Innovatie. Deze bijlage valt niet onder de verantwoordelijkheid van de hoofdredactie Dagblad De Telegraaf. november 2008

november 2008

Innovatie

Innovatie in energie

Sociale innovatie vanuit het bedrijfsleven

Wegen van de toekomst

Innovatieve werving

Energie wordt in de toekomst steeds vaker decentraal opgewekt uit duurzame bronnen. Dat vraagt om aanpassingen in het elektriciteitsnet.

Sociale innovatie is voor het bedrijfsleven een prima instrument om werknemers aan zich te binden en nieuwe krachten binnen te halen. Experts geven hun visie op sociale innovatie.

De bereikbaarheid in de Randstad is vrij slecht en ook de voorspelbaarheid van de reistijd is moeilijk in te schatten. Innovatie op de weg is hard nodig.

Techniek op het circuit van zandvoort. “Door op jonge leeftijd het fundament te leggen zullen meer scholieren op de middelbare school kiezen voor een technisch profiel”

Pagina 7

Pagina 10

Pagina 13

Deze bijlage valt niet onder de verantwoordelijkheid van de hoofdredactie Dagblad De Telegraaf.

Pagina 15

MEDIAPLANET THEMABIJLAGE innovatie

2

‘Innovatieve technologieën moeten we sneller implementeren’

INNOVATIE

NOVEMBER 2008

“Nederland is in zijn algemeenheid een innovatief land als je kijkt naar producten en processen. Onze technische innovatie is sterk ontwikkeld, maar de implementatie van nieuwe technologieën verloopt nog wel eens stroef. door nienke hoek

Duurzame energie Het belang van innovatie is tweeledig. Duurzame energie is nodig omdat de fossiele grondstoffen op aarde uitgeput raken. Bovendien komt er bij verbranding van de fossiele brandstoffen veel CO2 vrij in de lucht en dat bevordert de opwarming van de aarde. Duurzame energie is op dit moment nog niet aantrekkelijk genoeg, omdat de prijs ervan nog te hoog is. Daarnaast is het belangrijk dat we voor onze energievoorziening minder afhankelijk worden van leveranciers buiten Europa, zoals het Midden-Oosten, voor de import van olie en gas. De technologie-ontwikkeling op dat gebied is in Nederland ver: we zijn op researchgebied erg sterk. Drie gebieden Duurzame energie in Nederland richt zich voornamelijk op drie gebieden. Te weten windenergie, zonne-energie en energie uit biomassa. Met kennis voor windenergie lopen we vooruit op de rest van de wereld. We zijn sterk op bladontwikkeling, weten veel over turbines en de manieren waarop deze turbines interactie met elkaar hebben. We ontwerpen veel onderhoudstechnieken en onze offshore technologie is ver ontwikkeld. Op het gebied van zonne-energie lopen we voorop met zonnecel ontwikkelingen. Verder doen we veel met het voorbewerken van biomassa en het vergassen van biomassa om er bijvoorbeeld een vervanger van aardgas van te maken. Weinig zichtbaar Het gebruik van duurzame energie is weinig zichtbaar in Nederland. De windmolens zijn het meest in opkomst en het best waarneembaar. De komst van meer windmolens brengt tevens meer protest tegen de windmolens mee. Sommige mensen vinden ze niet passen in het landschap. Ik denk dat de grote toekomst voor windmolens op zee ligt. De markt van zonnepanelen groeit wereldwijd jaarlijks met veertig procent. We ontwikkelen zonnepanelen die

Innovatie in energie

Sociale innovatie vanuit het bedrijfsleven

Wegen van de toekomst

Innovatieve werving

Energie wordt in de toekomst steeds vaker decentraal opgewekt uit duurzame bronnen. Dat vraagt om aanpassingen in het elektriciteitsnet.

Sociale innovatie is voor het bedrijfsleven een prima instrument om werknemers aan zich te binden en nieuwe krachten binnen te halen. Experts geven hun visie op sociale innovatie.

De bereikbaarheid in de Randstad is vrij slecht en ook de voorspelbaarheid van de reistijd is moeilijk in te schatten. Innovatie op de weg is hard nodig.

Techniek op het circuit van zandvoort. “Door op jonge leeftijd het fundament te leggen zullen meer scholieren op de middelbare school kiezen voor een technisch profiel”

Pagina 7

Pagina 10

Pagina 13

Pagina 15

DEZE BIJLAGE VALT NIET ONDER DE VERANTWOORDELIJKHEID VAN DE HOOFDREDACTIE DAGBLAD DE TELEGRAAF.

Inhoud 04 Een goed idee! 05 Werk en prive in balans 05 Sociale innovatie 06 Duurzame innovaties Ton Hoff, directievoorzitter ECN

07 Innovatie in energie

over een jaar of acht geen subsidie meer nodig hebben.Dan zal het aantal zonnepanelen flink toenemen. De toename van het gebruik van biomassa is niet duidelijk te zien voor de consument. Je moet dan denken aan een soort gasinstallatie die nu ook al in het Nederlandse landschap staat. Moeilijke markt Verder zal de energievoorziening steeds minder uit olie en gas worden gehaald. Er komen auto’s op waterstof en/of electriciteit. Bovendien worden de auto’s steeds zuiniger. De huishoudens zullen in de toekomst geen gebruik meer maken van een hoog rendementsketel maar van een apparaat dat zowel warmte als elektriciteit levert. Een huis is over pakweg twintig jaar in toenemende mate geheel zelfvoorzienend op energiegebied. We hebben de technologie en de kennis in huis en het is nog niet te laat maar de duurzame toepassingen zullen snel geïmplementeerd moeten worden. Helaas is de energiemarkt een grote moeilijke

markt waarvan de voorzieningen niet snel zijn opgebouwd en dus ook niet makkelijk zijn aan te passen. Het huidige gasnetwerk en het elektriciteitsnet zijn in Nederland bijvoorbeeld ontzettend uitgebreid, dat heb je niet eentwee-drie omgebouwd.

07 Elektriciteitsnetwerken

Blijven stimuleren De innovatie is qua technische ontwikkeling goed vooruit gegaan. Maar de implementatie van de duurzame ontwikkelingen mag in Nederland sneller verlopen. Door alle wetten en regels gaat er veel tijd voorbij voordat veranderingen daadwerkelijk worden doorgevoerd. Het duurt in Nederland soms zes tot tien jaar voordat de vergunning voor een windmolenpark afgegeven wordt. Wat we in Nederland zeker moeten doen is het verder ondersteunen van technologische ontwikkelingen en vooral de implementatie ervan flink versnellen. Het is niet te laat, maar de klimaatveranderingen zijn inmiddels zichtbaar. We moeten snel veel verbeteren, want het is vijf voor twaalf.”

13 Innovatie op de weg

09 Energie van overal 10 Sociale innovatie vanuit het bedrijfsleven

13 Innovatie en internationale verhoudingen 15 Techniek op Zandvoort 15 Innovatieve werving 16 Innovatie in de zorg 17 Besparing door innovatie 19 Met één druk op de knop

Innovatie - publicatie Mediaplanet publishing house B.V. Project Manager: Jaap Dirkes, Mediaplanet Publishing House B.V. +31 20 7077 019 Production Manager: Birte van Ouwerkerk, Mediaplanet Publishing House B.V. +31 20 7077 003 Design & Repro: Thomas Rohlfs, [email protected], +31 20 7077 011 Tekst: Corry Daalhof, Nienke Hoek, Birte van Ouwerkerk Cover: Nikada / Istockphoto

Mediaplanet produceert, financiert en ontwikkelt themakranten In pers, online en via broadcasting. www.mediaplanet.com

Mediaplanet is de leidinggevende Europese uitgever van themakranten in pers, online en via broadcasting. Als u zelf een idee heeft over een onderwerp, of misschien wel een heel thema, aarzelt u dan niet om contact met ons op te nemen. Mediaplanet Publishing House, Kristiina Kansen, Country Manager tel: +31 20 70 77001 www.mediaplanet.com

Jaap Dirkes

Gedistribueerd met De Telegraaf, november 2008

A dvocAten

en

o ctrooigemAchtigden

Een goed idee verdient bescherming! octrooien-merken-modellen-domeinnamen-handelsnamen-auteursrecht

Sweelinckplein 1, 2517 GK Den Haag • Telefoon: (070) 3654833 • Website: www.Arnold-Siedsma.nl


4

Ingezonden Mededeling Een goed idee verdient bescherming Een octrooi maakt een investering in innovatie de moeite waard. Immers geeft het de octrooihouder exclusiviteit om een innovatief product of werkwijze op de markt te brengen. De praktijk leert dat octrooien en duurzaamheid hand in hand gaan. Voordat een innovatie in de handel verkrijgbaar is gaan al gauw een paar jaar voorbij. De innovator plukt de vruchten van zijn innovatieve investering in de looptijd van de octrooiduur van 20 jaar. Bij duurzaamheid moeten wij al gauw denken aan nieuwe (hybride) motortechnieken voor automobielen, (wegen-)bouwtechniek met weinig fijnstof, efficiënt gebruik van water, zonne- en windenergie en wintechnieken voor delfstoffen op milieutechnisch meer verantwoorde wijze. In al deze technische gebieden is de laatste jaren een aanzienlijke toeneming van het aantal octrooiaanvragen te constateren. De komende jaren zijn deze goede ideeën die voortspruiten uit menselijk vernuft in de maatschappij aan te treffen. Arnold + Siedsma verzorgt al meer dan 85 jaar de optimale bescherming van producten, werkwijzen, merknamen en uiterlijke verschijningsvormen; de ingenieurs en juristen van Arnold + Siedsma laten zich erop voorstaan dat zijn innovatie optimaal beschermen.

Een goed idee! Zonder nieuwe ideeën is er geen innovatie mogelijk. Gelukkig zijn er tal van mensen die zich bezighouden met het verzinnen van vernieuwende ideeën. door corry daalhof

W

at is een goed idee? Algemeen gesproken is dat iets wat nog niet bestaat en toegevoegde waarde heeft. Een goed idee wordt lang niet altijd een innovatief product, er gaat in elk geval een lange weg aan vooraf. Het is erg belangrijk om zorgvuldig met een idee om te gaan. Je kunt een idee bijvoorbeeld vastleggen middels het

i-DEPOT. Het idee valt dan niet onder het Intellectueel Eigendomsrecht, maar het vastleggen ervan kan wel helpen bij onderhandelingen met partijen, zodat die niet met het idee aan de haal kunnen gaan. Vastleggen van een idee met datum biedt geen garanties, maar heeft bij een eventuele rechtszaak wel een bewijsrechtelijke functie.

Uniek Hoewel veel mensen denken dat hun idee uniek is, blijkt dat in de praktijk nogal eens tegen te vallen. Mevrouw C. Mailliard van het Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom (BBIE) vertelt dat er tijdens de voorrondes van de televisieshow ‘Het beste idee van Nederland’ veel mensen met dezelfde vindingen kwamen. “Ze spelen in op de actualiteit, zoals het hondenpoepprobleem of de hoge benzineprijzen. Mensen komen blijkbaar vaak tegelijk op eenzelfde idee. Zo waren er eens acht mensen die allemaal een afvalbakje voor gebruikte koffiepads voor een koffieapparaat hadden bedacht.” Een goed idee dat levensvatbaar is, hoeft niet altijd een idee voor een nieuw product te zijn. Op een verbetering van een bestaand product kan ook octrooi worden aangevraagd. Een geneesmiddel, bijvoorbeeld, dat eerst alleen via een injectie kon worden toegediend en nu via een pil, is in beginsel octrooieerbaar. Octrooien zijn ingedeeld in klassen. Een dergelijke vernieuwing zou dus in de klasse geneesmiddelen vallen.

