SECUNDAIR ONDERWIJS FUNDAMENTEEL GEDEELTE

SECUNDAIR ONDERWIJS

Onderwijsvorm:

TSO

Graad:

tweede graad

Jaar:

eerste en tweede leerjaar

Studiegebied:

Bouw

FUNDAMENTEEL GEDEELTE Optie(s):

Bouw- en houtkunde

Vak(ken):

PV Praktijk bouw/hout

Vakkencode:

IT-b

Leerplannummer:

2002/064 (vervangt 98056)

Nummer Inspectie:

2002/262//1/Q/SG/1/II/ /D/

4 lt/w

TSO – 2de graad –optie Bouw- en houtkunde PV Praktijk bouw/hout (1ste jaar: 4 lestijden/week, 2de jaar: 4 lestijden/week)

1

INHOUD Visie ..........................................................................................................................................................2 Beginsituatie .............................................................................................................................................2 Algemene doelstellingen ..........................................................................................................................2 Leerplandoelstellingen / leerinhouden......................................................................................................3 Bouw ............................................................................................................................................3 Hout .............................................................................................................................................5 Pedagogisch-didactische wenken en timing ............................................................................................8 Bouw ............................................................................................................................................8 Hout .............................................................................................................................................9 Minimale materiële vereisten................................................................................................................. 10 Evaluatie ................................................................................................................................................ 20 Bibliografie ............................................................................................................................................. 23


2

VISIE De gebruikte gereedschappen en machines worden besproken evenals hun specifiek gebruik. Het juiste gereedschap kiezen, het onderhoud en het veilig werken met deze gereedschappen en machines zal eveneens aandacht krijgen. Door de praktijkoefeningen zullen de leerlingen tot een dieper inzicht komen van de theoretische cursussen en ook de praktische verwezenlijking van het bouwen enigszins ervaren. Er dient minder belang te worden gehecht aan het kunnen uitvoeren dan aan de kennis van goede werkmethode en het uitoefenen van controle. Een belangrijk element in de opleiding is de werkmethode. Veel aandacht wordt besteed aan orde, netheid, sociale vaardigheden als groepswerk, verantwoordelijkheid en respect voor anderen

BEGINSITUATIE In het tweede gemeenschappelijk leerjaar hebben de leerlingen voornamelijk inzicht gekregen van de inhoud van de opleiding alsook een eerste contact gehad met de meest elementaire basisvaardigheden aangaande materialen, gereedschappen en uitvoeringsmethodes. Deze opgedane initiële ervaring laat de leerlingen toe de geschiktheid voor de discipline hout en bouwkunde te ontdekken. De vakgerichte opleiding in bouwen houtkunde die in de tweede graad een aanvang neemt dient vanaf de basis te worden opgebouwd.

ALGEMENE DOELSTELLINGEN Het leerplan “bouwen houtkunde ” is opgesteld in de vorm van leerinhouden en verwerking die samen de vakdoelstellingen vormen. Het is de bedoeling te streven naar een zo hoog mogelijk niveau van verwerking per leerinhoud. De basisdoelstellingen zijn zeer breed. Daaruit blijkt dat er weinig ruimte is voor uitbreiding, alhoewel elke leerkracht bijkomende leerinhouden kan opnemen, wanneer het niveau van de klas dit toelaat. De volgorde van de leerinhouden is niet bindend zodat bepaalde projecten globaal kunnen aan bod komen over de vakkenindeling heen. Bij het aanleren van nieuwe handelingen zijn de 4 niveaus in volgorde te verwerken: Waarnemen Inoefenen Nabootsing Beheersen Naarmate de opleiding vordert worden het inoefenen en begrijpend kennen belangrijker. Hoewel het motorische essentieel is aan PV moet men steeds meer deze vorm van opleiding als geïntegreerd beschouwen. PV houdt evenzeer in: denken, toepassen van theoretische kennis, verwerken van gegevens en bijkomende planning en organisatie.


3

LEERPLANDOELSTELLINGEN / LEERINHOUDEN BOUW LEERPLANDOELSTELLINGEN

B/U

LEERINHOUDEN

De leerlingen kunnen B

1

De bouwplaats verantwoord inrichten.

Voorbereidende werken

De mortel oordeelkundig samenstellen. B

2

Mortelspecie spreiden en aantrekken.

Metselen

De volgende metseloefeningen in halfsteensverband nauwgezet “waterpas”, “in het lood” en maatvast uitvoeren. Een muurtje met vallende tand en rechte beëindiging Een haakse hoek Constructie met twee haakse hoeken Een holle kolom en / of penant Een ontmoeting Een kruising Dezelfde oefeningen in kruisverband (B.S.) uitvoeren.

U

Een drietal van voormelde oefeningen in staand verband uitvoeren Vochtwerende isolatie passend en nauwkeurig verwerken in een te metselen fragment van een spouwmuur. Een gevelfragment voorzien van een raamopening (met dorpel, rolluikuitsparingen, latei en rollaag) metselen. B U

3

Een eenvoudige balkbekisting maatvast, vakkundig en methodisch uitvoeren Een kolombekisting uitvoeren, nauwgezet kunnen positioneren en vormvast kunnen verankeren.

Bekisten


4

LEERPLANDOELSTELLINGEN

B/U

LEERINHOUDEN

De leerlingen kunnen

B

4

Beugels maatvast plooien. De wapeningsstaven en de geplooide beugels stevig en methodisch kunnen vlechten ten behoeve van de voormelde bekisting.

