DIT IS EEN BIJLAGE BIJ DAGBLAD DE TELEGRAAF. DE INHOUD VAN DEZE BIJLAGE VALT NIET ONDER DE REDACTIONELE VERANTWOORDELIJKHEID.
Nr.6/november 2010 Trends en ontwikkelingen
OOG IN BEELD
3 FOTO: JANEY VAN IERLAND BRIL: RALPH VAESSEN
TIPS
KIJK JE OGEN UIT
Styliste Chantal van Gogh: “Het is tegenwoordig meer dan ooit mogelijk om je als brildrager te onderscheiden met een persoonlijke stijl” Contactlenzen Voor bijna elk oog is er wel een geschikte contactlens
Lensimplantaten Wakker worden met een perfect zicht
Bestel nu op www.123lens.nl Contactlenzen, lenzenvloeistof en aanverwante artikelen tot 50% van de prijs die u bij de opticien betaalt! Bij 123 Lens bestelt u veilig met Thuiswinkel waarborg
Bij ons vindt u o.a. de A-merken: 1-Day Acuvue, Focus Dailies, Pure Vision, Air Optix, Biofinity, Proclear, Soflens.
Oogmeting Krijg door de nieuwe techniek meer kijkcomfort
Speciaal voor ‘Oog in Beeld’ 10% EXTRA korting op het gehele assortiment bij een bestelling t/m 31 december. De kortingscode is: OOGINBEELD
2 · NOVEMBER 2010
UITDAGING “De kwaliteit van het zicht is voor veel mensen een van de belangrijkste elementen voor de kwaliteit van leven”, aldus oogarts professor Peter Ringens.
WIJ RADEN AAN Mevrouw den Boer Lijdt sinds 7 jaar aan de ziekte MD (Maculadegeneratie).
PAGINA 7
“Ik kan nog steeds lezen en schilderen maar heb daar wel hulpmiddelen voor nodig”
“Preventie is van groot belang” ede door de vergrijzing is het aantal N e d e rlanders met oogproblemen de laatste jaren flink toegenomen. De oogziekten staar, macula degeneratie, glaucoom en netvliesloslating noemen we ‘de grote vier’. Alle zijn hele grote groepen, tienduizenden Nederlanders hebben hier last van. Ook het aantal mensen met diabetes neemt toe. Deze ziekte heeft invloed op alle kleine bloedvaten van het lichaam, dus ook op die van de ogen. En dat heeft weer invloed op het zicht. In vergelijking met een aantal jaren geleden zijn de technieken op het gebied van oogbehandelingen ver vooruit gegaan. Bovendien stellen mensen hogere eisen aan het leven en hebben ze tegenwoordig meer behoefte aan goed zicht dan enkele jaren geleden. Ouderen willen namelijk ook graag computeren en blijven autorijden. En daarvoor is optimaal zicht belangrijk. Steeds vaker kiezen we er daarom voor iets aan onze ogen te
“M
laten doen. De techniek is zo mooi verbeterd, dus waarom niet?
Professor Peter Ringens Oogarts aan het VUMC
Gezondheid van het oog Nederland doet mee aan een belangrijk gezondheidsplan, genaamd ‘Vision 2020: The right to sight’. Dit is een wereldwijd initiatief van de Wereldgezondheidsorganisatie. De ambitie is om in 2020 blindheid en slechtziendheid over de hele wereld met maar liefst 50 procent te reduceren. In de westerse landen valt nog veel meer te behalen dan we vaak denken. Naar schatting is bij honderdduizend mensen in Nederland slechtziendheid te voorkomen als we er op tijd bij zijn. Belangrijk is ook dat mensen zelf realiseren wat ze kunnen doen om hun ogen gezond te houden. Hier zijn ze namelijk voor een groot deel zelf verantwoordelijk voor. Genoeg verse groenten en fruit, matig alcoholgebruik en rook niet.
Anticiperen en preventie Over het algemeen gaan Nederlanders goed met hun ogen om. Vooral mensen bij wie oogziekten in hun familie voorkomt, zijn zich bewust
TIPS Voor optimale gezondheid van de ogen is het belangrijk om gezond te eten en alcoholgebruik te matigen; Bij controle door een optometrist of opticien is het verstandig om je verder te laten onderzoek dan alleen opmeten van de gezichtsscherpte; Ga op tijd naar een specialist als de conditie van je ogen verslechtert of als een opticien geen verbetering kan aanbrengen. Wellicht dat je er nog op tijd bij bent en de schade kunt beperken; Stop met roken. Roken tast de kleine bloedvaten van je ogen aan, waardoor het zicht minder wordt.
1 2 3
4
van het belang van het zuinig omgaan met de ogen. Bij veel andere mensen moet er helaas eerst iets gebeuren, voordat het bewustzijn op dit gebied ontstaat. Dat is jammer, daar moeten we op anticiperen. Bijvoorbeeld door meer publieksvoorlichting. Ook moeten doktoren mensen goed blijven informeren en waarschuwen. Preventie is van groot belang. Mensen denken vaak: ‘Als ik 100 procent zie, dan is er niets aan de hand’. Dat is een groot misverstand. Het zicht zegt lang niet altijd iets over de gezondheid van het oog, het probleem kan namelijk veel dieper liggen. Voor een oogoperatie moet je dan even diep in de buidel tasten, maar je krijgt er veel voor terug. Helaas zijn politici en verzekeraars zich hier minder van bewust. Een nieuwe ontwikkeling vinden zij vaak te duur.Maar de achterliggende gedachte is dat ook de samenleving er baat bij heeft wanneer iemand zich laat behandelen. Mensen zijn met een beter zicht wellicht minder afhankelijk van bijvoorbeeld de thuiszorg en kunnen bijvoorbeeld weer volledig deelnemen aan het arbeidsproces.”
