STUDIE 155 BEROEPSPROFIEL elektronica
BEROEPSPROFIEL elektronica
sector
:
studiegebied
:
opleiding optie beroep
: : :
metaal-elektriciteitkunststoffen industriële wetenschappen en technologie elektriciteit elektronica technicus elektronica
Werkgroep beroepsprofiel van de Vlaamse Hogescholen in opdracht van de Vlaamse Onderwijsraad D/2000/6356/25 De leden van de werkgroep beroepsprofielen zijn inhoudelijk verantwoordelijk voor het beroepsprofiel. De Vlor heeft enkel ingestaan voor een uniforme en toegankelijke lay-out.
BEROEPSPROFIEL ELEKTRONICA
INHOUD
VOORWOORD
1
1
INLEIDING
2
1.1 1.2
2 2 2 2 2 2
1.3 1.4
2
Identificatiegegevens Opdracht 1.2.1 Opdrachtgever 1.2.2 Doelstellingen Procedure Methode
VOORONDERZOEK
3
2.1
Socio-economische structurele ontwikkelingen in de sector 2.1.1 Macro-economische situering van de sector 2.1.2 Beschrijving van de ontwikkelingen in de sector Analyse van de arbeidsmarkt per hogeschool 2.2.1 Gegevens van tewerkstelling in de sector 2.2.2 Gegevens over het beroep 2.2.3 Gegevens over de functies verbonden aan het beroep
3 3 3 4 4 5 5
3
DE BEROEPENSTRUCTUUR EN DE BEROEPENCLUSTER
6
4
RELATIE TUSSEN BEROEP EN OPLEIDING
7
4.1 4.2 4.3 4.4
7 7 8 8
2.2
5
Doelstelling opleiding graduaat elektronica De benaming elektronica als basisopleiding Suggestie voor de basisopleiding Verantwoording van de opleiding en optie
HET EIGENLIJKE BEROEPSPROFIEL 5.1 5.2
5.3 5.4 5.5 5.6 5.7
Inleiding De specifieke beschrijving van de beroepsactiviteiten 5.2.1 Algemeen 5.2.2 Hoofdkenmerken 5.2.3 Contextgegevens 5.2.4 Ondersteunende kennis, ervaring en leeftijd 5.2.5 De beroepshoudingen De beschrijving van de beroepshoudingen Methodes voor de formulering van het beroepsprofiel Benaming Algemene beschrijving van het beroep Beschrijving van de activiteiten 5.7.1 Typefuncties 5.7.2 Deelfuncties
9 9 10 10 10 11 11 12 12 12 13 13 13 13 14
BEROEPSPROFIEL ELEKTRONICA
5.7.3 5.7.4 5.7.5
6
7
Contextkenmerken Ondersteunende kennis Beroepshoudingen
14 14 14
NIVEAU VAN HET BEROEP IN DE SECTOR
15
6.1 6.2 6.3
15 15 15
Omschrijving van het niveau De niveaus worden als volgt omschreven Criteria niveaubepaling
BASISBESCHRIJVING VAN HET BEROEPSPROFIEL
16
7.1
Ontwerp 7.1.1 Typefunctie 7.1.2 Deelfuncties en taken 7.1.3 Beroepscontext 7.1.4 Ondersteunende kennis 7.1.5 Beroepshoudingen Engineering 7.2.1 Typefunctie 7.2.2 Deelfuncties en taken 7.2.3 Beroepscontext 7.2.4 Ondersteunende kennis 7.2.5 Beroepshoudingen Productie 7.3.1 Typefunctie 7.3.2 Deelfuncties en taken 7.3.3 Beroepscontext 7.3.4 Ondersteunende kennis 7.3.5 Beroepshoudingen Onderhoud 7.4.1 Typefunctie 7.4.2 Deelfuncties en taken 7.4.3 Beroepscontext 7.4.4 Ondersteunende kennis 7.4.5 Beroepshoudingen Installatie 7.5.1 Typefunctie 7.5.2 Deelfuncties en taken 7.5.3 Beroepscontext 7.5.4 Ondersteunende kennis 7.5.5 Beroepshoudingen In- en verkoop 7.6.1 Typefunctie 7.6.2 Deelfuncties en taken 7.6.3 Beroepscontext 7.6.4 Ondersteunende kennis 7.6.5 Beroepshoudingen
16 16 17 18 18 19 19 19 19 20 20 21 21 21 21 22 22 23 23 23 23 24 24 24 25 25 25 25 26 26 26 26 27 27 27 28
Field engineering 7.7.1 Typefunctie 7.7.2 Deelfuncties en taken 7.7.3 Beroepscontext 7.7.4 Ondersteunende kennis 7.7.5 Beroepshoudingen
28 28 28 29 29 30
7.2
7.3
7.4
7.5
7.6
7.7
BEROEPSPROFIEL ELEKTRONICA
7.8
7.9
8
9
30 30 30 31 31 31 32 32 32 32 33 33
BRONNENSTUDIE
34
8.1 8.2 8.3 8.4
34 34 34 34
Vraag naar de opleiding Begrippenkader Gebruikte bronnen Referentielijst
MEDEWERKERS 9.1 9.2 9.3
10
Leidinggevend 7.8.1 Typefunctie 7.8.2 Deelfuncties en taken 7.8.3 Beroepscontext 7.8.4 Ondersteunende kennis 7.8.5 Beroepshoudingen Training 7.9.1 Typefunctie 7.9.2 Deelfuncties en taken 7.9.3 Beroepscontext 7.9.4 Ondersteunende kennis 7.9.5 Beroepshoudingen
Bij de ontwikkeling van de typefuncties werd de taak als volgt verdeeld Andere vormen van medewerking Het uitwerken van dit beroepsprofiel
35 35 35 35
SLOTBESCHOUWINGEN
36
10.1 De benaming ‘elektronica’ als basisopleiding 10.2 Van beroepsprofiel naar opleidingprofiel 10.3 De ontwikkeling van het opleidingsprofiel
36 36 36
BEROEPSPROFIEL ELEKTRONICA
1
Voorwoord De elektronica was een basisopleiding en wordt in toenemende mate gesolliciteerd en uitgebreid naar multimedia- en informaticatechnieken, ... Deze basisopleiding wordt dus uitgebreid met een aantal specifieke richtingen en specialisaties.
2
BEROEPSPROFIEL ELEKTRONICA
1
INLEIDING
1.1
Identificatiegegevens Sector Subsector Beroep Hoofdprofiel Studiegebied
: : : : :
Metaal - Elektriciteit - Kunststoffen Elektronica Technicus Elektronica (m/v) Technicus Elektronica Industriële wetenschappen en technologie.
Opleidingen van één cyclus Opleiding : Elektriciteit Optie : Elektronica.
1.2
Opdracht
1.2.1
Opdrachtgever De Vlaamse minister van onderwijs via de Vlaamse Onderwijsraad.
1.2.2
Doelstellingen Het ontwikkelen van beroepsprofielen, met het oog op het opstellen van opleidingsprofielen en basiscompetenties voor de opleidingen en opties aan de hogescholen.
1.3
Procedure Vlor
1.4
Methode schriftelijke brainstorming ° betrokken hogescholen ° firma's en beroepssectoren − vergadering − enquêtes bij afgestudeerden. −
BEROEPSPROFIEL ELEKTRONICA
2
3
VOORONDERZOEK In de hiernavolgende teksten wordt regelmatig met een code verwezen naar documenten geïnventariseerd in bijlage A (BRIEF). Deze code bestaat uit de omgekeerde datum (van het document: jjmmdd), eventueel gevolgd door een teken (letter of cijfer).
2.1
Socio-economische structurele ontwikkelingen in de sector
2.1.1
Macro-economische situering van de sector Het beroepsprofiel van de TECHNICUS ELEKTRONICA, opgeleid in het hogeschoolonderwijs, situeert zich in de industrie en meer en meer in de dienstensector.
2.1.2
Beschrijving van de ontwikkelingen in de sector 2.1.2.1
Socio-economische factoren (afzetmarkt, arbeidsmarkt, ...)
Huidige bedrijfssectoren (kenmerk BS): − industrie − privé-diensten − openbare diensten − andere... De huidige gedetailleerde bedrijfssectoren vindt u terug in bijlage F1. De bedrijfssectoren die in ontwikkeling zijn, omvatten vnl. informatietechnologie, netwerken, internet, automatisering en telecommunicatie. 2.1.2.2
Technologische factoren (systemen, routines, processen, ...)
De huidige gedetailleerde technologische sectoren vindt u terug in bijlage F2. 2.1.2.3
Politiek-maatschappelijke factoren
De Vlaamse regering is o.a. bezig met de lancering van Telenet Vlaanderen. De Vlaamse regering hoopt hiermee dat dit initiatief een golf van technologische vernieuwing tot stand zal brengen waardoor meer werkgelegenheid in de sector ontstaat. Met deze vooruitzichten voor de boeg zal straks de vraag naar hoger geschoolde technici groter worden, waarbij zeker de hoger geschoolde technicus elektronica met een opleiding die inspeelt op deze tendens een veelgevraagd personage zal worden op de arbeidsmarkt.
4
BEROEPSPROFIEL ELEKTRONICA
2.1.2.4
Structuur van de bedrijven, naar aantal werknemers (970421e) ziet er als volgt uit:
Aantal werknemers 1-9 10-24 25-49 50-99 100-249 250-499 500-999 1000+
2.2
% van de bedrijven 13 12 23 9 7 13 9 14
Analyse van de arbeidsmarkt per hogeschool De typische elektronicasectoren zijn automatisering, computerindustrie, soft- en hardware bureau, meet- en regeltechniek, telecommunicatie, consumentenelektronica, auto-elektronica, medische elektronica, technisch-commerciële sector, alarmsystemen, datacommunicatiebedrijven, robotica en het toenemend gebruik van moderne communicatiemiddelen. Door de steeds verdere automatisering in alle sectoren, zoals textiel, houtverwerking, kunststof, metaalnijverheid, e.d. vinden steeds meer afgestudeerden van het graduaat elektronica ook werk in de engineering en de onderhoudsdiensten of krijgen ze een leidinggevende functie op het niveau van het middenkader. Niet alleen in de industrie, maar ook in diverse private en openbare diensten zijn er afgestudeerden tewerkgesteld.
