Uw pensioenregeling. Pensioenregeling 2013

Uw pensioenregeling

3 1 0 2 g n i l e g e r n e io

Pens Een toelichting op het Pensioenreglement 2013

Inhoud Inleiding

1 2 3

pag. 3

Wanneer bouw ik ouderdomspensioen op?

pag. 4

Wanneer kan ik met pensioen?

pag. 4

Hoeveel ouderdomspensioen krijg ik?

pag. pag. pag. pag. pag.

5 5 5 6 6

pag. pag. pag. pag.

7 7 7 8



3.1 Middelloonregeling 3.2 Opbouwpercentage(s) 3.3 Pensioengrondslag 3.4 Waardeoverdracht

4

Hoeveel pensioen krijgen mijn partner en mijn kinderen als ik overlijd?



4.1 Partnerpensioen 4.2 Wezenpensioen 4.3 Vrijwillige verzekering van Anw-hiaatpensioen

5 Wat betaal ik voor de pensioenregeling? 6 Wat gebeurt er met mijn pensioen als mijn persoonlijke situatie verandert?



6.1 Ik stop met werken bij mijn werkgever 6.2 Ik word arbeidsongeschikt 6.2.1 Wijziging mate arbeidsongeschiktheid 6.3 Ik ga scheiden 6.3.1 Rechten ex-partner 6.3.2 Afspraken met ex-partner doorgeven aan het pensioenfonds 6.3.3 Overlijden 6.3.4 Bijzonder partnerpensioen 6.3.5 Conversie 6.4 Ik ga in deeltijd werken

7

Welke keuzemogelijkheden biedt de pensioenregeling?







7.1 7.2 7.3 7.4 7.5 7.6

8

Hoeveel pensioen heb ik opgebouwd?



Eerder met pensioen gaan Met deeltijdpensioen gaan Uw ouderdomspensioen omzetten in een hoger partnerpensioen Uw partnerpensioen omzetten in een hoger ouderdomspensioen Variabele pensioenuitkering AOW-vervangend pensioeninkomen



8.1 8.1.1 8.2 8.3

9

Hoe houdt mijn pensioen zijn waarde?





9.1 9.2 9.3

Hoe krijg ik mijn pensioen? Hoe krijgt mijn ex-partner zijn of haar deel van het ouderdomspensioen? Welke belastingen en premies worden er nog ingehouden op mijn pensioen? Kans op pensioenverlaging

Wat is indexatie? Wanneer indexeert het pensioenfonds mijn pensioen? Hoe word ik over de indexatie van mijn pensioen geïnformeerd?

10 Waardeoverdracht

10.1 Wat is waardeoverdracht? 10.2 Wanneer kan ik mijn pensioen overdragen naar Pensioenfonds Gasunie? 10.3 Is het verstandig om te kiezen voor waardeoverdracht?

pag. 8 pag. pag. pag. pag. pag. pag. pag. pag. pag. pag. pag.

9 9 9 9 10 10 11 11 11 11 11

pag. pag. pag. pag. pag. pag. pag.

12 12 13 13 13 13 14

pag. pag. pag. pag. pag.

14 14 14 14 15

pag. pag. pag. pag.

15 15 15 15

pag. pag. pag. pag.

16 16 16 16



11

Welke informatie kan ik opvragen bij het pensioenfonds? 11.1 Welke informatie moet ik geven?

12 Waar kan ik heen met mijn klachten? 13 Nuttige adressen 14 Begrippenlijst

pag. 18 pag. 18 pag. 19

Bijlagen: Rekenvoorbeeld

pag. 17 pag. 17

pag. 20 pag. 22

Ruimte voor aantekeningen

2

Inleiding U bouwt als medewerker van NV Nederlandse Gasunie of GasTerra BV automatisch pensioen op. Dit doet u bij het ondernemingspensioenfonds van Gasunie: Stichting Pensioenfonds Gasunie. Per 1 januari 2015 heeft het fonds een gewijzigde pensioenregeling. Deze brochure is een vereenvoudigde en verkorte versie van het officiële pensioenreglement (Pensioenreglement 2013). Hoewel deze brochure met zorg is samengesteld, kunt u hieraan geen rechten ontlenen.

Niet alleen voor later Pensioen is niet alleen iets voor later. Het is belangrijk dat u ook nu, bij aanvang van uw deelname aan de pensioenregeling van Pensioenfonds Gasunie, goed op de hoogte bent van de regeling. Want het pensioen is niet alleen het ouderdomspensioen dat u opbouwt voor uw oude dag. Het is ook van belang in andere situaties,

bijvoorbeeld als u gaat trouwen of samenwonen, onverhoopt arbeidsongeschikt wordt of komt te overlijden. Daarnaast is het goed om te weten dat de regeling een aantal keuzemogelijkheden biedt. Om juiste keuzes te maken, is het van belang dat u weet wat de gevolgen van een keuze zijn. Lees deze brochure daarom zorgvuldig door.

U leest in deze brochure antwoorden op onder meer de volgende vragen: Wanneer kan ik met pensioen? Hoeveel pensioen krijg ik? Wat krijgen mijn partner en mijn kinderen als ik overlijd? Wat gebeurt er met mijn pensioen als ik arbeidsongeschikt word? Wat gebeurt er met mijn pensioen als ik naar een andere werkgever ga? Welke keuzemogelijkheden heb ik?

Meer informatie Wilt u meer informatie over uw pensioenregeling, kijk dan op de website www.pensioenfondsgasunie.nl. U vindt hier onder andere het volledige pensioenreglement, informatie over het pensioenfonds en actuele berichten.

Om de site volledig te kunnen raadplegen heeft u een persoonlijke gebruiksnaam en wachtwoord nodig. Deze ontvangt u gescheiden van elkaar automatisch thuis.

Vragen Hebt u na het lezen van de brochure nog specifieke vragen, neem dan contact op met de pensioendesk van Pensioenfonds Gasunie. Deze is van maandag t/m vrijdag van 9.00 tot 17.00 uur bereikbaar op telefoon (050) 522 50 30 of e-mail [email protected].

Bewaren Bewaar deze brochure goed. Deze komt misschien nog van pas in de toekomst.

3

1 Wanneer bouw ik ouderdomspensioen op? U bouwt pensioen op bij Pensioenfonds Gasunie vanaf de eerste dag dat u werkt voor uw werkgever. U bent dan een zogenoemde actieve deelnemer van het fonds. U blijft meedoen aan de pensioenregeling tot u met pensioen gaat; weggaat bij uw werkgever; overlijdt.

