Transumo A15 project Van Maasvlakte naar Achterland;

Transumo A15 project Van Maasvlakte naar Achterland; duurzaam vervoer als uitdaging

Deliverable D2 Jaarrapportage 2007

Projectnummer PT 06-62A

Deliverable D2

Jaarrapportage 2007

Status (Openbaar)

TRANSUMO Contract No 62 A

Project Coördinator:

Erasmus Universiteit Rotterdam

Partners:

Deltalinqs - Rotterdam DCMR Milieudienst Rijnmond Schiedam Gemeentewerken Rotterdam – Ingenieursbureau Havenbedrijf Rotterdam Stadsregio Rotterdam TNO – Delft

Jaarrapportage

Jaarrapportage 2007 Projectnummer Projectnaam

PT 05-062A

Datum

9 juni 2008

Penvoerder Projectleider Themaleider

Erasmus Universiteit Rotterdam Dr. H. Geerlings Drs. M. Hertogh

TRANSUMO A15 - Van Maasvlakte naar Achterland; duurzaam vervoer als uitdaging

D2 Jaarrapportage 2007

GOEDGEKEURD DOOR

Work Package Leader Partner Name Signature

Projectleider Dr. Harry Geerlings

Contributing organisations Eramus Universiteit Rotterdam

Dr. Harry Geerlings Dr. Jasper Lohuis

DCMR Milieudienst Rijnmond-Schiedam Deltalinqs – Rotterdam Gemeentewerken R’dam Ingenieursbureau Havenbedrijf Rotterdam Stadsregio Rotterdam TNO – Delft

Versie

Datum

Status

1.1

24 maart 2008

1.2 2.0

31 maart 2008 9 juni 2008

Concept verstuurd aan partners ter goedkeuring Definitieve versie verstuurd Final version tbv WAR

Betreft pagina’s Alle Alle Alle

Inhoudsopgave Hoofdstuk 1. Inhoudelijke focus......................................................................................................7 Hoofdstuk 2. Impact en Spin-off ...................................................................................................13 Hoofdstuk 3. Projectuitvoering......................................................................................................14 Hoofdstuk 4. Projectconsortium ....................................................................................................15 Hoofdstuk 5. Kennisverspreiding en communicatie......................................................................16 Hoofdstuk 6. Bijdrage aan vernieuwing kennisinfrastructuur .......................................................17 Hoofdstuk 7. Bijdrage aan internationalisering .............................................................................18 Hoofdstuk 8. Bijdrage aan output TRANSUMO...........................................................................19 Hoofdstuk 9. Bijdrage project aan mijlpalen TRANSUMO..........................................................22 Hoofdstuk 10. Financieel/administratief........................................................................................25

Documentnummer: Versie:

D2 Jaarrapportage 2007 2.0 Final version tbv WAR 9 juni 2008

6

Hoofdstuk 1. Inhoudelijke focus English summary Transumo A15 project – From Maasvlakte to Hinterland: the Challenge of Sustainable Transport The Rotterdam Port region is an area of major economic importance for the Netherlands (the area generates about 5 percent national employment and about 7 percent of national income). Rotterdam is Europe’s largest logistic and industrial hub. From an economic perspective it is very important that the ongoing growth of the port is facilitated. However, the handling capacity of the port is bounded by the transport capacity of the available infrastructure. In the port there are five major transport modalities: road, rail, coastal and inland shipping and pipe line. Most freight is transported by road, whereas increasing congestion enlarges travel time considerably. This not only increases transport costs of transporters and shippers, but has also a negative impact on the international competition position of the port. Besides longer travel time, congestion also impacts the nearby natural environment and quality-of-life. Air pollution and noise put pressure on the quality of life in the area. In the neighborhood of highway A15, that runs from the Maasvlakte eastwards, there are several urban areas that suffer from pollution and noise. In the short-term, between 2010 and 2015 a large scale road expansion will be executed for busiest parts of highway A-15. However, this extra capacity is very likely to be only a temporarily solution given the expected traffic growth during the next decades, partly autonomous growth and partly as a consequence of the new extension area called Second Maasvlakte. Therefore the ongoing expansion of road capacity through additional lanes is not considered a sustainable solution in the long run. This means that more sustainable solutions are needed and there is widespread agreement among stakeholders in the Port area that more far-reaching measures are required to guarantee accessibility of the port and improve to quality of life in the longer run. The aim of the Transumo A15 project is to reach an integrated approach of innovative solutions in the field of accessibility and quality of life in the Port area. The focus is two sided: a- to generate knowledge about well founded directions for solutions and knowledge about new administrative and b- generate new organizational insights about cooperation between the stakeholders involved. Realization of this objective is organized around three important pillars: 1. To mobilize the same `sense or urgency' among the relevant parties; 2. To design practical and innovative solution directions for the long(er) term; 3. To obtain insights in the applicability of these solution directions and in the administrative aspects of it, so that the basis for transitions and decision-making is increased. In 2007 the activities within the Transumo A15 project were focused on three main questions: 1. Which combinations (s) of innovative measures consider the most important stakeholders in the area as necessary and desirable to solve the outlined problems (on the longer period)? 2. What is the impact of these packages of measures on accessibility and the quality of the environment? 3. How can the project contribute to the transition to sustainable mobility? To address the questions above the project participants developed two scenarios for sustainable transport for the Port area. In the first six months of 2007 the scenario of ‘Optimal accessibility within legal (environmental) conditions’ was elaborated. This resulted in the package of measures named ‘Modernclassical’, of which the substantive content and the traffic flow and environmental effects have been described in detail in several deliverables and combined in deliverable D14. The result in terms of traffic reduction and improved environmental quality was considered as “promising” according to most participants. Nevertheless, they agreed that more far-reaching innovations were necessary in the longer run. Therefore the starting point for the second run (July till December 2007) was to strive for more



7

innovation in the directions of solutions. This led to the second package of measures named ‘3DDuurzaam, Dynamisch en geDurfd’ (Sustainable, Dynamic and Daring), which has been described in more detail in one of the deliverables (D15). Parallel to the above mentioned main trajectory an alternative trajectory was initiated to give an innovation impetus to the project. In this so called ‘transition trajectory’ two workshops were organized for a small number of project outsiders (‘innovators’), who were expected to come up with new and original insights. In the workshops these ‘innovators’ critically reflected on the process and the results achieved in the main trajectory (the two packages of measures). Furthermore, they were challenged to design new and creative, sustainable directions of solutions. Next to a substantive enrichment in terms of new scenarios and measures, it also led to some important recommendations regarding the process. The outcomes of the transition trajectory were put together in a deliverable that was shared with the participants (D16). The separate project runs in 2007 are presented in the scheme below.

The Transumo A15 project is characterized by a high social relevance. The problems around the expansion of the port with the Second Maasvlakte (MV2) require a transition to sustainable mobility and all parties in the consortium, including the companies that invest in MV2, are involved and interested in the project. In this stage of the project the contribution to sustainable mobility largely consists of: • Contribution to a common `sense or urgency' and support for sustainable solution directions for the mobility problems in the port area • Stimulation of consortium parties to look and think further ahead than usual (long term envisioning) • Common reflection on substantive (innovative) solution directions and their feasibility (what is needed by whom?) • Knowledge dissemination among project participants and external interested parties (among other things by means of an information brochure) • Cooperation with other (Transumo) projects (establishing relevant connections) In the continuation of the project in 2008 the aim is translate the principle of ‘think tomorrow, act now’ into more concrete activities. This means that the project participants examine and discuss (in between) steps towards a desirable direction that can be carried out ‘today’. This can be realized and supported through several means like publications, distribution and communication of project results, establishing connections with other projects/initiatives, common reflection on implementation trajectories and exploration of opportunities and barriers.



