Vensters Open. Voor Remonstranten Zuid Nederland. Remonstrantse Gemeente Eindhoven en kring Zuid-Limburg. nummer 3 april 2016

Vensters Open Voor Remonstranten Zuid Nederland nummer 3

april 2016

Remonstrantse Gemeente Eindhoven en kring Zuid-Limburg

2

vensters open

verschijnt tienmaal per jaar nummer 3 april 2016

HET INSTRUMENT Het was een dor en taai karkas, dat niet meer te bespelen viel; het donker klaaghout van de ziel zou brandhout zijn en weldra asch. Maar toen de muzikant het nam om het althans de eer te geven van een verheven zwanenzang, begon het in zijn hand te leven en kraaide als een jonge haan. Hij greep den strijkstok, om den zwaan, al was ’t een haan, voorgoed te kelen, maar zie, het snijden werd een streelen en ’t slagerstuig een tooverstaf. Het oud karkas begon te zingen vol goddelijke duizelingen, verrukt als op den eersten dag. H.Marsman1 Uit: Achter de vuurlijn van de horizon, ed. H.T.M.van Vliet, Querido, Amsterdam 1990. Hendrik Marsman (1899 – 1940), werkte korte tijd als advocaat in Utrecht. Daarna werd hij dichter, vertaler en literair criticus. Hij wordt gezien als één van de bekendste vertegenwoordigers van het vitalisme en expressionisme. 1

3

GEMISTE KANSEN Is de grootste gemiste kans in de bijbel niet dat God niet zijn hemelse troon verliet om de man die hem zijn vader noemde te redden van de marteldood? Deze vraag is mij bijgebleven. Hij werd eens recht door zee gesteld in een geloofsbelijdenis. Het is bekend, veronderstel ik, wanneer je remonstrant wordt, schrijf je je eigen belijdenis. Steeds vaker lezen mensen die tekst ook voor. Het zijn vaak niet geheel zelf geschreven teksten. Regelmatig nemen mensen hun toevlucht (als dat het juiste woord is) tot andere teksten: bijvoorbeeld de Remonstrantse belijdenis van 2006. Voor de belijdenis waarop ik doel gold dat ook. Echter, bijzonder was dat de verhouding tot de belijdenis niet instemmend was. Er werd afstand van genomen. In plaats de volgende passage over Jezus: ‘Hij […] brengt ons Gods eeuwige liefde nabij.’ klonken de woorden: ‘Ik ervaar zeker niet dat hij ons "Gods" eeuwige liefde nabij brengt. Integendeel: zijn lot maakt op onbarmhartige wijze duidelijk dat 'de kracht die in alles werkt' zich niet bekommert om wat mensen elkaar aandoen.’ De gedachte dat God (hier ‘de kracht’ genoemd) zich niet om mensen bekommert, was voor de auteur van de belijdenis van doorslaggevende betekenis. Er bleek een ervaring aan ten grondslag te liggen. De nieuwe remonstrant vertelde: ‘door de ontdekking wat er met de joden gebeurd was in de Tweede Wereldoorlog viel ik van mijn geloof. God bestaat niet, dacht ik, of, als hij wel bestaat, zit hij met zijn rug naar de wereld toe en bekommert zich niet om wat mensen overkomt.’ Ik vond (en vind) het een fascinerende en ontroerende belijdenis. Je moet het maar durven om in een geloofsbelijdenis korte metten te maken met, wat klassiek gesteld, de kern is van het christelijk geloof: de gedachte dat Jezus, de Christus, stierf en, door God opgewekt uit de dood, tot redding werd van velen. Kort gezegd stelt de auteur immers: ik geloof er niks van. En dat bij toetreding als lid tot de Remonstrantse Broederschap op een geloofsbelijdenis waarin je afstand neemt van die ene tekst waarvan de Remonstranten hebben gezegd: als iets ons in het geloof bindt, verenigt en roept, is het deze tekst. 4

Kennelijk kan dat tegelijk waar zijn én betekenen dat je afstand neemt van de bewoording. Wat zegt dit nu over het thema van de gemiste kansen in de bijbel? Als ik eerlijk ben zegt het dat het christelijke geloven berust op een mislukking. Die ligt echter niet in de overtuiging dat God niet bestaat of onverschillig is omdat hij op de Goede Vrijdag de kans miste om nu eens wel zijn hemelse troon te verlaten en zijn zoon te bevrijden van het kruis. Zo’n God bestaat alleen in sprookjes. De mislukking houdt in dat het christelijk geloof niet het resultaat is van een succesverhaal, maar van een mislukt leven. De gemiste kansen zijn de kansen die Jezus niet meer heeft gehad! Anders kan ik niet aankijken tegen de dood van een dertigjarige man. Leraar, levensfilosoof, messias, noem hem wat je wilt, maar bovenal een slachtoffer van de machtspolitici van zijn tijd. Ik zie er niets heldhaftigs in, geen heilsgeschiedenis ook. Ik geloof ook niet dat Jezus zijn dood heeft gezocht, zoals de evangeliën suggereren. Ik geloof eerder dat het domme pech is geweest. Van een ontroerende schoonheid is echter dat hij vrienden had, die bij zijn mislukking verder gingen. Ze brachten zijn gemiste kansen tot leven door tegen de klassieke waarden van geld, macht, roem en succes de kwetsbare waarden van verdriet, gemis, liefde, vertrouwen en hoop in te brengen. Daarbij was de liefde het scharnier. Hun vertrouwen in hun vriend en hun hoop op God was zo groot dat zij geloofden dat zij hem nog zouden terug zien in hun eigen leven. Dat moest, achteraf is het gemakkelijk gezegd natuurlijk, wel uitlopen op een teleurstelling. Lichamelijk sterven is onomkeerbaar. Hun vriendschap en onderlinge liefde was echter zo groot dat zij ook die teleurstelling, wat we gerust de tweede dood van Jezus mogen noemen, te boven kwamen. Naar de bijbelse bewoordingen van Johannes gezegd: ‘ze hadden elkaar lief zoals Jezus hen had liefgehad. En: aan hun liefde voor elkaar zagen anderen dat zij Jezus leerlingen waren.’ Zo lieten zij ons het voorbeeld na van een geloof, geworteld in de grond van een mislukking, dat bergen verzet. De goede boodschap voor ons is dat wij het op onze beurt ook weer met gemiste kansen mogen doen. De ervaring leert ons dat we dus nog wel even vooruit kunnen. Martijn Junte 5