2 Wanneer kan ik met pensioen? U kunt met pensioen op de eerste dag van de maand volgend op de maand waarin u 67 jaar wordt. Voorbeeld: Op 11 augustus 2016 wordt u 67 jaar. U ontvangt dan vanaf 1 september 2016 pensioen. U krijgt dit pensioen zolang u leeft. U kunt uw pensioendatum vervroegen (zie hoofdstuk 7).

4

3 Hoeveel ouderdomspensioen krijg ik? Het is nog niet mogelijk om te zeggen hoeveel ouderdomspensioen u precies krijgt als u uw pensioendatum bereikt. Uw ouderdomspensioen hangt onder meer af van: Hoeveel jaar u meedoet met de pensioenregeling en of u voltijd of in deeltijd werkt.  at uw gemiddelde pensioengrondslag was gedurende uw deelname aan de W pensioenregeling van Pensioenfonds Gasunie. De pensioengrondslag is uw pensioengevend salaris min de franchise (zie ook 3.1 en 3.4).  at het opbouwpercentage is. Oftewel, hoeveel procent van uw pensioengrondslag u W per jaar aan pensioen opbouwt. Hoeveel indexatie (toeslag) is toegekend.

U bouwt ook over uw ploegentoeslag en/of wachtdiensttoeslag ouderdomspensioen op. De pensioenopbouw over deze toeslagen maakt deel uit van het ouderdomspensioen (zie 3.1). Hoeveel dit precies is, is pas bekend als u daadwerkelijk met pensioen gaat.

hebt opgebouwd en hoeveel u kunt opbouwen als u ongewijzigd tot uw pensioenleeftijd bij uw werkgever blijft werken. Als u zelf wilt berekenen hoeveel pensioen u krijgt, kunt u achter in deze brochure een aantal voorbeelden vinden hoe u dat moet doen. Hierna worden de belangrijkste begrippen uitgelegd die van belang zijn voor de berekening van uw pensioen.

Ieder jaar krijgt u een Uniform Pensioenoverzicht van het pensioenfonds. Daarin kunt u lezen hoeveel ouderdomspensioen u tot dat moment

3.1 Middelloonregeling Uw pensioenregeling is een ‘uitkeringsovereenkomst in de vorm van een voorwaardelijke middelloonregeling’. Dit betekent dat u jaarlijks pensioen opbouwt over uw all-in salaris dat u van uw werkgever heeft ontvangen. Het all-in salaris is uw bruto salaris plus de 13e en 14e maand. Ontvangt u ploegentoeslag of wachtdiensttoeslag? Dan kunt u deze toeslagen optellen bij dit bedrag. Ze vormen samen uw pensioengevend salaris. Uw all-in salaris waarover u pensioen opbouwt is fiscaal gemaximeerd.

Dit maximum bedrag volgt de ontwikkeling van het wettelijk fiscaal maximum dat de overheid hiervoor stelt. Om de regeling te betalen worden vaste premies afgedragen aan het pensioenfonds. De werkgever betaalt een premie van 22,6% en de deelnemer betaalt een premie van 6% boven een grensbedrag (zie 5). De opbouw is niet gegarandeerd (zie 3.2).

3.2 Opbouwpercentage(s) Voor elk jaar dat u bij Pensioenfonds Gasunie pensioen opbouwt, ontvangt u onder voorwaarden een percentage van de pensioengrondslag aan ouderdomspensioen. Dit is het opbouwpercentage. Dit is vastgesteld op 1,875%. Uw werkgever betaalt een vaste premie van 22,6% van het pensioengevend salaris. Ieder jaar wordt bekeken of de pensioenpremie toereikend is voor de kosten van de

pensioenopbouw die het pensioenfonds maakt. Voor het geval de premie niet toereikend is, heeft het pensioenfonds de beschikking over een depot waaruit de premie kan worden aangevuld. Als ook het depot niet (meer) toereikend is, wordt de pensioenopbouw voor dat jaar verlaagd. Dit betekent dat u dat jaar minder dan 1,875% van uw pensioengrondslag opbouwt.

5

3.3 Pensioengrondslag Om de hoogte van het ouderdomspensioen te kunnen berekenen, moet van uw pensioengevend salaris een bedrag worden afgetrokken: de franchise.

heid. Voor dit deel van het inkomen hoeft u dus geen pensioen op te bouwen. Het bedrag dat het pensioenfonds aftrekt (de franchise) wordt aangepast aan de ontwikkeling van de AOW-uitkering.

De franchise is het deel van uw salaris dat niet meetelt voor de opbouw van uw pensioen. U bouwt dus niet over uw gehele salaris pensioen op. U krijgt op uw AOW-leeftijd een AOW-uitkering van de over-

Dus om uw pensioengrondslag te berekenen maakt uw pensioenfonds de volgende berekening: uw pensioengevend salaris – de franchise = uw pensioengrondslag.

3.4

Waardeoverdracht

Het is mogelijk om het pensioen dat u bij uw vorige werkgever(s) heeft opgebouwd onder te brengen bij Pensioenfonds Gasunie. Dit betreft zowel het

ouderdoms- als het (eventuele) partnerpensioen. Dit heet waardeoverdracht. In hoofdstuk 10 leest u meer over dit onderwerp.

6

pensioen krijgen mijn partner 4 Hoeveel en mijn kinderen als ik overlijd? Uw partner en kinderen kunnen recht hebben op een pensioenuitkering voor nabestaanden als u komt te overlijden. In de pensioenregeling is namelijk een partnerpensioen en een wezenpensioen geregeld. Dit is van toepassing als u nog pensioen opbouwt bij Pensioenfonds Gasunie. Het geldt echter ook als u gewezen deelnemer bent of gepensioneerd. U bouwt dan geen pensioen meer op maar u heeft nog wel een pensioenaanspraak bij Pensioenfonds Gasunie.

4.1 Partnerpensioen Het partnerpensioen is inkomen voor uw partner na uw overlijden. Een partner is volgens het reglement de man of vrouw met wie u tijdens de opbouw van uw pensioen een relatie had. Deze relatie kan zijn: een huwelijk; een geregistreerd partnerschap;  oms ook ongehuwd samenwonen. In dat geval moet u uw partner zelf aanmelden bij het s pensioenfonds (conform artikel 1 van het pensioenreglement).

