datum vergadering
C. Nagelhout
auteur
033-4346353
telefoon afdeling onderwerp agendapunt
23 september 2010
AZ
e-mail
[email protected]
behandelend bestuurder
E.M. Blom - de Groot
Educatievoorstel registratienummer
VOORSTEL AAN HET ALGEMEEN BESTUUR Inhoud voorstel: Dit voorstel bevat ter kennisname: - de educatiestrategie 2010 – 2012; - het jaarplan educatie september 2010 – 2011. Probleemstelling: Het educatiebeleid komt voort uit de externe communicatiestrategie. Dit is op 18 februari 2010 in uw vergadering van het Algemeen Bestuur vastgesteld. De door u toen gevraagde uitwerking van het onderwerp educatie, ontvangt u in dit voorstel ter kennisname. Deze uitwerking is besproken in de DB vergadering van 8 juli 2010. Eerdere besluiten / beleidskaders: - communicatiestrategie Waterschap Vallei & Eem 2010-2014, AB 18-2-2010; - concept visie op watereducatie van de Unie van Waterschappen . Oplossingsrichting en alternatieven: De educatiestrategie 2010 – 2012 geeft de educatiedoelstellingen weer. Evenals de te bereiken doelgroepen en een kwaliteitsimpuls en intensivering van de middelen. Daarnaast bevat het voorstel een intensivering op het gebied van samenwerking met andere organisaties die zich bezighouden met educatie. Hoe wordt rekening gehouden met MVO: Door educatie worden burgers, en in het bijzonder de jeugd, betrokken bij en geïnformeerd over zorgvuldig beheer van water en de taken van het waterschap. Consequentie van de besluitvorming voor geld, personeel en organisatie, OR, communicatie: Het educatievoorstel valt onder de externe communicatiestrategie 2010-2014. Dit voorstel heeft geen extra consequenties met betrekking tot geld, personeel en organisatie. Risico’s en hoe die te beperken: Risico bij het niet voldoende aandacht geven aan educatie is het missen van een communicatiedoelgroep. We willen als waterschap kinderen en jongeren boeien en binden aan water. Als ze water leuk en interessant vinden, kiezen ze wellicht voor een opleiding gericht op het watersysteem en de waterketen en worden ze waterprofessionals. Bij passieve aandacht voor educatie is het niet mogelijk om deze doelgroep goed te bedienen en missen we de kans om onze toekomstige burgers en medewerkers aan ons te binden en ons werk zichtbaar te maken. Bij passieve aandacht werken we niet aan een attitudeverandering en binding met het werk van het waterschap en verantwoord omgaan met water. Voorstel Dijkgraaf en Heemraden: Het Algemeen Bestuur neemt de educatiestrategie en het uitgewerkte jaarplan ter kennisname aan.
Pagina 1
mr. G.P. Dalhuisen, secretaris
drs. J.M.P. Moons, dijkgraaf
Beslissing bestuur:
Pagina 2
Bijlagen: 1. educatiestrategie 2010 – 2012 2. jaarplan educatie september 2010 - 2011
Pagina 3
BIJLAGE 1 Educatiestrategie 2010 – 2012 (Op hoofdlijnen vastgesteld door Dijkgraaf en Heemraden op 8 juli 2010) Inhoud voorstel: Op 18 februari 2010 is in de vergadering van het Algemeen Bestuur de nota Externe Communicatie vastgesteld. Het Algemeen Bestuur heeft daarnaast aangegeven dat educatie een duidelijke rol moet hebben binnen de communicatiestrategie. Dit voorstel omvat de inrichting van educatie als onderdeel van deze externe communicatiestrategie van Waterschap Vallei & Eem. Het geeft de kaders voor educatie met betrekking tot de periode tot de fusie met Waterschap Veluwe. Probleemstelling: Watereducatie is een belangrijk doel en instrument om de jeugd te betrekken bij het werk van het waterschap. De afgelopen jaren was het aanbod, de bereikte doelgroepen en het bereik van educatie beperkt . De resultaten van het afgelopen schoojaar zijn verwerkt in het bijgevoegde jaarplan 2010-2011. Het bestuur van ons waterschap wenst een actief educatiebeleid. Beleidskaders: Vanuit de Unie van Waterschappen is momenteel een nieuwe visie op watereducatie in de