Pensioenfonds Vopak Uw pensioenregeling in het kort. Hoofdstuk Inleiding. Pagina 1. Uw Pensioenregeling in het kort

– Pensioenfonds Vopak Uw pensioenregeling in het kort – Hoofdstuk Inleiding – Pagina 1

Uw Pensioenregeling in het kort

Inhoudsopgave 1 | Inleiding

1.1

Pensioen in het algemeen

4



1.2

Algemene pensioentermen

4



1.3

Pensioen bij Vopak

5



1.4

Hoe wordt uw pensioen gefinancierd?

6



1.5

Hoe blijft uw pensioen op peil?

6



1.6

Meer weten?

7

2 | Wat bouwt u op

2.1

Opbouw van ouderdomspensioen via de basisregeling

8



2.2

Opbouw van oudersdomspensioen via de excedentregeling

9



2.3

Nabestaandenpensioen

10



2.4

Opbouw van extra pensioen via de regeling vrijwillige premies

11



2.5

Pensioen en arbeidsongeschiktheid

12

3 | Keuzes en veranderingen

3.1

Keuzes die u kunt maken tijdens uw dienstverband

14



3.2

Keuzes die u kunt maken bij uw pensionering

16

4 | Veranderingen in uw situatie

4.1

Nieuw in dienst

18



4.2

Meer of minder gaan werken

19



4.3

Een periode met verlof

19



4.4

Andere veranderingen

19

5 | Communicatie

5.1

Informatie door het pensioenfonds

20



5.2

Wanneer moet u het pensioenfonds informeren?

21



5.3 Klachtenregeling

21

1 | Inleiding In deze brochure vindt u een eenvoudige uitleg van het officiële pensioenreglement van Vopak. In dit reglement staat de pensioenregeling beschreven die Vopak aanbiedt aan alle medewerkers.

1.1 Pensioen in het algemeen Deelname aan de regeling geeft u recht op een uitkering. U krijgt deze uitkering in principe als u 65 jaar bent geworden en stopt met werken. Uw pensioen kan uit drie verschillende bronnen komen: 1e bron: het pensioen van de overheid dat bestaat uit de AOW-uitkering (Algemene Ouderdomswet) en de Anw-uitkering (Algemene nabestaandenwet) 2e bron: het pensioen dat u opbouwt bij de werkgever 3e bron: het privé-pensioen dat bestaat uit de eigen middelen die u zelf inzet voor uw pensioenvoorziening. Bij eigen middelen kunt u denken aan spaargeld, lijfrentes en de regeling vrijwillige premies. In deze brochure wordt ingegaan op het pensioen dat u opbouwt bij Vopak. U leest meer over de onderdelen van de pensioenregeling, de wijze waarop u pensioen opbouwt en de wijze waarop het pensioen gefinancierd wordt.

1.2 Algemene pensioentermen Zoals hiervoor beschreven, is de eerste bron van het totale pensioeninkomen het pensioen van de overheid. U hoeft niet over uw volledige salaris pensioen op te

– Pensioenfonds Vopak Uw pensioenregeling in het kort – Hoofdstuk Inleiding – Pagina 5

bouwen via uw werkgever. U ontvangt namelijk ook AOW. Het deel van het salaris waarover u geen pensioen opbouwt heet ‘franchise’. Over het deel van uw salaris boven de franchise bouwt u dus wel pensioen op. Deze pensioenopbouw kan plaatsvinden door middel van bijvoorbeeld een middelloonregeling of een beschikbare premieregeling. Wat wil dat zeggen? Een middelloonregeling is een zogenaamde ‘uitkeringsovereenkomst’. In een middelloonregeling bouwt u elk jaar dat u werkt pensioen op over het salaris dat u in dat jaar verdient. Door inflatie (zie 1.5 ‘Hoe blijft uw pensioen op peil’) worden de opgebouwde pensioenen steeds minder waard. Om dit te voorkomen is in sommige regelingen een toeslagregeling op­ genomen. De opgebouwde pensioenen worden dan jaarlijks verhoogd. Zulke regelingen heten ‘geïndexeerde middelloonregelingen’. Het uiteindelijke pensioen is bij zo’n regeling hoger dan bij een zuivere middelloonregeling. Een beschikbare premieregeling (ook wel een ‘premieovereenkomst’ genoemd) betekent dat u geen recht opbouwt op een pensioen dat afhankelijk is van uw salaris, maar dat uw werkgever een premie beschikbaar stelt voor de opbouw van pensioen. Wanneer uw pensioen ingaat, wordt het opgebouwde pensioenkapitaal omgezet in pensioen. Vooraf is niet bekend hoe hoog het uiteindelijke pensioen zal zijn. De hoogte van het pensioen is afhankelijk van de hoogte van de ingelegde premies, het rendement op de beleggingen en het aantal jaren dat u deelneemt aan de beschikbare premie­regeling.