2.2.1
Gegevens van tewerkstelling in de sector 2.2.1.1
Huidige tewerkstelling: aantal gediplomeerden (laatste 6 jaar)
Hogeschool / Academiejaar
KATHO Kortrijk KAHO Gent H LIMBURG Hasselt KH LIMBURG Diepenbeek KH KEMPEN Geel KHBO Oostende Hogeschool Antwerpen NARAFI Brussel TOTALEN
P.S. 2.2.1.2
91-92 92-93 93-94 94-95 95-96 96-97 Tot. 91-97
52 40 40 42 34 26 41 275
55 69 40 30 49 34 25 24 326
39 75 36 38 40 34 20 17 299
47 87 41 49 51 34 27 23 359
42 59 34 53 47 35 18 14 302
37 60 30 54 41 40 21 16 299
272 350 221 264 270 211 137 135 1860
KATHO viert volgend jaar zijn 1000e afgestudeerde. NARAFI telt meer dan 1200 afgestudeerden (sedert 1939).
Het gemiddeld aantal afgestudeerden per jaar bedraagt 300
Rekening houdend met: − een loopbaan van 45 jaar (gediplomeerd vanaf 1953), − abstractie makend van de sterftetabellen, − maar wetend dat het aantal afgestudeerden van 1953 nu nog 150 bedraagt, − en lineair toeneemt tot 300 in 1991, komt men tot een aantal actieve beroepsbeoefenaars van 8775 + 1860 = 10635.
BEROEPSPROFIEL ELEKTRONICA
2.2.1.3
Toekomstige tewerkstelling: perspectieven
Evolutie naar de informatietechnologie. Instroomproblematiek: verhouding van de vraag van de werkgevers t.o.v. het aanbod aan werknemers: 90% van de afgestudeerden vindt werk binnen de 4 maanden en zelfs binnen de maand na het afstuderen.
2.2.2
Gegevens over het beroep (beroepsactiviteiten: bestand BA) Classificatie van het beroep {aan de hand van (deel-)functies}: De deelfuncties worden opgenomen in een bestand BADF. Er is een groeiende behoefte aan functies, die gevarieerder worden. − Beroepenveld: aanduiden van de verwantschap tussen de beroepen via de (type-)functies. De typefuncties worden opgenomen in een bestand BATF. −
2.2.3
Gegevens over de functies verbonden aan het beroep De structuur van het beroep en de overeenstemmende functies worden verder beschreven in punt 4.
5
6
3
BEROEPSPROFIEL ELEKTRONICA
DE BEROEPENSTRUCTUUR EN DE BEROEPENCLUSTER In de moderne hoogtechnologische industrie, waarin elektronica, automatisering, computertechnologie en telecommunicatie zich verder ontwikkelen en steeds meer in elkaar verweven geraken is de vraag naar hooggeschoolde elektronici steeds groter. Een hoger geschoold technicus elektronica is hiervoor een geschikt persoon. Hij of zij moet de leemte invullen die ontstaan is tussen de afgestudeerde uit het hoger secundair onderwijs en de ingenieur. Onze maatschappij met een sterk gestructureerde organisatie en taakverdeling kan deze schakel niet missen. Het elektronisch vakgebied is uitgebreid. De hoger geschoolde technicus elektronica dient een praktisch gerichte specialist te zijn, gedragen door een brede theoretische en gemeenschappelijke basis. Door zijn of haar kennis van moderne apparatuur en samenwerking met de industrie kan de hoger geschoolde technicus (o.a. in de elektronica) ook ingezet worden in studiebureaus voor technische uitrustingen. Hij of zij moet ook voldoende communicatie- en contactvaardigheid bezitten om in teamverband te kunnen functioneren. Er worden tevens een aantal attitudes beoogd op het gebied van nauwkeurigheid, zelfcontrole en zelfwerkzaamheid, methodisch werken, kritische ingesteldheid, zin voor veiligheid, werken in groepsverband, verantwoordelijkheid en deontologisch verantwoorde houding t.o.v. zijn of haar omgeving. Dit beroepsprofiel vormt een cluster met de andere technische beroepen die dezelfde typefuncties inhouden en waarbij de hoger geschoolde technici elektronica ingezet worden voor het: a b c d e f g h i
ontwerpen (van producten); ontwerpen (van productieapparaten: engineering); produceren; onderhouden (van productieapparaat); installeren (monteren en in bedrijf stellen); aan- of inkopen en verkopen; in bedrijf houden en herstellen (field engineering / dienst na verkoop); leiden in een of meerdere bovenvermelde functies; opleiden of onderrichten voor bovenvermelde functies (training).
Kortom: de hoger geschoolde technicus dient een breed gevormde elektronicus te zijn, die in staat is om de technische evolutie te blijven volgen. Het beroep behoort aldus tot de beroepencluster voor uitvoeringstaken die een grote deskundigheid vergen en / of leiderschap op het niveau van het middenkader.
BEROEPSPROFIEL ELEKTRONICA
4
RELATIE TUSSEN BEROEP EN OPLEIDING
4.1
Doelstelling opleiding graduaat elektronica (eerder genoemde graduaatopleiding)
7
De opleiding in het graduaat elektronica richt zich op het begrijpen en analyseren, het economisch verantwoord ontwerpen en realiseren van elektronische systemen in de domeinen van de automatisering, de audio- en videotechniek, de telecommunicatie, de computer- en informatietechniek. Het begrijpen omvat vooreerst de basiskennis van elektriciteit, elektronica, analoge en digitale technieken, technologie van de componenten, elektrisch tekenen, mechanica (zie ook bijlage BS). Het omvat vervolgens een kennisverruiming met betrekking tot bouwelementen en systemen, schema-analyse, vermogenselektronica en industriële elektriciteit, audio- en videotechnieken, automatisering - mechatronica - robotica, telecommunicatie en HiFi-technieken, microprocessoren en digitale signaalverwerking. Het ontwerpen omvat: inzicht in productieproces, ontwerpvoorbereiding, waardeanalyse, kostenanalyse, veiligheids- en kwaliteitscriteria, waarborgen, gebruik en kennis van normen, hulpmiddelen bij de vormgeving (CAE, CAD, CAM, programmeertalen, ...). Het realiseren omvat: laboratoriumoefeningen i.v.m. analoge en digitale technieken, audio en video, microprocessortechnieken, automatisering (regeltechniek, PLC, mechatronica, robotica), telecommunicatie- en HiFi-systemen, industriële informatica (CAE, CAD). In de keuzerichtingen wordt de nadruk gelegd respectievelijk op computertechnieken, telecommunicatie en automatisering. De afgestudeerde van het graduaat elektronica moet in staat zijn elektronische kringen te ontwerpen, te realiseren, te onderhouden en te beheren, dit zowel op het procesniveau als op het elektronisch niveau.
4.2
De benaming elektronica als basisopleiding De hogeschoolopleiding tot technicus in de elektronica is tegelijkertijd een specifieke en een reeds lang gevestigde basisopleiding, die in het hogeschooldecreet van 1994 evenwel om onbekende redenen niet meer opgenomen werd als basisopleiding, maar als een optionele opleiding. Doorstroming Overgang van gegradueerde naar industrieel ingenieur. Het diploma van Gegradueerde Elektriciteit Optie Elektronica is eerder gericht op het verwerven van specifieke beroepsvaardigheden waardoor bepaalde (meer fundamentele) wetenschappelijke achtergronden minder aan bod komen. Het eerste brugjaar naar het hoger onderwijs van twee cycli heeft als doelstelling dit niveau op te werken en in een ruimere wetenschappelijke basiskennis te voorzien. Het tweede brugjaar laat de gegradueerde toe het ingenieursdiploma in de opleiding elektriciteit te behalen.
8
4.3
BEROEPSPROFIEL ELEKTRONICA
Suggestie voor de basisopleiding De meerderheid in de werkgroep voor het opmaken van het beroepsprofiel van de gegradueerde technicus elektronica stelt voor te onderzoeken waarom het hogeschooldecreet de gelijknamige opleiding gedegradeerd heeft tot een optie van de basisopleiding elektriciteit. Gelet op de belangrijke plaats die de elektronica reeds jaren innam en die ze nog steeds in de diverse bedrijfssectoren en disciplines inneemt (multimedia, datacommunicatie, automatisering, computertechnologie, ...) stelt de werkgroep voor elektronica terug als een volwaardige basisopleiding te behandelen, zodat alle studiepunten van de opleiding opleidingsspecifiek kunnen zijn.
4.4
Verantwoording van de opleiding en optie In zijn boek "De digitale toekomst" verwacht Guido Swillen (IMEC) dat de markt van de informatietechnologie ongeveer 2500 miljard dollar zal bedragen tegen het jaar 2000. Deze markt omvat micro-elektronica, computers, software, communicatietechnologie, consumentenelektronica, industriële elektronica en burotica (kantoorautomatisering). Nauw verbonden aan deze markt is de markt van informatiegebonden dienstverlening. Deze omvat o.a. telecommunicatiediensten, mediadienstverlening, gegevensbanken, ... Gezien deze tendens van ontwikkeling wil ook de Vlaamse regering niet achterblijven. Zo heeft de Vlaamse regering een aantal initiatieven op stapel gezet om Vlaanderen een actieve rol in de ontwikkeling van de informatietechnologie te laten spelen.
