Verkenning Ondernemingsplan Kunstijsbaan Eemland/Amersfoort
Accountants en adviseurs voor het midden- en kleinbedrijf Postbus 131, 3930 EC, Woudenberg Tel: 06 - 22 52 73 76 www.v-d-worp.info
Stichting Kunstijsbaan Eemland e.o. Venestraat 58, 3861 BZ Nijkerk www.kunstijsbaan-eemland.nl
Verkenning Ondernemingsplan Kunstijsbaan Eemland/Amersfoort
Onderzoek en rapportage: Van der Worp Advies Groep, Woudenberg. Website: www.v-d-worp.info. Tel 06-22 52 73 76 Amersfoort, Januari 2009
Van der Worp Advies Groep, Postbus 131, 3930 EC, Woudenberg • Website: www.v-d-worp.info • Tel. nr. 06-22527376
2
Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1: Inleiding 1.1 De aanleiding. 1.2 Het doel. Hoofdstuk 2: Start activiteiten 2.1 Het verzamelen gegevens 2.2 Overleg met mogelijke partners Hoofdstuk 3: Investeringen en exploitatie. 3.1 Investeringen. 3.2 Exploitatie. Hoofdstuk 4: Dekkingsplan Hoofdstuk 5: Conclusie en aanbevelingen Bijlage
: Programma van Eisen. [PvE] Stichting Kunstijsbaan Eemland [SKE].
Van der Worp Advies Groep, Postbus 131, 3930 EC Woudenberg. Website: www.v-d-worp.info. Tel. nr. 06-22527376.
Van der Worp Advies Groep, Postbus 131, 3930 EC, Woudenberg • Website: www.v-d-worp.info • Tel. nr. 06-22527376
3
Hoofdstuk 1 Inleiding 1.1 De aanleiding. Het bestuur van de Stichting Kunstijsbaan Eemland [verder te noemen de SKE] realiseert zich dat de voortgang in de plannen om te komen tot een kunstijsbaan momenteel in een cruciaal stadium verkeerd. --- De gemeenteraad heeft uitgesproken voorstander te zijn van de bouw van een kunstijsbaan in Vathorst in combinatie met een zwembad en heeft daarvoor inmiddels 3 miljoen euro gereserveerd. De besluitvorming is vooralsnog uitgesteld. Het College heeft in november 2008 voorgesteld op basis van het beschikbare budget te kiezen voor een onoverdekte kunstijsbaan. De Gemeenteraad heeft dit voorstel besproken en het College opgedragen te komen met een concreet bedrijfsplan voor verschillende situaties waaronder een overdekte kunstijsbaan. Ten behoeve van deze besluitvorming is het van belang dat de gemeenteraad goed inzicht krijgt in de investerings- en exploitatiekosten. --- De Provincie Utrecht schrijft in haar brief aan het College van Burgemeester en wethouders van Amersfoort het volgende: “Wij zijn wel van mening dat een nieuwe kunstijsbaan een bovenregionaal belang dient. Dat betekent dat wij het project willen steunen door het verlenen van subsidies. We hebben echter geconcludeerd dat de huidige plannen voor de kunstijsbaan te weinig concreet zijn om nu al te kunnen toetsen aan de bestaande subsidieregelingen. Een verkenning heeft opgeleverd dat het totaalbedrag aan subsidies voor de ijsbaan maximaal € 1,3 mln bedraagt”.
Op grond hiervan heeft de SKE gekozen voor het in eigen beheer opstellen van een verkenning om te komen tot een ondernemingsplan voor de bouw van een zwembad in combinatie met een kunstijsbaan. Het is verheugend om te kunnen vaststellen dat er een combinatie zwembad – ijsbaan in Eemland komt. De slogan is “in één keer goed”, dus tenminste een half-overdekte kunstijsbaan. Een onoverdekte ijsbaan is moeilijk te exploiteren en energie verslindend. Met deze verkenning wordt de visie op het bedrijfsplan gegeven en wordt aangetoond dat de combinatie zwembad – overdekte kunstijsbaan met een gezamenlijke inspanning voor het grijpen is. 1.2 Het doel. De bedoeling van het opstellen van een verkenning om te komen tot een ondernemingsplan is een actueel en goed beeld te geven van de investerings- en exploitatiekosten van een kunstijsbaan zodat: a. Subsidieverleners onderbouwd en concreet kunnen zien welk plan er komt en welke subsidies er nodig zijn om de bouw van een kunstijsbaan mogelijk te maken. b. De gemeenteraad van Amersfoort in de 1e helft van 2009 een weloverwogen besluit kan nemen over de bouw van een kunstijsbaan in Amersfoort. c. Mogelijke ondernemers te interesseren voor dit project.
