STRAKSVOORDEKLAS TIJDSCHRIFT VOOR STUDENTEN OP LERARENOPLEIDINGEN

straks. EEN UITGAVE VAN DE ALGEMENE ONDERWIJSBOND MAART 2003

STRAKSVOORDEKLAS TIJDSCHRIFT VOOR STUDENTEN OP LERARENOPLEIDINGEN

ORDE! TIPS UIT DE PRAKTIJK. LESGEVEN OP EEN ZWARTE SCHOOL: EEN DREMPEL OVER. WAT VERDIENT EEN BEGINNER? UITSLAG KWALITEITSENQUÊTE: EEN ZESJE VOOR DE LERARENOPLEIDINGEN. STUDENTEN WILLEN STAGELOON. gratis

Professionele arbeidsbemiddeling voor leraren FairFlex biedt bevoegde leraren in het primair en het voortgezet onderwijs een unieke en geheel nieuwe service. Wij bemiddelen voor zowel vaste als tijdelijke banen in heel Nederland. Uw wensen en kwalificaties vormen het uitgangspunt van onze bemiddeling. Wij gaan gericht op zoek naar de baan van uw keuze. Indien u niet voor langere tijd bij een onderwijsinstelling in dienst wilt treden, bieden wij u ook de mogelijkheid om in dienst van FairFlex op detachering- of uitzendbasis te werken.

WERVING & SELECTIE DETACHEREN & UITZENDEN

Bent u op zoek naar een nieuwe uitdaging, bel dan vandaag nog. Onze professionele consulenten vertellen u graag meer over de diverse mogelijkheden die wij u kunnen bieden. Tel

0522 - 238 810

Web

www.fairflex.nl

Arbeidsbemiddeling voor leraren

INHOUD: 4. ORDE! TIPS UIT DE PRAKTIJK: ‘WANHOOP NIET’ 8. EEN ZESJE VOOR DE LERARENOPLEIDINGEN UITSLAG KWALITEITSENQUÊTE 12. EEN DREMPEL OVER WERKEN OP EEN ZWARTE SCHOOL 20. MONEY, MONEY, MONEY EEN BEGINNER IN HET ONDERWIJS VERDIENT ZO GEK NOG NIET EN VERDER: 10. NIEUWS 17. DÉ WEBSITE VOOR STUDENTEN EN BEGINNERS: WWW.STRAKSVOORDEKLAS.NL 18. WIJZE WIES GEEFT DIDACTISCH ADVIES 23. STRAKSVOORDEKLAS? NU STUDENT-LID!

STRAKSVOORDEKLAS

wordt graag op de hoogte

gehouden van nieuws en initiatieven op alle opleidingen. Stuur daarom jullie eigen opleidingblad naar redactie

STRAKSVOORDEKLAS,

POSTBUS 2875, 3500 GW UTRECHT.

Verder zijn wij

op zoek naar medewerkers die het leuk vinden om een bijdrage te leveren aan dit opleidingenmagazine of nieuwtjes en onderwerpen willen aandragen. Interesse? Mail naar [email protected]

COLOFON STRAKSVOORDEKLAS is een uitgave van de Algemene Onderwijsbond Jaarbeursplein 22, Utrecht POSTADRES: Postbus 2875, 3500 GW Utrecht ALGEMEEN TELEFOONNUMMER: 030 298 98 98 E-MAIL: [email protected]

verschijnt drie maal per schooljaar in een oplage van 40.000 en wordt gratis verspreid op alle pabo’s, hbo lerarenopleidingen voortgezet onderwijs en academische lerarenopleidingen. STRAKSVOORDEKLAS wordt mede mogelijk gemaakt door Het Zilveren Kruis. STRAKSVOORDEKLAS

NU! STAGELOON Studenten van lerarenopleidingen zijn glashelder over het stageloon. Maar liefst 95 procent zei in de kwaliteitsenquête uit Straksvoordeklas 1 dat een lio-vergoeding

ogenblikkelijk ingevoerd moet worden. De totale uitslag van die enquête kan je overigens vinden in dit tweede nummer op pag. 8. En op pag. 12 vind je gelijk weer een nieuwe enquête. Want nu willen we wel eens weten hoe het dan gesteld is met de stagevergoedingen. Wie krijgt wel een lio-loon en wie niet? En hoe hoog is de vergoe-

ding dan? Massale deelname aan de stageloon-enquête is daarom nodig. Dat kan met de bon in dit blad of, veel sneller, via de website www.straksvoordeklas.nl Verder is er over het stageloon nog goed nieuws te melden: naar aanleiding van Straks 1 stuurde

HOOFDREDACTEUR:

Robert Sikkes EINDREDACTIE: Eva Prins WEBSITE: Han van Almere MEDERWERKERS AAN DIT NUMMER: Jaan van Aken, Rob Voorwinden, Wijze Wies. GRAFISCH ONTWERP: www.def7.nl FOTO’S: Joost Grol DRUK: Senefelder Misset Doetinchem ADVERTENTIE-EXPLOITATIE: VVP, Verenigde Periodieken, Postbus 433, 2040 AK Zandvoort, 023 571 93 34, [email protected]

de pabo van de Hogeschool Zuyd een brief dat in die regio een lio-vergoeding inmiddels met de scholen is afgesproken. Dat was niet de enige reactie: op het eerste nummer kregen we zowel van opleidingen als van studenten veel positieve brieven en e-mails. En ook de AOb-stand op de NOT werd druk bezocht met studenten, van wie het overgrote deel het blad op de opleiding had ontvangen. In dit nummer staan we stil bij ‘orde houden’, iets dat we ook in de enquête aantroffen als een onderwerp waar veel studenten mee worstelen. Wie een workshop ‘orde houden’ wil volgen, kan terecht op het beginnersfestival van de AOb in juni. Misschien tot dan. Robert Sikkes Hoofdredacteur

STRAKSVOORDEKLAS. NR.2 MAART 2003.

3.

Liefst 70 procent van alle beginnende leraren heeft ordeproblemen. Moet je streng zijn of juist niet? Heeft straffen zin? Wat doe je als het misgaat? Straksvoordeklas ging te rade bij twee deskundigen en bij vier ervaren leraren. “Ga niet krampachtig de leraar uithangen.”

heeft nu een onderwijs consultancy bedrijf. De

docenten hebben al dan niet bewust een vast

gouden regel van Vonk luidt: “Een leerling die

begin, dat is belangrijk. Beginners moeten dat

een opdracht krijgt waarvan hij het gevoel heeft

het eerste half jaar bij zichzelf ontwikkelen.”

die aan te kunnen, zal aan het werk gaan. En een leerling die aan het werk is creëert geen

Consequent

wanorde. Als ik een leerling de kans geef een

Om orde te handhaven in een groep zijn regels

les zelf in te vullen, zal hij dat doen. Vaak

nodig. Regels moet je duidelijk en consequent

anders dan ik voor ogen had.”

hanteren. “Beginners vinden dat vaak lastig

Als er wanorde ontstaat, komt dat volgens Vonk

omdat ze dan het gevoel hebben een politie-

vaak door teveel ‘leeglooptijd’. Dat zijn momen-

agent te zijn”, meent Vonk. Een regel moet vol-

ten dat leerlingen niet actief betrokken zijn bij

gens hem redelijk zijn en positief geformuleerd.

‘Hoe zorg ik ervoor dat de kinderen mij aardig

de les. Je hebt in de klas bijvoorbeeld iets uit-

“Dus niet: ‘Je mag niet praten tijdens het uit-

vinden, en hoe houd ik orde?’ Deze innerlijke

gelegd, maar drie leerlingen snappen het niet.

leggen. Maar: ‘Als ik wat uitleg wil ik dat het

tweestrijd maakt het voor beginners vaak lastig

“Als je hen dat persoonlijk uit gaat leggen,

stil is.’ En als het dan niet stil is, moet je

de orde te bewaren volgens Frans Pinkse,

moet de rest wachten. Of je geeft een opdracht

wachten. Als beginner moet je dat durven”,

docent onderwijskunde aan de pabo van de

met de mededeling dat ze het eventueel thuis

vindt Vonk. Beginners denken vaak tientallen

Hogeschool Edith Stein in Enschede.

mogen afmaken, dat is een uitnodiging tot

regels te moeten hanteren, heeft Vonk gemerkt.

“Beginnende leraren zijn vaak te sterk gecon-

kletsen.”

Maar beter is het volgens hem om vijf basisre-

centreerd op lesgeven”, meent hij. “Hup taal-

Pinkse adviseert zijn studenten de lessen span-

gels voor jezelf te bedenken in relatie tot de

boek weg en rekenboek op tafel. Maar kinderen

nend en uitdagend te geven. “Door een span-

klas. “En praat daar met leerlingen over”, advi-

hebben juist even tijd nodig om bij te komen.”

nende opening van de les of met een leuk ver-

seert Vonk.

Plan bij een lesovergang een paar minuten

haal. Maar”, zegt hij, “zorg ook voor ontspan-

Volgens Pinkse hoef je niet streng te zijn, maar

pauze in, waarin kinderen even mogen praten

nende momenten door dramaoefeningen of een

moet je wel duidelijke regels stellen. “Als je

en rondlopen, adviseert hij.

spetterende tekenles.”

dreigt met: ‘De eerste de beste die zijn mond

Het allerbelangrijkste is volgens Pinkse dat je

nog open doet… en je doet vervolgens niets,

Blijf jezelf

jezelf blijft. “Ga niet krampachtig de leraar uit-

dan nodigt dat uit tot meer praten.”

