straks. EEN UITGAVE VAN DE ALGEMENE ONDERWIJSBOND MAART 2004
STRAKSVOORDEKLAS TIJDSCHRIFT VOOR STUDENTEN OP LERARENOPLEIDINGEN
DEN HAAG, ROTTERDAM EN AMSTERDAM HEBBEN JOU NODIG. VACATURESITES MET DE BILLEN BLOOT. GEZOCHT: MUZIEKJUFFEN EN -MEESTERS. NEGEN TIPS VOOR BANENZOEKERS.
gratis
INHOUD: 8. GEZOCHT: MUZIEKJUFFEN EN -MEESTERS 10. UITSLAG ENQUÊTE: KLEUTERADEPTEN EN PUBERFANS HOUDEN ELKAAR IN EVENWICHT 12. VACATURESITES MET DE BILLEN BLOOT 16. DE LOKKERTJES VAN DE DRIE GROTE STEDEN 20. NEGEN TIPS VOOR BANENZOEKERS 24. AFSTANDSLEREN = GOED PLANNEN EN DOORDOUWEN EN VERDER: 4. NIEUWS: VOORTBESTAAN LERARENOPLEIDINGEN TECHNIEK IN GEVAAR 22. HET ZIT IN DE FAMILIE: ELMA & RIET 27. WIJZE WIES OVER ONDERWIJSEVALUATIES EN STAGE-ETIQUETTE 28. LEZERSONDERZOEK: STRAKSVOORDEKLAS VRAAGT FEEDBACK
STRAKSVOORDEKLAS
wordt graag op de hoogte
gehouden van nieuws en initiatieven op alle opleidingen. Stuur daarom jullie eigen opleidingsblad aan redactie POSTBUS
STRAKSVOORDEKLAS,
2875, 3500 GW
UTRECHT.
Verder zijn
we op zoek naar medewerkers die het leuk vinden een bijdrage te leveren aan het magazine of nieuwtjes en onderwerpen willen aandragen.
TIPS, TESTS, ENQUÊTES & INTERVIEWS
Interesse? Mail naar
[email protected] Alle medewerkers van Straksvoordeklas hebben weer hun stinkende best gedaan deze maand. Om het jullie naar de zin te maken hebben ze onderzocht wat Den Haag, Rotterdam en Amsterdam doen om jonge leraren naar de grote stad te lokken. Ze hebben tips verzameld die jullie kunnen helpen bij het vinden van een baan die echt bij je past. Ze hebben
COLOFON
onderwijsvacaturesites getest, nieuws verzameld en een onderwijsmoeder en -dochter geïnterviewd. Ze hebben pabo-studenten die vakleerkracht muziek worden opgespoord en stu-
is een uitgave van de Algemene Onderwijsbond Jaarbeursplein 22, Utrecht POSTADRES Postbus 2875, 3500 GW Utrecht TELEFOON 0900 463 62 62 STRAKSVOORDEKLAS
verschijnt vier maal per jaar in een oplage van 40.000 exemplaren en wordt gratis verspreid op alle pabo’s, lerarenopleidingen vo/bve en universitaire lerarenopleidingen. STRAKSVOORDEKLAS wordt mede mogelijk gemaakt door Het Zilveren Kruis. STRAKSVOORDEKLAS
denten gevonden die het thuis, achter de computer, met veel doorzettingsvermogen tot leraar geschopt hebben. En dan was ik bijna de afgestudeerde vergeten die als stagiair naar Zweden ging en daar een heel leuke baan aan over heeft gehouden. Ik licht alvast en tipje van de sluier op: hij staat niet voor de klas. Wij, de makers van Straks, denken dat we jullie een plezier doen met tips, tests, interviews en enquêtes. Maar zeker weten doen we ’t natuurlijk niet. We hebben tenslotte niet van tevoren gevraagd of studenten van de lerarenopleidingen een eigen, landelijk blad willen en wat ze zouden willen lezen in zo’n blad. Daarom gaat de Straksvoordeklas-enquête deze keer over Straksvoordeklas. De makers willen graag feedback. We doen onze stinkende best, maar doen we het wel goed? Achter in het blad, op pagina 28 en 29 vinden jullie het lezersonderzoek. Als je de enquête invult en opstuurt, maak je kans op een cd-bon van tien
UITGEVER
Robert Sikkes
HOOFD- EN EINDREDACTIE
Yvonne van de Meent WEBSITE Han van Almere MEDEWERKERS AAN DIT NUMMER, Nely van Dam, Richard Hassink, Els Heuts, Hanne Obbink, Eva Prins, Rineke Wisman en Wijze Wies. FOTO’S Joost Grol GRAFISCH ONTWERP Typetank: Ivo de Boer, René van den Berg en Peter van Dorst (www.typetank.nl) DRUK De Volharding BV, Amsterdam ADVERTENTIE-EXPLOITATIE VVP, Verenigde Periodieken, Postbus 433, 2040 AK Zandvoort, 023 571 93 34,
[email protected]
euro en kom ik te weten of dit stukje wel gelezen wordt. Yvonne van de Meent Hoofdredacteur
P.S. Je kunt ook naar www.straksvoordeklas.nl surfen en daar de lezersenquête invullen. De volgende Straksvoordeklas verschijnt in mei 2004
STRAKSVOORDEKLAS. MAART 2004.
3.
Nieuws Redactie Yvonne van de Meent Bijdragen Richard Hassink
VOORTBESTAAN LERARENOPLEIDINGEN TECHNIEK IN GEVAAR Fontys Hogescholen beschuldigen staatssecretaris
Eindhoven, Zwolle, Amsterdam en Rotterdam.
Verbraak begrijpt niet wat staatssecretaris Nijs
Nijs van onbehoorlijk bestuur. Zij heeft per
De technische lerarenopleidingen kampen al
bezielt. “Ze heeft net een deltaplan bèta/tech-
1 januari de financiering van het voorbereidend
jaren met een lage instroom, terwijl er een
niek gelanceerd omdat er meer afgestudeerden
jaar voor de technische lerarenopleidingen stopge-
grote behoefte is aan de afgestudeerden. Om
in die richting moeten komen. Het aanpakken
zet. “Die beslissing kwam als donderslag bij hel-
de instroom te vergroten heeft Fontys sinds
van het lerarentekort heeft de hoogste prioriteit.
dere hemel. Dit is geen behoorlijke besluitvorming;
1993 een voorbereidend jaar voor studenten
En dan deelt men de nekslag uit aan een unie-
de studenten zitten al in de banken”, stelt Norbert
die geen mbo- of havo-diploma hebben en dus
ke technische lerarenopleiding.”
Verbraak, voorzitter van de raad van bestuur.
niet automatisch worden toegelaten tot een
De kleine techniekopleidingen verspreid over
hbo-opleiding. Verbraak: “Het gaat meestal om
het land zijn geen florerend Fontys-onderdeel.
Fontys verzorgt als enige in Nederland docenten-
vakmensen die vroeger lts hebben gedaan en
De hogeschool legt er volgens Verbraak al jaren
opleidingen in de technische vakken. Het gaat
zijn opgeklommen in een bedrijf.” Op het ogen-
geld op toe. Omdat Nijs dit najaar ook al
bijvoorbeeld om lerarenopleidingen bouwkunde,
blik telt het voorbereidend jaar ongeveer 250
besloot de leerroute voor onderwijsassistenten
motorvoertuigentechniek, werktuigbouw of gra-
deelnemers. In 2003 ontving Fontys twee mil-
en leraarondersteuners niet meer te betalen,
fische techniek. Afgestudeerden geven les in
joen euro subsidie. Volgens Verbraak zorgt het
wordt de situatie bij de lerarenopleidingen
het vmbo of mbo. De studenten volgen de
voorbereidend jaar voor ongeveer veertig pro-
techniek kritiek. “Bij elkaar missen we driehon-
opleiding meestal in deeltijd en kunnen daar-
cent van de instroom bij de technische leraren-
derd instromers. Het voortbestaan van de oplei-
voor terecht bij Fontys-vestigingen in
opleidingen.
dingen komt nu in gevaar”, aldus Verbraak.
PABO IN DE POLDER
CRISIS BIJ AGRARISCHE LERARENOPLEIDING
Lelystad wordt als het meezit een studenten-
naast de openbare pabo van de Hogeschool van
De Hogeschool Stoas heeft 3,7 miljoen euro,
stad. De Hogeschool Windesheim heeft bij het
Amsterdam in Flevoland bestaan”, aldus Jelle
bestemd voor het onderwijs, besteed aan com-
ministerie van onderwijs toestemming gevraagd
Belksma, woordvoerder van de Hogeschool
merciële activiteiten. De hogeschool verzorgt
om met ingang van september een nevenvesti-
Windesheim.
agrarische lerarenopleidingen in Den Bosch en
ging te openen in de hoofdstad van de provin-
Flevoland heeft al een aantal hbo-opleidingen
Dronten, die worden gesubsidieerd door het
cie Flevoland.
in huis. De Hogeschool van Amsterdam heeft
ministerie van landbouw. De commerciële poot
De Zwolse hogeschool wil vier studies gaan
naast de pabo een ict-academie in Almere, en
geeft onderwijskundige adviezen aan (agrari-
aanbieden in de polder: bedrijfskunde, ver-
de Christelijke Agrarische Hogeschool biedt
sche) scholen en bedrijven.
pleegkunde, sociaal-pedagogische hulpverle-
landbouwopleidingen aan in Dronten. Lelystad
Minister Veerman van landbouw heeft externe
ning en de lerarenopleiding basisonderwijs.
moet het tot nog toe zonder hoger onderwijs
accountants opdracht gegeven onderzoek te
Bij de pabo gaat het om een deeltijdopleiding
doen. De aanvraag van Windesheim wordt
doen naar de financiële onregelmatigheden,
waarbij veel gebruik gemaakt wordt van
ondersteund door de gemeente Lelystad en
die begin 2003 aan het licht kwamen. Hij con-
afstandsleren. De colleges worden waarschijn-
buurgemeenten Dronten en Zeewolde. Of het
stateert in een brief die hij begin februari aan
lijk verzorgd in een gebouw van Roc Flevoland.
ministerie van onderwijs akkoord gaat met de
de Tweede Kamer stuurde dat er sprake is van
De Hogeschool van Amsterdam, die in Almere
nevenvestiging is moeilijk te zeggen. Sinds een
‘onrechtmatig gebruik’ van onderwijsmiddelen,
een lerarenopleiding basisonderwijs verzorgt,
jaar gelden er nieuwe regels voor het starten
een net woord voor fraude. Het Stoas-bestuur
heeft geen bezwaar tegen de nevenvestiging
van opleidingen. “We durven geen voorspelling
is afgetreden: een interim-manager onderzoekt
van Windesheim. “Wij zijn een christelijke
te doen”, aldus Belksma.
hoe het verder moet met de kleine leraren-
hogeschool. Onze christelijke pabo kan prima
4.
opleidingen.
STRAKSVOORDEKLAS. MAART 2004.
STUDENTENPROJECT GENOMINEERD VOOR TAALPRIJS Het huis van mijn grootmoeder, een multicultureel internetproject dat is ontwikkeld bij de Educatieve faculteit Amsterdam, is genomineerd voor de Taalunie Onderwijsprijs 2004. De prijs van 8000 euro wordt elke twee jaar uitgereikt aan een Nederlands of Vlaams project dat een bijdrage levert aan het vernieuwen van het onderwijs in de Nederlandse taal. Het huis van mijn grootmoeder draait sinds vorig jaar op vijf Amsterdamse scholen voor
Lisse
Paramaribo
halen scholieren herinneringen op aan hun
hoorde ik mijn oma ritselen tussen de sperzie-
te staan. Het project sluit aan bij het taalbeleid
grootmoeder. Op die manier maken de leerlin-
bonen. Je zag haar niet, maar ze was er wel.”
van de gemeente Amsterdam. Het huis van
gen kennis met verschillende culturen, want
De grootmoeder van Irving Raghunath woont in
mijn moeder is drie jaar geleden ontwikkeld
oma’s van Amsterdamse scholieren wonen ver-
Suriname. “Toen ik drie was heeft ze me mee-
door studenten van de Amsterdamse leraren-
spreid over de hele wereld.
genomen van Aruba. Dit herinner ik me niet,
opleiding. De Taalunie Onderwijsprijs wordt
“De meeste zomers van mijn leven bracht ik
maar ik heb het later wel allemaal uitgezocht.
eind maart uitgereikt door minister Van der
door in Tivat, Joegoslavië. Daar woonden mijn
Wij waren met zijn vijven en mijn vader ging
Hoeven (onderwijs) in het gebouw van de
opa en oma in een groot huis met een nog veel
trouwen met zijn derde vrouw.”
Tweede Kamer.
grotere tuin”, vertelt Barbara Krstovic. “Als ik
De verhalen van de leerlingen komen met foto’s
’s middag thuis kwam voor het (warme) eten
van oma-huizen en -tuinen op een internetsite
voortgezet onderwijs. Gedurende een dagdeel
Meer verhalen op: www.grootmoeders.nl
STAGE IN STOCKHOLM ‘RUSTIG, NETJES EN GOEDGEORGANISEERD! Toen Sjoerd Visser (27) in januari 2003 naar Stockholm afreisde, was
Visser liep zijn stage op een (voor Zweedse begrippen) moeilijke school.
dat niet voor het eerst. Ook een jaar daarvoor had de student geschiede-
“Het was een school in een multiculturele buitenwijk van Stockholm,
nis een paar maanden in de Zweedse hoofdstad gestudeerd aan het
met veel leerlingen uit het Midden-Oosten, Iran en Irak. Toch wordt daar
Stockholm Institute of Education. “Scandinavische landen hebben me
niet gesproken over een zwarte school. Het is zelfs politiek incorrect als
altijd al getrokken. Het is er rustig, netjes en goed georganiseerd.
je die term in de mond neemt.” De manier waarop docenten met scho-
Bovendien is een winter daar nog echt een winter, met veel ijs en een
lieren omgingen, sprak Visser enorm aan. “Het gaat er daar onderling
dik pak sneeuw. Toen ik dus de kans kreeg daar te studeren en stage te
vriendelijker aan toe dan in Nederland.”
lopen, hoefde ik niet lang na te denken.”