8

Based on the Transumo A15 project results and insights gathered in 2007, seven relevant themes have been appointed that are further examined in working groups in the course of 2008. These themes are: Theme 1: Alternative fuels inland shipping Theme 2: Optimisation in container logistics Theme 3: Pricing, rewarding and prohibits Theme 4: Organization inland shipping Theme 5: New concepts for ST in public policy making Theme 6: Innovative passenger transport Theme 7: Transport prevention

Lead: IB-GW Lead: TNO Lead: TNO Lead: EUR Lead: EUR Lead: EUR Lead: DCMR

The objective of the thematic working groups is substantive elaboration of specific topics by sharpening measures through input of practical knowledge, determining the feasibility of the measures by focusing on cost effectiveness and opportunities and barriers for introduction, assessing the impacts on accessibility and on the quality of life. These combined insights should lead to a number of ‘road maps’ that describe the transition process, needed for the transformation of the present situation to a sustainable transport system in the Rotterdam port area in the long run, e.g. 2033. Next to the development of substantial directions of solutions for future accessibility and environmental problems, the project has contributed to the development of knowledge about the desired transition process as well. Also the issue of sustainability plays an important role in the process. There is explicit attention to the triple-P the approach, with a stronger attention to the `Planet' aspect in the second round than in the first round. There has been much discussion about the way in which the triple P concept could be incorporated in a shared future vision regarding sustainable transport. Eventually this resulted in the following ambition: we strive for minimal CO2 emissions in the main port Rotterdam. As no other port in Europe, Rotterdam should be able to carry out the core function of the sea port, viz. the maritime transshipments of cargo to terminals and the associated sea port industry, with a minimum impact on the environment. Thereby it is important to find a balance between sustainability and accessibility. Finally, it is important to notice that this research project does not only facilitate research undertaken by the major stakeholders involved in the Port activities, but also creates opportunities for a number of students (from Erasmus University Rotterdam, Technical University Delft and the Polytechnic Hogeschool Rotterdam) to complete their Masters’ thesis in related research topics.



9

Summary in Dutch: Transumo A15 project: Van Maasvlakte naar Achterland; duurzaam vervoer als uitdaging De bereikbaarheid van de Mainport Rotterdam is van groot belang voor de regionale en nationale economie. Met de aanleg van de Tweede Maasvlakte wordt verwacht dat de goederenstromen van en naar de haven fors zullen groeien; het Havenplan 2020 voorziet voor het goederenvervoer over de weg meer dan een verdubbeling in de periode 1995 tot 2020. De wegbeheerder, Rijkswaterstaat, investeert in de periode 2008 tot 2012 zeer fors in de capaciteitsvergroting van de A15. Maar ondanks deze inspanning is het de verwachting dat na 2012 de capaciteit voor het goederen- en personenvervoer over de weg tegen haar grenzen loopt, terwijl de groei van vooral het vrachtverkeer zal blijven doorzetten, onder andere als gevolg van de komst van de Tweede Maasvlakte. Bovendien zullen normoverschrijdingen voor lucht, geluid en de externe veiligheid daarbij leiden tot een aanzienlijk beslag op de schaarse gebruiksruimte in aangrenzende woongebieden: recente uitspraken van de Raad van State maken duidelijk dat normoverschrijding in veel gevallen leidt tot een vernietiging van plannen voor woningbouw of uitbreiding/nieuwe vestiging van bedrijven. Er is een breed gedeelde opvatting onder de stakeholders in het havengebied dat, om de haven bereikbaar te houden en de leefkwaliteit te verbeteren, op termijn verdergaande en wellicht andere maatregelen noodzakelijk zijn dan de maatregelen die in de huidige uitvoerings- en beleidsplannen zijn opgenomen (zoals Randstad Urgent, MER-MV2, project MAVA). Het doel van het Transumo A15 project is om met behulp van kennis over goed onderbouwde innovatieve oplossingsrichtingen en nieuwe bestuurskundige/procesmatige inzichten over effectieve samenwerking tussen verschillende partijen, te komen tot een geïntegreerde benadering van (innovatieve) oplossingen voor de hierboven geschetste problemen op het gebied van bereikbaarheid en de kwaliteit van de leefomgeving vanaf 2010 en verder. Realisatie van deze doelstelling kent drie belangrijke pijlers: 1. Streven naar eenzelfde ‘sense of urgency’ bij de partijen; 2. zoeken naar praktische en innovatieve oplossingsrichtingen voor de lange(re) termijn; 3. het verkrijgen van inzicht in de toepasbaarheid van innovatieve technisch/logistieke oplossingsrichtingen en in de bestuurlijk./procesmatige aspecten daarvan, zodat het vraagvlak voor transities en besluitvorming wordt vergroot. Het afgelopen jaar 2007 heeft in het teken gestaan van een aantal belangrijke kennisvragen: • Welke combinatie(s) van innovatieve maatregelen zijn volgens de belangrijkste stakeholders in het gebied noodzakelijk en wenselijk om de geschetste problematiek (op de langere termijn) het hoofd te bieden? • Wat zijn de effecten van deze maatregelenpakketten op het gebied van bereikbaarheid en kwaliteit van de leefomgeving? • Op welke wijze kan het project bijdragen aan een transitie naar duurzame mobiliteit? Om bovenstaande vragen te beantwoorden zijn in 2007 twee streefbeelden van duurzaam vervoer in de havenregio uitgewerkt. In het eerste halfjaar van 2007 stond het streefbeeld ‘Optimale bereikbaarheid binnen wettelijke randvoorwaarden’ centraal. Dat heeft geresulteerd in het maatregelenpakket ‘Modern-klassiek’, waarvan de inhoud en de verkeers- en milieueffecten in verschillende deliverables zijn beschreven. Het resultaat hiervan was in de ogen van de projectdeelnemers veelbelovend. Toch hadden zij het gevoel dat er nog meer mogelijk is. Het uitgangspunt van de tweede draai was om die reden te streven naar meer innovatie in de oplossingsrichtingen. Dat streven heeft geresulteerd in het maatregelenpakket ‘3D – Duurzaam, Dynamisch en geDurfd’. Parallel aan het hierboven geschetste hoofdtraject is bovendien een alternatief traject gestart om een innovatie-impuls aan het project te geven. Hiervoor zijn twee workshops georganiseerd met buitenstaanders (zogenaamde innovators), waarin zowel projectinhoudelijk als procesmatig werd gereflecteerd op de eerder geboekte resultaten en waarin de innovators werden uitgedaagd om creatieve



10

en innovatieve oplossingsrichtingen te bedenken. Dat heeft naast een inhoudelijke verrijking ook een aantal belangwekkende procesmatige aanbevelingen opgeleverd. De uitkomsten zijn gebundeld in deliverables en teruggekoppeld naar de projectdeelnemers.

Het project kenmerkt zich door een hoge maatschappelijke relevantie. De problematiek rond de uitbreiding van de Tweede Maasvlakte vereist een transitie naar duurzame mobiliteit en alle partijen in het consortium, dus ook de bedrijven die investeren in MV2, hebben grote interesse in het project. De bijdrage die het project levert aan een transitie naar duurzame mobiliteit bestaat in deze fase van het project uit:. • Bijdrage aan een gemeenschappelijke ‘sense of urgency’ en draagvlak voor duurzame oplossingsrichtingen voor de mobiliteitsproblemen in het havengebied • Prikkelen van consortiumpartijen om verder vooruit te kijken en te denken dan gebruikelijk (lange termijn visie ontwikkeling) • Gezamenlijk nadenken over inhoudelijke (innovatieve) oplossingsrichtingen en de haalbaarheid ervan (wat komt er straks bij kijken?) • Kennisverspreiding onder projectdeelnemers en externe geïnteresseerden (o.a. door middel van de informatiebrochure) • Samenwerking met andere (Transumo-)projecten (verbindingen leggen) In het vervolgtraject in 2008 wordt verder handen en voeten gegeven aan het uitgangspunt ‘aan morgen denken, vandaag doen’. Daarbij gaat het er om ‘vandaag’ al stappen te zetten in de gewenste richting. Dat kan bijvoorbeeld door middel van publicatie, verspreiding en communicatie van projectresultaten (zowel bedrijven als bestuurders), het leggen van verbindingen en het gezamenlijk nadenken en uitwerken van implementatietrajecten en het in kaart brengen van kansen en barrières. In deze context zijn in 2007 zeven thema’s benoemd die in de loop van 2008 in werkgroepen uitgewerkt gaan worden op basis van de in 2007 verkregen inzichten. Deze thema’s zijn: Thema 1: Alternatieve brandstoffen binnenvaart Thema 2: Optimalisatie container logistiek Thema 3: Betalen, belonen en straffen Thema 4: Organisatie binnenvaart Thema 5: Bestuurlijke vernieuwing Thema 6: Innovatief Personenvervoer Thema 7: Transportbesparing


Trekker IB-GW Trekker TNO Trekker TNO Trekker EUR Trekker EUR Trekker EUR Trekker DCMR


