Sportorganisatie Nummer 8, oktober 2003

ZANDLOPER Koninklijke Landmacht

Informatiebulletin van en voor de LO/Sportorganisatie Nummer 8, oktober 2003

Fit for Action

LO/Sportorganisatie

Inhoudsopgave Jaargang 10, nummer 8, oktober 2003 Van de Commandant

2

Tanja eist vee van zichzelf / Afscheid Ben Hoefsloot

4

Medezeggenschapscommissie

5

Knobbeltoer

6

Ongezoet commentaar / Van uw Personeelsdienst

7

LO/Sport kort

8

Een nieuwe naam voor Stafafdelingen

10

Tevredenheidsonderzoek / In gesprek met Commandant OTCo

11

De Pen

12

Sorento Driving Experience

13

Werkbezoek Bosnië-Herzegovina

14

Colofon / Uitgezonden personeel

16

Coverfoto: Kap Sjors Röttger bereidt zich voor op de Knobbeltoer

Van de commandant De belangrijkste gebeurtenis van de afgelopen maand is ongetwijfeld de Prinsjesdagbrief van de Minister van Defensie. In die brief zijn de taken en de daarvoor benodigde middelen geschetst van de toekomstige Krijgsmacht. De brief was een bevestiging van de in juli dit jaar aangekondigde bezuinigingsmaatregelen. Voor de KL is het meest in het oog springende dat er op termijn een expeditionaire Landmacht gaat ontstaan, die kan optreden in het hoogste niveau van het geweldsspectrum. Er komt dan ook een duidelijk accent op goed gevulde operationele eenheden, die kunnen beschikken over modern materiaal en voldoende mogelijkheden voor Opleiding & Training (O&T). De gevolgen voor het personeel zullen omvangrijk zijn. Er is in de Defensiebladen al zeer veel informatie beschikbaar, maar ik zal in dit artikel nog op een paar punten ingaan. Voor de volledige tekst van de Prinsjesdagbrief en de Personeelsbrief verwijs ik naar internet: http://www.mindef.nl/nieuws/. Personele reducties Dit toekomstbeeld van een expeditionaire KL kan slechts gerealiseerd worden door verregaande bezuinigingen en personele reducties. Defensiebreed verdwijnen 11.700 functies, waarvan 5.220 bij de KL, verdeeld over 1.140 BOT, 1.680 BBT en 2.400 burgerfuncties. Deze reducties moeten in

2008 gerealiseerd zijn. Enorme aantallen, die een geweldige aanslag zullen doen op de veerkracht van het personeel om ‘normaal’ het werk te blijven doen, want de winkel draait gewoon door tijdens de verbouwing. Op dit moment wordt gewerkt aan een analyse per wapen of dienstvak en per categorie, zowel BOT, BBT en Burgers, als rangen en leeftijdsopbouw. Die analyse moet leiden tot een helder beeld waar de eventuele overtolligheid zich voordoet. De verwachting is dat dit proces in het laatste kwartaal van dit jaar zal zijn afgerond. Gevolgen voor LO/Sportorganisatie Zoals ik in mijn artikel van juli al heb aangegeven zullen de gevolgen voor de LO/Sportorganisatie relatief te overzien zijn. De belangrijkste reducties zullen vallen op de Staf, alwaar op termijn de Afdelingen Personeel en Controller sterk zullen afslanken of zelfs gaan verdwijnen. Op de LO/Sportgroepen zullen we, zoals al eerder aangegeven, de bewegingen in de KL volgen. Daar waar eenheden worden verplaatst (zowel komen als gaan), kleiner worden of zelfs verdwijnen zal de lokale LO/Sportgroep worden aangepast. We hopen de contouren van de nieuwe LO/Sportorganisatie aan het eind van het jaar helder te hebben. Overtolligheid en wat dan? Naast die nieuwe contouren is het ook en vooral van belang om te weten hoe we met eventuele overtolligheid zullen omgaan. Op dit moment is een nieuw Sociaal Beleidskader (SBK) onderwerp van gesprek met de bonden, maar duidelijk is dat Defensie insteekt op een verscherping van het huidige SBK. In de Prinsjesdagbrief kun je lezen dat er een begeleidingstraject wordt opgestart voor hen wiens functie vervalt. Dat tendeert in de richting dat mogelijk het toeval van zitten op een bepaalde functie bepalend zal zijn voor die overtolligheid. Dat is niet mijn insteek. Ik zou graag zien dat ik als commandant invloed zou kunnen hebben op wie we als overtollige gaan aanwijzen. Daarbij speelt vooral kwaliteit en toekomstperspectief wat mij betreft een belangrijke rol. Ik realiseer me dat dit niet de eenvoudigste weg is, maar ik zal daar wel voor gaan. Uiteraard zal daar de toestemming van het hogere niveau voor noodzakelijk zijn. Ik hou jullie op de hoogte. Operatie Stofkam Als jullie denken dat er door de in de Prinsjesdagbrief geschetste maatregelen een eind komt aan de bezuinigingsdrift, dan moet ik je teleurstellen. Iedere reorganisatie houdt het risico in zich dat de geplande (of verwachte) reducties en bezuinigingen niet worden gehaald. Om die reden loopt parallel aan de aangekondigde maatregelen de operatie Stofkam, die, het woord zegt het al, nog eens kritisch naar diverse velden binnen Defensie kijkt om te zien of er nog "meer te halen valt". Dat heeft geresulteerd in een groot aantal werkgroepen, waarvan er één van bijzonder belang is voor de LO/Sportorganisatie. Deze werkgroep gaat zich namelijk buigen over de te behalen winst in functies en muntjes van één Defensie LO/Sportorganisatie. Als jullie dit lezen heeft de werkgroep al

ZANDLOPER 02

bijna zijn eindrapport gepresenteerd aan de Secretaris Generaal en Chef Defensiestaf, terwijl de eerste werkgroepvergadering nog moet plaatsvinden. Dat schetst een aardig beeld van de tijdsdruk die ons vanuit het Haagse wordt opgelegd. Mijn insteek zal zijn om, geheel in de filosofie van de KL, de LO/Sportorganisatie te behouden voor die KL en op termijn onder te brengen in het nieuw op te richten Commando Landstrijdkrachten. De voornaamste reden is gelegen in de essentiële bijdrage die de LO/Sportorganisatie levert aan het Fysieke en Mentale O&T proces als onmisbare schakel in het gehele proces van O&T. Ik weet op dit moment nog niet wat in deze tijd van door functies en euro’s beheerste bezuinigingsdrift de uitkomst zal zijn. Reken me over een maandje of twee maar af op het eindresultaat, zou ik zo zeggen. De nieuwe expeditionaire KL Hierboven is al aangegeven wat het ambitieniveau van de nieuwe KL is, namelijk een expeditionaire Landmacht, die kan optreden op het hoogste niveau van het geweldsspectrum. Je kunt je voorstellen dat dit een geweldige inpact heeft (zou moeten hebben) voor het O&T proces en dus ook voor het Fysieke en Mentale O&T proces. De focus zal dus worden gericht op gevechtsoperaties omdat ook vredesoperaties zeer snel kunnen escaleren en dan moet je er wel klaar voor zijn. Daarnaast is de filosofie dat een honderd procent gevechtssoldaat voor tachtig procent ook een vredessoldaat is en dus een geringe bijscholing behoeft, maar dat een vredessoldaat nog lang geen gevechtssoldaat is. Om een impuls te geven aan deze vernieuwde filosofie is onlangs een symposium gehouden voor officieren der Infanterie en een algemeen symposium over O&T voor de gehele KL. Uit de praktijk van de Falklandoorlog Bij het eerste symposium heb ik een zeer boeiende lezing mogen bijwonen van de Engelse kolonel b.d. Crossland, die tijdens de Falklandoorlog succesvol commandant was van 2Para. In het kort was de situatie aldaar zo dat de Argentijnen zowel een numeriek als materieel overwicht hadden, maar dat de Engelsen, zoals bekend, toch aan het langste eind trokken. De belangrijkste lessen uit de lezing van Crossland zijn: • "There is no excuse for training". Hiermee zei Crossland dat een goede voorbereiding het halve werk is. Training moet altijd en overal doorgaan. Zo verhaalde hij als voorbeeld over het trainen op het dek van het schip gedurende de acht dagen durende overtocht. Zowel fysieke training (lopen, kracht, MZV) als schieten zijn "normaal" beoefend. Vertel dit maar eens aan een eenheidscommandant die zegt "geen tijd te hebben" en zoek vervolgens creatief naar mogelijkheden. • "Leadership & Physical and Mental strengths". Ook Crossland moest de oorlog in met onervaren jonge mannen van nauwelijks negentien jaar. Maar goed leiderschap, gebaseerd op voorbeeldgedrag, waardoor vertrouwen ontstaat, is in zijn ogen essentieel. Zijn mannen vochten niet voor de Engelse vlag of, zoals hij zei, voor "The Lady with the handbag", waarmee hij Margaret Thatcher