maak. Watereducatie krijgt hiermee een prominentere plaats binnen watercommunicatie. Deze visie komt waarschijnlijk in het najaar 2010 gereed. De educatiedoelen voor Waterschap Vallei & Eem sluiten aan bij de conceptversie van deze landelijke visie. Het Programmabureau Natuur- en Milieueducatie faciliteert de komende jaren een landelijke portefeuille van arrangementen met subsidies voor vernieuwende natuur- en milieuprojecten. Hiermee worden beleid en praktijk beter op elkaar aangesloten. Dit zorgt voor een groter aanbod van en vraag naar watereducatieprojecten. Zo komt er meer aandacht en budget voor gezamenlijke watereducatieprojecten die het aanbod van watereducatie landelijk en regionaal kunnen verbeteren. Waterschap Vallei & Eem is momenteel inhoudelijk partner bij twee projecten met deze subsidie. Vanuit de Unie van Waterschappen zijn een landelijke stuurgroep en de landelijke klankbordgroep watereducatie geformeerd om educatie structureel op de waterschapsagenda te krijgen. Hier wordt richtinggevend beleid voor watereducatie ontwikkeld. Sinds 2010 is de samenwerking tussen de twee fuserende waterschappen Vallei & Eem en Veluwe op educatiegebied al sterk verbeterd. De uitwerking van de landelijke campagne voor het nieuwe jeugdbestuur is hier een goed voorbeeld van. We zijn gezamenlijk opgetrokken in de werving van een jeugdbestuurslid en stellen één kandidaat beschikbaar vanuit beide waterschappen. Daarnaast vindt kennisuitwisseling plaats. In het kader van de voorgenomen fusie wordt educatie ambtelijk geïntegreerd. Doelen en doelgroepen: Waterschap Vallei & Eem zorgt voor veilige dijken, optimale waterstanden en schoon water in sloten, beken, kanalen en plassen. Communicatie is ondersteunend aan het realiseren van deze beleidsdoelstellingen. De communicatiethema’s uit de externe communicatiestrategie 2010-2014 zijn: - zichtbaarheid van ons waterschap verbeteren - samenwerking met andere partners versterken - effectieve communicatieboodschappen en instrumenten, gedifferentieerd naar doelgroepen ontwikkelen en uitvoeren. De afgeleide educatiedoelen zijn: - kennis bevorderen over het werk van het waterschap: wat doet het waterschap, voor wie, waarom en hoe; - de plaats en functie van het waterschap in de waterkringloop zichtbaar maken;
Pagina 4
-
beïnvloeden van de attitude van de jeugd ten aanzien van het milieu en water in het bijzonder; imagoversterking van de Waterschappen Vallei & Eem en Veluwe; enthousiasme, emotie, binding met het waterschap bevorderen; aansluiten bij belangrijke samenwerkingsprojecten en actief de samenwerking met belangrijke spelers opzoeken.
De corporate educatiedoelstelling is hierbij: “Watereducatie heeft als doel het organiseren van leerprocessen die uiteindelijk moeten leiden tot het bewust omgaan met water en tot watersparend gedrag. Het actief inzetten van watereducatie kan en zal kennisvermeerdering geven over het waterschap en de taken van het waterschap, en daarmee houding en gedragsverandering op dit vlak tot gevolg hebben”(citaat uit conceptvisie watereducatie Unie van Waterschappen) Doelgroepen: Waterschap Vallei & Eem richt zich met name op de jeugd. Kinderen in de basisschoolleeftijd zijn ontvankelijk voor water-, natuur- en milieueducatie en over tien, twintig jaar zullen zij in hoge mate bepalen hoe we met het milieu omgaan. Bovendien praten zij thuis over het lesexcursieprogramma. Belangrijk is om een doorlopende leerlijn te bieden. Dat betekent actief bij de schoolgaande jeugd en jongeren (Primair Onderwijs, Voortgezet Onderwijs, studenten met watergerichte studies) aanwezig zijn. Hiermee proberen we te bereiken dat water een vaste, structurele plek in de leerlijn van de schoolgaande jeugd krijgt. Jeugdeducatie heeft een duidelijke prioriteit. Voorlichting aan volwassenen vindt plaats op aanvraag.