Sinds vorig jaar is Visser alweer drie keer in Stockholm geweest. “Ik heb
Visser werkte de helft van de tijd bij een onderneming die lesmateriaal
daar veel vrienden wonen. Dat maakt zo’n stage in het buitenland ook zo
distribueert en bij een IT-bedrijf dat lesmateriaal voor internet ontwik-
ontzettend leuk. Je zit in een nieuwe omgeving waarin je heel gemakke-
kelt. Maar hij stond ook voor een groep zestienjarige leerlingen, de hoog-
lijk contact met anderen maakt.” Visser begrijpt dan ook niet waarom
ste klas van een Grundskolan. Toch is Visser niet onverdeeld enthousiast
zoveel van zijn medestudenten voor een stage dichtbij huis kiezen.
over die periode. “Ik liep stage bij een docent die Engels, Zweeds en
In september 2003 studeerde Visser af. Hij staat nu niet voor de klas,
geschiedenis gaf. Hij liet zijn leerlingen extreem vrij. Als ik zijn leerlin-
maar werkt als medewerker internationalisering bij de Hogeschool van
gen lesgaf, had ik het gevoel dat ik me aan zijn stijl moest aanpassen,
Amsterdam. Voor die baan heeft hij veel contact met buitenlanders en
terwijl ik eigenlijk mijn eigen normen wilde hanteren. Daardoor liep het
komt hij ook geregeld in het buitenland. “Lesgeven is leuk, maar dit is
niet heel lekker.”
nog net even leuker.” (RH)
STRAKSVOORDEKLAS. MAART 2004.
5.
Nieuws TWEEDERDE VAN DE LERAREN IS WEL EENS UITGESCHOLDEN Leraren voelen zich nog steeds veilig op school,
school dat een jaar geleden werd uitgevoerd.
Andere lerarenopleidingen zien in de moord op
ook al komt verbale agressie veelvuldig voor en is
Leraren zijn zich dus niet onveiliger gaan voe-
Hans van Wieren geen aanleiding om het onder-
fysiek geweld geen zeldzaamheid. Dat blijkt uit
len door de schokkende moord op een collega.
wijs aan te passen. Bij de Fontys Hogescholen
een onderzoek onder vijfhonderd leraren uit het
Agressie komt veel voor in het voortgezet onder-
volgen studenten vakken als adolescentenpsycho-
voortgezet onderwijs dat is uitgevoerd in opdracht
wijs: tweederde van de ondervraagde leraren is
logie en leren studenten tijdens dramalessen
van de Algemene Onderwijsbond, Nova en de
wel eens uitgescholden door een leerling, een
omgaan met non-verbaal gedrag van leerlingen.
Onderwijsbond CNV. Lerarenopleidingen vinden
kwart door een ouder. Het is de vraag of stu-
Bij de Archimedes Lerarenopleidingen in
dat studenten voldoende worden voorbereid op
denten aan de lerarenopleidingen voldoende
Utrecht loopt al een project Veilige school
agressie en geweld in de beroepspraktijk.
worden voorbereid op deze minder prettige kant
waarbij studenten op scholen onderzoek doen
van de beroepspraktijk. De Hogeschool
naar veiligheidsbeleid en de bespreekbaarheid
De enquête is uitgevoerd nadat Hans van
Inholland denkt van niet. De grootste hoge-
van geweld. Bovendien worden alle Utrechtse
Wieren, docent en conrector van het Terra
school van Nederland met pabo’s in Rotterdam,
studenten opgeleid in de praktijk. Ze hebben al
College in Den Haag, in de kantine van de
Haarlem en Alkmaar en tweedegraadsopleidin-
vanaf het eerste studiejaar een parttimebaan op
vmbo-school werd doodgeschoten door een
gen in Amsterdam, stelt een manager aan die
school, meestal een vmbo-school. De studenten
leerling. De uitkomsten van het onderzoek ver-
gaat onderzoeken hoe het onderwijsprogramma
evalueren hun praktijkervaring en daarbij
tonen niettemin veel overeenkomsten met de
aangepast moet worden aan de verharding op
komen ook vechtpartijen en culturele botsingen
uitslag van een AOb-onderzoek naar geweld op
scholen, melden hogeschoolkranten.
aan de orde.
GEEN BANEN VOOR ONDERWIJSASSISTENTEN
INSTROOM LERARENOPLEIDINGEN GROEIT MET ZESTIEN PROCENT
De mbo-opleidingen voor onderwijsassistenten zijn razend populair, maar afgestudeerden
De aanmeldingscijfers wezen al in die rich-
hebben grote moeite een baan te vinden.
ting, maar na de telling van het aantal
Dat blijkt uit onderzoek van het Onderwijs-
inschrijvingen is definitief vastgesteld dat de
blad, het ‘moederblad van Straksvoordeklas.
lerarenopleidingen aan een ongekende groei-
In 1998 begonnen de regionale opleidings-
spurt bezig zijn. Afgelopen september begon-
centra (roc’s) met het opleiden van onderwijs-
nen 23.769 studenten aan een lerarenoplei-
assistenten. Door het inzetten van assistenten
ding bij een hogeschool, een groei van zestien
zou de overbelasting van leraren en het lera-
procent ten opzichte van het jaar ervoor.
rentekort bestreden kunnen worden, dachten
Daarmee zijn de lerarenopleidingen verreweg
de vorige kabinetten. Het eerste jaar begon-
de snelste groeiers in het hbo.
nen tien roc’s met ruim driehonderd studen-
In 2003 koos ruim een vijfde (22 procent)
ten. Dit studiejaar verzorgen 37 roc’s de oplei-
van alle eerstejaars voor de pabo of een
ding voor onderwijsassistent en zijn er ruim
tweedegraads lerarenopleiding.
vijfduizend studenten. In het Onderwijsblad
In totaal begonnen 108.000 eerstejaars in
van 21 februari vertellen afgestudeerden en
september aan een hbo-opleiding, een
roc’s dat scholen wel graag stagiairs afnemen,
stijging van 6,6 procent ten opzichte van
maar dat ze geen betaalde banen voor onder-
het jaar er voor. In de meeste hbo-sectoren
wijsassistenten creëren. De studenten maken
stijgt het aantal studenten. Alleen het
zich daarover niet veel zorgen, de meesten
agrarisch onderwijs en de techniekopleidingen
willen na hun mbo-opleiding doorstromen
hebben te maken met een terugloop van de
naar de pabo.
belangstelling.
6.
STRAKSVOORDEKLAS. MAART 2004.
Groei instroom hbo LERARENOPLEIDINGEN
+16%
GEZONDHEIDSZORG
+10%
SOCIAAL-AGOGISCH
+6%
ECONOMIE
+5%
KUNST
TECHNIEK
AGRARISCH
HBO TOTAAL
Bron: HBO-Raad
0%
-0,7%
-2%
+6,6%
ZEEUWSE STUDENTEN ONTWERPEN GESCHIEDENIS-LEERLIJN
s s d UIT DE HOGESCHOOLPERS d
Om de geschiedenislessen op de basis-
Hoofddoekjes niet welkom
renopleiding beginnen waar docenten worden
school te verlevendigen, maken docenten
Hoofddoekdragende studentes van de
opgeleid voor het lesgeven aan leerlingen van
graag gebruik van historische jeugdlitera-
Educatieve faculteit Amsterdam hebben
12 tot 14 jaar. De Hogeschool van
tuur. Bij het lezen van boeken van Thea
grote moeite om een stageplaats te vinden.
Amsterdam neemt de pabo’s en tweede-
Beckman of Jan Terlouw kunnen kinderen
Negen van de twaalf studentes van de oplei-
graadsopleidingen over. Als Inholland geen
zich verplaatsen in de hoofdpersoon en
ding islam-godsdienst zoeken al meer dan
toestemming krijgt voor het starten van de
krijgen ze een beeld van de beschreven
zes maanden een stageschool. Volgens gods-
nieuwe pabo-plus opleidingen, wordt de Efa
periode.
dienstdocent Pim Pronk heeft 65 procent
gesplitst. dHavana nr 21
Vierdejaars pabo-studenten van de Hoge-
van de stagescholen een christelijk bestuur
school Zeeland hebben een geschiedenis-
dat niet op een gelovige moslima zit te
leerlijn voor de basisschool ontwikkeld waar-
wachten. “Terwijl soms tachtig procent van
Ziek gebouw
bij structureel gebruik wordt gemaakt van
de kinderen op zo’n school moslim is.”
Het nieuwe gebouw van het Instituut voor
historische jeugdboeken. De leerlijn sluit
dHavana 22
Leraar en School in Nijmegen ziet er prachtig
ddddddddddddddddddddddddddddddd
aan bij de geschiedenismethoden die het
uit, maar het is geen goed onderwijsgebouw. ddddddddddddddddddddddddddddddd
meest gebruikt worden in het basisonder-
Het Gymnasion werd in augustus 2003 opge-
wijs. De vier studenten hebben eerst uitge-
Onderwijsexpeditie naar India
leverd en al snel meldden medewerkers zich
zocht welke thema’s er in de methoden wor-
Zes studenten van de Bredase pabo van de
ziek. Een inventarisatie leverde een klachten-
den behandeld en daar boeken bij gezocht.
Avans Hogeschool gaan in juli twaalf dagen
lijst van twaalf A-viertjes op. De belangrijkste
De leerlijn is dus een aanvulling op de
lesgeven aan kinderen in Bangalore, India.
steen des aanstoots zijn de kantoortuinen
bestaande methoden.
Voor ze vertrekken willen ze 17000 euro
waarin studenten zich niet mogen vertonen.
“Eigenlijk ligt het erg voor de hand, maar
inzamelen voor de organisatie Edukans, die
Docenten zijn daardoor pas vanaf 15.30 uur
tot nog toe heeft niemand dit idee systema-
onderwijsprojecten in de derde wereld
te bereiken. Een docent treffen in de kantine
tisch uitgewerkt”, vertelt Emiel Meliefste,
ondersteunt en de expeditie naar India op
gaat ook niet, want er is geen kantine. Het
woordvoerder van het ontwikkelteam. “Er
touw zet. Er kunnen negentig pabo-studen-
was niet te bedoeling om een klassiek onder-
zijn wel lessenseries voor onderdelen van de
ten mee naar India. Info: www.edukans.nl.
wijsgebouw met ontmoetingsruimtes te ont-
leerstof waarbij jeugdboeken gebruikt wor-
dImpuls 11
werpen, luidt het verweer van de architect.
den, maar geen leerlijn voor het hele
“De opdracht was een stadssfeer op de camddddddddddddddddddddddddddddddd
geschiedenisonderwijs op de basisschool.
pus te creëren.” dSensor nr 9
Dit is echt iets nieuws.” Het was niet moei-
Bezuinigen op roltrappen
lijk om bij ieder thema een mooi verteld
De educatieve opleidingen van de Hogeschool
verhaal te vinden, maar wel veel werk, ver-
van Utrecht verruilen hun geschakelde laag-
‘Goed dat ie dood is’
telt hij. “We hebben ook niet aan elk onder-
bouw uit de jaren zeventig in 2006 voor een
Bij de Hogeschool Windesheim lokte de
werp een roman gekoppeld. Bij het thema
negen verdiepingen tellend nieuw pand. Het
moord op Hans van Wieren, docent van het
Koude oorlog was dat bijvoorbeeld lastig.
eerste ontwerp was echter 2,4 miljoen euro te
Terra College in Den Haag, schokkende
Daarbij gebruiken we een informatief boek
duur. Daarom is de helft van de negende ver-
reacties uit. Coördinator Henk Blenkers van
en liedjes, zoals Russians van Sting en De
dieping geschrapt en zijn ook de geplande
de educatieve faculteit legde na de moord
bom van Doe Maar.”
roltrappen uit het plan verdwenen.
op Van Wieren een groot vel papier neer met
De Zeeuwse studenten hopen dat een edu-
dTrajectum nr 8
daarop de vraag: Wat moet er gebeuren op
ddddddddddddddddddddddddddddddd
scholen om de veiligheid te verbeteren?
catieve uitgever hun leerlijn op de markt wil ddddddddddddddddddddddddddddddd
“Recht van vrije meningsuiting! Dus goed
brengen. “We hebben ze wel benaderd, maar we hebben nog geen respons”, zegt
Schisma in Amsterdam
dat ie dood is”, antwoordde iemand ano-
Emiel Meliefste. Het project is wel genomi-
De Educatieve faculteit Amsterdam (Efa)
niem. Wat weer reacties opleverde als: “Turk
neerd voor de afstudeerprijs van de
heeft geen lang leven meer. De twee hoge-
zeker”. Blenkers is verbijsterd en boos,
Hogeschool Zeeland.
scholen die de faculteit besturen, de
meldt hij in de hogeschoolkrant. Op zijn
Hogeschool Inholland en de Hogeschool van
vraag of de schrijver zich bekend wil maken,
Amsterdam, willen niet meer samen verder.
kreeg hij geen antwoord.
Informatie:
[email protected]
Inholland wil een nieuwe, pabo-achtige lera-
STRAKSVOORDEKLAS. MAART 2004.
dHSK Windesheim nr 10
7.