1.3 Pensioen bij Vopak Alle werknemers van Vopak in Nederlandse dienst nemen deel aan de Vopak pensioenregeling en bouwen pensioen op. Dit geldt voor iedereen, tenzij u schriftelijk met Vopak andere afspraken heeft gemaakt. De opbouw stopt als u met pensioen gaat, komt te overlijden of uit dienst treedt bij Vopak. De belangrijkste onderdelen van de Vopak pensioenregeling zijn: 1. ouderdomspensioen in de basisregeling; 2. o  uderdomspensioen in de excedentregeling; 3. nabestaandenpensioen; 4. regeling vrijwillige premies; 5. arbeidsongeschiktheidspensioen. De franchise in de Vopak pensioenregeling bedraagt ongeveer € 14.800. Voor het salaris daarboven, tot een maximum van ca. € 51.750 wordt pensioen opgebouwd via de basisregeling (een geïndexeerde middelloonregeling). Voor het salaris boven € 51.750 wordt pensioen opgebouwd via de excedent-regeling (een beschikbare premieregeling). De franchise en het maximum salaris voor de basisregeling worden jaarlijks door het bestuur vastgesteld. Het bestuur let bij het vaststellen van de franchise ondermeer op de ontwikkeling van de AOW-uitkering. Verderop in deze brochure leest u meer over beide regelingen.

Kort samengevat ziet de pensioenregeling er als volgt uit:

Excedentregeling Salaris min € 51.750 Basisregeling Salaris tot maximaal € 51.750 min € 14.800

Beschikbare premie

Pensioen uit opgebouwd kapitaal

Geïndexeerd middelloon 1,75% per jaar

Bereikbaar ouderdomspensioen

Franchise € 14.800

AOW

De precieze en actuele bedragen vindt u op onze website http://pensioenfonds.vopak.com. Kijk bij ‘Publicaties’ onder ‘Kerncijfers pensioen algemeen’.

1.4 Hoe wordt uw pensioen gefinancierd? De kosten van de pensioenregeling worden door Vopak aan het pensioenfonds betaald. Het is mogelijk dat u een eigen bijdrage moet betalen voor de opbouw van pensioen. De hoogte van deze eigen bijdrage staat beschreven in uw arbeidsovereenkomst. Mocht de financiële situatie van Vopak zodanig zijn dat Vopak (tijdelijk) niet in staat is de premie te betalen, dan heeft Vopak het recht minder premie te betalen, de betaling uit te stellen of te stoppen. Wanneer u deelneemt aan de regeling vrijwillige premies, betaalt u zelf de gehele premie. Deze wordt in mindering gebracht op uw bruto salaris.

1.5 Hoe blijft uw pensioen op peil? Het leven wordt steeds duurder. Met ? 100 kunt u straks minder kopen dan nu. Dit wordt veroorzaakt door inflatie. Om daling in waarde te voorkomen, kan het pensioenfonds besluiten uw pensioen te verhogen. Dit heet het ‘verlenen van toeslag’ of ‘indexeren’. Het verlenen van een toeslag vindt alleen plaats als de financiële positie van het fonds dit toelaat. Het bestuur stelt ieder jaar vast of en zo ja, met hoeveel uw opgebouwde pensioen verhoogd wordt. Er is geen recht op toeslagverlening en het is ook voor de lange termijn niet zeker of en in hoeverre toeslagen zullen worden verleend. Hoe wordt de hoogte van een toeslag vastgesteld? Voor de vaststelling van de hoogte van de toeslagen wordt gekeken naar de ontwikkeling van het zogenaamde ‘afgeleide prijsindexcijfer’ van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Dit cijfer geeft aan hoe hoog de inflatie over de afgelopen periode is geweest. Wat is het toeslagbeleid? In de uitvoeringsovereenkomst tussen Vopak en het pensioenfonds is vastgelegd dat voor het geven van toeslagen een toeslagreserve wordt gevormd. Deze toeslagreserve bedraagt maximaal 15% van de totale pensioenverplichtingen. De reserve kan zich gedurende een jaar op een aantal manieren ontwikkelen: • De reserve groeit wanneer het rendement op het belegd vermogen aan de reserve wordt toegevoegd. Als het behaalde rendement negatief is, wordt de reserve verlaagd; • Als de marktrente stijgt, daalt de waarde van de pensioenverplichtingen en andersom. Bij een stijging van de marktrente wordt de daling van de waarde toegevoegd aan de reserve en bij een daling van de marktrente wordt de stijging van de waarde aan de reserve onttrokken;

– Pensioenfonds Vopak Uw pensioenregeling in het kort – Hoofdstuk Inleiding – Pagina 7

• A  ls een toeslag wordt toegekend dan stijgt automatisch de waarde van de pensioenverplichtingen met hetzelfde percentage. Deze stijging is ten laste van de toeslagreserve. Het bestuur neemt jaarlijks een besluit over het al dan niet toe­­ kennen van een toeslag, waarbij onder andere het volgende geldt: • De toeslag wordt alleen toegekend als de toeslagreserve per 31 december van het voorafgaande jaar groot genoeg is; • Er wordt geen toeslag toegekend wanneer de totale dekkingsgraad onder 105% ligt (de dekkingsgraad is de verhouding tussen het vermogen van het pensioenfonds en de waarde van de pensioenverplichtingen); • Als de toeslagreserve voldoende groot is, maar toekenning van een toeslag leidt tot een daling van de totale dekkingsgraad onder de 105%, wordt er een gedeeltelijke toeslag toegekend. Op de website http://pensioenfonds.vopak.com vindt u bij ‘Publicaties’ onder ‘Kerncijfers pensioen algemeen’ de verleende toeslagen over de afgelopen jaren. Aanvullende toeslag Het bestuur besluit jaarlijks of de medewerkers van Vopak een aanvullende toeslag krijgen toegekend. Hierbij wordt in principe uitgegaan van het verschil tussen de gemiddelde algemene loonstijging bij Vopak en de ontwikkeling van het prijsindexcijfer. Ook voor de aanvullende toeslag geldt dat deze voorwaardelijk is. Het is dus niet zeker of deze aanvullende toeslag verleend wordt en hoe hoog deze is. De kosten van de aanvullende toeslag zijn in­begrepen in de door Vopak te betalen premie. Per 1 januari 2012 zijn de opgebouwde pensioenen verhoogd met 2,16%. De prijzen zijn in 2011 met 2,61% verhoogd.