11

Het meervoudige doel van de themagroepen is: • Inhoudelijk uitwerking en onderbouwing specifiek thema • Maatregelen aanscherpen door inbreng praktijkkennis. • Draagvlak creëren voor maatregelen • Realiteitswaarde van maatregelen vergroten. • De haalbaarheid van de maatregelen vaststellen (bv. kosteneffectiviteit). • Vaststellen hoe de maatregelen in te voeren. • Bijdrage aan bereikbaarheid en duurzaamheid inschatten • Relatie met transitiemanagement concretiseren Het moet leiden tot een rapportage die een inhoudelijke uitwerking van het thema bevat in de vorm van een ‘roadmap’ van de huidige situatie naar de gewenste situatie in 2033. Daarbij wordt ingegaan op de reële en haalbare maatregelen volgens betrokken stakeholders, identificatie van barrières en afbreukrisico’s – inclusief financiële risico’s. Bovendien wordt getracht om beter zicht te krijgen op de effecten van maatregelen op bereikbaarheid en leefbaarheid. Naast inhoudelijke kennisverrijking ten aanzien van duurzame oplossingsrichtingen heeft het project ook bijgedragen aan procesmatige kennisontwikkeling. De omvang van het consortium vormt enerzijds een grote kans en uitdaging en anderzijds legt de spanningen in de praktijk bloot tussen het ontwikkelen van een lange termijn visie en het stellen van doelen aan de ene kant en de vele korte termijn belangen (winst, tijd, geld) aan de andere kant. Een ander leermoment dat in de innovatie-impuls aan het licht kwam was dat er geen eenzijdige focus moet zijn op technische innovaties, maar dat er nadrukkelijk ook aandacht moet zijn voor organisatievraagstukken. Daarnaast speelt ook duurzaamheid een belangrijke rol in het procesverloop. Er is nadrukkelijk aandacht voor de “triple-P benadering”, met een sterkere aandacht voor het ‘Planet’ aspect in tweede ronde dan in eerste ronde. Er is veel gediscussieerd over de wijze waarop de “triple P” geïntegreerd kon worden in één visie. Uiteindelijk heeft dit geleid tot de volgende ambities: we streven in de mainport Rotterdam naar een zo laag mogelijke CO2-uitstoot. Als geen enkele haven in Europa is Rotterdam in staat om de kernfunctie van de zeehaven, de maritieme overslag en aan- en afvoer van lading naar terminals en zeehavenindustrie, met een minimaal effect op het milieu uit te voeren. Daarbij moet een balans worden gevonden tussen duurzaamheid en bereikbaarheid. Tot slot is het van belang te vermelden dat het project niet uitsluitend bestaat uit onderzoek tot stand gekomen met de belangrijkste stakeholders uit het Rotterdamse havengebied, maar dat ook meerdere studenten (afkomstig van de Erasmus Universiteit Rotterdam, Technische Universiteit Delft en de Hogeschool Rotterdam) hun afstudeerscriptie in de context van het project hebben kunnen uitvoeren.



12

Hoofdstuk 2. Impact en Spin-off In het project zijn de kennis- en marktpartijen alsmede de overheidspartijen een aantal keer bij elkaar gebracht in goed voorbereide workshops. Het doel van deze workshops is om kennis uit te wisselen en draagvlak te creëren voor logistieke en technologische innovaties enerzijds en voor procesaanpak en – ontwerp anderzijds. Deze sessies hebben nadrukkelijk ook bijgedragen aan de ontwikkeling van een of meerdere lange termijnstrategieën voor de A15 problematiek. De ontwikkelde visies worden nader beschreven in deliverables D15 en D16. Het komende jaar zal vooral in het teken staan van de ontwikkeling van een geïntegreerde strategie, waarin de onderzochte en uitgewerkte inhoudelijke oplossingsrichtingen, zowel technisch/logistiek als procesmatig, worden ondergebracht. Verder zijn de inhoudelijke resultaten gecommuniceerd naar alle projectdeelnemers. Zowel de kennisinstellingen, de overheden alsook de betrokken private partijen hebben getracht hun achterban zoveel mogelijk te informeren over de verworven kennis en inzichten. De informatiebrochure met de resultaten van de eerste ronde heeft hieraan een belangrijke bijdrage geleverd. Er is ook veel aandacht besteed aan de externe communicatie. Een belangrijk kanaal voor de kennisdisseminatie is de website geweest, maar ook op schriftelijke wijze is verslag gedaan van de voortgang. Ook hier heeft de brochure een belangrijke rol gespeeld. Gelijkertijd is gebruik gemaakt van verschillende media van de deelnemende instellingen zoals bedrijfsbladen. De gehanteerde procesaanpak resulteert in een steeds nauwere interactie tussen de kennis- (K) en gebruikersarena (G). Zie onderstaande illustratie. jaar 1

jaar 2

jaar 3

K K

K Duurzame A15

G

G

G

• kennis uitw isselen

• strategie form uleren

• pilots uitvoeren

(

De kern van de disseminatiestrategie in het project is het interactieve Geografische Informatie Systeem (GIS). GIS wordt niet alleen ingezet voor het visualiseren van de verkeers- en milieueffecten van oplossingrichtingen, maar ook voor communicatie- en kennismanagement doelen. Het biedt daarmee zowel de projectorganisatie zelf als andere in het proces betrokken partijen de mogelijkheid tot input en uitwisseling van geografische informatie, reflectie op keuzes, motivatie voor beslissingen en presentatie van behaalde afwegingen of resultaten. Door de inzet van GIS wordt actief bijgedragen aan een gemeenschappelijk informatieniveau voor alle betrokkenen. In het verlengde hiervan zijn de voorbereidingen getroffen voor een pilot met het Urban Strategy model; een door TNO ontwikkelde interactieve besluitvormingstool die de ruimtelijke effecten van de ontworpen oplossingspakketten real time zichtbaar maakt. Het is de verwachting dat Urban Strategy in het voorjaar van 2008 actief kan worden ingezet ten behoeve van het A15-project. Verder is de in 2006 gestarte samenwerking met BSIK programma KSI voortgezet in de vorm van personele samenwerking, in het bijzonder rond de innovatie-impuls. Ook is de Erasmus Universiteit Rotterdam/FSW betrokken bij de op transitiegerichte BSIK programma’s “Meervoudig Ruimtegebruik” (Habiforum) en speelt de projectleider een rol in het BSIK programma“Leven met Water”.



13

In het Transumo A15 project wordt expliciet invulling gegeven aan de rol van de verschillende actoren en hun leerervaringen. Dit project wil, vanwege het proeftuinkarakter, deze kennis aanwenden voor toepassing in andere cases. Nadrukkelijk is in de beginfase van het project contact gelegd met andere TRANSUMO projecten, zoals TransPorts en Spitsmijden om aan te sluiten bij de bredere transitiemogelijkheden van de mainport. De activiteiten van het project vinden op een natuurlijk wijze aansluiting bij het thema Bestuurlijke Processen. In 2007 zijn de voorbereidingen gestart voor de organisatie van een internationaal wetenschappelijk NECTAR congres dat in mei 2008 in Rotterdam zal plaatsvinden. De titel van het congres is ‘Transition towards Sustainable Mobility: the Role of Instruments, Individuals and Institutions’. Verder zijn er studentenprojecten geëntameerd met studenten van de TU-Delft, de economische faculteit van de Erasmus Universiteit Rotterdam en de Hogeschool Rotterdam. Deze studenten zijn werkzaam bij AIDA. AIDA heeft in 2006 het “Ei van Columbus” gewonnen, een nationale prijs op het gebeid van duurzaamheidstudies als zijn de belangrijkste onderwijsinnovatie. Verder worden medewerkers van het Transumo A15-project geconsulteerd voor het delen van hun inzichten, o.a. in Japan en de Sovjet Unie (hierover later meer).