Ook hier is dus sterk behoefte aan een plan met een goede begroting van de investerings- en exploitatiekosten.
Raadsinformatiebrief NR 136 van 4 november 2008 Brief van Gedeputeerde Staten Provincie Utrecht van 10 oktober 2008
1 2
Van der Worp Advies Groep, Postbus 131, 3930 EC, Woudenberg • Website: www.v-d-worp.info • Tel. nr. 06-22527376
4
Hoofdstuk 2 Start activiteiten 2.1 Het verzamelen van gegevens. De door Hopman-Andres Consultants B.V. [verder te noemen Hopman] uitgebrachte rapporten. A. Het Draagvlakonderzoek Kunstijsbaan Eemland van 30 november 2005. Kernpunten: --- er is duidelijk behoefte aan een kunstijsbaan. --- clustervorming met het zwembad levert grote voordelen op met betrekking tot de investeringen en op de exploitatiekosten. Ook zijn er aanzienlijke milieu voordelen. --- een volledig overdekte kunstijsbaan geeft de beste gebruiksmogelijkheden en exploitatie. Een klein positief saldo. Zie hoofdstuk 5 ad 5.3.2]. Er wordt op hoofdlijnen ingegaan op de investeringskosten en de exploitatiekenmerken. De bezoekersaantallen zijn vastgesteld op een minimale positie. Opmerking. Het rapport gaat uit van 262.000 bezoekers. Voorzichtig begroot. Er wordt geen rekening gehouden met de autonome groei maar ook niet met het effect van de stelling: het aanbod bepaalt de vraag. Op grond van latere gegevens lijkt een bezoekersaantal van 300.000 zeer kansrijk. B. Kosten voor Kunstijs t.b.v. de KNSB d.d. maart 2008. Kernpunt: Geeft antwoord op de vraag: Wat zijn de kosten voor de realisatie en exploitatie van verschillende kunstijsbanen en welke actuele trend en ontwikkelingen kunnen hierop van invloed zijn.
C. Ruimte voor Kunstijs t.b.v de KNSB d.d. maart 2008. Kernpunten: --- De latente behoefte aan kunstijsbanen in Nederland biedt voldoende draagvlak voor o.a. twee nieuwe kunstijsbanen van 400 meter. Eén in Rotterdam en één in Amersfoort. --- Eén van de uitgangspunten is dat met name in regio’s met een grote bevolkingsdichtheid het aanbod de vraag bepaalt. D. Onderzoek Concurrentiekracht Kunstijsbaan Eemland d.d. 8 juni 2008 in opdracht van de Gemeente Amersfoort. Kernpunt: Uit dit onderzoek blijkt dat er voldoende latente behoefte aanwezig is in het verzorgingsgebied van de Vechtse Banen in Utrecht om het beperkte verloop naar een nieuwe kunstijsbaan in Amersfoort op te vangen. De hierboven genoemde rapporten zijn alle vier gemaakt voor een bepaald doel. Mede daardoor zitten er verschillen in de uitkomsten van de onderzoeken. Het Draagvlakonderzoek Kunstijsbaan Eemland komt nog het meest in de buurt om als basis te nemen voor de berekeningen in deze verkenning. Zij het dat het rapport al weer 3 jaar oud is met alle gevolgen van dien. Om het plan van aanpak verder uit te kunnen werken en tot een goed en onderbouwd ondernemingsplan te kunnen komen zal er nader onderzoek gedaan moeten worden. De berekeningen zullen specifiek moeten gelden voor de kunstijsbaan in Amersfoort. Uitgevoerd door een bureau met specifieke kennis van kunstijsbanen die geclusterd zijn gebouwd aan een zwembad.