bedoelde. Zijn mannen vochten voor hun leider en voor elkaar. Het belang van de fysieke en mentale component behoeft in dat licht geen betoog als je weet dat er langdurig onder koude omstandigheden en door slecht begaanbaar terrein moest worden opgetreden. Hieruit leren we voor de LO/Sport dat ook een LO/Sportinstructeur goed leiderschap en die voorbeeldfunctie moet uitstralen. Uitdaging: ga maar eens voor de spiegel staan of je aan dat beeld voldoet. • "Controlled aggression". Crossland vatte dit thema samen door een relatie te leggen met "train as you fight". Hoe kun je van een soldaat vragen zijn leven te wagen en een houding van onverzettelijkheid, fighting spirit en de wil om te winnen te tonen als je hem daar niet heel goed in traint. Kenmerk van een goede, op gevechtsoperaties gerichte training, is dan ook een harde en realistische training waar in omgaan met teleurstellingen en gecontroleerde agressie belangrijke aspecten zijn. Nou, daar kunnen we verder mee, zou ik zo zeggen. Binnen ons vakgebied liggen veel mogelijkheden om hier een bijdrage aan te leveren. Denk maar eens aan MZV, tot en met een "agressieve" MZVstraat. Ik daag jullie uit om eens eerlijk naar de (ook door ons) opgeleide soldaten te kijken en antwoord te geven op de vraag of ze klaar zijn voor gevechtsoperaties in de setting zoals geschetst door Crossland… om vervolgens na te denken hoe we het nog beter gaan doen. Veel succes. Enkele wetenswaardigheden Tot slot gebruik ik deze column om jullie nog enkele wetenswaardigheden toe te spelen. Het onderscheid tussen BOT en BBT gaat geleidelijk aan verdwijnen. Onlangs is een belangrijke stap gemaakt door de bevorderingsgang gelijk te stellen. Dit betekent dat vanaf nu een BBTer na vier jaar "sergeant der eerste klasse" wordt. Als overgangsmaatregel heb ik een groot aantal bevorderings beschikkingen mogen tekenen voor collega’s die per 1 september jl. die vier jaar er op hadden zitten en nu dus met anderhalve streep lopen. Gefeliciteerd allemaal. Vanuit het uitzendgebied komen heel veel goede signalen. Ook onze Stafadjudant heeft daar persoonlijk kennis van kunnen nemen tijdens een recent werkbezoek. Het is dan ook heel plezierig om te horen dat onze mannen aldaar, Berry van Moorsel, Hans van Leeuwen en Marco Jaspers, zijn onderscheiden met de Zilveren Bok namens C-13 Mechbrig. Hoe bijzonder die onderscheiding is moge blijken uit het rijtje prominenten waar onze collega’s nu in zijn opgenomen, waaronder onder andere de Minister van Defensie, de BLS en de KL-adjudant. Mannen, "van harte!" Succes op Infra gebied. In de vorige Zandloper heeft ritm Piet de Boer een uitgebreid verhaal geschreven over Infra perikelen. Zijn pen was nog niet droog of we werden blij verrast met het nieuwe bouwplan 2004, waarin maar liefst drie LO/Sporthallen zijn opgenomen, namelijk die in Amersfoort, Soesterberg en Strijpse Kampen. Piet jongen, ik weet niet hoe je het geflikt hebt (natuurlijk wel), maar dit is niet alleen krijgsmansgeluk. Mooi succesje zou ik zo zeggen. Door kol Rob Zimmermann

ZANDLOPER 03

Nieuw geplaatst

Tanja eist veel van zichzelf Tanja Koens, geplaatst als Stoff Bedrijfsvoering bij de LO/Sportorganisatie, woont sinds kort samen met haar Jean-Paul in Deventer. Via verschillende bedrijfstakken kwam zij uiteindelijk toch als BBTofficier bij de KL terecht. De keuze van Tanja’s plaatsing had te maken met het feit dat zij een gecombineerde functie wilde. Dat houdt in: Bedrijfsvoering en Beleid Evaluaties en Auditting (BEAU). Dat laatste houdt in dat je bij andere eenheden audits (controles) uitvoert en daardoor regelmatig het land in bent. De LO/Sportorganisatie en het OCO, voldeden aan deze wens. De uiteindelijke keuze werd gemaakt door haar mentor die de voorkeur gaf aan de LO/Sportorganisatie. Zelf had ze geen vergelijk en ging op haar mentor af en is het volgens haar tot nu toe zeker geen verkeerde keuze. Keuzes Haar volgende stap: "samen met Jean-Paul rust vinden in Deventer, het sporten weer oppakken, maar ook weer studeren. Bovendien wil ik mezelf ontwikkelen en bekwamen want ook een militaire loopbaan als BOTer is een optie". Na

deze volzin is het mij helemaal duidelijk. Deze jonge fanatieke collega zou het liefst de ‘tijd’ hebben van tien mensenlevens om alles te kunnen realiseren. Kan moeilijk keuzes maken en eist veel van zichzelf. Zeer zeker geen slechte eigenschappen en een aanwinst voor onze LO/Sportorganisatie. Wij wensen Tanja veel succes en plezier op haar nieuwe werkplek. Aooi Richard Wichhart

De weg voor je… Dit is de titel van een gedicht dat maj Ronald Hagénus voorlas tijdens de afscheidsspeech van smi Ben Hoefsloot, die nu definitief onze LO/Sportorganisatie heeft verlaten. Dit vond plaats in select gezelschap op de Elias Beeckmankazerne, waar Ben de laatste twee jaar regelmatig aanwezig was en waar men naar zijn zeggen de komende tijd nog niet van hem af is.

“Neem nu de tijd om te genieten” Sportvrienden, Op 9 september jl. heb ik afscheid genomen van de LO/Sportorganisatie. Ik heb dit ervaren als een leuke dag met een select gezelschap, iets waar ik, totdat maj Ronald Hagénus mij daar over aansprak, niets van wilde weten.

bedanken voor de fijne tijd. Helaas realiseer je je pas hoe mooi het was als het te laat is. Daarom wil ik afsluiten met de volgende woorden; "leef niet te gehaast, neem nu de tijd om van dingen te genieten, wat dat ook voor jou moge zijn. Groetjes en hopelijk tot ziens." Smi Ben Hoefsloot.