Hoofdstuk 3. Projectuitvoering Begin 2007 is een jaarplan gemaakt waarin de planning van projectbijeenkomsten en vergaderingen, maar ook de oplevering van deliverables en de daarvoor verantwoordelijke partijen waren opgenomen. Het plan is opgebouwd volgens een cyclisch proces; in perioden van een halfjaar worden maatregelenpakketten ontworpen, doorgerekend, visueel gepresenteerd en teruggekoppeld naar de consortiumleden. Het was in eerste instantie de bedoeling om drie ronden te doorlopen, maar er is gezamenlijk besloten om het bij twee uitgewerkte maatregelenpakketten te houden. Dit zijn de oplossingspakketten “Modern Klassiek” en “3D”. De reden dat het project zich heeft beperkt tot de uitwerking van twee “draaien” was vanwege het breed gedragen gevoel dat het innovatievat met nieuwe, creatieve ideeën wel was leeg getapt en dat de grote uitdaging voor de derde ronde veel meer ligt in verdieping en uitwerking van de ontworpen maatregelenpakketten. Wel is het probleem dat de aandacht voor het transitieproces en de acties die daarvoor moeten worden ondernomen wat achter blijft. Daarom worden in het eerste jaar van 2008 de projectdeelnemers en externe geïnteresseerden en/of belanghebbenden uitgedaagd om de maatregelen in thematische werkgroepen verder uit te werken en te vertalen tot een coherent maatregelenpakket, waarbij nadrukkelijk aandacht is voor het implementatietraject en de samenhang met andere oplossingsrichtingen zoals die worden ontwikkeld in het Transumo programma. De innovatie-impuls die parallel aan het hierboven geschetste hoofdtraject plaatsvond was eveneens niet voorzien in het jaarplan 2007 (zie ook H1). Verder zijn in 2007 de voorbereidingen getroffen om in 2008 het door o.a. TNO ontwikkelde Urban Strategy model in te zetten voor het project. De geboekte tussenresultaten in 2007 zijn veelbelovend. De inhoudelijke doelstellingen zijn gehaald; dat wil zeggen dat de inhoudelijke deliverables zijn opgeleverd (H9). Verder is er een unieke methodologie ontwikkeld om de effecten van de maatregelenpakketten modelmatig door te rekenen en te presenteren in de vorm van GIS-kaarten (Geografisch Informatie Model).



14

De unieke aanpak; een terugblik op de ‘drie draaien’ STAP 1: Ontwerpen van oplossingspakketten In een aantal werkconferenties inventariseerden de projectdeelnemers oplossingsrichtingen om problemen die na 2020 worden verwacht aan te pakken. Hierbij werd van een longlist, via een shortlist, naar een hotlist toegewerkt. De tweede ronde (gericht op innovatie) is op soortgelijke wijze verlopen. Tijdens twee workshops werden de consortiumleden uitgedaagd om door middel van een posterpresentatie hun innovatieve ideeën te presenteren. Op basis van deze input is een geïntegreerd maatregelenpakket samengesteld. Os daarvan is, wederom in de vorm van twee workshops, en innovatie-impuls uitgevoerd. Stap 2: Modelberekening Om de effecten van de maatregelen in een oplossingspakket vast te stellen, is een referentiesituatie (nulsituatie) bepaald. Deze referentiesituatie, zoals beschreven in de milieueffectrapportage, is eerder besproken en geeft de input voor het bepalen van de oplossingspakketten. Een oplossingspakket wordt vervolgens aan de referentiesituatie toegevoegd om de bereikbaarheid, kwetsbaarheid, milieukwaliteit en veiligheid zoals beschreven in de referentiesituatie, te verbeteren. Met behulp van modellen worden de verkeerseffecten en effecten op het gebied van milieu en leefbaarheid van de oplossingspakketten bepaald en vergeleken met de referentiesituatie. Met behulp van GIS (Geografisch Informatie Systeem)-beelden worden de verschillen ten opzichte van de referentiesituatie gevisualiseerd. STAP 3: Initiëren transitieproces Het Transumo A15 project richt zich ook op het initiëren van het transitieproces. Zoals gezegd werken private partijen, brancheorganisaties, maatschappelijke organisaties, overheden, kennisinstellingen en burgers samen binnen dit project. De bijzondere samenstelling van het consortium, het gedeelde probleembesef en het proces van actieve participatie binnen het project met een unieke omgeving, kan al als een transitie op zich worden opgevat aangezien alle partijen hun eigen kennis en ervaring inbrengen. Daarnaast wordt het proces verrijkt door de inbreng van transitiemanagement en innovatief procesmanagement. Kennisdisseminatie via de website, via rapporten en in workshops speelt een belangrijke rol. Het doel van de workshops is kennis uitwisselen en het creëren van draagvlak voor logistieke en technologische innovaties enerzijds en voor procesaanpak en -ontwerp anderzijds.

Hoofdstuk 4. Projectconsortium Het consortium is zeer omvangrijk en representeert een groot aantal actoren die een rol spelen rond deze problematiek. Dit houdt in dat de private sector is vertegenwoordigd, maar ook brancheorganisaties, maatschappelijke organisaties, overheden, burgers, kennisinstellingen, etc. Nog steeds zijn er organisaties die aankloppen en vragen deel te mogen nemen aan het consortium. In de uitwerking van de werkzaamheden wordt uitgegaan van de zeven hoofdpartners, zijnde 1 Erasmus Universiteit Rotterdam (penvoerder) 2 TNO 3 DCMR Milieudienst Rijnmond 4 Havenbedrijf Rotterdam 5 Deltalinqs (vertegenwoordiger bedrijfsleven) 6 Stadsregio Rotterdam 7 Ingenieurbureau- Gemeentewerken Rotterdam Daarnaast zijn en ruim 35 partners gelieerd aan het project, die vallen onder de administratie van respectievelijk Deltalinqs (de bedrijven), de DCMR (provincie Zuid-Holland) en de EUR (brancheorganisaties, maatschappelijke organisaties, etc.).



15

Uit het oogpunt van projectmanagement en beheersbaarheid (organisatorisch en financieel), zijn er vier organisaties die verantwoordelijkheid dragen voor de geleverde inzet en kwaliteit van de producten van meerdere (kleine) participanten. Dit zijn de Erasmus Universiteit Rotterdam, de DCMR Milieudienst Rijnmond, de Stadsregio Rotterdam en Deltalinqs. De Erasmus Universiteit is verantwoordelijk voor de inzet van de NGO’s (de Kamer van Koophandel, GGD, Milieufederatie en VCC) en de brancheorganisaties EVO, TLN, BVB, pijpleidingengilde en ProRail). De DCMR neemt de inzet van de Provincie Zuid-Holland voor haar rekening De Stadsregio Rotterdam staat garant voor de inzet van de dienst Stedebouw en Volkshuisvesting en Deltalinqs is verantwoordelijk voor de inzet van het bedrijfsleven. Samen met TNO, Gemeentewerken Rotterdam en het Havenbedrijf Rotterdam vormen deze zeven participanten de kernleden van het consortium. Kennisinstellingen: Overheden:

Erasmus Universiteit Rotterdam en TNO DCMR Milieudienst Rijnmond, Stadsregio Rotterdam, Gemeentewerken Rotterdam, Gemeente Rotterdam-Dienst Stedebouw en Volkshuisvesting en Provincie Zuid-Holland, GG en GD-Rotterdam Rijkswaterstaat Zuid-Holland is observant. Bedrijfsleven Rotterdam: Deltalinqs, Havenbedrijf Rotterdam NV, Shell, Esso, Lyondell, Vopak, P&O Nedlloyd, ECT, Van Bentum Recycling en Rabobank Rotterdam. Maatschappelijke organisaties: Kamer van Koophandel, Zuid-Hollandse Milieufederatie, Vervoer Coördinatie Centrum en individuele burgers. Brancheorganisaties: ProRail, Pijpleidingen Gilde, BVB, EVO/TLN

In de loop van 2007 hebben zich weer nieuwe partijen/spelers aangesloten bij het consortium, namelijk Odfjell, Maersk en de PZH. Er zijn geen partijen uit het project getreden. Wat betreft de inzet van Urban Strategy zijn er werkafspraken gemaakt tussen TNO, DCMR Milieudienst Rijnmond, Ingenieursbureau-Gemeentewerken Rotterdam en de Erasmus Universiteit Rotterdam (zijnde de kenniswerkers in het Transumo A15-project). De verwachting is dat deze interactieve besluitvormingstool een grote meerwaarde biedt voor project Transumo A15. Hoewel er nog een aantal kanttekeningen zijn geplaatst, is er een positieve grondhouding ten aanzien van de inzet van Urban Strategy voor de uitvoering van draai 2 en 3. Er zijn afspraken gemaakt over de wijze waarop de samenwerking wordt vormgegeven.