SPECIALE KERKDIENSTEN In de diensten van 24 april en 1 mei staat de menselijke waardigheid centraal. We gaan richting 4 en 5 mei en zullen stil staan bij de Tweede Wereldoorlog als moreel ijkpunt.

BEZINNINGSDIENST 24 APRIL Op 24 april gaan ds. Yvonne Hiemstra en ds. Martijn Junte samen voor. In een liturgie op maat zullen teksten klinken van onder andere Etty Hillesum. Ze zijn gekozen door beide predikanten die elkaars teksten laten klinken en zelf een korte reflectie verzorgen. De dienst zal verder worden ondersteund door muzikale bijdragen van Onno Loonstra. Het belooft een bijzondere en intense beleving te worden.

PREEK VAN DE LEEK 1 MEI Op 1 mei gaan ds. At Ipenburg en dr. Machteld Roede voor. Machteld Roede zal een rede houden met de titel ‘Ontjoodst door de wetenschap’. Het verzetswerk van Prof. de Froe. Tijdens de bezetting verklaarde de Amsterdamse Arie de Froe honderden joden op grond van lichaamsmaten tot 'niet jood'. Was zijn 'gesjoemel' acceptabel? Na de oorlog werd steeds duidelijker dat biologisch gezien rassen niet bestaan, later onderbouwd door DNA onderzoek. Racisme blijft echter bestaan. Machteld Roede is fysisch antropoloog en auteur van het boek Rassen, waan of werkelijkheid?

VAN HET BESTUUR VRIENDENWERVING Op de afgelopen Algemene Vergadering is het plan voor de vriendenwerving in 2016 vastgesteld. Voor de uitvoering van het plan is geld beschikbaar gesteld door de landelijke organisatie. Het bedrag is gelijk aan het bedrag dat wij anders naar deze moeten overmaken. Een onderdeel van dit plan is een project waardoor aan de ene kant een probleem op de kaart gezet wordt en aan de andere kant onze gemeente meer bekendheid krijgt. Gehoopt wordt dat één of meerdere, wat jongere, leden zich in willen zetten voor een door hen zelf gekozen doel. 6

Het ligt voor de hand om een doel te kiezen dat u al langer bezig houdt. Dat kan van alles zijn. Bijvoorbeeld: discriminatie, de opvang van vluchtelingen, de handel in zeldzame dieren enz. enz. Dit is uw kans om daar daadwerkelijk wat aan te doen. Naast geld is ook het kerkgebouw voor activiteiten beschikbaar. Belangstelling? Neem contact op met een lid van het bestuur. Namens het bestuur, Willem Stoppelenburg

IMPRESSIE VAN DE ALGEMENE VERGADERING 2016 Dinsdag 8 maart 2016, aanvang 20.00 Afgemeld hadden zich 9 leden. De 30 aanwezigen werden ‘geschrokken’ ingelicht over de afwezigheid van onze predikant in verband met de opname van zoontje Benjamin in de I.C. ten gevolge van een ernstige val. Ook moest de vergadering het zonder Margriet Teunissen stellen, onze immer ijverige secretaresse en notuliste. Willem Stoppenburg leidde de vergadering resultaatgericht en direct langs de klippen van oeverloos heen en weer gepraat. Twee punten in het beleidsplan vroegen bijzondere aandacht. Aan de introductie van belangstellenden en nieuwe vrienden dient meer aandacht besteed te worden. Jezelf aanmelden bij een nieuwe club is nooit makkelijk. Persoonlijke belangstelling moet de vreemdheid en de onwennigheid overbruggen. Ook moet er een meer oecumenische attitude ontwikkeld te worden. De Remonstrantse Gemeente vertegenwoordigt slechts een klein deel van de universele Christelijke kerk en samenwerking lijkt meer dan ooit geboden nu door krimp en dus door schaarste aan menskracht, tijd, geld en middelen efficiënt gewerkt moet worden om het voorzieningenniveau te handhaven. Suggesties bestonden uit intensivering van de contacten met Lutheranen, belangstelling voor toevallige huurders i.c. de migrantenkerk als verrijkende leerervaring en het richten van de belangstelling op activiteiten elders zoals de PKN Nuenen en het programma van de Eindhovense Binnenstadsparochie. Bij het becommentariëren van de jaarrekening ging de waardering ook dit keer weer uit naar penningmeester Hans Sander voor zijn slimme manier om bezuinigingen te realiseren en kerkmeester Meijndert van Alphen voor zijn inzet bij het verhuur van het gebouw aan externe gebruikers. Het buiten de rekening houden van posten voor periodiek 7

onderhoud riep wel enige vragen op, maar de vergadering volgde de gedachte dat een concrete actie voor achterstallig onderhoud wellicht op een grotere respons kan rekenen dan een anonieme aanbeveling om de kerkbijdrage te verhogen. Conclusie: ondanks zorgen, omdat werkers met talent door de dood wegvallen, is de Remonstrantse Gemeente nog een levende organisatie. Dankbaar voor het goede wat wij nu kunnen realiseren trekken we verder. Iedere toekomst is onzeker, maar we blijven op onze eigen manier geloven en werken aan een betere wereld voor meer mensen. Harry Raap