We make our readers succeed! OOG IN BEELD 6E EDITIE, NOVEMBER 2010 Managing Director: Robbert-Jan Ossebaar Production Manager: Sanne Hollmann Print Manager: Marc Reineman Business Development Manager: Jelle Cornelissens Design: Triin Metusalet Project Manager: Jenny Meijer Telefoon: 020-7077007 E-mail: jenny.meij
[email protected] Gedistribueerd: Dagblad de Telegraaf, november 2010 Drukkerij: Wegener NieuwsDruk Mediaplanet contact informatie: Telefoon: 020-7077000 Fax: 020-7077099 E-mail:
[email protected] Dit is een bijlage bij dagblad De Telegraaf. De inhoud van deze bijlage valt niet onder de hoofdredactionele verantwoordelijkheid van De Telegraaf.
Mediaplanet’s business is to create new customers for our advertisers by providing readers with high-quality editorial content that motivates them to act.
NOVEMBER 2010 · 3 TIP
NIEUWS
1 ZORG VOOR HET JUISTE GLAS IN JE BRIL
VRAAG EN ANTWOORD Harry Dickhoff Eigenaar van een trainingsbedrijf voor opticiens
O Wat versta je onder de coating van een brillenglas? “De integrale coating bestaat uit laagjes op het brillenglas die verschillende functies hebben. Het buitenste supergladde laagje dekt bijvoorbeeld de ontspiegeling en de beschermlaagjes af. Het glas is hiermee zo glad dat water, stof, vuil en vet opmerkelijk minder vat op het glasoppervlak krijgen. Waterdruppeltjes rollen nu direct van het glas en dat is wel zo veilig. Deze laatste generatie coating heeft nu ook antistatische eigenschappen. De glazen blijven zo langer schoon, stofvrij en nóg belangrijker: de glazen zijn veel eenvoudiger te reinigen.”
ONTWIKKELING De producent weet precies waar en hoe de brildrager door het gekozen brilmontuur zal kijken. FOTO: SHUTTERSTOCK
“Meer energie door meer kijkcomfort” OVraag: Hoe zijn brillenglazen beter op en aan te meten? OAntwoord: Met behulp van een dynamische oogdiagnose, waarmee een opticien een persoonlijke ‘eyecode’ meet. Tachtig procent van alle informatie die we ontvangen, komt binnen via onze ogen, zo stelt Harry Dickhoff, eigenaar van een trainingsbedrijf voor opticiens. Hoe meer ontspannen we kunnen kijken, hoe prettiger voor de ogen. “Veel mensen kiezen
bewust voor een HD-televisie omdat deze prettig is voor de ogen. Voor deze mensen is er nu ook een heel bijzonder brillenglas”, aldus Dickhoff. Hiermee doelt hij op brillenglazen die vorm krijgen na een dynamische oogdiagnose, uitgevoerd na de keuze voor een montuur. Dit gebeurt door het meten van een persoonlijke ‘eyecode’, waarbij het draaipunt van het oog als basis geldt. “Dankzij een innovatief digitaal meetinstrument ‘begrijpt’ de opticien in enkele ogenblikken de dynamiek van de ogen”,
stelt Dickhoff. “Het digitale camerasysteem legt snel en nauwkeurig de precieze positie van de pupillen achter het brilmontuur, de oog- en hoofdbewegingen en de natuurlijke houding van het hoofd vast.”
Vloeiende beweging De opgemeten waarden gaan als een digitale bestelling naar de brillenglasfabriek. De producent weet precies waar en hoe de brildrager door het gekozen brilmontuur zal kijken. “Met digitale bewerkingstechnolo-
gieën brengen we de exact benodigde sterkte op de juiste plaats in dit maatwerk brillenglas aan”, legt Dickhoff uit. “Hierdoor zal de brildrager in één vloeiende beweging scherper en contrastrijker kijken, zonder dat het oog telkens kleine beeldfoutjes moet corrigeren. Het resultaat is een glas met ongekend kijkcomfort in alle richtingen.Dat spaart energie en is dus minder vermoeiend.” NIELS ACHTEREEKTE
O Wat zijn verder voordelen van een goede coating? “Brillenglazen met de juiste coating hebben een zeer hoge krasbestendigheid, die tot twee keer zo hard is als standaard ontspiegelde glazen. Hiermee is het glas goed beschermd tegen dagelijkse gebruiksinvloeden en wordt de kans op krassen sterk gereduceerd. De nieuwste integrale coating vermindert de zichtbare en vaak hinderlijke reflecties. Maar liefst 99 procent van het licht belandt hierdoor ongestoord in het oog.Het brillenglas wordt hierdoor zo mooi transparant dat de ogen van de brildrager achter deze glazen heel duidelijk te zien blijven. Ze bieden meer kijkcomfort omdat ze een contrastrijk en vooral een natuurgetrouw beeld geven. Ideaal voor intensief werken met een beeldscherm of tijdens autorijden in het donker.”
[email protected]
1/3
266 x 131mm THIRD PAGE FULL WIDTH
4 · NOVEMBER 2010
INSPIRATIE Vraag: Wat zijn de laatste trends op het gebied van oogmode? Antwoord: “Een bril geeft je persoonlijke stijl, zorg dus dat je je onderscheidt door middel van je montuur”
“Liep iedereen er maar zo bij als Carice!” EXPERT De tijd dat contactlenzen de norm waren en brillen ‘not done’ voor wie de modetrends wilde volgen is wel voorbij. De bril heeft een sterke opmars gemaakt. Styliste Chantal van Gogh kan het wel verklaren. “Een bril geeft je persoonlijke stijl. Juist door de crisis kopen mensen hun kleding steeds vaker bij dezelfde winkels. Bij het uitzoeken van een nieuwe bril willen ze zich daarom juist kunnen onderscheiden.”