Foto: joecicak / istockphoto

Octrooi De Octrooiraad onderzoekt wereldwijd of een idee al eerder bestond, of er al over gepubliceerd is. Neemt iemand een prototype mee naar een beurs, dan is er publicatie en kan in beginsel geen octrooi meer worden verleend. Voor het verkrijgen van octrooi is het ook belangrijk dat het idee een industriële toepasbaarheid heeft en dat het idee een ‘nieuw’

karakter heeft. Mijnheer Kupecz is octrooigemachtigde, een onafhankelijk, wettelijk bevoegd specialist inzake industriële eigendomsrechten waaronder octrooien, merken en modellen. “Er zijn tegenwoordig niet méér goede ideeën die uiteindelijk leiden tot nieuwe producten dan vroeger. Het aantal octrooiaanvragen ligt in Nederland al heel lang tussen de 2.000 en 3.000 per jaar. Televisieprogramma’s, zoals ‘Het beste idee van Nederland’, stimuleren mensen wel om meer na te denken over innovaties, maar leiden niet tot meer aanvragen.” Mensen die heel vaak een levensvatbaar idee hebben, kunnen zich aansluiten bij de Nederlandse Orde van Uitvinders. Mijnheer Kupecz is hier ook lid van. De Novu is de beroeps- en kennisorganisatie van uitvinders, productontwikkelaars en onderzoekers in Nederland. De organisatie ondersteunt de leden op de weg van idee naar product.

Van idee naar octrooi: 1 Een goed idee hebben 2 Het idee vastleggen 3 Het idee beschrijven 4 Octrooi aanvragen en eventueel een prototype maken 5 De Octrooiraad verleent – binnen achttien maanden – al dan niet octrooi

Energie te duur, plug in de muur! Bespaar energie met Plugwise Weten door meten Weer een (te) hoge energie rekening? Weet u wat de oorzaak hiervan is? Plugwise geeft u dit inzicht. Bewust besparen Dit inzicht in het verbruik van elektronische apparatuur en verlichting maakt de weg vrij voor energiebesparing. Voor het maken van bewuste keuzes zonder in te leveren op uw comfort. Plugwise helpt u besparen.

ACTIECODE : INNOVATIE

Minder kosten, beter milieu De energiekosten stijgen en de druk op het milieu neemt toe. Minder verbruiken is noodzakelijk en lucratief. Stel u voor: tot 40% minder kosten. Plugwise is verstandig verdienen. Plugwise B.V. T: +31 (0)252 43 30 70 E: [email protected] W: www.plugwise.com

Vul de actiecode in op onze webshop en ontvang direct 10% korting op uw aankoop*. *) Deze actie is geldig van 20 november 2008 tot 1 december 2008. Op deze actie zijn de Plugwise leveringsvoorwaarden van toepassing.

THEMABIJLAGE innovatie MEDIAPLANET

5

Werk en privé in balans Een goede balans tussen werk en privé wordt steeds belangrijker voor mensen. Gedeelde zorgtaken, meer tijd voor hobby’s of zomaar lekker veel vrije tijd zijn een paar redenen om niet te veel uren op het werk door te brengen. door corry daalhof

A

In balans

‘Sociale innovatie’ is een term die steeds vaker gehoord én gebruikt wordt. Het staat voor een goede balans tussen werk en privé, voor vernieuwing van het arbeidsproces in elke vorm.

Foto: urbancow / istockphoto

Sociale innovatie betekent investeren in mens en organisatie. Dus ook een andere organisatie van het werk en gebruik maken van de kennis van werknemers, en samenwerken met andere bedrijven vallen daar onder. Sociale innovatie is ook een noodzakelijke voorwaarde voor succesvol innoveren. Technische innovatie kan nooit succes opleveren zonder sociale. Innovatieve bedrijven blijken veel aandacht te besteden aan sociale aspecten. Omgekeerd mag worden verwacht dat bedrijven innovatiever worden als ze daar meer aandacht aan gaan besteden.

door corry daalhof

S

ociale innovatie gaat over alle dingen die prettig zijn voor de werknemer: flexibele werktijden, kinderopvang op het werk, meer deeltijdbanen, een persoonlijk opleidingsplan, (preventief) gezondheidsbeleid door sportfaciliteiten op het werk. Maar ook: meer verantwoordelijkheid krijgen, meedenken over processen in het bedrijf en je goede ideeën beloond zien doordat er echt naar geluisterd wordt.

Willen we groeien naar een kenniseconomie, dan moeten we tenminste de aanwezige kennis in bedrijven en instellingen benutten. Daarvoor is ander management, een andere organisatie en inzet van arbeid nodig. Sociale innovatie biedt een basis voor een win-winsituatie. Niet alleen op materieel gebied, maar ook op mogelijkheden om enerzijds talenten te ontplooien en anderzijds de maximale benutting van die competenties door het bedrijf.

ls die goede balans er is, levert dat aan beide kanten veel op. Een hogere productiviteit tijdens werkuren, minder ziekteverzuim en een tevreden mens in zijn vrije tijd. Flexibele werktijden, thuis werken of kortere werkweken zijn goede middelen om de gewenste balans te bereiken. Toch zijn er ook nadelen, voornamelijk voor de werkgever en de economie in het algemeen. Nederlanders werken minder uren dan bijvoorbeeld Amerikanen. Vroeger werden die kortere werktijden gecompenseerd doordat de productiviteit per uur hoger lag dan in andere landen. Dat loopt nu echter terug. Een manier om de aansluiting tussen vraag en aanbod te verbeteren en de productiviteitsgroei te verhogen is het slimmer inrichten van het werk zelf. De arbeidsproductiviteit kan omhoog door flexibilisering van het werkproces. Het inrichten van werkplekverzamelgebouwen, telewerken of virtueel werken, medewerkers zelf hun rooster op laten zetten en/of de productiemiddelen naar de medewerker toe brengen kunnen hierin een belangrijke rol vervullen. Deze

Vijf manieren om de werk-privé balans te verbeteren 1 Flexibele werktijden 2 Thuiswerken 3 Werkplekverzamelgebouw (kortere reistijd) 4 Eigen rooster indelen 5 Kortere werkweek

oplossingen bieden een betere balans en verminderen tegelijkertijd de files op de wegen. Daarnaast kunnen deze oplossingen de arbeidsparticipatie van vrouwen verhogen. Flexibel werken en telewerken blijken een goede voedingsbodem te hebben in Nederland. Dit komt doordat ons land de meest ontwikkelde diensteneconomie van Europa heeft. Deze oplossingen zijn echter niet in elke branche toepasbaar. Bij productieprocessen of in de zorg kunnen deze oplossingen niet toegepast worden. In dat geval kan de flexibiliteit enorm toenemen als het werk anders wordt georganiseerd door bijvoorbeeld werknemers zelf hun rooster te laten maken.

Ton de Korte, directeur van het Nederlands Centrum voor Sociale Innovatie: “Op dit moment is de grote uitdaging voor sociale partners de productiviteit te vergroten en niet alleen te praten over het verdelen van de loonruimte. Een recent succesvol voorbeeld is de CAO van de Nederlandse Spoorwegen waar sociale innovatie in is opgeno-

men. Daar gingen werkgevers- en werknemersvertegenwoordigers eerst op zoek naar het antwoord op de vraag ‘hoe kunnen we de koek vergroten?’ in plaats van zich direct te storten op het vraagstuk van de verdeling. Bij productiviteitsvergroting

gaat het overigens wat ons betreft over een ‘werknemersvriendelijke manier’, vanuit de gedachte dat we in Nederland niet zozeer zouden moeten inzetten op langer of harder werken, maar op slimmer werken.” Foto: spooh / istockphoto

www.plugwise.com Zo werkt het Plugwise heeft op basis van een innovatieve Nederlandse netwerk technologie een slimme plug ontwikkeld. U plaatst deze plug eenvoudig tussen het stopcontact en de stekker van een elektrisch apparaat. De plug meet het energie-verbruik en stuurt de gegevens draadloos naar uw computer. De PC software geeft in één oogopslag inzichtt in het exacte energie-verbruik, de CO2-uitstoot en de kosten. Per apparaat, per stopcontact en per er vertrek. Optimaliseer het energie-verbruik door met dee slimme plug automatisch of handmatig de elektrische ktrische apparaten aan en uit te schakelen.


6

Duurzame innovaties Er komen steeds meer innovatieve en energiebesparende apparaten en oplossingen op de markt. Hieronder een kleine greep uit het aanbod. door corry daalhof

D

onQI Quandary Innovations ontwikkelde de DonQi Urban Windmill. Dit is een kleine windturbine die geschikt is voor plaatsing op woonhuizen. De windturbine is stil, efficiënt, veilig en veroorzaakt geen tot zeer weinig overlast. Doordat de turbinediameter kleiner is dan twee meter is geen milieuvergunning nodig. De DonQi Urban Windmill is ontworpen om in een bebouwde omgeving optimaal te presteren. De windmolen is sterk genoeg om tot 10 Bft elektriciteit op te wekken en kan zelfs windsnelheden van 200 km/uur aan. Bovendien is DonQi Urban Windmill veel stiller en compacter dan de windmolens die we vandaag de dag kennen. De windmolen levert, afhankelijk van de gemiddelde windsnelheden en het energieverbruik, tussen een kwart tot driekwart van de energiebehoefte van een gemiddeld huishouden. De DonQi Urban Windmill is vanaf begin 2009 leverbaar. Aan de rol Zonnecellen te koop aan de rol, op dit moment is het nog toekomstmuziek. Over enkele jaren echter moet het idee uitgewerkt zijn tot een toepasbare innovatie. Het Energieonderzoek Centrum Nederland en het Holst Centre zijn samen bezig de verworven kennis te vertalen naar bedrijfsklare technologie. De afgelopen jaren deden, naast het traditionele silicium in de zonnecelwereld, organische materialen hun intrede. Deze zijn nu nog niet zo efficiënt als silicium, maar mogelijk in de toekomst wel. Organische zonnecellen zijn mogelijk goedkoper en kunnen ook op buigbare ondergronden worden bevestigd. Nieuwe toepassingen, zoals zonnecellen in textiel (kleding) zijn dan mogelijk. ECN en Holst Centre hopen binnen vijf jaar de technologie zo ver klaar te hebben dat deze toegepast kan worden in kleinschalige consumentenproducten. De twee onderzoekscentra produceren zelf geen zonnecellen. Het is de bedoeling dat de industrie intekent op het programma en de opgedane kennis gebruikt in producten voor de toekomst. Krachtpatser De WhisperGen van the Magic Boiler Company lijkt een goede oplossing voor een warm huis: altijd warm water en zelf stroom opwek-

Foto: rotofrank / istockphoto

ken. Deze micro-WKK (warmtekrachtkoppeling) doet hetzelfde als een CV-ketel, namelijk het huishouden van warm water en verwarming voorzien. Als de installatie ingeschakeld is, wekt hij bovendien elektriciteit op. De stroom kan in het eigen huis worden gebruikt of via het stopcontact worden teruggeleverd aan het elektriciteitsnet. De WhisperGen bespaart gemiddeld 300 euro per jaar aan stroom en draagt flink bij aan de beperking

van de CO2-uitstoot. Het installeren van het apparaat is eenvoudig en binnen een dag gedaan. De stekker die nodig is om het toestel in te schakelen, is dezelfde die de elektriciteit teruglevert. Elektrische auto Wat enige jaren geleden nog toekomstmuziek leek, komt met rasse schreden dichterbij. De mogelijkheid bestaat dat er over enkele jaren een miljoen elektrische

auto’s rondrijden. Voordelen: lagere kosten voor de gebruiker en minder fijnstof in de lucht. De kosten op dit moment zijn tien cent per kilometer voor een benzineauto en drie cent per kilometer voor het elektrische exemplaar. Theo Bosma van KEMA vertelt: “De accuproblemen, zoals een lange oplaadtijd, zijn inmiddels voor een groot deel verholpen. Een accu laadt nu een stuk sneller op dan in het verleden en afhankelijk van de

grootte van de auto kan daar tot zo’n 200 kilometer mee gereden worden. De uitdaging zit nu nog in de oplaadpunten. Er is wel overal infrastructuur, maar er zijn nog lang niet overal oplaadpunten. Die moeten ‘intelligent’ zijn, zodat het net niet overbelast raakt als iedereen tegelijk de accu op wil laden. Ook moeten betalingen correct kunnen worden verwerkt. Waar moeten ze komen, hoe moeten ze er komen? Allemaal vragen waar we nu mee bezig zijn. We zijn nu hard bezig om die infrastructuur geregeld te krijgen en om een standaard voor oplaadpunten op te stellen. We denken over anderhalf jaar klaar te zijn met alle testen en proeven en daarmee zijn dan de hobbels weggenomen die een grootschalige introductie van elektrische auto’s nog in de weg stonden.” Omdat duurzame energiebronnen zoals zon, wind en water steeds meer gebruikt worden in de toekomst, zou het dubbel mooi zijn als ook de oplaadpunten voor elektrische auto’s deze duurzame energie kunnen opslaan en gebruiken.