9
BEROEPSPROFIEL ELEKTRONICA
5
HET EIGENLIJKE BEROEPSPROFIEL
5.1
Inleiding De werkgroep heeft ernaar gestreefd dit BP zeer gestructureerd en gedetailleerd uit te werken om daarna het opleidingsprofiel (OP) zeer eenvoudig eruit te kunnen afleiden. De werkgroep BP Technicus Elektronica gaat ervan uit dat de sectorcommissie voor haar sector de beroepencluster van de (hoger geschoolde) technicus in de elektronica toegewezen gekregen heeft. Deze werkgroep heeft aldus als taak het profiel te beschrijven van de beroepsactiviteiten (BA) op het niveau van dezer beroepencluster. Die beroepsactiviteiten (BA) worden uiteindelijk samengevat in een bestand (matrix of tabel), waarin per lijn één specifieke beroepsactiviteit voorgesteld wordt. Ieder beroepsactiviteit wordt eenduidig gecodeerd in de kolom BANR. In iedere kolom (buiten die van de BA) wordt met een referentiecode (van twee karakters, letters of cijfers) verwezen naar de benaming van het specifiek kenmerk in een overeenkomstig bestand met dezelfde naam als de betreffende kolom. De verschillende kenmerken (kolommen) die verder toegelicht zijn, worden als volgt samengevat, en opgenomen in gelijknamige bestanden: BS BA BATF BADF BATK BACT met WO HM GV VR AC BAKN met KA KS KT DJ LT BABH
BedrijfsSector (indicatief gegeven) BeroepsActiviteit TypeFunctie DeelFunctie TaaK ConTextgegevens (*) WerkOmstandigheden (*) HulpMiddelen Graad van Verantwoordelijkheid (*) Verwachte Resultaten Andere Contextgegevens (*) ondersteunende KeNnis (*) Kennis Algemeen Kennis Specifiek Kennis Talen DienstJaren (getal = aantal dienstjaren / ervaring) LeefTijd (getal = leeftijd) BeroepsHouding / x (en / of gedragsindicatoren) (*)
met (later) x gaande van 4 (= onmisbaar) tot 1 (= wenselijk) of 0 (niet van toepassing). (*) = meerdere gelijktijdige en gelijksoortige kenmerken (codes) zijn mogelijk De inhoud van het beroepsprofiel (BP) bevat aldus: − de exacte benaming van het beroep (DF) waarvoor dit beroepsprofiel uitgeschreven is. − globale beschrijving van het beroep waarin aan bod komen: een kernachtige beschrijving van de beroepsactiviteiten, met name wat de beroepsbeoefenaar doet, in welke omstandigheden hij opereert.
10
BEROEPSPROFIEL ELEKTRONICA
een beschrijving van de beroepscontext: ° de organisatievorm waarin men werkt; ° het milieu en de omstandigheden waarin meestal gewerkt wordt.
De vermelding van de opleidingsvereisten en de beroepservaring. De werkgroep vult de niet relevante kenmerken niet in. Dit is hier het geval voor de aspecten beroepservaring en /of dienstjaren en leeftijd, namelijk de kenmerken in de kolommen DJ en LT. Voor de activiteiten van de beginnende beroepsbeoefenaar spelen DJ en LT geen rol. Die zijn meestal pas van belang voor leidinggevende functies. De kenmerken van de functies (BATK, BACT, BAKN en BABH) worden in deze tekst niet in een bepaalde volgorde gerangschikt. De cijfers tussen haakjes na de diverse kenmerken verwijzen naar het volgnummer in het overeenkomstig bestand (BACT, BAKN, BABH) in bijlage.
5.2
De specifieke beschrijving van de beroepsactiviteiten
5.2.1
Algemeen De beroepsactiviteiten (BA) worden vooreerst beschreven in termen van onderscheiden vaardigheden of kenmerken in een hiërarchisch systeem waarin de voornaamste zijn: de typefunctie (TF), de deelfunctie (DF) en de taak (TK). De taak is meestal een samenstelling van meerdere deeltaken. Vervolgens beschrijft het BP de contextgegevens (kenmerken: WO, HM, GV, VR en AC) evenals de vereiste ondersteunende kennis (kenmerken: KA, KS, KT, DJ en LT) en de vereiste beroepshoudingen (kenmerken: BA en / of gedragsindicatoren) met betrekking tot de uitgeoefende taken. Bij de beschrijving van de beroepsactiviteiten worden de deelfuncties en de taken concreet beschreven. Deelfuncties en taken bevinden zich op een glijdende schaal. Deelfuncties vormen een chronologische volgorde in het maatschappelijke (productie)proces terwijl de diverse taken overeenkomstig eenzelfde functie in dalende orde weergegeven worden. Meer algemeen, indien in een kenmerk (kolom) meerdere deelkenmerken of waarden vereist zijn dan worden die opgegeven in dalende orde van belangrijkheid. De werkgroep heeft aldus gemeend op basis van het aangereikte materiaal en eigen expertise, de graad van concreetheid van de kenmerken voldoende weer te geven aan de hand van de kenmerkenbestanden. De beroepsactiviteiten van het BP worden aldus weergegeven in een rationeel bestand of tabel BA, die via verwijzingen naar de gerelateerde kenmerkenbestanden alle noodzakelijke kenmerken weergeeft. Door middel van een softwareprogramma (BA) kunnen de volledige teksten van ieder BA-kenmerk geregenereerd worden overeenkomstig de verwijzingen. Aldus kan een "beschrijvend" detaillisme vermeden worden en wordt de basis gelegd voor het opleidingsprofiel.
5.2.2
Hoofdkenmerken De typefunctie (TF) is een sleutelbegrip in het beroepsprofiel. − typefuncties zijn afgeleid uit de beschrijving van functies; een aantal typefuncties komt voor in vele sectoren (b.v. diagnose, voorbereiding, informatieverwerking); sommige typefuncties zijn specifieker (b.v. ont-
BEROEPSPROFIEL ELEKTRONICA
11
haal, creatie). Hoe dan ook: in een beroepsprofiel worden typefuncties beschreven die wezenlijk zijn voor een bepaald beroep; − de werkgroep zal gebruik maken van een niet-limitatief bestand van typefuncties. Het is de bedoeling hierdoor de vergelijkbaarheid van de diverse beroepsprofielen te bevorderen; dit bestand is dus richtinggevend. De deelfunctie (DF) is een verdere specificatie van een typefunctie. Bij de taak (TK) ligt het accent op de nauwkeurige beschrijving van wat een concrete uitvoerder doet. De taken worden hier niet verder uitgesplitst in handelingen. Bij de formulering van typefuncties, deelfuncties en taken worden volgende taalkundige afspraken nagestreefd: − typefunctie: bestaat uit een abstract zelfstandig naamwoord, afgeleid van een werkwoord of een samenstelling ervan; − deelfunctie: bevat bij voorkeur als kernwoord een zelfstandig naamwoord afgeleid van een werkwoord − taak: bevat altijd een werkwoord (infinitief) als kern. B e r o e p s s e c t o r (BS) De beroepsactiviteiten spelen zich af in diverse beroepssectoren (BS). Alhoewel de beroepssector (BS) geen onderdeel is van het beroepsprofiel (BP), wordt bij de beschrijving van sommige beroepsactiviteiten (BA), behorend tot het BP, soms verwezen naar de beroepssector, waarin die activiteit ontwikkeld wordt. Deze verwijzing (BS) is eigenlijk geen kenmerk van de BA (in het BP), maar houdt een waardevolle aanvullende informatie in.
5.2.3
Contextgegevens Het beroepsprofiel beschrijft vervolgens de context waarin de taken worden uitgeoefend. Per deelfunctie worden volgende aspecten behandeld: − de werkomstandigheden (WO); − de hulpmiddelen waarover de beroepsbeoefenaar beschikt (HM); − de graad van verantwoordelijkheid (hiërarchisch) van de beroepsbeoefenaar (GV); − de verwachte resultaten (VR); − de andere contextgegevens (AC).
5.2.4
Ondersteunende kennis (KN, ervaring en leeftijd) Per deelfunctie wordt verder summier de noodzakelijke kennis, die voor de boven beschreven vaardigheden is vereist, beschreven. Hierbij wordt een onderscheid gemaakt tussen: − meer algemene beroepsondersteunende kennis (KA); − specifieke beroepsondersteunende kennis (KS); − beroepsondersteunende talenkennis (KT); − aantal dienstjaren (DJ); − leeftijd (LT).
12
5.2.5
BEROEPSPROFIEL ELEKTRONICA
De beroepshoudingen (BH) De meeste beroepsbeoefenaars worden geconfronteerd met de verplichting om deontologische voorschriften te respecteren. − Het beroepsprofiel neemt de regels op, zoals vastgelegd in nationale en internationale wetten of in de regelgeving van beroepsfederaties. − Het beroepsprofiel geeft een globale beschrijving van de beroepshoudingen. Hierin worden opgenomen (of wordt verwezen naar) een niet-limitatieve lijst van beroepshoudingen (omschreven door gedragsindicatoren) zoals opgenomen in het bestand (BH). − Om een éénduidige, uniforme invulling van de beroepshoudingen te bekomen werd een stappenplan gebruikt. −
5.3
De beschrijving van de beroepshoudingen verloopt in drie stappen 1 Bepalen van de belangrijkste beroepshoudingen. Voor elke beroepshouding uit het basisbestand, opgemaakt uit diverse advertenties, wordt beslist over de mate van belangrijkheid voor de specifieke beroepsactiviteit. Dit kan gebeuren door in een vierpuntenschaal, gaande van "onmisbaar" (4) tot "wenselijk" (1), aan te kruisen waar de beroepsactiviteit zich voor de verschillende beroepshoudingen situeert. Indien de beroepshouding niet wenselijk of niet van toepassing is kan expliciet "niet van toepassing" (0) vermeld worden. 2 Selecteren en concretiseren van de belangrijkste beroepshoudingen. Alleen de beroepshoudingen met vermelding "4" en "3" worden weerhouden. (zonder verdere vermelding). 3 Controle van de interne consistentie en nazicht van het realistisch karakter. Er wordt nagegaan of er geen contradicties zitten in de concrete verwachtingen, zoals geformuleerd in vorige stap. Hierbij wordt er rekening mee gehouden dat een modale beroepsbeoefenaar niet aan alle mogelijke vereisten kan beantwoorden. Er wordt dus nagegaan of de vooropgestelde eisen realistisch zijn voor de modale beroepsbeoefenaar.
5.4
Methodes voor de formulering van het beroepsprofiel: inventarisatie De werkgroep heeft globaal genomen gebruik gemaakt van een gemengde methode: conferentie, brainstorming en checklist over mogelijke beroepsactiviteiten met de overeenkomstige kenmerken om het beroepsprofiel uit te werken. De werkgroep is volgens een stapelplan tot de invulling van het beroepsprofiel gekomen. De werkgroep is zowel deductief (van typefuncties naar taken) als inductief (van taken naar typefuncties) te werk gegaan. − Deductief: aan de hand van verschillende "job descriptions" In diverse "beroepsactiviteiten" of "job descriptions" worden de verschillende voorkomende kenmerken opgespoord en onderscheiden. Iedere "waarde" of "inhoud" van een kenmerk wordt per soort kenmerk opgenomen en geïnventariseerd in de overeenkomstige "gespecialiseerde" kenmerkenlijst / tabel / bestand (typefuncties, deelfuncties, taken, ...). − Deze kenmerkenlijsten werden vereenvoudigd door synoniemen weg te werken, niet zinvolle "waarden" te verwijderen en de "lijsten en tabellen" eventueel aan te vullen met andere realistische en zinvolle waarden voor het betreffende kenmerk.