Van der Worp Advies Groep, Postbus 131, 3930 EC, Woudenberg • Website: www.v-d-worp.info • Tel. nr. 06-22527376
5
Hoofdstuk 1 2.2 Overleg met mogelijke partners. Gesprek met Joop van Scherpenzeel van Hopman-Andres Consultants BV: De door Hopman uitgebrachte rapporten zijn gemaakt in opdracht van 3 opdrachtgevers. Dit heeft er toe geleid dat de aspecten als investeringen, exploitaties en bezoekersaantallen vanuit diverse hoeken zijn benaderd en belicht. Daardoor konden soms verschillen ontstaan. Hierdoor werd de bruikbaarheid voor deze verkenning geminimaliseerd.
Conclusie. Op grond van de bestudering van de rapporten van Hopman en de twee hier boven genoemde gesprekken is de conclusie dat het Rapport Draagvlakonderzoek tot leidraad zal moeten dienen. Het rapport heeft de afgelopen jaren de toets der kritiek doorstaan.
Bespreking met Optisport Exploitaties B.V. te Gorinchem. De volgende punten kwamen aan de orde: --- Optisport is bereid om [voorlopig] op afstand te adviseren. --- Kunstijsbanen kunnen commercieel worden geëxploiteerd mits de grond “om niet” wordt verkregen en er geen kapitaalslasten zijn. Zij noemde de kunstijsbanen in Hoorn en Breda. --- Optisport komt pas in beeld wanneer er een uitgewerkt plan ligt inclusief de financiering. --- Optisport kan de namen en de adressen geven van de bureaus die expertise hebben in het maken van de investering- en exploitatie plannen van kunstijsbanen die samen met een zwembad worden gebouwd. --- Wanneer financiering in de vorm van vreemd vermogen nodig is dan wordt de Bank van Nederlandse Gemeenten [BNG] aanbevolen. Men hanteert een lage rente terwijl ook de garantiestelling in samenwerking met de gemeente Amersfoort geregeld kan worden.
Van der Worp Advies Groep, Postbus 131, 3930 EC, Woudenberg • Website: www.v-d-worp.info • Tel. nr. 06-22527376
6
Hoofdstuk 3 Investeringen en explotatie Een [volledig] overdekte kunstijsbaan. 3.1 Investeringen. Wij gaan hier uit van de variant semi- overdekt omdat: - Hiermee een optimaal recreatief gebruik mogelijk is. - Een goede ijskwaliteit mogelijk is voor wedstrijdtrainingen en regionale wedstrijden alsmede landelijke marathons. - Deze variant kosten optimaal is voor wat betreft investeringen en exploitatie. De recente aanbesteding en realisatie van de nieuwe ijsbaan Twente leert dat een volledige overdekte ijsbaan ook kostenoptimaal kan zijn. Dit zou in een later stadium ook voor Amersfoort in beeld kunnen komen. Hiervan vooralsnog niet van uitgaan. Uitgangspunten: --- De semi overdekte kunstijsbaan van Hoorn in de provincie Noord Holland. De SKE heeft inmiddels een eerste stap gezet tot het opstellen van een Programma van Eisen (PvE). Het opstellen van een PvE ten behoeve van het maken van een eerste ontwerp lijkt de verantwoordelijkheid van de aanbestedende dienst van de Gemeente Amersfoort of een eventuele projectontwikkelaar. Het is goed dat vanuit de Eemlandse ijsverenigingen de wensen van de gebruikers in beeld worden gebracht. Zie bijlage 1. --- De 400 meter [semi] overdekte kunstijsbaan waarbij het middenterrein wordt aangewezen voor een 30 x 60 ijsbaan. --- De bouwkosten gelden voor de ijsbaan, het middenterrein, het gebouw, de bouwkosten, de interne infrastructuur, koeltechniek en luchtbehandeling en de [gedeeltelijke] overkapping. --- De grondkosten, externe infrastructurele kosten, aansluitkosten, en de omzetbelasting [BTW] buiten beschouwing laten.
