Vensters Open Voor Remonstranten Zuid Nederland nummer 5
juni 2015
Remonstrantse Gemeente Eindhoven en kring Zuid-Limburg
2
vensters open
verschijnt tienmaal per jaar nummer 5 juni 2015
LOF VAN DE GERINGE EIGENDUNK De buizerd heeft zichzelf niets te verwijten. Scrupules zijn de zwarte panter vreemd. Piranha's twijfelen niet of hun daden wel rechtmatig zijn. De ratelslang aanvaardt zichzelf zonder voorbehoud. Jakhalzen met zelfkritiek zijn onbestaanbaar. Sprinkhaan, kaaiman, haarworm, horzel leven zoals ze leven en zijn er gelukkig mee. Honderd kilo weegt het hart van de zwaardwalvis, maar in een ander opzicht is het licht. Niets is dierlijker dan een zuiver geweten op de derde planeet van de zon. Wislawa Szymborska1 (uit: Uitzicht met zandkorrel, Amsterdam 1997. Vertaling door Gerard Rasch)
1
Wislawa Szymborska (1923 - 2012) was een Poolse dichteres en winnares van de Nobelprijs voor de literatuur in 1996. De jury noemde haar: "de Mozart van de poëzie".
3
VOORPROEVEN VAN DE ZOMER Mijn vijfde jaar in Eindhoven is haast om. Ik heb op de valreep en ongeweten een voorproefje genomen van de zomer. Met het gezin gingen we naar Kroatië: via Beieren, Karinthië, Slovenië (de meren van Bled en Bohinj), naar Plitviče, Split, en Pula. Niet alleen prachtige natuur en steden van Venetiaanse allure, maar ook heerlijk weer. Dat weer, dat wist ik wel, maar het daar ook ervaren, in korte broek op slippers. Wat een weelde: vier kindertjes tevreden in een zwembad. Alleen de oudste kon zwemmen. De rest keutelde rond met zwembandjes: samen of alleen, bedelend om ijs, snoep of opgaand in het eigen spel, genietend van de warmte. Ik lag er op mijn stoel: las en keek, ging mee zwemmen en spelen, dacht na en werkte. Aan een brief aan mijn collega’s over onze aanstaande reis naar Drumalis. We gaan, zoals twee jaar geleden, samen op reis, toen naar Salisbury, nu naar Noord-Ierland. Haunted Houses: de wortels van religieus geweld in onszelf is ons thema. Het is niet alleen actueel, maar ook de aangewezen plek om er samen over na te denken. Ik werkte stuff weg, oude rommel, maakte het hoofd leeg en ging op tijd naar bed. De volgende ochtend dacht ik aan het komende jaar. Wat gaan we doen? Wat ga ik doen? Ik dacht dat het misschien een goed idee is om daarvan wat met u te delen. Ik rond op dit moment een cursus af die me zeer veel heeft opgeleverd. Ik begin in de zomer aan een opleiding tot yogadocent en hoop daarmee in combinatie met mijn huidige vaardigheden iets te kunnen beginnen. Nadrukkelijk ook voor de gemeente! Na de zomer, wanneer precies hangt af van de tijd die de leescommissie en mijn redacteur nodig hebben, lijkt mijn promotie eindelijk gestalte te krijgen. Het zijn nog maar voorproefjes van wat komen gaat, maar het wordt zomer en de tijd om te oogsten komt eraan. Laten we de vruchten delen en ons samen de boom weten die eraan herkend wordt. Laten we alvast voorproeven van de zomer in dit hoofdartikel en daarna de zomer werkelijk over ons heen laten komen. Uitkijkend naar wat een nieuw jaar ons brengen gaat … Martijn Junte 4
VAN HET BESTUUR VAN DE PREDIKANT In april heb ik een aantal dagen in Zuid Limburg doorgebracht. Ik heb daar mensen bezocht die ik lang niet meer had gezien en een aantal nieuwe vrienden verwelkomd. Ook hebben we als bestuur van de kring Zuid-Limburg gegeten met Hub Bos. Hij werd dit jaar lid van onze gemeente. In een gezamenlijke dienst met de PKN in Eijsden las hij zijn belijdenis voor. Dat was voor iedereen bijzonder. Voor Hub omdat hij na lang denken koos voor de remonstranten. Voor de kring Zuid-Limburg omdat de aanneming plaats kon hebben in een gezamenlijke dienst. Voor de Eijsdenaren omdat zij dit persoonlijke moment met ons konden delen. Verder is er overleg geweest met de predikant van de gemeente in Eijsden. Ruud Foppen is een bijzondere predikant met een loopbaan in het gevangenis- en mediapastoraat. Sinds zijn emeritaat werkt hij voor de PKN Eijsden. Tijdens een lunch hebben ds. Foppen en ik de klokken weer eens gelijk gezet en afgestemd in welke richting we verder gaan met de samenwerking. Het is bijzonder om te merken hoe zo’n kleine kern van ongeveer twintig mensen het hoofd boven water houdt en door samen te werken met anderen een levendige gemeenschap blijft. Het bestuur hoop in het komende jaar een gezamenlijke activiteit te organiseren voor de Eindhovense remonstranten in het Limburgse. Ik kijk daar ontzettend naar uit en ik hoop dat we met een bus vol kunnen afzakken naar het zuidelijkste puntje van remonstrants Nederland. Martijn Junte
