Themabijeenkomst “Innovatie” 8 november 2012 WINNET
Beoordelingsgrondslag voor afvalwatersystemen
8 nov 2012
BEOORDELINGSGRONDSLAG VOOR AFVALWATERSYSTEMEN
Hans Korving Witteveen+Bos
WINNET
Beoordelingsgrondslag voor afvalwatersystemen
8 nov 2012
Waar gaan we het over hebben?
WINNET
Motivatie Context Aanpak Zelf aan de slag Uitwerking grondslag Cases
Beoordelingsgrondslag voor afvalwatersystemen
8 nov 2012
Uitwerking van de grondslag Motivatie voor het project Algemeen
• Wens om overal in de afvalwaterketen grip te hebben op presteren, zodat daadwerkelijke handhaving mogelijk wordt • Huidige beoordelingssystematiek voor afvalwatersystemen biedt geen mogelijkheid om kwantitatief onderbouwde keuze te maken tussen investeren, beheren of sturen • Voorbeeld: hydraulische overbelasting NBT - aanleggen nieuwe tank = investeren - doseren vlokmiddel = beheren - terugtoeren influentgemaal = sturen • Doel = effect van investeren, beheren en sturen kwantificeerbaar in beeld brengen en pragmatisch toetsen op basis van werkelijk functioneren • Dus grote rol voor meten in nieuwe beoordelingsgrondslag, maar wel realistisch
Context van het project • Voor riolering en RWZI gelden individueel duidelijk omschreven specifieke eisen waaraan beheerder moet voldoen • Huidig toetsingskader voor RWZI is WVO. Dit is goed dichtgetimmerd en vertaald naar metingen - Effluenteisen - Afnameverplichting • Voor rioolstelsels wordt functioneren beoordeeld op basis van theorie - Basisinspanning - Waterkwaliteitsspoor • Bij niet voldoen al snel verplichting om te investeren. Bovendien is niet duidelijk wat er werkelijk in het systeem gebeurt • Bijvoorbeeld baten van frequent reinigen van kolken niet gekwantificeerd
• Van focus op inspanning naar focus op resultaat • Nadruk op riolering, omdat daar de verwachte winst het grootst is • Nieuwe vertaling van zorgplichten naar concrete meetstaven en meetmethodes • Specifieke uitwerking van de doelen - Beschermen volksgezondheid - Voorkomen wateroverlast: riolering - Voorkomen wateroverlast: grondwater - Voorkomen milieuschade: oppervlaktewater - Voorkomen milieuschade: bodem - Voorkomen hinder door instabiliteit bodem - Voorkomen geur- en geluidshinder - Garanderen begaanbaarheid maaiveld - Zuiveren van afvalwater: effluent - Zuiveren van afvalwater: zwemwater - Zuiveren en transporteren van afvalwater: energie - Transporteren van afvalwater: afnamecapaciteit
DE BEOORDELINGSGRONDSLAG VOOR AFVALWATERSYSTEMEN
Cases • Aanpak - Uitwerken lokaal beoordelingskader - Vastleggen huidige situatie en kenmerken - Opstellen schaduw GRP - Vergelijken schaduw GRP met huidig GRP • Uitwerking op basis van bekende DoFeMaMe systematiek • Niet alleen doorrekenen van consequenties voor inhoud, maar ook voor investeringen en personeel • Toepassing van nieuwe grondslag leidt tot verschuiving van activiteiten - Minder vervangingsinvesteringen - Meer focus op inspectie en onderzoek (bijv. inrichting hydraulisch meetnet) - Medewerker met andere kennis nodig (data- en systeemanalyse i.p.v. toezicht op uitvoering)
Hans Korving
[email protected]
Aanpak van het project • Vooronderzoek - Verkennen van vrijheidsgraden in maatregelen • Nadere uitwerking systematiek - Toetsen op feitelijk functioneren van afvalwatersysteem - Doelmatigheid van te verzamelen informatie over functioneren centraal - Rol van meten kan in de loop van de tijd toenemen • Toetsing systematiek in cases - Haarlemmermeer en Burgum - Gemeente en waterschap werken gezamenlijk lokale invulling uit
WINNET
Vervolgstappen • Afronding cases - Vergelijking met huidig GRP - Rapportage •Hoe kunnen we de nieuwe grondslag succesvol implementeren? - Bestuurlijke inbedding van belang - Communicatie op juiste niveau in organisatie • Wie of wat wordt er beter van de nieuwe grondslag? - Transparantie en doelmatigheid van maatregelen nemen toe • Wie doet er nog meer mee? - Als vervolg op cases grondslag op meer plekken integreren in GRP’s
Beoordelingsgrondslag voor afvalwatersystemen
8 nov 2012
WINNET
Beoordelingsgrondslag voor afvalwatersystemen
8 nov 2012
WINNET
Beoordelingsgrondslag voor afvalwatersystemen
8 nov 2012
Toetsen op basis van theorie of praktijk? 1)
2)
WINNET
Beoordelingsgrondslag voor afvalwatersystemen
8 nov 2012
Hoe focussen op resultaat?