--- Met betrekking tot de grond wordt er in deze verkenning van uitgegaan dat de Gemeente Amersfoort c.q. de OBV [Onroerendgoed Bedrijf Vathorst B.V.] deze “om niet” ter beschikking stelt. Dit gebeurt eveneens voor de grond voor o.a. de voetbal- en hockeyvelden alsmede voor de tennisbanen en het zwembad. Een kunstijsbaan heeft eveneens een publieke functie. Er is circa 2 ha grond benodigd. De kosten voor de grond dienen te worden betaald uit de gereserveerde gelden voor publieke voorzieningen. --- Kosten ontsluiting en parkeren. Uitgegaan wordt van kostendekkende parkeertarieven. Betalen voor een parkeerple Uitgegaan wordt van kostendekkende parkeertarieven. Betalen voor een parkeerplek behoort heden ten dage tot de standaard kosten van elke automobilist. Ook voor het grote zwembad aan de Hogeweg wordt uitgegaan van kostendekkende tarieven. De Vechtsebanen in Utrecht heeft een gebouwde parkeervoorziening gerealiseerd en hanteert daarvoor een tarief van € 1,-- per uur. Dit wordt als niet onredelijk ervaren. Vooralsnog worden deze uitgangspunten ook voor de accommodatie in Vathorst gehanteerd. k behoort heden ten dage tot de standaard kosten van elke automobilist. Ook voor het grote zwembad aan de Hogeweg wordt uitgegaan van kostendekkende tarieven. De Vechtsebanen in Utrecht heeft een gebouwde parkeervoorziening gerealiseerd en hanteert daarvoor een tarief van € 1,-- per uur. Dit wordt als niet onredelijk ervaren. Vooralsnog worden deze uitgangspunten ook voor de accommodatie in Vathorst gehanteerd. Om het investeringsbedrag vast te stellen moet worden uitgegaan van de kunstijsbanen van Hoorn, Enschede en uit het rapport Draagvlakonderzoek van Hopman.
Van der Worp Advies Groep, Postbus 131, 3930 EC, Woudenberg • Website: www.v-d-worp.info • Tel. nr. 06-22527376
7
De aanneemsom voor de ijsbaan in Hoorn bedroeg € 10.600.000 uit 2005. Enschede € 11.200.000 [geheel overdekt] in 2007. Hopman komt voor een semi- overdekte baan op € 9.325.000,--. Eveneens uit 2005 en voorzichtig begroot. [1] Vanuit 2005 dienen de bedragen eigenlijk geïndexeerd te worden. Maar aangezien de druk op de bouwprijzen in alle hevigheid is losgebarsten [recessie] kunnen deze twee facetten tegen elkaar worden weg geschrapt. Investering te begroten op € 10.000.000 Af: voordeel clustering zwembad - 1.400.000 [2] De netto investering ijsbaan wordt - 8.600.000 Af: Subsidie Gemeente Amersfoort - 3.000.000 Af: Verkenning Subsidie Provincie Utrecht - 1.300.000 [3] Nog te financieren - 4.300.000. Het voordeel in de exploitatie met betrekking tot de bouw in combinatie met het zwembad bedraagt € 172.000,--. [2] Dit voordeel kan geheel worden toegerekend aan de kunstijsbaan omdat de stichtings- en exploitatiekosten van het zwembad in zijn geheel reeds beschikbaar zijn. Dit bedrag is aan te wenden om de aflossing en rente [in annuïteit] te betalen voor aan te trekken vreemd vermogen van € 2.700.000. Looptijd 25 jaar, rente 4%. De Gemeente Amersfoort heeft een financierings overeenkomst met de Bank van Nederlandse Gemeenten [de BNG] met een rentepercentage van 3 ½%. [4] Aangezien er tevens een garantiestelling nodig zal zijn is een rentepercentage van 4% op zijn plaats.