Carice van Houten Hoe staan de brillen bij onze BN’ers? Kunnen hun stijlkeuzes enigszins door de beugel? Allereerst actrice Carice van Houten met haar grote vlinderbril. De styliste is meteen enthousiast. “Deze vlinderbril geeft een retro uitstraling die nog steeds in is. Het model heeft succes omdat het opwaartse lijnen heeft van neusbrug naar de oren. En dat geeft een positievere uitstraling.” Overigens staat La Houten niet echt bekend als een brildrager, maar Van Gogh weet wel beter. “Misschien draagt ze ook wel contact-
lenzen, maar ik weet dat ze regelmatig brillen koopt.” Van Houten heeft een rond, ovaal gezicht, maar deze bril is zo groot dat hij bijna iedereen wel zou staan. “Een grote bril camoufleert gebreken als te weinig wenkbrauwen en geeft body. Het voegt aan elk gezicht een ander kenmerk toe.” De trend van grote brillen houdt overigens nog wel even aan, verwacht Van Gogh. “De materialen worden wel verfijnder. Dat grote en lompe gaat verdwijnen.” Conclusie over de bril van Carice? “Liep iedereen er maar zo bij. Vooruitstrevend, met lef en passend bij haar gezicht.”
Bart Chabot Wat vindt Van Gogh van de look die de Nederlandse schrijver Bart Chabot zich aanmeet? Iedereen kent hem met bril. “Een rechthoekige, zwarte en aanwezige bril”,ziet Van Gogh.“Bart draagt de meest klassieke bril van alle drie. Hij sluit hiermee aan op twee trends, namelijk ‘black is beautiful’ en ‘city chic’.” Toch is het montuur ook eigenzinnig. “De brede poot is niet in de mode, maar hij komt er
Chantal van Gogh O Werkt al 14 jaar als visagiste voor magazines, televisiezenders en grote modemerken. Ze is net terug uit modestad Parijs, waar ze meewerkte aan de prêt-àporter-shows voor de voorjaarsmode van 2011.
mee weg. Hij heeft weinig haar en met die poot ‘shaped’ hij de zijkant van zijn hoofd.” Met een grote haardos zou zo’n aanwezige bril wel ‘too much’ zijn, waarschuwt de styliste. Het montuur is van een half jaar of misschien wel een jaar geleden.“Rechthoekig en plat was toen heel erg in. Nu zijn dat smallere monturen en duurzamere materialen als hout en high-tech elementen zoals carbon. Ook zijn glazen nu vaker getint, aan de bovenkant van het glas dan.” Nee, een nauwgezet modevolger kunnen we Chabot niet noemen. “Maar voor zijn gezicht geeft het een karakteristieke uitstraling. Hij hoeft dan ook echt niet van bril te verwisselen. Dit is een model dat je over tien jaar nog steeds kunt dragen. Dat maakt het heel degelijk.”
Gaite Jansen De jonge actrice Gaite Jansen is met haar ronde montuur helemaal up-todate. “Vorig jaar was de John Lennonbril heel erg in en die is nu met een overtreffende trap nog groter gemaakt. Dat overdreven ronde,dat komt rechtstreeks van de catwalk af. “Deze bril geeft bijna
een absurdisch effect, omdat de steun komt van de neusvleugel in plaats van de neusbrug. Ik denk trouwens dat het gebruikte materiaal hier hout is, anders zou de bril te zwaar worden en naar beneden zakken.” Toch is er hier wel een kanttekening te plaatsen.“Ik vind dat ze een redelijk klein gezicht heeft en dat de ogen door het accent op de neusvleugels naar elkaar toegetrokken worden.” Deze bril is meer geschikt voor een man met een wat hoekiger gezicht, of een grote stoere vrouw, vindt Van Gogh. Dus voor contrasterende gezichtsvormen. Maar Youp van ’t Hek heeft toch ook een ronde bril? “Hij heeft al een rond gezicht. Wil je daar een gimmick van maken, dan voeg je juist een ronde bril toe. Misschien is dit dus wel een leuke bril voor Youp.” Wat is dan een geschikte bril voor Gaite? “Ik zou in ieder geval een geraffineerder, smaller montuur kiezen en misschien getint glas omdat ze waarschijnlijk graag met de trends meedoet.” KOOS PLEGT
[email protected]
NOVEMBER 2010 · 5
3 TIPS
Meerdere trends om uit te kiezen Het is tegenwoordig meer dan ooit mogelijk om je als brildrager te onderscheiden met een persoonlijke stijl. Sinds de jaren ’80 hebben verschillende trends de revue gepasseerd, maar meestal was er telkens maar één model dat daarin centraal stond. Bij welke winkel je nu ook zoekt, er zijn nu altijd meerdere trends om uit te kiezen. Ook zijn er altijd enkele opvallende modellen te vinden voor mensen die durven.
1
Gezichtsvorm en correcties Is er een modieuze bril voor iedereen? De correctie speelt hierin een grote rol. Bij forse correcties is de keuze voor de vele glazen en carbon monturen van dit moment niet aan te raden, door het zogenoemde ‘jampot-effect’. Gelukkig zijn er nog altijd tal van klassieke en tijdloze modellen die aansluiten bij alle mogelijke gezichtsvormen en correcties.
2
Wat is de mode van nu? Wat is in dit najaar? De mode van nu gaat toe naar duurzame en hightech, lichtgewicht materialen. Hierbij valt met name te denken aan hout en carbon. De poten van de bril zijn dun, geraffineerd en lopen door vanaf de bovenkant van het montuur. Hightech openbaart zich vooral in subtiele details, zoals bijvoorbeeld te zien is in de bovenhoek van het door Gaite Jansen gedragen montuur.
FOTO: JANEY VAN IERLAND/ RALPH VAESSEN
FOTO: ANTON CORBIJN
FOTO: JANEY VAN IERLAND/ RALPH VAESSEN
3
ALTIJD EXTRA VOORDELIG!
