Juryrapport Excellente Scholen 2015 Citaverde College, locatie horst (vmbo breed: basisberoepsgerichte, kaderberoepsgerichte en gemengde/theoretische leerweg), Horst
- Jury Excellente Scholen 2015 -
Schoolrapport Excellente Scholen 2015 (vo) 21CS-1 CITAVERDE College (Vmbo basisberoepsgerichte, kaderberoepsgerichte en gemengde en theoretische leerweg) Horst Contactgegevens Naam contactpersoon Telefoonnummer Emailadres
Mevr. Marlies Scheres (b) en mevr. Ingrid Coenders (kgt) (077) 398 16 20
[email protected] en
[email protected]
1. Motivatie van de school om zich kandidaat te stellen Citaverde College Horst heeft reeds driemaal het predicaat Excellente School vmbo-bb behaald en is er trots op dat ze een kwetsbare groep leerlingen kan laten excelleren en handvatten voor hun verdere leer-loopbaan kan garanderen. Het leerhuis (vmbo-b/kb, niveau 1 en 2 mbo) is ontwikkeld naar een verticaal leer-loopbaantraject binnen de brede groene context. Schooljaar 2013/2014 heeft in het teken gestaan van het inrichten van verticale teams, afstemmen structuren en (kwaliteits)instrumenten vmbo-mbo en inrichten van twee onderwijsontwikkelteams. Een team dat zich richt op de doelgroep vmbo-bb naar mbo niveau 1 en 2 met doorstroom naar werk of vervolgopleiding. Het andere team ontwikkelt vmbo-kgt naar mbo 3 en 4 en doorstroom naar hbo of werk. Door het inrichten van integrale onderwijsontwikkelteams vmbo-mbo voor algemeen vormende vakken, loopbaanoriëntatie en -begeleiding (LOB), duurzaamheid/technologie, ondernemendheid en beroepsgericht vak bereiden we ons voor op de ontwikkelingen in onderwijs naar nieuwe beroepsgerichte examens vmbo, kwaliteit taal en rekenen op 2F bb, focus op vakmanschap mbo en entreeopleidingen. In 2015/2016 voeren onze docenten leer-loopbaangesprekken aan de hand van de intakegegevens van het po en de determinatie-instrumenten volg- en beoordelingsmethodieken. De scholing Veranderende leerling – Veranderende docent ontwikkelt mee, zodat een gezamenlijk didactisch model gehanteerd wordt: vmbo-mbo, waarin intercollegiale observaties en samenwerken kwaliteitsstandaarden zijn voor onze professionele cultuur. Vanwege de positieve resultaten in de pijler vmbo-b – mbo niveau 2, die het excellentiepredicaat heeft gekregen en de gelijksoortige ontwikkelingen in de pijler vmbo-kgt – mbo niveau 3-4, hebben we besloten de vmbo-kgt-leerwegen ook kandidaat te stellen voor het predicaat Excellente School 2015. Uit het rapport van de Jury Excellente Scholen 2014 zijn er drie punten die ons uitdagen. 1. Het Citaverde College (vmbo-b) heeft na het ontvangen van het predicaat niet stilgestaan. Noemenswaardig in dit verband is de verdere integratie van de opleidingen vmbo-b en mbo vanuit de transformatie van het leerhuis naar een verticaal leer-loopbaantraject. Rond de 40% van de leerlingen maakt hiervan gebruik. Docenten werken op beide opleidingen, waardoor ze de leerlingen goed kennen en waardoor maatwerk mogelijk is. Doel 2015/2016: doorontwikkelen maatwerktrajecten en talentontwikkeling waarin de leerling eigenaar is. Voor vmbo-kgt ontwikkelen we in dezelfde lijn. De doorlopende leerlijn is hier mbo 3-4 – hbo. 2. De resultaten op de kernvakken zijn gemiddeld in de afdeling vmbo-b te noemen en goed in de afdeling vmbo-kgt. Op de aanvullende leergebieden zijn de resultaten respectievelijk prima en goed. Doel: kernvakken boven het landelijk gemiddelde. Daarnaast doen alle vmbo-gt-leerlingen in zeven vakken examen. De uitdaging voor vmbo-kgt is om het rendement onderbouw te verhogen, waardoor een vmbo-kgt-diploma voor meer leerlingen wordt gerealiseerd. Doel: in 2015 rendement onderbouw voldoende en in 2016 goed.
1
- Jury Excellente Scholen 2015 -
3. De school speelt voortreffelijk in op de leerlingkenmerken (veel kwetsbare leerlingen). Het geïntegreerde onderwijsproces vmbo-mbo is een voorbeeld voor andere scholen. De school maakt optimaal gebruik van de voordelen van het groen onderwijs, vooral bij de integratie vmbo-mbo. Doel: integrale beroepsgerichte maatwerktrajecten aanbieden vanuit de brede groene context waarin LOB, samenwerken regionale ‘sterbedrijven’ centraal staan. Brede groene thema’s sluiten aan op de regionale in de topsector Greenport; hoofdthema’s daarin zijn ondernemerschap, duurzaamheid, techniek/technologie en gezondheid en welzijn. Daarnaast richt het Citaverde College zich op het ontwikkelen van onderwijsarrangementen met andere (s)vo-partners in het regionale samenwerkingsverband. Ook via de afstemming met basisscholen bij intake hoopt de school richting te geven aan optimale prestaties en adequaat te reageren op tegenvallende prestaties (zie rapport Jury Excellente Scholen 2013 over de afdeling vmbo-b). 2.
Excellentieprofiel van de school
2.1 Beschrijving excellentieprofiel In haar aanmelding beschrijft het Citaverde College het excellentieprofiel, de relatie met de algemene aanpak en de doelen die ze met het excellentiebeleid beoogt als volgt. Het excellentieprofiel van de school Wij willen dé vmbo-specialist in de regio Noord Limburg zijn. De pijlers zijn kwaliteit, innovatie, continuïteit en met plezier aan het werk blijven. In samenwerking met bedrijven in de Greenportregio en samenwerkingsverbanden po, vo, mbo en hbo maakt Citaverde College Horst werk van leren. De kwaliteitsgaranties van Citaverde zijn: • loopbaangarantie in alle sectoren; • intensieve begeleiding (stage en loopbaan); • in praktijk bij topbedrijven (‘sterbedrijf’); • top-(gast)docenten/medewerkers; • flexibiliteit/maatwerk; • volwaardig en intensief programma; • innovatie (techniek/technologie, duurzaamheid, internationalisering, ondernemerschap). We delen onze expertise en ontwikkelingen met andere scholen via presentaties en publicaties, en ontvangen gasten van andere scholen. “Adel verplicht als excellente school”, zei staatsecretaris Dekker tijdens de predicaatuitreiking 2013. Wij dragen uit dat samenwerken en collectief zaken aanpakken met onderwijspartners, bedrijven en overheid dé oplossing zijn voor de toekomst. Wij zoeken naar ‘cross-overs’, zijn creatief en ondernemend in het zoeken naar duurzame samenwerkingsverbanden. Relatie van het profiel met de algemene aanpak door de school Door het inrichten van verticale doorlopende leerlijnen kunnen we onze leerlingen optimaal gebruik laten maken van de voordelen van het in huis hebben van mbo-opleidingen. Vroegtijdig kennismaken met en leren van elkaar binnen het curriculum zorgen ervoor dat de overgang vmbombo geleidelijk gaat en dat voorkomt voortijdig schoolverlaten. Wij werken ook met andere mbo’s hierin samen. Veiligheid, structuur en herkenbaarheid zijn voor onze doelgroep erg belangrijk, net als de afwisseling tussen theorie en praktijk binnen en buiten school, zowel in vmbo als mbo. Ons personeel werkt samen aan de hand van hetzelfde didactische model in kleine eenheden die verantwoordelijk zijn voor bepaalde groepen. Ze zijn verantwoordelijk voor programmering, begeleiding en organisatie aan de hand van dezelfde kaders en formats. Hierdoor weet iedereen waar hij/zij de komende jaren op ingezet wordt. Zodoende kan aan de hand van het loopbaanperspectief van het personeel ook een professionaliseringsplan gemaakt worden in relatie tot ‘Citaverde voor het leven’ en de koers van de school. Voor leerlingen is de structuur in de hele school herkenbaar en zij worden erkend en gekend.
