Economische visie gemeente Boxtel Deel: uitvoeringsprogramma
Rapportage
Gemeente Boxtel september 2009
Economische visie gemeente Boxtel Deel: uitvoeringsprogramma
Rapportage dossier : C3826-01-001 registratienummer :
Gemeente Boxtel september 2009
Gemeente Boxtel
INHOUD
BLAD
1
INLEIDING
2
2 2.1 2.2 2.2.1 2.2.2 2.3 2.4
UITVOERINGSPROGRAMMA Doel uitvoeringsprogramma Projecten per pijler Generieke pijlers Specifieke pijlers Partners in de uitvoering Gemeentelijk besturingpaneel: versterkend optreden
3 3 3 3 5 10 10
COLOFON
12
BIJLAGE 1 2
Voorbeelden bedrijven in woonwijken Overzicht reguliere activiteiten
22 september 2009 -1-
Gemeente Boxtel
1
INLEIDING In voorliggend document staat het uitvoeringsprogramma van de economische visie centraal. Per pijler zijn projecten en reguliere (gemeentelijke) activiteiten geformuleerd die belangrijk zijn om de doelstellingen van de economische visie te kunnen realiseren. De reguliere activiteiten zijn aangegeven in bijlage 2. In hoofdstuk 2 zijn in de overzichten per pijler zowel de projecten als de reguliere activiteiten aangegeven. Als in dit hoofdstuk wordt gesproken over projecten dan worden hier ook reguliere activiteiten mee bedoeld.
Centraal staan de (deel)uitvoeringsprogramma’s bedrijventerreinen, arbeidsmarkt & onderwijs en toerisme & recreatie. De projecten behorend bij het uitvoeringsprogramma detailhandel & horeca worden beschreven in het betreffende uitvoeringsplan
Tot slot geeft het volgende schema geeft een schematische weergave van de opbouw van het rapport: (de relatie met de SWOT-analyse en de visie):
SWOT-analyse Visie Uitvoeringsprogramma
22 september 2009 -2-
Gemeente Boxtel
2
UITVOERINGSPROGRAMMA
2.1
Doel uitvoeringsprogramma
Boxtel stelt voor zichzelf een stevig ambitieniveau op het vlak van duurzame economische ontwikkeling. In het vorige hoofdstuk zijn de doelen en prioriteiten benoemd. Hier blijft het niet bij. De gemeente staat ervoor daadkrachtig de geformuleerde ambities in de praktijk waar te gaan maken. Daarvoor is een helder en concreet uitvoeringsprogramma samengesteld. Doel van het uitvoeringsprogramma is om direct vanuit de doelen naar middelen en effecten over te gaan. Dus: wat, wanneer en hoe gaan we handen en voeten geven aan projecten die ons in staat stellen de visie in de lokale economische praktijk te realiseren. Dit hoofdstuk benoemt allereerst de project-agenda die de gemeente voor zichzelf stelt op economisch terrein. Vervolgens wordt gerefereerd aan een aantal belangrijke randvoorwaarden rondom organisatie en samenwerking. Het is immers van belang niet alleen projecten te organiseren, maar vooral ook het organiserend vermogen te optimaliseren. Dat betekent dat de gemeente een goed beeld voor heeft van de eigen rolopvatting in verschillende trajecten en de wijze waarop zij ook partners vindt en betrekt op de gezamenlijke ambities tot succesvolle resultaten te leiden.
2.2
Projecten per pijler
In de economische visie voor Boxtel zijn 7 pijlers benoemd voor de duurzame versterking van de economie van Boxtel. Binnen deze pijlers zijn doelstellingen benoemd. In de hier volgende opsomming van projecten, zijn deze gerangschikt naar de doelstellingen. Zo ontstaat een helder overzicht van de ambities waar Boxtel zich voor stelt en de concrete projecten waarmee zij deze ambities gaat realiseren.
