VZW KUNST DEZE BIJLAGE VALT NIET ONDER DE VERANTWOORDELIJKHEID VAN DE REDACTIE VAN DE STANDAARD

VERANTWOORDELIJKE UITGEVER: JAN MOEYAERT / VZW KUNST DEZE BIJLAGE VALT NIET ONDER DE VERANTWOORDELIJKHEID VAN DE REDACTIE VAN DE STANDAARD

600.000 namen. Een lijst. De doden leven in de levenden. Een participatieve land art installatie ter herinnering. 600.000 namen verbeeld: het DNA van een gemeenschap. De geschiedenis van de ‘Groote Oorlog’: bevroren hoop van verstilde levens. Een zoektocht naar antwoorden op de grote vraag die ook door de Westhoek dwaalt: waarom oorlog, waarom dat grenzeloze lijden? Gisteren, vandaag en morgen. Op zoek naar verloren identiteit. Wij zijn de anderen en de eerderen. Zelfkennis vereist herinnering en archeologie. Het heden blijft een mysterie als we niet graven in de prehistorie van onze eigen jeugd, van de collectieve geschiedenis van familie, land en wereld. In onze hyperindividuele tijden is het meer dan een uitdaging om de oude, grote sjablonen en kleine verhalen uit de klauwen van de vergetelheid te halen. Het herinneren van de realiteit achter verhalen als die van de ‘Groote Oorlog’ is levensnoodzakelijk voor de toekomst en ons overleven. De T-Rex van weleer, is de kip van vandaag, vertelt de wetenschap. De mens van nu, was de Plesiadapis van gisteren. Het dinosaurus-ei is de metafoor voor onze geschiedenis, die het verleden recht doet en perspectief biedt op de toekomst. We breken de schaal, onderzoeken de verhalen van mensen, halen het DNA van de verhalen boven. Wij zijn de anderen en de eerderen. Zonder hen te kennen, blijft de wereld gedirigeerde fictie. Wie herinnert zich de individuen van verloren oorlogsgeneraties? Wie breekt de valse spiegel van de geschiedenis en graaft de echte verhalen op van al die mensen die vergeten zijn? Onze geschiedenis is een woest meanderende stroom zonder vaste oevers, onvoorspelbaar. Gisteren, vandaag en morgen. Niets is wat het lijkt. Ook oorlog niet. Tijd nemen. Reflecteren. Ontdekken. Oorlog is een dramatische ontsporing van de nooit aflatende strijd van, in en tussen alles wat leeft. Elk levend wezen ontstaat ongevraagd. Is gedoemd tot groei én verval. Levert ondertussen de strijd om identiteit. Kabbelt soms onzichtbaar verder. Ontspoort af en toe.

Dialoog, commentaar, confrontatie, reflectie. Zij tegen ons, ik tegen hen, ik tegen ik. IK. Wroeten. Boetseren aan de weg. Individu, familie, groep, soort, ras, nationaliteit. Allochtoon of autochtoon: insider of outsider? Zaad, ei en bloed. Vermenging, verovering, vermenging. De nood aan herinnering. De behoefte aan verankering. Domesticatie. Regels en afspraken. De noodzaak van verandering. Vernieuwing en veroudering. Kruising en versmelting. Transformatie, groei, evolutie. Diversiteit. De deur naar elders. Nieuwe dingen, nieuwe materie, nieuwe woorden, nieuw leven. Gisteren, vandaag en morgen. Niets is permanent, behalve de verandering. Voortdurend, eeuwig bewegend: geschiedenis. Kosmopolitische strijd. Zoektocht naar symbiose en harmonie. De land art installatie ‘ComingWorldRememberMe’ is op zich een versmelting en kruising van visies en ideeën. Koen Vanmechelen geeft vanuit zijn werk en visie vorm aan deze land art installatie. Zijn werk en visie over kunst, wetenschap, en maatschappij smelten samen. De making of is een langlopend participatieproject gefundeerd op communicatie, energie en verbondenheid. De uiteindelijke installatie is opgevat als een spirituele wandeling. Een bad van verstilling en reflectie voor participanten en bezoekers. Oorlog: tomeloos verspilde energie? Strijd om het niets? Het antwoord zit in elk van ons. Het antwoord zit in en rond de deelnemer: herdenken, helpen, reflecteren, verbinden. Het sluimert in zijn genen, schuilt in zijn ziel en hangt tussen de bomen. Het antwoord is het leven zelf. De doden leven in de levenden. Wij zijn de anderen en de eerderen. Gedragen door generaties. Gisteren, vandaag en morgen.

‘ComingWorldRememberMe’ | april 2014 Jan Moeyaert – intendant vzw Kunst | Koen Vanmechelen – kunstenaar

herdenken | helpen reflecteren | verbinden Herdenken, helpen, reflecteren en verbinden: dat zijn de vier hoofd­ doelstellingen van ‘ComingWorld­ RememberMe’. Door duizenden (inter) nationale CWRM­-workshops te organiseren, brengen vzw Kunst, Koen Vanmechelen en vzw Combat mensen samen om met open geest te reflecteren over de kern­thema’s van het project.

de Eerste Wereldoorlog: het niemandsland van de frontzone rond Ieper. De beeldjes krijgen in de land art installatie een plaats tussen twee grote werken van kunstenaar Koen Vanmechelen. De indrukwekkende kunstinstallatie ‘ComingWorldRememberMe’ moet ons herinneren aan de zinloosheid van oorlog: gisteren, vandaag en morgen.