Als u getrouwd bent of een geregistreerd partnerschap heeft, wordt uw partner automatisch door de gemeente bij ons aangemeld, via de Gemeentelijke Basisadministratie (GBA). Uw overlijden wordt door de gemeente ook bij ons gemeld. De partner krijgt dan automatisch bericht over het partnerpensioen. Woont u in het buitenland, dan moet u (of uw nabestaanden) verandering van adresgegevens, burgerlijke staat of overlijden aan het pensioenfonds doorgeven door middel van een officieel document. De hoogte van het partnerpensioen is 70% van

het opgebouwde ouderdomspensioen. Overlijdt u terwijl u nog pensioen opbouwt bij Pensioenfonds Gasunie, dan is de hoogte van het partnerpensioen 70% van het ouderdomspensioen dat u zou hebben opgebouwd op 67-jarige leeftijd. Daarnaast ontvangt uw partner dan een compensatie voor hogere loonheffing tot de AOW-leeftijd van uw partner. Uw partner krijgt deze partnerpensioenuitkering vanaf de maand volgend op de maand waarin u overlijdt tot en met de laatste dag van de maand waarin uw partner zelf overlijdt.

4.2 Wezenpensioen Het wezenpensioen is inkomen voor uw kinderen na uw overlijden. Dit is een tijdelijke uitkering voor: uw kinderen; en kinderen van uw partner (onder voorwaarden)

De hoogte van het wezenpensioen is 14% van het ouderdomspensioen dat u heeft opgebouwd. Indien u overlijdt terwijl u nog pensioen opbouwt, dan wordt uitgegaan van het ouderdomspensioen dat u zou hebben opgebouwd tot de 67-jarige leeftijd. Het wezenpensioen gaat in op de eerste dag van de maand na uw overlijden. Het wezenpensioen eindigt als uw kind 18 jaar wordt of overlijdt. Bij

kinderen die studeren en daardoor niet in hun eigen onderhoud kunnen voorzien, wordt het wezenpensioen tot uiterlijk het bereiken van de leeftijd van 27 jaar uitgekeerd. Ook kinderen met een Wajong-uitkering ontvangen wezenpensioen tot uiterlijk 27 jaar. De Wajong-uitkering wordt dan op het wezenpensioen van Pensioenfonds Gasunie in mindering gebracht.

7

4.3

Vrijwillige verzekering van Anw-hiaatpensioen

Als u overlijdt en uw partner heeft op dat moment nog niet de AOW-leeftijd bereikt, dan heeft uw partner mogelijk recht op een wettelijke uitkering van de overheid volgens de Algemene nabestaandenwet (Anw). Aan deze uitkering zijn voorwaarden verbonden. Ook is de hoogte van de

Anw-uitkering afhankelijk van het inkomen van uw partner. Het kan zijn dat uw partner niet (of gedeeltelijk) in aanmerking komt voor een Anwuitkering. In dat geval loopt uw partner de kans er in inkomen op achteruit te gaan. Dit wordt het Anw-hiaat genoemd.

De pensioenregeling van Pensioenfonds Gasunie biedt u de mogelijkheid om u vrijwillig te verzekeren tegen deze financiële terugval met een Anw-hiaatpensioen. U kunt alleen gebruik maken van deze mogelijkheid als u zich binnen drie maanden aanmeldt na: indiensttreding; huwelijk of het aangaan van een geregistreerd partnerschap; of het sluiten van een samenlevingscontract.

Meldt u zich later aan voor deze verzekering, dan geldt een wachttijd van twee jaar.

U betaalt zelf de premie van de verzekering. De hoogte van de premie is afhankelijk van een aantal factoren: het verzekerde bedrag; de voor dat jaar vastgestelde premietabel; en de leeftijd die u in dat jaar zult bereiken.

Meer informatie over deze vrijwillige verzekering kunt u vinden op de website van het pensioenfonds, www.pensioenfondsgasunie.nl.

5 Wat betaal ik voor de pensioenregeling? De pensioenregeling van Pensioenfonds Gasunie is voor u premievrij tot een bepaald grensbedrag. Als uw pensioengevend salaris hoger is dan het grensbedrag, dan betaalt u 6% premie over het deel van uw pensioengevend salaris boven dat grensbedrag. Uw werkgever houdt deze premie iedere maand in op uw bruto salaris. Het actuele

grensbedrag kunt u vinden op de website van het pensioenfonds, www.pensioenfondsgasunie.nl. Dit wordt verhoogd als Gasunie de cao-lonen verhoogt. Uw werkgever betaalt een vaste pensioenpremie voor u van 22,6% van het pensioengevend salaris.

8

gebeurt er met mijn pensioen als 6 Wat mijn persoonlijke situatie verandert? 6.1

Ik stop met werken bij mijn werkgever

Als u stopt met werken bij uw werkgever, dan stopt uw deelname aan de pensioenregeling van Pensioenfonds Gasunie. U bouwt dan geen pensioen meer op, maar uw opgebouwde pensioenaanspraken blijven staan. Het is niet mogelijk om uw deelname vrijwillig voort te zetten.

pensioenregeling van uw nieuwe werkgever. Afhankelijk van uw nieuwe pensioenregeling of de toeslag van de pensioenrechten kan het voor u voordelig zijn om de opgebouwde pensioenrechten bij Pensioenfonds Gasunie over te dragen naar uw nieuwe fonds. Dit heet ‘waardeoverdracht’. In hoofdstuk 9 en 10 leest u meer over indexatie en waardeoverdracht.

Bij uw nieuwe werkgever bouwt u waarschijnlijk ook pensioen op. Dat gebeurt dan volgens de

6.2

Ik word arbeidsongeschikt

Als u arbeidsongeschikt wordt en langer dan twee jaar ziek bent, dan biedt Pensioenfonds Gasunie een arbeidsongeschiktheidspensioen. Binnen de pensioenregeling is alleen sprake van een arbeidsongeschiktheidspensioen als u ziek wordt tijdens het dienstverband met de werkgever en daarna (gedeeltelijke) arbeidsongeschiktheid is vastgesteld volgens de WIA.

maximum dan ontvangt u een arbeidsongeschiktheidspensioen van 70% van het het jaarsalaris boven de maximum WIA grondslag. Bent u gedeeltelijk arbeidsongeschikt dan geldt een tabel waaruit u kunt aflezen welk uitkeringspercentage geldt. Bij de vaststelling van de hoogte van het arbeidsongeschiktheidspensioen wordt rekening gehouden met andere (wettelijke) uitkeringen.