DIABETES VOORDEEL DIABETES VOORDEEL DIABETES VOORDEEL Alle teststrips €29,95 LifeScan OneTouch Ultra LifeScan OneTouch Vita Accu-Chek Sensor Comfort Accu-Chek Compact Accu-Chek Aviva FreeStyle Freestyle Lite Precision Xtra Plus Bayer Ascensia Autodisc Bayer Ascensia Elite Bayer Ascensia Contour Menarini Glucocard Memory Menarini X-sensor Menarini Glucomen LX Sensor
BESTE OPTIEKKETEN 2010 Wij bedanken iedereen die op ons gestemd heeft!
...en natuurlijk ook lancetten, pennaalden, infuussets, etc met de hoogste kortingen! Cinnulin PF kaneelcapsules 120 stuks €22,50 Rechtstreekse verrekening mogelijk met meerdere zorgverzekeraars!
www.diabetesvoordeel.nl Tel. 070 - 325 77 15
Kijk voor de winkel bij u in de buurt op www.eyewishgroeneveld.nl.
)3456)4789'4:;4'<4$'=+
Bestel nu op www.123lens.nl Contactlenzen, lenzenvloeistof en aanverwante artikelen tot 50% van de prijs die u bij de opticien betaalt!
) . - - /0) - 12
3494>4:45:
Bij ons vindt u o.a. de A-merken: 1-Day Acuvue, Focus Dailies, Pure Vision, Air Optix, Biofinity, Proclear, Soflens.
Speciaal voor ‘Oog in Beeld’ 10% EXTRA korting op het gehele assortiment bij een bestelling t/m 31 december. De kortingscode is: OOGINBEELD
?
(
( ) *" ( ( + ( ,( $ ( % ( )
Bij 123 Lens bestelt u veilig met Thuiswinkel waarborg
€ 2,50 korting bij betaling met iDEAL
Gratis bezorgd met TNT Post
!
!
" #
(advertorial)
De behandeling van glaucoom Glaucoom is wereldwijd een van de belangrijkste oorzaken van blindheid en slechtziendheid. Het is een chronische oogaandoening die gepaard gaat met een beschadiging van de oogzenuw en gezichtsuitval. Glaucoom kan worden behandeld met oogdruppels, maar sommige patiënten hebben problemen met druppels die conserveermiddelen bevatten. Ons land telt circa 107.000 glaucoompatiënten, terwijl waarschijnlijk nog eens zo’n 85.000 mensen nog niet beseffen dat zij deze oogziekte hebben of aan het ontwikkelen zijn. Wereldwijd wordt het komende decennium een aanzienlijke toename verwacht van het aantal glaucoompatiënten: 30% ten opzichte van het jaar 2000. Belangrijkste reden van de toename van glaucoom in Nederland is de dubbele vergrijzing in ons land. Enerzijds worden méér mensen ouder dan 65 jaar, anderzijds leeft deze groep ook een stuk langer. Glaucoom is een aandoening die vaak gepaard gaat met droge ogen. De conserveermiddelen die aan de glaucoommedicatie zijn toegevoegd, kunnen de klachten over droge ogen verergeren. Naast drogen ogen, hebben patiënten door de conserveermiddelen ook meer kans op pijn, bran den, prikken, tranen en jeuk. Deze bijwerkingen kunnen minder worden als de patiënt glaucoommedicatie zonder conserveermiddelen gebruikt. Het gebruik van glaucoommedicatie zonder conserveermiddelen kan naast het verminderen van bijwerkingen uiteindelijk leiden tot betere therapietrouw van de patiënt. Dit zou het effect van de glaucoomtherapie kunnen verbeteren en daarmee de kwaliteit van leven van de patiënt. Daarom zou voor patiënten die gevoelig zijn voor conserveermiddelen de conserveermiddelvrije medicatie de standaard moeten worden. Ook kunnen patiënten die naast glaucoom ook last hebben van aandoeningen aan het oogoppervlak, patiënten die twee of meer glaucoommiddelen gebruiken of patiënten die eventueel chirurgisch aan hun ogen moeten worden geholpen baat hebben bij conserveermiddelvrije medicatie. Datzelfde geldt voor patiënten die langdurig medicatie nodig hebben. Indien een patiënt klachten heeft, dan is het advies om met de behandelend arts te overleggen.
$%&$'(%)**
!""""" # $ % & ' &
NOVEMBER 2010 · 7 TIP
NIEUWS
2
Een goed leven met passende hulpmiddelen
ZOEK STEUN BIJ LOTGENOTEN
OVraag: Leven met een zeer beperkt gezichtsveld, hoe kun je daar het beste mee omgaan? OAntwoord: Stel jezelf opnieuw in, gebruik hulpmiddelen en zoek steun bij anderen. Sinds zo’n zeven jaar lijdt mevrouw Den Boer aan maculadegeneratie (MD). Een aandoening aan het netvlies, waardoor haar centrale gezicht verdwijnt. Momenteel ziet ze nog 8 procent met haar ene oog en 10 procent met het andere. Het begon geleidelijk. “Je gaat naar de bibliotheek en merkt dat je kleine letters niet meer zo goed ziet. En bij het autorijden zag ik ineens bochten in de middenstreep, dat is vreemd”, zegt ze. De variant die mevrouw Den Boer heeft, is niet te genezen. “Ik slik wel voedingssupplementen, maar of dat echt werkt, is niet bewezen. Het kan in ieder geval geen kwaad.”