2.2.1 Generieke pijlers Behoud en doorontwikkeling huidige economische structuur De huidige bedrijven in Boxtel zijn ook de toekomst de belangrijkste werkgevers. Daarnaast vormen de huidige bedrijven de kern van het groei- en innovatievermogen dat de gemeente ambieert. Binnen deze eerste pijler staat daarom ook nadrukkelijk centraal het behouden van de huidige bedrijvigheid en deze waar mogelijk te ondersteunen en te faciliteren in hun groei.
Om deze doelstelling in te vullen is een programma opgesteld waarmee de gemeente actief richting ondernemers
en
ook
samen
met
ondernemers
aan de
slag
gaat
met
zowel
de
fysieke
vestigingsmogelijkheden als de randvoorwaardelijke aspecten van het vestigingsklimaat. Duurzaamheid en een klantgerichte benadering staan centraal. Hiervoor zijn de volgende projecten gedefinieerd:
Economische visie
22 september 2009 -3-
Gemeente Boxtel
Behoud en doorontwikkeling huidige economische structuur Faciliteren huisvestigingscarrieres in Boxtel Bedrijfsverzamelgebouw voor zzp'ers Haalbaarheid BVG vergroten Monitoring vastgoedmarkt voor bedrijven Provinciale lobby Verankeren accountmanagement Behouden en creëren sterke verbanden Stimuleren contacten tussen bedrijven Ondersteuning gevolgen crisis Lokaal kansenklimaat creëren voor bestaande bedrijven Private sector: lokale opdrachten voor lokale bedrijven Ondersteuning winnen van aanbestedingen Krapte zorg en techniek: vergroten arbeidspotentieel
Opschalen van de economische structuur De tweede integrale pijler van het economisch beleid betreft een complexe opgave: de opschaling van de economische structuur. Deze doelstelling heeft veel aspecten. Het gaat zowel om het aantrekken en binnenhalen van nieuwe bedrijven als om bijvoorbeeld het versterken van het innovatievermogen van de zittende bedrijvigheid.
Duurzaamheid is een actueel en bij Boxtel passend thema om centraal te stellen als herkenbaar affiche van de vernieuwing van de lokale economie.
Opschalen van de economische structuur Versterking werkgelegenheid hoger opgeleiden Marktplan acquisitie zakelijke en financiele diensten Marktplan acquisitie: zorgsector Initiëren duurzame projecten Boxtels duurzaamheids- en innovatieplatform Relaties onderwijs en kennisinstellingen Relaties toerisme en landbouw Gemeente als duurzame opdrachtgever Duurzaam facilitair centrum Stimuleren lokale innovatiekracht Kennis en coaching voor kleine ondernemers Ruimte voor kenniswerkers Microfinanciering duurzame initiatieven
Economische visie
22 september 2009 -4-
Gemeente Boxtel
Versterken wijkeconomie In de economische visie wordt de breedte van de lokale economie gemobiliseerd. Dat betekent dat de focus niet alleen mag liggen op de formele werklocaties. Juist om ook in de toekomst ondernemerschap in Boxtel te laten groeien, is de wijk als broedplaats van ondernemingen essentieel.
Om deze
broedplaatsfunctie te versterken en verbeteren zal er meer ruimte moeten worden gecreëerd voor bedrijfsactiviteiten binnen de woonomgeving. Daarbij betreft het zowel fysieke ruimte als beleidsruimte binnen de bestemmingsplannen.
Er zijn diverse bedrijfsactiviteiten die goed passen in een woonomgeving. Dit geldt niet alleen voor horecaen detailhandel maar onder andere ook voor veel vormen van dienstverlening (zakelijk, persoonlijk en creatief), voor kleinschalige productie- en opslagbedrijven en voor ambachtelijke bedrijven. Belangrijke voorwaarden zijn dat de activiteiten kleinschalig zijn, relatief weinig ruimte vragen en zonder veel overlast voor de omgeving kunnen worden uitgevoerd. Bijlage 1 geeft een aantal voorbeelden van bedrijven die goed passen in woonwijken.