2
- Jury Excellente Scholen 2015 -
Doelen die de school met het excellentieprofiel beoogt Citaverde College laat studenten hun talenten ontdekken én ontwikkelen. Zij garandeert dat alle leerlingen in 2020 van hun passie een betaald beroep kunnen maken en zo werken aan een gezond en groen leven. Citaverde wordt in 2020 gezien als een ‘way of life’; een groene school die veel meer betekent dan een goede opleiding. Zie ook onze film Citaverde. Doelgroep Wij zijn een regionale school. Leerlingen komen vanuit verschillende plaatsen waar ook mogelijkheden zijn voor vmbo-onderwijs. Ze komen voornamelijk voor het onderwijsconcept waarin de afwisseling van theorie en praktijk hen aanspreekt, en minder voor het groene onderwijs. In de regio is bekend dat wij in contextrijke leeromgevingen werken, en bedrijven kennen ons steeds meer als een school die met hen wil samenwerken. Er is geen concurrentie met havo/vwo-leerlingen, dus onze leerlingen kunnen excelleren in het vmbo. Hier kun je trots zijn dat je op het vmbo zit (zelfs op een excellent vmbo). Betrokkenheid, sfeer en kleinschaligheid zijn voor veel leerlingen redenen om te kiezen voor Citaverde. Binnen de groene context komen alle sectoren aan bod, zodat de leerlingen zich in de breedte kunnen oriënteren op hun vervolgtraject. Bij binnenkomst is niet vooraf je leerweg bepaald. Je kunt er zelf aan werken om te excelleren en je talent te ontdekken en te ontwikkelen. Vervolgopleidingen en bedrijven geven aan dat ze graag leerlingen van ons hebben. In het juryrapport 2014 benadrukken referenten twee aspecten in het onderwijsleerproces. Dit zijn de focus op eigenaarschap van leerlingen bij hun leerproces, en het streven van de school om de leerlingen op te leiden voor een kansrijke positie op de arbeidsmarkt. 2.2 Beschrijving aanpak, resultaten, borging en evaluatie Over aanpak, resultaten, borging en evaluatie van het excellentieprofiel schrijft de school het volgende in haar aanmelding. Gehanteerde aanpak Gezamenlijk koersbepaling aan de hand van strategisch beleidsplan, locatieplan, teamplan en de kwaliteitsgaranties van Citaverde: • loopbaangarantie in alle sectoren; • intensieve begeleiding (stage en loopbaan); • in praktijk bij topbedrijven (sterbedrijf); • top-(gast)docenten/medewerkers; • flexibiliteit/maatwerk; • volwaardig en intensief programma; • innovatie (techniek/technologie, duurzaamheid, internationalisering, ondernemerschap). Wijze waarop doelen worden gerealiseerd Zelfevaluaties, PDCA-werken (Plan, Do, Check, Act), inzetten en verduidelijken professionele cultuur volgens model opbrengst gericht werken (OGW), AOC Raad, didactisch kader Veranderende leerling – Veranderende docent. Verticale teams die resultaatgericht werken. Evaluaties en stakeholdersonderzoek. Mate waarin doelen zijn gerealiseerd Verbetering rendementen, verschil SE/CE-cijfers, gemiddelde landelijk, tevredenheid personeel, hoge scores op ontwikkelmogelijkheden, gezonde bedrijfsvoering met ruimte voor ontwikkelen om duurzaam aan het werk te blijven en continuïteit te garanderen, van zorgen naar begeleiden aan de hand van rapportages en feedbackgesprekken voor leerlingen en personeel. Borging Periodieke evaluatie teamplan en kwaliteitskaders vmbo. Meerjarenperspectief op onderwijsontwikkeling. Eigenaarschap personeel in professionele cultuur vastleggen en kwaliteit registreren en evalueren. 3
- Jury Excellente Scholen 2015 -
Evaluatie Periodiek teamplan. Zelfevaluatie teams. Leerlingenpanels. Audit traject Excellente Scholen. Ouderraad. Stakeholders bijeenkomsten met sterbedrijven. 2.3 Ontwikkeling van het excellentieprofiel De school noemt in haar aanmelding de volgende plannen voor de verdere ontwikkeling van het excellentieprofiel. Doorontwikkelen verticale teams voor maatwerktrajecten opstroom vmbo of mbo doorstroom. Internationalisering in elk leerjaar. Onderwijsarrangementen ontwikkelen met andere partners aangaande kwetsbare leerlingen (op alle niveaus). Samenwerken met andere lokale vo-instelling op het gebied van doorstroom po-vo. ISK (internationale schakelklas) en techniek/technologie-netwerken. 2.4 Erkenning In haar aanmelding beschrijft de school de volgende voorbeelden waaruit blijkt dat het profiel van de school wordt erkend. Erkenning binnen de eigen omgeving In 2012 en 2013 kreeg het CITAVERDE College Horst het predicaat Excellente School (vmbo-b) toegekend. De school ontving dit predicaat mede op grond van het feit dat het CITAVERDE College vmbo-basisberoepsgerichte leerweg een opvallend goed inzicht heeft in de factoren die bijdragen aan de verhoging van de kwaliteit. Ook weet zij zich aanhoudend te verbeteren en tijdig te anticiperen op bijvoorbeeld de verscherpte exameneisen die ook voor haar doelgroep van toepassing zijn. Het personeel is trots op het driemaal behalen van het predicaat Excellente School en waardeert de audits als gratis feedback op hun eigen leerproces ten behoeve van de leerlingen. Erkenning van buiten de school Referenten benadrukken twee aspecten in het onderwijsleerproces tijdens de audit Excellente Scholen 2014. Dit zijn de focus op eigenaarschap van leerlingen bij hun leerproces en het streven van de school om de leerlingen op te leiden voor een kansrijke positie op de arbeidsmarkt. Citaverde wordt herkend in de regio als een excellent vmbo. In samenwerking met onderwijspartners, bedrijven en instellingen wordt Citaverde gevraagd als ‘good practice’ of om deel te nemen als onderwijspartij.