U

Een wapeningskorf ten behoeve van een eenvoudige kolom kunnen samenstellen.

Ijzervlechten


5

HOUT LEERPLANDOELSTELLINGEN

B/U

LEERINHOUDEN


1

Afschrijfgereedschappen nauwgezet kunnen gebruiken.

Zaag- en steekoefeningen

De rugzaag nauwkeurig en methodisch kunnen hanteren. Een steekbeitel zowel dwars, schuin als in de richting van de vezels kunnen gebruiken. Het onderscheid tussen snijdend en niet snijdend gereedschap kunnen bepalen. Een machinaal gezaagd stuk hout vlak, haaks en op maat kunnen schaven.

U

De werktekening van een werkstuk zelfstandig kunnen maken. B

2

De werkvolgorde bepalen en nauwgezet opvolgen.

Halfhoutverbindingen

Onder leiding een houtstaat opmaken.

Kruisverbinding

De te paren zijde bepalen.

Trekzwaluwstaartverbinding

De onderdelen inzichtelijk en methodisch afschrijven. De werktekening van een werkstuk zelfstandig maken.

U

Een kruisverbinding onder een niet haakse opgelegde hoek maatvast uitvoeren. Het samengestelde werkstuk “vlak” en van “scheluwte” zuiver schaven. B

3

Inzien dat de gatbreedte bepalend is om de pendikte te afschrijven.

Kappen van gaten en zagen van pennen

Oordeelkundig een gat en een pen afschrijven.

Doorgaande gaten

Methodisch en doeltreffend een gat kappen.

Niet doorgaande gaten

Een pen met de juiste spanning zagen.

Open gaten Enkelvoudige pennen


6


B/U

LEERINHOUDEN

De leerlingen kunnen De uitvoering analyseren en een objectieve zelfevaluatie kunnen opstellen.

U

Een meervoudige pen zagen. B

4

De onderdelen inzichtelijk afschrijven.

Samenstellingen met gaten penverbindingen

Methodisch en nauwkeurig de verbinding uitvoeren en samenstellen tot een geheel.

Open gat en pen

Een vlak raamwerk met verschillende basisverbindingen maatvast uitvoeren. Het raamwerk haaks en van scheluwte opsluiten. U

Gesloten gat en pen Blinde en zichtbare spatpen Raamwerk met getekende verbindingen

Het passende schuurmiddel kiezen in functie van het werk Een gat en penverbinding onder een niet haakse hoek uitvoeren. Een vlak raamwerk met groef, sponning en lijst maatvast uitvoeren.

B

5

Eén van de drie deuren maken met: werkhuistekening – houtstaat – werkmethode – kostprijsberekening

Deuren Binnendeuren Paneeldeur Glas-paneeldeur Vlakke deur Buitendeuren Beplanting, recht, schuin Met bovenlicht Met panelen

U

Prijs voor het nodige materiaal aanvragen bij leveranciers van de school.


7


B/U

LEERINHOUDEN


6

Ramen

Een binnendeurslot, knooplenen en inbouwpaumellen vakkundig plaatsen.

Plaatsen van hang- en sluitwerk

Vast raam Informatie van eindafwerkingen zoals houtbescherming door drenking, Enkeldraaiend raam spuiten, borstel opzoeken Dubbeldraaiend raam Informatie over lijmen voor buiten- en binnengebruik opzoeken. Draaikipraam Prijs aanvragen voor ijzerbeslag van buitenschrijnwerk.

U B

Eén van de drie deuren maken met: werkhuistekening – houtstaat – werkmethode – kostprijsberekening

7

In een bestaande constructie knooplenen en / of een binnendeurslot vakbekwaam vervangen.

U

De noodzakelijke handelingen precies, om aan een ‘dwingende’, ‘openvallende’ of ‘afhangende’ binnendeur te kunnen verhelpen, uitvoeren. Kleine beschadigingen aan deuromlijstingen herstellen.

B

8

De nodige aandacht aan de houtstructuur en kleurschakering besteden. Het werkstuk kwaliteitswaardig uitvoeren en perfect opzuiveren. Het afwerkingsproduct egaal en streepvrij aanbrengen.

U

Zelfstandig de juiste oppervlaktebehandeling en handelingstechniek kiezen. Het afwerkingsproduct met het juiste verdunningsmiddel een correcte verwerkbaarheid geven.

Utilitair werkstuk


8

PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN EN TIMING BOUW Nr. 1

Pedagogisch-didactische wenken Verwijzen naar veiligheidseisen. Het helpen van elkaar stimuleren

2

Metseloefeningen met behulp van waterpas en metselaarsrei laten uitvoeren. Enkele oefeningen laten voegen. Het spouwmuur- en gevelfragment gedeeltelijk tussen profielen laten uitvoeren. Blijvend benadrukken van: Het rationeel aanwenden van de grondstoffen Het belang van een ergonomische houding Het hygiënisch en veilig werken Het belang van het nauwgezet opvolgen van de uitvoeringsvolgorde

3

Werfbezoeken organiseren

4

Werfbezoeken organiseren

Timing


9

HOUT Nr. 1

Pedagogisch-didactische wenken

Timing

Machinaal geschaafde stukken ter beschikking stellen. Afschrijven dient op de werktekening te gebeuren. Voorbereidende praktijkopdrachtbladen ter beschikking stellen, bevattend de schematische voorstelling van de afgeschreven stukken waarop de overeenstemmende nummers van de afschrijvings- en uitvoeringsvolgorde moeten aangevuld worden.