Hij heeft mij er toch van weten te overtuigen dat je een periode moet afsluiten. Achteraf had hij daar helemaal gelijk in en ben ik hem daar ook erg dankbaar voor. Langs deze weg wil ik iedereen bedanken voor de getoonde belangstelling, of dit nu een kaartje was, een telefoontje of soms een bezoekje. Ik ben mentaal nog niets veranderd dus ook weer wat kritiek; "jammer dat er collega’s zijn, waar mee ik veel samen heb gewerkt, die nooit wat van zich hebben laten horen." Geniet Tot slot wil ik alle collega’s met wie ik heb samengewerkt als LO/Sportinstructeur bij het organiseren van vele evenementen

ZANDLOPER 04

Medezeggenschapscommissie LO/Sportorganisatie KL De afgelopen periode heeft u (te) weinig gehoord van de Medezeggenschapscommissie (MC) van de LO/Sportorganisatie. De MC heeft het vaste voornemen dit niet meer te laten voorkomen. Via de Zandloper zult u structureel op de hoogte worden gehouden van zaken die in de MC (en dus in de LO/Sportorganisatie) spelen. Ook als er geen zaken spelen, zult u daarvan op de hoogte worden gehouden. De volgende items hebben de MC de afgelopen periode bezig gehouden: Verkiezingen Eind september 2003 waren er verkiezingen voor de MC. Indien er meer kandidaten zijn dan plaatsen zullen er daadwerkelijk verkiezingen moeten worden gehouden. De MC is blij dat er daadwerkelijk verkiezingen moesten worden gehouden. Middels de verkiezingscommissie van de MC bent u op de hoogte gehouden van de kandidaten en procedures. Bij het uitkomen van deze Zandloper is wellicht al bekend hoe de ‘nieuwe’ MC er zal gaan uit zien. De laatste bijeenkomst van de ‘oude’ MC was op 30 september 2003 en de eerste bijeenkomst in de nieuwe samenstelling is op 29 oktober 2003 gepland. Ook via de Zandloper houden we u op de hoogte van de verkiezingen. Overleg Commandant Tijdens iedere bijeenkomst van de MC is er tijd ingeruimd voor overleg met de commandant LO/Sportorganisatie. Hierin zijn de volgende items aan de orde geweest: 1. De MC verkiezingen+ de commandant stelt zich op de hoogte van de voortgang. 2. Doorstroom. Met de commandant wordt uitgebreid van gedachten gewisseld over de doorstroom 2003-2004. Het beleid komt ter sprake terwijl de commandant ook genomen beslissingen motiveert. 3. RVE-adjudant. De commandant overlegt met de MC over de te volgen procedure met betrekking tot het benoemen van een nieuwe RVE-adjudant. Na het overleg stemt de MC in met de te volgen procedure. 4. Terugkeer van LO/Sportinstructeurs die buiten de LO/Sportorganisatie werken. Er is een aantal functies aangemerkt als functie die door personeel van de LO/Sportorganisatie worden uitgevoerd, denk hierbij aan KMA en BIMS. Deze personen kunnen na deze functievervulling gewoon terugkeren in de organisatie. Terugkeren van andere functies buiten de LO/Sportorganisatie kan ook. Alleen zal er dan per geval worden gekeken wat de behoeften en mogelijkheden zijn. 5. LO/Sportgroep ‘de Peel’. De commandant geeft aan wat

zijn insteek zal zijn bij de formering van die nieuwe LO/Sportgroep. Wanneer hierover meer zekerheid is volgt uiteraard meer informatie. Functionele kleding Met elnt Frans Bultink is van gedachten gewisseld over de handleiding functionele kleding LO/Sportpersoneel. Deze handleiding is inmiddels op de LO/Sportgroepen aanwezig. Tot zover (voor deze keer) wat de MC (en dus u!) bezig heeft gehouden. Voor vragen en opmerkingen (in algemeen belang!) kunt u de MC op verschillende manieren benaderen. Ongetwijfeld weet u zelf op welke en anders weet iemand in uw omgeving dit.

Uitslag verkiezingen medezeggenschapscommissie De verkiezingen voor de nieuwe medezeggenschapscommissie zijn voorspoedig verlopen. Dat er dertien kandidaten waren voor elf zetels is een goed teken. Hieruit blijkt dat er een goed draagvlak is bij de achterban. Hopelijk blijft uw interesse groot en kunnen we met een goede communicatie uw belangen nog beter behartigen. Het percentage ingestuurde stemmen bedroeg 65 procent. Hiervan waren vier stemmen ongeldig. De overige 229 stemmen hebben de nieuwe leden gekozen. De nieuwe medezeggenschapscommissie zal 29 oktober voor het eerst in de nieuwe samenstelling vergaderen en worden geïnstalleerd door kol Rob Zimmermann. Hierna zullen we met een plan van aanpak ons huiswerk gaan doen om in december tijdens een teambuilding de invulling en doelstellingen gestalte te geven. Tevens wordt daar op gepaste wijze afscheid genomen van de aftredende leden. We zullen u op de hoogte houden via de Zandloper. De nieuwe medezeggenschapcommissie bestaat uit: Kap Klaas Holt Smi Richard Borecki Kap Jeroen Velders Smi Jan Joosen Elnt Theo Vonk Smi Ton Neppelenbroek Aooi Bart Smits Smi Jan Welling Aooi Jack Wouters Sgt Tjerk Susan Smi Meine de Boer Op de reservelijst worden geplaatst: Smi Robert Meijer Smi Rob Zijlstra Smi Jan Welling, LO/Sportgroep Johan Postkazerne.

ZANDLOPER 05

REÜNIE OP DE KNOBBEL

Knobbeltoer

De Knobbeltoer met een lengte van 135 kilometer was uitgezet door de LO/Sportgroep ’t Harde. Net niet vroeg genoeg kwam ik bij de start aan. Alle belangrijke informatie had ik gemist en gelijk belandde ik, met wat Ermelose collega’s, achter in het peloton. Dit was niet de bedoeling want ‘voorin meerijden’ was een tip die ik had gekregen van een ervaren wielrenster. Een afstand fietsen van 135 kilometer binnen één dag was een geheel nieuwe ervaring voor smi Henk Buimer, sgt Martijn Merx en ik en tegelijk een uitdaging omdat wij met de mountainbike waren (weliswaar met dunne(re) bandjes). Het was echt leuk om met een grote club van honderd personen te fietsen onder begeleiding van KMar-motoren. Dus niet stoppen voor verkeerslichten of steeds fietsen op smalle paden. Ook de route was erg mooi en gevarieerd. Deze ging door steden, villawijken, dorpjes, gehuchten, en langs bos en weilanden. Slipstream Na ongeveer 65 kilometer was de eerste stop en tevens tijd om te lunchen en de gelegenheid om al het deelnemende LO/Sportpersoneel op de foto te krijgen. Na een uurtje mochten we weer trappen en ditmaal kon ik wel mijn ‘achter dikke billen positie’ innemen en voorin meerijden. Zolang je achter grote mannen gaat fietsen met hele grote billen is er niks aan de hand, hoef je haast niet te trappen en gaat alles vanzelf (slipstream). En er waren grote mannen zat dus was de

Knobbeltoer een eitje voor mij. Omdat je met zo velen op een hoopje fietste, was er ook genoeg tijd om wat te praten met bekenden en onbekenden en zo vloog de tijd voorbij. Drie vrouwen Mooi was ook dat er verschillende mensen aan deze tocht deel konden nemen. Kleine en grote, dunne en wat dikke, jonge en (best wel) oude (kap Sjors Röttger, red) mannen en drie vrouwen! Ook waren er dus verschillende fietsen; hele dure met gouden randjes, wat oudere fietsen waar de versnellingen nog op het frame zaten met buitenboord kabels over het stuur en met toeclipriempjes. Fietsen met gewone pedalen, een fiets met een ‘kliksysteem’ voor de schoenen en mountainbikes met dunnere bandjes enzovoort. Genoeg te zien dus. Regeltjes Ongeveer 25 kilometer voor de finish nog een laatste korte stop voordat we tegen de Knobbel op konden rijden. Ditmaal werd de tocht niet tien kilometer voor het einde 'vrij' gegeven in verband met de veiligheid. Gelukkig voor wat renners en helaas voor de organisatie zijn er regeltjes om verbroken te worden en kwam alsnog iedereen aan zijn trekken. Na ruim vier uur op de fiets gezeten te hebben kwamen we over de finish, waar ook de start was en waren we terug bij af. De Knobbeltoer 2003 zat erop. Sgt Sibyl Gassner, LO/Sportgroep De Ruyter van Steveninckkazerne

ZANDLOPER 06

door dhr Kees Garos, Hfd P&O LO/Sportorganisatie

Als reactie op de artikelen uit de Zandloper nummer 5 en 6 over: "De bittere waarheid over kunstmatige zoetstoffen" geschreven door smi Marc Bakker, ontving de redactie onderstaand reactie van Daniëlle Vriezema, diëtiste TGTF.