Orde handhaven begint volgens Hans Vonk met

hangen. Laat zien dat je boos bent of blij. Wees

Tijdens zijn workshops op de pabo in Enschede

de vraag hoe je je les hebt georganiseerd. Vonk

echt, kinderen hebben dat heus wel door.”

draait het om praktische tips. “Begin met naar

was dertig jaar verbonden aan de lerarenoplei-

Een belangrijk moment is het begin van de les.

jezelf te kijken. Als een klas rumoerig is, reage-

ding van de Vrije Universiteit in Amsterdam en

Vonk noemt het zelfs een ritueel. “Ervaren

ren ze op jou”, weet Pinkse. Een tijdelijk v

4.

STRAKSVOORDEKLAS. NR2. MAART 2003.

Tekst Jaan van Aken Beeld Joost Grol / Def7

hulpmiddel bij wanorde is wat Pinkse aanduidt

gen zelf aan het werk. En let erop dat je niet

talent en feeling voor lesgeven. Van tien pro-

als ‘de zonnetjes’. Teken vijf zonnetjes op het

boven gepraat probeert uit te komen.”

cent moet je constateren dat ze beter niet voor

bord en haal er één weg als er iets misgaat. Als

Stuur kinderen pas de klas uit als het niet

de klas kunnen en tachtig procent moet het in

er aan het eind van de dag nog minstens één

anders kan en maak ordeverstorend gedrag

meer of mindere mate leren.” U

op het bord staat, doe je iets leuks. Het is de

bespreekbaar, adviseert hij verder. Een vierde-

bedoeling dat je deze maatregel terugdringt van

jaars student van Pinkse spreekt bijvoorbeeld

vijf naar drie naar nul zonnetjes.

elke dag na. De kinderen moeten hun eigen

Je kunt ook individuele maatregelen nemen

gedrag een cijfer geven. Dat werkt volgens

door voor de les begint een afspraak te maken

Pinkse heel goed. “Ze zijn er heel serieus in.”

ZDe website van Vonk: www.coachjezelf.nl

met een kind. Straffen moet je volgens Pinkse

Beginners klagen vaak dat er tijdens de oplei-

ZVan zijn hand zijn diverse boeken verschenen

zo laag mogelijk inzetten. “Je begint non-ver-

ding weinig aandacht is voor orde. Volgens

over orde, waaronder ‘Beginnend

baal door oogcontact te maken met individuele

Vonk is dat niet terecht. “Op de school zelf

Leraarschap’ (ISBN 90-6256-871-8).

kinderen. Als je tegelijkertijd rondloopt, worden

horen docenten te zijn die schoolbegeleider

ZSjef Leermakers schreef een boekje met

ze vaak vanzelf stil, want je bent in hun buurt.

zijn. Je kan alle vaardigheden aanleren, maar

praktische handgrepen om ordeproblemen te

Indien nodig kan je ze ook even op de schouder

ze in de praktijk toepassen is twee. Als begin-

voorkomen: ‘Hoe motiveer ik mijn leerlingen’

tikken.”

ner word je met jezelf geconfronteerd. ‘Verrek, nooit gedacht dat ik zo boos kan worden’, kan

Meer informatie:

(ISBN 90-266-1902-2). ZEen wat ouder boekje maar nog altijd bruik-

Massawoordenaars

zo’n ontdekking zijn.”

baar is ‘Orde, een leidraad voor leraren’ van

Te veel praten, is volgens Pinkse een veel

Een troost voor beginners is dat bijna iedereen

Jan Griffioen e.a. (ISBN 90-6283-672-0)

gemaakte fout. “Leraren zijn massawoorde-

het uiteindelijk onder de knie kan krijgen.

naars. Beperk dat zoveel mogelijk, zet leerlin-

Vonk: “Van de honderd mensen hebben er tien

ORDE TIPS: EEN TOPLEG EEN OPDRACHT DUIDELIJK UIT EN WEES CONSEQUENT. MAAK GEEN TIENTALLEN REGELS, MAAR VIJF GOED TE HANDHAVEN BASISREGELS EN BESPREEK DIE MET DE KLAS. BETREK DE LEERLINGEN ACTIEF BIJ DE LES, PRAAT NIET TE LANG ACHTEREEN. ALS EEN KLAS NIET WIL, ZOEK DAN IN EERSTE INSTANTIE DE FOUT BIJ JEZELF. ONTVANG LEERLINGEN BIJ DE DEUR IN PLAATS VAN ACHTER JE BUREAU TE BLIJVEN ZITTEN. MAAK WAT PERSOONLIJKE OPMERKINGEN EN ALS JE HET KUNT WAT GRAPJES (NIET CYNISCH). PROBEER NIET BOVEN EEN ONRUSTIGE KLAS UIT TE KOMEN. ZWIJGEN IS NOG STEEDS GOUD. EEN LEERLING AANKIJKEN IS MEESTAL VOLDOENDE. GEEF LEERLINGEN VERANTWOORDELIJKHEID, LAAT ZE BIJVOORBEELD ZELF WERK NAKIJKEN. NON-VERBALE COMMUNICATIE IS BELANGRIJK; KIJK NAAR DE LEERLINGEN EN NIET NAAR HET BORD OF JE BOEK. DOCENTEN DIE LUID EN GOED HOORBAAR SPREKEN BEPALEN WAT ER IN DE KLAS GEBEURT. 6.


TIPS UIT DE PRAKTIJK Hoe houd je orde was de vraag. De één schoot in de lach, de ander vroeg hoe lang hij de tijd had om uit te leggen. Makkelijk vonden ze de vraag hoe dan ook niet. Het ideale recept om orde te houden of te herstellen bestaat namelijk niet. Het hangt af van je persoonlijkheid en wat bij de ene klas goed werkt, slaat bij een andere totaal niet aan. Maar ze kwamen eruit. Vier ervaren leerkrachten over hun tips & trucs.

beeld kiezen naast wie het wil zitten of met

Dat klopt, er heerst hier een andere orde.” Zo

een gelpen schrijven.”

is geluid niet te vermijden als er in de poppenhoek gespeeld wordt, maar er zijn wel afspra-

Alex Serto (50), docent Duits in het studiehuis van de Amersfoortse Berg

beeld niet dwars door de klas heen, maar fluis-

“Als beginner had ik vier parallelklassen, dan

tert tegen iemand in je buurt.”

ken over de hoeveelheid. “Je schreeuwt bijvoor-

weet je niet meer waar je welke grap verteld

“Probeer jezelf te blijven voor de klas”, advi-

hebt.” De docent Duits gelooft in de kracht van

seert Van den Eshof. “Bepaal een voor jou

grappen. “Wees flexibel en in voor een geintje”,

goede manier van lesgeven en houd die aan. Ik

tipt hij.

heb bijvoorbeeld collega’s gehad die verschrik-

In het begin sloeg bij hem ooit de vlam in de

kelijk schreeuwen tegen kinderen. Andersom

pan op een manier die hem daarna nooit meer

kunnen mensen ook overdreven lief en aardig

Nienke Wulp (23), groep 7 van de Borgmanschool in Groningen

overkwam. “De ene leerling maakte een ver-

doen. Leer je dat soort maniertjes niet aan,

keerde opmerking waarna de ander door het

maar neem een houding die bij jou past.”

Hoewel zelf eigenlijk nog een beginner heeft

dolle heen raakte en hem op zijn hoofd sloeg.”

Nienke Wulp over het algemeen niet zo’n moei-

De orde bewaren in vwo-klassen kost hem een

te de orde te bewaren. “Orde houden is eigen-

stuk minder moeite dan in vmbo-klassen, ver-

lijk net als bij een rijbewijs, dat leer je ook pas

telt hij. “In het vmbo moet je veel meer sturen.

Anton Bakker (50), docent Handel en Verkoop op de vmbo-afdeling van de Goudse Waarden in Gouda

in de praktijk.”

Vwo-leerlingen gaan hun gang wel.”

Het begin van zijn onderwijscarrière was moei-

Ordeproblemen ontstaan volgens haar als je

“Doorzetten, het eerste jaar is niet maatgevend,

lijk, herinnert hij zich. “Het leeftijdsverschil

teveel verwacht van leerlingen, door een

wanhoop niet”, spreekt hij bemoedigend. “En

was klein toen ik op mijn 22e begon. Ik ben

opdracht te vrij te geven bijvoorbeeld. “Als het

trek bij collega’s aan de bel. Als beginner heb

bovendien klein om te zien. Dat maakte het

onduidelijk is, ebt de motivatie weg. Leg het

je recht op begeleiding.”

nog moeilijker. Daarnaast moet je je stijl van

stapje voor stapje uit.” Bij een les over mytho-

lesgeven nog ontwikkelen.” Je moet doen wat je zegt, vindt de docent

“Dat bleek een te vrije opdracht. Dus werd het

Monique van den Eshof, leerkracht in de onderbouw van De Kruidenwijzer in Almere:

lawaaierig, gingen ze keten en andere dingen

“Eerst duidelijkheid en structuur, vandaar kun

was ik daar niet consequent en duidelijk in.”

doen. Eerst probeer ik ze dan per groepje op

je verder met grappen en grollen”, duidt Van

Vmbo-leerlingen zijn beweeglijker en hebben

weg te helpen en als dat niet werkt, gaan we

den Eshof haar aanpak. Een grap van een leer-

weinig concentratie vergeleken met studiehuis-

wat anders doen.”

ling pakte minder uit. “De bekende punaise op

leerlingen, is zijn ervaring. Theorie geeft Bakker

Maak een stappenplan voor als de ene maatre-

de stoel. Weinig laten merken is dan het beste.

daarom niet anderhalf uur achter elkaar, maar

gel niet werkt, adviseert ze. “En schiet niet uit

Het is wel besproken uiteraard. Is dit leuk,

verdeeld in kleine stukjes. Lang kunnen ‘zijn’

je slof.” Ook een plussen& minnen-systeem is

vroeg ik de klas. Ja, want het is de juf. Hoe zou

leerlingen namelijk niet luisteren.

volgens Wulp een goed hulpmiddel. “Als een

het andersom zijn, vroeg ik ze. Dat was toch

Ordeproblemen hebben volgens Bakker vaak te

kind een ander kind spontaan helpt, een nieu-

minder. Je bent dan geneigd kwaad te worden,

maken met het verkeerd aanpakken van de les.

we leerling steunt of uit zichzelf schriften

het kan tenslotte heel pijnlijk zijn, maar het

“Je moet in eerste instantie de schuld voor

ophaalt, kan dat een plus opleveren. Minnetjes

beste is rustig te blijven.”

ordeproblemen bij jezelf zoeken.” Bakker laat

zijn voor het overtreden van de regels”, legt ze

Van den Eshof staat voor een kleuterklas.

zijn leerlingen bijvoorbeeld vaak met zijn

uit. Vier minnen betekent nablijven waarvoor

Kinderen daar zijn drukker en beweeglijker dan

tweeën of drieën werken aan een opdracht.

ook de ouders worden gebeld. Bij vier plussen

oudere kinderen. “‘Het krioelt allemaal zo’,

“Dat geeft ontspanning en gaat veel beter dan

volgt een beloning. “Dan mag een kind bijvoor-

zeggen collega’s uit de bovenbouw wel eens.

alleen werken.” U

logie moesten de leerlingen in groepjes een toneelstukje doen met een held, vertelt ze.


