seeds&sharing Productmagazine | Kassla | Juli 2013
Wiske RZ geen ras zo sterk
Gardia RZ een bedrijfszekere keuze
Halewyn RZ voor energie-arm telen
In deze uitgave
Probleemloos de winter door met Wiske RZ Met kerst leverde Tuinderij van Vugt uit Achthuizen als een van de weinigen volop sla. Mooie kroppen van prima kwaliteit. Een gevolg van het gekozen teeltregime en de eigenschappen van
3
Tuinderij van Vugt
4 Chris Perdu Halewyn RZ in Westrozebeke
Uitgelicht
Wiske RZ in Achthuizen
Nieuw
5
U heeft weer een gloednieuw magazine
Peter D’Hollander Halewyn RZ in Vrasene
6
Rik Van Laere Terug- en vooruitblik België
Tuinderij van Vugt ligt er half april onberispelijk bij.
dagvers product. Ik wil kwaliteit in de kisten.
Ruime, hoge kassen waar het licht de gewassen
Dus mooie kroppen zonder glazigheid, rand en geel
optimaal kan bereiken. De afdelingen lollo bionda,
blad. En dat natuurlijk met de inzet van zo weinig
over kassla van Rijk Zwaan in handen.
rossa en eikenbladsla wisselen elkaar af en het
mogelijk gewasbeschermingsmiddelen. Zolang we
Met interviews en artikelen over nieuwe
bietenblad begint hier en daar op te komen.
zulke sla leveren, komen de klanten vanzelf.”
ontwikkelingen in de sector. Maar dit
Het bedrijf heeft beschikking over 5 hectare glas
keer ook met een nieuwe vormgeving,
en 16 hectare vollegrond. Afgelopen winter teelde
Wintervitaliteit
én nieuwe naam.
Van Gelder een rondje Wiske. “Al zeker voor het
Wiske voldoet aan alle kwaliteitseisen van Van Gelder.
vierde jaar op rij. Natuurlijk beproeven we regelmatig
Daarnaast roemt de voorman de arbeidsprestaties van
Seeds & Sharing is de nieuwe titel van dit
veelbelovende nieuwkomers, maar vooralsnog tipt
dit ras. De kroppen hebben een ietwat opgerichte groei-
In Heinenoord
magazine. En die hebben we natuurlijk
er geen één aan deze sla. Elk jaar trekken we weer
wijze waardoor de medewerkers snel kunnen oogsten.
niet zomaar gekozen. De vorige naam was
dezelfde conclusie: er is geen ras zo sterk als Wiske.
En vanwege deze mooi gesloten onderkant kent Wiske
RZ Seeds & Services. Dit is en blijft een hele
En het mooie is, dankzij het lange teelttraject van
weinig geel blad en dus nauwelijks verlies. Daarnaast
toepasselijke titel, want het is precies wat
Wiske kunnen we ruim vier maanden van zijn kwa-
bezit dit ras de gewenste wintervitaliteit; ook tijdens
Italië
we al jaren aan onze partners leveren. Aan
liteiten profiteren.”
koude en lichtarme omstandigheden werd voldoende
Tunnelteelt sla
die services verandert dan ook niets, maar
9
waarom dan toch een andere naam?
gecombineerd met de relatief hoge temperaturen in de kas, al op 20 november resulteerden in kisten vol schone
telers er een snelle teeltwijze op na. Met de eigen
kroppen van zeker 230 gram. Met kerst had het bedrijf
Jeu Craenmehr
doen we dat graag. Het delen van kennis,
ketel verwarmen ze de kas tot een dagtemperatuur
volop oogstbare sla en kon zo een aardige klapper
Terug- en vooruitblik Nederland
maar ook het delen van ambities. De
van circa 12 °C. ’s Nachts laten de groeibuizen
maken. Komende winter? Ook dan staat er gewoon
ambitie om het maximale rendement
het kwik niet onder de 8 °C zakken. Bijkomend
weer bijna 5 hectare Wiske op het programma.
uit onze rassen te halen, maar ook de
voordeel van dit systeem is, dat het bedrijf altijd
ambitie om groenten met elkaar lekkerder,
voldoende CO2 heeft om tussen het gewas te
Kassla
gezonder en makkelijker bereidbaar
verdelen. Hierdoor wordt de kwaliteit van de sla
Alternatief en nieuw
te maken. En zo bij te dragen aan een
nog eens versterkt. En kwaliteit is zonder twijfel
verhoging van de wereldwijde groente
het speerpunt van Tuinderij van Vugt. Van Gelder:
consumptie. Bij die gezonde ambitie,
“We snijden niets op voorraad, maar leveren alleen
10
Martin van Gelder (rechts): “We beproeven regelmatig nieuwkomers, maar vooralsnog tipt er geen aan de kwaliteit van Wiske RZ.”
hoort ook een nieuwe vormgeving: fris en eigentijds. Natuurlijk blijft het ook in dit nieuwe jasje gaan om de inhoud. Daarom wens ik u met deze eerste ‘Seeds & Sharing kassla’ vooral
Wiske RZ Martin van Gelder/ Tuinderij van Vugt
weer veel leesplezier en inspiratie.
