U IT G E V E RI J
TIJNJFDIJK POSTBUS
Gemeente Boxtel
8 90 I
r
t.a.v. College B & W
89 633
B K LEEUWARDEN
TELEFOON 05 8 2 84
94
1 7
Postbus 10000 FAX
0 7 XH 2013
5280 DA BOXTEL
058
I I
IN F O @ U I T G E V E R11P E N N .NL
(TT a f C1J
......—
., ,!
INTERNET WWW. U FFG FA'I: RIJP E N N. NI-
Geacht college, Jack Kooistra (1930) uit Leeuwarden is, naar de mens gesproken, bezig met zijn laatste grote thematische onderwerp: Represailles in Nederland in de periode 1940-1945. Omdat dit een uitgebreid onderwerp is, heeft hij zich verzekerd van de hulp en medewerking van tientallen specialisten en onderzoekers. Het complete werk zal worden uitgebracht onder de overkoepelende titel: 'Represailles. Gewapend verzet en bloedige wraak'. Het bevat een overzicht van vergeldings- en strafmaatregelen die door de bezetter of collaborerende strijdgroepen zijn genomen tegen Nederlanders. Van elke provincie brengen we de komende twee jaar een aparte uitgave. Uitgeverij Louise neemt zich voor om dit werk, samen met uitgeverij PENN.nl, de vorm en uitvoering te geven die het verdient: waardig, royaal en qua prijsstelling voor een breed publiek toegankelijk. De afzonderlijke delen bevatten, naast een specifiek behandeld thema, een overzicht van de slachtoffers die een binding hebben met een bepaalde provincie. In Noord-Brabant ligt het aantal slachtoffers van represailles rond de 751. Door bij te dragen aan deze provinciale editie werkt u mee aan het in ere houden van de nagedachtenis van oorlogsslachtoffers, overdracht van kennis met betrekking tot deze periode aan een jongere generatie én het verbinden van historische gebeurtenissen aan bijzondere locaties, vaak nog herkenbaar aan een gedenkteken: de zogenaamde 'lieux de mémoire'.
REKENINGNUMMER 3 5 . 6 4 . 8 0 . 9 7 Ó
•
3 6
EMAIL
Onderwerp: Represailles in Noord-Brabantl Leeuwarden, 6 juni 2013
2 12 9 4
K V K LEEUWARDEN 0 1
17 31
99
•
B T W NUMMER 8 2 1 8 . 8 3 . 8 1 1 B O 1
Bij een zorgvuldige berekening van de financiële consequenties komen we op een tekort uit van € 9.544,- bij de editie Noord-Brabant. Om dit gat te dichten vragen we bijdrages van de provincie Noord-Brabant en de gemeenten, naar rato aantal slachtoffers. Wij vragen uw gemeente om een bijdrage van € 836,-. Uit de gemeente Boxtel hebben wij 7 slachtoffers in onze database. Deze personen zijn door een vergeldingsactie om het leven gebracht en zijn in uw gemeente geboren en / o f gestorven en /of waren hier woonachtig. We hopen op deze wijze het tekort te dichten zodat we boek Noord-Brabant afzonderlijk kunnen uitgeven. Kooistra zelf doet trouwens, net als zijn voornaamste helper Auke Piersma, alles kosteloos. In de bijlage vindt u de begroting, met daarbij een uitgebreidere beschrijving van het project. Editie Noord-Brabant verschijnt naar verwachting in april 2014. Uiteraard ontvangt u bij toezegging twee presentexemplaren van deze editie. Mocht u een gedetailleerdere indruk willen van het boek, dan kunnen wij u digitaal het binnenwerk van deel I, Represailles in Nederland, doen toekomen. In dit nationale deel wordt o.a. de represaille op 15 augustus 1942 in Goirle beschreven, inclusief de vijf slachtoffers die hierbij vielen. In de provinciale boeken richten we de camera op alle represailles en alle slachtoffers. Bij voorbaat hartelijk dank, mede namens Jack Kooistra,
Milja Roosjen Uitgever