Bevindingen van de Jury Excellente Scholen ten aanzien van het excellentieprofiel De school is op 16 november 2015 bezocht door twee leden van de Jury Excellente Scholen. Hieronder beschrijven zij hun bevindingen met betrekking tot het excellentieprofiel van de school. Het excellentieprofiel van de school De school heeft een helder en voor de school relevant excellentieprofiel. Het Citaverde College ziet de groei van de verschillende afdelingen naar een excellente school als één geheel en als een doorgaande beweging. In alle aspecten zijn de vmbo-afdelingen gelijk opgetrokken waardoor één rapport voor alle afdelingen volstaat. Dit is met de school overlegd. Het Citaverde College Horst heeft veel geïnvesteerd om een sterk en professioneel docententeam neer te zetten en in combinatie met een heldere organisatorische structuur het verschil voor de leerling te kunnen maken. De school werkt nauw samen met het mbo, dat in hetzelfde gebouw is gevestigd, en benut die mogelijkheid volledig. Zo realiseert de school een zeer effectieve en soepele overgang voor de leerlingen en is er voortdurend uitwisseling van expertise. 4
- Jury Excellente Scholen 2015 -
De school vraagt van de leerlingen op alle niveaus veel eigen verantwoordelijkheid en zij krijgen veel vrijheid om eigen thema’s in te brengen. Het streven is om de leerlingen vaardigheden bij te brengen waardoor ze mondig en met een open houding een stevige, zelfstandige positie in de samenleving kunnen innemen. De inbreng van de leerlingen is dan ook groot. Aanpak, resultaten, borging en evaluatie De school heeft een weloverwogen aanpak met betrekking tot het excellentieprofiel. In een zeer uitgebreide informatiemap zijn alle aspecten van de organisatie, inclusief de borging en evaluatietrajecten, goed terug te vinden voor de jury. De jury stelt vast dat het Citaverde College de vele projecten en interne veranderingen goed inbedt in de organisatie. Door het brede draagvlak en de herkenbaarheid van het beleid en de aanpak in de afdelingsplannen is de bestendiging voor de toekomst goed vastgelegd. De samenhang wordt steeds duidelijker en de eigen ontwikkeling past goed bij de algemene ontwikkeling naar passend onderwijs. De ontwikkeling van het excellentieprofiel De school heeft concrete plannen om het excellentieprofiel verder te ontwikkelen. Het Citaverde College blijft zich voortdurend ontwikkelen, mede dankzij het energieke en ambitieuze team van docenten en medewerkers. De manier waarop innoverende projecten of ideeën worden ingezet is weloverwogen, en vernieuwing gaat altijd gepaard met een onderzoek of een pilot waarin de meerwaarde van de ontwikkeling wordt onderzocht. De school maakt veel gebruik van de interne expertise en schroomt niet om te rade te gaan bij externe deskundigen. De jury noemt daarbij de integratie van de opleidingen vmbo-b en mbo. Vanuit het ‘leerhuis’ is er ontwikkeld naar een verticaal leer-loopbaantraject om maatwerk te kunnen leveren. Erkenning excellentieprofiel Het excellentieprofiel van de school wordt zowel intern als extern erkend. Leerlingen en docenten zijn trots op hun school en geven aan dat zij zich volledig op hun plaats voelen en vooral waarderen dat zij zo veel mogelijkheden krijgen om zich verder te ontwikkelen. De school zet in op sterbedrijven en preferente bedrijven en gebruikt deze als klankbord voor de school en betrekt hen actief bij de inhoud van programma’s. Het geïntegreerde onderwijsproces vmbo-mbo is een voorbeeld voor andere scholen. Het Citaverde College maakt hierbij optimaal gebruik van de voordelen van het groen onderwijs, vooral bij de integratie vmbo-mbo. Door de intake in een warme overdracht goed te regelen – het gaat hier om zo’n 170 basisscholen uit de regio – komen de leerlingen meestal direct in de juiste klas terecht en is direct vastgesteld wat de leerling nodig heeft. De basisscholen werken graag mee en krijgen regelmatig teruggekoppeld hoe het hun leerlingen vergaat. De ouders worden door de (acht) contactpersonen actief ingeschakeld bij dit proces. De jury heeft diverse referenten gevraagd of zij het excellentieprofiel van het Citaverde College herkennen en de algemene onderwijskwaliteit onderschrijven. De referenten omschrijven de school als excellent. Tevens hebben de referenten de indruk dat de school haar kennis en ervaring deelt met derden. Duurzaamheid excellentieprofiel Het excellentieprofiel van de school is toekomstbestendig. Met de realisatie en ontwikkeling van het brede aanbod heeft de school inmiddels veel ervaring opgedaan. De aanpak hiervan, ingebed in de interne organisatiestructuur, krijgt het karakter van een gebruikelijke routine waarin het team de komende jaren zal doorwerken. De school kijkt ook vooruit en heeft plannen gemaakt voor de verdere ontwikkeling van het excellentieprofiel. In de studiedag Ons onderwijs van de toekomst is met het team stilgestaan bij de mogelijkheden en plannen voor de komende jaren. De jury heeft er het volste vertrouwen in dat de ontwikkelingen en innovaties blijven komen. 5
- Jury Excellente Scholen 2015 -
De duurzaamheid van het excellentieprofiel wordt gedragen door het kwaliteitsbewustzijn in alle lagen van de school en de betrokkenheid van de docenten. In het Citaverde College is duidelijk te merken dat de teams de resultaten zeer nauwkeurig in de gaten houden en in ontwikkeling blijven om zich te verbeteren. De jury stelt vast dat de vele projecten en interne veranderingen goed worden ingebed in de organisatie. Door het brede draagvlak en de herkenbaarheid van het beleid en de aanpak in de afdelingsplannen is de bestendiging voor de toekomst goed vastgelegd.
3.
Onderwijskwaliteit
3.1 Resultaten In haar aanmelding geeft het Citaverde College de volgende toelichting bij haar resultaten. Rendementen voor het integraal bb-kb en gt: stijging resultaat door betere samenwerking met primair en voortgezet onderwijs in Horst (zie www.dynamiek.nu, onder Van 8 naar 1). Verbetering intake, schooladvies en plaatsingsadvies mede aan de hand van digitale dossiervorming en warme overdracht. Opstellen loopbaandossier. Onderwijsresultaten In haar aanmelding noemt de school de volgende gebieden waarop ze zeer goede resultaten heeft geboekt. Ontwikkeling in de kernvakken, integratie van CKV-vakken (ontwerp en creatie) en techniek/technologie (Greun Tek) ondersteunend aan de beroepsgerichte vakken en LOB. De integrale thema’s in programmering en onderwijsontwikkelteams zoals ondernemerschap, duurzaamheid en groene technologie (Greun Tek) werken alle vanuit vier pijlers, namelijk activerende didactiek, LOB, samenwerking bedrijven en professionalisering personeel. Door hieraan leergebieden te verbinden en aan de hand van collectief afgesproken formats te volgen en beoordelen, ontwikkelt een leerling zich in uitdagende contexten waarin hij zelf ondernemend is. Personeel ontwikkelt zich langs dezelfde pijlers en wordt steeds creatiever en ondernemender, zowel in als buiten de school. Externen herkennen het ondernemende en duurzame karakter van de school en de leerlingen. De school zet in op ster- en preferente bedrijven. Deze bedrijven zijn klankbord voor de school en actief betrokken bij het vormgeven van de inhoud van programma’s. Landelijk worden we erkend als good practice voor de ‘7 werelden van techniek’ en als voorbeeld om integraal te werken. Het juryrapport 2014 vermeldt: “De focus op andere aspecten (integratie van vmbo en mbo voor de vmbo-b-leerlingen, LOB, stages, balans tussen algemeen vormende en praktische vakken, enzovoorts) zijn voorbeelden van excellentie”. Referenten benadrukken twee aspecten in het onderwijsleerproces. Dit zijn de focus op eigenaarschap van leerlingen bij hun leerproces, en het streven van de school om de leerlingen op te leiden voor een kansrijke positie op de arbeidsmarkt. Voorbeeldprojecten in de afdeling vmbo-kgt zijn business classes in samenwerking met de Rabobank en de Duurzame school in samenwerking met regionale bedrijven. Context waarbinnen de school werkt De school beschrijft in haar aanmelding de volgende omstandigheden waarbinnen ze haar werk doet. Ondanks de verzwaarde eisen taal-rekenen en het aanscherpen van plaatsing vanuit de basisschool is het rendement van doorstroom nog steeds boven de 100%. In het kader van passend onderwijs is er een toename van de instroom van kwetsbare leerlingen. De populatie leerlingen met een lwoo-verklaring is 45% op het totale vmbo. Leerlingen stromen in met taal-rekenniveau groep 6. De complexiteit van leerachterstanden en/of gedragsstoornissen bedienen in een groep/cluster neemt toe. Daarnaast is er een toename van leerlingen met hogere capaciteiten, die middels maatwerktrajecten met een doorlopende leerlijn kunnen doorstromen naar mbo niveau 3-4 (intern of extern) of havo. Onze toptalenten hebben zelfs de mogelijkheid tot doorstroom naar hbo door 6