Ongezoet commentaar Het is positief dat er ook inhoudelijke artikelen over voeding in de Zandloper verschijnen. Het is echter jammer dat de artikelen alleen de negatieve gevolgen van het gebruik van zoetstoffen, Aspartaam in het bijzonder, beschrijven en er niet wordt ingegaan op goede alternatieven voor het gebruik van zoetstoffen of meer algemeen, gezonde voeding. Aspartaam is een zoetstof met een E-nummer. Een stof die door de Europese Unie van een E-nummer wordt voorzien, voldoet aan een aantal eisen. Voordat een synthetische stof mag worden toegepast, moeten uitgebreide studies volgens internationaal vastgelegde voorschriften worden uitgevoerd om mogelijke giftige bijwerkingen op te sporen. Bijwerkingen Er zijn onderzoeken gedaan naar de maximaal toelaatbare hoeveelheden ook wel aanvaardbare dagelijkse inname (ADI) genoemd. Dit is de hoeveelheid, uitgedrukt in milligram (mg) per kilogram (kg) lichaamsgewicht, die iemand een leven lang dagelijks mag binnenkrijgen zonder kans op bijwerkingen, inclusief een ingebouwde veilige marge. Voor Aspartaam is dit is 40 mg. Om deze ADI te halen moet iemand van 70 kg dagelijks vier liter frisdrank, 320 kauwgommetjes, 133 zoetjes of 12 liter vruchtenyoghurt innemen. Zelfs bij combinaties van al deze voedingsproducten zal de ADI niet worden gehaald. Voor mensen met specifieke overgevoeligheid gelden vanzelfsprekend andere maatstaven. Risico Zoetstoffen, zoals ook Aspartaam, hebben het laatste decennium een grote toename in gebruik doorgemaakt, door een toenemende behoefte aan calorie-arme producten. Beperking van de energie-inname heeft namelijk een positieve invloed op overgewicht. De beste manier overgewicht te lijf te gaan is echter door gezond en met mate te eten en regelmatig te bewegen. Het potentieel aanwezige risico van het gebruik van zoetstoffen lijkt veel kleiner te zijn dan de gezondheidsrisico’s en welvaartsziekten door overgewicht.

Van uw Personeelsdienst Eervol ontslag Aooi C.W.J. Philippen per 1 november 2003 Sgt D.P.A. van Zuijlen per 1 november 2003 Sgt Nintemann per 30 november 2003 Zilveren medaille Smi M. de Boer per 6 november 2003 Smi J.M. van Leeuwen per 6 november 2003 Bronzen medaille Smi R.R.F. Salvi per 9 september 2003 Bevorderingen Per 1 september 2003 zijn bevorderd tot Sgt1: Sgt P. Raveneau, Sgt M.L. Ottenhof, Sgt M. de Groot, Sgt C.P.M. Bakhuizen, Sgt M. Koersma, Sgt D.G. Zeilemaker, Sgt P.A. Niermeijer, Sgt A. Koster, Sgt C. van Kleeff, Sgt R.P.M. Mensink, Sgt S. Flier, Sgt E. Hogenhout, Sgt R. Leppers, Sgt M.D. Lapod. Sgt R. Anker, Sgt J. Ribbers, Sgt R. van der Hoek, Sgt R.P.G. Smits, Sgt M.M.C. van Dongen (KMA), Sgt I.F.M. Adriaansen (KMA), Sgt J.G.B. Steenge (in opleiding aan KMA) Per 3 november gaan in opleiding tot BOTonderofficier op de KMS: Sgt1 S. Flier Sgt1 R. van der Hoek Sgt1E. Hogenhout Sgt W. Boot Sgt D.P. Klein Entink

Naschrift Een reactie zoals deze is prima om een en ander in perspectief te blijven zien, echter: ook wij hebben kinderen. Die wegen meestal iets minder dan 70 kilo. Deze kleine lijfjes zitten dus veel eerder op een maximaal toegestane dosis. Deze kinderen consumeren hetzelfde wat wij als ouders consumeren, terwijl dat niet nodig is en onnodig risico's met zich meebrengt. Het is juist dat Daniëlle schrijft dat het veranderen van een voedingspatroon of zelfs een volledige leefwijze pas resultaat zal bieden. Mijn teksten zijn bedoeld als bewustwording. Niet meer en niet minder. Weet wat je eet en ben je bewust van de gezondheidsrisico's. Ik wil haar wel uitdagen om, zoals ze in de eerste alinea schreef, een stuk te schrijven over goede voeding, waarbij ze bovendien enkele richtlijnen kan behandelen. Goed bruikbaar op de werkvloer denk ik.

Smi Marc Bakker, LO/Sportgroep Spoorkazerne te Ermelo

Daniëlle Vriezema, diëtiste TGTF

ZANDLOPER 07

LO/SPORT kort Giedlewg he! Vlgones een oznrdeeok op een Eglnese uvinretsiet mkaat het neit uit in wlkee vloogdre de ltteers in een wrood saatn, het einge wat blegnaijrk is, is dat de eretse en de ltaatse ltteer op de jiutse patals saatn. De rset van de ltteers mgoen wllikueirg gpletaast wdoren en je knut vrelvogens gwoeon lzeen wat er saatt. Dit kmot odmat we neit ekle ltteer op zcih lzeen maar het wrood als gheeel.

Bevordering smi Hub Pluijmen

Bert en Kariene wilden trouwen in een omgeving die hen het meest aansprak. Beiden zijn gecharmeerd van de American way of living. Ze zijn gek van paardrijden en bezitten drie Harley´s (waaronder een 51-er, een ´66 Ford Mustang en een ´73 Jeep Wagoneer). Aangezien Harley-Davidson dit jaar de honderdste anniversary vierde, zijn zij met hun eigen motoren vijf weken door de States gaan toeren, om uiteindelijk negenduizend kilometer te rijden door verschillende staten. Op de foto ziet u Bert en Kariene voor het courthouse te Sturgis. Hier moesten zij naar het "register of deeds" om een marriagelicense te halen. Wij wensen Bert en Kariene veel geluk en gezondheid in hun American way of living.

Sam Bakarbessy Op maandag 22 september heeft smi Hub Pluijmen zijn sergeant-majoorstrepen ingeleverd voor de adjudantsstippen. De bevordering vond plaats tijdens de werkmansborrel en werd uitgevoerd door C-LO/Sportregio Dld, maj Ruben Driever. We hopen dat de beschikking nu ook snel volgt. Hub, proficiat!

Way of living Bert Wennekes en Kariene trouwden op 6 augustus jl. in Amerika in het plaatsje Sturgis South (onder de rook van Mount Rushmore). Het huwelijk werd voltrokken door de oud-burgermeester van Sturgis in zijn achtertuin met het bekende kapelletje.

Net als vorig jaar verraste Sam de Staf op heerlijke wraps (een pannenkoek gevuld met vlees, paprika, uien en mixgroente). Dit ter ere van zijn 53ste verjaardag en die van de collega´s William Frieling (44) en Martijn Haarman (31), die hem assisteerde bij het bereiden van dit gerecht. Ondanks de verschillende diëten die er heersen op de Staf werd de hartige hap tot ver in de middag gretig afgenomen.