Locatie
Achthuizen
Zaaiperiode
8 sept. t/m 30 nov. 2012
Marcel Barten
Plantperiode
1 okt. 2012 t/m 10 feb. 2013
Oogstperiode
20 nov. 2012 t/m 1 apr. 2013
Plantdichtheid
18 per m²
Oogstgewicht
230 g
Grondsoort
lichte klei
Managing Director Rijk Zwaan Nederland
2
groeisnelheid behouden. Raseigenschappen die,
Om altijd en flexibel te kunnen leveren, houden de
Contactgegevens
Kropsla Millennia RZ
Nihil glazigheid
Sharing staat voor delen. En zoals u weet
11 10
we een maximaal resultaat.”
Gardia RZ
7 8
Wiske RZ. Een superras, zegt voorman Martin van Gelder. “Met een minimale arbeidsinzet halen
Rijk Zwaan | Seeds&Sharing | Kassla
Juli | 2013
3
“Halewyn RZ oogst als zomerras” De laatste maand van het jaar wordt algemeen beschouwd als de moeilijkste periode van het jaar om kassla te telen. Met Halewyn RZ is
Na een kleine proef twee jaar geleden, kozen Peter D’Hollander en Hilde Van Dooren afgelopen winter
er sinds vorig jaar een ras dat het wat makkelijker maakt. Voor Chris
vol vertrouwen voor Halewyn RZ. Een arbeidsvriendelijk en gezond ras dat hen bijna Hofnar RZ deed
Perdu is het ras snel uitgegroeid tot een zekerheid. “Van rand heb ik al
vergeten. De slatelers uit Vrasene, op een steenworp afstand van Antwerpen, hebben met Halewyn een
die tijd niets gezien.”
competitief ras voor de binnenlandse markt in handen. “Het voordeel van deze sla is zijn dikbladigheid”, vertelt Chris Perdu, hier met zijn echtgenote An.
Halewyn RZ verdient vaste plek in teeltschema
De stijgende energieprijzen en het krimpende
glazigheid. En als vanzelfsprekend ging alle Halewyn
aanbod gewasbeschermingsmiddelen deden
van het bedrijf als dubbele extra naar veiling BelOrta.
Peter D’Hollander en Hilde Van Dooren besluiten op zoek te gaan naar een nieuw ras voor hun winter-
Energie-arm telen
teelt. Hofnar voldeed al die jaren prima, maar nu
Op het jaarrond slabedrijf van Peter en Hilde wist
was het tijd voor een sterker ras dat ook onder
Halewyn zich prima staande te houden tijdens de
koudere omstandigheden voldoende groeikracht
winterse omstandigheden. “We kunnen met dit
Dit jaar viert Chris Perdu zijn 20-jarig jubileum als
winter wel heel wat fijner dan in 2011: gemiddeld
hield. Halewyn blijkt een goede keuze. De telers
ras energie-armer telen. Hanteerden we bij Hofnar
slateler. Vorig jaar breidde hij zijn bedrijf uit met een
37 kilo. De omstandigheden waren dan ook moeilijk.
omschrijven Halewyn als een oogstzeker ras, dat heel
temperaturen van 8 tot 14 °C, met Halewyn volstaat
tweede locatie, sindsdien oogst hij zijn producten
Waar Chris het liefst koude nachten en veel zon
gemakkelijk werkt. “Door de opgerichte krop hoefden
5 °C ’s nachts en 10 °C overdag. Hij is misschien
jaarrond. Voor 80 procent zet hij de sla af in de
had gehad, kreeg hij het omgekeerde. “Toch heb ik
we nauwelijks geel blad weg te snijden. We konden
iets trager, maar aanzienlijk gezonder en even
bloksla. “Ik wil vooral een mooi slaatje oogsten, van
helemaal geen kwaliteitsproblemen gekend: zowel
daarom hetzelfde tempo aanhouden als in de zomer:
oogstzeker.” Halewyn liep netjes mee in het teelt
een goede kwaliteit. Als de prijzen goed zijn dan
de onder- als de bovenkant van de sla bleven goed.”
afsteken en wegleggen. Ideaal voor zes in een kist.”
