Telelens op de toekomst

Telelens op de toekomst Middenbedrijf houdt zich nauwelijks bezig met ‘megatrends’ Januari 2013

© 2013 KPMG Accountants N.V.

2 | Telelens Continuous op de auditing toekomst and continuous monitoring: The current status and the road ahead


Telelens op de toekomst | 3

Inhoud Introductie 5 Crisis? What crisis? 6 Megatrends 10 Change is now 12 Onderzoeksresultaten 24 Slot 32


4 | Telelens op de toekomst



Introductie Wat onderscheidt succesvolle, snel groeiende, ondernemingen van andere ondernemingen? Die vraag stond centraal in een onderzoek onder 50 ondernemingen dat KPMG in het najaar van 2012 uitvoerde. We gingen diepgaande gesprekken aan met deze ondernemers om een goed beeld te krijgen van hun succesfactoren. In deze publicatie delen we de uitkomsten daarvan met u. Wat ons is opgevallen in de gesprekken is dat het in de meeste gevallen gaat om ondernemingen met een duidelijke visie op de markt. Het


succes is te danken aan de vasthoudendheid en focus waarmee zij deze visie uitdragen en omzetten in actie. Deze houding heeft echter ook een keerzijde. De ondervraagden blijken maar zeer beperkt bezig te zijn met hoe megatrends – op het gebied van demografie, technologie, milieu, ethiek – de komende jaren hun onderneming beïnvloeden. Dat is opmerkelijk, want er zijn grote maatschappelijke veranderingen gaande die hun invloed op het bedrijfsleven niet missen en zorgen voor zowel kansen als bedreigingen. In dit onderzoek presenteren we naast de onderzoeks-

resultaten dan ook enkele vergezichten op wat de toekomst mogelijk in petto heeft. Om ondernemers daarover te prikkelen en te inspireren. In hoofdstuk 1 treft u onze analyse van de gesprekken aan. In hoofdstuk 2 volgt een korte beschrijving van de megatrends die we in hoofdstuk 3 praktisch maken met een serie voorbeelden die mogelijk van invloed zijn op de ondernemer. Hoofdstuk 4 bevat tot slot de cijfermatige uitkomsten van het onderzoek.


hoofdstuk

01



Crisis? What crisis? De economische crisis trekt flinke sporen in het gehele bedrijfsleven. In vrijwel elke sector staan de marges al jaren flink onder druk of is er sprake van vraaguitval. “We vechten hier elke dag tegen de crisis”, zo verzuchtte een ondernemer dan ook in een van de interviews ten behoeve van dit KPMGonderzoek. Dat is heel begrijpelijk. Maar het is feitelijk ook zinloos. Want vechten tegen een crisis is onbegonnen werk. U heeft als ondernemer immers geen invloed op die crisis. En u kunt zich dan ook maar beter richten op zaken die u wel kunt beïnvloeden. Zaken net een tikje beter, slimmer, sneller of goedkoper doen dan uw concurrent. Want uw concurrent – en niet de crisis – is uw tegenstander. Doet u dat ook echt? Grijpt u elke kans aan om een paar procent beter te zijn dan uw tegenstander? Of laat u zich ook wel eens verleiden om de crisis als gemakkelijk excuus te gebruiken als u een gevecht in de markt verliest? Bovendien is er nog iets anders aan de hand met de crisis. Deze schept op langere termijn ook kansen en is waarschijnlijk de opmaat naar een nieuwe realiteit. We zitten middenin het oog van de storm van een klassiek economisch fenomeen, namelijk de creatieve destructie van de Oostenrijkse econoom Joseph Schumpeter. Die theorie komt erop neer dat we pas tot vernieuwing kunnen komen als we het oude afbreken. Dat is nu volop aan de gang, onder invloed van de ontwikkeling van onder meer verregaande transparantie en baanbrekende nieuwe technologie. Bent u als ondernemer voorbereid op deze nieuwe wereld?

1 http://en.wikipedia.org/wiki/Lean_manufacturing


Ga er maar aan staan. U moet enerzijds strak laveren om de enorme uitdagingen van dit moment aan te kunnen. En u moet anderzijds ook vooruitkijken naar wat er voor een nieuwe wereld – met nieuwe marktkansen, maar ook met nieuwe risico’s – er aan het ontstaan is. Terwijl nog lang niet altijd duidelijk is hoe die nieuwe wereld er precies uitziet. KPMG wil daar graag een rol bij spelen. We realiseren ons als geen ander dat veel ondernemingen geen systematisch onderzoek naar de toekomst kunnen doen. Ze hebben immers geen strategiestaf. We zijn ervan overtuigd dat het juist nu – in het oog van de storm – pure noodzaak is om die toekomst wel haarfijn aan te voelen. Met dit onderzoek helpen we u daarbij. In het onderzoek hebben we 50 ondernemers diepgaand bevraagd over hoe zij de toekomst zien en hoe ze hun onderneming prepareren voor die toekomst. Dat leverde ons een schat aan materiaal op, waaruit twee kernvragen zijn te destilleren: 1 Uw ideeën zijn goed; maar zijn de ideeën van uw medewerkers nog beter? Als er een ding duidelijk is geworden uit het onderzoek, is het wel dat ondernemers bevlogen mensen zijn die met overtuiging en zelfverzekerdheid hun onderneming opbouwen. Bijna tweederde van hen meent dat hun onderscheidende visie het verschil maakte in het bereiken van ondernemingssucces (genoemd door 59%). De cijfers spreken dus boekdelen en worden ondersteund door de kwalitatieve ervaringen in de gesprekken.

Ondernemers vertellen daarin zelfverzekerd hoe hun visie – gecombineerd met een flinke dosis wilskracht – zorgt voor succes. Er spreekt veel focus uit. Dat is geweldig, maar tegelijkertijd is het een van de klassieke valkuilen bij het ondernemen. Want een duidelijke visie mag niet ontaarden in tunnelvisie of zonnekoningengedrag. Waar het om gaat is dat ondernemers ook luisteren naar anderen en ideeën van onderop serieus nemen. Ondernemers moeten zich bewust zijn van de valkuil dat hun visie onaantastbaar wordt. Wie de ideeën en opvattingen van anderen een serieuze kans geeft – en stimuleert – ontdekt vaak ook concrete verbetermogelijkheden. Bovendien leidt dit tot een enorme betrokkenheid van medewerkers, die zich zeer gewaardeerd voelen. Managers, directeuren of ondernemers zijn dus geen alwetende zieners en moeten hun medewerkers stimuleren (en waarderen) om mee te denken. Dat besef leeft steeds sterker en past bij de maatschappelijke tijdgeest van dit moment. Niet voor niets mag het LEAN denken1 – een managementfilosofie gebaseerd op continue verbetering door ideeën van onderop – zich dan ook verheugen in veel belangstelling. Een goede ondernemer heeft geen (ingewikkelde) methoden nodig om dat te doen en weet dat hij zijn medewerkers moet prikkelen om mee te denken. Maar het onderzoek laat ook zien dat ondernemers soms de neiging hebben om alleen de eigen visie te laten domineren. De beste ideeën komen vaak van de werkvloer. Dat is een universele waarheid die geldt voor verzekerings-


maatschappijen, loodgieters, makelaarskantoren en elk ander denkbaar bedrijf. Een prachtig voorbeeld uit de praktijk is een bouwbedrijf dat asfalteringswerkzaamheden uitvoert op een druk bereden snelweg. De opdrachtgever rekent de bouwer af op zo min mogelijk (nachtelijke) afsluitingen van wegvakken en het gaat om een complexe logistieke operatie. Door nadrukkelijk de ideeën van vrachtwagenchauffeurs, operators en andere werklui in de organisatie af te tappen bleek men de tijd tussen de afsluiting en de daadwerkelijke start van de asfaltmachine met veertig minuten te kunnen beperken. Dat lijkt weinig maar is in werkelijkheid het verschil tussen winst en verlies. En het management had het zelf niet kunnen bedenken…