Conclusie. Er zal nog een aanvullende dekking nodig zijn van € 1.600.000,--. Zie hiervoor het Dekkingsplan in Hoofdstuk 4. 3.2 Exploitatie. Uit de rapporten van Hopman kan worden geconcludeerd dat de exploitatie budgettair neutraal gevoerd kan worden. Vaststaat dat Hopman voorzichtig heeft begroot zodat aannemelijk is dat een overschot gerealiseerd zal kunnen worden. Uitgangspunten zijn dat er geen kapitaalslasten zullen zijn en dat de grond “om niet” zal worden verkregen. Private partijen staan in de rij om de exploitatie op commerciële basis te exploiteren. Zo is het beheer van de kunstijsbanen in Hoorn en Breda in beheer bij Optisport Exploitaties BV. Het bedrijf is lovend over het exploiteren van kunstijsbanen in Nederland. Ook Enschedé heeft al direct een succesvol eerste jaar laten zien. Niets staat een gunstige exploitatie in de weg zodat een fiat tot de bouw gegeven kan worden mits voor de investeringskosten dekking is gevonden.
3 Uit: Draagvlakonderzoek van 30 november 2005 [1] Bron: Rapport Draagvlakonderzoek Hopman. Hoofdstuk 5: Investeringen en exploitatie. [2] Bron: Rapport Draagvlakonderzoek Hopman. Hoofdstuk 7: Clustering ijsbaan en zwembad. [3] Bron: Brief van 10 oktober 2008 van de Provincie Utrecht aan het College van B&W van Amersfoort. [4] Bron: Zie ondermeer het Treasury Statuut 2005 van de Gemeente Amersfoort.
Van der Worp Advies Groep, Postbus 131, 3930 EC, Woudenberg • Website: www.v-d-worp.info • Tel. nr. 06-22527376
8
Hoofdstuk 4 Dekkingsplan In Hoofdstuk 3, Investeringen en exploitatie, is vastgesteld dat er nog een externe financiering nodig zal zijn van € 1,6 miljoen dan wel tot dekking van de jaarlasten van deze investering ad circa € 100.000,--. De volgende mogelijkheden zijn beschikbaar: Extra investeringssubsidie van de Provincie Utrecht. Het College van Gedeputeerde Staten noemt in haar brief van 10 oktober 2008 een mogelijke subsidie van € 1,3 mln. Daarnaast stelt zij in deze brief : “We hebben echter geconcludeerd dat de huidige plannen voor de kunstijsbaan te weinig concreet zijn om nu al te kunnen toetsen aan de bestaande subsidieregelingen”. “Aansluiting bij bestaande subsidies is te vinden op het vlak van economie, cultuur en duurzaamheid”. De overkapping van de kunstijsbaan past geheel in het duurzaamheid streven van de provincie. Wanneer het Ondernemingsplan uitgewerkt zal zijn dan zijn hier zeker aanvullende mogelijkheden.
Bij de realisatie zou rekening gehouden kunnen worden voor huurcontracten voor b.v. fitness bedrijven en andere bedrijven die verwant zijn aan schaatsen, gezondheid, recreatie, welness etc. Bij de bouw van de kunstijsbanen wordt vaak een beroep gedaan op de bevolking. Denk daarbij aan een inzamelingsactie, obligatie lening met vrij kaartjes als tegenprestatie en andere creatieve oplossingen. Bijdragen van woningbouwverenigingen zijn niet onrealistisch door de aanvulling op het woonklimaat.
Investeringssubsidie van de Provincie Gelderland. De provincie Gelderland werkt momenteel aan een actief accommodatie beleid. Veel schaatsliefhebbers uit de Gelderse Vallei en de Noord Veluwe, van Ede t/m Harderwijk, zullen blijkens het voornoemd draagvlakonderzoek gebruik gaan maken van de kunstijsbaan in Amersfoort. Het lijkt dan ook gerechtvaardigd om het Provincie bestuur te verzoeken om eveneens een subsidie te verstrekken ter grootte van de helft van die van de Provincie Utrecht. Private sector. Bij de realisatie en exploitatie van de kunstijsbaan kunnen sponsoren uit het bedrijfsleven gezocht worden. Hierbij kan gebruik gemaakt worden van een sponsorcontract waarbij de investeringssubsidie een tegenprestatie vormt voor het z.g. sponsorpakket. Te denken valt aan: sponsoravonden voor medewerkers, een businessclub, borden of naamplaten en andere vormen van erkenning.