Hoofdstuk 5. Kennisverspreiding en communicatie Binnen het project wordt op proactieve wijze aandacht besteed aan kennisdisseminatie. Het project wil haar voordeel doen met de verschillende kennis en ervaringen die door partijen wordt ingebracht. Tegelijkertijd worden de betrokken (private) partijen gestimuleerd om hun achterban te informeren over de verworven kennis en inzichten. Daartoe is in 2007 een communicatieplan opgesteld door A2 Stadscommunicatie. In het communicatieplan wordt een aantal concrete handvatten aangereikt om de interne en externe communicatie effectiever te laten verlopen. Kennisverspreiding heeft het afgelopen jaar plaatsgevonden middels: • Actief beheer website • Workshops met en voor projectdeelnemers • Deelname aan (Transumo-)workshops • Aanwezigheid bij seminars, congressen in binnen- en buitenland • Projectrapportages (deliverables) waarvan papieren versies verspreid worden onder de deelnemers



16

• • •

Projectwebsite www.transumo-a15.nl (met zowel een publiek en besloten deel) Informatiebrochure over het project Nieuwsberichten in verschillende media (o.a. Milieusensor, Magazine Gemeentewerken en FSWNieuws)

In 2007 zijn in totaal zes workshops georganiseerd. Deze interactieve bijeenkomsten waren zodanig ingericht dat deelnemers hun kennis konden inbrengen en dat de meest actuele inzichten en resultaten aan hen werden gepresenteerd. Het doel van deze workshops was om kennis uit te wisselen en om draagvlak te creëren voor logistieke en technologische innovaties enerzijds en voor procesaanpak en –ontwerp anderzijds. Daardoor worden de voorwaarden geconstrueerd voor de ontwikkeling van de lange termijnstrategie voor de A15 problematiek. In de informatiebrochure die in een oplage van 1000 stuks is verspreid onder de projectdeelnemers en andere geïnteresseerden, worden o.a. de projectaanpak en de eerste resultaten gepresenteerd. Tevens hebben verschillende partners een voorlichtingstraject opgezet binnen de eigen organisatie (o.a. Gemeentewerken Rotterdam en de Erasmus Universiteit). Het project voorziet in een projectsecretariaat waarbinnen de interne en externe communicatie wordt gecoördineerd. Een belangrijk kanaal daarbij vormt de website (http://www.transumo-a15.nl). Aan de gehele kennisverspreiding is in 2007 ca. € 42.000,-- besteed.

Hoofdstuk 6. Bijdrage aan vernieuwing kennisinfrastructuur Er is een bijdrage geleverd aan de vernieuwing van de kennisinfrastructuur in de vorm van nieuwe samenwerkingsverbanden. Er is een methodologie ontwikkeld om de verkeers- en milieueffecten van toekomstige maatregelen met betrekking tot duurzaam vervoer in kaart te brengen. Om dat te bewerkstelligen moest er inhoudelijke en organisatorische afstemming plaatsvinden tussen de verschillende (deel-)verantwoordelijke partijen TNO, dS+V, DCMR en Gemeentewerken. Hieruit zijn unieke samenwerkingsverbanden ontstaan die tot nieuwe inzichten hebben geleid. In het project is in 2007 gekozen voor de twee draaien voor een innovatieve procesbenadering waarin vernieuwende kennis van technisch/logistieke en organisatorisch/procesmatige aard afkomstig voor een groot deel uit de overige TRANSUMO thema’s zijn geïntegreerd. Nadat een aantal streefbeelden van duurzaam vervoer en bijbehorende kansrijke oplossingen is doorgerekend op hun effecten om tot een duurzame toekomst voor de A15 te komen, zal het project in 2008 nader ingaan op de ontwikkeling van een strategie om deze systeembrede innovaties te realiseren. Kern van de aanpak is het genereren van een breed draagvlak onder de verschillende stakeholders met betrekking tot de A15 problematiek. Zoals reeds vermeld is in 2007 is een belangrijke stap voorwaarts gezet in de ontwikkeling van een geïntegreerde lange termijn strategie voor duurzaam vervoer in de havenregio. Er is gepubliceerd op het gebied van: de betekenis van transitiemanagement in de context van het mainportbeleid; een nieuwe catalogus voor technologische innovaties; de betekenis van duurzaamheid in een Europese context; regionale coalitievorming en agendasetting vrachtverkeer en leefkwaliteit; systeemanalyse en beleidsanalyse van de groei goederenvervoer in dichtbevolkte havengebieden; scenario’s voor verevening van baten van infrastructuurinvesteringen achterland in een Europese context Bijdrage aan de vernieuwing van de kennisinfrastructuur voor duurzame mobiliteit.



17

Aspect Nieuwe disciplines

Nieuwe competenties Nieuwe partijen, nieuwe netwerken

Nieuwe samenwerkings- of financiële arrangementen Nieuwe vormen van kennismanagement Nieuwe vormen van communicatie Overig, namelijk …..

Bijdrage van het project in 2007 Ja, transitiemanagement, complexe besluitvorming binnen het onderzoeksgebied bestuurskunde en nieuwe ICT toepassingen ten behoeve van besluitvorming (GIS, Urban Strategy) Ja, nieuwe presentatievormen als gevolg van nieuwe samenwerkingsverbanden (alfa, beta, gamma-samenwerking) Ja, samenwerking met NECTAR, nieuwe adviesrol tbv regionaal openbaar bestuur (overleg met B&W), uitnodigingen door academische zusterinstellingen in het buitenland (w.o. Japan en Rusland). Ja, zie bovenstaand In ontwikkeling, m.n. op het vlak van bestuurlijke innovatie Neen

Hoofdstuk 7. Bijdrage aan internationalisering Het afgelopen jaar is er in het kader van het project deelgenomen aan verschillende internationale activiteiten. • Er is door Geerlings (EUR) een paper gepresenteerd op het Nectar congres in Porto (juni 2007) • Er is door Geerlings (EUR) een paper gepresenteerd op het WCTR-congres in Berkeley (juli 2007) • Lohuis (EUR) en Van Rooijen (TNO) hebben ieder een paper gepresenteerd op het Colloquium Vervoerplanologisch Speurwerk in Antwerpen (november 2007) • Er is een paper gepresenteerd door Van Rooijen (TNO) tijdens de vervoerslogistieke werkdagen in Grobendonk (november 2007) • Er zijn door Geerlings (EUR) twee presentaties gegeven in Japan. De eerste presentatie was tijdens een gastcollege op de Kinki Universiteit en in de tweede plaats heeft een lezing over het project plaatsgevonden bij de Japanese Society of Transport Economists (Kyoto) • Een projectdelegatie warvan Huijbregts (DCMR) deel uitmaakte heeft een werkbezoek aan Zweden gebracht, gericht op biobrandstoffen (mei 2007). • De Geerlings (EUR) heeft samen met een Rotterdamse delegatie een bezoek gebracht aan St. Petersburg en daar een presentatie gegeven over het project (oktober, 2007).

Aspect Internationale participanten nemen deel aan het project (Zie ook W5 in Hoofdstuk 9) Georganiseerde kennisuitwisseling met buitenlandse partijen (Zie ook W4 in Hoofdstuk 9) Inbedding resultaten project in internationale kennisprogramma’s Aansluiting project op internationaal kennisprogramma

Bijdrage van het project in 2007 geen

Overig, namelijk …..

Wetenschappelijke presentaties

Voorbereidingen zijn getroffen: Nectar N.v.t. N.v.t.

In mei 2008 organiseert de Erasmus Universiteit, als onderdeel van het Transumo A15-project, een internationaal wetenschappelijk congres waarin transitiemanagement centraal staat.



18

Hoofdstuk 8. Bijdrage aan output TRANSUMO In 2007 zijn verschillende projectinhoudelijke deliverable verschenen en zijn verschillende wetenschappelijke artikelen en andere publicaties gerealiseerd. Er werken 4 afstudeerders van de EUR en TUD binnen het project aan hun thesis. De master thesis van Diana Vonk Noordegraaf (TNO, TU-Delft) met de titel ‘The behavioral responses of Dutch shippers and freight carriers to road pricing’ is reeds afgerond. Het project het 6 studenten van de Hogeschool Rotterdam is staat gesteld een z.g. π- project uit te voeren. Hierbij wordt samengewerkt met het Atelier Interactieve Duurzame Activiteiten (AIDA) dat vorig jaar een nationale duurzaamheidprijs heeft gewonnen. Er zijn zes projectinhoudelijke papers gepresenteerd tijdens wetenschappelijke symposia en congressen in binnen- en buitenland. Verder is in vaktijdschriften een aantal artikelen gepubliceerd.