JAARPROGRAMMA 2015/2016 De commissie activiteiten werkt hard aan een jaarprogramma voor het seizoen 2015/2016. Het zal gepubliceerd worden in de volgende Vensters Open. Er is niet één jaarthema. In het najaar staan we op verschillende manieren stil bij de gebeurtenissen in het Nabije Oosten, in het bijzonder in Syrië. In het voorjaar zal er een aantal activiteiten zijn rond 4 mei. De commissie heeft er voorlopig voor gekozen om bijzondere activiteiten te concentreren op de zondag. De manier waarop we dat zullen aanpakken is door een inmiddels vertrouwde methodiek: een Preek van de Leek organiseren zoals in het afgelopen jaar met Monique Samuel, een lezing na de kerkdienst te houden zoals met ds. 5
Yvonne Hiemstra. Daarnaast blijven we zoeken naar een manier om interessante sprekers in ons gebouw te krijgen en, heel belangrijk, publiek dat zich hierdoor aangesproken voelt. Een belangrijke motivatie is, naast de afnemende vrijwilligerscapaciteit, de discrepantie tussen de stijl en toon van de landelijke campagne en de toon en inhoud van onze zondagse bijeenkomsten. Niet dat wat wij op zondag te bieden hebben onvoldoende is, maar het synchroniseert niet met de landelijke publiciteit. Naast deze bijzondere activiteiten kunt u rekenen op (daar ga ik maar even van uit) de Toneelkring en Midden in het Leven. Verder zijn suggesties altijd welkom, maar dan het liefst wel met een contactpersoon die één en ander organiseert. Ik ben altijd bereid om mee te denken en te helpen, maar mijn tijd en die van de Activiteitencommissie is beperkt. Martijn Junte
VERSLAG VAN DE ALGEMENE VERGADERING VAN DE REMONSTRANTSE GEMEENTE EINDHOVEN op woensdag 11 maart 2015 om 20:00 uur in het kerkgebouw aan de Dommelhoefstraat. Aanwezig: Martijn Junte, Han Haverkorn, Anneke Nieuwenhuis, Cootje van der Meersch, Rian Rensen, Johanneke van Empel, Truus Lodewijk, Harry Raap, Klaas en Lieneke Reijenga, Willem Stoppelenburg, Margriet Teunissen, Meijndert en Marijke van Alphen, Hans Sander, Willy Coppoolse, Rolf Jesse, Peter van der Woude, Jan Ru Bienfait, Peter Winkel, Joop Groenenberg, Frans Zonneveld, Theo Braaf, Iwan Lerner, Rolf Treep, Henriëtte Beukers, Eric Corsius (in totaal 27) Afwezig met kennisgeving: Annelies Haverkorn, Cita Huijsinga, Paulien Leunis, Cor Jesse, Marijke Stoppelenburg, Hanneke Eijkhoff, Nel Kroon, Fenny-An Wijnheijmer, Ans van Houten, Bernard en Nettie van Dorp, Peter Burgers, Paul Flier, Hans Hoekstra, Willem Overbosch, Ans Braaf, Carolien Mauser, Truus Bienfait, Afke van der Woude en Riet Snoek (in totaal 20). 1. Willem Stoppelenburg opent de vergadering en heet iedereen welkom. De secretaris leest de namen op van degenen die met kennisgeving afwezig zijn. We zingen o.l.v. Klaas Reijenga lied 849 en de voorzitter vermeldt dat Peter Winkel een jubileum viert: het is precies 60 jaar geleden dat hij voor het eerst een algemene vergadering bijwoonde van 6
de RGE. Hij trakteert op saucijzenbroodjes (na afloop). Omdat Martijn Junte wegens autopech per trein komt, wordt de inhoudelijke opening doorgeschoven tot na punt 2. 2. Er wordt gevraagd om in de notulen nooit alleen voornamen te vermelden, maar altijd de volledige naam. Dit zal gebeuren. Voor het overige worden de notulen van de Algemene Vergadering van 12 maart 2014 ongewijzigd vastgesteld. Met dank aan de secretaris, Margriet Teunissen. Inmiddels is Martijn Junte gearriveerd. Martijn Junte komt terug op het overlijden van Ruth de Jong, n.a.v. een mail die hij kreeg van een gemeentelid. Het was op Ruth haar verzoek dat er niet meer aandacht aan haar overlijden is besteed in de dienst. Wel is er de laatste week intensief contact geweest. Iwan Lerner haakt hier op in en vertelt een voorval uit het leven van de familie De Jong, over hoe zij voor anderen klaar stonden en kinderen opvingen. 3. Een mail van Klaas Reijenga n.a.v. het jaarverslag. Hij stelt voor om de wijkavonden nieuw leven in te blazen. Zal besproken worden bij punt 7 (beleid) 4. Het jaarverslag wordt besproken. Een aantal van de punten die aan de orde kwamen: - Theo Braaf merkt op dat hij het avondmaal mist bij de laatste dienst van het kerkelijk jaar, als de overledenen worden herdacht; - Iwan Lerner zou de toneelkring graag ook genoemd zien in het jaarverslag; - een aantal leden vraagt de predikant om een toelichting bij bepaalde punten uit zijn jaarverslag. 5. Hans Sander geeft een toelichting op het financieel jaarverslag. Na tien maanden dubbel boekhouden wordt in april definitief overgegaan op het nieuwe systeem: als hij ooit wegvalt, dan kan het zo door een ander worden overgenomen. Ditzelfde speelt ook met het systeem voor de ledenadministratie. Vanuit de broederschap wordt Scipio aangeboden. Dit bespaart ons ca. 600 euro (per jaar). Verder heeft Hans Sander op een aantal posten weten te besparen: verzekeringen kos7
