Stichting ATD Vierde Wereld Nederland - Mensenrechtenorganisatie met en voor de armste gezinnen Regentesseplein 13 – 2562 EV Den Haag – www.atd-vierdewereld.nl Giro: 275 22 00 t.n.v. Stichting ATD Vierde Wereld Nederland, Den Haag
INHOUDSOPGAVE en ALGEMENE GEGEVENS !
In dit jaarverslag staan de volgende onderwerpen: -
Inhoudsopgave Voorwoord Beleidskader Solidair voor een samenleving zonder armoede Pijler 1: Op weg met heel arme gezinnen Pijler 2: Elkaar inspireren door de visie van Wresinski Pijler 3: Bekendheid vergroten Pijler 4: 17 oktober organiseren Jaarrekening en toelichting Uitgangspunten van de Internationale beweging
blz 2 blz 3 blz 4 blz 5 blz 6-7 blz 8-9 blz 10-11 blz 12-13 blz 14-15 blz 16
Samenstelling van de kerngroep op 31 december 2007
Samenstelling van het bestuur op 31 december 2007
Vanessa Malfait-Joos, nationale coördinator, volontaire, sinds 2002 actief in Nederland, godsdienswetenschapper. Christine Béhain, coördinator Joseph Wresinski dynamiek en vorming, volontaire, sinds 2000 actief in Nederland, drs in managementswetenschappen en filosofie.
Ton Redegeld, voorzitter – juridisch adviseur – volontair Ans Heuven-Tijs, vice-voorzitter – pedagoog in het basisonderwijs (sinds 2006 met FPU) Ingrid Kemper, secretaris – justitiepastor Louis Flapper, penningmeester – beleidsmedewerker Eugen Brand, lid – algemeen secretaris van de internationale Beweging ATD Vierde Wereld – leraar Ingrid Hutter, lid – volontaire in Nederland.
Functioneren van de kerngroep: De kerngroep, onder leiding van de nationale coördinator, draagt zorg voor de uitvoering, samenhang, evaluatie en voortgang van het beleid. De coaching van en communicatie met de actieve leden in Nederland staat daarbij centraal. Dit alles in goed overleg met het landelijk bestuur en de internationale beweging. Ze overleggen wekelijks, organiseren jaarlijkse evaluatieen planningsbijeenkomsten, alsmede vormings- en voortgangsbijeenkomsten voor de actieve leden.
Functioneren van het bestuur: De rol van het bestuur van de Stichting is ondersteunend; het bestuur biedt aan de beweging ATD Vierde Wereld Nederland garantie en zekerheid op administratief en financieel gebied. De dagelijkse actie berust bij de nationale coördinator, daartoe bijgestaan door de kerngroep en eventuele andere werkgroepen. Bestuursleden worden door het bestuur van de stichting benoemd voor een periode van drie jaar. Een aftredend lid is terstond opnieuw benoembaar. De jaarlijkse vergadering van actieve medewerkers kan adviezen geven en niet bindende voordrachten doen. Alle bestuursleden verrichten hun werkzaamheden onbezoldigd.
ATD Vierde Wereld, een internationale beweging Zowel in de arme als in de rijke landen worden mensen uitgesloten vanwege de diepe armoede waarin ze leven, soms al generaties lang. Joseph Wresinski (1917-1988), een Franse priester, zelf in grote armoede geboren en opgegroeid, heeft in 1957 in Noisy-le-Grand (Frankrijk) met 250 zeer arme en dakloze gezinnen een vereniging opgericht met als hoofddoel:de extreme armoede teniet te doen. Deze vereniging is uitgegroeid tot de internationale Beweging ATD Vierde Wereld. Wij zijn ervan overtuigd dat de eersten die tegen armoede strijden, de armsten zélf zijn. Hun streven naar een menswaardig bestaan dient gerespecteerd te worden door allereerst aan hen te vragen wat daarvoor nodig is. De beweging ATD Vierde Wereld brengt mensen van uiteenlopende levensbeschouwingen en verschillende politieke richtingen samen. De actie van de beweging steunt op de armsten, op volontairs (met minimumloon werkend voor de beweging) die overal in de wereld deelnemen aan het leven van de armsten, én op duizenden medestanders die in alle lagen van de samenleving op uiteenlopende wijze aandacht vestigen op de armsten als medeburgers.
2
VOORWOORD Beste lezers, beste vrienden, De beweging ATD Vierde Wereld Nederland heeft het afgelopen jaar opnieuw voortgang geboekt met de uitvoering van het beleidskader 2005 – 2010.
Werken aan het beleidskader Ons kader stelt de inbreng van mensen die armoede uit eigen ervaring kennen voorop. De activiteiten en ontmoetingen georganiseerd door de actieve leden vormen de kern van deze actie. Het samen optrekken met de armsten, zoals we dat de afgelopen dertig jaar hebben ontwikkeld, met name op de Boerderij ‘t Zwervel, blijft wezenlijk. Het legt het fundament voor verbeteringen in het leven en in de omgeving van de mensen.
Zo tekenden ruim 1.400 inwoners van Nederland de internationale Oproep tot solidariteit “Extreme armoede uitbannen, een weg naar vrede” (wereldwijd 172.000 handtekeningen). De meesten hadden niet eerder contact met de beweging. Velen zijn persoonlijk nauw betrokken bij groepen die armoede ervaren, hier of elders. De Europese jongerenkaravaan voor Solidariteit bezocht Breda en het Festival Mundial in Tilburg. Enkele honderden jongeren in Europa namen aan de activiteiten deel en brachten daarmee hun solidariteit tot uiting.
Met het oog op zulke verbeteringen wil ATD Vierde Wereld de komende tijd meer nadruk leggen op de ontwikkeling en uitbouw van lokale groepen en op nieuwe vormen van presentie, ontmoeting, dialoog en kennisuitwisseling. Het voor u liggende jaaroverzicht is opgesteld rond de vier pijlers van het beleidskader: * de armste gezinnen leren kennen en met hen op weg gaan; * elkaar ontmoeten en zich laten inspireren door de visie van Joseph Wresinski, oprichter van ATD Vierde Wereld; * opgedane ervaring verspreiden en nieuwe vrienden, actieve leden en donateurs winnen; * evenementen organiseren rond 17 oktober, Werelddag van verzet tegen extreme armoede.
Internationale campagne opent nieuwe perspectieven De deelname in 2007 aan de Campagne ter gelegenheid van het vijftigjarig bestaan van de internationale beweging ATD Vierde Wereld bood ons nieuwe kansen om aan het beleidskader te werken.