BEROEPSPROFIEL ELEKTRONICA
13
Deze kenmerkenlijsten werden eveneens getoetst qua haalbaarheid van verschillende "waarden" of "inhouden" van het betreffende kenmerk. − Inductief: vanuit de kenmerkenlijsten kunnen dan: verschillende zinvolle realistische en aan de praktijk beantwoordende beroepsactiviteiten samengesteld worden en / of; bestaande "job descriptions" of "beroepsprofielen" getoetst en verbeterd worden aan de hand van deze "gezuiverde" kenmerkenlijsten / bestanden. −
5.5
Benaming (hoger geschoolde = gegradueerde) technicus elektronica
5.6
Algemene beschrijving van het beroep Uitvoerend ontwerp, fabricatie, installatie, onderhoud, aanpassing, reparatie en beheer van elektronische toestellen, installaties, hardware en software. − Installatie en onderhoud van een machinepark. Het probleem identificeren door een onderscheid te kunnen maken tussen het systeem van de klant en het toestel dat erop aangesloten is. Dit zowel op software-, als op hardwaregebied. Vertegenwoordigen van het bedrijf bij de klanten te velde. − De feitelijke inhoud van het werk dat de technicus elektronica uitvoert, vertoont zeer grote verscheidenheid. Onder de term "elektronisch opgeleiden" gaan heel wat specialisten schuil: computerdeskundigen (hard- en software, randapparatuur, interfaces), automatiseringsdeskundigen, meet- en regelspecialisten, telecommunicatiedeskundigen, ... − De gegradueerde technicus kan gesitueerd worden tussen de afgestudeerde van het technisch secundair onderwijs en de industrieel ingenieur. Door zijn / haar opleiding kan hij / zij een uitvoeringstaak op het hoogste niveau vervullen of een beleidsfunctie op zich nemen waarbij hij / zij op beperkte schaal materiaal zal beheren of personeel zal leiden. −
5.7
Beschrijving van de activiteiten De beroepsactiviteiten (BA) worden beschreven in termen van onderscheiden vaardigheden of kenmerken in een hiërarchisch systeem, waarin de voornaamste zijn: de typefunctie (TF), de deelfunctie (DF) en de taak (TK). De taak is meestal een samenstelling van meerdere deeltaken.
5.7.1
Typefuncties Ook takenclusters genoemd, worden geïnventariseerd in het bestand BATF, hieronder samengevat en verder gedetailleerd in hoofdstuk 6: − ontwerp − engineering − productie − onderhoud (productieapparaat) − installatie − aankoop / verkoop − field engineering (dienst na verkoop) − leiding (meestergast) − training.
14
BEROEPSPROFIEL ELEKTRONICA
Opmerking: kwaliteitscontrole Deze functie werd door de werkgroep niet als typefunctie weerhouden daar de overeenkomstige activiteit aanwezig is in ieder arbeidsproces en er als attitude dient aanwezig te zijn. Kwaliteit betekent o.a. het bereiken van een vooropgestelde norm. Er moet dus gemeten worden. Ook hier opnieuw een verdoorgedreven computerisering en informatieverwerking. Op het einde van de productieprocessen worden de karakteristieken gecontroleerd. Alleen de goedgekeurde producten worden op de markt gebracht. Als keurder controleert de technicus elektronica de elektronische installaties in woningen (domotica) en bedrijven. Bij milieuzorg worden stralings- en akoestische of geluidsmetingen verricht. Bij telecommunicatiebedrijven worden regelmatig peilmetingen verricht (i.v.m. radiobakens, netwerken voor signaaldistributie, ...)
5.7.2
Deelfuncties Worden geïnventariseerd in het bestand BADF en de daarbijbehorende taken worden geïnventariseerd in het bestand BATK. Vervolgens beschrijft het BP de contextgegevens (kenmerken: WO, HM, GV, VR en AC) evenals de vereiste ondersteunende kennis (kenmerken: KA, KS, KT, ... uit te breiden met DJ en LT) en de vereiste beroepshoudingen (kenmerken: BA en / of gedragsindicatoren) met betrekking tot de uitgeoefende taken.
5.7.3
Context(kenmerken) van het beroep (in bestand BACT) BAWO BAHM BAGV BAVR BAAC
5.7.4
Ondersteunende kennis (aan te vullen met ervaring en leeftijd) in bestand BACT BAKA BAKS BAKT BADJ BALT
5.7.5
WerkOmstandigheden HulpMiddelen Graad van Verantwoordelijkheid Verwachte Resultaten Andere Contextgegevens
(ondersteunende) Kennis Algemeen (ondersteunende) Kennis Specifiek (ondersteunende) Kennis Talen Het betreft de talenkennis naast het Nederlands DienstJaren (getal = aantal dienstjaren / ervaring) LeefTijd (getal = leeftijd)
Beroepshoudingen in bestand BABH met gedragsindicatoren
BEROEPSPROFIEL ELEKTRONICA
6
NIVEAU V AN HET BEROEP IN DE SECTOR
6.1
Omschrijving van het niveau
15
Het niveau van beroep wordt door drie factoren bepaald: − graad van verantwoordelijkheid − graad van complexiteit − graad van transfer.
6.2
De niveaus worden als volgt omschreven (ref.: SEDOC omschrijving) − − −
−
−
6.3
niveau 1: kwalificatie, die bedoeld is om betrekkelijk eenvoudig werk uit te voeren en die vrij snel kan verworven worden. niveau 2: kwalificatie, die vooral praktisch werk omvat, dat zelfstandig kan worden uitgevoerd binnen de grenzen van de aangeleerde technieken. niveau 3: kwalificatie, die praktisch werk omvat, dat zelfstandig kan worden uitgevoerd op basis van goed onderbouwde theoretische kennis over het werk en / of verantwoordelijkheden omvat zoals leiding en coördinatie. niveau 4: kwalificatie, die kennis en bekwaamheden omvat, die het mogelijk maken op autonome of onafhankelijke manier verantwoordelijkheden te nemen voor planning en / of leiding en / of beheer. niveau 5: kwalificatie, die kennis en bekwaamheden omvat, die het mogelijk maken onafhankelijk een beroepsactiviteit uit te oefenen en de wetenschappelijke achtergronden van het beroep te beheersen.
Criteria niveaubepaling Het algemeen toepasselijk criterium voor de in punt 4 vermelde beroepsactiviteiten is: : niveau 4 − graad van verantwoordelijkheid : niveau 4 − graad van complexiteit : niveau 4 − graad van transfer
16
7
BEROEPSPROFIEL ELEKTRONICA
BASISBESCHRIJVING VAN HET BEROEPSPROFIEL (cluster gegradueerde technicus elektronica) Het beroepsprofiel wordt gevormd door de verschillende maatschappelijk verantwoorde combinaties van de hierboven niet-limitatief omschreven kenmerken en eigenschappen van een specifieke beroepsactiviteit in de beroepencluster (gegradueerde) technicus elektronica. Deze maatschappelijk verantwoorde beroepsactiviteiten worden samengevat in het bestand BA. Iedere kolom stelt een kenmerk (met mogelijk meerder waarden) voor en de erin opgenomen code verwijst naar de inhoud van het kenmerk in de gelijknamige tabel/bijlage. Deze samenstellende kenmerken en / of verwijzingen werden hoger weergegeven (3.a.(3) en 4.g.) Hierna volgt de beschrijving van de beroepsactiviteiten overeenkomstig de hoger vermelde typefuncties:
7.1
Ontwerp
7.1.1
Typefunctie Het ontwerpen van toestellen en systemen vergt een grondig theoretische en praktische kennis van de elektronica. Waar de ingenieur zich vooral bezig houdt met het uitdenken en creëren van de ideeën, zal de gegradueerde technicus eerder de realisatie ervan op zich nemen. Hij / zij assisteert de ingenieur bij het ontwerp. Dit betekent concreet dat hij / zij de proefschakelingen bouwt, metingen verricht, rapporteert en meehelpt beslissen hoe het product eruit zal zien in zijn definitieve versie. Hij / zij helpt bij het samenstellen van technische dossiers (materialen, productietekeningen, afregelprocedures, eindcontroles, ...). CAD is voor hem / haar helemaal geen onbekende. Ontwerp wordt uitgevoerd onder de naam elektronicus en second level technical support engineer. Andere namen voor een ontwerper zijn: junior system engineer, ontwerper elektronische schakelingen, systeemontwerper, junior designer elektrotechniek ... Belangrijk is dat er drie specialiteiten te onderscheiden zijn in het ontwerp: 7.1.1.1 Telecommunicatie − telecom system engineer − elektronicus telecommunicatie 7.1.1.2 Computertechniek PC-technicus netwerktechnicus application software engineer PC software technical support
− − − −
BEROEPSPROFIEL ELEKTRONICA
7.1.1.3 Automatisering − elektronicus automatisering − meet- en regeltechnicus
7.1.2
Deelfuncties en taken 7.1.2.1 Voorstudie − analyseren van het probleem − eisen bepalen 7.1.2.2 Opzoeken componenten productinformatie verzamelen marktinformatie verzamelen contact onderhouden met leveranciers gebruik maken van multimediasystemen (CD's, internet)
− − − −
7.1.2.3 Simuleren hardwaresimulatie softwaresimulatie
− −
7.1.2.4 Proefschakelingen bouwen ontwerp elektronische installaties analyseren van problemen en uitwerken van gepaste oplossingen contact onderhouden met leveranciers ondersteunen van projecten en technische support
− − − −
7.1.2.5 Software schrijven computerapplicaties programmatieaanpassingen upgraden naar nieuwe softwareversies testen en debuggen van de software
− − − −
7.1.2.6 Metingen verrichten uittesten van nieuwe producten karakteristieken opmaken eindcontrole
− − −
7.1.2.7 Rapporteren rapporteren van technische of organisatorische verbeteringen opvolgen van de opgelegde planning
− −
7.1.2.8 Beslissen over mogelijke oplossing opstarten en testen van systemen
−
7.1.2.9 Technisch dossier opstellen opstellen van procesinstructies componentenlijst, besteldossier softwarealgoritmes