Ondernemers die op die manier voortdurend bezig zijn zich samen met hun mensen te verbeteren maken daarmee het verschil. En op zo’n manier vecht je niet tegen een crisis, maar tegen je concurrent. Dat is het enige relevante gevecht. 2 Uw ideeën zijn goed; maar zijn ze ook toekomstvast? Een aantal klassieke factoren voor ondernemingssucces domineren ook nu nog de onderzoeksresultaten. Ondernemers hechten aan goede mensen, in de wetenschap dat ze daarmee het verschil kunnen maken (genoemd door 63%); ze willen dat hun bedrijf bovenop de klant zit (65%); en ze investeren in onderscheidende nieuwe producten vanuit de gedachte dat stilstand gelijkstaat aan achteruitgang (53%). Deze drie zaken worden met afstand het meest genoemd. Bij een andere vraag is echter ook een ander opvallend patroon zichtbaar. Ondernemers blijken zich vooral zorgen te maken over de kracht van de concurrent (genoemd door 72%), de economische tegenwind (58%) en de negatieve effecten van weten regelgeving (51%). Dat is in het huidige tijdperk natuurlijk begrijpelijk maar staat wel in schril contrast met de aandacht die ze hebben voor grote thema’s als (grondstoffen)schaarste (16%), geografische verschuiving van welvaart (9%) of doorbraken op het gebied van (informatie)technologie (19%). Dat is best zorgwekkend. Want het is evident dat een aantal megatrends gaat zorgen voor grote wijzigingen in businessmodellen en marktverhoudingen. De geschiedenis heeft



dat ook talloze keren laten zien. Kodak is een schoolboekjesvoorbeeld in dit verband. Het bedrijf beschikte over alle kennis van digitale fotografie en had ook de beste mensen in huis. Toch miste men de boot toen de digitale fotografie razendsnel opkwam. Tal van onderzoeken laten dan ook zien dat langdurig ondernemingssucces afhangt van de mate waarin ondernemingen zich kunnen aanpassen aan een fundamentele verandering van de omgeving. Bij dit concept van de ‘survival of the fittest’ gaat het niet om kracht, maar om aanpassingsvermogen. Niet de sterkste wint, maar degene die zich het beste weet aan te passen. Ondernemingen staan dan ook voor de uitdaging in te spelen op een toekomstige verschuiving in maatschappelijke verhoudingen, veranderende markten of een snel opkomende nieuwe technologie. Daar is meer voor nodig dan een strakke en efficiënte organisatie en een klantgerichte mentaliteit. Het gaat vooral om het systematisch bezig zijn met het vertalen van omgevingssignalen naar je strategie en bedrijfsvoering. Want successen uit het verleden bieden geen enkele garantie voor de toekomst.

voelhoorns niet expliciet inrichten. Het onderzoek geeft aan dat de succesvolle ondernemingen van nu te weinig bezig zijn met deze fundamentele vragen over de toekomst.

Elk bedrijf heeft dan ook goede feedback mechanismen nodig om toekomstscenario’s te vertalen naar de bedrijfsvoering. Met andere woorden: elk bedrijf moet nieuwsgierig zijn naar wat er voorbij de volgende bocht te zien is en dat vertalen naar de eigen strategie. Grote ondernemingen hebben daar vaak specialistische professionals of stafafdelingen voor. Kleinere ondernemingen kunnen vanwege hun omvang dergelijke

Is het voor een ondernemer wel verstandig om met dit soort vragen bezig te zijn in tijden van acute crisis? Naar onze overtuiging wel. Juist nu we in het oog van de storm lijken te zitten. Chaos is immers vaak de voorbode van groei. En als u straks wilt profiteren van die groeimogelijkheden is het zaak om nu uw neus in zaken te steken die ver van uw business af lijken te staan en dat ook te vragen van uw mensen. Ook zij moeten uit hun comfort zone


Hier zien we een rol weggelegd voor KPMG. We kunnen u een spiegel voorhouden over wat de toekomst mogelijk gaat brengen. We willen u daarmee prikkelen om steeds voorbij de volgende bocht te kijken.

Inspiratie over de toekomst

komen en meedenken over wat de toekomstscenario’s betekenen voor de onderneming. En dat is voor elk bedrijf van belang, van hoogwaardige internetbedrijven tot snoepfabrikanten en van reisorganisaties tot verffabrieken. We zetten hierna dan ook het zoeklicht op een aantal relevante ontwikkelingen voorbij de waan van de dag. Ontwikkelingen die u hopelijk aan het denken zetten. Die uw nieuwsgierigheid verder aanwakkeren en daarmee wellicht tot nieuwe kansen leiden. Want dat is onze overtuiging: nieuwsgierigheid is de brandstof voor groei.


hoofdstuk

02



Megatrends We kunnen de toekomst niet voorspellen. Maar we kunnen ons wel goed op de hoogte stellen van relevante trends, mogelijke scenario’s in kaart brengen en de verkregen inzichten delen met onze relaties. Bij KPMG houden we ons daar ook intensief mee bezig. Onze Forward Thinking professionals1 doen dat vanuit een visie dat de wereld op vier terreinen transformeert. Deze transformatie raakt – op enig moment – elke onderneming en het is dan ook van groot belang dat ondernemers nadenken over deze megatrends.

Het gaat om de volgende vier terreinen: Demografie: De wereldbevolking groeit naar 9 miljard mensen maar de groei is er zeker in het Westen uit. De verwachting is dat in 2045 er alleen nog sprake zal zijn van bevolkingsgroei in Afrika. Er is in het Westen sprake van een ingrijpende dubbele vergrijzing: de gemiddelde leeftijd van de bevolking loopt op en mensen worden als gevolg van onder meer innovaties in de zorg ook ouder. Vrouwen vervullen een steeds belangrijkere rol bij het genereren van inkomen en bij het nemen van beslissingen. De rijkdom en welvaart verschuift naar de BRIC-landen. Er is sprake van een voortgaande urbanisatie: nu al woont meer dan de helft van de bevolking in stedelijk gebied, en de verwachting is dat deze trend verder zal doorzetten. En in 2020 zullen we voor het eerst in de geschiedenis meemaken dat er vijf generaties medewerkers samenwerken op de werkvloer, ieder met eigen normen, waarden en verwachtingspatronen.