Een zestigtal ervaringsdeskundigen, wetenschappers en medestanders discussieerde tijdens de studiedag in Amersfoort over het thema mensenrechten in samenhang met het gedachtegoed van Joseph Wresinski. Lokale groepen zetten de viering van de Werelddag van verzet tegen extreme armoede, 17 oktober, luister bij. Ze werkten nauw samen met verschillende andere lokale en landelijke organisaties. De Werelddag kreeg dit jaar voor de eerste keer in Nederland ook aandacht van organisaties die zich inzetten voor de Millenium doelstellingen. Het zijn allemaal tekens van een nieuwe dynamiek waarop in de komende tijd voortgebouwd kan worden en die het landelijk netwerk met en rond gezinnen in armoede geleidelijk zal verbreden. mr. Ton Redegeld, voorzitter van de stichting
ATD Vierde Wereld Nederland = netwerk van 374 gezinnen en 4500 sympathisanten 140 actieve leden= 5 volontairs voor de actie in Nederland – 8 vergoed voor Nederland op het eind van het jaar - 55 actieve ervaringsdeskundigen + 80 actieve medestanders
3
Beleidskader 2005-2010 van de Beweging ATD Vierde Wereld Nederland De huidige verharding in de Nederlandse samenleving verslechtert de situatie van degenen onder ons die het meest onder de armoede lijden. De beweging ATD Vierde Wereld Nederland wil daarom versterking zoeken en haar draagvlak vergroten. Onder leiding van de kerngroep werd een beleidskader uitgewerkt voor 2005-2010. Dit zal de beweging in Nederland helpen om - vertrekkend van de algemene uitgangspunten keuzes te maken, krachten te bundelen, doelstellingen te bereiken en sterker naar buiten te treden. De kerngroep draagt zorg voor de uitvoering, samenhang, evaluatie en voortgang van dit beleid. Daartoe zal ze onder meer jaarlijkse bijeenkomsten beleggen. Aanpak: Een beroep doen op de inbreng van mensen die armoede uit eigen ervaring kennen blijft wezenlijk. De recreatieboerderij ’t Zwervel in Overijssel is een plek waar mensen voor de eerste keer op vakantie kunnen gaan. Dankzij deze gezinsvakanties en andere ontmoetingen van de beweging leven zij op: ze vinden innerlijke kracht, maar ook kracht bij anderen die hen met respect behandelen. Trainings- en verdiepings bijeenkomsten geven een beter inzicht in het leven, de visie en de werkwijze van Joseph Wresinski en in de uitgangspunten en activiteiten van ATD Vierde Wereld. Samen optrekken en met elkaar in contact blijven zijn wezenlijk, maar daarnaast moeten er veranderingen plaats vinden in onze eigen omgeving; Om die reden zullen we de ontwikkeling van lokale groepen van ATD Vierde Wereld bevorderen en hun inzet en activiteiten ondersteunen. Pijler 1: De armste gezinnen leren kennen en met hen op weg gaan De basis van ATD Vierde Wereld bestaat erin contacten op te bouwen met nieuwe gezinnen. Met hen willen we kennis vergaren van hedendaagse vormen van schrijnende armoede en van het dagelijkse gevecht tegen uitsluiting. Zulke contacten komen onder meer tot stand via de gezinsvakantieweken op ’t Zwervel en bereiken diepgang wanneer ze een vervolg krijgen. Samen worden wegen gezocht naar maatschappelijke deelname en verandering. Pijler 2: Elkaar ontmoeten en laten inspireren door de visie van Joseph Wresinski, oprichter van ATD Vierde Wereld Het opzetten van een leesgroep is bijvoorbeeld een eenvoudig middel hiertoe. De doorstroming van kennis en ervaringen uit de landelijke en internationale beweging zal eveneens bevorderd worden; o.a. door verspreiding van studies en actieverslagen, en deelname aan bijeenkomsten.
4
Pijler 3: Bekendheid vergroten en nieuwe vrienden, actieve leden en donateurs werven Het organiseren van lezingen, bekend maken van publicaties, verkopen van wenskaarten of het organiseren van een optreden van het theaterteam zijn voorbeelden van activiteiten die kansen bieden om nieuwe actieve leden te werven, met name jongeren en volontairs. Ze krijgen ruimte en ondersteuning om te ontdekken, zich in te zetten en te creëren. Ook de financiële leefbaarheid van de beweging blijft een gezamenlijke verantwoordelijkheid. Pijler 4: Het organiseren van evenementen rond 17 oktober, Werelddag van verzet tegen extreme armoede Tijdens evenementen rond 17 oktober, willen we vanuit onze ervaring en kennis anderen oproepen om zich in te zetten voor een wereld zonder schrijnende armoede. We willen deze dag aangrijpen om onze boodschap op een aansprekende wijze uit te dragen, en om aan te sluiten bij waardevolle en vernieuwende initiatieven van anderen.
SOLIDAIR VOOR EEN SAMENLEVING ZONDER ARMOEDE In 2007 heeft ATD Vierde Wereld een grote campagne gehouden. Burgers werden uitgenodigd om een oproep tot solidariteit te tekenen en hun motivatie toe te lichten. De teksten hieronder zijn daarvan enkele voorbeelden.
Mensen in armoede hebben kracht, kunnen keuzes maken en verantwoordelijkheid dragen. Vertrouw daarop en neem allen serieus. Dhr. V. L., Nieuwkoop
Ik zie vrijwel dagelijks mensen die leven in extreme armoede. Vaak voel ik me machteloos, heb het gevoel dat ik niks kan doen om te helpen. Mensen krijgen vaak wel praktische hulp, maar er is zo veel meer nodig om de armoede te bestrijden! Ik hoop dat mensen daar meer aandacht aan gaan besteden en anderen daarmee ook willen helpen. Het is makkelijk om geld of spullen te ‘doneren’ vooral als armoede daardoor anoniem blijft en geen gezicht heeft. Geef het een gezicht, breng mensen met elkaar in contact, laat ze zien, horen en voelen wat armoede is… Alleen dan zullen ze bereid zijn om anderen nog meer te helpen. Mw. Z., jongerenwerker, Spaubeek
Ik leef al jaren van de bijstand, heb een Melkertbaan gehad en heb nu een WAO-uitkering tussen de bijstandsnorm en het minimumloon. Het lage inkomen vind ik geen probleem, maar de sociale uitsluiting (meedoen aan dingen waar de doorsnee Nederlander zich mee bezighoudt en mijn dubbele stigmatisering (armoede en psychiatrisch patiënt zijn) doen het meeste pijn. Armoede, ook in Nederland, is geen romantisch Charles Dickens verhaal, maar bittere realiteit! Als ik alle vaste lasten, incl. internetten en telefoon heb betaald houd ik 5,60 euro per dag over! Een pakje sigaretten kost al 4,25! Dhr. K., onafhankelijk theoloog, Voerendaal
Door ons sterk te maken met cultuur en de armoede uit te bannen en door er bekendheid aan te geven, omdat veel mensen deze armoede nog niet kennen.