De toeslagen in de afgelopen jaren waren: 1 januari 2011: 0,65% (stijging prijzen in 2010: 1,57%); 1 januari 2010: 2,29% (stijging prijzen in 2009: 0,71%); 1 januari 2009: 0,00% (stijging prijzen in 2008: 2,78%); Het pensioenfonds betaalt een verhoging van uw opgebouwde pensioen uit de toeslagreserve van het pensioenfonds. U hebt door de verwachting voor de komende jaren niet meteen ook recht op verhogingen in de toekomst. Als u niet meer meedoet aan de pensioenregeling of als u pensioen krijgt wordt uw pensioen aangepast aan de stijging van de prijzen.

1.6 Meer weten? De tekst in deze brochure is een vereenvoudigde samenvatting van het pensioenreglement. Er kunnen dan ook geen rechten aan worden ontleend. Bij onduidelijkheden of meningsverschillen over de betekenis van de tekst, is het pensioenreglement leidend. Mocht u na het lezen van deze brochure meer willen weten, dan kunt u het volledige reglement erop naslaan. Het reglement kunt u downloaden van onze website: http://pensioenfonds.vopak.com. Ook kunt u voor meer informatie terecht bij het pensioenbureau: (010) 400 26 50.

2 | Wat bouwt u op Zoals u in hoofdstuk 1 heeft kunnen lezen, bestaat de regeling uit verschillende onderdelen. Hierna worden deze onderdelen uitgelegd.

2.1 O  pbouw van ouderdomspensioen via de basisregeling Iedere werknemer die in dienst is van Vopak is ook deelnemer aan de pensioenregeling. Elke deelnemer bouwt jaarlijks een stukje van zijn of haar totale ouderdomspensioen op. Het ouderdomspensioen gaat in principe in als u 65 jaar wordt. Let op: Uw AOW gaat op een latere datum in. Wanneer u na 31-03-1956 bent geboren ontvangt u uw AOW vanaf leeftijd 67. Het uitgangspunt voor de berekening van het ouderdomspensioen is het pensioengevend salaris. Dit is opgebouwd uit: • Uw bruto jaarsalaris per 1 januari (inclusief vakantiegeld); • Toeslagen die meetellen voor pensioenopbouw, zoals toeslagen voor continu diensten; • Bonussen die meetellen voor de pensioenopbouw (tot maximaal 15% van het bruto jaarsalaris). U bouwt niet over dit hele salaris pensioen op, want u ontvangt ook AOW. Daarom wordt een gedeelte van uw salaris niet meegenomen bij de berekening

– Pensioenfonds Vopak Uw pensioenregeling in het kort – Hoofdstuk Wat bouwt u op – Pagina 9

van uw pensioen. Dit gedeelte heet de ‘franchise’. In de Vopak pensioenregeling bedraagt de franchise ca. ? 14.800. De hoogte van de franchise kan jaarlijks door het bestuur worden aangepast. Wat overblijft na aftrek van de franchise is de pensioengrondslag, het deel van uw salaris waarover u pensioen opbouwt. U bouwt in de basisregeling jaarlijks 1,75% van uw pensioengrondslag aan ouderdomspensioen op. Een voorbeeld: Yvonne is 25 jaar. Zij verdient nu ? 33.300 bruto per jaar. ? 33.300 – ? 14.800 franchise = ? 18.500 pensioengrondslag. Over dit bedrag bouwt Yvonne in dit jaar 1,75% pensioen op. 1,75% van ? 18.500 = ? 323,75. Stel dat Yvonne tot haar 65e in dienst zou zijn en dit salaris zou blijven verdienen, dan zou zij vanaf haar 65e ieder jaar naast haar AOW dus ? 12.950 (40 x ? 323,75) uitgekeerd krijgen. Let op: In de Vopak pensioenregeling geldt voor de basisregeling een maximum salaris. Dit maximum bedraagt ca. ? 51.750 (inclusief toeslagen en pensioengevende bonussen). Over het salaris daarboven bouwt u pensioen op via de excedentregeling.

2.2 O  pbouw van ouderdomspensioen via de excedentregeling U bouwt over het salaris boven het maximum salaris in de basisregeling (ca. ? 51.750) pensioen op via de excedentregeling. De excedentregeling is een beschikbare premieregeling. Het pensioenfonds betaalt een percentage van de excedentgrondslag aan premie. De excedentgrondslag is dat deel van uw salaris, dat uitstijgt boven ? 51.750 inclusief toeslagen en pensioengevende bonussen (tot maximaal 15% van uw salaris). De hoogte van het premiepercentage is afhankelijk van uw leeftijd. De hoogte van de premie voor opbouw via de excedentregeling is hieronder weergegeven:

Leeftijd t/m 24 jaar 25 t/m 29 jaar 30 t/m 34 jaar 35 t/m 39 jaar 40 t/m 44 jaar 45 t/m 49 jaar 50 t/m 54 jaar 55 t/m 59 jaar 60 t/m 64 jaar

Premie pensioenfonds als % van de excedentgrondslag* 6% 8% 10% 12% 14% 16% 18% 20% 22%