IN MEMORIAM TRUUS BIENFAIT-PRINS (1938 - 2016) Op haar overlijdensbericht is een prachtige mandala te zien van Truus met de uitspraak van Tagore:“De vlinder telt niet in maanden maar in momenten en heeft tijd genoeg.” Al ruim vijf jaar geleden wist Truus dat ze ongeneeslijk ziek was. Uitstel van het onherroepelijke boden de chemokuren maar het einde was in zicht. Daar was Truus zich maar al te goed van bewust. Het is een levenskunst om dan de uitspraak van Tagore met je mee te dragen. Truus was niet iemand die dan bij de pakken neer ging zitten maar is actief gebleven tot het niet meer ging. Zo hebben we haar gekend. Ze is geboren en getogen in Rotterdam waar ze na haar middelbare school de opleiding voor medisch analist afgerond heeft. Daar in Rotterdam heeft ze in de Remonstrantse kerk Jan Ru leren kennen. Dat klikte. Na een jaar zijn ze getrouwd. Ze kregen drie kinderen, Annette, Frits en Lieke. Naast de zorg die haar kinderen opeisten, ontwikkelde Truus zich op muzikaal gebied: piano, dwarsfluit, ze rondde een (piano-)stemcursus af, ook een koor- en orkestdirectiecursus. Pas later ging ze orgelles nemen. Ze hield haar muzikale kwaliteiten niet voor zichzelf maar zette zich in voor mensen en groepen die ze gelukkig kon maken met muziek. Bij het Academisch Genootschap was ze zeer actief. Ook dirigeerde ze jarenlang een koortje van bewoners van Eckhartdal waarvoor ze van de gemeente een vrijwilligerspenning heeft ontvangen. In Wissenhage draaide ze muziek voor bewoners…….. 8

Wij kennen Truus als gemeentelid met een opgewekt karakter. Ze was ook heel precies en serieus. Ze had aandacht voor medemensen. Zij vond ook dat het samen een gemeente zijn belangrijk was. Meer nog dan het op geloofsbasis met elkaar eens zijn en één gesloten front vormen. Eigenlijk was haar twijfel zo groot dat ze zich wel eens heeft afgevraagd: wat doe ik hier in deze Remonstrantse gemeente in Eindhoven? Maar gelukkig is ze bij ons gebleven. Vele jaren heeft ze de liturgiecommissie geleid. Tijdens haar voorzitterschap is er hard gewerkt om de orde van dienst te veranderen. Ook de liederen werden op tekst en zingbaarheid doorgenomen. Truus laat een leegte achter. Dat geldt allereerst haar familie Jan Ru en haar kinderen en kleinkinderen. Maar ook wij zullen haar heel erg missen. Enkele jaren geleden toen Truus 25 jaar in onze gemeente actief was, hebben we haar bedankt. We hebben haar toegezongen op de melodie van de bekende Joodse canon: viyhuda le’olam teshev. Laten we haar samen nog eens toezingen. Misschien hoort ze het wel, ergens boven…………. “Truus bedankt, Truus bedankt, Truus bedankt. 25 jaar lang orgelspel en fluit en zang en daar komt ook nog bij onze cantorij!” Truus bedankt! Klaas Reijenga

AFSCHEID VAN TWEE PREDIKANTEN AFSCHEID VAN MARINA SLOOTMANS Zondag 10 april komt Marina Slootmans naar Eindhoven. Zij zal dan haar besluit om het predikantschap te verlaten komen toelichten. Hieronder volgt de verklaring die zij zelf in Den Haag heeft voorgelezen op zondag 28 februari.

Afkondiging Met heel veel vreugde ben ik uw predikant. Sinds november 2009 mag ik deel uitmaken van deze prachtige gemeente. En toch brengt het le9