Mw. V., huisvrouw en actrice bij de Joseph Wresinski Cultuur Stichting, Emmen
We moeten blijven vechten tegen armoede en uitsluiting, voor vrede en solidariteit in de wereld. Mw. B., huisvrouw en ervaringsdeskundige, Den Bosch
It’s a priority for humankind to eradicate extreme poverty J. A. A A, Econoom, La Paz - Bolivia
Elke mens kan op een unieke wijze bijdragen, mensen die kans ontzeggen om reden van opleiding, werk, positie betekent een enorm verlies aan talent. M. G., Harare-Zimbabwe
Ik sponsor kinderen uit India, Oeganda, Ethiopië, Peru, Thailand, Sri Lanka om naar school te kunnen gaan. Dhr. G., gepensioneerde leraar, Berkhout
5
PIJLER 1: DE ARMSTE GEZINNEN LEREN KENNEN EN MET HEN OP WEG GAAN Sinds augustus 2007 ben ik vanuit recreatieboerderij ’t Zwervel in Wijhe verbonden aan ATD. Vanuit hier onderzoek ik of het volontariaat bij mij past. De ruimte die ik krijg om mijn eigen vaardigheden en eigenaardigheden een plek te geven is indrukwekkend. De zuigkracht van wat ik tegenkom in ‘het werkveld’ is dat ook. Telkens weer wil ik teveel en kan ik mij heen en weer geslingerd en overvraagd voelen. Ik ben nog zoekend naar wat mijn taak is. Duidelijk is dat het gaat om de mensen voor en met wie we de vierde wereld beweging willen zijn. Antwoorden zoek ik het liefst bij diegene die buitengesloten worden. Een gezin waar voor mijn gevoel de beweging een steun en inspiratie kan zijn heb ik onlangs bezocht. Het gezin bestaat uit een moeder, een vader, hun vier dochters en een hond. De moeder is 27 jaar, vader 22, de dochters zijn 5, 3, 2 en 0 jaar. Dit gezin had in 2007 op ’t Zwervel hun eerste (!) vakantie. In hen herkende ik woorden van Joseph Wresinski. “Zij die afhankelijk zijn, of nog eerder, zij die verplicht zijn rekening te houden met het oordeel, met de mening zowel van de één als van de ander, terwijl het hun eigen leven betreft”. De man vertelde algemene waarheden en was erg actief, de vrouw was de eerste dagen vooral stil en passief. Zelf had ik tijd nodig om te wennen aan een totale andere sfeer en communicatie dan die ik gewend ben. De vader liet, in mijn ogen, gedurende de week zien dat hij zelf nooit echt kind heeft mogen zijn. Hij speelde als kind onder de kinderen. De moeder, in eerste instantie behoedzaam en traag, kon spraakzaam, duidelijk en actief zijn. Na een aantal dagen bracht ze haar kinderen stevig en met veel warmte naar bed. Daarna vertelde ze dat ze dit thuis niet mag, elke avond komt er een hulpverlener om de kinderen in bed te leggen. Welke bijdragen kan ik, kunnen wij leveren om dit gezin te laten ervaren dat ze mens onder mensen zijn. Mensen, volwaardige mensen zoals jij en ik? Wijhe, 17 april 2008. André Roeffen
“Eindelijk konden ze wat vrede vinden, de zon, de natuur. Ze konden weer lachen en blij zijn. Afgelopen met dat opgesloten leven, die gevangenis van de armoede, van de dagelijkse moeilijkheden.” Joseph Wresinski – Vierde Wereld Visie 3 – blz. 6
Hoe leren wij nieuwe gezinnen in armoede kennen? Doelen voor 2007: Gezinnen bezoeken – vakantie voorbereiden met de deelnemers – vrijwilligers en workshopbegeleiders vinden en vormen – Gezinsdagen organiseren – Presentieweenkenden organiseren – Klussendagen promoten en organiseren – Jongeren ontvangen en hen ATD Vierde Wereld laten ontdekken. Contact met de lokale groepen versterken in kader van de voorbereiding van vakantieweken - Kennis ontwikkelen en doorgeven.
6
-
door actieve leden die bij hen op bezoek gaan door hulpverleners die ’t Zwervel kennen en die aan een gezin een vakantieweek voorstellen. door gezinnen zelf die op vakantie zijn geweest op ’t Zwervel en hierover vertellen aan lotgenoten. Na een eerste contact met de boerderij ’t Zwervel gaat een teamlid op bezoek bij het gezin. Door middel van verhalen en foto’s vertelt de volontair waar een vakantieweek
om gaat: samen met twee of drie andere gezinnen vakantie vieren. Er is een team waarop je kunt rekenen om de vakantie te laten slagen. Verder in het gesprek vertellen de potentiële vakantiegangers wat hun verwachtingen zijn. Door dit als uitgangspunt te nemen wordt de kans groter dat de vakantieweek een succes wordt! Tussen het eerste kennismakingsbezoek en het uiteindelijk op vakantie komen ligt soms een lange weg!
Presentie Weekenden In 2007 werd er een Presentie Weekend georganiseerd ter ondersteuning en vorming van actieve leden die op huisbezoek gaan naar mensen die te maken hebben met moeilijke situaties vanwege armoede. Kennis opbouwen en doorgeven Vanuit de ervaring van armoede werden diverse stukken geschreven onder meer getuigenissen voor 17 oktober, een bijdrage aan het hoofdstuk ‘kinderen en armoede’ voor de NGO rapportage 2008 van het Kinderrechten Collectief en een hoofdstuk voor een boek van Eigen Kracht Centrale “Krachten en Kansen” over “de armsten en Burgerschap.”