Represailles in Nederland Deze publicatie is te beschouwen als ferme impuls aan in een door de verschijning van 'Recht op W r a a k ' (2009) ontstane discussie over de legitimiteit van gewapend verzet en achteraf 'gedekte' ongeorganiseerde gewapende acties in de Tweede Wereldoorlog. Zij is daarom van nationaal historisch belang. Er is in Nederland ook maar één persoon die het werk van deze omvang en betekenis kan leveren. Jack Kooistra beschikt niet alleen over een unieke collectie openbare en geheime documenten, hij heeft ook een fotografisch geheugen voor namen en jaartallen en weet zich gesteund door een wijdvertakt netwerk van relaties en medespeurders. Het geheel blijkt omvangrijker dan we vooraf voor mogelijk hielden. Een ongekende zee van namen heeft Kooistra inmiddels opgespoord en de toedracht van vele doodsoorzaken werd onderzocht en beschreven. Momenteel bestaat onze database uit 5.156 slachtoffers van eigen bodem, en nog 4.585 die zijn omgekomen in Nederlands-lndië. Een veelvoud van nabestaanden vindt door onderzoek naar het hoe, wanneer en waarom, rust en troost. Zo kunnen ze hopelijk een pijnlijk deel van onze geschiedenis deels afsluiten. Daarnaast blijft het van groot belang om de geschiedenis vast te leggen, juist op micro niveau. Niet alleen in aantallen. We geven elke overledene een gezicht en een verhaal. Vanwege het belang en de enorme hoeveelheid aan gedetailleerde informatie die we dagelijks weer toevoegen aan ons bestand, splitsen we het geheel op in 13 edities. Allereerst een nationaal boek met hierin semiwetenschappelijke teksten over represailles, het nut van het verzet, over zinloos en zinvol geweld, het internationaal oorlogsrecht, begrippen en definities. Hierin ook opgenomen een door Jack Kooistra en de uitgever geselecteerde lijst met bijzondere represailles uit heel Nederland met de bijbehorende slachtoffers. Vervolgens brengen we per provincie (Flevoland uitgesloten) een boek, met hierin de slachtoffers die hier zijn geboren of gestorven, of woonachtig waren in deze provincie. Naast deze lijst behandelen we ook afzonderlijke thema's, zoals de Duitse rechtspraak in bezet Nederland, Verzet en geweld, De hulp aan onderduikers, Knokploegen en overvallen, De Februaristaking en Geweld en contrageweld rond de April-Meistakingen van 1943. De laatste uitgave in de reeks wordt het boek over Indië. Per provincie zijn, a.d.h.v de aantallen en de toedracht van de slachtoffers, bepaalde conclusies te trekken over het verloop van de oorlog in die regio. Kooistra kan dit werk uiteraard niet alleen. Uitgeverij PENN.nl faciliteert hem sinds 2009 secretarieel om dit grote project t o t een goed einde te brengen. Daarnaast heeft hij vier trouwe metgezellen om hem heen die hem helpen met het verzamelen van namen en aanvullen en checken van informatie.
Belangrijkste medewerkers van de serie 'Represailles in Nederland' Hoofdauteur en aanjager van het project is oud rechtbankverslaggever en Nazi-jager Jack Kooistra. Van hem zijn vanaf 2004 vier boeken bij Uitgeverij PENN.nl verschenen over de Tweede Wereldoorlog. Drs. Auke Piersma, ook oud rechtbankverslaggever. Is de meest prominente metgezel en onderzoeker. Prof. Bob Smalhout, anesthesioloog, publicist en hoogleraar. Geeft zijn visie op het verzet, haar daden en de gevolgen. Prof. mr. dr. G.G.J. Knoops, strafrechtadvocaat en professor aan de Universiteit van Utrecht. Levert een artikel over het internationaal strafrecht dat na de oorlog van toepassing was. Publicist Klaas Jansma verzorgt de eindredactie van het geheel en schrijft een aantal inleidende hoofdstukken.