Technologie:

Waarden en ethiek:

We groeien steeds verder naar een genetwerkte samenleving. De hoeveelheid data blijft exponentieel groeien. De rekencapaciteit van computers ook. Daardoor ontstaan er nieuwe mogelijkheden om data om te zetten in waardevolle inzichten. Technologie speelt een steeds prominentere rol in de samenleving en wordt steeds meer een vanzelfsprekendheid in alles wat we doen. Technologie raakt ook steeds meer geïntegreerd in het leven van mensen – zelfs in fysieke zin – en is daarmee niet langer een add on. Door dit alles wordt ook de veiligheid van data een steeds belangrijker thema.

We groeien toe naar een wereld met radicale transparantie: er zijn geen geheimen meer en de opvattingen over privacy verschuiven. Veel burgers delen informatie die voorheen tot het privé domein werd gerekend. Ondernemingen hebben ook te maken met deze vergaande transparantie en moeten dan ook actief meedoen in het debat en daarmee bouwen aan merken die het vertrouwen verdienen. De ‘crowd’ wint aan macht en is de basis voor veel innovatiekracht. Klassieke marketing is op zijn retour omdat mensen vooral afgaan op aanbevelingen uit die crowd. De nieuwste generatie medewerkers (de millennials) doet zijn intrede op de werkvloer en typeert zich door zeer directe feedback en openheid over verwachtingen.

Duurzaamheid: Als gevolg van bevolkingsgroei en groeiende welvaart staat de leefomgeving onder druk. De daarmee gepaard gaande economische expansie creëert schaarste van grondstoffen en leidt ook tot de overgang naar meer duurzame vormen van energie. Klimaatverandering draagt bij aan een hogere frequentie van natuurrampen. De impact op het milieu wordt steeds meer kwantificeerbaar en zal worden geïntegreerd in de kostprijs van producten.

De hiervoor geschetste megatrends zijn naar hun aard wat abstract. De echte moeilijkheid voor ondernemers schuilt in het vertalen van deze trends naar wat het concreet betekent voor hun business. Daartoe presenteren we in het volgende hoofdstuk een aantal voorbeelden.

1 Forward Thinkers zijn KPMG professionals die relaties in een interactieve sessie meenemen door de belangrijkste ontwikkelingen die voor hen gaan spelen. We vertalen samen met h en deze trends naar wat het concreet betekent voor hun business. En op basis daarvan schetsen we een roadmap voor de toekomst; waar moet een organisatie nú op acteren, welke plannen moeten worden uitgewerkt en welke scenario’s moeten worden ontwikkeld om klaar te zijn voor de toekomst. Forward Thinking, Reverse Planning.



hoofdstuk

03



Change is now In dit hoofdstuk geven we een serie voorbeelden van wat de megatrends uit hoofdstuk 2 feitelijk kunnen betekenen voor de producten, diensten, werkwijzen en markten van ondernemingen. We presenteren u daarbij een potpourri van ontwikkelingen, voorbeelden en technieken die zeker niet volledig is, maar u hopelijk op het spoor brengt van nieuwe kansen.

Zelfreinigende objecten De Technische Universiteit Eindhoven heeft een speciale coating ontwikkeld die zelfreinigend en vuilafstotend werkt. De nieuwe toepassing is bruikbaar voor auto’s, smartphones, contactlenzen, zonnepanelen en zelfs schepen en vliegtuigen. Meer weten?

Impact Sectoren Termijn

http://www.tue.nl/universiteit/nieuws-en-pers/nieuws/17-07-2012-nooit-meerautowassen-dankzij-nieuwe-coatingtechnologie/ automobielindustrie, wasstraten, schoonmaakbedrijven 6 tot 8 jaar

Nooit meer taalproblemen Google en onderzoeksinstituut DARPA van de Amerikaanse defensie werken er al jaren aan: instant vertaalsoftware. Zodat gesproken woord – of een email of chat – direct wordt vertaald in willekeurig welke andere taal. Meer weten?


http://www.sri.com/work/projects/broad-operational-language-technology-boltprogram alle sectoren, en vertaalbureaus in het bijzonder 5 jaar

Consument krijgt de macht Verzekeraar FBTO laat op de site www.onderling.nl de stem van het grote publiek al meepraten over twijfelachtige claims van klanten. Dat leidt soms tot een herziening van de beslissing. De groeiende invloed van consumenten speelt over



een breed front. Mooi voorbeeld is ook hoe speelgoedfabrikant Lego fans hun eigen creatie laat uploaden op Lego Cuusoo en laat beoordelen door het publiek. Zeer populaire modellen worden in productie genomen en als dank krijgt de bedenker een provisie van 1% van de omzet. Meer weten? Impact Sectoren Termijn

www.onderling.nl en http://lego.cuusoo.com/

Alle sectoren Nu

Opkomst van 3D-printing Rond 1995 begon de massa te ruiken aan internet. We wisten dat het groot ging worden, maar we hadden geen idee hoe. 3D-printing verkeert nu in dezelfde fase. Tandartsen maken er hun kronen al mee en pioniers openen 3D-printshops waar iedereen zijn design kan laten maken. Kan 3D-printing de lopende band productie van de 21e eeuw worden? Heeft Windows straks een ‘Make’ knop op elke computer? Gaan we ontwerpen kopen – die we vervolgens zelf produceren – in plaats van producten? En wat heeft dat voor gevolgen voor de logistieke sectoren? Meer weten?


http://techcrunch.com/2012/10/09/wireds-chris-anderson-todays-maker-movementis-the-new-industrial-revolution-tctv/

Alle sectoren Komende 10 jaar

Consument wordt energieproducent Het is niet de vraag of, maar wanneer, we overgaan op duurzame energie. Ook de winnende technologieën zijn nog niet zeker. Het kan ook uit onverwachte hoek komen: het Wageningse bedrijf Plant-e kan bijvoorbeeld al energie opwekken uit planten. Het lijkt onvermijdelijk dat de consument zelf een grote rol gaat spelen in de opwekking van energie en in huizen gaat wonen die per saldo geen energie kosten maar opleveren. Met zonnepanelen, warmtekrachtkoppelingen en vele andere zaken. Iedereen wordt dus een energieproducent (een prosumer). Meer weten?



http://www.kpmg.com/NL/nl/IssuesAndInsights/ArticlesPublications/ Documents/PDF/Energy-and-Natural-Resources/Nieuwe-Energiewereld-NieuweBusinessmodellen.pdf