Van der Worp Advies Groep, Postbus 131, 3930 EC, Woudenberg • Website: www.v-d-worp.info • Tel. nr. 06-22527376
9
Subsidies. Er zijn verschillende regelingen en subsidies die een drukkende werking hebben op de investeringen en de exploitatie.
In Amersfoort is grote behoefte aan een hal voor culturele sportieve en recreatieve evenementen. Ook is deze hal zomers geschikt voor commerciële activiteiten zoals tentoonstellingen en veilingen.
De Nederlandse Overheid: voorbeelden:
Jaarhuur exploitant. De verhuur van de ijsbaan in Hoorn aan de exploitant levert een huur op van € 100.000,-- per jaar met een looptijd van 10 jaar. Daarna volgt er een nieuwe aanbesteding. In Hoorn is dit bedrag voorzichtigheidshalve gekapitaliseerd op € 1.200.000,--. [BAM]. De Gemeente Enschede ontvangt van de exploitant op jaarbasis € 135.000,-- aan huur. Hierop moeten nog wel vaste lasten, verbonden aan het eigendom, in mindering worden gebracht. Er resteert dan een positief bedrag dat gekapitaliseerd kan worden en ingezet voor de financiering van de investeringen.
De Energie-investeringsaftrek [EIA]. De aftrek is minimaal 40% van de [energie]investeringen. De regeling Vrije Afschrijving Milieu – investeringen [VAMIL]. De Energie Investeringsaftrek Non Profit [EINP], een eenmalige investeringssubsidie welke 14-18% bedraagt van de [energie] investeringskosten. NOC/NSF. Europese subsidies. Mogelijkheden op het gebied van innovatie en energiebesparende maatregelen. Het terrein is erg breed en het verdient daarom de aandacht van een professional die op dit terrein zijn/haar sporen heeft verdiend. Bijdragen gemeenten in het voedingsgebied Kunstijsbaan Amersfoort. Schaatsliefhebbers uit de buurgemeenten zullen in dezelfde mate profiteren van de nieuw aan te leggen kunstijsbaan als de inwoners van Amersfoort. De bestuurders van deze gemeenten zullen daarom uiteindelijk bereid moeten zijn om een bijdrage te leveren. Zie de voorbeelden in West Friesland [Hoorn] en Twente [Enschedé]. Van gemeenten binnen een straal van < 10 km wordt een bijdrage gevraagd van € 5,-- per inwoner en tussen de 10 en 15 km € 2,50 per inwoner.
De wijze van aanbesteding blijkt ook van groot belang te zijn op zowel het investeringsbedrag als de exploitatie. DBOM, Design-Build-Operate en Maintain heeft de voorkeur. In Enschedé is een contractperiode van 20 jaar een stimulans geweest tot een verassend goede baan alsmede een goed contract voor de gemeente.
Medegebruik. De Kunstijsbaan dient een multifunctioneel karakter te krijgen zodat in de zomermaanden gebruik door derden mogelijk is.