Handel en Verkoop. “Als ik waarschuw weten ze dat het daarna gevolgen heeft. In het begin

7.

UITSLAG KWALITEITSENQUÊTE

Een zesje voor de lerarenopleidingen

Tweederde van de studenten op een lerarenopleiding vindt dat het theoretisch niveau wel wat pittiger kan. Nu is de opleiding volgens 70 procent ‘te doen’ en een kwart noemt de studie zelfs ‘een makkie’. Dat blijkt uit de kwaliteitsenquête van Straksvoordeklas onder 220 studenten op lerarenopleidingen. Studenten zijn gematigd tevreden over de kwaliteit van hun onderwijs: docenten krijgen een 6,8 de opleiding zelf een 6,3. De meeste eensgezindheid is er over betaling van de stages: 95 procent eist een vaste lio-vergoeding!

(zie hiernaast) slaat de schrik om het hart: er wordt veel geklaagd over niveau, organisatie en gebrek aan aandacht voor speciale thema’s. Echt moeilijk wordt de pabo of lerarenopleiding voortgezet onderwijs niet gevonden. Tweederde van de studenten beschouwt het niveau als ‘te doen’, een kwart bestempelt het regelrecht als ‘een makkie’. Het theoretisch niveau mag van de overgrote meerderheid dan ook wel omhoog. Maar wat van de studenten wel mag blijven, is het eindeloos herkansen van tentamens. Tweederde van de studenten mag wel vijf keer of vaker een test overdoen en tweederde wil dat ook graag zo houden. De praktijkvakken zijn ‘precies goed’, vindt de helft van de geënquê-

Tekst Robert Sikkes Beeld Def7

teerden. Over de voorbereiding op de praktijk wisselt het

Met tientallen tegelijk stroomden op internet de

oordeel van de studenten. De lerarenopleidin-

antwoorden op de kwaliteitsenquête binnen. In

gen doen het matig als het gaat om voorberei-

totaal waren er op de sluitingsdatum 220

ding op ordeproblemen of solliciteren, maar

Belangrijkste motivatie om leraar te worden:

inzendingen, 85 procent van pabo-studenten

schieten te kort als het gaat om contacten met

1. Omdat het leuk is om met kinderen/jongeren

en voornamelijk derde- en vierdejaars.

ouders of met het schoolteam. Tot slot een

Studenten zijn gematigd tevreden over hun

eensgezinde wens, of liever eis: de stages moe-

2. Omdat ik altijd al leraar wilde worden 24%

opleiding. Ze geven een krappe voldoende voor

ten worden betaald! 95% van de studenten eist

3. Omdat ik kinderen/jongeren een vak bij wil

de kwaliteit van de studie en een zeven min

een vaste lio-vergoeding.

te werken 48%

brengen 16% 4. Het is een tweede, maar weloverwogen

voor de kwaliteit van de docenten. Overigens

keuze 10%

vinden studenten dat docenten maar ‘een beet-

Bereidt de opleiding goed voor op:

je’ kennis hebben van de hedendaagse praktijk

Ja

Nee

5. Anders (goede betaling/wist niets beters) 2%

op scholen. Maar ook over zichzelf zijn de stu-

Ordeproblemen

46%

54%

denten kritisch: maar liefst 78 procent vindt de

Solliciteren

44%

56%

Rapportcijfers

kritiek op het niveau van studenten ‘een beetje

Relatie schoolteam

36%

64%

Kwaliteit docenten

6,8

terecht’. Maar wie de open vragen doorleest

Gesprekken met ouders

26%

74%

Kwaliteit opleiding

6,3

8.


“Ik vind het echt helemaal geweldig!”

“Een belangrijk onderwerp als orde komt niet

“Op de mbo-opleiding spw kreeg ik geen wiskun-

aan bod.”

de meer en weinig Nederlands. Dat bleek wel toen ik op de pabo kwam, dat was dramatisch.”

“Studenten worden gedwongen in een keurslijf van formaliteiten en regels.”

“Pabo moet gratis of goedkoper.”

“Programma veel te vol, niet moeilijk, veel.”

“Een betere selectie ondanks het lerarentekort,

liteit van de Nederlandse taal is bij docenten

want dit schaadt alleen maar.”

op de pabo.”

“Er mag best een toelatingstest komen, zodat

“In het vierde jaar betaal je erg veel voor je

bekeken kan worden of je wel of niet geschikt

studie maar zit je twintig uur op een school en

bent voor het onderwijs.”

komen docenten een halfuurtje langs en doen

“Ik vind het een beetje betreurend wat de kwa-

“Ik ben een oudere student die verbaast is over het lage niveau van de medestudenten.” “Je moet voor de pabo beschikken over een

een afstudeergesprekje.”

goed organisatie, aangezien de pabo dat zelf niet heeft.”

“Toen ik naar de pabo ging, dacht ik, nu komt het hbo, pittig! Maar daar kom ik nu wel op terug.”

“Onderzoeksopdrachten die voor een tiener misschien nuttig zijn, maar voor een volwasse-

“Ik snap niet waarom tentamens eindeloos te herkansen zijn en dan helemaal niet dat ze in

“Er zijn studenten die zeggen dat het taal- of

de tijd makkelijker worden…”

rekenniveau toch niet uitmaakt, omdat ze toch alleen maar aan kleuters les willen geven.”

ne te belachelijk voor woorden.” “Een aanrader voor iedereen.”

“Ik heb wel eens een tentamen gehaald zonder er voor te leren. Het niveau ligt onder dat van

“Als deeltijdstudent betaal ik b 900 per jaar en

andere hbo-opleidingen.”

daar moet meer voor worden geleverd!”

“Taal en rekenen zijn onder de maat. In het

“Ik heb les van docenten die nooit voor de klas

M. Boumans, Amstelveen

eerste jaar heb ik echt iets geleerd, daarna gaat

hebben gestaan en allemaal mooie theoretische

W. Knoppersen, Nijkerk

het niveau achteruit.”

kletspraatjes houden.”

B. Wijzenbach, Sneek

“Vreemd dat sommigen een 1 of 2 halen voor

“Een vriendin heeft haar toets rekenen nog

M. de Rooij, Middelburg

een instaptoets rekenen of Nederlands en die

niet, maar kan een perfecte rekenles in groep 8

I. Vleeshouwers, Utrecht

vijf keer over mogen doen. Niveau?”

geven. Als zij van school moet, zijn ze toch ver-

S. Berends, Terborg

keerd bezig.”

C. Dekkers, Capelle a/d Ijsel

De tien winnaars CD-bon van w 25

D. de Cuba, Groningen

“In mijn vierde jaar zitten studenten die hardverzakking schrijven.”

A. Cijsouw, Noordwijk “Bezigheidstherapie.”


E. Wiersma, Etten-Leur

9.

Nieuws CONTRACT VOOR LIO’S HOGESCHOOL ZUYD

ma kan zich aanmelden op een mailinglijst via

pakken daar iets beter uit dan in het speciaal

www.straksvoordeklas.nl, of door een mailtje te

onderwijs en het zelfvertrouwen van de leerlin-

sturen aan [email protected] Het definitieve

gen lijdt er evenmin onder. Dit blijkt uit analy-

programma zal ook komen te staan in Straks 3,

ses van het SCO-Kohnstamm-instituut in

Alle negentig lio’s van de Heerlense pabo van

dat begin mei verschijnt.