De groenste energie is de energie die je niet gebruikt


7

Ingezonden Mededeling Het terugdringen van de CO2uitstoot staat internationaal hoog op de agenda. Overheden proberen mensen bewust te maken van de noodzaak energie te besparen. Energieleveranciers zijn in potentie belangrijke spelers in deze kwestie. Hoewel veel energiebedrijven pretenderen van alles te doen de consument te helpen energie te besparen, komt de meerderheid niet verder dan het aanbieden van groene stroom en/of het geven van energiebesparende tips.

Foto: raycat / istockphoto

Innovatie in energie Smart Grids, nieuwe Energie wordt in de toekomst steeds vaker decentraal opgewekt uit duurzame bronnen. Dat vraagt om aanpassingen in het elektriciteitsnet. door corry daalhof

E

en ‘slimme’ digitale elektriciteitsmeter houdt het verbruik per week, dag of zelfs periode van een dag, bij. Daardoor is het voor consumenten makkelijk om via de computer inzicht te krijgen in het verbruik en dat werkt besparing in de hand. Hilbrand Does, manager Metering van Oxxio, zegt: “Wij hebben op verzoek van onze klanten in Nederland al bij 80.000 huishoudens slimme meters geplaatst. Met de komst van de nieuwe wet, waarschijnlijk per 1 januari aanstaande, worden bestaande meters op ‘natuurlijke’ momenten, zoals bij een verbouwing of bij nieuwbouw, vervangen. Daarna gaat de overheid de slimme meter landelijk uitrollen. Vanaf 2011 tot 2018 worden alle meters vervangen, maar mensen die graag nu al een slimme energiemeter willen, kunnen daar om vragen bij Oxxio. Vanaf 1 januari kan dit bij alle energiebedrijven.”

De voordelen voor de consument zijn duidelijk: meten is weten tenslotte. Dat blijkt ook uit onderzoeksgegevens van Oxxio. “Uit onderzoek onder 700 klanten met een slimme meter blijkt dat achttien procent van de klanten meer dan tien procent bespaart op het energieverbruik.” De meter heeft ook voordelen voor de leverancier. “Door de beschikbare tussenstanden is het kostenbesparend bij verhuizingen of als mensen overstappen naar een andere leverancier.” Afrekening vindt plaats op basis van werkelijke meterstanden en niet meer op basis van geschatte meterstanden. De geluiden dat een slimme meter meer energie kost dan dat er bespaard wordt, lijken uit de lucht gegrepen. “Natuurlijk kost een digitale meter ook energie, net zoals de gewone. En misschien is dat verbruik iets hoger, maar de kosten daarvan zijn voor de leverancier omdat dit vóór de meter al berekend wordt.”

elektriciteitsnetwerken

Het huidige elektriciteitsnet is prima voor het doorgeven van energie die op enkele plaatsen opgewekt wordt. Met de tendens om steeds meer en vaker energie op te wekken op verschillende plaatsen, moet ook dat elektriciteitsnet worden aangepast. door corry daalhof

D

ecentrale opwekking van energie wordt de komende jaren steeds belangrijker. Het elektriciteitsnet moet daar op inspelen en aansluiten zodat de opgewekte elektriciteit makkelijk verdeeld en teruggeleverd kan worden. Een slim net dus, ook wel ‘smart grid’ genoemd. Nederland is niet het enige land dat zich hiermee bezighoudt. De Europese Unie richtte al in 2005 het European Technical Platform (ETP) Smart Grids op. Doel van dit platform is met een Europese visie te komen voor de ontwikkeling van elektriciteitsnetten richting 2020. Ook in Amerika zijn smart grids hoger op de politieke agenda geplaatst. Pier Nabuurs, bestuursvoorzitter van KEMA en voorzitter van het

ETP, vertelt: “Het principe van smart grids is in zekere zin te vergelijken met het internet: iedereen is met elkaar verbonden. Dat moet een smart grid ook bieden, aangezien de stroom niet langer van één vast punt, maar van heel veel verschillende punten gaat komen. Denk daarbij aan een woonwijk die energie opwekt via zonnepanelen. Als er stroom ‘over’ is, moet die terugvloeien. Dat geldt ook voor de energie uit windparken die ‘slim’ verdeeld dient te worden. Bovendien moet de consument zijn verbruik op een eenvoudige manier kunnen afstemmen op de beschikbaarheid van elektriciteit en geholpen worden bij het besparen van energie.”

Energievisie In 2007 publiceerden het Energieonderzoek Centrum Nederland (ECN) en de Nuclear Research and Consultancy Group (NRG) de energievisie 2050: “Een duurzame Europese energiehuishouding is haalbaar in 2050, maar dat gaat niet vanzelf. Om echt de risico’s van klimaatverandering te verminderen en de levering van – betaalbare – energie op lange termijn veilig te stellen, zijn forse veranderingen in de energievoorziening nodig. Uitgangspunt van de Energievisie is een zestig procent lagere CO2-uitstoot

en aanzienlijk minder import van olie en gas. In 2050 zijn hernieuwbare energiebronnen goed voor meer dan 35 procent van de energievoorziening. Biomassa, windenergie en zon spelen daarbij een belangrijke rol. Er is ook sterk ingezet op energiebesparing. Het aandeel kernenergie blijft gelijk. Kolen met CO2afvang en -opslag worden ingezet voor de productie van elektriciteit en waterstof. Dit laatste wordt in de transportsector gebruikt. Biomassa wordt vooral toegepast als brandstof voor vrachtvervoer en in de in-

dustrie omdat daar weinig andere alternatieven voor olieproducten zijn. De energievraag van woningen en gebouwen is sterk verminderd en wordt voornamelijk ingevuld met zonne-energie en elektriciteit. Ook na 2050 zullen nog steeds mogelijkheden bestaan en benut moeten worden voor verdere energiebesparing en ontwikkeling van hernieuwbare energie. Wel kunnen dan de grote knelpunten van de huidige energievoorziening zijn weggenomen.”

Daarom introduceert Oxxio innovaties als de slimme meter die u helpen om uw energieverbruik te verlagen. Oxxio innoveert, u proteert door u nu aan te melden bij Oxxio op:

www.oxxio.nl

Energieleverancier Oxxio doorbreekt deze spiraal door de consument op innovatieve wijze te helpen energie te besparen. Bekendste voorbeeld is de ‘slimme meter’. Deze oplossing past uitstekend binnen de filosofie van Oxxio, die erop gericht is klanten te helpen energie te besparen en daarvoor handige hulpmiddelen aan te reiken. De slimme meter stelt de consument in staat het energieverbruik online bij te houden. Idee hierachter: bewustwording van energieverbruik leidt tot een hogere energiebesparing. Onderzoek onder klanten heeft al laten zien dat een besparing van 10% haalbaar is. Ook heeft de leverancier van 100% groene stroom de BespaarBonus in het leven geroepen. Consumenten die binnen drie jaar 10% energiebesparing weten te realiseren, ontvangen een waardebon van 300 euro. Oxxio helpt hen hierbij door via de BespaarAssistent energiebesparende tips te geven.

Bel eef

Weekendje weg

Ierland

3-Dagen Dublin nu vanaf € 232 pp incl. Aer Lingus vlucht & verblijf met ontbijt 3-Daagse Kasteelreis nu vanaf € 362 pp incl. Aer Arann vlucht & verblijf met ontbijt 4-Dagen Killarney nu vanaf € 332 pp incl. Aer Lingus vlucht, huurauto & verblijf met ontbijt

Boeken voor 2009 nu extra voordelig 6-Dagen Manor of Ireland nu vanaf € 572 pp incl. Aer Lingus vlucht & verblijf met ontbijt 8-Daagse Vlieg/Busreis Irish Adventure nu vanaf € 939 pp incl. Aer Lingus vlucht, entrees & verblijf met ontbijt en 6 diners 15-Dagen rondreis vakantiewoningen nu vanaf € 469 pp incl. Aer Arann vlucht, huurauto & verblijf

45 Jarig jubileumaanbiedingen 10-Daagse B&B rondreis nu vanaf € 373 pp incl. Stena Line overtochten & verblijf met ontbijt 10-Daagse Hotel-rondreis nu vanaf € 440 pp incl. Stena Line overtochten & verblijf met ontbijt

telefoon 050-3136000 - www.ierlandreizen.nl

Voor meer speciale reizen kijk op www.ierlandreizen.nl


9

Foto: izusek / istockphoto

Energie van overal Energie wordt niet langer op vaste punten opgewekt. Windturbineparken, zonnepanelen en energiewinning door water, winnen terrein. door corry daalhof

D

e klimaatverandering en de CO2-uitstoot zijn de belangrijkste redenen waarom we tegenwoordig massaal op zoek zijn naar manieren om efficiënter en duurzamer energie te winnen. Duurzaam wil in dit geval zeggen dat de bron nooit opraakt. Wind, zon en water bijvoorbeeld. De opwekking van die duurzame energie heet ook wel decentrale opwekking omdat het op verschillende plaatsen gebeurt en niet meer vanuit één centrale. Decentrale opwekking heeft veel voordelen, in elk geval voor het milieu. Daarnaast is er minder energieverlies doordat de transportlijnen korter zijn en is er minder kans op massale uitval. Die decentraal opgewekte energie moet echter wel opgeslagen kunnen worden om ook energie te leveren als het even niet waait of als de zon

niet schijnt. Is er dan nog energie over, dan is het de moeite waard om die terug te laten stromen naar het elektriciteitsnet.

