VOORTGANGSRAPPORT VAN BELGIË

     

 

 

VOORTGANGSRAPPORT VAN  BELGIË  Opgesteld overeenkomstig met   artikel 22 van de richtlijn 2009/28/CE van het Europees Parlement en de  Raad van 23 april 2009 ter bevordering van het gebruik van energie uit  hernieuwbare bronnen en houdende wijziging en intrekking van richtlijn  2001/77/EG en richtlijn 2003/30/EG, en met    artikel 3.3 van de richtlijn 2001/77/EG van het Europees Parlement en de  Raad van 27 september 2001 betreffende de bevordering van het  elektriciteitsopwekking uit hernieuwbare energiebronnen op de interne  elektriciteitsmarkt. 

 Nationale Compilatie   24/04/2012 

                                      Opgesteld door de Energie‐overleggroep Staat‐Gewesten CONCERE‐ENOVER, waaraan de volgende  overheden deelnemen:    Federale overheid:  Federale Overheidsdienst Economie, KMO, Middenstand en Energie  Algemene Directie Energie      Gewestelijke overheden:  Vlaams Gewest:  Vlaams Energie Agentschap    Waals Gewest:  Operationeel Directoraat‐generaal Ruimtelijke ordening, Wonen, Erfgoed en Energie  Departement Energie en Duurzaam bouwen    Brussels Hoofdstedelijk Gewest:  Brussels Instituut voor Milieubeheer   

2/55

Glossarium BROH: Bestuur Ruimtelijke Ordening en Huisvesting BNSWEP: Belgian North Sea Wind Energy Platform BRUGEL: Reguleringscommissie voor energie in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest  CBS: College van Burgemeester en Schepenen BWRO: Brussels Wetboek voor Ruimtelijke Ordening BWLKE: Brussels Wetboek van Lucht, Klimaat en Energie Domeinconcessie: een administratieve overeenkomst waarbij de overheid een gebruiker het recht  verleent om een gedeelte van het openbaar domein tijdelijk en op een wijze die het recht van anderen  uitsluit in gebruik te nemen, met het oog op een welbepaald doel, op duurzame maar onbestendige en  herroepbare wijze en tegen betaling van een vergoeding  COP: prestatiecoëfficiënt CREG: Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas CWAPE: Commission wallonne pour l'Energie  CWATUPE: Waals Wetboek van Ruimtelijke Ordening, Stedenbouw, Patrimonium en Energie  DSO: Distribution System Operators Elia: beheerder van het Belgische hoogspanningsnet TSE: Toekomstgerichte Studie Elektriciteit FEDESCO: publiek energiedienstenbedrijf (ESCO), in maart 2005 opgericht als naamloze vennootschap  van publiek recht  BIM: Brussels Instituut voor Milieubeheer BIM: het bestuur voor leefmilieu en energie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest  B.S.: Belgisch Staatsblad (officieel publicatieblad) BHG: Brussels Hoofdstedelijk Gewest  RECAST EPBD: nieuwe Europese richtlijn inzake de energieprestatie van gebouwen  AREI: Algemeen Reglement op de Elektrische Installaties WG: Waals Gewest  HEB: hernieuwbare energiebronnen  Sibelga:  beheerder  van  de  distributienetten  elektriciteit  en  aardgas  voor  de  19  gemeenten  van  het  Brussels Hoofdstedelijk Gewest  FOD: Federale Overheidsdienst  SPW: Service Public de Wallonie  TRDE: Technisch Reglement Distributie Elektriciteit TSO: Transmission System Operators  BMM: Beheerseenheid van het Mathematisch Model (van de Noordzee) VG: Vlaams gewest (La Région flamande) Vlarea: Vlaams Reglement inzake Afvalvoorkoming en beheer VLIF: Vlaams Landbouwinvesteringsfonds. VREG: Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits‐ en Gasmarkt

3/55

Inhoudsopgave  1) 

Samenvatting van het nationaal beleid inzake hernieuwbare energie .................................................................. 7 

2)  Vraag 1: Aandeel en werkelijke consumptie van energie uit hernieuwbare bronnen in de voorbije  twee kalenderjaren (n‐1; n‐2 bv. 2010 en 2009), per sector en in totaal, (artikel 22, lid 1, onder a) van  de richtlijn 2009/28/EG). ..................................................................................................................................................................... 9  Tabel  1:  Het  aandeel  energie  uit  hernieuwbare  bronnen  per  sector  (elektriciteit,  verwarming  en  koeling, transport) en in totaal. .................................................................................................................................................... 9  Tabel 1a: Rekentabel voor de bijdrage van hernieuwbare energie per sector in het eindverbruik van  energie (ktoe) .................................................................................................................................................................................... 10  Tabel 1.b: Totale daadwerkelijke bijdrage (geïnstalleerde capaciteit, bruto‐elektriciteitsopwekking)  van  iedere  technologie  voor  hernieuwbare  energie  in  België  om  te  voldoen  aan  de  bindende  streefcijfers  voor  2020  en  het  indicatieve  tussentijdse  traject  voor  het  aandeel  energie  uit  hernieuwbare bronnen in elektriciteit ................................................................................................................................... 11  Tabel  1c:  Totale  werkelijke  bijdrage  (eindverbruik  van  energie)  van  iedere  technologie  voor  hernieuwbare  energie  in  [naam  van de  lidstaat] om te  voldoen  aan de  bindende  streefcijfers  voor  2020 en het indicatieve tussentijdse traject voor het aandeel energie uit hernieuwbare bronnen in  verwarming en koeling (ktoe) ................................................................................................................................................... 12  Tabel  1d:  Totale  daadwerkelijke  bijdrage  (eindverbruik  van  energie)  van  iedere  technologie  voor  hernieuwbare  energie  in  België  om  te  voldoen  aan  de  bindende  streefcijfers  voor  2020  en  het  indicatieve  tussentijdse  traject  voor  het  aandeel  energie  uit  hernieuwbare  bronnen  in  vervoer  (ktoe) ..................................................................................................................................................................................................... 13  3)  Vraag 2: Maatregelen die de voorbije twee jaar op nationaal niveau zijn genomen en/of gepland  om  de  groei  van  energie  uit  hernieuwbare  bronnen  te  bevorderen,  rekening  houdend  met  het  indicatieve  traject  voor  het  bereiken  van  de  nationale streefcijfers  voor HEB  zoals  uiteengezet in  uw  nationale  actieplan  voor  energie  uit  hernieuwbare  bronnen  (Artikel  22,  lid  1,  onder  a),  van  Richtlijn  2009/28/EG). .......................................................................................................................................................................................... 14  Tabel 2: Overzicht van alle beleidslijnen en maatregelen ............................................................................................. 14 

Federale overheid ................................................................................................................................................. 16  Vlaams Gewest ........................................................................................................................................................ 17  Waals Gewest .......................................................................................................................................................... 17  Brussels Hoofdstedelijk Gewest ...................................................................................................................... 19  4)  Vraag  2a:  Beschrijf  de  vooruitgang  die  geboekt  is  bij  het  beoordelen  en  verbeteren  van  de  administratieve procedures voor het wegwerken van regelgevende en niet‐regelgevende hinderpalen  voor de ontwikkeling van hernieuwbare energie (Artikel 22, lid 1, onder e), van Richtlijn 2009/28/EG). . 22 

Federale overheid ................................................................................................................................................. 22  Vlaams Gewest ........................................................................................................................................................ 22  Waals Gewest .......................................................................................................................................................... 22  Brussels Hoofdstedelijk Gewest ...................................................................................................................... 23  5)  Vraag  2b:  Beschrijf  de  maatregelen  die  zijn  genomen  om  de  transmissie  en  distributie  van  elektriciteit  uit  hernieuwbare  energiebronnen  te  garanderen  en  om  het  kader  of  de  regels  te  verbeteren  voor  het  dragen  en  de  verdeling  van  kosten  in  verband  met  de  koppeling  aan  en  versterking van het net (Artikel 22, lid 1, onder f), van Richtlijn 2009/28/EG). ...................................................... 25 

Vlaams Gewest ........................................................................................................................................................ 25  Waals Gewest .......................................................................................................................................................... 26  Brussels Hoofdstedelijk Gewest: ..................................................................................................................... 26 

4/55

6)  Vraag  3:  Beschrijf  de  geldende  steunregelingen  en  andere  maatregelen  om  energie  uit  hernieuwbare  bronnen  aan  te  moedigen,  en  vermeld  eventuele  ontwikkelingen  van  de  gebruikte  maatregelen in uw nationale actieplan voor energie uit hernieuwbare bronnen (Artikel 22, lid 1, onder  b), van Richtlijn 2009/28/EG). .......................................................................................................................................................... 28  Tabel 3: Steunregelingen voor hernieuwbare energie .................................................................................................... 29  Tabel 3a: Alle Belgische maatregelen samengevat: .......................................................................................................... 29 

Federale overheid ................................................................................................................................................. 33  Vlaams Gewest ........................................................................................................................................................ 34  Waals Gewest .......................................................................................................................................................... 34  Brussels Hoofdstedelijk Gewest ...................................................................................................................... 35  7)  Vraag  3a:  Verstrek  informatie  over  de  wijze  waarop  de  elektriciteit  waarvoor  steun  wordt  verleend,  aan  de  eindafnemers  wordt  toegewezen  ten  behoeve  van  artikel  3,  lid  6,  van  Richtlijn  2003/54/EG (Artikel 22, lid 1, onder b), van Richtlijn 2009/28/EG). .............................................................................. 37 

Vlaams Gewest ........................................................................................................................................................ 37  Waals Gewest en Brussels Hoofdstedelijk Gewest .................................................................................. 38  8)  Vraag 4: Verstrek informatie over de manier waarop de steunregelingen zijn gestructureerd, voor  zover  van  toepassing,  teneinde  rekening  te  houden  met  toepassingen  van  energie  uit  hernieuwbare  bronnen die aanvullende voordelen opleveren in vergelijking met andere, vergelijkbare toepassingen,  maar  die  ook  meer  kosten,  zoals  biobrandstoffen  uit  afval,  residuen,  non‐food  cellulosemateriaal  en  lignocellulosisch materiaal (Artikel 22, lid 1, onder c), van Richtlijn 2009/28/EG) .................................................. 39 

Federale overheid ................................................................................................................................................. 39  Vlaams Gewest ........................................................................................................................................................ 39  Waals Gewest .......................................................................................................................................................... 40  Brussels Hoofdstedelijk Gewest: ..................................................................................................................... 40  9)  Vraag 5: Verstrek informatie over de werking van het systeem van garanties van oorsprong voor  elektriciteit  en  verwarming  en  koeling  uit  hernieuwbare  energiebronnen  en  de  maatregelen  die  zijn  genomen om de betrouwbaarheid en fraudebestendigheid van dat systeem te garanderen (Artikel 22,  lid 1, onder d), van Richtlijn 2009/28/EG). .................................................................................................................................. 41 

Vlaams Gewest ........................................................................................................................................................ 41  Waals Gewest .......................................................................................................................................................... 45  Brussels Hoofstedelijk Gewest ......................................................................................................................... 46  10)  Vraag  6:  Beschrijf  de  ontwikkelingen  in  de  voorbije  twee  jaar  wat  de  beschikbaarheid  en  het  gebruik van biomassa voor energie betreft (Artikel 22, lid 1, onder g), van Richtlijn 2009/28/EG). ................ 47  Tabel 4: Energievoorziening uit biomassa ........................................................................................................................... 47  Tabel 4a. Binnenlands gebruik van landbouwgrond voor de productie van energiegewassen (ha) ......... 48  11)  Vraag  7:  Verstrek  informatie  over  wijzigingen  in  grondstoffenprijzen  en  landgebruik  in  uw  lidstaat  in  de  afgelopen  twee  jaar  ten  gevolge  van  het  toegenomen  gebruik  van  biomassa  en  andere  vormen  van  energie  uit  hernieuwbare  bronnen.  Geef,  indien  beschikbaar,  referenties  van  relevante  documentatie over deze gevolgen in uw land (Artikel 22, lid 1, onder h), van Richtlijn 2009/28/EG). ............ 49 

Federale overheid ................................................................................................................................................. 49  Vlaams Gewest ........................................................................................................................................................ 49  Waals Gewest .......................................................................................................................................................... 49 

5/55

12)  Vraag  8:  Beschrijf  de  ontwikkeling  en  het  aandeel  van  biobrandstoffen  uit  afval,  residuen,  non‐ food  cellulosemateriaal  en  lignocellulosisch  materiaal  (Artikel  22,  lid  1,  onder  i),  van  Richtlijn  2009/28/EG). .......................................................................................................................................................................................... 50  Tabel 5: Productie en consumptie van biobrandstoffen als bedoeld in artikel 21, lid 2 (ktoe) .................... 50  13)  Vraag 9: Verstrek informatie over de verwachte impact van de productie van biobrandstoffen en  vloeibare  biomassa  op  de  biodiversiteit,  de  watervoorraden  en  de  water‐  en  bodemkwaliteit  in  uw  lidstaat  in  de  voorbije  twee  jaar.  Verstrek  informatie  over  de  manier  waarop  deze  impacts  zijn  beoordeeld, met referenties aan de relevante documentatie over deze impacts in uw land (Artikel 22,  lid 1, onder j), van Richtlijn 2009/28/EG). ................................................................................................................................... 51  14)  Vraag  10:  Raam  de  netto  broeikasgasemissiereducties  door  het  gebruik  van  energie  uit  hernieuwbare bronnen (Artikel 22, lid 1, onder k), van Richtlijn 2009/28/EG). ........................................................ 52  Tabel  6:  Geraamde  broeikasgasemissiereductie  door  het  gebruik  van  energie  uit  hernieuwbare  bronnen (ton CO2‐equivalent) .................................................................................................................................................... 52  15)  Vraag 11: Rapporteer (voor de voorbije twee jaar) en raam (voor de komende jaren tot 2020) het  overschot/tekort  aan  productie  van  energie  uit  hernieuwbare  bronnen,  in  vergelijking  met  het  indicatieve  traject  dat  kan  worden  overgedragen  aan/  ingevoerd  uit  andere  lidstaten  en/of  derde  landen, alsmede het geraamde potentieel voor gezamenlijke projecten tot 2020 (Artikel 22, lid 1, onder  l) en m), van Richtlijn 2009/28/EG). .............................................................................................................................................. 53  Tabel 7: Werkelijk en geschat overschot en/of tekort aan productie van hernieuwbare energie ten  opzichte  van  het  indicatieve  traject  dat  kan  worden  overgedragen  aan/  ingevoerd  uit  andere  lidstaten en/of derde landen in België (ktoe), .................................................................................................................... 53  16)  Vraag  11A:  Verstrek  details  over  statistische  overdrachten,  gezamenlijke  projecten  en  gezamenlijke regels voor besluiten over steunregelingen. ................................................................................................. 54  17)  Vraag 12: Verstrek informatie over de wijze van raming van het aandeel biologisch afbreekbaar  afval  in  het  voor  de  energieproductie  gebruikte  afval,  en  over  de  stappen  die  zijn  genomen  om  dergelijke  ramingen  te  verbeteren  en  te  verifiëren  (Artikel  22,  lid  1,  onder  n),  van  Richtlijn  2009/28/EG). ........................................................................................................................................................................................... 55 

Vlaams Gewest ........................................................................................................................................................ 55  Waals Gewest .......................................................................................................................................................... 55  Brussels Hoofdstedelijk Gewest ...................................................................................................................... 55   

6/55

1) SAMENVATTING VAN HET NATIONAAL BELEID INZAKE HERNIEUWBARE ENERGIE   De bevoegdheidsverdeling van 8 augustus 1980 – Bijzondere wet tot hervorming der instellingen (B.S. van  15/08/1980).    De bevoegdheden inzake energiebeleid worden verdeeld tussen de federale overheid en de gewesten.  De gewestelijke energieaspecten omvatten:  (a)

distributie  en  plaatselijk  vervoer  van  elektriciteit  door  middel  van  netten  waarvan  de  nominale spanning lager is dan of gelijk is aan 70.000 volt; 

(b)

openbare gasdistributie; 

(c)

gebruik van mijngas en gas afkomstig van hoogovens; 

(d)

netten van warmtevoorziening op afstand; 

(e)

valorisatie van steenbergen; 

(f)

nieuwe  energiebronnen,  met  uitzondering  van  deze  die  verband  houden  met  kernenergie; 

(g)

terugwinning van energie door de industrieën en andere gebruikers; 

(h)

rationeel energieverbruik.  

De  federale  overheid  is  echter  bevoegd  voor  aangelegenheden  die  omwille  van  de  technische  en  economische ondeelbaarheid een gelijke behandeling op nationaal niveau vereisen, namelijk:  a)

het nationaal uitrustingsprogramma in de elektriciteitssector; 

b)

de kernbrandstofcyclus; 

c)

de grote infrastructuren voor opslag, vervoer en productie van energie; 

d)

de tarieven. 

De  zeegebieden  waarin  België  rechtsmacht  kan  uitoefenen  overeenkomstig  het  internationaal  zeerecht  behoren  tot  het  bevoegdheidsdomein  van  de  federale  overheid.  De  inrichtingen  voor  de  productie  van  energie  uit  hernieuwbare  bronnen  in  de  Noordzee  vallen  dus  onder  de  bevoegdheid  van  de  federale  overheid.    Overzicht van het Belgisch energiebeleid  De  Belgische  overheden  voeren  een  duurzaam  energiebeleid  dat  tegelijk  rekening  houdt  met  de  economische en maatschappelijke belangen van energie, met de uitputting van de fossiele energiebronnen  en met de milieuproblematiek.  In  deze  context  dragen  de  hernieuwbare  energiebronnen  bij  tot  de  realisatie  van  de  volgende  doelstellingen:   (a)

het verbruik van energie uit fossiele bronnen terugschroeven om reserves aan te leggen  voor de toekomst; 

(b)

de uitstoot van broeikasgassen verminderen; 

(c)

het land minder afhankelijk maken van energie‐invoer; 

(d)

de impact van prijsschommelingen van andere energiebronnen beperken; 

(e)

werkgelegenheid scheppen in het kader van een vernieuwende economie; 

(f)

het energieaanbod diversifiëren om de werking van de energiemarkt te verbeteren. 

Voor  de  productie  van  elektriciteit  voerde  België  een  systeem  met  groenestroomcertificaten  en  gewaarborgde minimumprijzen in om de ontwikkeling van energieproductie op basis van hernieuwbare  bronnen te ondersteunen.  

7/55

Op  federaal  niveau  wordt  aan  dit  systeem  een  pakket  van  maatregelen  gekoppeld  dat  meer  bepaald  de  uitbouw beoogt van offshore windparken op het Belgisch continentaal plateau (Noordzee).   De gewesten ontwikkelen ook een beleid voor de ondersteuning van groene warmte.  Daar  waar  de  federale  overheid  gebruik  maakt  van  fiscale  maatregelen  (belastingaftrek  voor  de  ondernemingen)  hebben  de  gewesten  in  het  algemeen  systemen  opgezet  waarbij  ze  investeringssteun  geven  aan  ondernemingen  en  premies  toekennen  aan  particulieren  om  zo  de  vestiging  te  ondersteunen  van eenheden die energie produceren op basis van hernieuwbare bronnen.   Om de ontwikkeling van biobrandstoffen in de transportsector te bevorderen, voerde de federale overheid  een  systeem  van  fiscaal  vrijgestelde  biobrandstofquota  in,  evenals  een  verplichting  tot  bijmenging  (momenteel 4 %).  Al  deze  maatregelen  worden  ondersteund  met  grootschalige  informatie‐,  opleidings‐  en  bewustmakingscampagnes om zowel ondernemingen, burgers als de verschillende actoren in de sector zo  goed mogelijk in te lichten.   Op  het  vlak  van  regelgeving  moeten  projecten  voor  hernieuwbare  energie  voldoen  aan  de  geldende  stedenbouwkundige  en  milieuregels,  voornamelijk  wat  vergunningen  betreft.  Voor  bepaalde  technologieën  worden  echter  specifieke  versoepelde  regels  opgelegd,  op  basis  van  de  omvang  van  de  installatie. 

8/55

2) VRAAG  1:  AANDEEL 

EN  WERKELIJKE  CONSUMPTIE  VAN  ENERGIE  UIT  HERNIEUWBARE  BRONNEN  IN  DE  VOORBIJE  TWEE  KALENDERJAREN  (N­1;  N­2  BV.  2010 EN  2009), PER SECTOR EN IN TOTAAL,  (ARTIKEL  22, LID  1, ONDER A) VAN  DE RICHTLIJN 2009/28/EG).  Het  werkelijke  aandeel  en  de  werkelijke  consumptie  van  hernieuwbare  energie  voor  de  voorbije  twee jaar invullen in de voorgestelde tabellen. 