venspad mij nu naar een andere plaats. Zoals Kees Berends zojuist heeft afgekondigd, zal ik binnenkort als predikant afscheid van u nemen, maar ik ga niet naar een andere gemeente en heb niet gesolliciteerd naar een andere functie. Wat ik wel ga doen? Ik ga intreden in een klooster, en wel in de priorij Klaarland in België, gelegen vlak bij het Nederlandse Weert. Ik ga het leven leiden van een moniale, een kloosterzuster. Dit is een grote stap, maar wel een stap die ik nu moet zetten. Ik wil hier proberen u iets te vertellen van wat mij drijft bij deze keuze. Om dat verhaal goed te vertellen, moet ik terug naar mijn jeugd. Zoals u wellicht weet ben ik opgegroeid in een niet-kerkelijk gezin. Als kind geloofde ik echter wel. Eén van mijn vroegste herinneringen is dat ik ’s avonds in bed lag en dacht: ‘de wereld is goed, dus God bestaat.’ Dit gevoel, deze zekerheid heeft me nooit verlaten. In mijn studententijd in Leiden kwam ik in aanraking met de kerk en ben ik Remonstrant geworden. In deze tijd kwam ik ook in aanraking met het monastieke leven. Ik heb overwogen of dat leven iets voor mij was, maar ik koos voor het predikantschap. In de jaren daarna, als ik mij afvroeg welke weg mijn leven zou nemen, heb ik telkens opnieuw gekozen voor de gemeente en het predikantschap. Sindsdien kom ik regelmatig als gast in kloosters. In 2007, tijdens een studieverlof over het gebed, mocht ik met de zusters van Klaarland, waar ik nu intreed, zes weken meeleven. Het waren prachtige weken en na afloop koos ik opnieuw, overtuigd, voor het predikantschap. Maar nu is het anders. Ik kies voor het monastieke leven. Maar het is niet helemaal mijn keus. Als remonstrant is het niet eenvoudig om te zeggen: ‘het is God die roept.’ De spanning tussen denken, rationaliteit en verstand enerzijds en gelovig toevertrouwen anderzijds kenmerkt onze manier van geloven. Mijn laatste studieverlof mocht ik expliciet besteden aan deze spanning. Mijn vraag was: hoe kan ik tegelijk zo kritisch denken én zo thuis zijn in het gebed en de liturgie? Ik ontdekte dat het denken, het kritische en rationele denken, erg veel ruimte innam. Ik moest het niet-rationele, de liefde, de hoop, de trouw, het geloof meer ruimte geven. We zijn immers meer dan ons denken. We voelen, ervaren, geloven. 10

De vraag of mijn toekomst in het klooster zou liggen, kwam weer op. Ik voel me thuis in het gebed. Het is voor mij zo belangrijk dat ik het wel eens de adem van mijn leven heb genoemd. Het bidden van de getijden, dat zijn de gebedsdiensten van het monastieke leven, is, en ik spreek maar weer in beeldende taal omdat het zo moeilijk is het uit te leggen, voor mij de adem waarop de wereld draait. Ik heb besloten ja te zeggen op een uitnodiging, op een vraag die mij gesteld is. Als kritisch denker geef ik toe dat ik niet weet of deze uitnodiging van God komt, of voortkomt uit mijzelf. Als gelovige zeg ik dat deze vraag niet uit mijzelf voortkomt. Ik zeg ja op een uitnodiging. Een andere weg gaan, betekent ook afscheid nemen. Van u, van Den Haag. Dat doet pijn. Dit zal voor u een hele verrassing zijn. Ik ben blij en dankbaar u te mogen dienen. Het predikantschap is een prachtig vak en deze gemeente is de beste die er is. Met hart en ziel heb ik mij ingezet voor deze gemeente en ik blijf dat ook de komende maanden doen.

AFSCHEID PREDIKANT LUTHERANEN De kerkenraad van de Evangelisch-Lutherse Gemeente Brabant nodigt u van harte uit voor het bijwonen van de afscheidsdienst van ds. Bernadette van Litsenburg in verband met haar emeritaat. Bernadette heeft op 21 september 2003 intrede gedaan binnen de Evangelisch-Lutherse kerk (sinds 2004 onderdeel van PKN) als predikant in de Lutherse streekgemeente Eindhoven. Bij haar afscheid mogen we terugblikken op een 12,5 jarig ambtsjubileum waarin vruchtbaar is samengewerkt binnen de Lutherse gemeente, met PKN en vele andere kerkgenootschappen binnen Eindhoven en in de regio Kempen- en Peelland. De gemeente en de kerkenraad zijn dankbaar voor deze lange periode van samenwerking. Het afscheid zal plaatsvinden op zondag 24 april 2016 in de Ontmoetingskerk te Eindhoven. Er is voldoende parkeergelegenheid rondom de Ontmoetingskerk In deze kerk heeft ook haar intrede plaatsgevonden, daarmee is de cirkel rond.

11

Tijd: 15.30 uur Plaats: Ontmoetingskerk Adres: Meerkollaan 3 5613 BS Eindhoven Deze afscheidsdienst zal in het teken staan van muziek en kunst. Deze keuze is niet verwonderlijk voor onze predikant, die als musicus (cello en koordirectie) haar professionele leven begon. Haar gezondheid vroeg om een nieuwe loopbaankeuze, deze heeft ze met ziel en zaligheid gemaakt voor de studie theologie en het predikantschap. Passie is de rode draad geweest bij beide keuzes. Namens de Evangelisch-Lutherse Gemeente Brabant, Vilma Lenselink

KERKTUIN LENTEDROOM Ik droomde dat ik door de kerktuin liep. De seringen bloeiden en de christusdoorn was flink gesnoeid. Al het gras en het mos was weer tussen de tegels uitgetrokken. Wat was er hard gewerkt! De eerste lente zonder Nettie… Het was heerlijk zacht voorjaarsweer, de zon scheen en er liepen alleen maar aardige mensen in en uit de kerkenraadskamer. Ze hadden bordjes eten in hun hand, gingen in een kring zitten en sommigen dronken een glaasje wijn. Ze probeerden netjes te eten en ook nog met elkaar te praten. Hoewel dat heel moeilijk was, hadden ze daar samen erg veel plezier in! Ik begreep dat ze blij waren dat ze Remonstrants waren, want het was nu Ramadan en dan mogen Moslims niet eten voor zonsondergang. Ze probeerden de vijf zuilen van de Islam te reproduceren en kwamen maar tot vier. Aalmoezen geven, vijf keer per dag bidden, vasten en op bedevaart naar Mekka gaan. Daar moest ik erg om lachen, typisch Remonstranten om de geloofsbelijdenis te vergeten! Ze zagen me en zeiden dat ik ook welkom was, en dat ik gerust mee mocht eten, maar dat ik wel zelf langs het bedevaartsbuffet moest gaan. Is dat ook Remonstrants? vroeg ik om mijzelf een houding te geven. Daar moesten zij toen erg om lachen. Nee hoor, legden zij uit, wij kijken een film over een vader die met zijn zoon vanuit Zuid12