ten ons nu ca. 1.400 i.p.v. ca. 3.000 euro; van acht bankrekeningen zijn we teruggegaan naar twee; door het klimaatbeleid van de kerkmeester is er ca. 4.000 euro minder verstookt (ook de milde winter hielp mee). De opbrengsten van de collectes in Zuid-Limburg zijn ten onrechte niet vermeld in het verslag. Deze waren: 453 voor Vluchtelingenwerk Maastricht en 41 euro voor Kinderen in de knel. Verder is er 200 euro subsidie ontvangen. Voor wat betreft de collecten voor eigen gemeente: de doelen zijn niet gehaald, er is voor eigen gemeente ca. 2100 euro opgehaald en voor derden ca. 3900 euro (begroot was dat het half half zou zijn) Theo Braaf vraagt naar reservering voor groot onderhoud. Hans Sander legt uit dat we daar niet aan doen. Bij tegenvallers wordt hiervoor gecollecteerd. Namens de kascommissie leest Rolf Treep een verklaring voor. Er is kascontrole geweest op 17 februari 2015 en de jaarrekening is in orde bevonden. Advies aan de AV: decharge voor bestuur voor het gevoerde beleid in 2014. Tenslotte krijgt Hans Sander een compliment van de kascommissie voor het fantastische werk dat hij heeft gedaan. De algemene vergadering neemt het advies van de kascommissie over. In 2015 hebben we geluk, want de begroting is positief. Dit komt o.a. doordat we dit jaar niet hoeven af te dragen aan de broederschap (vanwege de publiciteitscampagne). Niemand van onze gemeente heeft bezwaar gemaakt tegen het niet afdragen van 2% van haar/zijn bijdrage aan geloof en samenleving: dit levert onze gemeente ook weer ruim 1.000 euro op. Dit jaar is het laatste jaar van het Noordhoffonds. Dat betekent nog één maal 10.000 euro plus rente, en dan is het op. De begroting 2015 wordt onder applaus goedgekeurd. 6. Rolf Treep treedt af als lid van de kascommissie. Jan Ru Bienfait volgt hem op. 7. a) Collecteren voor eigen gemeente wordt vervangen door collecteren voor onze eigen diaconie. Voor diaconie blijkt structureel geld nodig te zijn. b) Discussie over diensten op hoogtijdagen. Sommige mensen vinden het erg jammer dat we juist dan ons eigen mooie gebouw niet gebruiken. Anderen vinden, met het bestuur, dat, indien er van buitenaf een beroep op ons wordt gedaan, we daaraan gevolg moeten geven. 8
Als ze in de Dommelhoef graag willen dat wij daar met Kerstmis een dienst houden, dan doen we dat. Hoe dan ook is de dienst op 25 december een gecombineerde ReLu dienst en om de twee jaar doen de Lutheranen dat altijd al in de Dommelhoef. De diensten met Pasen zijn DoReLu diensten en vinden om die reden afwisselend plaats bij ons (2x) of bij de doopsgezinden (1x). Er wordt geopperd dat we de bewoners van de Dommelhoef ook zouden kunnen uitnodigen om bij ons te komen met Kerstmis. Hier zitten heel wat haken en ogen aan, maar het zal besproken worden in de Commissie Diensten en de taakgroep liturgie. c) Discussie over de rol van onze predikant. We hebben gekozen om naar buiten toe te treden met activiteiten die niet alleen gericht zijn op de eigen gemeente. Dit betekent onvermijdelijk dat er minder tijd overblijft voor andere zaken, zoals bijvoorbeeld pastoraat. Wel is onze predikant goed bereikbaar voor wie hem nodig heeft en hij heeft ook altijd tijd na een dienst waarin hij is voorgegaan. Klaas Reijenga licht zijn mail toe. Hij mist de wijkavonden. Wijkavonden zorgen voor verbinding. Wijkbijeenkomsten zouden ook overdag gehouden kunnen worden, met het oog op leden en vrienden die ’s avonds niet meer de deur uit willen of kunnen. Misschien op zaterdag, zodat de jongere, nog werkende mensen ook kunnen? Dit idee zal besproken worden in het bestuur en in de bijeenkomst van de contactleden. De predikant hoeft niet altijd aanwezig te zijn op dit soort bijeenkomsten. Eric Corsius vraagt zich af of we niet te veel toch alsmaar alles hetzelfde willen blijven doen als vroeger, of we ons niet moeten bezinnen op wat we echt belangrijk vinden. Een avond/middag beleggen voor een fundamentele discussie? Dit moet wel heel goed voorbereid worden om iets op te kunnen leveren. Het bestuur zal dit oppakken. Henriëtte Beukers informeert naar de Commissie van overleg. In de nieuwe organisatiestructuur bestaat deze niet meer. (d) In het toekomstplan, op pagina 7 van het jaarverslag, staat per abuis 31-12-2013 i.p.v. 31-12-2014. Wordt gecorrigeerd. Gezien de tijd, het is al na 22.00 uur, wordt het toekomstplan zonder verdere discussie formeel vastgesteld. Henriëtte Beukers vraagt of dit punt volgend jaar bovenaan de agenda kan worden gezet, gezien het belang ervan. Dit zal gebeuren.