De volgende wetenschappelijk onderzoekers leveren bijdragen aan de serie 'Represailles in Nederland': Drs. Monique Brinks Dr. A.P.M. Cammaert Dr. P. Hamans Dr. Geraldien von Frijtag Drabbe Kunzel Drs. Albert Oosthoek
Bijlage I I : begroting boek Represailles in Noord-Brabant
UITGAVEN Redactionele verzorging Aanpassing database Organisatie Illustraties Ontwerp en opmaak Drukkosten 1.000 exemplaren Promotie en publiciteit Logistieke kosten, distributie en opslag Diversen Publicatierechten
6.250 743 2.260 1.100 2.250 3.358 1.500 1.500 500 770
+ Uitgaven totaal
20.231
INKOMSTEN Verkoop 950 exemplaren a € 22,50 (incl. 6% BTW) minus 50% Presentatie- en relatie-exemplaren 50 stuks
10.687 0
+ Tekort
9.544
10.687
20 voorbeelden van de 751 (totaal) uit onze database, provincie Noord Brabant, alfabetisch Ongecorrigeerd, in concept AALDERS, Barend Jan Deventer 11 augustus 1901 - 5 september 1944 Vught. Woonde te Diemen, Stammerdijk 14. Zoon van Hendrik Jan Aalders (kruidenier koloniale waren), overleden 4 september 1936 Wageningen en Anna Wilhelmina Catharina van der Lugt, overleden 4 december 1929 Wageningen. Huwde op 30 augustus 1930 in Warnsveld met Bertha Johanna Schoenmaker (twee kinderen). Bediende Landbouwhogeschool Wageningen, daarna belastingambtenaar. Nederlands Hervormd. Lid verzet, districtleider LO-Zutphen onder de schuilnaam Jo, nadat zijn voorganger op 6 juni 1944 was opgepakt. Onder de LO-Zutphen vielen ook de plaatsen Eefde, Hengelo, Lochem, Steenderen, Vierakkers, Vorden en Warnsveld. Onder meer hield hij zich bezig met het verlenen van onderdak aan gecrashte piloten, onderduikers en KP'ers die een overval hadden gepleegd. Verder was hij verspreider van illegale lectuur. Hij is op 29 juli 1944 gearresteerd, vermoedelijk na het doorslaan van een eerder gearresteerde onderduiker. De executie vond plaats om 06.30 uur. De naam van Aalders staat op een monument op de executieplaats in het voormalige concentratiekamp Vught. Zijn broer Barend Aalders (4 september 1911 Wageningen) stierf op 16 januari 1945 in concentratiekamp Neuengamme. Het adres van de nabestaanden is ook aangegeven als Nieuweweg 4 in Warnsveld. Zijn naam prijkt op het oorlogsmonument in Warnsveld. Gecremeerd in concentratiekamp Vught. Oorlogsgravenstichting gedenkboek nr. 36. AARLE van, Gabriël Bernardus Tilburg 21 februari 1917 - 6 oktober 1944 Amersfoort. Woonde te 's-Gravenhage. Keukenknecht. R. K. Zijn graf is inmiddels geruimd. Begraven te 's-Gravenhage, Gemeentelijke Begraafplaats aan de Kerkhoflaan 12, r.k. gedeelte. Oorlogsgravenstichting gedenkboek nr. 36. AARTS, Henricus Marinus Johannes Westerhoven 19 februari 1915 -19 augustus 1944 Vught. Woonde te Eindhoven, St. Martinusstraat 22. Gehuwd met Anna Catharina Tovar. Rechercheur. R. K. Lid verzet behorend tot LO-Oisterwijk en LO-Eindhoven. Hij bemoeide zich vooral met de hulp aan gecrasht geallieerd vliegpersoneel. Aarts is op 8 juli 1944 tijdens een transport van enkele piloten bij Moergestel door de Feldgendarmerie gearresteerd. Dat gebeurde samen met Petrus Jacobus Haagen (8 september 1921 Eindhoven -19 augustus 1944 Vught), Marinus Gerard van Bruggen (30 juni 1901 Tilburg -19 augustus 1944 Vught) en Jan Willem Brunnekreef (3 januari 1916 Goor -19 augustus 1944 Vught). Met zijn drie verzetsmakkers is hij om 20.30 uur gefusilleerd. Zijn naam staat vermeld op een gedenkteken in het voormalige concentratiekamp Vught. Begraven te Vught, concentratiekamp, gecremeerd.. Oorlogsgravenstichting gedenkboek nr. 36. ABMA, Roger Henri René Roosendaal 17 mei 1919 - 29 februari 1944 's-Gravenhage (Waalsdorpervlakte). Woonde te Utrecht. Zoon van Johannes Petrus Abma (ambtenaar bij Rijksbelastingen), geb. maart 1892 Schagen en Maria Catharina Adriana Bol, geb. 27 november 1891 Roosendaal. Ongehuwd. Bureauambtenaar bij het Rijksbureau voor Voedselvoorziening in oorlogstijd. Lid verzet. Volgens het Vrije Woord (Hans van den Heuvel en Gerard