Sgt1 test Johan Veenstra Seedorf, maandag 22 september 2003: sgt Johan Veenstra en stagiair sgt Michiel Twigt (41 Hrstcie) worden onderworpen aan de sgt1 test. Smi Stefan Sogtoen en kaderleden van 41 Hrstcie hebben het idee voor de sgt1 test uitgewerkt en georganiseerd. Johan vond het maar niets maar liet zich niet kennen en ging vol goede moed aan de slag. Dat die strepen niet zomaar aan komen waaien bleek al snel. Als eerste moest er in hoog tempo een pubtent worden opgebouwd. Vervolgens moesten Johan en Michiel het zwembad in waar zij middels buddy-breathing de sgt1-strepen op moesten duiken. Daarna verplaatsten ze zich volgens de run-bike-run methode naar de manege, een kilometer of zes verderop. Daar moest een paardenstal worden uitgemest. Opvallend hierbij was dat continue een drietal jonge dames bij de stal bleef om

ZANDLOPER 08

Leo Sannen Op 20 augustus jl. mocht Leo Sannen uit handen van maj Arnold Hofsté en maj Ronald Hagénus de kapiteinssterren in ontvangst nemen. Dit vond plaats op de Lkol Tonnetkazerne onder toeziend oog van zijn LO/Sportgroep. Dit kwam voor Leo totaal onverwachts, aangezien hij tot op heden nog geen beschikking heeft mogen ontvangen.

de mannen in de gaten te houden. Het zweet gutste van hun lijf en een uur later, na 25 grote kruiwagens te hebben geleegd, mochten ze te paard. Daar had Johan nog geen ervaring mee maar dat leerde hij snel. Hierop volgend werden ze naar de ezel geleid. Die moest ontwormd worden met een spuit in de mond. De ezel liet het gewillig gebeuren, waarschijnlijk in de veronderstelling dat het collega’s waren. Pittige uitdaging Aangezien de ezel niet mee wilde, gingen ze weer per runbike-run terug in de richting van de kazerne. Onderweg moesten ze nog een rivier doorwaden en strepen opgraven, zo’n anderhalve meter in de grond. Terug op de kazerne stond er een pittige uitdaging te wachten. Per catcrawl omhoog de klimtoren in, afdalen en met de schippersslag weer omhoog naar twintig meter. Aansluitend vond onder het genot van een werkmansborrel de bevordering plaats en werden de strepen traditioneel nat gemaakt.

Onderscheiding de "Zilveren Bok"

Sportieve saamhorigheidsdag Op 9 september heeft er een jaarlijkse sportieve saamhorigheidsdag plaatsgevonden voor het personeel van de Staf en de LO/Sportschool. De organisatie stond onder leiding van maj Jan Pasman. Hij heeft zich helemaal kunnen uitleven in het aangeboden programma. Bij sommige deelnemers liep het water letterlijk en figuurlijk over de rug. De activiteiten vonden plaats in de mooie rustieke omgeving van Amersfoort en Leusden en werd afgesloten met een uitstekend verzorgde barbecue. Dat onze collega´s al jaren ontzettend goed werk in de uitzendgebieden verrichten, is door het 13e Mechbrig bekrachtigd door aooi Berry van Moorsel, smi Hans van Leeuwen en sgt Marco Jaspers de "Zilveren Bok" uit te reiken. Een onderscheiding met bijbehorend certificaat, die normaal gesproken alleen verstrekt wordt als je drie jaar of langer bij het 13e Mechbrig werkzaam bent geweest. De "Zilveren Bok" is buiten de reguliere verstrekking alleen uitgereikt aan de Minister van Defensie, de BLS en de KL-adjudant. Wij willen onze collega´s nogmaals feliciteren met deze onderscheiding.

ZANDLOPER 09

Een nieuwe naam voor Stafafdelingen LO/Sportorganisatie Met ingang van 15 augustus 2003 heeft de LO/Sportorganisatie een nieuwe OTAS gekregen. Op basis van een RM (Realisatie Memorandum) dat door de Legerraad is goedgekeurd, zijn er een aantal wijzigingen binnen de LO/Sportorganisatie doorgevoerd. Organigram LO/Sportorganisatie In het bijgevoegde organigram van de LO/Sportorganisatie zien we met name in het bovenste gedeelte, bij de Stafafdelingen, een aantal wijzigingen. Zo is aan de rechterzijde het KOC (Kennis- en Opleidingscentrum) zichtbaar, waarbinnen ook de LO/Sportschool valt. Aan de linkerzijde zien we een aantal afdelingen dat bekend voorkomt qua naam, maar ook een aantal dat wellicht wat minder bekend voorkomt. Nieuwe benamingen In de nieuwe OTAS zijn de namen voor Stafafdelingen geïntroduceerd zoals die binnen de gehele KL gebruikelijk zijn. Voor eenieder binnen de LO/Sportorganisatie waren het Kabinet en de Afdelingen Personeel, Facilitair Bedrijf en Bedrijfsplannen bekend. Dit Kabinet en de Afdelingen bestaan nog steeds alleen hebben ze een andere benaming gekregen. Voor het gemak zet ik ze op een rij:

• Bedrijfsplannen • Facilitair Bedrijf

= Sectie 3 LO/S = Sectie 4 LO/S.

Gevolgen De gevolgen van deze naamswijzigingen zijn gering maar wel merkbaar voor ons allen! Zo heeft u reeds van de IV-functionaris van de LO/Sportorganisatie, dhr Paul Lindeboom, een emailbericht ontvangen waarin een naamswijziging in de emailaccounts van de betrokken Staffunctionarissen is aangekondigd. Deze naamswijziging is doorgevoerd. Als u een staffunctionaris wilt mailen en u gebruikt daarbij nog de oude benaming dan krijgt u een foutmelding van de systeembeheerder. Gebruik dan de handleiding ‘zoeken naar lo/sporters in de mail’ van de IV-functionaris om de nieuwe benamingen op te zoeken. Verder zult u de veranderingen zien op Nota’s, Interne Memorandi, brieven en faxen in de opmaak van de huisstijl (rechtsboven). Even wennen Het zal even wennen zijn met die nieuwe benamingen. Geen Kabinet meer maar Commandogroep, geen Afdelingen meer maar Secties. Het zal nog wel eens tot wat vergissingen leiden, maar na verloop van tijd weten we waarschijnlijk niet anders! Kap Jeroen Velders, Stafofficier Bureau Bedrijfsvoering

Oud • Kabinet • Personeel

Nieuw = Commandogroep LO/S = Sectie 1 LO/S

Organigram LO/Sportorganisatie 2003

LO/Sportorganisatie elco 4560 183/126/17 + 8 BDOS

Staf elco 4561 23/0/14 + 3 BDOS

Kennis & Opleidingscentrum elco 4562 20/0/1

Cogp 5/0/3

Sie Control 3/0/4

Sie S1 5/0/2

Sie S3 4/0/0

Sie S4 4/0/4

Sportcommissie KL 2/0/1

LO/Sportregio N&O NL elco 4567 69/73/1 + 2 BDOS

LO/Sportregio Duitsland elco 4571 12/10/0

LO/Sportregio Z&W NL elco 4572 59/43/1 + 3 BDOS

14 LO/Sportgpn

4 LO/Sportgpn

11 LO/Sportgpn

ZANDLOPER 10

Waardering door medewerkers

Medewerkers

Leiderschap

Strategie & Beleid

Processen

Waardering door klanten

Ondernemings resultaten

Waardering door maatschappij

Middelen

In gesprek met commandant OTCo Jaarlijks gaat C- OTCo (voorheen C- COKL) generaalmajoor Nicolai in gesprek met delegaties van de Oca. Op 29 september was de LO/Sportorganisatie aan de beurt. Plaats van handeling: de Bernhardkazerne te Amersfoort; gesprekspartners: LO/Sportregio’s, delegatie van de Staf en vertegenwoordigers van de MC van de LO/Sportorganisatie.