- Jury Excellente Scholen 2015 -
samenwerkingsverbanden met regionale hbo-instellingen. Er is steeds meer vraag naar remedial teaching en/of maatwerk. In de regio is meer vraag dan aanbod voor vso en er wordt in het regionale samenwerkingsverband goed samengewerkt aan passend onderwijs. We bereiden ons voor op maatwerktrajecten binnen vmbo-b voor leerlingen die niet in vier maar in vijf jaar naar mbo niveau 2 kunnen groeien of een maatwerktraject op een entreeopleiding gaan doen. Citaverde ontwikkelt hierin samen met praktijkschool het Wildveld onderwijsarrangementen voor de doelgroep entreeopleiding doorstroom naar werk of niveau 2. Door gebruik te maken van elkaars expertises zoeken we nieuwe wegen om de loopbaanmogelijkheden van deze kwetsbare leerlingen te vergroten. Citaverde bereidt zich voor op verkorte maatwerktrajecten binnen vmbo-gt. De groene context biedt daarvoor veel mogelijkheden in de regio. Bij de intake wordt het loopbaanperspectief van de leerling in beeld gebracht en dit is de leidraad voor de mentor in het leer-coachgesprek. Determinatiesysteem en leervolgsysteem zijn doorontwikkeld in een cognitief en competentiedeel voor het hele vmbo, met daaraan gekoppeld per periode het leergesprek met de leerling. De leerling geeft dan aan waarin hij zich de komende periode ontwikkelt. Mentoren professionaliseren zich verder in het voeren van leercoachgesprekken en inzetten van maatwerk vanuit de gegevens van de intake of meetinstrumenten. Door het inrichten van verticaal doorlopende leerlijnen kunnen we leerlingen optimaal gebruik laten maken van de voordelen van het in huis hebben van mbo-opleidingen. Vroegtijdig kennismaken met en het leren van elkaar binnen het curriculum zorgen ervoor dat de overgang vmbo-mbo geleidelijk gaat en voortijdig schoolverlaten voorkomt. Wij werken ook met andere mbo’s hierin samen. Veiligheid, structuur en herkenbaarheid zijn voor onze doelgroep erg belangrijk, net als de afwisseling tussen theorie en praktijk, zowel in vmbo als mbo. 3.2 Onderwijsproces Over aanbod, zicht op ontwikkeling, didactisch handelen en ondersteuning schrijft de school het volgende in haar aanmelding. Aanbod Eigen oordeel aanbod: Goed De school heeft een duidelijke visie over hoe ze zich de komende jaren wil ontwikkelen. Met en door de teams is een koers bepaald voor de toekomst, samengevat onder de titel ‘Citaverde voor het leven’. De school is meer dan alleen kennisoverdracht. Pijlers daarin zijn maatwerk en talentontwikkeling, afwisseling theorie/praktijk, integraal denken en doen, regionale samenwerking met bedrijven en instellingen, en excelleren in je loopbaan van po naar vmbo, mbo, hbo, LOB in de brede groene thema’s ondernemerschap, duurzaamheid, techniek/technologie, gezondheid en welzijn. De groene thema’s komen uiteraard aan de orde in de praktijkvakken die leerlingen moeten volgen voor het behalen van het vmbo-k- of vmbo-g-diploma. Buiten deze vakthema’s zijn er vakoverstijgend uitgewerkte thema’s die een plek hebben in het curriculum, die erg praktisch zijn ingesteld. Minionderneming, waarbij ondernemerschap, klantgericht handelen, plannen, organiseren en uitvoeren centrale competenties zijn. Duurzaamheid, waar leerlingen de school(directie) van advies voorzien om de school (nog) duurzamer te maken. Elementen als presenteren, overtuigen, visie, samenwerken en budgetteren zijn hierbij van vitaal belang. Techniek/technologie waarbij de door Citaverde zelf ontwikkelde ‘Greun Tek’-onderdelen terugkomen. Hier vinden we onderdelen ontwerpen, maken en testen terug. Natuurlijk kunnen de onderdelen gezondheid en welzijn niet ontbreken in de groene context. Deze zijn terug te vinden in de Gezonde Kantine en bij de ontwikkeling van het programma Kracht voor kracht. Elke vmbo-kgt-leerling volgt tot en met het examen een extra algemeen vormend vak om een brede uitstroom te garanderen. De vakkenpakketten zijn bètageoriënteerd vanwege de verplichting 7
- Jury Excellente Scholen 2015 -
van wiskunde met daarbij natuur-/scheikunde 1 of biologie. Er zijn geen ‘pretpakketten’ mogelijk. Vmbo-gt-leerlingen kunnen pas na het behalen van het vmbo-g-examen kiezen om hun diploma vmbo-g om te wisselen voor een vmbo-t-diploma om doorstroom naar havo mogelijk te maken. Ondanks het zwaardere examenprogramma voor alle vmbo-kgt-leerlingen scoren we boven het landelijke gemiddelde bij de examens. De school heeft ervoor gekozen om de maatschappelijke stage in het curriculum op te nemen. In projectweken is ruimte voor integrale projecten sociale veiligheid, maatschappelijke stage, LOB, CKV, sport en excursies. Leerjaar 3 en 4 vmbo-b hebben een dag in de week OIB (oriëntatie in bedrijfsleven; stage) in de planning staan, leerjaar 3 en 4 vmbo-kgt in elke leerjaar twee weken een blok OIB. Mentoren begeleiden en volgen leerlingen in hun leerproces en op de stages. Zicht op ontwikkeling Eigen oordeel zicht op ontwikkeling: Goed Bij de intake wordt samen met de leerlingen een uitgebreide vragenlijst ingevuld. Hierin staan onder meer persoonlijke gegevens, schooladvies, de studierichting in relatie tot mogelijkheden, leerintelligentie en logisch redeneren, rapportage met betrekking tot capaciteit, rapportage met betrekking tot persoonlijkheid, resultaten van subtesten en tot slot een competentiesleutel, met zes gewenste competenties. Voor elke vmbo-leerling wordt een profiel opgesteld aan de hand van een vijfpuntsschaal (opname leerstof, reproductie, overdracht, toepassing, et cetera). Zo ook ten behoeve van determinatiecriteria: niveau, pedagogisch-didactische kenmerken, vaardigheden. Aan de hand van een determinatie-instrument wordt in de onderbouw naast voortgangsrapportages van de vakken ook op competentieniveau gekeken naar leerlingen. De mentor evalueert in LOB-gesprekken met de leerling welke acties de leerling gaat ondernemen naar aanleiding van zijn rapportages. In de bovenbouw worden de competenties opgenomen en geëvalueerd in de LOB-gesprekken en rapportages. Voor rekenen worden de vorderingen gevolgd via Rekenblokken en voor taal is dit geïntegreerd in de gebruikte methode bij het vak Nederlands. Aan de hand van de resultaten krijgen leerlingen op maat leerstof aangeboden en zijn er keuze en maatwerklessen om te verdiepen. De school ontwikkelt met andere Citaverde-locaties een digitaal instrument waarin efficiënt de resultaten zichtbaar zijn, zodat de mentor/docenten snel kunnen sturen op resultaat op maat. Gewenste resultaat: rendement vmbo-kgt onderbouw 100% of hoger. Didactisch handelen Eigen oordeel didactisch handelen: Goed Centraal binnen ons didactisch handelen staat het principe van Veranderende leerling – Veranderende docent (VLVD). Professionalisering van docenten ontwikkelt zich van extern naar intercollegiaal, waarbij het team eigenaar is van pedagogische en didactische kaders vmbo-mbo. Docenten ontwikkelen van externe begeleiding naar collegiale feedback, aan de hand van een door henzelf afgesproken didactisch vijffasenmodel en gezamenlijk vastgestelde didactische speerpunten. Het vaste lesmodel bestaat uit: dagelijkse terugblik, presentatie, oefening, (individuele) verwerking, feedback/evaluatie. Kaders en structuur van de organisatie zijn helder voor docenten, leerlingen en ouders. Met als resultaat rust en veiligheid en de mogelijkheid voor de leerling om zich op zijn loopbaan te richten, waarin deze zelf eigenaar wordt van zijn leerloopbaan. Het team evalueert, anticipeert en stemt de organisatie zelf af op wat de leerlingenpopulatie vraagt aan onderwijsaanbod. Door lesobservaties door interne begeleiders, intercollegiaal en door teamleider wordt het didactisch handelen geborgd en doorontwikkeld. Er ontstaat ruimte om activerende didactiek en differentiatie te ontwikkelen met elkaar. Ook docenten worden eigenaar van hun professionele ontwikkeling. Ondersteuning Eigen oordeel ondersteuning: Goed (b)/Voldoende (kgt)