Hoe houden wij contact? Wij brengen een bezoek als er moeilijke omstandigheden zijn: een risico van uithuisplaatsing van een kind, een ouder die ziek is, een familielid die overleden is. Er is ook regelmatig telefonisch contact en steeds meer per mail. Twee volontairs hebben een extra steun aan een gezin gegeven door wekelijks gedurende twee maanden met de kinderen boeken te lezen. Verder organiseert de Beweging ATD Vierde Wereld landelijke bijeenkomsten die een gelegenheid zijn om elkaar weer te ontmoeten. Tijdens zo’n dag ligt de nadruk soms op ontspanning en soms op het verdiepen van een thema. In dat laatste geval wordt het een vormingsdag zoals in februari met het thema Mensenrechten. (Cf pijler 2)
Een vormingsplaats voor jongeren Na het vertrek van de volontairs Kris en Marijke Decuypere-Roels zijn er 4 nieuwe jongeren aangekomen. Het is voor hen een bijzondere kans om ATD Vierde Wereld te ontdekken. Ook heeft een studente van Hogeschool Windesheim stage gelopen. Aantal gezinnen op vakantie 30 25 20 15 10 5 0 2004
De contacten met de gezinnen lopen via het team van de boerderij maar ook via de medestanders al dan niet aangesloten bij een lokale groep.
2005 aantal gezinnen
2006
2007
waarvan nieuwe
Door vakantie breiden wij ons netwerk uit
Aantal gezinnen in het netwerk: 252 - aantal vakantieweken: 7 - aantal deelnemende gezinnen: 23, waaronder 6 "nieuwe"; aantal vakantieweekends:- 1 - aantal huisbezoeken: 98.
7
PIJLER 2: ELKAAR ONTMOETEN EN LATEN INSPIREREN DOOR DE VISIE VAN JOSEPH WRESINSKI, OPRICHTER VAN ATD VIERDE WERELD
Armoede? Wat betekent dit woord voor Nederlanders anno 2007? Aan de ene kant zijn er mensen die armoede kennen uit persoonlijke ervaring; met als grootste zorg “hoe kom ik aan een dagelijkse voedzame warme maaltijd?” of “hoe betaal ik de zorg voor mijn zieke peuter?” Aan de andere kant zijn er wetenschappers; met onder andere theoretische inzichten over armoede en armoedebestrijding. Zijn de zorgen van de armsten ook hun persoonlijke grootste zorg? Op het eerste gezicht zegt u misschien: “Deze mensen leven in twee verschillende werelden, werelden die mijlenver van elkaar af staan”. Maar is dat werkelijk zo? En, wat zouden deze groepen – ervaringsdeskundigen en wetenschappers – voor elkaar kunnen betekenen? Hier was ik benieuwd naar toen ik als vrijwilliger begon met het organiseren van een studiedag. 21 november was – voor de deelnemers en voor mijzelf - een dag met momenten van enthousiasme, verbazing, reflectie en discussie. Het programma bestond uit lezingen en workshops. Ton Redegeld en Idès Nicaise hebben een lezing gehouden. De eerste workshop ging over associaties bij woorden: zo werd duidelijk dat niet iedereen dezelfde associaties heeft en dat we elkaar dus niet vanzelfsprekend begrijpen. Maar daarnaast bleek ook dat een ander woord voor veel mensen dezelfde gevoelens en associaties heeft. Tijdens de tweede workshop werd er gediscussieerd over het nemen van je verantwoordelijkheid. Uit de verschillende discussies bleek dat een dialoog met verschillende groepen mensen veel wederzijds respect en geduld vraagt. Hoewel we allemaal Nederlands spreken, merkte ik dat we soms duidelijk een andere taal spreken. Het was een intensieve dag, omdat we zo veel doelstellingen tegelijk wilden bereiken: een verdieping van het thema, mensen met elkaar in contact brengen, een goede dialoog voeren, en ook nog de actualiteit van Wresinski bespreken…. Misschien hebben we maar kleine stappen kunnen maken, maar wel stappen in de goede richting. Dit is te zien aan alle positieve evaluatieformulieren die ATD na afloop heeft ontvangen. Gemiddeld gaven Leonie Hoksbergen - Vrijwilliger
Doelen 2007: Een ontmoeting en vernieuwende ervaring organiseren voor 70 deelnemers: wetenschappers, ervaringsdeskundigen en mensen die ATD Vierde Wereld niet kennen – lokale bijeenkomsten organiseren om de lokale dynamiek te versterken – actieve deelname van ervaringsdeskundigen – verspreiden van de visie van Wresinski en ATD Vierde Wereld belangstellenden activeren “Ik vond het wel een uitdaging om te begrijpen wat er in de tekst stond. Daar waren we echt even mee bezig: ieder woord heeft zoveel betekenissen, en iedereen had een eigen beleving”. Deelnemer studiedag.
8
Met de studiedag “Dialoog met de Vierde Wereld over Armoede en Mensenrechten” op 21 november 2007 wilden we de uitdaging aangaan om wetenschappers en ervaringsdeskundigen met elkaar in contact te brengen en gelegenheid te geven zich uit te spreken. Om elkaar te leren begrijpen, kennis – in welke vorm dan ook - uit te wisselen, van elkaar te leren en een meer langdurige samenwerkingsrelatie op te bouwen. Bovendien biedt een ontmoeting als deze een mooie gelegenheid om het gedachtegoed van Joseph Wresinski te toetsen aan de huidige Nederlandse realiteit. Wresinski houdt er immers een uitgesproken mening op na over sociale wetenschappers (zie Vierde Wereld Verkenning no.9 en 14). De studiedag een voorbereiding op een Internationale Colloquium (Parijs - Frankrijk) in december 2008 : Uitsluiting stelt een democratie op de proef de visie van Joseph Wresinski.
“Ik gebruikte het woord verhalen. Het zijn geen verhalen, zeiden ze, het is de werkelijkheid. De ervaringsdeskundigen begrepen ook mijn inleiding niet zo goed. Dat verbaasde me eigenlijk best wel. Dus… we moeten nog veel leren”. Uit een evaluatie van een wetenschapper
Een grondig voorbereidingstraject 17 februari 2007 Vormingsdag op de boerderij ’t Zwervel over Armoede en Mensenrechten. Er is een voorbereidingsteam opgezet met ervaringsdeskundigen op het gebied van armoede, wetenschappers en bruggenbouwers (die vanuit hun beroep of vrijwilligerswerk bij armoede betrokken zijn). Op 27 juni is er een voorbereidingsbijeenkomst in Den Haag gehouden met dit voorbereidingsteam om de inhoud en het thema uit te diepen. Daarnaast waren er vele lokale gespreksgroepen actief, waarbij 3 teksten van Wresinski zijn gelezen en bediscussieerd. De werkgroep Joseph Wresinski Dynamiek groep is naar het Internationale Centrum Joseph Wresinski (Frankrijk) gegaan voor een vormingsweek en een ontmoeting met Vierde Wereld groep Willebroek uit Vlaanderen. Deze aanpak: een intensieve voorbereiding met alle deelnemers is essentieel om een goede dialoog te krijgen en het lokale netwerk te versterken. Alleen op deze manier kan iedereen tot zijn of haar recht komen en zich vrij voelen om te spreken over het soms gevoelige onderwerp.