Tijdens de periode 2014-2018 zullen duizenden mensen verspreid over Vlaanderen en de rest van de wereld deelnemen aan de ‘making of’ van de land art installatie ‘CWRM’ door 600.000 beeldjes uit klei te boetseren. Daarbij staat elk beeldje voor één van de 600.000 slachtoffers die het leven lieten ten gevolge van de Eerste Wereldoorlog in België. Alle beeldjes worden na het bakken geïdentificeerd door middel van een dog tag, het universele identifi­catiesysteem voor frontsoldaten. Op deze dog tag staat een slachtoffernaam uit de digitale ‘Namenlijst’ die door het In Flanders Fields Museum in Ieper wordt samengesteld. Ook de naam van de maker komt op de dog tag: zo herenigen verschillende nationaliteiten en generaties zich in de herdenking.

Met deze land art installatie willen we niet alleen een respect­volle artistieke herinnering voor de slacht­ offers van de Groote Oorlog creëren, we willen ook helpen. De wereldwijde solidariteitsactie die we met de peter­en meterschappen zullen genereren, heeft als doel kinderen te steunen die vandaag ten gevolge van oorlogs­ situaties in fysieke en psychische nood zijn. Dat gebeurt via de Noord­Zuidwerking van de provincie West­Vlaanderen en via ‘The CosmoGolem Foundation’ van kunstenaar Koen Vanmechelen. De CosmoGolem staat symbool voor de actieve troost die we willen brengen met CWRM.

In het voorjaar van 2018 wordt de installatie geïmplementeerd op een van de meest bevochten plekken van

Door het engagement van al de betrokken mensen worden verleden, heden en toekomst met elkaar verbonden en wordt de land art installatie uiteindelijk een grens-­en generatie­ overschrijdend symbool van vrede.

het beeldje Het beeldje ‘New Generation’ werd op basis van de eerste ontwerpschetsen van kunstenaar Koen Vanmechelen gemodelleerd door Anno Dijkstra. In een tweede fase werd het model om technische redenen bijgestuurd en geremodelleerd door de gespecia­ liseerde keramiste Natasja Lefevre. Het beeldje stelt een menselijke figuur voor die, ineen­ gedoken en in zich gekeerd, zichzelf en de wereld beschouwt. De ruggengraat van het beeldje wordt na het persen nog eens extra benadrukt, ‘versterkt’ door de maker. Zo is het beeldje tegelijkertijd ook klaar om zich terug te ontplooien, om zich als het ware te ontpoppen. In dit opzicht staat ‘New Generation’ ook symbool voor een hoopvolle toekomst. Het figuurtje uit klei is een universeel artefact dat perfect de uiteindelijke boodschap van ‘ComingWorldRememberMe’ weergeeft: wij zijn de anderen en de eerderen. Elke nieuwe generatie is medeverantwoordelijk voor het dragen en koesteren van het universele streven naar vrede. Het beeldje symboliseert de inhoudelijke elementen van de totaalvisie en de missie van GoneWest en van Koen Vanmechelen en CWRM in het bijzonder. 1

D e d o g ta g Alle beeldjes worden geïdentificeerd door middel van een dog tag. Deze dog tags zijn het universele identificatiesysteem voor frontsoldaten die de plaatjes tijdens de strijd rond hun nek dragen. Dog tags worden gemaakt uit roestvrij staal zodat ze ook in extreme omstandigheden leesbaar zouden blijven. In de plaatjes wordt de naam van de soldaat geponst. Meestal bestaat het plaatje uit twee delen en staan op beide delen dezelfde gegevens. Bij zwaargewonde of gesneuvelde soldaten

kan het slachtoffer zo te allen tijde geïdentificeerd worden. Op de CWRM-dog tags ponsen wij de naam van de peter of meter en die van een slachtoffer uit de digitale ‘Namenlijst’ die door het In Flanders Fields Museum in Ieper wordt samengesteld. De dog tags worden pas na het bakken aan de beeldjes bevestigd, net voor ze op hun uiteindelijke plaats komen te staan. Zo verbinden wij verleden en heden met elkaar: wij zijn de anderen en de eerderen.

2

3

4

5

8

6

7

“Vrede kan niet bereikt worden met geweld, het kan alleen verkregen worden door begrip.” Albert Einstein 9

10

13

14

11

12

15

Natasja Lefevre / keramiste “Het schetsontwerp van het beeldje ‘New Generation’ van Koen Vanmechelen moest worden omgezet naar een gemakkelijk reproduceerbaar beeldje dat 600.000 keer op een ambachtelijke wijze door niet-kunstenaars, van 7 tot 77 jaar, kon worden in klei gemaakt. Het beeldje moest in een wafelijzer-­malle kunnen worden geperst, gemakkelijk te ontmallen zijn en nadien bestand zijn tegen een temperatuur van 1200°C in diverse keramiek­ ovens. De ingetogenheid, de gebogen vorm en de ruggengraat waren essentiële onderdelen. Ik heb al mijn ervaring als kunstenaar­-keramiste moeten inzetten om deze opdracht tot een goed einde te brengen. Ik wilde bovendien dicht bij mijn eigen kunstenaarspraktijk blijven.­Een ‘trial and error’ zoektocht in mijn keramiekatelier leidde tot de uiteindelijke werkbare vorm. Mede dankzij de gedrevenheid en de deskundigheid van het vzw Kunst en vzw Combatteam, het technisch kleien bakovenlabo van NV Wienerberger, de ambachtelijke kennis van de mallenmakers en van gieterij De Reu kwam daarna een werkbaar productieproces tot stand. We zijn met zijn allen fier op het eindresultaat!”