8
- Jury Excellente Scholen 2015 -
De school kent verschillende ondersteuningsvormen namelijk maatwerk en keuzelessen, verwerkingslessen, ondersteuning OLC of onderwijsassistent, remedial teaching op maat, leerlingbegeleider, dyslexie coaching, ambulante begeleiding, externe ondersteuning. De mentor is de spil in het geheel en wordt ondersteund door het ondersteuningsteam (coördinator en leerlingbegeleiders). in wekelijks overleg met ondersteuningsteam en mentorenteams worden vorderingen, leerprestaties, sociaal-emotionele ontwikkelingen en LOB gevolgd en worden de juiste acties uitgezet en geëvalueerd. Door hantering van dezelfde formats en structuren in vmbo en mbo is een steeds fijnmaziger netwerk van ondersteuning ontstaan dat zich ontwikkelt van verzorgen naar begeleiden. 3.3 Schoolklimaat en veiligheid In haar aanmelding merkt de school het volgende op over het klimaat en de veiligheid op school. Schoolklimaat Eigen oordeel schoolklimaat: Goed Externe stakeholders (ouders, leerlingen en bedrijven) geven aan dat het schoolklimaat zich onderscheidt door een open, sfeervolle cultuur, betrokkenheid en veiligheid en dat er nadruk ligt op een gezonde en duurzame leefomgeving. Externen herkennen het ondernemende en duurzame karakter van de school en de leerlingen. De school zet in op ster- en preferente bedrijven. Deze bedrijven zijn klankbord voor de school en actief betrokken bij vormgeven van inhoud van programma’s. Ouders zijn betrokken bij de school middels ouderraad of als hulpouder bij activiteiten. Het team geeft aan zich voldoende te kunnen ontplooien en dat er een gedragen focus op ontwikkelen ligt (zie medewerkertevredenheid). Samen met de teams wordt het werkverdelingsbeleid georganiseerd en worden speerpunten bepaald in het teamplan. Veiligheid Eigen oordeel veiligheid: Goed De school heeft een veiligheidsbeleid ontwikkeld. Speciaal richt de school zich op de ontwikkeling van een gezonde en duurzame leefomgeving passend binnen de visie Citaverde voor het leven (een mooier, beter en leuker leven). Onder het motto ‘50 tinten groen’ werkt de school aan de uitgangspunten van ECO-school (duurzame houding en duurzaam gedrag van docenten en leerlingen, zichtbaar duurzame leeromgeving, duurzaamheid herkenbaar in curriculum). Door implementatie van maatschappelijke stage en verbinden van maatschappelijke projecten (zoals mantelzorgers) en themaweken in het onderwijsprogramma, leren leerlingen hun sociale competenties te ontwikkelen en toe te passen. Daarnaast haalt de school in 2015 een aantal deelcertificaten van het vignet Gezonde School. Gebruikt(e) instrument(en) en resultaat Interne audit aan de hand van kwaliteitshandboek vmbo, Arbo-audit, medewerkertevredenheid, incidentenregistratie, plan Gezonde School, locatieplan, teamplan, zelfevaluatie, kijkwijzer. 3.4 Kwaliteitszorg en ambitie In de aanmelding geeft de school de volgende toelichtingen over evaluatie en verbetering en de kwaliteitscultuur op de school. Evaluatie en verbetering Eigen oordeel evaluatie en verbetering: Goed Vanuit het locatieplan werkt het team met een teamplan waarin periodiek rapportages en evaluaties zijn opgenomen. Het locatieplan en teamplan zijn opgezet aan de hand van het het BSCmodel. 1. Onderwijs: dat ertoe doet. 2. HRM: topleerkrachten die talenten begeleiden. 3. Bedrijfsvoering: veilige, aantrekkelijke leeromgeving. 9
- Jury Excellente Scholen 2015 -
4. Positionering: Citaverde voor het leven, a way of life. Door jaarlijkse zelfevaluatie met de teams aan de hand van inspectiekaders worden nieuwe speerpunten voor het locatie- en teamplan geformuleerd. De directie organiseert driemaal per jaar een plenaire sessie waarin het personeel geïnformeerd wordt over de koers en stand van zaken met betrekking tot vier onderdelen van het locatieplan. Middels POP- (persoonlijk ontwikkelingsplan) en beoordelingsgesprekken wordt de professionele ontwikkeling van het personeel gevolgd aan de hand van de BIO-competenties. De opbrengsten van de observaties van de scholing Veranderende leerling – Veranderende docent (VLVD) worden door de docent ingebracht. De teamleider doet ook observaties aan de hand van de kijkwijzer VLVD. Tevredenheidsonderzoeken (zoals opgegeven in de aanmelding) Afname Medewerkertevredenheid Oudertevredenheid Leerlingtevredenheid
Ja Nee Ja
Jaar afname 2013 2014
Aantal respondenten 58 0 419
Gemiddelde van de school 7,3 7,1
Landelijke benchmark 6,9 6,9
Kwaliteitscultuur Eigen oordeel kwaliteitscultuur: Goed Uit het laatst gehouden medewerkertevredenheidsonderzoek blijkt dat de docenten die de scholing Veranderende leerling – Veranderende docent volgen, significant hoger scoren ten opzichte van alle medewerkers van Citaverde op pedagogisch handelen en activerende didactiek. Naar aanleiding van de cijfers en evaluatie is een vervolgontwikkelplan opgesteld voor het personeel en zijn er nieuwe doelen gesteld voor kwaliteitsverbeteringen taal, rekenen, toetsen en volgen, didactisch handelen en differentiëren. In 2015 wordt de slag gemaakt naar professionele samenwerken aan de hand van drie pijlers: ambassadeurschap Citaverde voor het leven, eigenaarschap van gemaakte afspraken en intercollegiaal feedback geven en aanspreken. Het principe van opbrengstgericht werken is gemeengoed. De Jury Excellente Scholen 2014 heeft tijdens het schoolbezoek de volgende waarnemingen en bevindingen gedaan: “Het team werkt met coördinatoren en mentoren. Met de opleiding Veranderende leerling – Veranderende docent, door training ‘on the job’, maakt de school een cultuuromslag. De eigen onderwijsstijl van de docent is uitgangspunt bij de uitbouw van pedagogisch-didactische competenties. De docent wordt zich bewust van kwaliteiten die bij hem of haar passen. Het is de bedoeling dat externe begeleiding op den duur intercollegiaal opgepakt wordt in de vorm van ‘train de trainer’. De school ontwikkelt een kijkwijzer. De begeleiding resulteert in een persoonlijk ontwikkelplan (POP). Enkele docenten hebben de cursus van anderhalf jaar afgerond en maken dagelijks gebruik van wat ze geleerd hebben. De tweede groep volgt nu de cursus. Er is een team dat samenwerkt, opgeleid is en participeert in de ontwikkelingen rond passend onderwijs. Het team is zich bewust van een veranderende onderwijswereld en spant zich zeer in om aangesloten te blijven bij de huidige ontwikkelingen. Het team ziet in dat zij aan belangrijke voorwaarden moet voldoen, wil de school in de race blijven: vertrouwen in plaats van wantrouwen, meedoen in plaats van toekijken, vrijwillig is niet gelijk aan vrijblijvend, zorgen in plaats van verzorgen, collectief in plaats van individueel. De school is op zoek naar slimmere oplossingen door samen te werken, door het clusteren van groepen en taken en ook door te besparen.”