GEZOCHT: MUZIEKJUFFEN EN -MEESTERS
Het muziekonderwijs op basisscholen is
Hogeschool Windesheim kreeg die dag nog
afgestudeerden die al voor de klas staan, maar
al jaren onder de maat. Logisch, groepsleerkrachten hebben op de pabo niet veel meer geleerd dan liedjes instuderen. En aan vakleraren is landelijk een tekort. Zeven pabo’s en drie conservatoria startten daarom met een bijscholingscursus voor muzikale pabo’ers die vakleerkracht wil worden. “Via muziek kunnen kinderen hun emoties uiten. Goed muziekonderwijs is dus superbelangrijk.”
meer ‘muziekonderwijs’ onder ogen en oren. De
vierdejaars pabo-studenten zijn ook welkom.
leraar wilde de canon I like the flowers met de
Voor Christa Koopmans, die jarenlang dwarsfluit
kinderen zingen, vertelt ze. “Het ritme was
speelde, is de vakopleiding ‘een leuke uitda-
goed, maar hij zong zelf niet op de juiste toon-
ging’. Momenteel geeft ze, niet voor de studie-
hoogte. Ook was hij naar mijn idee te veel aan
punten, maar ‘als leuk extraatje’ voor de eigen
het woord en kwamen de kinderen te weinig
ontwikkeling, muzieklessen op een basisschool
aan bod.”
in Lelystad. Hoewel ze schrok van de leraar in
Haar observatie spoort met de kritiek van de
bovenstaand voorbeeld begrijpt ze wel hoe het
onderwijsinspectie. Die stelt dat het muziekon-
komt. “Op de pabo krijg je alleen wat basisken-
derwijs op veel basisscholen beneden de maat
nis mee. In de praktijk kan je daar alleen wat
is. Een gemiddelde leerkracht kan niet veel
mee als je aanleg voor muziek hebt. Als je een
meer dan liedjes instuderen met de kinderen.
kleuterklas hebt, red je het wel met een beetje
De muziekles wordt bij 83 procent van de
gerammel op potjes en pannetjes. Maar in de
‘Een xylofoon? Is dat zo’n houten ding met van
scholen verzorgd door de klassenleraar, blijkt
bovenbouw moet je ook letten op zang, melodie
die latjes erop?’, vroeg de leerkracht van groep
uit een onderzoek van het Groninger
en het gebruik van instrumenten.”
7 toen Christa Koopmans (23) naar het instru-
Conservatorium bij 92 basisscholen. Tweederde
ment vroeg. “Ik schrok daar behoorlijk van”,
van de scholen is niet tevreden over de kwali-
Ondergeschoven
vertelt ze. De vierdejaars aan de pabo van
teit van de muzieklessen. Veel basisscholen
Net als gymnastiek vereist het vak muziek net
zouden liever een vakleerkracht muziek aan-
iets meer van een leraar dan alleen maar de
trekken: een aan het conservatorium opgeleide
basiskennis, beaamt Frans Haverkort, project-
Vanaf volgend jaar bieden meer pabo’s de
muziekdocent of een pabo-afgestudeerde met
leider van de cursus vakleerkracht muziek. “Je
cursus vakleraar muziek aan. In de lesplaat-
een muziekcertificaat. Ook studenten vinden
moet kunnen zingen en toon houden. Veel
sen Haarlem, Rotterdam, Eindhoven, Hengelo,
dat het muziekonderwijs moet worden overgela-
mensen doen dat van nature, maar een aantal
Doetinchem en Den Haag vinden daarover nu
ten aan een vakleraar, blijkt uit een aansluitend
heeft daar moeite mee.” Naast projectleider is
de gesprekken plaats. In 2005 gaat de oplei-
onderzoek onder 271 studenten op vijf pabo’s.
Haverkort muziekdocent op de pabo van
ding vakleerkracht muziek waarschijnlijk als
Om de kwaliteit van het muziekonderwijs op te
Windesheim en docent aan het Zwolse conser-
minor van start. Naar verwachting kunnen
krikken en in de groeiende vraag naar bekwame
vatorium.Voor kinderen is het van groot belang
naast pabo-studenten ook studenten van de
muziekdocenten te voorzien ging in september
dat zij op school de ruimte krijgen om zich
lerarenopleidingen voortgezet onderwijs
en januari de cursus vakleerkracht muziek van
muzikaal te ontwikkelen, stelt hij. “Naast vak-
eraan deelnemen. Meer weten? Kijk op
start in Zwolle, Emmen, Groningen en
ken als taal en rekenen is muziek op de meeste
www.muziekdocentenpabo.nl
Maastricht. Het is een bijscholingscursus, voor
basisscholen een ondergeschoven kindje. En
Tekst Rineke Wisman Beeld Joost Grol
8.
STRAKSVOORDEKLAS. MAART 2004.
kindje
Muziekjuf Christa Koopmans: “Ik krijg elk kind aan het dansen en zingen.”
dat is jammer. Je doet een kind tekort als je
kennis hebben om in te kunnen schatten of de
groepsverband plaatsvinden. “Ik ben bezig met
die muzikale vermogens niet aanwakkert.”
opleiding vakleraar muziek iets voor hen is. Op
gitaar, de ander is bezig met zang. Te verschil-
Salomé Huitema (21), derdejaars aan de katho-
de pabo leer je reflecteren op je eigen hande-
lend en daarom voor mij niet zinvol.”
lieke pabo in Zwolle, ondersteunt zijn woorden
len. Je weet na vier jaar echt wel of je kan zin-
In principe kunnen studenten de opleiding in
met een praktijkvoorbeeld. Eén jongetje in haar
gen of niet.” In elke cursusplaats startte de
één jaar afronden. Om het certificaat te halen,
stageklas valt op, omdat hij zo teruggetrokken
opleiding met een introductiemiddag. De stu-
moeten ze zich bewijzen via een portfolio en
is. “Hij is gespannen. Vraagt nooit aandacht.
denten moesten zingen en spelen en gaven een
een presentatie waarin de ‘hoge competenties’
Steekt alleen zijn vinger op als hij iets echt
korte demonstratie van hun muzikale talenten.
aan bod komen: canon, lied begeleiden, musi-
zeker weet.” Toen zij de kinderen vorige week
Aan het eind van de middag kregen ze het
ceren. Voor Salomé Huitema, die al vijftien jaar
de Hokey Pokey-dans liet doen, zag ze het kind
advies om al dan niet door te gaan.
harp speelt, is de opleiding een uitkomst. Maar
veranderen. “Het is een grappig liedje dat de
De pilot bestaat uit tien bijeenkomsten met
of ze straks als vakleerkracht aan de slag gaat,
kinderen bewegend meezingen. Het jongetje
workshops, presentaties en gesprekken met een
weet ze nog niet. “Ik zie de opleiding als een
kwam helemaal los en zat daarna heel ontspan-
coach. Slagtechniek, muziektheorie, zingen en
kans om mezelf te verbreden. Als vakleerkracht
nen in de klas. Via muziek kunnen kinderen
samenspel komen uitgebreid aan bod. Een
geef je les aan alle klassen, maar ik vind juist
hun emoties uiten. Goed muziekonderwijs is
begeleidingsinstrument bespelen is één van
de persoonlijke band met de kinderen zo leuk.”
dus superbelangrijk.”
de eisen om de opleiding af te kunnen ronden.
Als er “genoeg vraag naar is” is de kans groot
De student werkt naar zijn eigen doelen toe op
dat Christa Koopmans straks wel als vakleraar
Zelfkennis
basis van een persoonlijk ontwikkelingsplan
aan de slag gaat. “Vanuit mijn enthousiasme
De studenten die nu de vakopleiding doen,
(pop) en kan ook aanvullende lessen nemen.
krijg ik elk kind aan het dansen en zingen.
meldden zich vrijwillig aan. Het zijn studenten
Christa Koopmans heeft bijvoorbeeld al negen
Laatst vroeg een moeder aan me: Ben jij de
met meer dan gemiddelde muziekkwaliteiten,
gitaarlessen gehad. Ze is goed te spreken over
muziekjuf? De kinderen hebben het steeds
stelt Haverkort. Een strenge selectie is er niet.
de opleiding, alleen bij de gesprekken met de
over je. Daar doe je het natuurlijk voor.” N
“We gaan ervan uit dat vierdejaars genoeg zelf-
coach plaatst ze vraagtekens omdat die in
STRAKSVOORDEKLAS. MAART 2004.
9.
Uitslag enquête. De Populairste klas
KLEUTERADEPTEN EN PUBERFANS HOUDEN ELKAAR IN EVENWICHT Pabo-studenten staan het liefst in groep 2 omdat kleuters zo lekker spontaan zijn. Tegen de verwachting in is groep 8 ook redelijk populair. Maar groep 2 en groep 8 staan ook hoog op de ranglijst van nare groepen. “Te veel veters strikken, billen afvegen en ritsen dicht doen”, vindt groep 2-hater. Voor bijna dertig procent van de inzenders van de Straksvoordeklasenquête is juist groep 8 iets afschrikwekkends. Deze studenten zijn vooral onzeker over hun beheersing van de bovenbouwleerstof. “Ik ben niet zo’n ster in rekenen.” Tekst Robert Sikkes Infografics Typetank
len om een groep 8 naar de eindstreep van de
Groep 4, 5 en 6 zijn niet bijzonder populair,
basisschool te brengen, spelen andere argumen-
maar roepen ook heel weinig weerstand op.
ten mee. Ook daar speelt de leeftijd van de leer-
Geen enkele geënquêteerde geeft bijvoorbeeld
lingen een rol; op pubergedrag zitten de pabo-
aan liever niet in groep 4 te werken. Groep 5
studenten met een bovenbouwaversie niet echt
en 6 roepen slechts aversie op bij één, respec-
te wachten. Maar belangrijker is dat deze stu-
tievelijk twee procent van de inzenders. Iemand
denten zich onzeker voelen. Ze zijn bang dat ze
die graag in groep 5 en 6 staat schrijft: “Net
leerlingen de rekenstof niet kunnen bijbrengen
nog kind en net zo brutaal als groep 7 en 8.”
omdat ze er zelf niet goed genoeg in zijn. Of ze
Groep 5 en 6 zijn juist aantrekkelijk omdat de
zijn bang dat ze kinderen die naar de havo of
leerlingen al kunnen schrijven en rekenen “en
vwo willen, moeten afleveren bij het vmbo.
dan de wereld verder kunnen ontdekken.” Weer een ander vindt groep 5 juist speciaal “omdat
Te breed
dan aardrijkskunde en geschiedenis erbij
De pabo is echt een tweestromenland, want de
komen.” Groep 3 is na groep 2 het populairst
kleuteradepten en de puberfans houden elkaar
en dankt zijn aantrekkingskracht aan het feit
in de groep geënquêteerden redelijk in even-
dat daar het lezen en schrijven begint.
wicht. Anders dan wel eens wordt gedacht zijn Op de pabo’s doet zich een tweedeling voor: je
er namelijk in dit onderzoek ook ruim voldoen-
Te braaf
bent een fan van groep 1, 2 en 3 of juist van
de jongeren die doelbewust voor de bovenbouw
Slechts zeven inzenders volgen een leraren-
groep 7 en 8. Een derde van de ruim zestig
kiezen. Vooral jongens. Als je de afkeer voor het
opleiding voor het voortgezet onderwijs, dus
inzenders van de Straksvoordeklas-enquête uit
werken met kleuters bij de pabo-jongens ziet,
daaruit vallen weinig harde conclusies te trek-
het januarinummer wil het allerliefst in groep 2
vraag je je wel of alle studenten alle kleuteron-
ken. Opvallend is wel dat vijf van de zeven er
of 3 aan de slag, terwijl een kwart juist dol-
derdelen van het pabo-programma moeten vol-
niets voor voelt om in het mbo te gaan werken.
graag voor groep 7 of 8 staat. De kloof tussen
gen. De visitatiecommissie die vorig jaar de
De regionale opleidingen centra hebben dat al
kleuteradepten en puberfans wordt nog duide-
kwaliteit van de lerarenopleidingen basisonder-
gemerkt en zijn daarom (vaak samen met de
lijker zichtbaar als naar de minst geliefde groe-
wijs beoordeelde, vroeg zich dat ook al af.
lerarenopleidingen) eigen afgestudeerden en
pen wordt gekeken. De helft van de inzenders
En er doemt een tweede kwestie op. Is de
zij-instromers uit het bedrijfsleven gaan oplei-
wil liever niet naar groep 7 of 8, terwijl ruim
pabo, die formeel opleidt tot een brede
den. “Ik denk dat deze groep echt puur voor
veertig procent groep 1 en 2 juist mijdt.
bevoegdheid voor álle groepen, niet te breed?
hun vak gaat en dat je ze weinig meer bij kan
De pabo-studenten (meer jongens dan meisjes)
Komen studenten die zich wat meer inhoudelijk
brengen over andere dingen die belangrijk zijn,
die niet in de onderbouw aan de slag willen,
willen verdiepen, wel voldoende aan hun trek-
zoals sociaal gedrag en zelfvertrouwen”,
hebben weinig op met de leeftijdsgroep. Dat
ken? Minister Van der Hoeven stelde dat onder-
motiveert iemand zijn keuze tegen het mbo.
gekleuter, dat zandbakgedoe, vinden ze maar
werp onlangs heel voorzichtig aan de orde. Ze
Een ander geeft een vergelijkbaar antwoord.
niets. Nee, ze kiezen er echt voor om taal en
opperde dat de pabo misschien wat meer
“Het zijn oudere leerlingen die bewust ergens
rekenen, geschiedenis en aardrijkskunde uit te
onderscheid moet gaan maken in verschillende
voor kiezen en braaf zijn. Dat lijkt me geen
gaan leggen. Bij degenen die er niets voor voe-
programma’s.
uitdaging.” N
10.
STRAKSVOORDEKLAS. NR.4 NOVEMBER 2003.
Reden om niet met kleuters te werken
Reden om wel met kleuters te werken
• Ik zou niet weten hoe ik een jaar met kleuters kan vullen, veel te rommelig en te weinig vaste leerlijnen. • Ik hou van het geven van echt moeilijke lessen met een concrete inhoud. • Te veel veters strikken, billen afvegen, ritsen dicht doen.
• Kleuters zijn erg spontaan en de creatieve kant vind ik leuk. • Vooral groep twee is nog echt spontaan maar niet meer zo klein. • Je kan ze leiden in het begin van hun ontwikkeling en lekker fröbelen. • Deze groep staat open om álles te leren.
Reden om niet met groep 8 te werken
Reden om wel met groep 8 te werken
• Het is de stof die mij niet ligt en je moet met een planning werken. • Orde handhaven lastiger. • Ik ben niet zo’n ster in rekenen. • De meesten willen naar havo of vwo. • Bij oudere kinderen word ik erg onzeker. • Ik denk dat ik niet genoeg vakinhoudelijke kennis heb om ze goed onderwijs te geven.
• Uitdagende groepen, lekker mondige leerlingen. • Omdat ze weerwoord hebben. De structuur die roosters en methoden bieden is ook prettig. • Ik kan meer van mijzelf kwijt en de doorstroming naar het voortgezet onderwijs is interessant. • Je kan de actualiteit in de klas halen.