17

1

16

18

dog tag met cwrm-print

2

vuurmand met cwrm-kernwoorden

3

workshop in schore

4

atelier nieuwpoort (bommenvrij)

5

vuurmand met cwrm-logo

6

workshopruimte schore

7

persconferentie ieper

8

workshopruimte ieper (kazemat)

9 ‘energy, communication and life’, koen vanmechelen 10 persconferentie ieper 11 koen vanmechelen perst een beeldje 12 beeldje in het vuur 19

21

22

13 natasja lefevre, keramiste 14 ‘new generation’, koen vanmechelen 15 trailer cwrm (www.cwrm.be) 16 beeldje in een pers 17 stempel cosmogolem 18 beeldje in de zon

20

19 stempel 20 www.cwrm.be 21 togetherness bij het kampvuur 22 geert bourgeois perst het allereerste beeldje in londen

BEZOEK ONZE WEBSITE OF FACEBOOK-PAGINA VOOR MEER FOTO’S! www. cwrm . be | www. facebook . com / comingwor l d rememberme

DEELNEMEN ? Je kan op verschillende manieren deel uitmaken van het project. Hieronder vind je een beknopt overzicht. Voor meer informatie kan je ook telkens terecht op onze website of via mail. Onze contact­g egevens vind je achteraan in deze bijlage.

1 VASTE WORKSHOPS

Groepen van minimum 15 personen kunnen terecht in onze vaste ateliers in Schore, Nieuwpoort (Bommenvrij), Ieper (Kazemat 5), Menen en Hasselt (studio Koen Vanmechelen). Er worden ook regelmatig workshops gepland waarop individuele deelnemers zich kunnen inschrijven. Wat houdt een CWRM-workshop in?

2 M o b i e l e wo r k s h o p s

Onze ateliers op verplaatsing kunnen op aanvraag geboekt worden door scholen, verenigingen, steden, gemeenten, ... De grootte van het atelier hangt af van het engagement van de partner. Wij zorgen voor de volledige opbouw en aankleding van het atelier in de ruimte voorzien door de partner. De begeleiders van de workshop worden door ons opgeleid.

3 O n l i n e p e t e r o f m e t e r wo r d e n

Via onze website kan je een peter- of meterschap aangaan zonder dat je zelf een beeldje komt maken. Het certificaat van je deelname wordt dan per post opgestuurd.

4 V r i j w i l l i g e r wo r d e n

Wil je graag actief meewerken aan de begeleiding van de workshops in een van onze (vaste) ateliers? Download dan het sollicitatieformulier dat je kan vinden op onze website en stuur dit ingevuld terug. Wij nemen zo snel mogelijk contact met je op.

De XL-workshops starten met een inlevingsmoment waarbij de achtergrond en de missie van ‘ComingWorldRememberMe’ worden toegelicht. Hierna verhuizen we naar het kleiatelier waar de beeldjes gemaakt worden. Na een introductie en demonstratie is het aan de deelnemers zelf om de handen uit de mouwen te steken. Er wordt steeds per twee aan een pers gewerkt. Na het maken van de beeldjes volgt er nog een reflectiemoment rond de indrukken bij en de beleving van de workshop. De verschillende fases van de workshop worden steeds aangepast aan het doelpubliek. Er wordt ook standaard koffie, thee en water voorzien. In de korte workshop van ongeveer een uur kaderen wij het project en krijgt elke deel­ nemer de kans om enkele beeldjes te maken.

Kan iedereen deelnemen aan de workshops?

Moet ik speciale kledij dragen of iets meebrengen?

In principe zijn de workshops toegankelijk voor iedereen vanaf 6 jaar. Aangezien er steeds met twee gewerkt wordt aan een pers, kunnen gezinnen met jongere kinderen zich ook inschrijven op voorwaarde dat elk kind dan kan begeleid­worden door een volwassene. Voor kinderen van de basisschool ontwikkelden we een pers op kindermaat. Die beeldjes zijn dan ook kleiner.

Comfortabele kledij die een beetje vuil mag worden is aan te raden. Werken met klei, water en kleipoeder geeft onvermijdelijk­wel wat stof en vuil, maar dit is beperkt. In de ateliers wordt alles voorzien om beeldjes te maken. Er moet dus geen eigen klei of materiaal meegebracht worden.

Hoeveel betaal ik om deel te nemen aan een workshop?

Deelname aan een XL-workshop op een van onze vaste locaties in Schore, Nieuwpoort, Ieper of Hasselt kost 10 euro. Een vaste workshop duurt ongeveer 3 uur en bestaat uit een inlevingsmoment, een sessie beeldjes maken en een reflectiemoment. In de prijs van 10 euro is de peter- of meterschapsbijdrage van 5 euro inbegrepen. Ook koffie, thee en water worden standaard voorzien. Deelname aan de korte versie van de workshop kost 5 euro.

Kan ik als particulier ook inschrijven voor een workshop?

In principe kan een workshop pas geboekt worden vanaf 15 personen. Er worden tijdens vakantieperiodes op vaste momenten echter ook workshops voorzien waar mensen zich individueel voor kunnen inschrijven.

Met hoeveel personen kunnen we deelnemen aan een workshop?

De workshops zijn toegankelijk voor groepen van minimum 15 personen en maximum 30 personen. Aanvragen van kleinere groepen kunnen, indien praktisch mogelijk, gecombineerd worden met elkaar. Voor grotere groepen kunnen wij op aanvraag een aangepaste workshop samenstellen.

Hoeveel betaal ik voor een peter- of meterschap?

Wat gebeurt er met mijn 5 euro?

Elk peter- of meterschap kost 5 euro. De helft van dit bedrag wordt gebruikt voor de productie­ van de land art installatie ‘ComingWorldRememberMe’. De andere helft van de 5 euro gaat naar het goede doel. Voor elk peter- of meterschap krijg je een certificaat. Dit is een notitieboekje met daarin wat uitleg over het project, enkele persoonlijke notitieblaadjes en achteraan een bladwijzer met uitleg over het goede doel. Elk certificaat bevat ook een dog tag met daarop een stempel van het project. Op de tweede dog tag, die na het bakken aan het beeldje wordt vastgemaakt, komt dan jouw naam en de naam van een slachtoffer uit de ‘Namenlijst’ die wordt opgesteld door het ‘In Flanders Field Museum’ te Ieper.