2

Het veilig hanteren en behandelen van gereedschappen beklemtonen. De ergonomische werkhouding benadrukken. Uitvoeringen voortonen. Aanmoedigen van de integrale kwaliteitszorg (zelfevaluatie)

3

Altijd eerst de gaten laten maken, dan pas de pennen. Laten inzien dat de pen moet worden aangepast aan het gat

4

Vooraf kwaliteitsvolle criteria vastleggen. De vormgeving van de werkstukken dient esthetisch verantwoord te zijn

5


6


7

De overtollige lijnen bij het afschrijven vermijden. Enkel echt nuttige herstellingen laten uitvoeren. Benadrukken van de noodzaak van de nauwkeurigheid. De methode van uitvoering voortonen. Ervaring tips meegeven

8

Utilitair werkstuk na elk hoofdstuk. Esthetische vormgeving nastreven. Controle op juistheid en efficiëntie. Demonstratief de juiste techniek en / of aanbrengmethodes aantonen. De hygiëne, het stofvrije en de veiligheidsvoorschriften benadrukken

De timing is gemaakt voor 25 weken per schooljaar. De resterende tijd kan door de leraar vrij gebruikt worden voor uitdiepingen en / of uitbreidingen. Ook nieuwe ontwikkelingen kunnen hier eventueel aan bod komen. De timing en de volgorde van de leerstofonderdelen is niet bindend. Indien afgeweken wordt, moet er steeds over gewaakt worden dat de noodzakelijke voorkennis aanwezig is.


10

MINIMALE MATERIËLE VEREISTEN Inzake veiligheid is de volgende wetgeving van toepassing: -

Codex

-

ARAB

-

AREI

-

Vlarem

Deze wetgeving bevat de technische voorschriften die in acht moeten genomen worden m.b.t.: -

de uitrusting en inrichting van de lokalen;

-

de aankoop en het gebruik van toestellen, materiaal en materieel.

Zij schrijven voor dat: -

duidelijke Nederlandstalige handleidingen en een technisch dossier aanwezig moeten zijn;

-

alle gebruikers de werkinstructies en onderhoudsvoorschriften dienen te kennen en correct kunnen toepassen;

-

de collectieve veiligheidsvoorschriften nooit mogen gemanipuleerd worden;

-

de persoonlijke beschermingsmiddelen aanwezig moeten zijn en gedragen worden, daar waar de wetgeving het vereist.

Ten geleide Lijsten uitrusting Kaderend in een vakonderdeel- of vakoverschrijdende benadering en daar uitrusting van technische aard bijna nooit vak-beperkt is opgevat wordt deze slechts één maal in het leerplan opgenomen, dus niet per vak of vakonderdeel. Teneinde een degelijk gestructureerde, verantwoorde bestedingsplanning aan de directie te kunnen voorleggen (vakgroepwerking in coördinatie met de bevoegde werkplaatsleider/werkmeester) en in een streven naar het rationeel aanwenden van beschikbare middelen is het opvolgen van de ‘lijsten uitrusting’ noodzakelijk. In een streven naar duidelijkheid werd geopteerd om de uitrusting schematisch en in alfabetische rangorde (ook de items) voor te stellen, zoals vervat in de rubrieken: DIDACTISCHE HULPMIDDELEN GEREEDSCHAPPEN

APPARATUUR

INFRASTRUCTUUR VEILIGHEIDSVOORZIENINGEN

HANDGEREEDSCHAP ONDERHOUD

LABO-UITRUSTING

MACHINES

Studierichtingen Teneinde een totaalbeeld te kunnen verwerven van de noodzakelijke uitrusting over de graden heen van de binnen ARGO organiek programmeerbare studierich-tingen werden ze (1ste graad niet inbegrepen) per onderwijsvorm (TSO) en volgens de meest verantwoorde rangorde opgenomen (optimale opbouw van curriculum door leerling), deze benadering houdt in dat de onderliggende en/of overeenstemmende studierichtingen (i. f. v. 2de en 3de graad en/of 7de jaren) onvolledig zijn! Vanaf de 2de graad wordt het selectief (& fragmentair gespreid over de graden heen) aankopen van persoonlijke benodigdheden door de leerling aanbevolen.


11

Terminologie De invulling van de rubrieken wordt als volgt gedefinieerd: B = Basisuitrusting, waarvan mag worden verwacht dat ze in de afdeling van de school aanwezig is, opgesplitst in drie verschillende benaderingen: ∗ B/A ⇒ Basisuitrusting in de Afdeling aanwezig (min. 1exemplaar), gemeenschappelijk aanwendbaar over studierichtingen heen (1ste en/of 2de en/of 3de graad). ∗ B/L ⇒ Basisuitrusting waarover de Leerling individueel beschikt. ∗ B/S ⇒ Basisuitrusting in de Studierichting aanwezig (min. 1 exemplaar), gemeenschappelijk aanwendbaar door verscheidene leerlingen. E = Extra uitrusting, is niet noodzakelijk in de afdeling van de school aanwezig of in het bezit van de leerling, opgesplitst in vier verschillende benaderingen: ∗ E/A ⇒ Extra uitrusting ten behoeve van de Afdeling, doch wordt sterk aanbevolen; ∗ E/E ⇒ Extra uitrusting, Extern aanwendbaar (bv. in ARGO-dienstencentrum of bedrijf … ), indien de school of scholengemeenschap er niet over beschikt. ∗ E/L ⇒ Extra uitrusting ten behoeve van de Leerling, doch wordt sterk aanbevolen; ∗ E/U ⇒ Extra Uitrusting die door de studierichting(en) van de afdeling binnen de school aanwendbaar moet zijn. Let wel! De items B/A voorzien van een * moeten gelezen worden als B/S: ∗ bij een basisoptie in de 1ste graad zonder bovenbouw, zoals opgenomen in de organieke structuur van een autonome middenschool. DIDACTISCHE HULPMIDDELEN bordenpasser met zuignappen