H o e h e b t u d e z e d a g e rv a re n ? a n a t a w n o t o a r l d e n
30
1
25
2
20
3 4
15
5
10
6
5
7 8
0 in t e re s s a n t
le e rz a a m
w a a rd e v a n 1 to t 1 0
ve rn ie u w e n d
Vraag: Wat heeft u geleerd tijdens deze studiedag? Antwoord: “Dat wederzijds contact cruciaal is om te komen tot wederzijds begrip”.
9 10
Aantal deelnemers voorbereidingsteam: 15 - aantal deelnemers vormingsdag: 63 - aantal deelnemers studiedag: 65 - aantal contacten wetenschappers en hogeschool: 16 - aantal verstuurde persberichten: 300 - aantal lokale voorbereidingsbijeenkomsten: 16.
9
PIJLER 3: BEKENDHEID VERGROTEN EN NIEUWE VRIENDEN, ACTIEVE LEDEN EN DONATEURS WERVEN
“Waar mensen gedoemd zijn in armoede te leven, worden de rechten van de mens geschonden, zich verenigen om deze te doen eerbiedigen is een dure plicht.“ Joseph Wresinski, 17 oktober 1987
Doelen 2007: wereldwijd en ook in Nederland zichtbaar maken dat er een brede maatschappelijke stroming is van mensen en groeperingen die zich aansluiten bij bovenstaande tekst – het versterken van de Beweging met nieuwe mensen -
Het raakte me enorm dat er mensen op deze dag (17 oktober) afkwamen die durfden met hun verhaal te komen. Ook mensen die we nog . niet eerder hadden ontmoet. Via plaatselijke kranten is veel gepubliceerd over het programma van deze dag. De opkomst was niet heel groot. Toch groot genoeg om te zien waar we ons mee bezig zouden kunnen houden voor de toekomst. Clarine – Vrijwilliger
Werkwijze Oproep tot Solidariteit
Handtekeningactie 17 okt. 2006 – 17 okt. 2007 Internationale Oproep tot Solidariteit ! Ik ben solidair met alle mensen die zich, hier en elders in de wereld, inzetten om aan schrijnende armoede een einde te maken. ! Ik wil ertoe bijdragen dat de waardigheid van ieder mens gerespecteerd wordt en dat iedereen daadwerkelijk toegang krijgt tot de rechten van de mens. ! Ik wil met anderen de krachten bundelen opdat mensen die onder armoede en uitsluiting gebukt gaan, volwaardig aan de samenleving zouden kunnen deelnemen en dus ook aan de viering van 17 oktober, Werelddag van Verzet tegen Extreme Armoede. ! Ik vraag alle burgers, organisaties, lokale en nationale overheden en de Verenigde Naties om: ! te erkennen dat de armsten zelf degenen zijn die het eerst in verzet komen tegen armoede; ! de armsten te betrekken bij het uitdenken, uitvoeren en evalueren van het beleid dat hen aangaat. Dat beleid moet gericht zijn op een wereld zonder armoede, een wereld die het recht op gezinsleven, menswaardig werk en sociale, culturele en politieke participatie waarborgt; ! de jaarlijkse manifestaties op 17 oktober zodanig te ondersteunen dat in deze Werelddag van Verzet tegen Extreme Armoede de deelname van mensen die zelf in armoede leven centraal blijft staan; ! deel te nemen aan een voortdurende dialoog met de mensen die door hun verzet tegen extreme armoede bouwen aan een vreedzame wereld.
10
Vrijwilligers en vrienden van ATD Vierde Wereld zorgden voor bekendmaking in hun eigen kring. Enkele religieuze gemeenschappen ondertekenden met al hun leden! Een student hing posters op in studentenhuizen. Een huisvrouw verzamelde handtekeningen bij cliënten van de Voedselbank, waar zij ook op aangewezen was. Meer dan 10 000 exemplaren van de oproep zijn via een folder verspreid. Daarnaast zijn er persoonlijke brieven verstuurd aan vooraanstaande Nederlanders. Ook is de Oproep tot Solidariteit gepromoot via de Europese Jongerenkaravaan voor solidariteit en op stands en beurzen en festivals, zoals Breda Barst, Festival Mundial in Tilburg en de antiarmoedeweek in Delft en Heerlen. De Oproep kon ook via de website ondertekend worden. Ruim 1400 inwoners van Nederland zetten hun handtekening. Vele ondertekenaars hebben ook een aanmoedigende boodschap geschreven (Cf blz. 5). Om ieders inzet symbolisch zichtbaar te maken, kregen alle ondertekenaars twee kleurrijke lintjes, met daarop de tekst van J. Wresinski die op de Steen op het Trocaderoplein staat.
Bij de mensen die de solidariteitsoproep ondertekenden volgde naargelang de aangekruiste opties een voorstel om verder kennis te maken met ATD Vierde Wereld. 81 mensen vroegen meer informatie over de beweging. Er werd getracht de ondertekenaars naast de algemene nieuwsbrieven zoveel mogelijk een persoonlijke brief of mail toe te sturen. Dat lukte voor ongeveer 400 ondertekenaars.
“Maar belangrijker vinden we nog dat mensen zelf hun toekomst bepalen”. Wethouder Snier, Breda.
PR activiteiten Daarnaast heeft ATD Vierde Wereld zich gericht op het versterken van de beweging met nieuwe mensen (donateurs, vrienden, partners, actieve medewerkers). PR middelen: de studiedag in Amersfoort en bijbehorende persberichten (Cf Pijler 2), artikelen in de lokale pers en tijdschriften van partners, 3 informatiedagen. Europese Jongerenkaravaan in Breda Voor het twintigjarig bestaan van de Werelddag van Verzet tegen extreme armoede is een Europees project “Les Caravanes” gestart. Twee jongerenkaravanen trokken langs ongeveer 45 steden in 10 landen. Met dit project wilde ATD Vierde Wereld een uitwisseling tot stand brengen over het thema armoede en sociale uitsluiting en de kracht van vriendschap en solidariteit zichtbaar maken. De tour werd afgesloten op 17 oktober in Parijs. De Jongerenkaravaan was van 17 tot 23 juni in Breda. Het programma was gevarieerd: een voetbaltoernooi met Marokkaanse jongeren, een bezoek aan een dagopvangcentrum voor daklozen en verslaafden met gezamenlijk eten en muziek, een ‘urban’ avond, een groepsdiscussie in een middelbare school, een Tapori silhouettenworkshop in een basisschool en bezoek en stand bij Festival Mundial in Breda. Dit alles zorgde voor nieuwe belangstelling en vrienden voor ATD Vierde Wereld in Breda.