Elk peter- of meterschap kost 5 euro. De helft van dit bedrag wordt gebruikt voor de productie van de land art installatie ‘ComingWorldRememberMe’. De andere helft gaat steeds naar een goed doel dat kinderen helpt die zich momenteel in oorlogssituaties bevinden. Voor elk peter- of meterschap krijg je een ‘certificaat van deelname’. In dit notitieboekje vind je informatie over ons project en enkele blanco scheurblaadjes voor persoonlijke notities. Tijdens de vaste workshops wordt dit notitieboekje ook actief gebruikt. Achteraan zit een bladwijzer met informatie over het goede doel dat je steunt en een dog tag met een stempel van het project. Deelname aan een XL-workshop op een van onze vaste locaties in Schore, Nieuwpoort, Ieper of Hasselt kost 10 euro. In de prijs van 10 euro is de peter- of meterschapsbijdrage voor een beeldje inbegrepen. Ook koffie, thee en water worden voorzien. Deelname aan de korte versie van de workshop kost 5 euro. In deze workshop kaderen wij het project en maakt elke deelnemer enkele beeldjes.

Myriam Vanlerberghe, g e d e p u t e e r d e vo o r C u lt u u r e n W e l z i j n “‘GoneWest/Reflections on the Great War’ is een langlopend herinnerings­ project dat door het provinciebestuur van West-­Vlaanderen ter gelegenheid van 100 jaar Groote Oorlog wordt samen­ gesteld. Heel veel culturele spelers verenigden zich rond de ­Letter of Intent van GoneWest: een schitterend en gevarieerd programma is het resultaat. Het langlopende participatief kunst­ project ‘ComingWorldRememberMe’ van vzw Kunst en kunstenaar Koen Van­mechelen vormt bijna letterlijk en figuurlijk de ruggengraat van onze herdenkings­periode. Niet ­alleen de achter­liggende inhoudelijke en artistieke­ visie is zeer waardevol en universeel, ook het participatieve aspect speelt een hoofdrol. Jong of oud, echte kunstenaars­ of dummies, van Noord, Zuid, Oost of West: iedereen kan deelnemen. Peter of meter worden maakt bovendien de wereld van nu een stukje beter. Via de realisatie van het CWRM-project van de provincie West-Vlaanderen kunnen deel­nemers op een uitzonderlijke manier herdenken, helpen, reflecteren en verbinden. Als peter of meter van dit project beleef je de herdenking van 100 jaar Groote Oorlog op een actieve en zinvolle manier. Warm aanbevolen!”

Ik wil graag een mobiel atelier in mijn buurt. Hoe ga ik te werk?

Iedereen kan een mobiel atelier aanvragen, maar een mobiel atelier opstellen is voor ons logistiek een hele onderneming. Daarom vragen wij ook een zeker engagement van onze partners. De omvang van een engagement wordt steeds bepaald door de draagkracht van de partner. Bij een aanvraag van een gemeente of stad baseren wij ons bijvoorbeeld op het aantal inwoners van die gemeente/stad. Het uiteindelijke engagement wordt natuurlijk altijd in overleg met beide partners opgesteld. Een model van zo’n engagements­verklaring kan je steeds aanvragen via mail ([email protected]).

GET INVOLVED ! Inschrijven kan steeds door een mailtje te sturen naar [email protected] www.cwrm.be

G u i d o D e c o rt e , eerste gedeputeerde va n W e s tVlaanderen en onder andere b e vo e g d vo o r d e p rov i n c i e d o m e i n e n “Dat de land art installatie ‘ComingWorld­ RememberMe’ in het voorjaar van 2018 wordt ingepland op het provinciaal domein De Palingbeek is geen toeval. Het was een cruciale plek in de frontzone van de eerste wereldoorlog. Volgend jaar start het provincie­bestuur met de herinrichting van de historische­parkzone “Niemandsland/ The Bluff”. Dat het herinneringsproject­ CWRM daarin een prominente en ­permanente plek krijgt, getuigt van ons respect voor de slachtoffers van één van de waanzinnigste oorlogs­conflicten uit onze geschiedenis. CWRM is een participatieve kunstinstallatie die door mensen van nu, voor mensen van toen en morgen wordt ­gerealiseerd. Het project is een maatschappelijk statement voor vrede: op een plek waar honderd jaar geleden de bloedigste oorlog uit onze geschiedenis werd uitgevochten komt nu een rustgevende reflectie­ plek waar heel veel mensen rust zullen vinden.”