B/S

camcorder (video) computer(s)

E/A

diaprojector

E/U

didactische modellen (specifiek voor … ) fotoapparaat

B/S

LCD-apparaat (liquid cristal display) mediatheek

E/U

modelstatief (3-vlaksprojectiebord) Overheadprojector

B/S

printer en/of plotter

B/A

projectiescherm

E/U

software (CAD-tekenen) software (specifiek didactisch)

B/A

B/A

E/A

E/U

B/A

E/A

TSO – 2de graad –optie Bouw- en houtkunde PV Praktijk bouw/hout (1ste jaar: 4 lestijden/week, 2de jaar: 4 lestijden/week) software (tekstverwerker) software (visueel rekenblad) tekendriehoeken (bordtekeningen ⇒ 30° en 45°) tekengerief (conventioneel tekenen) tekenpennen (volgens normering ..... ) tekensjablonen (letterhoogte ..... ) tekentafel

E/A

TV en video

E/U

vakbibliotheek

B/A

E/A B/S B/L E/L B/L B/L

GEREEDSCHAPPEN-APPARATUUR Afzetapparaat slijpmolen (beitels en boren slijpen) Betonmolen (elektrisch) Boorhamer

B/S E/A E/U

Compressor (mobiel) Dubbel prisma

E/A

Elektrische handboor-machine

B/S

Elektrische schroeven-draaier met bitsen + en Haakse steenzaag (groot draagbaar model) Handbandschuurmachine (klein model) Handbovenfreesmachine

B/S

Handcirkelzaagmachine

B/A

Handtrilschuurmachine

B/S

Handwipzaagmachine

B/A

Lamellenfreesmachine

B/S

Lasapparaat voor dich-tingen

B/A

Machineklemmen (klemmen voor mallen) Mortelkuipen

B/A

Pneumatische boorappa-raat

E/A

Strijkijzer

B/A

E/A B/A B/S

B/S

12

TSO – 2de graad –optie Bouw- en houtkunde PV Praktijk bouw/hout (1ste jaar: 4 lestijden/week, 2de jaar: 4 lestijden/week) HANDGEREEDSCHAP Aanzetstaal (enkel voor schraapstaal) wetstenen (profielstenen) wetsteen (vlakke steen) beitels 12 … 20mm (gutsen)

B/S B/S B/L B/S

beitels 8 … 12mm … (kap- of schietbeitels) beitels 4 … 30mm … (steekbeitels) beslagkalibers

B/A

booromslag met ratel

B/S

boorrasp

B/S

boren (steenboren) borenset (metaalboren) breekmes

E/U

centerpons

B/S

diamantrol of -stift (om slijpstenen te reinigen) draad en priemen (muurpriemen) dubbele vouwmeter

B/A

duwpotlood (met stifthouder) emmer (bouwplaatsemmer) gereedschapskoffer (persoonlijke) hamer (bankhamer) hamer (fineerhamer) hamer (houten blokhamer) hamer (klauwhamer) hamer (zware hamer) handkitpistool

B/L

houtboor (centerboor/verstelbaar) houtboor (klokboor) houtboren (irwinboren) houtboren (slangen-/torsieboren) houtboren

B/L B/L

B/S B/S

B/S B/L

B/L B/L B/L B/A B/L B/S B/A B/A B/A B/A B/S B/S B/S

13

TSO – 2de graad –optie Bouw- en houtkunde PV Praktijk bouw/hout (1ste jaar: 4 lestijden/week, 2de jaar: 4 lestijden/week) (spiraalboren) houtboren (verdiep-/verzinkboren) houtrasp

B/S B/L

houtvijl

B/L

kaderspanner

B/A

koevoet

B/S

krasnaald

B/S

kruishout

B/L

kruiwagen

B/S

lijmknechten in T-vorm

B/A

lijmtangen (groot en klein) lijmverdeler (kam, rol en borstel) metalen bankschroef

B/A

mortelschop

B/S

nageldrijvers (verscheidene diameters) passer (diktepasser) passer (steek-/boogpasser) passer (stokpasser) passer (veerpasser) passer (voetjes-/binnenpasser) plakspaan (groot plamuur-mes met handvat) plooimaat (wapeningsstaven) plooi-ijzer (wapeningsstaven) potlood (schrijnwerkerspotlood) priem

B/S

profielklemmen (muurhaken) regel (rijlat) schaaf (blokschaaf) schaaf (grondschaaf) schaaf (overzijdeschaaf) schaaf (sponningschaaf) schaaf

B/L

B/S B/A

B/S B/S B/A B/S E/A B/S B/A B/S B/L B/L

B/L B/L B/S B/A B/A B/S

14

TSO – 2de graad –optie Bouw- en houtkunde PV Praktijk bouw/hout (1ste jaar: 4 lestijden/week, 2de jaar: 4 lestijden/week) (tandschaaf) schaaf (zoolschaaf) schaar

B/A B/S

schietlood

B/L

schraapstaal

B/L

schroevendraaierset (gleufkop) schroevendraaierset (kruiskop/posidriv +) schuifmaat