Naast wind, zon en biomassa zijn er momenteel ook plannen om gebruik te maken van aardwarmte Pyter Hiemstra van SenterNovem vertelt: “Naast wind, zon en biomassa zijn er momenteel ook plannen om gebruik te maken van aardwarmte. Daarbij wordt warm

TECHNO

water opgepompt van grote diepte dat gebruikt wordt voor verwarming van grote complexen. Op Terschelling wil men daarnaast elektriciteit opwekken uit het warme water.” Veel tuinders maken gebruik van een warmtekrachtkoppelingsinstallatie die vergeleken kan worden met een kleine elektrische centrale. “Tuinders hebben licht én warmte nodig. Een WKK benut de warmte die bij de elektriciteitsproductie vrijkomt.” Naast elektriciteit kan ook aardgas decentraal worden opgewekt en via een gasleidingnet worden verspreid. “Het zogenaamde ‘groengas’ ontstaat door de omzetting van organisch restmateriaal. Bacteriën zetten de biomassa om naar methaan dat het hoofdbestanddeel van aardgas is. Als dit methaan goed gefilterd is, blijft groen (aard)gas over. Het is mogelijk ook gas terug te leveren

aan het gasleidingnet. “’Groengas’ moet niet worden verward met het ‘groene gas’ dat energieleveranciers aanbieden. Dat laatste is gewoon aardgas dat gecompenseerd wordt door bijvoorbeeld de aanplant van bos.” KEMA onderzoekt als projectmanager en als deelnemer in een Europees project waar allerlei bedrijven aan deelnemen, de mogelijkheden van opslagsystemen voor energie, gewonnen uit decentrale opwekking. Uit de testen komen later ook aanbevelingen voor regelgeving én er wordt software ontwikkeld voor de ondersteuning van de planning. Gabriël Bloemhof vertelt: “Er zijn in het project twee soorten systemen: batterij- en vliegwielsystemen. We onderzoeken of deze twee naast elkaar kunnen worden gebruikt,

welke het best werkt in welke situatie. De laboratoriumtesten zijn nu gaande.” Daarna starten de demonstraties en metingen in normale situaties. Hiervoor wordt een woonwijk in het Oosten van Nederland, waar energie wordt opgewekt door zonnepanelen, voorzien van een vliegwielsysteem. In andere Europese landen worden soortgelijke pilots gedraaid. Vervolgens worden alle opslagsystemen bij elkaar gezet in één woonwijk. “Energie opslaan en de afgifte of teruggave kwalitatief goed regelen is heel belangrijk. Na de proefperiodes van twee maal een half jaar in verschillende landen en onder verschillende omstandigheden, kunnen we de gegevens analyseren en weten we welk systeem voor welk soort decentrale opwekking het meest geschikt is.”

Techniek in het onderwijs, van basisschool tot en met universiteit. Praktisch en educatief. Maar vooral erg leuk. Meer info? www.technochallenge.nl


10

Expertpanel

Kees Donker Executive Innovation & Technology van IBM Benelux

Sociale innovatie va Sociale innovatie is voor het bedrijfsleven een prima instrument om werknemers aan zich te binden en nieuwe krachten binnen te halen. Experts geven hun visie op sociale innovatie. door corry daalhof

Hans van den Brink Directeur van Achmea Group Human Resources.

Eric Drent Communicatiemanager bij Philips

Fietje Vaas Programmamanager kwaliteit van leven bij TNO

Ton de Korte Directeur van het NCSI

NCSI Ton de Korte, directeur van het Nederlands Centrum voor Sociale Innovatie: ”Bij sociale innovatie draait het om activiteiten in bedrijven en instellingen die er op gericht zijn de arbeidsproductiviteit te vergroten, de talenten van medewerkers beter te benutten en het werkplezier te verhogen. Het gaat dus om het creëren van een win-winsituatie voor zowel werknemers als werkgevers. Wij maken altijd de driedeling flexibel organiseren, dynamisch managen en slimmer werken. Denk bij dynamisch managen bijvoorbeeld aan Google, waar groei en winstgevendheid vooral worden bereikt door de bijzondere manier waarop deze organisatie omgaat met zijn werknemers: veel vrijheid en vertrouwen levert bevlogen medewerkers op. Bij flexibel organiseren kun je denken aan meer grip voor werknemers op hun werktijd en werkomstandigheden, zoals bijvoorbeeld thuiswerken en afstemming van de work-life balance. Zo worden er in Nederland nu bij een aantal bedrijven experimenten gedaan met ‘zelfroosteren’, een uit Zweden overgewaaid concept. In Nederland experimenteren er al verschillende bedrijven mee. Bij slimmer werken kun je denken aan allerlei manieren om werkprocessen binnen een organisatie te verbeteren, bijvoorbeeld door de werkvloer te betrekken bij het bedenken van oplossingen en innovatie van onderop te stimuleren. Ook het beter benutten van talenten van bijvoorbeeld jonge medewerkers in een organisatie kun je hiertoe rekenen. Werknemers kunnen werk en privé beter combineren als zij zelf invloed

hebben op hun werktijden. Flexibele werktijden zijn niet per se een voorloper van meer thuiswerken, maar het gaat wel vaak samen. Wij spreken daarom ook wel van plaatsen tijdonafhankelijk werken. Plaatsonafhankelijk werken is niet voor alle beroepen weggelegd, denk bijvoorbeeld aan een conducteur of verpleegkundige. Maar het is wel voor steeds meer functies denkbaar en kan ook een oplossing bieden voor het fileprobleem. Door flexibel om te gaan met de werktijden en plaats waar het werk wordt uitgevoerd, kunnen werkgevers bovendien nieuwe groepen aantrekken op de arbeidsmarkt. Denk bijvoorbeeld aan mensen die nu wegens een handicap aan huis gebonden zijn.” Philips Eric Drent, communicatiemanager bij Philips vertelt: “Innovatie zit Philips in de genen. Dat geldt ook voor sociale innovatie, ook al plakken we niet altijd dat etiket erop. De CAO die begin 2008 werd afgesloten, is daar een goed voorbeeld van.” In deze CAO is een aantal innovatieve regelingen opgenomen die op 1 januari 2009 van kracht worden. “Philips steekt al lange tijd energie in ‘employability’, ofwel de inzetbaarheid van personeel. Naast allerlei bijscholing- en studiemogelijkheden krijgt een werknemer vanaf volgend jaar jaarlijks E-miles. Dat zijn waardepunten die gebruikt kunnen worden om de eigen inzetbaarheid te verhogen door het volgen van workshops, cursussen of loopbaanadviesgesprekken tijdens werktijd.” Philips kent eigen personeel vanaf volgend jaar ook een ‘persoonlijk

budget’ toe. Dit is een geldbedrag waarin de dertiende maand, de vakantietoeslag en de tegenwaarde van een aantal vrije dagen is opgenomen. De werknemer krijgt dat bedrag verdeeld over twaalf maanden uitgekeerd. Met het budget kunnen tot twintig extra vrije dagen bijgekocht worden. Philips kent een laag ziekteverzuim van slechts drie procent. “Dat is het resultaat van veel aandacht voor verzuim én aandacht voor de 97 procent die gezond is! Die aandacht verslapt niet. Integendeel: door ‘health management’ voorkomen we verzuim. Zo kunnen vrijwel alle medewerkers gebruik maken van de wellnesscentra op de verschillende vestigingen. Die aandacht voor gezondheid past goed bij ons bedrijf en wordt door ons personeel gewaardeerd. Door flexibele werktijden en thuiswerken kunnen onze medewerkers hun werk–privébalans bewaken. Natuurlijk moeten we daarbij ook de bedrijfsbelangen in de gaten houden. Maar juist hiermee is een win-winsituatie te bereiken, zo vinden wij.” IBM Kees Donker, Executive Innovation & Technology van IBM Benelux, zegt: “Sociale innovatie is dé verandering van het moment. Gedreven door technologieën zoals web 2.0, worden veel diensten persoonlijker en real-time. Individuen krijgen meer macht en zullen ook persoonlijker worden benaderd. De kosten voor het persoonlijk maken worden aanzienlijk verlaagd door deze technologieën. Voor bedrijven betekent dit dat ze zich niet meer alleen op markten met

miljoenen klanten zullen richten, maar ook op nichemarkten met minder gebruikers. Deze gebruikers zijn specifiek geïnteresseerd in hun producten. Ook binnen bedrijven brengt deze evolutie veranderingen met zich mee. Onder andere door sociale netwerken wordt iedere medewerker een ambassadeur van het bedrijf. Dit vereist een nieuw soort leiderschap. Om te zorgen dat ze bij kunnen blijven, stelt IBM verschillende sociale netwerktools ter beschikking aan

( advertorial )

Waar is Achmea mee bezig? Een commercial die veelvuldig over uw televisiescherm dendert.

tot antwoorden. Wij zijn denkers

de wereld om ons heen. Door

campagne is de balans tussen

Billboards langs de weg met daarop prikkelende teksten en

en doeners. We pakken problemen

leveranciers,

klanten

privé en werk. Hoe gaan we

advertenties in kranten en tijdschriften die een frons of glimlach

op. Draaien ze om. Keren ze

en medewerkers van Achmea.

als Nederlanders om met de

teweegbrengen. Waar is Achmea mee bezig? Het betreft een

binnenstebuiten. Op jacht naar

Via allerlei kanalen bereiken

toenemende werkdruk en de

oplossingen. Omdat we geloven

vragen

het

hectiek die ons privéleven met

dat het beter kan. Vergrijzing

bedrijf: ‘Wat doen jullie aan de

zich meebrengt? Levert dat stress

is geen probleem. En van werk

wachtlijsten in de zorg? Hebben

op, of krijgen mensen zelfs een

mag niemand arbeidsongeschikt

jullie een oplossing voor het

burn-out? En wat heeft Achmea

worden. Noem ons een idealist.

toenemende ziekteverzuim? En

daarin te bieden voor haar klanten

betrokkenheid van Achmea aan bod.

Noem ons een onrealist. Maar wie

hoe kijkt Achmea aan tegen

en voor haar eigen werknemers?

nergens in gelooft, zal ook nooit

een moeilijk probleem als de

De thema’s die worden aangekaart

liggen van het klimaat. Als we

iets veranderen.”

klimaatveranderingen? Of: wat

Werken kun je overal

in de campagne en de mentaliteit

niet kunnen kiezen tussen privé

doen jullie eraan om evenredige

De verzekeraar heeft binnen

die ermee wordt uitgedragen,

en werk. Als het wachten op zorg

Maatschappelijke betrokkenheid

arbeidsparticipatie te bevorderen

Nederland

sluiten aan bij de tekst uit de tv-

ons nog zieker maakt. ‘Waar zijn

De campagnethema’s zijn niet

tussen mannen, vrouwen en

medewerkers, die natuurlijk ook

commercial: “Waar zijn we mee

we mee bezig?’ is een vraag die ons

zomaar bedacht, maar worden

allochtonen?’ Een van de meest

allemaal te maken hebben met

bezig? Als we wakker moeten

bezighoudt. En die ons uitdaagt

als het ware aangedragen door

prominente onderwerpen in de

een thuissituatie met partners,

campagne waarmee de grootste verzekeraar van Nederland maatschappelijke thema’s op de kaart wil zetten. De verzekeraar – het moederbedrijf van merken zoals Zilveren Kruis Achmea, Centraal Beheer Achmea en Interpolis - houdt gewoon vast aan haar kerntaak ‘ontzorgen’, maar wil nu ook de gedachte die daaraan vooraf gaat toelichten. Daarbij komt als vanzelf de maatschappelijke

en

partners,

opmerkingen

ruim

20.000


11

anuit het bedrijfsleven andere vormen van human resource management en andere manieren van leidinggeven, zoals managen op basis van vertrouwen.” TNO ondersteunt MKB-bedrijven met onderzoek naar en advies over sociale innovatie. “Er is bijvoorbeeld een boekje voor de MetaalUnie gemaakt: ‘Sociale innovatie: de mens Centraal’. We hebben ongeveer 45 cases in de assemblage-industrie waarin we door een slimmere opzet van de productielijnen en andere inzet van arbeid de arbeidsproductiviteit fors omhoog hebben gebracht, de doorlooptijden hebben bekort, productieruimte hebben bespaard en minder gezondheidsklachten en meer tevredenheid hebben gerealiseerd. Sociale innovatie is de enige manier om de arbeidsproductiviteit te verhogen zonder de betrokken werknemers te veel te belasten. Sterker nog: door sociale innovatie stijgt de arbeidsproductiviteit en voelen de medewerkers zich meer betrokken waardoor ze meer plezier in hun werk hebben.” Foto: urbancow / istockphoto

haar medewerkers. Tevens onderzoekt IBM de gevolgen van sociale innovatie om hier optimaal op in te kunnen spelen. IBM is een van de weinige organisaties die expliciet waarden en normen heeft geformuleerd op het gebied van betrouwbaarheid, integriteit, verantwoordelijkheid en internetgebruik. Tegelijkertijd juichen wij deelname aan blogs en internetcommunities onder onze medewerkers toe: contacten opdoen

is goed voor ons bedrijf. Maar je bent wel verantwoordelijk voor die contacten. Op internet ben je een ambassadeur van je organisatie. Met goed leiderschap en focus verhogen de mogelijkheden van sociale innovatie de arbeidsproductiviteit.” TNO TNO houdt zich op verschillende manieren bezig met sociale innovatie. Fietje Vaas: “TNO heeft een

kinderen, huishouden en hobby’s.

de onderwerpen die Achmea

Achmea zorgt ervoor dat haar

aankaart. De campagne biedt

medewerkers zo veel mogelijk

allerlei

tegemoet worden gekomen om

om

het werken te kunnen combineren

bespreekbaar te maken. Want

met het privéleven. Zo zijn

dat wil de verzekeraar: laten zien

flexibele werktijden inmiddels

dat het werk waar ze dagelijks

gemeengoed en is reizen buiten de

mee bezig is, niet zomaar werk

file of ná het naar school brengen

is. Maar dat dit gebeurt omdat

van de kinderen mogelijk. Ook

zij zich geroepen voelt om zelf of

thuiswerken is voor een groot

samen met anderen oplossingen

deel van de medewerkers een

te bedenken voor problemen waar

mogelijkheid en daar wordt

Nederlanders

veelvuldig gebruik van gemaakt.