10
- Jury Excellente Scholen 2015 -
Bevindingen van de Jury Excellente Scholen ten aanzien van de algemene onderwijskwaliteit Toelichting werkwijze jury Bij het onderzoek naar de algemene onderwijskwaliteit worden de volgende aspecten betrokken: resultaten, onderwijsproces, schoolklimaat en veiligheid, en kwaliteitszorg en ambitie. Scholen hebben zichzelf beoordeeld op basis van een aantal kwaliteitsstandaarden. De kwaliteitsstandaarden behorend bij onderwijsproces, schoolklimaat en veiligheid, en kwaliteitszorg en ambitie zijn met toelichting opgenomen in de bijlage van het juryrapport. Het eigen oordeel van de school is opgenomen in hoofdstuk 3 van dit rapport. De jury voert geen eigen onderzoek uit naar de kwaliteit van deze standaarden. Wel toetst zij of in haar onderzoek naar het excellentieprofiel contra-indicaties naar voren komen die tot een oordeel leiden dat afwijkt van het eigen oordeel van de school. Tijdens het schoolbezoek is de jury gekomen tot de volgende bevindingen ten aanzien van de algemene onderwijskwaliteit van de school. Resultaten Eindresultaten verplicht curriculum: de leerlingen behalen cognitieve leerresultaten in examenvakken en resultaten in door- en uitstroom die gezien kenmerken en beginniveau van de leerlingen ten minste in overstemming zijn met wat van een goede school verwacht mag worden. De jury heeft inzicht gekregen in de opbrengsten door middel van de uitgebreide rapportagemap waardoor ze deze kan vergelijken met de landelijke cijfers en duidelijk wordt dat de school zeer goede resultaten bereikt. De examenresultaten voor het CE liggen voor alle afdelingen, met uitzondering van Nederlands in het vmbo-b (6,51 tegenover landelijk 6,6), allemaal boven het landelijk gemiddelde. Resultaten niet verplicht curriculum: de school kan op andere gebieden dan het verplichte curriculum het bereikte niveau zichtbaar maken. De resultaten bij de vakken buiten het verplichte curriculum volgt de school via evaluatiegesprekken en door de leerlingen te raadplegen. Door de zeer open houding van de leerkrachten weten zij veel van de ambities van de leerlingen en hun mogelijkheden. De adviezen zijn op maatwerk gericht, motiveren de leerlingen en ondersteunen ze bij het maken van hun keuzes. Onderwijsproces Aanbod: het aanbod bereidt de leerlingen voor op vervolgonderwijs en samenleving. De jury heeft in haar onderzoek geen contra-indicaties aangetroffen voor het eigen oordeel van de school. Direct vanaf de eerste klassen leren de leerlingen zelf te kiezen en ondernemend te zijn. In het brede aanbod van de school wordt voortdurend en in alle afdelingen gezorgd dat de theorie en praktijk worden afgewisseld en elkaar versterken. Deze aanpak is bekend in de omgeving en maakt dat de school een sterke aantrekkingskracht heeft. De leerkrachten en mentoren spreken zeer regelmatig met elkaar over de voortgang in de leerlijnen en stemmen activiteiten op elkaar af. De leerkrachten geven ook aan dit heel prettig te vinden, vooral om theorie en praktijk goed op elkaar af te stemmen. Zicht op ontwikkeling: de leraren volgen en analyseren de ontwikkeling van alle leerlingen met als doel het onderwijs voor hen vorm te geven. De jury heeft in haar onderzoek geen contra-indicaties aangetroffen voor het eigen oordeel van de school. De professionalisering van het team heeft geleid tot een andere ‘mindset’: het gevoel voor de eigen klas is veranderd in een schoolgevoel waarin de leerling voorop staat. De vraag ‘wat heeft deze leerling nu nodig’ bepaalt de koers van de school in het handelen in het primaire proces. De aansluiting bij de maatschappelijke ontwikkelingen waarin het Citaverde College een ‘groene’ school wil zijn, heeft al tot veel veranderingen geleid en heeft de school gebracht naar 11
- Jury Excellente Scholen 2015 -
uitgangspunten als: ondernemend zijn, samenwerking centraal stellen, oog voor de omgeving en bevorderen van duurzaamheid. Didactisch handelen: het didactisch handelen van de leraren stelt de leerlingen in staat tot leren en ontwikkeling. De jury heeft in haar onderzoek geen contra-indicaties aangetroffen voor het eigen oordeel van de school. In de uitgebreide informatiemap en via de gesprekken met de docenten heeft de jury kunnen vaststellen dat het professionaliseringstraject op ambitieuze en integere manier wordt ingezet. In de verslagen van de studiedagen zijn de elementen van de verbeterplannen terug te zien en is een heldere opbouw waar te nemen. In lessen die de jury bezoekt, heerst een ontspannen sfeer en zijn leerlingen zeer doelgericht aan het werk. Door de korte tijd van het bezoek krijgt de jury geen zicht in de opbouw van de lessen maar wel is er informatie over de doelgerichte aanpak. Docenten werken op zowel het vmbo als het mbo, waardoor ze de leerlingen goed kennen, maatwerk mogelijk is en een doorgaande lijn ontstaat in didactiek en aanpak. Ondersteuning: leerlingen die dat nodig hebben, ontvangen extra aanbod en ondersteuning. De jury heeft in haar onderzoek geen contra-indicaties aangetroffen voor het eigen oordeel van de school. De school speelt voortreffelijk in op de leerlingkenmerken en weet daarbij het relatief hoge aantal kwetsbare leerlingen toch goed te bedienen. De school heeft de beschikking over remedial teaching die kortstondige ondersteuning verzorgt op het gebied van rekenen/wiskunde, plannen en organiseren en Nederlandse taal en dyslexie. Er is een duidelijk protocol met de beschrijving van de werkwijze. Een overzicht van de competenties van de leerlingen voor alle richtingen, vmbo-b, -b en -g/t geeft inzicht in de verwachtingen die docenten kunnen hebben van het gewenste eindgedrag van de leerling. Het gaat over de volgende competenties: plannen, organiseren en uitvoeren; samenwerken; verantwoordelijk handelen; omgaan met anderen en presenteren; reflecteren en omgaan met feedback. Er wordt gescoord in vier niveaus: expert, bekwaam, gevorderd en beginner. Het Citaverde College werkt veel met methoden die zijn voorzien van digitale hulpmiddelen waardoor de leerlingen op alle plaatsen bij hun werk kunnen, zelf hun werk