regime van D’Hollander. “We hebben hier erg lichte
minder risico op problemen.” Hoewel Chris dus niet
Discipline
Eerder starten
voor de allerzwaarste sla gaat, zorgt het klimaat soms
Ook witziekte heeft de teler afgelopen seizoen niet
De plantenkweker leverde Halewyn aan in 6 cm-
geven we ook 2 EC aan meststoffen mee. De meeste
toch voor zware kroppen. Zoals eind 2011, toen hij
gesignaleerd. Met dank aan het uitgebreide resisten-
potten en de eersten gingen 10 oktober de grond
bemesting geven we vooraf, afhankelijk van wat de
voor het eerst Halewyn oogstte. “Door het warme
tiepakket en een handig bestrijdingsschema, kon de
in. D’Hollander: “Deze potmaat geeft het plantje iets
bodemanalyse ons vertelt. Afgelopen seizoen was dat
najaar oogstte ik toen 47 kilo sla!”
teler alle Halewyn-sla in Flandria+ leveren. “Zeker nu
meer speelruimte en je hebt minder wortelverlies.
onder andere 3 kilo KAS en 8 kilo patentkali. Verder
het bedrijf groter is geworden, is het belangrijk om
Dat geeft tijdswinst in de teelt. Niet onbelangrijk
strooiden we 5 kilo ongebluste kalk en spoten 3 kilo
gedisciplineerd te werk te gaan, door bespuitingen
aangezien Halewyn niet zo’n breed oogstvenster
polyfosfaat op de grond. Dan gaan de plantjes snel
Omdat de kwaliteit van de sla goed had voldaan,
bijvoorbeeld altijd vroegtijdig uit te voeren.” Ook
heeft. Afgelopen winter sneden we van 27 december
van start.”
breidde hij het aantal stuks vorig jaar uit van
met de bemesting en de watergift gaat de teler
tot 26 januari. Komend seizoen gaan we dit aan
15.000 naar 70.000, vooral ter vervanging van zijn
nauwkeurig om. “In mijn nieuwere kas strooi ik iets
passen, denk ik. We willen dan begin december al
vaste winterras. “Het voordeel van Halewyn is zijn
meer organische kali en kan ik wat makkelijker meer
kunnen snijden tot uiterlijk half januari. Want dan
dikbladigheid. Terwijl de kroppen kort en compact
gieten, omdat de grond minder snel dichtslibt. Maar
is het mooiste er wel af.” Rijk Zwaan teeltadviseur
blijven, zijn ze verrassend zwaar. Verder valt op dat
over het algemeen geldt: aan het begin goed onder-
Peter Scheire bevestigt dat dit inderdaad de beste
de kropvorming relatief traag gaat. Hoe later je plant,
houden, en in de laatste maand voor de oogst alleen
periode is voor D’Hollander. Toen oogde het product
hoe compacter de sla wordt. Maar sowieso houdt hij
nog twee keer een broesje.”
optimaal: mooie uniforme kroppen van 370 tot
oogst ik de sla gewoon wat jonger: dan loop ik veel
Dikbladig
makkelijk gewicht.” Natuurlijk was de sla afgelopen
grond die om een vrij regelmatige watergift vraagt. Per beurt geven we altijd 5 tot 6 liter per m² en soms
Volgens Peter D’Hollander behoudt Halewyn RZ ook onder koude omstandigheden voldoende groeikracht.
410 gram, zonder rot of rand en weinig gevoelig voor Halewyn is voor Chris een uitstekende aanvulling van zijn rassenpakket. Net als zijn andere Rijk Zwaan-
Halewyn RZ
rassen, Gardia RZ, Cosmopolia RZ en Zendria RZ,
Chris Perdu
4
Locatie
Westrozebeke (B)
Zaaiperiode
14, 17 en 22 sept. 2012
Plantperiode Oogstperiode
geeft het ras hem zekerheid. “In 2013 zal ik dan ook in
Halewyn RZ Hilde Van Dooren en Peter D’Hollander Locatie
Vrasene (B)
Zaaiperiode
15 t/m 27 sept. 2012
1, 5 en 11 okt. 2012
Plantperiode
10 t/m 26 okt. 2012
20 dec. 2012 t/m 25 jan. 2013
Oogstperiode
27 dec. 2012 t/m 26 jan. 2013
Plantdichtheid
13,7 per m
Plantdichtheid
13,2 per m²
Oogstgewicht
370 g
Oogstgewicht
370 tot 410 g
Grondsoort
zandleem
Grondsoort
zand
dezelfde periode weer dezelfde aantallen planten.”