− − −
7.1.2.10 Productietekeningen afregelprocedures
−
7.1.2.11 CAD gebruiken tekenen van schema's met CAD-middelen ontwerp van PCB's
− −
17
18
7.1.3
BEROEPSPROFIEL ELEKTRONICA
Beroepscontext WO:
HM:
GV:
7.1.4
Werkomstandigheden 1 Technische lokalen (10) 2 Ontwikkelingsafdeling (8) 3 Bureel (14) 4 Lab (15)
b,d,e,f,h c,d,e,g,i,j a,b,e,g,i,j c,d,e,g,i,j
Hulpmiddelen 1 Decoratie (9) 2 Moderne Communicatiemiddelen (tel, fax, gsm, ...)(4) 3 Computer en computersystemen (5) 4 Softwarepakketten - simulatiesoftware (24) 5 Randapparatuur (21) 6 Elektronische meettoestellen en gereedschap (11) 7 Laboratoriumuitrusting (8) 8 Mogelijkheden om PCB prototypes te bouwen (16) 9 Eigen bureel (10)
a,b,i a,b b,c,e,g,i,j c,e,g,i,j c,e,g,i,j d,f d d a,b,e,g,i,j
Graad van verantwoordelijkheid: 1 Niveau 3 (3)
a-j
Ondersteunende kennis KA:
KS:
Algemene kennis 1 Elektronica (in al zijn deelgebieden) (5) 2 Elektriciteit (4) Specifieke kennis 1 Industriële elektronica (22) 2 Vermogenselektronica (59) 3 Telecommunicatie, HiFi-technieken (31) 4 Automatisering (4) 5 Computertechniek (10) 6 Digitale technieken (14) 7 Interfacetechnieken (25) 8 HiFi-technologie (21) 9 Audio- en videotechnieken (2) 10 Programmeertalen (assembler - hogere taal) (44) 11 Datacommunicatie (11) 12 Netwerken (28) 13 Meet- en regeltechniek (34) 14 Sturingen (53) 15 Sensoren (49) 16 PLC-technieken (42) 17 Pneumatica en hydraulica (43) 18 PC-automatiseringstechniek (38) 19 Beveiligingssystemen (7) 20 Autocad of andere cad-pakketten (3) 21 PC-basissoftware (39) 22 Digitale signaalverwerking (13) 23 PCB ontwerp (41) 24 Rapportering mondeling en schriftelijk (46) 25 Telecommunicatie (9)
a-j a-j a-j a-j a-j a-j a-j a-j a-j a-j a-j e a-j a-j f a-j a-j a-j a-j a-j a-j j c,e a-j j g a,g,h,i
19
BEROEPSPROFIEL ELEKTRONICA
7.1.5
Beroepshoudingen 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
Flexibiliteit (9) Autonoom en in teamverband kunnen werken (2) Zelfstandigheid en zin voor initiatief (24) Omgaan met stress / stressbestendigheid (16) Doorzettingsvermogen (7) Opvolging van de nieuwe evoluties (19) Ordelijk en organisatorisch aangelegd zijn(15) Communicatievaardigheid (verbaal en schriftelijk) (4) Zin voor nauwkeurigheid en zorg (26) Logisch denken (12) Analytisch denken (1)
7.2
Engineering
7.2.1
Typefunctie
a-j a-j a-j a-j a-j a-j a-j a-j a-j a-j a-j
Hieronder verstaat men meestal de afdeling die instaat voor het realiseren van de productieapparaten. Machines en meetapparaten worden aangekocht of moeten in het bedrijf zelf ontworpen worden. Ook hier heeft de gegradueerde technicus een zeer interessante taak in de realisatie en het op elkaar aanpassen en ombouwen van de verschillende werkposten. Computergestuurde automaten zijn hier een alledaags verschijnsel geworden. CAM is voor hem / haar een vertrouwde term.
7.2.2
Deelfuncties en taken 7.2.2.1 Analyse voorschriften ontwerpafdeling (ontwikkeling) − doornemen controlevoorschriften van de ontwikkeling − bepalen meetmethoden en meetpunten − alternatieven (qua meetmethoden) bespreken − preconcept van de automaten en de productielijnen opstellen 7.2.2.2
Informatieverzameling (info aangaande productiemachines en meetapparatuur) − bestuderen specificaties van de toe te passen apparatuur − kennis van de te vervaardigen producten opdoen − informatie-uitwisseling met collega's 7.2.2.3 Aankoop machines en meetapparatuur administratieve formaliteiten uitvoeren eventueel aan de aankoopafdeling de nodige gegevens doorgeven
− −
7.2.2.4 − − − −
Realisatie semi-geautomatiseerde productielijnen / productieautomaten bouwen van de opstellingen samen met de technici nodige software schrijven testen van de opstellingen aanpassen van de voorschriften indien nodig
7.2.2.5 Aanpassen / ombouwen werkposten softwareontwikkeling voor de gestelde eisen hardwaremodificaties uitvoeren
− −
20
BEROEPSPROFIEL ELEKTRONICA
7.2.2.6 Opstarten productielijn(en) − opstellen bedieningsvoorschriften − begeleiden uitvoerders productie − nagaan en implementatie van optimalisaties − opvolgen productwijzigingen
7.2.3
Beroepscontext voor de respectievelijke deelfuncties a-f WO:
HM:
VR:
GV:
7.2.4
Werkomstandigheden voor de 1 Bureelarbeid (1) 2 Engineeringvloer (2) 3 Productieruimte (9) 4 Ontwikkelingsafdeling (8) Hulpmiddelen 1 Moderne Communicatiemiddelen (tel, fax, gsm) (4) 2 Rapporten (22) 3 PC-netwerk, ... (18) 4 Databoeken (7) 5 Catalogi(3) 6 Technical manuals (26) 7 Meet- en testapparatuur (15) 8 Softwarepakketten - simulatiesoftware (24) Verwachte resultaten 1 Basisconcept van productieapparaten (1) 2 Goede prijs-kwaliteitverhouding (7) 3 Nodige apparatuur bij elkaar krijgen (9) 4 Correct functioneren van opstellingen (3) 5 Goed draaiende productielijn (6) Graad van verantwoordelijkheid: 1 Niveau 4 (4) 2 Niveau 2 (2)
a,b,c,f a,b,d a,b,d,e,f a,b a,b,f a,b,f a,b,c,f b b b d,c d,c a b c d e,f a,b,d,e,f c
Ondersteunende kennis KA:
KS:
KT:
Algemene kennis 1 Contactvaardigheid (2) 2 Onderhandelingscapaciteiten (11) 3 Leidinggevende capaciteiten, ... (9) 4 Elektronica (in al zijn deelgebieden) (5)
a-f a-f d a-e
Specifieke kennis 1 Analoge technieken (1) 2 Digitale technieken (14) 3 Basismechanica (5) 4 Pneumatica en hydraulica (43) 5 Meet- en regeltechniek (34) 6 Informatica (23) 7 Microprocessortechnieken (35) 8 Interfacetechnieken, ... (25)
a-f a-f a-f a-f a-f a-f a-f a-f
Talenkennis 1 Engels (2) 2 Frans (3)
a-f a-f
21
BEROEPSPROFIEL ELEKTRONICA
7.2.5
Beroepshoudingen 1 Flexibiliteit (9) 2 Autonoom en in teamverband kunnen werken (2) 3 Zelfstandigheid en zin voor initiatief (24)
7.3
Productie
7.3.1
Typefunctie
a-f a-f a-f
Hij / zij is de "persoon met de technische kennis en vaardigheid" in de productie. Hij / zij staat in voor de techniciteit in het productieproces. Hieronder vallen het afregelen, de eindcontroles en het ombouwen van standaardapparaten volgens de specifieke wensen van het bedrijf.
7.3.2
Deelfuncties en taken 7.3.2.1 Productiemedewerker (binnen een productiesysteem waarin het proces of het eindproduct een uitgesproken elektronisch karakter heeft) 1 Bedienen van productiemachines 2 Montage van elektronische componenten en systemen 3 Testen van deel- en eindproducten 7.3.2.2 Technische leiding en coördinatie (binnen een productiesysteem waarin het proces of het eindproduct een uitgesproken elektronisch karakter heeft) 1 Bedienen van productiemachines 2 Begeleiden van productiearbeiders en werkverdeling 3 Instructies geven voor de bediening van de productiemachines 4 Productiearbeiders opleiden 5 Stilstand oplossen 6 Principes van integrale kwaliteitszorg (IKZ) toepassen 7.3.2.3 Herstelling (van uitgevallen deel- en eindproducten binnen een productiesysteem waarvan het eindproduct een uitgesproken elektronisch karakter heeft) 1 Elektronische foutdetectie en herstelling 2 Rapportering 7.3.2.4 Controle en afregeling (van eindproducten binnen een productiesysteem waarvan het eindproduct een uitgesproken elektronisch karakter heeft) 1 Bediening van elektronische meet-, controle- en afregelapparatuur 2 Rapportering 7.3.2.5 Inkoop en magazijnbeheer (binnen een productiesysteem waarin het proces of het eindproduct een uitgesproken elektronisch karakter heeft) 1 Op computer werken met gegevensbestanden 2 Administratie 3 Communicatie met productie 4 Prijsaanvragen en prijsbespreking 5 Communicatie met leveranciers 6 Controle van de vooropgestelde kwaliteitseisen
22
7.3.3
BEROEPSPROFIEL ELEKTRONICA
Beroepscontext voor de respectievelijke deelfuncties a-e WO
HM
GV
VR
7.3.4
Werkomstandigheden 1 Productieruimte (9) 2 Testlabo (11) 3 Meet- en eindcontrolepost (7) 4 Magazijnwerk (6) Hulpmiddelen 1 Specifiek materiaal (25) 2 Algemeen materiaal (1) 3 Machines (14) 4 Montageschema's (17) 5 Procedures (20) 6 Computer en computersysteem (5) 7 Technische documentatie elektrische en elektronische (27) 8 KZ-procedures (12) 9 Meet- en testapparatuur (15) 10 Moderne communicatiemiddelen (telefoon, fax, GSM, ...) (4) 11 Eigen bureau (10)
a, b, d d d e a a a a a a-e b b c, d a-e
Graad van verantwoordelijkheid 1 Niveau 2 (2) 2 Niveau 2 (2) 3 Niveau 4 (4)
a, c, d e b
Verwachte resultaten 1 Optimaal werkend deel- of eindproduct (12) 2 Optimale productie (6) 3 Optimale materiaalaanvoer (11) 4 Economische aankoopstrategie (4)
a, c, d b e e
Ondersteunende kennis voor de respectievelijke deelfuncties a-e: KA
KS
Algemene kennis 1 Technische vaardigheden (16) 2 IKZ-filosofie (8) 3 Communicatieve vaardigheden (1)
a, b b b, e
Specifieke kennis voor alle deelfuncties a-e: 1 Elektrotechniek (17) 2 Analoge elektronica (1) 3 Digitale elektronica (12) 4 Industriële elektronica (22) 5 Automatisering (4) 6 Computertechniek (10) 7 Softwaretechniek (50) 8 HiFi-techniek (20) 9 Telecommunicatie (31) 10 Elektronische meettechniek (15) c, d 11 Elektronische uitvoeringstechniek (16) c, d Opmerking: de specifieke technische kennis is sterk afhankelijk van de aard van het elektronisch of semi-elektronisch eindproduct (bv. Industrieel product, communicatieproduct, ...)