De hoogte van het arbeidsongeschiktheidspensioen is 10% van het jaarsalaris tot maximaal de maximum WIA grondslag. Verdient u meer dan dit

6.2.1 Wijziging mate arbeidsongeschiktheid De uitkering wordt aangepast als de mate van arbeidsongeschiktheid wijzigt. Als u arbeidsongeschikt bent, wordt de pensioenopbouw mogelijk premievrij voortgezet. Dit hangt namelijk af van de mate van arbeidsongeschiktheid die door het UWV wordt vastgesteld. Premievrij voortzetten betekent dat u pensioen (gedeeltelijk) opbouwt zonder dat u hiervoor een deelnemersbijdrage betaalt. Het ouderdomspensioen wordt berekend over de pensioengrondslag (zie 3.3) die geldt op het moment dat uw arbeidsongeschiktheidspensioen ingaat. Het ouderdomspensioen wordt daarna jaarlijks (voorwaardelijk) geïndexeerd met de prijsindex (zie hiervoor hoofdstuk 9).

9

6.3

Ik ga scheiden

Een scheiding heeft gevolgen voor het ouderdomspensioen en voor het partnerpensioen dat u hebt opgebouwd in de periode dat u samen was.

6.3.1 Rechten ex-partner Bent u getrouwd of hebt u een geregistreerd partnerschap? Dan heeft uw ex-partner recht op de helft van het ouderdomspensioen dat u opbouwde tijdens uw huwelijk of geregistreerd partnerschap. Dit recht heeft uw ex-partner ook als u gescheiden bent van tafel en bed. Deze verdeling van het oudersdomspensioen heet ‘verevening’.

De verdeling moet u binnen 2 jaar na scheiding melden aan het Pensioenfonds Gasunie. Gebeurt dit niet dan moeten ex-partners de verdeling onderling regelen. Woonde u samen maar was u niet getrouwd en had u geen geregistreerd partnerschap? Dan heeft uw ex-partner geen recht op een deel van uw ouderdomspensioen als u uit elkaar gaat. Ook niet als u een samenlevingscontract had.

Na de verdeling van het ouderdomspensioen krijgen u en uw ex-partner beiden een pensioenoverzicht van het pensioenfonds met daarin de nieuwe pensioensituatie.

10

U kunt als partners ook andere afspraken maken over de verdeling van het ouderdomspensioen en het partnerpensioen. Dit is mogelijk in: de huwelijkse voorwaarden; de voorwaarden voor het geregisteerde partnerschap; of de scheidingsovereenkomst.

6.3.2 Afspraken met ex-partner doorgeven aan het pensioenfonds U kunt de gemaakte afspraken over de verdeling van uw ouderdomspensioen doorgeven aan het pensioenfonds door een formulier in te vullen en op te sturen. Het formulier kunt u downloaden van de website van de Rijksoverheid, www.rijksoverheid.nl.

Tot twee jaar na de dag dat u bent gescheiden, kunt u de gemaakte afspraken over de verdeling van uw pensioen doorgeven. Pensioenfonds Gasunie moet de afspraken voordat deze worden doorgevoerd eerst goedkeuren.

6.3.3 Overlijden Als u overlijdt vóór uw ex-partner, dan vervalt het recht van uw ex-partner op het deel van uw ouderdomspensioen. Uw ex-partner krijgt in deze situatie wel bijzonder partnerpensioen (zie 6.3.4).

Als uw ex-partner eerder overlijdt dan u, dan krijgt u bij pensioneren het hele ouderdomspensioen. Dus ook het deel dat was toegewezen aan uw expartner.

6.3.4 Bijzonder partnerpensioen Als u gaat scheiden heeft uw ex-partner recht op een bijzonder partnerpensioen. Dit geldt ook voor uw ex-partner in de situatie waarin u uw samenwonen beëindigt. De partner met wie u samenwoonde moet dan wel als partner zijn

aangemeld bij Pensioenfonds Gasunie. Uw expartner ontvangt bijzonder partnerpensioen na uw overlijden. Dit is het partnerpensioen dat u hebt opgebouwd bij Pensioenfonds Gasunie (zie 4.1) tot het moment van de scheiding.

6.3.5 Conversie Als u en uw ex-partner hebben gekozen voor conversie, dan krijgt uw ex-partner geen bijzonder partnerpensioen. Door de conversie is het verevende ouderdomspensioen en het bijzonder

6.4

partnerpensioen omgezet in een eigen zelfstandig recht op ouderdomspensioen voor uw ex-partner. Komt uw ex-partner te overlijden, dan komt dit pensioen niet bij u terug.

Ik ga in deeltijd werken

Als u in deeltijd werkt of gaat werken, bouwt u naar rato minder pensioen op. Om de opbouw van uw pensioen te berekenen, heeft u de deeltijdfactor nodig. Dat is de verhouding tussen het aantal uren dat u werkt en het aantal uren dat bij uw werkgever geldt als voltijd. Bijvoorbeeld: u werkt 32 uur per week. Bij uw werkgever geldt 40 uur als voltijd. De deeltijdfactor is dan 32 : 40

= 0,8. Bij de berekening van uw pensioenopbouw gebruikt het fonds de pensioengrondslag zoals bij voltijd en vermenigvuldigt dit met de deeltijdfactor (in dit voorbeeld dus 0,8 of 80%). Ook bij de berekening van een arbeidsongeschiktheidspensioen (zie 6.2) wordt rekening gehouden met (de laatst geldende) deeltijdfactor.

11

keuzemogelijkheden 7 Welke biedt de pensioenregeling? De regeling van Pensioenfonds Gasunie geeft u een aantal keuzemogelijkheden met betrekking tot uw pensioen. Deze mogelijkheden zijn: u kunt eerder met pensioen gaan; u kunt met deeltijdpensioen gaan (en blijft daarnaast nog in deeltijd werken); u ruilt een gedeelte van uw ouderdomspensioen om in een hoger partnerpensioen; u ruilt het partnerpensioen of een gedeelte daarvan om in een hoger ouderdomspensioen;  kunt voor een variabele pensioenuitkering kiezen, bijvoorbeeld de eerste drie jaar een u hogere uitkering en daarna een lagere (zie ook 7.5).  kunt bij vervroeging van uw pensioen kiezen voor het inkopen van een AOW-overbrugu gingspensioen voor de periode tussen de gekozen pensioendatum en uw AOW-datum.