Mulder) was Roel, zoals zijn roepnaam luidde, verspreider en vervaardiger van B.C. Nieuws en Je Maintiendrai (Utrecht). Hij sloot zich aan bij de Oranje Vrijbuiters, die Joden en onderduikers hielp om onder te duiken. Later legden zij zich toe op overvallen op distributiekantoren, aanslagen op Duitsers en hun hulpkrachten en spionageactiviteiten. Hij deed „zeer gevaarlijk werk", meldt de site van het Oranjehotel. De knokploeg werd in augustus 1943 ontmanteld, nadat een van de leden, Joop de Heus, verraad had gepleegd. Abma is op 17 december 1943 gearresteerd. De volgende dag werd hij in cel 527 van de Scheveningse gevangenis (Oranjehotel) ingesloten. Het Polizeistandgericht in 's-Gravenhage veroordeelde hem op 28 februari 1944 ter dood. De daaropvolgende dag is hij met zeventien andere Oranje Vrijbuiters gefusilleerd. Op Begraafplaats Tolsteeg worden zij met een monument herdacht. Begraven te Waalsdorpervlakte, massa(veld)graf. Herbegraven te 's-Gravenhage, Algemene Begraafplaats Kerkhoflaan, massagraf. Vervolgens overgebracht naar Utrecht (1 maart 1946), Derde Algemene Begraafplaats Tolsteeg, gemeentegraf, vak 33, nr. 29. ACHTERBERG, Gerrit Cornelis Sibertus 's-Gravenhage 25 december 1915 - 4 september 1944 Vught. Woonde te Rijswijk (ZH), Schoolstraat 16. Zoon van Johannes Hendrikus Achterberg (trambestuurder HTM), 20 juli 1887 Arcen - 20 augustus 1964 's-Gravenhage en Geertruida Ruijter, 9 maart 1886 Landsmeer - 26 januari 1945 's-Gravenhage. Ongehuwd. Onderwijzer. R.K. Lid verzet. Tengevolge van verraad is hij op een avond om 19.30 uur gearresteerd. Hij werd overgebracht naar de Scheveningse gevangenis en daarna naar Vught. Daar is Gerard - roepnaam - Achterberg op 4 september 1944 op hetzelfde tijdstip gefusilleerd als bij zijn aanhouding. In zijn laatste woonplaats is in 1949 het Monument voor de Gevallenen onthuld. Daarop staat een lijst met oorlogsslachtoffers uit de Tweede Wereldoorlog en de strijd in voormalig Nederlands Indië. Achterberg is gecremeerd in het concentratiekamp Vught. Oorlogsgravenstichting gedenkboek nr. 36. ADRIAANSEN, Josephus Woensdrecht 9 juni 1919 - 5 september 1944 Vught. Woonde te Woensdrecht, Zandfort B 149. Ongehuwd. Marechaussee van de Marechaussee Brigade Steenbergen. R. K. Bij de inval van de Duitsers in mei 1940 was hij huzaaar bij het 2e Regiment Huzaren. Lid verzet. In februari 1942 vluchtte hij met drie anderen naar Zwitserland. Vandaaruit vertrok Adriaansen naar Spanje. In de havenplaats Cadiz vertrok hij per boot met bestemming Zuid-Amerka. In Curacao stapt hij echter weer van boord. Vervolgens ging de reis naar Canada. Daar aangekomen meldde hij zich als vrijwilliger voor de Prinses Irene Brigade. In juni 1943 arriveerde Adriaansen in Engeland, waar een opleiding werd gevolgd tot geheim agent. Op 11 januari 1944 is hij als marconist vanuit Engeland gedropt in het Brabantse Rijsberen. Dat gebeurde samen met Harm Steen (14 juni 1916 Malang, N. I. - 5 september 1944 Vught). Hij arriveerde bij het contactadres in Princenhage, maar werd op 14 juli 1944 met zijn zender uitgepeild. Nog dezelfde dag is hij in Hoeven gearresteerd. Zijn executie vond plaats om 06.30 uur. Postuum is hem bij Koninklijk Besluit nr. 33 van 2 mei 1953 het Bronzen Kruis en het Kruis van Verdienste toegekend. Op een gedenkteken in het voormalige concentratiekamp Vught staat zijn naam vermeld. Adriaansen is gecremeerd in Vught. Oorlogsgravenstichting gedenkboek nr. 36. ADVOKAAT, Jacob Molenaarsgraaf 25 september 1915 - 29 juli 1944 Vught. Woonde te Dordrecht. Zoon van Hendrik Advokaat (schoenmaker), geb. 9 november 1882 Molenaarsgraaf - overl. 20 augustus 1944 Molenaarsgraaf en Klaasje Nieuwpoort, geb. 24 mei 1887 Groot-Ammers - overl. 25 februari 1961 Molenaarsgraaf. Ongehuwd. PTT-beambte. Ned. Herv. Lid verzet. Toen de directeur van het Dordtse postkantoor hem voor de arbeidsinzet aanwees, dook hij onder. Hij verrichtte koeriersdiensten en bracht bonkaarten rond. Advocaat sloot zich aan bij de KP-Land van Heusden en