Frankrijk in een auto op bedevaart naar Mekka gaat. En nu hebben sommigen van ons uit alle landen waar ze doorheen rijden een gerecht klaargemaakt. Dat klopte, het eten smaakte verrukkelijk internationaal. Er was zelfs nog een toetje met slagroom en drie kersjes! Maar niemand wist uit welk land dat was. Dat was ook niet belangrijk, dat was gewoon lekker! Toen de film begon om 19.30 uur had ik al teveel gegeten, waardoor ik in slaap viel en het eind van de film miste. Toen droomde ik dat ik wakker werd op zaterdag 21 mei en dat het de vorige dag echt gebeurd was! Truus Lodewijk

TUINCOMMISSIE Bovenstaande tekst is een mooie opmaat voor een oproep. Onder de bezielende leiding van Nettie Meijer kwam in wisselende samenstelling een groepje leden een aantal keren per jaar bijeen, om het plein vóór en de tuin achter de kerk onder handen te nemen. Zoals op veel andere plekken wordt Nettie node gemist. We doen nu aan u allen een oproep! De tuincommissie zoekt een kartrekker. Iemand met verstand van zaken, die enerzijds het groepje tuiniers kan aansturen, maar, belangrijker, daarnaast ook de aanzet kan geven tot groot tuinonderhoud. In de jaarvergadering van 8 maart 2016 is de gepresenteerde begroting geaccordeerd. In de begroting is een post van € 1700 opgenomen voor groot Tuinonderhoud en € 1000 voor Ophalen bestrating. Wie beschikt over de nodige kennis en is bereid deze taak op zich te nemen? Graag even een mailtje naar Rolf Jesse, [email protected] De tuincommissie

OPROEPEN DAT HAD JE GEDROOMD!!! Een kleine workshop falafel, zaterdag 23 april Tot tranen geroerd las ik mijn moeders Lentedroom (zie vorige rubriek pag. 12) en besloot direct om haar een handje te helpen. Het lijkt mij leuk om bij mij thuis een workshop 13

echte-falafel-maken-voor-Midden-in-het-leven te verzorgen. Falafal wordt gemaakt van kikkererwten (die zijn erg hard!) en er is vijf kilo nodig om een groep te laten smullen. Ik woon Tongelresestraat 512, Eindhoven aan het spoor. Een huisje uit begin 1900 dat (met vallen en opstaan!) door mijn huisbaas geschikt wordt gemaakt voor studentenhuisvesting. Ik bivakkeer er nu al bijna twee jaar, erg gelukkig dat ik er ruimte voor een piano heb! Zo zie ik het voor mij: Zaterdag 23 april tussen 15.00 – 17.00 uur draaien wij vijf kilo (van tevoren geweekte) kikkererwten door mijn keukenmachine, maken deze brei op smaak met knoflook, uien en diverse kruiden. Daarna maken wij er handmatig balletjes van, dat is verreweg het meeste werk! Die vriezen we in voor het bedevaartsbuffet op 20 mei. Natuurlijk gaan we ook proeven, muntthee drinken en krijgt iedere deelnemer een portie falafel mee naar huis. Tenslotte verheug ik mij er op jullie te trakteren op een klein huisconcertje. Ik heb weer een paar nieuwe stukken af die ik graag aan jullie wil laten horen! Wie op 23 april mijn moeder met/uit haar droom wil helpen, geeft mij s.v.p. voor 20 april een seintje, 06 1414 7755 of [email protected] David Hordijk

GEEST IN KUNST 2016 Geest in Kunst 2016 zoekt bezoekers en vrijwilligers. Het ‘Geest in Kunst’ project van Hemelvaart tot Pinksteren 2012 en 2014 was een groot succes. Heel veel mensen hebben de kerken met op Pinksteren geïnspireerde kunst weten te vinden. Als organisatie hebben we toen besloten om er een Biënnale van te maken. Drie jaar 14

geleden is er een stichting opgericht, die zich bezig houdt met het exposeren van kunst in relatie tot kerk en geloof, maar ook het veilig stellen van veel kerkelijke kunst, die door kerksluitingen geen publieke plaats meer heeft. SRKE: Stichting Religie en Kunst in Eindhoven en omgeving. Deze stichting zet zich nu in om een nieuwe editie van Geest in Kunst te realiseren. Er is contact gemaakt met subsidiegevers, met kunstenaars en met kerkbeheerders. Het is inmiddels duidelijk, dat er dit jaar weer een 'Geest in Kunst’ zal zijn. We hebben de medewerking toegezegd gekregen van de Catharinakerk, de Paterskerk, de Studentenkerk en de Remonstrantse kerk. Welke kunstenaars er in welke kerk gaan exposeren laat ik u volgende maand weten. Ook andere details volgen nog maar houdt u vooral een gaatje in uw agenda in de periode 5-8 en 14-16 mei van Hemelvaart tot Pinksteren. Zoals ook twee jaar geleden hebben we veel vrijwilligers nodig om iedere dag van 13.00-15.00 uur te kerken te bemensen. U kunt zich daarvoor bij mij melden. Bernadette van Litsenburg [email protected] of telefonisch: 040-2136896