Met de bovengenoemde keuzes verandert de hoogte van uw ouderdomspensioen. En mogelijk ook de hoogte van het partnerpensioen. U kunt op een aantal manieren zien wat het financiële effect is van uw keuzes:  kunt het zelf uitrekenen. U kunt hiervoor gebruik maken van de factoren die u vindt u in (de bijlagen van) het pensioenreglement;  kunt gebruik maken van de ‘pensioenplanner’ op de website van het pensioenfonds, u www.pensioenfondsgasunie.nl;  kunt enige tijd voorafgaand aan uw pensionering een berekening opvragen bij de u pensioendesk van Pensioenfonds Gasunie.

Bij elk van deze keuzemogelijkheden worden (omruil)factoren gebruikt. Deze zijn afhankelijk van de rente en levensverwachting. Het bestuur

7.1

kan deze factoren aanpassen. Ze zijn geldig vanaf het moment dat het bestuur dit besluit.

Eerder met pensioen gaan

In principe gaat u met pensioen als u 67 jaar wordt. Wilt u eerder met pensioen, dan kunt u dit aanvragen bij het pensioenfonds. Hierdoor wordt uw ouderdomspensioen lager. Uw partnerpensioen blijft gelijk aan wat u tot dat moment hebt opgebouwd, tenzij u gebruik maakt van de mogelijkheid om het partnerpensioen (deels) om te zetten in een hoger ouderdomspensioen (zie 7.4). Als u eerder met pensioen wilt dan stemt u dit uiteraard eerst af met uw werkgever.

12

7.2

Met deeltijdpensioen gaan

U kunt vanaf 60 jaar ervoor kiezen om met deeltijdpensioen te gaan. Dat betekent dat u uiterlijk tot uw reguliere pensioendatum in deeltijd gaat werken en voor het deel dat u niet werkt pensioen ontvangt. Met deze keuze wordt uw ouderdomspensioen lager, omdat uw pensioen eerder ingaat.

in het pensioenreglement. Blijft u 60% van uw oorspronkelijke uren werken, dan kunt u voor 40% met deeltijdpensioen. U krijgt dan alvast 40% van het ouderdomspensioen dat u tot dat moment hebt opgebouwd. Daarnaast blijft u in dit voorbeeld voor 60% meedoen met de pensioenregeling en blijft u over uw pensioengrondslag naar rato pensioen opbouwen (zie 6.4). Nadat u afspraken heeft gemaakt met uw werkgever, kunt u het deeltijdpensioen aanvragen bij het pensioenfonds. Doe deze aanvraag minimaal vier maanden voordat u met deeltijdpensioen wilt gaan.

Wilt u met deeltijdpensioen, dan spreekt u eerst met uw werkgever af hoeveel uur u nog blijft werken. U kunt hierover geen afspraken maken met het pensioenfonds. Afhankelijk van het percentage dat u doorwerkt, kunt u met deeltijdpensioen. De percentages waaruit u kunt kiezen, zijn vermeld

7.3

Uw ouderdomspensioen omzetten in een hoger partnerpensioen

U kunt bij uw pensionering éénmalig een deel van uw ouderdomspensioen omruilen in een hoger partnerpensioen. Hierdoor wordt uw ouderdomspensioen lager en ontvangt uw partner na uw overlijden een hoger partnerpensioen. Pensioenfonds Gasunie zal u voor uw pensionering vragen

7.4

of u gebruik wilt maken van deze mogelijkheid. En zo ja, welk deel u wilt omzetten in een hoger partnerpensioen.

Uw partnerpensioen omzetten in een hoger ouderdomspensioen

U kunt bij uw pensionering aan het pensioenfonds vragen om uw partnerpensioen éénmalig geheel of gedeeltelijk uit te ruilen voor een hoger ouderdomspensioen. U houdt dan geen partnerpensioen over, of een lager partnerpensioen. Deze keuze kunt u alleen maken als uw partner het daarmee eens is.

7.5

Hebt u bij pensionering geen partner, dan zal het pensioenfonds uw partnerpensioen automatisch in zijn geheel omzetten in extra ouderdomspensioen. Bent u gescheiden, dan kan het bijzonder partnerpensioen voor uw ex-partner niet worden omgezet in een hoger ouderdomspensioen voor uzelf (zie 6.3.4).

Variabele pensioenuitkering

U kunt bij uw pensionering ervoor kiezen om in de eerste periode van uw pensionering tot uw 70ste een hoger pensioen te ontvangen dan na uw 70ste. Bijvoorbeeld omdat u denkt dat u in de eerste jaren meer geld nodig hebt dan daarna. U kunt hierbij kiezen uit: de verhouding 100:87,5; of de verhouding 100:75.

Een verhouding 100:87,5 betekent dat na uw 70ste verjaardag de hoogte van uw pensioenuitkering 87,5% bedraagt van de hoogte van uw pensioenuitkering voor uw 70ste verjaardag.

Als u een partner hebt, blijft de hoogte van het partnerpensioen hetzelfde. Deze verandert dus niet mee met de variabele pensioenuitkering.

13

7.6

AOW-vervangend pensioeninkomen

U kunt bij uw pensionering ervoor kiezen om een aantal maanden een AOW-vervangend pensioen ‘te kopen’. De AOW gaat vanaf 2013 niet meer in op 65 jaar, maar zal in stappen opschuiven naar 67 jaar. Als u een AOW-vervangend inkomen wilt hebben totdat het AOW-pensioen van de Sociale

Verzekeringsbank ingaat, dan kunt u daarvoor een deel van het levenslang ouderdomspensioen omruilen in een AOW-overbruggingspensioen. Meer informatie hierover leest u in (de bijlagen van) het pensioenreglement.

8 Hoeveel pensioen heb ik opgebouwd? U ontvangt ieder jaar van Pensioenfonds Gasunie een overzicht van uw pensioenopbouw: het Uniform Pensioenoverzicht (UPO). Hierin staat hoeveel pensioen u kunt verwachten als u op 67 jaar met pensioen gaat. Op het UPO staat ook hoeveel ouderdomspensioen u tot dat moment hebt opgebouwd bij het pensioenfonds.