Deliverable 1.1 1.2 1.3 …

Notitie proces totstandbrenging project Notitie internationale state-of-the-art onderzoeksthema Overige onderzoeks(tussen)rapportages (zie ook Hoofdstuk 9, K2)



Datum 2007 Deliverable D1: Evaluatie, reflectie en rapportage van de werkzaamheden in 2006, H. Geerlings, Rotterdam, april 2007 N.v.t. Deliverable D5: Perceptie, motivatie en gedrag van bedrijven; de implicaties voor een BSIK project, H. Geerlings, B. Kuipers, maart 2007 (vertrouwelijk) Deliverable D6: Scan Transumo-projecten, T. van Rooijen, H. Geerlings, J. Lohuis, maart 2007 Deliverable D7:Achtergronddocument: Huidige stand van zaken rond de A15, H. Geerlings, J. Lohuis, maart 2007 Deliverable D8: Afstemmingsagenda voortkomend uit het KW-overleg. Werkwijze bepaling referentie en alternatieve situatie, J. van Meijeren, april 2007 Deliverable D9: Referentiesituatie milieukwaliteit, R. Huybregts, G. Put, L. Vijgen, J. Voerman, mei 2007 Deliverable D10: Uitwerking maatregelenpakket 1 ‘Modern-klassiek’, T. van Rooijen, J. van Meijeren, B. Kuipers, mei 2007 Deliverable D11: Verkeerskundige effecten maatregelenpakket 1, W. Peels, juni 2007 Deliverable D12: Milieueffecten maatregelenpakket 1, G. Put, J. Voerman, L. Vijgen, R. Huybregts, juni 2007 Deliverable D13: GIS-mappen maatregelenpakket 1, I. van Campenhout, M. Verschuur, juni 2007 Deliverable D14: Samenvatting eerste draai, januari-juni 2007, H. Geerlings, J. Lohuis, oktober 2007 Deliverable D15: Uitwerking maatregelenpakket 2: “3D – Duurzaam, Dynamisch en geDurfd”, B. Kuipers, T. van Rooijen, D. Vonk Noordegraaf, december 2007 Deliverable D16: Uitkomsten innovatie-

19

impuls, F. Avelino, N. Bressers, I. Bouma, J. Lohuis, F. Soeterbroek, december 2007 Bespreekverslagenbundel stakeholders A15 (vertrouwelijk-in voorbereding), B. Kuipers, 2007 Vakpublicaties (zie ook Hoofdstuk 9, K3)

Consortium Transumo A15 project (2007), Transumo A15 project Van Maasvlakte naar Achterland Duurzaam vervoer als uitdaging. Rotterdam: Thieme MediaCenter Rotterdam, informatiebrochure september 2007 Rooijen, T. van (2007) ‘Maatregelenpakket voor een bereikbare Tweede Maasvlakte’ In: Cahier I&L Kennisbanken, Den Haag: SDU Uitgevers, 4de kwartaal 2007, pp.35-52. Vonk Noordegraaf, D.M. (2007) ‘De kilometerheffing; huidige stand van zaken’ In: Cahier I&L Kennisbanken, Den Haag: SDU Uitgevers, 3de kwartaal 2007, pp.45-57. Vonk Noordegraaf, D.M. (2007) ‘Duurzaam vervoer in de Rotterdamse haven’ In: I&L Kennisbanken, Den Haag: SDU Uitgevers (www.ienl-kennisbanken.nl). Transumo; proeftuin A15 voor duurzame bereikbaarheid in de Milieusensor (2007), vakblad p.5.van de DCMR Rijnmond. Jrg 10. nr 1 Minder files, minderuitstoot(2007), vakblad p.5.van de DCMR Rijnmond. Jrg 10, nr 2. Transumo A15-Oplossingsrichtingen voor een dreigend verkeersinfarct. Een artikel in Rotterdams I-blad, vakblad van IB-GW. P.1

Bijdragen aan vaksymposia (zie ook Hoofdstuk 9, K4)

Geerlings, H., J. Lohuis, B. Wiegmans and A. Willemsen (2007) A renaissance in understanding technology dynamics? The emerging concept of transition management in Transportation. In: Proceedings Nectar conference Porto. May 2007 Geerlings, Harry and Mariska van Meijeren (2007) The Integration of Transport and Environmental Policy in Europe; the gap between theory and implementation. In: Proceedings WCTR conference. Berkeley, July 2007 Ongkittikul, S and H. Geerlings (2007) Behavioural Changes in the Public Transport Organisations: Learning and Innovative Capabilities in the Tendering Process. In Proceedings WCTR conference. Berkeley, July 2007



20

Wiegmans, Bart W., Harry Geerlings and Ben-Jaap Pielage (2007) Potentially successful Innovative Freight Transport Options (IFTO’s). Paper in: Proceedings Nectar conference Porto. May 2007 Lohuis, J., (2007) Op de fiets langs de file? Een verkenning van de potentie van de fiets in het woon-werkverkeer op en langs de A15 in het Rotterdamse havengebied. In: Proceedings CVS (Colloquium Vervoersplanologsich Speurwerk). Antwerp, November 2007. Rooijen, T. van en J.C van Meijeren (2007). ‘Maatregelenpakket voor een duurzame bereikbaarheid van de Rotterdamse haven’ In: Vervoerslogistieke bijdragen 2007, Gent: Universiteit Gent/Vakgroep Geografie, pp.158-172. 2.1

En Transportation Planning & technology…

Wetenschappelijke publicaties (zie ook Hoofdstuk 9, W1 & W2)

Wetenschappelijke seminars (zie ook Hoofdstuk 9, W3)



Jong, W.M. de, H. Geerlings and E. Molin. In search of the ideal institutional structure for decision-making on transport infrastructure; A conjunct analysis of expert opinions on hybrid forms of German, Danish and Dutch decision-making. In: Haezendonck, Elvira. (2007) Transport Project Evaluation; Extending the Social Cost–Benefit Approach. Edward Elger Publishing. Cheltenham. Pp.197-220. Er zijn vijf papers in de review bij respectievelijk Transportation, EJTIR, European Transport, Planning Research & Practice en Transportation Planning & Technology Kyoto St Petersburg

21

Hoofdstuk 9. Bijdrage project aan mijlpalen TRANSUMO

Mijlpalen voor wetenschappelijke output Wetenschappelijke publicatie W1 Dissertaties/theses W2 Wetenschappelijke publicaties W3 Wetenschappelijke seminars Internationalisering W4 Aansluiting internationale netwerken W5 Participatie internationale deskundigen Toepassingen W6 Toepassingen (valorisatie)

Mijlpalen voor economische en maatschappelijke output Duurzame kennisinfra M1 Meer-partij onderzoek M2 Best practices M3 Samenwerkingsverbanden Kennis duurzame mobiliteit M4 Conceptontwikkeling M5 Kennis over technologische vernieuwing M6 Kennis van gebruikers Ervaring voor implementatie M7a Gebruikersoriëntatie M7b Gebruikersparticipatie M8 Praktijkcases M9 Proeftuinprojecten M10 (Ontwikkelen) transitiekennis Concretisering M11 Investeringsprojecten M12 Commerciële tools

Bijdrage project in 2007 0 (afstudeerscriptie 1) 1 6 (consortiameetings) 1 (Nectar) 0 0

Bijdrage project in 2007 1 0 3 1 (innovatie-impuls) 2 (twee maatregelenpakketten)

Ja Ja Ja, het is een proeftuin In voorbereiding voor 2008 Ja N.v.t. N.v.t.