2
Rijk Zwaan | Seeds&Sharing | Kassla
Juli | 2013
5
Gardia RZ, een bedrijfszekere keuze
Tunnelteelt in Italië Batavia en cos
In één keer overstappen naar de teelt van jaarrond sla. Daar is lef voor nodig. En vertrouwen,
Italië is gek op sla. Elke regio heeft zijn eigen voorkeuren, maar de kropsla is
Kropsla mag dan populair zijn, Noord-
onder meer in goede rassen. Voor advies over het beste overgangsras legde teler Hinri Bodegom
toch veruit favoriet. Dat blijkt ook uit de cijfers, van alle overdekte sla die op
Italië weet ook goede batavia te telen.
zijn oor te luister bij collega’s en adviseurs. Hun voorkeur ging unaniem uit naar Gardia RZ.
ruim 4.000 hectare geteeld wordt, bestaat zeker vijftig procent uit kropsla.
Puur voor de eigen, lokale markt. Centraal
En inderdaad, dit voorjaar oogstte ook HB Vegetables prachtige kroppen kassla.
en Zuid-Italië beginnen het bataviatype ook mondjesmaat te accepteren. Hun voorkeur gaat echter toch meer uit naar
Hinri Bodegom kijkt tevreden naar de volle groene
Na de oogst gaan de kisten Gardia direct de eigen
Overdekte teelt betekent in Italië vooral
zware kroppen en de oogstzekerheid.
costypes. Deze sla wordt vooral in kassen
krop Gardia die hij zojuist gesneden heeft. “Kijk,
koelcel in. ’s Middags worden ze opgehaald door
het gebruik van tunnelkassen, lange
De oogstperiode van deze types loopt
geteeld, in Fondi voor afnemers uit Rome,
een mooi snijvlak, goed gesloten onderkant en
vaste afnemer Bakker Barendrecht. Bodegom kijkt
boogconstructies overdekt met plastic.
van november tot april. De productiege-
en in Battipaglia voor de Napelse markt
geen rand. Dat zijn volgens mij de sterkste punten
nog eens de kas in waar hij, zijn vader en twee
Battipaglia in de provincie Salerno is het
bieden van deze donkergroene sla liggen
en export. Cassiopea RZ is vooralsnog
van dit ras. Zonder kunstgrepen oogst je gewoon
medewerkers vanochtend om zes uur zijn begonnen
belangrijkste teeltgebied. De bedrijven
bijna allemaal langs de Tyrreense kust;
het belangrijkste ras voor de winter, maar
een gezonde, verse krop sla.” En dat het niet alleen
met snijden. Er zijn maar een paar kroppen over
hier zijn groot en gespecialiseerd en
van regio Latina (tussen Rome en Napels)
telers en handelaren kijken reikhalzend
uiterlijke vertoning is, blijkt wel wanneer Rijk Zwaan
geslagen, zeker 99,9 procent van de sla kon zo de kist
produceren zowel voor het verssegment
tot regio Battipaglia. In Noord-Italië kiezen
uit naar nieuwkomers 41-157 RZ en
teeltadviseur Maarten van Geest twee bakken sla
in. Dat stemt de teler tevreden. En geeft rust. Was
als voor de verwerkende industrie.
consumenten daarnaast ook regelmatig
41-127 RZ.
naar het gangpad draagt. “Een flink gewicht, hè”,
het voorgaande jaren met de diverse gewassen als
Veel sla vindt zijn weg naar de Italiaanse
voor de blonde kropsla. De teelt hiervan
lacht Bodegom.
andijvie, knolvenkel en paksoi nog wel eens hectisch
supermarkten, maar steeds meer is
is geconcentreerd rondom Verona, Milaan
Overige teelten, zoals eikenblad, rode
op het bedrijf, de teelt van jaarrond sla geeft een
bestemd voor de export naar bijvoor-
en Turijn. In Verona gebruiken bedrijven
batavia, ijsberg en lollo’s vinden slechts
duidelijke structuur en planning. Een mooie teelt,
beeld Duitsland.
lage tunnels met dubbel plastic.
op beperkte schaal plaats. Vooral in
Halewyn RZ, Judita RZ en Iveta RZ zijn de
Battipaglia.
Eerste teeltjaar Door de aanhoudende koude in het vroege voorjaar stond de sla iets langer dan gewenst in de kas. Ze
Zeker 99,9 procent van de sla kan zo de kist in bij Hinri Bodegom.
vindt Bodegom.
groeide gestaag door en was half april wat aan de
Bedrijfszeker ras
zware kant. Maar, heel belangrijk, zonder kwaliteitsverlies en uitval. Niet voor niets is Gardia al jaren een
Donkergroene kropsla
rassen voor de herfst- en wintermaanden.