8.1

Als u niet meer deelneemt en dus geen pensioen meer opbouwt bij Pensioenfonds Gasunie, krijgt u eens in de vijf jaar een overzicht van uw pensioenaanspraken. Dit is niet het geval als u uw opgebouwde pensioenrechten overdraagt aan het pensioenfonds van uw nieuwe werkgever; dit heet waardeoverdracht (zie hoofdstuk 10).

Hoe krijg ik mijn pensioen?

Voor uw pensionering krijgt u een opgave van het pensioenfonds waarin staat hoeveel pensioen u per maand krijgt. Hebt u een partner? Dan staat op deze opgave ook hoe hoog het partnerpensioen

is als u overlijdt. Dit zijn bruto bedragen. Zodra u met pensioen bent, krijgt u iedere maand het netto te ontvangen bedrag op uw rekening. U ontvangt pensioen totdat u overlijdt.

8.1.1 Hoe krijgt mijn ex-partner zijn of haar deel van het ouderdomspensioen? Zodra u met pensioen gaat, heeft uw ex-partner recht op zijn of haar deel van het ouderdomspensioen conform de afspraken die u heeft gemaakt, mits u die tijdig heeft doorgegeven (zie 6.3.2). Pensioenfonds Gasunie betaalt dit

8.2

deel rechtstreeks aan uw ex-partner. Overlijdt uw ex-partner, dan krijgt u het gehele ouderdomspensioen weer zelf. Dit laatste geldt alleen als u niet heeft gekozen voor conversie.

Welke belastingen en premies worden er nog ingehouden op mijn pensioen?

Pensioenfonds Gasunie houdt voor de betaling van uw pensioen de loonheffing en de premie voor de

Zorgverzekeringswet in. U ontvangt dus een netto bedrag op uw rekening.

Ieder jaar na ingang van uw pensioen ontvangt u een jaaropgave van het pensioenfonds met daarin de volgende bedragen: het bedrag dat u aan pensioen hebt gekregen; het bedrag dat is ingehouden aan loonheffing; en het bedrag dat is ingehouden aan premie Zorgverzekeringswet.

U hebt deze jaaropgave nodig voor uw belastingaangifte. Bewaar deze dus goed.

14

8.3

Kans op pensioenverlaging

De beleidsdekkingsgraad is een belangrijke graadmeter voor hoe het Pensioenfonds Gasunie ervoor staat. De beleidsdekkingsgraad geeft aan of er voldoende geld is om alle opgebouwde en op te bouwen pensioenen te financieren. Als deze dekkingsgraad op enig moment onder het (minimaal) vereist eigen vermogen ligt moet het fonds een herstelplan bij DNB indienen. In dit herstelplan staat vermeld hoe het fonds de beleidsdekkingsgraad weer

op orde denkt te krijgen. Daarvoor geldt een hersteltermijn van maximaal 10 jaar. Als de beleidsdekkingsgraad van het pensioenfonds niet binnen de daarvoor gestelde termijnen op het wettelijk minimumniveau is gebracht, dan kan het pensioenfonds als laatste redmiddel besluiten om de pensioenen te verlagen. Een korting wordt dan toegepast op alle pensioenaanspraken van zowel medewerkers, oud-medewerkers als de pensioengerechtigden.

9 Hoe houdt mijn pensioen zijn waarde? De prijzen van grondstoffen en diensten veranderen continu. Daardoor worden bijna alle producten na verloop van tijd duurder. Met € 100,- kunt u over een paar jaar waarschijnlijk minder kopen dan nu. Daarom is het belangrijk dat het pensioen dat u hebt opgebouwd zijn waarde houdt, zodat u nog steeds hetzelfde kunt kopen. Het pensioenfonds kan hiervoor zorgen

9.1

door uw pensioen te indexeren. Dit betekent dat de waarde van uw pensioen verhoogd wordt met een toeslag. Pensioenfonds Gasunie baseert de toeslag van ingegane pensioenen op het Consumentenprijsindexcijfer Alle Huishoudens (afgeleid) zoals dat wordt vastgesteld door het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).

Wat is indexatie?

U bouwt ieder jaar over uw pensioengevend salaris pensioen op. Over het opgebouwde pensioen kan het fonds een toeslag geven (indexatie). Zolang u werkt voor uw werkgever is de ambitie om het opgebouwde pensioen te indexeren conform de loonindex van Gasunie. Er is echter geen recht op indexatie. Voor realisatie van deze ambitie heeft het fonds de beschikking over een depot. Als het depot leeg is, kan het bestuur besluiten om indexatie te verlenen op basis van prijsindex.

9.2

Hiervoor geldt dat deze indexatie voorwaardelijk is. Als u stopt met de opbouw van het pensioen (bijvoorbeeld door pensionering of vertrek bij uw werkgever) dan kan ook op het opgebouwde pensioen een indexatie gegeven worden. In dat geval wordt de prijsindex gebruikt. U hebt geen recht op een indexatie, omdat hiervoor geen premie betaald wordt en geen specifieke reserve is gevormd. Dit heet voorwaardelijke indexatie.

Wanneer indexeert het pensioenfonds mijn pensioen?

Het pensioenfonds probeert jaarlijks uw pensioen te indexeren. Maar dit is geen recht. Het bestuur van Pensioenfonds Gasunie besluit ieder jaar of het de pensioenen kan indexeren. Er is sprake van een voorwaardelijke indexatie. Dit betekent dat indexeren alleen kan als het fonds voldoende

9.3

vermogen heeft. Het is dus niet zeker dat als u in een bepaald jaar een indexatie krijgt, u het jaar daarna weer een indexatie krijgt. Ook kan een indexatie in het ene jaar hoger zijn dan in het andere jaar.

Hoe word ik over de indexatie van mijn pensioen geïnformeerd?

In het Uniform Pensioenoverzicht (zie hoofstuk 3) kunt u lezen met welk percentage uw pensioen is geïndexeerd. Als u met pensioen bent, ontvangt u elk jaar van het pensioenfonds een brief waarin staat met welk percentage de pensioenen in

dat jaar worden verhoogd. Daarnaast staat in deze brief en in het pensioenoverzicht met welk percentage de pensioenen in de drie voorafgaande jaren zijn verhoogd.