“Ik heb nu met een echte zwerver gesproken.” Leerling middelbare school Fonto Fonto is een centrum voor de geschiedenis van de armsten in Europa. In 2007 is de collectie van artikelen van Fonto verder uitgebreid, mede dankzij talrijke bijdragen van minstens 11 ondersteuners. 18 exemplaren van de Franse Versie van het boek “Armoede: noodlot of onrecht' werden verkocht en het boek werd tevens toegevoegd aan de lectuurtafel van de reizende fototentoonstelling 'Schraal' van Geert van Kesteren, georganiseerd door het Amsterdams Rijksmuseum over hedendaagse armoede in Nederland. Henri van Rijn heeft een cursus over de geschiedenis van Delft gehouden, waaraan 70 mensen deelnamen. Uitgebreider Jaarverslag over Fonto is aan te vragen via:
[email protected]
Meer dan 170.000 mensen in de wereld, uit 154 verschillende landen hebben de Oproep ondertekend. In Nederland 1.400 handtekeningen, waarvan een kwart via internet – 13.000 exemplaren werden gedrukt en meer dan 10.000 verspreid –FONTO: 17 tentoonstellingen bezocht, 11 lezingen bijgewoond en 6 excursies gemaakt- 3 lezingen gehouden – een uitgebreid artikel - opgespoorde stukken over de armsten uit het Delfts gemeentearchief vanaf 1571 tot 1880 op de computer van Fonto ingevoerd.
11
PIJLER 4: 17 OKTOBER, WERELDDAG VAN VERZET TEGEN EXTREME ARMOEDE Doelen 2007: Bekendheid van 17 oktober als Werelddag van verzet tegen extreme armoede vergroten - Het organiseren van evenementen rondom 17 oktober in verschillende steden van Nederland – daarbij samenwerken met andere organisaties – ervaringsdeskundigen actiever betrekken. “Wij zijn vanuit Breda naar de Werelddag van verzet tegen extreme armoede in Parijs geweest. Dit in navolging van de jongerenkaravaan. Wij zijn op 17 oktober om 6.00 uur ’s morgens met de bus vertrokken richting Parijs. Er waren bij ons in de bus mensen die hier 20 jaar geleden ook bij waren! Toen wij uitstapten maakte de eerste aanblik van het prachtige versierde plein veel indruk op onze groep. Voor mezelf vond ik het heel erg leuk om de mensen van de beide karavanen weer te ontmoeten. Verschrikkelijk goede contacten heb ik gehad met de groep uit Haïti: ze maakten mooie muziek en waren vrolijk. Wat mij opviel als deze mensen over armoede praten, is dat ze het niet alleen over financiële zaken hebben maar ook over schoon drinkwater of over eten voor de kinderen. We mogen nooit accepteren dat er mensen waar ook ter wereld in armoede leven. Ik denk dat het belangrijk is dat we een vervolg aan de 17 oktober geven nu er zo veel mensen zijn die zich voor deze zaak interesseren. Met elkaar kunnen wij het waar maken.” Edwin – Ervaringsdeskundige uit Breda
Oorspronkelijk een initiatief van ATD Vierde Wereld, is 17 oktober sinds 1992 erkend door de Verenigde Naties. Deze Werelddag wordt dan ook door steeds meer organisaties en burgers aangegrepen om actie te ondernemen. Ook in Nederland was dat het geval in 2007. Voor ATD Vierde Wereld blijft het in deze context een uitdaging om de oorspronkelijke geest van de dag (Cf pijler 3, Oproep tot solidariteit) te bewaken, met name de participatie van mensen die zwaar getekend zijn door armoede.
12
Voor ATD Vierde Wereld kwam de internationale verbondenheid tot uiting door onder meer uitwisselingen met andere landen. Een groep uit Breda is bijvoorbeeld naar Parijs getrokken en de theatergroep van de Joseph Wresinski Cultuur Stichting is naar Berlijn geweest. Hieronder een greep uit de activiteiten in 12 verschillende Nederlandse plaatsen, waar ATD Vierde Wereld bij betrokken was. Deze activiteiten hebben plaatsgevonden dankzij lokale soms kleine maar veelbelovende samenwerking met andere organisaties en kregen aandacht in de lokale media.
AMERSFOORT : Wandeltocht in de stad o.l.v. een gids, met aandacht voor armoede in de geschiedenis van Amersfoort. Actuele ervaringsverhalen over armoede ’s middags. ’s avonds: lezing door Joris Steenjes van Taskforce Armoede Amersfoort en gesprek met Wethouder Sociale Zaken Arriën Kruyt. Vraag: “Wat heb je van de Werelddag geleerd?”: Antwoord: “om meer bekendheid te geven via de radio, tv en kranten” en “het beter organiseren van 17 oktober. Laat gezinnen meedenken en ook meedoen zoals zij willen dat het gebeurt”. Ervaringsdeskundige die naar Berlijn is geweest
ARNHEM : Bijeenkomst bij de ‘Steen des Aanstoots’ met opschrift: Armoede is onrecht en eist verzet. DEN HAAG: Stille mars rond de gebouwen van de Tweede Kamer. Broodmaaltijd in de Schilderswijk met liedjes en getuigenissen. Lezing van Henri van Rijn over de geschiedenis van de armsten in Europa. De Stilteactie en de stichting Stad en Kerk (Stek) steunden deze dag.
BREDA: Herdenkingsmoment met lunch en uitwisseling met dakloze gezinnen. Als vervolg op de activiteiten van de Europese jongerenkaravaan, ging een groep uit Breda naar de 17 oktober manifestatie in Parijs. (Cf pijler 4) ASSEN: Muziek, gastoptredens en getuigenissen. Afsluiting door de Burgemeester van Assen met oplaten van ballonnen.
PEIZE: In de lokale nieuwsbladen en kerkblaadjes van Peize zijn artikelen geplaatst om aandacht te vragen voor de Werelddag van Verzet tegen Extreme Armoede. In de oecumenische gemeente van Peize kwam het tot een boeiende uitwisseling met een gastspreker van ATD Vierde Wereld. ROTTERDAM: In het centrumgebied van Rotterdam, is er een manifestatie tegen armoede en sociale uitsluiting geweest in samenwerking met o.a. bewonersorganisaties, het wijkpastoraat en maatschappelijk werk. Het programma bestond uit optredens, discussie (met wethouder Marjolijn Masselink), en multiculturele muziekoptreden. UTRECHT: In samenwerking met de Stichting. Straatadvocaat Utrecht werd een herdenking gehouden in een 24-uurs opvang in Utrecht.