Leren & verbeteren

Medewerkerstevredenheidonderzoek LO/Sportorganisatie 2003 In de Zandloper 6 en 7 heb ik u reeds geïnformeerd over het Medewerkerstevredenheidonderzoek (MTO) dat door de Afdeling Gedragswetenschappen (GW) van DP&O in opdracht van C-OTCo is ontwikkeld en waaraan ook de LO/Sportorganisatie deelneemt. Vanaf 8 september 2003 tot en met 23 september 2003 heeft de site van GW/DP&O met de vragenlijst PICTURE opengestaan voor het personeel van de LO/Sportorganisatie. In deze periode heeft u met behulp van een ‘link’, die u in een emailbericht met toelichting heeft ontvangen, deze site kunnen bezoeken om de vragenlijst in te vullen. Op 23 september 2003 is de site door DP&O GW gesloten. Responsie LO/Sportorganisatie De responsie van de LO/Sportorganisatie is uitgekomen op 77 procent! Dat is niet alleen de hoogste score van alle O(T)Ca in het OTCo-ressort, het is tegelijkertijd een prima vertrekpunt voor de gedragswetenschappers van DP&O om een betrouwbare analyse te maken van de resultaten. Namens de C-LO/Sportorganisatie wil ik u graag bedanken voor uw medewerking aan het MTO 2003! En nu…? Nu begint eigenlijk pas het echte werk voor zowel de Afdeling GW van DP&O alsmede voor het bureau Bedrijfsvoering. In de komende weken zullen diverse analyses worden aangeboden door GW/DP&O die vervolgens door bureau Bedrijfsvoering zullen worden verwerkt. Dit moet uiteindelijk via concrete verbeterplannen leiden tot optimale arbeidsomstandigheden binnen de LO/Sportorganisatie, waarin eenieder gemotiveerd en tevreden kan functioneren. Uw mening telt mee! Deze slogan heeft u in ruime mate ter harte genomen gezien het aantal respondenten bij dit MTO. In de komende periode wordt u onder andere via de Zandloper uitgebreid geïnformeerd over de uitkomsten van het MTO (op basis van diverse analyses) en de concrete verbeterplannen die daaruit voort gaan vloeien.

Na een eenvoudige lunch ving het uit twee delen bestaande programma aan. Tijdens het eerste deel gaf de generaal een briefing over, hoe kan het ook anders, de plannen en ideeën voor de Koninklijke Landmacht (KL) in relatie tot de bezuinigingen die voor ons liggen. Vooral ging het uiteraard over de invloed die dit zou hebben op het OTCo en het opleiden in het algemeen. De generaal gaf aan waar, in de toekomst de bezuinigingen mogelijk gemaakt kunnen worden en wat de visie van de top van de KL hierop is. Een ‘paarse’ defensie Na de thee werd het allemaal wat concreter. De gesprekspartners van de generaal konden hun vragen afvuren onder het motto: vragen staat vrij. Uiteraard was vooral de positie van de LO/Sportorganisatie in de toekomstvisie van C- OTCo onderwerp van de vragen. Duidelijk uit de antwoorden van de generaal werd wel dat bij de top van de KL, de LO/Sportorganisatie een uitstekende reputatie heeft en dat de LO/Sportorganisatie in zijn huidige vorm moet blijven bestaan. De generaal verhulde echter niet dat een ‘paarse’ defensie LO/Sportorganisatie toch nog onderwerp van studie is. Zijn insteek is echter dat dit niet in belang van de KL is. Op de ‘verkeerde’ plek Ook voor de LO/Sportorganisatie moet rond oktober 2003 duidelijk worden of er overtolligheid ontstaat. Op de vraag hoe hiermee om te gaan, (moeten degene die toevallig op de ‘verkeerde’ plek zitten ‘het hek over’?) moest de generaal het antwoord voorlopig schuldig blijven. Kolonel Rob Zimmermann gaf in ieder geval aan dat dat niet zijn insteek zal zijn. Niet alleen vragen in relatie tot de bezuinigingen passeerden de revue. Ook ‘vorming’ was onderwerp van gesprek. Ook dit onderwerp houdt de KL top bezig; de gevechtsbereidheid van de hedendaagse militairen. Geslaagde middag Aan het eind van de ‘In gespreksessie’ sprak de generaal zijn waardering uit voor de manier waarop zijn gehoor hem benaderde. Uit de vragen straalde plezier en betrokkenheid voor het werk, hetgeen de generaal zichtbaar plezier deed. Of was dat vooral omdat er na het programma een informeel samenzijn was gepland…? In ieder geval een geslaagde middag. Smi Jan Welling, Redactie Zandloper

Kap Jeroen Velders, Stafofficier Bureau Bedrijfsvoering

ZANDLOPER 11

de pen Niet gehinderd door enige vakkennis Met bovenstaand gegeven begon ik twee jaar geleden met het uitbrengen van de Zandloper. Een blad dat alweer tien jaar bestaat en ooit is gestart door enthousiaste collega’s. Wat bezielt iemand om de Zandloper voort te zetten, waardoor hij ander heel leuk werk laat schieten? Dit heeft te maken met twee 'stokpaardjes'. Vroeger hielp ik namelijk mijn vader in het bedrijf. Wat mij toen al opviel, was dat mondelinge afspraken bijna niet meer mogelijk waren, maar dat alles schriftelijk aangeboden en bevestigd moest worden. Ik ging mij daarin bekwamen door een cursus te volgen en geloof het of niet, die cursus verdiende zichzelf terug. Als cursusopdracht moest ik hoofdzakelijk brieven schrijven. Zodoende reageerde ik op alles wat mij niet aanstond, tot en met de belastingaangifte toe. In die tijd wilden bedrijven hun naam hooghouden en vergoedden artikelen die niet voldeden aan de door hun gestelde belofte. Tegenwoordig heb ik daar andere ervaringen mee. Deadline Eén andere hobby van mij is reclame-, creatieftekenen en etaleren. Hiermee kan ik, in combinatie met schrijven, mijn fantasie kwijt om zo de Zandloper uit te laten groeien tot een volwaardig blad. Dat er het eerste jaar veel op mij afkwam, zal duidelijk zijn. Want, gelukkig wel gesteund door de redactieraad, komt alles op één persoon aan. Het verzamelen van onderwerpen en het bewerken daarvan. Het houden van interviews en sfeerverslagen. Het maken en zoeken van de juiste foto’s. De bladindeling maken met uiteindelijk de hoofden eindverantwoording. Vervolgens lever ik dit alles aan bij de Grafische Vormgeving en aansluitend Casparie (de drukker) en intussen staat de volgende deadline alweer voor de deur.

in ons blad hebben kunnen opnemen. Ik besef dat wij (door overmacht) collega’s te kort hebben gedaan waarvoor een excuus naar Jan van den Dool en Theo Vonk bij deze dan op zijn plaats is. Dan het aanleveren van kopij. Wij zijn afhankelijk van jullie. Veel mensen staan niet vooraan om hier invulling aan te geven, alhoewel ik wel het gevoel heb dat het steeds meer leeft. Velen zijn bang om zichzelf ‘bloot’ te geven, terwijl ieder mens uniek is en, misschien onbewust, toch heel veel te vertellen heeft. Ervaring opdoen Inmiddels zit ik alweer twee jaar op deze functie. Het is naar mijn mening een functie waarin je moet groeien en ervaring moet opdoen. Ik begin er steeds meer plezier in te krijgen. Mijn verzoek aan jullie is dan ook om de Zandloper zoveel mogelijk te voeden met informatie. Regelmatig worden artikelen uit ons blad overgenomen in andere bladen, zoals De Onderofficier. Dat zegt meer over jullie (vak)kennis dan over de Zandloper. Wij stellen het op prijs, als je kopij, tips en tools blijft aanreiken, om zo de Zandloper -, van en voor de LO/Sportorganisatie- nog verder uit te laten groeien tot een volwaardig (vak)blad. Veel betekend De ‘Pen’ wil ik graag doorgeven aan kap Ron Gits. Een van de collega’s die veel heeft betekend voor de Zandloper, maar die ook mij zijn ervaring heeft aangereikt om mezelf te kunnen ontplooien in dit vak. Ron, wij zien jouw versie graag tegemoet.

Eénmansfunctie Begin september was ik op een journalistenvergadering, waarbij de KL-bladen onder de loep werden genomen door het externe tekstschrijfbureau Maters & Hermsen. Gelet op de daar genoemde aspecten over redactionele vormgeving zijn we met de Zandloper intuïtief al aardig op de goede weg. Hier kwam naar voren dat mijn macht als journalist met mijn éénmansfunctie groot was, maar daardoor ook de LO/Sportorganisatie zeer kwetsbaar is. Dit zag ik anders want ik ben en blijf LO/Sportinstructeur en zal nooit mijn eigen nest bevuilen en bovendien heb ik een ervaren voorzitter en redactieraad die mij met raad en daad bijstaan. Uniek De tijdsduur is soms een probleem. Met een frequentie van tien keer per jaar kan het wel eens voor komen dat bepaalde nieuwswaarde achterhaald is of niet meer leeft. Dat dit niet altijd lukt, blijkt uit het feit dat wij, vanwege de vakantieperiode, de activiteiten rond de CIOR-kampioenschappen niet

Aooi Richard Wichhart

ZANDLOPER 12

In de vorige Zandloper berichtten wij dat twee collega's (René de Jager en Ronald Poulissen) gingen meedoen aan de Sorento Driving Experience 2003. Een avontuurlijke autotocht (gesponsord door de Kia-importeur) door Denemarken, Zweden en Noorwegen. Uit de meer dan tweeduizend inzendingen werden zij geselecteerd, om samen met veertien andere koppels de strijd aan te gaan. Zij kwamen als winnaars uit de strijd. Hieronder kunt u hun verslag lezen. René en Ronald, proficiat met deze overwinning.