Mijlpalen innovatietraject, incl. kennistransfer Communicatie-uitingen K1a Website* K1b Factsheets projecten K1c TRANSUMO brochure/leaflet K1d TRANSUMO jaarverslag K1e TRANSUMO jaarcongres Toegepaste publicaties K2 Onderzoeks(tussen)rapportages K3 Vakpublicatie K4 (Bijdragen) Vaksymposia K5 Lezingen, interviews Onderwijs



Bijdrage project in 2007 1 1 1 1 1 14 6 6 10

22

K6 Onderwijscases HBO/WO K7 Afstudeerprojecten/stages Communities K8 Communities/Networks of Practice

2 (met HR) 3 (2 in uitvoering) 1

Toelichting: Door middel van wetenschappelijke publicaties worden de relevante) resultaten van TRANSUMO wereldkundig gemaakt. W1 Aantal afgeronde dissertaties/theses – titels opnemen in Hoofdstuk 8, beknopte samenvattingen in bijlage opnemen; W2 Aantal wetenschappelijke publicaties (alleen als ze onderworpen zijn geweest aan een internationale reviewprocedure; ook gereviewde congresproceedings) - referenties in Hoofdstuk 8 opnemen (auteur, titel, datum, tijdschrift/boek, eventuele editors, jaar van uitgifte, uitgever, plaats van uitgifte); W3 Aantal wetenschappelijke seminars (voor, door of met TRANSUMO georganiseerd) – titel/onderwerp en datum in Hoofdstuk 8 opnemen; W4 Aantal ondernomen activiteiten die aansluiten bij internationale programma’s en netwerken (publieke en private initiatieven zoals de EU KP’s, National Science Foundation etc. – aard van de activiteiten in Hoofdstuk 7 beschrijven; W5 Participatie van aantal internationale onderzoekers in het project – namen en organisaties in Hoofdstuk 7 benoemen; W6 Aantal wetenschappelijke doorwerking/toepassingen/valorisaties – in Hoofdstuk 8 opnemen titels van rapportages waarin aangegeven wordt hoe TRANSUMO resultaten worden toegepast/ Duurzame kennisinfrastructuur: M1 Deelname aan (aantal) ,meer-partij, interdisciplinaire onderzoekstrajecten, inclusief het TRANSUMOproject zelf (dus altijd minimaal 1) – verbanden die buiten TRANSUMO vallen in Hoofdstuk 6 gaarne toelichten; M2 Aantal Best Practices samenwerking (rapportages over best-practices in (het opzetten van) succesvolle samenwerking); M3 Aantal aangegane samenwerkingsverbanden (duurzaam, verankerd in convenanten tussen kennisinstellingen, bedrijven en overheden) – in Hoofdstuk 6 gaarne opnemen beknopte beschrijving van het samenwerkingsverband en de deelnemende partijen. Kennis over duurzame mobiliteit: TRANSUMO genereert nieuwe kennis over duurzame mobiliteit die vervolgens toegepast kan worden in de praktijk. M4 Aantal ontwikkelde concepten in project (nieuwe diensten, optimaliseringsprocessen e.d.) – gaarne toelichten in Hoofdstuk 1; M5 Aantal nieuwe toepassingen van bestaande technologieën in project (accent ligt op de transitie- en implementatievraagstukken) - gaarne toelichten in Hoofdstuk 1; M6 Aantal (deel) trajecten in project waarin expliciet kennis van gebruikers wordt toegepast (alleen als er expliciet onderzoek wordt gedaan naar gebruikerswensen/behoeften) – gaarne toelichten in Hoofdstuk 1.. Ervaring t.b.v. succesvolle implementatietrajecten: TRANSUMO wil benaderingswijzen die tot succesvolle implementaties en transities in de mobiliteitssector kunnen leiden aanschouwelijk en aantoonbaar maken. M7a Gebruikersoriëntatie in projecten (projecten waarin concreet is aangegeven wat het nut van het onderzoek is voor (eind) gebruikers): geef ‘1’ indien uw project een duidelijke gebruikersoriëntatie heeft, ‘0’ als dit niet het geval is, licht toe in Hoofdstuk 1; M7b Gebruikersparticipatie in projecten (projecten waarin gebruikers feitelijk participeren): geef ‘1’ indien uw project een duidelijke gebruikersparticipatie heeft, ‘0’ als dit niet het geval is, licht toe in Hoofdstuk 1; M8 Aantal praktijkcases in project (waar concepten/ideeën in de praktijk worden getoetst en op basis van bevindingen van praktijkcases worden aangepast) – licht toe in Hoofdstuk 1. M9 Proeftuinprojecten (projecten die uitgevoerd worden binnen een proeftuin): geef ‘1’ indien uw project deel is van een proeftuin (Noordvleugel, Zuidvleugel, incl. project A15 Corridor), ‘0’ als dit niet het geval is, licht toe in Hoofdstuk 1; M10 Bijdragen aan of benutten van transitiekennis (projecten waarin expliciete aandacht aan het verwerven/toepassen van transitiekennis wordt gegeven): geef ‘1’ indien uw project een duidelijke gebruik maakt van transitiekennis, ‘0’ als dit niet het geval is, licht toe in Hoofdstuk 1. Concretiseringen: M11 Aantal uit het project voortvloeiende investeringsprojecten (aankondigingen van feitelijke investeringsvoornemens of besluiten) - licht toe in Hoofdstuk 2; M12 Aantal uit project ontwikkelde commerciële of vercommercialiseerbare tools – licht toe in Hoofdstuk 2.



23

Communicatie-uitingen: bijdrage van project in TRANSUMO-brede communicatie K1a-K1e (hoeft niet ingevuld te worden, alle projecten dragen bij); Toegepaste publicaties: K2 Aantal onderzoeks(tussen)rapportages – geef in Hoofdstuk 8 overzicht van referenties (titel, auteur, datum); K3 Aantal vakpublicaties (publicatie van (tussen)resultaten van in niet wetenschappelijke tijdschriften, kranten e.d.) – geef in Hoofdstuk 8 overzicht van referenties (titel, auteur, datum, medium en naam medium); K4 Aantal (bijdragen) aan Vaksymposia (presentaties/papers tijdens door derden georganiseerde vaksymposia) – geef in Hoofdstuk 8 overzicht van referenties (titel, presentator, datum, evenement); K5 Aantal gegeven lezingen, interviews - geef in Hoofdstuk 8 overzicht van referenties (titel, presentator, datum, evenement); Onderwijs: K6 Aantal onderwijscases HBO/WO (door TRANSUMO ontwikkelde en aangeboden onderwijscases) – geef toelichting in Hoofdstuk 8 en eventueel overzicht in bijlage; K7 Aantal afstudeerprojecten/stages HBO/WO – geef toelichting in Hoofdstuk 8 en eventueel overzicht in bijlage;; K8 Deelname van uw project in aantal Communities/Networks of Practice (mede door TRANSUMO ingesteld) – geef toelichting in Hoofdstuk 6 en eventueel overzicht in bijlage;



24

Hoofdstuk 10. Financieel/administratief In de zomer van 2007 is door een delegatie van het Transumo A15-project gesproken met de themaleider (Hertogh) en de directie van Transumo over een begrotingswijziging ter voorbereiding van de meerjarenovereenkomst die moest worden afgesloten. De aanleiding voor de noodzakelijk begrotingsaanpassing was het feit dat het project te kampen heeft met vier structurele problemen, die een direct effect hebben op de financiële positie: 1- Het project is uiterst succesvol. Daardoor groeit het consortium nog steeds (recentelijk hebben zich nog Odfjell, Maersk en de PZH nog aangesloten). Maar daar komt meer werk uit voort dan aanvankelijk voorzien. Vooral TNO en de DCMR lopen daardoor in hun uitvoering uit de rails. 2- In de loop van het jaar is gebleken dat het project een groot aantal externe uitgaven heeft moeten doen (o.a. voor de brochure, een communicatieplan en de inhuur van experts). Dit was nimmer voorzien en dus niet begroot. Middelen vrij maken binnen de begroting was niet mogelijk omdat de inzet van de partners wordt geleverd in arbeid. Hierdoor ontstond een liquiditeitsprobleem dat nog eens werd versterkt door een bezuinigingsopdracht van Transumo; 3- Door het succes van het project komen we in de slipstream in contact met vele initiatieven die zich door derden worden ondernomen. Het belangrijkste initiatief is Urban Strategy. Dit is een innovatieve modeltoepassing die we willen integreren in het project, maar dit heeft extra kosten tot gevolg. 4- Tot slot hebben we een “innovatie-impuls” opgestart. De achtergrond is dat we niet onder de indruk zijn van het innovatiegehalte van de eerste draai (modern-klassiek) en dat we langs deze alternatieve weg een sprong hopen te maken. Voor sommige kosten was voorzien in een dekking, maar dan was de begrotingspost onvoldoende (zie punt 1). Voor andere posten (in het bijzonder de inzet van Urban Strategy en de Innovatie-impuls was niet voorzien dat we deze uitgaven zouden moeten gaan doen (punt 2 t/m 4). Om bovenstaande activiteiten te kunnen uitvoeren moet een begrotingsaanpassing plaatsvinden. Daarbij worden 4 acties onderscheiden: • Actie 1 Genereren extra inkomsten van Transumo • Actie 2 Genereren van extra tegendekking vanuit consortium • Actie 3 Genereren van extra tegendekking vanuit klanten (maximaliseren bijdrage). • Actie 4 Zorgvuldiger en innovatiever omgaan met de urenregistratie Bovenstaande inzichten hebben geleid tot een nieuwe begroting. Daarbij is door Transumo een extra BSIK-subsidie toegezegd van ca. € 300.000. In de tweede helft van 2007 is door de projectleider veel aandacht besteed aan het genereren van cofinanciering. Daarnaast heeft de Eramus Universiteit in januari 2008 in een brief aan de directie van Transumo in heet kader van een “top-up”-optie, aangegeven dat de externe accountant de EUR-FSW erop heeft gewezen dat zij grote financiële risico’s loopt als penvoerder vanwege het grote aantal betrokkenen bij het project. DE EUR heeft suggesties gedaan om het risico te verminderen. De financiële rapportage over 2006 van het A15project was vanwege het grote aantal partners en de complexiteit niet compleet en enigszins vertraagd waardoor geen volledige accountantsverklaring kon worden afgegeven. In 2007 was de rapportage volledig en binnen de gestelde termijn. In een vroegtijdig stadium waren de noodzakelijke voorbereidingen getroffen. Hierbij heeft de projectleider veel steun ondervonden van de projectcontroller H. Verbon, die door de penvoerder is ingehuurd.