9
8. We hebben een bestuur van slechts drie leden (en dan nog Wim Overbosch voor Limburg). Dat is voldoende maar als er iemand opstapt, dan komt de continuïteit in gevaar. 9. Afscheid van Meijndert van Alphen. Martijn Junte spreekt Meijndert van Alphen toe en bedankt hem voor het vele werk dat hij voor de RGE heeft gedaan (en gelukkig ook nog blijft doen). Willem Stoppelenburg overhandigt hem een bos bloemen. 10. Rondvraag - De datum voor de algemene vergadering van volgend jaar wordt dinsdag 8 maart 2016. - Margriet Teunissen vraagt of de secretarissen van de diverse commissies en taakgroepen a.u.b. de nieuwe namen willen hanteren - Rian Rensen heeft een hulpje nodig om boekjes af te halen bij de drukker. Truus Lodewijk biedt zich aan. - Hans Sander moedigt iedereen aan om door te gaan met het betalen van bijdragen en met leven (hoe langer hoe beter voor de gemeente) 11. 22:15 uur. Willem Stoppelenburg sluit de vergadering met de bemoedigende opmerking dat we nog steeds veel vrijwilligers hebben en dat er nog van alles gebeurt. Afsluiting met lied 918. Het is een nieuw lied, dat Klaas Reijenga ons eerst nog voorzingt. Napraten met een hapje en een drankje. Margriet Teunissen, secretaris, maart 2015
VAN DE REDACTIE De volgende editie van Vensters Open wordt het gecombineerde juliaugustus nummer. Vanaf september zal Vensters Open weer maandelijks verschijnen. De data voor het aanleveren van kopij zijn: 10 juni voor het zomernummer en 10 augustus voor het septembernummer. De redactie 10
AANKONDIGINGEN ZOMERBIJEENKOMSTEN 15 JULI EN 19 AUGUSTUS Ook dit jaar zijn er in de zomer twee ontspannende en bezinnende lunchbijeenkomsten. Woensdag 15 juli zal Dick Veldkamp een inleiding houden met als thema: Leven en Werken van Erasmus. Woensdag 19 augustus zal mevrouw Hesen een inleiding houden met als onderwerp: Kilimanjaro Wonen. Om 12.00 uur komen we bij elkaar in de (tuin van de) kerk om de zelf meegebrachte lunch te nuttigen. Zoals gebruikelijk wordt er voor koffie en thee gezorgd. De traditionele afsluiting met stukjes meloen komt door omstandigheden wel te vervallen. Mocht zich een vrijwilliger melden, dan kan dat alsnog verzorgd worden.