WINNET
Beoordelingsgrondslag voor afvalwatersystemen
8 nov 2012
WINNET
Beoordelingsgrondslag voor afvalwatersystemen
8 nov 2012
Zelf aan de slag
Welke aannames liggen ten grondslag aan Basisinspanning? Waterkwaliteitsspoor? Effluenteisen? Afnameverplichting?
Wat zijn de gevolgen t.a.v. mogelijke maatregelen?
Wat komt er in beeld als we de aannames loslaten?
WINNET
Beoordelingsgrondslag voor afvalwatersystemen
8 nov 2012
Welke maatregelen kunnen we treffen? MAATREGELEN HUIDIG
RWZI MAATREGELEN HUIDIG
"gisteren" milieutechnisch riool
milieutechnisch rwzi
basisinspanning -vaste afnamecapaciteit -emissie/ha/jaar (mm) -rekenconcentratie -afvlakking dwa industrie -vaste rendementen -vaste systeemcapaciteit
"gisteren"
effluenteisen -gemeten gem. concentratie -gemeten gebiedsrendement afnamecapaciteit -vaste theoretische capaciteit
waterkwaliteitsspoor -zie basisinspanning
maatregelen set A = alle maatregelen met invloed op theoretisch functioneren -berging -poc -afkoppelen -stuwen/sturen
WINNET
maatregelen set B = alle maatregelen met invloed op concentratie en rendement -slibgehalte -slibbelasting -diverse regelingen -zandfilter -sturen op slibspiegelmeting
Beoordelingsgrondslag voor afvalwatersystemen
8 nov 2012
Welke maatregelen komen in beeld als we de aannames loslaten?
WINNET
3 groepen Groep 1: aanname 1-3 riolering Groep 2: aanname 4-6 riolering Groep 3: aannames RWZI Tijd = 10 minuten Daarna plenair bespreken
Beoordelingsgrondslag voor afvalwatersystemen
8 nov 2012
Mijn uitwerking <<< AANVULLEN>>>
WINNET
Gemeten afname capaciteit gemaal @ Gemeten emissie in volumes @ Gemeten emissie in concentraties @ Afwijkende systeemcapaciteit @ Gemeten rendement randvoorziening @ Gemeten pieklozing RWZI @ Concentraties vs vracht op RWZI @ Gemeten afname capaciteit RWZI @ Beoordelingsgrondslag voor afvalwatersystemen
8 nov 2012
WINNET
Beoordelingsgrondslag voor afvalwatersystemen
8 nov 2012
DoFeMaMe 2.0
WINNET
DoFeMaMe 2.0 invullen op basis van locale wensen Prestatie-eisen gedefinieerd op systeem niveau Niet zoals in huidige DoFeMaMe op object niveau Systeem functioneren nog vertalen naar objecten Hoe moet object functioneren om te voldoen? Goed mogelijk via operationele programma’s
Beoordelingsgrondslag voor afvalwatersystemen
8 nov 2012
WINNET
Beoordelingsgrondslag voor afvalwatersystemen
8 nov 2012
Wat betekent het in de praktijk?