25

Overzicht publicaties 2007 Projectdeliverables Geerlings, H. en J. Lohuis (2007) Transumo A15-project. Van Maasvlakte naar achterland; duurzame mobiliteit als uitdaging. Deliverable D1 Evaluatie, reflectie en rapportage van de werkzaamheden in 2006, Rotterdam Geerlings, H .and B. Kuipers (2007) Transumo A15-project. Van Maasvlakte naar achterland; duurzame mobiliteit als uitdaging . Deliverable D4 Perceptie, motivatie en gedrag van bedrijven; de implicaties voor een BSIK project. Delft/Rotterdam. Rooyen, T. van and H. Geerlings and J. Lohuis (2007) Transumo A15-project. Van Maasvlakte naar achterland,; duurzame mobiliteit als uitdaging . Deliverable D6 Scan Transumo-projecten. Delft/Rotterdam Geerlings, H. and J. Lohuis (2007) Transumo A15-project. Van Maasvlakte naar achterland,; duurzame mobiliteit als uitdaging . Deliverable D7 Achtergrondrapport: Huidige stand van zaken rond de A15. Rotterdam Meijeren, J. van (2007) Transumo A15-project. Van Maasvlakte naar achterland,; duurzame mobiliteit als uitdaging . Deliverable D8: Afstemmingsagenda voortkomend uit het KW-overleg. Werkwijze bepaling referentie en alternatieve situatie. Schiedam Huybregts, R., G. Put, L. Vijgen, J. Voerman (2007) Transumo A15-project. Van Maasvlakte naar achterland,; duurzame mobiliteit als uitdaging .Deliverable D9: Referentiesituatie milieukwaliteit. Schiedam Rooijen, T. van, J. van Meijeren, B. Kuipers (2007) Transumo A15-project. Van Maasvlakte naar achterland,; duurzame mobiliteit als uitdaging . Deliverable D10: Uitwerking maatregelenpakket 1 ‘Modern-klassiek’. Delft Peels,W. (2007) Transumo A15-project. Van Maasvlakte naar achterland,; duurzame mobiliteit als uitdaging . Deliverable D11: Verkeerskundige effecten maatregelenpakket 1. Rotterdam. Put, G., J. Voerman, L. Vijgen, R. Huybregts (2007) Transumo A15-project. Van Maasvlakte naar achterland,; duurzame mobiliteit als uitdaging . Deliverable D12: Milieueffecten maatregelenpakket 1. Schiedam Campenhout, I. van, M. Verschuur (2007) Transumo A15-project. Van Maasvlakte naar achterland,; duurzame mobiliteit als uitdaging . Deliverable D13: GIS-mappen maatregelenpakket 1. Rotterdam Geerlings, H. and J. Lohuis (2007) Transumo A15-project. Van Maasvlakte naar achterland,; duurzame mobiliteit als uitdaging . Deliverable D14 Samenvatting ‘eerste draai’, januari-juni 2007. Rotterdam Kuipers, B., T. van Rooijen en D.M. Vonk Noordegraaf (2007) Deliverable D15 Uitwerking Maatregelenpakket 2: 3D ‘Duurzaam, dynamisch en gedurfd’-concept. Rotterdam/Delft Avelino, F., N. Bressers, H. Geerlings, J. Lohuis, I. Bouma, D.M. Vonk Noordegraaf & F. Soeterbroek (2007) Deliverable D16 Uitkomsten van de innovatie-impuls, , Rotterdam/Delft: Erasmus Universiteit/TU Delft/TNO/De Ruimtemaker



26

Overige publicaties Consortium Transumo A15 project (2007) Transumo A15 project Van Maasvlakte naar Achterland Duurzaam vervoer als uitdaging. Rotterdam: Thieme MediaCenter Rotterdam, brochure september 2007 Geerlings, H., J. Lohuis, B. Wiegmans and A. Willemsen (2007) A renaissance in understanding technology dynamics? The emerging concept of transition management in Transportation. In: Proceedings Nectar conference Porto. May 2007 Geerlings, Harry and Mariska van Meijeren (2007) The Integration of Transport and Environmental Policy in Europe; the gap between theory and implementation. In: Proceedings WCTR conference. Berkeley, July 2007 Geerlings, H., J. Lohuis, B. Wiegmans and A. Willemsen (2007) A renaissance in understanding technology dynamics? The emerging concept of transition management in Transportation. In: Proceedings Nectar conference Porto. May 2007 Kuipers, B. (2007) Bespreekverslagenbundel stakeholders A15 (vertrouwelijk – in voorbereiding), Delft: TNO Lohuis, J., (2007) Op de fiets langs de file? Een verkenning van de potentie van de fiets in het woonwerkverkeer op en langs de A15 in het Rotterdamse havengebied. In: Proceedings CVS (Colloquium Vervoersplanologsich Speurwerk). Antwerp, November 2007 Ongkittikul, S and H. Geerlings (2007) Behavioural Changes in the Public Transport Organisations: Learning and Innovative Capabilities in the Tendering Process. In Proceedings WCTR conference. Berkeley, July 2007 Rooijen, T. van (2007) ‘Maatregelenpakket voor een bereikbare Tweede Maasvlakte’ In: Cahier I&L Kennisbanken, Den Haag: SDU Uitgevers, 4de kwartaal 2007, pp.35-52. Rooijen, T. van en J.C van Meijeren (2007). ‘Maatregelenpakket voor een duurzame bereikbaarheid van de Rotterdamse haven’ In: Proceedings Vervoerslogistieke bijdragen 2007, Gent: Universiteit Gent/Vakgroep Geografie, pp.158-172. Vonk Noordegraaf, D.M. (2007) The behavioral responses of Dutch shippers and freight carriers to road pricing (master thesis), Delft: TNO/TUDelft Vonk Noordegraaf, D.M. en A. Mahendra (2007) The behavioral responses of Dutch shippers and freight carriers to road pricing. Road pricing and road freight transport in the Netherlands: interviews with shippers, freight carriers and industry organizations (appendix) , Delft: TNO/TUDelft Vonk Noordegraaf, D.M. (2007) ‘De kilometerheffing; huidige stand van zaken’ In: Cahier I&L Kennisbanken, Den Haag: SDU Uitgevers, 3de kwartaal 2007, pp.45-57. Vonk Noordegraaf, D.M. (2007) ‘Duurzaam vervoer in de Rotterdamse haven’ In: I&L Kennisbanken, Den Haag: SDU Uitgevers (www.ienl-kennisbanken.nl). Wiegmans, Bart W., Harry Geerlings and Ben-Jaap Pielage (2007) Potentially successful Innovative Freight Transport Options (IFTO’s). In: Proceedings Nectar conference Porto. May, 2007



27

Transumo A15 project Van Maasvlakte naar Achterland;

Recommend Documents