Altena. Bij een gefingeerde dropping op 15 juni 1944 in Helvoirt, die was opgezet door de SD-handlanger Breed, is hij gearresteerd. Advokaat is gecremeerd in het concentratiekamp Vught. Oorlogsgravenstichting gedenkboek nr. 36. AERTSE, Nicolaas Dongen 17 november 1920 - 27 oktober 1944 Dongen. Woonde te Dongen, Kanaalstraat la. Ongehuwd. R. K. Vanuit de Taninfabriek is hij door Duitsers om onbekende reden doodgeschoten. Mogelijk dat Aertse is aangezien als een spion of een hulpverlener aan de Geallieerden. Begraven te Dongen, Rooms-Katholieke Begraafplaats. AHOUT, Gerardus Wilhelmus Johannes Petrus Deurne 18 december 1919 -18 februari 1945 Wellerlooi. Woonde te Deurne, Liesselseweg. Zoon van Matthijs Josephus Willebrordus Johannes Ahout (bakker/winkelier/koopman/fabrikant/handelsreiziger/verzekeringsagent, roepnaam Ties, 31 december 1891 Amsterdam - 4 december 1943 Deurne) en Maria Josephina Antonia Henrica Goossens (dreef samen met echtgenoot winkel in porselein, aardewerk en emaille/later pensionhoudster, 20 december 1891 Deurne -18 mei 1976 Deurne). Ongehuwd. Kantoorbediende. Rooms-Katholiek. Lid verzet. Volgens het Grote Gebod gebruikte hij de schuilnaam Ger en behoorde hij tot de LO- en KP-Deurne. Voorts maakte hij deel uit van een groep RVV'ers uit Deurne. Hij werkte mee om gecrasht geallieerd vliegtuigpersoneel onder te brengen of over de Belgische grens te krijgen. In februari 1945 fungeerde Ahout als gids voor een Amerikaanse patrouille. Als sergeant werd hij ingedeeld bij de 4e Compagnie van het lie Bataljon Stoottroepen. Tijdens die missie bleef hij achter bij een gewond geraakte vriend. Omdat hij niet terugkeerde, werd hij als vermist opgegeven. Pas op 1 april 1945 werd zijn verminkte lichaam teruggevonden. Het is mogelijk dat de Duitsers hem hebben ontdekt en als spion voor de geallieerden hebben gefusilleerd. Hans Gerritsen, indertijd lid van de vierde Compagnie, gaf recentelijk een gedetailleerder relaas van de patrouilletocht: „Zoals ik mij een en ander herinner gingen Tom Drissen en Ger Ahout als gidsen met de Amerikanen mee de Maas over. Binnen een bepaald strikt tijdsraam moesten zij de terugweg aanvaard hebben. Dit in verband met eventuele gevangenname door de moffen. In het door de burgers geëvacueerde Broekhuizenvorst hadden we op de bovenverdieping van een woning onze observatiepost. Tom Drissen had gezien hoe er herhaaldelijk geschutsgranaten in de buurt van zijn ouderlijke woning, in het tegenover ons liggende dorp Arcen neerkwamen. Na het beëindigen van de taak van de patrouille besloot Tom snel even poolshoogte te gaan nemen. Ahout trachtte hem daarvan te weerhouden maar slaagde daar niet in. Ahout liep, reeds verlaat, de Amerikanen achterna richting rubberboot, toen hij een ontploffing en geschreeuw hoorde. Onze commandant en vriend was op een landmijn gelopen. Ger Ahout draaide zich om en liep richting Arcen om bijstand te verlenen met een noodlottig gevolg. Nu komt enige verwarring. De moffen waren in actie gekomen en openden geweer- en machinegeweervuur. Of Ger Ahout door hen neergeschoten, of ook op een landmijn getrapt is, daar ben ik nooit achter gekomen." Ahouts naam staat op het oorlogsmonument bij de Sint Willebrorduskerk in Deurne. Overlijdensakten 127/1945 gemeente Bergen (Zuid-Limburg) en 215/1945 gemeente Deurne. Antonius Johannes Martinus - Tom - Drissen (21 april 1920 Brunssum -18 februari 1945 gemeente Bergen) ligt begraven op de Nieuwe R.K. Begraafplaats in Arcen, vak L, rij J. nr. 24. (Bronnen: site Oorlogsslachtoffers Deurne/brief Hans Gerritsen d.d. 13 maart 2013 aan dochter van medecompagniegenoot Jan Schreurs op eerder genoemde site; LO/KP, Het Grote Gebod; Fred Cammaert, Het Verborgen Fron; site Deurnewiki). Begraven te Deurne (4 mei 1945), R.K. Begraafplaats. Herbegraven te Loenen, Ereveld Oorlogsgravenstichting, vak B, nr. 224. ALBERTS, Theodoor Almelo 6 april 1924 - 6 september 1944 Vught. Woonde te Amsterdam. Zoon van Roelof Alberts en Jantje Nicolai. Ongehuwd. Magazijnbediende/schrijver registratie in domeinen. Geref. Lid verzet onder de schuilnaam Theo. Door het vinden van zijn adres bij een andere arrestatie viel hij op 31 augustus 1944 in handen van de SD. Samen met een aantal anderen is hij gefusilleerd. Zijn naam staat op een gedenkteken in het voormalige concentratiekamp Vught. Alberts is gecremeerd in het concentratiekamp Vught. Oorlogsgravenstichting gedenkboek nr. 36.