In het segment van de kropsla wordt
Ook in de zomer gaat de overdekte teelt
Tijdens de koffie praten de gedreven mannen verder
vooral het donkergroene type graag
van kropsla op deze locaties gewoon
over de raseigenschappen van Gardia. Ondanks dat
gegeten. Rassen als Penelope RZ en Diola
door. Bijna alle producten zijn bestemd
veel gebruikt ras voor de periode na de zomerrassen
ze nog weinig vergelijkingsmateriaal hebben, valt
RZ vinden dan ook gretig aftrek. Telers
voor de lokale markt. Sintia RZ en
en de periode na de winterrassen. Op het 2,7 hectare
een aantal zaken op. Het oogstzekere ras is sterk
waarderen vooral de grote,
Adantia RZ spelen dan een belangrijke rol.
grote bedrijf in Heinenoord vormt Gardia dit eerste
op Pythium, smet en geel onderblad. En ook bij
teeltjaar de succesvolle overgang van Wiske RZ naar
een energie-arme teelt, Bodegom hield een mini
Zendria RZ.
mumtemperatuur van 4 °C aan, ontwikkelt Gardia snel een mooie krop. De opgerichte groeiwijze maakt dat de sla makkelijk snijdt, prettig en snel werken dus. De kisten vol kwaliteitssla zijn het bewijs, klaar voor het supermarktsegment. Of zoals de teler het zelf omschrijft: “Met zo’n grote verse krop, krijgt de consument absoluut waar voor zijn geld.”
Gardia RZ Hinri Bodegom
6
Locatie
Heinenoord
Zaaiperiode
1 okt. t/m 20 dec. 2012
Plantperiode
1 nov. 2012 t/m 20 feb. 2013
Oogstperiode
15 feb. t/m eind april 2013
Plantdichtheid
16 per m²
Oogstgewicht
minimaal 250 g
Grondsoort
lichte klei
Rijk Zwaan | Seeds&Sharing | Kassla
Juli | 2013
7
Terug- en vooruitblik kassla België door Rik Van Laere
Terug- en vooruitblik kassla Nederland door Jeu Craenmehr
‘Sombere winter vertraagde teelt’
‘Nog veel te verbeteren’
De winter deed er dit jaar nog een maandje bij. Voor de vierde keer
Kassla blijft een intensieve teelt, ook naar de toekomst toe. Want kwaliteit,
op rij liep de energierekening stevig op. De extra kosten varieerden
smaak, houdbaarheid en voedselveiligheid gaan een steeds grotere rol
van 12 tot 25 cent per krop voor een oogst in februari/maart.
spelen. Maar bedenk: hier ligt tevens onze kans om te bewijzen dat sla een prima vers en smakelijk product is.
De herfst van 2012 verliep redelijk
gewichten en Flandria-kwaliteit te telen.
met koud gietwater en zonnige dagen
De oogst van kwaliteit begint met goede
Op de gok telen en ‘maar zien wat ik
normaal wat betreft zonneschijn en
Halewyn RZ wist zich opnieuw te bewijzen.
veroorzaakte ongelijkheid. Al dan niet
rassen. En de juiste informatie omtrent
er voor krijg’ is een te groot risico en
temperatuur. Enkel voor neerslag werden
Het ras was minder gevoelig op geel blad
met Phythium, twee à drie weken na het
de in te zetten rassen, toegespitst op de
creëert onrust in de markt. Tot slot is er
grote regionale verschillen opgetekend.
en mede daardoor zwaar vanaf de tweede
planten. Bestrijd preventief en probeer
segmenten, compact, midden en zwaar.
nog een kleine inkrimping van het areaal
Gardia RZ voldeed zoals gewoonlijk voor
helft november tot half januari. Een dag
warmer water via de dagvoorraad of
Rijk Zwaan verschaft u deze kennis. Via
waarneembaar. De hydroteelt breidt zich
een oogst van 20 oktober tot tweede helft
later zaaien dan het standaardras bij de
verwarming mee te geven. Extra opneem-
onze teeltadviseurs, teelttips en ons
wat uit, maar dit zal rustig verlopen.
november. Bij te royale sla en te weinig
plantenkweker bleek meer dan voldoende
bare fosfor via de regenleiding is zeker een
boekje ‘assortiment sla’, ondersteunen
licht werd iets meer geel blad vastgesteld.
om volop te profiteren van de snelheid van
stimulans voor de wortelvorming in deze
we de teelt van begin tot einde. Gebruik
Stookkosten
Geef daarom extra aandacht aan het
dit ras. Verkiest u een oogst na nieuwjaar,
moeilijke omstandigheden. Wanneer door
deze informatie! Het maakt uw teelt
De winter van 2013 duurde lang en
reinigen van het glasdek voor het planten.
start dan in een 6 cm-pot in plaats van een
zonnig weer veelvuldig wordt gegoten,
oogstzekerder en geeft u als teler meer
zorgde voor hogere stookkosten. Zonder
Andere tip: pas uw bemesting en watergift
5 cm-pot. Alleen als in de eerste weken een
kunt u vlak voor de oogst wat kalinitraat
rust en vertrouwen.
twijfel zullen daarom energiezuinige
aan om vanaf november de kans op
vlotte start gerealiseerd kan worden.
bijbemesten via de regenleiding.
een flinke plant in een grotere pot.