Kia Sorento Driving Experience 2003

Om jullie toch even een indruk te geven van de Sorento Driving Experience 2003 geven we in het kort een impressie. Op de eerste dag vertrekken we om 06.45 uur bij de importeur uit Vianen. Na twee tolbruggen moeten we een puzzel oplossen waardoor we de eindbestemming zullen weten. Uiteindelijk komen we na elf uur rijden aan bij de Lomma camping (net boven Malmö in Zweden). Nadat we de tentjes hebben opgezet, maken we, volgens het corveerooster, eten warm voor de gehele ploeg. Na het eten krijgen we opdracht om de volgende morgen om 06.50 gereed te staan, voor? Dag 2 Om 05.45 uur opgestaan. Het heeft even geregend. We vertrokken met een soort puzzelritachtige routebeschrijving en deden verschillende checkpoints aan. De tijd was te kort, dus moesten we een keuze maken; of tijdsoverschrijding en de vragen maken of vragen overslaan en op tijd. Wij kozen voor het eerste om toch alle opdrachten mee te krijgen. Bij het eerste checkpoint krijgen we de opdracht om op driehonderd meter afstand in een meer een aantal Zweedse woorden van skippyballen af te halen. De bedoeling was om daar een juiste Zweedse zin van te maken en de juiste vertaling daarvan. Vattern är vattnet kallt oftewel; het water is erg koud en dat was het ook. Verder met de routebeschrijving en bij een skipiste aangekomen krijgen we de opdracht: ren naar boven en lees de opdracht. Deze opdracht was: verwissel het rechter achterwiel. Ook deze competitie doorstonden wij goed en eindigden op de eerste plaats. Verder met de routebeschrijving om daarna met behulp van echte 4x4 instructeurs terreinrijden om de Sorento te testen, daar was de bodemvrijheid echt de beperkende factor. Dit duurde tot 18.30 uur. De weg op richting Mariënstad (driehonderd kilometer verder) en daar om 22.30 uur aangekomen op de camping, tentje opzetten, eten en lekker slapen.

Off road, met tussen door een bezoek aan het Vikingmuseum in Sollerön, dit is een eiland in het grote meer van Siljan. Op de camping nabij de plaats Mora nog even een wedstrijdje tent opzetten voor de punten en ook deze dag konden wij in ons voordeel afsluiten. Afsluitend een avond in het kader van de saamhorigheid met een lekkere maaltijd, biertje en een praatje met de overige teams en organisatie. Dag 4 Om 06.30 uur, ver voor de rest opgestaan, om weer genoeg tijd voor onszelf te hebben (lekker 'bakkie' zetten). Met de "Einsteintest" en een routebeschrijving op pad naar de Stadjan, de één na hoogste berg in Zweden. Daar nog even een staaltje meegemaakt van gedesoriënteerd zijn. Alles leek er namelijk op dat we omhoog reden. Maar met de koppeling in en voet van de rem gingen we dus naar beneden. Een vreemde gewaarwording. De Einsteintest is een beruchte breinbreker en we hadden dan ook voor de zekerheid onze LO/Sportgroep in Garderen gemobiliseerd en ook zij kwamen met de juiste oplossing, even controleren of dat wij hetzelfde hadden en het klopte. "De Duitser had de vissen". Bedankt kanjers! Net voor de Noorse grens hebben we nog even geluncht in een typisch Zweedse boerderij. Zo kom je nog eens bij de mensen thuis. Net over de grens nog even een mooi kodakmoment: er stak net voor onze auto een kudde rendieren over. Doorgereden naar Oppdal waar een prachtig outdoorcentrum gehuisvest is. In een natuurgebied liggen verschillende touwen kabelbanen voor de "grensverleggende momentjes", afgewisseld met allerlei behendigheid- en denksport locaties. Een prachtige locatie inclusief overnachtinghutten. Wij sliepen met z’n allen in zo’n hut en werden ook nog getrakteerd op een heerlijke barbecue. Wat is het leven toch zwaar! Door smi Ronald Poulissen

Dag 3 Om 06.30 uur opgestaan, het biologisch klokje werkt nog steeds. De teller staat nu op twee duizend kilometer. We maken ons op voor een lange route inclusief een mooi stuk

ZANDLOPER 13

Werkbezoek Bosnië-H Eindelijk, na drie keer scheepsrecht! Nadat mijn twee eerdere verzoeken voor een werkbezoek afgewezen waren, werd het nu met een begeleidend schrijven van Kol Rob Zimmermann positief geadviseerd. Dit betekende dat ik van 9 tot en met 12 september onze jongens van de LO/Sportorganisatie kon bezoeken en eindelijk met eigen ogen kon bekijken hoe ze erbij zaten qua legering, materiaal en accommodatie en wat hen allemaal bezig hield. Uiteraard had ik tijdens alle voorlichtingen verschillende albums en diskettes met foto’s gezien en ook de voorlichtingsfilms SFOR 9 tot en met 13 bekeken, dus een beetje beeldvorming was wel aanwezig bij mij, maar toch was ik verschrikkelijk nieuwsgierig naar de realiteit. Nadeel van deze werkbezoeken is dat je zelf de periode niet kan bepalen, waardoor het voor kan komen dat één of meerdere collegae met verlof zijn. Onze vertrouwensman Jullie raden het al, van de vijf aanwezigen (Berry, Hans, Ad, Marco en Davy), waren Marco en Davy aan het genieten van hun verlof. Verder bleven er van de vier dagen eigenlijk maar anderhalf over om wat van het gebied en de bases te zien, waardoor we ons beperkt hebben tot Bugojno en Novi Travnik en de sportaccommodatie die in de omgeving hiervan gebruikt wordt. Nadat we met rook in de Hercules (en ook daarbuiten volgens het ontvangstcomité) geland waren, kwam ik in de aankomsthal onze vertrouwensman de kap Ad Derksen tegen. Jammer genoeg bleef dit beperkt tot slechts vijf minuten want Ad moest een aantal gasten ontvangen en ging al weer snel op pad. Verhalen en anekdotes Na het pakken van de tassen gingen we de wapens en verplaatsingsuitrusting ophalen. Hier kwam Hans van Leeuwen mij begroeten want hij was in Split met GVA bezig en had de Hercules zien landen. Hans, gedreven als hij is, had mij binnen een half uur al verschillende verhalen en anekdotes verteld, maar moest hierna terug naar de groep. Hierna werden we met een bus in ongeveer vier uur rijden naar Bugojno verplaatst. In de avond rond een uur of zeven kwamen we aan en stond Berry mij al op te wachten. Enthousiast en met een beladen programma klaar werd mij al snel duidelijk dat het anderhalve dag rijden, praten en absorberen zou worden. Na twee biertjes Na een bak koffie liet Berry mij de accommodatie in Bugojno zien en eerlijk gezegd viel mijn mond open. Zelf ben ik in 1985 als LO/Sportinstructeur naar Libanon uitgezonden geweest, maar deze base is werkelijk tot kazerne verworden. Geen