* de excedentgrondslag is dat deel van uw salaris dat uitstijgt boven ? 51.750

Een voorbeeld: Victor is 30 jaar. Hij verdient ? 59.750 per jaar. De beschikbare premie in de excedentenregeling bedraagt: Salaris minus maximum in basisregeling: ? 59.750 minus ? 51.750 is ? 8.000. Als iemand 30 jaar is, bedraagt het premiepercentage dat jaar 10%. De beschikbare premie voor Victor is 10% van ? 8.000 = ? 800. Deze premie wordt onder andere gebruikt voor een verzekering voor nabestaandenpensioen (deze verzekering keert uit als u voor de ingang van uw pensioen komt te overlijden) en een arbeidsongeschiktheidsverzekering. Wat overblijft wordt op een geblokkeerde beleggingsrekening gestort voor de opbouw van excedentkapitaal. Op de ingangsdatum van uw pensioen wordt het opgebouwde excedentkapitaal omgezet in een ouderdomspensioen of een ouderdoms- en partnerpensioen. De uiteindelijke hoogte van het pensioen hangt af van de hoogte van de gestorte premies en het rendement dat op de beleggingen behaald wordt.

2.3 Nabestaandenpensioen Uw pensioen geeft niet alleen aan u de garantie dat u later ook inkomen heeft. Deze zekerheid geldt ook voor uw partner die, mocht u komen te overlijden, een partnerpensioen zal ontvangen. Als u bij uw overlijden kinderen heeft die jonger zijn dan 18 jaar, dan ontvangen zij een wezenpensioen. Hiernaast leggen we beide vormen van nabestaandenpensioen uit.

2.3.1 Partnerpensioen Allereerst is belangrijk vast te stellen wie als ‘partner’ wordt gezien. Het reglement houdt de volgende criteria aan: Een ‘partner’ is: • Uw echtgenoot/echtgenote; • Uw geregistreerde partner; • De ongehuwde partner waarmee u samenwoont. Het samenwonen moet vastgelegd zijn in een bij de notaris opgestelde samenlevingsovereenkomst. U mag geen directe familie van deze persoon zijn. Let op: Uw partner heeft alleen recht op partnerpensioen als u voor uw pensionering bent getrouwd, een geregistreerd partnerschap bent aangegaan of een samenlevingsovereenkomst hebt gesloten. In ieder geval heeft uw partner recht op partnerpensioen via de basisregeling. Daarnaast kan partnerpensioen zijn meeverzekerd via de excedentregeling. Samenwonenden zonder samenlevingsovereenkomst hebben geen recht op partnerpensioen. Het partnerpensioen gaat in op de eerste dag van de maand na uw overlijden en wordt levenslang uitgekeerd. Mocht u voor uw pensionering komen te overlijden, dan speelt de vraag of u op dat moment nog in dienst was van uw huidige werkgever of niet. We leggen dit uit aan de hand van een aantal voorbeelden: Situatie 1 Stel, u komt te overlijden terwijl u nog in dienst bent van Vopak. In dat geval wordt berekend hoe hoog uw ouderdomspensioen zou zijn geweest op uw 65e als u niet zou zijn overleden. Er

– Pensioenfonds Vopak Uw pensioenregeling in het kort – Hoofdstuk Wat bouwt u op – Pagina 11

wordt dan uitgegaan van het salaris dat u verdiende op het moment van overlijden. Uw partner ontvangt vervolgens 70% van dit pensioen tot hij of zij zelf overlijdt. Neemt u deel aan de excedentregeling, dan krijgt uw partner ook partnerpensioen uitgekeerd via een risicoverzekering. Dit partnerpensioen bedraagt voor ieder jaar dat u tot uw 65e zou kunnen deelnemen aan de Vopak pensioenregeling 1,225% van de gemiddelde excedentgrondslag. Het door u opgebouwde excedentkapitaal wordt gebruikt voor financiering van dit partnerpensioen.

2.3.2 Wezenpensioen Het wezenpensioen is een tijdelijke uitkering na uw overlijden aan uw kinderen, totdat zij 18 jaar zijn.

Situatie 2 Stel, u overlijdt voor uw pensionering, terwijl u niet meer in dienst bent van Vopak. Dan wordt uitgerekend hoeveel pensioen u hebt opgebouwd in de periode dat u in dienst was bij Vopak. Uw partner ontvangt 70% van het pensioen in de basisregeling dat u bij Vopak hebt opgebouwd. Een voorwaarde is natuurlijk dat u het pensioen niet hebt overgedragen naar de pensioenuitvoerder van uw nieuwe werkgever. Daarnaast komt het opgebouwde kapitaal in de excedentregeling beschikbaar om een partnerpensioen aan te kopen.

Wezenpensioen via de excedentregeling Als u kinderen heeft en deelneemt aan de excedentregeling, dan wordt tijdens uw dienstverband wezenpensioen verzekerd. Het wezenpensioen bedraagt 25% van het partnerpensioen in de excedentregeling. Het wezenpensioen wordt verdubbeld als beide ouders zijn overleden. Studerende en invalide kinderen hebben onder bepaalde voorwaarden recht op een wezenpensioen totdat zij 27 jaar zijn.

Situatie 3 Stel, u komt te overlijden nadat u bent gepensioneerd. Dan krijgt uw partner een partnerpensioen uitgekeerd vanaf het moment van uw overlijden, totdat uw partner zelf overlijdt. Het partnerpensioen is 70% van uw ouderdomspensioen, tenzij u op de pensioendatum voor een ander percentage hebt gekozen (zie hoofdstuk 3.2).