Tabel  1:  Het  aandeel  energie  uit  hernieuwbare  bronnen  per  sector  (elektriciteit,  verwarming en koeling, transport) en in totaal.     HEB‐ V&K[1] (%) HEB‐ E[2] (%) HEB‐ T[3] (%) Totaal aandeel HEB[4] (%) Waarvan via samenwerkings‐ mechanismen[5] (%) Overschot voor samenwerkings‐ mechanismen[6] (%)

2009 4,35% 6,33% 3,03% 4,51%

2010 4,51% 6,97% 4,46% 5,05%

0,00%

0,00%

0,00%

0,00%  

  [1] Aandeel hernieuwbare energie in verwarming en koeling: bruto‐eindverbruik van energie uit hernieuwbare  bronnen voor verwarming en koeling [zoals gedefinieerd in artikel 5, lid 1, onder b), en lid 4 van Richtlijn  2009/28/EG] gedeeld door bruto‐eindverbruik van energie voor verwarming en koeling. Dezelfde methode wordt  toegepast als in tabel 3 van de nationale actieplannen voor energie uit hernieuwbare bronnen.  [2] Aandeel hernieuwbare energie in elektriciteit: bruto‐eindverbruik van energie uit hernieuwbare bronnen voor  elektriciteit [zoals gedefinieerd in artikel 5, lid 1, onder a), en lid 3 van Richtlijn 2009/28/EG] gedeeld door bruto‐ eindverbruik van energie. Dezelfde methode wordt toegepast als in tabel 3 van de nationale actieplannen voor energie  uit hernieuwbare bronnen.  [3] Aandeel hernieuwbare energie in vervoer: eindverbruik van energie uit hernieuwbare bronnen voor vervoer [zie  artikel 5, lid 1, onder c), en lid 5 van Richtlijn 2009/28/EG] gedeeld door het verbruik voor vervoer van 1) benzine, 2)  diesel, 3) biobrandstoffen voor weg‐ en spoorvervoer en 4) elektriciteit voor vervoer over land (zoals aangegeven in  rij 3 van tabel 1). Dezelfde methode wordt toegepast als in tabel 3 van de nationale actieplannen voor energie uit  hernieuwbare bronnen.  [4] Aandeel hernieuwbare energie in het bruto‐eindverbruik van energie. Dezelfde methode wordt toegepast als in  tabel 3 van de nationale actieplannen voor energie uit hernieuwbare bronnen.    [5] In procentpunt van het totale aandeel hernieuwbare energie.   [6] In procentpunt van het totale aandeel hernieuwbare energie.  

 

 

9/55

Tabel 1a:  Rekentabel voor  de  bijdrage van  hernieuwbare energie  per sector in  het  eindverbruik van energie (ktoe)  2009

2010

(A) Bruto‐ eindverbruik van hernieuwbare energie  839.48 987.48 voor verwarming en koeling (B) Bruto‐eindverbruik van elektriciteit uit  493.98 596.23 hernieuwbare energiebronnen (C) Bruto‐eindverbruik van energie uit  228.49 345.49 hernieuwbare bronnen in vervoer (D) Totaal brutoverbruik van hernieuwbare  1 561.95 1 929.21 energiebronnen [1] (E) Overdracht van hernieuwbare energiebronnen  0.00 0.00 naar andere lidstaten (F) Overdracht van hernieuwbare energiebronnen  van andere lidstaten en derde landen

0.00

0.00

(G) Verbruik van hernieuwbare energiebronnen  aangepast voor streefcijfers (D)‐(E)+(F)

0.00

0.00

 

[1] Krachtens artikel 5, lid 1, van Richtlijn 2009/28/EG worden gas, elektriciteit en waterstof uit hernieuwbare  energiebronnen slechts één keer in aanmerking genomen. Niets mag dubbel worden geteld. 

10/55

Tabel  1.b:  Totale  daadwerkelijke  bijdrage  (geïnstalleerde  capaciteit,  bruto­ elektriciteitsopwekking)  van  iedere  technologie  voor  hernieuwbare  energie  in  België  om  te  voldoen  aan  de  bindende  streefcijfers  voor  2020  en  het  indicatieve  tussentijdse  traject  voor  het  aandeel  energie  uit  hernieuwbare  bronnen  in  elektriciteit   

Waterkracht[1]: niet‐gepompt < 1MW 1MW‐10 MW >10MW gepompt gemengd[2] Geothermische installaties Zonne‐energie: fotovoltaïsch geconcentreerde zonne‐ energie Getijden‐, golf‐ en  oceaanenergie Windenergie aan land op zee Biomassa[3] :  vaste biomassa biogas vloeibaar TOTAAL waarvan in  warmtekrachtkoppeling

2009

2010

 TOT 

 TOT 

MW GWh MW GWh 1.428,9 1.801,3 1.428,6 1.720,9 118,9 372,1 118,6 372,4 8,8 24,7 8,7 26,1 54,7 198,2 54,6 194,5 55,3 149,1 55,4 151,8 1.310,0 1.429,3 1.310,0 1.348,5 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 218,4 169,4 660,7 557,5 218,4 169,4 660,7 557,5 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 586,4 554,9 31,5 900,7 638,0 111,8 150,9 3.134,3 181,0

0,0

0,0

0,0

1.092,7 919,5 1.589,3 1.010,8 723,0 1.399,7 82,0 196,5 189,6 4.103,8 1.010,7 4.413,8 3.268,1 726,8 3.575,9 462,2 123,6 568,2 373,5 160,2 269,6 7.167,3 4.019,5 8.281,4 971,5 271,4 1.511,6  

    [1] Genormaliseerd overeenkomstig richtlijn 2009/28/EG en de Eurostat‐methode.  [2] Overeenkomstig de nieuwe Eurostat‐methode.  [3] Houd alleen rekening met stoffen die aan de duurzaamheidscriteria voldoen, zie artikel 5, lid 1, laatste alinea, van  richtlijn 2009/28/EG. 

11/55

Tabel  1c:  Totale  werkelijke  bijdrage  (eindverbruik  van  energie)  van  iedere 

technologie voor hernieuwbare energie in [naam van de lidstaat] om te voldoen aan  de  bindende  streefcijfers  voor  2020  en  het indicatieve tussentijdse  traject  voor  het  aandeel  energie  uit  hernieuwbare  bronnen  in  verwarming  en  koeling  (ktoe)  TOT  ktoe Geothermisch (exclusief  geothermische warmte met een lage  temperatuur in warmtepompen) Zonne‐energie Biomassa[1] : Vaste biomassa Biogas Vloeibaar Hernieuwbare energie uit  warmtepompen: ‐ waarvan aerothermisch ‐ waarvan geothermisch ‐ waarvan hydrothermisch TOTAAL waarvan stadsverwarming[2] waarvan biomassa in huishoudens[3]

 TOT 

2009 2010 1.9 1.9

11.1 814.4 755.1 23.5 36.4 11.4

12.0 957.5 890.4 26.2 41.6 13.4

0.0 11.4 0.0 838.8 18.3 220.4

26.1 29.0 5.2 984.8 19.8 248.9  

  [1] Houd alleen rekening met stoffen die aan de duurzaamheidscriteria voldoen, (zie artikel 5, lid 1, laatste alinea, van  Richtlijn 2009/28/EG).  [2] Stadsverwarming en/of ‐koeling uit totaal verbruik van hernieuwbare verwarming en koeling (HEB‐SV).  [3] Uit het totale verbruik van hernieuwbare verwarming en koeling. 

12/55

Tabel  1d:  Totale  daadwerkelijke  bijdrage  (eindverbruik  van  energie)  van  iedere  technologie  voor  hernieuwbare  energie  in  België  om  te  voldoen  aan  de  bindende  streefcijfers  voor  2020  en  het  indicatieve  tussentijdse  traject  voor  het  aandeel  energie uit hernieuwbare bronnen in vervoer (ktoe) 

 TOT   TOT  2009 2010 Bio‐ethanol/bio‐ETBE 30,8 38,2 waarvan biobrandstoffen[1] artikel 21, lid 2 0,0 0,0 waarvan ingevoerd[2] 15,4 19,1 Biodiesel 195,5 304,6 waarvan biobrandstoffen [3] artikel 21, lid 2  0,0 0,0 waarvan ingevoerd [4] 183,3 292,4 Waterstof uit hernieuwbare bronnen 0,0 0,0 Hernieuwbare elektriciteit  1,9 2,4 Waarvan wegvervoer 0,0 0,0 Waarvan niet‐wegvervoer 1,9 2,4 Overig (biogas, plantaardige oliën …) – graag  0,0 0,0 specificeren waarvan biobrandstoffen[5] artikel 21, lid 2  0,0 0,0 TOTAAL 228,2 345,3       [1] Biobrandstoffen die zijn opgenomen in artikel 21, lid 2, van richtlijn 2009/28/EG.[2] Van de volledige hoeveelheid  bio‐ethanol/bio‐ETBE.  [3] Biobrandstoffen die zijn opgenomen in artikel 21, lid 2, van richtlijn 2009/28/EG.  [4] Van de volledige hoeveelheid biodiesel.  [5] Biobrandstoffen die zijn opgenomen in artikel 21, lid 2, van Richtlijn 2009/28/EG. 

13/55

3) VRAAG 2:  MAATREGELEN DIE DE VOORBIJE TWEE JAAR OP NATIONAAL NIVEAU ZIJN  GENOMEN  EN/OF  GEPLAND  OM  DE  GROEI  VAN  ENERGIE  UIT  HERNIEUWBARE  BRONNEN  TE  BEVORDEREN,  REKENING  HOUDEND  MET  HET  INDICATIEVE  TRAJECT  VOOR  HET  BEREIKEN  VAN  DE  NATIONALE  STREEFCIJFERS  VOOR  HEB  ZOALS  UITEENGEZET  IN  UW  NATIONALE  ACTIEPLAN  VOOR  ENERGIE  UIT  HERNIEUWBARE  BRONNEN (ARTIKEL 22, LID 1, ONDER A), VAN RICHTLIJN 2009/28/EG).  Tabel 2: Overzicht van alle beleidslijnen en maatregelen 

  * Type maatregel:   FIN = financiële maatregel  REG = regulerende maatregel  NB = niet­bindende maatregel  ** Verwacht resultaat:  GV = gedragsverandering  KTOE = gegenereerde of verbruikte energie  MW = geïnstalleerde capaciteit (in MW)  *** Doelgroep en/of –activiteit:  INV = investeerders  INST = installateurs of producenten  ADM = administratie  GEB = eindgebruikers, publiek  Stakeholders = mix   

14/55

 

Naam en referentie van de maatregel

Type  maat‐ regel*

Verwac Doelgroep  ht  en/of resultaa activiteit*** t **

en Bestaand  Start‐ ‐ of in einddatum  de voorbere van maatregel iding

Federale overheid Gunstig stelsel voor afwijkingen in productie

FIN

KTOE

INV

B

2009>

Toekenning van garanties van oorsprong voor de productie van hernieuwbare elektriciteit op zee REG

KTOE

INV

IV

2012>

Verplichte bijmenging van duurzame biobrandstoffen

REG

KTOE

INST

B

>2009

Duurzaamheidscriteria voor biobrandstoffen

REG

GV

INST

B

>2011

Belastingverlaging voor elektrische voertuigen en oplaadpalen

FIN

GV

GEB

B

2011>

FIN

KTOE

INV

IV

Vlaamse Geweest 1. Bevordering van hernieuwbare energie 1.1 Groene stroom Hervorming systeem groenestroom‐certificaten Degressief steunpad PV

FIN

KTOE

INV

B

Lopende 2012 2011 >

Meer steun voor biogas

FIN

KTOE

INV

B

2011 >

Duurzaamheidscriteria voor biovloeistoffen

REG

INV

B

2011 >

1.2 Verwarming en warmtekrachtkoppeling Ondersteuning van groene warmte

FIN

INV

IV

2012 >

KTOE

in

2. Administratieve vereenvoudiging Versterken taken windwerkgroep

REG

MW

MIX

B

2011 >

Omgevings‐vergunning

REG

MW

MIX

IV

?

3. Toegang tot het net ‘Flexibele’ aansluiting op het hoogspanningsnet

NB

MW

INV + TNB

B

2011 ‐ 2014

4. Beschermen en informeren van consumenten Communicatiecampagne groene warmte

NC

MC

GEB

Existant Juni 2010

NB

GV

GEB

B

5. R&D, studies Opstellen rekenmodel inschatting tewerkstelling groene jobs

2012

Waals Gewest GC: quota’s voor 2010‐2012

FIN/REG MW

INV

B

2010‐2012

Vastlegging van de quota’s na 2012

FIN/REG MW

INV

IV

2012>

Algemene herziening van het toekenningsysteem van GC

FIN/REG MW

INV

IV

2012

Besluit SOLTHERM

REG

INV/GEB

B

Eind 2010

Premies verwarmingsketels & warmtenetwerken

FIN/REG MW

GEB

B

Premie biomassaketels

FIN/REG GV/MW INV/GEB

Lopend & versterking  in 2012 2011‐2012

Wind: productiedoelstelling in 2020

NB

MW

INV

B

2012>

Wind: potentieelkaart

REG

MW

ADM/INV

B

Lopend

GV

B

Biomethaanplatform

REG

GV

INV

B

2011

Studie biomethaan/biogas

NB

GV

ADM

B

2011

Duurzaamheidscriteria voor biomassa

REG

GV

ADM/INV

B

2011>

GP: degressieve steun aan  nieuwe installaties

FIN/REG KTOE

INV

B

2011>

REG

ADM/INV

B

2011‐2012

Geothermie: 3 proefprojecten en  potentiële cartografie

MW

Brussels Hoofdstedelijk Gewest 1. Verbetering van de pagina's over energie voor professionele projectdragers op de website van  NC Leefmilieu Brussel 2. Stappengids voor de installatie van fotovoltaïsche systemen (grote en kleine) NC

MC/MW INV/UTIL

3. Uniek contactpunt voor professionele projectdragers (Facilitator Duurzame gebouwen)

NC

MC/MW INV/UTIL/INST B

2011>

4. Uniek contactpunt voor particuliere projectdragers (Huis voor Energie)

NC

MC/MW INV/UTIL/INST B

2012>

5. Versoepeling van de stedenbouwkundige vergunningen (voor fotovoltaïsche en thermische  zonne‐energie‐installaties) 6. Afschaffing van de milieuvergunning voor fotovoltaïsche systemen

R

MW

INV

B

2010>

R

MW

INV

B

2010>

7. Vereenvoudiging van de toekenningsvoorwaarden van energiepremies

R/FIN

MC/MW INV/ADM

B

2011>

8. Vereenvoudiging van het dossierbeheer van energiepremies

R

9. Herziening van de berekening van de toegekende groenestroomcertificaten voor fotovoltaïsche  R/FIN installaties 10. Vereenvoudiging van de certificeringsprocedure voor fotovoltaïsche installaties (in het kader  R van de toekenning van groenestroomcertificaten) R 11. Verenvoudiging van de procedure voor de toekenning van groenestroomcertificaten voor  fotovoltaïsche installaties (1 keer per jaar) 12. Vervaardiging van webpagina's over groenestroomcertificaten op de website van Leefmilieu  NC Brussel 13. Vastlegging van een gegarandeerde minimumprijs voor groenestroomcertificaten op 65 euro FIN 14. Vastlegging van de quota voor groenestroomcertificaten 2013‐2025

FIN

MC/MW INV/UTIL/INST B/IV

MC

INV

B

2010>/medi o2012> 2010>

B

2011>

MC/MW INV/ADM

B

medio2011>

MC

ADM

B

medio2011>

MC

ADM

B

medio2011>

MW

INV

B

medio2011>

MC/MW INV

B

medio2011>

MC/MW INV

IV

2012>

15. Vervaardiging van een stappengids voor het onderhoud van grote zonneboilerinstallaties

NC

MC

UTIL/INST

B

2010>

16. Uitvoering van monitoringonderzoeken voor fotovoltaïsche, thermische zonne‐energie‐,  15/55 warmtepomp‐ en geothermische installaties 17. Invoering van de certificering van installateurs

NC/R

MC

ADM/INST

B

2011‐2012

R

MC

INST

IV

2011>

18. Invoering van een windenergiebemiddelaar

NC

MC/MW ADM/INV

B

medio2011>

19. Uitvoering van windmaatregelen en haalbaarheidsonderzoek

NC/R

MC/MW ADM/INV

B

medio2011>

Federale overheid  1. Tolerantieregeling voor productieafwijkingen van offshore windturbineparken  De  federale  reglementering  voorziet  sinds  20091  in  de  toekenning  van  een  aanvullende  steunmaatregel  voor offshore windturbineparken om steun te bieden aan de verantwoordelijken voor het evenwicht die  deze  parken  in  hun  productieportefeuille  opnemen  om  hun  evenwicht  te  beheren  door  het  minder  voorspelbare  karakter  van  de  productie  die  van  deze  parken  verwacht  wordt  te  temperen.  Dit  mechanisme van productie‐afwijking voorziet dat de netbeheerder met een aan‐ of verkoop het verschil  compenseert tussen de vooraf genoemde injectie (de dag ervoor aangekondigd) en de reële injectie voor  zover de productie‐afwijking kleiner is dan of gelijk aan 30 %. Voor de geproduceerde elektriciteit die in  deze  schijf  valt,  koopt  (bij  een  onderschatting  van  de  verwachte  productie)  of  verkoopt  (bij  een  overschatting  van  de  verwachte  productie)  de  netbeheerder  deze  aan  de  producent  tegen  een  prijs  die  dicht  bij  de  marktvoorwaarden  ligt  (respectievelijk  BELPEX  ‐  10  %  en  BELPEX  +  10  %).  Deze  aan‐  of  verkopen  worden  geneutraliseerd  voor  de  berekening  van  het  onevenwicht  van  de  betrokken  verantwoordelijken. Voor productie‐afwijkingen van meer dan 30 % worden de overschotten of tekorten  van  meer  dan  30  %  in  aanmerking  genomen  bij  de  berekening  van  het  onevenwicht  van  de  ARP.  De  netbeheerder past dan het gebruikelijke tarief toe op de afwijking tussen de daadwerkelijk geïnjecteerde  hoeveelheid  energie  (geneutraliseerd  op  het  aandeel  energie  dat  binnen  de  schijf  van  30  %  valt)  en  de  daadwerkelijk door het ARP in kwestie opgenomen hoeveelheid energie.  2. Verplichte bijmenging van duurzame biobrandstoffen  In  2009  heeft  de  federale  overheid  een  internaliseringspercentage  van  4  %  opgelegd  van  duurzame  biobrandstof in de fossiele brandstoffen die ter consumptie worden aangeboden. De wet van 22 juli  2009  op  de  verplichte  internalisering  van  biobrandstoffen  bepaalt  dat  elke  geregistreerde  oliemaatschappij die benzine‐ en/of dieselproducten ter consumptie aanbiedt, verplicht is om ook tijdens  hetzelfde burgerlijke jaar een hoeveelheid van 4 % v/v duurzame biobrandstoffen ter consumptie aan te  bieden. Deze wet is van kracht sinds 1 juli 2009.  Omdat de invoering van deze maatregel zo efficiënt is gebleken, werd de wet met 24 maanden verlengd.  Deze verlenging is van kracht sinds 30 juni 2011.   3. Duurzaamheidscriteria voor biobrandstoffen  Het  Koninklijk  Besluit  van  26  november  2011  legt  productnormeringen  vast  voor  biobrandstoffen  en  voorziet in certificatieregelingen in het kader van het nationaal plan waardoor de duurzaamheid van de  biobrandstoffen aangetoond kan worden conform richtlijn 2009/28/EG en richtlijn 2003/30/EG.  4. Belastingverlaging voor elektrische voertuigen en oplaadpalen  Via de wet van 22 december 2009 houdende fiscale en diverse bepalingen en de programmawet van 23  december  2009  ondersteunt  België  de  elektromobiliteit  door  de  kopers  van  elektrische  voertuigen  de  volgende fiscale voordelen aan te bieden:   





Voor motorfietsen en driewielers is de belastingverlaging gelijk aan:  

15 % van de aankoopwaarde van het elektrisch voertuig, maar beperkt tot  



2.770 euro voor het boekjaar 2011 (inkomsten 2010); 



2.830 euro voor het boekjaar 2012 (inkomsten 2011). 

Voor vierwielers is de belastingverlaging gelijk aan:  

15 % van de aankoopwaarde van het elektrisch voertuig, maar beperkt tot  



4.540 euro voor het boekjaar 2011 (inkomsten 2010); 



4.640 euro voor het boekjaar 2012 (inkomsten 2011). 

Voor wagens, wagens voor dubbel gebruik en minibussen is de belastingverlaging gelijk aan   

30 % van de aankoopwaarde van het elektrisch voertuig, maar beperkt tot  

                                                                     Koninklijk  Besluit  van  30  maart  2009  betreffende  de  productieafwijkingen  op  installaties  voor  de  productie  van  elektriciteit  uit  wind in de zeegebieden.  1

16/55



9.000 euro voor het boekjaar 2011 (inkomsten 2010)  



9.190 euro voor het boekjaar 2012 (inkomsten 2011). 

  Deze maatregelen worden aangevuld met een systeem van belastingverlaging voor de plaatsing van een  elektrische  oplaadpaal  buiten  de  woning gelijk  aan  40 %  van de  investering,  maar  beperkt  tot  250  EUR  voor de boekjaren 2011 en 2012 (inkomsten 2010 en 2011). 