ALERS, Hermanus Henricus Josephus Amsterdam 25 augustus 1896 - 4 augustus 1944 Vught. Woonde te Amsterdam, Loooiersgracht 12-1. Zoon van Joannes Hendrikus Josephus Alers en Catharina Alida Maria Pesch. Op 22 mei 1924 gehuwd met Elisabeth Maria Josephina Rerink (27 augustus 1895 Amsterdam). Bureauchef gemeentelijk bevolkingsregister gemeente Amsterdam. Lid verzet. Op 4 augustus 1944 is hij gefusilleerd samen met zijn collega's Andreas Johannes Balvers (22 augustus 1892 Amsterdam), Teunis van de Bunt (4 november 1913 Westbroek, Ut.), André Marie Dorotheus de Kok (23 augustus 1896 Amsterdam), Boudewijn Dirk Leenheer (30 september 1920 Kuinre) en Pieter Hermanus Landweer (18 oktober 1900 Amsterdam). Zijn naam staat op een gedenkteken in het voormalige concentratiekamp Vught. Alers is gecremeerd in het crematorium in Vught. Oorlogsgravenstichting gedenkboek nr. 36. ANDRIESSEN, Willem Frederik Magelang (N.l.) 30 november 1918 -19 augustus 1944 Vught. Woonde te 's-Hertogenbosch, Oranje Nassaulaan 5. Zoon van Simon Jacobus Andriessen (luitenant-kolonel der infanterie), geb. 28 april 1893 Nieuwer Amstel en Frederica Hermina Christina Wielage, geb. 13 juli 1893 Alkmaar. Ongehuwd. Cadet-vaandrig KNIL op de Koninklijke Militaire Academie in Breda. R.K. Lid verzet. Hij was leider van de KP-groep Margriet. Andriessen is op 14 augustus 1944 gearresteerd ten huize van de familie Christ Smits in de Jasmijnstraat E 65 in Hintham (een dorp dat nu in de bebouwde kom van Den Bosch ligt), waar het hoofdkwartier van KP-Margriet was gevestigd en Andriessen zijn intrek had genomen. De Duitsers waren er achter gekomen dat hij zich bezig had gehouden met een wapentransport. In 1937 kwam hij vanuit zijn geboorteland naar Nederland om aan de KMA in Breda te worden opgeleid tot officier. Bij een vluchtpoging naar Engeland werd hij bij de Frans-Zwitserse grens gepakt, maar na terugkeer in Nederland weer vrijgelaten. Tijdens zijn verzetsperiode is Andriessen betrokken geweest bij overvallen en liquidaties. Als represaille voor de aanslag op de NSB-burgemeester Herman Apeldoorn van Oss is hij gefusilleerd. Zijn naam staat op een gedenkteken in het voormalige concentratiekamp Vught. Voorts houden de Willy Andriessenstraat in Oss en de Wil Andriessenstraat in Den Bosch de herinnering aan hem levend. Andriessen is gecremeerd in het crematorium in Vught. Oorlogsgravenstichting gedenkboek nr. 36. ANTHEUNIS, Henricus Franciscus Bergen op Zoom 12 augustus 1891 -17 april 1945 's-Gravenhage. Woonde te 's-Gravenhage. Zoon van Henricus Franciscus Antheunis en Isabella Coletta Diercks. Ongehuwd. Koopman in meubelen. R. K. Volgens de Oorlogsgravenstichting is Antheunis gefusilleerd. Begraven te 's-Gravenhage, Gemeentelijke Begraafplaats aan de Kerkhoflaan. Het graf is inmiddels geruimd. Oorlogsgravenstichting gedenkboek nr. 36. APPELS, Adrianus Antonius Johannes Franciscus Tilburg 30 januari 1906 - 24 september 1944 Tilburg. Woonde te Tilburg, Bredaseweg 304. Gehuwd met Louisa Josephine Maria van Pelt. Aannemer fa. Gebr. Appels. Rooms-Katholiek. Lid verzet. Halverwege september 1944 riepen de Duitsers alle Tilburgse aannemers op om mee te werken aan de installatie van verdedigingswerken. De gebroeders Appels weigerden en doken onder. Janus Appels hield zich schuil bij de familie Jozef Driessen aan de Stationsstraat in Udenhout. Later keerde hij terug naar zijn gezin in Tilburg. Op zondag 24 september 1944 werd hij na een overval op de houtzagerij door leden van de Feldgendarmerie en de Sicherheitspolizei uit Breda gearresteerd. Directe omwonenden werden tegen de muur gezet en gesommeerd nadere informatie over de zagerij te geven. Vermoedelijk wisten de Duitsers toen al dat zich wapens in deze zagerij bevonden. Via intimidatiepolitiek op de omwonenden kwam onder anderen Willem van de Voort in beeld. Appels, zijn broer en Van de Voort, werden overgedragen aan de Ordnungspolizei in Tilburg en nog