Wezenpensioen via de basisregeling Als u als deelnemer overlijdt, dan hebben uw kinderen recht op een wezenpensioen. Het wezenpensioen bedraagt per kind 17,5% van het ouderdomspensioen dat u zou hebben opgebouwd op uw 65e als u niet zou zijn overleden.

2.4 O  pbouw van extra pensioen via de regeling vrijwillige premies U kunt (binnen de fiscale grenzen) sparen voor extra pensioen via de regeling vrijwillige premies. Hierdoor kunt u een pensioen­gat uit het verleden dichten of een hoger ouderdomspensioen opbouwen. De premie voor de regeling vrijwillige premies is voor uw eigen rekening. Vopak betaalt hier niet aan mee. Het geld dat u spaart binnen uw pensioenregeling, kunt u niet tussentijds vrij opnemen, zoals bij gewoon sparen. U krijgt

het pas als u met pensioen gaat in de vorm van extra pensioen. De regeling vrijwillige premies is een beschikbare premieregeling. De uiteindelijke hoogte van het aanvullend ouderdomspensioen hangt af van de hoogte van uw maandelijkse inleg en het rendement dat op de beleggingen behaald wordt. Het pensioen dat u opbouwt via deze regeling is dus niet afhankelijk van uw salaris. In onderstaande tabel kunt u zien hoeveel extra ouderdoms- en partnerpensioen (vanaf 65 jaar) u met een storting van ? 100 per maand zou kunnen bereiken. In dit voorbeeld is uitgegaan van de tarieven per januari 2013 van het pensioenfonds en een netto rendement op de beleggingen van 6% per jaar.

U start met de regeling vrijwillige premies op leeftijd

25 jaar 35 jaar 45 jaar 55 jaar

Inleg per maand

€ 100 € 100 € 100 € 100

Extra ouderdomspensioen per jaar vanaf 65 jaar, met 70% partnerpensioen

€ € € €

9.360 4.780 2.230 800

– Pensioenfonds Vopak Uw pensioenregeling in het kort – Hoofdstuk Wat bouwt u op – Pagina 13

De premies worden belegd in beleggingsfondsen. Vooraf is niet bekend welke resultaten de beleggingen zullen behalen. Daarom kan er ook vooraf geen exacte uitspraak worden gedaan over de uiteindelijke hoogte van het extra pensioen. Keuzes maken Er zijn verschillende fondsen waarin de premies belegd kunnen worden. U kunt zelf kiezen in welk(e) van deze beleggingsfonds(en) uw premies worden belegd. Als u zelf geen keuze kunt of wilt maken, kies dan voor de standaard beleggingsstaffel. Wij combineren dan een aantal fondsen en houden hierbij rekening met uw leeftijd. Meer informatie over pensioenbeleggen vindt u in de brochure ‘Individueel pensioenbeleggen’. Wat gebeurt er als u overlijdt? Bij overlijden komt het opgebouwde saldo beschikbaar voor nabestaandenpensioen. Voor meer informatie over de regeling vrijwillige premies kunt u met ons contact opnemen.

2.5 Pensioen en arbeidsongeschiktheid Als u in het kader van de Wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen (WIA) geheel of gedeeltelijk arbeidsongeschikt wordt tijdens uw dienstverband bij Vopak, dan zorgt het pensioenfonds ervoor dat de opbouw van uw pensioen gewoon doorgaat. Er zijn twee voorzieningen van toepassing: de premievrije voortzetting van de pensioenopbouw en het arbeidsongeschiktheids­ pensioen. Premievrije voortzetting van de pensioenopbouw Het kan voorkomen dat u tijdens uw dienstverband arbeidson-

geschikt raakt. Indien uw dienstverband met Vopak als gevolg van deze arbeidsongeschiktheid wordt beëindigd, wordt de pensioenopbouw in de basis- en excedentregeling gewoon voortgezet zolang u arbeidsongeschikt bent. Dit gebeurt op basis van de laatst vastgestelde grondslag. Indien u gedeeltelijk arbeidsongeschikt bent, wordt de pensioenopbouw gedeeltelijk voortgezet. Let op: Voor de regeling vrijwillige premies wordt géén vrijstelling van premiebetaling verleend. Arbeidsongeschiktheidspensioen Bij volledige arbeidsongeschiktheid (meer dan 80% arbeidsongeschikt) komt u op basis van de Regeling Inkomensvoorziening Volledig Arbeidsongeschikten (IVA) in aanmerking voor een uitkering van 70% van het laatstverdiende salaris. In de IVA wordt echter een maximale uitkeringsgrens gehanteerd van ca. ? 50.900. Over het deel van uw salaris boven ? 50.900 krijgt u geen uitkering. Het pensioenfonds zorgt in dat geval voor een aanvulling van het inkomen, via het zogenaamde arbeidsongeschiktheidspensioen. Bij volledige arbeidsongeschiktheid ontvangt u een arbeidsongeschiktheidspensioen van 80% van het laatstverdiende salaris dat boven de grens van ? 50.900 uitkomt. De uiteindelijke hoogte van het arbeidsongeschiktheidspensioen is afhankelijk van het percentage dat u arbeidsongeschikt bent.

3 |  Keuzes en veranderingen De pensioenregeling van Vopak biedt u veel keuzevrijheid. Hieronder zetten we de mogelijkheden voor u op een rij. Ook leest u meer over de gevolgen van veranderingen in uw privé- of werksituatie voor de opbouw van uw pensioen. Flexibel pensioen. De keuze is aan u!