23
BEROEPSPROFIEL ELEKTRONICA
KT
7.3.5
Talenkennis 1 Engels (2) 2 Frans (3)
a-e e
Beroepshoudingen 1 Flexibiliteit (9) 2 Autonoom en in teamverband kunnen werken (2) 3 Zelfstandigheid en zin voor initiatief (24)
7.4
Onderhoud (productieapparaat)
7.4.1
Typefunctie Wegens de toenemende technische complexiteit van machines en apparaten is ook deze functie steeds meer weggelegd voor een gegradueerd technicus elektronica. In samenwerking met de onderhoudsingenieur zorgt de gegradueerde hier voor een perfecte opvolging van alle onderhoudsproblemen. Het voorkomen van technische defecten valt ook onder de verantwoordelijkheid van de onderhoudstechnicus. Hij draagt de verantwoordelijkheid bij het in goede staat en in goede werking houden of bij het herstellen van elektronische apparaten en software.
7.4.2
Deelfuncties en taken 7.4.2.1 1 2 3 4
Analyse en studie van de opbouw, de werking en de samenstelling van elektronische apparaten Doornemen van technische dossiers Bestuderen van de werking Testen en waarnemen van de werking Opvolgen van productwijzigingen
7.4.2.2 Analyse en studie van de opbouw en van de werking van software 1 Doornemen van technische dossiers 2 Bestuderen werking software 3 Testen en waarnemen van de werking 4 Opvolgen van productwijzigingen 7.4.2.3
Studie en toepassing van elektrische en elektronische veiligheidsvoorschriften 1 Bestuderen van veiligheidsvoorschriften 2 Opvolgen en toepassen van veiligheidsvoorschriften 3 Op de hoogte blijven van nieuwe voorschriften 7.4.2.4 1 2 3 4
Samenstelling van (een dossier met) onderhoudsvoorschriften en procedures Bepalen van de werkvolgorde bij het uitvoeren van het onderhoud Bepalen van meetmethoden en het aanwijzen van meetpunten Informatie verwerken vanuit gerapporteerde onderhoudswerkzaamheden Schrijven van instructies, procedures en beschrijven van afregeling
7.4.2.5
Opvolging en uitvoering van onderhoudswerkzaamheden en herstellingen hardware 1 Testen van de functionering van hardware 2 Uitvoeren van metingen, bedienen en meetapparatuur
24
BEROEPSPROFIEL ELEKTRONICA
7.4.2.6
Opvolging en uitvoering van onderhoudswerkzaamheden en herstellingen software 1 Testen van de functionering van software 2 Aanpassen en upgraden van programmatuur 3 Instellingen van de software uitvoeren en herstellen 7.4.2.7
Rapporteren van uitgevoerde onderhoudswerkzaamheden en herstellingswerken 1 Controle van de effectiviteit en de efficiëntie van uitgevoerde werkzaamheden 2 Verwoorden van het verloop van de uitvoering van het onderhoud en de herstelling 3 Voorstellen formuleren tot verbetering van onderhoud en herstelling
7.4.3
7.4.4
7.4.5
Beroepscontext (algemeen) WO
Werkomstandigheden 1 Productieruimte (9) 2 Werkplaats (13)
HM
Hulpmiddelen 1 Technische documentatie, elektrische en elektrotechnische dossiers (27) 2 Test- en onderhoudsprocedures (28) 3 Meet- en testapparatuur 4 Rapporten van uitgevoerde herstellings- en onderhoudswerkzaamheden (23) 5 Eigen bureau (10)
GV
Graad van verantwoordelijkheid: 1 Niveau 3 (3)
Ondersteunende kennis KA
Algemene kennis 1 Elektronica (in al zijn deelgebieden), (5) 2 Programmeertalen (13) 3 Technologie van elektronische apparaten (54)
KS
Specifieke kennis 1 Rapportering mondeling en schriftelijk veiligheidsvoorschriften (46) 2 Mechanische samenstelling van elektronische apparaten (33)
KT
Talenkennis 1 Naast de moedertaal Nederlands (3) 2 Praktische kennis Frans (3) 3 Praktische kennis Engels (2) 4 Praktische kennis Duits (1)
Beroepshoudingen 1 2 3 4 5
Sterk analytische ingesteldheid bij het opzoeken van storingen of bij het vaststellen van de nodige onderhoudswerkzaamheden (21) Voldoende discipline om procedures samen te stellen die volledig zijn (23) Voldoende discipline hebben om onderhouds- of herstellingswerkzaamheden volledig en nauwgezet op te volgen of uit te voeren (23) Ordelijk en organisatorisch aangelegd zijn(15) Zelfstandigheid en zin voor initiatief (24)
25
BEROEPSPROFIEL ELEKTRONICA
7.5
Installatie
7.5.1
Typefunctie De juiste elektronische afstellingen uitvoeren volgens welomschreven procedures, rekening houdend met alle vereiste veiligheidsvoorschriften. Zorgen dat de software wordt uitgetest aan de hand van standaardjobs.
7.5.2
Deelfuncties en taken 7.5.2.1 Analyse van voorschriften en ontwerpen 1 Doornemen van gestelde eisen, capaciteit en ergonomie 2 Alternatieven bespreken 3 Concept van de installatie opstellen 7.5.2.2
Informatieverzameling (aangaande netwerken en netwerkbeheer, installaties) 1 Bestuderen van de specificaties van de toe te passen apparatuur 2 Kennis opdoen van informatieflow en energiebehoeften 3 Informatie-uitwisseling met collega's 7.5.2.3 Aankoop toestellen met apparatuur 1 Administratieve formaliteiten uitvoeren 2 Opvolging van bestelling 3 Ontvangst van apparatuur registreren 7.5.2.4 Realisatie van netwerken en installaties 1 Opbouwen van de installatie samen met de technici 2 Software ontwikkelen in samenspraak met de programmeurs 3 Testen van netwerken en van installaties op conformiteit 4 Volledig in werking stellen 5 Aanpassen van voorschriften indien nodig 7.5.2.5 Beheer van netwerken en installaties 1 Testen van de functionering van hardware 2 Begeleiding van operatoren 3 Informatieoverdracht naar gebruikers 4 Opvolgen van systeemvereisten en behoeften 5 Onderhoud
7.5.3
Beroepscontext voor de respectievelijke deelfuncties a-e WO
HM
Werkomstandigheden voor de 1 Engineeringvloer (2) 2 Productieruimte (9) 3 Ontwikkelingsafdeling (8) Hulpmiddelen 1 Moderne communicatiemiddelen (tel 4) 2 Rapporten (22) 3 PC-netwerk... (18) 4 Databoeken (7) 5 Catalogi (3) 6 Technical manuals (26)
a, b, d a, b, d, e, f a, b a, b, c a, e a, c, d, e b b b
26
BEROEPSPROFIEL ELEKTRONICA
7 8 9 10 11 VR
Verwachte resultaten 1 Concept van netwerk en installatie (2) 2 Goede prijs-kwaliteitverhouding (7) 3 Nodige apparatuur bij elkaar krijgen (9) 4 Correct functioneren van opstellingen (3) 5 Goed draaiend systeem (5)
GV
7.5.4
d b, c e d a, b, c, f a b c d e
Graad van verantwoordelijkheid : a-e 1 Niveau 4 (4)
Ondersteunende kennis KA
KS
KT
7.5.5
Meet- en testapparatuur (15) Softwarepakketten - simulatie (24) Cursussen (6) Elektron. meettoestellen - gereedschap (11) Eigen bureau (10)
Algemene kennis 1 Contactvaardigheid (2) 2 Onderhandelingscapaciteiten (11) 3 Leidinggevende capaciteiten (9) Specifieke kennis 1 Elektronica (5) 2 Elektriciteit (4) 3 Analoge technieken (1) 4 Digitale technieken (14) 5 Basismechanica (5) 6 Pneumatica en hydraulica (43) 7 Meet- en regeltechniek (34) 8 Informatica (23) 9 Microprocessortechnieken (35) 10 Interfacetechnieken (25) 11 Telecommunicatie (31) 12 Veiligheid (58) Talenkennis 1 Engels (2) 2 Frans (3)
c-e c-e d,e a, b, c, d, e a, b, c, d, e d, e d, e a, b, d a, b a, b d, e d, e d, e e d a-e a,e
Beroepshoudingen a-e 1 2 3 4
Onbesproken gedrag (17) Communicatievaardigheid (verbaal en schriftelijk) (4) Ethische gedragshouding (8) Zin voor kwaliteitszorg en zich er naar gedragen (25)
7.6
In- en verkoop
7.6.1
Typefunctie Alhoewel aan- en verkopen typische economische aangelegenheden zijn, worden voor deze functies meer en meer technisch hooggeschoolde mannen en vrouwen aangetrokken, dit omwille van de complexiteit der producten.