Ontzorgen heet dat in Achmea-

aanknopingspunten

maatschappelijke

mee

thema’s

worstelen.

termen. Dáár is Achmea mee De verhouding tussen werk en privéleven is slechts een van

bezig!

dienstverleningsaanbod: ‘Slimmer werken’. Daarin ontwikkelen we aanpakken en geven we adviezen over doelmatig werken, stroomlijnen van productie of administratieve processen, flexibele inzet van arbeid, werken op afstand, telewerken, mobiele en virtuele teams en informatiegestuurd werken. Verder doen we onderzoek en geven we adviezen aan bedrijven over het verhogen van het innovatief vermogen van medewerkers door andere arbeidsrelaties,

Achmea “Sociale Innovatie is ons antwoord op de veranderingen in de samenleving, op de markt én op de huidige wensen en zorgen van onze medewerkers” aldus Hans van den Brink, directeur van Achmea Group Human Resources. “Het past in onze lange traditie van vernieuwend werkgeverschap en zit in het karakter van ons bedrijf”. Achmea heeft net als andere grote ondernemingen te maken met ontgroening, vergrijzing en verkleuring

en een steeds krapper wordende arbeidsmarkt. Van den Brink: “Dat vraagt van ons om vooruit te denken, onderscheidend te willen zijn. Als Achmea willen we een aantrekkelijke werkgever zijn voor huidige en toekomstige collega’s. Want vandaag de dag willen medewerkers werk dat bij hen past in plaats van andersom. Met plezier werken. Werk en privé kunnen combineren. Minder in de file staan. Daarbij geldt dat ze van elkaar verschillen in levens- en loopbaanfase, culturele achtergrond, geslacht, mate van inzetbaarheid, individuele wensen en hoe ze in het leven staan.” De vraag is dan hoe Achmea dat doet. Van den Brink legt uit: “Een paar voorbeelden zijn de grote flexibiliteit in hoe het werk kan worden ingericht, het jaarlijks kunnen kiezen voor meer of minder werken, uitgebreide verlofvormen en ruimte voor vrijwilligerswerk, deels in werktijd. We stimuleren plaatsen tijdonafhankelijk werken, waarbij het kantoorgebouw meer en meer functioneert als ontmoetingsplek. Zo kan ik nog wel even doorgaan, omdat ik er echt in geloof. Bijvoorbeeld over empowermentprogramma’s voor vrouwelijk talent, het werven in allochtone doelgroepen en het bieden van werkervaringsplaatsen voor vluchtelingen. Al deze ontwikkelingen vormen volgens Van den Brink een onderdeel van een groter geheel. “Belangrijk is dat Achmea Sociale Innovatie benadert als een cultuurverandering die past bij de coöperatieve grondslag van ons bedrijf.

Nationale Databank Wegverkeersgegevens

De organisatie De Nationale Databank Wegverkeersgegevens (NDW) is een nieuw en uniek samenwerkingsverband van landelijke en regionale overheidsorganisaties. NDW realiseert een landelijk dekkend netwerk met volledige, betrouwbare en actuele verkeersgegevens op het Nederlandse basiswegennet. In samenwerking met marktpartijen ontstaat zo hoogwaardige verkeersinformatie voor weggebruikers en wegbeheerders. NDW legt daarmee de basis voor het drastisch beter benutten van ons wegennetwerk en het terugdringen van de files. NDW is een netwerkorganisatie, waarin we met een slagvaardig team van specialisten werken aan het realiseren en beheren van inwinning, verzameling en publicatie van de gegevens, het uitbreiden van het netwerk en het stimuleren van innovatie. Werken in onze organisatie is in iedere functie een uitdaging voor professionals die vrijheid en verantwoordelijkheid zoeken en streven naar resultaten.

serViCe LeVeL Manager (36- UUr) inForMatiearCHiteCt (36- UUr) Functieprofiel Als Service Level Manager bewaak je de kwaliteit van de dienstverlening naar de klant. Je draagt binnen de in het contract gestelde kaders zorg voor het expliciteren van de behoeften van gebruikers over de diensten van NDW. Je bent verantwoordelijk voor het opstellen van Service Level Agreements (SLA’s) en controleert de uitvoering en stuurt waar nodig bij. Je evalueert de dienstverlening van opdrachtgever aan opdrachtnemer Functie-eisen • Academisch werken denkniveau; relevante opleiding en relevante werkervaring op het vakgebied; • Kennis van bedrijfsmatige en/of bestuurlijke en beleidsprocessen (ITIL); • Kennis van en ervaring met het leiden van (ook multidisciplinaire) projectteams; • Kennis van de begeleiding/sturing van uitbestede werkzaamheden Solliciteren Contractduur: 4 jaar Salaris: maximaal € 5337 op basis van een 36-urige werkweek Twee Fte Solliciteren kan via [email protected]. Voor vragen over de sollicitatieprocedure kunt u contact opnemen met Rutger Lieverse, via 06-15479076 of [email protected].

Functieprofiel Als Informatiearchitect ben je verantwoordelijk voor het vaststellen van de uitgangspunten, standaarden en richtlijnen waaraan de informatiehuishouding van NDW moet voldoen. Je volgt interne en externe ontwikkelingen met een mogelijke relevantie voor NDW en bent in staat deze ontwikkelingen en de toepasbaarheid inzichtelijk kunnen maken. Je bent instaat een architectuurmodel te ontwikkelen en deze door te vertalen naar concrete acties. Je adviseert het management van NDW over de ontwikkeling van het architectuurmodel en migratieprogramma’s. Op proactieve wijze identificeer je de noodzaak en mogelijkheid om nieuwe processen te introduceren of processen te verbeteren Functie-eisen • Academisch werken denkniveau; relevante ICT-opleiding en ruime werkervaring op het gebied van informatiearchitectuur; • Kennis van bedrijfsmatige en/of bestuurlijke en beleidsprocessen (ITIL); • Kennis van en ervaring met het leiden van (ook multidisciplinaire) projectteams; • Kennis van de begeleiding/sturing van uitbestede werkzaamheden Solliciteren Contractduur: 4 jaar. Salaris: maximaal € 4771 op basis van een 36-urige werkweek. Solliciteren kan via [email protected]. Voor vragen over de sollicitatieprocedure kunt u contact opnemen met Rutger Lieverse, via 06-15479076 of [email protected].

CoMMUniCatieaDViseUr (36-UUr) FinanCieeL ControLLer (18-UUr) Functieprofiel In je rol van Communicatieadviseur ben je verantwoordelijk voor de inzet van communicatiestrategie, -activiteiten en instrumenten. Je formuleert een communicatiestrategie en -advies voor de organisatie en reflecteert de uitvoering hiervan. Je regisseert en coördineert omgevingsanalyses en -onderzoeken, de uitvoering van communicatieactiviteiten en houd regie op de publieksvoorlichting omtrent de projecten, samenhang met andere projecten en tevens houd je de mediadatabase en mediawoordvoerderslijst up to date. Functie-eisen • HBO werken denkniveau; relevante opleiding en ervaring op het gebied van communicatie.; • Kennis van de business van de klant; kennis van bedrijfsmatige en/of bestuurlijke en beleidsprocessen; • Kennis van de relevante weten regelgeving en beleidskaders; • Kennis van en ervaring met het leiden van (ook multidisciplinaire) projectteams; • Kennis van de begeleiding/sturing van uitbestede werkzaamheden. Solliciteren Contractduur: 4 jaar Salaris: maximaal € 4210 op basis van een 36-urige werkweek Solliciteren kan via [email protected]. Voor vragen over de sollicitatieprocedure kunt u contact opnemen met Rutger Lieverse, via 06-15479076 of [email protected].

Functieprofiel In de rol van Financieel Controller adviseer je op proactieve wijze het management van NDW over het ontwerp en de inrichting van het management control systeem. Daarnaast heb je een regisserende rol in de managementcyclus. Je bent verantwoordelijk voor de totstandkoming van het jaarplan en jaarverslag, de (maand)rapportages, de managementcontracten en -gesprekken. Je coördineert in samenwerking met de directeur de beleidsmatige inbrengt van de jaarlijkse begrotings- en verantwoordingscyclus. Je bent verantwoordelijk voor het bewaken van het projectenoverzicht van het NDW. Je zorgt voor de continue aansluiting bij nieuwe ontwikkelingen op Planning & Control terrein. Je attendeert de directie op belangrijke aandachtspunten bij overleg of in stukken en brengt adviezen hierover uit. Functie-eisen • HBO werken denkniveau; relevante opleiding en/of ervaring op het vakgebied; • Kennis van en inzicht in de ontwikkelingen en verhoudingen op het werkveld; • Kennis van de business van de klant; kennis van bedrijfsmatige en/of bestuurlijke en beleidsprocessen; • Kennis van de relevante weten regelgeving en beleidskaders; • Kennis van en ervaring met het leiden van (ook multidisciplinaire) projectteams; • Kennis van de begeleiding/sturing van uitbestede werkzaamheden. Solliciteren Contractduur: 4 jaar Salaris: maximaal € 4210 op basis van een 36-urige werkweek Solliciteren kan via [email protected]. Voor vragen over de sollicitatieprocedure kunt u contact opnemen met Rutger Lieverse, via 06-15479076 of [email protected].