Om deze doelen en doelgroepen te bereiken richt Waterschap Vallei & Eem zich in 2010-2012 op de komende speerpunten: - uitbreiding van de doelgroep middelbare school, door deelname aan lesprojecten voor leerlingen uit onderbouw en bovenbouw; - samenwerking met belangrijke spelers verbeteren, te weten: natuur- en milieu educatiecentra in de regio, gemeenten, andere waterschappen, Unie van Waterschappen; - excursies handhaven op huidige niveau en aanbod, d.w.z. een gemiddeld bereik van 115 scholen met rondleidingen op de rioolwaterzuiveringen Amersfoort, Ede, Soest en Veenendaal. De uitwerking van deze speerpunten vindt u in bijgevoegd educatiejaarplan (september 2010september 2011).
Pagina 5
BIJLAGE 2 Educatiejaarplan september 2010 – september 2011 Voor het product educatie zijn 700 productieve/effectieve uren beschikbaar. Er is meer inzet mogelijk dan in de jaren voor 2010 en daardoor dus ook een intensivering op het gebied van te bereiken doelgroepen en in te zetten middelen. Speerpunt 1: Doelgroep middelbare school uitbreiden 200 uur per jaar Bestaande projecten: - Lesproject Utrecht aan Zee (nieuw) Dit lespakket wordt momenteel door Landschap Erfgoed Utrecht en de Kunstuitleen Utrecht ontwikkeld voor de onderbouw van het Voortgezet Onderwijs (VO). Waterschap Vallei & Eem en Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden werken hier financieel aan mee. Ook stellen wij onze inhoudelijke expertise beschikbaar. In 2010 worden vijf scholen met leerlingen in de leeftijd van 1215 jaar, uitgenodigd om deel te nemen aan het pilotproject. In 2011 wordt het project geëvalueerd en wordt besloten hoe de uitrol gaat plaatsvinden. Hierbij is het waterschap inhoudelijk partner. Dit project wordt getoetst voor deelname aan het landelijke subsidieproject van het Programmabureau Natuur- en milieueducatie. - Profielwerkstuk begeleiding Ik Onderzoek Water (nieuw) Bij ‘Ik Onderzoek Water’ worden leerlingen van de examenklassen havo en vwo begeleid door de watersector bij het maken van hun profielwerkstuk. In 2009 heeft de Universiteit Utrecht dit project opgestart met 70 leerlingen. Hiervan heeft Waterschap Vallei & Eem 5 leerlingen (2 groepjes) begeleid. Voor het schooljaar 2010-2011 wordt dit aantal uitgebreid naar 4 groepjes. De inhoudelijke begeleiding gebeurt nu door medewerkers van planvorming. Dit kan uitgebreid worden naar medewerkers van andere afdelingen. Dit project wordt getoetst voor deelname aan het landelijke subsidieproject van het Programmabureau Natuur- en milieueducatie. Speerpunt 2: Samenwerking met natuur- en milieueducatiecentra (nme) en andere partners verbeteren 200 uur per jaar Bestaande projecten: - Excursie Gemaal Eemnes De excursie op en rond Gemaal Eemnes wordt gefaciliteerd door het waterschap en uitgevoerd door de Historische Kring Eemnes. De excursie richt zich op groep 7/8 van de basisschool en de onderbouw van de middelbare school. In het schooljaar 2009-2010 hebben 2 scholen een rondleiding gevolgd. Voor 2011 en verder wil het waterschap de Historische Kring ondersteunen bij hun promotionele activiteiten en eventueel materiaal om de excursie tot een succes te maken om zo het belang van Gemaal Eemnes aan de jeugd door te geven. - Droppie Waterlespakket Het Droppie Waterlespakket richt zich op de onderbouw Primair Onderwijs (PO). Met Droppie maken kinderen spelenderwijs kennis met water, waterbeheer en het belang van schoon water. In 2009-2010 zijn 50 pakketten verstuurd. In 2011 en verder blijft dit pakket gehandhaafd en wordt vooral gekeken naar de uitgifte. In het schooljaar 2010-2011 start een pilotproject met Natuur- en Milieueducatie centrum (NME) Het Groene Wiel in Ede voor uitgifte van Droppie via het centrum. Bij succes wordt de samenwerking uitgebreid naar andere nme-centra. Zodat in 2015 alle 10 nmecentra in de regio zelf de Droppie Waterlespakketten uitgeven aan de scholen. Het streven is om gemiddeld per nme-centra twee pakketten te verstrekken aan de basisscholen. - Leskist Water De leskist Water richt zich op de gehele basisschool en is bedoeld als ondersteuning bij een waterproject. In het schooljaar 2009-2010 zijn 19 kisten uitgeleend. In 2011 wordt de kist langzaam uit ons assortiment gehaald. In het schooljaar 2010-2011 worden de eerste gesprekken met nmecentra gevoerd om de waterinformatie van Waterschap Vallei & Eem in bestaande leskisten te integreren. 1. omdat onze leskist zwaar verouderd is en er geïnvesteerd moet worden om deze up date te maken en te houden en aan te laten sluiten bij gebruikte lesmethoden.