De minst populaire klassen
De populairste klassen
groep 8
28%
groep 2
groep 1
22%
groep 3
groep 2
22%
groep 4
groep 7
22%
groep 8
groep 3 groep 6 groep 5
2%
groep 7
2%
groep 1
1%
groep 4 0%
groep 5 groep 6
17% 16% 15% 13% 12% 10% 9% 7%
Test, test, test
Vacaturesites
met de billen bloot Op internet zijn veel vacaturebanken die banen in het onderwijs aanbieden. Maar de meerderheid daarvan is de naam vacaturebank eigenlijk niet waard omdat ze een heel klein aanbod hebben. Straksvoordeklas testte twaalf banensites en gaf ze een rapportcijfer. Tekst Robert Sikkes
leraren Duits of leerkrachten voor groep 8.
je eerst inschrijven. Bij een aantal is het moge-
Als je weet dat leraren met jouw specialisatie
lijk om een cv te plaatsen, zodat werkgevers jou
schaars zijn, verstevigt dat je onderhandelings-
kunnen vinden. In tijden van een lerarentekort
positie tijdens sollicitaties. En misschien kom
natuurlijk een handig middel. Minder belang-
je wel een school tegen op een ideale plek. Op
rijk, maar wel interessant: worden er ook solli-
een waddeneiland, in de bossen of juist mid-
citatietips gegeven en verwijst men eerlijk door
den in één van de grote steden met alle leuke
naar concurrerende sites? De vacaturebank-test
kroegen om de hoek.
werd gehouden op vrijdag 6 februari. Alle sites
Straksvoordeklas testte twaalf vacaturesites die
werden op die dag bezocht en de vacatures
zich op onderwijs richten. Waar keken we naar?
werden geteld. We hebben alleen algemene
Veel studenten blijven na hun afstuderen op
Belangrijk is natuurlijk het aantal vacatures. De
sites bekeken, niet de talloze websites van
een stageschool hangen, of ze vinden een baan
website die er veel had, nam gelijk al een voor-
gemeenten die ook onderwijsbanen in de aan-
via familie of vrienden. Maar het is ook moge-
sprong. Maar ook telde mee of de site landelijk
bieding hebben.
lijk om gerichter te zoeken door vacatures op te
opereert of alleen in bepaalde regio’s actief is.
sporen via internet. Dat verruimt je blik en je
Er zijn vacaturebanken waar je rechtstreeks op
weet meteen of er veel vraag is naar bijvoorbeeld
een baan kunt solliciteren; bij andere moet je
www.onderwijsvacaturebank.nl
www.docentenbank.nl
Aantal vacatures po
108
De meest uitgebreide vacaturebank voor
Aantal vacatures vo/bve
90
Achter de Docentenbank gaat een bedrijf
onderwijsgevenden is opgezet met subsidie
Mogelijkheid voor plaatsen cv
ja
schuil dat bemiddelt in leraren voortgezet
en heeft geen winstoogmerk. Niet alleen
Sollicitatietips
ja
onderwijs, voornamelijk in de randstad.
werkzoekenden kunnen er zonder te beta-
Links naar concurrentie
ja
Het zoeken gaat soepel en makkelijk, de
len terecht, ook werkgevers kunnen hun
Rechtstreeks reageren op aanbod ja
banen worden duidelijk gepresenteerd. Het
vacatures gratis plaatsen. De Onderwijs-
Inschrijven nodig
nee
aanbod is beperkt. Als je belangstelling
vacaturebank heeft van alle sites in de test
Gratis zoeken
ja
hebt voor een baan, moet je je aanmelden
het grootste aanbod. Minpunt is de presen-
Beeld en navigatie
redelijk
bij de organisatie. Als de bemiddeling
tatie van de banen in grote overzichten. De
Rapportcijfer
8
slaagt, krijgt zij daarvoor een premie.
navigatie niet op alle punten even handig,
12.
Landelijk aanbod
maar wel snel. Het grote voordeel van deze
Vacatures in Noord-Holland,
site is dat je rechtstreeks op een adverten-
Zuid-Holland, Utrecht
tie kunt reageren en dan terechtkomt bij
Aantal vacatures po
-niet-
een school die een leraar zoekt. Je kunt
Aantal vacatures vo/bve
50
dus solliciteren zonder tussenkomst van
Mogelijkheid voor plaatsen cv
ja
een bemiddelingsbureau. Wat bij de
Sollicitatietips
nee
meeste andere sites niet het geval is.
Links naar concurrentie
nee
Zonder meer de meest volledige site, die
Rechtstreeks reageren op aanbod nee
daarom het hoogste rapportcijfer krijgt.
Inschrijven nodig
ja
Gratis zoeken
ja
Beeld en navigatie
goed
Rapportcijfer
7
STRAKSVOORDEKLAS. MAART 2004.
www.de-vocare.nl
volkskrantbanen.volkskrant.nl
www.deonderwijsbv.nl
Een bureau dat bemiddelt voor scholen
Lange tijd had de Volkskrant zo’n beetje
Alweer een organisatie die zij-instromers
voor voortgezet onderwijs in het midden en
het monopolie op advertenties voor de
voor het voortgezet onderwijs zoekt. De site
zuiden van het land. De banen worden
onderwijssector, ondanks de hoge prijs.
van De Onderwijs bv is wat warrig vormge-
beknopt gepresenteerd, het aanbod is rela-
Dat is anders geworden. Basisscholen
geven, je moet goed kijken om bij de vaca-
tief gering. Reden waarom de site een zes
adverteren in vakbondsbladen, scholen
tures te belanden. Het banenaanbod in het
krijgt. Hier geldt hetzelfde als bij de
voor voortgezet onderwijs leggen contact
basisonderwijs is schamel, maar in het
docentenbank, De-Vocare is een bemidde-
met lerarenopleidingen en de vacaturesites
voortgezet onderwijs zijn er flink wat vaca-
lingsbureau dat leeft van het plaatsen van
ook een deel van de markt. De
tures. De site linkt ook door naar
mensen.
Volkskrantbanensite is daardoor vooral een
www.ruim-baan.nl en www.carmel.nl,
toevluchtsoord voor directiefuncties, die
schoolbesturen waarvoor De onderwijs bv
Vacatures in Noord-Brabant, Zuid
breeduit worden gepresenteerd. Minder
docenten werft. Ook daar zijn weer vacatu-
Holland, Gelderland, Utrecht
interessant voor een beginnende leer-
res te vinden. Een interessante vacature-
Aantal vacatures po
-niet-
kracht. Maar de site zit goed in elkaar en
bank, maar je moet je wel eerst inschrijven
Aantal vacatures vo/bve
37
krijgt daarom toch een zesje. De adverten-
voor je op een baan kunt reageren. De
Mogelijkheid voor plaatsen cv
ja
ties zijn al betaald, dus je kan meteen
onderwijs bv is onderdeel van Expectra,
Sollicitatietips
nee
doorlinken naar de werkgever zonder tus-
een grote uitzendketen die zijn geld ver-
Links naar concurrentie
nee
senkomst van een bureau.
dient met arbeidsbemiddeling. Landelijk aanbod
Rechtstreeks reageren op aanbod nee Inschrijven nodig
ja
Landelijk aanbod
Gratis zoeken
ja
Aantal vacatures po
17
Aantal vacatures po
10
Beeld en navigatie
redelijk
Aantal vacatures vo/bve
34
Aantal vacatures vo/bve
91
6
Mogelijkheid voor plaatsen cv
nee
Mogelijkheid voor plaatsen cv
ja
Sollicitatietips
nee
Sollicitatietips
nee
Links naar concurrentie
nee
Links naar concurrentie
nee
Rapportcijfer
Rechtstreeks reageren op aanbod ja
Rechtstreeks reageren op aanbod nee
Inschrijven nodig
nee
Inschrijven nodig
ja
Gratis zoeken
ja
Gratis zoeken
ja
Beeld en navigatie
goed
Beeld en navigatie
matig
6
Rapportcijfer
7
Rapportcijfer
www.leerkrachtonline.nl
geroemd als dé onderwijsvacaturebank, maakt duidelijk dat Leerkracht flink zit te
De website van het blad Leerkracht, een
suffen. Een dikverdiende vier.
uitgave van EPN. Op de site is een marginaal aanbod van doorgeplaatste adverten-
Landelijk aanbod
ties uit het blad te vinden. Het aanbod is
Aantal vacatures po
1
daardoor twee maanden oud. Dat is te
Aantal vacatures vo/bve
6
merken tijdens het bezoek. Op een school
Mogelijkheid voor plaatsen cv
nee
waar volgens Leerkrachtonline vacatures
Sollicitatietips
nee
zijn, zijn volgens de website van de
Links naar concurrentie
1
betreffende school helemaal geen vacatu-
Rechtstreeks reageren op aanbod ja
van reïntegratiebedrijf Kliq en de onderwijs-
res. De site ziet er wel goed uit, maar met
Inschrijven nodig
nee
divisie van uitzendbureau Manpower.
zo weinig banen en een verouderd aanbod
Gratis zoeken
ja
Wordleraar wil zij-instromers interesseren
valt is deze vacaturebank eigenlijk niet
Beeld en navigatie
goed
voor een baan in het voortgezet onderwijs.
serieus te nemen. Wel kan je meteen door-
Rapportcijfer
4
Daarnaast ook een vacaturebank, die
linken naar de school-met-vacature. Een doorlink naar meesterbaan, die wordt
www.wordleraar.nl Wordleraar is een samenwerkingsverband
er goed uitziet. Fris, makkelijk zoeken, maar het aanbod is nogal beperkt. n
STRAKSVOORDEKLAS. MAART 2004.
13.
vervolg www.wordleraar.nl
www.fairflex.nl
www.jufels.nl
delingsbureau dat geld verdient aan het
Op de site van Fairflex vind je niet alleen
Is opgezet voor studenten die een bijbaan
plaatsen van mensen.
vacatures, maar ook een overzicht van alle
in het onderwijs zoeken. Als assistent,
kandidaten die zich ingeschreven hebben.
voor bijles of bij een huiswerkinstituut.
Werkzoekenden worden niet met naam en
Het bijbaan-aanbod is echter erg klein.
Wordleraar is ook een commercieel bemid-
Vacatures in Noord Holland, Utrecht, Noord Brabant
toenaam genoemd, maar worden op die
De meeste banen zijn bij een huiswerk-
Aantal vacatures po
-niet-
manier wel extra onder de aandacht
instituut dat verschillende vestigingen in
Aantal vacatures vo/bve
31
gebracht bij werkgevers. De site is prettig
de randstad heeft. Voor studenten in die
Mogelijkheid voor plaatsen cv
ja
opgezet, het banenaanbod in zijn totaliteit
regio misschien interessant om de studie-
Sollicitatietips
nee
is redelijk, maar valt per sector misschien
beurs aan te vullen. Alles bij elkaar toch
Links naar concurrentie
nee
wat tegen. Inschrijven is noodzakelijk,
net geen voldoende.
Rechtstreeks reageren op aanbod nee
omdat het een bemiddelingsbureau betreft.
Inschrijven nodig
ja
Gratis zoeken
ja
Landelijk aanbod
Beeld en navigatie
goed
Aantal vacatures po
39
Aantal vacatures po
-niet-
6
Aantal vacatures vo/bve
47
Aantal vacatures vo/bve
13
Mogelijkheid voor plaatsen cv
ja
Mogelijkheid voor plaatsen cv
ja
Sollicitatietips
nee
Sollicitatietips
nee
Links naar concurrentie
nee
Links naar concurrentie
nee
Rapportcijfer
Vacatures voornamelijk in studentensteden in de randstad
www.manpoweronderwijs.nl
Rechtstreeks reageren op aanbod nee
Rechtstreeks reageren op aanbod nee
Inschrijven nodig
ja
Inschrijven nodig
ja
Voor het primair onderwijs heeft Manpower
Gratis zoeken
ja
Gratis zoeken
ja
een vacaturesite die ook via Wordleraar te
Beeld en navigatie
goed
Beeld en navigatie
matig
bereiken is. Fris en goed vormgegeven,
Rapportcijfer
7
Rapportcijfer
5
maar het aanbod is zo mager dat de site het toch met een vijfje moet doen. Natuurlijk ook weer een bemiddelingsbureau waar jij je moet inschrijven en niet
www.meesterbaan.nl
www.flexdocent.nl
Een warrige site met een even warrig aan-
Een relatief nieuwe site die er goed uitziet,
bod. In het vacatureoverzicht voor het
een redelijk aantal banen in het bestand
Vacatures in Noord Holland,
basisonderwijs worden op de zoekdag van
heeft, maar toch één heel belangrijk min-
Noord Brabant
Straksvoordeklas banen aangeboden in het
punt bezit. Bij Flexdocent betalen niet
rechtstreeks met de werkgever in contact komt.
Aantal vacatures po
7
voortgezet onderwijs, als groepsleerkracht
alleen werkgevers voor het plaatsen van
Aantal vacatures vo/bve
-niet-
voor een praktijkschool. Ervaring met kin-
een vacature, maar ook werkzoekenden zijn
Mogelijkheid voor plaatsen cv
ja
deren van boven de 12 jaar is een vereiste.
tien euro inschrijfgeld kwijt. Geen groot
Sollicitatietips
nee
In het voortgezet onderwijs komen verschil-
bedrag, maar met zoveel andere mogelijk-
Links naar concurrentie
nee
lende vacatures in verschillende regio’s
heden om een baan te vinden is het vragen
Rechtstreeks reageren op aanbod nee
weer terug, wat tot verwarring leidt.
van inschrijfgeld tamelijk bespottelijk.
Inschrijven nodig
ja
Meesterbaan is de treurigste onderwijs-
Nog iets: de site heeft raar taalgebruik en
Gratis zoeken
ja
vacaturesite die er bestaat en krijgt daar-
noemt een baan ‘een project’. Ook iets aan
Beeld en navigatie
goed
om een vier.
doen.