Versterken wijkeconomie Ruimte voor werken in de wijk Opstellen gebiedsgerichte wijkplannen Flexibiliteit in nieuwe bestemmingsplannen Dereguleren oude bestemmingsplannen Aanpassen beleidsregels Samenstellen informatiemap Realiseren kleinschalig bedrijfsvastgoed Kleinschalig vastgoed in nieuwbouwplannen
2.2.2 Specifieke pijlers Bedrijventerreinen: waarborgen kwantiteit en kwaliteit van bedrijventerreinen De bedrijventerreinen huisvesten een belangrijk deel van de huidige ondernemingen en arbeidsplaatsen van Boxtel. Daarnaast zijn het de uithangborden en de potentiële huisvesting voor de ondernemers die Boxtel nog wil aantrekken, mede in verband met de geambieerde opschaling van de economie. Het is daarom van groot belang dat er voldoende areaal beschikbaar is, en dat de bereikbaarheid en fysieke omgevingskwaliteit van de terreinen op hoog niveau ligt.
Om dit te realiseren is een uitgebreid programma van projecten gedefinieerd. Daarmee wordt bereikt dat er niet alleen kwantitatief voldoende ruimte is (en blijft), maar dat ook voor diverse type ondernemingen
Economische visie
22 september 2009 -5-
Gemeente Boxtel
een aantrekkelijke vestigingsomgeving kan worden aangeboden. Die locatiekwaliteit is niet alleen nu belangrijk voor de huidige ondernemers, maar ook voor toekomstige vestigers en voor bedrijven die willen uitbreiden/doorgroeien binnen Boxtel.
Waarborgen kwantiteit en kwaliteit bedrijventerreinen Voldoende aanbod op bedrijventerreinen Jaarlijkse monitoren uitgifte Herstructurering Intensief ruimtegebruik Effectief beheer van werklocaties Actualisering visie herstructurering Doorontwikkelen parkmanagement Verbeteren bereikbaarheid werklocaties Integrale verkeersstudie Glasvezelkabel doortrekken Beveiligd parkeerterrein Het juiste bedrijf op de juiste plek Segmentering Vestigingsbeleid/ uitgifteprotocol werklocaties
Arbeidsmarkt & onderwijs: Opvangen verwachte daling beroepsbevolking De afname van het arbeidsaanbod in de komende decennia is voor veel gebieden in Nederland een zeer concrete bedreiging van de economische groeipotentie. Andersom kan voldoende continuïteit in het aanbod juist ook worden gezien als een potentieel onderscheidende kwaliteit. Daarom maakt Boxtel actief werk van het behouden van instroom en blijvende participatie op de arbeidsmarkt.
Een mogelijke troef heeft Boxtel in handen in de vorm van de uitgaande pendel. Door deze langzamerhand meer om te buigen naar woon-werk relatief binnen de gemeente, kan een belangrijke meerwaarde worden behaald. Daarnaast zal intensief arbeidsmarktbeleid worden gevoerd – specifiek voor kansrijke doelgroepen – en zal ook in het flankerend beleid worden ingezet op behoud van een grote arbeidsactieve groep in de samenleving.
Een belangrijke doelgroep in dit kader zijn de jongeren in Boxtel. Essentieel is de vraag hoe we deze doelgroep kunnen binden aan Boxtel. Het aanbieden van passende huisvesting is een belangrijk middel. Om de kansen van jongeren die starten op de woningmarkt te vergroten, is een samenhangend geheel aan maatregelen nodig. Er zijn bouwkundige (meer goedkope woningen), financiële (starterslening) en regulerende (gerichte toewijzing huurwoningen aan starters) oplossingen denkbaar.