13

Innovatie op de weg De bereikbaarheid in de Randstad is slechter dan in de grote Ruhrgebieden in Duitsland, maar ook de voorspelbaarheid van de reistijd is veel minder groot. Er is veel winst te behalen als mensen beter weten: hoe lang doe ik over het traject? Maar ook: welke alternatieve routes zijn er? NDW moet uitkomst bieden. Door Nienke Hoek

E

én van de mogelijkheden om de mobiliteit in Nederland te verbeteren is het verstrekken van betrouwbare en actuele informatie over de toestand op het Nederlandse basiswegennet. Dat is hard nodig. Op tweederde van de snelwegen en alle onderliggende wegen ontbreekt deze informatie. Momenteel is over zo’n duizend kilometer verkeersinformatie voorhanden. Het is de bedoeling dat er in 2012 actuele en betrouwbare verkeersinformatie beschikbaar is over minimaal 5.500 kilometer snelwegen, provinciale wegen en stedelijke wegen. De Nationale Databank Wegverkeersgegevens (NDW) gaat deze informatievoorziening centraal verzorgen. Samenwerkingsverband NDW is een samenwerkingsverband waarin nu vijftien overheden deelnemen. Te weten: Rijkswaterstaat, de grotere gemeentes en stadsregio’s en de provincies Noord-Holland, Zuid-Holland, Utrecht en NoordBrabant. Dit basisnetwerk van wegen is gezamenlijk ‘goed’ voor een groot deel van de verkeersproblematiek in Nederland. In NDW worden realtime alle belangrijke verkeersgegevens van een groot aantal belangrijke wegen in Nederland voortaan centraal verzameld. Wegbeheerders en service providers zullen gegevens afnemen van NDW en gebruiken voor verkeersmanagement of verkeersinformatiediensten. “Alle gegevens komen in één database”, vertelt Marja van Strien, directeur van NDW. “Dit heeft als doel om verkeersinformatie betrouwbaarder te maken en sneller beschikbaar te

Navigatiesystemen “Ook leveranciers van navigatiesystemen hebben profijt van de centrale database”, vervolgt Marja van Strien. “Zij hoeven niet langer contact op te nemen met de verschillende gemeenten om te vragen wat de status van bepaalde wegwerkzaamheden is. Zij kunnen voortaan terecht bij NDW voor betrouwbare actuele informatie waardoor ze de informatie in hun navigatiesystemen sneller kunnen aanpassen. Dat is nu nog wel anders. Op een aantal plekken wordt momenteel bijvoorbeeld geadviseerd om de navigator maar uit te zetten omdat de wegwerkzaamheden niet up to date in de systemen staan.”

Foto: Rijkswaterstaat

stellen zodat er op een groter aantal wegen eerder maatregelen getroffen kunnen worden door verkeersmanagers en andere betrokken partijen.” Betrouwbaarder reisadvies Volgens Van Strien kijken de verschillende overheden momenteel te veel naar hun eigen gebied: “Koppel je de verkeersinformatie aan elkaar dan kun je het verkeersmanage-

ment daarop afstemmen en zo de verkeersstroom sturen. NDW biedt de basis voor gezamenlijk verkeersmanagement waardoor bijvoorbeeld hulp bij incidenten sneller ter plaatse kan zijn en alternatieve routes eerder aangegeven kunnen worden.” Niet alleen de situatie op de weg maar ook de toestand van de weg wordt in NDW bijgehouden: hebben wegwerkzaamheden ver-

traging, staan er bruggen open, is er een evenement waar veel verkeer op afkomt? Door alle omstandigheden in kaart te brengen, kan er ook een betrouwbaarder reisadvies worden gegeven. Filedruk neemt af Verwacht wordt dat de verwachte toename van de filedruk met betere verkeersinformatie zal afnemen

Innovatie en Internationale verhoudingen Doet Nederland het goed in de internationale concurrentiestrijd? Wat moet er gebeuren om bij te blijven met de snelst groeiende economieën? Twee experts geven hun mening. door corry daalhof

”

Om ook in de toekomst een hoog welvaarts- en welzijnsniveau in Nederland te houden, is het van groot belang om trends als globalisering, inclusief de kredietcrisis, duurzaamheid en vergrijzing serieus te nemen en daar actief op in te spelen.” Dat zegt Jan Peter van den Toren, secretaris van het InnovatiePlatform. “Nederland heeft een goede uitgangspositie, ook in vergelijking met het Verre Oosten. Maar de groei van onze economie en productiviteit blijft achter in vergelijking met de meest dynamische economieën. Daarom heeft het InnovatiePlatform een

met vijf tot tien procent. De afname komt niet alleen door het centraal beheren van alle verkeersdatagegevens. “Dat is aan meer factoren gebonden”, meent Van Strien. “NDW onderzoekt momenteel hoe het effect van de centrale database meetbaar kan worden gemaakt.” De automobilist zal overigens alleen indirect iets van de invoering van NDW merken. NDW is bedoeld om als enige betrouwbare bron van verkeersgegevens zoals wegwerkzaamheden, maar ook actuele gegevens zoals filemeldingen aan verkeersmanagers en serviceproviders te leveren. De serviceproviders, dat zijn de verkeersinformatiediensten, zorgen dat de informatie, al dan niet geïntegreerd in een navigatiesysteem, bij de weggebruikers komt.

veranderagenda, ‘The Netherlands, connecting global ambitions’, opgesteld. Een van de acties is er op gericht om vijftig belangrijke internationale bedrijven uit de Fortune 500 naar Nederland te halen om zich hier te vestigen. Globaliserende bedrijven uit Azië zijn hier een belangrijke doelgroep om pro-actief en gericht te benaderen. Uiteraard investeren Nederlandse concerns ook in Azië maar het aantal Aziatische bedrijven in Nederland kan omhoog en wij zijn aantrekkelijk daarvoor omdat we kennisintensieve en duurzame sites hebben waardoor er ook samenwerking kan ontstaan. Denk aan Tejin/Akzo Nobel.”

Aziatische economieën groeien twee keer zo snel als West-Europese, het belang om met hen in verbinding te staan is dus groot. “Nederland is nu de derde speler in Europa als het gaat om het aantrekken van hoofdkantoren van concerns uit de nieuwe Aziatische economieën, dus we hebben een goede uitgangspositie. Landen als China en India hebben veel universiteiten, leveren veel onderzoekers en verrichten zelf ook veel hoogwaardig onderzoek. Veel van hun afgestudeerden willen graag enige tijd in West-Europa onderzoek doen. Als InnovatiePlatform willen we dat Nederland voor

hen een aantrekkelijke plek is. We gaan ook actief duizend PhD’s (promovendi) naar Nederland halen. Dit alles maakt hun R&D (research & development) -positie sterker en daar kan Nederland van profiteren. En we gaan nog een actie ondernemen. We hebben hier een compacte afzetmarkt met moderne en kritische consumenten waar je producten en diensten kunt testen. Nederland kan nog meer dan nu de plaats zijn voor R&D die dicht bij consumenten moet plaatsvinden. We gaan als InnovatiePlatform die testbedfunctie ook versterken. Dat is goed voor ons MKB.”

In-car technologie NDW zal tevens op een innovatieve manier een rol vervullen. Van Strien: “De wijze waarop de database wordt gevuld met verkeersdata zal in de komende jaren gaan veranderen. In-car technologie zal daarbij naar verwachting een belangrijke rol gaan spelen. Overheids- en marktpartijen zullen in NDW samen gaan werken om afgestemd te blijven op innovatieve mogelijkheden. Daarnaast worden in de toekomst de gegevens van NDW mogelijk gekoppeld aan actuele gegevens van het openbaar vervoer zodat de reiziger een nog uitgebreider advies krijgt. Maar eerst moet die database gevuld, daar richten we ons nu op.”

De verwachting is dat de zogenaamde BRIC-landen (Brazilië, Rusland, India en China) de komende decennia uitgroeien tot de grootste economieën ter wereld. Niet alleen vanwege hun enorme omvang, maar ook door hun rijkdom aan grondstoffen (Rusland en Brazilië) of door het mondiale belang van hun opkomende productie- en diensteneconomie (China en India). De BRIC-landen nemen nu ruim een kwart van de wereldwijde economische groei voor hun rekening. Daarmee zijn het de grootste groeiers onder de opkomende markten. Vietnam, Nigeria, Egypte en Turkije vormen de volgende generatie belangrijke groeilanden. Het zijn landen met een torenhoge economische groei.

Vroegboekkorting t.w.v . € 25,-!*

Boek nu de mooiste

busexcursie reizen voor zomer 2009!

10 dagen Costa Brava Vanaf

429,-

bezoek aan de wereldstad Barcelona.

p.p.

o.b.v. volpension

Reiscode: BE30576

Vanaf

449,-

het prachtige meer van Bled en de hoofdstad Ljubljana bezoeken.

p.p.

o.b.v. halfpension

Boek met deze code op peterlanghout.nl

De Spaanse Costa Brava is een ideale bestemming voor een heerlijke vakantie. Geniet van zon, zee en strand maar laat u ook meenemen naar eeuwenoude Catalaanse dorpjes en het indrukwekkende Montserratgebergte. Ook brengen we een

10 dagen Rome-Florence-Venetië

10 dagen Karinthië

Excursies • Bezoek aan de markt in Tordera • Stadstour Barcelona o.l.v. een Nederlandstalige gids • Bustour door het binnenland van Catalonië o.l.v. een gids • Bezoek aan Rupit en Besalu • Boottocht Costa Brava • Bezoek aan Tossa de Mar • Bezoek aan het Montserrat gebergte Diverse vertrekdata van april t/m oktober

Zin in een heerlijke vakantie naar het mooie Oostenrijk? Wij nemen u mee naar Greifenburg, een stadje in de provincie Karinthië, vlakbij de Italiaanse grens. Uiteraard nemen we u ook mee op diverse excursies. Wat dacht u bijvoorbeeld van een bezoek aan Heiligenblut of een rondrit langs de Weißensee? Ook nemen we u mee naar Slovenië, waar we

Reiscode: BE30572 Boek met deze code op peterlanghout.nl Excursies • Bustour door de omgeving met bezoek aan Lienz en Heiligenblut • Rondrit langs de Weißensee • Bezoek aan het meer van Bled • Bezoek aan Ljubljana • Bezoek aan Toblach/ Dobbiaco en Cortina d’Ampezzo • Wandeling in Greifenburg • Boottocht over de Wörthersee * Bezoek aan Klagenfurt Diverse vertrekdata van mei t/m oktober

8 dagen Zuid-Engeland

p.p.

o.b.v. halfpension

Reiscode: BE30589 Boek met deze code op peterlanghout.nl

Italië staat bekend om zijn mooie landschappen en monumentale steden. In Toscane maken we een excursie naar het prachtige Florence. Vervolgens brengen we een bezoek aan de wereldstad Rome. Tenslotte gaan we naar Noord-Italië, waar we in de omgeving van het Gardameer verblij-

Vanaf

p.p.

o.b.v. halfpension

Het zuiden van Engeland is een ideale omgeving voor een schitterende excursievakantie. We verblijven in Bournemouth. Met zijn levendige haven, de gezellige boulevard en de pier met theater is de stad het bezoeken meer dan waard. Het is de ideale locatie voor prachtige excursies naar bijvoorbeeld Stonehenge en Bath. Reserveer nu en ontdek het prachtige Zuid-Engeland.

Vanaf

Boek met deze code op peterlanghout.nl Excursies • Bustour door natuurgebied The New Forest • Bezoek aan de prachtige tuinen van Compton Acres • Bezoek aan Shaftesbury • Bezoek aan Stonehenge • Bezoek aan Salisbury • Bustour door het graafschap Dorset • Bezoek aan Weymouth en Milton Abbas • Bezoek aan Bath • Bezoek aan Winchester

o.b.v. halfpension

Deze bijzondere reis laat u kennis maken met drie prachtige hoofdsteden van Europa, allen gelegen aan de Donau. Geniet van romantisch Wenen. Ontdek de prachtige oude binnenstad van Bratislava, de hoofdstad van

12 dagen Rome-Pompeï-Sorrento

Reiscode: BE30593

Vanaf

569,-

genen die houden van een stukje echte Italiaanse cultuur.

p.p.

o.b.v. halfpension

Boek met deze code op peterlanghout.nl Excursies • Bezoek aan de stad Melk • Bezoek aan Wenen o.l.v. een Nederlandstalige gids • Bustour langs de Neusiedlersee • Bezoek aan Bratislava • Stadstour door Boedapest o.l.v. een Nederlandstalige gids • Bustour naar de Donau-knie met bezoek aan Esztergom en Visegrád Diverse vertrekdata van mei t/m oktober

Excursies • Bezoek aan Florence onder leiding van een deskundige gids • Bezoek aan Orvieto • Bezoek aan Rome onder leiding van een deskundige gids • Bezoek aan Fiuggi Terme • Bezoek aan Venetië incl. boottocht Diverse vertrekdata van maart t/m november

439,-

Reiscode: BE30593

p.p.

o.b.v. halfpension

Andorra is schitterend gelegen tussen de Spaanse Zon en het leven als God in Frankrijk. Met het onaangetaste natuurschoon, vele cultuurschatten en de heerlijke rust in de bergdorpjes is Andorra een geweldige vakantiebestemming. Wij nemen u mee naar Andorra la Vella, het Meer van Engolasters en het Spaanse Os de Civis. Kortom een reis vol boeiende excursies.