Studie rioolvreemd water Utrecht (samen met HDSR)
Resultaat = overstorten langs de Vecht ophogen is effectieve maatregel
Aanpak opgenomen in vGRP uitvoeren werkzaamheden = overstorten ophogen monitoren inspanning = aantal overstorten per jaar monitoren effectiviteit = jaarlijks onderzoek DWA aanvoer op RWZI isotopenverhouding per deelgebied
WINNET
Beoordelingsgrondslag voor afvalwatersystemen
8 nov 2012
Uitwerking van de grondslag Motivatie voor het project Algemeen
• Wens om overal in de afvalwaterketen grip te hebben op presteren, zodat daadwerkelijke handhaving mogelijk wordt • Huidige beoordelingssystematiek voor afvalwatersystemen biedt geen mogelijkheid om kwantitatief onderbouwde keuze te maken tussen investeren, beheren of sturen • Voorbeeld: hydraulische overbelasting NBT - aanleggen nieuwe tank = investeren - doseren vlokmiddel = beheren - terugtoeren influentgemaal = sturen • Doel = effect van investeren, beheren en sturen kwantificeerbaar in beeld brengen en pragmatisch toetsen op basis van werkelijk functioneren • Dus grote rol voor meten in nieuwe beoordelingsgrondslag, maar wel realistisch
Context van het project • Voor riolering en RWZI gelden individueel duidelijk omschreven specifieke eisen waaraan beheerder moet voldoen • Huidig toetsingskader voor RWZI is WVO. Dit is goed dichtgetimmerd en vertaald naar metingen - Effluenteisen - Afnameverplichting • Voor rioolstelsels wordt functioneren beoordeeld op basis van theorie - Basisinspanning - Waterkwaliteitsspoor • Bij niet voldoen al snel verplichting om te investeren. Bovendien is niet duidelijk wat er werkelijk in het systeem gebeurt • Bijvoorbeeld baten van frequent reinigen van kolken niet gekwantificeerd
• Van focus op inspanning naar focus op resultaat • Nadruk op riolering, omdat daar de verwachte winst het grootst is • Nieuwe vertaling van zorgplichten naar concrete meetstaven en meetmethodes • Specifieke uitwerking van de doelen - Beschermen volksgezondheid - Voorkomen wateroverlast: riolering - Voorkomen wateroverlast: grondwater - Voorkomen milieuschade: oppervlaktewater - Voorkomen milieuschade: bodem - Voorkomen hinder door instabiliteit bodem - Voorkomen geur- en geluidshinder - Garanderen begaanbaarheid maaiveld - Zuiveren van afvalwater: effluent - Zuiveren van afvalwater: zwemwater - Zuiveren en transporteren van afvalwater: energie - Transporteren van afvalwater: afnamecapaciteit
DE BEOORDELINGSGRONDSLAG VOOR AFVALWATERSYSTEMEN
Hans Korving
[email protected]
Cases • Aanpak - Uitwerken lokaal beoordelingskader - Vastleggen huidige situatie en kenmerken - Opstellen schaduw GRP - Vergelijken schaduw GRP met huidig GRP • Uitwerking op basis van bekende DoFeMaMe systematiek • Niet alleen doorrekenen van consequenties voor inhoud, maar ook voor investeringen en personeel • Toepassing van nieuwe grondslag leidt tot verschuiving van activiteiten - Minder vervangingsinvesteringen - Meer focus op inspectie en onderzoek (bijv. inrichting hydraulisch meetnet) - Medewerker met andere kennis nodig (data- en systeemanalyse i.p.v. toezicht op uitvoering)
Aanpak van het project Vervolgstappen
• Vooronderzoek - Verkennen van vrijheidsgraden in maatregelen • Nadere uitwerking systematiek - Toetsen op feitelijk functioneren van afvalwatersysteem - Doelmatigheid van te verzamelen informatie over functioneren centraal - Rol van meten kan in de loop van de tijd toenemen • Toetsing systematiek in cases - Haarlemmermeer en Burgum - Gemeente en waterschap werken gezamenlijk lokale invulling uit
WINNET
• Afronding cases - Vergelijking met huidig GRP - Rapportage •Hoe kunnen we de nieuwe grondslag succesvol implementeren? - Bestuurlijke inbedding van belang - Communicatie op juiste niveau in organisatie • Wie of wat wordt er beter van de nieuwe grondslag? - Transparantie en doelmatigheid van maatregelen nemen toe • Wie doet er nog meer mee? - Als vervolg op cases grondslag op meer plekken integreren in GRP’s
Beoordelingsgrondslag voor afvalwatersystemen
8 nov 2012