U kunt verschillende keuzes maken met betrekking tot uw pensioen. Sommige van deze keuzes kunt u nu al maken, andere op het moment dat u met pensioen gaat. Hieronder de keuzes op een rij.

3.1 K  euzes die u kunt maken tijdens uw dienstverband 3.1.1 Uw beleggingsmix Als u pensioen opbouwt via de excedentregeling, dan kunt u kiezen hoe de excedentpremies belegd worden. Als u zelf geen keuze kunt of wilt maken, kies dan voor de standaard beleggingsstaffel. Dan krijgt u een mix toegewezen die past bij uw leeftijd. Deze mix wordt jaarlijks per 1 juli aangepast aan de mix die bij uw leeftijd hoort. Wilt u wel zelf kiezen, dan heeft u de keuze uit een aantal beleggingsmixen. Er zijn ‘veilige’ beleggingsmixen die weinig risicovol zijn en gemiddeld een wat lagere rendementsverwachting hebben. Er zijn ook meer risicovolle mixen, die gemiddeld meer rendement op kunnen leveren. Bij geen enkele mix kan men vooraf zeggen wat de opbrengsten zullen zijn van de beleggingen. Een eenmaal gekozen (of toegewezen) mix kunt u eenmaal per jaar gratis wijzigen. Wilt u vaker

– Pensioenfonds Vopak Uw pensioenregeling in het kort – Hoofdstuk Keuzes en veranderingen – Pagina 15

wijzigen, dan zijn daar kosten aan verbonden. Nadere informatie over beleggingen vindt u in de brochure ’Individueel pensioenbeleggen’. 3.1.2 Eerder stoppen met werken De standaard leeftijd waarop u met pensioen gaat is 65 jaar. Maar u kunt ook eerder met pensioen, door uw ouderdomspensioen te vervroegen. Het pensioen dat u op de datum dat u stopt met werken heeft opgebouwd wordt dan verspreid over meer jaren. Daardoor zal het bedrag dat u per maand ontvangt na uw pensionering lager zijn. Op zijn vroegst kunt u stoppen wanneer u 60 jaar bent. Pensionering vóór 60 jaar of ná 65 jaar is ook mogelijk, maar dan alleen in overleg met de werkgever en na toestemming van het bestuur van het pensioenfonds. Bij pensionering na uw 65e, zal het pensioen per jaar hoger zijn. Wat zijn de gevolgen van eerder met pensioen gaan? Stel u gaat op uw 65e met pensioen. Uw ouderdoms­ pensioen is dan ? 1.000 per jaar. Gaat u op 62e met pensioen dan bedraagt uw ouderdomspensioen ? 860. Gaat u al op uw 60e met pensioen dan is uw ouderdomspensioen ? 780. Het partnerpensioen bedraagt altijd 70% van het ouderdomspensioen.

Let op: Als u eerder met pensioen wilt gaan, moet u dit tenminste drie maanden voor de gewenste ingangsdatum bij ons melden. 3.1.3 Afzien van partnerpensioen binnen de excedentregeling Als u en uw partner dit wensen, kunt u de risicoverzekering van partnerpensioen binnen de excedentregeling laten vervallen. In dat geval wordt er geen premie voor deze verzekering berekend en komt er dus meer geld beschikbaar voor de opbouw van het ouderdomspensioen. Indien u en uw partner géén verzekering voor partnerpensioen in de excedentregeling wensen, moet u een afstandsverklaring invullen. Deze afstandsverklaring kunt u downloaden van onze website bij ‘Formulieren’. 3.1.4 Regeling vrijwillige premies U kunt uw pensioen, binnen de fiscale grenzen, zelf aanvullen via de regeling vrijwillige premies. Zie voor meer informatie hoofdstuk 2.4. 3.1.5 D  eelname aan de risicoregeling vrijwillig Anw-hiaatpensioen Wanneer u overlijdt en uw partner ontvangt nog geen AOW, dan heeft uw partner - onder voorwaarden

- recht op een Anw-uitkering (de Algemene nabestaandenwet). De voorwaarden zijn echter strikt: uw partner heeft alleen recht op een uitkering, wanneer hij/zij • geboren is vóór 1950 of; • een kind heeft dat jonger is dan 18 jaar of; • ten minste voor 45% arbeidsongeschikt is. Ook is de hoogte van de Anw-uitkering afhankelijk van het eigen inkomen van de partner. Heeft uw partner een eigen inkomen, dan wordt deze op de Anw-uitkering in mindering gebracht. Om het inkomensverlies na de 18-jarige leeftijd van het jongste kind op te vangen, kunt u bij het pensioenfonds een verzekering afsluiten. Met deze verzekering krijgt uw partner bij uw overlijden een extra pensioenuitkering. Dit extra pensioen wordt jaarlijks uitgekeerd totdat uw partner AOW ontvangt. Als u kinderen onder de 18 jaar heeft, wordt het Anw-hiaatpensioen pas uitgekeerd vanaf het tijdstip waarop het jongste kind de 18-jarige leeftijd bereikt. Tot die tijd ontvangt u immers een Anw-uitkering. Het Anw-hiaatpensioen is een risicoverzekering. U betaalt premie en bouwt geen pensioenrechten op. Als u uit dienst treedt of met pensioen gaat, kunnen de door u betaalde premies niet worden meegenomen. De premie voor het Anw-hiaatpensioen komt voor uw eigen rekening. De hoogte van de premie wordt elk jaar per 1 januari door het bestuur vastgesteld.