2

3

1

studie koen vanmechelen

2

the bluff: herinrichtingsplan provinciedomein de palingbeek

3

the bluff: herinrichtingsplan provinciedomein de palingbeek

4

De Caterpillar-krater

5

sluis in provinciedomein de palingbeek

6

sluis in provinciedomein de palingbeek

7

provinciedomein de palingbeek

W W W . W ESTVLAANDEREN . BE / PALINGBEEK

1

4

PROVINCIEDOMEIN DE PALINGBEEK

Het Niemandsland tussen Hill 60 en The Bluff

5

6

7

Het grote beeldenproject ComingworldRememberMe voor GoneWest wordt in 2018 integraal tentoongesteld in het Provinciedomein De Palingbeek in Ieper. Daar zijn meerdere redenen voor, maar de historische is niet de minst belangrijke. Het provincie­ domein ontstond uit een verlaten gebied aan weerszijden van het oude kanaalpand op de nooit in gebruik genomen vaart Ieper-Komen. In 1914 kwam dit oude relict van het 19de eeuwse ingenieurslandschap pal op de frontlijn van de Ieperboog te liggen. Een van de steile oevers, in het Engels ‘The Bluff’ en in het Duits ‘die Grosse Bastion’ genoemd, werd de inzet van een jarenlange onderen bovengrondse oorlog tussen Britse en Duitse troepen. De Fransen, eerst, en vanaf januari 1915 de Britten, bezetten de hoge oever, zeer tegen de zin van de Duitsers, die bijna overal elders in de Ieperboog de hoogste posities innamen. Vanaf juli 1915 werd gepoogd om met dieptemijnen gegraven onder de Britse stellingen de hoge positie te veroveren. Dat lukte even in februari 1916, maar reeds begin maart heroverden de Britten hun stelling. De mijnenoorlog ging door en The Bluff en omgeving werd gaandeweg herschapen in een maanlandschap bezaaid met vele kraters. Nabij The Bluff zijn er nu nog talrijke sporen van het geweld te zien.

Naast kraters en de ruïne van de oude sluis, zijn er de vele Britse begraafplaatsen in en nabij het domein. In de voorbije veertig jaar is het provinciedomein uitgegroeid tot een prachtig natuurgebied van meer dan 350 hectare. Daardoor kwamen nog meer belangwekkende relicten van de Eerste Wereldoorlog in het domein terecht. Dat is bijv. het geval voor de Caterpillar, een van de 19 grote mijnkraters die ontstonden op 7 juni 1917, de dag van de Slag bij Mesen, waarbij de zuidrand van de Ieperboog werd veroverd door de Britten. De Caterpillar-krater is vandaag een schitterend dramatische feature in het parkgebied van De Vierlingen die nauwelijks zijn oorsprong verraadt. Aangrenzend en eveneens opgenomen in de aanleg en de zorg van het provinciedomein, is het slagveldrelict van Hill 60, voor de Britten een van de meest notoire slagvelden van het hele Westelijke Front. Van november 1914 tot eind september 1918 werd om de artificiële heuvel gevochten. Als in 2018 de honderdduizenden beeldjes van ComingWorldRememberMe voor GoneWest zullen opgesteld staan tussen Hill 60/Caterpillar en The Bluff, zullen ze staan op hectaren niemandsland van een van de indringendste slagvelden van ons land.

Zelfkennis vereist herinnering en archeologie. Het heden blijft een mysterie zonder dat er diep gegraven wordt in de prehistorie van de ­eigen jeugd en van de collectieve geschiedenis­ van familie, land en wereld. In onze hyper­ individuele borderline tijden is het meer dan een uitdaging om de oude, grote sjablonen en verhalen uit de klauwen van de vergetelheid te halen. Nochtans zijn verhalen als die van de ‘Groote Oorlog’ levensnoodzakelijk voor de toekomst en ons overleven. 600.000 beeldjes zullen de wandelaar/ zoeker in de Palingbeek leiden door het verleden, op zoek naar antwoorden op de grote vraag die boven deze regio hangt: waarom dat lijden? Sommige beeldjes in compositie, andere alleen. Stuk voor stuk dragen ze het verhaal van een gesneuvelde soldaat of burger in zich. Of het

KOEN VANMECHELEN

DNA van een gemeenschap.

Allemaal samen vormen ze de geschiedenis van de ‘Groote Oorlog’, van bevroren hoop en verstilde levens. De uiteindelijke confrontatie is er één met het grote ei, de terminus van de wandeling. Opengebarsten is het, klaar om haar inhoud te openbaren aan de wereld. Het verleden is hier door het nu gebroken. De ­beweging van de wandelaar verstijft en verstilt. Maar in plaats van een deus ex machina, ziet de bezoeker enkel de spiegeling van zichzelf en zijn prachtige omgeving. Het spiegelbeeld toont ieder­ lleen een dezelfde reflectie want wij zijn a één. Al wat bestaat is een emanatie van de levensenergie. En het spiegelt het antwoord op de vraag – waarom dit lijden? Dat antwoord zit in en rond de bezoeker. Het sluimert­ in zijn genen, schuilt in zijn ziel en hangt t­ ussen de bomen. Het antwoord is het ­leven zelf. Al wat was, is en zal zijn, speelt zich af tegen het oneindig grote en mooie canvas van het leven. Leven en dood zijn de onmisken­ bare­onderdelen van de wonderbaarlijke en sublieme grandeur van de schepping. Lijden, hoe zinloos ook, is leven.

De redding zit in ons.

Het is wachten op iemand die het ei breekt en het DNA van een mens, van de mens en zijn verhaal

bevrijdt.

Kunstenaar, denker, strijder. Met projecten als ‘The Cosmopolitan Chicken Project’, ‘CosmoGolem’, ‘The Open University of Diversity’, ‘CC®P’ en ‘The Walking Egg’, verkent de Belg Koen Vanmechelen (1965) het complexe web van het bestaan op een meer dan artistieke manier. Dat levert hem brede internationale erkenning op. Zijn oeuvre is een ode aan het leven en een geschenk aan de kosmopolitische mens. Vanmechelen koestert verschillen. Onderzoekt het Andere. Leeft van constructieve confrontatie. Streeft naar symbiose. Vernietigt grenzen in een wereld die ooit weer grenzeloos zal zijn. Focus van Vanmechelens grensverleggend werk is bioculturele diversiteit en identiteit. Daartoe werkt hij samen met wetenschappers uit verschillende disciplines. In 2010 werd hij hiervoor gelauwerd met een eredoctoraat aan de Universiteit Hasselt en in 2013 ontving hij de Golden Nica Hybrid Art voor de “transdisciplinaire manier” waarop hij zijn universele thema’s onderzoekt en de manier waarop hij “kunst, wetenschap en technologie tot een hoogst eigenzinnig en volstrekt uniek oeuvre” smeedt. De kunstenaar presenteerde zijn werk op bijna alle continenten, van de VS tot China en van Zimbabwe tot IJsland. In België was hij te zien bij onder andere de Verbeke Foundation, op Kunsten­ festival Watou en in Museum M en Z33. Verder liepen er solo- en groepsexpo’s in onder meer Victoria and Albert Museum (Londen), Museum Kunstpalast