Vlaams Gewest  1. Actieplan groene warmte  In  Vlaanderen  is  er  een  actieplan  groene  warmte.  Om  de  productie  van  groene  warmte  te  stimuleren  werden  de  premies  voor  zonneboilers  en  warmtepompen  opgetrokken  voor  gezinnen  en  kmo’s.  Voor  particulieren werd de premie voor zonneboilers in 2012 opgetrokken van 75 naar 200 euro/m².  Het  actieplan  omvat  ook  een  voorstel  om  steun  te  geven  voor  de  geproduceerde  groene  warmte  van  grootschalige installaties op biomassa (> 1 MW). De steunregeling voor groene warmte moet nog definitief  goedgekeurd worden.   Het  is  een  vrijwillig  systeem  waarbij  iedereen  een  aanvraag  voor  ondersteuning  kan  indienen  bij  de  lancering  van  een  call.  Er  wordt  minstens  om  de  6  maand  een  call  gelanceerd.  De  aanvrager  moet  aangeven  hoeveel  steun  per  geproduceerde  MWh  groene  warmte  nodig  is.  De  projecten  worden  gerangschikt  op  basis  van  de  aangevraagde  steun.  In  elk  geval  dient  de  gevraagde  steun  lager  dan  6  euro/MWh  te  liggen.  Vervolgens  gaat  men  de  lijst  af  tot  het  voorziene  budget  uitgeput  is.  De  exploitatiesteun wordt vervolgens uitbetaald voor 10 jaar. De eerste call wordt verwacht tegen de zomer  van 2012.  De calls worden gelanceerd door de VREG die ook de aanvragen rangschikt en selecteert tot het voorziene  budget  is  uitgeput.  De  uitbetaling  wordt  geregeld  door  de  elektriciteitsdistributienetbeheerder.  De  netbeheerder wordt hiervoor gecompenseerd vanuit de middelen van de overheid.  Voor de call komen ook projecten in aanmerking die restwarmte benutten of die biomethaan injecteren in  het aardgasnet.  De steunregeling wordt in 2013 geëvalueerd en vervolgens om de drie jaar.  2. Communicatiecampagne groene warmte  Om  de  burgers  meer  vertrouwd  te  maken  met  groene  warmte  werd  er  in  juni  2010  een  specifieke  communicatiecampagne  ‘Kies  voor  groene  warmte’  uitgevoerd.  Op  de  website  (www.energiesparen.be/groenewarmte)  werden  promotiefilmpjes  gelanceerd  en  werd  meer  informatie  gegeven  over  de  verschillende  technologieën  en  premies.  In  drie  grote  treinstations  werden  ‘zonnedouchezakken’ rondgedeeld om de werking van een zonneboiler te illustreren.   3. Bijdrage tot de kwantietatieve en kwalitatieve uitbouw van groene jobs  In juli 2011 werd een studie uitgeschreven voor de ontwikkeling van een eenvoudig rekenmodel voor de  inschatting  van  de  tewerkstellingseffecten  verbonden  aan  de  meest  prioritaire  Vlaamse  energiebeleidsmaatregelen. Een nulmeting voor 2009 en 2010 zal worden uitgevoerd tegen eind februari  2012. 

Waals Gewest  1. Groenestroomcertificaten:   

Overzicht van de quota voor groenestroomcertificaten voor 2010, 2011 en 2012. 

Alle elektriciteitsleveranciers zijn verplicht om driemaandelijks een quota voor groenestroomcertificaten  vastgelegd door de overheid voor te leggen aan de CWaPE. Dit quota wordt uitgedrukt in een percentage  dat  de  verhouding  weergeeft  tussen  het  aantal  te  produceren  groenestroomcertificaten  en  het  aantal  elektrische MWh geleverd aan de eindgebruikers gevestigd op het grondgebied van Wallonië. Deze quota’s  evolueren:   2003 

3% 

2008

17/55

8%

2004 

4% 

2009

9%

2005 

5% 

2010  (1e  eind 2010 

2006 

6% 

2011

13.5 %

2007 

7% 

2012

15.75% 

trimester)/  10%  11.75% 

/ 



Onderhandelingen aan de gang over de vastlegging van de quota’s voor de jaren na 2012.  Vanaf 1 januari 2013 moeten er nieuwe quota’s van kracht worden. 



Groenestroomcertificaten:  er  wordt  nagedacht  over  een  totale  herziening  van  het  toekenningssysteem van GSC. 

2. Zonnewarmte:   In 2000 werd een actieprogramma gelanceerd met de naam SOLTHERM om de ontwikkeling van de sector  zonnewarmte te ondersteunen. De acties zijn gebaseerd op twee principes: de kwaliteit van de installaties  via de opleiding en erkenning van de installateurs en, ten tweede, de stimulering van de vraag door middel  van de Soltherm‐premie (voornamelijk).  In 2010 keurde de Waalse regering een ontwerpbesluit goed dat onder meer tot doel had de kwaliteit van  de installaties te bevorderen en de controle op de installateurs te verscherpen.   3. Premies:   Invoering van verhoogde premies voor ketels die een warmtenetwerk voeden die in 2012 nog uitgebreid  zullen  worden:  de  premies  voor  ketels  of  warmtekrachtkoppeling  die  het  netwerk  voeden,  blijven  behouden  en  worden  verhoogd  bij  aansluiting  op  een  netwerk  dat  minstens  3  aparte  gebouwen  en  4  wooneenheden bevoorraadt met een forfait per meter netwerk (begrensd).  Premie  voor  biomassaketels:  de  premies  zijn  bedoeld  voor  verwarmingsketels  met  een  uitsluitend  automatische lading die voldoen aan de norm NBN EN 303‐5 klasse 3 en met een warmterendement hoger  dan of gelijk aan 80 % (tot mei 2011) en hoger dan of gelijk aan 85 % (sinds juni 2011).  4. Wind:   De Waalse regering heeft een politiek akkoord bereikt over de windenergiesector:  

waarin een onshore windenergieproductie van 4.500 GWhel wordt nagestreefd tegen 2020 en  een akkoord werd bereikt over het principe om een lineair traject uit te tekenen om dit doel  te bereiken.  



waarin  wordt  voorzien  in  de  opstelling  van  een  regionale  kaart  met  zones  die  gunstig  zijn  voor de plaatsing van windturbines om een coherentie te creëren op gewestelijk niveau. 

Windenergiedecreet:  Dit decreet heeft tot doel om (i) het openbaar nut te erkennen van de productie van windenergie; (ii) de  regering de bevoegdheid te verlenen om de windenergiedoelstelling vast te leggen en een jaarlijks traject  uit te tekenen voor een periode van 8 jaar en voor het eerst tegen 2020; (iii) de positieve referentiekaart  op te stellen gekoppeld aan een minimale produceerbaarheid per kavel; (iv) de toekenningsvoorwaarden  van de kavels te bepalen; (v) de voorwaarden voor burger‐ en lokale overheidsparticipatie vast te leggen;  (vi) de kwestie van de compensatievergoedingen te regelen van degenen die profijt halen uit de plaatsing  van de windturbines.   Concreet  maakt  dit  decreet  het  dus  mogelijk  om,  bijvoorbeeld,  projectoproepen  te  organiseren  en  erfdienstbaarheden  van  openbaar  nut  te  creëren  (en  dus  te  kunnen  onteigenen).  Het  decreet  legt  ook  objectieve selectiecriteria vast, zoals de burgerparticipatie en de sociaaleconomische gevolgen.  5. Biomassa  Oprichting van een administratief platform met de diverse actoren/administraties bij de opstart van een  project  rond  de  installatie  van  een  biomethaaneenheid  (zie  punt  over  de  administratieve  vereenvoudiging). 

18/55

Studie  van  de  sector  van  biomethaanvorming  om  alle  hinderpalen  voor  de  ontwikkeling  van  de  sector  biomethaanvorming  en  biogas  in  kaart  te  brengen:  uitgave  van  een  groenboek  waarin  dit  wordt  samengevat.  6. Fotovoltaïsch  Voor kleine vermogens (<10 kW) verlaging van de steun afgestemd op de verlaging van de prijzen van het  materiaal  (panelen  …);  verbetering  van  de  terugverdientijd  via  een  degressieve  multiplicatorcoëfficiënt  (beslissing van de WR van 28‐11‐11)  7. Geothermie:  Financiering  van  3  proefprojecten:  i)  geothermie  met  laag  vermogen  voor  stadsverwarming;  (ii)  geothermie  met  gemiddeld  vermogen  voor  de  elektriciteitsproductie;  (iii)  bepaling  van  het  Waalse  potentieel op basis van vorige studies om zo een kaart op te stellen van zones die potentieel gunstig zijn  voor de exploitatie van diepe geothermie en om de hinderpalen voor geothermie te bepalen. 

Brussels Hoofdstedelijk Gewest  1. Energiebegeleiding van projectdragers:  -

Verbetering  van  de  pagina's  over  hernieuwbare  energiebronnen  bestemd  voor  beroepsmensen  op  de  website van Leefmilieu Brussel.  

-

Stappengids  voor  de  installatie  van  fotovoltaïsche  systemen  (kleine  en  grote).  Sinds  2005  ontwikkelt  Leefmilieu  Brussel  een  reeks  instrumenten  voor  professionele  en  particuliere  projectdragers.  Op  de  website van Leefmilieu Brussel staan rekenaars, typebestekken enz. ter beschikking van het publiek. Op  het  vlak  van  hernieuwbare  energiebronnen  werden  stappengidsen  voor  fotovoltaïsche  installaties  opgesteld en ter beschikking gesteld. Ze zijn zowel bestemd voor beroepsmensen als voor particulieren. 

-

Oprichting  van  een  uniek  contactpunt  voor  professionele  projectdragers.  Beroepsmensen  kunnen  zich  voortaan  tot  een  facilitatordienst  voor  duurzame  gebouwen  richten,  die  de  vragen  van  professionele  projectdragers op een globale manier benadert.   

-

Oprichting  van  het  Huis  voor  Energie  voor  particulieren.  Gezinnen  die  energierenovatiewerken  willen  verrichten en in hernieuwbare energiebronnen wensen te investeren kunnen in 2012 terecht bij de lokale  structuren die Leefmilieu Brussel in het kader van het Huis voor Energie heeft opgericht en ondersteunt. 

2. Vergunningen:   -

In  haar  besluit  van  17  juni  2010  heeft  de  Brusselse  Hoofdstedelijke  Regering  de  voorwaarden  van  de  stedenbouwkundige  vergunning  voor  de  installatie  van  thermische  en  fotovoltaïsche  zonnepanelen  vereenvoudigd (Hoofdstuk VII ­ Art. 21, 3° ­ 22, 5° en 23, 3°).   

-

Bij  hetzelfde  besluit  zijn  fotovoltaïsche  panelen  voortaan  van  de  lijst  met  ingedeelde  inrichtingen  geschrapt waarvoor een milieuvergunning moet worden ingediend (Art. 6 betreffende rubriek nr. 55).  

3. Energiepremies:   -

Vereenvoudiging  van  de  toekenningsvoorwaarden  van  premies.  In  2011  werden  de  administratieve  toegangsvoorwaarden  voor  energiepremies  herzien  en  vereenvoudigd.  Bovendien  houden  de  premies  voortaan rekening met de inkomsten van de aanvragers.  

-

Vereenvoudiging  van  het  beheer  van  premiedossiers.  Sinds  1  januari  2012  staat  Leefmilieu  Brussel  volledig in voor het premiebeheer. Voorheen zorgden de distributienetbeheerder (Sibelga) en Leefmilieu  Brussel  samen  voor  het  premiebeheer.  Door  het  aantal  tussenpersonen  te  verminderen  en  de  premie­ aanvragen bij Leefmilieu Brussel te laten analysteren, is het administratieve beheer efficiënter geworden. 

4. Groenestroomcertificaten:  -

Hervorming  van  de  berekeningswijze  van  groenestroomcertificaten  voor  fotovoltaïsche  systemen.  In  2010 werd nagedacht over de werking van de markt van groenestroomcertificaten. Dit denkwerk heeft  in  2011  geleid  tot  een  nieuw  besluit  dat  gunstig  is  voor  grote  fotovoltaïsche  installaties  en  een  terugwintijd  van  7  jaar  of  minder  waarborgt  voor  alle  installaties  van  fotovoltaïsche  panelen.  Hierbij  wordt rekening gehouden met de volgende reeks parameters:   De gemiddelde eenheidskost van een fotovoltaïsch systeem   De financiële investeringshulp  19/55

 De aankoopprijs van elektriciteit op het netwerk   De prijs voor de doorverkoop van groenestroomcertificaten op de markt  -

Het  nieuwe  besluit  voorziet  in  een  jaarlijkse  aanpassing  (door  de  minister)  van  het  toegekende  aantal  groenestroomcertificaten  om  een  terugwintijd  van  7  jaar  te  garanderen  in  functie  van  de  jaarlijkse  evolutie van de 4 bovenstaande parameters. De groenestroomcertificaten worden voor een periode van  10 jaar toegekend.  

-

Vereenvoudiging van de procedure voor de certificering van fotovoltaïsche installaties. Voor installaties  kleiner dan 10 kVA werd in 2011 het bezoek voor de certificering afgeschaft.  

-

Voor diezelfde installaties moet de index voor de toekenning van groenstroomcertificaten een maal per  jaar worden ingediend in plaats van 4 maal per jaar voordien. 

-

Vervaardiging van webpagina's over groenestroomcertificaten op de website van Leefmilieu Brussel in  2011. 

-

In  2012  bedraagt  de  gegarandeerde  minimumprijs  van  groenestroomcertificaten  65  euro.  Groenestroomcertificaten worden met voorrang doorverkocht op een markt voor ongeveer 82 à 86 euro  per groenestroomcertificaat. De verplichting voor ELIA, de transportnetbeheerder voor elektriciteit, om  de Brusselse groenestroomcertificaten voor de minimumprijs van 65 euro per certificaat terug te kopen  is  vooral  bestemd  om  investeerders  gerust  te  stellen.  Om  hun  installatie  te  financieren,  moeten  zij  namelijk soms gebruikmaken van externe financieringsmiddelen zoals banken. 

-

Vastlegging  in  2012  van  de  quota  voor  de  groenestroomcertificaten  voor  de  periode  2013­2025.  Elektriciteitsleveranciers zijn verplicht om een aantal quota voor groenestroomcertificaten aan BRUGEL  terug  te  geven.  Elk  jaar  worden  deze  quota  opgetrokken  om  de  productie  van  groene  stroom  in  het  Brussels  Hoofdstedelijk  Gewest  te  ondersteunen.  In  2012  zullen  de  quota  voor  de  periode  2013­2025  worden vastgelegd. 

5. Kwaliteit van de installaties:  -

Vervaardiging  in  2010  van  een  onderhoudsgids  voor  grote  zonneboilersystemen  beschikbaar  voor  het  grote publiek.  

-

Opzet  en  uitvoering  van  monitoringonderzoeken  van  installaties  (fotovoltaïsche,  thermische  zonne­ energie­,  geothermische  en  warmtepompinstallaties)  in  de  periode  2011­2012.  Deze  monitorings  zijn  momenteel aan de gang. Met deze onderzoeken moet Leefmilieu Brussel een beter inzicht verwerven in  de exploitatievoorwaarden om een optimale werking van de betrokken installaties te waarborgen.  - In 2011  werd  in overleg met de andere Belgische gewesten de oprichting van een systeem voor de  certificering van installateurs opgestart dat in 2012 concreet vorm zal krijgen. 

6. Windenergie:   -

Bemiddelaar. De 'windenergiebemiddelaar' helpt projectdragers bij de nodige administratieve stappen.  Momenteel kan men alleen maar vaststellen dat deze stappen ingewikkeld blijven, onder meer door de  verplichtingen  met  betrekking  tot  de  radarsystemen  van  de  luchthaven  van  Brussel­Nationaal  en  de  regels die de instelling Belgocontrol hiervoor heeft aangenomen. 

-

Meetcampagnes  en  haalbaarheidsstudies.  De  doelstelling  is  om  op  wetenschappelijk  wijze  te  bepalen  welke  gebieden  in  het  Brussels  Hoofdstedelijk  Gewest  het  grootste  potentieel  bieden  voor  windenergie.  Voor enkele projectdragers zijn tegelijk haalbaarheidsstudies gepland. 

7. Biomassa en warmtenetwerk:  -

Studie over het potentieel van biomassa en warmtenetwerken. In 2010 en 2011 hebben twee nauw met  elkaar verbonden onderzoeken het licht gesteld op de moeilijkheid om het Brussels biomassapotentieel te  bepalen.  Om  rekening  te  houden  met  de  doelstellingen  inzake  de  bescherming  van de  luchtkwaliteit,  is  het  nodig  om  in  een  schoonmaaksysteem  van  gassen  te  voorzien.  Een  dergelijk  systeem  lijkt  echter  weinig waarschijnlijk voor kleine installaties. Daarom werd in een onderzoek de haalbaarheid nagegaan  van  grotere  verwarmingsinstallaties  op  biomassa  in  combinatie  met  warmtenetwerken.  Helaas  lijken  zulke installaties op dit stadium niet economisch leefbaar. 

-

Duurzaamheidscriteria van biomassa. In 2011 werden nieuwe gewestelijke bepalingen aangenomen om  de vereisten van richtlijn 2009/28/EG inzake de duurzaamheid van biomassa om te zetten. 

20/55

-

Onderzoek  over  de  luchtkwaliteit  van verwarmingsinstallaties  op  biomassa. Naar  aanleiding  van de  in  2010  en  2011  gevoerde  onderzoeken  is  momenteel  een  monitoring  aan  de  gang  om  de  luchtverontreinigende  stoffen  op  het  terrein  op  te  meten.  Dit  onderzoek  moet  de  weerslag  op  de  luchtkwaliteit in kaart brengen van biomassaverwarmingsinstallaties zoals warmtekrachtkoppeling op  koolzaadolie  of  verwarmingsketels  op  pellets.  Met  dit  nieuwe  onderzoek  (eind  2012)  moet  Leefmilieu  Brussel een beter inzicht verwerven in:  (a)

de  gevaren  verbonden  aan  de  verbranding  van  vloeibare  of  vaste  biomassa  in  verwarmingsinstallaties (verwarmingsketels of warmtekrachtkoppeling); 

(b)

de  minimale  exploitatievoorwaarden  om  de  luchtkwaliteit  in  het  Brussels  Hoofdstedelijk  Gewest te bewaren. 

 

21/55

4) VRAAG  2A:  BESCHRIJF DE VOORUITGANG DIE GEBOEKT IS BIJ HET BEOORDELEN EN  VERBETEREN VAN DE ADMINISTRATIEVE PROCEDURES VOOR HET WEGWERKEN VAN  REGELGEVENDE  EN  NIET­REGELGEVENDE  HINDERPALEN  VOOR  DE  ONTWIKKELING  VAN  HERNIEUWBARE  ENERGIE  (ARTIKEL  22,  LID  1,  ONDER  E),  VAN  RICHTLIJN  2009/28/EG).     Begin  2011  hebben  de  federale  minister  en  de  3  gewestelijke  ministers  die  bevoegd  zijn  voor  energie  beslist  om  een  meer  gecoördineerde  benadering  uit  te  werken  van  een  aantal  aspecten  die  tot  hun  takenpakket  behoren.  In  deze  context  werd  een  grootschalige  raadpleging  gehouden  bij  de  belanghebbende partijen, de Staten‐Generaal van Energie, om na te gaan welke factoren investeringen in  productiecapaciteit  en  netwerkinfrastructuur  in  de  weg  staan.  De  deelnemers  benadrukten  het  feit  dat  een van de grootste hinderpalen gevormd werd door de veelvuldigheid, complexiteit en inconsistentie van  bepaalde goedkeuringsprocedures. Na deze vaststelling werd er een werkgroep gevormd van federale en  gewestelijke experts die aanbevelingen moet doen om de administratieve procedures te vereenvoudigen  en  beter  te  integreren.  De  eerste  concrete  resultaten  van  dit  proces  worden  verwacht  voor  de  tweede  zitting van de Staten‐Generaal (zomer 2012). 

Federale overheid  Er werd een vereenvoudigde procedure ingevoerd voor exploitanten die reeds over een domeinconcessie  beschikken om kleine wijzigingen aan hun projecten sneller te kunnen goedkeuren. 

Vlaams Gewest  1.  Versterken van de windwerkgroep  De  interdepartementale  windwerkgroep  is  een  adviesverlenend  overlegorgaan  tussen  de  verschillende  overheidsadministraties.  Niet  alle  adviesinstanties  waren  vertegenwoordigd.  Daarom  werd  de  windwerkgroep uitgebreid om de verschillende beleidsdoelstellingen maximaal op elkaar af te stemmen.  De  windwerkgroep  zal  in  haar  hernieuwde  samenstelling  de  projecten  herevalueren  die  in  het verleden  positief advies kregen maar niet gerealiseerd werden. Hiermee wil men onderzoeken waarom projecten  niet gerealiseerd worden, zodat men hierop kan inspelen.  Er  gaat  ook  specifieke  aandacht  naar  de  inventarisatie  van  projecten  in  de  havens.  In  overleg  met  de  bevoegde  haveninstanties  worden  knelpunten  gedetecteerd  en  onderzocht  waar  de  Vlaamse  overheid  faciliterend kan optreden.  2. Invoering van een omgevingsvergunning  Een  omgevingsvergunning  beoogt  de  integratie  van  de  bouw‐  en  milieuvergunning  en  het  stroomlijnen  van  adviesverlening  en  beslissingsbevoegdheid.  Het  is  een  middel  om  tot  een  efficiëntere  vergunningverlening te komen met een maximale synergie van te doorlopen stappen. Men voorziet meer  aandacht  voor  het  voortraject  van  de  vergunningverlening  en  een  goede  samenwerking  tussen  initiatiefnemer en betrokken overheden en tussen betrokken overheden onderling.  Een  conceptnota  met  principes  werd  eind  2011  goedgekeurd.  Aanpassingen  aan  de  regelgeving  die  de  omgevingsvergunning moeten implementeren worden voorbereid. 