LEVEN EN WERKEN VAN ERASMUS woensdag 15 juli 12.00 uur We leven in een tijd waarin één krachtige open en tolerante kerk meer zal bereiken dan een versnipperde christelijke wereld. In die kerk en daarbuiten zouden we via de persoon van Jezus van Nazareth in woord en daad moeten laten zien wat liefde is. Die kerk bevordert tolerantie ten opzichte van vreemdelingen en andersdenkenden. Ze zou moeten tonen dat oorlogen in zichzelf een absolute verschrikking zijn en dat ze bovendien in te veel gevallen tot niets leiden; ze zou vredestichtend moeten zijn. Daarom zou in deze tijd ook een open en tolerant Europa moeten ontstaan, een Europa waarin de verbeelding en daarmee de cultuur ook volop tot zijn recht komt . Zulke overwegingen kunnen zo uit het werk van Erasmus gehaald worden. Zijn leven en werk zullen dan ook centraal staan tijdens de eerste zomerbijeenkomst op 15 Juli. Dick Veldkamp
11
STUDIEDAG VROUWELIJKE FILOSOFEN donderdag 16 juli Normaliter maak ik in VO geen reclame voor het programma waarvoor de Vrije Academie onze kerk afhuurt. Dat is te zien in de brochures die in de kerk liggen. In dit geval wil ik daarvoor een uitzondering maken. Op donderdag 16 juli, dus net na onze eerste zomerbijeenkomst organiseert de Vrije Academie in onze kerk een bijzondere bijeenkomst: Een studiedag Vrouwelijke Filosofen. Ik kreeg van hen hierover de volgende informatie: ‘Maak kennis met belangrijke vrouwelijke denkers uit de geschiedenis. Hoe kijken zij tegen de wereld aan? En verschilt hun blik van die van hun mannelijke collega's? Kom naar deze studiedag van Frederique Petit, die u na afloop tips aanreikt voor verdere verdieping in het gedachtegoed van 'de grote denksters'. De filosofie wordt nog vaak gezien als het domein van ernstige heren. Deze studiedag schetst een heel ander beeld. In onze tijd staat het gedachtegoed van denkers als Simone de Beauvoir en Hannah Arendt blijvend in de belangstelling, het werk van hedendaagse filosofen als Martha Nussbaum, Stine Jensen en Joke Hermsen wordt gretig bestudeerd. Niet alleen nu, al in de Griekse oudheid waren vrouwelijke filosofen actief. Neem Aspasia van Milete, over wie men zei: 'Wie vragen stelt over Aspasia, stelt vragen over de helft van de mensheid.' En in China werd Ban-Zhao, die leefde in de eerste eeuw na Christus, al in haar eigen tijd gezien als een groot historicus. Prijs: € 65,-.' Aanmelden via: http://www.vrijeacademie.nl/Remonstrantse-Gemeente Ik kan me voorstellen dat leden en vrienden interesse hebben voor deze dag. Meijndert van Alphen
12
FILMKRING: MIDDEN IN HET LEVEN 2015 - 2016 * ZEVEN ALTERNATIEVE ROADMOVIES * Onderweg Of je nu een leven inloopt of eruit, je schaduw zit je op de hielen en een woud van borden wijst, wijst, wijst. Je loopt alleen, altijd alleen, al weet je duizend mensen om je heen, en loopt er soms iemand een eindje mee. Wandel op de middenweg, niet tussen einde en begin; je bent je eigen wandeling. Je loopt een leven uit, een leven in. Ingmar Heytze (2006) Pijnlijk Zo nu en dan drukt de krant onze neus op een onaangenaam kerkelijk feit. Wanneer een kerk wordt gesloten, komt er voor veel gelovigen een gedwongen einde aan een goede routine. Fel plaatselijk protest tegen onbegrepen bisschoppelijk beleid haalt helemaal niets uit! Een vertrouwde gemeenschap valt uit elkaar. Toch was het paus Johannes XXIII die in 1962 visionair sprak van een lente in de kerk. Hij zag een nieuwe, andere kerk voor zich, Gods volk onderweg... De fraaie deuren van onze kerk gaan weliswaar wekelijks open, maar onze gemeente rest het komende seizoen nog slechts een halve predikantsplaats. Dat doet zeer! Voor onze predikant is deze teruggang natuurlijk een groot persoonlijk drama. Maar ook wij kunnen niet doorstappen op het oude pad en doen of er geen vuiltje aan de lucht is. Midden in het leven hopen wij dat minder mensen (tijd en geld) ook tot iets anders, iets nieuws en goeds zal leiden. Wij willen – het liefst samen - met moed en creativiteit nieuwe wegen in slaan. Waar we uit komen, weten we niet. En soms houden wij ons hart vast of het bij deze afbraak blijft? Gods volk moet wel onderweg blijven! 13
Perspectief Met of zonder comfortabele stenen, overgeleverde tradities of natuurlijke omstandigheden; mensen blijven altijd wegen vinden om hun leven zelf gestalte te geven! Eeuwen voor ons deden anderen dat al. Alleen of in een gemeenschap zochten zij hun weg, vastbesloten of aarzelend, in vrijheid of vluchtend voor gevaar, ziek verlangend naar genezing of gezond nieuwsgierig naar wat achter de horizon ligt. Voor MIHL zal daarom onderweg in 2015-2016 het bewogen jaarthema zijn. Zeven vragen 1. Heeft “Salma” overdag misschien geen stem? 2. Hoe laat loopt Laura stipt iedere avond op straat? 3. Waarom reist Ryoto weer met tegenzin naar huis? 4. Duwt Maria werkelijk Christines rolstoel door Lourdes? 5. Verhuisde de ziel in vroeger tijd wel vaker van een oude herder naar een klein geitje? 6. Bidt de agnostische emigrantenzoon Sadettin echt zo vaak? 7. Hoe verspeelt Reda de laatste kans op een diploma? Dit is geen filmquiz maar een poging om je aandacht voor de zeven alternatieve roadmovies van het nieuwe seizoen te prikkelen. Bespaar je dus de moeite om de zeven enig juiste antwoorden naar
[email protected] te mailen, maar lees gewoon verder in het dubbeldikke zomernummer van vensters open! Daarin wordt het doek alvast een tipje opgelicht met een artikel over de films plus korte inhoudsbeschrijving, compleet met data en inleiders. Lees en laat je overtuigen om deelnemer te worden of te blijven! Waaraan?