Amsterdam en het ITS in Nijmegen over inte-

de Hogeschool Zuyd staan dit jaar betaald voor

gratie en segregatie in het primair onderwijs.

de klas. Dat is de uitkomst van onderhandelin-

Zwakke leerlingen trekken zich op aan mede-

gen tussen de pabo en de schoolbesturen in

leerlingen die op een hoger cognitief niveau zit-

die in ’95 als experiment met de lio’s mocht

BASISSCHOLEN NIET SCHOON GENOEG

wijs iets beter dan vergelijkbare leerlingen in

beginnen. Dat beviel zowel de pabo als de

De wc's en leslokalen van basisscholen zijn nog

het speciaal onderwijs. Bij de ontwikkeling van

basisscholen goed. De eerste twee jaar kregen

steeds niet schoon genoeg. Dat blijkt uit de

het zelfvertrouwen en werkhouding van deze

de lio’s - vanwege het experiment - hun salaris

Schoonmaakmonitor 2002, een onderzoek op

leerlingen konden de onderzoekers geen ver-

echter nog betaald vanuit het ministerie. Toen

honderd basisscholen. Hoewel er wel degelijk

schillen ontdekken. Zij concluderen voorzichtig

de scholen hun lio’s zelf moesten gaan betalen,

een stijgende lijn in de properheid van lesloka-

- het ging slechts om geringe aantallen - dat

liep de animo snel terug. “Veel scholen vonden

len en sanitair zit, zijn de onderzoekers nog

‘Weer samen naar school’ vruchten afwerpt.

zelfs een stagevergoeding van in totaal negen-

niet tevreden.

honderd euro voor vijf maanden nog te veel”,

In 2002 kregen scholen 20 miljoen euro extra

zegt directeur L. Sluijsmans van de Heerlense

om lokalen en sanitair schoner te krijgen. Dat

pabo. Maar de pabo wist uiteindelijk de basis-

leverde een verbetering op van ruim vijftien

scholen toch te overtuigen om de lio’s hun

procent ten aanzien van 1999, toen het onder-

salaris - waar ze volgens de cao ook recht op

zoek voor het eerst werd uitgevoerd. In dat jaar

hebben - te betalen. (RV)

kwam ongeveer acht procent van de wasbakken

de regio. De Heerlense pabo is één van de opleidingen

en toiletten positief uit de test, in 2002 ruim

ten, denken de onderzoekers. Na vier jaar presteren de ‘risicoleerlingen’ in het gewone onder-

BRUGKLASSERS KAMPEN MET MOTIVATIEDIP

23 procent.

SPETTEREND AOBBEGINNERSFESTIVAL

De onderzoekers van de Schoonmaakmonitor

Tweederde van de brugklassers heeft last van

concluderen daarnaast dat de leslokalen iets

een motivatiedip. “Zorgwekkend”, constateert

schoner zijn geworden. Kreeg in 1999 ruim

Ellen Klatter in haar proefschrift Denken over

zestig procent van de leslokalen het predikaat

leren. De onderzoekster volgde een groep leer-

Straksvoordeklas of pasvoordeklas? Voor alle

'voldoende schoon', in het afgelopen jaar was

lingen vanaf groep acht van de basisschool tot

mensen die het afgelopen jaar aan een baan in

dat ruim 66 procent.

het begin van de tweede klas van het voortge-

het onderwijs zijn begonnen of die na de zomer

Een opvallend punt is dat veel scholen minder

zet onderwijs.

voor de klas gaan staan, organiseert de AOb

geld dan beschikbaar is, uitgeven aan het

De motivatie voor school zakt in tijdens en vlak

woensdag 4 juni een Beginnersfestival op de

schoonhouden van de gebouwen. Dit is opmer-

na de overgang naar het voortgezet onderwijs.

Domstad Academie in Utrecht. Het festival

kelijk, omdat schoolleiders vaak denken dat ze

Sommige leerlingen zetten dan vraagtekens bij

wordt s’middags en s’avonds gehouden.

het schoonmaakbudget overschrijden.

het doel van de school en van het leren. Vaak

Het programma bestaat uit een mix van infor-

Demissionair minister Van der Hoeven ziet dan

zijn leerlingen meer met zichzelf bezig dan met

matie en entertainment. Een greep uit de

ook zeker financiële ruimte om de leslokalen en

school. Daarnaast is de traditionele manier

workshops: recht op begeleiding op school; zij-

het sanitair nog schoner te krijgen.

waarop wordt getoetst van invloed.

instromers, hoe kom je de school binnen?;

Volgens Klatter is het goed mogelijk om jonge

coaching van beginnende collega’s (voor de

leerlingen over hun eigen leerproces te laten

begeleiders); orde houden in de klas; lio-stage;

klas; wat is een goed functioneringsgesprek?;

‘GEWONE’ SCHOOL BETER VOOR ZWAKKE LEERLING

hoe voorkom je voortijdig schoolverlaten?

Het is voor zwakke leerlingen beter om in het

Wie op de hoogte wil blijven van het program-

gewone onderwijs te blijven. Hun prestaties

10.


vasten en feesten in de klas; je eerste aanstelling, vast of tijdelijk?; omgaan met directie en collega’s; gesprekken met ouders; communicatie met leerlingen; leren omgaan met emoties in de

nadenken en te laten vertellen wat ze van het leren op school vinden. Het in kaart brengen van hun opvattingen is volgens haar een voorwaarde om er als docent adequaat op te kunnen inspelen.

Enquête: HOE HOOG IS JOUW LIO-LOON? Heeft jullie pabo, lerarenopleiding vo of academische lerarenopleiding al een vaste stagevergoeding en hoe hoog is die? Uit de kwaliteitsenquête blijkt dat 95 procent van alle studenten op lerarenopleidingen een lio-vergoeding wenst. Immers, vakken vullen bij de C1000 of oppasbaantjes doe je ook niet voor niets. Daarom wil de redactie van Straksvoordeklas graag weten hoe het bij jullie is geregeld. Iedereen mag antwoorden, ook docenten en directies, zodat we een zo compleet mogelijk beeld krijgen van alle vergoedingen die worden betaald. Je kan deze pagina insturen of de enquête invullen op internet. Onder de inzender worden 10 CD-bonnen van 10 euro verloot. Surf naar www.straksvoordeklas.nl of stuur de bon naar redactie Straksvoordeklas, ledenservice AOb, Antwoordnummer 4336, 3500 VE Utrecht.

SOORT OPLEIDING:

ZO NEE, KRIJG OF KREEG JE DAN EEN

8 Pabo

ANDER SOORT VERGOEDING?

8 Hbo-lerarenopleiding vo

8 Af en toe een cadeautje

8 Academische lerarenopleiding

8 Alleen maar waardering van de leerlingen 8 Een boekenbon

KRIJG JE EEN VERGOEDING VOOR DE

8 Reiskostenvergoeding

LIO-STAGE?

8 Etentje

8 Ja/nee

8 Anders

KRIJGT IEDEREEN IN JOUW REGIO EEN

VOOR HOEVEEL UUR BEN JE AANGESTELD?

STAGE VERGOEDING?

8 1-10 uur

8 Iedereen

8 10-20 uur

8 Sommigen wel/sommigen niet

8 20-30 uur

8 Niemand

8 fulltime

ZO JA, HOEVEEL KRIJG OF KREEG JE BRUTO

HOEVEEL UUR WERK JE ECHT?

PER MAAND (DUS VOOR DE INHOUDING VAN

8 1-10

BELASTING!) ER VAN UITGAANDE DAT JE

8 10-20

ONGEVEER 20 UUR PER WEEK STAGE

8 20-30

VOLGT.

8 fulltime

8 0-250

8 meer dan fulltime

s 8 250-500 8 500-750

Naam

8 750-1000

Adres

8 meer dan 1000

Plaats

Het exacte bedrag is 8888888888

e-mail

Mijn regeling is anders qua uren en

Naam van de opleiding

vergoeding, namelijk 8888888888

Plaats Regio waar je stage loopt


11.

LESGEVENO Een drempel over

Z

Ordeproblemen, drukte, agressie, (taal)achterstand. Met dat hardnekkige negatieve imago kampen veel zwarte scholen. Geen wonder dat er een drempel is om daar stage te lopen. Studenten die de stap hebben gewaagd, zijn echter vooral positief. Maar nog lang niet alle opleidingen bereiden hun studenten goed genoeg voor. “Met alleen boekenwijsheid kom je er niet.” Tekst Eva Prins Beeld Joost Grol

“Ik ben één van de weinigen die zo enthousiast

toen ontdekte ik dat ik lesgeven aan anderstali-

Maar makkelijk is het lesgeven zeker niet. “In

is over een zwarte vmbo-school”, zegt Sanne

gen het leukste aspect vind van Nederlands

het begin was ik alleen maar bezig met vertrou-

Peters (22), lio op het Vader Rijncollege in

geven.” Er komt ook een beetje idealisme bij,

wen winnen en zorgen dat een lesuur een beet-

Utrecht en vierdejaars student Nederlands aan

zegt ze. “Ik wil me graag inzetten voor deze

je ordelijk verliep. Aan lesgeven kwam ik nau-

de Hogeschool van Utrecht. “Veel studenten uit

leerlingen, want zij hebben het juist heel hard

welijks toe.” Als je echt inhoudelijk wilt lesge-

mijn klas moeten niets hebben van een zwarte

nodig.”

ven, ben je op zo’n school volgens Sanne dan

school. Het beeld is heel negatief. Ze denken

Vooroordelen over agressie en onveiligheid klop-

ook aan het verkeerde adres. “Je bent soms

dat het alleen maar ellende is.”

pen volgens Sanne niet altijd met de werkelijk-

meer maatschappelijk werker. Maar dat vind ik

Ze weten niet wat ze missen, meent Sanne.

heid. “Hier in school is de sfeer heel goed. De

juist leuk.”

Voor haar was de stage op een zwarte vmbo-

meeste docenten hebben een goede band met

De leerlingen laten inzien dat ze het echt nodig

school een heel bewuste keus. “Ik had een

de leerlingen. Ik voel me absoluut niet onveilig

hebben, dat is, vindt Sanne, het belangrijkste

paar maanden les gegeven aan asielzoekers en

en word heel goed begeleid.”

en tegelijkertijd het moeilijkste. “En je moet v

12.


