat het de komende 3 maanden goed gaat op je werk? Waaraan zal je dat nog meer merken? Waaraan nog meer?
Oplossingsgericht = doelgericht Waarheen? ipv waar vandaan/vanaf? ‘Ik weet het niet.......’ ‘Niet naar het vliegveld.....’
Oplossingsgericht: wat werkt wel en hoe kan daarop voortgebouwd worden?
Focus op gewenste toekomst Vragen in plaats van adviezen: client is co-expert
Aandachtspunten
Oplossingsgerichte lopers • Opbouwen ‘rapport’; erkenning voor komst/lijdensdruk • Doelformulering • Vinden competenties en geven complimenten • Schaalvragen 10 - 0 • Vinden uitzonderingen op het probleem • Houding van ‘niet-weten’ en ‘leading from one step behind’ • Positieve samenwerkingsrelatie
(oplossingsgericht) werken met LVB cliënten • • • • • •
Eenvoudig taalgebruik met concrete voorbeelden
•
Goede overdracht aan andere personen en professionals in cliëntsysteem
Visueel maken van voorstellen/opdrachten (bijv. oploss. stripverhaal) Schriftje met geschreven of getekende aandachtspunten/afspraken Voorspelbaarheid vergroten Checken of cliënt en hulpverlener op dezelfde golflengte zitten Rekening houden met beperkte concentratie: kortere sessies met hogere frequentie
•
Oplossingsgericht werken met LVB clienten (doelformulering) “Stel je voor dat er vannacht een wonder gebeurt en de problemen zijn zomaar verdwenen! Wat zal er dan morgen na het wonder anders zijn?” Cl: “Ik ben dan blij en actief.” “Hoe kan ik aan jou zien dat je blij en actief bent?” Cl: “Dan lach ik meer, dan doe ik meer” “Hoe kan ik zien dat je actief bent?” Cl: “Dan maak ik kaartjes om op te sturen.” (laat zelfgemaakte kaarten zien) “Nou, dat zijn kleine kunstwerken! Wat doe je nog meer anders na het wonder?” Cl: “Ik heb dan mijn kamer beter opgeruimd en weer ‘s voor mezelf gekookt.” “Klasse, hoe gaat je dat lukken?” Cl: “Dat ga ik samen met mijn coach doen.” “Wat is er nog meer aan jou te merken na het wonder?” Cl: “Ik zit niet meer alleen maar op de bank naar de tv te kijken.” “Wat komt daarvoor in de plaats?”
Oplossingsgericht werken met LVB clienten (competenties en complimenten) “Ik vind dat jij veel goede ideeën hebt.” “Wie, ik?” zegt Marianne met grote ogen van verbazing. “Ja, jij”, zeg ik. En om het te bewijzen stapel ik Marianne’s ideeën en successen op elkaar. “Je doet dit al en dat al, en zus en zo, en je bent van plan om...” “Dat is waar”. glundert Marianne, “dat doe ik inderdaad allemaal al.”
Positieve roddel 1 Competenties en complimenten
Voer een positief gesprekje (2 minuten) over de derde persoon/ collega alsof die persoon er niet bij zit en het niet kan horen Als je de ander niet kent, gebruik dan je eerste positieve indrukken Wissel 2x
De oplossingen zijn altijd in de kamer Switch (Heath & Heath, 2010)
Ballonspel: ‘Ik ben goed in ....’
Vier oplossingsgerichte basisvragen
Schrijf op waar je goed in bent (2 min.) Ga staan en blaas per 2-tal een ballon op
1. Waar hoop je op? Wat nog meer?
Je speelt tot één van beiden 5 punten heeft
2. Welk verschil zal dat maken? Wat nog meer?
Je mag de ballon alleen met je handen aanraken en alleen nadat je hebt gezegd waar je goed in bent
3. Wat werkt al? Wat nog meer? Schaalvraag
Jij krijgt een punt als je partner de ballon mist of niet kan zeggen waar hij/zij goed in is
4. Wat zal een volgend teken van vooruitgang zijn/ Wat zal je volgende stapje zijn? Wat nog meer?
Je mag 2x checken: zeg ‘check’ en vraag je partner naar bewijs voor wat hij/zij heeft gezegd. Kan hij/zij dat niet geven, dan is het punt voor jou.