AANKONDIGINGEN GELOVEN TE VOET - wordt vervolgd zaterdag 9 april Op de algemene vergadering van dinsdag 8 maart vroeg de voorzitter of Geloven te voet toch niet een vervolg kon hebben, al was het maar voor één keer per jaar. Na kort overleg is afgesproken om één, misschien twee keer per jaar Geloven te voet te laten plaatsvinden. De eerste keer op zaterdag 9 april. De afstand zal niet meer zijn dan 10 km. De trouwe wandelaars zullen nog bericht krijgen. Praktische gegevens: Datum en tijd: zaterdag 9 april van 11.00 – 15.30 uur Gastvrouw: Riet Snoek, Baljuwstraat 8, Geldrop Brood en water meenemen. Opgave bij Riet Snoek (040-2862245, [email protected]) of Klaas Reijenga (0499-473366, [email protected] 15

REMONSTRANTS VROUWENCONTACT dinsdag 19 april Op dinsdag 19 april zullen de Doopsgezinde vrouwen van de Mirjamkring bij ons te gast zijn. Onze predikant, Martijn Junte, zal spreken over het Thomas evangelie. De thee, en deze keer ook de koffie, staan klaar om 13.30 uur en het programma begint om 14.00 uur. Verdere inlichtingen bij Inez Zonneveld-Woelinga (tel: 013-5146111)

COLLECTE APRIL Op de zondagen 3, 10 en 17 april zal er gecollecteerd worden voor de eigen Diaconie en op 24 april en 1 mei voor Amnesty International.

AMNESTY INTERNATIONAL De collecte voor Amnesty International is zeer welkom. Onze Remonstrantse Kerk in Eindhoven heeft zich daar zo lang al mee verbonden. Wel meer dan 30 jaar! Met een groep van twaalf gemeenteleden onder leiding van Æmiel Sluyterman zijn we begonnen. In het begin werkten we in groepjes van vier. Elk groepje had één gewetensgevangene geadopteerd. Gerichte schrijfacties hadden soms succes. Laat ik één geval noemen. We hebben intensieve actie gevoerd om een kritische schrijver/jurist in Uruguay vrij te krijgen. Via Jan Willem Overeem hebben we PEN international achter onze actie kunnen krijgen. Onze gevangene kwam vrij en stuurde ons een brief waarin hij ons bedankte voor onze inzet. Een ander voorbeeld. Twee gevangenen in de DDR zijn vrij gekomen. Gedurende vier jaar stuurden we brieven naar de autoriteiten, naar de gevangenisdirecteur en ansichtkaarten naar de gevangenen. Ogenschijnlijk zonder succes. We hebben nooit antwoord gekregen. Toch zijn zij vrij gekomen. Zij hebben ons laten weten dat onze acties niet ongemerkt aan hen voorbij zijn gegaan. Onze kaarten zijn aangekomen en waren voor hun lichtpuntjes in hun eenzame bestaan.

16

De activiteiten hebben zich de laatste jaren beperkt tot de maandelijkse schrijfactie in onze kerk en de schrijfgroep in Son. Amnesty International heeft onze financiële steun hard nodig. Niet alleen voor de voorgedrukte kaarten die we maandelijks ontvangen. Maar ook om gewetensgevangenen die hun hoofd boven het maaiveld hebben uitgestoken vrij te krijgen. De diaconiecommissie

VERSLAGEN GOD ALS DE ROEKELOZE CIRSUSDIRECTEUR De uitdagende titel van de preek van de leek van 6 maart j.l. maakte nieuwsgierig. Ook is God ooit vergeleken met een onhandige marionettenspeler, die voortdurend aan de verkeerde touwtjes trekt en/ook met de ontwerper van een voortreffelijke wereld totdat hij de vergissing beging het mislukte dier mens te scheppen. De wereld als een mallemolen of een groot toneelspel waar iedereen een rol speelt om elkaar voor de gek te houden terwijl de grote regisseur zich op de achtergrond houdt en de acteurs maar wat aan laat knoeien. Reden genoeg om verwachtingsvol te komen luisteren. Rob van der Zwan, directeur van een welzijnsorganisatie in Tilburg, begon zijn overdenking sterk met de actualiteit van de herdenking van de februaristaking 75 jaar geleden als protest tegen de eerste razzia’s tegen de joodse Amsterdammers, maar hij nam een groot risico met het kiezen van zijn vertrekpunt in de tekst van Hebreeën: 8. Sprekend over Jezus als een Joodse rabbi maakte hij een salto mortale naar de hoge christologie. Dat vereist heel wat lenigheid. Die beelden hoeven elkaar niet in weg te zitten, maar ze vertegenwoordigen een andere context of zo men wil een ander taalspel. De brief die aan Paulus is toegedicht is een grote oratie om aan te tonen dat de Joden hun schriften nog maar eens goed er op na moeten pluizen, want als ze die goed lezen dan kunnen ze ontdekken dat alle teksten tenderen naar Jezus. Scherp wordt het nieuwe tegenover het oude geplaatst. De Joodse wet en de tempel (die inmiddels verwoest is) is krachteloos. Jezus is (als) de nieuwe hogepriester, offeraar en offer in persoon. De almachtige God van het Oude Testament is terug getreden in de persoon van zijn dienaar die een slavendood stierf. Jezus is de basis voor een beter verbond. 17