Waals Gewest  1.  Interadministratieve werkgroep inzake biomethaanvorming  In  deze  interadministratieve  groep  zetelen  de  administraties  die  bevoegd  zijn  in  elk  aspect  van  biomethaanvorming:  

DGO4‐ruimtelijke ordening voor bouwvergunningen,  



DGO3‐milieu voor exploitatie‐ en milieuvergunningen,  



DGO3‐landbouw voor installaties in landbouwgebied,  

22/55



DGO3‐afval voor installaties die gebruik maken van afval (landbouw en landbouwindustrie),  statuut van het digestaat,   



DGO4‐energie  omdat  biogas  gebruikt  wordt  om  energie  te  produceren  (brandstof,  elektriciteit en/of warmte). 

De  bedoeling  is  om  de  uitvoering  te  vergemakkelijken  op  administratief  vlak  en  zo  onze  doelstellingen  inzake hernieuwbare energiebronnen te bereiken door middel van biomethaanvorming.  2. Referentiekader windenergie:   Beslissing  van  de  Waalse  regering  om  een  positieve  kaart  op  te  stellen  van  zones  waar  windturbines  mogelijk zijn om zo te komen tot een coherente exploitatie op gewestelijk niveau. Deze beslissing wordt  gereglementeerd door het windenergiedecreet.  Deze beslissing is gebaseerd op de volgende principes:   

Een  grondbeleid  uitwerken  om  de  doelstellingen  van  duurzame  ontwikkeling  op  het  grondgebied te bereiken;  



De  landschappen  en  natuurlijke  ruimtes  valoriseren  met  naleving  van  de  Europese  landschapsconventie;  



De  burgerparticipatie  bevorderen  in  projecten  rond  de  ontwikkeling  van  hernieuwbare  energie  (wind,  biomassa,  houtenergie  …)  dankzij  aangepaste  formules,  zoals  coöperatieve  verenigingen;  



Werken op middellange termijn met het oog op de verhoging van de capaciteit van het net om  zo  alle  gedecentraliseerde  bronnen  aan  te  sluiten  die  vereist  zijn  om  onze  Europese  doelstellingen na te komen.  

Dit  decreet  erkent  dat  de  productie  van  windenergie  van  openbaar  nut  is,  verleent  de  regering  de  bevoegdheid om een windenergiedoelstelling te bepalen door exploitatiecriteria vast te leggen voor een  optimale  benutting  van  windenergie  en  houdt  tegelijk  rekening  met  alle  geëvalueerde  verplichtingen  in  het  kader  van  de  Feltz‐studie,  met  de  sociaaleconomische  criteria,  alsook  met  het  principe  van  de  gemeentelijke  en  burgerparticipatie,  en  maakt  het  mogelijk  om  windturbines  te  installeren  op  de  beste  plaatsen (met grondbeleid en regeling van de kwestie van de vergoedingen).  Met  dit  decreet  en  de  bijbehorende  kaart  kan  de  sector  een  langetermijnvisie  opstellen  en  zich  verder  ontwikkelen.  3. Referentiecartografie van geothermie:   Bepaling van het Waals potentieel op basis van studies om de kaart op te stellen met zones die gunstig zijn  voor  de  exploitatie  van  diepe  geothermie  en  de  hinderpalen  te  bepalen  voor  de  ontwikkeling  van  de  geothermie in Wallonië. 

Brussels Hoofdstedelijk Gewest  1. Vergunningen:   -

In  haar  besluit  van  17  juni  2010  heeft  de  Brusselse  Hoofdstedelijke  Regering  de  voorwaarden  van  de  stedenbouwkundige  vergunning  voor  de  installatie  van  thermische  en  fotovoltaïsche  zonnepanelen  vereenvoudigd (Hoofdstuk VII ­ Art. 21, 3° ­ 22, 5° en 23, 3°).   

-

Bij  hetzelfde  besluit  zijn  fotovoltaïsche  panelen  voortaan  van  de  lijst  met  ingedeelde  inrichtingen  geschrapt waarvoor een milieuvergunning moet worden ingediend (Art. 6 betreffende rubriek nr. 55).  

2. Energiepremies:   -

Vereenvoudiging  van  de  toekenningsvoorwaarden  van  premies.  In  2011  werden  de  administratieve  toegangsvoorwaarden  voor  energiepremies  herzien  en  vereenvoudigd.  Bovendien  houden  de  premies  voortaan rekening met de inkomsten van de aanvragers.  

-

Vereenvoudiging  van  het  beheer  van  premiedossiers.  Sinds  1  januari  2012  staat  Leefmilieu  Brussel  volledig in voor het premiebeheer. Voorheen zorgden de distributienetbeheerder (Sibelga) en Leefmilieu  Brussel  samen  voor  het  premiebeheer.  Door  het  aantal  tussenpersonen  te  verminderen  en  de  premie­ aanvragen bij Leefmilieu Brussel te laten analysteren, is het administratieve beheer efficiënter geworden. 

23/55

3. Groenestroomcertificaten:  -

Vereenvoudiging van de procedure voor de certificering van fotovoltaïsche installaties. Voor installaties  kleiner dan 10 kVA werd in 2011 het bezoek voor de certificering afgeschaft.  

-

Voor diezelfde installaties moet de index voor de toekenning van groenstroomcertificaten een maal per  jaar worden ingediend in plaats van 4 maal per jaar voordien. 

24/55

5) VRAAG  2B:  BESCHRIJF  DE  MAATREGELEN  DIE  ZIJN  GENOMEN  OM  DE  TRANSMISSIE  EN  DISTRIBUTIE  VAN  ELEKTRICITEIT  UIT  HERNIEUWBARE  ENERGIEBRONNEN  TE  GARANDEREN EN OM HET KADER OF DE REGELS TE VERBETEREN VOOR HET DRAGEN  EN  DE  VERDELING  VAN  KOSTEN  IN  VERBAND  MET  DE  KOPPELING  AAN  EN  VERSTERKING  VAN  HET  NET  (ARTIKEL  22,  LID  1,  ONDER  F),  VAN  RICHTLIJN 

2009/28/EG).    Naast  de  maatregelen  opgenomen  in  het  Nationaal  Actieplan  werken  de  federale  en  gewestelijke  regulatoren  momenteel  samen  met  de  TNB’s  en  DNB’s  om  de  toegang  tot  het  net  te  versterken  voor  elektriciteit  uit  hernieuwbare  energiebronnen.  De  piste  van  de  flexibele  toegangsweg  –  indien  er  zich  opstoppingsproblemen zouden voordoen – wordt momenteel bestudeerd, zowel voor de toegang tot het  transportnet als voor de toegang tot het distributienet.  In principe gebeuren de koppeling aan en de versterking van het net door de netwerkbeheerder, die dus  aanvankelijk  de  bijbehorende  kosten  draagt.  Er  worden  echter  koppelingstarieven  aangerekend  –  die  gepubliceerd  worden  op  de  site  van  de  CREG  –  zodat  de  netwerkbeheerder  de  koppelingskosten  kan  terugkrijgen. Via deze tarieven draagt de producent in fine de  koppelingskosten, hoewel er bij  bepaalde  categorieën  van  klanten  een  manier  bestaat  om  de  kosten  te  verdelen.  De  reglementering  die  nu  is  ingevoerd door de nationale regulator biedt de klant echter de optie om bepaalde werkzaamheden voor  de koppeling aan het transportnet zelf uit te voeren of te laten uitvoeren door een door hem aangestelde  derde.   Er  zijn  diverse  uitzonderingen  op  de  bovenvermelde  algemene  principes.  Als  voorbeeld  kunnen  we  aanhalen:   

In het Vlaams Gewest zijn de koppelingskosten begrensd. Zo zijn de kosten voor de koppeling  aan  het  net  betaald  door  de  ‘groene’  productie  begrensd  tot  de  kosten  van  een  virtuele  koppeling, namelijk de kosten van de kortste afstand tussen de installatie en het net;  



De transportnetbeheerder moet een derde van de kosten van de onderzeese kabel financieren  en dit voor een maximumbedrag van 25 miljoen EUR voor een project van 216 MW of meer.  Deze financiering van 25 miljoen EUR wordt naar rato verminderd als het project minder dan  216 MW bedraagt. 

De kosten voor de technische aanpassing (deep connection costs) worden betaald door de netbeheerder.  Er werden of worden initiatieven gelanceerd om de diverse uitdagingen verbonden aan de overgang naar  slimme netten te bestuderen. Hierover wordt overleg gepleegd door de diverse actoren. 

Vlaams Gewest  1.  Slimme Netten  De uitvoering van de transitie naar slimme energienetten in Vlaanderen  gebeurt via het beleidsplatform  slimme  netten.  Dit  beleidsplatform groepeert  de  belanghebbenden  bij  slimme  netten  en  slimme  meters  binnen  de  Vlaamse  overheid  en  daarbuiten.  Het  beleidsplatform  heeft  tot  doel  een  globaal  overzicht  te  krijgen en te houden over de lopende acties.  Onder dit beleidsplatform opereren 2 werkgroepen:  

De  werkgroep  netbeheer  en  decentrale  productie  focust  op  de  netgerelateerde  aspecten  van  slimme netten en de goede inpassing van decentrale productie op het net (o.a. technologische  mogelijkheden, raakvlak met ruimtelijke ordening, ….).  



De werkgroep marktwerking en consument volgt de marktopportuniteiten van slimme netten  en  slimme  meters  op  en  de  impact  hiervan  op  de  consument  (o.a.  aspecten  zoals  privacy,  energiebesparing,  invloed  op  sociaal  energiebeleid,  impact  op  facturatie,  marktprocessen,  energiediensten, link met elektrische wagens,…)  

Beide  werkgroepen  hebben  tot  doel  expertise  over  deze  aspecten  op  te  bouwen.  Zij  moeten  inhoud  aandragen voor het beleidsplatform en aan de slag gaan met de input van het beleidsplatform. 

25/55

2. Oplossing voor de capaciteitsbeperkingen van het netwerk  Er  zijn  bepaalde  plaatselijke  problemen  met  congestie  die  op  korte  termijn  de  aansluiting  van  een  installatie voor het opwekken van hernieuwbare elektriciteit kunnen verhinderen.  Wat  de  ontwikkeling  betreft  van  windturbineprojecten  met  een  domeinconcessie  op  het  Belgische  continentaal plat, zal een versterking van het bestaande landnet noodzakelijk zijn.  Het Stevin‐project dat  betrekking  heeft  op de  uitbreiding  van  het  net  van  380  kV  van  Eeklo  naar  Zeebrugge  wil  een  antwoord  bieden op deze uitdaging. De procedure voor het integreren van deze koppeling in een gewestelijk plan  van aanleg (GRUP), na het opstellen van een plan voor het evalueren van de milieu‐incidentie (MER‐plan)  werd eind 2009 gestart.   Deze koppeling zou in de loop van 2014‐2015 operationeel moeten zijn. In afwachting hiervan kwamen 27  groenestroomprojecten –samen goed voor een capaciteit van 114 megawatt op een wachtlijst terecht. Het  hoogspanningsnet  in  de  driehoek  Koksijde‐Zeebrugge‐Brugge  zit  vol  omdat  alle  beschikbare  capaciteit  contractueel is gereserveerd voor windmolens op zee, ook al zijn die nog niet allemaal gebouwd. Hierdoor  konden  nieuwe  productieparken  zoals  grote  oppervlaktes  zonnepanelen,  windmolens  of  biowarmtekrachtkoppeling niet meer aangesloten worden op het net.   Na overleg met alle betrokkenen werd een oplossing uitgewerkt. Elia zal de nodige capaciteit vrijmaken en  er zo voor zorgen dat de projecten op een ‘flexibele’ manier kunnen aansluiten op het net. Dat betekent  dat de nieuwe projecten hun stroom op het net kunnen zetten, op voorwaarde dat ze bereid zijn om los te  koppelen in de uitzonderlijke gevallen dat er tegelijk zeer veel productie is (veel wind) en een lage vraag  (bijvoorbeeld  ’s  nachts).  Geschat  wordt  dat  dit  maar  zelden  nodig  zal  zijn,  zodat  de  installaties  in  92  procent van de tijd normaal kunnen draaien.  

Waals Gewest  De  CWaPE  heeft  een  advies  uitgebracht2  over  de  impact  op  de  kosten  van  het  net  van  de  productiedoelstellingen van elektriciteit uit hernieuwbare energiebronnen tegen 2020. De impactanalyse  die  in  dit  kader  werd  uitgevoerd  heeft aan  het  licht gebracht  welke  grote  kostenposten  getroffen  zullen  worden,  hoe  die  wellicht  zullen  evolueren  in  2020  en  hoe  deze  kosten  doorberekend  worden  aan  de  eindklant.  De  CWaPE  heeft  zich  hierbij  gebaseerd  op  relevante  studies  ter  zake  en  relatief  behoudende  hypotheses aangenomen. Met de toekomstige ontwikkeling van de slimme netten werd in deze fase dus  geen rekening gehouden.  De CWaPE heeft de opdracht gekregen om de duurzame en slimme elektriciteitsnetten te bestuderen en  deze  studie  werd  uitgevoerd  in  de  loop  van  2011  door  de  denkgroep  REDI,  die  uiteindelijk  een  verslag  heeft  voorgelegd  aan  de  regering  over  de  investeringsprioriteiten  in  de  elektriciteitsnetten  om  de  gedecentraliseerde productie‐eenheden beter te integreren tegen een zo laag mogelijke kostprijs. Hierbij  werden de diverse maatregelen onderzocht om dit te bereiken, met name een actief beheer van de vraag  of flexibele koppelingen.  Zodra  deze  investeringsprioriteiten  voor  de  elektriciteitsnetten  vastgelegd  zijn,  kan  er  een  studie,  specifiek voor Wallonië, uitgevoerd worden om de vereiste investeringen te kwantificeren. Het is immers  essentieel dat deze investeringen geoptimaliseerd worden om de kosten zo veel mogelijk te drukken. De  Europese  referentiestudies  tonen  reeds  dat  deze  meerkosten  niet  zullen  leiden  tot  grote  uitschieters  omdat deze tegen 2020 zo’n 1 % van de elektriciteitsfactuur zullen uitmaken.  Naast  deze  economische  aspecten  moet  de  ontwikkeling  van  de  slimme  netten  ook  zo  gebeuren  dat  gedecentraliseerde  productie‐eenheden  sneller  aangesloten  kunnen  worden.  In  een  meer  conventionele  benadering van de capaciteitsuitbreiding van de netten kunnen de wachttijden immers heel lang worden,  gezien de vereiste vergunningen en financieringen. 

Brussels Hoofdstedelijk Gewest:  Zoals bepaald in het nationaal plan past het Brussels Hoofdstedelijk Gewest het compensatieprincipe toe  voor  alle  gedecentraliseerde  stroomproductie‐installaties  met  een  vermogen  kleiner  dan  of  gelijk  aan  5kVA.  Concreet  wordt  de  geproduceerde  stroom,  ten  belope  van  het  elektriciteitsverbruik,  tegen  de  hoogste prijs gewaardeerd (aankoop van elektriciteit). Dit verhoogt de rentabiliteit en vergemakkelijkt de                                                                     2 CD‐11g05‐CWaPE‐334 van de CWAPE (http://www.cwape.be) : “Avis concernant l’impact, sur le coût du réseau et sur le prix de  l’électricité, des quotas de certificats verts envisagés à l’horizon 2020” gepubliceerd op 19 juli 2011. 

26/55

administratieve  stappen  (voor  de  doorverkoop  op  het  netwerk  van  opgewekte  stroom  is  geen  contract  nodig).  In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest zijn er trouwens geen kosten verbonden aan de injectie van stroom  op het netwerk, ongeacht het vermogen van de gedecentraliseerde productie‐eenheid.  Groene  stroom  heeft  voorrang  op  het  elektriciteitsnetwerk.  De  leveranciers  zijn  verplicht  om  eerst  de  opgewekte groene stroom te kopen.  In het kader van de energiepremie voor fotovoltaïsche installaties werd de vervanging van een bestaande  elektriciteitsmeter door een bi‐directionele meter aangeboden (kost ongeveer 270 euro).     

27/55

6) VRAAG  3:  BESCHRIJF DE GELDENDE STEUNREGELINGEN EN ANDERE MAATREGELEN  OM  ENERGIE  UIT  HERNIEUWBARE  BRONNEN  AAN  TE  MOEDIGEN,  EN  VERMELD  EVENTUELE  ONTWIKKELINGEN  VAN  DE  GEBRUIKTE  MAATREGELEN  IN  UW  NATIONALE  ACTIEPLAN  VOOR  ENERGIE  UIT  HERNIEUWBARE  BRONNEN  (ARTIKEL 22, LID 1, ONDER B), VAN RICHTLIJN 2009/28/EG).  De Commissie herinnert de lidstaten eraan dat alle nationale steunregelingen moeten voldoen aan  de regels voor staatssteun zoals vastgelegd in de artikelen 107 en 108 van het Verdrag betreffende  de werking van de Europese Unie.   De kennisgeving van het rapport overeenkomstig artikel 22 van richtlijn 2009/28/EG komt niet in de  plaats  van  een  kennisgeving  van  staatssteun  overeenkomstig  de  artikelen  107  en  108  van  het  Verdrag betreffende de werking van de EU.  Gesuggereerd  wordt  tabel  3  te  gebruiken  om  nauwkeuriger  informatie  te  verstrekken  over  de  geldende  steunregelingen  en  de  op  verschillende  hernieuwbare­energietechnologieën  toegepaste  steunniveaus.  De  lidstaten  worden  aangemoedigd  informatie  te  verstrekken  over  de  methode  die  wordt  gebruikt  om het  niveau  en  de  opzet  van steunregelingen  voor hernieuwbare  energie  vast te  stellen.     De  federale  overheid  en  de  gewesten  hebben  verhandelbare  certificaatregelingen  ingevoerd  om  de  productie  van  elektriciteit  van  hernieuwbare  oorsprong  te  bevorderen,  rekening  houdend  met  de  toegewezen bevoegdheden.  Hoewel ze sterk gelijkend zijn, onder meer in geest (verhandelbare systemen met steunniveaus die  verschillen volgens de technologie), vertonen de regelingen van elk van deze entiteiten een bepaald aantal  specifieke kenmerken.    Deze  instrumenten  worden  aangevuld  met  een  reeks  investeringsondersteunende  mechanismen  die  op  federaal en gewestelijk niveau werden ingevoerd. Deze mechanismen staan uitgebreid beschreven in het  nationaal actieplan.   