Hulpmiddelen Ermee leren leven was lastig. “Mijn wereld stortte in”, vertelt ze. “Om van in paniek te raken. Ik ben altijd al een lezer geweest en schilder ook. Dat moet nu allemaal met hulpmiddelen.” Zo gebruikt mevrouw Den Boer een beeldschermloep, heeft ze een extra grote televisie en bestaat er een kastje dat ondertitels ‘voorleest’. Als beste hulpmiddel noemt ze het loket aangepast lezen in Den Haag. “Die bieden gesproken boeken aan, dat is een geweldige service. Ik heb er wel veertien naast mijn bed liggen.” Bij MD wordt ook wel gesproken van sociale blindheid. Het blijkt lastig mensen te herkennen, omdat gezichten niet duidelijk zichtbaar zijn. “Ik herken mensen pas als ze vlak
Cerebrale visuele stoornis (CVI)
LEVEN MET EEN OOGZIEKTE “Je moet je veel alledaagse dingen opnieuw aanleren, bijvoorbeeld lezen”
voor me staan. Vooral in het begin reageerden mensen soms vreemd als ik zonder te groeten langsliep.” Veel informatie was er aanvankelijk niet beschikbaar. Na enige tijd besloot ze zelf mensen bij elkaar te brengen en
een meeting te organiseren. Het zijn informatieve bijeenkomsten met ook een sterk sociale functie. “We hebben een hechte band en dat is ook mijn bedoeling geweest, je moet niet alleen de vervelende dingen delen.”
FEITEN Een aandoening, waardoor je minder ziet, raakt niet alleen de patiënt zelf. Ook voor partners en andere nauw betrokkenen verandert er flink wat als iemand zijn zicht grotendeels verliest. Hoe ga je daar mee om? O Een bekend gegeven is het vallen in een zwart gat. Schrik daar niet van. Het is gebruikelijk dat je je samen moet heroriënteren. O Zoek actief mee naar informatie, zeker als deze niet meteen voor handen is. O Zoek niet alleen contact met
specialisten, maar ook met andere patiënten en hun naasten. Er zijn veel hulpmiddelen beschikbaar, maar daar moet je wel op gewezen worden. O Probeer de situatie zo praktisch mogelijk te benaderen. Help bijvoorbeeld met het voorlezen van informatieborden en het rustig in- en uitstappen van de trein. O Neem de tijd om samen aan de situatie te wennen. Het kan drie maanden duren voordat je de draad weer op pakt. O Bedenk je ook dat anderen moeten wennen aan de situatie. Leg ze daarom rustig uit wat er aan de hand is, zodat je begrip kweekt.
Sinds een zware operatie aan zijn hersenen lijdt Rob van de Beek aan CVI, de Engelse afkorting voor Cerebral Visual Impairment. Hoewel het zijn zicht beperkt, blijkt er met zijn ogen niets mis. “Van mijn beide ogen is de linkerzijde van het gezichtsveld door een hersenbeschadiging blijvend weggevallen. Hierdoor zie ik aan die kant niets. Daarbij is de verwerking van visuele informatie verstoord.” Als gevolg hiervan heeft Van de Beek moeite met het tegelijkertijd verwerken van grote hoeveelheden informatie. “In een drukke winkelstraat krijg ik teveel prikkels in een keer”, zegt hij. ‘Crowding’ heet dat. Dan raak ik vermoeid en sta ik naar de grond te staren.” Ook blijkt Van de Beek zaken niet meer in één oogopslag te kunnen zien. Maar hij heeft zich door de jaren heen goed weten aan te passen. “Ik beperk het werken met spreadsheets tot een paar uur per dag en in plaats van met de muis, doe ik zoveel mogelijk met sneltoetsen.” In het begin was het zeker zwaar, maar Van de Beek is positief ingesteld. “Ik heb een zware operatie gehad. Het is een wonder dat ik nog leef. Het gaat steeds beter. In het begin kon ik het voetbal op televisie niet volgen, maar dat gaat nu prima. Je moet je veel alledaagse dingen opnieuw aanleren, bijvoorbeeld lezen. Gelukkig ben ik goed gediagnosticeerd en daarna geadviseerd bij de aanschaf van passende hulpmiddelen.” NIELS ACHTEREEKTE
VRAAG EN ANTWOORD O Wat is Cerebral Visual Impairment (CVI)? CVI is een neurologische aandoening. Het is dus geen aandoening aan het oog zelf, maar zorgt er wel voor dat het zicht minder is. Dit komt doordat de beelden die de ogen zien,niet goed verwerkt worden door de hersenen. Een oorzaak van CVI kan een tekort aan zuurstof bij de geboorte zijn.
!
O Is het te behandelen? Hoewel er onderzoek wordt gedaan, is behandelen momenteel niet mogelijk. Er zijn wel trainingen die ervoor kunnen zorgen dat patiënten zich beter instellen op hun beperking. Ook aanpassingen in de omgeving en hulpmiddelen kunnen het dagelijks leven beter maken.
!
Dr. Carel Hoyng hoogleraar Macula degeneratie (Radboud Universiteit Nijmegen)
O Wat is Macula Degeneratie (MD)? “MD is een aandoening aan de gele vlek in het oog. Daar zitten kegeltjes. Afvalstoffen die onder die kegeltjes komen, dient het oog weer kwijt te raken. Indien je oog deze niet goed kwijt kan – dat kan verschillende oorzaken hebben - ontstaat er slijtage. Daardoor neemt het scherptezicht af. Oorzaken zijn toenemende leeftijd,roken,voeding en erfelijkheid.Het is een samenloop van omstandigheden van deze vier.”
!
O Is het te behandelen? “Dat ligt aan de variant die je hebt. Er zijn er twee. De eerste, droge MD genaamd, is niet echt te behandelen. Wel zijn er voedingssupplementen die het proces kunnen vertragen. Natte MD, de tweede variant, is te bestrijden met injecties in het oog, zogeheten vaatgroeiremmers.”
!