Van der Zwan had na zijn opening over het van straat oppakken van Joden een minder geladen uitgangspunt moeten nemen, want op die wijze werd zijn toespraak er niet helderder op. Al meer dan 50 jaar geleden verscheen het geruchtmakende boek van Maybaum “The face of God after Auschwitz”. Als er ooit een plaats geweest is waar God zich heeft gemanifesteerd als de machteloze dan is het in de gaskamers van de vernietigingskampen. In de kern was dit boek een felle aanklacht tegen de christelijke pretenties in met name het genoemde boek. De Sjoa was Golgotha in meervoud aldus de stelling. De christelijke theologen beseften pijnlijk dat het beeld van God als de almachtige vader, beleden in het eerste artikel van de apostolische geloofsbelijdenis opnieuw uitgelegd moest worden om niet ongeloofwaardig te worden na Auschwitz en Hirosjima. Een grote naam uit die tijd is en blijft Paul Tillich met zijn ‘God voorbij God’ en de populariserende bisschop John Robinson met het boekje ‘Eerlijk voor God’ waarin hij het supernaturalistische verticale Godbeeld corrigeerde door de voorstelling van een meer horizontaal beeld. Voor wie is God de circusdirecteur? Voor de niet-gelovige die het kwaad en de ellende in de wereld onverenigbaar acht met het bestaan van een goede schepper? Voor de gelovige voor wie het mysterie van het kwaad dan wel niet opgelost wordt maar zich laat leiden door een meer fundamenteel vertrouwen in het goede? Is er één gelovige die deze platte antropomorfisme huldigt? In de preek werd er niet verder aan gerefereerd. De februari staking moet blijvend worden herdacht opdat wij de namen niet vergeten aldus het abrupte slot voor het Amen. Immers Gods grootste geschenk is de her-innering. Waarom dan wel, vraagt de argeloze kerkbezoeker, die een week later lied 809 in dezelfde ruimte zingt: “blijf niet staren op wat vroeger was, sta niet stil in het verleden”. Her-inneren moet, maar is als uitspraak op zijn minst paradoxaal. Hoezeer geloof ook met herdenken te maken heeft, de bemoeienis met het heden en het uitstaan naar de toekomst in geloof, hoop en de liefde zijn meer beslissend. Het thema van deze preek van de leek was niet eenduidig (Godsbeelden, God en het kwaad als mysterie, de Jodenvervolging en wij?) en miste ten enenmale een point. Ook de nabespreking bood weinig verheldering. Het beeld van God als mislukte circusdirecteur kan niet bijgesteld worden, want het is nu juist als antibeeld een karikatuur. God is niet boven of buiten de wereld. In een dynamisch procesdenken over de evolutionair ontwikkelende werkelijkheid kan alleen God in de wereld en de wereld in God gedacht worden. Hij (zij of een bovenpersoonlijk het) werkt als de dy18

namische werkelijkheid van binnen uit in het ontwikkelingsproces van de wereld dat hij mogelijk maakt. Hij werkt niet boven het wereldproces maar in het ontwikkelingsproces; in, onder en door de mensen en dingen. God werkt als het scheppende en voltooide houvast en dus als de wereld-immanente. Dit is natuurlijk in het kader van een bespreking maar een korte duiding. Inhoudelijk stelde deze preek teleur en ook het aantal toehoorders was aan de matige kant. Kennelijk vraagt de instelling van de preek van de leek om een aantal moeilijk te combineren voorwaarden: een zekere naamsbekendheid en een sterke tekst over een actueel onderwerp. Een prikkelende titel volstaat niet. Weer werk aan de winkel om dit mooie initiatief te kunnen continueren. Harry Raap

BERICHTEN UIT ZUID-LIMBURG Adres secretaris Kring Zuid-Limbug: M.W.Hollander, Ellecuylgaard 46, 6227 EA Maastricht, tel. 043 311 77 56 en 06 237 697 53 e-mailadres: [email protected]

Eenheid in het nodige Vrijheid in het onzekere In alles de liefde

KERKDIENSTEN Zondag 10 april, 10.00 uur Gemeenschappelijke dienst met de Protestantse Gemeente Eijsden Voorganger: ds. M.F.C. Junte Protestantse Gemeente Eijsden, Wilhelminastraat 1, Eijsden 19

Zondag 24 april, 10.30 uur Gemeenschappelijke dienst met de Protestantse Gemeente GeleenBeek-Urmond Voorganger: dr. A.N. Ipenburg Ontmoetingskerk, Emmaplein 50, Geleen

VERBORGEN MOTIEVEN door DR. HEINE SIEBRAND woensdag 6 april 19.30-21.30 uur locatie: Johanneskerk, Mgr. Vranckenstraat 9, Sittard Deze lezing gaat over onze verborgen motieven. Wat wij in ons gedrag laten zien gaat soms terug op ervaringen die we niet zo maar onder woorden kunnen brengen. Of het nu gaat om vreugde of verdriet, er zijn dingen die soms langs een omweg werken en vernieuwing te weeg kunnen brengen. In deze lezing wordt dit toegelicht met indrukwekkende voorbeelden uit de wereldliteratuur. Heine Siebrand is verteller en prediker, liefhebber en filosoof. Zijn website: http://www.heinesiebrand.nl/ Aanmelden bij Interkerkelijk Kringenwerk Westelijke Mijnstreek, voorzitter Nelleke de Kruik 043 3671730 of [email protected]