dezelfde dag door mitrailleurvuur gefusilleerd op een terrein bij de Willem ll-kazerne. Vooraf hadden ze hun eigen graf moeten delven. Pas op 25 september 1947 is op die plek zijn stoffelijk overschot geborgen. Begraven te Tilburg (7 oktober 1947), Rooms-Katholieke Begraafplaats Het Heike aan de Bredaseweg, huurgraf, vak A, rij 85, nr. 8. APPELS, Joannes Petrus Cornelis Henricus Tilburg 9 juli 1903 - 24 september 1944 Tilburg. Woonde te Tilburg. Gehuwd met Cornelia Maria Haans. Boekhouder/bouwondernemer fa. Gebr. Appels. R. K. Lid verzet. Op 24 september 1944 is hij door de Feldgendarmerie uit Breda gearresteerd in verband met het verbergen van wapens in hun houtzagerij in Udenhout. Appels werd overgedragen aan de Ordnungspolizei in Tilburg en nog dezelfde dag gefusilleerd op een terrein bij de Willm ll-kazerne. Pas op 25 september 1947 is op die plek zijn stoffelijk overschot geborgen, (zie verder onder Adrianus Appels). Begraven te Tilburg (6 oktober 1947), Rooms-Katholieke Begraafplaats Het Heike aan de Bredaseweg. huurgraf, vak A, rij 85, nr. 8. ARKELvan, Willem Arnhem 19 mei 1901 - 20 januari 1943 Vught. Woonde te Arnhem. Zoon van Meerten van Arkel en Geertruida Moeskops. Gehuwd met Johanna Elisabeth Dekker. Machinist. Van Arkel is wegens zijn lidmaatschap van de verboden Communistische Partij van Nederland (CPN) gearresteerd. Volgens de Oorlogsgravenstichting is hij gefusilleerd. Zijn lichaam is gecremeerd in het kamp Vught. Overlijdensakte 1350/1946 gemeente Arnhem d.d. 18 december 1946. Oorlogsgravenstichting gedenkboek nr. 36. ARP, Albert Meppel 16 september 1919 -19 juni 1944 Vught. Woonde te Groningen, Helperwestsingel 31. Zoon van Albert Arp en Hendrikje Schutman. Ongehuwd. Marechaussee van de Marechaussee Brigade Groningen. Gereformeerd. Lid verzet behorend tot de LO-Groningen. Samen met vier collega's van de brigade (Jan Zuidema, Ane Fokkens, Johannes Leendert de Gee en Jacobus Gerard Zondervan) gaf hij dienstberichten met belangrijke informatie door aan het verzet. Op 12 juni 1943 werd Fokkens door de kapitein van de marechaussee Melle Rauwerda (13 december 1891 Leeuwarden) gearresteerd. Fokkens, die zijn naam op een opsporingsbericht zag staan, probeerde te ontsnappen, maar werd neergeschoten. Zwaar gewond is hij afgevoerd naar het Academisch Ziekenhuis in Groningen. Vermoedelijk heeft hij in zijn ijlkoorts namen van zijn collega's doorgegeven. Die zijn korte tijd later, op 12 juni 1943, inderdaad gearresteerd. De Groninger KP bevrijdde Fokkens in de nacht van 15 op 16 juni 1943 uit het zwaar bewaakte ziekenhuis. Maanden nadien is Fokkens alsnog gepakt en via het huis van bewaring in Groningen en de Scheveningse gevangenis (Oranjehotel) naar Vught overgebracht. Zijn naam staat vermeld op een gedenkteken in het voormalige conentratiekamp Vught. Arp is gecremeerd in het concentratiekamp Vught. Overlijdensakte 1251/1944 gemeente Groningen. Oorlogsgravenstichting gedenkboek nr. 36. ARTS, Henricus Martinus Hubertus Venray 9 mei 1927 - 27 oktober 1944 Helmond. Woonde te Ysselsteyn, Peelplan Zuid. Zoon van Ludovicus Hubertus Arts (landbouwer, 18 apil 1897 Venray) en Jacoba Gielen (16 maart 1897 Venray). Ongehuwd. Landbouwer. Rooms-Katholiek. Arts werd 's avonds door een Engelse patrouille gesommeerd halt te houden. Om onbekende reden werd aan dit bevel niet voldaan. Mogelijk dat hij het niet heeft begrepen of verstaan. Er is toen op hem geschoten, waarbij hij een dodelijke treffer opliep.