OPEEN

ZWARTESCHOOL


13.

te) basisschool in Den Haag, of in een andere stad als ze dat willen. Steinfort begeleidt de studenten persoonlijk. “Het gaat maar om een paar studenten per jaar die dat willen en van wie wij denken dat ze genoeg zelfreflectie en zelfstandigheid hebben om het te kunnen.” Ook op andere pabo’s zijn de laatste jaren initiatieven genomen voor randstadstages. Op de Fontys-pabo in Tilburg is zo’n stage zelfs een verplicht onderdeel van de opleiding. In de laatste periode van het derde jaar moeten alle studenten twee weken stage lopen op een school in de randstad met meer dan vijftig procent allochtone kinderen. De meesten gaan naar Rotterdam, waar de pabo goede contacten heeft. “Voor veel van onze studenten is dat echt een andere wereld. Wij vinden het belangrijk dat ze die ervaring ook hebben”, verklaart Wilbert Simonse, docent Nederlands en als mentor nauw betrokken bij de randstadstage. Veel studenten zien op tegen de randstadstage, weet hij. “Door alle negatieve berichten in de media zijn ze bang voor de ‘boze stad’, voor verloederde wijken, agressie.” Maar eenmaal daar valt het altijd mee, weet hij. “Achteraf zijn ze vaak verbaasd over de goede sfeer op een school en over hoe goed er wordt lesgegeven.”

Beetje buitenland Linde Nellen (21) kan daarover meepraten. De Sanne Peters: “Je bent soms meer maatschappelijk werker. Maar dat vind ik juist leuk.”

inmiddels vierdejaars pabo-studente uit het Limburgse Sevenum was vorig jaar één van de

de lesstof superaantrekkelijk aanbieden.” Alles

docent aan pabo de Kempel in Helmond.

acht studenten van de Kempel die een rand-

staat of valt met goede interactie. “Ze moeten

“Onze studenten komen over het algemeen uit

stadstage liep. Linde ging naar de openbare

je leren kennen, maar als je ze eenmaal hebt

een klein, beschermd wereldje. Velen wonen

basisschool ‘t Galjoen, net buiten de Haagse

bereikt, krijg je er heel veel voor terug. Dan kun

ook nog thuis, dan is de stap naar de randstad

Schilderswijk. “Ik wilde iets anders, breder

je een leerling motiveren en zien groeien. Dat

en zeker naar een zwarte school heel groot.”

ervaring opdoen”, motiveert ze. “En de rand-

vind ik het mooiste dat je kunt bereiken. Dat

Steinfort stond zelf zestien jaar voor de klas in

stad was voor mij wel een beetje buitenland.”

maakt het werk voor mij echt dankbaar. Meer

Den Haag en zag in die tijd vooral de scholen

Vooraf had ze een vrij negatief beeld van zwarte

dan dat iemand ‘wordt’ met dt schrijft.”

in de achterstandswijken snel van kleur ver-

scholen in de randstad, vertelt ze. “Je hoort en

schieten. Hij ziet het als zijn taak - en als die

leest toch heel wat verhalen over agressie en ik

Randstadstages

van de opleiding - om de studenten ook met

verwachte veel taalproblemen.” Toch wilde ze

Moeten studenten in de grote steden al wat

die scholen te laten kennismaken. In de eerste

het graag met eigen ogen zien. “Ik sta heel erg

overwinnen voordat zij op een zwarte school

plaats als ‘uitdaging’ voor de studenten, maar

open voor nieuwe ervaringen.” Ze koos bewust

stage gaan lopen, voor studenten die buiten de

ook vanwege het maatschappelijk belang. “Ik

voor de onderbouw. “Ik dacht: daar valt de

randstad studeren, is de drempel helemaal

vind het belangrijk dat er genoeg leraren zijn

agressie misschien nog wel mee. Ik was banger

hoog. Daar worden zwarte scholen immers voor-

die op die scholen les willen geven.”

voor de bovenbouw.”

namelijk geassocieerd met ‘grotestadsproble-

Dus sprak Steinfort zijn vele contacten in Den

De sfeer in de school bleek juist erg leuk, maar

matiek.’

Haag aan om een ‘randstadstage’ voor de stu-

het lesgeven was zeker in het begin wel lastig.

“Als ik in de eerste les vraag wie er in de rand-

denten te organiseren. In de zogenoemde hori-

“Ik was heel erg gewend om alles auditief te

stad zou willen werken, steekt niemand zijn

zonverbredende stage kunnen derdejaars stu-

doen, om veel te praten en te lezen. Maar de

vinger op”, zegt Richard Steinfort, opleidings-

denten nu vijf weken stage lopen op een (zwar-

meeste kinderen beheersten nauwelijks het

14.


Nederlands, dus moest ik alles visueel maken

Zo druk en direct als leerlingen daar zijn. Dat

didactiek op de eerste plaats, terwijl pedagogi-

met plaatjes en voorwerpen. Dat was erg

zijn ze niet gewend.” Een vmbo-stage is om die

sche kwaliteiten hier veel belangrijker zijn. Je

wennen.”

reden op Windesheim verplicht. “Zestig procent

bent hier meer opvoeder en begeleider dan

Linde stond voor groep 1, een klas met voorna-

van onze studenten komt daar uiteindelijk toch

(vak)leraar”, zegt Theo Hesp, adjunct-directeur

melijk Turkse kinderen. “Het was een lager

te werken.”

van het Junior College West, een school voor de

niveau dan ik gewend was. Ik moest echt een

De afgelopen jaren heeft de lerarenopleiding

laagste klassen van het vmbo in Amsterdam-

paar stappen terug doen.” Daarnaast vond ze

bewust twee redelijk zwarte vmbo-locaties aan

West.

ook de thuissituatie van de kinderen heel hef-

het bestand stagescholen toegevoegd. De

Op sommige opleidingen gebeurt die voorberei-

tig. “Sommige kinderen woonden met hele

komende jaren wil Windesheim “het multicul-

ding heel bewust niet. “Wij willen niet de

grote gezinnen in één huis en er waren veel

turele” nog explicieter in het curriculum opne-

indruk wekken dat ‘zwarte scholen’ iets is om

kinderen die geen vader meer hadden. Dat

men, vertelt Eikelenboom. Zo wordt nu gewerkt

je speciaal op voor te bereiden”, verklaart

raakte me wel.”

aan een tien weken durende specialisatie “mul-

Adriaan Broeders, contactdocent en stagebege-

Toch wist Linde al heel snel dat ze na haar

ticulturele school” voor derdejaars studenten,

leider aan de Fontys lerarenopleiding in Tilburg.

stage terug wilde. “Ik vond het een geweldige

inclusief stage. En als het aan Eikelenboom ligt

“Dat versterkt alleen maar het beeld dat het

ervaring. Heel leerzaam en verrijkend. Ik ben er

vindt die plaats op een zwarte school. “Met

moeilijker zou zijn.” Cathrien Klis, docent

echt een sterker persoon door geworden en ik

boekenwijsheid kom je er niet. Je moet

pedagogiek aan de pabo van Onderwijscentrum

weet dat ik daar nog heel veel meer kan leren,

erheen.”

Emmen, Hogeschool Drenthe laat zich in soort-

als persoon en als leerkracht. Ik heb ook gezien

gelijke bewoordingen uit: “Wij willen allochtone

hoe hard die kinderen onderwijs nodig hebben.

leerlingen niet problematiseren.”

Daar wil ik me graag voor inzetten.”

De motivatie om wel of niet apart aandacht te

Zodra ze straks haar diploma op zak heeft, gaat

besteden aan zwarte scholen hangt vaak nauw

ze terug. Met twee vriendinnen die gelijk met

samen met de vraag of je ‘iets anders’ of ‘meer’

haar stage liepen in Den Haag. “We waren allemaal heel enthousiast over de randstadstage.” Het jaarcontract met ‘t Galjoen heeft ze al getekend.

Schrik van het vmbo

“Ik ben hier tijdens mijn opleiding absoluut niet op voorbereid”

moet kunnen om daar les te geven dan op een witte school. En daarover verschillen de meningen. Ook op de zwarte scholen zelf. “Nee”, reageert bijvoorbeeld Michel Devens, directeur van de zwarte basisschool de Zonnehoek in Rotterdam. “Ik ben er heilig van

“Een goed idee. Daar kunnen wij nog wat van

overtuigd dat het niet uitmaakt of je op een

leren”, reageert Willem Eikelenboom, innovatie-

zwarte of een witte basisschool werkt. Kinderen

manager aan de Windesheim lerarenopleiding

zijn kinderen.”

in Zwolle, op het verhaal van de randstadsta-

“Ja”, zegt Hans van Esschoten, adjunct-direc-

ges. “Ik zou het een schitterend idee vinden als

teur van het Vader Rijncollege in Utrecht.

onze studenten in bijvoorbeeld Rotterdam stage

“Maar het gaat niet om zwart of wit, maar om sociaal zwakke leerlingen. Een vmbo-school

gaan lopen.” De innovatiemanager worstelt met het gegeven

Niet problematiseren

met veel sociaal zwakke leerlingen, zoals wij

dat de opleiding de studenten graag ook goed

Lang niet alle opleidingen zijn zo bewust en

die hebben, vergt heel veel van een docent.

wil voorbereiden op lesgeven aan een zwarte

actief met het onderwerp bezig als bovenstaan-

Wij vinden dat we een fijne school hebben,

school, maar dat die in de omgeving van Zwolle

de voorbeelden. Met als reden ‘er zijn hier

maar het is hier lastiger om leerlingen iets te

bijna niet te vinden zijn. “Studenten hebben er

bijna geen zwarte scholen’ besteden veel

leren dan op een witte school in Slochteren.

absoluut een drempel voor en ik vind het daar-

pabo’s en lerarenopleidingen er geen aandacht

Hier moet je er als docent meer voor doen.

om je taak als lerarenopleiding om ze daarmee

aan of blijft die beperkt tot wat (keuze)vakken

Daar ben ik heel eerlijk in.”

in aanraking te brengen”, aldus de innovatie-

over bijvoorbeeld intercultureel onderwijs,

Aan voldoende gemotiveerde stagiairs heeft Van

manager.

andere religies en culturen en NT2.