15

10 Waardeoverdracht 10.1 Wat is waardeoverdracht? Het is mogelijk om het pensioen dat u bij uw vorige pensioenfonds (of verzekeraar) heeft opgebouwd onder te brengen bij Pensioenfonds Gasunie. Dit betreft zowel het ouderdoms- als het (eventuele) partnerpensioen. Dit pensioen

wordt dan omgerekend naar extra pensioen in de pensioenregeling van Pensioenfonds Gasunie. Dit heet waardeoverdracht. Na waardeoverdracht hebt u geen pensioen meer bij uw vorige pensioenfonds (of verzekeraar).

10.2 Hoe kan ik mijn pensioen overdragen naar pensioenfonds Gasunie? U gebruikt hiervoor het formulier ‘Verzoek offerte waardeoverdracht’. Het fonds stuurt u enige tijd na het retourneren van dit formulier een offerte, waarin staat hoeveel uw pensioen bij uw oude pensioenfonds waard is in uw nieuwe regeling.

fonds. De dekkingsgraad geeft de verhouding aan tussen het vermogen dat het pensioenfonds heeft en de pensioenverplichtingen. Daarmee is het dus een goede maatstaf om te weten wat de financiële situatie van een pensioenfonds is. De actuele dekkingsgraad van het Pensioenfonds Gasunie vindt u op de website www.pensioenfondsgasunie.nl. Zodra de betrokken fondsen beide de benodigde dekkingsgraad hebben, wordt de waardeoverdracht in gang gezet en ontvangt u een offerte.

Let op: waardeoverdracht kan alleen plaatsvinden als zowel Pensioenfonds Gasunie als uw oude pensioenfonds financieel gezond zijn. Dit kunt u zien aan de hand van de dekkingsgraad van het

10.3 Is het verstandig om te kiezen voor waardeoverdracht? Het is aan u om te bepalen of waardeoverdracht voor u verstandig is. Hierover kan Pensioenfonds Gasunie niets zeggen. U kunt deze afweging maken met de informatie die in de offerte staat. Zo kunt u kijken hoe zowel uw oude pensioenfonds als Pensioenfonds Gasunie omgaan met indexatie. Daarnaast kan het een

voordeel zijn om uw pensioen bij één pensioenfonds onder te brengen. Dat biedt wat meer overzicht. Heeft u meer informatie nodig om uw afwegingen te maken, dan kunt u contact opnemen met de pensioendesk van Pensioenfonds Gasunie en/of van uw oude pensioenfonds, of bij een financieel adviseur.

16

informatie kan ik opvragen 11 Welke bij het pensioenfonds? Veel informatie over de pensioenregeling van Pensioenfonds Gasunie vindt u op de website van het fonds, www.pensioenfondsgasunie.nl. Ook kunt u informatie opvragen bij de pensioendesk: het pensioenreglement; het jaarverslag; de jaarrekening; de uitvoeringsovereenkomst tussen de werkgever en het pensioenfonds; belangrijke informatie over beleggingen van het pensioenfonds; een overzicht waarin staat hoeveel pensioen u hebt opgebouwd;  en indicatieve berekening van de gevolgen van uw keuzes. Bijvoorbeeld als u kiest voor e deeltijdpensioen of eerder stoppen met werken;  e Verklaring inzake de beleggingsbeginselen. Dit is een verklaring over de risico’s van d de beleggingen van het pensioenfonds; informatie over de hoogte van de dekkingsgraad van het pensioenfonds;  f de toezichthouders het pensioenfonds een aanwijzing hebben gegeven. Dat betekent o dat de toezichthouder vindt dat het pensioenfonds iets niet goed doet en aangeeft wat er wel moet gebeuren; of er een bewindvoerder is aangewezen voor het pensioenfonds; de klachtenprocedure; of er een herstelplan is en wat dat plan dan is.

11.1 Welke informatie moet ik geven? Het fonds werkt met de gegevens die van u bekend zijn bij de Gemeentelijke Basisadministratie (GBA). Hierdoor worden bijvoorbeeld een verhuizing binnen Nederland en een huwelijk vanzelf aan het fonds doorgegeven. Daarnaast moet u zelf in bepaalde situaties Pensioenfonds Gasunie op de hoogte te brengen van wijzigingen in uw situatie, zoals: u gaat verhuizen naar (of in) het buitenland; u heeft een nieuw rekeningnummer (gepensioneerden).

17

12 Waar kan ik heen met mijn klachten? Bent u het niet eens met een beslissing van Pensioenfonds Gasunie? Dan kunt u een klacht indienen bij het fonds. De klachten- en

geschillenregeling kunt u vinden op de website www.pensioenfondsgasunie.nl en/of nalezen in de statuten.

13 Nuttige adressen Hieronder vindt u een aantal nuttige adressen. Stichting Pensioenfonds Gasunie Postbus 532 9700 AM Groningen

De Nederlandsche Bank (DNB) DNB houdt toezicht op pensioenfondsen op basis van de Pensioenwet. Het doel is het zorgen dat de instellingen financieel gezond zijn én blijven, zodat zij ook in de toekomst aan hun verplichtingen kunnen voldoen: www.dnb.nl

Pensioendesk van Pensioenfonds Gasunie (050) 522 50 30, van maandag tot en met vrijdag van 9.00 tot 17.00 uur www.pensioenfondsgasunie.nl [email protected]

Autoriteit Financiële Markten (AFM) AFM houdt toezicht op de informatieverstrekking over financiële producten en de manier waarop financiële instellingen met hun klachten omgaan:www.afm.nl

Bestuur van Stichting Pensioenfonds Gasunie Postbus 19 9700 MA Groningen

Pensioenkijker.nl Informatieve website over het onderwerp pensioen:www.pensioenkijker.nl.

Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Postbus 90801 2509 LV Den Haag (070) 333 44 44 www.minszw.nl

Mijnpensioenoverzicht.nl Op de website van Stichting Pensioenregister ziet u, naast uw AOW, hoeveel pensioen u heeft en bij welke pensioenuitvoerder(s) u dit heeft opgebouwd (pensioenfonds of verzekeraar): www.mijnpensioenoverzicht.nl.

Sociale Verzekeringsbank Het districtskantoor is afhankelijk van uw woonplaats. U kunt dit nalezen op de website: www.svb.org. UWV (Uitvoeringsinstituut werknemersverzekeringen) Het districtskantoor is afhankelijk van uw woonplaats. U kunt dit nalezen op de website: www.uwv.nl. Ombudsman Pensioenen Bordewijklaan 10 2591 XR Den Haag (070) 333 89 65 www.ombudsmanpensioenen.nl

18

14 Begrippenlijst All-in salaris Het totaal van het salaris plus de uitkering 13e maand plus de uitkering 14e maand

Ouderdomspensioen De uitkering die u krijgt vanaf de datum dat u het pensioen laat ingaan tot het moment dat u overlijdt.