[email protected]
Als een bril niet meer helpt AZZg"ZcaZZhegdWaZbZc4
Dd\kddg;^mVi^Z9^heVgVi^Z;9 Platform Functionele Oogzorg Nederland (FON) is een samenwerkingsverband tussen professionals uit de oogzorg, het onderwijs en de para-medische wereld. Fixatie Disparatie is een verborgen visueel probleem veroorzaakt door een onjuiste oogsamenwerking. De hersenen nemen de twee beelden niet correct als een stabiel enkelbeeld waar. Het visueel systeem vergt dan veel energie van het lichaam. Verdere gevolgen van FD kunnen zijn: • Concentratieproblemen • Branderige ogen • Een slordig handschrift • Hyperactiviteit • Nek- en schouderklachten • Oog- handcoördinatieproblemen • Hoofdpijn tijdens het kijken van 3D films • Hoofdpijn boven de wenkbrauwen • Algemene hoofdpijn • Vermoeidheidsverschijnselen • Matig ruimtelijk zien
• Overgevoelig voor (zon)licht • Onzeker tijdens het autorijden • Slecht zicht bij schemering • Moeite met afstanden inschatten • Whiplashklachten
;^mVi^Z9^heVgVi^ZkZghjhYnhaZm^Z Veel symptomen van FD komen overeen met de symptomen van dyslexie. Fixatie Disparatie is echter goed behandelbaar. Goed mogelijk is dat iemand geen dyslexie maar Fixatie Disparatie heeft. Of zelfs beide fenomenen. Dan heeft hij of zij een dubbel probleem. Voor deskundige hulp voor Fixatie Disparatie kunt terecht bij een FON Oogspecialist of een FON Visueel Screener in uw regio. Voor adressen en meer informatie over Fixatie Disparatie kunt u terecht op de website van de FON:
lll#^c[d"[d#ca#
Ziet u minder en corrigeert een bril dat niet meer? Heeft u te maken met een oogaandoening? Dan kunt u persoonlijk advies inwinnen bij een specialistische organisatie als Bartiméus. Met goed advies is er vaak nog heel veel mogelijk! Denkt u bijvoorbeeld aan: ' $!$ !# ' & $!$ $!# ' " " #$# ' $ "!$!%% $ Bel de Bartiméus Infolijn 0900 - 77 888 99 (€ 0,05 p/m) www.bartimeus.nl voor al onze vestigingen
8 · NOVEMBER 2010 TIP
NIEUWS
3
“VOOR BIJNA ELK OOG IS ER WEL EEN CONTACTLENS”
OVraag: Welk soort lenzen past het beste bij mij? OAntwoord: Dat is een persoonlijke keuze. Voor nagenoeg elk oog is er wel een contactlens.
Er zijn verschillende soorten contactlenzen: zachte lenzen, vormstabiele lenzen en siliconen lenzen. Deze soorten zijn weer onder te verdelen in sferische en cilindrische, multifocale en bifocale lenzen. Dit geeft het onderscheid in correcties aan. Vervolgens is er nog een onderscheid te maken in de manier van toepassen. Zo zijn er dag-, nacht-, maand- en tweewekelijkse lenzen. “Waar je voor kiest is echt een persoonlijk keuze”, meent optometrist Marco van Beusekom.
Verschillen Zachte of siliconen lenzen hebben als groot voordeel dat ze optimaal draagcomfort bieden, mits ze uiteraard goed aangemeten zijn. Siliconen lenzen laten meer zuurstof door, wat gezonder is voor je ogen. “Een nadeel van deze lenzensoort is dat de lenzen wat lastiger in te brengen zijn en ze een kortere levensduur hebben. Dat heeft met het materiaal te maken. Zachte en siliconen lenzen zijn te vergelijken met een spons, ze nemen vocht op. Dat neemt allerlei micro-organismen met zich
mee en geeft daardoor meer kans op oogproblemen”, legt Van Beusekom uit. “De vormstabiele lens heeft hier minder last van, maar kent weer andere nadelen.” De vormstabiele lenzen, ook bekend als harde lenzen, geven de beste scherpte, maar zijn weer gevoeliger voor stof en gemakkelijker te verliezen. “Ze zijn in verhouding goedkoper en duurzamer, maar tegenwoordig is er een trend om ze sneller te vervangen.” Het verschil tussen bifocale en multifocale lenzen zit eigenlijk in de termen zelf vertelt Van Beusekom. “Bij bifocale lenzen zit er een aparte verte- en leesdeel in de lens. Je kunt dus vaak uitstekend lezen én uitstekend in de verte zien, maar de tussenafstand kan wel lastig zijn.” Multifocale lenzen geven in principe een oplossing voor alle afstanden, maar soms niet zo duidelijk als een aparte verte- of leescorrectie.
Lenzenvloeistof Welke lens je ook kiest, het dag en nacht dragen van contactlenzen is Marco van Beusekom Optometrist
KIES DE JUISTE CONTACTLENS
nooit verstandig. Ondanks wat vaak gezegd wordt. Van Beusekom: “Je moet je lenzen iedere dag uitdoen en ze goed schoonmaken. Doe je dat niet, dan is het risico op hoornvliesontsteking groter.” Je lenzen maak je het beste schoon met lenzenvloeistof, maar niet iedere lenzenvloeistof is geschikt voor elke soort lens en ieder oog. “De vloeistof heeft een enorme invloed op het comfortabel dragen van de lenzen. De verkeerde vloeistof kan een nare reactie geven. De juiste vloeistofkeuze is daarom heel essentieel”, aldus Van Beusekom. De juiste lenzenvloeistof laat je aanmeten door een specialist. “En als je dan toch zelf een vloeistof wilt kopen, koop dan altijd dezelfde. Zo loop je de minste kans op problemen veroorzaakt door vloeistof.”