Diverse vertrekdata van mei t/m september

Slowakije en bewonder Boedapest, de parel van de Donau.

p.p.

Vraag nu de zom erbrochu re 2009 a an!

Reiscode: BE30567

10 dagen WenenBratislava-Boedapest

489,-

499,-

ven en een bezoek brengen aan gondelstad Venetië. Tijdens deze reis ziet u dus de drie bekendste steden in één keer, een geweldige ervaring!

10 dagen Andorra

Vanaf

499,-

Vanaf

Reizen naar de mooiste gebieden van Italië? Peter Langhout Reizen maakt het mogelijk. We brengen een uitgebreid bezoek aan Rome en reizen vervolgens verder richting Sorrento. We maken onderweg het leven van alledag, mee in Napels. Bij de Romeinse stad Pompeï kunt u de opgravingen bezichtigen. Werkelijk een schitterende reis door Italië voor de-

Reiscode: BE30596 Excursies • Bezoek aan Vaticaanstad en museum o.l.v. een Nederlandstalige gids (excl. entree) • Rondleiding door wereldstad Rome o.l.v. een Nederlandstalige gids • Bezoek aan Montecassino • Bezoek aan Napels • Rondleiding door Pompeï o.l.v. een Nederlandstalige gids (excl. entree) • Excursie naar de Vesuvius • Bustour langs de Amalfikust • Bezoek aan Sorrento • Kort bezoek aan Assisi Diverse vertrekdata van maart t/m november

Boek met deze code op peterlanghout.nl Excursies • Bezoek aan Ordino • Bezoek aan de Col de la Botella en Pal • Wandeling bij het Meer van Engolasters • Bezoek aan de weekmarkt van Seu d’Urgell • Bustour door de Spaanse en Franse Cerdanya • Bustour door het land van de kruidenvrouwtjes • Bezoek aan hoofdstad Andorra la Vella • Bezoek aan Os de Civis Diverse vertrekdata van mei t/m oktober

16 dagen Griekenland Vanaf

899,-

maar we nemen u ook mee naar het eiland Corfu.

p.p.

o.b.v.halfpension

Ontdek de rijke historie van Griekenland en geniet tegelijkertijd van de schitterende stranden. De reis leidt eerst naar Italië vanwaar u per luxe cruiseferry de oversteek naar Griekenland zal maken. De geschiedenis komt tot leven tijdens een bezoek aan Olympia en Delphi. Genieten van de cultuur kunt u ook in de klassieke hoofdstad Athene die wordt gedomineerd door de Acropolis,

Reiscode: BE30599 Boek met deze code op peterlanghout.nl Excursies • Bezoek aan Olympia • Bezoek aan Epidaurus • Bezoek aan Náfplio • Korte stop bij het kanaal van Korinthe • Rondtour door Athene • Bezoek aan Delphi • Bezoek aan het Meteora gebied incl. bezoek aan twee kloosters • Bezoek aan Metsovo • Genieten van de zon op Corfu Diverse vertrekdata van april t/m oktober TELEGR47

Meer weten? Onze reisinformatrices vertellen u graag meer (ook op zaterdag en zondag):

bel 0900-0991 Of surf naar

(€ 0,15 p.m.)

peterlanghout.nl en bespaar tot € 20,- reserveringskosten

* Vroegboekactie: De vroegboekkorting is geldig op alle reserveringen die voor 31 december 2008 worden geboekt. Het totaalbedrag van de boeking heeft een minimale waarde van € 750,-. Boekt u via internet, vermeld dan actiecode 12739 aan het eind van uw boeking.

De prijzen zijn per persoon. Prijzen zijn excl. reserveringskosten en calamiteitenfonds. Aan eventuele fouten en/of vergissingen kunnen geen rechten ontleend worden.

PLH_TG47_v5.indd 1

23-10-2008 14:18:23


15

Foto’s: Birte van Ouwerkerk

Techniek op het circuit van Zandvoort Techniek is overal en in vele vormen aanwezig. Wat je precies met techniek kunt doen is echter voor veel jongeren onduidelijk. Reden voor Corus om de Techno Challenge te organiseren op het circuit van Zandvoort. Door birte van ouwerkerk

I

n een speciaal ingerichte garage in de pitstraat van het circuit van Zandvoort zijn verschillende kinderen druk in de weer. In groepjes werken ze aan projecten, om zo op een leuke manier kennis te maken met techniek. Op basis van de Techno Challenge wordt er een leertraject uitgestippeld, aangepast aan het opleidingsniveau en de leeftijd van de leerling. Genoeg te doen dus voor leerlingen met een praktische of theoretische achtergrond.

Dit is erg belangrijk, want momenteel heerst er een groot tekort aan technisch personeel. In 2010 zal er een tekort zijn van 70.000 mensen. Omdat techniek aan de basis van innovatie staat is het belangrijk hier in te investeren. Dick Schiethart: “In de lessen komt de rol én lol van techniek en wetenschap in de samenleving aan bod. Door daadwerkelijk aan de slag te gaan in praktijkmodules wordt de doorgaans droge lesstof tastbaar en uitdagend.”

Het doel van de Techno Challenge is om kinderen al op jonge te interesseren voor een carrière in de techniek. “Door op jonge leeftijd het fundament te leggen, zullen meer scholieren op de middelbare school kiezen voor een technisch profiel”, legt Dick Schiethart, woordvoeder van Corus, uit. “ Hierdoor zullen meer jongeren een technische vervolgstudie gaan doen en gaan meer afgestudeerden daadwerkelijk in de technische sector werken”.

Naast de Techno Challenge zijn er nog verschillende andere initiatieven die de keuze voor techniek en wetenschap bij jongeren stimuleren. Technika 10 richt zich bijvoorbeeld speciaal op meisjes terwijl de activiteiten van Jet-Net zich richten op havo- en vwo-leerlingen. Al deze initiatieven hebben tot doel structureel bij te dragen aan het oplossen van het tekort aan technici.

Merel (11 jaar) is enthousiast over de Techno Challenge. “Ik ben hier nu voor de tweede keer en mag zo meteen een rondje op het circuit rijden.” Trots laat ze zien dat ze net het logo van Corus heeft gesoldeerd. “Vroeger wist ik niet zo goed wat techniek precies was. Ik vind het vooral erg leuk dat je dingen kunt maken. Of ik verder wil gaan in de techniek weet ik nog niet zeker maar ik denk het wel. Ik wist niet dat ontwerpen ook bij techniek hoorde.”

Innovatieve werving Bedrijven moeten steeds nieuwe manieren verzinnen om aan voldoende personeel te komen. Grote technische bedrijven beginnen soms al op de basisschool om leerlingen kennis met een vak te laten maken. door corry daalhof

D

e jongere kenniswerkers blijken steeds vaker hun baan via sociale virtuele netwerken zoals LinkdIn en Facebook te vinden. De traditionele personeelsadvertentie wordt minder belangrijk. Bedrijven op zoek naar personeel kunnen dus het beste van zich laten horen via die virtuele netwerken. Het Platform Bèta Techniek bijvoorbeeld kan jongeren ertoe doen besluiten een studie in die richting te gaan volgen. Doel van het platform is structureel vijftien procent meer leerlingen en studenten in bètatechnisch onderwijs en een betere benutting van bestaand talent in bedrijven en onderzoeksinstellingen.

Werknemer 2.0 Volgens Sijas Akkerman van het Innovatieplatform bestormt een nieuwe generatie de arbeidsmarkt: werknemer 2.0. “Met een leef- en werkstijl van virtueel samenwerken, communiceren, netwerken en kennis delen. Gewend aan verschillende culturele invloeden, snel schakelen, multitasken en een wereld vol mogelijkheden. Uitmuntend in het verzamelen van kennis en informatie. Anders in het verwerken ervan. Makkelijk te interesseren voor uitdagende projecten of functies. Maar ook zo weer weg als het werk even minder boeit.” Door de stijl van de ‘nieuwe’ werknemer, moeten bedrijven

Acht jaar geleden voelden we al aankomen dat er een personeelstekort zou ontstaan. daar op inspelen, willen ze nog voldoende personeel binnen hun deuren krijgen. “Vitale en energieke organisaties maken daar al jaren gebruik van door de natuurlijke vernieuwingsdrang van jonge mensen te waarderen en te steunen. Ervaren rotten die de bestaande cul-

tuur vormen, hebben jonge mensen nodig om te vitaliseren. Tegelijk hebben die jonge mensen ook de vak- en organisatorische kennis van seniormedewerkers nodig om vlot innovaties te realiseren. Een soepele verbinding tussen vernieuwers en de hoeders van het bestaande vormt de optimale sociale innovatiemotor. Koester dus de jongere en geef ze ruimte.” Basisschool Elk bedrijf een eigen hyve is misschien wat overdreven, maar na het bovenstaande lijkt het nog niet zo’n slecht idee. Een groot internationaal staalbedrijf begint al op de basisschool met personeelswerving. Niet door de leerlingen een baan aan te

bieden, wel door ze kennis te laten maken met techniek en hopelijk zo de interesse te wekken. Director manufacturing Dook van den Boer van Corus in IJmuiden stelt: “Acht jaar geleden voelden we al aankomen dat er een personeelstekort zou ontstaan. We hebben toen een vmbo-school ‘geadopteerd’ en daar op allerlei manieren laten zien wat er allemaal kan met techniek. Jongeren blijken namelijk vaak niet of slecht op de hoogte van alle mogelijkheden. Door voorlichting en ‘doe-projecten’ wilden we dit verbeteren. Inmiddels doen we hetzelfde op basisscholen en het concept slaat aan.”


16

Innovatie in de zorg De vergrijzing gaat door en over tien jaar zijn er een miljoen minder mensen in het arbeidsproces. Het aantal tachtigjarigen ligt dan ver boven het miljoen. Innovatie, technologie en ICT brengen oplossingen om toch goede zorg mogelijk te houden. door corry daalhof

V

eel taken van verpleegkundigen en andere zorgverleners worden op dit moment al overgenomen door technologie. De laatste jaren is er op zorggebied flink geïnnoveerd. Zo is het al enige tijd mogelijk een oudere te monitoren, er voor te zorgen dat deze met één druk op de knop in contact komt met een familielid of een verpleegkundige voor het broodnodige contact of voor het stellen van een vraag. Via een sensor bij het kooktoestel, aangesloten op een digitaal netwerk, is het

De behoefte aan meer technologie is groot, de verwachting is dat de infrastructuur zich nu snel aanpast zelfs mogelijk op afstand het gas aan of uit te zetten. Allemaal innovaties die het voor ouderen mogelijk maken

langer zelfstandig te blijven wonen. Maar de techniek staat niet stil. Patiënten met diabetes bijvoorbeeld, kunnen thuis bloed prikken waarna de waarden direct doorgezonden worden naar een verpleegkundige die de gegevens onmiddellijk kan controleren. Is er iets mis, dan wordt contact opgenomen. Verdergaande innovaties komen er aan, alleen de infrastructuur die er voor nodig is, blijft achter. Monique van Hoeven van Syntens stelt: “De behoefte aan meer technologie is groot, de

verwachting is dat de infrastructuur zich nu snel aanpast.” Philips werkt in Europees verband aan het project MyHeart, bedoeld om mensen die lijden aan hartfalen dag en nacht in de gaten te houden. Patiënten met hartfalen krijgen medicatie, maar er is vaak sprake van een sluipende achteruitgang van de kwaal. Pas als de gevolgen merkbaar zijn, wordt de verslechtering herkend en moet de patiënt vaak naar het ziekenhuis waar de medi-

catie aangepast wordt. Het project MyHeart ontwikkelde sensoren die geïntegreerd worden in textiel en bedlinnen. Daarmee kan het hartritme en de ademhaling op afstand op regelmatige tijden worden gecontroleerd. De gegevens komen in een computer die een sein geeft aan de arts als er achteruitgang wordt geconstateerd. Zo kan in een vroeg stadium de medicatie worden aangepast. De hardware is er, de integratie van sensoren in textiel is gelukt, het is al getest op gezonde mensen en

All


17

Besparing door innovatie Energie besparen is niet alleen goed voor het milieu, maar ook voor de toekomst van de generaties na ons én voor onze portemonnee. Want ongemerkt stroomt er heel wat geld onnodig weg door energievretende apparaten of door onwetendheid. door corry daalhof

D

e grootste energieslurper in een huishouden is de verwarming. Een goede isolatie is daarom erg belangrijk. Goed isoleren kost natuurlijk geld, maar dat is snel terugverdiend. Buiten dat zorgt isolatie voor een aangenamer leefklimaat en dat komt de gezondheid weer ten goede. Dubbel glas of hoogrendementsglas is ook een prima manier van isoleren en besparen tegelijkertijd. Het geeft extra comfort en de energierekening wordt een stuk lager. De innovaties in verwarmingsketels gaan hard. Het is daarom zeker de moeite waard een goede vergelijking te maken als uw ketel aan vervanging toe is.