Economische visie
22 september 2009 -6-
Gemeente Boxtel
Opvangen verwachte daling beroepsbevolking Stimuleren toename arbeidsparticipatie Aansluiting onderwijs-bedrijfsleven Groepen met grote afstand tot arbeidsmarkt Leven lang leren Verhogen participatie nuggers Houdt Boxtel Jong Versterking positie starters op woningmarkt Aansluiting beleid horeca, sport en cultuur Verbeteren pendelbalans Glasvezel naar alle woonwijken
Toerisme & recreatie: versterken van de toeristische sector De toeristische sector is op dit moment al van groot belang voor Boxtel. Vanwege de werkgelegenheid, maar ook vanwege de profilering van Boxtel naar personen en bedrijven die de plaats nog niet kennen. Het is daarom van belang om de hoge landschappelijke kwaliteit nog beter te profileren en verder uit te nutten. Daarbij zal het noodzakelijk zijn om niet alleen het aanbod te versterken, maar ook de verbindingen tussen locaties en tussen stromen bezoekers beter te organiseren en meervoudig te benutten. Boxtel heeft in potentie veel meer te bieden dan nu bij velen – zowel toeristen als inwoners van Boxtel - op het netvlies staat. Met het onderstaande programma wordt op meerdere fronten tegelijk gewerkt om de kwaliteit van het aanbod te vergroten en deze ook intensiever te vermarkten.
Economische visie
22 september 2009 -7-
Gemeente Boxtel
Versterken toeristische sector Sterk aanbod centrum Boxtel Vergroten overnachtingsmogelijkheden: hotel en B&B Fietsverhuur station Sterk aanbod buitengebied Toeristische zuidpoort Het Groene Woud Spelen in de natuur Evenementenaanbod landgoed Velder Optimaliseren & digitaliseren wandel- en fietsroutes Informatiecentrum de Groene Poort Aantrekkerlijker buitengebied Vergroten aanbod streekproducten Versterking profilering Samenwerking in citymanagement Uitrollen toeristisch platform Boxtel Monitoring en evaluatie beleidsdoelen Promotie toerisch aanbod Groene Woud Academy: eenduidige informatie verstrekken Samenstellen brochure Verbinden, clusteren en centreren: lokaal en regionaal Busje komt zo Optimaliseren bewegwijzering attracties Versterken synergie toeristische producten Boxtel Arrangementen Ontwikkelen boekingsysteem het Groene Woud Vergroten digitale zichtbaarheid Regionale routestructuur
Detailhandel & horeca: publieksvoorzieningen gevarieerd en attractief Voor de versterking van economische structuur is Boxtel is een goed functionerend detailhandels- en horeca-aanbod van groot belang. Het aanbod is verspreid over de hele gemeente waarbij op wijk- en buurtniveau de detailhandel en horeca sterk bijdragen aan de kwaliteit van de leefomgeving als ontmoetingsplaats en voorzieningencentrum. Een goede spreiding van winkel- en horecagebieden zorgt voor een optimale balans van voorzieningen voor de inwoners van de gemeente Boxtel. Per winkel/horecagebied is een strategie uitgewerkt waarbij de verbeterpunten voor de betreffende gebieden in de projecten van het uitvoeringsprogramma zijn verwerkt.
Economische visie
22 september 2009 -8-
Gemeente Boxtel
Publieksvoorzieningen: gevarieerd en attractief Positionering Markt Parkeren incl. fietsparkeren (quick win) Opzetten promotieactie Benoemen en handhaving profilering en zonering van aanbod Creëren van entrees Aanpak openbare ruimte Diversiteit winkelaanbod Diversiteit horeca Programma evenementen en sociaal-culturele activiteiten Bereikbaarheid Liempde Stimulering toerisme Opzetten promotiecampagne Behoud van winkelvoorzieningen Aanpak openbare ruimte Tijdelijke parkeervoorziening Selissenwal Concentratie wijkfuncties, invulling leegstand Laad- en losbeleid Handhaving blauwe zone Oosterhof Herontwikkeling en uitbreiding Oosterhof Perifere locaties Perifeer aanbod optimaliseren Overige projecten Samenwerking binnen citymanagement Openingstijden winkels en horeca Gezamenlijke promotie Ondernemerschap
Economische visie
22 september 2009 -9-
Gemeente Boxtel
2.3
Partners in de uitvoering
Uitgangspunt bij het uitvoeren van projecten is dat de gemeente Boxtel niet alleen voor deze opgave staat. Om de beoogde effecten te bereiken zal zij tot samenwerking moeten komen met de vele partners uit het commercieel en maatschappelijk veld die eveneens betrokken zijn de economische ontwikkeling van Boxtel. Het is van belang om bij de projectdefinitie scherp in beeld te brengen welke partijen betrokken zijn en op welke manier deze partijen medeverantwoordelijk zijn – of gemaakt kunnen worden – voor de uitvoering van projecten.