Garantie Om er zeker van te zijn dat je je lenzen laat aanmeten door iemand die hiervoor is opgeleid, adviseert van Beusekom lenzendragers zaken te doen met een bedrijf dat is aangesloten bij een belangenvereniging die contactlensspecialisten vertegenwoordigt. “De harmonie tussen oog en lens moet goed zijn en die garantie is er alleen dan.” KRISTEL HURENKAMP
[email protected]
NOVEMBER 2010 · 9
Een optimaal zicht door lensimplantaten De techniek rondom lensimplantatie is de afgelopen jaren enorm vooruitgegaan. Inmiddels is er voor iedere oogpatiënt een perfecte oplossing. “Het komt uiterst zelden voor dat een implantaat niet kan.”
EXPERT “Voor dat een lensimplantaat wordt aangemeten is het van groot belang dat de arts inventariseert wat de wensen en verwachtingen zijn van de patiënt”, vertelt oogarts Peter de Séra. “Wat mogelijk is, verschilt per patiënt en per oog. Dit moet je in overeenstemming brengen met de technische haalbaarheid.” Er zijn vier verschillende lensimplantaten: het monofocale lensimplantaat, het multifocale lensimplantaat, het torische lensimplantaat en de phake-implants. “Deze laatste is, in tegenstelling tot de andere drie, een lens die gebruikt wordt zodat de natuurlijke ooglens op zijn plaats blijft. Deze wordt vóór de eigen ooglens geplaatst en is geschikt voor het corrigeren van hoge bijziendheid”, vertelt De Séra.
Altijd een oplossing De eerste drie genoemde implantaten zijn permanente kunstlenzen. Deze vervangen de natuurlijke ooglens bij staar. Door middel van een Peter de Séra Oogarts KEUZE Er zijn verschillende soorten contactlenzen: zachte lenzen, vormstabiele lenzen en siliconen lenzen. Voor welke lens je kiest is echt een persoonlijke keuze. FOTO: SHUTTERSTOCK
klein sneetje in het oog wordt de natuurlijke lens verpulverd en weggezogen. Vervolgens wordt de kunstlens in het oog geplaatst. “Bij het monofocale lensimplantaat kan de patiënt kiezen uit ver zien in combinatie met een leesbril of lezen in combinatie met een vertebril”, vertelt De Séra. “De monofocale kunstlens is de standaardlens, deze wordt door iedere verzekeraar volledig vergoed.” Met de multifocale kunstlens kan de patiënt zowel veraf als dichtbij duidelijk en scherp zien. En met de torische kunstlens is een cilindrische afwijking weg te werken. Voor de mutifocale en torische lens geldt wel een bijbetaling. “Het komt uiterst zelden voor dat er geen geschikte oplossing is.”
Dankbaar werk Als er sprake is van staar – een vertroebeling van de ooglens - komen mensen in aanmerking voor een lensimplantaat. Maar ook mensen met sterke brillenglazen zijn hier onder bepaalde voorwaarden voor geschikt.” Beide ogen worden niet tegelijkertijd behandeld. “Het duurt ongeveer een maand voordat je oog volledig hersteld is. Daarom moet volgens de richtlijn tussen de operatie van beide ogen vier weken tijd zitten”, legt De Séra uit. “Na de operatie trekt het zicht al snel bij. Alleen bij de multifocale implantaten speelt gewenning een rol, de andere kunstlenzen voelen direct natuurlijk aan.” Na een half jaar komt de patiënt weer op controle. Meestal met optimaal zicht. “Mensen zijn dan zo dankbaar, en dat maakt mijn werk zo leuk.”
John de Brabander Docent oogheelkunde aan het Maastricht Universitair Medisch Centrum
Natuurlijke middelen zijn zo oud als de wereld. Een moderne variant van natuurlijke middelen zijn Bio-inspiratieproducten. Deze middelen komen voort uit de natuur. Bio-inspiratieproducten bevatten lichaamseigen stoffen. “Ze werken je lichaam niet tegen, maar maken er juist gebruik van”, aldus John de Brabander, docent oogheelkunde aan het Maastricht Universitair Medisch Centrum. Het idee achter bio-inspiratie is dat de stoffen niet geïsoleerd werken, maar in samenhang met elkaar en wel op de manier zoals stoffen dat in de natuur doen.
Oog Bio geïnspireerde producten voor het oog zijn ontwikkeld aan de hand van studies rond de natuurlijke werking van het gezonde oog. Ze kunnen bijdragen aan de juiste vochtbalans in het oog. Daarnaast kunnen ze ervoor zorgen dat de proteïnen in het traanvocht langer actief blijven. “Het kunnen zowel natuurlijke als synthetische stoffen zijn die gebruikt worden”, aldus De Brabander. “Een deel van de industrie houdt zich inmiddels al druk bezig met het nieuwe principe. Dat bewijst dat Bio-inspiratieproducten de investeringen waard zijn.”
GERRIT JAN TEMPELMAN KRISTEL HURENKAMP
[email protected]
[email protected]
Problemen met oogdruppelen? Gebruik de Eyot®
verkrijgbaar bij uw apotheek
NOVEMBER 2010 · 11
EXPERT PANEL “Een opticien is op de hoogte van de meest recente ontwikkelingen op het gebied van contactlenzen en brillen”
“Een optometrist is ook opgeleid voor het constateren van oogziekten”
“Een oogarts beoordeelt afwijkingen in het oog, het virtuele systeem, de oogkas, de oogleden en de traanwegen”
Harry Jansen Opticien, contactlensspecialist, low visionspecialist
Jan van Pelt Optometrist
Nico Trap Oogarts
Vraag 1: Wat houdt uw beroep precies in?