De verzekering stopt automatisch zodra u met pensioen gaat of uit dienst treedt bij Vopak.

3.2 K  euzes die u kunt maken bij uw pensionering 3.2.1 E  erst hoger pensioen, dan lager (of andersom) Normaal gesproken krijgt u na pensionering een vast bedrag per maand uitgekeerd. Maar u kunt er ook voor kiezen eerst vijf of tien jaar een hoger pensioen te ontvangen en daarna een lager pensioen. Of omgekeerd. De verhouding tussen het hoge en het lage bedrag mag maximaal 100:75 zijn. Als u hierin geïnteres­ seerd bent, kunt u contact met ons opnemen om de mogelijk­ heden door te laten rekenen. Het ‘hoog-laag’ pensioen heeft overigens geen gevolgen voor de hoogte van het partner- of wezenpensioen. Let op: Wilt u gebruik maken van de hoog-laag regeling? Geef dit dan drie maanden voor pensionering door. 3.2.2 R  uil partnerpensioen in voor extra ouderdomspensioen (of andersom) U kunt uw eigen pensioen verhogen door (een deel van) het partnerpensioen in te ruilen voor extra ouderdomspensioen. U kunt dit hogere pensioen vervolgens weer gebruiken om eerder te stoppen met werken.

– Pensioenfonds Vopak Uw pensioenregeling in het kort – Hoofdstuk Keuzes en veranderingen – Pagina 17

Voor het inruilen van partnerpensioen heeft u toestemming van uw partner nodig. Andersom kan ook; een deel van uw ouderdomspensioen uitruilen voor een hoger partnerpensioen. Dit kan bijvoorbeeld gewenst zijn indien een deel van het partnerpensioen is toegewezen aan een ex-partner. Het partnerpensioen mag echter nooit meer bedragen dan 70% van het ouderdomspensioen. Hieronder geven we een indruk van de gevolgen van het uitruilen voor uw ouderdomspensioen. Dit voorbeeld is gebaseerd op de tarieven per januari 2013. Gewenst partnerpensioen in procenten van het ouderdomspensioen 0% 50% 70%

Verhoging van het ouderdomspensioen 15% 4% 0%

3.2.3 E  xcedentkapitaal omzetten in ouderdomspensioen of ouderdoms- en partnerpensioen Bij uw pensionering wordt het opgebouwde excedentkapitaal omgezet in ouderdomspensioen. U kunt ervoor kiezen een deel van het kapitaal te gebruiken voor de aankoop van partnerpensioen. Op basis van de tarieven per januari 2013 kunnen we als indicatie geven: € 10.000 saldo beleggingsrekening op op op op op op

60 61 62 63 64 65

jaar jaar jaar jaar jaar jaar

Hiermee te financieren Meeverzekerd direct ingaand partnerpensioen ouderdomspensioen 440 450 460 470 480 490

308 315 322 329 336 343

4 | Veranderingen in uw situatie Veranderingen in uw privé- of werksituatie kunnen gevolgen hebben voor de opbouw van uw pensioen. In dit hoofdstuk leest u meer hierover. Als deelnemer aan de pensioenregeling bent u verplicht belangrijke wijzigingen zo snel mogelijk door te geven aan het pensioenfonds.

4.1 Nieuw in dienst Wanneer u in dienst komt bij Vopak, kunt u het pensioen dat u ergens anders hebt opgebouwd meenemen naar de Vopak pensioenregeling. Dit heet ‘waardeoverdracht’. Hoe werkt waardeoverdracht bij indiensttreding? Bij de bevestiging van uw aanmelding bij het pensioenfonds ontvangt u een ‘formulier waardeoverdracht’. Nadat u het ingevulde formulier hebt teruggestuurd zullen wij als pensioenfonds contact opnemen met de pensioenuitvoerder van uw vorige werkgever. Wij kunnen u vervolgens vertellen hoeveel pensioen u door de waardeoverdracht bij het pensioenfonds kunt verkrijgen. Pas nadat u deze opgave heeft ontvangen, hoeft u te besluiten of u wel of niet wilt laten overdragen. Let bij uw keuze voor wel of geen waardeoverdracht op het volgende: • het is overzichtelijker om alle pensioenaanspraken bij één pensioenuitvoerder te hebben; • de toeslagregeling kan per pensioenregeling verschillen. Laat u goed voorlichten over welke regeling voor u het gunstigst is; • mogelijk wordt na waardeoverdracht een deel van de waarde gestort in de excedentregeling. U loopt over dit deel dan beleggingsrisico.

– Pensioenfonds Vopak Uw pensioenregeling in het kort – Hoofdstuk Veranderingen in uw situatie – Pagina 19

4.2 Meer of minder gaan werken

4.4 Andere veranderingen

Als u meer of minder uren per week gaat werken, heeft dat invloed op uw pensioenopbouw. Uw inkomen zal namelijk meestal veranderen en daardoor ook de pensioengrondslag. Uw jaarlijkse pensioenopbouw zal daardoor hoger of lager zijn dan voorheen. Stel, dat iemand 20 uur per week gaat werken in plaats van 40 uur. Dan bedraagt de opbouw vanaf dat moment ook 50% van de voorheen geldende opbouw.

Wilt u weten wat de gevolgen voor uw pensioen zijn van gebeurtenissen zoals uit dienst treden, trouwen of samenwonen of het beëindigen van een relatie, dan kunt u aparte brochures opvragen bij uw HR-afdeling. Ook kunt u de brochures downloaden vanaf de website http://pensioenfonds.vopak.com.