Pagina 6
2. omdat bij de nme-centra in de regio verschillende overlappende en recentere waterkisten/pakketten te leen zijn. De kerntaken van ons waterschap worden per nme-centra in een bestaande waterleskist opgenomen. Hierbij investeert het waterschap tijd in de samenwerking met de verschillende regionale nme-centra. Op deze manier wordt de beschikbare waterinformatie vanuit de juiste plek uitgegeven en blijft de informatie en de lesmethode up-to-date. Aan het eind van ieder schooljaar ontvangt het waterschap een overzicht van het aantal uitgeleende leskisten. - Lespakket Wie Wat Waterbeheer en lespakket Wie Wat Waterkwaliteit De lespakketten over waterbeheer en waterkwaliteit richten zich op de bovenbouw van het primair onderwijs. Hoewel het onderwerp goed is, zijn de lespakketten zwaar verouderd. In 2009 en in de eerste helft van 2010 zijn geen pakketten uitgeleend. Dit pakket wordt vanaf 2011 langzaam uit ons assortiment gehaald. Daarvoor in de plaats wordt het aanbod van de nme-centra over waterbeheer op onze website opgenomen. - Jeugdwaterschapsbestuur (nieuw) Waterschap Vallei & Eem en Waterschap Veluwe hebben samen de vraag van de Unie van Waterschappen opgepakt voor de werving en de inzet van een jeugdwaterschapsbestuurslid. Momenteel wordt gewerkt aan een communicatieplan hoe ons bestuurslid in te zetten vanaf het schooljaar 2010-2011. Speerpunt 3: Excursies handhaven 100 uur per jaar (daarnaast inzet van vrijwilligers) Bestaande projecten: Excursie RWZI De excursie op de RWZI is gericht op groep 7 en 8 van het Primair Onderwijs (PO). In het schooljaar 2009-2010 hebben 116 scholen uit Amersfoort, Ede, Soest en Veenendaal de excursie bezocht. Dit is 84% van het totaal aan basisscholen in de genoemde regio’s. De excursie wordt unaniem positief beoordeeld in de ingevulde evaluatieformulieren. Voor 2011 en verder willen we dit aantal handhaven (een bereik van 116 scholen) en de excursie inhoudelijk verbeteren (moderner/ betere aansluiting op lesmateriaal). Overige educatieprojecten 100 uur Website wve.nl/leren over water De pagina leren over water werd in 2009 en het eerste deel van 2010 goed bezocht. Met 2.630 pageviews op jaarbasis staat deze in de top 25 van meest bekeken pagina’s op de website. Voor 2010 en verder is het van belang de informatie correct, aantrekkelijk en up to date te houden. En binnen deze top 25 te blijven. - Website Droppie Water De succesvolle, landelijke website richt zich op de hele basisschool, maar wordt vooral gebruikt voor watereducatie bij de onderbouwklassen (groep 1, 2, 3). Voor 2010 en verder is het belangrijk om de regionale pagina’s te vullen met correcte informatie. Daarnaast wil het waterschap zich aansluiten bij de stuurgroep Droppie Water voor meer zeggenschap en informatie over de website en de middelen van Droppie. De website bereikt gemiddeld 10 pageviews per dag. Voorlichting 100 uur + inzet van de communicatiemedewerkers en collega’s van andere afdelingen - Lezingen voor volwassenen In de eerste helft van 2010 zijn drie lezingen op aanvraag verzorgd door het waterschap. Hiermee zijn ongeveer zestig inwoners van ons gebied bereikt. Voor deze lezingen is een volledige algemene powerpoint presentatie ontwikkeld. Deze presentatie bevordert begrip en kennis omtrent de drie kerntaken. In 2010 en verder wordt deze powerpointpresentatie up to date gehouden zodat medewerkers deze lezingen kunnen verzorgen. - Open dagen van het waterschap
Pagina 7
De open dagen op Gemaal Eemnes trekken gemiddeld vijftig bezoekers per keer. Door aan te sluiten bij landelijke themadagen en activiteiten in de regio, wil het waterschap dit aantal naar een gemiddelde van 100 bezoekers per keer brengen.
Pagina 8