Esschoten geen gebrek, maar hij is wel van

Is het voor pabo-studenten vooral de randstad

Maar ook op de opleidingen in de randstad

mening dat de opleidingen studenten niet goed

die de drempel voor een zwarte school extra

komt ‘lesgeven op zwarte scholen’ zeker niet

genoeg voorbereiden voor dit type onderwijs.

verhoogt, voor studenten op de lerarenopleiding

altijd expliciet aan bod. “Noch op de opleiding

“De docenten daar kennen zelf het werkveld

is dat de combinatie met het vmbo, weet

in Utrecht, noch in Nijmegen heb ik geleerd

amper.”

Eikelenboom: “De studenten komen zelf alle-

om met deze leerlingen om te gaan”, zegt

Als het aan Sanne Peters ligt, wordt een stage

maal van een havo/vwo, in 99 procent van de

Sanne Peters. “Ik ben hier tijdens mijn studie

op een multiculturele vmbo-school op elke lera-

gevallen uit een blanke omgeving. Dat is hun

absoluut niet op voorbereid.”

renopleiding verplichte kost. “Het kan toch niet

referentiekader. Velen schrikken zich dan ook

“Lerarenopleidingen gaan nog steeds niet uit

dat je van de lerarenopleiding komt en hier nog

kapot als ze voor het eerst op het vmbo komen.

van dit type leerlingen. Die stellen nog altijd

nooit mee in aanraking bent geweest.” J


15.

advertentie

OPENBAAR ONDERWIJS “NIET APART, MAAR SAMEN” MET JOU? Federatief Werkverband Onderwijs Onder deze naam werken 7 schoolbesturen in de Alblasserwaard en Vijfheerenlanden samen. Hierdoor ontstaat een grote diversiteit aan scholen waarin jij je keuze kunt bepalen.

Jouw ambitie je eigen klas of mobiliteit kleine school grote school in een dorp in een stad zwarte school witte school stage op 1 school stage op meerdere scholen

S

Wij bieden je graag de mogelijkheid om jouw ambities te verwezenlijken! Graafstroom Nieuw-Lekkerland Leerdam Zederik Lingewaal Liesveld Giessenlanden Onze ambitie • de beste match vinden tussen jou en één van onze 26 teams • het waarborgen van de begeleiding van startende leerkrachten en stagiaires door het deels vrijroosteren van onze mentoren • het toekennen van betaalde LIO-stageplaatsen • het bieden van goede (na)scholingsmogelijkheden

Onze kennismaking? Surf naar: www.fwo-ict.nl Bel naar: FWO, Elly Ruggenberg op tel.nr. 0345-636156 Schrijf naar: FWO, t.a.v. Elly Ruggenberg, Postbus 15, 4140 AA in Leerdam

advertentie

TOFFE JUF en/of MEESTER ook voor betaalde LIO We hebben je nodig in Rotterdam!!! Zoek op: www.boor.rotterdam.nl advertentie

www.straksvoordeklas.nl 16.


W

SERVICE

>

GRATIS GASTLESSEN

Studenten of docenten van alle lerarenopleidingen kunnen gebruik maken van gratis gastlessen van de AOb. De gastdocenten van de bond geven informatie over cao’s, juridische aspecten van het leraarsberoep en de problemen van beginners. Wie een AOb-team wil uitnodigen voor gastlessen kan contact opnemen met de afdeling communicatie van de bond, tel. 0302989835 of e-mail: [email protected]

WWW.STRAKSVOORDEKLAS.NL Hoe zit het ook al weer met openbaar en bijzonder onderwijs? Hoeveel ga ik eigenlijk verdienen? Wat zijn mijn rechten en plichten? Voor starters in het onderwijs heeft de AOb een speciale website gemaakt waar een groot deel van dit soort vragen wordt beantwoord:

• Tips wat je met leerlingen kan doen op deze feestdagen • Een lijst met alle gekmakende afkortingen in het onderwijs (en hun betekenis) • Informatie over afstuderen met een aantekening catechese

www.straksvoordeklas.nl

• Voorbeeldlessen om identiteit in het onder-

Op de site kan je kiezen voor het pabo-plein en

• Een link naar de salariswijzer

wijs aan de orde te stellen het lo-plein voor opleidingen in het voortgezet onderwijs. Op de portal zitten ook links naar de

HET LO-PLEIN IS DE SITE VOOR STUDENTEN OP DE

kwaliteitsenquête en de digitale inhoud van dit

OPLEIDINGEN VOOR HET VOORTGEZET ONDERWIJS EN

nummer.

HET MIDDELBAAR BEROEPSONDERWIJS (DE BVE). JE VINDT DAAR:

HET PABOPLEIN IS DE SITE VOOR ALLE STUDENTEN VAN DE LERARENOPLEIDINGEN BASISONDERWIJS

• Uitleg over de verschillende cao’s in het voortgezet onderwijs

JE VINDT DAAR:

• De bevoegdheidsregeling in het vo en de bve

• Alles over je eerste aanstelling

• Een salariswijzer die precies uitrekent hoe-

• Alles over jouw salarisstrook • Informatie over het verschil tussen openbaar en bijzonder onderwijs • Een online feestdagenkalender: wat is het Suikerfeest, Sint Maarten of Divali?

DE AOB IS ER VOOR ALLE ZUILEN EN ALLE SMAKEN

veel jij gaat verdienen • Een overzicht van alle functies

De Algemene Onderwijsbond is met bijna 75.000 leden de grootste onderwijsbond in Nederland. De bond vertegenwoordigt alle werknemers in het onderwijs - van klassenassistent tot lector in het hoger beroepsonderwijs - op welke school dan ook. De bond heeft vier levensbeschouwelijke afdelingen die speciale activiteiten hebben voor hun eigen zuil. Dit zijn St Bonaventura (katholiek), CVHO (protestants-christelijk), ABO (algemeen bijzonder) en AVMO (openbaar). Deze afdelingen organiseren congressen en geven materiaal uit over de identiteit van het onderwijs. Daarnaast kent de AOb nog speciale groepen voor vrouwen, allochtone leraren, homoseksueel onderwijspersoneel, beginners en gepensioneerden. Meer weten? Kijk op: www.aob.nl

• Een lijst met alle gekmakende afkortingen (en hun betekenis) • Uitleg over de verschillende werkgevers in het voortgezet onderwijs en de bve • Links naar de feestdagenkalender op het pabo-plein


17.

Beste wijze Wies, Ik heb een probleem met mijn beide mentoren. Het zijn twee vrouwen en ze zijn al jaren bevriend. Ze vertellen me allebei regelmatig hoe bijzonder hun samenwerking is. Hoe ze elkaar blindelings kunnen vertrouwen en aan een half woord genoeg hebben om elkaar te begrijpen. We zitten helemaal op één lijn, verklaren ze trots. Het is nogal vermoeiend om al dat gepraat aan te horen. Maar dat is het ergste niet. Het ergste is dat het niet waar is! Ze zitten helemaal niet op één lijn en ze kunnen ook helemaal niet samenwerken. Dat is nogal zielig voor de kinderen in hun klas en eerlijk gezegd is het ook wel een beetje zielig voor mij. Maar ik zal eerst vertellen wat er zo naar is voor de kinderen: juf A. is heel gemakkelijk. Ze let eigenlijk nergens op. Ze vertelt gewoon vanachter haar bureau wat de kinderen moeten doen, praat daarbij op één toon en vertelt alles heel snel. Ze kijkt niet één keer of de kinderen wel opletten en of ze wel begrijpen wat ze zegt. Als een kind het niet begrepen heeft, dan komt

WIJZE

WIES

ze daar pas achter als ze de schriften ophaalt. Dan zucht ze diep, schudt haar hoofd en zegt: Jimmy, Jimmy, Jimmy. Al in september wist ze zeker dat Jimmy en Yasmine groep 3 niet zouden halen. Dat is toch veel te snel? Daarom geeft ze hun ander werk. Ze neemt niet de moeite om dat werk goed uit te leggen. Het is heel naar om Jimmy en Yasmine daar zo onzeker en verloren te zien zitten. De andere juf, juf B., is heel erg aanwezig. Ze zit nooit achter haar bureau maar loopt steeds driftig rond. Ze speurt telkens naar dingen die niet goed gaan en maakt alleen maar negatieve opmerkingen: wat knoei jij weer! Snap je het nou nog niet? Hou er maar mee op, dit wordt niks zo. Ze kan van de kleinste dingetjes een enorme stampei

Wijze Wies

maken. Zo zielig! Op maandag zijn ze altijd allebei op school, juf A. staat dan in een ande-

Wijze Wies adviseert graag studenten van lerarenopleidingen

re klas maar ze komt regelmatig even binnen-

over de problemen die zij in hun opleiding of tijdens hun stage

wippen en dan praten ze gewoon hardop over

tegenkomen. Voor dit nummer moest zij uit haar eigen erva-

de kinderen. Dat die dit niet goed doet en die

ring als lerares basisonderwijs en stagebegeleider op een pabo

dat! Ook over de andere leerkrachten wordt

putten, maar in de toekomst wil zij graag echte kwesties

heel veel geroddeld. Ze hebben voor niemand

behandelen. Die kan je insturen naar [email protected]

een goed woord over. Het nare voor mij is dat

of Wijze Wies, AOb, Postbus 2875, 3500 GW Utrecht.

ik het ook nooit goed kan doen. Als juf A. mij

Wijze Wies behandelt ook vragen van studenten op leraren-

een opdracht geeft die ik moet uitvoeren op

opleidingen voortgezet onderwijs en heeft daarvoor hulp van Wijze Wimmen uit die sector.

18.