Rapportcijfer
5
Landelijk aanbod
Landelijk aanbod
Aantal vacatures po
2
Aantal vacatures po
9
Aantal vacatures vo/bve
35
Aantal vacatures vo/bve
39
Mogelijkheid voor plaatsen cv
ja
Mogelijkheid voor plaatsen cv
ja
Sollicitatietips
nee
Sollicitatietips
nee
Links naar concurrentie
nee
Links naar concurrentie
nee
Rechtstreeks reageren op aanbod nee
Rechtstreeks reageren op aanbod nee
Inschrijven nodig
ja
Inschrijven nodig
ja
Gratis zoeken
ja
Gratis zoeken
ja
Beeld en navigatie
slecht
Beeld en navigatie
redelijk
4
Rapportcijfer
5
Rapportcijfer
STRAKSVOORDEKLAS. MAART 2004.
15.
De lokkertjes van de drie grote steden
DEN HAAG, ROTTERDAM EN AMSTERDAM HEBBEN
JOU NODIG In de grote steden tekent het lerarentekort zich het scherpst af. Daarom sluiten zij contracten met lerarenopleidingen, soms ver buiten de randstad, die beginnende leraren kunnen leveren. Daarnaast hebben Den Haag, Rotterdam en Amsterdam speciale bureautjes die ‘plattelanders’ naar de stad moeten lokken. Met woningen, parkeervergunningen en coaching proberen ze beginners van buiten over de streep te trekken. Tekst Nely van Dam Beeld Typetank
bezitters melden zich spontaan. Vorige week
het voor hen altijd lastig is om atelierruimte te
nog een gepensioneerd echtpaar in Scheveningen.
vinden. Daarnaast worden andere ‘maatschap-
Ze wonen in een kast van een huis dat eigenlijk
pelijk cruciale beroepsgroepen’ gehuisvest en
te groot voor hen wordt, maar ze hebben geen
daar hoort het onderwijspersoneel ook bij.
zin naar een bejaardenhuis te vertrekken. Nu
Dankzij de vereniging kan Bolier binnenkort
gaan ze zelf beneden wonen en bieden de eer-
weer tien belangstellenden van haar lijstje
ste en tweede verdieping te huur aan.” Bolier
schrappen: zij kunnen in een verbouwd school-
weet zeker dat deze mensen geen advertentie
gebouw terecht. Sinds juni vorig jaar hebben
zouden zetten, maar zij willen wel graag leraren
79 leerkrachten zich ingeschreven bij Salto, in
in hun woning. In (bijna-)leerkrachten heeft het
januari hadden 26 mensen een woning. Onder
paar op voorhand alle vertrouwen. Leraren heb-
hen ook enkele lio’s die precies een half jaar
ben bezigheden overdag en geregelde inkom-
kunnen wonen in huizen die al leeg stonden
sten.
omdat ze op termijn gesloopt worden.
Bolier kwam voor meer aangename verrassingen “In huisvesting zijn we heel fanatiek, want dat
te staan. De gemeente bleek zelf panden in
Hypotheekhulp
is een enorm probleem voor mensen van buiten
bezit te hebben, waar met enige creativiteit
Ook Rotterdam en Amsterdam doen iets in de
de stad”, zegt Marja Bolier van het bureau
woonruimte van te maken was. Ook een andere
huisvestingsfeer. Overigens geldt het aanbod in
Stedelijke aanpak lerarentekort onderwijs
huizenbezitter bood zich aan: de Haagse
deze steden, net als in Den Haag, voor alle
(Salto) in Den Haag. Salto zorgt ervoor dat lera-
Vereniging van 1854 tot verbetering van wonin-
leerkrachten, dus niet alleen voor de nieuw-
ren van buiten de stad met voorrang een huur-
gen, ooit opgericht ter verbetering van de hygië-
komers. Het tekort groeit immers minder sterk
woning krijgen aangeboden. Bolier heeft plezier
nische omstandigheden van de arbeidende
als de zittende leerkrachten tevreden blijven
gekregen in het zoeken naar huizen. “Doordat
klasse. Anno 2004 heeft de vereniging nog
in plaats van de stad vaarwel te zeggen. In
er vrij veel publiciteit is geweest, zijn er allerlei
altijd een sociale doelstelling. In de panden
Rotterdam is de voorkeursbehandeling van lera-
onbedoelde bijwerkingen. Particuliere huizen-
mogen bijvoorbeeld kunstenaars wonen omdat
ren nog niet door de gemeenteraad. “Maar n
16.
STRAKSVOORDEKLAS. MAART 2004.
‘Aan twee kamers heb ik wel genoeg’ Rotterdam denken er precies zo over; ze wensen niet uit te gaan van kwade bedoelingen. En Marja Lodder (21) komt uit Druten: “echt een dorp”. Na de pabo in het naburige
mocht een enkele leerkracht er toch snel de
Nijmegen ging zij op zoek naar een fulltime baan in een stad. “Ik zoek de uitdaging
brui aan geven, dan is dat zo.
en heb tijdens mijn stages gemerkt dat ik meer van stadsscholen hou dan van dorpsscholen.” Na een paar sollicitaties bleek dat een volledige betrekking er in haar regio
Blijdorp
niet in zat. “Mijn zus woonde al in Rotterdam en vroeg waarom ik het niet daar pro-
Behalve de woningen hebben de drie steden
beerde.” Dat was meteen raak, in juli had ze al een baan. Haar zus vertrok voor enke-
ook een regeling voor parkeervergunningen.
le maanden naar Londen. “Ik heb nu haar kamer in onderhuur.” Aangezien haar zus
Voor het parkeren bij de school wel te verstaan,
inmiddels terug is uit het buitenland en weer tijdelijk bij haar ouders woont, kan deze
bij je huis draai je gewoon zelf op voor je par-
woonsituatie niet te lang meer duren. Zij verwacht binnenkort een aanbod. “De direc-
keerkosten. Omdat de parkeerregimes per stad,
teur van mijn school heeft meteen Onderwijs Werkt ingeschakeld. Als ik zie hoe druk
maar ook binnen elke stad, nogal verschillen,
al die mensen zich maken, denk ik dat het wel snel goed komt.” Ze heeft allerlei
zijn de voordelen slecht te vergelijken.
voorkeuren kunnen aangeven, over de huurprijs en de wijk. “Ik wil het liefst een leuk
Bovendien zijn de vergunningen in Amsterdam
appartement aan de rand van de binnenstad. Het hoeft niet groot te zijn, ik ben maar
verleend aan de schoolbesturen die weer ieder
alleen, aan twee kamers heb ik genoeg.”
voor zich een regeling treffen.
Ze heeft groep 7. “Dat is voor mij makkelijker dan kleuters. Ik ben echt een boven-
Geen van de drie biedt in plaats van de par-
bouwmens.” Enerzijds vindt ze het heerlijk, een eigen klas. “Eindelijk zelf verantwoor-
keervergoeding een OV-kaart of zelfs maar
delijk voor alle kinderen na al die stages waarin iemand anders verantwoordelijk was.”
een abonnement op het stadsvervoer aan.
Anderzijds is het ook vermoeiend: “Het blijkt toch wel veel verantwoordelijkheid met
Rotterdam heeft het nog wel onderzocht, de
zich mee te brengen.”
andere twee vermoeden bij voorbaat gebrek aan wervend karakter. Leo van der Waal: “Een mevrouw die vanuit haar huis lijn 2 kon inrollen en bij school weer diezelfde tram kon uitrollen, wilde toch liever een parkeerplaats.” In de categorie ‘spiegeltjes en kraaltjes’ denkt Rotterdam nog aan een R-pas, een soort permanente kortingsbon voor allerlei culturele ondershands hebben we al wat mensen aan
activiteiten. “Dan kun je goedkoop naar
een huurhuis geholpen, vooruitlopend op de
Blijdorp”, zegt Leo van der Waal. En in
goedkeuring”, zegt projectleider Leo van der
Amsterdam bestaat de zogeheten Oudkerk-
Waal van bureau Onderwijs Werkt, vlak voordat
bonus, genoemd naar de vorige wethouder van
hij de gemeentelijke dienst verlaat in januari.
onderwijs. De eenmalige bonus bestaat uit zo’n
Voorlopig is met de corporaties afgesproken dat
vijf- á zeshonderd euro per leerkracht, maar of
er vijftig woningen worden gereserveerd voor
die dat bedrag ook zelf krijgt is afhankelijk van
onderwijspersoneel. Amsterdam helpt leraren
zijn werkgever. De schoolbesturen krijgen 750
niet alleen aan een huurhuis, maar biedt ook
euro per fulltimer en mogen zelf beslissen wat
hulp bij het kopen van een huis. Mensen met
ze met het geld doen.
een middeninkomen kunnen een renteloze
Als speciaal aanbod heeft Den Haag nog een
lening van de gemeente krijgen, zodat een
garantie dat elke beginner coaching krijgt. Dat
koophuis eerder binnen hun bereik komt.
vinden jonge sollicitanten een belangrijk punt
Geen van de drie grote steden houdt rekening
van overweging bij de keuze van hun werkplek,
met de mogelijkheid dat iemand zich alleen om
zoals bleek uit de laatste enquête van Straks.
aan een woning te komen even opwerpt als
18.
leerkracht, om vervolgens prettig woonachtig
Spannend
een andere betrekking te zoeken. Projectleider
Of het allemaal helpt om de verse afgestudeer-
Martin van der Harst van het Amsterdams plat-
de van buiten de randstad naar de stad te lok-
form onderwijsarbeidsmarkt (Apo): “Dan zou je
ken, is de vraag. Slechts zeven procent van
mensen een contract moeten laten tekenen
toekomstige leerkrachten wil in de grote stad
waarin staat dat ze zullen verhuizen, zodra ze
werken, meldde de vorige Straks. Maar Martin
het onderwijs verlaten. Je moet er niet aan
van der Harst denkt dat jongeren best te verlei-
denken hoeveel geld en mensen controle zou
den zijn: “Wij beschouwen de stad Amsterdam
kosten.” Zijn collega’s in Den Haag en
als het voornaamste lokkertje. Veel mensen vin-
STRAKSVOORDEKLAS. MAART 2004.
‘415 euro per maand kan ik helemaal niet betalen’ Susan Huizing (25) uit Groningen heeft ruim een maand bij een kennis gelogeerd, nadat ze de leerkracht van een Amsterdamse groep 4 was geworden. “Gebivakkeerd kun je beter zeggen”. Zij wist dat het Apo haar bij voorrang een huurwoning zou aanbieden. Het kon wel een half jaar duren, was de boodschap. Maar het ging sneller, al na ruim een maand kreeg ze een huis aangeboden, nog leuk ook. Geweldig? “Nou nee, want het is een beetje te hoge huur, 415 euro per maand en dan nog 140 euro vaste kosten. Dat kan ik helemaal niet betalen.” Waarom heeft ze dan niet op iets goedkopers gewacht? “Je krijgt maar één keer een woning aangeboden. Als je dat afwijst, ben je de voorkeurspositie kwijt.” Ze gaat nu snel informeren naar de Oudkerk-bonus. Huizing heeft na de pabo een jaar op Curaçao gewerkt. Toen ze terugkwam solliciteerde ze in Groningen, de woonplaats van haar ouders, en in Delft en Amsterdam. Groningen werd niets, want er is daar geen tekort, ze kon er alleen invaller worden. “Toen werd ik eerst in Amsterdam aangenomen, maar Delft had ik ook graag gedaan. Een dag later bleek trouwens dat ik daar ook aangenomen zou zijn.” Haar huidige school is ‘een beetje zwart’ met 63 procent allochtone leerlingen. Dan moet de ervaring op Curaçao een goede voorbereiding zijn. “Nee, want de kinderen daar zijn erg gedisciplineerd en hun Nederlands was heel goed.”
den het wel spannend hier een paar jaar te
• Het Haagse Salto zit in het stadhuis, Spui 12,
• Het Amsterdamse Apo is gevestigd in de wijk
werken zolang ze jong zijn. Willen ze eenmaal
hartje centrum. Het heeft een eigen website,
Geuzenveld-Slotermeer, minstens een kwar-
een gezinnetje, dan gaan ze vaak terug naar
www.saltodenhaag.nl, met een vacatureover-
tier met de tram vanuit het centrum, maar
hun geboortestreek.” Marja Bolier heeft dezelf-
zicht en een eigen telefoonnummer:
wel in de omgeving waar veel vacatures zijn,
de ervaring, zonder wrok stelt zij vast: “Zij hel-
070 353 55 680. Marja Bolier neemt op
aan Plein 40-45 nummer 1. Eind deze maand
pen Den Haag door hier te komen en zij vergro-
of je krijgt haar telefoonbeantwoorder waarop
opent het bureau een eigen website onder de
ten hun waarde op de arbeidsmarkt, want het
ze je vriendelijk vraagt je telefoonnummer in
titel www.vooreenamsterdamseklas.nl. Daarop
werk in een grote stad draagt wel bij aan je
te spreken, zodat ze terug kan bellen. En dat
komt geen vacatureoverzicht, want Apo vreest
ontwikkeling.”
doet ze dan ook.
dat het bijhouden daarvan te veel mens-
Voorstelbaar is dat de gebeurtenissen op het Haagse Terra College, waarbij een leerling een
kracht kost. De site linkt wel door naar • Onderwijs Werkt (Rotterdam) zit ook in het
de vacatures van de schoolbesturen. Het
conrector doodschoot, het enthousiasme voor
centrum, op Blaak 16. Maar de telefonische
Apo heeft een eigen telefoonnummer:
werken in de grote stad hebben bekoeld. Marja
en digitale bereikbaarheid is stukken minder.
020 88 98 469.
Bolier: “Ik heb er geen enkele reactie van toe-
Telefonisch op het nummer van de dienst
komstige leraren op gehad.” Wel merkt zij soms
stedelijk onderwijs 010 8914444 kom je
dat ouders van lio’s zich bezorgd en bevoogdend
niet om een langdurig, irritant keuzemenu
opstellen. Nog voor het Terra-incident kreeg zij
heen en op de website www.roplein.nl is het
een telefoontje van een vader. “Hij wilde wel
bureau praktisch niet te vinden. Maar daar
eens weten wat voor buurt het was waar zijn
staan wel alle vacatures in het Rotterdamse
dochter kwam te wonen en te werken.” Bolier
op, sinds kort gelinkt met de websites van de
heeft het hem niet verteld, maar hem aangera-
afzonderlijke schoolbesturen die eerst nog
den gezellig met zijn dochter naar Den Haag te
wel eens vergaten een vacature door te geven
komen om woning en school te bekijken.
aan Onderwijs Werkt.