Energie, installatiebedrijven, bouw De komende tien jaar


Bedrijven laten hun true cost zien Ondernemingen veroorzaken schade aan de leefomgeving doordat ze CO2 uitstoten, eindige grondstoffen gebruiken of het leefklimaat onder druk zetten. De kosten daarvan zijn niet zichtbaar in de resultaten, want bedrijven hoeven er niet voor te betalen. Voorlopers als Puma zijn nu al bezig om deze ‘true cost’ zichtbaar te maken in hun resultaten en mogelijk wordt dergelijke vergaande transparantie de norm voor grotere bedrijven. In de toekomst zal dat mainstream worden en ook doorsijpelen naar het MKB. Bedrijven worden straks afgerekend door het publiek op deze true cost. Meer weten? Impact Sectoren Termijn

http://www.trucost.com/

Alle sectoren De komende tien jaar

De opkomst van de custowner De binding van consumenten met een product wordt belangrijker. Zij willen een product niet alleen passief kunnen gebruiken, maar er ook in investeren, bijvoorbeeld middels crowdfunding. Zodat ze er zowel emotioneel als financieel een band mee hebben. Een mooi voorbeeld is WakaWaka, een lampje dat oplaadbaar is met zonnepanelen en ook fungeert als oplader voor mobiele telefoons. Wie er een koopt – bijvoorbeeld door de verdere ontwikkeling ervan te financieren met crowdfunding – draagt ook bij aan een goedkope uitrol in onder meer Afrika waar dit eenvoudige product voorziet in basisbehoeften in rurale gebieden. Meer weten? Impact Sectoren Termijn

http://www.trendwatching.com/trends/minitrends/#custowners

Business to Consumer Nu

Alles wordt een game Serious games rukken in de breedte op en maken van veel serieuze zaken een leuk spel. Games kunnen helpen om de files te verminderen, het onderwijs te verbeteren of beter om te gaan met suikerziekte en spelen ook nog eens in op gemeenschapszin. GymPact is bijvoorbeeld een ‘pact’ over hoe vaak mensen naar de sportschool gaan en wat de boete bedraagt als zij verzaken. Wie zijn doelen haalt krijgt een beloning. Wie faalt moet betalen aan de GymPact-community. Dergelijke concepten komen op een breed terrein op. Meer weten?



http://www.frankwatching.com/archive/2010/11/29/gamification-de-heilige-graalvoor-verbintenis-met-je-gebruikers/

Alle sectoren Nu


Het einde van het password komt eraan Een password is geen goed middel om data te beveiligen. En feitelijk ook een hopeloos ouderwets concept. Het wachtwoord zal worden vervangen door herkenning van de unieke kenmerken van een gezicht, stem of iris. Meer weten? Impact Sectoren Termijn

http://www.wired.com/gadgetlab/2012/11/ff-mat-honan-password-hacker/all/

Alle sectoren Vijf jaar

Voelen met de smartphone IBM meent dat de smartphone van nu nog maar in de kinderschoenen staat. Want in de toekomst zal het ook mogelijk zijn dat u dingen aan kunt raken met uw mobieltje. Zodat u onder meer kunt voelen hoe een leren tas in een webshop voelt. Dat zou volgens IBM binnen vijf jaar mogelijk zijn door gebruik van haptische, infrarode en drukgevoelige technologieën. Terzijde: het mobieltje is over een paar jaar ook totaal flexibel, want Samsung heeft nu al een techniek in handen voor flexibele touchscreen schermen. Meer weten? Impact Sectoren Termijn

http://ibmresearchnews.blogspot.nl/2012/12/ibm-5-in-5-2012-touch.html


Cashless society Nu al betalen mensen gemiddeld niet meer dan een paar procent van hun uitgaven met contant geld. En dat gaat de komende tien jaar nog veel minder worden, want de mogelijkheden om (kleine) bedragen te voldoen middels een mobiele telefoon of ander elektronisch middel zijn straks alomtegenwoordig. De cashless society is dan ook dichterbij dan menigeen denkt. Meer weten? Impact Sectoren Termijn


http://www.cashlessbetalen.nl/



Meer virtuele handen aan het bed Informatietechnologie draagt bij aan een nieuwe manier van werken in de zorg. De handen aan het bed zullen straks vooral virtuele handen zijn, maar ook de rolverdeling tussen patiënt en zorgverlener verandert. De houding van de (steeds beter geïnformeerde) patiënt verschuift van een passieve naar een actieve. De rol van de professional verschuift van autoriteit in de richting van partnership en wordt ingevuld middels informatietechnologie. Een rode lijn is dat de zorgklant niet langer het lijdend voorwerp is, maar het leidend voorwerp. Meer weten?


http://www.kpmg.com/global/en/issuesandinsights/articlespublications/ accelerating-innovation/pages/three-concepts-sustainable-ehealth.aspx

Zorg Tien jaar

Crowdsourcing R&D Automaker Fiat bracht in 2009 de Mio, een nieuw concept car uit. Dat is geen schokkend nieuws, want dat gebeurt wel vaker. Bijzonder was echter dat deze concept car werd ontwikkeld door de ideeën af te tappen bij circa 10.000 mensen in 160 landen. De ‘crowd’ bleek zeer waardevolle suggesties te kunnen genereren en levert daarmee een bijdrage aan de R&D van Fiat. Het is de volgende stap in open innovatie, waarin innovatie niet binnen de muren van de onderneming plaatsvindt, maar in nauwe samenwerking met de omgeving. Meer weten?


http://www.inc.com/guides/201109/how-to-crowdsource-your-resarch-anddevelopment.html

Alle sectoren Nu

Esthetiek en groene energietechnologie gaan het huwelijk aan Duurzame energieproductie is hard nodig maar zonnepanelen en windmolens zijn voor velen geen lust voor het oog. Nu dergelijke technieken grootschalig doorbreken ontstaat er ook vraag naar mooie producten. Een fascinerend voorbeeld is het Nederlandse concept Integrated Roof Wind Energy System (IRWES) dat gebruik maakt van de wind die tegen een gebouw aanbotst en visueel volledig kan versmelten (of juist contrastreren) met het gebouw. Meer weten? Impact Sectoren Termijn


http://www.irwes.com/

Bouw, architecten, energiesector Nu


Afval heeft waarde Wanneer we onze enorme afvalbergen als iets van waarde gaan zien, ontstaan er ongekende mogelijkheden. De combinatie van voortschrijdende technologie en een veranderende tijdgeest maakt steeds meer mogelijk. Mooi voorbeeld: een Nederlandse ondernemer verwerkt de schier eindeloze bergen residuhout die ontstaan bij Zuid Amerikaanse houtzagerijen tot pellets waarmee hier zwembaden, scholen en campings energie besparen met hun houtgestookte ketel. Ander voorbeeld: het bedrijf Mestpartners zet speciale mestverwerkingsinstallaties neer bij varkensboeren die de mest kunnen scheiden in loosbaar water en waardevolle stoffen als fosfaat en kalium. Dat leidt tot winst voor het milieu en is ook goed voor de winst van de boeren die kunnen besparen op de kosten. Wie anders naar afval kijkt ziet kansen. Meer weten? Impact Sectoren Termijn

http://mestpartners.nl/

Alle sectoren Nu

Social Commerce: de kracht van samen Social shopping is dé toekomst als het gaat om (online) shoppen. Het koppelt het gevoel van gezelligheid, vrijheid en vrienden aan het koopproces. Shoppen is straks dan ook vooral een niet te serieuze aangelegenheid. Hoe de online shops van de toekomst eruit zien is nog niet duidelijk. Maar het is vrijwel zeker dat er speelelementen (gamification) en sociale elementen (Facebook) in zitten. De recente samenwerking tussen eBay en Facebook is een niet te missen signaal. Meer weten? Impact Sectoren Termijn

http://en.wikipedia.org/wiki/Social_commerce Online business Nu

Inspelen op vergrijzing medewerkersbestand De grootste BMW-fabriek in Beieren werd recent voor 20 miljoen euro verbouwd om deze te prepareren voor 50-plussers. Tal van faciliteiten werden aangepast, het restaurant biedt gezondere maaltijden en de lopende band draait een derde langzamer dan de geldende BMW norm. Toch is de business case voor de fabriek volgens BMW prima, want de fabricagekosten liggen lager. Inspelen op groepen met een afstand tot de arbeidsmarkt (bijvoorbeeld gehandicapten, verslaafden) zal in bredere zin steeds belangrijker worden. Meer weten?