B/S

schuurblokje

B/L

sleutelset (inbussleutels/zeskant) sleutelset (potsleutels) sleutelset (steeksleutels) sleutelset (ringsleutels) smetkrijt

B/S

smetlijn

B/S

spaarbord (handpalet) spanschroeven

B/L B/S

spuitpistool (elektrisch of pneumatisch)

B/A

staalschaar

B/S

steenbeitel (baksteen paramentbeitel) steenbeitel (platte beitels groot/klein) steenbeitel (puntbeitel) stelhouten en wiggen

B/S

B/S B/S

B/A B/A B/A B/S

E/U E/U B/A

tang (tang met verschuif-bare bekken/gastang) tang (trektang) tang (universele tang) tang (vlechttang) tang/waterpomptang (‘vise-grieppe’) telescopische meter

B/A

truweel (groot) truweel (kattetong) truweel

B/L

B/L B/A B/L B/A E/A

B/S B/S

15

TSO – 2de graad –optie Bouw- en houtkunde PV Praktijk bouw/hout (1ste jaar: 4 lestijden/week, 2de jaar: 4 lestijden/week) (klein) veerklemmen (platte- en puntvorm) verf- en vernisborstels (ook poriënvullen ..... ) verlengsnoer

B/A B/S B/S

verstekbakje (enkel of dubbel) verstekblok

B/L B/A

verstekhaak

B/L

vijlborstel

B/S

vijlen (driekant) vijlen (halfrond) vijlen (plat) voegspijkers (voegijzers) waterpas (conventioneel) waterpas (flesjeswaterpas) winkelhaak (bouwhaak) winkelhaak (grote tekenwinkelhaak) winkelhaak (handmodel) zaag (handzaag) zaag (fineerzaag) zaag (metaalzaag) zaag (met hardmetalen tanden) zaag (rugzaag) zaag (steek-/puntzaag) zaag (toffelzaag) zaag (verstekzaag op voet) zaagvijlklem

B/S

zaagzettang

B/S

zeef (zandzeef) zwaaihaak

B/S

B/A B/A B/L B/S B/A B/S B/S B/L B/S B/S B/S E/A B/L B/A B/A B/S B/S

B/L

16


INFRASTRUCTUUR-ONDERHOUD berging voor afgewerkte producten brandblusapparaat

B/A

droogrek (spuiten) houten gereedschaps-magazijn

E/A

kleedruimte met wasgele-genheid (kleerkast … ) machinezaal magazijn (stapelruimte) onderhoudsmaterieel (borstels) onderhoudsmaterieel (handborstel) onderhoudsmaterieel (stalen borstel) onderhoudsmaterieel (stofzuiger) persluchtinstallatie

B/S

B/A B/A B/A

B/S B/L B/S B/A E/A

schoolmeubilair (bord, stoelen … ) schragen

B/A

spuitlokaal met afzuiging

E/E

spuitwand ⇒ mobiel (water of koolstoffilter) stofafzuiging (gecompartimenteerd) vaklokaal (technologie en tekenen) werkbank en/of -tafel (met houten bankschroef) werkruimte (metseloefeningen) werkruimte (monteren en bankwerk)

E/A

B/A

B/A B/A B/L B/A B/S

LABO-UITRUSTING dia’s + foto’s determinatie van/en materiaalmonsters droogoven

B/A

houtvochtigheidsmeter

B/S

koelkast (met diepvriesvak) kookplaat

E/U

loep

B/L

E/A

E/U

17

TSO – 2de graad –optie Bouw- en houtkunde PV Praktijk bouw/hout (1ste jaar: 4 lestijden/week, 2de jaar: 4 lestijden/week) loepmicrometer

B/S

luchtvochtigheidsmeter

E/A

meetklok

B/A

micrometer

E/U

microscoop (met objectieven) microtoom (houtsnede) stereomicroscoop (met reliëfweergave) weegschaal (labomodel)

E/U E/A E/A B/A

MACHINES Bovenfreesmachine op voet met toebehoren Cirkelzaagmachine met Radiale arm Elektrische dubbele slijp-molen

E/A B/A B/S

Elektrische slijpsteen met Water Formaatzaagmach + toeb. (hor. of vert. paneelzaag) Gatensteekmachine (met boor in steekbeitel) Houtdraaibank Met toebehoren Kettingfreesmachine Met toebehoren Kolomboormachine Met toebehoren Langgatboormachine Met toebehoren Lasapparaat voor Lintzagen Lintzaagmachine Met toebehoren Lintzaagslijpmachine

B/A

Pennenmachine Met toebehoren Raampers Met toebehoren Tafelschuurmachine met  en  schuurbandstand Universele lange band-schuurmachine + toeb. Vandikteschaafmachine met toebehoren

B/A

Vandikteschuurmachine Met toebehoren Verticale freesmachine met toebehoren

B/A E/A B/A B/A B/A B/A E/A B/A E/A

E/A B/A B/A B/A E/A B/A

18

TSO – 2de graad –optie Bouw- en houtkunde PV Praktijk bouw/hout (1ste jaar: 4 lestijden/week, 2de jaar: 4 lestijden/week) Vlakschaafmachine Met toebehoren

B/A

VEILIGHEIDS-VOORZIENINGEN draagklemmen voor houtplaten EHBO-kast

B/A

gehoorbescherming

B/L

hand-palettruck (transpalet) hefijzer (grote hefboom met of zonder wieltjes) huidbeschermingshand-schoenen ( bv. kleuren) intern oproepsysteem (bv. telefoon) koevoet (grote uitvoering) koolstofmasker (spuitwerkzaamheden) ladder