De gemeente werkt in voorkomende gevallen samen met andere overheden, waaronder Rijk, provincie en met omliggende gemeenten. Daarnaast is vooral ook het lokale bedrijfsleven betrokken bij de uitvoering van projecten. Uiteraard hebben deze ondernemers een direct belang bij de start van projecten, bijvoorbeeld omdat ze een grondpositie hebben, een grote werkgever zijn of een gezichtbepalende functie hebben. Echter kunnen ook niet-lokaal gebonden ondernemers betrokken worden bij projecten, zoals bijvoorbeeld projectontwikkelaars die geïnteresseerd zijn om te investeren in Boxtel. De gedachte achter het betrekken van deze partijen is het vergroten van het effect van de beleidsinspanningen. Anders gezegd: door samen te werken met betreffende partijen is de gemeente (beter) in staat om haar maatschappelijke doelen te bereiken.
Het werken met betrokken partijen op lokaal niveau gaat verder dan alleen participatie. De gemeente zal bijvoorbeeld in specifieke gevallen van partijen vragen om op minnelijke wijze mee te werken aan een bedrijfsverplaatsing of de aanleg van infrastructuur. Ook zal de gemeente in overleg moeten treden met lokale partijen waar het gaat om het oplossen van knelpunten op gebied van verkeer, parkeren en (her)inrichting van de openbare ruimte.
2.4
Gemeentelijk besturingpaneel: versterkend optreden
Al zou de gemeente het willen, ze kan niet elk project trekken en voor 100% financieren. Als eerste omdat de gemeente qua budget en persoonscapaciteit beperkt is. Daarnaast omdat de gemeente een grens moet trekken wat betreft haar private betrokkenheid en inmenging in de markt. De gemeente stelt kaders op en laat de uitwerking en invulling vervolgens over aan de markt. Dit stelt de vraag aan de orde welke ‘knoppen de gemeente kan draaien’ om de economische ontwikkeling in Boxtel de gewenste richting te geven?