Van der Worp Advies Groep, Postbus 131, 3930 EC, Woudenberg • Website: www.v-d-worp.info • Tel. nr. 06-22527376
10
Hoofdstuk 5 Samenvating, slotconclusie en aanbeveling Samenvatting. In de voorgaande hoofdstukken is inzicht geboden in de benodigde investeringen en de resultaten in de exploitatie voor een [semi] overdekte kunstijsbaan in Amersfoort/Eemland. In hoofdstuk 3 wordt aangegeven dat, na verwerking van de voordelen door gezamenlijke bouw met het zwembad, er nog een tekort is van € 1.600.000,-- aan investeringen dan wel een exploitatietekort van circa € 100.000,-- per jaar. Het dekkingsplan in Hoofdstuk 4 laat zien dat er volop mogelijkheden zijn om het tekort aan te zuiveren. In Hoofdstuk 3 komt naar voren dat op de exploitatie een voordelig resultaat kan worden geboekt mits: --- er geen kapitaalslasten zijn. --- de grond “om niet” van de Gemeente Amersfoort/ OBV kan worden verkregen. --- gebouwd wordt in combinatie met het zwembad. --- er kostendekkende parkeertarieven gehanteerd worden. Slotconclusie. De mogelijkheden om tot de bouw en een gunstige exploitatie van een semi- overdekte kunstijs-baan in Amersfoort te komen liggen voor het grijpen. Er zijn voldoende mogelijkheden om de resterende investering van 1,6 miljoen dan wel de benodigde dekkingsmiddelen ad € 100.000,-per jaar op tafel te krijgen. Aanbeveling. Onderbouw dit met een ondernemingsplan dat is toegespitst op de bouw in combinatie met een zwembad in de specifieke situatie van Amersfoort. Zoek op basis daarvan naar concrete afspraken met andere betrokken partijen.
Van der Worp Advies Groep, Postbus 131, 3930 EC, Woudenberg • Website: www.v-d-worp.info • Tel. nr. 06-22527376
11
Bijlage 1 Programma van Eisen zoals opgesteld door de SKE 1. Inleiding Deze eerste aanzet tot het programma van eisen is een eerste stap tot het opstellen van een volledig programma van eisen. Het opstellen van een PvE ten behoeve van het maken van een eerste ontwerp lijkt de verantwoordelijkheid van de aanbestedende dienst (gemeente Amersfoort) of een eventuele projectontwikkelaar (bijvoorbeeld A-one). In beide gevallen is het goed dat de vanuit de Eemlandse ijsverenigingen (verenigd in de SKE) de wensen vanuit de gebruikers in beeld worden gebracht. Deze memo is een eerste aanzet tot het in beeld brengen van de wensen en eisen vanuit het langebaan schaatsen. Dit document zal in de loop van de planvorming worden uitgebreid en aangepast. In de planontwikkeling moet (helaas) vaak vanuit financiële overwegingen “water bij de wijn” worden gedaan. In dit document worden de eisen en wensen ten aanzien van de kwaliteit (en functionaliteit) van de ijsbaan op een rijtje gezet en daarmee kan het planontwikkelingsproces worden getoetst op de oorspronkelijke kwaliteitseisen. Vertrekpunt is PvE Blauwe Berg te Hoorn (dd. 10 november 2003) 2. Gebruikseisen Het gebouw dient gedeeltelijk overkapt te zijn en dient de volgende ijsbanen te bevatten: een 400 meter wedstrijdbaan een 30x60 meter recreatiebaan (t.b.v. o.a. kunstschaatsen, ijshockey, ijsdansen, disco) optioneel: een 300 meter recreatiebaan direct binnen de 400 meter baan Ook de 30x60 baan dient voorzien te zijn van een overkapping (vgl. Hoorn).
Tevens kan de inpassing van een verenigingsruimte (clubhuis voor de SKE-verenigingen) en een eventuele vergaderruimte als optie worden meegenomen. De totale netto vloeroppervlakte van het complex bedraagt 14.712 m2. Het bruto vloeroppervlak van het totale bouwterrein bedraagt 31.000 m2. Recreatie De 400 meter ijsbaan en de 30 x 60 meter ijsbaan zullen beiden gebruikt gaan worden voor recreatief schaatsen. Wedstrijdsport De 400 meter ijsbaan gaat gebruikt worden voor regionale langebaan en marathon wedstrijden/ trainingen van het gewest Noord-Holland Utrecht en dient te voldoen aan de eisen die de KNSB daaraan stelt. De 30 x 60 meter baan gaat gebruikt worden als trainingsbaan voor o.a. kunstrijden, ijshockey en schoonrijden. Gegeven de wens om het zicht over de 400 en 300 meter baan maximaal te benutten moet worden bekeken in hoeverre de vloer van de ijshockeybaan 1 meter onder maaiveld niveau kan worden gebracht. Tevens is voor deze baan afgewogen of er een alternatief voor echt ijs te vinden is. Vooralsnog is onze conclusie dat de alternatieven die op dit moment in Nederland worden aangeboden nog onvoldoende kwaliteit hebben voor een kunstijsbaan. Voor krabbelbaantjes is kunststof wel een tijdelijk maar nog onvolwaardig alternatief voor echt ijs.