(Düsseldorf), Muziekgebouw aan ‘t IJ (Amsterdam) en Pushkin Museum (Moskou). Naast die van Venetië stond zijn werk ook op de biënnales van ­Moskou, Dakar en Poznan, op de World Expo Shanghai 2010, de triënnale van Guangzhou, Manifesta 9 en op dOCUMENTA13. Vanmechelen woont in de Belgisch­Limburgse gemeente Meeuwen-­Gruitrode, eerste ankerplaats van zijn wereldbekende ‘Cosmopolitan Chicken­Project’ (CCP), een unicum in de kunstgeschiedenis. Na een tussenstap in Hasselt, bouwt hij nu in Genk zijn nieuwe centrum uit. Centraal in het CCP staat de kip en het kruisen van nationale kippenrassen. Vanmechelen gebruikt dit dier als metafoor voor de culturele en genetische smeltkroes die mondiaal diversiteit en hybriditeit creëert. Ook stelt hij de plaats van het menselijke dier op de planeet in vraag. De kunstenaar wil de rassen ‘breken’ door ze samen te brengen tot een nieuw beginpunt. De kosmopolitische kip is geen terugkeer naar het verleden, de oerkip, maar staat symbool voor een nieuwe, eindeloze evolutie. Met de ­Mechelse Sulmtaler, een kruising tussen de Oostenrijkse Sulmtaler en Mechelse Styrian – CCP17, schepte Vanmechelen totnogtoe 18 generaties hybride kippen. Met genen van rassen uit België, Frankrijk, Engeland, Amerika, Duitsland, Nederland, Mexico, Thailand, Brazilië, Turkije, Cuba, Italië, Rusland, China, Egypte, Senegal, Slovenië en Oostenrijk.

The Cosmopolitan Chicken Project Met de CCP positioneert Vanmechelen­ kunst categoriek waar het volgens hem hoort: in de maatschappij, geën­ gageerd. Vanmechelens oeuvre is even divers en hybride als zijn kosmo­politische kip: van zeer expressieve schilderijen en tekeningen, over fotografie, video, innovatieve 3Dtechnieken, glaswerk, installaties, tot performances en beeldhouwwerk. De rode draad blijft steeds de kip en het ei. Maar niets is wat het lijkt. De kern van het project is niet de kip, noch het ei, maar het kruisen en de diversiteit die daaruit voortvloeit. Het Cosmopolitan Chicken Project is de symbiose van kunst, wetenschap, filosofie, politiek en ethiek. Het is Vanmechelens reflectie over de meest existentiële vragen, en raakt aan actuele vraagstukken over globalisatie, racisme, genetische manipulatie en klonen.

CosmoGolem De CosmoGolem is de gigantische, houten antropoïde sculptuur van Koen Vanmechelen. De vier meter hoge reus is een opvallend baken van hoop en evolutie over de hele wereld. Op dit moment hebben een dertigtal CosmoGolems al een thuis gevonden in onder meer Nederland, India, Zimbabwe, Tanzania, Polen, Chili en België. Steeds meer internationale en lokale organisaties sluiten zich aan bij het project; een aantal nieuwe beelden staan klaar om zich te nestelen in alle uithoeken van de wereld.

De CosmoGolem is leeg en in het luikje­van zijn hart kunnen mensen hun dromen en wensen achterlaten. Door daarmee over de planeet te bewegen, stimuleert hij culturele diversiteit en slaat hij bruggen tussen verschillende culturen. Het beeld vestigt zo de aandacht op het belang van de universele mensen- en vooral kinderrechten. Het wakkert grensoverschrijdende communicatie aan en schept daarmee wederzijds ‘kosmopolitisch’ begrip. Door over de planeet te bewegen, op zoek naar plaatsen waar hij hoop kan brengen aan mensen in nood, zet de CosmoGolem mensen aan tot beweging. Op deze manier krijgen minderheids-

groepen en kinderen een gezicht en een eigen sterk symbool en worden gemeenschappen in hun identiteit versterkt. Ook in CWRM zal de houten reus een belangrijke rol spelen. De helft van de deelnamevergoeding voor de belevingsateliers gaat naar kinderprojecten van de CosmoGolem Foundation, zoals The Future of Hope Foundation in Zimbabwe.

De kunstenaar is zelf voortdurend onderweg om zich ‘te laten bevruchten’. Hij vertrekt hiervoor vanuit stichtingen die zijn projecten­ ondersteunen. Het CC®P is de grootste stichting; onder leiding van geneticus Jean-Jacques Cassiman wordt het DNA van de Cosmopolitan Chickens onderzocht. Ook de tweede stichting, ‘The Walking Egg Foundation’­, maakt de verbinding tussen kunst en wetenschappen en heeft een uitgesproken sociaal component: de strijd tegen infertiliteit in ontwikkelingslanden. De ‘CosmoGolem Foundation’ is eveneens een sociaal geën­gageerd project, waar een groot houten beeld symbool staat voor universele (kinder)rechten. In 2013 volgde de ­‘Combat-foundation’ die de dieperliggende artistieke, wetenschappelijke, politieke, filosofische en ethische thematiek van het oeuvre van ­Vanmechelen verder wil openbreken en via actie en reflectie dichter bij het publiek wil brengen. De vier ondersteunende stichtingen zijn gegroepeerd in het instituut ‘Open University of Diversity’. Deze artistieke trekpleister en studio van de kunstenaar dient als een ruimte voor actie en reflectie rond kunst, wetenschap en filosofie. Want ­bevruchting, zo weet de kunstenaar, komt steeds van buitenaf.