http://www.z24.nl/economie/artikel_201865.z24/Primeur__speciale_BMW-fabriek_ voor_50-plussers.html Alle sectoren Tien jaar


Verven zonder water Nike is begonnen met het verven van textiel zonder het gebruik van water en past daarbij de innovatieve, duurzame technologie van het Nederlandse DyeCoo toe. Op dit moment is er gemiddeld 100 tot 150 liter water nodig om één kg textiel te kleuren en veel water komt vervuild met chemicaliën in het milieu rondom de fabrieken terecht, voornamelijk in Azië. Voorlopig kan alleen polyester gekleurd worden met deze technologie – gebaseerd op superkritisch CO2 – maar ook katoen en synthetische stoffen zullen snel tot de mogelijkheden behoren. Meer weten? Impact Sectoren Termijn

http://www.dyecoo.com/ Kleding en vele andere Tien jaar

Opkomst van Cradle to Cradle “The waste, pollution, crude products and other negative effects are not the results of corporations doing something morally wrong. They are the consequence of outdated and unintelligent design.” Dit is het basisidee van Cradle to Cradle grondleggers William McDonough and Michael Braungart. Het concept gaat uit van gesloten ketens waarin geen afval ontstaat. We staan nog aan het begin van een fascinerende zoektocht op dat gebied. In Hoofddorp wordt bijvoorbeeld gebouwd aan een fullservice kantorenpark volgens de Cradle to Cradle (C2C) filosofie. En tapijtfabrikant Desso is een voorloper op dit gebied. Meer weten? Impact Sectoren Termijn


http://en.wikipedia.org/wiki/Cradle-to-cradle_design

Alle sectoren Tien jaar


Het verschil tussen robots en mensen wordt kleiner Robotica belooft al jarenlang een aardverschuiving in fabrieken en logistieke centra te veroorzaken, maar staat relatief nog steeds in de kinderschoenen. Dat kon de komende jaren wel eens gaan veranderen nu er betaalbare robots op de markt komen die niet alleen in staat zijn om geprogrammeerde taken betrouwbaar uit te voeren, maar ook in staat zijn tot interactie met mensen. Baxter (zie http://www.rethinkrobotics.com/index.php/products/baxter/ ) zoekt daarbij zelfs daadwerkelijk oogcontact en kan door collega’s op de werkvloer worden getraind, simpelweg door hem aan de hand mee te nemen. Een van de effecten zou kunnen zijn dat productie weer kleinschaliger en lokaler wordt. Volgens sommige experts zullen we rond 2020 allemaal een huisrobot hebben zoals we nu een computer hebben. Meer weten? Impact Sectoren Termijn

http://www.wired.com/gadgetlab/2012/12/ff-robots-will-take-our-jobs/


Verkopers worden afgeschaft De klassieke verkoper heeft zijn beste tijd gehad. Commodity producten – die naar hun aard niet onderscheidend zijn – worden vrijwel alleen nog online aangeschaft, zowel door bedrijven als door consumenten. En voor producten of diensten die wel onderscheidend zijn is het expertmodel van toepassing: de koper komt dan samen met een inhoudelijke expert – niet met een verkoper – tot een maatwerk keuze. Verkopers zijn in dat proces niet langer nodig. Meer weten?


http://www.mt.nl/397/72196/b2b-marketing/9-trends-in-b2b-marketing-ensales.html

Alle sectoren Drie jaar

Radicale transparantie Er zijn (bijna) geen geheimen meer. Wikileaks – geleid door Julian Assange – was wat dat betreft een mooi sign of the times. De om zich heen grijpende radicale transparantie stelt bedrijven voor een dilemma. Ze willen graag de informatiestroom over zichzelf beheersen, maar dat is nauwelijks nog mogelijk. De Amerikaanse publicist Clive Thompson spreekt in dit verband van de seethrough-CEO en pleit ervoor dat de enige zinvolle strategie is om volstrekt open te zijn en vooral veel mee te discussiëren op sociale media. Reageren op incidenten is immers vaak weinig effectief. Bovendien: mensen prikken steeds vaker feilloos door PR-praat heen of negeren het simpelweg. Authenticiteit en betrouwbaarheid worden dan ook steeds belangrijker: bedrijven moeten dan ook een verhaal hebben over het wat en waarom van hun activiteiten.



Meer weten? Impact Sectoren Termijn

http://www.wired.com/wired/archive/15.04/wired40_ceo.html

Alle sectoren Twee jaar

Urban Farming Deze zomer werd het grootste Urban Farming Dak van Europa geopend op een kantorencomplex langs de A10. Werknemers eten daar groente en fruit van eigen dak. Het lijkt een kwestie van tijd voordat deze concepten mainstream gaan, zeker nu ook stapelbare teelt mogelijk is in leegstaande hallen en op zeer efficiënte en duurzame wijze met LED-licht. Voedselproductie in de stad – op braakliggend terrein, in kassen op daken of in leegstaande kantoorpanden – heeft dan ook de toekomst. In Singapore is de eerste commerciële verticale boerderij gestart die dagelijks een halve ton groente produceert en de afhankelijkheid van andere landen verkleint. En dit past bij de global citizen die de wereld steeds meer ziet als een dorp maar tegelijkertijd ook hecht aan thuiskomen en dan weer op zoek gaat naar lokale wortels. Aldus trendwatchers. Meer weten?


http://www.priva.nl/nl/ontdek-priva/inspiratie/2012/urban-farming/ http://skygreens.appsfly.com/