“Een opticien voorziet mensen met zicht“Een optometrist schrijft gezichtshulpmidproblemen van een perfecte bril of contactdelen voor in de ruimste zin van het woord. lenzen. Daarbij is een opticien op de hoogMaar een optometrist is, in tegenstelling tot te van de laatste brillenmode en de meest een opticien,ook opgeleid voor het constaterecente ontwikkelingen op het gebied van ren van oogziekten. Daarvoor heeft een opcontactlenzen.Op die manier is het voor ons tometrist een HBO-opleiding Optometrie mogelijk om de beste oplossing te bieden. gevolgd. Wij screenen cliënten en sturen ze Dat verschilt namelijk per mens en per oog. vervolgens door naar de huisarts wanneer Een opticien kan ook echte oogproblemen blijkt dat er iets mis is. Het beroep van optoherkennen die verder gaan dan almetrist gaat veel verder dan alleen de ogen leen zichtproblemen en iemand aan de buitenkant bekijken,wij kijken ook vervolgens doorsturen naar naar de binnenkant van het oog.Die comDe beste een optometrist of oogarts. oplossing ver- binatie maakt het een waanzinnig inteWij hebben nauw contact met schilt per mens ressant en veelzijdig beroep.” deze mensen.” en per oog
Vraag 2: Wanneer ga ik als patiënt naar een opticien, wanneer ga je naar een optometrist, en wanneer naar een oogarts?
“Heel concreet: als je merkt dat je zicht slechter wordt, dan ga je naar een opticien. Dit kan ook op voorschrift van een optometrist of oogarts zijn.Dan voeren wij eerst een controle uit op verzoek van dat voorschrift en gaan daarna op zoek naar een passende oplossing. Een voorschrift is echter niet altijd nodig. Wanneer iemand bij ons komt omdat hij of zij zelf merkt dat het zicht minder wordt, volgt een automatische meting door middel van een refractometer.Als daaruit blijkt dat er inderdaad iets veranderd is met de ogen, voeren we nog een uitgebreide oogmeting uit waaruit de juiste waarden blijken.”
Geef Yasmin een ‘blind date’ De zeventienjarige Yasmin is blind door staar. Een ‘Blind Date’ in een oogkliniek, opgezet met hulp van de Nederlandse stichting Eye Care Foundation, is het mooiste wat haar kan overkomen. Na haar operatie kan zij een zelfstandig leven leiden.
Onnodig blind ‘Als oogarts ben ik in de gelukkige omstandigheid om slechtzienden na een staaroperatie te mogen meemaken. Het is een mooi moment, wanneer de operatie geslaagd is en het normale leven weer kan beginnen’, zegt Henk Dragt, oogarts bij het Medisch Centrum Alkmaar. ‘Ik heb er veel voor over om dit samen met Eye Care Foundation, ook in Cambodja,
Vietnam of Nepal te kunnen realiseren’. Nederlandse oogartsen en optometristen reizen regelmatig als vrijwilliger naar deze landen om daar te helpen.
Respect Eye Care Foundation heeft een lange historie van oogheelkundige zorg in ontwikkelingslanden. Met succes. Geen prestige projecten, maar noodzakelijke zorg, dicht bij de mensen, met respect voor de andere cultuur en in samenwerking met locale medewerkers. ‘Daarom werk ik met plezier al vele jaren als oogarts-vrijwilliger voor Eye Care Foundation’, aldus dr. Dragt.
“Ik beoordeel afwijkingen van het oog, het visuele systeem, de oogkas, de oogleden en de traanwegen en diagnosticeer daarmee samenhangende ziekten. Ik leg de relatie tussen de oogheelkundige afwijking en de algemene gezondheid vast, stel een behandelplan op en voer deze uit.Zowel bij de diagnostiek als bij de behandeling werk ik, waar nodig,samen met de huisarts en met andere specialisten. Onder dit behandelplan vallen alle noodzakelijke medicamenteuze en (laser-)chirurgische handelingen. Ik ben hiertoe werkzaam in de tweedelijns gezondheidszorg.”
“Een goede gezondheid van de “Als patiënt ga je naar de oogarts nadat is geogen is voor mij als optomebleken dat je in de eerstelijns oogzorg - optiEen goede cien, optometrist, huisarts - onvoldoende trist van het grootste belang. Dus wanneer je klach- gezondheid van mogelijkheden hebt om je zicht te laten het oog is erg verbeteren of je oogziekte te laten behanten hebt die verder gaan dan belangrijk alleen een slecht zicht, dan delen. Als het zicht slechter is dan redelijga je naar de optometrist. Bijkerwijs verwacht mag worden,dan kan een voorbeeld als je pijn hebt, disoptometrist helpen met de beoordeling van comfort, last van troebelingen, jeuk of droeen eventuele oogziekte, zoals staar of een ge ogen. Dan is er in veel gevallen meer aan netvliesafwijking.Voor behandeling van die de hand. Maar ook als alleen een slecht zicht oogziekte ben je dan in de regel aangewezen het probleem is,ben je bij de optometrist aan op een oogarts. Deze behandelt je conservahet goede adres. Dan voeren we gevraagd of tief - met adviezen en/of medicatie - en/of ongevraagd ook een screening uit en weet je door middel van een (laser)operatie.” precies waar je aan toe bent.”
Eenvoudige en goedkope maatregelen, maar voor mensen in Nepal of Cambodja onbetaalbaar. Eye Care Foundation helpt met staaroperaties, het aanmeten van brillen, het geven van voorlichting, het opleiden van lokaal medisch personeel en met het doneren van medische apparatuur. Zo krijgen mensen niet hun alleen hun zelfstandigheid terug, maar wordt er ook gewerkt aan goede oogzorgvoorzieningen die voor iedereen bereikbaar zijn.
Giro 5 25 25 www.geefeenlens.nl
Effectieve hulp Voor € 35 kan iemand met staar geopereerd worden en voor € 10 euro wordt een goede bril aangemeten.
Oogcentrum Noordholland W.M. Dudokweg 55 | 1703 DC Heerhugowaard | Tel. 088 9191800
[email protected] | www.oogcentrumnoordholland.nl