Demo/oefening
Externaliseren van het probleem
Geluksdetectives Vraag paar kinderen/personen geluksdetectives te worden. Hun missie is om alles op te sporen dat helpt om de klas/groep/ team een plek te maken met meer geluk en welbevinden. Na een week komt groep bij elkaar en wisselt uit wat ze hebben ontdekt. Daarna bespreekt groep elke paar weken wat ze hebben gezien dat welbevinden bevordert (en rapporteren dat aan de groep). Groep als ondersteuning van bepaald kind/persoon met moeilijkheden of zonder directe aanleiding. Van tijd tot tijd groep wisselen. Resultaat scholen: betere soc. vaardigheden, meer zelfvertrouwen, meer samenwerkingsgedrag.
Rol oplossingsgerichte hulpverlener Heeft ‘houding van niet-weten’ en stelt vooral vragen om expertise van cliënt te ontdekken en aan te spreken Is expert in stellen van oplossingsgerichte vragen om cliënten te helpen hun doel te bereiken (‘leading from one step behind’) Is expert in schatten en vergroten van motivatie tot gedragsverandering Is expert in waar mogelijk positief bekrachtigen van (gesprekken over) gewenste situatie (doel en mogelijkheden) en waar mogelijk negeren van (gesprekken over) ongewenste situatie (probleem en onmogelijkheden)
•
Hoe noem je dat waar je/jullie last van hebt/hebben?
•
Waar wil je/willen jullie uitkomen op de schaal van controle over X?
• • • •
Waar zit je/zitten jullie nu?
•
Kies liefst een zelfstandig naamwoord: X (Of symbool/tekening)
(10= client heeft/clienten hebben volledige controle; 0= probleem heeft volledige controle)
Wat maakt dat je/jullie er dat cijfer voor geeft/geven (en niet lager)? Hoe ziet een cijfer hoger eruit? Wie of wat kan helpen daar komen? Welke wapens kunen jullie inzetten om X te overwinnen? Of: Hoe kan je X tot vriend maken?
Water the flowers, not the weeds Wat je aandacht geeft groeit
Werken aan wat werkt met cliënten en in teams Focus op probleem
Focus op doel en oplossingen
Focus op wat cliënt/team niet wil (probleem), oorzaken, negatieve emoties, nadelen, tekortkomingen, mislukkingen, en ongewenste of gevreesde toekomst
Focus op wat cliënt/team voor probleem in de plaats wil, uitzonderingen, positieve emoties, voordelen, sterke kanten, successen, en gewenste toekomst
Ergo: minder creativiteit, flexibiliteit en empathie
Ergo: meer creativiteit, flexibiliteit en empathie
‘Broaden and build’ theorie van positieve emoties (Fredrickson)
Negatieve emoties ... Fight-flight-freeze
Positieve emoties ... Meer creativiteit, flexibiliteit, empathie Bouwen aan relaties, veerkracht en gezondheid ‘Tegengif ’ voor negatieve emoties
Werken aan wat werkt
Interview: persoon met breedste glimlach begint
• Wat heb je vandaag (tot nu toe) gedaan dat goed voor je is?
• Wat heb je vandaag nog meer gedaan dat goed voor je is?
• Wat nog meer? • Wat nog meer? !
Positieve samenwerkingsrelatie Bezoekertypische relatie: cliënt is gestuurd (onvrijwillig) en heeft geen probleem. Omgeving heeft probleem met hem of maakt zich zorgen. Is niet veranderingsbereid Klaagtypische relatie: cliënt is vrijwillig en lijdt onder probleem. Ziet zichzelf niet als deel van probleem en/of de oplossing. Iemand anders of iets anders moet veranderen. Is niet veranderingsbereid
Klanttypische relatie: cliënt is vrijwillig en lijdt onder probleem. Ziet zichzelf wel als deel van probleem en/of de oplossing. Is veranderingsbereid Zolang je geen deel bent van de oplossing, ben je deel van het probleem!