GOEDE DOELEN Vzw Kunst kiest ervoor om met ‘ComingWorldRememberMe’ kinderen te steunen die zich door huidige oorlogssituaties in fysieke en/of psychische nood bevinden. Zo helpen we niet alleen op een rechtstreekse manier ­vandaag, maar versterken we de link met de inhoud van ons project en verbinden we opnieuw verleden, heden en toekomst met elkaar. Elk werkjaar selecteren wij een ander goed doel voor de wereldwijde ­solidariteitsactie die we genereren met de peter­- en meterschappen. De keuze van het goede doel gebeurt afwisselend via de Noord­Zuidwerking van de provincie West­-Vlaanderen en via ‘The Cosmogolem Foundation’ van kunstenaar Koen Vanmechelen. Deze partners stellen ons dan een project voor waaraan de donaties die voortkomen uit de peter- en meterschappen zullen besteed worden. Via onze website en onze verschillende sociale media houden we alle peters en meters op de hoogte van de acties van het geselecteerde project.

The Future of Hope Chido Govera’s stichting The Future of Hope helpt weeskinderen in ­Zimbabwe met een verleden van verwaarlozing en misbruik om uit hun slachtofferrol te treden en zich open te stellen voor een nieuw bestaan. Dat doet ze door de kinderen de kennis, de kracht en de motivatie te geven om het eigen leven in handen te nemen. De stichting geeft jongens en meisjes ook de kans om een opleiding te volgen. De zorg voor natuurlijke eco­systemen staat hierbij centraal. De empowerment van de kinderen stelt hen in staat om zich als volwaardige en sterke burgers te herintegreren in hun meestal arme gemeenschap. Als lichtend baken voor anderen, als zaaiers van hoop. Het project, tenslotte, helpt een discours ontwikkelen over de echte problemen die aan de grondslag liggen van de versplintering van de gemeenschappen. Aids en de extreme armoede en misbruik die deze ziekte veroorzaakt, is nog steeds taboe.

Jean de Bethune, gedeputeerde vo o r o n d e r a n d e r e het Noord-Zuid-beleid va n d e p rov i n c i e W e s tVlaanderen “Het provinciaal Noord-Zuid-centrum is dagelijks bezig met een actief beleid rond ontwikkelingssamenwerking. Voor mij is bijvoorbeeld het schrijnende probleem van de kindsoldaten een belangrijke focus. De bijdragen van de peter- en meter­ schappen­van CWRM wil ik met voorrang daar nuttig besteden. Wij zijn in overleg met een NGO die zeer onderlegd is op dat gebied. Met deze partner kunnen we rekenen op een efficiënte en zinvolle hulpverstrekking op korte en lange termijn. Door het aangaan van een peter- of meterschap via ‘ComingWorldRemember­Me’ verbind je op die manier verleden, heden en toekomst op een efficiënte én waardevolle manier.”

Kan ik zelf kiezen aan welk goed doel mijn bijdrage geschonken wordt?

Dit is niet mogelijk omdat het indruist tegen de visie van ons project. Wij willen immers aantonen dat iedereen met elkaar verbonden is. Daarom hebben wij ervoor geopteerd om zelf de goede doelen te selecteren en die afwisselend naar voor te schuiven in de communicatie over onze acties. Het geld dat we inzamelen wordt aan het einde van elk werkjaar doorgestort naar het vooropgestelde goede doel. Via onze site en sociale media houden we je op de hoogte van de acties van de projectwerking van de geselecteerde goede doelen.

F r e q u e n t ly asked questions

Hoe word ik als peter of meter concreet gelinkt aan een slachtoffer van de Namenlijst?

Alle peters en meters worden door ons op­ gelijst in een digitale database. Deze database wordt dan automatisch gekoppeld aan de ­‘Namenlijst’ die het In Flanders Fields ­Museum te Ieper opstelt. Vzw Kunst print de 600.000 dog tags met daarop telkens de naam van een peter of meter en die van het slachtoffer waaraan de peter of meter werd gelinkt. Deze dog tag wordt aan een beeldje verbonden nadat het werd gebakken en vooraleer het in de uiteindelijke land art installatie wordt geplaatst.

Vanaf wanneer kan ik de land art installatie gaan bekijken?

Begin maart 2018 beginnen we met het implementeren­ van de beeldjes en de twee grote kunstwerken van Koen Vanmechelen­ in Domein De Paling­beek te Ieper . De volledige land art installatie is dan vanaf eind april 2018 vrij te bezichtigen voor het publiek. Als peter of meter zal je via e-mail op de hoogte gebracht worden zodra de installatie volledig geïmplementeerd is.

Kan ik ook deelnemen aan het plaatsen van de beeldjes in de definitieve land art installatie?

Ja, dat kan. Al wie een engagement aangaat met ons via een vereniging, school, stad, gemeente, … zal ook worden uitgenodigd om deel te nemen aan de uiteindelijke implementatie van de land art installatie in het voorjaar van 2018.

Kan ik zelf een slachtoffer van op de ‘Namenlijst’ kiezen om aan verbonden te worden?