Agrarische sector, restaurants Nu

Klant draait aan de knoppen van zijn nieuwe woning In 2012 opende bouwer VolkerWessels het Wooniversum, een wereldprimeur waar potentiële huizenkopers in virtual reality hun nieuwe huis kunnen ontdekken en aanpassen. Zo stap je daadwerkelijk je toekomstige huis binnen en maak je een reis van de voordeur tot het zolderraam en de tuindeuren. Met 3D-technieken worden bouwtekeningen als het ware tot leven gewekt. Het is een technisch hoogstandje, maar vooral ook een nieuwe marktbenadering in de woningbouw, want de klant en zijn/haar wensen komt op deze wijze meer centraal te staan. Meer weten? Impact Sectoren Termijn


http://www.wooniversum.nl/

Bouw Nu


Vleesvervangers 3,5 miljoen Nederlanders willen minimaal één dag in de week geen vlees eten. Slechts 20% doet dat daadwerkelijk. Dat claimt Beeter, die een scala vleesvrije gerechten met vleesgelijkende eigenschappen op de markt brengt. Het product laat zich op dezelfde wijze verkleinen, vervormen, marineren, bereiden en presenteren, maar plantaardig meel en water zijn de enige ingrediënten. Het product past in een bredere trend die de komende jaren waarschijnlijk aan kracht zal winnen. Zo is ‘kees’ een gezonde kaasvariant met 60% minder verzadigd vet en 30% minder zout, doordat de verzadigde melkvetten zijn vervangen door gezonde plantaardige oliën, zodat kees rijk is aan onverzadigde vetzuren. Meer weten? Impact Sectoren Termijn

http://www.beeter.nl/ en http://keesmakers.nl/

Voedingsindustrie, horeca Twee jaar

Radicale flexibiliteit Een tweepersoons hotelkamer op locatie opbouwen in 15 minuten? Het kan. Flexotels levert overnachtingaccommodaties voor personeel en bezoekers van evenementen. Een innovatief inklapsysteem zorgt dat volledig ingerichte tweepersoons kamers snel, eenvoudig en tegen lage kosten vervoerd en op locatie in 15 minuten opgebouwd en ingericht zijn. Het is een voorbeeld van hoe een ondernemer inspeelt op een groeiende vraag naar flexibiliteit en snelheid. Meer weten? Impact Sectoren Termijn

www.flexotels.nl

Alle sectoren Nu

Grondstoffen uit het riool In januari 2012 heeft de de Raw Material Factory - een task force van 25 Nederlandse vernieuwers op het gebied van waterschap - de theorie van “sewage mining” in praktijk gebracht. De “resources” uit het riool krijgen dan een tweede leven. Denk aan de extractie van cellulose uit toiletpapier, het fabriceren van meststoffen en industriële materialen en zelfs het produceren van de prik in onze frisdranken. Meer weten?



http://www.citg.tudelft.nl/en/about-faculty/departments/watermanagement/ sections/sanitary-engineering/staff/kerusha-lutchmiah/forward-osmosis-insewer-mining/



Kinderen betrekken bij ontwerp speeltuin Sustainable Playgrounds is een speelconcept voor buiten waar kinderen spelenderwijs leren wat energie is en bewust worden gemaakt dat energie niet zomaar uit het stopcontact komt. Met opgewekte energie door zon, wind en beweging kunnen kinderen (interactieve) spellen spelen. De speelconcepten worden duurzaam geproduceerd, bestaan uit low-impact materialen en maken gebruik van duurzame energie. Daarnaast wordt het concept gekenmerkt door het betrekken van kinderen bij het ontwerpproces met de website splay.nl. Daar kunnen kinderen zelf filmpjes en tekeningen insturen en stemmen op ideeën en locaties om aan te geven wat waar beter kan. Meer weten? Impact Sectoren Termijn

http://www.splay.nl/

Alle sectoren Nu

Self-tracking Self-tracking is het verzamelen van data over jezelf, onder meer met als doel je gezondheid te monitoren en te verbeteren. Volgens cijfers van Pew Research heeft 43% van de Amerikaanse burgers met een smartphone inmiddels een specifieke healthcare app voor tracking van voeding, beweging, slaap of andere zaken. In de toekomst zullen we allerlei sensorsystemen zien om data te verzamelen. Niet alleen middels onze telefoon, maar bijvoorbeeld ook ingebouwd in shirts. De mens wordt daarmee een ander soort – en beter geïnformeerde – patiënt. En de dokter wordt een ander soort dokter, die mede gebruik zal gaan maken van de verzamelde data. Meer weten? Impact Sectoren Termijn


http://en.wikipedia.org/wiki/Quantified_Self

Zorg Vijf jaar


hoofdstuk

04



Onderzoeksresultaten Introductie In het najaar van 2012 voerde een team KPMG’ers gesprekken met (de directie van) 50 ondernemingen over hun visie op ondernemingssucces. Het gaat hier om ondernemingen die zich de afgelopen jaren positief hebben onderscheiden op het gebied van groei, innovatie, internationalisatie en/of duurzaamheid. In dit hoofdstuk treft u een beknopte weergave van de uitkomsten van deze gesprekken. Drivers for success 1. Wat maakt uw onderneming succesvol? Klantgerichtheid

65%

Bekwaam personeel / juiste mensen

63%

Goed / onderscheidend product of dienst

53% 44%

Heldere visie Management (complementair management team)

42%

Hard werken / doorzetten

42%

Innovatie

42% 21%

IT 14%

Economie / groeiende markt

12%

Geluk

9%

Marketing Social media

2%

Wat maakt uw onderneming succesvol? Het is vragen naar de heilige graal van ondernemingssucces en er zijn uiteraard geen succesrecepten, al was het maar omdat de sectoren waarin de ondernemingen opereren sterk verschillen. Toch zijn er wel enkele algemene conclusies


mogelijk. Het bekende mantra dat mensen het verschil maken blijkt ook hier van toepassing: 63% van de geïnterviewden noemt dit als een belangrijke succesfactor. Andere belangrijke factoren zijn een goed/ onderscheidend product (genoemd door 53%) en klantgerichtheid (65%).


De factoren marketing (9%) en Social media (2%) scoren opvallend laag. Wat verder opvalt in de interviews is het belang van een sterke focus. Succesvolle ondernemers hebben een duidelijk beeld van waar ze naar toe willen, en laten zich daarbij nauwelijks

beïnvloeden door hun omgeving. Deze vasthoudende eigenzinnigheid kent uiteraard ook haar keerzijde, want kan ook leiden tot een tunnelvisie waardoor onvoldoende ruimte is voor aanpassing van de strategie op externe ontwikkelingen.

2. Wat is uw visie en wat zijn de belangrijkste doelstellingen van uw onderneming? Omzetgroei

48%

Onderscheiden op kwaliteit

45%

Onderscheiden op service

45% 43%

Marktaandeel vergroten

40%

Productinnovatie

36%

Winstmaximalisatie Internationalisatie

24%

Maatschappelijke bijdrage leveren

24%

Afstoten / verkopen

2%

De antwoorden op deze vraag laten geen duidelijke rode draad zien. Omzetgroei wordt genoemd door 48% van de geïnterviewden en dat is geen verrassing aangezien het grotendeels gaat om snelgroeiende ondernemingen. Kernwoorden uit de gesprekken zijn verder: klantgerichtheid, continuïteit, het leveren van een kwalitatief goed product, onderscheidend op service, vertrouwen winnen, vertrouwen aandeelhouders terugwinnen en voldoen aan aflossingsverplichtingen.