Midden in het leven is een open filmkring met veel ruimte voor gesprek en ontmoeting. Iedere film kent zijn eigen inleider. Die schrijft vooraf een wervende aankondiging in Vensters Open en is op de avond zelf gespreksleider. MIHL komt vijf keer per jaar bij elkaar. Soms eten we vooraf samen. Film kijken we in de kerkzaal. Meer informatie bij de schrijfster van bovenstaand mailadres. Wees (weer) welkom! Truus Lodewijk
14
COLLECTE STICHTING OPEN HUIS SINT CATHRIEN De collecteopbrengst van onze diensten in de maand juni mag naar deze in 1986 opgerichte stichting. Ik citeer uit de folder: “Dit is een oecumenisch initiatief: kerken werken samen om in het hart van de stad gehoor te geven aan mensen die het centrum in gaan en weer uit gaan”. Telkens als ik weer eens binnenloop in de ontmoetingsruimte van de Catharinakerk, ben ik blij dat ook wij remonstranten dit “aanspreekpunt van Eindhovense kerken” blijven steunen. Hier wordt op dinsdag, woensdagmorgen, donderdag en vrijdag gereageerd op de behoefte aan aandacht, aan meeleven, aan hulp. Er zijn voor deze activiteit ongeveer 35 vrijwilligers. Als iemand - o.a. door het klimmen der jaren - besluit niet langer mee te blijven doen, wordt de lege plaats niet altijd door een nieuwe gastvrouw of -heer ingenomen. En er is dringend behoefte aan een nieuwe penningmeester…! In 2014 bedroeg het aantal bezoekers 5265 en werden 2400 broodmaaltijden klaargemaakt. De lunches worden altijd gecombineerd met iets spiritueels: een verhaal op dinsdag, op woensdag en donderdag een meditatief samenzijn en op vrijdag het Orgelgetijde: muziek en gebed in de kerk. Ook de periodieke tentoonstellingen zijn vaak ‘hartversterkend’. Heel essentieel is de deskundige training die door een betaalde kracht wordt gegeven. Deze is alleen mogelijk zolang de Gemeente Eindhoven deze kostenpost blijft subsidiëren. De enige andere betaalde krachten zijn de vrijdagse organisten. Er is natuurlijk veel meer over te vertellen. Als u vragen heeft, hoop ik die te kunnen beantwoorden! Hier de website: www.openhuiscathrien.nl In deze crisistijd voelen veel mensen zich van het kastje naar de muur gestuurd. Iemand had te horen gekregen: “Ga maar naar de kerk”! Moge het nu zo zijn, dat mooie bijdragen straks uit uw kas(t)je via onze kerk kunnen gaan naar de kas van het Open Huis Sint Cathrien! Alvast heel hartelijk dank, Cor Jesse 15
EEN IMPRESSIE EXPERIMENTEREN MET DE MAALTIJD? Het experiment van 26 april bestond uit een bijeenkomst in twee delen. In de dienst van het woord en het delen van brood en wijn was er weinig wat aan een experiment deed denken of het moest de prettige bijkomstigheid zijn dat twee voorgangers elkaar afwisselden. Over de keuze van de liederen was nagedacht en de actualiteit van het onderwerp was op voorhand aangekondigd. In de preek of toelichting op de gelezen Bijbelfragmenten werden vele behartenswaardige opmerkingen gemaakt maar was 'n structuur of compositie voor de gemiddelde toehoorder moeilijk te ontdekken. Spontaan denken kunstliefhebbers bij Abraham en drie engelen (mannen?) uit Genesis 18 aan de beroemde icoon van de Heilige Drievuldigheid (of De Gastvrijheid van Abraham) van de iconenschilder Roebljov of aan de aankondiging van de belofte van een geboorte, maar de gedachte dat het te eten geven aan vreemdelingen te maken heeft met een Goddelijke aanwezigheid is vooral iets voor hen die zo'n tekst verstaan.
Icoon van de H. Drievuldigheid De actuele toepassing is dan dat het zoeken van God te maken kan hebben met het opvangen van bootvluchtelingen. In de “Realpolitik” word je vanwege zo’n gedachte uitgelachen. Paulus hekelt de Korinthiërs ( I Kor: 18, 14) want in de samenkomsten wordt er niet gedeeld, het is een schijnvertoning. Dat is misschien een sterk argument om weinig de maaltijd te delen (het avondmaal bij te wonen). De essentie van de liturgische of symbolische maaltijd blijft de bereidheid 16
om met anderen je brood te delen. Wie wil dat nou echt behalve een klein beetje van ons overschot dat we toch niet missen? Als brug tussen de lezingen fungeerde het gedicht “Achterlangs” van Willem Wilmink, maar de verbinding kwam eigenlijk niet tot stand. ACHTERLANGS De meeste treinen rijden achterlangs het leven. Je ziet een schuurtje met een fiets ertegenaan. en kleine jongen is nog op, hij mag nog even. Je ziet een keukendeur een eindje openstaan. Als je maar niet door deze trein werd voortgedreven, zou je daar zonder meer naar binnen kunnen gaan. Zodra de schemer was gedaald, was je niet langer meer verdwaald. En je ontmoette daar niet eens verbaasde blikken. Je zou toch komen? Iedereen had het vermoed. Ze zouden even haast onmerkbaar naar je knikken, want wie verwacht is wordt maar nauwelijks begroet. Je zou je zomaar aan hun tafel kunnen schikken en alle dingen waren plotseling weer goed. Zodra de schemer was gedaald, was je niet langer meer verdwaald. Je hoefde daar geen druppel alcohol te drinken, want grenadine zou smaken als cognac. Je zag het haardvuur achter micaruitjes blinken, er kwam een merel zitten zingen op het dak. En die paar mensen die je nooit hebt kunnen missen, kwamen daar binnen met een lach op hun gezicht. Je zou je voortaan nooit meer in de weg vergissen, je deed het boek van alle droefenissen dicht. Maar ach, de trein is doorgegaan en kilometers daarvandaan.