AOW Algemene Ouderdomswet

Partner De persoon met wie u getrouwd bent, met wie u een geregistreerd partnerschap hebt, of met wie u ongehuwd samenwoont en die u heeft aangemeld als partner zoals omschreven in het pensioenreglement.

Anw Algemene Nabestaandenwet Deelnemer Een deelnemer aan het Pensioenreglement 2013 in dienst bij de werkgever.

Partnerpensioen De uitkering die uw partner krijgt als u overleden bent.

(Beleids)dekkingsgraad De dekkingsgraad is de verhouding tussen het aanwezige vermogen en de verplichtingen van het pensioenfonds. De beleidsdekkingsgraad wordt vastgesteld op basis van het voortschrijdend gemiddelde van de actuele dekkingsgraden over de afgelopen 12 maanden.

Pensioengevend salaris De optelsom van uw all-in salaris plus uw eventuele ploegen- en/of wachtdiensttoeslag. Het pensioengevend salaris is fiscaal gemaximeerd. Pensioengrondslag Dit is het pensioengevend salaris min de franchise. Dit is het bedrag waarover u pensioen opbouwt.

Franchise De franchise is het deel van uw salaris dat niet meetelt voor de opbouw van uw pensioen. Dat komt omdat u op uw AOW-leeftijd al een basispensioen krijgt: een AOW-uitkering. Voor het bedrag van de AOW-uitkering hoeft u geen pensioen op te bouwen.

Prijsindex Voor mensen die geen pensioen meer opbouwen, wordt het opgebouwde pensioen aangepast aan de Consumenten Prijsindex Alle Huishoudens (afgeleid). Dit geldt ook voor actieve deelnemers als het toeslagdepot leeg is.

Gewezen deelnemer U bent een gewezen deelnemer als u vroeger pensioen hebt opgebouwd bij het pensioenfonds, maar dat nu niet meer doet. U hebt dan nog wel dat pensioen staan bij het pensioenfonds.

Salaris Het salaris per jaar exclusief de uitkering 13e maand en de uitkering 14e maand. In het salaris zijn geen toeslagen begrepen.

Indexatie Toeslag op uw pensioen in verband met gestegen kosten van levensonderhoud. Een ander woord voor indexatie is toeslagverlening. Loonindex Voor mensen die nog pensioen opbouwen wordt het opgebouwde pensioen jaarlijks voorwaardelijk aangepast aan de loonstijging volgens de Gasunie-cao. Dit is altijd afhankelijk van een bestuursbesluit. De loonindex geldt alleen voor de periode dat er vermogen in het toeslagdepot zit. Daarna geldt de prijsindex. Middelloonregeling Pensioenregeling waarbij uw pensioen ieder jaar wordt afgeleid van het pensioengevend salaris.

19

BIJLAGE

rekenvoorbeeld

In het voorbeeld in deze uitgave wordt uitgegaan van de gegevens zoals die golden op januari 2015. U treft deze hieronder aan: Franchise per 1 januari 2015 bedraagt: € 12.642,00 Opbouwpercentage 1,875%

Berekening van het ouderdomspensioen Voorbeeld: Het voorbeeld laat zien hoe de middelloonregeling werkt door de pensioenopbouw van de eerste 3 jaar te laten zien. Voor de jaren daarna geldt dezelfde rekenmethodiek in jaarlagen.

Indienst per 1 juli 2015 De pensioengrondslag bedraagt: Pensioengevend salaris = € 38.296,00 Franchise = € 12.642,00 Pensioengrondslag = € 25.654,00 De opbouw per pensioenjaar bedraagt: Opbouwpercentage x pensioengrondslag 1,875% x € 25.654,00

= € 481,01

Opbouw tot 1 januari 2016 is een half jaar € 481,01 / 12 x 6

= € 240,51

Stel u blijft nog 38 jaar werken en er is geen salarisstijging en toeslagverlening, dan is het te bereiken ouderdomspensioen: 38 x € 481,01 = € 18.278,48 Stel dat op 1 januari 2016 de volgende wijzigingen optreden Pensioengevend salaris (per 01-01-2016) = € 39.000,00 Toeslagverlening pensioenfonds op opgebouwde rechten = 3% Franchise (per 01-01-2016) = € 12.842,00 Het opgebouwd pensioen wijzigt dan in: Opgebouwd tot 1 januari 2016 (half jaar) Toeslagverlening 3% Opgebouwd na toeslagverlening Toekomstige pensioenopbouw vanaf 1 januari 2016: 37,5 jaar x (€ 39.000,00 - € 12.842) x 1,875%

= € 18.392,34

Totaal te bereiken pensioen: € 18.392,34 + € 247,73

= € 18.640,07

Pensioenopbouw in 2016: (€ 39.000,00 - € 12.842,00)

x 1,875%

20

= € 240,51 = € 7,22 = € 247,73

= € 490,46

BIJLAGE

rekenvoorbeeld

Stel dat op 1 januari 2017 de volgende wijzigingen optreden Pensioengevend salaris (per 01-01-2017) Toeslagverlening pensioenfonds op opgebouwde rechten Franchise (per 01-01-2017) Het opgebouwd pensioen wijzigt dan in: Opgebouwd tot 1 januari 2017 € 490,46 (2016) + € 247,73 (2015) Toeslagverlening 1% Opgebouwd na toeslagverlening Toekomstige pensioenopbouw vanaf 1 januari 2017: 36,5 jaar x (€ 40.000,00 - €13.222,00) x 1,875% Totaal te bereiken pensioen: € 18.326,19 + € 745,57

= € 40.000,00 = 1% = € 13.222,00

= € 738,19 = € 7,38 = € 745,57

= € 18.326,19

= € 19.071,76

Het partnerpensioen bedraagt 70% van het ouderdomspensioen.

21

AANTEKENINGEN

22

AANTEKENINGEN

23

Stichting Pensioenfonds Gasunie Postbus 532 9700 AM Groningen (050) 522 50 30 www.pensioenfondsgasunie.nl [email protected]

April 2015