E/U

pictogrammen (bv. i.v.m. veiligheid) platenkarretje

B/S

stofmasker

E/L

trapladdertje

B/A

veiligheidsbril

B/L

veiligheidshandschoenen

B/S

veiligheidshelm

B/L

veiligheidsinstructiekaar-ten van machines

B/S

veiligheidskaarten van gevaarlijke producten veiligheidsschoenen

B/S

werkkledij

B/L

zaklamp

B/A

B/S

E/U B/L B/A E/U B/L E/U

E/A

E/L

19


20

EVALUATIE Onderscheid moet gemaakt worden tussen de evaluatie van het leerproces en de evaluatie van het eindproduct. Bij de procesevaluatie wordt doorlopend gepeild naar de verwerking van het leerproces, met de bedoeling dit proces zo nodig bij te sturen, zodat elke leerling op de meest effectieve manier kan leren. De klemtoon ligt hierbij duidelijk op het optimaal functioneren van de leerling. Het verloop van het proces wordt, vooraf, door de leraar uitgetekend. Zij/hij bepaalt •

welke de verschillende stappen zijn;

•

welke fouten op elk moment ontoelaatbaar zijn;

•

welke fouten kunnen gemaakt worden.

Afhankelijk van het resultaat van feedback-momenten (evaluaties na elke opdracht of deelopdracht) wordt het proces verder gezet of zo nodig bijgestuurd. Om de leerling te motiveren gebeurt dit in een constructieve, positieve sfeer. Productevaluatie gebeurt op het einde van het leerproces (bijvoorbeeld na een hoofdstuk, een opdrachtenreeks, een project, een trimester...). Hierbij wordt nagegaan in hoeverre de leerling de basisdoelstellingen bereikt heeft. Elke evaluatie dient te vertrekken vanuit duidelijke en operationele doelstellingen. Zowel het proces als het product moeten op een zo objectief mogelijke manier geëvalueerd worden. De evaluatie steunt altijd op een vaardigheids- en werkanalyse die het verloop, de verantwoording en de criteria weergeeft van de opdracht. Proces- en productgericht evalueren kan vier aspecten omvatten: •

de denkactiviteit (bijvoorbeeld instructies lezen, aantekeningen maken, …).

•

de motorische handelingen (bijvoorbeeld verbindingen maken, …).

•

de praktijk-attitudes (bijvoorbeeld nauwkeurig werken, scherp waarnemen, …).

•

de uitvoeringstijd, waarbij gestreefd wordt naar een haalbaarheid voor 90 % van de leerlingen.

Bij de evaluatie zal er in ieder geval rekening gehouden worden met het feit dat het om leerlingen gaat. Onnauwkeurig werken, kleine fouten maken, moet in zekere mate aanvaardbaar zijn. Belangrijk is de evolutie. Daarom zal de lerares/leraar voortdurend de vorderingen van de leerlingen controleren. Indien nodig zal zij/hij meteen remediërend optreden. Bij het begin van iedere praktijkopdracht zal de lerares/leraar (indien nodig aan alle leerlingen afzonderlijk) meedelen welke (sub)doelstellingen tijdens die les moeten bereikt of nagestreefd worden: iedere leerling moet bij het begin van iedere les weten wat van hem tijdens die les verwacht wordt. In het evaluatieproces kunnen 3 stappen onderscheiden worden: •

registreren (door middel van een evaluatieschema),

•

interpreteren (door middel van een vierpuntenschaal),

•

rapporteren.

Registreren Om zo objectief mogelijk te kunnen registreren, wordt voor elke praktijkopdracht (met de daarbij horende gedragsvaardigheden) een evaluatieschema opgesteld. Zo’n schema bevat alle doelstellingen (met de daarbij horende subdoelstellingen) en attitudes die bij de opdracht zullen geëvalueerd worden. Het is niet noodzakelijk om bij alle opdrachten steeds alle mogelijke subdoelstellingen te evalueren. Sommige subdoelstellingen kunnen eventueel weggelaten worden als ze vroeger reeds vaker aan bod kwamen of later ruimschoots aan bod zullen komen. De selectie van de attitudes en de wijze van registratie, wordt in vakgroep overlegd.


21

Bepaalde aspecten zijn objectief meetbaar (bijvoorbeeld een buis op lengte zagen binnen een aangegeven tolerantie), andere aspecten zijn subjectief waarneembaar (bijvoorbeeld een geschikte kleurcombinatie kiezen). De mate waarin een objectief waarneembare doelstelling bereikt werd, kan in het schema aangeduid worden door middel van een twee-puntenschaal: •

+ : doelstelling bereikt

•

- : doelstelling niet bereikt

Voor niet objectief meetbare doelstellingen wordt geadviseerd om te werken met een drie puntenschaal: •

+ : doelstelling bereikt

•

± : doelstelling niet helemaal bereikt

•

- : doelstelling niet bereikt

Door het evaluatieschema samen met de opgave ter beschikking van de leerling te stellen, kan de zelfevaluatie bij de leerling sterk aangemoedigd worden. Interpreteren Door middel van het evaluatieschema controleert de lerares/leraar bij het einde van iedere les in welke mate de leerlingen de vooropgestelde lesdoelstellingen bereikten. Dit wordt kort met iedere leerling individueel besproken. Aan de registraties in het evaluatieschema kunnen verschillende interpretaties gegeven worden. Enkele voorbeelden: +