“Helaas, dat wilde die dochter per se niet.” N
STRAKSVOORDEKLAS. MAART 2004.
19.
✹ 9
TIPS VOOR BANENZOEKERS Je eerste baan is belangrijk. Toch gaan beginnende leraren nogal eens in zee met de eerste de beste school die ze een plek aanbiedt. Niet verstandig, vinden loopbaanadviseurs, want op een baan die niet bij je past, kan je vreselijk afknappen. Negen tips die je helpen een baan te vinden waar je wel gelukkig van wordt. Tekst Hanne Obbink
✹ ✹ ✹ 1
2
3
✹ KIES EEN SCHOOL
✹ WEES NIET BANG
NIET WILLEKEURIG
DE BOOT TE MISSEN
✹ DENK NA OVER JEZELF
Je kunt natuurlijk de Gouden Gids opslaan bij
Als net afgestudeerde leraar wil je natuurlijk
Oké, dat waren twee tips over wat je vooral niet
de S van scholen en het hele rijtje dat je daar
snel aan het werk. En hoewel het tekort aan
moet doen. Maar nu wat wel verstandig is.
vindt afbellen op zoek naar een vacature. Maar
leraren de komende jaren groot blijft, kan het
Allereerst: nadenken over jezelf. Dat is de tip
verstandig is dat niet. Want de kans dat een
best zijn dat net op het tijdstip dat jij een baan
waarmee zo ongeveer elke loopbaanadviseur
willekeurig uit de Gouden Gids geprikte school
gaat zoeken de vacatures niet voor het oprapen
van wal steekt. “Wie ben ik? Wat kan ik? Wat
toevallig ook een school is die goed bij je past,
liggen. Wees dan geduldig, die vacatureloze
wil ik? Waar pas ik?” Dat zijn de vier vragen die
is niet zo groot. “Beginnende leraren hebben
periode kan nooit lang duren. Als jonge, on-
je je volgens Robert Huttig moet stellen. Hij
het al moeilijk genoeg”, zegt Jos Deelen van
ervaren leraar lig je zeker niet slechter in de
kan het weten, want hij werkte twintig jaar aan
De-Vocare, een bureau dat bemiddelt tussen
markt dan ouwe rotten in het vak, weet Deelen
een pabo, was vervolgens zeven jaar loopbaan-
scholen met vacatures en werkzoekende
van De-Vocare, al was het maar omdat jij goed-
adviseur en werkt sinds kort aan de Educatieve
leraren. “Op een school die niet bij je past,
koper bent. Zijn collega Janny Jacobs van
faculteit Amsterdam (Efa). Maar hoe kom je
is de kans dat je afknapt nog veel groter.
bemiddelingsbureau Fairflex weet uit ervaring.
daar achter? Het loopbaancentrum van de
Dan hou je misschien het hele onderwijs voor
“Jonge, frisse krachten zijn zeker gewild.”
Erasmus Universiteit (Labeur) heeft een paar
gezien, terwijl je in feite niet afgeknapt bent
simpele adviezen. Ga na wat je tot nu toe
op het onderwijs, maar op die ene slecht
gepresteerd hebt en bedenk welke kwaliteiten
gekozen school.”
je daarvoor nodig had. Bespreek met goede vrienden en familie wat die als jouw specifieke eigenschappen en vaardigheden zien. En: wat kreeg je te horen tijdens je opleiding, van medestudenten, docenten en stagebegeleiders? Denk vervolgens ook eens terug aan het begin n
20.
STRAKSVOORDEKLAS. MAART 2004.
van je studie: waarom heb je daar ooit voor
‘sollicitatietips’ in op een zoekmachine als
gekozen? “Ga niet uit van de banen die
Google en je vindt tips te kust en te keur. Dat
beschikbaar zijn”, stelt Hugo Galama van
je brief niet langer dan één kantje moet zijn,
Questio, het loopbaancentrum van de
en je cv niet langer dan twee. En dat je je brief
Hogeschool Windesheim, “maar ga uit van
het beste een dag kunt laten liggen. Als ’ie
de vraag: waar word ik enthousiast van.”
klaar is, dan kun je er de volgende dag nog
✹ 4
✹ GA NETWERKEN
Heel belangrijk, vindt Huttig (Efa): als je op zoek gaat naar een school die bij je past, praat dan met mensen. Hoe meer, hoe beter. Veel scholen in de regio zullen stageschool geweest zijn van je medestudenten; zoek die studenten
✹ 8
eens kritisch naar kijken. Belangrijk is ook dat je jezelf laat zien, zegt Galama (Windesheim). De keurigste brieven zijn vaak niet de meest
✹ WILLEN ZE JE GRAAG?
overtuigende. “Overtuigend worden ze pas als
ZEG NIET METEEN ‘JA’
je schrijft waar je lol in hebt of waar je goed in
Het komt nogal eens voor dat een beginnende
bent.”
leraar meteen een aantal zaken door de strot
✹ 6
geduwd krijgt. Meer uren dan gewenst, of extra taken. Aarzel niet om ‘nee’ te zeggen, want dat soort zaken kan je net de kop kosten in die zware eerste tijd. Als het goed is, heb je in het sollicitatiegesprek duidelijk gemaakt onder welke voorwaarden je de baan wilt, bijvoorbeeld dat je goede coaching wilt. Hou daar dan ook aan vast. “Veel pas afgestudeerden hebben het gevoel dat ze dankbaar zouden moeten zijn voor een baan”, zegt Galama (Windesheim). “Dat is echt niet zo. Het gaat om jou, om de
een dorp, dan ken je misschien mensen die
✹ SPEEL JE NETWERK-KENNIS UIT TIJDENS HET SOLLICITATIEGESPREK
kinderen op een bepaalde school hebben; praat
“Heb je goed genetwerkt, dan is een sollicitatie-
baan.”
ook met hen. “Je moet heel goed zicht krijgen
gesprek misschien nog niet meteen een makkie,
op de school waar je misschien wilt werken”,
maar je hebt wel heel veel pré’s”, zegt Huttig
zo omschrijft Huttig het belang van al deze
(Efa). “Je weet zeker dat je graag op die school
contacten. Het allerbeste is volgens hen om
wilt werken en je weet ook goed of je de baan
docenten zelf te benaderen voor een zogeheten
aankunt. Daardoor zul je in het gesprek een
netwerkgesprek. Zoek een school uit waar je
heel stuk overtuigender zijn.” Verwijs in het
misschien zou willen werken en ga er eens pra-
sollicitatiegesprek ook naar het netwerkgesprek
ten met een docent. Niet zozeer om een baan
dat je gevoerd hebt, voegt Huttig er nog aan toe,
binnen te slepen, maar om je beeld van de
dan heb je meteen een goede binnenkomer.
op en praat over hun ervaringen. Woon je in
school te verscherpen. Solliciteren is pas een volgende stap. En dat hoeft niet per se bij de school waar je dat netwerkgesprek gevoerd hebt, het kan ook bij een soortgelijke school elders. Misschien moet je even een drempel over om ‘zomaar’ een docent te benaderen, weet Huttig. “Maar de meeste leraren vinden het hartstikke leuk om over hun vak te praten.”
✹ 5
✹ 7
vraag of jij plezier zult hebben in die nieuwe
✹ 9
✹ VERKEERDE KEUS? MAAK SNEL EEN VOLGENDE CARRIÈRESTAP Heb je al deze goede raad in de wind geslagen of zit je om andere redenen opgescheept met een baan waar je niet gelukkig mee bent, blijf dan niet hangen, maar zorg dat je snel weer weg komt. “Zie het als iets waarvan je kunt leren”, zegt Huttig, “en maak snel een volgende carrièrestap.”
✹ EEN AFWIJZING? GEWOON
DOORGAAN MET NETWERKEN Word je afgewezen voor de baan die je graag had willen hebben, bel dan uiteraard beleefd om te weten te komen waarom. Dat staat in elke sollicitatiehandleiding, en dat moet je ook echt doen. Zo kan je erachter komen welke indruk je gemaakt hebt, en daarnaast kan je
✹ LAAT JEZELF ZIEN IN
vragen of er binnenkort misschien plekken vrij-
JE SOLLICITATIEBRIEF
komen. “Zo gebruik je een sollicitatiegesprek in
Heb je je terdege georiënteerd en vind je een
feite als een volgende stap in het netwerken”,
vacature die bij je past, dan moet er uiteraard
zegt Huttig (Efa).
een sollicitatiebrief geschreven worden. Toets
STRAKSVOORDEKLAS. MAART 2004.
21.
ELMA “Het bloed kruipt blijkbaar toch waar het niet gaan kan”, zegt Elma Toering (37), student aan de éénjarige lerarenopleiding van de Universiteit Groningen en lio bij de openbare scholengemeenschap Winkler Prins in Veendam. Toen Elma na een carrière in het bedrijfsleven vorig jaar voor het onderwijs koos, trad ze in de voetsporen van haar moeder. Riet Hafkamp (65) werkte meer dan dertig jaar in het onderwijs. “Het heeft onze band absoluut versterkt.”
Elma: “Ik heb lesgeven ook altijd leuk gevon-
zien. Toen merkte ik dat ze dacht: het zit er
den. Zo gaf ik als scholier en later als student
toch wel in.”
bijlessen. Maar de invloed van mijn vader was
Riet: “Ja, ik heb er nu een veel beter gevoel bij.
waarschijnlijk toch groter. Hij had een eigen
Ik was bang dat je niet opgewassen zou zijn
zaak en zei altijd: in het bedrijfsleven moet je
tegen jongens van die leeftijd. Maar het ging
zijn. En omdat ik economie een leuk vak vond,
perfect. Je stond er echt. En hoe je met de kin-
werd het een studie economie.”
deren omging…Ik zag dat je echt met ze mee-
Riet: “Na je overstap, heb ik ook tegen pa
leefde en dat is zo belangrijk.”
gezegd: het onderwijs heeft er bij Elma altijd
Elma: “Dat heb ik denk ik wel van jou. Jij hebt
ingezeten, maar jij hebt dat tegengehouden.”
altijd gezegd: je moet zorgen dat je contact hebt
Elma: “Toch was je in eerste instantie niet heel
met de leerlingen, dat ze je dingen vertellen.”
enthousiast over mijn overstap.”
Riet: “De kinderen vertelden mij altijd alles.
Riet: “Dat klopt. Ik zou zelf zo weer voor de
Ook die17-jarige jongens in het vso.”
klas willen, maar het basisonderwijs is wel
Elma: “Mijn moeder zegt nooit: dat moet je zus
wat anders dan het voortgezet onderwijs. Ik
of zo doen. Maar ik merk als we er over praten
heb daar van kennissen en vrienden zo veel
dat ik gewoon uit mezelf heel veel dingen net
slechte verhalen over gehoord en je leest het
zo doe als zij het deed. De omgang met de
Riet: “Sinds Elma voor de klas staat, bel ik
toch ook dagelijks in de krant: over agressie
leerlingen bijvoorbeeld: informeel, maar wel
haar bijna elke avond om te vragen of ze nog
en geweld. Ik dacht: meid, waar begin je
netjes en beleefd. Ze kunnen alles vragen,
wat leuks heeft meegemaakt op school.”
aan?”
maar het is wel ‘alsjeblieft’ en ‘mevrouw’.”
Elma: “Ik wil graag mijn verhalen kwijt en het is
Elma: “Dat heeft me toen wel weer even doen
Riet: “Ja, zo deed ik het ook.”
prettig om hierover met mijn moeder te praten,
twijfelen.”
Elma: “Zo zijn wij natuurlijk ook opgevoed.”
want ze herkent veel.”
Riet: “Ik heb het bewust niet hardop gezegd,
Riet: “En dat precieze, dat heb je ook van mij.”
Riet: “En ik vind het hartstikke leuk om die ver-
want ik wilde niet hetzelfde doen als pa
Elma: “Altijd alles tot in de puntjes voorbereid
halen te horen. Ik heb ruim dertig jaar in het
vroeger: iemand afhouden van wat hij graag
en verzorgd.”
basisonderwijs gewerkt en later in het voort-
doet. Maar ik hield mijn hart wel vast.”
Riet: “Zo zit ik ook in elkaar. Met een goede
gezet speciaal onderwijs. Als mijn gezondheid
Elma: “Dat merkte ik natuurlijk wel.”
voorbereiding hou je de les ook in de hand. Ik
het toe zou laten, zou ik nu nog voor de klas
Riet: “Je wilt gewoon niet dat je kind iets gaat
vind het erg fijn dat ik nu gezien heb dat Elma
staan. Onderwijs is alles voor mij.”
doen waar ongelukken van kunnen komen.”
goed grip heeft op de klas.”
Elma: “Maar vroeger vertelde je er nooit veel
Elma: “Maar gelukkig is ze nu wel bijgedraaid.
Elma: “Ik ben ook blij dat ze dat heeft gezien.
over.”
Ze heeft er meer vertrouwen in.”
Voor haar, omdat ze nu gerustgesteld is, maar
Riet: “Nee, dat kon ik niet, want je vader moet
Riet: “Absoluut.”
ook voor mezelf. Het is absoluut goed voor mijn
absoluut niets van het onderwijs hebben. Ik
Elma: “Voor de opleiding moest ik een video
zelfvertrouwen om te weten dat mijn moeder
had vaak zulke leuke verhalen, maar die hield
maken van een les. Ik heb daarvoor een lastige
vertrouwen in me heeft. Al ben ik dan 37, dat
ik voor me.”
havo-4-klas genomen en die heb ik ma laten
blijft blijkbaar toch belangrijk.”
22.
STRAKSVOORDEKLAS. MAART 2004.
Tekst Eva Prins Beeld Joost Grol
N
R
& RIET
Afstandsleren = goed plannen en doordouwen Thuis leraar worden leek vijf jaar geleden nog een utopie. Maar zelf bepalen wanneer en waar je studeert blijkt voor onderwijsopleidingen een gat in de markt. De afstandsopleidingen die de Hogeschool Windesheim met de LOI verzorgt trekken meer studenten dan de reguliere dagopleidingen.