Dit is niet mogelijk omdat het indruist tegen de visie van ons project. Wij streven er immers naar om mensen te verbinden over grenzen en generaties heen. Hierbij staat de identiteit van alle individuen (de peters/meters en de slachtoffers) niet centraal. Wij willen net het universele karakter van oorlog beklemtonen. Het figuurtje uit klei is ook een universeel artefact dat perfect de uiteindelijke boodschap van ‘ComingWorldRememberMe’ weergeeft: wij zijn de anderen en de eerderen. Elke nieuwe generatie is medeverantwoordelijk voor het dragen en koesteren van het universele streven naar vrede. Het beeldje symboliseert zo de inhoudelijke elementen van de totaalvisie en de missie van CWRM.

Blijft de installatie voor altijd staan in Domein De Palingbeek?

Op 11 november 2018 wordt de installatie overgedragen aan de provincie West-Vlaanderen. Als opdrachtgever beslist de provincie dan over het eventuele permanente karakter van de land art installatie.

PANTA RHEI X YESTERD AY-TODAY-TOMORROW X COMBAT X CARRIED BY G ENERATIONS X MEETING GENERATIONS X SOLIDA RITY X REMEMBERING X NEW GENERATION X PA RTICIPATION X TOGETH ERNESS X SHARING X CA RING X UNIVERSITY OF D IVERSITY X CUTTING ED GES X MULTICULTURALI TY X IDENTITY X DIVERS ITY X COSMOPOLITAN X SOLIDARITY X CHAOS X MO TION X EVOLUTION / REVOL UTION X MEMORY X CHANGE

COLOFON COMINGWORLDREMEMBERME De vzw Kunst realiseert in samen­werking met haar projectpartner Stichting Combat en kunstenaar Koen Vanmechelen­, in opdracht van het Provinciebestuur van West-Vlaanderen voor het herinnerings­ project GoneWest, het beeldend kunstenproject “ComingWorldRememberMe”. Het kunstproject CWRM is een participatief meerjarig work in progress dat uiteindelijke uitmondt in de land art installatie CWRM van GoneWest in het Provinciaal domein De Palingbeek te Ieper in de lente van 2018.

projectsecretariaat: vzw kunst brugsesteenweg 45 | 8433 schore | belgië [email protected] www.cwrm.be www.facebook.be/comingworldrememberme

Vzw Kunst realiseert CWRM in samenwerking met de volgende partners:

KOEN VANMECHELEN Het oeuvre van kunstenaar Koen Vanmechelen is een voortdurende zoektocht naar de universele waarheid van ons bestaan. Met projecten als ‘The Cosmopolitan Chicken Project’, ‘The Open University of Diversity’ en ‘The Accident’, exploreert Koen Vanmechelen de terreinen van diversiteit en identiteit. Hij wordt hiervoor naar inhoud en verbeelding sinds jaren inter­nationaal gerespecteerd. Het werk van Vanmechelen is een ode aan het leven en is bestemd voor de nieuwe kosmopo­ litische mens. Hij koestert culturele verschillen. Is ruimdenkend. Zoekt naar begrip van het andere. Leeft van constructieve confrontatie. Verlegt grenzen. Is uit op symbiose. Probeert de beladen begrippen ‘identiteit’ en ‘diversiteit’ te herdefiniëren in een wereld die ooit grenzeloos was en het ooit weer zal worden. Een filosofie die perfect aansluit bij het verhaal dat ComingWorldRememberMe wil vertellen. www.koenvanmechelen.com

Jan Moeyaert

Intendant | afgevaardigd bestuurder

Lily Soenen Zakelijk leider

Lieselotte Moeyaert

Pers, communicatie & publiekswerking

Elise Verstraete

Vormgeving & digitale coördinatie, assistent pers, communicatie & publiekswerking

Liesbet Daeninck

Assistent educatieve werking & publiekswerking

Jonas Vandeghinste Productieleider

Magalie Lagae

Productiecoördinator

Tim Vanautreve Productieassistent Technisch team:

Marc Drabbe, Jaak Bout , Ano Dekimpe, Fré Van Cleemput, Wim Lievens, Karel Van Kelst

Jan Moeyaert

Curator | afgevaardigd bestuurder

GONEWEST: Artistieke herdenking 100 jaar Groote Oorlog in West-Vlaanderen De Provincie West-Vlaanderen herdenkt van 2014 tot en met 2018 op culturele wijze 100 jaar Groote Oorlog. Deze eigentijdse, toekomstgerichte en multidisciplinaire herdenking kreeg de naam ‘GoneWest’. ‘to go west’ is een oude Engelse (Keltische) uitdrukking en betekent zo veel als sterven of het ten westen gaan van de doden, met de ondergaande zon mee. De uitdrukking werd massaal gebruikt door soldaten en ‘War Poets’. ‘To go west’ kreeg ook een zeer letterlijke betekenis: het geallieerde front was aan­wezig in het westelijk deel van het Westelijke Front. De gesneuvelden en gekwetsten werden dan ook letterlijk naar het westen ­gebracht. Bovendien trok in België de oorlog met de Duitse inval van oost naar west door het hele land, waarna hij vier jaar lang in de Westhoek bleef trappelen. GoneWest verbindt talloze levensverhalen met gedegen ­historisch besef en ontsluit deze kleine en grote verhalen via muziek-, dans-, theaterevenementen, literatuur en beeldende kunst. www.gonewest.be

Koen Vanmechelen

Kunstenaar | artistiek leider

Lily Soenen Zakelijk leider

Jonas Vandeghinste

Productieleiding workshops & events

Lieselotte Moeyaert Pers & communicatie

Goele Schoofs

Proces manager Koen Vanmechelen

Renate Neven

Pocess assistant Koen Vanmechelen

Stoffel Hias

Productieassistent Koen Vanmechelen

Projectafgevaardigden GoneWest / provinciebestuur West-Vlaanderen Vivi Lombaerts Voorzitter artistieke werkgroep GoneWest

Caroline Declercq

Financieel manager Provincie West-Vlaanderen

W W W . COMING W ORLDREMEMBERME . BE