±

-

(doel bereikt)

(doel niet helemaal bereikt)

(doel niet bereikt)

niveau is voldoende

voldoende maar leemten

niveau onvoldoende

voor verbetering vatbaar

onaanvaardbaar niveau

nagenoeg foutloos

aanvaardbare tekorten

schadelijke fouten

nagenoeg correct

aanvaardbaar aantal lichte of onvergeeflijke fouten detailfouten of leerproces fouten zware inbreuken

volledig

kleine tekorten

onvolledig zware tekorten

behoorlijk, zinvol

storingen, fragmentarisch

onlogische uitvoering

kan het en doet het vrijwel altijd, spontaan en zonder aarzelen

kan het en doet het af en toe, kan het niet, doet het niet of zonder overtuiging, wisselvalling nooit, afwijzend en met tegenzin

Om eenvormigheid te bekomen in verband met de gebruikte interpretatie, is een overleg binnen de vakgroep absoluut noodzakelijk. Rapportering Na iedere les (liefst uiterlijk bij het begin van de volgende les) worden de resultaten van het evaluatieschema omgezet op een vierpuntenschaal. Die quotatie wordt in de agenda van de leerling genoteerd, waarbij uiteraard voldoende aandacht moet besteed worden aan een eventueel noodzakelijke remediëring. De omzetting van de (eventueel gewogen) evaluaties kan op verschillende manieren gebeuren. Om eenvormig te kunnen omzetten, is een overleg binnen de vakgroep absoluut noodzakelijk. Hoe de omzetting zal gebeuren moet in ieder geval vooraf vastgelegd worden. Dit kan bijvoorbeeld als volgt gebeuren.


22

Heel goed •

meer dan 80% van de sub-vaardigheden, subdoelstellingen zijn bereikt

•

(nagenoeg) foutloos, uitstekend,

•

enkel + codes

•

volledig zelfstandig uitgevoerd

•

vlotte uitvoering, met overtuiging, belangstelling, …

Goed •

60 à 80 % van de onmisbare vaardigheden of doelstellingen zijn bereikt

•

veel + en weinig ± codes

•

aanvaardbare kwaliteitsverschillen

•

aanvaardbare proces-leerfouten

•

geen schadelijke fouten

•

zichtbare vorderingen

Zwak •

50 à 60 % van de onmisbare vaardigheden of doelstellingen zijn bereikt

•

alleen een deel van de subdoelen zijn bereikt

•

weinig + en veel ± codes

•

veel onnodige leerfouten

•

soms zware schadelijke fouten

•

geen zichtbare vorderingen

Niet goed •

minder dan 50% van de onmisbare vaardigheden of doelstellingen zijn bereikt

•

veel ± codes of alleen maar ± codes en - codes

•

veel schadelijke of onvergeeflijke fouten, onlogisch handelingen

Het rapportcijfer Naar het rapport toe moeten alle quotaties (vierpuntenschaal – resultaat van remediëring) omgezet worden naar een cijfer. Ook die omzetting moet overlegd worden binnen de vakwerkgroep. Alle ernstige tekorten (cf. diverse evaluatieschema’s) worden steeds vermeld in de rubriek commentaar, waarbij er steeds een duidelijk geformuleerde remediëring moet voorzien worden (geen algemene opmerkingen).


BIBLIOGRAFIE Normen Belgisch instituut voor normalisatie Brabantçonnelaan 29 1040 Brussel NBN 189

Hout, afwijkingen, gebreken en fouten

NBN 199

Namenlijst der voornaamste in België gebruikte houtsoorten

NBN 202

Terminologie

NBN 208

Vensteropeningen en ramen

NBN 210

Kubering van rondhout, voor werkhout bestemd

NBN 219

01 02 03 04

NBN 225

Beproevingsmethodes voor kwaliteitsbepaling

NBN 272

Sortering naar uitzicht van ongesorteerd Noords naaldhout

NBN 471

Leidraad voor de houtbescherming

NBN 544

Sortering naar uitzicht van Belgisch naaldhout

NBN 638

Isolatieplaten op basis van houtvezels of houtspanen en cement of gips

NBN 661

01, 02, 03 – Spaanplaten (beproevingsmethodes)

NBN 713.020

Weerstand tegen brand van bouwelementen

Gezaagd hout. Het meten Gezaagd hout. Belgisch naaldhout. Nominale afmetingen Gezaagd hout. Ingevoerd Noords naaldhout. Nominale afmetingen Gezaagd hout. Naaldhout. Afwijkingen en krimp

Technologisch instituut K.V.I.V. Commissie technisch tekenen – onderwijs – industrie Jan van Rijswijcklaan 58 2000 Antwerpen Richtlijnen – normen Deel I

Inleiding tot het technisch tekenen

Deel II

Richtlijnen

Deel III

Bouwkundig tekenen (+ bijlage)

Nationale maatschappij voor huisvesting Breydelstraat 12 1040 Brussel Technische bladen en typebestekken STS STS 23

Hout-bouw

STS 31-32

Timmerwerk – dakschrijnwerk

STS 52

Houten buitenschrijnwerk – vensters, vensterdeuren en lichte gevels

Technisch blad

6

Houten kapspanten in A-vorm

7

Houten kapspanten in A-vorm. Plans en berekeningen.