Tekst Els Heuts Beeld Typetank
De scepsis was groot in onderwijsland toen vijf
inhoud. De LOI nam de marketing en logistiek
mezelf niet meer in de schoolbanken zitten.
jaar geleden de LOI en de Hogeschool
voor haar rekening. Inmiddels is het aanbod
Maar ik had al heel lang de behoefte om iets
Windesheim hun plannen voor lerarenopleidin-
uitgebreid met nog zes tweedegraadsopleidin-
anders te gaan doen. Ik werkte al jaren als
gen op afstand aankondigden. Het leek ondenk-
gen. Volgend studiejaar gaat de tiende oplei-
pianolerares en wilde wat met mijn hoofd
baar dat je vanuit je eigen studeerkamer leraar
ding, gezondheidskunde, van start. Penders
doen.”
kon worden. Julie Penders (45) vormt het
schreef zich meteen in en stuurde, heel voort-
In april studeert ze af aan de lerarenopleiding
bewijs dat het wél kan. Sinds half januari heeft
varend, een aantal scholen een open sollicita-
Nederlands. De studie is haar prima bevallen.
ze haar diploma op zak. In 3,5 jaar rondde ze
tie. Ze kon direct beginnen op een regionaal
Al tijdens haar opleiding kon ze bij het roc
de lerarenopleiding Engels af. Een baan hoeft
opleiding centrum (roc) als docent Engels.
waar ze stage had gelopen, een ziektevervan-
ze niet meer te zoeken. Al tijdens haar studie
“Waarschijnlijk vanwege mijn ervaring in het
ging doen. Nu is ze op zoek naar een baan in
kon ze als docent aan de slag.
speciaal onderwijs. Ze hebben vast gedacht:
het onderwijs.
Penders was lange tijd werkzaam als logopedist
dat is een stevige tante”, lacht ze. De stages
in het speciaal onderwijs. Maar na 23 jaar
die ze in elk studiejaar moest lopen, kon ze
Tweede kans
wilde ze wel eens iets anders. “Ik wist dat ik
combineren met haar werk. “Maar zo’n studie
“Dit is echt tweedekans onderwijs”, bevestigt
het, met een gezin en een baan, niet op kon
vraagt wel wat van je, hoor”, blikt ze terug.
Erik Bolhuis, coördinator afstandsonderwijs bij
brengen om twee avonden per week naar school
“Het was goed plannen en doordouwen. Ik heb
de Hogeschool Windesheim. Dertig procent van
te gaan. Ik ben ook geen avondmens. Maar
in de vakanties doorgestudeerd.” Nu werkt ze
de studenten bestaat uit dertigplussers en 75
deze opleiding was fantastisch voor mij omdat
naar volle tevredenheid twee dagen als logope-
procent heeft een baan van circa 28 uur per
ik zelf kon bepalen wanneer en in welk tempo
dist en twee dagen als docent.
week, zo blijkt uit een net verschenen onder-
ik studeerde.”
Ook Hanneke Wenderich (46) was niet aan de
zoek. De studenten komen uit alle hoeken van
In september 2000 gingen de afstandsopleidin-
lerarenopleiding begonnen als ze verplicht
het land. “We voldoen absoluut in een behoef-
gen Nederlands, Engels en wiskunde van start.
colleges had moeten volgen. “Ik heb een gezin,
te”, zegt Bolhuis. De interesse lijkt alleen maar
Windesheim was verantwoordelijk voor de
een baan en hoogbejaarde ouders. Ik zag
toegenomen. Trokken de opleidingen het eerste
24.
STRAKSVOORDEKLAS. MAART 2004.
jaar ruim driehonderd studenten, nu zijn het er
Bedrijfsarchivaris Aad van der Kaaden (48) is
derde jaar gebracht. “Ik begin vroeg met wer-
meer dan duizend. De afstandsopleidingen zijn
een van de studenten van het eerste uur. Over
ken, ga bijtijds naar huis en na het eten ga ik
zelfs groter dan de reguliere dagopleidingen.
de kinderziektes van het afstandsonderwijs hoef
als een speer naar boven. Meestal zit ik van zes
Bolhuis ziet een zonnige toekomst voor het
je hem niets te vertellen. “Sommige modules
tot tien uur achter de boeken. En vaak in het
afstandsonderwijs. “Er is een grote groep men-
waren niet klaar, de samenwerking tussen de
weekend natuurlijk. De reorganisatie is een
sen die graag voor de klas wil gaan staan. En er
LOI en Windesheim was niet optimaal en
goede stok achter de deur. Ik weet dat ik in
zijn vijfduizend onbevoegden werkzaam in het
docenten waren soms moeilijk te bereiken.”
mei 2005 mijn baan kwijt ben.”
onderwijs.”
Van der Kaaden hanteert een strakke planning
Zijn vakantiedagen zijn grotendeels opgegaan
Maar niet iedereen voelt zich happy bij
en wilde in de zomer doorstuderen. Maar zes
aan de stages die elk studiejaar een verplicht
afstandsonderwijs, weet Bolhuis. “Je krijgt een
weken lang kon hij geen huiswerk insturen. Hij
onderdeel zijn. “Voor het dagonderwijs is er een
lespakket voor vier maanden. Dat is vrij ano-
stapte meteen in de studentenraad zodra die
stageperiode ingeroosterd”, legt Van der
niem. Dat betekent dat je over een grote mate
werd opgericht. “We hebben veel bereikt”,
Kaaden uit. “Maar bij ons kan dat niet. Wij
van zelfstandigheid en doorzettingsvermogen
vindt hij. “In het begin waren er maar twee
bepalen ons eigen tempo. Daarom zoekt ieder-
moet beschikken. Je kunt niet op elk moment
tentamenmogelijkheden per jaar, nu zijn dat er
een zelf een stageplaats die gecombineerd kan
bij je docent terecht.” Vorig studiejaar lag het
vier.” Ook de invoering van zes contactdagen
worden met eigen activiteiten. Ik schuif met
aantal afhakers op dertig procent. “Dat viel ons
per jaar wordt door studenten als een grote ver-
mijn vakantiedagen.”
nog mee”, zegt Bolhuis. “Bij de meeste
betering gezien. “Het was heerlijk om een
afstandsopleidingen valt vijftig procent af.”
leraar te zien”, zegt Julie Penders. “De feed-
Surplus
back is ontzettend belangrijk. Bemoedigende
Vijf jaar geleden bestond er nogal wat scepsis
Contactdagen
woorden heb je af en toe hard nodig. En ik
om via afstandsonderwijs een onderwijsbe-
Windesheim weet inmiddels dat afstandsleren
vond het fijn om tegen mijn medestudenten
voegdheid te halen. Schriftelijk leraar worden
een heel eigen benadering vraagt. “Het is moei-
aan te kunnen zeuren. Want geen mens in je
leek een utopie. Maar die koudwatervrees is
lijk om zicht te krijgen op deze groep studen-
omgeving weet waar je mee bezig bent.”
weg, weet coördinator Bolhuis. “We weten nu
ten. Iedereen studeert in zijn eigen tempo. Dat
Los van de kinderziektes is Van der Kaaden
dat het werkt. En we merken dat onze studen-
betekent dat je veel energie moet steken in de
heel tevreden over de inhoud van de opleiding.
ten heel snel in baantjes rollen. Ze hebben zo’n
communicatie”, vertelt Bolhuis. “We hebben
Ook hij zag geen kans om een baan van veertig
surplus aan kennis en vaardigheden.”
daarom contactdagen ingevoerd, studenten
uur en een druk privé-leven te combineren met
“Je loopt niet meteen huilend weg als een les
moeten samen opdrachten maken en we zijn
een verplichte avondschool. Maar de leraren-
niet goed loopt”, beaamt Julie Penders.
bezig met een virtueel klaslokaal bij elke
opleiding Nederlands sprak hem al jaren aan.
“Daarvoor heb je te veel levenservaring. Het
module. Studenten en docenten stellen zich
Toen er in zijn bedrijf een reorganisatie werd
leraarschap is ook iets dat om je heen moet
voor en discussiëren met elkaar. “Wel op
afgekondigd en hij de advertentie van de LOI
groeien. Je bent niet van de ene op de andere
afstand, maar niet afstandelijk”, is ons motto.
zag, was de beslissing snel genomen. Een strak
dag een goede docent. Veel op je bek gaan,
Dat gaat met vallen en opstaan.”
tijdschema heeft hem al tot halverwege het
dan komt het wel.” N
STRAKSVOORDEKLAS. MAART 2004.
25.
Straksvoordeklas SERVICE de AOb collega’s staan nu al voor je klaar WWW.STRAKSVOORDEKLAS.NL Jouw digitale AOb-collega
GRATIS AOb GASTLES
Hoe zit het ook al weer met openbaar en bijzonder onderwijs? Hoeveel ga ik
Jouw behulpzame collega
eigenlijk verdienen?
Studenten en docenten van
Wat zijn mijn rechten en plichten? Voor starters in het onderwijs heeft de AOb een
alle lerarenopleidingen
speciale website gemaakt waar een groot deel van dit soort vragen wordt beant-
kunnen gebruik maken van
woord: www.straksvoordeklas.nl
gratis gastlessen van de AOb. De gastdocenten van
Op de site kan je kiezen voor het pabo-plein en het lo-plein voor opleidingen in het voortgezet onderwijs. Op de portal zitten ook links naar de lezersenquête en de digitale inhoud van dit nummer.
de bond geven informatie over cao’s, juridische aspecten van het leraarsberoep en de problemen van beginners. Wie een AOb-team
HET PABOPLEIN IS DE SITE VOOR ALLE STUDENTEN VAN DE LERARENOPLEIDINGEN BASISONDERWIJS
wil uitnodigen voor gastlessen kan contact opnemen met de afdeling communicatie
JE VINDT DAAR:
van de bond, tel. 030 298 91 68
• Alles over je eerste aanstelling
of e-mail:
[email protected]
• Alles over jouw salarisstrook • Informatie over het verschil tussen openbaar en bijzonder onderwijs • Een online feestdagenkalender: wat is het Suikerfeest, Sint Maarten of Divali? • Tips wat je met leerlingen kan doen op deze feestdagen • Een lijst met alle gekmakende afkortingen in het onderwijs (en hun betekenis) • Informatie over afstuderen met een aantekening catechese • Voorbeeldlessen om identiteit in het onderwijs aan de orde te stellen
DE AOb-BEGINNERS
• Een link naar de salariswijzer
Jouw betrokken collega HET LO-PLEIN IS DE SITE VOOR STUDENTEN OP DE OPLEIDINGEN VOOR HET VOORTGEZET ONDERWIJS
Als geen ander weten de mensen van de
EN HET MIDDELBAAR BEROEPSONDERWIJS (DE BVE).
beginnersgroep van de AOb hoe moeilijk de eerste stappen in een nieuwe baan zijn.
JE VINDT DAAR:
Op veel scholen laat de begeleiding te
• Uitleg over de verschillende cao’s in het voortgezet onderwijs
wensen over en bij een reorganisatie of
• De bevoegdheidsregeling in het vo en de bve
terugloop van leerlingen vliegen jongeren
• Een salariswijzer die precies uitrekent hoeveel jij gaat verdienen
er vaak als eerste uit. Voor deze zaken
• Een overzicht van alle functies
vraagt de groep beginnend onderwijs per-
• Een lijst met alle gekmakende afkortingen (en hun betekenis)
soneel (bop) de aandacht. Bij de politiek
• Uitleg over de verschillende werkgevers in het voortgezet onderwijs en de bve
en bij schoolbesturen. Dat heeft effect, zo
• Links naar de feestdagenkalender op het pabo-plein
zijn de beginsalarissen de laatste jaren flink verhoogd en streeft de groep naar een behoorlijk stageloon. Met grote regelmaat zijn er regionale beginnersbijeenkomsten en startersfestivals. Student-leden kunnen daar gratis aan deelnemen.
26.
STRAKSVOORDEKLAS. MAART 2004.
E
WIJZE Beste Wijze Wies,
vul ik dat formulier naar beste weten in. Over
gemakkelijk is om evaluaties te houden in een
een aantal zaken verschillen mijn klasgenoten
opleidingsinstituut. Het zou om die reden ook
Wat ik laatst toch meemaakte… Loop ik niets-
en ik van mening, over één ding nooit: de hoor-
eerlijker zijn als men gewoon van tevoren aan
vermoedend op de eerste stagedag door de gan-
colleges. We rapporteren eensgezind dat maar
zou geven welke zaken men niet van zins is af
gen van mijn nieuwe school, komt daar ineens
weinig hoorcolleges de toets der kritiek kunnen
te schaffen. En ik beloof je één ding Sandra:
een leerkracht op me af die me toebijt: “En wie
doorstaan: ze zijn langdradig, saai en niet
jouw leerlingen zullen later sommige lessen ook
mag jij dan wel zijn? Stellen stagiairs zich
inspirerend. Bovendien kun je alle informatie
heel saai vinden. En je zult ze niet afschaffen.
tegenwoordig niet meer voor? Wil jij later in alle
die daar verteld wordt meestal ook op het intra-
Wedden?
ernst leerlingen opvoeden als je zelf niet meer
net vinden. Al twee jaar lang leveren we met de
weet hoe het moet?” Voor ik wat terug kon zeg-
hele klas een negatieve beoordeling in over
gen, loopt ze kwaad verder. Ik was eerst heel
deze hoorcolleges maar het helpt niets. Beste
beduusd maar later werd ik erg boos. Wat is
Wijze Wies, wat is het nut van evaluatieformu-
dat nou voor een manier van doen?
lieren als er toch niets mee gedaan wordt?