Sterke sla
Achterstand
Afgelopen winter was abnormaal somber,
Een strak en snel spuitschema is niet
erg nat en koud. Voor de slateelt betekende dit: traag, duur en moeilijk om zware
glazigheid te verkleinen. Start liever met
Rik Van Laere
8
Het afgelopen seizoen
maatregelen verder doorgevoerd en onderzocht gaan worden. De resultaten
Ook afgelopen jaar ging het telen van
met dubbele afdekking zonder stoken
Bijna iedereen, maar zeker de energie
kassla met enige zorg gepaard. Zeker
vielen positief uit. Ik verwacht dat dit in
alleen noodzakelijk voor sterke sla, maar
arme telers raakten makkelijk enkele
wanneer de afzet stagneerde, was
de toekomst wordt uitgebreid.
ook om aan de strengere MRL-eisen te
weken of zelfs maanden achter op het
het moeilijk om goede kwaliteit te
kunnen voldoen. Tuinders die door te
gebruikelijke schema. Zelfs in april werd
behouden. Als sla door blijft groeien
Zomerse teeltomstandigheden
drukke werkomstandigheden behande
de achterstand maar langzaam ingehaald.
terwijl het eigenlijk al oogstbaar is,
Door de hogere groeisnelheid tijdens
lingen uitstelden, merkten duidelijk het
Ook al werd er maximaal van de zon
vraagt het alle aandacht. We weten
zomerse omstandigheden laten sommige
verschil. Sommige bestrijdingsmiddelen
geprofiteerd door de temperatuur tot
dat een product dat nog niet geoogst
slateelten tekorten zien. Vaak is dit terug
kunnen in winterse omstandigheden voor
28 graden te laten oplopen en minimaal
is, harder achteruit kan gaan dan in de
te voeren op de waterverdeling in de
verbranding of bovendien uitval zorgen.
te luchten aan de windzijde. Toch
bewaring. Bedrijven zullen hier steeds
kassen. Banen van achterblijvende sla
Zelfs in de winter en lente werd regelmatig
verwonderde Gardia RZ door zijn
meer op moeten inspelen. Onder meer
zorgen voor kwaliteitsverlies en geven
Bremia vastgesteld. Soms was rand of stip
dikbladigheid en groeispurt. Herbekijk
door al vooraf maatregelen te nemen om
oponthoud. Zet daarom ook de komende
van de partij. Let voor 15 maart op met
eventueel uw plant- een oogstschema.
oogstverschuivingen zonder kwaliteits-
tijd alles in het werk om een optimale
luchten bij hogere nachttemperaturen.
Probeer in de zomer minimaal de helft
verlies te laten verlopen. Een ruimer
waterverdeling te realiseren. Doorspoelen
En aanhoudend stoken kan leiden tot
van uw bedrijf te ontsmetten. De extra
teeltschema is een optie. Door, vooral
kan nodig zijn om de bodem weer
een te droge RV. Relateer het aantal
kosten betalen zich zeker terug in
in de zomer, wat minder planten per
uniform qua vocht en voeding te krijgen.
gietbeurten per week aan de verdamping,
groeisnelheid en oogstzekerheid. Met
vierkante meter te zetten, krijgt u iets
Chemische grondontsmetting is al jaren
de zoutconcentratie en de gewasstand.
andere woorden, u oogst zware sla met
meer speling. Maak u sterk om ondanks
niet meer mogelijk in Nederland. Voor een
Maart werd een sneeuw- en winter-
een uitstekende kwaliteit. Neem nadien
eventueel oponthoud toch een perfect
gezonde teelt is het daarom enorm belan-
maand. De koude en natte bodem was
voldoende tijd om de bodem te spoelen
product in de markt te zetten! Een goede
grijk om de bodem ziektevrij te hebben en
meestal niet plantklaar. Dit in combinatie
en plantklaar te krijgen.
planning van oogst/afzet is essentieel.
te houden.