BEROEPSPROFIEL ELEKTRONICA
27
In de aankoopdienst is hun functie vooral gericht op het zoeken naar alternatieve leveranciers van elektronische componenten en het maken van afspraken over prijs en leveringstermijn. De technisch-commercieel afgevaardigde moet het product dat men vertegenwoordigt goed kennen. Hij / zij zal immers alle technische vragen moeten beantwoorden en veel zal ook afhangen van de manier waarop hij/zij dat doet. Naast een technische kennis is er ook een zekere commerciële aanleg noodzakelijk. Dit vereist o.a. talenkennis en sociale vaardigheden zoals: inzicht in onderhandelingstechnieken, overredingskracht en mensenkennis.
7.6.2
Deelfuncties en taken −
−
− −
−
7.6.3
7.6.4
Opvolging ° prijsaanbieding ° oplevering en nazorg Technisch advies ° beantwoorden van vragen van klanten ° voorstellen van mogelijke oplossingen Uitbouwen van contacten Productinformatie ° opstellen van productinformatie ° toelichten (mondeling en schriftelijk) Rapportering
Beroepscontext WO
Werkomstandigheden 1 Externe locaties (3) 2 Technische lokalen (10) 3 Verkoopsruimte (12)
HM
Hulpmiddelen 1 Bedrijfswagen (2) 2 Documentatie (9) 3 Moderne communicatiemiddelen (telefoon, fax, ...) (4)
GV
Graad van verantwoordelijkheid 1 Niveau 4 (4)
Ondersteunende kennis KA
Algemene kennis 1 Verkoopstechnieken 2 Psychologie (14)
KS
Specifieke kennis 1 Elektronische beveiligingssystemen (26) 2 Microprocessorsystemen, controllers (27) 3 PC-automatiseringstechnieken (29) 4 Telecommunicatie, HiFi-technologie (31) 5 Netwerken (28) 6 Elektronica (5) 7 PC-software (word, excell, ...) (30) 8 Tekstverwerking, rekenblad (55)
28
BEROEPSPROFIEL ELEKTRONICA
KS
7.6.5
Talenkennis 1 Frans (3) 2 Duits (1) 3 Engels (2)
Beroepshoudingen 1 2 3 4 5 6
Communicatievaardigheid (verbaal en schriftelijk) (4) Dienstverlenende ingesteldheid (5) Doorzettingsvermogen (7) Omgaan met stress / stressbestendigheid (16) Zelfstandigheid en zin voor initiatief (24) Resultaatgerichtheid (20)
7.7
Field engineering (Dienst na verkoop)
7.7.1
Typefunctie Hij/zij staat in voor de installatie en het onderhoud van de elektronische apparaten bij de klant, zowel in binnen- als in buitenland. Van hem / haar wordt verwacht dat hij "de" specialist is die elke onvoorziene omstandigheid kan opvangen en er de gepaste oplossing voor vindt. Men moet de apparatuur technisch grondig kennen en over een grote dosis zelfvertrouwen beschikken. Immers, hij / zij "vertegenwoordigt" de firma in wie de klant door zijn aankoop het volste vertrouwen heeft geschonken. Een aparte tak hierin vormt de herstelling van consumentenelektronica (audio, radio, TV en video).
7.7.2
Deelfuncties en taken 7.7.2.1 Stockbeheer en bevoorrading 1 Bevoorrading en inkopen van reparatiematerialen 2 Opm.: werkomstandigheden zijn verschillend van deze bij engineering 7.7.2.2 Ontwerp installaties 1 Technisch adviseren 2 Tekenen van plannen op AUTOCAD 7.7.2.3 Afregeling / Bijstelling 1 Heropstarten, bijstellen en testen van het systeem 2 Invoering van de gegevens 3 Testen van de eindconfiguratie 4 Foutanalyse 7.7.2.4 Dienstregeling na verkoop 1 Professioneel ondersteunen van klanten na verkoop 2 Onderhouden en herstellen van elektronische producten bij klanten 3 Plaatsen en herstellen van toestellen 4 Opleiding van gebruiker en technisch verantwoordelijke 7.7.2.5 Preventief en curatief onderhoud 1 Telefonische technische bijstand 2 Uitleg van de mogelijkheden 3 Bijstand klant voor het opmaken van de gegevens
BEROEPSPROFIEL ELEKTRONICA
29
7.7.2.6 Installatie tele- en datacommunicatie 1 Evalueren van telecommunicatieproducten en -diensten 2 Installeren van gespecialiseerde Telecom en Datacom apparatuur bij klanten 3 Fouten opzoeken van dezelfde apparatuur 4 Alle taken van een installateur maar ook facturatie
7.7.3
7.7.4
Beroepscontext WO
Werkomstandigheden 1 Werkt autonoom en rapporteert aan de projectmanager (16) 2 Kunnen werken tegen vaak strakke deadlines (5)
HM
Hulpmiddelen 1 Bedrijfswagen (2)
GV
Graad van verantwoordelijkheid 1 Niveau 4 (4)
VR
Verwachte resultaten 1 Zelfstandig kunnen werken na doorlopen van leerperiode (15) 2 Ingebruikname en dienst na verkoop van perifere of randapparatuur (8) 3 Overeengekomen (met de klanten afgesproken) werkplanning realiseren (13) 4 Opleiding van gebruiker en technisch verantwoordelijke (10) 5 Samen met anderen een goede gebruikershandleiding opstellen (14)
Ondersteunende kennis KA
Algemene kennis 1 Communicatie (verbaal en schriftelijk) (7) 2 Communicatietechnieken (1) 3 PC-gebruik (12) 4 LAN-WAN (32)
KS
Specifieke kennis 1 Pc-automatiseringstechnieken (38) 2 Telecommunicatie (31) 3 HiFi-technologie (21) 4 PC-software (Word-Excell) (40) 5 Regeltechnieken en elektronische sturingen (47) 6 Sterkstroom (52) 7 Digitale technieken (14) 8 Audio- en videotechnieken (2) 9 TV- en RF-techniek (57) 10 Specialisatie in micro-elektronica (51) 11 Satellietontvangstsystemen (48) 12 Radiofoniekennis (45) 13 PLC-technieken (42) 14 Opstellen prijsoffertes (37) 15 Bevoorrading en inkopen materialen (8) 16 Bekendheid met de Belgische normen en reglementen (ARAB/AREI, NBN) (6) 17 AUTOCAD of andere CAD-pakket (3) 18 Opstarten en testen van het systeem (36) 19 Testen van de eindconfiguratie (56)
30
BEROEPSPROFIEL ELEKTRONICA
20 Installeren van gespecialiseerde Telecom en Datacom apparatuur bij klanten (24) 21 Fouten opzoeken van dezelfde apparatuur (19) 22 Zend- en ontvangstapparatuur (18) KT
7.7.5
Kennis Talen 1 Nederlands (4) 2 Engels (2) 3 Frans (3)
Beroepshoudingen 1 2 3 4 5 6 7
Klantgerichtheid (10) Zelfstandigheid (24) Onderhandelingsvermogen (18) Kostprijsbewustzijn (11) Bereidheid buiten kantooruren te werken (3) Diplomatisch van aard zijn(6) Ordelijk en organisatorisch aangelegd zijn (15)
7.8
Leidinggevend
7.8.1
Typefunctie Deze functies situeren zich vooral in de productie-, of installatie- of onderhoudsdiensten van vele firma's uit zeer diverse sectoren. Niet zozeer het product dat gemaakt wordt, maar wel de manier waarop dit gebeurt (geautomatiseerd, computergestuurd, regel- en meettechnisch geoptimaliseerd), heeft de laatste jaren een tendens doen ontstaan om gegradueerden in de elektronica aan te werven voor de leiding van de productieteams. Ze krijgen er niet alleen de klassieke verantwoordelijkheid over de productie en de leiding over het uitvoerend team, maar zij moeten tevens instaan voor het onderhoud, het maken van aanpassingen en het optimaliseren van het zeer ver doorgedreven geautomatiseerde productieproces. De functie omvat de organisatie en installatie van elektronische systemen en het houden van toezicht erop. Alhoewel de informatietechnologie doorgedrongen is in de diverse typefuncties vermeld men hier in het bijzonder het beheer van informatica- en telecommunicatiesystemen en -netwerken. Deze functie komt ook voor onder andere typefuncties. Belangrijk is dat deze functie een meerwaarde geeft aan de andere typefuncties.
7.8.2
Deelfuncties en taken 7.8.2.1 Planning 1 Werkingsmiddelen voorzien 2 Tijdsplanning opmaken 7.8.2.2 Coördinatie van ontwerp, engineering en productie 1 Coördineren 2 Motiveren
BEROEPSPROFIEL ELEKTRONICA
7.8.2.3 Resultaatverwerking 1 Controleren van het proces en het resultaat 2 Rapporteren
7.8.3
7.8.4
7.8.5
Beroepscontext WO
Werkomstandigheden 1 Kunnen werken tegen vaak strakke deadlines (5) 2 Kunnen werken met personeel (4)
HM
Hulpmiddelen 1 Eigen bureau (10) 2 Moderne communicatie middelen (tel, fax, GSM, ...) (4) 3 Documentatie (9)
GV
Graad van verantwoordelijkheid 1 Niveau 4 (4)
VR
Verwachte Resultaten 1 Werkt autonoom en rapporteert aan de directie (16)
Ondersteunende kennis KA
Algemene kennis 1 Elektronica (5) 2 Communicatietechnieken (1) 3 Managementcursus (10) 4 Timemanagement, JIT (17) 5 Elektronische administratie (6) 6 SDM (system development methodology) (15) 7 Psychologie (14)
KS
Specifieke kennis 1 Elektronische beveiligingssystemen (26) 2 Microprocessorsystemen, controllers (27) 3 PC-automatiseringstechnieken (29) 4 Telecommunicatie, HiFi-technologie (31) 5 Netwerken (28)
KS
Talenkennis 1 Frans (3) 2 Duits (1) 3 Engels (2)
Beroepshoudingen 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Communicatievaardig (verbaal én schriftelijk) (4) Dienstverlenende ingesteldheid (5) Doorzettingsvermogen (7) Omgaan met stress (16) Zelfstandigheid en zin voor initiatief (24) Resultaatgerichtheid (20) Tolerant maar overtuigend zijn(22) Luisterbereidheid (13) Managereigenschappen bezitten(14) Ordelijk en organisatorisch aangelegd zijn(15)
31
32
BEROEPSPROFIEL ELEKTRONICA
11 Van onbesproken gedrag zijn(17) 12 Ethische gedragshouding hebben(8) 13 Zin voor Kwaliteitszorg en zich er naar gedragen (25)
7.9
Training
7.9.1
Typefunctie Omvat het opleiden van personeel in andere typefuncties (in company training) en training van de klanten. Hij / zij staat in voor de bijscholing van nieuw personeel. Hij / zij kan tewerkgesteld zijn als leraar secundair onderwijs of als praktijklector in het hoger onderwijs van één cyclus.