Bas
Sandra
Beste Bas,
Beste Sandra,
Tja, dat was wel wat ongemanierd van een
Het is geen eenvoudige vraag die je stelt. Elke
ik al eens het magazijn opgeruimd, het docu-
dame die kennelijk graag wil dat andere men-
moderne organisatie wenst haar klanten serieus
mentatiecentrum geordend en een enorme
sen goede manieren hebben. Deze boodschap
te nemen. De intentie van de vragen is dan ook
afwas weggewerkt. Ook is het altijd heel lastig
had ze natuurlijk ook op een minder agressieve
vaak oprecht. Zitten we op de goede weg; doen
om te bepalen wanneer ik naar huis mag. Ze
wijze kunnen overbrengen. Maar ook mij valt
we de goede dingen goed, vragen ze met een
verzint steeds een extra klusje.
het regelmatig op dat er stagiairs door het
ernstig gezicht. Het probleem ontstaat pas als
gebouw lopen die ik niet ken. Ook mij irriteert
de klanten ‘nee’ zeggen. Dan blijkt het ineens
het eerlijk gezegd wel eens dat veel studenten
nog al wat uit te maken of je scheermesjes ver-
een school binnen komen zonder even bekend
koopt of studenten opleidt. Als het scheermesje
te maken wie ze zijn. Het is echt een beetje
volgens de klanten niet deugt, produceer je
raar als er in de personeelskamer ineens een
natuurlijk als de wiedeweerga een nieuw mesje
Het handigst is het om bij het kennismakings-
onbekende naast je neer ploft die vervolgens
maar als het opleidingsproduct niet deugt, wat
gesprek heel duidelijke afspraken te maken
gezellig een boterhammetje oppeuzelt.
dan? Een hoorcollege is een heel handig mid-
over een eindtijd. Zelf denk ik dat vier uur een
del om met minimale inzet van middelen een
prima tijd is om de stagedag te beëindigen. Per
maximaal resultaat te halen. Je hebt maar één
slot is het voor een stagiair behoorlijk vermoei-
docent nodig om honderden studenten te berei-
end om de hele dag op een basisschool door te
ken. Zo’n hoorcollege is ook vaak een prima
brengen. Mentoren vergeten dat wel eens. En
inleiding op een thema. Het is een kick-off.
wat die taken betreft: als je het echt niet reëel
Het is inderdaad waar dat de hoorcolleges vaak
vindt dat jij het moet doen, moet je dit zo rus-
ook op het intranet staan maar wees eerlijk,
tig mogelijk aan je mentor vertellen. Er zijn
Wij krijgen vier keer per jaar een evaluatie-
zou je deze informatie ooit uit je zelf lezen? En
grenzen aan de inzet van een stagiair.
formulier uitgereikt waarin ons gevraagd wordt
dus zijn voor leidinggevenden de argumenten
een oordeel te geven over de kwaliteit van de
om zo’n hoorcollege te handhaven overtuigen-
modules, de hoorcolleges, de stagebegeleiding
der dan de argumenten om hoorcolleges af te
en de inhoud van de themalessen. Elke keer
schaffen. Jouw vraag toont aan dat het niet zo
WIJZE Beste Wijze Wies, Mijn mentor heeft er een handje van om mij allerlei klusjes te laten doen op school die ze eigenlijk zelf in haar takenpakket heeft. Zo heb
WIJZE Beste Wijze Wies,
STRAKSVOORDEKLAS. MAART 2004.
Judith
Beste Judith,
WIJZE
27.
enquête:Straks vraagt feedback Straksvoordeklas bestaat in mei twee jaar. Reden om te onderzoeken wat studenten van lerarenopleidingen van het blad vinden. Welke stukken lezen jullie graag en wat missen jullie in het blad? We hebben jullie feedback nodig om Straksvoordeklas nog beter te maken. Deze enquête kun je invullen, uitscheuren en
6. Weet je wie de uitgever van
10. Vind je dat er een landelijk opleidingsblad
Straksvoordeklas is?
moet zijn voor alle studenten op lerarenopleidingen?
• • • • •
De gezamenlijke opleidingen Het sectorbestuur onderwijs arbeidsmarkt Het ministerie van onderwijs De algemene onderwijsbond Geen idee
Algemene Onderwijsbond
nummer gelezen?
tav Straksvoordeklas
Wat natuurlijk veel sneller gaat is de enquête invullen op www.straksvoordeklas.nl. Onder de inzenders worden tien cd-bonnen van tien euro verloot.
1. Dit is de derde Straksvoorde klas van dit schooljaar. Hoeveel heb je er al gelezen?
• • • •
Alle drie natuurlijk
Het intro bij de inhoudsopgave Nieuws
Het ligt op een stapel bij de ingang Het ligt op een stapel in de kantine Het ligt bij de studentenadministratie Je moet erom vragen Anders, namelijk:...……....……….....…………
………………………………....……….....…………
Straksvoordeklas?
Test: Vacaturesites met de billenbloot Coververhaal: Den Haag, Rotterdam en Amsterdam hebben jou nodig
• •
Ja Nee
Negen tips voor banenzoekers
13. Staat er nuttige informatie
Het zit in de familie: Elma & Riet
op de website?
Afstandsleren: goed plannen en doordouwen Wijze Wies
(Maximaal drie mogelijkheden aankruisen)
• • •
Ja Een beetje Nee
14. Weet je dat je als student voor € 2,50 per Nieuws van andere opleidingen
maand lid kan worden van de AOb en dan
Interviews met beginnende leraren
iedere veertien dagen het Onderwijsblad krijgt
Meer informatie over stageplekken
(met vacatures) en dat je als studentlid kunt
Meer informatie over onderwijskundige
rekenen op steun van de beginnersgroep?
vernieuwingen Tips over het omgaan met ouders Tips over het omgaan met agressie op school Tips over orde houden Tips over het omgaan met collega’s
• •
Ja Nee
Gegevens inzender*
en directie Strip
Naam ……………………………………….....………..................…
Anders, namelijk:...……....……….....…………
………....……………………....……….....…………
Adres …………………………………………….......................…… Plaats ………………………………………….....……..................…
3. Hoe waardeer je de verhalen? Geef een rapportcijfer van 1 tot 10
een vakbond doet
fans houden elkaar in evenwicht
willen lezen?
Het wordt in de klas uitgedeeld
Nog niet over nagedacht, ik weet niet wat
12. Kijk je wel eens op de website van
Geen een, ik vond de enquête op de website
gestopt
Nee, dat is pas nodig als je problemen krijgt
Enquête-uitslag: Kleuteradepten en puber-
Dit is de eerste keer dat ik het blad zie
Het wordt in onze persoonlijke postvakken
Ja, dat hoort bij je beroep
holm
8. Waarover zou je in volgende nummers meer
• • • • • • • • • •
• • •
Internationaliseringsrubriek: Stage in Stock-
Twee
2. Hoe heb je het blad ontvangen?
• • • • • • •
• • • • • • • • • •
Nee, er is genoeg informatie
onderwijsbond?
7. Welke artikelen en rubrieken heb je in dit
3500 VE Utrecht.
Ja, Straksvoordeklas voegt echt iets toe
11. Denk je dat je lid gaat worden van een
opsturen naar:
Antwoordnummer 4346
• •
9. Vind je dat het blad genoeg aandacht geeft aan jouw soort lerarenopleiding, of voeren
E-mail ……………………………………….....………..................…
andere andere lerarenopleidingen te veel de 4. Wat vind je van de vormgeving?
boventoon?
Naam van de opleiding …………………………………….....………..................……
• • •
Vestigingsplaats …………………………………….....……..................………
Geef een rapportcijfer van 1 tot 10
5. Hoe waardeer je de covers? Geef een rapportcijfer van 1 tot 10
Mix is goed Te veel pabo, te weinig voortgezet onderwijs Te veel voortgezet onderwijs, te weinig pabo
* Deze gegevens worden alleen gebruikt voor het verloten van de cd-bonnen en andere promotie-activiteiten, niet voor verwerking van de enquête.
28.
STRAKSVOORDEKLAS. MAART 2004.
✹ ‘Lerarenopleidingen moeten meer reclame maken voor Straks’ Is Straks inmiddels een begrip of blijft het blad ongelezen? Eva Prins peilde de stemming bij de Hogeschool Domstad, de katholieke lerarenopleiding basisonderwijs in Utrecht.
tiatief vindt hij het wel. Liefst zou hij in zo’n blad tips lezen en concrete lessuggesties. “Als beginner zoek je houvast.” ‘Praktische tips’ en ‘concrete lessuggesties’ worden door meer studenten als gewenste inhoud genoemd. Door Merel Spronk bijvoor-
Straks ligt op de Hogeschool Domstad in een
beeld. De tweedejaars studente heeft Straks
grote stapel bij de balie van ‘het studieland-
wel eens gezien, maar nooit echt gelezen. “Ze
schap’, de mediatheek annex studieruimte.
zouden er wel wat meer reclame voor mogen
“Ik lees ’m altijd”, zegt eerstejaars Marije
maken op school”, zegt ze, “Uitdelen bijvoor-
Makkinje. “Ervaringen van anderen”, leest ze
beeld.”
het liefst. “En vergelijkingen met andere oplei-
Dat dat werkt, blijkt uit de reactie van Daniëlle
dingen of informatie over wat je gaat verdienen
Bitter. Zij is inmiddels afgestudeerd, maar nog
bijvoorbeeld.” Haar klasgenote Marianka Pelle
af en toe op school voor de opleiding tot reme-
leest ook graag tips, zoals bijvoorbeeld in het
dial teacher. Als vierdejaars kreeg ze Straks
laatste nummer om ‘zelfverzekerd voor de klas
altijd in haar postvak. Ook bij haar vielen vooral
te staan’. “Daar kan je wel wat aan hebben.”
de praktische tips en de ervaringen van ande-
Dat het blad van de Algemene Onderwijsbond
ren in de smaak. “Ik herkende er veel in.” Door
afkomstig is, was hun nog niet opgevallen.
Straks is ze lid geworden van de AOb, vertelt
Maar van de bond hebben zo ook nog nooit
ze. Daardoor krijgt ze nu het Onderwijsblad,
gehoord.
maar eigenlijk zou ze Straks ook nog wel willen
Tweedejaars Gerben van Baaren heeft noch van
ontvangen. “Ook voor beginnende leerkrachten
de AOb, noch van Straks gehoord. Een leuk ini-
is het een leuk blad.”
straks. EEN UITGAVE VAN DE ALGEMENE ONDERWIJSBOND JANUARI 2003
STRAKSVOORDEKLAS TIJDSCHRIFT VOOR STUDENTEN OP LERARENOPLEIDINGEN
IN ’T DIEPE: BEGINNERS MISSEN BEGELEIDING. WIJZE WIES GEEFT STUDENTEN ADVIES. KWALITEITSENQUÊTE: KUNNEN PABO-STUDENTEN WEL REKENEN EN SPELLEN? PRIJSVRAAG: STRAKSVOORDEKLAS ZOEKT VEELBELOVENDE BEGINNERS. LIO’S, LAAT JE NIET UITBUITEN!
gratis
straks. EEN UITGAVE VAN DE ALGEMENE ONDERWIJSBOND NOVEMBER 2003
STRAKSVOORDEKLAS TIJDSCHRIFT VOOR STUDENTEN OP LERARENOPLEIDINGEN
PABO EEN MANONVRIENDELIJKE KNUTSELACADEMIE? HET ONDERWIJS IS WEER IN TREK. NIEUWE SERIE: HET ZIT IN DE FAMILIE. LINDIE & RIK STRAK IN HET PAK OP VISITATIEBEZOEK. ZEVEN KNELPUNTEN ROND STAGES.
gratis
STRAKSVOORDEKLAS. MAART 2004.
29.
DE ALGEMENE ONDERWIJSBOND STRAKSVOORDEKLAS Beste collega’s
De AOb, uw sterke collega
Jullie hebben gekozen voor het mooiste beroep
Met 73.000 leden is de AOb de grootste
van de wereld: leraar. Boordevol ambitie willen
onderwijsvakvereniging. De AOb is er voor
jullie het allerbeste onderwijs tot stand bren-
iedereen die in het onderwijs werkt. Van assis-
gen. Dat streven heeft wel eens een extra duw-
tenten tot directeuren.
tje nodig. Bijvoorbeeld door de politiek ervan te
De AOb kent denominatieve afdelingen die alle
overtuigen te investeren in scholen, lesmetho-
zuilen in het onderwijs vertegenwoordigen
den en leraren. Door met werkgevers te onder-
(katholiek, protestants-christelijk, algemeen-
handelen over een goede cao. Maar ook door
bijzonder en openbaar), groepen (ondersteu-
samen na te denken hoe het onderwijs verder
nend personeel, directies, allochtonen,
verbeterd kan worden. De AOb heeft speciale
onderwijsadvisering en beginners) en sectoren
aandacht voor studenten en beginners. Daarom
(primair onderwijs, voortgezet onderwijs, bve
is het goed om je nu al aan te sluiten bij een
en hbo). De AOb is aangesloten bij de FNV.
vakbond, want sterk is samen. Walter Dresscher
Voorzitter algemene onderwijsbond
Ja, ik word studentlid van de AOb Naam en voorletters
man | vrouw
Adres Postcode
Plaats
Telefoon (privé)
Geboortedatum
Je contributie van € 2,50 per maand wordt van je rekening afgeschreven Nummer giro/bankrekening Gegevens van de school waar je studeert Naam school Adres Postcode
Plaats
Wil je op de hoogte gehouden van de activiteiten van de groep beginnend onderwijspersoneel?
Ja | nee
Wat is je (vermoedelijke) afstudeerdatum? Studeer je voor leraar basisonderwijs | speciaal onderwijs | voortgezet onderwijs Welke maand moet je lidmaatschap ingaan? Datum
Handtekening
DE AOb, DE VOORDELIGE COLLEGA €2,50 VOOR STUDENTEN Straksvoordeklas? Nu alvast studentlid worden. Voor alle studenten aan lerarenopleidingen is er een speciaal tarief • Voor € 2,50 per maand kan je lid worden bij de AOb • Als studentlid ontvang je elke twee weken Het Onderwijsblad • Zo blijf je op de hoogte van ontwikkelingen in het onderwijs • Ook kan je gratis brochures aanvragen over arbeidsvoorwaardelijke, onderwijskundige en rechtspositionele onderwerpen, lid worden van de beginnersgroep en deelnemen aan workshops. STUUR DEZE BON NAAR: AOb LEDENADMINISTRATIE ANTWOORDNUMMER 4346 3500 VE UTRECHT