HEERLEN: “Week van de armoede” Wereldmaaltijd. Officiële herdenking van de slachtoffers van armoede, onwetendheid en geweld met getuigenissen en muziek. NIJMEGEN: Viering van woord en gebed.
“Dat het over armoede gaat, dat was duidelijk terug te vinden in de activiteiten”. Deelnemer17 oktober.
OLST-WIJHE: Meerdere organisaties namen deel aan de dag: Wereldwinkels, Amnesty International, Let’s Go, ATD Vierde Wereld. Er werd o.a. een collectief kunstwerk gamaakt dat later is geveild werd voor een goed doel. OSS: Door het uitdelen van flyers werden met name jongeren op middelbare scholen in Oss opmerkzaam gemaakt op het feit dat 17 oktober “Werelddag van Verzet tegen extreme Armoede” is. Bij een boom die als naam kreeg: “Boom van de Menselijke Waardigheid” was er een bijeenkomst voor alle belangstellenden. Aantal deelnemers 17 oktober manifestaties: 450 (30 mensen uit Nederland naar het Trocaderoplein in Parijs -
13
JAARREKENINGOVERZICHT 2007 Balans per 31 december 2007 ACTIVA
2007
2006
Gebouwen en terreinen
€
64.654
€
79.417
Bedrijfsmiddelen
€
1.383
€
-
Voorraden
€
2.050
€
2.190
Beleggingen
€
369.264
€
387.027
Vorderingen
€
18.448
€
35.926
Liquide middelen
€
1.124.809
€
360.474
€
1.580.608
€
865.034
totaal activa PASSIVA Vrij besteedbaar vermogen
€
753.603
€
219.560
Continuïteitsreserve
€
625.000
€
400.000
Overige reserves
€
149
€
24.912
Vastgelegd vermogen
€
122.956
€
141.178
Schulden op korte en lange termijn
€
78.900
€
79.384
€
1.580.608
€
865.034
totaal passiva Staat van baten en lasten 2007 BATEN Baten uit eigen fondsenwerving
Werkelijk
Begroot
Werkelijk
2007
2007
2006
Giften en bijdragen
€
372.229
€
170.500
€
Giften met bestemming
€
24.449
€
35.000
€
187.618 39.316
Legaten
€
97.840
€
65.000
€
154.598
Lidmaatschappen internationale beweging
€
11.787
€
35.000
€
31.691
Vakantiegeldbrieven
€
24.233
€
40.000
€
33.309
€
530.538
€
345.500
€
446.532
Totaal baten eigen fondsenwerving Kosten eigen fondsenwerving
€
28.824
€
33.143
€
28.824
€
33.143
€
41.861
Verkoop publicaties en wenskaarten
€
5.034
€
6.000
€
10.984
Rentebaten en resultaat beleggingen
€
3.284
€
20.000
€
847-
Ontvangen subsidies
€
4.147
€
5.000
€
4.105
€
608.283
€
3.630
€
2.608
€
1.122.462
€
346.987
€
421.521
Vakantieboerderij 't Zwervel te Wijhe
€
105.941
€
116.330
€
86.553
Partnerschap te Den Haag
€
68.407
€
75.625
€
81.995
Joseph Wresinski Dynamiek (vh JW Huis te Heerlen)
€
44.869
€
39.334
€
46.004
Fonto te Delft (geschiedenis van de armsten)
€
32.903
€
33.274
€
43.255
Indirecte verwervings- en uitvoeringskosten Totaal kosten eigen fondsenwerving
41.861
Overige baten
Overige baten en lasten Totaal beschikbaar voor doelstelling
LASTEN
Ondersteuning internationale projecten
€
71.569
€
75.151
€
68.287
Overige activiteiten (oa financiële administratie)
€
53.564
€
48.273
€
57.326
Bestedingen met bestemming
€
29.151
€
€
40.271
Bestedingen door bestuur bepaald
€
Totaal besteed aan doelstelling
€
€
-
€
981
406.404
€
387.987
€
424.672
Resultaat exploitatie
€
716.058
€
Totaal
€
1.122.462
€
41.000346.987
€ €
3.151421.521
Resultaat is onttrokken cq. toegevoegd aan: Bestemmingsfonds
€
Fonds activa bedrijfsvoering
€
Continuiteitsreserve
€
€
13.520-
95514.973-
225.000
Bestemming door bestuur bepaald
€
Reserve waardeverschillen beleggingen
€
Vrij besteedbaar vermogen
€
534.043
€
30.271
€
716.058
€
3.151-
Totaal
14
4.702-
€ 24.763-
98116.513-
Belangstellende leden en donateurs kunnen een exemplaar van de Jaarrekening 2007 aanvragen bij het Landelijk Centrum, Regentesseplein 13 - 2562 EV 's-Gravenhage of via
[email protected].
FONDSENWERVING EN FINANCIEEL BELEID Korte toelichting Het bestuur zorgt voor de financiële situatie, waakt over het welzijn van de vaste medewerkers, biedt ondersteuning voor het uitvoeren van het beleidskader. Per 1 januari 2008 merkt de Belastingdienst de stichting aan als algemeen nut beogende instelling (ANBI). Het Centraal Bureau Fondsenwerving erkent de stichting als 'Keurmerkhouder' (verantwoorde fondsenwerving en besteding van gelden). Giften en overige baten De stichting is voor haar reguliere inkomsten afhankelijk van regelmatige vrijwillige bijdragen. Dank zij een uitzonderlijke gift bedroeg het totaal baten eigen fondsenwerving € 530 538 (een stijging met € 84 000 t.o.v. 2006). Giften met bestemming werden ontvangen voor Madagaskar, voor onderhoud, voor het volontariaat, voor de studiedag en voor de viering van de werelddag van verzet tegen armoede, 17 oktober. Het bedrag aan legaten bedroeg € 97.840. Buitengewone baten werden verkregen door de verkoop van het Joseph Wresinski Huis in Heerlen. Ze worden aangewend voor internationale activiteiten, verbetering continuïteitsreserve; versterking van de infrastructuur (ledenbestand, nieuwe volontairs, noodzakelijk onderhoud, bekendmaking…) en dus uitbreiding van activiteiten. Lasten De uitgaven betroffen reguliere activiteiten. Ze bewogen zich binnen het begrotingskader. De kosten van fondsenwerving uitgedrukt in procenten bedragen over 2007 5,5%. De uitgaven voor beheer en administratie bedroegen € 53.564 (13,2%). Er waren eind 2007 vijf leden van het internationaal volontariaat direct werkzaam in Nederland. Een echtpaar begon aan een stage. Verder werkten twee jonge mensen in het kader van een Europees uitwisselingsprogramma. “Ondersteuning internationale projecten” betreft de loonkosten van drie Nederlandse volontairs: één in de Verenigde Staten, één bij de theatergroep; één werkte aan de evaluatie van een project in het buitenland.