kunnen nakijken en de methodegebonden toetsen kunnen maken. Schoolklimaat en veiligheid Schoolklimaat: de school kent een ambitieus en stimulerend klimaat. De jury heeft in haar onderzoek geen contra-indicaties aangetroffen voor het eigen oordeel van de school. In alle gesprekken die de jury op school voert wordt het prettige en open schoolklimaat als specifiek excellente factor genoemd. Ook de leerlingen geven aan dat de onderlinge sfeer goed is. Er heerst een positieve sfeer op school, waarbij de leerlingen alle leerkrachten zeer toegankelijk vinden. Je kwetsbaar durven opstellen naar elkaar maar ook naar de leerlingen is een belangrijke kwaliteit die de jury overal in de school terugvindt. Veiligheid: schoolleiding en leraren waarborgen een veilige, respectvolle en betrokken omgeving voor leerlingen en leraren. De jury heeft in haar onderzoek geen contra-indicaties aangetroffen voor het eigen oordeel van de school. Het team vormt een sterke scholengemeenschap die zich kenmerkt door een open en ambitieuze sfeer waar men veel van elkaar leert en de interne expertise binnen de onderwijsteams zo veel mogelijk benut. Op de school is ook een leerlingenraad actief die meedenkt over het schoolbeleid vanuit de belangen van de leerlingen. De leerlingen waarderen de veiligheid op school en ervaren de school als een veilige plek. De schoolleiding en de docenten waarborgen volgens de jury een veilige, respectvolle en betrokken omgeving voor leerlingen en docenten. 12
- Jury Excellente Scholen 2015 -
Kwaliteitszorg en ambitie Evaluatie en verbetering: de school heeft vanuit haar maatschappelijke opdracht ambities en doelen geformuleerd, evalueert regelmatig de realisatie en verbetert op basis daarvan systematisch haar onderwijs. De jury heeft in haar onderzoek geen contra-indicaties aangetroffen voor het eigen oordeel van de school. De school heeft een initiatiefrijk team van medewerkers die voortdurend worden aangemoedigd en bekrachtigd door een zeer betrokken managementteam dat veel ruimte geeft, maar ook erg betrokken is en besluiten durft te nemen. De jury heeft in de verbeterplanning en de teamplannen, in de PDCA-systematiek voor de gebieden onderwijs, HRM en bedrijfsvoering goed kunnen teruglezen dat er nauwkeurig en kwalitatief wordt gewerkt. Een belangrijke gedachte in het leerprogramma is de leerlingen zo op te leiden dat zij straks op een goede manier hun beroep kunnen uitoefenen. Dit vergt van de school een goed inzicht in de arbeidsmarkt in de regio en nauwe contacten met bedrijven en instellingen. De school zorgt voor een goede basis en goede contacten en kan voor veel sectoren zelfs een loopbaangarantie geven. Kwaliteitscultuur: de school kent een professionele kwaliteitscultuur en functioneert transparant en integer. De jury heeft in haar onderzoek geen contra-indicaties aangetroffen voor het eigen oordeel van de school. De jury stelt in de gesprekken en de observaties vast dat het Citaverde College zich kenmerkt door een open cultuur waarin leraren een onderzoekende houding hebben, intrinsiek nieuwsgierig zijn naar de resultaten van hun handelen, erop gericht zijn zichzelf te ontwikkelen en het onderwijs te verbeteren, betrokken zijn op de leerlingen, met elkaar samenwerken, elkaar om advies vragen en elkaar aanspreken. De jury constateert een hoge mate van consistentie in de antwoorden van de verschillende groepen die ze spreekt. Op uiteenlopende manieren wordt de samenwerking tussen de verschillende afdelingen en secties gerealiseerd en benut om tot een optimale prestatie te komen. Dit heeft direct invloed op de resultaten van de leerlingen die hierdoor beter les krijgen en merken dat er samenhang is in hun school. De goede samenwerking met het basisonderwijs en nauwkeurige analyse van de adviezen ten opzichte het behalen van diploma’s geven de scholen en het Citaverde College inzicht in de overgang en afstemming in de besluitvorming. Afgerond 58 procent van de leerlingen behaalt een diploma in de richting die overeenkomt met het advies, 22 procent in een lagere afdeling en 16 procent in een hogere afdeling. Dit is 38 procent op- en afstroom, wat gezien de grote inzet voor een warme overdracht van alle leerlingen toch best veel is. 4.
Conclusie van de jury
Het Citaverde College Horst heeft al drie keer het predicaat Excellente School vmbo-b behaald door onder andere de positieve resultaten in de pijler vmbo-b – mbo niveau 2. Omdat er een gelijksoortige ontwikkeling in de pijler vmbo-kgt – mbo niveau 3-4 heeft plaatsgevonden, heeft de school besloten de vmbo-kgt-leerwegen ook kandidaat te stellen voor het predicaat Excellente School 2015. In het onderzoek van de jury blijkt de ontwikkeling zodanig parallel te lopen dat besloten is om één rapport op te stellen. Het Citaverde College heeft in de afgelopen jaren een stabiele en sterke ontwikkeling doorgemaakt die al drie keer heeft geleid tot een erkenning als excellente school. Ook nu weer heeft de jury duidelijk gezien dat deze school nooit stilstaat maar zich blijft ontwikkelen. Verworven expertise wordt geborgd en direct weer benut om de kwaliteit van de organisatie te versterken. De school werkt volgens duidelijke structuren die alle betrokkenen weten te benoemen en waarbinnen eenieders rol helder is. De school kijkt goed vooruit en anticipeert op wat komen gaat. Het Citaverde College gaat gedegen om met het passend onderwijs en de veranderende schoolpopulatie en speelt een innoverende rol in de regio. 13
- Jury Excellente Scholen 2015 -
Het is een bruisende school waar veel gebeurt en waar de leerling centraal staat. Het excellentieprofiel is stevig verankerd in de mentaliteit en uitvoering van de school. De jury heeft geen onderscheid kunnen vinden tussen de afdelingen als het gaat om de excellentie. Integendeel: er wordt zonder onderscheid gehandeld en de school kijkt voor alle leerlingen zorgvuldig naar gelijke mogelijkheden. Alles overziende is de jury van oordeel dat het Citaverde College op basis van de door de jury waargenomen kenmerken en gerapporteerde bevindingen het predicaat Excellente School vmbo toekomt.