W

Beste Jaap,

een dag dat juf B. lesgeeft dan weet zij nooit

al weten dat jij het verschil maakt. Jouw

ergens van. Dan zegt ze boos dat ze nog wel zal

opstelling is heel belangrijk. Het kan ze net

zien of het uitkomt die dag. Als ik een les geef

dat zetje geven dat ze nodig hebben. Zo van:

bij juf A. dan gaat ze altijd iets anders zitten

het hoeft niet zo te zijn als het is. Het kan ook

doen. Soms is ze een half uur de klas uit. Ze

anders. Er is ook iemand die ziet wat ik wel

weet ook nooit iets over mijn lessen te zeggen.

kan. Iemand die mij helpt. Iemand die het wat

mooi ding. Verheug je er maar vast op. Maar

Juf B. daarentegen heeft altijd heel veel over

scheelt. Sterkte ermee. Nog maar een maand.

om al die luxe aan te kunnen is het wel handig

mijn lessen te zeggen. Helaas zijn het allemaal

Alles gaat voorbij. Ook dit.

dat je geleerd hebt om naar je eigen handelen

negatieve opmerkingen. Ik baal ontzettend van dit gedrag. Ik moet nog een maand stage lopen

Ik heb goed nieuws: als jij straks voor de klas staat en de deur van je lokaal achter je dicht trekt dan let er niemand meer op je! Dat is een

te kijken. We kennen allemaal de juffrouw Wijze Wies

in deze klas. Lieve Wijze Wies, hoe houd ik het

Bulstronks en de meester Kwels die dit vermogen tot introspectie geheel ontbeerden.

vol?

Willekeur troef. Reflectie is een mooi middel.

Beste Wijze Wies,

Mits met mate toegepast. En daar zit ‘m de kneep. Natuurlijk heeft het geen zin om elke

Myrthe Ik ben een derdejaars student. Al sinds het eer-

moduleonderdeel, elke stageles, elke themadag

ste jaar moet ik om de haverklap mijn bevin-

tot in de puntjes te evalueren. Het is volstrekt

dingen opschrijven in de vorm van een reflec-

overdreven om overal zin en samenhang in te

tiemodel. Aan het eind van een themadag, bij

ontdekken. Soms is iets alleen maar leuk, ver-

Ach, ach, het is inderdaad allemaal wat treu-

de onderdelen van allerlei modules, na elke

velend of saai. Punt uit. Het is heel menselijk

rig. Het gedrag van beide mentoren is helaas

stagedag. Eerst moet ik schrijven wat dit keer

dat dit eindeloze navelstaren inmiddels je

niet erg uitzonderlijk in het onderwijs. Deze

de Aandacht had, vervolgens wat daarvan het

ergernis heeft gewekt. In het onderwijs heerst

twee mentoren geven waarschijnlijk al heel

Belangrijkste is en daarna welke Consequentie

de laatste jaren helaas de waan van de dag. Er

lang les aan onderbouwgroepen en zijn in al

ik uit dit alles trek. In het tweede jaar kwam

worden om de haverklap zaken heilig verklaard.

die jaren nergens op noemenswaardige tegen-

daar nog een item bij. Vanaf dat moment moest

Ik noem er een paar: interactief leren, adaptief

stand gestuit. Wat hebben kinderen van die

ik ook opschrijven hoe ik met die Consequentie

leren, visieontwikkeling. Reflecteren behoort

leeftijd immers voor een antwoord op zulk

op de lange termijn wilde Doorgaan. Even ben

daar ook toe. Het is een nieuwe Heilige koe.

gedrag. Derhalve hebben zij hun opvattingen,

ik bang geweest dat ik vervolgens het hele alfa-

Veel mensen in het onderwijs geloven er in.

meningen en handelswijzen verabsoluteerd.

bet aangeleerd kreeg. De E. van grootste

Omhelzen het. Zo gaat dat met heilige koeien.

Het is de waarheid geworden en niets anders

Ergernis. De F. van meest Fantastische moment

Deze middelen worden niet meer in het juiste

dan de waarheid. Zo moet het en niet anders.

tot en met de Z. van Zin van het leven.

perspectief geplaatst. Reflecteren behoort in de

Ze kunnen niet naar zichzelf kijken en daar-

Gelukkig viel dat mee. Wijze Wies, ik word er

eerste plaats een intrinsieke aangelegenheid te

door ook niet naar anderen. Hun volslagen

horendol van. Ik krijg die reflecties bijna niet

zijn. Je moet er zelf de noodzaak van zien. Als

gebrek aan zelfkritiek maakt de weg vrij voor

meer uit mijn pen. Ik voel me zo braaf als ik ze

die noodzaak van buiten opgelegd wordt, schiet

ongebreidelde kritiek op anderen. Zij deugen

schrijf. Zo onuitstaanbaar gewetensvol. Als je

dit middel al snel zijn doel voorbij.

en zij alleen. Het maakt niet echt uit hoe je je

eens wist wat ik allemaal volgens mijn eigen

Als ik jou was zou ik met docenten die overdre-

opstelt als stagiaire. Als je geluk hebt vinden

ABCD-tjes geléérd, gedacht en gevoeld heb al

ven veel belang hechten aan dit middel in

ze het goed wat je doet. Maar als zij besloten

die jaren. Welke mooie voornemens ik het

gesprek blijven over het nut. Laat het niet op je

hebben om je niet waar te nemen of een

papier toevertrouwd heb, welke prachtige din-

zitten. Misschien is het een troost om te weten

lading kritiek over je uit te storten dan ben je

gen ik later allemaal ga uitvoeren als ik zelf

dat de waan van de dag niet de waan van mor-

daar aan overgeleverd. Het is een kwestie van

voor de klas sta. Op papier ben ik nu al de

gen hoeft te zijn.

willekeur, vrees ik. Het is al moeilijk genoeg

beste leerkracht van het land. Beste Wijze

om een antwoord te hebben op zulk gedrag als

Wies, ik ben zo moe van al dit navelstaren. Ik

je hun gelijke bent of zelfs hun meerdere. Laat

bedoel: er is toch ook wel eens helemaal niets

staan dat je in jouw afhankelijke positie iets

te zeggen over een dag? In het gewone leven

betekenen kunt. Het is lief van je om je het lot

wordt toch ook niet alles gekenmerkt door zin

van de kinderen zo aan te trekken. Zo weinig

en samenhang? Hoe komt het toch dat

als je echter aan je eigen lot kunt doen, zo

Pabodocenten zoveel heil en zegen verwachten

veel kun je aan het hunne doen. Hou van ze!

van al dit reflecteren?

W

Beste Myrthe,

Wijze Wies

Vooral van Jimmy en Yasmine. Beloon hun inspanningen, aai ze over de bol. Laat ze voor-

Jaap


19.

MONEY, MONEY, MONEY Voor het grote geld hoef je het onderwijs niet in. Maar voor een beginner valt het loon alleszins mee. In vergelijking met andere hbo-sectoren verdienen beginners in het onderwijs zelfs bovengemiddeld. Een overzicht van de aanvangssalarissen van het basis-, voortgezet onderwijs, bve en hbo.

Marjorie Boonen (25) is bezig aan haar tweede

b 1.528,77. Schaal C heeft als eerste periodiek

jaar op de montessorischool in Hoorn. Voor het

bruto b 2.162,- en netto b 1.535,65 per maand

geld ging ze niet het onderwijs in, maar dat het

en schaal D b 2171,- bruto en b 1539,- netto

aanvangssalaris relatief hoog is, komt natuurlijk

(cijfers per 1 januari 2003).

niet slecht uit. “Volgens mij verdiende ik vorig jaar 50.000 bruto, in guldens, anders wil ieder-

HBO

een wel juf worden. Maar zeker weten doe ik

Het hbo kent nog de ‘oude schalen’ 10, 11 en

het niet, want mijn loonstrookjes schuif ik altijd

12, de voorlopers van A, B en C. Schaal 10 is

meteen door naar mijn vriend, die is accoun-

voor een hoofdinstructeur praktijkonderwijs.

tant”, lacht Boonen.

“Voor iemand die gewoon lesgeeft”, verduide-

“Je salaris begint heel hoog, zeker in vergelijking

lijkt Jan Roos van de AOb. Hoe meer verant-

De roep om hogere salarissen in het onderwijs

tot iemand die bij een bakker werkt bijvoor-

woordelijkheid, bijvoorbeeld voor een hele vak-

klinkt al jaren. Toch valt het eerste loonstrookje

beeld”, zegt ze. Maar ze vindt het wel jammer

groep, hoe hoger de schaal. Docenten die les-

van een beginnende leraar als het goed is mee.

dat het niet zo hard stijgt. “Je hebt weinig

materiaal ontwikkelen, komen ook in een hoge-

Het loon begint relatief hoog, maar doet er met

carrièremogelijkheden in het onderwijs, tenzij

re schaal. In Schaal 10 is het aanvangsalaris

18 jaar wel lang over om op zijn top te komen.

je bijvoorbeeld directeur wilt worden. Maar ach

bruto b 2.251 en netto b 1.583,-. In schaal 11

ik ben een reisfanaat, zolang ik dat kan doen,

verdien je bruto b 2.323,- en netto b 1.622.48

is het goed.”

en in schaal 12 b 2.235,-bruto en b 1574,34

Tekst Jaan van Aken Beeld Def7

PO

netto.