Rijk Zwaan | Seeds&Sharing | Kassla
Juli | 2013
Jeu Craenmehr
9
Alternatieve types
Eikenblad groen Komend seizoen zullen veel telers Kitonia RZ planten. Pluspunten van
Contactgegevens Nederland
Disclaimer
In de alternatieve slatypes heeft Rijk Zwaan een breed
deze eikenbladsla zijn de snelle groei
assortiment van oogstzekere rassen. Ten opzichte van
en het mooie model. Kitonia houdt
vorig seizoen is er niet zo veel veranderd.
van een regelmatige watergift. Zo
Jeu Craenmehr
Rijk Zwaan Nederland B.V.
voorkomt u dat de plant te sterk op
Mobiel +31 (0)6 53 29 89 92
Burgemeester Crezéelaan 40
zoek gaat naar vocht in de tweede
[email protected]
Postbus 40, 2678 ZG De Lier, Nederland Telefoon +31 (0)174 53 23 00
steek. Een minder sterk wortelgestel maakt de plant later in de teelt minder
Maarten van Geest
E-mail
[email protected]
gevoelig voor glazigheid.
Mobiel +31 (0)6 53 43 39 20
www.rijkzwaan.nl
Immuniteit Een plantenras wordt niet aangetast door een specifieke plaag of ziekte. Resistentie Het vermogen van een plantenras om de groei en ontwikkeling van een specifieke plaag of ziekte te beperken alsmede de schade die zij veroorzaakt in vergelijking met vatbare planten rassen onder vergelijkbare milieuomstandigheden en plaag- of ziektedruk. Deze plantenrassen kunnen echter wel enige ziektesymptomen of schade vertonen onder hoge plaag- of ziektedruk.
[email protected] Wim in ’t Groen Mobiel +31 (0)6 53 29 89 91
[email protected]
Eikenblad rood
Lollo bionda
Lollo rossa
Voor de teelt van rode eikenblad blijft het
Livorno RZ blijft het hoofdras voor
Corentine RZ werd vorig seizoen op
kiezen tussen Eventaï RZ en Soupiraï RZ.
de teelt onder glas. Echter, telers die
verschillende plaatsen geteeld en
Eventaï biedt een steviger blad en een
gedurende de wintermaanden werken
bleek sneller dan Satine RZ.
Marc Celis
Rijk Zwaan Belgium nv
donkerdere kleur. Soupiraï daarentegen
met een lagere kastemperatuur,
Ondanks dat het ras zich leent voor
Mobiel +32 (0)475 84 01 70
Westkaai 8
geeft meer oogstzekerheid op rand. Ook
kunnen beter kiezen voor Lozano RZ.
grotere beregeningsbeurten is het
[email protected]
2170 Merksem, België
voor deze teelt geldt: de watergift is erg
Dit ras is beter geschikt voor koude
beter om kleine beurten te geven.
belangrijk. We benadrukken al jaren om
omstandigheden. Controleer bij
Na de watergift zijn de bladeren van
Rik Van Laere
E-mail
[email protected]
regelmatig te beregenen. Geef elke week
Livorno altijd eerst de bodemtoestand.
Corentine namelijk veerkrachtig.
Mobiel +32 (0)475 45 64 44
www.rijkzwaan.be
water, zelfs als het regent. Natuurlijk
Wij adviseren om voor aanvang van de
Maar grote beurten kunnen het
[email protected]
moet u in een regenachtige periode de
teelt voor voldoende organisch mate-
gewas grover maken. Zowel Satine
lengte van de beurt sterk inkorten. Door
riaal en voldoende calcium te zorgen.
als Corentine zijn oogstzekere rassen.
Peter Scheire
regelmatig te beregenen, voorkomt u
Overbemesten met voeding, vooral
Tot slot beschikt Corentine over een
Mobiel +32 (0)475 25 87 35
een te sterk vertakt wortelgestel en is de
op zanderige bodems, is aan te raden.
breder Bremia-resistentiepatroon
[email protected]
plant dus beter bestand tegen natrand.
Zo blijft de kwaliteit mooi behouden.
dan Satine.
België
Telefoon +32 (0)3 647 06 07
Koen T’Syen Mobiel +32 (0)475 84 01 68
Kropsla Millennia RZ
10
[email protected]
Accountmanagers Benelux
Millennia RZ (voorheen 42-166 RZ) wordt
Millennia wordt ondanks zijn minder
getypeerd als een Flandria RZ of Zendria
royale omvang toch voldoende groot
Accountmanager trade & retail
RZ type. Het ras heeft een bescheiden
en is sterk tegen geel blad en smet. Ook
Maarten van der Leeden
omvang en is daarom zeer geschikt voor
rand en schot zijn geen probleem en het
Mobiel +31 (0)6 12 98 48 07
de nazomerteelt. In die periode korten
resistentiepatroon tegen Bremia is zeer
[email protected]
de dagen terwijl de (nacht)temperatuur
uitgebreid. Ander pluspunt is de goede
nog tamelijk hoog blijft. Ook de mine-
houdbaarheid verder in de keten. Met
Accountmanager plantenkwekers
ralisatie loopt in de nazomer op volle
Millennia is het werken met zeer kleine
Peter Reinders
toeren. De bodem geeft veel stikstof vrij.
planten in de nazomer verleden tijd.