Internationale beweging ATD Vierde Wereld Ethiek van fondsenwerving en financieel beleid Transparant en solidair ATD Vierde Wereld is een internationale mensenrechtenbeweging met en voor de armste gezinnen. “In het verzet tegen armoede en sociale uitsluiting is ieder mens belangrijk”, zei Joseph Wresinski, oprichter van de internationale beweging. Onze voornaamste bron van inkomsten is de onbezoldigde inzet van de vele vrijwilligers; het is ons grootste kapitaal. 1. De Beweging ATD Vierde Wereld Nederland laat geen dure campagnes uitvoeren om nieuwe leden, vrienden of donateurs aan te trekken. Ze betaalt geen reclamebureaus om haar brieven of boodschappen op te stellen. Ze houdt informatieverstrekking in eigen beheer. 2. De beweging gebruikt namen en adressen van haar leden, vrienden en donateurs voor eigen gebruik (kwartaalblad, nieuwsbrieven, plaatselijke activiteiten….) Ze verstrekt de namen en adressen niet aan derden. 3. De fulltime vrijwilligers zijn allen lid van het internationaal volontariaat van ATD Vierde Wereld. Zij ontvangen allen hetzelfde minimuminkomen ongeacht opleidingsniveau, verantwoordelijkheid, arbeidsverleden of ervaring. Er wordt wel rekening gehouden met gezinssituatie of bijzondere omstandigheden en met de levensstandaard van het land waar zij werken. Leden van het bestuur werken belangeloos. Slechts enkele medewerkers bezetten posten die specifieke vakkundigheid en continuïteit vereisen. Zij werken voor algemeen gebruikelijke arbeidsvoorwaarden (welzijns-CAO). Dit is in Nederland het geval voor de boekhouderadministrateur. 4. De beweging besteedt giften en andere inkomsten grotendeels aan haar eigen activiteiten in Nederland. Jaarlijks stelt ze een begroting van baten en lasten op. Wanneer mensen bijdragen voor een bepaald doel wordt hun gift voor die bestemming gebruikt. Over bestemde giften wordt apart verantwoording afgelegd. Op bescheiden schaal draagt de beweging bij aan activiteiten en projecten van de internationale beweging elders in de wereld. In de meeste gevallen betreft dat bijdragen met bestemming.
Aantal donateurs 2030 – aantal giften: 2600 – aantal brieven aan donateurs en vrienden 3 x 3000 – aantal algemene giften 557 – aantal giften met bestemming 740 - lidmaatschapsbijdragen 733
15
Uitgangspunten van de internationale beweging ATD Vierde Wereld Alle mensen zijn gelijkwaardig, welke plaats zij ook hebben in de samenleving. Wij moeten die waardigheid eerbiedigen en ze mag om geen enkele reden door wie dan ook worden aangetast. Om te waarborgen dat eenieder een menswaardig bestaan kan leiden, is het de verantwoordelijkheid van iedereen om het geheel van de mensenrechten te doen respecteren. Het recht om als gezin te leven, het recht op vrijheid van meningsuiting, voldoende bestaansmiddelen (bij voorkeur door werk en opleiding), onderwijs, cultuur, gezondheidszorg, huisvesting, rechtspraak en rechtsbijstand… . Joseph Wresinski, een Franse priester die zelf in grote armoede opgroeide, kende de eeuwenlange pijn en hoop van de armsten. In 1957 richtte hij daarom samen met de dakloze gezinnen van het kamp van Noisy-le-Grand in Frankrijk en anderen die zich bij hen aansloten de internationale beweging ATD Vierde Wereld op. Zijn overtuiging dat “Iedere persoon een kans voor de mensheid is” vormt nu een belangrijke bron van inspiratie voor velen over de hele wereld. Onrecht, machteloosheid, schaamte, vernedering en uitsluiting waaronder mensen in extreme armoede lijden, kunnen we niet langer aanvaarden. Wij stellen ons ten doel om de armste en meest vergeten mensen te bereiken, ons aan hun zijde te scharen en vriendschapsbanden te scheppen met hen en tussen hen. Als wij waarborgen dat degenen die het het hardst te verduren hebben, in het middelpunt van onze actie staan, als we luisteren naar hun dromen en de hoopvolle verwachtingen die zij koesteren voor zichzelf en voor hun kinderen, zal er een goede verstandhouding ontstaan. Als de meest uitgeslotenen op gelijke voet met anderen, hun kennis en ervaring in de samenleving kunnen inbrengen, kunnen zij daar kracht uit putten en kan extreme armoede worden overwonnen. ATD Vierde Wereld verbindt wereldwijd mensen van verschillende oorsprong, sociale status, cultuur en levensbeschouwing om extreme armoede de wereld uit te helpen. Hiervoor is het nodig dat wij onze manier van kijken veranderen. In de beweging is voor eenieder plaats om zijn beste krachten en vaardigheden in te zetten en zo te zorgen dat er vertrouwen, saamhorigheid en vriendschap heerst. Iedereen krijgt door samen te werken en van elkaar te leren, de kans om te laten zien waartoe hij in staat is, zonder dat er op hem wordt neergekeken. De beweging stimuleert partnerschappen op alle niveaus van de samenleving. De beweging gaat ervan uit dat extreme armoede en uitsluiting door mensen wordt veroorzaakt. Deze misstanden kunnen alleen tenietgedaan worden, als mensen bereid zijn zich voor lange tijd in te zetten en ervoor zorgen dat er niemand achterblijft. We kunnen allemaal trots zijn op mensen die deze verantwoordelijkheid op zich nemen. Zolang de macht van het geld voorop staat, zal de wereld onder armoede en geweld gebukt gaan. De wereld zal pas veranderen als wij menselijkheid als onze hoogste waarde erkennen. Vanaf dat moment kan eenieder in vrede leven. De jaarlijkse viering van 17 oktober, Werelddag van Verzet tegen Extreme Armoede, in 1987 voor het eerst gevierd door ATD Vierde Wereld en in 1992 erkend door de Verenigde Naties, is de gelegenheid om de aandacht te vestigen op de uitdaging waar wij voortdurend voor staan: “Waar mensen gedoemd zijn in armoede te leven, worden de Rechten van de Mens geschonden. Zich verenigen om die rechten te doen eerbiedigen is een dure plicht.” Père Joseph Wresinski Nederlandse versie – april 2005