28/55

Tabel 3: Steunregelingen voor hernieuwbare energie  Steunregelingen voor hernieuwbare energie Geraamde totale jaarlijkse steun in de elektriciteitssector Geraamde totale jaarlijkse steun in de verwarmingssector Geraamde totale jaarlijkse steun in de vervoerssector Elektriciteitsproductie OFFSHORE windenergie

Productiestimulansen

Steun per eenheid Totaal Steun per eenheid Totaal 2009 2010                                             518 911 603.50 €                                             628 111 793.00 €                                                33 476 881.54 €                                                32 334 281.89 € * * Autorité Fédérale 107 €/MWh Vlaamse Geweest

HEB‐steunregeling Systeem van groenestroomcertificaten Verplichting/quota (%) Boete (€/GSC) Minimumtarief (€/GSC) Gemiddelde prijs (€/GSC) Totale kost (euro) Investeringssteun  Ecologiepremie bedrijven (euro) Fotovoltaïsche zone‐energie Zonneboiler Windenergie (> 1,5 MW) Waterkracht Warmtepomp en geothermische energie Biomassa warmte Biomassa WKK Biogas warmte Biogas WKK Premie elektriciteits‐distributienetbeheerder (euro) Zonneboiler particulieren Zonneboiler niet‐particulieren Warmtepomp particulieren Warmtepomp niet‐particulieren elektriciteitsproductie Instrument

       8 700 000.00 €

4,9%                     125.00 € 60.00€ à 450.00€                     107.30 €

107 €/MWh

    20 200 000.00 €

5,25%                     125.00 € 60.00€ à 450.00€                     105.50 €   271 200 000.00 €

  401 400 000.00 €

Gemiddeld              91 369.00 €                 2 736.00 €            669 128.00 €                       98.00 €                 5 826.00 €              24 786.00 €                       77.00 €                            ‐  €            937 812.00 €

Totaal     81 409 879.00 €              73 867.00 €        9 367 793.00 €                       98.00 €            192 245.00 €            123 929.00 €                       77.00 €                            ‐  €     21 569 676.00 €

Gemiddeld              33 652.00 €                 3 598.00 €            131 187.00 €                            ‐  €                 2 773.00 €            149 655.00 €                     400.00 €                     944.00 €        1 154 083.00 €

Totaal        5 451 625.00 €              32 384.00 €            262 373.00 €                            ‐  €            249 569.00 €              59 862.00 €                     400.00 €                     944.00 €     33 468 418.00 €

Gemiddeld                     555.00 €                 1 157.00 €                     889.00 €                 1 837.00 € Région Wallonne

Totaal        1 955 210.00 €              11 571.00 €            551 788.00 €              82 686.00 €

Gemiddeld                     530.00 €                 1 315.00 €                     901.00 €                 1 366.00 €

Totaal        1 787 336.00 €                 1 052.00 €            285 687.00 €              84 687.00 €

Verplichting/quota(%) Straf (€/eenheid) garantie min (€/eenheid) Gemiddelde certificaatprijs Totale kosten GC (€)

9%                   100.00 €                     65.00 €                     87.88 €

11,25%                    100.00 €                      65.00 €                      84.90 €

  113 541 575.00 €     154 501 085.00 €  Investeringshulp gemiddeld €/eenheid       1 355 479.00 €        2 710 958.00 €            350 994.00 €         1 052 982.00 €  Biomethaanvorming Biomassaketels gemiddeld €/eenheid          382 726.00 €        1 913 630.00 €              93 155.40 €             931 554.00 €  gemiddeld €/eenheid       1 799 954.00 €        3 599 908.00 €            197 143.33 €             591 430.00 €  Fossiele WKK gemiddeld €/eenheid       1 267 773.43 €        8 874 414.00 €            345 034.83 €         8 280 836.00 €  Energiebesparing Milieu gemiddeld €/eenheid          190 458.50 €            761 834.00 €       7 598 106.56 €       68 382 959.00 €  Groot windenergie gemiddeld €/eenheid       1 301 493.57 €        9 110 455.00 €       1 502 013.67 €       13 518 123.00 €  gemiddeld €/eenheid             36 653.50 €               73 307.00 €            244 220.10 €         2 442 201.00 €  Waterkracht PAC gemiddeld €/eenheid             10 855.50 €               21 711.00 €            111 421.40 €             557 107.00 €  Klein windenergie gemiddeld €/eenheid             20 481.00 €               40 962.00 €              15 675.40 €                78 377.00 €  Fotovoltaïsch gemiddeld €/eenheid             51 008.03 €        7 090 116.00 €              45 780.62 €         8 560 976.00 €  gemiddeld €/eenheid                9 724.00 €                 9 724.00 €              18 146.00 €                18 146.00 €  Thermische zonne‐energie Investeringspremies warmtepomp (ECS) €/eenheid                   750.00 €            182 250.00 €                      750.00 €              101 250.00 €  warmtepomp (combi) €/eenheid               2 250.00 €            929 250.00 €                  2 250.00 €              500 789.49 €  gemiddeld €/eenheid               1 835.05 €            730 351.04 €                  1 763.11 €              558 901.40 €  Biomassaketels warmtepomp (verwarming) gemiddeld €/eenheid               1 835.05 €            248 250.00 €                  1 500.00 €              214 500.00 €  Thermische zonne‐energie gemiddeld €/eenheid                 2 014.68 €         8 072 805.00 €                   2 008.21 €          5 253 480.00 €  De belastingverlaging en belastingaftrek zijn niet weergegeven. * De steun aan de productie van hernieuwbare energie in de vervoerssector kan niet geëvalueerd worden met de huidige instrumenten.  

Tabel 3a: Alle Belgische maatregelen samengevat:  Afkortingen gebruikt in de tabel:  B= Bestaand

Type maatregel

Verwacht resultaat

Doelgroep en/of -activiteit

R=reglementair

GV= gedragsverandering

INV=investeerders

of

FIN=financieel

MW = geïnstalleerde capaciteit (MW;

GEB= eindgebruikers; ADM=overheidsadministraties

IV= in voorbereiding

NB=niet-bindend

KTOE=geproduceerde/verbruikte energie (ktoe)

INST=installateurs, productie van biobrandstoffen

29/55

T/DNB = Transport/distributienetbeheerder

  Type maatregel

Verwacht resultaat

Doelgroep en/of -activiteit

Afbakening van een gebied voorbehouden voor de bouw van offshore windturbineparken

R

MW

ADM

B

2000>

Toekenning van domeinconcessies

R

MW

INV

B 

2000>

Ondersteuning van de productie van elektriciteit uit hernieuwbare energiebronnen (groenestroomcertificaten)

FIN

KTOE

INV

B 

2002>

Gunstig stelsel voor afwijkingen in productie

FIN

KTOE

INV

B 

2009>

Bijdrage aan de bekabelingskosten

FIN

MW

INV

B 

2008>

Mechanisme van groene certificaten met gewaarborgde minimumprijs

FIN

KTOE

INV

B 

2002>

Groenestroomquota’s

FIN

KTOE

Elektriciteitsleveranciers

B 

2002>

Specifieke waarde van groene certificaten voor fotovoltaïsche energie (VG)

FIN

KTOE

DNB

B 

2006>

Naam en referentie van de maatregel

B=Best Startdatum aand

1, Bevordering van hernieuwbare energie 1,1, Elektriciteit uit offshore windenergie

1,2, Onshore elektriciteit

B 

Vermenigvuldigingsfactor (RW) Compensatieprincipe voor systemen met een vermogen van minder dan 10 kVA

FIN

KTOE

Producenten

B 

2008

Toekenning van labels van garantie van oorsprong

R

KTOE

INV

B 

2002>

Opheffen van de beperkingen voor windturbines in landbouwgebied (VG)

R

MW

INV

B 

2009>

NB

GV

ADM

B 

2009>

Warmtekrachtkoppelingscertificaten

FIN

KTOE

Elektriciteitsleveranciers

B 

2005>

Ondersteuningsmechanisme voor groene warmte

FIN

KTOE

INV

IV 

>2012

Belastingvermindering voor investeringen in hernieuwbare energie (particulieren)

FIN

MW

INV

B 

2002-2011

Belastingaftrek voor investeringen in hernieuwbare energie (ondernemingen)

FIN

MW

INV

B 

2004>

Belastingvermindering op de interest van een lening en belastingvermindering op de interest voor investeringen in hernieuwbare energie in woningen (particulieren)

FIN

MW

INV

B 

2009–2011

Financiering van een derde investeerder FEDESCO

FIN

MW

ADM

B 

2007>

Premies voor de installatie van uitrustingen voor hernieuwbare energie

FIN

MW

Ondernemingen

B 

continu

Particulieren

B 

Landbouwinvesteringen (VLIF)

FIN

MW

Land- en tuinbouwsector

B 

continu

Tussenkomst in de kosten voor aansluiting van een installatie met hernieuwbare energiebronnen (VG)

FIN

MW

DNB

B 

2004>

Bijkomende steun aan lokale overheden

FIN

MW

Lokale overheden

B 

2004>

R

GV

INV

B 

2008>

Subsidie voor de bouw van bijzonder innoverende en voorbeeldwoningen

FIN

MW

Architecten

B 

2007>

Premie voor warmtenetwerken

FIN

MW

INV

B 

2008>

Actieplannen voor de aankoop van groene stroom door de overheid 1,3, Verwarming en warmtekrachtkoppeling

2, Bevordering van investeringen in hernieuwbare energie

Verplichte (voorafgaande) haalbaarheidsstudie Hernieuwbare Energie voor nieuwbouwwoningen (> 1000 m2) en grondig gerenoveerde woningen vanaf 5000 m2

30/55

LGO voor injectie van biogas 3, Bevordering van vervoer met hernieuwbare energiebronnen 3,1, Elektrische voertuigen Belastingvermindering en premies voor elektrische voertuigen en oplaadterminals

FIN

GV

GEB

B 

2010-2012

Voorbeeldfunctie van de overheid

NB

GV

ADM

B 

2010>

3,2, Bevordering van biobrandstoffen

Verplichte bijmenging van duurzame biobrandstoffen

R

KTOE

Oliemaatschappijen

B 

Vergunning voor het vermarkten van niet-genormeerde biobrandstoffen en zuivere koolzaadolie

R

KTOE

Autobouwers, verdelers van olieproducten, landbouwers

B 

Fiscale vrijstelling van duurzame biobrandstofquota’s

FIN

GV

Oliemaatschappijen

B 

01/07/200930/06/2011 01/07/2011– 30/06/2013 November 2006> 01/11/2006– 30/09 /2013

FIN

GV

Landbouwers

B 

Maart 2006>

Eén enkele federale interface voor vergunningen van energie-infrastructuren

R

Administratieve vereenvoudiging

ADM

IV

Lopend

Omzendbrief over de bouw van windparken

R

MW

Vergunnende instanties

B

2001>

Windparken in landbouwgebieden

R

MW

Vergunnende instanties 

B

2008>

Omzendbrief over de bouw van biogasinstallaties

R

MW

Vergunnende instanties 

B

2006>

Landbouwcoöperatieven

B

2009>

B

2008>

Vrijstelling van zuivere koolzaadolie 4, Administratieve vereenvoudiging

R, Werkgroep omtrent de coördinatie van beleid en actoren in begeleidin het domein van de biomethaanvorming g Vergunningsvrijstelling voor zonnepanelen

R

MW

INV

R

MW

INV, TNB

5, Toegang tot het net Ontwikkelingsplannen van elektrische infrastructuren (en TSE) Financiering van het BeProne-platform over de betrouwbaarheid van de netten

NB

Driejaarlijks

ADM, universiteiten

B 

2009>

Prioritaire aansluiting op het net voor productie-installaties van elektriciteit uit hernieuwbare energiebronnen

R

KTOE

TNB, DNB

B 

2002>

Prioritaire toegang tot het net voor productie-installaties van elektriciteit uit hernieuwbare energiebronnen

R

KTOE

TNB, DNB

B 

2002>

Technische voorschriften voor de aansluiting van gedecentraliseerde productie-installaties die parallel met het distributienet werken

R

KTOE

INST

B 

2001>

Eenvoudige aangifte voor installaties met een vermogen van minder dan 5kW met een enkelfasige aansluiting of van minder dan 100 kW met een driefasige aansluiting

NB

MW

GEB

B 

2009>

R

MW

DNB

IV

2009>

Samenwerkingsakkoord voor energieoverleg*

R

Overleg

ADM

B 

1993>

Platform voor de certificering van installateurs

NB

Harmonisatie

ADM

B 

2009>

Aanvullingen bij het AREI tot vastlegging van de technische voorschriften voor installaties voor hernieuwbare energie (nota 71)*'

NB

Samenwerking

ADM, INV

B 

07/10/2008> >

NB

GV

GEB

B 

doorlopend

Ontwikkeling van smart grids (onder meer proefprojecten) 6, Samenwerking tussen federale overheid en gewesten

7, Beschermen en informeren van consumenten Burgers informeren over hernieuwbare energie

31/55

Ondersteuning van instanties voor de bevordering van hernieuwbare energie (vb, facilitators, loketten …)

NB

GV

Publiek

B 

doorlopend

Promotiecampagnes van de overheid (telefonische begeleiding, website, professionele begeleiding, tijdschriften, advertenties, campagnes, fiches, instrumenten, naslagwerken …)

NB

GV

Publiek

B 

doorlopend

Bewustmaking van professionals in de sector (technische seminars, wedstrijden, technische fiches …)

NB

GV

INV, architecten

B 

doorlopend

Opleiding

GV

INST

B 

2003>

FIN, De belangstelling van lokale actoren en burgers voor begeleidin windenergieprojecten wekken (participatieve windenergie) g

MW

Gemeenten en particulieren

B 

2008>>

Opstellen van naslagwerken (gids van goede praktijken, vademecum ,,,)

NB

GV

INST

B 

doorlopend

Publicatie van jaarstatistieken: geïnstalleerd vermogen, prijs, hoeveelheid geproduceerde hernieuwbare energie

NB

GV

ADM, publiek

B 

doorlopend

NB

GV, MW, KTOE

ADM

B+IV

2008>>

Programma Milieu-Innovatie 2

FIN

Kennis

Onderzoekscentra

B 

2009

Studies rond het toelichten en oplossen van problemen in de sector van hernieuwbare energie in het BHG

NB

MW

INV

B 

doorlopend

R, FIN

KTOE

ADM

B 

2009

NB

KTOE

ADM

B 

2010

Opleiding van installateurs voor HEB-thuisinstallaties (zonnewarmte en fotovoltaïsch)

8, Voorbeeldfunctie van de overheid Bijzondere bepalingen ter bevordering van de energieefficiëntie en hernieuwbare energie in openbare gebouwen, meer bepaald van de Regie der Gebouwen 9, R&D, studies

Haalbaarheidsstudie van de warmtenetwerken Studie over de ondersteuning van de productie van groene warmte

   

32/55

Federale overheid  1. De  belangrijkste  juridische  principes  die  deze  verschillende  steunsystemen  organiseren,  zijn  de volgende:  

Wet van 19 april 1999 houdende de organisatie van de elektriciteitsmarkt; 



Koninklijk  Besluit  van  16  juli  2002  betreffende  de  instelling  van  mechanismen  voor  de  bevordering van elektriciteit opgewekt uit hernieuwbare energiebronnen; 



Koninklijk Besluit van 30 maart 2009 betreffende productie‐afwijkingen op installaties voor  de productie van elektriciteit uit wind in zeegebieden;  



Wet van 10 juli 2006 betreffende de biobrandstoffen. 

2. Evolutie van de steunsystemen  De  federale  overheid  en  de  gewesten  hebben  hun  eigen  steunregelingen  voor  investeringen  ontwikkeld met het oog op de bevordering van de productie van hernieuwbare elektriciteit.  

Investeringssteun 

Naast de maatregelen voorgesteld onder punt 2 van dit rapport kunnen we ook vermelden:  

Bijdrage aan de financiering van de aansluitingskosten van offshore windturbineparken  De  transportnetbeheerder  moet  een  derde  van  de  kosten  van  de  onderzeese  kabel  financieren voor een maximumbedrag van 25 miljoen euro voor een project van 216 MW  of meer. Deze financiering van 25 miljoen euro wordt naar rato verminderd wanneer het  project minder dan 216 MW bedraagt. 



Belastingaftrek voor investeringen voor ondernemingen  Ondernemingen kunnen ook een belastingaftrek genieten voor bepaalde investeringen in  hernieuwbare energie. Het percentage van de belastingaftrek ligt tussen 13,5 % en 20,5  % op basis van de evolutie van het gemiddelde van de index van de consumptieprijzen.   De  investeringen  op  het  gebied  van  de  opwekking  van  energie  uit  hernieuwbare  energiebronnen die in aanmerking komen voor een belastingaftrek zijn: 

 Systemen voor het opvangen van rechtstreeks of diffuus zonlicht;   Gebruik van windenergie;   Hydraulische centrales voor de opwekking van energie met een maximaal vermogen van 1 MW;   Productie van energie door verbranding van afval;   Gebruik van gas afkomstig uit de anaërobe gisting van afval;   Warmtepompen.  3. Periodieke herziening   

Steun aan de productie (verhandelbare groenestroomcertificaten) 

Er is geen periodieke herziening voorzien.  

Investeringssteun  

Bijdrage aan de financiering van de aansluitingskosten van offshore windturbineparken: er is  geen periodieke herziening voorzien. Deze maatregel vormt een aanvulling op de reeks van  maatregelen die werd ingevoerd door de federale overheid om de ontwikkeling van offshore  windturbineparken op het Belgisch continentaal plat te ondersteunen en werd zo opgevolgd  door de CREG3. 



Belastingaftrek voor investeringen voor ondernemingen: de regeling van fiscale steun kan elk  begrotingsjaar  herzien  worden.  Deze  regeling  werd  echter  al  enkele  jaren  niet  meer  aangepast. 

                                                                   3 Art. 23, §2, 12° van de elektriciteitswet. 

33/55

Vlaams Gewest  1. De  belangrijkste  juridische  principes  die  deze  verschillende  steunsystemen  organiseren,  zijn  de volgende:  

Decreet  van  8  mei  2009  houdende  algemene  bepalingen  betreffende  het  energiebeleid  (Energiedecreet) ;



Besluit van de Vlaamse Regering van 19 november 2010 houdende algemene bepalingen over  het energiebeleid (Energiebesluit).

2. Evolutie van de steunsystemen  

Investeringssteun  

Ecologiesteun 

De bedrijven kunnen genieten van een premie voor investeringen in de opwekking van energie op basis  van  hernieuwbare  energiebronnen.    De  subsidie  bedraagt  voor  kleine  en  middelgrote  ondernemingen  maximaal  40%  en  voor  grote  ondernemingen  maximaal  20%.  De  toelaatbare  meerkost  is  variabel  naargelang de technologieën:   10% voor windturbines (meer dan 1,5 MW);   50% voor de productiecentrales op biomassa, biogas en warmtekrachtkoppeling;    10% voor de fotovoltaïsche zonnepanelen.   In  2011  werd  de  ecologiesteun  hervormd.  Installaties  die  in  aanmerking  komen  voor  groenestroom‐  of  WKK‐certificaten komen niet meer in aanmerking voor ecologiesteun.  De  steun  blijft  wel  gelden  voor  groene  warmte  en  bedraagt  voor  kleine  en  middelgrote  ondernemingen  maximaal  30%  en  voor  grote  ondernemingen  maximaal  15%.  De  toelaatbare  meerkost  voor  groene  warmte  is  80%.  In  het  kader  van  het  actieplan  groene  warmte  werd  de  steun  voor  warmtepompen  en  zonneboilers in de hoogste categorie ondergebracht.  3. Periodieke herziening   

Steun aan de productie (verhandelbare groenestroomcertificaten) 

Er is geen periodieke herziening voorzien.  Er werden echter een aantal mechanismen ingevoerd om te zorgen voor een regelmatige feedback die de  weg  vrijmaken  voor  eventuele  aanpassingen  van  de  bestaande  systemen.  Naast  deze  opvolging  door  de  beheersorganen kunnen we ook vermelden: 





Om  de  3  jaar  wordt  een  studie  uitgevoerd  om  de  nodige  steun  voor  de  exploitatie  te  schatten  teneinde  een  aanvaardbare  rendabiliteit  te  garanderen  voor  een  project.  De  volgende evaluatie is voorzien voor 2012.  



Door de ontwikkelingen op de PV‐markt moest in 2011 versneld ingegrepen worden op  de  minimumtarieven  voor  PV‐installaties.  Het  minimumtarief  voor  nieuwe  installaties  werd beter afgestemd op de onrendabele top. Er is een daling van het degressief pad en  er  wordt  in  2011  en  2012  meer  keer  per  jaar  een  degressie  toegepast.  De  minimumtarieven voor vergistingsinstallaties werd verhoogd tot maximum 110 euro per  certificaat. De boeteprijs voor certificaten wordt verlaagd van 125 euro in 2012 naar 118  euro in 2013 tot 100 euro in 2014.  



In  2011  werd  het  groenestroomcertificatensysteem  grondig  geëvalueerd.  In  2012  zal  beslist worden welke wijzigingen er aan het systeem zullen doorgevoerd worden  

Investeringssteun  

Steun aan ecologische investeringen (ecologiesteun): de lijst van de in aanmerking komende  technologieën en meerkosten wordt herzien voor elke projectoproep (3 keer per jaar). 

Waals Gewest  1. De  belangrijkste  juridische  principes  die  deze  verschillende  steunsystemen  organiseren,  zijn  de volgende:  

Decreet van 12 april 2001 houdende de organisatie van de gewestelijke elektriciteitsmarkt;  34/55



Besluit  van  de  Waalse  regering  van  30  november  2006  betreffende  de  bevordering  van  elektriciteit opgewekt uit hernieuwbare energiebronnen of warmtekrachtkoppeling. 

2. Evolutie van de steunsystemen  

Investeringssteun  

Investeringspremie (en vrijstelling van de onroerende voorheffing):    Ondernemingen  kunnen  een  premie  genieten  voor  investeringen  in  de  opwekking  van  energie op basis van hernieuwbare energiebronnen. Het niveau van de steun stemt overeen  met 50 % van de toelaatbare meerkosten voor kleine en middelgrote bedrijven en 20 tot 30  % voor grote bedrijven (naargelang hun geografische ligging). De toelaatbare meerkosten zijn  variabel naargelang de technologieën. 



Steun aan de productie  

Sinds 1 december 2009 heeft het Waals Gewest een regeling met vervroegde toekenning van  groenestroomcertificaten  georganiseerd  voor  installaties  met  een  ontwikkelbaar  nettovermogen van 10 kW of minder.   Dit  voorschot  is  onderworpen  aan  voorwaarden  en  moet  worden  aangevraagd  bij  en  goedgekeurd door de CWaPE.   De  groenestroomcertificaten  die  vroegtijdig  worden  toegekend,  stemmen  overeen  met  het  geraamde  aantal  groenestroomcertificaten  te  ontvangen  voor  een  productieperiode  van  vijf  jaar en onder voorbehoud van een plafond van 40 groenestroomcertificaten. 

3. Periodieke herziening   

Steun aan de productie (verhandelbare groenestroomcertificaten) 

Er is geen periodieke herziening voorzien.  Er werden echter een aantal mechanismen ingevoerd om te zorgen voor een regelmatige feedback die de  weg  vrijmaken  voor  eventuele  aanpassingen  van  de  bestaande  systemen.  Naast  deze  opvolging  door  de  beheersorganen kunnen we ook vermelden:  



De  CWaPE  moet  om  de  3  jaar  een  gedetailleerde  analyse  uitvoeren  van  de  technisch‐ economische  kenmerken  van  de  verschillende  ketens  voor  elektriciteitsproductie.  De  CWaPE  voert  ook  elk  jaar  een  evaluatie  uit  van  de  werking  van  de  markt  van  de  groenestroomcertificaten  en  stelt  verwachtingen  op  over  de  ontwikkeling  van  nieuwe  installaties op middellange termijn (5 jaar); 

Investeringssteun  

Investeringspremie:  er  is  geen  periodieke  herziening  voorzien.  Het  systeem  werd  sinds  de  invoering diverse malen herzien en bijgestuurd. 