Daarnaast dienen de benodigde nevenruimten te worden opgenomen, waaronder de kleedruimten, juryruimten, stalling ijsschaafmachines, sneeuwberging en horecaruimten. Verhuurbare units, voor bijvoorbeeld schaatsverhuuur en schaatsen slijpen of winkel worden opgenomen indien dit economisch voordeliger is.
Of met andere woorden semi-overdekt; Grote voordeel is dat recreanten ten alle tijden terecht kunnen en de capaciteit wordt vergroot: 6 Bron: A-One september 2006, vgl. Hoorn: 13.000 m2; 7 Bron: A-One september 2006,vgl. Hoorn 25.000 m2. 4 5
Van der Worp Advies Groep, Postbus 131, 3930 EC, Woudenberg • Website: www.v-d-worp.info • Tel. nr. 06-22527376
12
Verwacht bezoekersaantal: Het verwachte bezoekersaantal ligt tussen de 262.000 en 290.000 bezoekers per jaar . Vereiste KNSB-status: Een A- of B status van de KNSB is niet vereist . C-status is voldoende en betekent geschikt voor het houden van nationale wedstrijden . 3. Koppeling aan zwembad Door het clusteren van een ijsbaan aan een zwembad in één accommodatie kunnen synergetischeen schaalgrootte voordelen worden behaald. Deze voordelen liggen in de sfeer van besparen op de inzet van de personele capaciteit en het energieverbruik (warmtewisseling). Het is onze ambitie om op het gebied van warmtewisseling een voorbeeld functie te vervullen. Daarmee wordt het milieu minder belast en kunnen innovaties worden gerealiseerd (mogelijk i.s.m. Nuon, Essent, SenterNOVEM).
• Een “opstapstrook” ter hoogte van de kleedkamers en banken waar de schaatsen worden ondergebonden. Voordeel is de doorstroming op de reguliere stroken en een strook waar veilig kan worden ingevoegd. • De ervaring in Deventer leert dat de ijsbaan vaker dan verwacht wordt afgehuurd door bedrijven. Deze bedrijven willen naast het schaatsen nog een ruimte gebruiken voor vergaderingen/ workshops/receptie etc. Wellicht kunnen deze faciliteiten worden gecombineerd met verenigingsruimten (vergaderruimte, kantine). Opgesteld door de SKE Versie 2, september 2007
4. Wensen vanuit de SKE op basis van excursies naar bestaande ijsbanen: • Daglicht toetreding door de zijwanden maximaal benutten (vgl. glaswanden in Utrecht); • Zicht over de totale baan i.v.m. behoefte aan overzicht; • Aanhouden van de eisen die de omroepen stellen aan tv uitzendingen i.v.m. de mogelijkheid om nationale marathon wedstrijden op tv te krijgen (vgl. SBS 6). • Aandacht voor geluidsisolatie rondom de ijsbaan met als doel om geluidsweerkaatsing (vgl. Hoorn) zoveel mogelijk te beperken. • Ten aanzien van de gewenste ruimten is er behoefte aan een kantine, vergaderruimte, baancommissieruimte en een ruimte onder de jurykamer (vgl. Utrecht).
Bron: Draagvlakonderzoek Kunstijsbaan Eemland, november 2005; A-status betekent internationale wedstrijden (Thialf: EK en WK), B-status betekent geschikt voor World Cup wedstrijden. 10 De A, B en C-status worden met ingang van 2004 gecategoriseerd met respectievelijk I, II en III. 8 9
Van der Worp Advies Groep, Postbus 131, 3930 EC, Woudenberg • Website: www.v-d-worp.info • Tel. nr. 06-22527376
13