8

Houten kapgebinten. Nagelverbindingen

8b

Houten kapgebint. Verbindingen

17

Vensteropeningen en ramen

23

TSO – 2de graad –optie Bouw- en houtkunde PV Praktijk bouw/hout (1ste jaar: 4 lestijden/week, 2de jaar: 4 lestijden/week) 27

Houten kapspanten in delta-vorm

28

Binnendeuren – openingen en lateien

29

Binnendeuren – bekleding van de openingen

33

Houten kapspanten – rechte schilddaken

42

Dakdruiplijn – dakvorm A of delta – betonnen zoldervloer – hanggoot

56


57


58


24

Publicaties van het Nationaal houtvoorlichtingsbureau Koningsstraat 109 1000 Brussel •

Tijdschrift ‘Houtnieuws’

•

Map ‘Hout

•

Sleuter voor houtdeterminatie met de loep van in België beschikbare houtsoorten uit de gematigde en tropische streken

•

De belangrijke bijdrage van de nieuwe norm DIN 1052 tot de berekening van houtconstructies

•

Spant- skeletsysteem

Publicaties van het Technisch centrum voor de houtnijverheid Steenweg op Alsemberg 830 1180 Brussel (Ukkel) •

De duurzaamheid van hout

•

Houtaantasting door zwammen

•

Houtaantasting door insecten

•

De lijmen A en B

•

Fineerplaten, Vezelplaten, Spaanderplaten

•

Volumieke massa van het hout

•

Zwelling en krimp van het hout

•

Blijvende vervorming ingeval de zwelling of de krimp verhinderd wordt

•

Mechanische eigenschappen van massief hout

•

Het drogen van gezaagd hout

•

Houtbescherming

•

Vlakke deuren

•

Gelijmd – gelamelleerde constructies

•

Leidraad voor het goede gebruik van spaanplaten

Nederland: publicaties van het Centrum hout te Naarden Te verkrijgen in: Nationaal houtvoorlichtingsbureau Koningsstraat 109 1000 Brussel •

1A ‘grip’ hoekankers

•

B4A Lijmsoorten voor houtverbindingen

TSO – 2de graad –optie Bouw- en houtkunde PV Praktijk bouw/hout (1ste jaar: 4 lestijden/week, 2de jaar: 4 lestijden/week) •

CHR Brochure 77-1 Rekenregels voor geveltimmerwerk

•

CHR Brochure 78-2 Houtverbindingen

•

Betimmering thuis

•

Leidraad hout VI Triplex

•

Tabellen en grafieken voor houtconstructies

•

Houtverbindingen met hechtplaten

•

Houtverbindingen met plaatstalen schoenen

25

Publicaties van het Centre Technique du bois – Paris Publicaties van Arbeitsgemeinschaft Hoz – Düsseldorf Publicaties van Lignum – Union suisse en faveur du bois – Zürich Te verkrijgen in: Nationaal houtvoorlichtingsbureau Koningsstraat 109 1000 Brussel Publicaties van het Commissariaat-Generaal voor de Bevordering van de Arbeid Belliardstraat 53 1040 Brussel •

Veiligheid en hygiëne in de houtindustrie o

Hinder en risico’s voor beroepsziekten

o

Veilig werken met houtbewerkingsmachines

o

Inrichting van de werkplaats en veiligheidsvoorwaarden

o

Reglementaire bepalingen Goederenbehandeling en vervoer in de onderneming Veiligheidssignalering De bestelling van werktuigmachines Gevaarlijke stoffen en preparaten .

Herken ze, bescherm u

.

Praktische handleiding voor etikettering

Handboeken DEPECKER, VANDENBERGHE, WAUTERS, INGELS, Polyvalenten opleiding houtbewerking. Delen 1, 2a, 2b, 2c, De Sikkel DIETENS, RITZEN, Bouwmaterialen Deel 6 Hout, Story-Scienta VANDEWEYER,

Moderne houtbewerking, Standaard Deel 1: Algemene constructie Deel 2: Deuren Deel 3: Ramen Deel 4: Trappen Deel 5: Dakconstructiesi

N.A.V.A.S.T., Handleiding schrijnwerker, Vyncke (Gent) VAN DIJCK, VISSER, Kennis van de bouwstoffen. Deel 1: Hout, Kluwer LOMBAERT, Houtgereedschappen, De Sikkel RAUWERDA, Machinale houtbewerking, Simon-Stevin KORFKER, Modern construeren met hout, Simon-Stevin

TSO – 2de graad –optie Bouw- en houtkunde PV Praktijk bouw/hout (1ste jaar: 4 lestijden/week, 2de jaar: 4 lestijden/week) VAN DELFT, VAN GEER, Gereedschapsleer – Machinale houtbewerking, Plantijn (Deurne) CORNEL, Praktijk der mechanische houtbewerking in de kleinindustrie en onderhoud der gereedschappen, Standaard MERTENS, Tappen, De Techniek (Antwerpen) SPRANGERS, Hout als materiaal en grondstof, Kluivers (Deventer) VANDEREYDEN, Houtbewerking, Standaard VAN AS, WIEDIJK, Het hout, soorten, herkomst, handel, Kluwer (Deventer) GEERINCKX, Schrijnwerk, vergeten kunst, Lannoo CLARYSSE, Technologie Houtbewerking. Gereedschappen en constructies. Deel 1. Materialen en constructies. Deel 2 JACKSON, DAY, Gereedschapshandboek, Kluwer SCOTT, AALDERS, Houtbewerking in de praktijk

26

SECUNDAIR ONDERWIJS FUNDAMENTEEL GEDEELTE

Recommend Documents