 

Brussels Hoofdstedelijk Gewest  De  bestaande  ondersteuningsmechanismen  in  het  Brussels  Hoofdstedelijk  Gewest,  die  in  het  nationaal  plan  zijn  beschreven,  worden  in  wezen  gehandhaafd,  ook  al  hebben  de  toekenningsvoorwaarden  aanpassingen ondergaan.  1. De  belangrijkste  juridische  principes  die  deze  verschillende  steunsystemen  organiseren,  zijn  de volgende:  

Verordening  van  19  juli  2001  betreffende  de  organisatie  van  de  elektriciteitsmarkt  in  het  Brussels Hoofdstedelijk Gewest; 



Besluit van 29 maart 2007 tot vastlegging van de quota’s voor groenestroomcertificaten voor  het jaar 2008 en volgende. In 2011 werd een studie uitgevoerd om na te gaan hoe de quota’s  voor groenestroomcertificaten zullen evolueren tot in 2025. 

2. Investeringssteun  

De  energiepremies  ondersteunen  de  projectdragers  bij  de  aankoop  van  installaties  voor  de  productie van energie op basis van hernieuwbare energiebronnen.   35/55

Voor  fotovoltaïsche  zonnepanelen  en  binnen  de  toegestane  limieten  wordt  de  regeling  van  2010 toegepast ter hoogte van € 1 per geïnstalleerde piek‐watt4. De premie is beperkt tot 30  % van de factuur (incl. btw).   Voor de andere sectoren van hernieuwbare energie5 die elektriciteit produceren, voorziet de  regeling, enkel voor de tertiaire en industriële sector, premies die overeenstemmen met 30 %  van  de  factuur.  Alleen  installaties  die  energie  exploiteren  afkomstig  van  hernieuwbare  energiebronnen  ontworpen  om  prioritair  te  voldoen  aan  de  noden  van  het  gebouw  of  het  bedrijfsproces zijn hierbij betrokken.  

In de collectieve huisvesting, de tertiaire sector en de industrie komen haalbaarheidsstudies  voor  installaties  die  gebruik  maken  van  hernieuwbare  energiebronnen  ook  in  aanmerking  voor de toekenning van een energiepremie die overeenstemt met 50 % van de kosten. 



Hulp  bij  economische  uitbreiding:  deze  steun  wil  de  regionale  economie  ondersteunen.  Binnen de toegestane beperkingen varieert de investeringssteun op basis van de omvang van  de onderneming.  

3. Periodieke herziening   

Steun aan de productie (verhandelbare groenestroomcertificaten) 

Er is geen periodieke herziening voorzien.  Er werden echter een aantal mechanismen ingevoerd om te zorgen voor een regelmatige feedback die de  weg  vrijmaken  voor  eventuele  aanpassingen  van  de  bestaande  systemen.  Naast  deze  opvolging  door  de  beheersorganen kunnen we ook vermelden:  

In  2010  werd  er  een  studie  uitgevoerd  naar  de  werking  van  de  markt  voor  groenestroomcertificaten om de investeringen in grote installaties die gebruik maken van  hernieuwbare energiebronnen vlotter rendabel te maken. In 2011 heeft dit geleid tot een  nieuw  gunstig  besluit  voor  grote  fotovoltaïsche  installaties  dat  bij  elke  installatie  van  zonnepanelen  een  terugverdientijd  van  7  jaar  of  minder  garandeert.  En  dit  rekening  houdend met een aantal parameters, zoals: 

 De gemiddelde kosten per eenheid voor een fotovoltaïsch systeem   Financiële hulp voor investeringen   De aankoopprijs van elektriciteit op het net   De verkoopprijs van groenestroomcertificaten op de markt  



Een  formule  met  deze  parameters  wordt  elk  jaar  herzien  door  de  minister  van  Energie  van  het  BHG  om  de  vermenigvuldigingscoëfficiënten  te  bepalen  waarmee  het  aantal  groenestroomcertificaten  vastgelegd  kan  worden  die  de  investeerder  geniet  over  een  periode van 10 jaar. 

Investeringssteun  

Energiepremie:  de  regeling  wordt  elk  jaar  herzien  en  geoptimaliseerd,  zowel  wat  de  technische  vereisten  als  de  financiering betreft.  Periodieke  statistieken  worden gebruikt  als  feedbackmechanisme. 



Hulp bij economische uitbreiding: de regeling wordt elk jaar herzien, onder meer op basis van  statistieken die elk jaar worden opgemaakt door de Directie Steun aan Ondernemingen van  het Ministerie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. 

                                                                   4  Deze premie hangt af van het feit of het gebouw voldoet aan de “passiefnorm” (< 15 kWh/m2.jaar) voor nieuwbouw 

en de “lage‐energienorm” (< 60 kWh/m2.jaar) voor renovaties volgens de berekeningsmethode PHPP (versie 2007 of  recenter).  5 De hernieuwbare energie moet voldoen aan de definitie van artikel 2 van de richtlijn 2009/28/EG van het Europees 

parlement en de Raad van 23 april 2009 ter bevordering van het gebruik van energie uit hernieuwbare bronnen.  36/55

7) VRAAG  3A:  VERSTREK  INFORMATIE  OVER  DE  WIJZE  WAAROP  DE  ELEKTRICITEIT  WAARVOOR  STEUN  WORDT  VERLEEND,  AAN  DE  EINDAFNEMERS  WORDT  TOEGEWEZEN TEN BEHOEVE VAN ARTIKEL  3, LID  6, VAN  RICHTLIJN  2003/54/EG  (ARTIKEL 22, LID 1, ONDER B), VAN RICHTLIJN 2009/28/EG).     De  Europese  richtlijn  2009/72/EG  betreffende  de  interne  markt  voor  elektriciteit  (tot  intrekking  van  richtlijn 2003/54/EG) legt elke leverancier de verplichting op om zijn klanten transparante informatie te  geven  over  de  gebruikte  energiebronnen  om  de  elektriciteitsvoorziening  te  garanderen  (fuel  mix  disclosure).  Deze verplichting is bedoeld om correcte informatie te geven aan de consument zodat die een keuze kan  maken  die  niet  alleen  gebaseerd  is  op  de  prijs  of  de  kwaliteit  van  de  service,  maar  ook  op  de  productiemethode  van  de  geleverde  elektriciteit.  Deze  verplichting  wordt  opgelegd  aan  de  leverancier  voor  de  volledige  leveringsportefeuille  op  het  grondgebied  van  de  lidstaat  in  kwestie  (of  het  Gewest  in  België)  en  voor  elk  verkocht  product  als  de  leverancier  een  product  verkoopt  dat  een  specifiek  milieukenmerk beweert te hebben (hernieuwbaar en/of warmtekrachtkoppeling).  In  België  valideert  de  gewestelijke  regulator  deze  fuel  mixes  op  basis  van  een  eenvoudige  aangifte,  behalve  voor  elektriciteit  uit  hernieuwbare  energiebronnen  (HEB)  en  voor  elektriciteit  uit  warmtekrachtinstallaties  met  een  hoog  rendement  (WKK).  Aangezien  het  fysiek  onmogelijk  is  om  elektronen te traceren, leggen de 3 gewestelijke wetgevingen de annulering van garanties van oorsprong  (LGO of GO) als enige bewijsmethode op voor hernieuwbare elektriciteit en warmtekrachtkoppeling met  een hoog rendement. Deze traceringsmethode is gebaseerd op een geharmoniseerde norm op de interne  markt voor elektriciteit in de Europese Unie. 

Vlaams Gewest   Artikel  7.4.1  van  het  Decreet  houdende  algemene  bepalingen  betreffende  het  energiebeleid  van  8  mei  2009  (hierna  ‘het  Energiedecreet’)  verplicht  iedere  elektriciteitsleverancier  om  op  zijn  facturen  en  in  al  zijn gedrukte en elektronische promotiemateriaal de brandstofmix te vermelden van de energiebron van  de  elektriciteit  die  hij  in  het  voorgaande  jaar  heeft  geleverd  aan  de  betrokken  afnemers  in  het  Vlaamse  Gewest, in totaal en voor het aangeboden product.  In  uitvoering  van  artikel  6.3.4  van  het  Besluit  van  de  Vlaamse  Regering  houdende  algemene  bepalingen  over  het  energiebeleid  van  19  november  2010  (hierna  ‘het  Energiebesluit’)  moet  iedere  elektriciteitsleverancier  vanaf  1  maart  van  het  lopend  jaar  op  elke  factuur  of  op  een  begeleidend  document daarbij, en in het promotiemateriaal dat hij rechtstreeks aan zijn eindafnemers overmaakt, de  oorsprong vermelden van de elektriciteit die hij in het voorgaande kalenderjaar leverde aan eindafnemers  via het transmissie‐ of distributienet.  De oorsprong van elektriciteit moet worden opgegeven onder volgende categorieën:  

elektriciteit geproduceerd met hernieuwbare energiebronnen; 



elektriciteit geproduceerd in kwalitatieve warmtekrachtinstallaties; 



elektriciteit geproduceerd met fossiele brandstoffen; 



elektriciteit geproduceerd in nucleaire centrales; 



elektriciteit waarvan de oorsprong onbekend is. 

Deze indeling wordt ook wel de “brandstofmix” genoemd.  Deze brandstofmix moet worden vermeld, zowel voor wat het totaal van de leveringen van de leverancier  betreft (“totale brandstofmix”), als voor het product dat aan de betrokken eindafnemer wordt geleverd of  aangeboden (“brandstofmix per product”).  

 

Controle door de VREG op de correctheid van de brandstofmix  

De  VREG  moet  conform  artikel  6.3.4  van  het  Energiebesluit  nagaan  of  de  informatie  die  door  de  leverancier wordt gegeven bij de uitvoering van deze verplichting correct is. De leverancier moet daartoe  jaarlijks  een  rapport  inleveren  bij  de  VREG  over  de  oorsprong  van  de  geleverde  elektriciteit  tijdens  het  voorgaande  kalenderjaar.  1  maart  is  in  de  praktijk  een  moeilijk  haalbare  deadline  voor  de  rapportering  37/55

door  de  leveranciers,  aangezien  de  leveranciers  pas  rond  deze  datum  een  eenduidig  zicht  krijgen  op  de  gealloceerde  leveringscijfers  van  het  vorige  jaar.  Daarom  gaf  de  VREG  de  leveranciers  tijd  tot  15  maart  2011 voor het indienen van hun rapport betreffende de brandstofmix. In de tijd tussen de ontvangst van  de  leveranciersrapporten  en  het  verschijnen  van  onderhavig  VREG‐rapport  werden  fouten  en  onduidelijkheden  tussen  beide  partijen  uitgeklaard  en  afstemming  gemaakt  met  de  cijfers  die  de  VREG  van de netbeheerders ontving in het kader van de maandelijkse groenrapportering conform de procedure  uiteengezet in artikel 6.1.21 van het Energiebesluit.  In zijn jaarlijks rapport beschrijft de VREG de wijze waarop de brandstofmix wordt berekend en bevat per  leverancier  de  percentages  inzake  de  oorsprong  van  de  door  hen  in  het  voorgaande  jaar  geleverde  elektriciteit, waarmee de VREG zich na controle akkoord heeft verklaard.  Het  recentste  rapport  is  terug  te  vinden  op  de  VREG  website  via  volgende  link:  http://www.vreg.be/sites/default/files/rapporten/rapp‐2011‐5.pdf. 

Waals Gewest en Brussels Hoofdstedelijk Gewest  De  verdeling  tussen  de  eindgebruikers  van  elektriciteit  die  steun  krijgen,  gebeurt  op  precies  dezelfde  manier  als  de  verdeling  tussen  eindgebruikers  van  elektriciteit  die  geen  steun  krijgen,  omdat  er  strikt  gezien  geen  enkel  verband  is  tussen  de  steunregeling  voor  de  productie  van  hernieuwbare  energie  (2009/28) en de verplichting van de transparantie van de bronnen (2003/54).   De  garantie  van  oorsprong  gegeven  voor  hernieuwbare  elektriciteit  en  warmtekrachtkoppeling  is  een  eenvoudige traceringsmethode, waarmee, na commerciële uitwisselingen, op een duidelijke en eenduidige  manier  elke  hernieuwbare  MWh  en  elke  MWh  uit  warmtekrachtkoppeling  toegewezen  kan  worden  aan  een  bepaalde  consument.  Op  die  manier  kan  elke  consument  van  elektriciteit  het  gewenste  elektrische  product  kiezen  (100  %  hernieuwbaar,  50  %  hernieuwbaar,  0  %  hernieuwbaar)  bij  de  verschillende  leveranciers die zich zo willen onderscheiden.  Bovendien dragen alle consumenten in dezelfde categorie (hoeveelheid verbruikte elektriciteit) evenveel  bij aan de financiering van de steun.   

38/55

8) VRAAG  4:  VERSTREK 

INFORMATIE  OVER  DE  MANIER  WAAROP  DE  STEUNREGELINGEN  ZIJN  GESTRUCTUREERD,  VOOR  ZOVER  VAN  TOEPASSING,  TENEINDE  REKENING  TE  HOUDEN  MET  TOEPASSINGEN  VAN  ENERGIE  UIT  HERNIEUWBARE  BRONNEN  DIE  AANVULLENDE  VOORDELEN  OPLEVEREN  IN  VERGELIJKING MET ANDERE, VERGELIJKBARE TOEPASSINGEN, MAAR DIE OOK  MEER  KOSTEN,  ZOALS  BIOBRANDSTOFFEN  UIT  AFVAL,  RESIDUEN,  NON­FOOD  CELLULOSEMATERIAAL  EN  LIGNOCELLULOSISCH  MATERIAAL  (ARTIKEL  22,  LID  1,  ONDER C), VAN RICHTLIJN 2009/28/EG) 

  De federale overheid en de gewesten hebben elk, binnen hun eigen bevoegdheidsdomeinen, verschillende  steunregelingen  uitgewerkt  naargelang  de  sectoren  voor  de  productie  van  hernieuwbare  elektriciteit.  Deze  verschillende  benaderingen  –  die  uitgedrukt  worden  in  een  verschillend  aantal  toegekende  groenestroomcertificaten  per  sector  of  een  verschillende  gewaarborgde  minimumprijs  op  basis  van  de  sector – houden per definitie rekening met de verschillende voordelen en kosten tussen de sectoren.  4. Investeringssteun 

Federale overheid  

Bijdrage  aan  de  financiering  van  de  aansluitingskosten  van  offshore  windturbineparken:  deze  maatregel geldt alleen voor offshore windturbineparken. 



Belastingverlaging voor energiebesparende investeringen voor particulieren (en groene lening): in  2010  bedraagt  de  belastingvermindering  40  %,  ongeacht  de  in  aanmerking  komende  investering.  Het jaarlijks plafond bedraagt 2.770 EUR, behalve voor installaties voor de productie van energie op  basis van zonnestraling (fotovoltaïsch en zonnewarmte), waar het plafond 3.600 EUR bedraagt. 



Wat de productie van elektriciteit op basis van hernieuwbare energiebronnen betreft, komt alleen de  installatie  van  zonnepanelen  in  aanmerking  voor  een  belastingverlaging  voor  energiebesparende  investeringen en voor de groene lening. 

Ecologiesteun  (VG)  of  Investeringspremie  (WG)  of  energiepremies  (BHG):  de  naam  is  anders  in  elk  gewest, maar de mechanismen maken het mogelijk om de steun aan te passen aan de technologie.    5. Hulp bij economische uitbreiding:  De hulp verschilt niet naargelang de technologieën.     6. Steun aan de elektriciteitsproductie 

Vlaams Gewest  Voor groene stroom is het minimumtarief afhankelijk van de technologie en de biomassabron. 

39/55

Technologie Windenergie op land Stortgas, biogas van afvalwater of zuiveringsslib, restafval (deel groen)

Vlaams Gewest

Biogas uit landbouw-vergisting en vergisting van GFT met compostering Overig biogas Andere biomassa Waterkracht

Minimumtarief (euro/certificaat) In dienst voor 2010 In dienst na 2010 80 90 80 60 100 100 110 (na 2012) 80 90 80 90 95 90 Minimumtarief (euro/certificaat)

PV In dienst Tussen 2006 en 2010 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Vanaf 2016

< 250 kW 450 350 330 tot 270* 250 tot 210* 190 150 110 90

> 250 kW 450 350 330 tot 150* 90 90 90 90 90

*: afhankelijk van tijdstip in dienst name

 

Waals Gewest  Wat de elektriciteitsproductie betreft, om de onderlinge maturiteit van de sectoren te compenseren en de  steun te relativeren, werd er een vermenigvuldigingscoëfficiënt ingevoerd die de toekenningsgraad van de  groenestroomcertificaten beïnvloedt. In de onderstaande tabel staan de huidige coëfficiënten:    Sectoren

Waals Gewest

(en totaal geïnstalleerd vermogen)

Toekenningsgraad Minimaal gewaarborgd steunniveau (GC/MWh) (EUR/MWh)

Maximaal theoretisch steunniveau (EUR/MWh)

Fossiele warmtekrachtkoppeling (≤ 20 MW)

0,1 à 0,4

6,5 à 25

10 à 40

Biomassa (≤ 20 MW)

0,1 à 1

6,5 à 65

10 à 100

Waterkracht (≤ 20 MW))

1

65

100

Wind

1

65

100

Warmtekrachtkoppeling biomassa (≤ 55 MW)

0,1 à 2

6,5 à 130

10 à 200

Fotovoltaïsch (≤ 10 kWc)

6à7

390 à 455

600 à 700

Fotovoltaïsch (10- 250 kWc)

1,2 à 6

160 à 390

170 à 600

Fotovoltaïsch (> 250 kWc)

1 à 1,2

150 à 160

150 à 170

 

Brussels Hoofdstedelijk Gewest:  Zoals  bepaald  in  het  nationaal  plan  beloont  het  mechanisme  van  groenestroomcertificaten  van  het  Brussels  Hoofdstedelijk  Gewest  de  stroomproductie  waarbij  CO2  wordt  uitgespaard.  Bij  warmtekrachtkoppelingsinstallaties  levert  het  gebruik  van  biomassa  meer  groenestroomcertificaten  op  omdat de hoeveelheid uitgestoten CO2 lager is dan bij de referentie‐installaties die op gas werken.   Niet  alleen  wordt  hiermee  de  verbetering  van  de  CO2‐balans  beloond,  maar  worden  de  volgende  elementen op een adequate manier gecompenseerd:  -

de hogere onderhoudskosten dan bij installaties die op aardgas werken; 

-

het risico verbonden met de volatiliteit van de prijzen voor biobrandstoffen zoals koolzaadolie.  40/55

9) VRAAG  5:  VERSTREK  INFORMATIE  OVER  DE  WERKING  VAN  HET  SYSTEEM  VAN  GARANTIES  VAN  OORSPRONG  VOOR  ELEKTRICITEIT  EN  VERWARMING  EN  KOELING  UIT HERNIEUWBARE ENERGIEBRONNEN EN DE MAATREGELEN DIE ZIJN GENOMEN OM  DE  BETROUWBAARHEID  EN  FRAUDEBESTENDIGHEID  VAN  DAT  SYSTEEM  TE  GARANDEREN (ARTIKEL 22, LID 1, ONDER D), VAN RICHTLIJN 2009/28/EG). 

Vlaams Gewest  Voor elektriciteit uit hernieuwbare energiebronnen worden de garanties van oorsprong gebruikt   

enerzijds  als  bewijs  dat  een  bepaalde  hoeveelheid  groene  stroom  is  gesteund,  in  een  certificatensysteem met leveranciersquotum 



anderzijds  als  stroometiket,  ter  staving  dat  een  bepaalde  hoeveelheid  stroom  is  geleverd  uit  hernieuwbare energiebronnen 

1.  

 Ondersteuningssysteem 

De Vlaamse regering moedigt de productie van elektriciteit uit hernieuwbare energiebronnen aan via het  systeem van de groenestroomcertificaten (GSC). Dit systeem bestaat uit 2 delen: 





  Enerzijds  krijgen  producenten  van  elektriciteit  uit  hernieuwbare  energiebronnen,  zoals  zon,  wind  ,  biomassa  (bv.  vergisting  van  groente‐,  fruit‐  en  tuinafval, vergisting van mest of slib of verbranding van houtafval), waterkracht, … GSC’s  van de VREG  



  Anderzijds  moeten  elektriciteitsleveranciers  een  bepaald  aantal  GSC’s  (het  quotum) inleveren bij de VREG.  

Toekenning  

Een groenestroomcertificaat bewijst dat 1.000 kWh elektriciteit in Vlaanderen werd opgewekt uit een  hernieuwbare  energiebron.  GSC’s  bestaan  enkel  virtueel  en  worden  bewaard  in  de  online  databank  van  de  VREG.  De  producent  kan  zijn  GSC’s  verkopen  aan  leveranciers.  Zij  moeten  immers  aan  hun  [quotumverplichting] voldoen. Als de producent zelf ook elektriciteitsleverancier is, kan hij de GSC’s  gebruiken voor zijn certificatenverplichting.   GSC’s worden door de VREG toegekend voor de productie van elektriciteit uit:   

zonne‐energie  



windenergie  



waterkracht  



getijdenenergie (via eb en vloed)  



golfslagenergie  



aardwarmte of geothermie (via warmtereservoirs diep in de grond)  



biogas(via de vergisting van organisch materiaal)  



stortgas (via methaan en koolstofdioxide)  



rioolwaterzuiveringsgas (via gassen die vrijkomen bij de zuivering)  



biomassa (via het biologisch afbreken van materiaal)  

In  Vlaanderen  zijn  windenergie,  stortgas,  rioolwaterzuiveringsgas  en  biomassa  de  meest  gebruikte  hernieuwbare energiebronnen.  