14
- Jury Excellente Scholen 2015 -
Bijlage – zelfevaluatie algemene onderwijskwaliteit Voortgezet onderwijs Scholen hebben zichzelf beoordeeld op basis van onderstaande kwaliteitsstandaarden met bijbehorende omschrijving. Scholen kregen het verzoek hun oordeel te waarderen op deze standaarden en dit oordeel te onderbouwen. Deze inbreng is opgenomen in het juryrapport over de school. 1. ONDERWIJSPROCES 1.1 Aanbod Het aanbod bereidt de leerlingen voor op vervolgonderwijs en samenleving. De leraren bieden een breed, eigentijds en op de kerndoelen gebaseerd aanbod; het eigenaarschap van het aanbod ligt bij het team. Het is dekkend voor de examenprogramma’s. Binnen de kaders van de wet maken zij keuzen in het aanbod, waardoor zij deze afstemmen op de onderwijsbehoeften die kenmerkend zijn voor de leerlingenpopulatie. De school heeft bovendien een aanbod voor de referentieniveaus taal en rekenen. Het aanbod sluit aan op het niveau van de leerlingen bij binnenkomst van de school en bereidt hen voor op het aanbod bij de start van het vervolgonderwijs. Daar tussenin verdelen de leraren de leerinhouden evenwichtig en in samenhang over de leerjaren en ze geven de leerlingen voldoende tijd om zich het aanbod eigen te maken. Er gaat geen lestijd onnodig verloren en leerlingen benutten het geboden onderwijsprogramma maximaal. Het aanbod draagt bij aan de basiswaarden van de democratische rechtsstaat. 1.2 Zicht op ontwikkeling De school volgt en analyseert de ontwikkeling van alle leerlingen met als doel het onderwijs voor hen vorm te geven. De leraren verzamelen voortdurend systematische informatie over de ontwikkeling van hun leerlingen. Zij gaan regelmatig na in welke mate de leerlingen profiteren van het geboden onderwijs en hoe de ontwikkeling van leerlingen verloopt uitgaand van de eigen capaciteiten en ten opzichte van leeftijdgenoten. Wanneer leerlingen het onderwijs niet genoeg lijken te benutten, gaat de school na waar de ontwikkeling stagneert en wat mogelijke verklaringen hiervoor zijn. De leraren gebruiken al deze informatie vervolgens om het onderwijs af te stemmen op de onderwijsbehoeften van zowel groepen leerlingen als individuele leerlingen. De leraren hanteren daarbij een cyclische aanpak. 1.3 Didactisch handelen Het didactisch handelen van de leraren stelt de leerlingen in staat tot leren en ontwikkeling. De leraren plannen en structureren hun handelen met behulp van de informatie die zij over de leerlingen hebben, en stimuleren een brede ontwikkeling. Het team handelt op basis van een samenhangend en consistent pedagogisch-didactisch concept. De leraren zorgen voor effectieve instructies: aansprekend, doelmatig en interactief. Ze geven blijk van hoge verwachtingen en reageren positief op de inbreng van leerlingen, waardoor deze zich ondersteund en uitgedaagd voelen. Bij de instructies en opdrachten gebruiken de leraren passende vakdidactische principes en werkvormen. Ook zorgen zij ervoor dat het niveau van hun lessen past bij het beoogde eindniveau. Zij stemmen de instructies en opdrachten af op de behoeften van groepen en individuele leerlingen, zodat alle leerlingen actief, gemotiveerd en betrokken zijn en de beschikbare tijd effectief besteden. Tijdens de (leer)activiteiten gaan de leraren na of de leerlingen de leerstof en de opdrachten begrijpen. Daarbij geven de leraren de leerlingen directe en individuele feedback op hun werken en leren. 1.4 Ondersteuning Leerlingen die dat nodig hebben, ontvangen extra aanbod en ondersteuning. De school heeft voor leerlingen met bijzondere ondersteuningsbehoeften extra aanbod en begeleiding gepland. Deze ondersteuning is gericht op het (ontwikkelings)perspectief van de 15
- Jury Excellente Scholen 2015 -
leerling. Voor de leerlingen die structureel onderwijsaanbod krijgen op een ander niveau dan de leeftijdsgroep of extra bekostigd worden vanuit het samenwerkingsverband, stelt de school een (ontwikkelings)perspectief op. De school evalueert regelmatig of de extra ondersteuning het gewenste effect heeft en stelt deze zo nodig bij. 2. SCHOOLKLIMAAT & VEILIGHEID 2.1 Schoolklimaat De school kent een ambitieus en stimulerend klimaat. De schoolleiding en de leraren creëren een stimulerend en ambitieus pedagogisch en didactisch klimaat. Er zijn duidelijke regels en er heerst een voorspelbaar en betrouwbaar positief klimaat waarin afspraken nagekomen worden. Schoolleiding en leraren kennen een focus op persoonlijke ontwikkeling en leren, waarin alle leerlingen gezien worden en zich betrokken voelen bij de schoolgemeenschap. Het schoolklimaat is ondersteunend voor de cognitieve en sociale ontwikkeling. Voor elke leerling is een leraar beschikbaar die zijn/haar ontwikkeling volgt en aanspreekpunt is bij problemen (mentor). 2.2 Veiligheid Schoolleiding en leraren waarborgen een veilige, respectvolle en betrokken omgeving voor leerlingen en leraren. Schoolleiding en leraren waarborgen de veiligheid van de school en de omgeving voor alle leerlingen en het personeel. Leerlingen, leraren, schoolleiding en overig personeel gaan respectvol en betrokken met elkaar om. De leraren brengen leerlingen sociale competenties bij en tonen voorbeeldgedrag. Schoolleiding en leraren voorkomen pesten, agressie en geweld in elke vorm en treden zo nodig snel en adequaat op. De school heeft daarvoor een veiligheidsbeleid gericht op het voorkomen, registreren, afhandelen en evalueren van incidenten. Het beleid voorziet ook in een regelmatige meting van de veiligheidsbeleving van de leerlingen en het personeel. De school heeft een vertrouwenspersoon. Alle betrokkenen kennen dit beleid. 3. KWALITEITSZORG EN AMBITIE 3.1 Evaluatie en verbetering De school heeft vanuit haar maatschappelijke opdracht ambities en doelen geformuleerd, evalueert regelmatig de realisatie en verbetert op basis daarvan systematisch haar onderwijs. De school weet – rekening houdend met haar maatschappelijke opdracht en kenmerken van de leerlingenpopulatie – waarin zij zich wil onderscheiden, c.q. profileren, en heeft daaruit toetsbare doelen afgeleid voor de korte en middellange termijn. De kwaliteitszorg heeft in elk geval betrekking op de resultaten, het onderwijsproces waaronder het aanbod, het schoolklimaat en de veiligheid. De schoolleiding en de leraren beoordelen systematisch maatregelen en instrumenten om te waarborgen dat het personeel bekwaam is en deze bekwaamheid onderhoudt. De school betrekt onafhankelijke deskundigen en belanghebbenden bij deze beoordeling en analyseert de relatie tussen de resultaten en de financiële voorzieningen en wettelijke vereisten. De evaluaties leiden tot toegankelijke managementinformatie. Waar nodig voert de school planmatig verbeteringen door die voldoende ambitieus zijn en aansluiten bij de evaluaties. 3.2 Kwaliteitscultuur De school kent een professionele kwaliteitscultuur en functioneert transparant en integer. Het beleid van de school om haar visie op de onderwijskwaliteit en ambities te realiseren, wordt door de leraren breed gedragen. Er is een grote bereidheid om gezamenlijk het onderwijs te verbeteren. Het bestuur en de schoolleiding vertonen onderwijskundig leiderschap en kwaliteitsbewustzijn. Er wordt gehandeld vanuit een duidelijke verantwoordelijkheidsverdeling tussen alle geledingen in de instelling. De schoolleiding, leraren en het ondersteunend personeel werken gezamenlijk aan een voortdurende verbetering van hun professionaliteit. Leraren en andere betrokkenen bij de school werken resultaatgericht, zijn aanspreekbaar op gemaakte afspraken en zijn zich bewust van de effecten van hun handelen op de onderwijskwaliteit en op de ontwikkeling van de leerlingen. De 16
- Jury Excellente Scholen 2015 -
school werkt vanuit een transparante en integere cultuur waarin sprake is van zichtbaar zorgvuldig handelen.
17
- Jury Excellente Scholen 2015 -
18