Werk je in het basisonderwijs dan geldt normaal gesproken schaal A. Alleen voor het speci-

VO en BVE

aal basisonderwijs geldt schaal B. Elke schaal

Voor leraren in de onderbouw, zowel eerste-

Lio’s

telt 18 periodieken, ofwel het duurt 18 jaar om

als tweedegraads, van het voortgezet onderwijs

Als lio moet je salaris ontvangen. Dat is vastge-

aan je maximum salaris te komen. Schaal A

geldt overwegend schaal B. Voor eerstegraads

legd in cao’s. Omdat je als lio de helft van de

komt voor een beginner bruto uit op b 2.073,-

leraren die in de bovenbouw lesgeven geldt

tijd van een ‘normale’ leerkracht werkt, ontvang

en netto op b 1.888,42 per maand bij een

schaal D. Daartussen zit nog schaal C. Die

je de helft van een brutosalaris van een begin-

voltijds dienstverband (cijfers per 1 januari

is voor tussenfuncties als coördinator of voor

nende leerkracht. Je salaris zal ruim 1000 euro

2003).

leraren met iets meer verantwoordelijkheid.

per maand bedragen.

Schaal B begint met bruto b 2.150,- en netto

20.


En wat verdient een ander? Hieronder de bruto aanvangssalarissen per maand en per vooropleiding. b 1878

Leraar basis-/speciaal onderwijs

b 1768

Leraar vo taal Leraar vo maatschappij Leraar vo expressie

b 1712

(2e graad)

b 1524

(2e graad)

b 1970

Leraar vo techniek (2e graad) Leraar vo lichamelijke oefening Leraar vo exact

(1e gr.)

(1e/2e graad)

b 1817 b 1792

Totaal onderwijs

b 1832

Totaal hbo

b 1825

Agrarisch

b 1840

Economisch

b 1897

Gezondheidszorg

b 1704

Sociaal agogisch

b 1630

Technisch

b 1965

Kunst

b 1452

(Bron: HBO-Monitor 2001)

Zij-instromers

Inholland. Daarvoor werkte hij in de internet-

cao’s van het voortgezet onderwijs, is dat een

Ingewikkelder wordt het bij de lonen van zij-

sector. “Het onderwijs is veel zwaarder dan het

werknemer een beroep kan doen op extra perio-

instromers. Bij het bepalen van het salaris is

bedrijfsleven. Je moet erg veel voorbereiden ’s

dieken. De werkgever kan die toekennen als

namelijk het vorige loon het uitgangspunt. De

avonds en in het weekend. In het bedrijfsleven

een werknemer salarisachterstand heeft opgelo-

werkgever heeft de mogelijkheid één periodieke

was je aanwezige kennis voldoende”, zegt hij.

pen door het onderbroken dienstverband.

verhoging meer dan dat loon te betalen als

Doordat de internetbusiness instortte, raakte

iemand voor het onderwijs relevante werkerva-

Janszen werkloos. Na elf maanden, een maand

“Het is heel erg wennen om na twintig jaar

ring heeft. De relevantie bepaalt de directie.

voor de bijstand wachtte, solliciteerde hij op

weer voor de klas te staan. Ik ben nu bijna

Duidelijker richtlijnen zijn er niet. “Verkoop je

aanraden van zijn omgeving als leraar.

twee jaar als invaller aan de slag en langzaam

huid zo duur mogelijk”, luidt dan ook het

“’Oh, dat is hoog, dat wordt ietsje minder’,

krijg ik het gevoel wat steviger in mijn schoe-

advies van Jan Roos. Vaak is het een kwestie

reageerden ze op mijn vorige salaris. Ik had

nen te staan”, zegt Rian Herselman (45) van

van vraag en aanbod. “De werkgever zegt: ‘dit

geen ervaring in het onderwijs, was elf maan-

basisschool Lavoor in Roosendaal.

is het’ en de zij-instromer doet het wel of niet.”

den werkloos en verdiende heel veel, dus ik

Na één jaar in het basisonderwijs verliet

In het bedrijfsleven liggen de salarissen vaak

deed daar niet moeilijk over. Maar ik heb met

Herselman ruim twintig jaar geleden het onder-

veel hoger, dus moet overeenstemming bereikt

650 euro bruto minder, nu het salaris dat ik na

wijs om voor haar eigen kinderen te zorgen.

zien te worden over inschaling. Het is zinvol

één jaar werkervaring had. Vroeger hield ik geld

Na tien jaar ging ze aan de slag in een röntgen-

eerst contact met de AOb op te nemen. De

over, nu gaat alles er doorheen.”

laboratorium, maar uiteindelijk keerde ze toch

bond kan een globaal advies geven. Roos raadt

terug naar het onderwijs.

aan het salaris in ieder geval te bespreken

Salarisstroken van twintig jaar geleden had

tijdens de sollicitatie, dat gebeurt volgens de

Herintreders

Herselman niet meer, dus schaalde de directie

juridisch medewerker veel te weinig.

Voor herintreders is het laatste salaris in een

haar in. “Uiteindelijk kwam ik uit in periodiek

onderwijsfunctie het uitgangspunt. Voor de eer-

7, inmiddels zit ik in 8, dat is niet erg hoog.

“Vroeger verdiende ik veel maar deed ik weinig,

ste en tweede drie jaar krijg je één extra perio-

Een andere herintreder zit in 15. Als ik in het

nu verdien ik weinig maar doe ik veel”, drukt

diek, daarna voor elke vier jaar één extra perio-

onderwijs was gebleven was ik nu op mijn top

zij-instromer Bas Janszen (33) het verschil tus-

diek. In het basisonderwijs kan je na drie jaar

geweest. Maar ik hoef niet gelijk aan de top,

sen bedrijfsleven en onderwijs uit.

nieuwe werkervaring vragen om extra periodie-

ik ben tenslotte een beginner.” I

Janszen werkt sinds november als docent bij

ken. Voor andere sectoren verschilt die regeling

Bedrijfskundige Informatica van de hogeschool

per cao. Een veel voorkomende tekst in de


21.

"Liesbreuk nu van 47 weken voor 2 weken!"

"Spataderen nu van 44 weken voor 2

Onze klanten worbinnen twee weken geholpen. "Tenniselleboog nu van

Als u klant bij ons bent, hoeft u sinds kort niet langer dan 10 werkdagen op bepaalde behandelingen te wachten. Want voor meer dan 400 soorten medische ingrepen hebben wij een overeenkomst gesloten met MediNova*, dat dagklinieken heeft in Amsterdam, Haarlem, Bilthoven, Rotterdam en Rozendaal. Voor veel van deze ingrepen bestaat nu een lange wachttijd, zoals voor tennisellebogen, kijkoperaties in knie of schouder, liesbreuken, spataderen en sterilisaties. De terreinen waarop de dagklinieken actief zijn, omvatten onder andere interne geneeskunde, chirurgie (ook plastisch), orthopedie, KNO en oogheelkunde. "Kijkoperatie in knie nu van 26 weken voor 2 weken!"

Wilt u weten wat we voor ú kunnen betekenen, bel dan tijdens kantooruren de Achmea health Helpdesk:

0 9 00 -4 3 9 6 6 3 5 achmea.nl

(€ 0,05 pm) of bezoek

www.zilverenkruis-

*De overeenkomst met MediNova is aangegaan door Achmea en geldt voor de ziekenfondsverzekerden en particulier verzekerden van Zilveren Kruis Achmea, Groene Land Achmea, PWZ Achmea, Avéro Achmea, DVZ en FBTO.

-

STRAKSVOORDEKLAS? NU STUDENT-LID! Voor A 2,50 per maand ben je student-lid van de Algemene Onderwijsbond. En dat heeft veel voordelen.

De belangen van studenten en beginners

Daarnaast organiseert de AOb speciaal

krijgen extra aandacht via de groep

voor laatstejaars studenten en starters

beginnend onderwijspersoneel (bop).

in het onderwijs workshops, bijvoorbeeld

Als student-lid ontvang je elke twee

Beginners staan er vaak alleen voor. De

over de dagelijkse gang van zaken op

weken Het Onderwijsblad. Zo blijf je op

begeleiding laat nog al eens te wensen

school of over de rechtspositie van

de hoogte van de ontwikkelingen op

over en bij reorganisaties vliegen ze er

onderwijspersoneel. In deze workshops

onderwijsgebied, zoals de basisvorming

vaak als eerste uit. Voor deze zaken

kan je met collega-starters praten over

of projecten als Weer Samen Naar

vraagt de bop meer aandacht. Zo zijn

lastige praktijksituaties.

School. Ook kan je (gratis) brochures en

mede dankzij de groep de salarissen

andere uitgaven bestellen over arbeids-

voor beginners de laatste jaren fors ver-

voorwaardelijke, onderwijskundige en

hoogd. Als student-lid kan je je gratis

rechtspositionele onderwerpen.

aanmelden bij de bop.

Kortom: het student-lidmaatschap nu is een goede voorbereiding op je werk straks.

EEN.POSTZEGEL I S . N I E T. N O D I G EEN.POSTZEGEL I S . N I E T. N O D I G EEN.POSTZEGEL IS.NIET.NODIG.>

stopdezebonineenenvelop!

LEDENADMINISTRATIE ANTWOORDNUMMER 4346 3500 VE UTRECHT

s Ja, ik word AOb-lid Naam en voorletters

* doorhalen wat niet van toepassing is

man | vrouw*

Adres Postcode

Plaats

Telefoon (privé)

Geboortedatum

Je contributie wordt per maand van je rekening afgeschreven Nummer giro/bankrekening Gegevens van de school waar je studeert Naam school Adres Postcode

Plaats

Wil je op de hoogte gehouden van de activiteiten van de groep beginnend onderwijspersoneel?* Ja | nee Wat is je (vermoedelijke) afstudeerdatum? Studeer je voor leraar basisonderwijs | speciaal onderwijs | voortgezet onderwijs* Welke maand moet je lidmaatschap ingaan? Datum

Handtekening

WORDT NU STUDENTLID VAN DE ALGEMENE ONDERWIJSBOND

STRAKSVOORDEKLAS TIJDSCHRIFT VOOR STUDENTEN OP LERARENOPLEIDINGEN

Recommend Documents