In de te onderscheiden projecten kan de gemeente diverse rollen aannemen. Deze rollen onderscheiden zich door de verschillende wijze en intensiteit van sturing en beïnvloeding. Het gaat om de volgende rollen:
Adviserend: adviseursrol, inhoudelijk adviseren tijdens een traject
Faciliterend: bijvoorbeeld ondersteuning bij procedures
Economische visie
22 september 2009 - 10 -
Gemeente Boxtel
Afdwingend: via de inzet van RO-instrumentarium zoals bestemmingsplannen of via de Wet voorkeursrechten gemeenten (Wvg)
Coördinerend: projectleidersrol
Stimulerend: bijvoorbeeld het mede financieren van initiatieven, initiëren en deelnemen aan overleg, het bij hogere overheden aanvragen van subsidies
Uitvoerend: uitvoer van een bepaald programmaonderdeel
In het uitvoeringsprogramma voor de economische visie is voor alle doelstellingen bekeken welke rolopvatting het meest effectief is. Deze rol – en de verhouding tot eventuele partners binnen de projecten wordt per project afgewogen. Bij deze afweging wordt zoveel mogelijk aansluiting gezocht bij onder andere de volgende organisaties en plannen/ initiatieven:
Organisaties: parkmanagement en citymanagement (deze beide organisaties hebben een centrale rol in betreffende projecten), OVL, streekraad (toerisme, regionaal), lokaal arbeidsmarkt beraad (LAB, 5 werkgroepen)
Plannen en nota’s: de strategische visie ‘Boxtel 2020, duurzaam en dynamisch centrum in het Groene Woud’, toeristisch-recreatief beleidsplan (2008), de (concept) ‘woonvisie 2009-2012 Gemeente Boxtel’, conceptplan Informatiecentrum Boxtel (2009), ‘Nota Duurzame Ontwikkeling Boxtel 2008-2015’, de vigerende herstructureringsplannen voor Ladonk, het GVVP 2008-2020
Bij de uitvoering van de economische visie maken we zoveel mogelijk gebruik van deze bestaande structuren en plannen, zeker waar deze aansluiten bij de ambities van de economische visie. In sommige gevallen kan het betekenen dat plannen worden aangevuld of aangescherpt of dat er een voorstel wordt gedaan om een organisatie uit te breiden dan wel door te ontwikkelen.
Economische visie
22 september 2009 - 11 -
Gemeente Boxtel
COLOFON
Gemeente Boxtel/
Opdrachtgever Project Dossier Omvang rapport Auteur Bijdrage Interne controle Projectmanager Datum Naam/Paraaf
Economische visie
: : : : : : : : : :
Gemeente Boxtel Economische visie C3826-01-001 12 pagina's DHV B.V. - Drs. Walter Knoll, Drs. Herman Timmermans Drs. Michiel Pellenbarg Drs. Herman Timmermans Drs. Herman Timmermans 22 september 2009
22 september 2009 - 12 -
DHV Groep business group Ruimte en Mobiliteit Laan 1914 nr. 35 3818 EX Amersfoort Postbus 1076 3800 BB Amersfoort T (033) 468 27 00 F (033) 468 28 01 E
[email protected] www.dhv.nl Economische visie - 13 -
BIJLAGE 1 Zakelijke dienstverlening Administratiekantoor Adviesbureau Advocaten Assurantiën Automatisering Beleggingen Bouwtechnisch bureau Communicatieadvies Makelaar Reclamebureau Tekstverwerking Werving en selectie
1
Voorbeelden bedrijven in woonwijken1
Persoonlijke dienstverlening Bewegingstherapie Fysiotherapie Huisarts Kapsalon Kinderdagverblijf Medisch specialist Muziekles Relatiebemiddeling Schoonheidsspecialist Sportschool Tandarts Uitvaartonderneming Zonnestudio
Creatief/ ambachtelijke dienstverlening Architect Beeldend kunstenaar Bloemsierkunst Goud- en zilversmeder Grafisch vormgever Fotograaf en fotostudio Instrumentenmaker Media, ICT, gaming, meubelmaker Ontwerp en design
Kleinschalig productie en opslag Aannemerij Elektronica Groentesnijder Klein drukwerk en reprodiensten Loodgieter Onderhoudsbedrijf Schilder Specialist groothandel Timmerbedrijf Verpakkingsbedrijf
Woon Werk: wegen naar functiemenging in de stad, 2007
Economische visie - 14 -
Bijlage 2
Overzicht reguliere activiteiten
Reguliere actviteiten Monitoring vastgoedmarkt voor bedrijven Provinciale lobby Behouden en creëren sterke verbanden Verankeren accountmanagement gemeentelijke organisatie Dereguleren oude bestemmingsplannen Aanpassen beleidsregels Jaarlijkse monitoren uitgifte Herstructurering Intensief ruimtegebruik Actualisering visie herstructurering Doorontwikkelen parkmanagement Segmentering Vestigingsbeleid/ uitgifteprotocol werklocaties
Economische visie - 15 -
Economische visie - 16 -