Positieve roddel 2
Speel één je favoriete cliënten en roddel met de andere cliënten over je hulpverlener....
Wat neem je mee?
”Increasing+their+successes,+that’s+my+job”
Help je collega 5 dingen of ideeën te beschrijven die hij/zij op het werk kan gebruiken en die hem/haar het idee zullen geven dat deze lezing/workshop de moeite/tijd/geld waard is geweest (2 x 5 minuten)
I
!!!!Insoo!Kim!Berg,!grondlegger!oplossingsgerichte!therapie !!!
14.10.2009
15:13 Uhr
Seite 1
Auf Lösungen fokussiert statt durch Probleme blockiert! Statt Probleme zu untersuchen, nimmt die Lösungserhoffte positive Zukunft in den Blick. So werden die Ressourcen der Beteiligten angesprochen und verstärkt, damit die Streitparteien ihre Arbeits- und Lebenssituation verbessern können. Dieses Vorgehen ist sehr wirksam und führt erstaunlich schnell zu akzeptablen Lösungen.
Dieser Band bietet praktische Übungen, beschreibt detailliert vielfach erprobte Methoden und illustriert deren Anwendung in unterschiedlichen Praxisfällen. Der Lösungs-fokussierte Ansatz wird überdies untermauert mit Erkenntnissen der Neurophysiologie und der empirischen Forschung zu Psychotherapie und Mediation. Das Buch gehört deshalb unbedingt in die Hände aller Mediatorinnen und Mediatoren!
Aus dem Inhalt • Lösungs-fokussierte Fragen • Arbeitsbündnis mit Klienten • Motivation für Veränderungen • Stärkung des positiven Denkens • Konsensbildung • Umgang mit Fehlern • Vergleich mit anderen Ansätzen
Fallbeispiele aus den Bereichen • Scheidungsmediation • Paarmediation • Familienmediation • Nachbarschaftsmediation • Teammediation • Mediation bei Personenschäden • Täter-Opfer-Mediation
Im Vorwort führt der bekannte Mediator Ken Cloke aus, wie verschiedene Fachdisziplinen und Mediationsansätze zum Nutzen der Klienten integriert werden können.
Im Nachwort stellt Friedrich Glasl Vergleiche an zwischen verschiedenen Mediationsansätzen und zeigt auf, wann welches Vorgehen Erfolg verspricht.
Praxis der Positiven Psychologie
Dra. Fredrike Bannink MDR Die niederländische Autorin ist klinische Psychologin, hat sich viele Jahre auf Kinder- und Jugendpsychologie spezialisiert und in verschiedenen Institutionen des Gesundheitswesens gearbeitet. Gestützt auf ihre praktischen Erfahrungen hat sie bereits mehrere erfolgreiche Bücher zur Lösungs-fokussierten Therapie und Beratung publiziert, von denen einige auch in anderen Sprachen erschienen sind.
Sie ist Master of Dispute Resolution (Universität Amsterdam), gibt Weiterbildungen in den USA und wirkt auch als Mediatorin für den Gerichtshof Amsterdam. Neben ihrer Tätigkeit als NMI-zertifizierte Mediatorin führt sie in diesem Fachgebiet Trainings und Workshops durch und ist u.a. in Afrika und Asien für Ärzte ohne Grenzen und andere humanitäre Organisationen engagiert.
ISBN 978-3-940112-23-1
www.concadoraverlag.de
9 783940 112231
Fredrike Bannink
Praxis der Lösungs-fokussierten Mediation Konzepte, Methoden und Übungen für MediatorInnen und Führungskräfte Praxis der Lösungs-fokussierten Mediation
Praxis der Positiven Psychologie
er Band
Fredrike Bannink
D
Fredrike Bannink
CD_BTBannink_15,5mmruecken.qxp
fokussierte Mediation von Anfang an konsequent die Fredrike Bannink
Buch-&-Film-Reihe Professionelles Konfliktmanagement
Hartelijk dank voor je aandacht www.fredrikebannink.com @FredrikeBannink