3. Hoe heeft uw visie bijgedragen aan het succes van de onderneming? Visie is onderscheidend geweest

59%

Loopt vooruit op anderen Visie heeft beperkt bijgedragen

41% 12%

ondernemers zijn: legendaries that make things happen, laggards that watch things happen en losers that wonder what happened2. De eerste categorie zijn veelal de snelle groeiers, en kunnen hun eigen toekomst alleen creëren door een combinatie van focus en eigenzinnigheid.

Ook bij deze vraag blijkt dat ondernemers veelal een zekere mate van eigenzinnigheid bezitten en met veel overtuigingskracht werken aan het realiseren van hun visie. Zij beschouwen die visie als een van de belangrijkste succesfactoren (genoemd door 59%). We zouden bij deze vraag kunnen stellen dat er drie categorieën

4. Welke kritieke succesfactoren zijn van toepassing op uw onderneming? Kwaliteit

85%

Klanttevredenheid

83%

Het concept

83% 80%

Visie

79%

Betrouwbaarheid

77%

Leiderschap 62%

Actiegerichtheid 52%

Inzicht in en beheersen van risico’s Communicatie (intern en extern)

48%

2 Andy Mosmans, Ondernemingssucces: Hoe ondernemingen hun eigen toekomst creëren, 2006



We legden de geïnterviewden een lijst met onderwerpen voor en vroegen hen aan te geven of ze deze onderwerpen zien als een succesfactor. Deze vraag kent een overlap met vraag 1 en is daarmee een goede toets op de consistentie in de antwoorden van de ondernemers. Belangrijke succesfactoren zijn volgens de ondernemingen achtereenvolgens kwaliteit (genoemd door 85%), klanttevredenheid (83%), het concept (83%), visie (80%), betrouwbaarheid (79%) en

leiderschap (77%). Aanmerkelijk lager wordt gescoord op de onderwerpen actiegerichtheid (62%), risicobeheersing (52%) en communicatie (48%). In dit verband is ook nog gevraagd naar de achtergrond van het huidige managementteam. Daarbij worden twee factoren als belangrijkste eigenschap genoemd: ervaringsjaren in de branche (80%) en de complementariteit van het team (58%).

Visions for the Future 1. Wat is de verwachte groei van de relevante markt(en) voor de onderneming? Geen

36%

0% tot 5% 5% tot 15% Meer dan 15%

26% 21% 18%

De ondernemers hebben een tamelijk somber beeld van de nabije toekomst. Meer dan 60% verwacht geen groei of een groei van minder dan 5% in de relevante markten waar zij nu actief zijn. Dit terwijl omzetgroei door 48% van de ondernemers als belangrijkste doelstelling wordt gezien. Hoe realiseren de ondernemingen deze omzetgroei? KPMG vroeg de ondernemers op welke gebieden zij naar verwachting in de nabije toekomst het verschil gaan maken om de gewenste omzetgroei te realiseren.



2. Op welke gebieden gaat uw onderneming naar verwachting in de nabije toekomst het verschil maken? Innovatie

70%

Mensen

63%

Internationalisatie

39%

Markt

39%

Sociale media

Innovatie is het fundament voor duurzaam succes en voor groei. Dat blijkt ook weer uit de beantwoording van deze vraag. Met een score van 70% voert dit aspect de lijst aan, gevolgd door het aspect ‘mensen’ met 63%. Bij vraag 1 (drivers for success) is dit precies andersom en wordt het onderwerp innovatie lager gewaardeerd dan het kunnen beschikken over de beste mensen.

20%

Wat verder opvalt bij deze vraag is de lage scores voor Internationalisatie (39%), Markt (39%) en Sociale Media (20%). Ten aanzien van dit laatste aspect blijkt uit de interviews dat ondernemers nog een worsteling doormaken. Men ziet het als een kans maar ook als een bedreiging.

3. Verwacht u dat duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen ten aanzien van de volgende gebieden in de toekomst van toepassing zullen zijn op uw organisatie? Duurzaam produceren

48%

Schaarsheid van grondstoffen Gebruik duurzame energie Diversiteit (sociale factor) Sponsorship / goede doelen

Onderwerpen op het gebied van duurzaamheid lijken maar beperkt de interesse te hebben van de geïnterviewden. Van de vier voorgelegde onderwerpen springt geen enkel thema eruit. Schaarste van grond-


45% 41% 37%

stoffen (materialen, mensen, kennis) wordt genoemd door 45%, duurzaam produceren door 48%, gebruik duurzame energie door 41% en diversiteit/ sponsorship/ goede doelen door 37%. Duurzaamheid lijkt in veel

gevallen nog geen integraal onderdeel van de bedrijfsvoering te zijn en is volgens een aantal geïnterviewden vooral (a) een marketinginstrument of (b) ingegeven door persoonlijke motieven van de ondernemer.


4. Welke bedreigingen onderkent u die succes mogelijk in de weg staan? Concurrentie

72%

Conjunctuur / economie

58%

Wet- en regelgeving

51% 35%

Beschikbaarheid van bekwaam personeel IT ontwikkelingen

19%

Schaarste van grondstoffen

16%

Afhankelijkheid van leveranciers

14%

Politieke stabiliteit Verschuiving van welvaart

12% 9%

Veranderlijk consumentengedrag

5%

Cybercrime

5%

Deze vraag biedt een inkijkje in waar de ondernemer zich zorgen over maakt. Het is opmerkelijk om te constateren dat hij/zij vooral bezig is met de usual suspects: het onderwerp concurrentie voert met 72% de lijst aan, gevolgd door conjunctuur/economie 58% en weten regelgeving 51%. In een tijd van aanhoudende economische tegenwind is dat begrijpelijk, maar het is ook opmerkelijk dat grote thema’s die op langere termijn sterk bepalend kunnen zijn voor het succes erg laag scoren. Zo maakt slechts 16% zich zorgen over schaarste van grondstoffen en 9% over verschuiving van welvaart. Ook de onderwerpen IT ontwikkelingen (19%) cybercrime (5%) houden de ondernemer niet echt bezig.


KPMG is van mening dat deze thema’s wel degelijk de aandacht van ondernemend Nederland moeten hebben. Daarom hebben we de geïnterviewden gevraagd aan te geven welke megatrends in de toekomst een belangrijke rol gaan spelen.


5. Kunt u aangeven of de volgende thema’s naar verwachting in de toekomst een belangrijke rol zullen gaan spelen? Beperkte beschikbaarheid grondstoffen; economisch, fysiek en politiek tekort aan grondstoffen

57%

Universele toegang tot gegevens, incl. people tracking (bv. via mobiele telefoons en camerasystemen overal gevolgd worden)

48%

Welvaartverschuiving van het westen naar het oosten; het zwaartepunt van de mondiale welvaart verschuift naar Azië, Oostblok landen, Zuid-Amerika

42%

Verschuiving naar schonere en duurzamere vormen van transport Ongebalanceerde groei wereldbevolking; plus 750 miljoen inwoners tot 2020

39%

28%

Met deze vraag legden we enkele megatrends voor aan de ondernemers om te peilen hoe ze over de impact van deze trends denken.