Quotumverplichting  

Om  aan  de  quotumverplichting  te  voldoen  moeten  elektriciteitsleveranciers  elk  jaar  vóór  31  maart  een aantal groenestroomcertificaten inleveren bij de VREG. Het precieze aantal komt overeen met een  vooraf  wettelijk  bepaald  quotum.  Als  een  elektriciteitsleverancier  te  weinig  GSC’s  inlevert,  moet  hij  per  ontbrekend  certificaat  een  boete  van  125  euro  betalen.  De  boetes  worden  gestort  in  het  Energiefonds.   41/55

 Quotum   Een  bepaald  percentage  van  alle  geleverde  stroom  moet  afkomstig  zijn  van  hernieuwbare  energiebronnen.  Dat  percentage  varieert  van  jaar  tot  jaar.  Om  het  aantal  voor  te  leggen  certificaten  (=  C)  te  berekenen  vermenigvuldigen  we  de  variabele factor G met de totale hoeveelheid elektriciteit in MWh (= Ev). De formule  luidt dus C = G x Ev, waarbij G gelijk is aan:  -

0,0490 op 31 maart 2009  

-

0,0525 op 31 maart 2010  

-

0,0600 op 31 maart 2011  

-

0,0700 op 31 maart 2012  

-

0,0800 op 31 maart 2013  

-

0,0900 op 31 maart 2014  

-

0,1000 op 31 maart 2015  

-

0,1050 op 31 maart 2016  

-

0,1100 op 31 maart 2017  

-

0,1150 op 31 maart 2018  

-

0,1200 op 31 maart 2019  

-

0,1250 op 31 maart 2020  

-

0,1300 op 31 maart 2021 

In  de  bepaling  van  Ev  wordt  een  gedeeltelijke  vrijstelling  toegepast  voor  afnamepunten met grote verbruikers:  

Per  afnamepunt  waar  één  of  meerdere  leveranciers  leveren,  wordt  het  jaarverbruik  in  de  eerste  verbruiksschijf  van  20.000  MWh  tot  100.000  MWh  (=  Vs1)  verminderd  met  25  procent  van  het  verschil  tussen  de  geleverde hoeveelheid elektriciteit (= Le) en 20.000 MWh:  



Vs1 ­ (25 x (Le ­ 20.000 MWh) / 100)  



In  de  tweede  verbruiksschijf  boven  100.000  MWh(=  Vs2)  wordt  het  jaarverbruik  verminderd  met  50  procent  van  het  verschil  tussen  de  geleverde hoeveelheid elektriciteit (= Le) en 100.000 MWh:  



Vs2 ­ (50 x (Le ­ 100.000 MWh) / 100)  

 Procedure   De  netbeheerders  rapporteren  aan  de  VREG  hoeveel  elektriciteit  elke  leverancier  geleverd  heeft.  Zo  berekent  de  VREG  hoeveel  groenestroomcertificaten  elke  leverancier moet inleveren. De VREG brengt de leveranciers schriftelijk op de hoogte  en  zij  moeten  dan  vóór  31  maart  het  vereiste  aantal  GSC’s  inleveren  via  de  online  databank.   Als  elektriciteitsleverancier  kunt  u  GSC’s  kopen  of  zelf  aanvragen  voor  uw  eigen  productie.  De  certificaten  kunnen  tot  5  jaar  na  de  toekenning  ingeleverd  worden.  Enkel  GSC’s  die  werden  toegekend  door  de  VREG  worden  aanvaard  voor  de  quotumplicht.  

 

Aanvaardbaarheid van groenestroomcertificaten  

Niet  alle  groenestroomcertificaten  zijn  geldig  om  te  voldoen  aan  de  certificatenverplichting.  Enkel  groenestroomcertificaten die werden toegekend door de VREG worden aanvaard.   Groenestroomcertificaten  die  werden  toegekend  voor  de  productie  van  elektriciteit  uit  bepaalde  afvalstoffen  (oa.  afvalstoffen  die  op  een  hoogwaardigere  manier  kunnen  gerecycleerd  of  verwerkt  worden), worden niet aanvaard voor de certificatenverplichting. 

42/55

Ook  groenestroomcertificaten  die  worden  uitgereikt  voor  elektriciteitsproductie  in  het  buitenland,  Wallonië of het Brusselse Gewest of door de CREG kunnen tot op heden niet worden ingeleverd om te  voldoen aan de certificatenverplichting in het Vlaams Gewest.  Groenestroomcertificaten kunnen worden ingeleverd in het jaar waarin ze werden toegekend en de  vijf daaropvolgende jaren.  

 

Administratieve boete  

Als  een  leverancier  het  juiste  aantal  groenestroomcertificaten  indient,  voldoet  hij  aan  zijn  certificatenverplichting.  Als  hij  te  weinig  certificaten  inlevert,  zal  hij  per  ontbrekend  certificaat  een  administratieve boete moeten betalen. Deze boete bedraagt 125 euro per ontbrekend certificaat voor  de  groenestroomcertificaten  die  moeten  worden  ingeleverd  tot  en  met  31  maart  2012.  Voor  groenestroomcertificaten  die  moeten  worden  ingeleverd  tegen  31  maart  2013  bedraagt  deze  boete  118 euro. Voor alle groenestroomcertificatenverplichtingen na 31 maart 2013 bedraagt de boete 100  euro.  De  administratieve  boetes  worden  gestort  in  het  Energiefonds.  Dit  fonds  wordt  onder  meer  gebruikt  voor  het  beleid  inzake  het  rationeel  energiegebruik,  warmtekrachtkoppeling,  de  hernieuwbare energiebronnen en de flexibele mechanismen van het protocol van Kyoto.  

 

Certificatendatabank  

De  VREG  beheert  de  toegekende  groenestroomcertificaten  in  een  gratis  online  databank.  Per  groenestroomcertificaat worden onder andere de volgende gegevens geregistreerd: de eigenaar van  het  certificaat,  het  registratienummer,  een  aantal  gegevens  over  de  productie‐installatie  (productieplaats,  nominaal  vermogen...),  de  gebruikte  hernieuwbare  energiebron,  het  jaar  en  de  maand van productie...  In de databank wordt ook geregistreerd of het groenestroomcertificaat al werd ingediend in het kader  van  de  certificatenverplichting  en,  indien  dit  nog  niet  het  geval  is,  of  het  wel  aanvaard  kan  worden  door de VREG wanneer het wordt ingediend om te voldoen aan de certificatenverplichting.   Ook wordt in deze databank bijgehouden of deze groenestroomcertificaten kunnen worden gebruikt  als  garantie  van  oorsprong  als  bewijs  voor  de  levering  aan  eindafnemers  van  elektriciteit  uit  hernieuwbare energiebronnen.  Gebruikers  van  deze  databank  zijn  producenten  van  elektriciteit  uit  hernieuwbare  energiebronnen,  elektriciteitsleveranciers  en  handelaars  in  groenestroomcertificaten.  Zij  krijgen  van  de  VREG  een  gebruikersnaam  en  paswoord,  waarmee  ze  via  het  internet  de  gegevens  kunnen  lezen  van  de  groenestroomcertificaten waarvan ze eigenaar zijn. Zo houden zij zicht op de productie, de aankoop  en  de  verkoop  van  hun  eigen  groenestroomcertificaten.  Handelaars  die  toegang  wensen  tot  de  certificatendatabank kunnen hiervoor contact opnemen met de VREG.  

 

Handel en inlevering  

Groenestroomcertificaten  en  de  betrokken  elektriciteit  mogen  afzonderlijk  verkocht  worden.  De  VREG faciliteert de werking van de markt voor groenestroomcertificaten en warmtekrachtcertificaten  door  middel  van  het  beheer  van  de  certificatendatabank.  Verkopen  van  certificaten  worden  in  de  databank  verwerkt.  Aan  de  eigenaars  van  groenestroomcertificaten  is  ook  de  verplichting  opgelegd  om de verkoop van certificaten te melden aan de VREG: in het bijzonder moet de koper, de verkochte  certificaten en de gehanteerde prijs gemeld worden. Op basis hiervan berekent en publiceert de VREG  maandelijks een gemiddelde verkoopprijs.   Een GSC kan maar 1 keer gebruikt worden voor de certificatenverplichting en voor de garantie van  oorsprong.  2. Betrouwbaarheid en fraudebestendigheid van het systeem van garanties van oorsprong  Fraudebestendigheid is gegarandeerd doordat dubbeltelling wordt vermeden van eenzelfde hoeveelheid  groene stroom.  Enkel de VREG is aangewezen als uitreikend orgaan van GvOs.  ART. 7.1.1. Energiedecreet  De VREG kent een groenestroomcertificaat toe aan de eigenaar van een productie‐installatie die  gelegen is in het Vlaamse Gewest of de natuurlijke persoon of rechtspersoon die daartoe door hem werd  aangewezen,  voor  iedere  1  000  kWh  elektriciteit  die  in  de  installatie  wordt  opgewekt  uit  hernieuwbare  energiebronnen.  43/55

ART. 7.1.2.   § 1. De VREG kent een warmtekrachtcertificaat toe aan de eigenaar van een productie‐installatie  die  gelegen  is  in  het  Vlaamse  Gewest  of  de  natuurlijke  persoon  of  rechtspersoon  die  daartoe  door  hem  werd  aangewezen,voor  iedere  1  000  kWh  primaire  energiebesparingdie  in  de  installatie  wordt  gerealiseerd  door  gebruik  te  maken  van  een  kwalitatieve  warmtekrachtinstallatie  ten  opzichte  van  referentie‐installaties en/of iedere 1 000 kWh elektriciteit die in de kwalitatieve warmtekrachtinstallatie  wordt opgewekt.   §  2.  De  Vlaamse  Regering  legt  de  voorwaarden  vast  waaraan  een  warmtekrachtinstallatie  moet  voldoen om te worden beschouwd als een kwalitatieve warmtekrachtinstallatie en bepaalt de referentie‐ installaties.  ART. 7.1.4.   De  door  de  VREG  toegekende  groenestroom‐certificaten  en  warmtekrachtcertificaten  worden  geregistreerd in een centrale databank. De Vlaamse Regering bepaalt de specificaties die per certificaat in  de centrale databank moeten worden vermeld.  Het Energiedecreet en het Energiebesluit stellen dat een GvO een uniek bewijsstuk is voor productie van  stroom op basis van hernieuwbare energie of dmv WKK.  ART. 7.1.5. Energiedecreet  § 1. Groenestroomcertificaten en warmtekrachtcertificaten kunnen worden aangewend als volgt :   1° als garantie van oorsprong, voor te leggen in het kader van de levering aan afnemers  van elektriciteit als elektriciteit uit hernieuwbare energiebronnen, respectievelijk elektriciteit uit  kwalitatieve warmtekrachtkoppeling;   2°  als  in  te  dienen  bewijsstuk  in  het  kader  van  de  certificatenverplichting,  vermeld  in  respectievelijk artikel 7.1.10 en artikel 7.1.11.   §  2.  Een  groenestroomcertificaat  of  een  warmtekrachtcertificaat  kan  slechts  éénmaal  worden  voorgelegd als garantie van oorsprong, in de zin van § 1, 1°, en slechts éénmaal worden ingediend in het  kader van de certificatenverplichting, in de zin van § 1, 2°.     Een groenestroomcertificaat of een warmtekrachtcertificaat dat werd ingediend in het kader van  de certificatenverplichting, in de zin van § 1, 2°, kan niet worden voorgelegd als garantie van oorsprong, in  de zin van § 1, 1°.   Een groenestroomcertificaat of een warmtekrachtcertificaat dat werd voorgelegd als garantie van  oorsprong,  in  de  zin  van  §  1,  1°,  kan  na  die  voorlegging  ook  nog  worden  ingediend  in  het  kader  van  de  certificatenverplichting, in de zin van § 1, 2°, tenzij wanneer het een warmtekrachtcertificaat betreft dat  alleen  werd  toegekend  voor  1000  kWh  elektriciteit  die  in  de  installatie  werd  opgewekt  uit  kwalitatieve  warmtekrachtkoppeling.     §  3.  Een  groenestroomcertificaat  of  een  warmte‐krachtcertificaat  kan  alleen  worden  voorgelegd  als  garantie  van  oorsprong,  in  de  zin  van  §  1,  1°,  binnen  twaalf  maanden  na  het  einde  van  de  productieperiode van de desbetreffende energiehoeveelheid.   Ingeval  de  garanties  van  oorsprong  door  een  oorzaak  die  niet  bij  de  certificaatgerechtigde  ligt,  later dan zes maanden na het einde van de productieperiode worden uitgereikt, mogen deze in afwijking  van het eerste lid gebruikt worden als garantie van oorsprong tot zes maanden na de toekenning ervan.    Stroom kan  enkel als groen/blauw worden geleverd op voorwaarde dat hiervoor een GvO wordt  voorgelegd aan de VREG.  ART. 7.1.8. Energiedecreet  De  levering  van  elektriciteit  in  het  Vlaamse  Gewest  als  een  hoeveelheid  elektriciteit  uit  hernieuwbare  energiebronnen  of  elektriciteit  uit  kwalitatieve  warmtekrachtkoppeling,  is  toegestaan  als  de  aldus  geleverde  hoeveelheid  elektriciteit  overeenstemt  met  het  respectievelijk  aantal  groenestroomcertificaten en warmtekrachtcertificaten dat als garantie van oorsprong aan de VREG wordt  voorgelegd. 

44/55

ART. 7.1.9.   De Vlaamse Regering bepaalt onder welke voorwaarden garanties van oorsprong die toegekend  zijn  door  de  daartoe  bevoegde  instantie  van  de  federale  overheid,  andere  gewesten  of  andere  landen,  kunnen  worden  aanvaard  voor  de  levering  van  elektriciteit,  zoals  vermeld  in  artikel  7.1.8.  Die  voorwaarden moeten objectief, transparant en niet‐discriminerend zijn.  De VREG is lid van de Association of Issuing Bodies (AIB)  Voor de levering van elektriciteit uit hernieuwbare energiebronnen die niet in het Vlaams Gewest  is geproduceerd, kunnen enkel garanties van oorsprong worden ingediend die zijn aangemaakt door een  instantie die lid is van de Association of Issuing Bodies (AIB) in het European Energy Certification System  (EECS)  en  die  specifiek  is  ingeschreven  bij  AIB  als  'Issuing  Body'  (uitreikende  instantie)  voor  garanties  van oorsprong voor elektriciteit uit hernieuwbare energiebronnen.   De website van AIB is toegankelijk via http://www.aib‐org.net.  Op de ledenlijst van AIB komen enkel de partijen met vermelding 'RES‐GO' ('Renewable Energy Sources ‐  Guarantee of Origin') in aanmerking als instantie die voor de VREG aanvaardbare garanties van oorsprong  uitreikt, en die op haar beurt ook de garanties van oorsprong aanvaardt die door de VREG zijn uitgereikt.  Deze  garanties  van  oorsprong  moeten  dan  naar  het  Vlaams  Gewest  worden  ingevoerd  volgens  het  protocol vastgelegd door AIB in 'The Principles and Rules of Operation of Members of the Association of  Issuing  Bodies  for  The  European  Energy  Certification  System'  (te  raadplegen  op  de  website  van  AIB),  verder aangevuld met het specifieke domeinprotocol voor Vlaanderen. Dit specifieke domeinprotocol voor  Vlaanderen  werd  gepubliceerd  als  bijlage  bij  BESL‐2006‐5  (pdf)  van  de  VREG,  met  betrekking  tot  de  vastlegging  van  de  nadere  technische  regels  wat  betreft  het  gebruik  van  groenestroomcertificaten  als  garantie van oorsprong. 

Waals Gewest  Het  mechanisme  voor  informatieverstrekking  in  Wallonië  is  volledig  gebaseerd  op  garanties  van  oorsprong  (GvO's)  voor  elektriciteit  die  is  opgewekt  zowel  uit  hernieuwbare  energiebronnen  (HEB)  als  warmtekrachtkoppeling (WKK). Elk ander bewijs van het 'groengehalte' wordt niet aanvaard. De verkoop  van hernieuwbare of WKK‐elektriciteit is niet toegestaan zonder dat de betreffende GvO is geschrapt. De  invoer  en  uitvoer  van  GvO's  van  alle  lidstaten  die  de  regels  toepassen  van  het  European  Electricity  Certificate System (EECS) van de Association of Issuing Bodies (AIB) worden onmiddellijk aanvaard.   

Garantie van oorsprong 

Alle HEB‐ of WKK‐elektriciteit die is opgewekt in een  erkende centrale ontvangt de GvO[1], ongeacht of  deze steun krijgt of niet. Enkel elektriciteit die verkocht wordt, meestal na injectie in het elektriciteitsnet  of zelden rechtstreeks op de site zelf, kan een GvO krijgen. Enkel netto‐elektriciteit heeft recht op een GvO.  Een GvO kan ofwel een HEB‐GvO, ofwel een WKK‐GvO zijn, of tegelijkertijd een HEB‐GvO en WKK‐GvO.  De  rol  van  uitreikend  orgaan  werd  toebedeeld  aan  de  regionale  energiemarktregulator  CWaPE.  Het  systeem  wordt  volledig  beheerd  in  elektronische  registers  door  (energieregulator)  CWaPE  die  driemaandelijks GvO's uitreikt aan producenten op basis van driemaandelijkse productierapporten. GvO's  worden  uitgereikt  in  overeenstemming  met  de  EECS‐regels.  Ze  worden  vervolgens  verhandeld  vrij  van  elektriciteit tussen de lidstaten die de EECS‐regels toepassen. Tot nu toe is er nog geen enkele aanvraag  voor invoer of uitvoer ontvangen van niet‐EECS‐landen.  Het  steuncertificaat  (GC)  en  het  certificaat  voor  informatieverstrekking  (GvO)  staan  volledig  los  van  elkaar.  Het  gebruik  ervan  is  duidelijk  beperkt  tot  hun  inherent  nut  om  een  dubbeltelling  of  misbruik  te  vermijden.  De  GvO  kan  enkel  gebruikt  worden  met als  doel  informatie  te  verstrekken.  Wanneer  de  GvO  geschrapt wordt, blijft het steuncertificaat geldig voor de naleving van de quotumplicht, en vice versa.   

Informatieverstrekking 

De vereiste inzake informatieverstrekking wordt uitgevoerd door artikel 11 van het besluit van de Waalse  regering van 30 maart 2006[2] dat eist dat elektriciteitsleveranciers op het contract en op de factuur de  oorsprong van de geleverde elektriciteit tijdens het voorgaande jaar vermelden.  Elk jaar, tegen 31 maart, brengen de elektriciteitsleveranciers CWaPE op de hoogte van de oorsprong van  de  tijdens  het  voorgaande  jaar  geleverde  elektriciteit.  CWaPE  zorgt  ervoor  dat  deze  informatie  betrouwbaar is en rapporteert elk jaar haar bevindingen. De berekening van de brandstofmix is enerzijds  uitsluitend  gebaseerd  op  GvO's  voor  HEB  en  WKK  die  dan  geschrapt  worden,  en  anderzijds  op  de  verklaringen van leveranciers voor fossiele brandstoffen en kernenergie. Geen enkel ander bewijs dat het  45/55

hernieuwbare  karakter  aantoont  wordt  aanvaard,  behalve  de  HEB‐GvO.  De  verkoop  van  hernieuwbare  elektriciteit  is  evenmin  toegestaan  zonder  dat  de  desbetreffende  GvO  is  geschrapt.  Hetzelfde  geldt  voor  WKK.  Om  dubbeltelling  van  HEB  te  vermijden,  wordt  het  HEB‐aandeel  weggefilterd  wanneer  de  andere  brandstofmix van het productiepark van de producent berekend wordt. Voor elektriciteit die op een beurs  werd aangekocht, werd de Belgische brandstofmix gebruikt die werd berekend door het RE‐DISS‐project  (EPED‐ platform).  CWaPE gebruikt de cijfers die worden gerapporteerd door de DNB's (distributienetbeheerders) en de TNB  (transmissienetbeheerder) om de totale hoeveelheid geleverde elektriciteit per leverancier te bepalen. Op  basis  van  dit  cijfer  maken  de  leveranciers  de  hoeveelheid  elektriciteit  bekend  die  ze  voor  elk  van  hun  producten hebben verkocht.   De  GvO's  worden  gebruikt  voor  een  maandelijkse  controle  van  het  hernieuwbare  en  WKK‐deel  van  de  brandstofmix  (informatieverstrekking)  in  elk  afzonderlijk  afnamepunt  voor  producten  die  op  de  markt  gebracht  worden  met  een  milieuvoordeel.  Bovendien  mogen  de  leveranciers  nog  altijd  GvO's  voor  hun  niet‐groene  contracten  schrappen  die  ook  wat  hernieuwbare  energie  kunnen  omvatten.  Zowel  het  maandelijkse  totaal  als  het  jaartotaal  worden  samengevoegd  om  het  algemeen  totaal  van  jaarlijkse  informatieverstrekking te bekomen.  Het schrappen van GvO's is beperkt tot vergunde elektriciteitsleveranciers, vooral om de concurrentie op  de elektriciteitsmarkt te bevorderen. Bijgevolg mag geen enkele eindafnemer een GvO voor eigen gebruik  schrappen.  De  autoproducenten  zijn  wettelijk  verplicht  om  hun  opgewekte  HEB‐  of  WKK‐GvO  te  schrappen  in  overeenstemming  met  hun  verbruik.  Anders  krijgen  ze  geen  GvO's  uitgereikt  voor  dat  verbruik. Door deze mechanismen blijven de HEB‐ en WKK‐attributen en fysieke energie in het domein in  evenwicht.   