7.9.2
Deelfuncties en taken 7.9.2.1 Interne opleiding 1 Ontwikkelen van instructiemateriaal 2 Specifieke beroepskennis bijbrengen bij nieuwe werknemers 3 Herscholen van in dienst zijnde werknemers 4 Bijscholen voor evoluerende beroepskennis 7.9.2.2 Externe opleiding (gebruikers van installaties) 1 Opleiding van dealers 2 Gebruiksvoorlichting bij klanten 7.9.2.3 Onderwijs 1 Leraar in het secundair onderwijs 2 Praktijklector in het hogeschoolonderwijs
7.9.3
Beroepscontext WO
Werkomstandigheden 1 Kunnen werken tegen vaak strakke deadlines (5) 2 Kunnen werken met personeel (4)
HM
Hulpmiddelen 1 Didactisch materiaal (8) 2 Moderne communicatiemiddelen (tel, fax, GSM, ...) (4) 3 Documentatie (9) 4 Permanente professionele updating (19)
GV
Graad van verantwoordelijkheid 1 Niveau 4 (4)
VR
Verwachte resultaten 1 Werkt autonoom en rapporteert aan de directie (16)
BEROEPSPROFIEL ELEKTRONICA
7.9.4
7.9.5
Ondersteunende kennis KA
Algemene kennis 1 Elektronica (5) 2 Communicatietechnieken (1) 3 Managementcursus (10) 4 Elektronische administratie (6) 5 Psychologie (14) 6 Didactiek (3)
KS
Specifieke kennis 1 Elektronische beveiligingssystemen (26) 2 Microprocessorsystemen, controllers (27) 3 PC-automatiseringstechnieken (29) 4 Telecommunicatie, HiFi-technologie (31) 5 Netwerken (28)
KS
Talenkennis 1 Frans (3) 2 Duits (1) 3 Engels (2)
Beroepshoudingen 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Communicatievaardigheid (verbaal én schriftelijk) (4) Dienstverlenende ingesteldheid (5) Doorzettingsvermogen (7) Omgaan met stress / stressbestendigheid (16) Zelfstandigheid en zin voor initiatief (24) Tolerant maar overtuigend zijn (22) Luisterbereidheid (13) Managereigenschappen (14) Ordelijk en organisatorisch aangelegd zijn (15) Van onbesproken gedrag zijn (17) Ethische gedragshouding hebben (8) Zin voor Kwaliteitszorg en zich er naar gedragen (25)
33
34
BEROEPSPROFIEL ELEKTRONICA
8
BRONNENSTUDIE
8.1
Vraag naar de opleiding De sector vraagt beginnende beroepsbeoefenaars die beantwoorden aan de volgende eisen: De beginnende beroepsbeoefenaar is polyvalent. De beginnende beroepsbeoefenaar is kwalitatief hoogstaand. De beginnende beroepsbeoefenaar is zelfstandig. De beginnende beroepsbeoefenaar kan werken met de nieuwe technieken. De beginnende beroepsbeoefenaar heeft zin voor orde, zorg voor de gereedschappen en de machines en heeft oog voor veiligheid en hygiëne.
8.2
Begrippenkader (zie ref /950101/)
8.3
Gebruikte bronnen De brief van de Vlaamse minister van Onderwijs en ambtenarenzaken Luc Van den Bossche aan de voorzitter van de Vlor (RHO/EXT/DOC/017) 1 Document RHO/JDE/DOC/023 van de Vlaamse Onderwijsraad. Het handelt over de opzet en werkwijze voor het opstellen van beroepsprofielen. 2 Legitimatiebrief van de heer J. Perquy, administrateur-generaal Vlor PROFIEL/OPHO/LRO/COR/002. 3 Document PROFIEL/OPHO/LRO/DOC/008 van de Vlaamse Onderwijsraad. Handleiding voor het schrijven van beroepsprofielen. Dit document bevat ook de Nederlandse niveaubepaling van de beroepen. Die is zeer belangrijk in Europese context. 4 Document PROFIEL/OPHO/LRO/DOC/002 van de Vlaamse Onderwijsraad. Begrippenkader beroepsprofiel, opleidingsprofiel, beroepsclassificatie. 5 Een aantal artikels uit het decreet van 13 juli 1994 betreffende de hogescholen in de Vlaamse gemeenschap. 6 Besluit van de Vlaamse regering van 19 juli 1995, betreffende de omvorming van de opleidingen en opties van hogescholen van de Vlaamse Gemeenschap. 7 Besluit van de Vlaamse Regering van 28 juli 1995, betreffende de organisatie van de examens in de hogescholen van de Vlaamse Gemeenschap. 8 Besluit van de Vlaamse Regering van 6 september 1995, houdende de gelijkstelling voor wat de toegang tot de basisopleidingen aan de Vlaamse hogescholen betreft. 9 Een brief van de minister van Onderwijs en Ambtenarenzaken Luc Van den Bossche aan de Vlaamse en Nederlandse Hogescholen betreffende de erkenning van succesvol afgeronde studieperioden. 10 Verslag van de vergadering van 10 oktober 1995 met de voorzitters van de werkgroepen BP en OP II 11 Verslag van de vergadering van 22 november 1995 met de voorzitters van de werkgroepen BP en OP II 12 Zie referentielijst
8.4
Referentielijst Deze lijst verwijst naar basisdocumenten, waarnaar vanuit deze tekst verwezen wordt door vermelding van het referentienummer tussen schuine strepen vb. 970320a/. De basisdocumenten zijn opvraagbaar bij de Vlor.
35
BEROEPSPROFIEL ELEKTRONICA
9
MEDEWERKERS
9.1
Bij de ontwikkeling van de typefuncties werd de taak als volgt verdeeld
9.2
Typefunctie
Expert
a b c d e f g h i
R. Hostyn T. Boesmans D. Hanselaer R. De Craemer B. Van Hirtum P. Van Houtven P. Buekers R. Thoré R. Thoré
ontwerp engineering productie onderhoud installatie aankoop / verkoop field engineering leidinggeven training
Andere vormen van medewerking 1 Bert Van Hirtum (Katholieke Hogeschool Kempen, Geel) Enquête bij de afgestudeerden Elektronica (20 Blzn) 2 J. Destuyver en S. Dorthu (Rank Xerox NV, Zaventem) Specifieke beschrijving van de beroepsactiviteit (2 Blzn) 3 Rik Hostyn (KATHO, Kortrijk; Ref Dhr Schroefs) Beroepsprofielen voor het graduaat elektronica (3 Blzn) 4 R. De Craemer (KHBO Oostende) Enquête bij afgestudeerden elektronica (92-96) (5 Blzn) 5 Fabrimetal - Partner van het onderwijs: Nihil ! 6 De lectoren van de afdeling elektronica (NARAFI - Wenk, Vorst) Enquête bij de afgestudeerden van het graduaat elektronica
9.3
Het uitwerken van dit beroepsprofiel werd gecoördineerd door ir R. Thoré, die de overeenkomstige bestanden in een database opgeslagen heeft.
36
10
BEROEPSPROFIEL ELEKTRONICA
SLOTBESCHOUWINGEN
10.1 De benaming "elektronica" als basisopleiding De hogeschoolopleiding tot gegradueerd technicus in de elektronica is tegelijkertijd een specifieke en een reeds lang gevestigde basisopleiding, die in het hogeschooldecreet van 1994 evenwel om onbekende redenen niet meer opgenomen werd als basisopleiding, maar als een optionele opleiding. De werkgroep voor het opstellen van het beroepsprofiel van de gegradueerde technicus elektronica stelt een onderzoek voor naar de redenen waarom het onderwijsdecreet de gelijknamige opleiding gedegradeerd heeft tot een optie van de basisopleiding elektriciteit. Gelet op belangrijke plaats die de elektronica reeds jaren innam en die ze nog steeds inneemt in bijna alle bedrijfssectoren en disciplines (multimedia, datacommunicatie, automatisering, computertechnologie, ...) stelt de werkgroep voor om elektronica terug als een volwaardige basisopleiding te behandelen.
10.2 Van beroepsprofiel naar opleidingsprofiel Bij het voorstellen van een niet-limitatieve lijst van beroepsactiviteiten (BA), bij het opstellen van het beroepsprofiel voor de gegradueerde technicus elektronica heeft de werkgroep geopteerd voor een doorgedreven structurering van dit beroepsprofiel. Op deze wijze zal het opleidingsprofiel eenvoudig en snel uit de DATABASEstructuur van dit beroepsprofiel kunnen afgeleid worden.
10.3 De volgende fase, zijnde de ontwikkeling van het opleidingsprofiel, werd inmiddels gestart. Daarin zal door de beroepswereld als belanghebbende partner de kwaliteit gedefinieerd worden als de mate waarin de gegradueerde technici elektronica als hogeschoolalumni voorbereid zijn op het vervullen van hun taken en verantwoordelijkheden als zelfstandige beroepsbeoefenaar of als werknemer in dienst van bedrijven, organisaties of overheden. Tenslotte dankt ondergetekende alle bovenvermelde medewerkers evenals alle personen die bijgedragen hebben tot het opstellen va dit beroepsprofiel, in het bijzonder de heer Willy Vermorgen, secretaris van de werkgroep en zijn medewerkers. ir R. Thoré voorzitter, werkgroep BP HO ELEKTRONICA