Willem Wilmink
17
Toevallig was dit een eenvoudig gedicht maar dan nog gaan de gedachten te snel. Jammer dat de tekst niet uitgedeeld of geprojecteerd werd. In de trein heb ik veel gemijmerd vroeger toen ik langs oud-Rotterdam of de Spaarndammerbuurt of door Dordtrecht reed en in de huiskamers keek waar zo maar mensen hun leven leiden. Maar daarbij heb ik toch echt nooit het idee gehad dat ik daar aan tafel wilde gaan zitten. Wel gluren maar niet echt naar binnen gaan. Na de krentenbollenpauze was het woord aan ds. Yvonne Hiemstra uit Dokkum. Haar voordracht was vooral een getuigenis van persoonlijk ervaringen, vroeger als gereformeerd studente en nu als vrijzinnig predikante. Haar pleidooi: het delen van de maaltijd is een krachtig middel voor gemeentevorming. Brood en wijn delen is een uitnodiging en accentuering van gemeenschap. Een persoonlijke boodschap klinkt al gauw sympathiek, maar dit kon toch het gebrek aan argumentatie niet verhullen. Niet dat ik een afgerond exposé verwacht had [dat kan ook niet want mijn naslagwerk ooit opgevist in de Veemarkthallen (R.G.G. 3e Auflage) besteedt alleen aan het lemma ‘Abendmahl’ 40 kolommen kleindruk voor de hoofdlijnen] maar de vraag waarom in de vrijzinnigheid het vieren van het avondmaal in diskrediet was geraakt werd wel voorzichtig gesteld maar nauwelijks beantwoord. Meer cruciale punten blijven dan toch de vragen naar de waarde van een kerkdienst en het liturgisch handelen. Vanuit het oogpunt van bewust leven, gemeenschapsvorming, een open houding naar medemens en wereld, de herhaling als oefening en ritueel, het reserveren van een rustpunt om op een bepaald tijdstip bij elkaar te komen om te luisteren, stil te zijn, naar woorden van bemoediging te luisteren, kort mediteren, het ondersteunend middel van een lied en orgelspel kan veel gezegd worden waarover ieder een het eens kan worden. Het avondmaal is voorwerp geworden van duaal, antithetisch en dichotoom denken, het één tegenover het ander stellen. Er zou al veel gewonnen zijn als vrijzinnigheid i.c. avondmaalmijders en orthodoxie beide zich de grondbetekenis van het Griekse woord dogma herinneren n.l. voorstelling en mening. Iedere theorie (ook theologie als reflectie of interpretatie van interpretaties) is een netwerk van betekenissen over de werkelijkheid spannen vanuit een sterk cultureel bepaalde vraagstelling. In de antithese was de vrijzinnigheid uitermate dogmatisch, hoewel de remonstranten van het interbellum veel eenzijdigheid hebben proberen te repareren en men ook weer de rijkdom van de 18
versmade traditie ging waarderen. Het betoog van een vrijzinnige bevat dan ook noodzakelijk altijd iets paradoxaals. Want waarom zou je anderen proberen te overtuigen als er vele tradities en wegen zijn. Het breken van het brood mag. ‘Doet dit ter mijner gedachtenis’. Mens zijn is medemens zijn, geloven is samen geloven. De levensweg van Jezus als de norm van een juist leven. Het onderhouden van de geboden en de zaligsprekingen van de Bergrede als de concretisering van het grote gebod van de liefde. Niets viel er te horen over de kracht van symbolen2 of over het simpele feit van het wonder dat een mens door brood kan leven. De grote transformatie van stof naar geest is transsubstantiatie naar scholastiek spraakgebruik. Voedsel wordt lichaam en lichaam wordt idee (vlees wordt woord). Als ik ‘s morgens mijn konijntje een kapje geef dan geeft dat onnozel beestje mij vreugde en plezier als het overdag op het gazon huppelt. Een verlangen naar het paradijs ondanks dat ik in de krant een advertentie van de supermarkt lees over een voordelige aanbieding van diepvries konijn. De dienst was bijzonder maar niet experimenteel. Dergelijke bijeenkomsten zijn uitermate waardevol en een aanjager voor gesprek en reflectie ook voor binnenkerkelijke thema’s. Harry Raap
2
goedkoop industrieel druivensap heeft hoegenaamd geen enkele symbolische waarde en banaliseert het ritueel. Bij de keuze voor druivensap dient minstens op kwaliteit gelet te worden!!!