Referenties 

 Arrêté  du  Gouvernement  wallon  relatif  aux  obligations  de  service  public  dans  le  marché  de  l’électricité, 30 maart 2006, http://wallex.wallonie.be/index.php?doc=8986   Arrêté  ministériel  établissant  la  méthode  de  détermination  des  sources  d’énergie  primaire  utilisées  pour  produire  de  l’électricité,  13  december  2006.  –  (M.B.  du  22/12/2006,  p.  73884),  http://wallex.wallonie.be/index.php?doc=9393    Décret  relatif  à  l’organisation  du  marché  régional  de  l’électricité,  12  april  2001  http://wallex.wallonie.be/index.php?doc=9075 

Brussels Hoofstedelijk Gewest   In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest behoren de uitreiking en het beheer van de garanties van oorsprong  tot  de  bevoegdheden  van  de  plaatselijke  regulerende  instantie  voor  de  gas‐  en  elektriciteitsmarkten:  BRUGEL.  BRUGEL is sinds september 2008 lid van de Association of Issuing Bodies (AIB) en is aangesloten bij de  internationale HUB van de AIB sinds december 2008.  De AIB bevordert het gebruik van een gestandaardiseerd systeem, gebaseerd op een geharmoniseerde  omgeving, structuren en procedures, om een betrouwbare exploitatie van de internationale  energiecertificaatsystemen te garanderen. Dit gestandaardiseerde systeem staat bekend als EECS® ‐ the  European Energy Certificate System ‐ en is beschreven in de "The Principles and Rules of Operation" (the  “PRO” i.e. de EECS‐regels) en de begeleidende documenten.  De inschrijving bij de AIB, de uitvoering van de PRO en de onderlinge relatie met de andere leden door de  internationale  HUB  zorgen  ervoor  dat  garanties  van  oorsprong  op  een  betrouwbare  en  transparante  manier worden uitgereikt, overgedragen en geschrapt. 

46/55

10) VRAAG  6:  BESCHRIJF  DE  ONTWIKKELINGEN  IN  DE  VOORBIJE  TWEE  JAAR  WAT  DE  BESCHIKBAARHEID  EN  HET  GEBRUIK  VAN  BIOMASSA VOOR ENERGIE BETREFT (ARTIKEL 22, LID 1, ONDER G), VAN RICHTLIJN 2009/28/EG).  Gesuggereerd wordt de tabellen 4 en 4a te gebruiken om gedetailleerdere informatie over de energievoorziening uit biomassa te verstrekken.  

Tabel 4: Energievoorziening uit biomassa   * Hoeveelheid grondstoffen, zo mogelijk uitgedrukt in m³ voor biomassa uit de bosbouw en in ton voor biomassa uit de landbouw en de visserij en biomassa uit afval  ** De definitie van deze biomassacategorie moet worden begrepen overeenkomstig tabel 7 van deel 4.6.1 van Beschikking C (2009) 5174 van de Commissie tot vaststelling van een  model voor nationale actieplannen voor energie uit hernieuwbare bronnen krachtens richtlijn 2009/28/EG  Hoeveelheid grondstof uit Primaire energieproductie Hoeveelheid Primaire energieproductie Hoeveelheid Primaire energieproductie eigen land (ton) met grondstoffen uit eigen geïmporteerde met geïmporteerde geïmporteerde met geïmporteerde land (ktoe) grondstoffen uit de EU grondstoffen uit de EU grondstoffen van buiten grondstoffen van buiten (ton) (ktoe) de EU (ton) de EU 2009

2010

2009

2010

2009

2010

2009

2010

2009

2010

2009

2010

Directe levering van biomassa uit hout en andere 1 526 634 bosarealen voor energieopwekking (houtkap …)

1 724 899

267

244

-

-

-

-

-

-

-

-

Indirecte levering van biomassa (hout) (residuen en 3 087 804 bijproducten van de houtindustrie …)

9 227 505

381

545

-

-

248

241

606 611

561 260

238

161

Energievoorziening uit biomassa voor verwarming en elektriciteit

Energiegewassen (grassen enz,) en bomen met korte omloop (specificeer)

11 567

21 614

4

4

214

417

0

0

225 505

114 835

40

20

Bijproducten/verwerkte residuen uit de landbouw en bijproducten uit de visserij

724 324

699 172

175

210

42 715

26 089

14

10

33 623

23 756

6

4

4 110 186

3 993 297

361

494

-

-

110

99

-

-

-

-

-

-

-

-

195 607

479 700

23

28

500 326

1 652 000

191

303

-

901 040

-

-

Biomassa uit afval (stedelijk, industrieel …) Andere ,,, (vb, vervangende brandstoffen in de cementindustrie) Energievoorziening uit biomassa voor vervoer: Gewone landbouwgewassen als biobrandstof (tarwe, suikerbieten, koolzaad) Energiegewassen (grassen enz,) en bomen met korte omloop voor de productie van biobrandstoffen (specificeer belangrijkste soorten)

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

Andere ,,,

-

-

-

-

-

14 700

-

-

-

-

-

-

47/55

 

Tabel 4a. Binnenlands gebruik van landbouwgrond voor de productie van energiegewassen (ha)    Oppervlakte (ha) Landgebruik

TOT 2009

2010

16 501,0

21 485,0

Tarwe

6605,6

-

Bieten

550,8

-

77,9

139,0

69,9

111,0

3. Grond voor andere energiegewassen zoals grassen (rietgras, vingergras, miscanthus), sorgho (specificeer belangrijkste soorten)

81,0

82,0

Miscanthus

80,0

80,0

1. Land gebruikt voor gewone landbouwgewassen (tarwe, suikerbiet, enz,) en oliehoudende zaden (kool- en raapzaad, zonnebloem, enz,) (specificeer belangrijkste soorten)

2. Grond voor bomen met korte omloop (wilgen, populieren) (specificeer belangrijkste soorten) Wilgen

     

48/55

11) VRAAG 

7: 

VERSTREK 

INFORMATIE  OVER  WIJZIGINGEN  IN  GRONDSTOFFENPRIJZEN EN LANDGEBRUIK IN UW LIDSTAAT IN DE AFGELOPEN TWEE  JAAR  TEN  GEVOLGE  VAN  HET  TOEGENOMEN  GEBRUIK  VAN  BIOMASSA  EN  ANDERE  VORMEN VAN ENERGIE UIT HERNIEUWBARE BRONNEN.  GEEF, INDIEN BESCHIKBAAR,  REFERENTIES VAN RELEVANTE  DOCUMENTATIE OVER DEZE GEVOLGEN IN UW LAND  (ARTIKEL 22, LID 1, ONDER H), VAN RICHTLIJN 2009/28/EG).  Bij  het  beoordelen  van  de  gevolgen  voor  de  grondstofprijzen  wordt  gesuggereerd  ten  minste  de  volgende grondstoffen in beschouwing te nemen: gewone voedings­ en voedergewassen, energiehout  en pellets. 

Federale overheid  Voedings­ en voedergewassen:   Het CRA‐W en VITO voeren, in opdracht van de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de voedselketen en  Leefmilieu, samen een studie om de biomassastromen in België te kwantificeren. De resultaten van deze  studie zijn echter nog niet bekendgemaakt.  

Vlaams Gewest  Er  zijn  geen  effecten  bekend  over  wijzigingen  in  grondstofprijzen  en  landgebruik  ten  gevolge  van  het  toegenomen gebruik van biomassa en andere hernieuwbare energiebronnen. 

Waals Gewest  Voedingsgewassen: de studie “ALT‐4‐CER” gevoerd door het CRA‐W onderzoekt de evolutie van de prijzen  van bepaalde producten en loopt nog steeds.  Energiehout:  Valbiom  volgt  de  prijzen  van  houtbrandstoffen  maandelijks  op  (zie  www.renouvelle.org  –  onderstaande grafiek).   Pellets: volgens Valbiom evolueert de gemiddelde prijs nauwelijks en verloopt hij op basis van de prijs van  het  zaagsel.  Er  bestaat  echter  geen  koers  van  de  zaagselprijzen  in  Wallonië  en  het  is  moeilijk  om  informatie  te  verzamelen  over  de  prijs  ervan.  De  producenten  die  niet  over  een  eigen  bron  van  zaagsel  beschikken,  maar  afhankelijk  zijn  van  de  markt  hebben  de  prijzen  zien  stijgen.  Professionals  in  de  houtsector  spreken  van  een  prijsstijging  van  hout  op  stam,  maar  de  redenen  van  deze  stijging  zijn  uiteenlopend en moeilijk te achterhalen.  Houtblokken: als hout op stam wordt verkocht, dan is het niet bekend waar dit uiteindelijk voor gebruikt  wordt. We kunnen de evolutie van de prijzen dus niet opvolgen. 

 

49/55

12) Vraag  8:  Beschrijf  de  ontwikkeling  en  het  aandeel  van  biobrandstoffen  uit  afval,  residuen,  non‐food  cellulosemateriaal  en  lignocellulosisch  materiaal  (Artikel  22,  lid  1,  onder  i),  van  Richtlijn  2009/28/EG).   Tabel 5: Productie en consumptie van biobrandstoffen als bedoeld in artikel 21, lid 2 (ktoe)  [1] Biobrandstoffen uit afval, residuen, non­food cellulosemateriaal en lignocellulosisch materiaal. 

Biobrandstoffen als bedoeld in artikel 21, lid 2[1]

 Productie – brandstoftype X (specifieer)   Consumptie – brandstoftype x (specifieer)   Totaal productie in art. 21, lid 2, bedoelde  biobrandstoffen   Totaal consumptie in art. 21, lid 2, bedoelde  biobrandstoffen   % aandeel van in art. 21, lid 21, bedoelde  brandstoffen in totaal HEB‐T 

50/55

2009 2010    ‐         ‐        ‐         ‐        ‐         ‐        ‐         ‐        ‐         ‐    

 

13) VRAAG  9:  VERSTREK 

INFORMATIE  OVER  DE  VERWACHTE  IMPACT  VAN  DE  PRODUCTIE  VAN  BIOBRANDSTOFFEN  EN  VLOEIBARE  BIOMASSA  OP  DE  BIODIVERSITEIT,  DE  WATERVOORRADEN  EN  DE  WATER­  EN  BODEMKWALITEIT  IN  UW  LIDSTAAT  IN  DE  VOORBIJE  TWEE  JAAR.  VERSTREK  INFORMATIE  OVER  DE  MANIER  WAAROP  DEZE  IMPACTS  ZIJN  BEOORDEELD,  MET  REFERENTIES  AAN  DE  RELEVANTE DOCUMENTATIE OVER DEZE IMPACTS IN UW LAND  (ARTIKEL  22, LID  1,  ONDER J), VAN RICHTLIJN 2009/28/EG). 

  

Er  loopt  een  studie,  uitgevoerd  door  het  Koninklijk  Belgisch  Instituut  voor  Natuurwetenschappen  (tussentijds  verslag  door  dhr.  H.  Robert)  naar  de  impact  van  de  beplanting  van  kreupelhout  met  een  heel  korte  rotatie  en/of  biobrandstoffen  op  de  biodiversiteit.  



Er loopt een onderzoeksproject naar de analyses van de levenscycli, maar de resultaten zijn  voorzien voor 2013.   

Op  basis  van  de  huidige  kennis  kunnen  de  negatieve  of  positieve  gevolgen  van  de  productie  van  biobrandstoffen niet geëvalueerd worden. 

51/55

14) VRAAG  10:  RAAM 

DE  NETTO  BROEIKASGASEMISSIEREDUCTIES  DOOR  HET  GEBRUIK VAN ENERGIE UIT HERNIEUWBARE  BRONNEN  (ARTIKEL  22, LID  1, ONDER  K), VAN RICHTLIJN 2009/28/EG).  Voor  de  berekening  van  de  netto  broeikasgasemissiereducties  door  het  gebruik  van  hernieuwbare  energie wordt de volgende methode gesuggereerd:  Voor biobrandstoffen: overeenkomstig artikel 22, lid 2, van richtlijn 2009/28/EG. Valbiom  Voor elektriciteit en warmte wordt gesuggereerd gebruik te maken van de in de hele EU gebruikte  vergelijkbare fossiele brandstoffen voor elektriciteit en warmte als uiteengezet in het rapport over  duurzaamheidseisen voor het gebruik van vaste en gasvormige biomassa bij elektriciteitsproductie,  verwarming en koeling6, indien geen latere ramingen beschikbaar zijn.   Als  een  lidstaat  ervoor  kiest  voor  de  raming  van  de  netto  broeikasgasemissiereducties  niet  de  voorgestelde methode te gebruiken, beschrijf dan welke andere methode gebruikt is voor de raming  van deze besparingen.  

Tabel  6:  Geraamde  broeikasgasemissiereductie  door  het  gebruik  van  energie  uit 

hernieuwbare bronnen (ton CO2­equivalent)   Milieuaspecten Ton CO2

 TOT  2009

 TOT  2010

Totaal aan geraamde broeikasgasemissiereducties  6.018.891 7.440.702 door het gebruik van hernieuwbare energie [1] Geraamde netto broeikasgasemissiereductie door  3.234.185 3.911.810 het gebruik van hernieuwbare elektriciteit Geraamde netto broeikasgasemissiereductie door  het gebruik van hernieuwbare energie voor  2.127.645 2.514.273 verwarming en koeling Geraamde netto broeikasgasemissiereductie door  het gebruik van hernieuwbare energie voor  657.062 1.014.620 vervoer  

 

                                                                   6 Het rapport is beschikbaar op: http://eur‐lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=COM:2010:0011:FIN:NL:PDF  

52/55

15) VRAAG  11:  RAPPORTEER  (VOOR  DE  VOORBIJE  TWEE  JAAR)  EN  RAAM  (VOOR  DE  KOMENDE  JAREN  TOT  2020)  HET  OVERSCHOT/TEKORT  AAN  PRODUCTIE  VAN  ENERGIE  UIT  HERNIEUWBARE  BRONNEN,  IN  VERGELIJKING  MET  HET  INDICATIEVE  TRAJECT  DAT  KAN  WORDEN  OVERGEDRAGEN  AAN/  INGEVOERD  UIT  ANDERE  LIDSTATEN  EN/OF  DERDE  LANDEN,  ALSMEDE  HET  GERAAMDE  POTENTIEEL  VOOR  GEZAMENLIJKE  PROJECTEN  TOT  2020  (ARTIKEL  22,  LID  1,  ONDER  L)  EN  M),  VAN  RICHTLIJN  2009/28/EG).    

Tabel  7:  Werkelijk  en  geschat  overschot  en/of  tekort  aan  productie  van  hernieuwbare  energie  ten  opzichte  van  het  indicatieve  traject dat kan worden overgedragen aan/ ingevoerd uit andere lidstaten en/of derde landen in België (ktoe)7,8  Traject EU van het % HEB in het bruto eindverbruik van energie Vergelijking met het traject vastgelegd in de richtlijn (in ktoe) Aandeel HEB (BE) in % (tabel 1) Warmte / Koeling Elektriciteit Elektriciteit in vervoer Algemeen verschil ten opzichte van de indicatieve jaarlijkse doelstelling  van de EU Raming van het verbruik (bruto eindverbruik) Warmte/koeling Elektriciteit Elektriciteit in vervoer Werkelijk verbruik Warmte/koeling elektriciteit Elektriciteit in vervoer Algemeen verschil ten opzichte van 2005 Algemeen verschil ten opzichte van het NAP

2005

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2,20%

3,28%

3,82%

4,36%

4,36%

5,44%

5,44%

7,06%

7,06%

2011

2012

2013

2014

2015

2016

41012

41222

41426

41638

41852

42057

42119

21804 8670 9485 38204,3 21913,6 8543,1 7747,6 38204,3 ‐2807,7

21804 8822 9522

21804 8973 9552

21804 9125 9589

21804 9276 9629

21804 9428 9661

21804 9539 9591

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2005

2009

2010

2,20%

4,49% 4,35% 6,25% 3,03%

5,01% 4,51% 6,79% 4,46%

1,21%

1,19%

38.209 21804 7912 8493 0,0

34662,3 19319,8 7792,2 7550,3 ‐3546,7

2005

2009

2016  

                                                                     7 Gebruik de werkelijke cijfers voor de rapportage van het overschot aan productie in de twee jaar voorafgaand aan indiening van het rapport, en ramingen voor de volgende jaren tot 2020. In ieder verslag 

kan de lidstaat gegevens van eerdere verslagen corrigeren.  8 Gebruik bij het invullen van de tabel negatieve cijfers (bv. –x ktoe) om het tekort aan productie aan te geven. 

53/55

Op de onderstaande grafiek toont de bovenste lijn de evolutie van het bruto eindverbruik (werkelijk en  geschat)  en  de  onderste  lijn  het  aandeel  van  HEB  in  de  Belgische  mix  ten  opzichte  van  de  Europese  doelstelling van 13 % in 2020.  45 000

Consommation finale  brute en ktep (réelle ou projection)

42 500

40 000

37 500

35 000

32 500

30 000 2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2017

2018

2019

2020

Année Consommation  réelle

Projection de Consommation  (finale brute)

14.00%

% de SER dans la consommation  finale brute BE

12.00%

10.00%

8.00%

6.00%

4.00%

2.00%

0.00% 2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

Trajectoire EU  pour BE

2012

2013

2014

2015

2016

proportion SER   (BE)  en %  (table  1)

   

16) VRAAG  11A:  VERSTREK 

DETAILS  OVER  STATISTISCHE  OVERDRACHTEN,  GEZAMENLIJKE  PROJECTEN  EN  GEZAMENLIJKE  REGELS  VOOR  BESLUITEN  OVER  STEUNREGELINGEN.  

  Op dit ogenblik heeft België nog geen statistische overdracht uitgevoerd. 

54/55

17) VRAAG  12:  VERSTREK  INFORMATIE  OVER  DE  WIJZE  VAN  RAMING  VAN  HET  AANDEEL  BIOLOGISCH  AFBREEKBAAR  AFVAL  IN  HET  VOOR  DE  ENERGIEPRODUCTIE  GEBRUIKTE  AFVAL,  EN  OVER  DE  STAPPEN  DIE  ZIJN  GENOMEN  OM  DERGELIJKE  RAMINGEN TE VERBETEREN EN TE VERIFIËREN  (ARTIKEL  22, LID  1, ONDER N), VAN  RICHTLIJN 2009/28/EG).   Merk  op  dat  de  lidstaten  in  het  eerste  voortgangsrapport  (over  2011)  worden  opgeroepen  hun  plannen  ten  aanzien  van  de  in  artikel  22,  lid  3,  onder  a),  b)  en  c),  opgeworpen  vragen  uiteen  te  zetten. Daarnaast mag iedere lidstaat alle andere informatie verstrekken die hij relevant acht voor  zijn specifieke situatie met betrekking tot de ontwikkeling van hernieuwbare energie. 

Vlaams Gewest  Op  basis  van  gegevens  van  de  huisvuilsorteercampagne  in  Vlaanderen  van  2006  bedraagt  het  hernieuwbaar aandeel van restafval op energetische basis 47,78%. De methode wordt beschreven in het  rapport “Bepaling van het hernieuwbaar aandeel van restafval” (Vito, april 2009). 

Waals Gewest  Het aandeel organisch biologisch afbreekbaar afval van het verbrand afval wordt afgerond op 41 %. Dit  massa‐aandeel is gestegen van 30 % in 1990‐1996 tot 35 % in 1997‐1999 en tot 40 % in 2000 om uit te  komen op 45 % tussen 2001 en 2003. Vanaf 2000 is er specifieke informatie beschikbaar over het aandeel  organisch  afval.  De  calorische  onderwaarde  van  het  aandeel  organisch  afval  wordt  geschat  op  4.24  GJ/t  (ULB) (ICEDD.) 

Brussels Hoofdstedelijk Gewest  De  verbrandingsoven  van  Neder‐Over‐Heembeek  is  gekoppeld  aan  een  turbine  (vermogen  van  45  MW)  die  +/‐  67  GWh  groene  elektriciteit  per  jaar  kan  produceren  in  het  BHG.  De  verbrandingsoven  kan  zo  477.100 ton huishoudelijk afval ‘verwerken’ (hoofdzakelijk de ‘witte’ zakken van het BHG), waarvan 53 %  organisch afval is, volgens een analyse van de inhoud van de vuilnisbakken.  Rekening  houdend  met  een  calorische  onderwaarde  van  het  aandeel  organisch  afval  van  4,24  GJ/ton  (ADEME) komt dit overeen met 25,61 ktoe. 

55/55