Wat opvalt is dat veel ondernemers bij de vijf genoemde onderwerpen kiezen voor ‘weet niet’. Er is veel onzekerheid over wat de toekomst in petto heeft en hoe dat hun onderneming raakt.




Slot Over KPMG

Tax

KPMG levert hoogwaardige dienstverlening op het gebied van audit, tax en advisory. We adviseren over prestatieverbetering en risicobeheersing, begeleiden transacties (fusies, overnames, due diligence) en zijn actief op het gebied van controle en verantwoording.

KPMG Meijburg & Co biedt belastingadvies aan zowel grote als middelgrote organisaties en hun stakeholders. KPMG Meijburg & Co is actief op alle deelterreinen van het fiscale vakgebied, onder meer vennootschaps-, inkomsten-, omzet- en loonbelasting. Andere specialisaties van KPMG Meijburg & Co zijn invoerrechten, international executive services, onroerendezaakbelasting en milieuheffingen, successieplanning en transfer pricing.

Onze organisatie is als volgt ingericht:

Audit Het toetsen van financiële verantwoordingen ten behoeve van derden is van oudsher een van onze kernactiviteiten. Daarbij komen vaak specifieke vraagstukken en weten regelgeving kijken, waarvoor wij diverse aanverwante diensten bieden. Daarnaast vragen verantwoordelijke bestuurders en managers zich regelmatig af of hun organisatie op de juiste weg is om haar doelstellingen te realiseren. Met KPMG als kritisch klankbord kan een helder inzicht ontstaan in de samenhang van strategie, bedrijfsrisico’s en de implicaties voor de jaarrekening. Structurele aandacht voor effectief risicomanagement is cruciaal voor de continuïteit van organisaties. Daarnaast vragen belanghebbenden en toezichthouders steeds vaker om informatie op het gebied van corporate governance.


Advisory De dienstverlening van KPMG Advisory is gebundeld in drie Service Groups, te weten: Transactions & Restructuring, Risk Consulting en Management Consulting. De kernopdracht van onze cliënten om waarde te creëren, te behouden en te vergroten is leidend voor deze inrichting en ontwikkeling van onze adviespraktijk. Wij ondersteunen ondernemingen gedurende de verschillende fases van de levenscyclus; van groei tot herstructurering en bedrijfsuitbreidingen, die zowel organisch als door middel van overnames tot stand kunnen komen. Daarnaast helpen we cliënten efficiënter te opereren en ondersteunen hen bij het aanpassen aan bestaande én nieuwe weten regelgeving.


Wij bedanken onderstaande ondernemers hartelijk voor hun medewerking aan de interviews. Hun bijdrage was essentieel voor het tot stand komen van deze publicatie. 333 Travel B.V. ACHTUNG! AfterPay Autohaas Groep Azerty B.V. Bizztravel B.V. Bossers & Cnossen Holding B.V. CIMC Enric Tank and Process BV Circulus B.V. Commit-IT B.V. Conclusion Cool Cat Fashion / Cool Investments Corendon Develing International Gunters en Meuser B.V. L.A. Beheer Lief! lifestyle Lonka Sales BV Maan Holding B.V. MAIN Energie B.V. Nijhof-Wassink Groep Oldenburger|Fritom B.V. PANalytical Pentair Water Process Technology B.V. People&Print Group B.V. (Drukwerkdeal.nl) Plusine ICT Present Media / Online Strategists QNH Consulting B.V. Rituals Roelofs Groep Rollepaal ROVA Sandd Schuberg Phillis Silk Smit’s Bouwbedrijf B.V. SolidPack Stichting Kinderopvang Speelwerk Unica Groep B.V. Van der Leij Groep Van Dijk Educatie Van Wieren Transport Van Wijhe Verf B.V. (Wijzonol Bouwverven) Vliegtickets.nl


De heer A. van Uffelen De heer M.A. ten Dam en de heer R.M.W. Buschman De heer S.N. van den Berg De heer J.H. Stadig De heer J. te Wierik De heer A.G. Hendriks De heer J.T. Bos De heer K. Brink De heer H.G. Knip De heer A.C. Kil De heer E. Groeneveld De heer R. Kahn en de heer D. van Reenen De heer E.Q.J. La Haye De heer S.K. Scheepsma De heer E.J.M. Olthof en de heer J.J. van Haaster De heer L.A. Vreekamp De heer B.W.C. Klein en de heer J. van den Herik De heer R. Mulder De heer A.W.M. Jansen De heer J. Tabor De heer F. Nijhof De heer R.J. Dale De heer P.N.T. van Velzen De heer J.P. von Hollen De heer M.M. Aarnink De heer H.M. Pomper en de heer A. Krab De heer A. van Liere De heer E.M. van den Bosch De heer R. Cloosterman De heer F.J. Teunissen De heer R.G. Spekreijse De heer B. Groenhuis De heer L. Oppers De heer H. Tuppe De heer El Khafaji De heer ir. J.H. Kets MiF De heer D.H. Schut De heer W. Hardenberg De heer R.A. Dikken De heer R. van der Leij jr. De heer J.H. de Swart De heer R.L. de Graaf Mevrouw M.L. van Wijhe De heer B. Rus


Contact André Oude Weernink Partner KPMG tel: +31 (0)38 467 4739 e-mail: [email protected] Ernst Groenteman Partner KPMG tel: + 31 (0)20 656 7482 e-mail: [email protected] Olaf Leurs Partner KPMG Meijburg & Co tel: +31 (076) 523 7514 e-mail: [email protected] Deze publicatie is tot stand gekomen in samenwerking met de volgende KPMG-ers: Roeland den Breejen, Aran van der Bie, Paul van Asperen en Kim Lammertink.

Colofon Realisatie KPMG Tekst Nart Wielaard, Haarlem Vormgeving Pier 19 Grafisch ontwerpers, Utrecht Drukwerk Reijnen Offset, Amstelveen


KPMG: dichtbij uw bedrijf, dichtbij u.

De in dit document vervatte informatie is van algemene aard en is niet toegespitst op de specifieke omstandigheden van een bepaalde persoon of entiteit. Wij streven ernaar juiste en tijdige informatie te verstrekken. Wij kunnen echter geen garantie geven dat dergelijke informatie op de datum waarop zij wordt ontvangen nog juist is of in de toekomst blijft. Daarom adviseren wij u op grond van deze informatie geen beslissingen te nemen behoudens op grond van advies van deskundigen na een grondig onderzoek van de desbetreffende situatie.

www.kpmg.nl

© 2013 KPMG Accountants N.V., ingeschreven bij het handelsregister in Nederland onder nummer 33263683, is een dochtermaatschappij van KPMG Europe LLP en lid van het KPMG-netwerk van zelfstandige ondernemingen die verbonden zijn aan KPMG International Cooperative (‘KPMG International’), een Zwitserse entiteit. Alle rechten voorbehouden. De naam KPMG, het logo en ‘cutting through complexity’ zijn geregistreerde merken van KPMG International. Publicatienummer: 035_ 0113

Telelens op de toekomst

Recommend Documents