19
BERICHTEN UIT ZUID-LIMBURG Adres secretaris Kring Zuid-Limbug: M.W.Hollander, Ellecuylgaard 46, 6227 EA Maastricht, tel. 043 311 77 56 en 06 237 697 53 e-mailadres:
[email protected]
Eenheid in het nodige Vrijheid in het onzekere In alles de liefde
KERKDIENSTEN Zondag 28 juni, 10.30 uur Gemeenschappelijke dienst met de Protestantse Gemeente GeleenBeek-Urmond Voorganger: Prof. dr. J.F. Goud Ontmoetingskerk, Emmaplein 50, Geleen.
PERSIONALIA EINDHOVEN Nieuw e-mailadres van Mevr. C.W. Grabowsky-van der Willigen:
[email protected]
20
AGENDA EINDHOVEN * betekent: bijeenkomst in de kerk, Dommelhoefstraat 1A, Eindhoven juni
geen bijeenkomsten
juli woensdag 15 * 12.00 Zomerbijeenkomst: Leven en Werken van Erasmus zie pag. 11 donderdag 16 * 14.00 Vrije Academie: Een studiedag Vrouwelijke Filosofen zie pag. 12
KERKDIENSTEN EINDHOVEN Op verzoek kan er tijdens de dienst op zondag voor kinderopvang worden gezorgd. Vooraf een telefoontje naar ( 040 241 1992 ) is hiervoor voldoende. 7 juni
11.00
Dr. E. Corsius collecte: Stichting Open Huis St. Catrien
14 juni 11.00
Ds. A.N. Ipenburg, Maastricht collecte: Stichting Open Huis St. Catrien
21 juni 11.00
Ds. M.F.C. Junte AVONDMAAL collecte: Stichting Open Huis St. Catrien
28 juni 11.00
Ds. J. Douwes collecte: Stichting Open Huis St. Catrien
In de zomerperiode van 5 juli tot en met 30 augustus worden de DoReLu-zomerdiensten gehouden. Aanvangstijd is steeds 10.30 uur. 5 juli
10.30 Br. J. de Groot (Hoogeloon) DOReLu-zomerdienst in de doopsgezinde kerk, Jan Luikenstraat 46, Eindhoven
Wie niet naar de kerk gaat, kan aan de collecte bijdragen door overmaking van een bedrag op rekening NL 03 ABNA 047 18 46 724 ten name van Remonstrantse Gemeente Eindhoven onder vermelding van het collectedoel.
21
REMONSTRANTSE GEMEENTE EINDHOVEN KERKGEBOUW: Dommelhoefstraat 1A, Eindhoven, tel. 040-2442 393 PREDIKANT: ds. M.F.C. Junte Adres: Lage Gouwe 114, 2801 LK Gouda tel. 06- 2185 9121; e-mailadres:
[email protected] SECRETARIAAT: Mw. M.J. Teunissen, Tourslaan 31, 5627 KW Eindhoven, tel. 040 248 4280 e-mail:
[email protected] FINANCIËLE ADMINISTRATIE: J.G. Sander, Jan Stuytweg 4, 5624 KV Eindhoven, tel. 040 243 3221 e-mail:
[email protected] REK.NR. NL 03ABNA 047 18 46 724 ten name van Remonstrantse Gemeente te Eindhoven KRING ZUID-LIMBURG voorzitter: H.W. Overbosch, tel. 043-3210 625 secretaris: M.W. Hollander, tel. 043 311 77 56 en 06 237 697 53 penningmeester: J. Muysken, tel. 043-3500 309 LEDENADMINISTRATIE mw. J.I. Meijer, Pietershoek 12, 5503 XA Veldhoven, tel. 040-253 5082 e-mail:
[email protected] (adreswijzigingen aan dit adres sturen!) VENSTERS OPEN REDACTIE: Mw. A.Leunis, H.Raap en mw. F.A.W.I.Wijnheijmer-Kuiper KOPIJ uiterlijk de 10de van de maand zenden naar: Braambes 2, 5708 DB Helmond (tel. 0492 524 904) of per e-mail (via een attachement):
[email protected] tevens zenden naar
[email protected] en
[email protected] Voor Zuid Limburg naar: J. Muysken, Laan van Brunswijk 79, 6212 HD Maastricht, tel. 043-3500 309; e-mail:
[email protected] ABONNEMENT: € 20,00 per jaar (voor leden en vrienden gratis); digitale versie kan gratis worden toegezonden. Overmaken op rekening NL 03 ABNA 047 18 46 724 ten name van Remonstrantse Gemeente te Eindhoven o.v.v. Vensters Open. 22
23
Afzender:
5613 EL 1A
24