tenten, maar allemaal prefabs met kachel en airco, mooi betonveldje waarop multifunctioneel gesport kan worden. Ook het Sportbureau met twee losse krachtruimten en alternatieve dojo mogen er zijn. Rond elf uur ´s avonds (en na twee biertjes) had ik het wel gehad en ben de slaapzak ingekropen. Compliment Voordat we de volgende dag werden losgelaten, kregen de bezoekers eerst nog een officiële briefing van de bataljonscommandant (lkol vd Laan) en de C-NSE, de maj Verkroost. Voordat de briefing begon, vertelden beiden mij al hoe ondernemend, motiverend en belangrijk de LO/Sportinstructeurs voor hun eenheden waren. Niet alleen de fysieke, maar met name de mentale component werd hierbij genoemd. Het personeel bloeit weer helemaal op na de tweedaagse GVA in Split en de eenheid functioneert hierdoor ook veel beter, wisten zij mij te vertellen! Onze jongens hebben dan ook voor ongeveer 750 man de GVA verzorgd en dit is op zich al een compliment waard. Leefomstandigheden Na de briefing stond Berry mij al op te wachten met een MB voor de reis naar Novi Travnik. Onderweg vele indrukken opgedaan, waaronder de wederopbouw van huizen en leefomstandigheden aldaar en cultuurlessen gehad van Berry. In Novi Travnik aangekomen de accommodatie ter plekke bekeken en enkele mensen gesproken. Helaas was Marco zelf niet aanwezig, maar ik kon een prima indruk krijgen van zijn werkzaamheden en leefomstandigheden. Ook hier weer de bevestiging hoe belangrijk het personeel de afleiding in het sporten vindt. Je merkt ook dat sommigen geen acht uur werk op een dag hebben en deze groep vindt hun heil in de ontspannende inspanning. Waarschuwingen Na een hapje eten het voertuig weer in en richting Sisava, alwaar de skischans bekeken werd. Onderweg werd duidelijk dat de waarschuwingen om op de wegen te blijven vanwege mijnen, niet overbodig was, want in de berm stonden enkele mijnen gemarkeerd om geruimd te worden. Na Sisava terug naar Bugojno om nog even de lokale sporthal te bekijken. Aan de buitenkant vervallen, maar binnen een mooie ruime hal met enorme tribunes. Wel werd mij door Berry duidelijk gemaakt dat de vloer niet helemaal ideaal was (jaren geleden laminaatvloer gelegd door de Genie) en dat in de winter het plafond lekt. Maar toch een prima hal om onderling of tegen de lokale bevolking te zaalvoetballen. Enthousiaste groep Nadat wij terug waren heb ik ’s avonds met de base-loop meegedaan en was verbaasd over het grote aantal deel-

ZANDLOPER 14

Herzegovina nemers. We liepen met een man of vijfendertig en dit bleek normaal voor zowel de ochtend als de avond. Dagelijks dus zo’n zeventig lopers actief op een populatie van zevenhonderd is erg goed! Ook werd mij gelijk duidelijk gemaakt dat ik de volgende ochtend werd verwacht om met de mountainbike groep mee te gaan. Deze groep enthousiaste klimmers valt drie keer in de week een berg in Bugojno aan met een klim van twaalf kilometer. Enkele wisten iets van mijn verleden als trainer en triatleet dus werd ondanks mijn excuus dat ik al twee jaar niet meer op een fiets gezeten had de klim gemaakt. Bridge tot Bridge route Klere, wat heb ik afgezien die ochtend. Berry, die harder kon, week niet van mijn zijde. Uiteindelijk anderhalf uur gefietst, er gelukkig toch nog twee achter mij gelaten en wetende dat in de bergen de zwaartekracht echt tegen je werkt! Na het vochtpeil op niveau gebracht te hebben en een lekkere douche, hebben Berry en Hans mij de nieuwe Bridge tot Bridge- en Emerald route laten zien. Ook hebben we nog even een bezoek gebracht aan de tennisvelden, waar Hans een heus 'Open' aan het organiseren is. Onderscheiding Terug op base Bugojno hebben we nog gezamenlijk gegeten, waarna het vertrek terug naar Split alweer gepland stond. In anderhalve dag tijd enorm veel indrukken opgedaan en trots op onze mannen die daar enorm veel werk hebben verzet. Dat dit gewaardeerd wordt door de eenheid is bekrachtigd met de "Zilveren Bok". Een onderscheiding met bijbehorend certificaat die normaal gesproken alleen verstrekt wordt als je drie jaar of langer bij het 13e Mechbrig werkzaam bent geweest. De "Zilveren Bok" is buiten de reguliere verstrekking alleen uitgereikt aan de Minister van Defensie, de BLS, de KL-adjudant en… Berry, Hans en Marco. Vanaf hier wil ik de jongens nogmaals feliciteren en bedanken voor alle informatie en indrukken die jullie mij in de korte tijd die we tot onze beschikking hadden, hebben gegeven. RVE-aooi Ab Agterbos

ZANDLOPER 15

Colofon

Redactie(raad) Voorzitter kap Sjors Röttger (MDTN *06-500-61484)

Tel: PTT 033-4661213 MDTN *06-500-61213 Mobiel 06-22412928 Mail defensienetwerk Wichhart, REM LOSPORT BDFPL E-mail internet (werk) [email protected] E-mail internet (prive) [email protected]

Hoofd-/eindredacteur aooi Richard Wichhart (MDTN *06-500-61213)

Kopij/brieven volgende uitgave dienen uiterlijk 3 november 2003 bij het kopijadres te zijn.

Redacteur smi Mike Becker (MDTN *06-578-62833) smi Richard Hesterman (MDTN *06-529-3610) smi Jan Welling (MDTN *06-532-48163) smi André Wijnberger (MDTN *06-345-3320-419) sgt Sibyl Gassner (MDTN *06-549-64630) dhr Chris Harts (MDTN *06-557-66416) dhr Paul Lindeboom (MDTN *06-500-61013)

Vormgeving & lay-out Sectie Grafische Vormgeving, Frederikkazerne Den Haag

De Zandloper is een uitgave van en voor de LO/Sportorganisatie KL.

Redactie-Kopijadres LO/Sportorganisatie KL Redactie Zandloper Bernhardkazerne MPC 53 B Postbus 3003 3800 DA Amersfoort

Druk PlatijnCasparie Zwolle

De inhoud van dit blad weerspiegelt niet noodzakelijk de mening van de C-LO/Sportorganisatie. De redactie behoudt zich het recht voor ingediende kopij niet of gedeeltelijk te plaatsen. De inhoud van ingezonden brieven en artikelen blijft voor rekening van de schrijver. Artikelen uit dit blad mogen overgenomen worden mits de bron wordt vermeld.

Uitgezonden personeel Kap Ad Derksen (buddy maj Arnold Hofsté, ‘t Harde) Rnr 51.10.31.090 1 (NL) MECHBAT SFOR 14 C-TEAM CIMIC BASE NOVI TRAVNIK NAPO 81 3509VP UTRECHT E-mail: [email protected] Terug: oktober 2003, Eindhoven Sgt Davy Heesakkers (buddy smi Barry Janssen, Oirschot) Rnr 77.03.20.013 1 (NL) BLMF SPTSQNDET SFOR 14 LO/SPORT BANJA LUKA NAPO 82 3509VP UTRECHT E-mail: [email protected] Terug: oktober 2003, Eindhoven Aooi Berry van Moorsel (buddy smi Frank Paymans, Oirschot) Rnr 60.02.07.105 1 (NL) NSE SFOR 14 LO/SPORT BASE BUGOJNO NAPO 81, 3509VP Utrecht E-mail: [email protected] Terug: oktober 2003, Eindhoven

Smi Hans van Leeuwen (buddy smi Frank van de Broek, Amersfoort) Rnr 57.07.07.316 1 (NL) NSE SFOR 14 LO/SPORT BASE BUGOJNO NAPO 83, 3509 VB Utrecht E-mail: [email protected] Terug: november 2003, Eindhoven Sgt Marco Jaspers (buddy Steven Hendrickx, Oirschot) Rnr 72.10.26.027 1 (NL) NSE SFOR 14 LO/SPORT BASE NOVI TRAVNIK NAPO 81, 3509VP Utrecht E-mail: [email protected] Terug: oktober 2003, Eindhoven

Laat eens iets van je horen!