4.3 Een periode met verlof Onbetaald verlof Als u een periode met onbetaald verlof gaat (zoals bijvoorbeeld ouderschapsverlof), stopt tijdens de periode van verlof de opbouw van uw pensioen. Zodra u weer aan het werk gaat, start de opbouw weer. Gedurende maximaal 18 maanden van het verlof blijft het partnerpensioen gewoon verzekerd (zie Situatie 1 op pagina 10). Zwangerschapsverlof Tijdens zwangerschapsverlof gaat de opbouw van uw pensioen gewoon door. U moet wel een eventuele eigen bijdrage blijven betalen aan uw werkgever.

5|C  ommunicatie Het pensioenfonds informeert u regelmatig over uw pensioen. In bepaalde situaties moet u zelf het pensioenfonds informeren. Meer hierover leest u in dit hoofdstuk.

5.1 Informatie door het pensioenfonds Het pensioenfonds informeert u op de volgende wijze: • Zolang u actief pensioen opbouwt, ontvangt u jaarlijks een opgave van de bereikte en bereikbare pensioenen en pensioenkapitalen. In deze opgave worden een totaaloverzicht en een toelichting gegeven. Daarnaast worden de diverse onderdelen van de pensioenregeling (zoals de basisregeling, de excedentregeling en de regeling vrijwillige premies) nader uitgesplitst. Tevens is in deze opgave de pensioenaangroei (ook wel ‘Factor A’ genoemd) opgenomen; • Pensioengerechtigden ontvangen een specificatie van het uit te betalen pensioen en een jaaropgave met fiscale gegevens. Tevens worden de pensioengerechtigden schriftelijk geïnformeerd over de toegekende toeslagen; • Ex-medewerkers die niet meer in dienst zijn van Vopak krijgen een schriftelijke opgave van hun pensioenaanspraken na het verlenen van een toeslag; • Medewerkers die pensioen opbouwen en pensioengerechtigden ontvangen na de vaststelling van het jaarverslag via de Pensioenkrant een verkorte versie van de jaarrekening. Op verzoek wordt een exemplaar van het complete jaarverslag toegezonden.

– Pensioenfonds Vopak Uw pensioenregeling in het kort – Hoofdstuk Communicatie – Pagina 21

Het pensioenreglement bevat ook bepalingen over het herzien of beëindigen van de pensioenregeling. Ook staan er bepalingen in over het eventuele korten van opgebouwde pensioenen in bijzondere situaties. Heeft u vragen, dan kunt u een afspraak maken met een van de medewerkers van het pensioenbureau.

5.2 W  anneer moet u het pensioenfonds informeren? Indien u gaat trouwen, verhuizen binnen Nederland of gaat scheiden, wordt dit in de Gemeentelijke Basis administratie (GBA) ingeschreven. Als pensioenfonds ontvangen wij automatisch bericht van het GBA. Bij een verhuizing naar of in het buitenland moet u zelf het pensioenfonds informeren. Dat geldt ook wanneer u gaat samenwonen of het samenwonen beëindigt. U bent er dan zelf verantwoordelijk voor dat wij op de hoogte wordt gebracht.

5.3 Klachtenregeling Indien u klachten heeft over de pensioenregeling en/of de uitvoering hiervan, kunt u in eerste instantie contact opnemen met uw HR-functionaris of met

één van de medewerkers van het pensioenbureau. Als uw klacht blijft bestaan, kunt u een brief schrijven naar het bestuur of de deelnemersraad. Hiervoor is een klachten- en geschillenregeling vastgesteld. Is uw klacht ook hierna niet naar tevredenheid opgelost, dan kunt u zich desgewenst wenden tot de ‘Ombudsman Pensioenen’ (Postbus 93560, 2509 AN Den Haag).

Voorbehoud Het voorafgaande is slechts een samenvatting van de pensioenregeling geldend in januari 2013. Er kunnen dan ook geen rechten aan worden ontleend. Voor specifieke uitvoering van de pensioenregeling verwijzen wij u naar het pensioenreglement. Uw werkgever heeft het recht in bijzondere gevallen de betaling van de premies te stoppen of te verminderen. Ook kan het bestuur in overleg met de werkgever in bijzondere gevallen afwijken van het pensioenreglement. Het volledige reglement kunt u downloaden van onze website: http://pensioenfonds.vopak.com of aanvragen bij het pensioenbureau, telefoon (010) 400 26 50.

“Service is something you’re constantly working on.”

Voorbehoud De tekst in deze brochure is een vereenvoudigde samenvatting van het pensioenreglement. Er kunnen dan ook geen rechten aan worden ontleend. Indien er onduidelijkheden of verschillen van interpretatie zijn is het pensioenreglement bepalend.

Heeft u vragen? Dan kunt u ons tijdens kantooruren benaderen via telefoonnummer (010) 400 2650. U kunt ook een e-mail met uw vragen sturen naar: [email protected]. Voor meer informatie kunt u ook kijken op onze website: http://pensioenfonds.vopak.com.

Stichting Pensioenfonds Vopak Adres Westerlaan 10, 3016 CK Rotterdam Postbus 863, 3000 AW Rotterdam Telefoon +31 (0)10 4002650 Fax +31 (0)10 4002623 E-mail [email protected] Internet http://pensioenfonds.vopak.com

Uw pensioenregeling in het kort 02-2013

KVK 24343255