ASSENBERGH van, Jacobus Amsterdam 9 november 1919 -17 februari 1942 Dyon (Fr.). Woonde te Breda. Zoon van Jacobus van Assenbergh, 17 februari 1882 Utrecht en Anna Sophia Borst, 14 augustus 1885 Amsterdam. Ongehuwd. Student vliegtuigbouwkunde aan de Technische Hogeschool in Delft/cadet vaandrig KNIL-Genie. Waalse Gemeente. Lid verzet. Op weg naar Zwitserland is hij op 3 januari 1942 samen met zijn Delftse studievrienden Leendert van Leeuwen (16 augustus 1920 Sassenheim), Gustaaf Joekes (14 mei 1921 's-Gravenhage) en Willy Betty Jan Olland (6 januari 1920 's-Gravenhage) in Lure (Fr.) gearresteerd. Volgens een artikel in De Aschpotter (het blad van de Stichting Oud Sassenheim) wilden zij in Nederlands Indië als officier van het KNIL tegen de Japanners vechten. Na hun arrestatie werden zij eerst naar de gevangenis van Besancon en later naar Dijon gebracht, waar een Duits gerechtshof hen wegens hulp aan de vijand ('Feindbegünstigung) ter dood veroordeelde. De doodvonnissen zijn op 17 februari 1942 ten uitvoer gelegd. Begraven te Haarlem (24 mei 1949), Noorderbegraafplaats, koopgraf 3-persoons, nr. 4123. AVERDIECK, Gerardus Aloysius Alphen aan den Rijn 6 februari 1899 - 1 1 augustus 1944 Vught. Woonde te Roosendaal, Vincentiusstraat 5. Zoon van Johann Hermann Averdieck, geb. Krosewick in het voormalige Pruisen, overl. 7 augustus 1930 Leiden en Berndina Johanna Vlaswinkel, geb. Duiven - overl. 24 februari 1936. Pater in de Orde van Trappisten in Achel (Belg.) en in de loop van de bezetting in klooster Mariadal in Roosendaal. Hij is op 19 april 1920 ingetreden in de orde en solemneel geprofest op 29 juni 1925 met de kloosternaam Alphonsus Maria. Lid verzet onder de schuilnaam pater Alphons. Hij was leider van de LO-Roosendaal. Op 1 april 1941 werd hij lid van de Belgische Nationale Beweging (BNB). Het gewapende verzet zette onder zijn leiding in 1942 twee vluchtlijnen voor geallieerde piloten op onder de'schuilnamen Fons en Alhonsus. Averdieck richtte mede het Nationaal Steunfonds op en werkte tevens voor het Bureau Inlichtingen in Londen. Op 19 juli 1944 om 21.30 uur is hij in Mariadal door twee SD'ers in burger gearresteerd naar aanleiding van een arrestatie in de gelederen van de Geheime Dienst Nederland (GDN). Hij werd overgebracht naar 's-Hertogenbosch en daar tijdens de verhoren mishandeld. Daarna volgde overbrenging naar de Scheveningse gevangenis (Oranjehotel). De geestelijke kreeg gevangenennummer 2494 en verbleef in cel 106. Achteraf bleek de zaak verraden te zijn. De verrader, een zekere Ingelman uit Den Haag is later door de verzetslieden Simon Puttiger en Jacques Wagenmakers, geliquideerd. Regelmatig was de geestelijk aangeraden om onder te duiken. Steevast reageerde Averdieck daarop met de woorden: „Ik vertrouw op God en heb daarom niets te vrezen'. Averdieck is met 21 anderen gefusilleerd om 21.00 uur. Postuum kende de Franse generaal en latere president van Frankrijk Charles de Gaulle hem een oorkonde toe. Bij Koninklijk Besluit d. d. 16 februari 1946 van de Belgische regering is hem de Herinneringsmedaille van de Oorlog 1940-1945 met twee gekruiste sabels toegekend en de medaille van de Weerstand. Merkwaardig genoeg is hem geen Nederlandse onderscheiding ten deel gevallen. Zijn naam staat genoemd op een houten naambordje in de gedachteniskapel van Waalre en op een gedenkplaat in het klooster Mariadal. Eveneens prijkt zijn naam op een gedenkteken in het voormalige concentratiekamp Vught. Dossiernummer Rode Kruis 37774. Pater Averdieck is gecremeerd in het concentratiekamp Vught. Oorlogsgravenstichting gedenkboek nr. 36.