Mobiel +31 (0)6 51 16 61 28
Ga daarom in de voorraadbemesting
Een plant met een leeftijd van minstens
[email protected]
omlaag: 180 à 200 kilo N per hectare
14 dagen voldoet het beste. Millennia kan
is voldoende.
gezaaid worden tot 20 augustus. Rijk Zwaan | Seeds&Sharing | Kassla
Juli | 2013
Er bestaan verschillende niveaus van specialisatie in interacties tussen planten en ziekten of plagen. Het identificeren van dergelijke specialisatie vereist ingewikkelde analysemethodes. Vaststellen of een plant al of niet is aangetast door een speci fieke belager, kan afhangen van de gebruikte analysemethode. Het is belangrijk, in het algemeen, te benadrukken dat de specialisatie van belagers van tijd tot tijd en van plaats tot plaats kan variëren, afhankelijk is van milieufactoren en dat nieuwe biotypen van plaagveroorzakers of fysio’s van pathogenen kunnen ontstaan die resistentie kunnen doorbreken.
Twee niveaus van resistentie worden gedefinieerd • Hoge resistentie (HR) plantenrassen beperken de groei en ontwikkeling van een specifieke plaag of ziekte onder normale plaag- of ziektedruk sterk in vergelijking met vatbare rassen. Deze plantenrassen kunnen echter wel enige ziektesymptomen of schade vertonen onder hoge plaag- of ziektedruk. • Intermediaire resistentie (IR): plantenrassen beperken de groei en ontwikkeling van een specifieke plaag of ziekte, maar kunnen meer symptomen vertonen in vergelijking met hoog resistente rassen. Intermediair resistente plantenrassen zullen minder ernstige ziektesymptomen of schade vertonen dan vatbare plantenrassen onder vergelijkbare milieuomstandigheden en/of plaag- of ziektedruk. Vatbaar Het onvermogen van plantenrassen om de groei en ontwikkeling van een specifieke plaag of ziekte te beperken. Indien in een resistentiecode t.a.v. een bepaald ras wordt verwezen naar bepaalde biotypen of stammen waartegen resistentie wordt geclaimd, dan betekent dit dat geen resistentie wordt geclaimd tegen andere biotypes of stammen van dezelfde plaag of ziekte. Indien in een resistentiecode niet wordt verwezen naar biotypen of stammen waartegen resistentie wordt geclaimd, dan betekent dit dat resistentie alleen wordt geclaimd tegen bepaalde niet nader gespecificeerde biotypen of stammen.
Beschrijvingen, illustraties, teeltadviezen en elke andere infor matie in welke vorm dan ook van Rijk Zwaan, bijvoorbeeld over de houdbaarheidsdatum, zaai-, plant- en oogstdata, zijn zo nauwkeurig mogelijk afgestemd op ervaringen in proeven en praktijk. Rijk Zwaan aanvaardt echter in geen enkel geval aansprakelijkheid voor schade die voortvloeit uit het gebruik van zulke beschrijvingen, illustraties, teeltadviezen en informatie. De koper/gebruiker is zelf verantwoordelijk voor de juiste opslag van de zaden en dient zelf te beoordelen of de zaken en teeltadviezen geschikt zijn om voor de beoogde teelten respectievelijk onder de lokale omstandigheden te worden gebruikt. Opname van een ras in deze uitgave betekent niet automatisch dat dit ras beschikbaar is voor exploitatie; het kan alleen voor beproeving beschikbaar zijn. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Rijk Zwaan (www.rijkzwaan.nl). De foto's in deze uitgave demonstreren de types waartoe de genoemde rassen behoren en niet alle rassen als zodanig. Deze foto’s vormen geen enkele garantie, expliciet noch impliciet, t.a.v. de prestaties van het gewas.
11
“Enkel afsteken en wegleggen, dat schiet op”
Peter D'Hollander
Wilt u reageren op artikelen uit deze RZ Seeds & Services? Stuur dan een e-mail naar
[email protected]. Uw reactie wordt zeer op prijs gesteld.
Rijk Zwaan Nederland B.V. | Burgemeester Crezéelaan 40 | 2678 KX De Lier | Nederland | www.rijkzwaan.com Rijk Zwaan Belgium nv | Westkaai 8 | 2170 Merksem | België | www.rijkzwaan.be