LANDELIJK NIEUWS PERSONALI

STUDIEDAG: VRIJZINNIGE PROFETIE IN DE PUBLIEKE RUIMTE? Welke bijdrage kan de vrijzinnige theologie leveren aan actuele problemen zoals religieus geweld, ongelijkheid, klimaatveranderingen en andere bedreigingen. Kunnen vrijzinnige theologen profeten worden die het tij keren? In deze gezamenlijke studiedag van het Arminius Instituut en de Vereniging van Vrijzinnige Protestanten (VVP) op 9 mei gaat remonstrants theoloog Martijn Junte in gesprek met Christa Anbeek en de bekende Amerikaanse theoloog Paul Rasor naar aanleiding van diens onlangs verschenen boek Reclaming propethic witness. Liberal Religion in the Public Square waarin hij de vrijzinnigheid oproept terug te keren naar haar kerntaak: als profeten optreden tegen ongelijkheid en onrecht. 20

Tijdens het middagprogramma is er ruimte voor concrete toepassing van het thema tijdens verschillende workshops over onder andere duurzaamheid, seksuele diversiteit, de interreligieuze dialoog en de vluchtelingencrisis. De studiedag vindt plaats op 9 mei in de vrijzinnige Kapel in Hilversum en duurt van 10.00 tot 16.00 uur. De kosten bedragen € 20,-. Dagvoorzitter is Tina Geels. Praktische informatie Studiedag: Datum: Locatie: Kosten: Opgave:

9 mei 2016 van 10.00-16.00 uur De Kapel, ‘s-Gravelandseweg 144 in Hilversum € 20,- (inclusief lunch) via het Arminius Instituut ([email protected]) of de VVP Noord-Holland ([email protected]) vóór 15 april 2016

PERSONALIA PERSONALI EINDHOVEN Verhuisd: Het nieuwe adres van onze predikant is: Ds. M.F.C. Junte, Westhaven 29, 2801 PJ Gouda

AGENDA EINDHOVEN * betekent: bijeenkomst in de kerk, Dommelhoefstraat 1A, Eindhoven april zaterdag 9 11.00

Geloven te voet Riet Snoek, Baljuwstraat 8, Geldrop

zie pag. 15

dinsdag 19 *14.00

Remonstrants Vrouwencontact

zie pag. 16

donderdag 21 *12.00

Mannenlunch, inlichtingen bij de heer J.D.B. Veldkamp, tel. 040 243 175

21

KERKDIENSTEN EINDHOVEN Op verzoek kan er tijdens de dienst op zondag voor kinderopvang worden gezorgd. Vooraf een telefoontje naar ( 040 241 1992 ) is hiervoor voldoende. April 3 april

11.00

Ds. J.D. Noest collecte: Eigen Diaconie

Emeritus predikant, Nijmegen

10 april

11.00

Prof. J.F. Goud Ds. M. Slootmans collecte: Eigen Diaconie

Emeritus prediant, Den Haag

17 april

11.00

Ds. M.F.C. Junte collecte: Eigen Diaconie

24 april

11.00

Ds. M.F.C. Junte en Mevr. ds. Y. Hiemstra, Dokkum collecte: Amnesty International

BEZINNINGSDIENST

11.00

Ds. A.N. Ipenburg en Mevr. M. Roede collecte: Amnesty International

PREEK VAN DE LEEK

Mei 1 mei

Wie niet naar de kerk gaat, kan aan de collecte bijdragen door overmaking van een bedrag op rekening NL 03 ABNA 047 18 46 724 ten name van Remonstrantse Gemeente Eindhoven onder vermelding van het collectedoel.

22

REMONSTRANTSE GEMEENTE EINDHOVEN KERKGEBOUW: Dommelhoefstraat 1A, Eindhoven, tel. 040-2442 393 WEBADRES: http://eindhoven.remonstranten.nl PREDIKANT: ds. M.F.C. Junte Adres: Westhaven 29, 2801 PJ Gouda tel. 06 2185 9121; e-mailadres: [email protected] SECRETARIAAT: Mw. M.J. Teunissen, Tourslaan 31, 5627 KW Eindhoven, tel. 040 248 4280 e-mail: [email protected] FINANCIËLE ADMINISTRATIE: J.G. Sander, Jan Stuytweg 4, 5624 KV Eindhoven, tel. 040 243 3221 e-mail: [email protected] REK.NR. NL 03ABNA 047 18 46 724 ten name van Remonstrantse Gemeente te Eindhoven KRING ZUID-LIMBURG voorzitter: H.W. Overbosch, tel. 043 321 06 25 secretaris: M.W. Hollander, tel. 043 311 77 56 en 06 237 697 53 penningmeester: J. Muysken, tel. 043-3500 309 LEDENADMINISTRATIE (a.i.) H.A.M. Raap, Vloeteind 37, 5502 PT Veldhoven, tel. 040 252 87 13 e-mail: [email protected] (adreswijzigingen aan dit adres sturen!) VENSTERS OPEN REDACTIE: Mw. A.Leunis, H.Raap en mw. F.A.W.I.Wijnheijmer-Kuiper KOPIJ uiterlijk de 15de van de maand zenden naar: Braambes 2, 5708 DB Helmond (tel. 0492 524 904) of per e-mail (via een bijlage): [email protected] tevens zenden naar [email protected] en [email protected] Voor Zuid Limburg naar: J. Muysken, Laan van Brunswijk 79, 6212 HD Maastricht, tel. 043-3500 309; e-mail: [email protected] ABONNEMENT: € 20,00 per jaar (voor leden en vrienden gratis); digitale versie kan gratis worden toegezonden. Overmaken op rekening NL 03 ABNA 047 18 46 724 ten name van Remonstrantse Gemeente te Eindhoven o.v.v. Vensters Open. 23

Afzender:

5613 EL 1A

24