Foto: istockphoto

nu volgt de test op hartpatiënten. “Patiënten bij dit onderzoek hebben de normale zorg van artsen en zijn daarnaast voorzien van de sensoren”, vertelt communicatiemanager van Philips Research Steve Klink. Het onderzoek loopt onder 200 patiënten in Duitsland en Spanje. “Deze test moet uitwijzen of ons biomedisch textiel inderdaad in staat is hartfalen adequaat te monitoren.” De test duurt een jaar en is een vergelijkende studie. “De volgende stappen zijn klinische studies.”

Toekomst In elk huis is tegenwoordig wel een spaarlamp te vinden. En hoewel dit al een enorme besparing oplevert ten opzichte van gewone gloeilampen gaat de techniek alweer een stap verder. LED-verlichting heeft de toekomst omdat deze nog zuiniger is dan spaarlampen. De LED-verlichting is momenteel volop in ontwikkeling en nog beperkt verkrijgbaar en toepasbaar. De verwachting is echter dat dit binnen de komende drie jaar flink verbetert. Energie besparen op verlichting is een kwestie van nadenken bij wat je doet. Geen lampen laten branden als het niet nodig is – een sensor kan in sommige vertrekken uitkomst bieden. Als er beweging gedetecteerd wordt, gaat de lamp aan en na een bepaalde tijd vanzelf weer uit. Het aantal lichtpunten in huis kan meestal wel wat minder zonder dat de sfeer of de veiligheid er onder te lijden hebben. Regenwater Nederland is een waterrijk land, er is meer dan voldoende voor iedereen. Leidingwater is niet schadelijk voor het milieu, maar de winning van grondwater voor de drinkwaterbereiding verlaagt wel de grondwaterspiegel waardoor landbouw- en natuurgebieden uitdrogen. Daarnaast kost drinkwater energie, nodig voor het oppompen, zuiveren en transporteren van water. Bij drinkwaterzuivering zijn ook chemicaliën nodig – het zuiveringsslib is afval. Leidingwater

Foto: nikada / istockphoto

De innovaties in verwarmingsketels gaan hard. Het is daarom zeker de moeite waard een goede vergelijking te maken als uw ketel aan vervanging toe is komt voor zestig procent uit grondwater en voor veertig procent uit oppervlaktewater. We gebruiken per persoon gemiddeld 124 liter per dag voor douche, toilet, schoonmaak, koken, warme dranken en om gewoon te drinken. Zuiniger omgaan met water is dus belangrijk. Een waterbesparende douchekop, de kraan niet laten lopen tijdens het tandenpoetsen en een spaarknop op het toilet scheelt al snel honderden tot

duizenden liters water per jaar. Regenwater kan goed worden gebruikt voor de planten, het wassen van de auto of schoonmaakklusjes buiten. Een minuut korter douchen dan gebruikelijk, levert ook veel liters winst op. Energielabel We kunnen ons niets meer voorstellen bij een leven zonder elektrische apparaten als wasmachine, droger, vaatwasser, koelkast en vriezer. Er zijn echter grote verschillen in energieverbruik. Om dat inzichtelijk te maken voor de consument is er het energielabel. Dit is een door de Europese Unie verplicht informatielogo. Het geeft met de letters A tot en met G en kleuren (donkergroen tot en met rood) informatie over het energieverbruik Een A-label staat voor meest energiezuinig, een G-label voor minst zuinig. Vaak is een apparaat met A-label wat duurder in aanschaf, maar dat is door het lagere energieverbruik meestal snel terugverdiend.

les onder controle inepro.com


19

Met één druk op de knop

Foto’s: Bang & Olufsen

Alle apparatuur in huis is met elkaar verbonden en met één druk op de knop schakelt u dit aan of uit, zelfs op afstand. Dat is domotica ten top. door corry daalhof

H

et woord ‘domotica’ is een samentrekking van domus (woning) en telematica. Het Domotica Platform Nederland introduceerde dit in 1994 op de Nederlandse markt. In eerste instantie werd domotica vooral gebruikt in verzorgingshuizen en voor zorgsystemen, maar al snel breidden de toepassingsmogelijkheden zich uit. Domotica staat voor elektronische communicatie tussen allerlei elektrische toepassingen in de woning en de woonomgeving. In een domoticawoning worden zorgtaken, communicatie, ontspanning en tal van andere huiselijke bezigheden eenvoudiger door verschillende apparaten door middel van een elektronisch huisnetwerk met elkaar te verbinden. Daardoor kunnen ook zaken als energie, licht, temperatuur en bewegingen van mensen worden gemeten. Het intelligente netwerk kan ook zaken sturen, zoals verwarmen, ventileren, verlichten, telefoneren, tv kijken, muziek luisteren, enzovoort. Dit kan nuttig zijn voor energiebesparing, beveiliging en comfort, maar ook voor ontspanning en communicatie. Dat draagt bij aan het woonplezier. Ook domotica innoveert. Was het eerst voorbehouden aan nieuwbouwhuizen om een dergelijk systeem direct in te bouwen, door draadloze toepassingen is het tegenwoordig gemakkelijk om domotica in een bestaande woning te realise-

ren. In de toekomst wordt er door sensoren in de woning steeds meer gemeten om met behulp van het intelligente huisnetwerk de kwaliteit van het wonen (comfort, veiligheid, communicatie, ontspanning) te vergroten. Ook woondiensten van bijvoorbeeld woningcorporaties kunnen hieraan bijdragen. Door het Domotica Platform Nederland wordt samen met KPN en andere partijen gewerkt aan een plan om alle woningen in Nederland hiervan te voorzien.

Kijken, luisteren, beleven Het nieuwste op beeldgebied is de doorbraak van OLED, dat staat voor organic light emitting diodes. Het televisiescherm is flinterdun en verbruikt slechts een fractie van de stroom die een plasmascherm nodig heeft. Kenners verwachten dat het OLED-scherm tussen nu en vijf jaar razend populair wordt. Nog meer nieuws op beeldgebied is High Definition. Verschillende zenders geven al programma’s door in HD, begin volgend jaar volgen

er meer. HD betekent dat het beeld meer beeldpunten heeft en dus meer detail geeft dan normale televisie met Standard Definition of SD. HDTV is daarmee superscherp. Om het te kunnen ontvangen is een aparte decoder nodig en een abonnement bij een aanbieder van HDTV. Veel plasma- en LCDtv’s zijn al High Definition-ready en dan hoeft u geen nieuw scherm aan te schaffen. De integratie tussen beeld en geluid gaat ook steeds verder. Foto’s, filmpjes of

muziek van de computer met één gemakkelijk te bedienen afstandsbediening via het televisiescherm oproepen, bekijken en beluisteren is geen toekomstmuziek meer. Daar is één kastje voor nodig, de zogenaamde ‘blackbox’. “Domotica, ofwel huisautomatisering, gaat steeds verder. Met één druk op de knop sluit je de gordijnen, doe je het licht aan en verschijnt je favoriete computercontent op tv”, vertelt een razendenthousiaste Henri Tibosch. Met dat ene kastje is het mogelijk om in elke ruimte in huis de gewenste content op te roepen. Zelfs senioren kunnen met het geavanceerde systeem overweg doordat de bediening simpel is gehouden. “We staan nu aan het begin van deze ontwikkeling, maar ik verwacht dat het volgend jaar volop aangeboden wordt.” Ook nieuw is Automatic Color Management bij tv’s, een gepatenteerde techniek. Normaal ‘slijt’ de ene kleur sneller dan een andere in een scherm. Daardoor wordt het beeld met de jaren steeds minder scherp. Tv’s met ACM hebben echter hun tiende jaar nog hetzelfde mooie beeld als het eerste jaar doordat het toestel zichzelf om de zoveel uur callibreert en daardoor zorgt dat kleuren gelijkmatig blijven.

NIEUW! van Bose

High tech kan eenvoudig zijn. Levensechte film- en muziekbeleving, gewoon thuis. Maak kennis met het 3·2·1 GSX DVD home entertainment-systeem van Bose. ®

Home cinema uit slechts twee zichtbare luidsprekers.

de muziek waarvan u het meest geniet en doet voorstellen

Genieten van het krachtige geluid van een BOSE 3·2·1 -systeem

voor andere nummers die u al lang niet meer hebt afgespeeld.

®

®

wordt nu nog gemakkelijker. Het nieuwe 3·2·1 GSX DVD home ®

®

Eenvoudig te installeren en te gebruiken. Dankzij

digitale signaalverwerking, brengt films en muziek tot leven

de nieuwe HDMI-aansluiting is het nu nog gemakkelijker om

met geluid dat u lijkt te omringen. Twee krachtige GEMSTONE

uw HDTV aan te sluiten. Het 3·2·1 GSX-systeem kan uw dvd’s

entertainment-systeem, gebaseerd op de exclusieve TrueSpace

®

®

luidsprekerarrays en een uit het zicht te plaatsen ACOUSTIMASS -

upscalen naar 1080p (full HD) voor een betere beeldkwaliteit.

module produceren een vol, ruimtelijk geluid waarvan

Het elegante media center is uitgerust met alle functies die

u zou verwachten dat alleen een systeem met vijf

u nodig hebt om te genieten van films en muziek, inclusief

luidsprekers het kan produceren.

een dvd/cd-speler en een am/fm-ontvanger. Met de universele

®

afstandbediening kunt u uw systeem en de meeste aangesloten Intelligente muziekweergave. Het systeem kan

apparatuur eenvoudig bedienen.

ook uw favoriete cd’s opslaan, tot 200 uren muziek. En is uitgerust met het

Overtuig uzelf. Vraag om een demonstratie bij de

innovatieve uMusic intelligente

geautoriseerde Bose dealer en hoor wat er gebeurt

®

weergavesysteem. Dit systeem ontwik-

wanneer high tech en eenvoud samenkomen.

kelt de vaardigheid om muziek voor u uit te zoeken, selecteert automatisch

VOOR FILMS. VOOR MUZIEK. VAN BOSE.

3·2·1 GSX ®

DVD home entertainment-systeem

Voor dealer-adressen bel +31 (0)299 - 390290, e-mail [email protected] of bezoek www.bose321.nl

Innovatie. Deze bijlage valt niet onder de verantwoordelijkheid van de hoofdredactie Dagblad De Telegraaf. november 2008

Recommend Documents